Post on 24-Sep-2015
description
3.Disseny,elaboraciiavaluacidelesunitatsdidctiques
Laprogramacidelesunitatsdidctiquesounitatdeprogramacidaulaselnexedunientrelapropostapedaggicadecentreilaprcticadocentalaula.Tcarcterdeprojecte,sadir,santicipaalactivitateducativa.Hadeprecisarambdetallqu,comiquanshadensenyariavaluarperorientarlactivitatquotidianadelpersonaleducador.Pertant,hadespecificarelscontinguts,elsobjectius,lesactivitatsdensenyamentaprenentatge,elscriterisilesactivitatsdavaluaci,latemporalitzaciilesorientacionsdidctiquesperportarlaaterme.Vegeulafigura3.1,laqualcorresponaltercernivelldeconcreci.
Figura3.1.Procsdeprogramaci
Elprofessordauladesenvolupalaprogramaciiconcretalesintencionseducativesexplicitadesenlapropostapedaggica,adaptantlesalescircumstnciesespecfiquesdelcontextenqusecentralaccieducativa.
Caltenirinformacisobrelescaracterstiquesilesnecessitatsprpiesdelsalumnesdelgrupdinfantsalqualvadirigida(edat,interessos,experinciesanteriors),elsrecursosdequdisposaelcentre(aules,materialsdidctics,espaisinteriors,exteriors)ilesopcionsdelprofessoratrespectealesmetodologiesconcretes,definidesenlaPPC,perpoderparticularitzarlesaccionsqueshandepreveureenlaprogramacidaula.
Laprogramaci
Laprogramacisunprocscontinuqueespreocupanosolamentdellloconshadanar,sintambdecomshihadanar,sadir,apartirdelsmitjansielscaminsmsadequats[].sunprocsdinmic,noacabatnirgid[].Lafunciser
Laprogramaciperaletapadeducaciinfantilesdesenvolupaenformadunitatsdeprogramaciounitatsdidctiques(UD):tenenunaduradavariableenfuncideleshoresnecessriesperassolirelsobjectiusestablertsielscontingutsdelesrees.
Elconjuntdunitatsdidctiquesordenadesiseqenciadesqueformenlaprogramacideciclehandinclouretotselsobjectiusicontingutsdelsegonnivelldeconcreci.
Lesunitatsdidctiquesespodentreballarsimultniament,demaneraquepodemdesenvoluparalgunadelesunitatsduranttotlanyi,alavegada,introduirnedaltres.Vegeulataula3.1ilafigura3.2,lesqualsexemplifiquenlapropostadunitatsperauncursescolar.
Taula3.1.Exemple1:programacidelcurs
Unitatsdidctiquesalllargdelcurs:grup23anys
Unitatsdidctiquesperdesenvoluparduranttotlany:
LacollidaielcomiatRacdelconteRaclogicomatemticRacdeplsticaRacdinformticaUnitatsdidctiquesperdesenvolupardurantelprimertrimestre:
LadaptacialescolaRac:latardorBonic,bonic,elbarrionvisc!Projectederecerca:lafestadeNadalUnitatsdidctiquesperdesenvolupardurantelsegontrimestre:
Elmeupareilamevamaresn(lesprofessions)Elpropicos(necessitatsbsiques)ViscaCatalunya(lafestadeSantJordi)TallerdemsicaUnitatsdidctiquesperdesenvoluparduranteltercertrimestre:
ElsalimentsLagranjaLaigua
Laprogramacisflexible,jaqueshadadaptaralescondicionsilesnecessitatrealsqueesdonenalaprctica,iorientalaprcticaeducativa,sadir,serveixdeguiaperalaprctica,pernolacondiciona.
csdinmic,noacabatnirgid[].Lafunciserdeterminarconstantmentlesprctiqueseducativesadequadesalcontextperalaconsecucidelsobjectiuscurricularsproposats.S.Antnezialtres(2000)
diciona.
Figura3.2.Exemple2:programacidelcurs
Quandiemquelaprogramacisflexibleisadaptaalcontext,volemdirquetotilanecessitatdeferprevisionsiprepararlesambantelacienfuncidelqueconeguemdelgrupdinfantsalqualvadirigida,mainoshadeconsiderartancadaishadeconcretartenintencompteelsinteressospuntualsdelsinfants.Elspetitstambhandeformarpartdelseupropiaprenentatgeisiesvolquelesactivitatsqueesfanaclassesiguinrealmentmotivadores,shaurdepartirdelessevesprpiesiniciatives,caldrestaratentsalessevesdemandesiinteressos.
Caltenirencomptequeaquestsinteressosespodenaprofitariespodenconvertirenpetitsprojectes.
Larealitatsunacosaatraient:l'aranya
Unmat,almomentdecomenarlaprimeraactivitat,esvansentirunscritsqueproveniendelatauladelOlmo,elSergio,lAlonsoielCarlosMartn.Unaaranya,unaaranya!I,enefecte,alfinaldunfilgairebtransparenthihaviaunaflamantencaraquepetitssimaaranya.Totsvananaraveurela.Hihaviavoluntarispertallarelfil.
Aleshoreselsvaigpreguntar:Perquenovoleuquevisqui?Aveure,totselsquevulgueuquevisquiaixequeulam.Totslavanaixecar.Doncshemdedeixarelfililaranyatranquils.Ilacosavaquedaraix.
LElenavaproposardeposarliunnom,peresvadesestimar,perqunomsnhihaviauna.Aix,doncs,lanomenaremnomsAranya.Amigmatgairebsemvaficardinsunulli,senseadonarmen,lavaigapartarilivaigtrencarelfil.Vaigsentirlesmiradesterriblesasobremeu,perpersortnoesvamoririlavamposarambelscaragolsdelAlfonso,comvasuggerirell,aviure
C.DezNavarro(1995).Laorejaverdedelaescuela.Trabajoporproyectosyvidacotidianaenlaescuelainfantil(pg.23).Madrid:EdicionesdelaTorre.
Totiaix,convassenyalarlaimportnciadestructurarisistematitzarlesproposteseducatives.Aixpotajudarelseducadorsarevisariavaluarelqueesfa,itamba
EnlasecciMsinformacidelwebpodeutrobarbibliografiaquecontexemplesdecomaprofitarelsinteressosdelsinfants.
educatives.Aixpotajudarelseducadorsarevisariavaluarelqueesfa,itambapoderrectificarimillorarelprocsenfuncidelanlisi.Hadeserunaeinatil,queserveixiperajudarelsinfantsaaprendre,nopotconstrnyeriofegarlafeinadiria.sadir,lesprogramacionsshandeconvertirenuninstrumentgilitilperqu,sinosaix,shaurdereconsiderarcomaequip.
3.1.Estructuradelaunitatdidctica
ElDepartamentdEducacidelaGeneralitattdiversespublicacionsenlesqualshihaexemplesdelaprogramacidelesseqnciesdensenyamentaprenentatge.Desdunaperspectivaglobalitzadora,elscontingutssagrupenentresgransunitatsdesignificaciperalinfant:
DescobertadunmateixidelsaltresDescobertadelentornComunicaciillenguatges
Aquesttipusdeplanificaciserelqueseguiremperexemplificarlespropostesdeprogramaci.Evidentment,per,respectaremlesprescripcionsdelcurrculumdeleducaciinfantil(vegeulafigura3.3)ilaperspectivaconstructivistadelsaprenentatges.Totique,enaquestcas,seguiremaquestaplanificaci,enpodremseguirqualsevolaltra.
Figura3.3.Elementsdelaunitatdidctica
3.2.Lesprimeresreflexionsielprotocolderecollidadedades
Enprimerlloc,perpoderportaratermelesunitatsdidctiques,hemdeconixerlescaracterstiquesevolutivesdelsinfants,perqu,comjasabem,aixserelqueguiarelnostreplantejamentgeneral.Desprsescolliremelscontinguts,lesreesqueintegrarlaprogramacidelaunitatdidcticaielsobjectiusseleccionatsdelsegonnivelldeconcreci.Triaremlesactivitats,elsrecursosilamaneradavaluarles,segonselcontext:elgrupconcretquetenim,elnombredalumnes,lessevescaracterstiquesparticularsielsseusinteressos,sadir,faremeldiagnsticdelgrup.
