Post on 12-Mar-2016
description
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
1
VIVIR (Ikiru) Japón, 1952
Akira Kurosawa
Urtarrilaren 1tetik-31ra -- Del 1 al 31 de enero
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
2
FICHA TÉCNICA: TÍTULO ORIGINAL: Ikiru NACIONALIDAD: Japón AÑO: 1952 PRODUCTOR: Shojiro Motoki DIRECTOR: Akira Kurosawa GUIÓN: Shinobu Hashimoto, Hideo Oguni y Akira Kurosawa MÚSICA: Funio Hayasaka FOTOGRAFÍA: Asakazu Nakai GÉNERO: Drama DURACIÓN: 143 minutos INTÉRPRETES: Takashi Shimura, Nobuo Kaneko, Makoto Korobi, Miki Odagiri.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
3
AKIRA KUROSAWA:
Akira Kurosawa, el más conocido de los directores de cine japonés, nació en el distrito Omori de Tokio el 23 de marzo de 1910. Era el menor de siete hermanos de una acomodada familia de comerciantes de Osaka. Su familia era descendiente de una línea de antiguos samuráis.
Hasta 1921 Kurosawa realiza sus primeros estudios, mostrando un especial interés por el mundo de la pintura. Desde muy pequeño se movió en un ambiente cultural, ya que tanto su padre como su hermano mayor le llevaban al cine, le leían novelas y le hacían que se interesase por la cultura.
En 1922 Akira comenzó sus estudios de bachillerato en el Instituo Keika. Un año después sería testigo de un hecho que le marcaría mucho, el gran terremoto de Kantó, que produjo un gran número de víctimas, y del cual Akira y su hermano fueron testigos directos, ya que el Instituto de Keika también fue destruido.
En 1927 finaliza el bachillerato, y en vez de matricularse en la Escuela de Bellas Artes, prefiere elegir una formación menos académica y más libre. En estos años, Akira continúa con su afición a la pintura, y además empieza a interesarse cada vez más por la literatura, el teatro, y el cine. Comienza a descubrir el cine europeo del que se siente un gran admirador, Charles Chaplin, Buster Keaton o De Mille son algunos de sus directores favoritos.
En 1929 decidió unirse a la Liga de Artistas Proletarios, sin embargo, dos años más tarde y desilusionado de este grupo, decide comprometerse con organizaciones políticas más radicales. Este entusiasmo le duraría poco, ya que en la primavera de 1932 decide abandonar el movimiento proletario. Cuando Akira cumplió 23 años sufre uno de los hechos más traumáticos de su vida, el suicidio de su hermano mayor, y cuatro meses después la muerte de otro de sus hermanos.
Akira Kurosawa.
Akira Kurosawa.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
4
Durante estos años continúa con su afición a la pintura, pero sus dudas acerca de su talento hacen que la abandone poco a poco.
En 1936 el cineasta japonés se apunta en un programa de aprendices de director en los estudios Nikkatsu. Allí comenzará a trabajar como ayudante del director Kajiro Yamamoto. Durante estos años se dedicará a aprender, a escribir guiones y a dirigir su primera película.
En 1943 debutó como director con la película Sanshiro Sugata (La leyenda del gran judo). Sus siguientes películas fueron supervisadas por el gobierno japonés, Ichiban utsukushika (La más bella, 1944), Zoku Sugata Sanshiro, Tora no o wo fumu otokotachi (1945), Waga seishum ni kuinashi (No añoro mi juventud, 1946), Yoidore tenshi (El ángel borracho, 1949) o Nora inu (El perro rabioso, 1949).
La más bella. No añoro mi juventud. El perro rabioso.
En 1950 rodaría Rashomon, una película que cambiará su vida, ya que gracias a ella sería conocido internacionalmente. Ganó el León de Oro en el Festival de cine de Venecia del año 1951. Este sería el principio de una serie de reconocimientos a nivel internacional, ya que cuatro años después Ikiru (Vivir) recibirá el Premio del Jurado en el Festival de Berlín de 1954. En esta década de los cincuenta rodará películas tan conocidas como Los siete samuráis (1954), El trono de sangre (1957) o La fortaleza escondida (1958).
Akira Kurosawa inicia la década de los sesenta con la película Los canallas duermen en paz, en donde analizaba el problema de la corrupción. Sus siguientes trabajos fueron Mercenario (1961), Tsubaki Sanjuro (1962), Infierno de odio (1963) y Barbarroja (1965).
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
5
Durante los siguientes años Kurosawa tendrá problemas para trabajar, y de hecho hasta 1970 no rodaría ninguna película. Ante esta problemática, el director fundará su propia productora llamada Yonki no kai junto a otros compañeros. Con ella rodará su siguiente trabajo Dode’ska-den (1970).
El inicio de la década de los setenta no fue bueno para Akira, ya que los periódicos publicaron que había sufrido un intento de suicidio. Nuevamente Kurosawa estará durante cinco años inactivo hasta que en 1975 vuelve al trabajo con su película Dersu Uzala, con la que consiguió el Oscar de la Academia de Hollywood.
Dode’ska-den. Dersu Uzala. Madadayo.
En la década de los ochenta rodó Kagemusha (1980) y Ran (1985). Ya en los noventa rodó Los sueños de Akira Kurosawa, y, además, fue galardonado por la Academia de Hollywood con un Oscar honorífico a toda su carrera. Sus siguientes trabajos fueron Rapsodia en Agosto (Hachigatsu no Rhapsody, 1991), y Madadayo (1993).
