Euskal Wikipedia

Euskara sarean zabaltzeko eredua

Wikipediako logoaren iturria: http://ttiki.com/13320 (© Wikimedia Foundation Inc.)

Unai Fdz. de Betoño

2010-5-19

(CC-BY-SA, kontrakoa adierazi ezean)

Argazkiaren egilea: Orlando FernandezIturria: http://ttiki.com/12274 (PD)

«Entziklopedia idealak erradikala izan beharko luke.

Segurua izateari utzi beharko lioke.»

Charles Van Doren, 1962

«Sarean entziklopedia libre bat garatu beharra dago.

Horretarako, jendea bultzatu behar dugu bertan parte har dezan.»

Richard Stallman, 1999

Argazkiaren egilea: Martin BekkelundIturria: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Richard_Stallman_Friprog_01.jpg (CC-BY-SA)

Wikipediaren historia laburra

2000

Martxoan Nupedia sortu zuen Jimmy Walesek, Larry Sangerrek laguntzarekin.

Argazkiaren egilea: Ed SandersIturria: http://ttiki.com/12800 (CC-BY-SA)

Argazkiaren egilea: Ezezaguna (Larry Sangerren jabegoa)Iturria: http://ttiki.com/12801 (CC-BY-SA)

«18 hilabete eta 250.000 $ inbertitu eta gero, 12 artikulu dauzkagu.»

Jimmy Wales, 2000

Argazkiaren egilea: ChrysIturria: http://ttiki.com/12473 (CC-BY-SA)Logoaren iturria: http://ttiki.com/12474 (© Wikimedia Foundation Inc.)

Argazkiaren egilea: BenFrantzDale

Iturria: http://ttiki.com/12712 (PD)

«Erabat ezberdina izan behar zuen sotwarea asmatu nahi nuen, erabili ahala hazi eta eraldatuko litzatekeena.

Horrela sortu zen wikia.»

Ward Cunningham, 2008

Wikien bidezkoelkarlana

Posta elektronikoen bidezko elkarlana

Logoa: http://ttiki.com/13326 (© Wikimedia Foundation Inc.)

Wikipediaren historia laburra

2000: Wikipedia irekia Nupedia itxiaren elikatzaile gisa

Argazkiaren egilea: Andrew LaingIturria: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:HNL_Wiki_Wiki_Bus.jpg (CC-BY-SA)

wiki

Argazkiaren egilea: Patrick-Emil ZörnerIturria: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ottuvslovnik.jpg (CC-BY-SA)

entziklopedia

Wikipediaren historia laburra

2001

Urtarrilean ingelesezko Wikipedia sortu zuten. Martxoan, alemana, katalana, frantsesa eta suedierazkoa. Maiatzean,

espainiarra. Abenduan, azkenik, Euskal Wikipedia.

Argazkiaren egilea: Nicolas GoldbergIturria: http://ttiki.com/12273 (CC-BY-SA)

«Imajinatu mundu bat, zeinetan planetako pertsona orori giza-jakintza osorako sarbide aske eta doakoa ematen zaion.

Horretan dihardugu.»

Jimmy Wales, 2004

Iturria: Deutsche Fotothek http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fotothek_df_pk_0000210_024.jpg (CC-BY-SA)

«Inork ez daki guztia... baina guztiok badakigu zer edo zer.»

Wikipediaren edukiak arloka

Egilea: Mikael HäggströmIturria: http://ttiki.com/13108 (GFDL)

Wikipedia eta borondatezko lana

Argazkiaren egilea: Brad PatrickIturria: http://ttiki.com/13330 (CC-BY-SA)

Logoaren egilea: Florence Devouard AnthereIturria: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:MediaWiki.svg (PD)

Wikipediaren 5 zutabeak

· Wikipedia entziklopedia bat da

· Wikipediak ikuspegi neutrala du

· Wikipediako edukia librea da

· Wikipediako lankideak zintzoak izan beharko lirateke

· Wikipedian ez dago arau finkorik

Wikipediaren historia laburra

2002

Lehen banaketak: Larry Sangerrek Wikipedia utzi zuen (2007an Citizendium sortuko zuen).

Gazteleraz, Enciclopedia Libre sortu zuten.Wiktionary martxan jarri zen.

2003

TeX matematika-editorea txertatu zuten.Ingelesezko Wikipedia 100.000 artikulutara ailegatu zen.

Wikimedia fundazioa sortu zen.