Enaquestpunt,lescaracterstiquesielsrecursosdelentorn,itamblescaracterstiquesilespossibilitatsdelcentreeducatiusnmoltimportants:
Caracterstiquesdelentorn:leducadoroeducadorahaurdanalitzarlespossibilitatsielsrecursosqueofereixlentornpertaldefacilitarlaposadaenmarxadelesactuacionsprogramades.
Perexemple
Sielcentresenunazonarural,elsrecursosnaturalsestaranmsalabastdelsinfants,mentrequesisenunaciutat,aquestrecursosshaurandetreballarmitjanantsortides,colnies,etc.
Caracterstiquesdelcentre:enaquestcas,caldrtenirencompteaspectescomleslniesdequdisposaelcentreiladistribucipercurs(nombredaules,edatdelsgrups/aula,plantilladocentinodocent,organitzacidetasques,horaris,infraestructures).
Algunsexemples
Encasquehihagimsdunalniaomsdunaauladinfantsdelamateixaedat,elstutorsdegruphauriendhomogenetzaralmximlesprogramacionsdaula.Elfetdecomptarambpersonaleducadordesuportpotfacilitarlaprogramacidemsactivitatsengrupspetitsoindividuals.Daltrabanda,elfetdedisposar
Lleisbsiquesenlaprogramaci
Enelprimercicledeletapadeleducaciinfantilprenemcomabase,entrealtres,lesnormativessegents:
LaLleiorgnica2/2006,de3demaig,deducaci(LOE)LaLlei12/2009,de10dejuliol,deducaci(LEC)
Decretsbsicsenlaprogramaci
Enelprimercicledeletapadeleducaciinfantilprenemcomabase,entrealtres,lesnormativessegents:
ElDecret282/2006,de4dejuliol,delsrequisitsdelscentresdelprimercicledeleducaciinfantil.ElDecret101/2010,de3dagost,dordenacidelsensenyamentsdelprimercicledeleducaciinfantil.
DIDCTICADEL'EDUCACI INFANTIL
demsactivitatsengrupspetitsoindividuals.Daltrabanda,elfetdedisposardebibliotecaosaladepsicomotricitatfacilitarlaprogramacidactivitatsqueimpliquinenconjunttotselsgrupsdunamateixalnia.
ComquetotsaquestsaspectesesrecolliranenlaPPC,elprofessoratnomshaurdadaptaralasevaunitatdidcticaelsrecursosoelsserveisqueconsiderinecessarisperportarlaaterme.
Figura3.4.Protocoldunitatdidctica
Elprotocolderecollidadedades:seriaconvenientestablir,juntamentamblequipeducatiu,unprotocolderecollidadedadesquepermetstenirlesagrupadesdunamaneraprcticaiambcriterisclarsiconsensuats.Unprotocolperrecollirlaunitatdidctica,iqueutilitzaremcomaexemple,seriaelquepresentemenlafigura3.4,adaptatdeldissenyelaboratperLlusaMorell,delCEIPFerreriesdeTortosa.
Compodeuobservar,aquestprotocolreculldemaneraexhaustivatantelselements
Lalegislacieducativarecullelsaspectescientficseducatiusielstradueixennormeslegalsdefuncionament.Aquestalegislaciensdonarlaseguretatquedesenvolupemlaprcticaeducativadinslalegalitat.
delaprogramacicomlapresadedecisionsdelpersonaleducador.
Figura3.5.Protocoldeprogramacidhbits
Adaptacidelprotocoldelgrupdetreballtemtic"Comprogramemal'escolabressol?"
Avegades,segonseltipusdactivitatatreballaroledatdelgrupnosernecessarielaborarunprotocoltanexplcit.Enlafigura3.5esmostraelprotocoldelgrupdetreballtemticdelAjuntamentdeBarcelona,elaboratperAndreuNegreialtres,ielserveidescolesbressol,quemostralaprogramacididcticadelrepsdelsinfantsd1a2anys.
3.3.Complementaciformaldelprotocold'unitatdidctica
Exempledecaracterstiquesd'ungrup
Launitatdidcticaesdirigeixaungrupdedotzenensinenesd1a2anys.Totshanfetels20mesos,aexcepcideduesnenes,quetenen16i17mesos,respectivament.Peratotsselsegonanydestadaalescolabressol,iperreglageneralesmostrensegursibenadaptats[].
Pertaldecomplementarformalmentelprotocoldunitatdidctica,caltenirencompteelscomponentsdelaprogramaciounitatdidctica,lafunciquefanilamaneracomespodenexpressarformalment.Recordeuque,encaraqueensfixemenunmodeldeprotocol,aquestmodelnomstuncarcterorientador,queenspermetrdonarrespostaalaformalitzacidelesprogramacionsdaula,iquecadaprofessionalhadajustarlapropostadeprogramacionsalesnecessitatsilescaracterstiquesdelcentreidelalumnat.
Laprogramacidelesunitatsdidctiquesesconsideraunafeinadifcildaprendre.Tanmateix,quansendominenelsconceptes,esconverteixenunatascamoltcreativaenquleducadordaulapotprojectarelquevolquelinfantaprenguiilamaneracomvolquehoaprengui.
Desprsdereflexionarsobrelescaracterstiquesmssignificativesdelcentreidelgrupdinfantsalsqualsesdirigeixlaprogramacidelaunitatdidctica,espotcomenaracomplementarelsdiferentscomponentsdelprotocolqueseranelssegents:
DadesidentificativesJustificacidelaunitatdidcticaCapacitatsObjectiusdaprenentatgeContingutsdaprenentatgeSeqenciadidcticaDesenvolupamentdactivitatsiorientacionsdidctiquesRecursos:espai,materialsiagrupamentsTemporalitzaciAtencialadiversitatAvaluaciiautoavaluaci
3.3.1.DadesidentificativesLesdadesidentificativesdunaunitatdidcticaquegeneralmentconstende:nomdelaunitat,perodedetemps,grupinomdelolaresponsable,ensserviranperaidentificarlaunitatdidcticadeformarpida.Peracomplimentaraquestesdadeshau
mostrensegursibenadaptats[].
Persermsprecisosenlatascadecomplementarelprotocol,mostraremunexemplerealdelaprogramacidunrac.Pertant,alllargdaquestpuntcomplementaremelprotocoldelaunitatdidcticaElracdelatardor.
tificarlaunitatdidcticadeformarpida.Peracomplimentaraquestesdadeshauremdetenirencompteelsaspectessegents:
Elnomdelaunitathauriadinformarsobreelcontingut,eltipusdactivitatoelmomenttemporalenquesportaaterme.Perexemple:Elracdelatardoriqusimbolitzaaquestapocadelany.Elperodefarefernciaalmoment(trimestreototelcurs)enquesdesenvolupalaunitat.Enaquestcas,tindriallocalprimertrimestredelcurs.Elgrupambelqualestreballa.Perexemple:P2(23anys).Elnomdelpersonaleducadorresponsable.
3.3.2.JustificacidelaunitatdidcticaBasantnosenlescondicionsevolutivesprpiesdeledatienlescaracterstiquesparticularsdelgrupdinfantsalqualesdirigeixlaprogramaci,hauremdejustificarlesreesqueintegrenlanostrapropostailenfocamentdidctictriatperalplantejamentdelesactivitatsdensenyamentaprenentatge,elqualshauriadinclouredinselmarcdelsnostresprojectesdecentre.Ams,espodendestacarelsconeixementsprevisqueelsinfantshandetenirabansdabordarelsconeixementsnous.
Exempledejustificacidelaunitatdidctica"Elracdelatardor"
Aquestaunitatdeprogramaciesdirigeixalprimerciclededucaciinfantil,anensinenesde2a3anys.
Aquestracsecentraenlatemticadelatardor.Caldrelaborarlodurantelprimertrimestre,capalmesdoctubre,jaquesquancomenaaquestapocadelany.Aquestatemticadurarduessetmanesiesfaranactivitatstrescopsalasetmana.
Amblesactivitatsproposadesfacilitaremelconeixementdediversescaracterstiquesdelatardorperfamiliaritzarelsinfantsambunadelesquatreestacions.Elstrescontingutsoreesdexperinciaseranelssegents:descobertadunmateixidelsaltres,descobertadelentornicomunicaciillenguatges.Estreballarandemaneraglobalitzada.
Enfocaremlesactivitatsdemaneraqueelsinfantsgaudeixinmentrelesfan.Elsproposaremcantariballarcanons.Aix,amsdetreballarlacoordinacidelcos,desenvoluparanlacapacitatdaudiciiconeixeranlestradicionsilesfestescatalanes.Tambafavoriremlobservaci,lexperimentaciilaimaginaci.