Akira Kurosawa murió en Shinjitai el 6 de septiembre de 1998.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
6
SELECCIÓN DE PELÍCULAS
Sugata Sanshiro (La leyenda del gran judo, 1943)
En 1883, en la era Meiji, Sugata Sanshiro es el discípulo de un maestro de judo. Antes de llegar a convertirse en un campeón aprenderá los valores que deben regir su vida, el satori, la tranquila aceptación de las leyes de la Naturaleza. Fuente: Hoy Cinema.com
Tora no o wo fumu otokotachi (Los hombres que caminan sobre la cola del tigre, 1945)
Durante el Japón medieval, un samurai fugitivo -que huye de su hermano- y sus guardaespaldas tienen que disfrazarse de sacerdotes para poder atravesar un bosque, y de esta forma poder engañar y evitar a los guardias de la frontera. Fuente: Hoy Cinema.com
Vivir (Ikiru, 1952)
Kanji Watanabe, jefe de la “Sección del Ciudadano” del Ayuntamiento de Tokio, descubre que padece una enfermedad terminal y su fin se acerca. Watanabe se percata de que no ha hecho nada por los demás, y por tanto, nada quedarà tras él cuando muera. Sólo ante esta desesperada situación se dará cuenta del tiempo que ha malgastado en su vida y empezará a recapacitar. Fuente: Hoy Cinema.com
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
7
Los siete samuráis (Shichinin no samurai, 1954)
Un poblado campesino decide pasar a la acción ante las frecuentes invasiones de los enemigos. Para ello deciden contratar implacables samuráis para que defiendan el lugar. Fuente: Hoy Cinema.com.
Los canallas duermen en paz (Warui yatsu hodo yoku nemuru, 1960)
La hija del presidente de una importante empresa inmobiliaria se casa con Nishi, el secretario de éste. Durante la boda, varios rumores y comentarios circulan entre los presentes. Cinco años antes, el padre de Nishi murió tras caer por la ventana del último piso del edificio de la compañía. Mucha gente sigue dudando porque supone que no ha sido un suicidio. Nishi intentará investigar sobre el posible asesinato de su padre. Fuente: Hoy Cinema.com.
Infierno de odio (Tengoku to jigoku, 1963)
En un momento crucial de su vida financiera, Gondo, un hombre de negocios, recibe la noticia de que su hijo ha sido secuestrado, y el rescate exigido es una cantidad de dinero similar a la que necesita para cerrar una importante negociación. Gondo está dispuesto a pagar el rescate hasta que comprende que los secuestradores se han equivocado y se han llevado al hijo del chófer. Ahora deberá decidir si el dinero es más importante que la vida del niño. Fuente: Hoy Cinema.com.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
8
Tora, Tora, Tora (Tora! Tora! Tora!, 1970)
Pormenorizado relato del ataque japonés a Pearl Harbour en diciembre de 1941. Tora! Tora! Tora! era la señal japonesa para atacar. La película reproduce de manera meticulosa el ataque a Pearl Harbor, así como todos los hechos que le precedieron, tanto por uno como por otro bando: por una parte de los imperialistas japoneses, cómo y por qué deciden realizar un ataque por etapas, y por otro lado refleja el hecho de que los altos mandos del ejército americano ignoraban esta posibilidad. Fuente: Hoy Cinema.com.
El cazador (Derzu Uzala, 1975)
El capitán Vladimir Arseniev y su destacamento tienen que elaborar unas prospecciones geológicas por los bosques de la taiga siberiana. La inmensidad del territorio y la dureza del clima hacen que el capitán se separe de sus soldados. Condenado a vagar por una tierra salvaje, Vladimir conoce a Dersu Uzala, un cazador nómada, habitante de la zona, que se conoce a la perfección todo el territorio y sabe cómo controlar las inclemencias del tiempo. Dersu enseñará a Vladimir a convivir en plena armonía con la naturaleza y a saber respetarla al máximo para no perturbar la existencia de ambos. A su vez, Vladimir aprenderá una lección que difícilmente olvidará el resto de su vida. Fuente: Hoy Cinema.com.
Ran (Ran, 1985)
Un señor feudal decide dejar su Estado a sus tres hijos. El castillo que recibirá cada uno de ellos no colma las ambiciones del hijo menor, el cual será inmediatamente exiliado. Fuente: Hoy Cinema.com.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
9
Los sueños de Akira Kurosawa (Akira Kurosawa's dreams/Yume), 1990)
Ocho relatos basados en los propios sueños del director nipón Akira Kurosawa. La relación del hombre con su entorno, la infancia, el arte, la espiritualidad, la muerte y la ecología son algunos de los temas abordados por Kurosawa, al tiempo que refleja las mutaciones socioculturales que ha sufrido Japón a lo largo del siglo XX. En armonía con la mayor parte de su obra, premiada con un Oscar honorífico en 1990, la película está dotada de una gran fuerza y belleza visual. Fuente: Hoy Cinema.com.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
10
EL CINE DE AKIRA KUROSAWA
Una de las características del cine de Akira Kurosawa es la influencia que tuvo en el cineasta la cultura occidental. Ya desde muy joven su padre y su hermano le llevaban al cine para ver películas occidentales, y la admiración por este cine se extendió a sus años como director. Era curioso como para los compatriotas japoneses, el cine de Akira Kurosawa era demasiado occidental, y para los cineastas occidentales se fijaban más en sus influencias orientales.
Otro de los elementos que distingue el cine de Kurosawa, es la fascinación por el mundo de la literatura, son numerosas las adaptaciones literarias que fueron llevadas al cine por el cineasta japonés.
Sus influencias iban desde las clásicas obras de William Shakespeare, obras literarias rusas de Leon Tolstoi o Fiodor Dostoievski, tragedias clásicas griegas como las de Esquilo, o de obras de escritores estadounidenses como Ed McBain.
Kurosawa desarrolló en la década de los cincuenta, una técnica cinematográfica propia que consistía en emplear lentes de teleobjetivo que le ayudaban a aplanar el encuadre. Además era partidario de alejar las cámaras de los actores para conseguir unas mejores interpretaciones. Otra de las características de Kurosawa era el empleo de varias cámaras que grabaran al mismo tiempo y así obtener un mismo plano desde distintos ángulos.
