Post on 03-Jul-2015
IES MUNGIA BHI – DBH 4. Maila
MARIJE AGUILLO URCULLU
Erlijioa, hezkuntza eta kulturaErlijioa, hezkuntza eta kultura
• Erlijioan:– Erlijio askatasuna– Elizareneta estatuaren arteko banaketa– Gizartea sekulartzea
• Hezkuntzan:– Derrigorrezko lehen hezkuntza (ia
Europa osoan)– Emakumezkoentzako hezkuntzara
sarbidea– Goi mailako ikasketak gizarteko goiko
klaseentzako
Zientzia eta teknikaren garapenaZientzia eta teknikaren garapena
Garapen ikaragarria arlo guztietan:
• Geografian:- Humboldt
- Richter
• Medikuntzan:- Mikroorganismoen aurkikuntza:
- Pasteur- Koch
- Anestesia- Sukarra puerperala
- Psikoanalisis (Freud)
Aurkikuntzak:
• Lokomotorra (1804).
• Fonógrafo eta argi lampara Thomas Edison, 1878.
• Telefono Alexander Graham Bell 1880
• Zinematografo: Lumiere anaiak, 1894,
• Dirigible (aerostato)
• Hegazkina: Clement Ader (1890) eta Wright anaiak (1903)
Humboldt
1885 Karl Benz1886 Daimler
Alexander Graham Bell 1880
Wright anaiak (1903)
1 1785 1795 1805 1815 1825 1835 1845 1855 1865 1875 1885
i i i i i i i i i i i i
ERROMANTIZISMOA
ERREALISMOA
Rousseau(1712-1778)
“Emilio”“Gizarte Hitzarmena”IzadiaEspontaneidadea
Alemanian, IngalaterranBeethovenGoetheLod ByronWalter ScottZorrillaBecquer
Nitaz kontzientzia (indibidualismoa)Askatasuna arrazoiaren gaineanSormenaIrudimenaOriginalitateaHerrikoaExotismoaErdi Arorako begirada
Literaturan:BalzacSthendal
Eugene DelacroixAnne-Louis GirodetAnne-Louis GirodetLeonardo AlenzaLeonardo AlenzaFriedrichFriedrichRodinRodin
MilletCoubert
Errealitatea islatzen Klase Baxuenekiko konpromisuaEzkerreko ideologiaGizarte sentsibilitatea
ERROMANTIZISMOAERROMANTIZISMOA
• Neoklasizismoaren aurreko erreakzioa. (XIX. m)
• Baloratzen diren printzipioak:– Irudimena– Sentimendua– Sormena eta fantasia– Subjektibidadea– Askatasuna
• Gaiak:
– Poetaren intimidadea
– Paisaiaren aurkikuntza: beratan sentimenduak islatzen dira.
– Gai exotikoak
– Erdi Aroari begira
– Herri gaiak goraipatzen dira: folklorea
– Kezka filosofikoak eta politikoak: arima, bizitzaren zentzua, fedea, patua, heriotza,….
Erromantizismoa
• Arkitekturan: Estilo historizista
• Eskulturan: mugimendua, eta adierazkortasuna.
• Pinturan: – Eszena kostumbristak,
exotikoak, tragediak, paisaia.
– Koloreak garrantzia handia zuen El Caminante sobre el Mar de Nubes" (1818)
de David Caspar Friedrich
Eugene DELACROIXEugene DELACROIX“Askatasuna herria gidatzen”“Askatasuna herria gidatzen”
Testuingura:
Gaia:
Pertsonaiak:
Marrazkia
Koloreak
Argia
Konposizioa:
Koloreak:
Adierazpena:
““Malvina, Fingal-en besoetan hiltzen”Malvina, Fingal-en besoetan hiltzen” (XIX. m-ren ahasieran) (XIX. m-ren ahasieran)
Anne-Louis Girodet de Roussy-TriosonAnne-Louis Girodet de Roussy-Trioson
"Amor constante más allá de la muerte"
Cerrar podrá mis ojos la postreraSombra que me llevare el blanco día,Y podrá desatar esta alma míaHora a su afán ansioso lisonjera;
Mas no, de esotra parte, en la ribera, Dejará la memoria, en donde ardía:Nadar sabe mi llama el agua fría, Y perder el respeto a ley severa.
Alma a quien todo un dios prisión ha sido, Venas que humor a tanto fuego han dado,Medulas que han gloriosamente ardido:
Su cuerpo dejará no su cuidado;Serán ceniza, mas tendrá sentido;Polvo serán, mas polvo enamorado.