Respectealsagrupaments,quanlesactivitatsestreballinalespaidelracesrealitzaranenpetitsgrups,quatreocincinfants.Larestadactivitatscomlessortidesoelmuntatgedelmuralesfaranengrangrup.Tambespodrantreballaralgunesactivitatsdeformaindividualsihihaalgunalumne/aquehonecessita.
Quantalametodologiadactuaciserflexible,motivadoraipersonalitzada,tindremencomptelescapacitatsieltempsdaprenentatgedecadaneninena,sadir,respectaremelritmeindividualdecadainfant,sensepressionsnidiscriminacions.
3.3.3.Lescapacitats
3.3.3.LescapacitatsLescapacitatsespodendefinircomlafacultat,laqualitati/olaptitudque,comaindividus,tenimperferalgunacosaiquealllargdelavidadesenvolupemcontnuament.Permetenquelinfantcreixidemaneraintegralicomapersona,itambqueadquireixiunsaprenentatgescontinusiprogressius.
Elcurrculumdeducaciinfantilelpresideixenunescapacitatscomunesatotaletapaqueshandedesenvoluparalllargdelsdoscicles(llardinfantsiparvulari).Aquestescapacitatssndediversostipus:motrius,cognitives,emocionalsodequilibripersonal,relacionalsidinserciiactuacisocial.Sorganitzenentorndequatreeixoscompetencialsquetornenalaideadeducarperviureiconviureenelnostremnactual.
Eixosdedesenvolupamentdelescapacitats
ElDepartamentdEducaciestableixquelesnoucapacitatsprescritesperaletapadeleducaciinfantilesdesenvoluparanentorndequatreeixos.Snelssegents:
Aprendreaseriaactuardunamaneracadavegadamsautnoma.
1.Progressarenelconeixementieldominidelseucos,enelmovimentilacoordinaci,totadonantsedelessevespossibilitats.
2.Assolirprogressivamentseguretatafectivaiemocional,ianarseformantunaimatgepositivadellmateixidelsaltres.
3.Adquirirprogressivamenthbitsbsicsdautonomiaenaccionsquotidianes,peractuarambseguretatieficcia.
Aprendreapensariacomunicar.
4.Pensar,crear,elaborarexplicacionsiiniciarseenleshabilitatsmatemtiquesbsiques.
5.Progressarenlacomunicaciilexpressiajustadaalsdiferentscontextosisituacionsdecomunicacihabitualspermitjdelsdiversosllenguatges.
Aprendreadescobririteniriniciativa.
6.Observariexplorarlentornimmediat,naturalifsic,ambunaactituddecuriositatirespecte,iparticipar,gradualment,enactivitatssocialsiculturals.
7.Mostrariniciativaperafrontarsituacionsdelavidaquotidiana,identificarneelsperillsiaprendreaactuarhienconseqncia.
Aprendreaconviureiahabitaralmn.
8.Conviureenladiversitat,avanantenlarelaciambelsaltresienlaresolucipacficadeconflictes.
Elsobjectiusdecadacicle...
precisenlescapacitatsqueelsinfantshandhaverdesenvolupatenacabarletapadeleducaciinfantil,ambrelacialscontingutsdelesreesielscriterisdavaluaci.
cipacficadeconflictes.
9.Comportarsedacordambunespautesdeconvivnciaqueelportincapaunaautonomiapersonal,capalacollaboraciambelgrupicapalaintegracisocial.
Recordeuquelescapacitatsestanmoltrelacionadesambelsobjectiusielscontingutsestablertsenelscurrculums.Peraquestmotiu,quanseleccioneuunasriedobjectiusperelaborarlaunitatdidctica,usheudassegurarquesabeuquinessnlescapacitatsquetreballeu,jaqueaquestescapacitatsseranlesquedonaranelresultatdelquesaprn.
Exempledelarelacientreelsobjectiusdelprimercicleilescapacitatsd'etapa
Agafemlobjectiudeciclesegent:
6.Actuarsobrelarealitatimmediata,descobrirnelorganitzaciapartirdelesprpiesvivnciesiestablirrelacionsentreobjectessegonslessevescaracterstiquesperceptives.
Enaquestcas,estreballaran,entrealtres,aquestescapacitats:
Observariexplorarlentornimmediat,naturalifsic,ambunaactituddecuriositatirespecte,iparticipar,gradualment,enactivitatssocialsiculturals.Comportarsedacordambunespautesdeconvivnciaqueelsportincapaunaautonomiapersonal,capalacollaboraciambelgrupicapalaintegracisocial.
Peraldesenvolupamentdelescapacitatsilaconsecuciprogressivadelsobjectius,elsprofessionalshandintervenirenelstresmbitsdexperinciaquetenensentitperalinfantde0a6anysiquenecessitaperdesenvoluparse:unmateixielsaltres,lentornielsllenguatges.
3.3.4.Elsobjectiusd'aprenentatgeElsobjectiusdaprenentatgeespecifiquenelgraudaprenentatgequeelsalumneshaurandhaveradquiritenacabarlaunitatambrelacialscontinguts.Alhoradeplantejarelsobjectiusdaprenentatge,shandepreveureunsquantsaspectes:
Lescapacitatsdeletapadeleducaciinfantilcontinuenaprimriaamblescompetnciesbsiquesquelalumnathadassolirenfinalitzarleducaciobligatria.
plantejarelsobjectiusdaprenentatge,shandepreveureunsquantsaspectes:
Calredactarlosambuninfinitiu.Calqueexpressincapacitatsdetipuscognitiu,relacional,afectiu,dintercomunicaciillenguatgeidhabilitatsmotores.Calformularlosdemaneraquetinguinencompteladiversitatdelsinfantsicalprioritzarelsquepuguiassolirlamajoria.Calquepermetinlaflexibilitatnecessriaperadaptarlosalsaspectesindividualsdelaprenentatge.
Elsobjectiushandetenirencompteladquisicideconeixementsdetipuscognitiuointellectual,psicomotriu,actitudinalidevalors,afectiusiemocionals.Ams,handedesenvolupardiversosnivellsdecomplexitat:desdeconixerimemoritzarfinsacreariconstruir,passantpercomprendre,aplicar,experimentar,analitzar,sintetitzarovalorar.
srecomanable,enlamesuraquesiguipossible,comunicarelsobjectiusalsinfantsicompartirlosambells.Daquestamanera,femqueforminpartdelsaprenentatgesquetotseguitsinicien.
Laconcreciiladefinicidelsobjectiusdaprenentatge
Alhoradeconcretaridefinirelsobjectiusdaprenentatgedelesunitatsdidctiques,snecessaripartirdelsobjectiusdecicle,prviamentconcretatsidefinitsenlapropostapedaggicadecentre(PPC).
Pertant,alhoradelaborarlesunitatsdidctiques,simprescindiblesaberconcretaridefinirelsobjectiusdaprenentatge.Acontinuaciesmostraunexempledelspassosquecalseguirperaconseguirho.
Comarribaralsobjectiusd'aprenentatgedelesunitatsdidctiques
1.Imagineuqueenlapropostapedaggicadelvostrecentre(PPC)esprencomaprioritarieltreballdelobjectiudeciclenmero6prescritenelcurrculumdeprimercicleiperalgrupP2(23anys).
Objectiudecicle6:actuarsobrelarealitatimmediata,descobrirnelorganitzaciapartirdelesprpiesvivnciesiestablirrelacionsentreobjectessegonslessevescaracterstiquesperceptives.
Lequipeducatiudelcentrepodriaferpropostespercontextualitzaraquestobjectiudecicle:
Experimentarlapercepcidestmulssensorialsapartirdelamanipulaci
Recordeuqueelsobjectiussempreescomencenaredactarambunverbeninfinitiu.
Experimentarlapercepcidestmulssensorialsapartirdelamanipulacidelsmaterials.Observaralgunescaracterstiquescanviantsenunobjecte,fenomenosituaci.Identificarcomatalsdiversosobjectes,ssersifenmensnaturalsdelmedihabitual.Mostrarintersperlesactivitatsqueproposaelpersonaleducador.Habituarseatenircuradelselementsdelmarcnaturalisocialquetalseuabast.Etc.
2.ImagineuquecomaresponsablesdaulavoleutreballarlaunitatdidcticaLaiguaperquelsinfantsdeP2prenguinconscinciadelespossibilitatsquetaquestelementdelanaturalesaidecomns,denecessari,peralsssersvius.