Otro recurso propio de Kurosawa, era la utilización de los diferentes elementos meteorológicos, lluvia, nieve o calor, en las escenas claves de sus películas. Tenía fama de ser un director muy perfeccionista y duro, que no dudaba en repetir una y otra vez las escenas, hasta alcanzar la perfección. Incluso era tan perfeccionista que obligaba a los actores a utilizar la ropa que iban a utilizar en la película meses antes de empezar el rodaje, para que ésta no pareciera nueva.
Akira Kurosawa.
Akira Kurosawa.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
11
Otra detalle clásico del cine de Kurosawa era la utilización de bandas sonoras muy sencillas, nada abrumantes, reducidas a un simple instrumento, ya fuera trompeta, piano...etc.
En definitiva, el cine de Kurosawa ha tenido una gran influencia en el cine mundial, y en numerosos directores de cine como Sergio Leone, John Sturges, Lee Katzin o Georges Lucas, llegando a ser el cineasta japonés más reconocido internacionalmente.
Filmografía como director
2010 Gendai no No 1993 Madadayo 1991 Rapsodia en Agosto (Hachigatsu no Rhapsody) 1990 Los sueños de Akira Kurosawa (Akira Kurosawa's dreams/Yume) 1985 Ran (Ran) · 1980 Kagemusha (Kagemusha) 1975 Dersu Uzala (Dersu Uzala) 1970 Dodes'Ka-Den 1965 Barbarroja (Aka Hige) 1963 Infierno de odio (Tengoku to jigoku) 1962 Tsubaki Sanjuro 1961 Mercenario (Yojimbo) 1960 Warui Yatsu hodo yoku nemuru 1958 La fortaleza escondida (Kakushi toride no san Akunin) 1957 El trono de sangre (Kumonosu-jo) 1955 Ikimono no kiroku 1954 Los bajos fondos (Donzoko) Los siete samurais (Shishinin no Samurai) 1952 Vivir (Ikiru) 1951 El idiota (Hakuchi) 1950 El escándalo (Shubun) Rashomon (Rashomon) 1949 El perro rabioso (Nora inu) Yoidore tenshi 1948 Shizukanaru naru ketto 1947 Subarashiki Nichiyoubi 1946 Waga Seishun ni Kuinashi Asu o tsukuru Hitobito 1945 Tora no o wo fumu otokotachi Zoku sugata Sanshiro 1944 Ichidan utsukushiku 1943 Sugata Sanshiro
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
12
Filmografía como guionista
2009 The seven Samurai 2008 Kakushi toride no san akunin - The last princess 2007 Tsubaki Sanjûrô Samurai 7 (TV) 2002 Umi wa miteita 2000 Dora-heita 1999 Ame agaru 1996 Last man standing 1993 Madadayo 1991 Rapsodia en Agosto (Hachigatsu no Rhapsody) 1990 Los sueños de Akira Kurosawa (Akira Kurosawa's Dreams/Yume) 1985 Ran (Ran) 1980 Kagemusha (Kagemusha) 1975 Dersu Uzala (Dersu Uzala) 1970 Dodes'Ka-Den · 1965 Barbarroja (Aka Hige) 1963 Infierno de odio (Tengoku to jigoku) 1962 Tsubaki Sanjuro 1960 Warui Yatsu hodo yoku nemuru 1957 El trono de sangre (Kumonosu-jo) 1954 Los siete samurais (Shishinin no Samurai) 1952 Vivir (Ikiru) 1950 Rashomon (Rashomon) 1945 Tora no o wo fumu otokotachi Zoku Sugata Sanshiro 1944 Ichidan utsukushiku Dohyosai 1943 Sugata Sanshiro 1942 Tsubasa no gaika Seishun no kiryu 1941 Uma
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
13
SINOPSIS
Fotograma de la película Ikiru.
Kanji Watanabe, jefe de la "Sección del ciudadano" del ayuntamiento de Tokio, descubre que padece una enfermedad terminal y su fin se acerca. Watanabe se percata de que no ha hecho nada por los demás, y por tanto, nada quedará tras él cuando muera. Solo ante esta desesperada situación se dará cuenta del tiempo que ha malgastado en su vida y empezará a recapacitar.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
14
LA PELÍCULA
La película Ikiru (Vivir) de Akira Kurosawa narra la vida de Kenji Watanabe, un hombre que trabaja como jefe de la “Sección del Ciudadano” en el ayuntamiento de Tokio. La presentación del protagonista la realiza una voz en off. A primera vista el señor Watanabe parece carecer de motivación alguna por vivir, apático y muy serio realiza su trabajo de manera sistemática, incluso ineficaz. Uno de los comentarios de la voz en off indica al espectador que en otro momento éste tuvo ilusión por mejorar el funcionamiento del servicio que dirige, pero algo en la vida del señor Watanabe ocurrió para que éste perdiera toda ilusión.
Fotogramas de la película en la que la voz en off presenta al señor Watanabe.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
15
La voz en off además de presentar al jefe de sección, realiza una crítica a la
actitud del funcionariado, concretamente se centra en la sección de atención al ciudadano que rige el señor Watanabe, mediante diferentes escenas muestra la actitud pasiva ante los problemas y reclamaciones presentados por los ciudadanos. Realmente, la plantilla de esta sección se dedica a desviar los problemas a otras secciones. Es decir, de lo único por lo que se preocupan es de mantener su puesto sin esforzarse demasiado.
La sección de ciudadanos debe hacer frente a las solicitudes y reclamaciones que éstos impongan, pero la actitud de sus trabajadores es la de reenviar esos problemas a otras secciones. Muestran una actitud pasiva y poco competente.