Iturria: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikimedia_logo_family_complete.svg (© Wikimedia Foundation Inc.)

Egilea: Aaron D. Snipe (One Laptop per Child)Iturria: http://ttiki.com/12272 (CC-BY)

Wikimedia Fundazioaren helburua

Mundu osoko jendea erakarri eta gaitu, lizentzia librea duen eduki didaktikoa bildu eta garatu dezan, ondoren eduki hori modu eraginkorrean mundu mailan zabaltzeko

Wikipediaren historia laburra

2004

100 hizkuntzan jarri zen indarrean.Guztira, 1.000.000 artikulura iritsi zen.

Ekainean, Txinak 2 astez blokeatu zuen Wikipedia.

2005

Lehen arazoak azaleratu ziren fidagarritasunaren inguruan (Seigenthaler auzia). Hori dela eta, Checkuser tresna eta

artikuluak babesteko aukera jarri ziren indarrean.

«Egia arriskuan egon daiteke Interneten munduan.»

John Seigenthaler, 2005

Argazkiaren egilea: Curtis PalmerIturria: http://ttiki.com/12866 (CC-BY-SA)

Wikipediaren historia laburra

2006

Martxoan 1.000.000 artikulura iritsi zen ingelesezko Wikipedia; urtea amaitu baino lehen, 1.500.000ra.

AEBko Legebiltzarreko IP helbidetik hainbat politikariren biografiak faltsutzen saiatu ziren.

2007

250 hizkuntzara iritsi zen.Ingelesezko Wikipedian 1.700 artikulu egiten ziren egunero.

Wikipediaren historia laburra

2008

Ingelesezko Wikipedia 2.500.000 artikulutara iritsi zen.Euskal Wikipediari ARGIA saria eman zioten.

2009

Ingelesezko Wikipedia 3.000.000 artikulura iritsi zen.Zientziologiaren Elizaren IP helbidea blokeatu zen.

Urtearen amaieran Euskal Wikipedia 50.000 artikulura iritsi zen.Wikipediaren testuen lizentzia aldatu zen.

Argazkiaren egilea: Mikel IturbeIturria: http://ttiki.com/12876 (PD)

Egilea: Aurélio A. Heckert / Iturria: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_GNU_logo.png (Copyleft)Egilea: Creative Commons / Iturria: http://i.creativecommons.org/l/by-sa/3.0/us/88x31.png (CC-BY)

2001/12/6 2002/1 2003/1 2004/1 2005/1 2006/1 2007/1 2008/1 2009/1 2010/10

10000

20000

30000

40000

50000

60000

Euskal Wikipediako artikulu-kopuruaren hazkunde esponentziala

Datuen iturria: http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_speakers_per_article

Hiztunak artikuluko proportzioaren araberako zerrenda

Gaztelera

Ingelesa

Frantsesa

Alemana

Katalana

Euskara

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900

Bot-ak

Ortografiaren auzia

· u/o auzia: modulo ==> modulu

· h hizkia: zihur ==> ziur

· Bait partikula: bait da ==> baita

· Erdarakadak: aurkitzen da ==> dago

· A itsatsia: animali ==> animalia

· Bestelakoak:

batzutan ==> batzuetan

hitzegin ==> hitz egin

Iruñeako ==> Iruñeko

...Argazkiaren egilea: Juan San MartinIturria: http://www.guregipuzkoa.net/photo/9758 (CC-BY-SA)

Zeinu diakritikoen auzia

Terminologiaren auzia

WikipediaKazetaritza

aipua

kopia

Jatorrizko lana: http://ttiki.com/12466Lan eratorriaren egilea: Unai Fdz. de Betoño (GPL; Wikipediaren logoa: © Wikimedia Foundation Inc.)

Euskal WikiAtlasa

Planoaren egilea: Asier Sarasua GarmendiaIturria: http://ttiki.com/12888 (PD)

Politikaren auzia

Argazkiaren egilea: SustatuIturria: http://ttiki.com/13045(CC-BY-SA)

Alakranaren bahiketa

2006/1 2006/7 2007/1 2007/7 2008/1 2008/7 2009/1 2009/7 2010/10

20

40

60

80

100

120

140

160

Mikel Laboaren biografia (aldaketa-kopurua)

Argazkiaren egilea: Gotzon EgiaIturria: http://ttiki.com/13142 (CC-BY-SA)

Argazkiaren egilea: Irekia – Eusko JaurlaritzaIturria: http://ttiki.com/12899 (CC-BY)