Aleshores,haureudeseleccionar,entreelsobjectiusestablertsenlaPPC,elsmsadequatsperalavostraunitatdidcticaiconcretarlos.
Algunsobjectiusd'aprenentatgepodrienserelssegents:
Identificarlaiguaendiversosentornsnaturals:mar,riu,nvol,pluja,neu,glacera.Comentariexplicarlesdiversesmaneresdeferservirlaigua,ialhoraemfasitzarelvalorquetperalavida:perbeure,pernetejar,pernedar,perjugar,perregarlesplantes,etc.Manipularlaiguaenelsdiferentsestats(lquida,slida,gasosa)idiscriminarlessensacionsqueprodueixadiferentstemperatures(calenta,freda).Participarambiniciativaiconstnciaenlesactivitatsdejocsimanipulacidaiguaproposades.Etc.
Elsobjectiusdaprenentatgedelesunitatsdidctiquespertanyenauntercernivelldeconcreciicomencenambunverbdaccieninfinitiu.Necessriamenthandeferrefernciaalscontingutsilesactivitatsdensenyamentaprenentatge,ialescapacitatsqueesvolendesenvoluparenlinfant.
Exempledeverbsautilitzarsegonseltipusd'objectiud'aprenentatge
Objectiusdaprenentatgereferitsaprocediments:
Algunsexemplesdeverbsserienelssegents:explicitar,mostrarconeixementohabilitatsconcretes,controlar,recordar,demostrar,realitzar,utilitzar,aplicar,organitzar,experimentar,reproduir,manifestar,observar,concretar,comparar,identificar,etc.
Objectiusdaprenentatgereferitsaactituds,valorsinormes:
Algunsexemplesdeverbsserienelssegents:teniriniciativa,participar,esforarse,mostrargustisatisfacci,serconstant,gaudir,serconscient,adonarse,mostrarinters,formularpreguntes,tenircurade,respectarlesnormes,etc.
Objectiusdaprenentatgereferitsafetsiconceptes:
Algunsexemplesdeverbsserienelssegents:reconixer,identificar,explicar,enumerar,interpretar,adquirirnocions,aplicar,mostrarconeixementdeconceptesconcrets,etc.
Enlafigura3.6esreflecteixenelsobjectiusdaprenentatgeilarelaciquetenenamblescapacitatsdeciclequeprioritriamentsestantreballantenlaunitatdidcticaElracdelatardor.
Comqueelsobjectiusdaprenentatgesexpressenenclaudecapacitats,jacontribueixenpocomoltadesenvoluparles.Nomscaldresmentarosubratllaraquinesdelesnoucapacitatsfanreferncia.
Figura3.6.ObjectiusdaprenentatgeicapacitatsdelaUDElracdelatardor
Eldissenydelprotocolqueestemtreballantenspermetunavisirpidadelarelacientreelsobjectiusdaprenentatgeilescapacitats.
PodeuveurelescapacitatsielsobjectiusdelsciclesprescritsenelscurrculumsdeletapadeleducaciinfantilenelsubapartatElsmodelscurricularsdelaunitatPrincipisbsicsdintervencieneducaciinfantil.
3.3.5.ElscontingutsSegonsAntnezialtres(1992),uncontingutconstitueixelconjuntdeformesculturalsidesabersseleccionatsapartirdelsqualssorganitzenlesactivitatsdaula.
Perprogramarlesunitatsdidctiques,shaurandanalitzarelscontingutsseleccionatsenlaPPCiescollirelsqueconsideremmsadequatsalescircumstnciesespecfiquesdelsalumnes(coneixementsprevis,caracterstiquespsicolgiques)ialasituaciexclusivadaprenentatge.
Elscontingutsseleccionatsperalesunitatsdidctiques,dacordambeldocumentprescriptiudelcurrculumidelapropostapedaggicadecentre,handedonarrespostaaaquestapregunta:Quhemdensenyarperqulalumnatassoleixilescapacitats?
Comjasabeu,enletapadeleducaciinfantilsimprescindibletenirencomptelaglobalitatambquelsinfantsactueniaprenen.Tanmateix,perfacilitaralpersonaleducadorlaidentificacidelscontingutsilesactivitatsqueelsinfantshandeduratermeperassolirelsobjectius,elscontingutssagrupenenlesreesdexperinciaidesenvolupamentsegents:
DescobertadunmateixidelsaltresDescobertadelentornComunicaciillenguatges
Hihadiversosmodelsipautes...
perconcretaridefinirelscontingutsdelesprogramacionsdidctiques.EspotutilitzariadaptarelmodelqueproposenelsdiferentsexemplespublicatspelDepartamentdEducaci(diferentsnmeros)delaGeneralitatdeCatalunya:Exemplesdunitatsdeprogramaci.Educaciinfantil.Llarsdinfants.
Elscontingutstransversals
Ams,shaurandetreballardemaneratransversalaquestscontinguts:educaciperalasalut,educaciperalaigualtat,educaciperalconsum,educaciambientalieducacimoraliperalapau.
Enletapadeleducaciinfantil,elscontingutseducatiussorganitzenenreesdexperinciaidesenvolupament.Aquestesreessinterrelacionenpercrearunsespaisdaprenentatgeglobalitzatsenquescontribueixaldesenvolupamentintegraldelsinfants,selsacostaalainterpretacidelmniesdnasignificatiesfacilitalaparticipaciactiva.
Cadascunadaquestesreesesbasaentrestipusdecontingutsambestratgiesirecursosdensenyamentaprenentatgediferenciats:elscontingutsdefetsiconceptes,elscontingutsdeprocedimentielscontingutsdactituds,valorsinormes.
Ams,shaurandeconcretaridefinirmitjanantunsubstantiu,sadir,unamaneradeformalitzaraquestscontingutsdeformaintegradassubstantivarlacciadesenvolupar.
Vegem,segonsaquestespremisses,comespodenclassificar,concretar,ensenyariaprendreelscontinguts:
Elscontingutsconceptualsfanrefernciaafetssenzillsiprimeresnocionsqueserveixenperqulinfantpuguincomprendreiinterpretarlarealitat.Sobretotenelnivelleducatiudels0als3anys,elscontingutsdefetielsconceptesseranelsmnims,iesreferiranalesprimeresnocionsqueelsinfantshandetenirrespecteadeterminatscontinguts.
Exempled'activitatsisubstantiusadequatsperal'assolimentdecontingutsconceptuals
Necessitenactivitatsderepeticiimemoritzaci,jaquesestructurenapartirdexperinciesvariadesenlacciienelcontext.Algunsdelssubstantiusqueutilitzaremenlaredaccipodenserelssegents:partsielementsdelpropicos,nocionstemporals,nocionsdidentitat,nocideconstncia/canvi,etc.
Elscontingutsprocedimentalssnhabilitats,destresesi/oestratgiesordenadesiorientadesalaconsecucidunfi.
Exempled'activitatsisubstantiusadequatsperal'assolimentdecontingutsprocedimentals
Labasedelseuaprenentatgerauenactivitatsbasadesenlexperinciailarepeticiendiversescircumstnciesicontextos.Algunsdelssubstantiusqueutilitzaremenlaredaccipodenserels
Elscontingutsshandeconcretaridefinirmitjanantunsubstantiu.
Algunsdelssubstantiusqueutilitzaremenlaredaccipodenserelssegents:reconeixement,exploraci,creaci,expressi,imitaci,confecci,demostraci,experimentaci,etc.
Elscontingutsactitudinalsequivalenasabersericomportarsedunamaneraestableiduradoradavantdeterminadessituacions,objectes,successosopersones.
Exempled'activitatsisubstantiusadequatsperal'assolimentdecontingutsactitudinals
Sncontingutsqueesplantegenallargterminiisaprenenmitjanantactivitatsenqulinfantdesenvolupilobservaci,laimitaci,lexemple,elshbits,etc.Algunsdelssubstantiusqueutilitzaremenlaredaccipodenserelssegents:iniciativa,satisfacci,esfor,inters,collaboraci,afecte,respecte,etc.
Laconcreciiladefinicidelscontingutsenlesunitatsdidctiques
Talcompassaambelsobjectiusdaprenentatge,alhoradelaborarlesunitatsdidctiquessimprescindiblesaberconcretaridefinirelscontingutsqueesvolqueelsinfantsassoleixin.Lexemplificacidelspassosquecalseguirpotservirdajuda.
