Post on 18-Sep-2018
HUACAPLANIFICA
NUCLEOS DE
APRENDIZAJES
PRIORITARIOS
7
Pl
an
ific
ac
io, n
: N
u, cl
eo
s d
e A
pr
en
diz
aj
es
Pr
ior
ita
rio
s
le
ng
ua
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
CO
MP
RE
NS
IÓN
Y L
A P
RO
DU
CC
IÓN
OR
AL
CA
PÍT
UL
OS
1. P
artici
pac
ión a
sidua
en c
onv
ersa
ciones
ace
rca
de
exper
ienci
as p
erso
nal
es y
lect
ura
s, re
aliz
ando a
port
es q
ue
se a
just
en a
l conte
nid
o y
al p
ropósito
de
la c
om
unic
a-ci
ón, e
n e
l mom
ento
oport
uno (
solic
itar
acl
arac
iones
, nar
rar,
des
crib
ir, p
edir, d
ar s
u o
pin
ión y
just
ifica
rla, e
ntr
e otr
os)
.1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
2. E
scuch
a co
mpre
nsiva
de
text
os
leíd
os
o e
xpre
sados
en form
a ora
l por
el d
oce
nte
y o
tros
adultos:
nar
raci
ones
, des
crip
ciones
de
obje
tos,
anim
ales
y p
erso
nas
.1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
3. P
roducc
ión a
sidua
de
nar
raci
ones
de
exper
ienci
as p
erso
nal
es, d
e an
écdota
s fa
mili
ares
y d
e des
crip
ciones
, y la
escu
cha
aten
ta d
e te
xtos
sim
ilare
s pro
duci
dos
por
los
com
pañ
eros.
3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
4. R
enar
raci
ón, c
on d
istinto
s pro
pósito
s, de
cuen
tos,
fábula
s y
otr
os
text
os
nar
rativo
s lit
erar
ios
leíd
os
o n
arra
dos
en form
a ora
l por
el d
oce
nte
y o
tros
adultos.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
5. E
scuch
a, c
om
pre
nsión y
disfr
ute
de
poes
ías,
copla
s, ca
nci
ones
, adiv
inan
zas
y otr
os
géner
os
poét
icos
ora
les.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
6. L
a es
cuch
a co
mpre
nsiva
de
consign
as d
e ta
rea
esco
lar
expre
sadas
de
man
era
clar
a y
per
tinen
te e
n e
l mar
co d
e la
s pro
pues
tas
des
arro
lladas
en e
l aula
.1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
LE
CT
UR
A
CA
PÍT
UL
OS
7. F
recu
enta
ción y
exp
lora
ción a
sidua
de
variad
os
mat
eria
les
escr
itos,
en d
istinto
s es
cenar
ios
y ci
rcuitos
de
lect
ura
(bib
liote
cas
de
aula
, esc
ola
res
y popula
res,
ferias
del
libro
, entr
e otr
os)
.1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
8. L
ectu
ra c
om
par
tida
con lo
s co
mpañ
eros,
el d
oce
nte
y o
tros
adultos
(de
man
era
hab
itual
y s
iste
mát
ica)
de
cuen
tos,
fábula
s, le
yendas
y o
tros
text
os
nar
rativo
s lit
e-ra
rios;
poes
ías,
copla
s, ad
ivin
anza
s y
otr
os
géner
os
poét
icos;
y de
text
os
no li
tera
rios
com
o d
escu
brim
iento
s, histo
rias
de
vida, n
ota
s de
enci
cloped
ia s
obre
dife
rente
s co
nte
nid
os
que
se e
stán
est
udia
ndo o
sobre
tem
as d
e in
teré
s par
a lo
s niñ
os,
entr
e otr
os.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
9. C
om
pre
nsión d
e te
xtos
inst
rucc
ional
es a
cces
ible
s par
a lo
s niñ
os
(rec
etas
, inst
rucc
iones
par
a el
abora
r un o
bje
to, c
onsign
as e
scola
res,
etc.