Una de las reclamaciones que llega a la mesa del señor Watanabe es la
realizada por un grupo de mujeres, éstas piden la creación de un parque para los niños y niñas de su barrio. La zona en la que deberían realizarse las obras está en muy malas condiciones y el proyecto supondría un esfuerzo titánico. Este asunto, más delante, se convertirá en el principal caballo de batalla del jefe de sección, quien a priori ni se inmuta. Algo sucederá, una noticia inesperada que cambiará el modo de concebir la vida del señor Watanabe.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
16
El señor Watanabe debe acudir al médico por un dolor constante en el
estómago. En la sala de espera mientras aguarda a que llegue su turno, tiene ocasión de hablar con otro paciente, esta conversación hace que el protagonista tema lo peor. La espera se hace eterna hasta que, finalmente, entra en la consulta del doctor. Este le confirma, sin mirarle a los ojos, que padece una úlcera leve aunque el señor Watanabe sabe que le está mintiendo. Ruega al médico que le diga la verdad pero éste insiste en que se trata de algo leve y en que haga vida normal. Watanabe conoce así su destino.
El señor Watanabe intuye que algo le ocurre, esto se confirma cuando el paciente abandona la consulta y dos médicos charlan sobre el tiempo de vida que le queda a su paciente. El médico concluye con una pregunta trascendental, qué hacer cuando se sabe que el final está próximo.
Conocedor de su suerte regresa a casa, con él viven su hijo y su nuera
quienes no saben que éste ya ha llegado y que por lo tanto ha escuchado la conversación que el matrimonio había mantenido. Kenji se siente derrotado y escuchar de su propio hijo cómo este quiere disponer de su jubilación y pensión le hace sentirse todavía peor.
Para sentirse mejor Watanabe se sienta frente a la fotografía de su esposa,
una guapa mujer que murió joven dejándole viudo y con un niño muy pequeño. A partir de este momento el señor Watanabe recaba en sus recuerdos para iniciar el último tramo de su vida.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
17
Un hombre entregado a su familia y trabajador, que perdió toda esperanza al morir su esposa y observar con el paso del tiempo que su hijo, por el que tanto ha hecho, es un egoísta a quien no le importa lo que le suceda a su padre. De hecho, éste al observar un cambio radical en la actitud de su progenitor piensa que se trata de un lío de faldas, algo que no comprende y no piensa tolerar.
El señor Watanabe regresa al pasado a través de sus recuerdos, en ellos se observa un padre implicado en la vida de su hijo, orgulloso y preocupado porque su pequeño esté bien, pero parece que todo el esfuerzo realizado por éste no ha servido de mucho, y ello le entristece.
Su trágica situación hace que el protagonista de la película no regrese al
trabajo, vague por la calle y entre en bares a beber. Todo ello sorprende a sus empleados y familiares quienes no intuyen que es lo que le puede estar pasando.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
18
El señor Watanabe parece estar perdido, no encuentra consuelo en nadie y
el sentimiento de soledad le aflige. Decide así, sentarse en la barra de un bar a beber sake, llegando a conocer a un escritor de novelas baratas, como el propio personaje se presenta. Con él iniciará un recorrido festivo que durará hasta el día siguiente. La conversación que mantienen ambos, en un tono absolutamente melancólico, es muestra fiel del balance negativo que ha hecho el señor Watanabe de su vida. Siente haber perdido el tiempo, se revela al mismo tiempo que observa con resignación su final.
Visitan bares, juegan a las máquinas tragaperras, beben sake y disfrutan de la música junto a mujeres, todo un mundo desconocido para el señor Watanabe.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
19
Al día siguiente, cuando el protagonista regresa a su hogar se encuentra por
el camino con una de sus jóvenes empleadas. Se trata de una mujer muy alegre, dinámica que ha conseguido otro empleo y que requiere de la firma del señor Watanabe para poder marcharse de su empleo actual. Éste reacciona asombrado por la decisión de la chica, ya que no comprende muy bien los motivos por los que quiere abandonar su puesto.
Para poder firmar la carta a su empleada deben ir hasta casa del señor Watanabe, allí el hijo y la nuera observan desde la ventana la llegada de su padre y de la joven muchacha.
Tras firmarle los papeles Watanabe invita a la joven a un trozo de tarta, le compra unas medias, van a patinar a la pista de patinaje y conversan, en definitiva, pasan una tarde muy agradable. El señor Watanabe vive en pocos días lo que no ha experimentado en toda su vida.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
20
A pesar de los buenos ratos que pasan juntos, el señor Watanabe siente que le falta algo, añora el cariño que su hijo y no puede evitar estar enfadado con su actitud. Sabe que éste no cambiará y que debe, en un último esfuerzo, disfrutar de sus últimos meses de vida.
Resentimiento y frustración por la actitud que observa en su hijo.
La joven parece tener gran influencia sobre el protagonista y así consigue
que el señor Watanabe reconsidere hablar con su hijo, contarle lo que le ocurre y buscar apoyo en la persona que más ha querido. Pero la respuesta que le da no es la esperada, ni consuelo y mucho menos comprensión. El hijo del señor Watanabe cree que su padre mantiene una relación con la joven empleada y por ello pide a su padre un poco de sentido común, sin saber que se equivoca por completo y que su padre lo que necesita es su apoyo.
Watanabe intenta explicar su situación pero su hijo le responde con malas formas, se trata de una de las escenas de fuerte carga emocional.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
21
El protagonista no sale de su asombro por todo lo que está escuchando y falto de cariño recurre a la joven empleada. A quien ruega compañía y afecto.
Llegado a este punto Watanabe decide hacer algo importante antes de
morir, e inicia así un intenso camino que concluirá con la creación de un parque. Nuevamente una voz en off nos anuncia que el señor Watanabe ha fallecido. En su velatorio coinciden diferentes personajes. Por un lado los políticos que asumen la creación del parque como su suya, por otro, el grupo de mujeres que solicitaron la creación de dicho parque, y finalmente, su hijo y su nuera. Este velatorio muestra la opinión de cada uno de ellos, mientras que el grupo de mujeres llora desconsoladamente al hombre que hizo caso a sus peticiones.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
22
Su hijo inmóvil permanece sentado en la alfombra junto a su esposa,
ninguno dice nada, tan sólo escuchan. El hecho de que Watanabe haya fallecido sorprende a más de uno. Nadie conocía su terrible enfermedad pero si habían percibido en él un cambio sustancial en su comportamiento. Lucha en la medida de sus posibilidades por cumplir con sus responsabilidades, lo que implica la creación de ya tan mencionado parque. Watanabe muestra valentía en sus últimos momentos con la esperanza de comprimir en un espacio corto de tiempo lo que pudo haber hecho a lo largo de toda una vida. Y no sólo saca adelante el proyecto sino que además sus actos serán recordados a lo largo del tiempo.