Enprimerlloc,esmostrauncontingut,representatiudecadascunadelesrees,delsqueestableixelcurrculumdelprimercicle(Decret101/2010,de3dagost)i,ensegonlloc,esmostralaconcrecidaquestcontingutenunapropostapedaggicadecentre(PPC).
1.ExempledecontingutestablertenelDecret101/2010peracadascunadelesrees:
rea1:dominiprogressiudelespossibilitatsexpressives,perceptivesimotoresdelpropicos,iutilitzacidelsrecursospersonalsdequdisposaenlavidaquotidiana.rea2:iniciacienladiferenciacidalgunesqualitatssensorialsfruitdelexploracidelsobjectesmaterials,delementsdelentornnaturalidelacomparacidelessevespropietats.Inicidelesprimeresclassificacions,ordenacionsicorrespondnciesenfuncidelescaracterstiquesielsatributs.rea3:iniciacienladescobertailsdelllenguatgecorporal,verbal,musicaliplstic.
2.Concrecidelscontingutsanteriorsenlapropostapedaggicadecentre(PPC):
rea1:
Elcos:partsdelcosipercepcidecanvisfsicsdelinfantidelscompanysCoordinaciicontroldelapsicomotricitatfinaConfianaenlesdiversespossibilitatsilimitacionsenelpropicos
rea2:
rea2:
Elsanimalsilesplantes:caracterstiquesClassificacidelesplantessegonslescaracterstiquesquetenenValoracidelaimportnciadelesplantesielsanimalsperalhome
rea3:
ImitaciirepresentacidesituacionsipersonatgesdobressenzillesUtilitzacidetcniquesdepintura,modelatge,estampaci,pics,etc.Valoracidelamsicacomaelementrelaxant
Finalment,enlafigura3.7esmostralamaneracomesconcreteniesformalitzenelscontingutsdelanostraunitatdidctica,Elracdelatardor,dinselprotocolquetreballem.
Figura3.7.ContingutsdelaunitatdidcticaElracdelatardor
3.3.6.Lesactivitats:seqnciadidcticaipropostad'activitatsAbansdecomenararedactarlesactivitatsdelesunitatsdidctiquesmitjanatlesqualselsinfantshaurandassolirlescapacitats,elsobjectiusdaprenentatgeielscon
Enelprotocoldelaunitatdidcticanosnecessariincloureelscontingutsdeprimernivellseleccionats,jaqueconstaranenlapropostapedaggicadecentre.
qualselsinfantshaurandassolirlescapacitats,elsobjectiusdaprenentatgeielscontingutsseleccionats,elpersonaleducadorhadetenirunavisiglobaldetoteslesactivitatsqueesproposaranidelmomentenquesduranaterme.Aquestaimatgeglobalsanomenaseqnciadidcticaiestrelacionadaamblesestratgiesdensenyamentaprenentatgequehemvistfinsara.
1.Laseqnciadidctica
Laseqnciadidcticahadedescriureordenadamentelconjuntdactivitatsdensenyament,elaboradespelpersonaleducador,idaprenentatge,desenvolupadesperlinfant(vegeulafigura3.8).Aquestaseqnciadeterminatrestipologiesdactivatsubicadeseneltemps:inicials,dedesenvolupamentidesntesi.Aquestesactivitatsestanestretamentlligadesalsprincipisdelesteoriesconstructivistesdelaprenentatgesignificatiu.
Alhoradeformularlaseqnciadelesactivitats,caltenirencomptequeelscontingutsshihandepresentardelamanerasegent:
Delquesmsprximalquesmslluny.Delquesmsfcilalquesmsdifcil.Delquesmsconegutalquesmsdesconegut.Delquesmsparticularalquesmsgeneral.Delquesmsconcretalquesmsabstracte.
Figura3.8.Modeldeseqnciadidctica
Font:J.JorbaE.Caselles(1996).Laregulaciiautoregulacidelsaprenentatges.Barcelona:ICEUAB.
Regulaciiautoregulacidelsaprenentatges
Jorba,enlasevareflexitericasobrelaregulaciilautoregulacidelsaprenentatges(1996),defineixperalaseqnciadidcticaelstipusdactivitatssegents:
Activitatsinicials:tractendexplorarquinessnlesideesprviesidescobrirlesestructuresdacollimentapartirdelesqualsespodranintroduirconeixementsnous.Tambpermetenexplicitarinegociarelsobjectiusdaprenentatgeperqulalumnatselsrepresentiispigaqusesperadells,amsdinformardelscriterisdavaluaci.Activitatsdedesenvolupament:estractaquelalumnatobtinguiinformacisignificativaperafavorirlaconstruccideconeixementsnous.Podenconsistirenactivitatsqueqestioninlesideesprviesiprovoquineldubte.Daquestamanera,saconsegueixuncanviconceptual,unareestructuracidelconeixement,totincorporantelementsnous,ounavanamentenlacomplexitatdecontingutsjaconeguts.Endefinitiva,espretnestablirconnexionsentreelsconeixementsnousquesincorporen,siselcas,ielsconeixementsquejaestenenmitjanantexplicacionsiactivitatsestructurades.Activitatsdesntesi:enaquestafasedelaseqnciadidctica,lesactivitatsqueesfacinhandepermetretransferirelsconeixementsapresosiaplicarlosalaresolucideproblemesosituacionsprctiquesendiferentscontextos.Daquestamanera,elsaprenentatgesnousesconsolidenisenpotreconixerlautilitat.
Laseqnciadidcticahadeserunapropostacoherentambeltempsilespossibilitatsdelsinfants(figura3.9).selcasdelaseqnciadidcticaquesideaenlexempleElracdelatardor.
Figura3.9.SeqnciadidcticadElracdelatardor
2.Lapropostadactivitats
Amsdelaseqnciadactivitatsalllargdeltemps,elpersonaleducadorhadetenirconeixementsrespectealtipusdactivatsmsadequadesaledat,lestatevolutiudelsinfants,elsconceptes,lesdestresesolesactitudsqueesvulguinafavoririunampliventalldecasustiques.
ventalldecasustiques.
Respectealtipusdecontingutsatreballaralhoradeseleccionarlesactivitats,caltenirencomptequealllargdeletapadeleducaciinfantilshandafavorirelsaprenentatgesqueesmostrenenlataula3.2.
Taula3.2.Orientacionsperalaseleccidactivitats
Descobertadunmateixidelsaltres
Descobertadelentorn
Comunicaciillenguatges
LespossibilitatsmotriusiexpressivesdelcosLamanipulacidelsobjectesElbenestaremocionalLesrelacionsinterpersonalsiintrapersonalsElshbitspersonalsisocialsLautoestima
LesactivitatsdelavidaquotidianaLaparticipacidelesfamliesLamatemticaLexploraciilexperimentaciElselementsnaturalsdelentornLessortidesElsrolsdegnereLadiversitatcultural
Eltractamentdelllenguatge:naturaliestructuratLoralilescritElllenguatgemusicaliladansaElllenguatgevisualiplsticLaintegracidelesTIC
Pelquefaalamaneradeportaralaprcticaaquestsaprenentatgesmitjanantactivitats,enshemderemetrealsdiversosmodelsdidcticsipropostesdetreballglobalitzades,enqusexplicitenexhaustivamentelstipusdactivitatsmsadequatsperaletapadeleducaciinfantil.Comarecordatori,acontinuaciesmostraunarelacidepossiblesactivitatspertreballarenlesunitatsdidctiques:
Projectes,problemesopetitesinvestigacionsRutinesdelavidaquotidianaicuradelinfantrelativesalalimentaci,lahigieneieldescansRaconsotallersSortides,festesdeclasse,aniversarisJocssensorials,motors,demanipular,simblics,deconstrucciActivitatsdesbarjo,dacollidaideretrobamentdelgrupActivitatsmsespecialitzades(msica,expressicorporal,psicomotricitat)Etc.
Lesactivitats
Handesermotivadores,flexibleseneltemps,variades,globalitzadoresisignificativesperalinfant.Ams,handepartirdelsseusconeixementsprevisiinteressos.
EnlaunitatPrincipisbsicsdintervencieneducaciinfantilpodeuveure,demaneraexhaustiva,elsdiversostipusdactivitatsperalsinfantsde06anys.
