Post on 11-Aug-2015
Ekonomiaren historiaBatxi 1, Josune Aizpuru
Ekonomia, historiaren eragilea
Nekazaritzaren sorrera eta lehenbiziko zibilizazioak:
-Ekonomia (paleolitoaren amaieran) = Biziraupena (ehiza eta fruitu bilketa).
-Lehen ekonomia mugarria iraulatza meteolitikoan gertatu zen.
-Orduan gizakia sederitario bihurtu zen, jarduera hori zenbait ibairen inguruan gertatzen zen.
-Ureztatze sistemen hobekuntzek lur- eremu zabalagoak lantzeko aukera eman zuen.
-Idazketan aldaketak: Harri tauletatik piktogrametora.
-K.a. bigarren milurtean: Babilomiar Inperioaren nekazaritzaren, industriaren, kontabilitatearen eta moneta- antolaketaren egoera istalatzen asi.
Mare nostrum ardatza:
-K.a. 1500etik K.o. 400era merkataritza- erreferentzia bihurtu Mediterraneo itsasoa.
-Barbaroen inbasioek, Erromatar Inperioa hondararazi zuten eta biziraupen - ekonimokora itzulera egin zuen.
-Erdi aroan, Europan merkataritza moteldu egin ze, eta era gustietako trukean aritu ziren Zetaren Bidea.
- Landa ekomomikotik hiri- ekonomikora.
-Orduan garrantzi handia artisau gremioek eta trukalariek.
-Tentsioak produktuen prezioetan eta hormikuntza- gabeziak hirietan.
-Zerga- presioa areagotu eta, gerrak eta izurrietak izan ziren.
-Eraldatze prozesua eten, eta ia Amerika aurkitu harteko krisialdia.
Aurkikuntzan aroa:
-Aurkikuntza garrantzitsuak egin (merkatzaritza bide berriak,..)
-Metal preziaturen etorrerak gorakada.
-Espainiak arreta Kolonieta eta erlijio gerretan, bitartean Europarrek inportantzia- banaketaren negozioari ekin.
-Holandarrak nabigatzaile eta bankari apartak.
-Europako monarkek gerra antzuetan jardun, ondorioz porrotak eta goseteak beren herrialdeetan.
Industria iraultza:
- Nekazaritzako ekonomia industria eta mekanizazioan oinarritu.
-Landa gizartearen ordez hirian nagusitu (makinek eskulana ordeztu).
-Itsasoaren bidez, Europako beste herrialdeetara hedatu.
-Teknologia eta aurrerapenak gero eta hobeak.
-Elektrizitateak, altzairuak petrolioak eta elikagaiekin lotutako industriak.
-Ekonomia aldaketekin gizareta aldaketa etorri (ideia demokratikoa eta nazionalistetan oinarrituta).
-Europar Inperialismoa berrezarri.
Txipa eta globalizazioa:
-Mekanizmoaren garaiko kapital- metaketak aurrerapek izateko aukera.
-Ekonomia sistema berriak, kapitalismoa izen berria. Ezaugarri nagusia jabetza pribatua.
-Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Europa ahualduta nagusitasuna galdu.
-Liskarrak sortu Ameriketako Estatu Batuen eta Sobiet Batasuna.
-Munduko herrialdeak elkarren kontra si bloketan banatu.
-Komunismoak ondoa jo, gai ez hiritarren benetako arazoak konpontzeko.
-XX. mendearen bigarren erdialdean ekonomiaren eta gizartearen aldaketa teknologia- aurrerapenez baliatu.