Al fin Watanabe recibe el reconocimiento que merece.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
23
ACTOR TKASHI SHIMURA (Sr. Watanabe)
Nació en Ikuno, Japón, el 12 de marzo de 1905 y murió el 11 de febrero de 1982, cuando contaba con 76 años. Descendiente de una familia de samuráis comenzó su carrera artística en el teatro para posteriormente dedicarse al mundo cinematográfico. La colaboración entre Shimura y Kurosawa nació en el año 1943 y fue consolidándose a medida que transcurría el tiempo. Así, Shimura participó en diferentes películas dirigidas por el director nipón Akira Kurosawa, interpretando diversos papeles para la gran pantalla.
FILMOGRAFÍA como actor (Selección):
1981 Nihon Philharmonic Orchestra: Honoo no dai gogakusho
1980 Kagemusha
Tempyo no iraka
Dôran
1978 Otoko wa tsurai yo: Uwasa no torajiro
Ogin-sama
1976 Zoku ningen kakumei
1975 Shinkansen daibakuha
1974 Nosutoradamusu no daiyogen
Ranru no hata
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
24
Karajishi keisatsu
Shin Zatôichi monogatari: Kasama no chimatsuri
1972 Gokudo makari touru
1971 Otoko wa tsurai yo: Torajiro koiuta
Gokuaku bozu - Nomu utsu kau
Otoko wa tsurai yo: Torajiro renka
1970 Gekido no showashi 'Gunbatsu'
1969 Otoko wa tsurai yo
Furin kazan
Nihon boryoku-dan: kumicho to shikaku
Showa zankyo-den: Karajishi jingi
1968 Gion matsuri
Zatôichi hatashi-jô
Botan-dôrô
Chikadô no taiyô made
Gendai yakuza: yotamono no okite
Onna tobakushi amadera kaichô
Sangyo supai
1967 Gyangu no teiô
Nihon no ichiban nagai hi
Satogashi ga kowareru toki
1966 Kaerazeru hatoba
Bangkok no yoru
Noren ichidai: jôkyô
1965 Buraikan jingi
Furankenshutain tai chitei kaijû Baragon
Taiheiyo kiseki no sakusen: Kisuka
Sugata Sanshiro
Akahige
Samurai
Kono koe naki sakebi
Matatabi san ning yakuza
1964 Kaidan
San daikaijû: Chikyû saidai no kessen
Tensai sagishi monogatari: Tameki no hanamichi
Aku no monsho
Chi to daiyamondo
1963 Dai tozoku
Tasaka wa yondeiru
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
25
Tengoku to jigoku
Taiheiyo no tsubasa
1962 Chushingura - Hana no maki yuki no maki
Kujira gami
Kurenai no sora
Yosei Gorasu
Long Way to Okinawa
Zoku sararîman shimizu minato
Tsubaki Sanjûrô
1961 Futari no musuko
Mosura
Ai to honoho to
Yojimbo
Zoku sararîman Chushingura
Harekosode
Osaka jo monogatari
1960 Sararîman Chûshingura
Gambare! Bangaku
Warui yatsu hodo yoku nemuru
Otoko tai otoko
Yoru no nagare
Hawai Middouei daikaikusen: Taiheiyo no arashi
Karakkaze yarô
Sen-hime goten
1959 Nippon tanjo
Kagero ezu
Sengoku gunto-den
Aru kengo no shogai
Kotan no kuchibue
Tetsuwan toshu inao monogatari
Beran me-e geisha
Shobushi to sono musume
Sora kakeru hanayome
1958 Kakushi-toride no san-akunin
Jinsei gekijô - Seishun hen
Ten to sen
Chûshingura
Nichiren to moko daishurai
1957 Chikyû Bôeigun
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
26
Dotanba
Yuunagi
Kiken na eiyu
Kiken na eiyu
Hôkyaku no hanabira: kanketsuhen
Arakure
Kono futari ni sachi are
Yama to kawa no aru machi
Kumonosu jô
Hôkyaku no hanabira
Ohtori-jo hanayome
1956 Narazu-mono
Godzilla, king of the monsters!