Enproposarlesactivitatsconvnoperdredevistaelsobjectiuspretesosiindagarelsconeixementsprevisqueelsinfantstenensobreelqueaprendran.Tambcalelaboraralgunaactivitatespecficaoaprofitarqualsevolocasipercrearlintersilamotivacidelspetits.
Exempledepropostad'activitats
Posemunacistellaambmaterialnousobrecosesdelmardamuntlataula.Noladestapemfinsquenohanarribattotselsinfants.Quanestanpreparats,elsconvidemadescobrirla.Deixemquetoquiniolorinelsmaterials(esponges,estrellesdemarierionssecs,cargolsdemardetottipus,saquetsambsorra,espinesdepeixseques).Aleshores,totshivolendirlaseva:Aixpunxamoltietsutsang,Undiajoemtrobavaunacomaquestaalaplatja,Daixtenenelstiburones,permoltmsgrans,etc.
Tambhauremdepreveureactivitatsdereforiactivitatscomplementries.Nohemdevolerexhaurirtotselspossiblescontingutsenunasolaactivitat.Alcontrari,hemdepossibilitarexperinciesdiferentsivariadesentorndelscontinguts.Debensegurquecadainfantentraurunprofitdiferentinaprendrcosesquenosaltresnopodemcontrolar.Enlaunitatdidcticanomshemderecollirelscontingutsielsobjectiusmsevidents,elsqualstindremocasiderepetirenpropostesnoves.
3.3.7.LesorientacionsdidctiquesLesorientacionsdidctiquesconstitueixentoteslespautesqueexpliquenordenadamentdequinamanerapodemduratermelactuacididctica,lesaccionsielsprocedimentsnecessarisperaconseguirlesfitesielsobjectiusproposats.
Exempledelecturavisuald'imatges
Abansdeferlactivitat,esreparteixundibuixatotlalumnat.Cadainfantteldibuixaldavant.Leducadoriniciaunaconversa.Dirigeixlespreguntesatotselsinfantsideixaquesexpressinlliurementiespontniament:Qurepresentaeldibuixqueteniualdavant?,Quhihadibuixat?,Qufalagentquehiha?,etc.
Exempled'orientacionsperafavorirlamotivacidel'infant
Estractadunracquednaprotagonismeauninfantenconcret.DurantunasetmanasElracde.Quantalapreparacidelaula,smoltimportantquelinfant,enentrarhi,sadonique
Lesorientacionsvariaranenfuncidecadascunadelessituacionsconcretesenqulesutilitzemi,evidentment,delescaracterstiquesdelsinfants.Daltrabanda,hauremdetenirencomptelaindividualitzaci,eltractamentdeladiversitat,elsaprenentatgessignificatius,laglobalitzaci,laflexibilitat,latencialesnecessitatsielsinteressosdelsinfants,etc.
Lesestratgiesshandesubordinaralescondicionspsicopedaggiquesdequiaprn.Handetenirperobjecteaugmentarlautonomiadelinfant,possibilitarqueellmateixfacielsdescobrimentsiafavorirquepuguiestablirelmximdereferentscognitiusenlessituacionsdensenyamentaprenentatgequehemdissenyat.
Exempledepropostad'activitatinicialamblesorientacionsdidctiquesdelaunitatdidctica"Elracdelatardor"
PerintroduirElracdelatardor,presentaremunvdeoambimatgestpiquesdaquestaestaci.Creiemquesunabonaactivitatinicialqueensserveixperensenyaralsinfantslescaracterstiquesprincipalsdelatardordunamaneraldicaiamena,jaquementrevanpassantlesimatges,sonadefonslamsicadeLesquatreestacions,latardor,deVivaldi,quefamantenirlatenci.
Mitjanantaquestvdeoelsinfantssaniranfamiliaritzantambelscolorsmscaractersticsdelatardor:groc,marr,vermell,etc.
Elpersonaleducadorfagrupsdecincnensinenesperiniciarlactivitatdelrac.Uncopelgrupsalrac,elsinfantsseuenaterra(estores)iveuenlapresentaci.Lapresentaciesvisualitzarmitjanantunprojector,enfocatalaparetdelrac.
Laduradadelapresentaciserdedosminutsimig,ilesimatgesservirandintroducci,perdespertarcuriositatsobrelatardor.Uncopvistelvdeo,iniciaremunaconversasobrelatardorenqudetectaremelsconeixementsprevisielsinteressosdelsinfants.
Laduradatotaldelactivitatserdepropdequinzeminuts.
3.3.8.Elsrecursos:espais,materialsiagrupaments
importantquelinfant,enentrarhi,sadoniqueell,nopasqualsevolaltre,nselprotagonista.
Exempled'orientacionsperafavorirlamotivacidel'infant
Prepararemlaulademaneraquelinfantsidentifiquifcilmentambelraciselfaciseu.Enpenjaremelnomilesfotografiesalaparet.Aldavant,alabastdelsaltresinfants,collocaremobjectesdelprotagonistaiunjocqueellpodrutilitzarsemprequevulgui.
Elsrecursosconstitueixentotselselementsquepermetranportaratermelesactivitatsdelaprogramaci:
1.Espai:ladistribucidelespaihadepossibilitarifomentarlactivitatenlinfant,ihadepermetresatisferlesnecessitatsqueplantejaencadamoment(activitat,reps,relaci,experimentaci,creaci).Shadepoderadaptarimodificarperpermetresatisfertotesaquestesnecessitats.
Enelscentresdeducaciinfantiltotselsespaisshaurandeconsiderarcomaeducatiusilesaulesshaurandorganitzarprincipalmentperracons.
Elsmaterialsnaturalssnmoltimportants.
2.Materials:reculltotelqueesnecessitaperduratermelesactivitatsdensenyamentaprenentatgeodavaluaci,iquesimportanttenirprevistabansdecomenarlesactivitatsconcretes.Elsmaterialshanderespondrealscriterispedaggics(decoeducaci,deseguretat,decreativitat)consensuatsenelsPECienlaPPC.Alhoradeferlesactivitatssquancaltenirmspresentsaquestscriteris.Enelprimercicle,elmaterialsolserespecficperalesactivitats,perenelsegonhipothavermaterialdesuportalaintervenci(materialseditats).
Alaulahihaurdhavermaterialsdsindividualperacadainfantpertreballarelstallersielsprojectes(perexemple,ceres,tisores)imaterialsnaturalsi/oespecficsperalsracons,peralsespaisdesbarjo,decuradelinfant,dhigiene,dalimentaci,deson,etc.
Normalment,elmaterialqueesfarservirserdediversostipus.Perexemple:
Materialconvencionalquesutilitzaalesaules:llapis,tisores,colors,cola,etc.Materialderebuig:rotllosdepaper,capsesdesabates,caixesdellet,etc.Materialdecasa:estrisdecuina,etc.Materialsespecficsi/onaturals
Peraprofundirsobreelsespaisielsmaterials,vegeulapartatLorganitzacidelsespaisielsmaterialsdelaunitatPlanificacidelsespais,elstempsielsrecursoseneducaciinfantil.
Recordeuquelesactivitatsespecfiques,comlapaneradelstresorsieljocheurstic,tenenun
smoltimportantqueelsespaisesdecorinamblesobresielstreballsdelsinfants.
Quanescomplementaelprotocoldelaunitatdidctica,abandaderelacionarelsmaterialsespecficsqueleducadornecessitaperdurlaaterme,shaurandespecificar,sisnnecessaris,elsmaterialsdidctics.
Elsmaterialsdidctics
Elsmaterialsdidcticsperalsinfantsi/operalsprofessionalsshandespecificarenelsannexosdelaunitatsdidctica.Aquestaespecificacisimprescindibleperquunaltreprofessionaldiferentalquehaelaboratlaunitatdidcticalapuguiduratermeambrigor.
Vegeulesfigures29i30,enquesmostrenexemplesdematerialsdidcticsperaduesactivitatsdElracdelatardor.
Figura3.10.Materialdidcticperalpersonaleducador:cantemiballemunacan
Semprequeesfaciunaactivitatmusical,lespartituresshandafegir
paneradelstresorsieljocheurstic,tenenunmaterialorganitzatiespecfic.
Annexos
Enelsannexosdelaunitatdidcticanopodenfaltarelsmaterialsdidcticsilabibliografiaqueshafetservirenlelaboracidaquestaunitat.
Semprequeesfaciunaactivitatmusical,lespartituresshandafegiralsannexos.