).5
10. L
ectu
ra a
utó
nom
a de
pal
abra
s, de
ora
ciones
que
confo
rman
tex
tos
(en d
istinto
tip
o d
e le
tra)
con a
bundan
tes
ilust
raci
ones
y d
e fr
agm
ento
s de
text
os
(título
s de
cuen
tos,
diá
logo
s de
un c
uen
to le
ído p
or
el d
oce
nte
, par
lam
ento
s de
un p
erso
naj
e en
una
histo
riet
a, r
espues
tas
a ad
ivin
anza
s).
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
ES
CR
ITU
RA
C
AP
ÍTU
LO
S
11. E
scritu
ra a
sidua
de
text
os
en form
a au
tónom
a o e
n c
ola
bora
ción c
on e
l doce
nte
, en c
ondic
iones
que
per
mitan
discu
tir
y co
nse
nsu
ar e
l pro
pósito
, idea
r y
redac
tar
el t
exto
junta
men
te c
on e
l mae
stro
-dic
tándole
el t
exto
com
ple
to o
rea
lizan
do u
na
escr
itura
com
par
tida-
, rel
eer
el b
orr
ador
del
tex
to c
on e
l mae
stro
y r
eform
ula
r-lo
conju
nta
men
te a
par
tir
de
sus
orien
taci
ones
.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
12. E
scritu
ra a
utó
nom
a de
pal
abra
s y
ora
ciones
que
confo
rman
tex
tos
(afic
hes
, epíg
rafe
s par
a una
foto
o ilu
stra
ción, m
ensa
jes,
invi
taci
ones
, res
pues
tas
a pre
gunta
s),
resp
etan
do la
s co
rres
ponden
cias
entr
e so
nid
os
y le
tras
, la
separ
ació
n d
e pal
abra
s, el
uso
del
punto
y la
may
úsc
ula
.1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
13. P
artici
pac
ión fre
cuen
te e
n la
rev
isió
n d
e la
s pro
pia
s es
critura
s par
a ev
aluar
lo q
ue
falta
escr
ibir, p
roponer
modifi
caci
ones
y r
ealiz
arla
s. 1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
RE
FL
EX
IÓN
SO
BR
E L
A L
EN
GU
A (
SIS
TE
MA
, NO
RM
A Y
US
O) Y
LO
S T
EX
TO
S
CA
PÍT
UL
OS
14. R
econoci
mie
nto
de
la r
ed s
emán
tica
de
los
text
os
leíd
os
y es
cuch
ados:
pal
abra
s o fra
ses
con la
s que
se n
om
bra
n o
cal
ifica
n a
lgunos
elem
ento
s de
los
text
os,
y la
re
flexi
ón s
obre
las
pal
abra
s y
expre
siones
par
a am
plia
r el
voca
bula
rio.
2, 3
, 5, 6
, 7, 8
.
15. R
efle
xión s
obre
el v
oca
bula
rio: f
orm
ació
n d
e fa
mili
as d
e pal
abra
s.3, 4
, 7.
16. U
so d
e sign
os
de
puntu
ació
n.
2, 3
, 6.
17. L
a dud
a so
bre
la c
orr
ecta
esc
ritu
ra d
e palab
ras
y el
des
cubrim
ient
o, e
l rec
ono
cim
ient
o y
aplic
ació
n de
conv
encione
s ort
ogr
áficas
pro
pias
del
siste
ma
(bl, m
p, q
ue-q
ui, g
ue-g
ui).