Ankokugai
Kyatsu o nigasuna
Wakai ki
Shin, Heike monogatari: Yoshinaka o meguru sannin no onna
Miyamoto Musashi kanketsuhen: kettô Ganryûjima
1955 Ikimono no kiroku
Geisha Konatsu: Hitori neru yo no Konatsu
Muttsuri Umon torimonocho
Shin kurama tengu daisanbu
Sanjusan go sha otonashi
Otoko arite
Mugibue
Gojira no gyakushû
Mekura neko
1954 Bazoku geisha
Shin kurama tengu daini wa: Azuma-dera no ketto
Gojira
Shin kurama tengu daiichi wa: Tengu shutsugen
Haha no hatsukoi
Kimi shinitamo koto nakare
Asakusa no yoru
Shichinin no samurai
Jirochô sangokushi: kaitô-ichi no abarenbô
1953 Taiheiyo no washi
Yoru no owari
Hoyo
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
27
1952 Fuun senryobune
Minato e kita otoko
Oka wa hanazakari
Ikiru
Bijo to touzoku
Sengoku burai
Saikaku ichidai onna
Muteki
Nangoku no hada
Araki Mataemon: Kettô kagiya no tsuji
1951 Bakurô ichidai
Hopu-san: sararîman no maki
Mesu inu
Aoi shinju
Kedamono no yado
Hakuchi
Aika
Ai to nikushimi no kanata e
Nusumareta koi
1950 Rashômon
Ikari no machi
Shubun
Ma no ogon
Ore wa yojinbo
Datsugoku
Ginza Sanshiro
Tenya wanya
1949 Nora inu
Mori no Ishimatsu
Jigoku no kifujin
Shizukanaru ketto
Onna no issho
1948 Yoidore tenshi
Daini no jinsei
1947 Haru no mezame
Ginrei no hate
Chikagai nijuyojikan
Yottsu no koi no monogatari
1946 Waga seishun ni kuinashi
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
28
Juichinin no jogakusei
Asu o tsukuru hitobito
Minshu no teki
Aru yo no tonosama
1945 Kita no san-nin
Tokkan ekichô
Tora no o wo fumu otokotachi
1944 San-jaku sagohei
Ichiban utsukushiku
Kato hayabusa sento-tai
Nichijô no tatakai
Shibaido
1943 Kaigun
Sugata Sanshiro
1942 Miyamoto Musashi: Ichijoji ketto
1941 Edo saigo no hi
Miyamoto Musashi: Dai-san-bu - Kenshin ichiro
1940 Oda Nobunaga
Zoku Shimizu minato
1939 Tsubanari ronin
Oshidori utagassen
Edo no akutarô
Zoku mazô - Ibara Ukon
Shunjû ittôryû
1938 Mazô
Yajikita dôchûki
Akagaki Genzô
Yami no kagebôshi
Shamisen yakuza
Kurama Tengu
Jigoku no mushi
1937 Chikemuri Takadanobaba
Jiraiya
Taki no shiraito
1936 Akagaki Genzô
Chûretsu nikudan sanyûshi
Naniwa erejî
Akanishi Kakita
Chuji uridasu
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
29
RECURSOS RECURSOS EN LÍNEA
“Akira Kurosawa (1910-1998)” [Recurso en línea]. Dirección URL: <http://www.kirjasto.sci.fi/kuros.htm> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Artículo que recoge información sobre el director japonés Akira Kurosawa.
“Akira Kurosawa” [Recurso en línea]. BFI, because films inspire… Dirección URL: <http://www.bfi.org.uk/features/kurosawa/> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web en la que se muestra una completa información sobre la biografía, trayectoria, filmografía e incluso galería fotográfica del director Akira Kurosawa.
“Akira Kurosawa” [Recurso en línea]. El Poder de la palabra. Dirección URL: <http://www.epdlp.com/director.php?id=821> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web en la que se recoge información sobre la trayectoria y películas del director de cine Akira Kurosawa.
“Akira Kurosawa” [Recurso en línea]. Filmax. Dirección URL: <http://www.filmax.com/personas/ficha_tecnica/2238.htm#> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web en la que se ofrece información sobre la trayectoria de Akira Kurosawa y sobre algunas de sus películas.
“Akira Kurosawa” [Recurso en línea]. Imdb. Dirección URL: <http://www.imdb.com/name/nm0000041/> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web en la que ofrece información sobre las películas realizadas por el director nipón Akira Kurosawa.
“Akira Kurosawa” [Recurso en línea]. Maestros de la luz. Dirección URL: <http://redescolar.ilce.edu.mx/redescolar/act_permanentes/luces_de_la_ciudad/CineClub/akira.htm> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web en la que se muestra información sobre Akira Kurosawa.
“Akira Kurosawa” [Recurso en línea]. Wikipedia. Dirección URL: <http://es.wikipedia.org/wiki/Akira_Kurosawa> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web que muestra información sobre la vida y trayectoria profesional del director de cine Akira Kurosawa.
ARESTÉ, José María. “Perfiles: Akira Kurosawa” [Recurso en línea]. Decine21.com. (1 diciembre 2005). Dirección URL: <http://www.decine21.com/Perfiles/Akira-Kurosawa.asp?id=5748> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web en el que se muestra información sobre la vida y trayectoria de Akira Kurosawa.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
30
CROGAN, Patrick. “Seven Samurai” [Recurso en línea]. Senses of Cinema. Dirección URL: <http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/00/9/seven.html> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Artículo en inglés que trata sobre la película de Akira Kurosawa, Los siete samurais.
HARPER, Dan. “Akira Kurosawa” [Recurso en línea]. Senses of Cinema. Dirección URL: <http://archive.sensesofcinema.com/contents/directors/02/kurosawa.html> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Artículo en inglés que recoge información sobre la vida, trayectoria y obra del director de cine Akira Kurosawa.
JAYAWEERA, Shan. “Ikiru” [Recurso en línea]. Senses of Cinema. Dirección URL: <http://archive.sensesofcinema.com/contents/cteq/01/13/ikiru.html> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Artículo redactado en inglés que trata sobre la película Vivir del director Kurosawa.
“Los sueños de Akira Kurosawa (1990)” [Recurso en línea]. Aloha Criticon. Dirección URL: <http://www.alohacriticon.com/elcriticon/article2408.html> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web en la que se muestra información sobre la película Los sueños de Akira Kurosawa.
“Vivir – Ikiru (1952): la vida es corta” [Recurso en línea]. Miradas de cine. Dirección URL: <http://www.miradas.net/0204/estudios/2004/06_akurosawa/vivir.html> [Consulta: 18 de diciembre del 2008].
*Página web que recoge información sobre la película Vivir del director Akira Kurosawa.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
31
BIBLIOGRAFÍA
Barbarroja [Vídeo] = Akahige. L'Hospitalet de Llobregat (Barcelona): Sogedasa: Filmax Home Video, 2001.
Autobiografía (o algo parecido). Madrid: Fundamentos, 1990.
canallas duermen en paz [Vídeo] = The bad sleep well. L'Hospitalet (Barcelona): Filmax Home Video: Sogedasa, 2003.
Dersu Uzala [Vídeo] = El cazador dirección. Madrid: Filmayer Video, 1990.
Dodes'ka-den [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat (Barcelona): Sogedasa: Filmax Home Video, 2002.