Figura3.11.Materialdidcticperalsinfants:pintemunmural!
3.Agrupaments:lesactivitatshandepermetrediversesmaneresdagruparlalumnatidedistribuirelsespaisalhoradetreballar.simportantcompaginareltreballengrupgran(aula)ambeltreballindividual,perparellesiengruppetit,enfuncideltipusdactivitat.
Lactivitatindividual,engrupgranoengruppetit,ilesagrupacionsperedatshomogniesomixtesofereixenavantatgesiinconvenientsquecalsospesarperescollir,encadamoment,laquemssajustaalsobjectiusproposats.
Lactivitatengruppetitfacilitalatascadeleducador,jaquepermetobservariescoltarmsacuradamentelsinfants,itambintervenirdemaneraindividualitzadaperoferirlajutnecessariperprogressarenlactivitat.Amesuraqueelsinfantsesvanfentgrans,espodenincorporarmsactivitatsengrupgran.
Sivolemindicarenelprotocolelstipusdagrupamentsquefaremservir,caldrconsensuarunasriedtemsquedemanerarpidaivisualproporcioninaquestainformaci.Unexempledaqueststemsseriaelsegent:grangrup(GG),petitgrup(PG),individual(I),perparelles(PP),etc.
Vegeuenlafigura3.12comespodenrecollirenelprotocol,demanerarpida,visualicmodaperalpersonaleducador,elsrecursosestudiats.
4.Temporalitzacidelesactivitats:respectealatemporalitzaci,laduracidelaunitatdidcticashadexplicitarensetmanesomesos.Tambhihadeconstareldiaodiesdelasetmanaenquesduranatermeieltempsqueduraran.
Laduradadelaunitatdidcticavariarsegonseltipusdunitatplantejada(potdurartresmesos,unasetmana).Espodriadirque
Decret282/2006,de4dejuliol
AlhoradepreveureelsagrupamentssimportantconixerlaprescripciquefaelDecret282/2006,de4dejuliol,delsrequisitsdelscentresdelprimercicledeleducaciinfantil,respectealartioalumnateducador.
tejada(potdurartresmesos,unasetmana).Espodriadirquelorganitzacideltempshaderespondrealaduradanecessriaperassolirelsobjectiustenintencompteuncertgraudeflexibilitat.
Figura3.12.Recursos:espai,materialsiagrupamentdelactivitatElsfruitsdelatardor
Noespotferunadistribucirgidadeltemps,sinqueshadetenirencompteelgraudatenciquepotmanteniruninfant.Aquestgrauaugmentaramesuraquemaduriiadquireixilhbitdescoltarideteniruncertcontrolsobrelessevesaccions.Msquemaicaltenirpresentaquestaspectemaduratiu,pertambeldelavariabilitatderitmesolavariabilitatdintersimotivaciperunfetconcretalhoradeplantejarlesactivitats.
Vegeulataula3.3,enquesmostraelquadredelatemporalitzacidelesactivitats.
Taula3.3.QuadredetemporalitzacidelesactivitatsdelaunitatdidcticaElracdelatardor
Primerasetmana
Dilluns,xxdoctubre Dimecres,xxdoctubre Divendres,xxdoctubre
Activitat1:davaluaciinicial:Presentacidelatardor
Deteccideconeixementsprevisimotivaci(T.15min)
Activitat2:Eltempsdelatardor
Observaciidescobrimentdelementsiconeixementsnous(T.15min)
Activitat3:Cantemiballem
Audiciirepresentacidelacan(T.15min)
Segonasetmana
Dilluns,xxdoctubre Dimecres,xxdoctubre Divendres,xxdoctubre
Activitat4:Anemalmercat! Activitat5:Elsfruitsilesfullesdela Activitat6:Juguem
Activitat4:Anemalmercat!
Sortida(T.40minaprox.)
Activitat5:Elsfruitsilesfullesdelatardor
Coneixementsdefruitsifullesdelatardor(T.15min)
Activitat6:Juguemambelscolors
Experimentaciambpinturesdemans(T.15min)
Tercerasetmana
Dilluns,xxdoctubre Dimecres,xxdoctubre Divendres,xxdoctubre
Activitat7:desntesi:Visitemelsenyorcuc!
Observacinaturalalpati(T.15min)
Activitat8:desntesi:Pintemunmural!
Reconeixementiexpressidelqueshaaprs.Muntatgegrupaldelmural(T.15min)
Activitat8:desntesi:Pintemelmural!
Finalitzaci:Muntatgegrupaldelmural(T.15min)
3.3.9.L'atencialadiversitatDevegadesuninfant,perlessevescaracterstiquesindividuals,nosegueixelritmeevolutiudelarestadecompanysdegrup.Aquestfet,comhemanatdient,snormalencertamaneraperqucadanentelseuritmeifinsquenoarribenaunacertaedatvarienmolt.
Quanhihaunadifernciamarcadadelritmeevolutiudelinfantrespectealescaracterstiquesprpiesdeledatqueenspotfersospitarquehihaproblemtiquesespecfiques,elmillorsdemanarajudaalsespecialistes(equipsdassessoramentpsicopedaggicEAPodaltres)idetectaralmsaviatpossiblelesdificultatsquelinfantpuguitenir.Ladetecciprecoajudaraposarenmarxaelsmecanismesdajudamsconvenients.
Enalgunscasossernecessriaunaadaptacicurricularoprojecteindividualitzat(PI),queespotelaborarmodificantlesactivitats,lametodologiautilitzada,lamaneradavaluarles,elscontingutsdaprenentatgeoelsobjectius.
Ladaptacicurricularhadetenirpresent,dunabanda,laprogramaciordinriai,delaltra,lesnecessitats,elsinteressosilespossibilitatsocapacitatsdelinfantquelanecessita.Enconseqncia,quanshagidedissenyarunPI,caldrteniraldavantelsegent:
EldissenycurriculardelcicleLapropostapedaggicadecentreperalciclecorresponentLaunitatdidcticaenqestiToteslesdadesquetenimdelalumne
LobjectiudelPIsintentarquelinfant,enuncertgrau,puguiassolirelsobjectiusdelcicleapartirdelamodificacidalgunsdelselementsdelcurrculumi,nomsenelscasosmsgreus,delsobjectiusi/oelscontingutsprescritsenelcurrculum.
Peraprofundirenlesadaptacionscurricularsilesactivitatsadaptades,vegeulaunitatdidcticaAtencialadiversitatdaquestmdul.
Elsprojectesindividuals(PI)handeserpropostespossiblesquepermetinassolirelsobjectius.Calsermoltrealistaquantalavaloracidelsrecursosdelsqualsdisposem.
Siunaactivitatrequereixunaadaptaci,espotindicarenelprotocolderecollidadinformaciambunallegendadeltipus(A)activitatadaptada.Larestadactivitatssensellegendaesconsiderarannoadaptadesi,pertant,totselsinfantsfaranelmateix.
3.3.10.L'avaluaci:activitatsd'avaluaci,criterisiindicadorsiautoavaluaciQuanesparladavaluaci,shadepensarquenosolamentestractadevalorarelgraudaprenentatgequelinfanthaassolitdesprsdunprocsdensenyamentaprenentatge,sinquesimportantsabercomshadesenvolupataquestprocs:lactuacideleducador,laidonetatdelesactivitatsproposades,lespai,eltempsoelsmaterialsutilitzats.Estractadanarfentelseguimentdelinfantperpreveurequinessnlesmillorssituacionsdensenyamentaprenentatge.
Alhoradeferelseguimentdaprenentatgeenlinfantsutilitzaran,comaajuda,lesactivitatsdavaluaciielscriterisielsindicadorsdavaluaci.Perferelseguimentdelprocsdensenyamentsernecessriaunaautoavaluacidelprofessionalidelaprcticaeducativa.
1.Activitatsdavaluaci
Enlabibliografiasobretipologiadactivitatssfciltrobarunadiferenciacientreactivitatsdensenyamentaprenentatgeiactivitatsdavaluaci.Caldirquetoteslesactivitatsincloseslesdavaluaciafavoreixenlaprenentatge.Pertant,esfarserviraquestaterminologia,activitatdavaluaci,enlesactivitatsenqusiguimsfactiblerecollirinformaciperdetectarelgrauielprocsdelactivitateducativa.
Enlatencialadiversitatvallajustificacipositivadocentdelprofessor.sadir,calpensarquesaconsegueixelquespossibleinopasquenosaconsegueixelquenospossible.