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
88
Pl
an
ific
ac
io, n
: N
u, cl
eo
s d
e A
pr
en
diz
aj
es
Pr
ior
ita
rio
s
Ma
te
ma, t
ica
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
EL
NÚ
ME
RO
Y L
AS
OP
ER
AC
ION
ES
C
AP
ÍTU
LO
S
1. U
so y
rec
onoci
mie
nto
de
núm
eros
nat
ura
les
de
una, d
os,
tres
y m
ás c
ifras
a t
ravé
s de
su d
esig
nac
ión o
ral y
repre
senta
ción e
scrita
al co
mpar
ar c
antidad
es y
nú-
mer
os.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
2. I
den
tific
ació
n d
e re
gula
ridad
es e
n la
serie
num
éric
a y
anál
isis d
el v
alor
posici
onal
en c
onte
xtos
sign
ifica
tivo
s al
lee
r, es
crib
ir, c
om
par
ar n
úm
eros
de
una, d
os,
tres
y
más
cifr
as y
al o
per
ar c
on e
llos.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
3. U
so d
e la
s oper
acio
nes
de
adic
ión, s
ust
racc
ión, m
ultip
licac
ión y
div
isió
n c
on d
istinto
s sign
ifica
dos.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
4. U
so d
e la
s oper
acio
nes
par
a re
aliz
ar c
álcu
los
exac
tos
y ap
roxi
mad
os
de
sum
as y
res
tas
con n
úm
eros
de
una, d
os
y tr
es c
ifras
elig
iendo h
acer
lo e
n form
a m
enta
l o
escr
ita
en funci
ón d
e lo
s núm
eros
invo
lucr
ados,
articu
lando lo
s pro
cedim
iento
s per
sonal
es c
on lo
s al
goritm
os
usu
ales
.1, 2
, 3, 5
, 6, 7
, 8.
5. U
so p
rogr
esiv
o d
e lo
s re
sultad
os
de
cálc
ulo
s m
emoriza
dos
(sum
as d
e dec
enas
ente
ras,
com
ple
men
tos
a 100, d
oble
s) y
las
pro
pie
dad
es d
e la
adic
ión y
la m
ultip
li-ca
ción p
ara
reso
lver
otr
os.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
6. E
xplo
raci
ón d
e re
laci
ones
num
éric
as y
reg
las
de
cálc
ulo
de
sum
as, r
esta
s y
multip
licac
iones
arg
um
enta
ndo s
obre
su v
alid
ez.
1, 2
, 3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
7. E
labora
ción d
e pre
gunta
s o e
nunci
ados
de
pro
ble
mas
, y r
egistr
o y
org
aniz
ació
n d
e dat
os
en li
stas
y t
abla
s a
par
tir
de
distinta
s in
form
acio
nes
.3, 4
, 5, 6
, 7, 8
.
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
GE
OM
ET
RÍA
Y L
A M
ED
IDA
C
AP
ÍTU
LO
S
8. U
so d
e re
laci
ones
esp
acia
les
al in
terp
reta
r y
des
crib
ir e
n form
a ora
l y g
ráfic
a tr
ayec
tos
y posici
ones
de
obje
tos
y per
sonas
, por
med
io d
e distinta
s re
laci
ones
y r
e-fe
renci
as.
1
9. C
onst
rucc
ión y
copia
de
model
os
hec
hos
con form
as b
i y t
ridim
ensional
es, c
on d
ifere
nte
s fo
rmas
y m
ater
iale
s. 3, 5
.
10. C
om
par
ació
n y
des
crip
ción d
e fig
ura
s y
cuer
pos
segú
n s
us
cara
cter
ística
s (n
úm
ero d
e la
dos
o v
értice
s, la
pre
senci
a de
bord
es c
urv
os
o r
ecto
s, la
igu
aldad
de
la
med
ida
de
sus
lados,
form
a y
núm
ero d
e ca
ras)
. 2, 7
, 8.
11. E
xplo
raci
ón d
e af
irm
acio
nes
ace
rca
de
cara
cter
ística
s de
las
figura
s y
argu
men
taci
ón s
obre
su v
alid
ez.
8
12. C
om
par
ació
n y
med
ició
n d
e lo
ngi
tudes
, cap
acid
ades
y p
esos
usa
ndo u
nid
ades
no c
onv
enci
onal
es y
conv
enci
onal
es d
e uso
fre
cuen
te.
5, 6
, 8.