Bajos fondos [Videograbación] = Donzoko. L'Hospitalet (Barcelona): Filmax Home Video: Sogedasa, 2005.
idiota [Vídeo] = Hakuchi. Barcelona: DeAPlaneta Home Entertainment: distribuida por S.A.V., 2004.
Kagemusha [Vídeo]: la sombra del guerrero = the shadow warrior. Madrid: Twentieth Century Fox Home Entertainment España, 2007.
fortaleza escondida [Vídeo] = Kakushi toride no san akunin = The hidden fortress. Barcelona: Filmax Home Video: Sogedasa, 2001.
Trono de sangre [Vídeo] = Kumonosu-Jo. Barcelona: Sogedasa: Filmax Home Video, 2000.
Kurosawa, emperador del cine [Vídeo]. Barcelona: distribuida por S.A.V., 2004
Madadayo [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat (Barcelona): Sogedasa: Filmax Home Video, 2001.
perro rabioso [Vídeo] = Nora inu = Stray dog. L'Hospitalet (Barcelona): Filmax Home Video:Sogedasa, 2003.
Ran [Videograbación]. Madrid: editado y distribuido en España por Universal Pictures Iberia, 2003.
Samurai 7 [Videograbación] = Akira Kurosawa's Samurai 7. [Barcelona]: Selecta Visión, 2007.
Samurai 7 [Videograbación]: serie completa = Akira Kurosawa's Samurai 7. [Barcelona]: Selecta Visión [Madrid]: distribuido por Paramount Home Entertainment, 2008.
Duelo silencioso [Vídeo] = Shizukanaru ketto. Barcelona: distribuida por S.A.V., 2004.
infierno del odio [Vídeo] = Tengoku to jigoku. L'Hospitalet de Llobregat (Barcelona): Sogedasa: Filmax Home Video, 2001.
Sanjuro [Videograbación] = Tsubaki Sanjûrô. L'Hospitalet (Barcelona): Filmax Home Video: Sogedasa, 2005.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
32
mar que nos mira [Vídeo] = The sea is watching. Madrid: distribuido por Columbia Tristar Home Entertainment, 2004.
ángel ebrio [Vídeo] = Yoidore tenshi = The drunken angel. Barcelona: Filmax Home Video: Sogedasa, 2002.
canallas duermen en paz [Vídeo] = The bad sleep well. L'Hospitalet (Barcelona): Filmax Home Video: Sogedasa, 2003.
BAZIN, André. El cine de la crueldad [Texto impreso]: Eric von Stroheim, Preston Sturges, Alfred Hitchcock, Carl Th. Dreyer, Luis Buñuel, Akira Kurosawa. Bilbao: Mensajero, 1977.
Dersu Uzala [Vídeo]. Madrid:Alta Films Video, 1989.
VIGIL, Pero. China soul [Grabación sonora]. Madrid: Siesta Records, 2004.
GALBRAITH IV, Stuart. El emperador y el lobo [Texto impreso]: la vida y películas de Kurosawa y Mifune. Madrid: T&B, 2005.
Escándalo [Videograbación]. L'Hospitalet de Llobregat (Barcelona): Filmax Home Video:Sogedasa, 2007.
Crónica de un ser vivo [Vídeo] = Ikimono no kiroku. L'Hospitalet (Barcelona): Sogedasa:Filmax Home Video, 2005.
ANDERSON, Joseph L. The japanese film [Texto impreso]: art and industry. New York: Grove Press, 1960.
ortaleza escondida [Vídeo] = Kakushi toride no san akunin = The hidden fortress. Barcelona: Filmax Home Video: Sogedasa, 2001.
Trono de sangre [Vídeo] = Kumonosu-Jo. Barcelona:Sogedasa: Filmax Home Video, 2000.
Un domingo maravilloso [Vídeo] = Subarashiki nichiyobi. L'Hospitalet de Llobregat (Barcelona): Sogedasa: Filmax Home Video, 2005.
sueños de Akira Kurosawa [Vídeo] = Yume. Madrid: distribuida en España por Warner Home Vídeo Española, 1990.
No añoro mi juventud [Vídeo] = Waga seishun ni kuinashi. L'Hospitalet (Barcelona): Filmax Home Video: Sogedasa, 2005.
El mar que nos mira [Vídeo] = The sea is watching. Madrid: distribuido por Columbia Tristar Home Entertainment, 2004.
Sanjuro [Videograbación] = Tsubaki Sanjûrô. L'Hospitalet (Barcelona): Filmax Home Video: Sogedasa, 2005.
ombres que caminan sobre la cola del tigre [Vídeo] = Tora no o wo fumu otokotachi. L'Hospitalet (Barcelona): Filmax Home Video: Sogedasa, 2005.
ERENS, Patricia. Akira Kurosawa: a guide to references and resources. Boston, Massachussetts: G.K. Hall, 1979.
GOODWIN, James. Akira Kurosawa and intertextual cinema. Baltimore; London: Johns Hopkins University Press, 1994.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
33
FERNÁNDEZ CUENCA, Carlos. Akira Kurosawa y El trono de sangre. Madrid: Filmoteca Nacional de España, 1963.
TASSONE, Aldo. Akira Kurosawa. Milano: Il Castoro, 1995.
Akira Kurosawa. Paris: Lettres modernes, 1964.
VIDAL ESTÉVEZ, M. (ed.). Akira Kurosawa. Madrid: Instituto de Esttica y Teora de las Artes, 1994.
Akira Kurosawa. San Sebastián: Donostia Kultura, 2003.
NIOGRET, Hubert. Akira Kurosawa. Paris: Rivages, 1995.
TESSON, Charles. Akira Kurosawa. Paris: Cahiers du cinma, 2007.
KOICHI, Yamada. “Biofilmographie de Kurosawa”. Cahiers du cinéma. N. 182, 1966, pp. 50-51.
Crónica de un ser vivo [Recurso electrónico] = Ikimono no kiroku. Madrid: Filmax Home Video, 2005.