Sobrelavaluaci,vegeuelsubapartatCaracterstiquesdelavaluacienleducaciformaldaquestaunitat.
Qualsevoltipusdactivitat(inicial,dedesenvolupamentodesntesi)potservircomaactivitatdavaluaci.Estractariadedefinirelscriterisdavaluacioelsindicadorsespecficsderecollidadinformaciperaaquestaactivitat.
Calpreveureactivitatsdavaluacientresmoments:alinicidequalsevolmomenteducatiu(deteccideconeixementsprevis),alllargdelaunitatdidctica(revisiiajustdelprocsdensenyamentaprenentatge)ialfinaldelprocs(recollidadaspectesassolitsonoassolits,casenquhihadhaverunarectificacieducativa).
Exempled'activitatd'avaluaci
Estractadunaactivitatdavaluacialfinaldunprocseducatiu.Espretenenelscriterisdavaluaciquefanrefernciaalgraudememoritzacidelasituacidensenyamentaprenentatgeproposadaalllargdetotalaunitatdidctica.
Leducadorhadeseleccionarelsfets,elsesdeveniments,elsconeixementsoelsconceptesquehansuccetoshantreballat.Perexemple:
Recordardetallsdunapersona,unanimal,unobjecte,etc.Recordaraccionsconcretes.Recordarcanons.Recordaralgunaseqncia.
Esfamitjanantunpersonatgeque,enaquestcas,suntitella.Saprofitaeldiaqueveelninotisellquifalespreguntes.Estractadepreguntesdirectesquefaindividualmentacadaneninena.
Qufeualmatquanuslleveu?,Onvamanarlaltrediadexcursi?Ambqu?(Ambautocar),Quvamcomprarahiralmercat?,Comheufetelbarretdeltitella?,etc.
Leducadorhadetenirencomptelaindividualitatdecadainfanti,pertant,hadepreveurequeelnivellderespostatambpotserdiferent,compotserelcasdelaSniaipotsereldaltresnens.Lesrespostesdelsnensshandanotarperescrit.Tambsesuggereixenregistrarlasituacidavaluacienunacasseti,desprs,escriurela.
Leducadortambhadeferunaautoavaluaciicomprovarsielsobjectiusdefinitsprviamentshanassolitono.
Leducadorhadavaluarsilesactivitatsquehadissenyatsnadequadespertreballarelscontingutsseleccionats.
Leducadorhadevalorarsilesrespostesdelsnenssadeqenaltipusdepreguntesqueselsfa,senseperdredevistalaindividualitatdecadainfantnielseunivellderendiment.
DepartamentdEnsenyament(1992).Exemplesdunitatsdeprogramaci(nm.1).Barcelona:GeneralitatdeCatalunya.
Enresum,lesactivitatsdavaluaci,amsdafavorirelprocsdaprenentatge,serveixenperrecollirinformaci,prendredecisionsquantalprocseducatiuiferelscanvisconvenientsenqualsevoldelselementsqueelconfiguren:plantejaraltresactivitatsderefor,modificarlesestratgiesdemotivaciodaprenentatge,utilitzarmstemps,etc.
2.Criterisiindicadorsdavaluaci
Respectealamaneradeferelseguimentdelinfantiestablirelscriterisoelsindicadorsdavaluacienlesunitatsdidctiques,hihaunadifernciaentreelselementsprescriptiusestablertsenelsegoncicledeletapadeleducaciinfantilielselementsprescriptiusestablertsenelprimercicle.
MentrequeenelDecret181/2008,de9desetembre,pelqualsestableixlordenacidelsensenyamentsdelsegoncicledeleducaciinfantil,esprescriuenunscriterisdavaluaciqueconcretenconeixements,habilitatsocapacitatsmitjanantaccionsdefinidesambunverbeninfinitiu,nohihacriterisdavaluaciestablertsperalprimercicledeletapa.
Vegemcoms'estableixenelscriterisd'avaluacienelDecret1812008*
Article9.Avaluaci
9.3Peralavaluacidelprocsdaprenentatgedelsinfantsesprendrancomarefernciaeldesenvolupamentdelsobjectiusdecicleielscriterisdavaluaci.
Exempledecriterisd'avaluaci:
1.Saberexplorarireconixerlesparts,lespossibilitatsilescaracterstiquesdelseupropicos.Expressarseamblesprpiesemocionsiiniciarseenlasevaidentificaci.
2.Participareneljoc,atravsdelmoviment,assimilantsensacionsreferidesalespaiialtemps,iambunacomprensiprogressivadelanecessitatdunesnor
Lesactivitatsd'avaluaci
Esduenatermeenacabarelprocsdensenyamentaprenentatgeirecullenelsaspectesqueshandhaverassolit.Entotcas,haurandepermetredefinirelgraudassolimentdelsobjectiusqueshantreballattenintencompteelscontingutsseleccionats.
lespaiialtemps,iambunacomprensiprogressivadelanecessitatdunesnormes.
Enelprimercicledeleducaciinfantil,iacausadelamancadecriterisestablerts,elpersonaleducadorconcretarelsindicadorsdavaluaci.Aquestsindicadorspermetranconixer,peracadaunitatdidctica,elseguimentdelinfant,laprofitamentdelprocsdensenyamentaprenentatgeilamaneracomshaportaratermeaquestprocs.
Pertant,elscriterisoindicadorsdavaluaciconstitueixentoteslesindicacionsquepermetenaconseguirdadessobrelesqestionsquecalvalorar.Estractadestablirqu,comiquanshadavaluar.
a)Elquimplicaescollirelsindicadorsquepermetinobservarivalorarelgraudassolimentdelsobjectiusdelinfant.Caltenirencomptetotselsaspectesdelapersonalitatdelinfant,nosolamentelnombredeconeixementsadquiritsilaqualitatdaquestsconeixements.
Pertant,elsindicadorshandepreveureelsaspectessegents:
ElsconeixementsEldesenvolupamentdelescapacitatsElscanvisenelcomportamentLeshabilitatsilesdestresesElsvalors,lesactitudsilesnormes
b)Elcomselmodelderecollidadedadesqueesfarservir.Enleducaciinfantil,elmtodemsusualslobservaciilarecollidadelesdadesendiferentspautes(vegeuenlafigura3.13unaescaladestimaci).Convespecificarquehipothaveraltresmtodesperrecollirles:enregistramentenvdeo,fotografies,etc.
Figura3.13.Indicadorsdavaluaci
Elscriterisd'avaluaci
Enelprimercicledeleducaciinfantilesconcretaranmitjanantindicadorsdavaluaciiespodrandefinirmitjanantunsubstantiu.
Elsindicadorsdavaluacihandeserobservablesimesurablesperpoderdeterminarelgraudassoliment,adequaciiprogrsdelsaprenentatgesdelalumnat.
Amsderecollirlainformacidelsinfants,tambcalplantejarseunesquantespreguntessobreelprocsidecidirdequinamaneraesrecolliraquestainformaci.
ImplicacidelsinfantsImplicacidelpersonaleducadorGraudecollaboracidelsparesDificultatsdetectades
c)Elquanslaconcrecidelsmomentsdelavaluaci.Hihatresmomentsclau:abansdecomenarelprocs,durantelprocsidesprsdelprocs.Tambcalprecisarladuradailaperiodicitatdelesobservacions.
Elscriterisdavaluaciinformaransobreelsresultatsdensenyamentaprenentatge.Enelprimercicledeleducaciinfantilshaurandeconcretarapartirdindicadorsdavaluaci.Aquestscriterishandeserpblicsishandedonaraconixeralalumnatpertalquesiguiconscientdelquehadaprendreidelquesavaluar.
3.Autoavaluaci
Pelquefaalatascadelsprofessionals,calreflexionarsobrelafeinafeta.Lobjectiussaberfinsaquinpuntestenenencompteeneldiaadia,enelplantejamentienlagestidelesactivitatsprogramadesleslniesdactuacirecollidesenelcurrculumienlaPPC.Aquestareflexitambhadeservirperplantejarse,sical,fitesnoves.
Acontinuaciesmostrenunsquantstemsqueelsprofessionalsespodrienplantejar:
Adequacidelprocsdensenyamentaprenentatgealsobjectius,elscontinguts
gutsValoracidelaprpiaactuaciIdonetatdelesactivitatsproposadesIdonetatdelespai,eltempsielsmaterialsutilitzatsActuacidelafamliaEtc.