FRANCISCO DE QUEVEDO (1580-1645)
Anne-Louis Girodet de Roussy-TriosonAnne-Louis Girodet de Roussy-Trioson“Apoteosis, Frantziagaitik hildako frantziar soldaduak” “Apoteosis, Frantziagaitik hildako frantziar soldaduak”
Testuingura:
Gaia:
Pertsonaiak:
Marrazkia
Koloreak
Argia
Konposizioa:
Koloreak:
Adierazpena:
Anne-Louis Girodet de Roussy-TriosonAnne-Louis Girodet de Roussy-Trioson“Kairo-ko bataila”“Kairo-ko bataila”
Ilargia itsasoaren ondoan irten . Friedrich
"Sátira del suicidio romántico" (1839) de Leonardo Alenza
Gai tragikoak, paisaiakoak eta Gai tragikoak, paisaiakoak eta sentimendukoaksentimendukoak
Alexander Ivanov, (183º-1834) “Apolo, Jacinto y Ciprés”
Gonzalo de Bilbao (Sevilla)
PINTURA PINTURA KOSTUNBRISTAKOSTUNBRISTA
ArkitekturaArkitektura
" Westminster-eko Parlamentua “Charles Barry eta Augustus Pugin-ek
eginda
Erdi Aroaz eta Gotikoaz maiteminduta: ez du amankomuneko elementurik
Habana, Marsellako katedrala
ESKULTURA ERROMANTIKOA
La Marsellesa de FranÇois Rudé sobre el arco de Triunfo de París
“Musua” Rodin
ESKULTURA
L'Amant couronne creado por Louis-Simon Boizot en 1784
MUGIMENDU MUGIMENDU AURRERAFAELISTAAURRERAFAELISTA
Aurrerafaelismoak erromantiziosmoarekin erlazio zuzena du eta arte gotikoaren berrezarkuntzarekin erlalzionatzen da. Artista aurrerafaelistek Erdi Aroko ikonografiara eta sinbologiara bueltatzea erabaki zuten artista multzoa zen.
Rossetti. La ghirlandata, 1873
Nortzuk ziren aurrerafaelistak?Nortzuk ziren aurrerafaelistak?• 1848.nean artista eta poeta ingeles talde batek “Hermandade aurrerafaelista”
sortu zuen , William Holman Hunt , Dante Gabriel Rossetti y eta John Everett Millais, besteak beste. Artista gazte hauek akademizismoa eta industri iraualtzak ekarritako gizarte materialistaren kontra joaten ziren.
• Konsideratzen zuten Rafael Sanzio-ren (Errenazimendukoa) lanatik pinturak autentizidadea galdu zuela. Hori dela eta XV. Mendetik aurreko pintura eta Erdi Aroko artea defendatzen zuten. Hau erreakzio erromantikoa, eta iragan
idealara bueltatzen saiatzea izan zen.
Errealitatean, bizi ziren mundu
materialistatik ihes egiteko bidea
zen. Sorkuntzaren hitzarmenean
kristau printzipioen araberako bizitza
bertutetsua eramango zutela zin egin
zuten.
Ezaugarri teknikoakEzaugarri teknikoak
Bi korronte daude:
• Hunt y Millais eta beste batzuek izadia, zehaztasun guztiekin eta zama sinbolikoarekin, islatzea bilatzen zutenu . Haien kolorea bizia eta distiratsua da.
• Rossetti eta beste batzuek idealizazioa nahiago zuten eta haientzat kolorea eta zehaztasuna ez zen garrantzitsaena.
Ezaugarri tematikoakEzaugarri tematikoak• Gai erlijioso kristauak baina
giza ikuspuntutik.
• Erdi Aroko gaiak oso idiealizatuak.
• Emakumea gaiaren ardatza bezala agertzen da zentzu epiko eta sinbolikoarekin.
• Eguneroko eta artzain bizitzako
eszenak moral tonuarekin.
Hunt. “Heriotzaren itzala”, 1870-1873.
Rossetti. Ecce ancilla domini!, 1849-50
Rossetti. Beata Beatriz, 1864.
Millais. Ophelia, 1851-1852.
John Everett Millais (1829-1896)
Margolari aurrerafaelista onena.
Kolorearen erabileragatik eta bere
zehaztasunagatik gailendu zen. .
Opheliaren heriotzak arrakasta handia lortu zuen Shakespeare-ren heroia, bere amoratuak, Hamlet, hildako aitaren ohorean loreak eramaten zituenean hil zen ibaira erortzen.
John Everett Millais (1856-1859) Primavera
ERREALISMOAERREALISMOA
PINTURANPINTURAN
ERREALISMOAERREALISMOA
• Kronologia: 1848 eta 1870 hamarkaden artean
• Errealitatea modu objektiboan oinarritu zen
• Gizarte salaketa
• Ideologia: ezkerrekoa
• Gai nagusiak:– Paisaiak
– Garaiko testigantzak: gai sozialak
– Kostunbrista
– Historiako pintura
Jean François Millet (1841-1875),
El vagón de tercera, Gavilladoras,
Paisaiaren Paisaiaren pinturakpinturak
Jean François Millet (1841-1875),“Angelus” Izadiarekiko sentimendu
handia zuen, izadia interpretatzen islatzen baino gehiago.
Landako jendea islatzen du goraipatzen.
Atmosfera mistikoa.Idealizatua.
Bere lanen gaiak burgesiaren haserrea erakarri zitzaion.
Obraren esanahia: patetismoa, zentzu kritikoa.
Picapedrero - Coubert (1849)
Arte lan honek pinturan tematika sozialista hasten du Proudhon-en arabera.
Gizarte kritika islatzen du.
McCubbin_pioneer 1904 (Australia)
Frederic Edwin Church (1826–1900) EEUU Niagara falls
Fusilamiento de Torrijos (1888) Antonio Gisbert (España)