KOICHI, Yamada. “Destin de Samuraï”. Cahiers du cinéma. N. 182, 1966, pp. 44-49.
KUROSAWA, Kazuko. “El guión del corazón”. Cuadernos de Japón. N. 3 (Otoño 16 de mayo 2003), pp. 52-56.
Sabor de las cerezas [Enregistrament video]. Madrid: Vértigo, 2006.
KOICHI, Yamada. “Entretien avec Kurosawa”. Cahiers du cinéma. Paris: Editions de l'Etoile. N. 182, 1966, pp. 34-43.
Films que nunca veremos: de Federico Fellini, Luis García Berlanga y Rafael Azcona, Peter Watkins, Richard Lester y Charles Wood, Jorge Semprún y Alain Resnais, Akira Kurosawa, y Sergei Mikhailovitch Eisenstein. Barcelona: Victor Sagi: Ayma, 1978.
CROSS, Michael. Involuntary vision after Akira Kurosawa'dreams. Bolinas: Avenue B, 2003.
YOSHIMOTO, Mitsuhiro. Kurosawa: film studies and Japanese cinema. Durham: Duke University Press, 2001.
La leyenda del gran judo [Vídeo] = Sugata Sanshiro. Barcelona: Filmax Home Video, 2005.
FERNÁNDEZ AGUADO, Javier. “Los Siete Samurais, de Akira Kurosawa”. Capital Humano: revista para la integración y desarrollo de Mis películas favoritas los recursos humanos. N. 178, (junio 2004), pp. 126-127.
KUROSAWA, Akira. “Mis películas favoritas”. Nueva revista de política, cultura y arte. N. 64 (julio - agosto 1999), pp. 111-147.
GOODWIN, James (Ed.). Perspectives on Akira Kurosawa. New York: G.K. Hall: MacMillan, 1994.
RICHIE, Donald. Rashomon: Akira Kurosawa, director. New Brunswick [N.J.]: Rutgers University Press, 1990.
KUROSAWA, Akira. Rashomon. New York: Grove Press, 1969.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
34
Rashomon [Recurso electrónico]. Barcelona: DeAPlaneta, 2004.
Regiestuhle: Zoltán Fábri, Akira Kurosawa, Andrzej Munk, Alain Resnais, Michail Romm, Francesco Rosi, Konrad Wolf. Berlin: Henschelverlag, 1972.
RICHIE, Donald. The Films of Akira Kurosawa. Berkeley [etc]: University of California, 1965.
DESSER, David The samurai films of Akira Kurosawa. Ann Arbor: UMI Research Press, 1983.
PRINCE, Stephen. The warrior's camera: the cinema of Akira Kurosawa. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1991.
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
35
RECURSOS EN NUESTRO CENTRO DE DOCUMENTACIÓN
El ángel ebrio [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2002. DVD 538
“Beste dimentsio batean sartuko zara [Artículo] = Entrarás en otra dimensión”. El Correo español-El pueblo vasco. (16 mayo 2006); p. 40.
*El museo Artium celebra su cuarto aniversario y el Día Internacional de los Museos con un programa de actividades para todos los públicos. Entrarás en otra dimensión es el eslogan escogido para la Veintena Museística de 2006. Entre las actividades que se desarrollarán destacan: Tertulias de película. El cine por dentro: Monos como Becky de Joaquim Jordá, Lectura teatralizada de Mari Cruz Morales Irazábal, Filforum: Los sueños de Akira Kurosawa. Por otro lado, Artium también acoge las exposiciones Catarsis. Ritos de purificación. La Colección V, La obra maestra desconocida, Jana Sterbak. De la performance al vídeo y la exposición infantil TBOs.
CARTER, David. East asian cinema. Harpenden: Kamera Books, 2007. CV 591
DVD SUN-JA 1
Dersu Uzala [Vídeo] = (El cazador). Valladolid: Divisa Home Video, 2004. DVD KUR-AK 4
Filmforum [Material gráfico]: Ciclo de cine la obra maestra desconocida = Zine zikloa maisulan ezezaguna. Vitoria-Gasteiz: Artium, Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa = Artium, Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo, 2006.
CARTEL 410
Los hombres que caminan sobre la cola del tigre [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2005.
DVD KUR-AK 6
La leyenda del gran judo [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2005.
DVD KUR-AK 8
Madadayo [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2001. DVD KUR-AK 9
La más bella [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2005. DVD KUR-AK 7
No añoro mi juventud [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2005. DVD KUR-AK 5
El perro rabioso [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2003. DVD KUR-AK 3
Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Documentación
ARTIUM- Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoa - Centro-Museo Vasco de Arte Contemporáneo Liburutegia eta Dokumentazio Saila / Departamento de Biblioteca y Dcomentación
Francia, 24 - 01002 Vitoria-Gasteiz. Tf.945-209000 http://www.artium.org/biblioteca.html
36
Los siete samurais [Vídeo] = Shichinin no samurai. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2000.
DVD KUR-AK 1
SUÁREZ, Frinée. “Las pinceladas de los sueños”. Diario de noticias de Álava: el periódico de todos los alaveses = arabar guztion egunkaria. (20 mayo 2006); p. 70.
*El Artium acoge la proyección de la película Los sueños de Akira Kurosawa, dentro del ciclo La obra maestra desconocida.
VIDAL ESTÉVEZ, Manuel. Akira Kurosawa. Madrid: Cátedra, 2003. CV 288
VILLEGAS LÓPEZ, Manuel. Grandes clásicos del cine: pioneros, mitos e innovadores. Madrid: JC Clementine, 2005.
CV 448
Vivir [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2001. DVD KUR-AK 2
WEINRICHTER, Antonio. Pantalla amarilla: el cine japonés. Madrid: T&B, 2002. CV 349
Yojimbo [Vídeo]. L'Hospitalet de Llobregat: Filmax Home Video, 2001. DVD KUR-AK 10