Post on 07-Dec-2014
description
Economie in 2010/2011 Nederland en Eemsdelta
Willem van der Velden
SBE 23 september 2010
Rabobank Noord-Groningen
Kennis & Economisch Onderzoek
Agenda
• Prinsjesdag 2010 – Beleid: Miljoenennota, begroting departementen
– Economie: Wereld, Europa en Nederland in 2010 en 2011
• Economie van Groningen / Eemsdelta – Actuele beeld en vooruitzichten, …
– … tegen de achtergrond van Prinsjesdag
Internationaal Na regen…
3 Kennis & Economisch Onderzoek Bron: Financial Times
Internationaal …komt zonneschijn
Bron: Financial Times
4 Kennis & Economisch Onderzoek Bron: Financial Times
Internationaal Groeivooruitzichten
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
VS eurozone Japan China wereld
2009 2010E 2011E
% %
Kennis & Economisch Onderzoek 5
Internationaal Wél groeivertraging, géén dubbele dip
• Positief effect voorraadopbouw is tijdelijk
• Exportgroei valt terug door lagere groei wereldeconomie
• Overheidsbeleid minder stimulerend of zelfs bezuinigingen
• Groei consumptie afhankelijk van overschotlanden
– Voldoende middelen om bestedingen op te schroeven … maar
ook hier onzekerheid en vooruitzicht bezuinigingen
6 Kennis & Economisch Onderzoek
Nederland Consument is minder somber
Kennis & Economisch Onderzoek 7
-80
-60
-40
-20
0
20
40
-80
-60
-40
-20
0
20
40
00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10
Consumentenvertrouwen Koopbereidheid
Economisch klimaat
Nederland Stabilisatie op de arbeidsmarkt
Kennis & Economisch Onderzoek 8
3
4
5
6
7
8
2001 2002 2003 2004
3
4
5
6
7
8
2008 2009 2010 2011
werkloosheid nu (as onder)werkloosheid vorige cyclus (as boven)
seizoensgecorrigeerd
% %
Nederland De Nederlandse economie in cijfers
Kennis & Economisch Onderzoek 9
Jaar op jaar mutatie in % 2009 2010 2011
Bruto Binnenlands Product -3,9 1¾ 1½
Particuliere consumptie -2,5 ½ ½
Overheidsuitgaven 3,7 ½ ¾
Private investeringen -16,5 -5 2¾
Goederen- en dienstenuitvoer -7,9 9½ 4¾
Goederen- en diensteninvoer -8,5 10 3¾
Consumentenprijsindex 1,2 1¼ 1
Werkloosheid (% beroepsbevolking) 4,9 5½ 5½
Begrotingssaldo overheid (% BBP) -5,4 -6 -4½
Overheidsschuld (% BBP) 60,8 66 69
Prinsjesdag en bedrijfsleven
• Voortzetting (eerdere fiscale) steunmaatregelen – Verruiming verrekening verliezen
– Snellere afschrijving
– Garantiestelling overheid bedrijfsfinancieringen
– BTW-verlaging bouw voor onderhoud
– Verruiming speur- en ontwikkelingswerk (WBSO)
– Verlaging VpB eerste € 200.000
• Export blijft motor, maar verliest kracht – Industrie , groothandel en transport profiteren
• Investeringsgroei weer in de plus – Machines en computers, gebouwen nog niet
– Woningbouw herstelt licht, vooral verbouw; bouwnijverheid blijft het moeilijk
houden
– Nauwelijks groei consumptieve bestedingen (mn voedings- en genotmiddelen)
• Herstel winst en rentabiliteit – Loonvoetstijging kan feestje bederven (bijdrage ZVW en pensioenpremie)
Kennis & Economisch Onderzoek 11
De economische thermometer
•
Winstgroei
Productiegroei
Arbeidsvolumegroei
Investeringsgroei
Rendement op Eigen Vermogen
Arbeidsproductiviteit
Werkgelegenheidsfunctie
Investeringsratio
Groei Kracht
Prestatie
Bedrijfsleven
Economische presteren regio
Kennis & Economisch Onderzoek 12
5,7
6,1
7,1
6,2
3
4
5
6
7
8
Delfzijl en omgeving Overig Groningen
2009 2008
NL-gem = 6
Economische groei regio
Kennis & Economisch Onderzoek 13
5,0
6,0
7,9
6,2
3
4
5
6
7
8
9
Delfzijl en omgeving Overig Groningen
2009 2008
NL-gem = 6
Economische kracht regio
Kennis & Economisch Onderzoek 14
6,36,1
6,36,1
3
4
5
6
7
Delfzijl en omgeving Overig Groningen
2009 2008
NL-gem = 6
Economische kracht regio
Kennis & Economisch Onderzoek 15
6,3
5,0
4,8
3,8
6,1
5,5
6,1
6,5
3 4 5 6 7 8
Winstgroei
Productiegroei
Investeringengroei
Arbeidsvolumegroei
Delfzijl en omgeving Overig Groningen
NL-gem = 6
Economische kracht regio
Kennis & Economisch Onderzoek 16
6,4
8,2
5,3
5,3
6,8
5,7
6,0
6,1
5 6 7 8 9
Rentabiliteit eigen vermogen
Arbeidsproductiviteit
Investeringsratio
Werkgelegenheidsfunctie
Delfzijl en omgeving Overig Groningen
NL-gem = 6
Dragers regionale economie
Kennis & Economisch Onderzoek 17
Delfzijl e.o
-40% -20% 0% 20% 40% 60%
Agrarisch
Industrie en Delfst.
Bouw
Handel
Horeca
Vervoer
Zakelijke diensten
Overheid
Zorg
arbeidsvolume bedrijfsresultaat omzet
-20% 0% 20% 40% 60% 80%
Agrarisch
Industrie en Delfst.
Bouw
Handel
Horeca
Vervoer
Zakelijke diensten
Overheid
Zorg
arbeidsvolume bedrijfsresultaat omzet
Overig Groningen
Samenhang binnen de regio (waar gaat de handel naartoe?)
Kennis & Economisch Onderzoek 18
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
industrie en landbouw
zakelijke toeleveranciers
handel consument
rest Nederland
3 gemeenten
Kansen voor Eemsdelta
• Sectorstructuur is weer in het voordeel van de regio
– Industrie, groothandel en transport
– Internationale oriëntatie en conjunctuur-’vooroplopers’
• Zeer omvangrijke investeringen Eemshaven – Data-hotel
– 2e NorNed-kabel
– Energiecentrales en olie-opslag
– Duurzaamheid (CO2)
• Extra aandacht overheid voor regio
– Verdieping vaargeul Eemshaven
– Kwaliteit Waddenzee en water
– Versterking internationaal vestigingsklimaat Energieknooppunt
Groningen
– Transformatieplannen vanwege demografische krimp
Conclusies
• Sterk conjunctuurgestuurde regio
– Conjunctuurherstel zal hier als eerste ‘aanlanden’
• Aandacht voor energie en duurzaamheid biedt goede
mogelijkheden
• Investeringsboost is forse prikkel voor economie
– Direct/financieel
– Hier gebeurt wat!
en de handjes …?
Kennis & Economisch Onderzoek 21