13. U
so d
el c
alen
dar
io y
del
rel
oj p
ara
ubic
arse
en e
l tie
mpo y
det
erm
inar
dura
ciones
(m
eses
, sem
anas
y d
ías)
.4
999
Pl
an
ific
ac
io, n
: N
u, cl
eo
s d
e A
pr
en
diz
aj
es
Pr
ior
ita
rio
sC
ien
cia
s S
oc
ial
es
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
S S
OC
IED
AD
ES
Y L
OS
ES
PA
CIO
S G
EO
GR
ÁF
ICO
S
CA
PÍT
UL
OS
1. C
onoci
mie
nto
de
las
princi
pal
es c
arac
teríst
icas
de
las
activi
dad
es in
dust
rial
es, a
nal
izan
do la
s distinta
s fo
rmas
en q
ue
se o
rgan
izan
los
espac
ios
par
a pro
duci
r bie
nes
se
cundar
ios.
7, 6
.
2. C
onoci
mie
nto
de
las
princi
pal
es c
arac
teríst
icas
de
un s
iste
ma
de
tran
sport
e, a
nal
izan
do las
princi
pal
es r
elac
iones
entr
e el
esp
acio
rura
l y
el e
spac
io u
rban
o, e
ntr
e la
s ac
tivi
dad
es r
ura
les
y urb
anas
.3
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
S S
OC
IED
AD
ES
A T
RA
VÉ
S D
EL
TIE
MP
O
CA
PÍT
UL
OS
3. C
onoci
mie
nto
de
la v
ida
cotidia
na
de
fam
ilias
rep
rese
nta
tiva
s de
distinto
s gr
upos
soci
ales
en d
iver
sas
soci
edad
es d
el p
asad
o, e
nfa
tiza
ndo e
n lo
s co
nfli
ctos
más
ca-
ract
erístico
s de
las
soci
edad
es e
studia
das
.1, 2
, 5.
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
S A
CT
IVID
AD
ES
HU
MA
NA
S Y
LA
OR
GA
NIZ
AC
IÓN
SO
CIA
L
CA
PÍT
UL
OS
4. C
onoci
mie
nto
de
que
en e
l mundo a
ctual
conv
iven
gru
pos
de
per
sonas
con d
ifere
nte
s co
stum
bre
s, in
tere
ses,
oríge
nes
, que
acce
den
de
modo d
esig
ual
a lo
s bie
nes
m
ater
iale
s y
sim
bólic
os
(tom
ando e
jem
plo
s de
nues
tro p
aís
y de
otr
os
paí
ses
del
mundo).
1, 5
, 8.
Cie
nc
ias
Na
tu
ra
le
s
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LO
S S
ER
ES
VIV
OS
: DIV
ER
SID
AD
, UN
IDA
D, I
NT
ER
RE
LA
CIO
NE
S Y
CA
MB
IOS
CA
PÍT
UL
OS
1. C
om
pre
nsión d
e que
existe
una
gran
div
ersidad
de
sere
s vi
vos
que
pose
en c
arac
teríst
icas
, form
as d
e co
mport
amie
nto
y m
odos
de
vida
rela
cionad
os
con e
l am
-bie
nte
en q
ue
vive
n, i
den
tific
ando a
lgunas
de
sus
nec
esid
ades
bás
icas
y n
uev
os
criter
ios
par
a ag
rupar
los.
4
2. R
econoci
mie
nto
de
los
princi
pal
es c
ambio
s en
su c
uer
po y
sus
posibili
dad
es, c
om
o r
esultad
o d
e lo
s pro
ceso
s de
crec
imie
nto
y d
esar
rollo
y e
l co
noci
mie
nto
de
algu
nas
acc
iones
bás
icas
de
pre
venci
ón p
rim
aria
de
enfe
rmed
ades
.1, 5
, 6.
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LO
S M
AT
ER
IAL
ES
Y S
US
CA
MB
IOS
CA
PÍT
UL
OS
3. C
om
pre
nsión d
e la
s ca
ract
erística
s óptica
s de
algu
nos
mat
eria
les
y de
su c
om
port
amie
nto
fre
nte
a la
luz, e
stab
leci
endo r
elac
iones
con s
us
uso
s.3, 8
.
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LO
S F
EN
ÓM
EN
OS
DE
L M
UN
DO
FÍS
ICO
CA
PÍT
UL
OS
4. C
om
pre
nsión d
e lo
s fe
nóm
enos
de
movi
mie
nto
de
los
cuer
pos
y su
s ca
usa
s cl
asifi
cando s
us
movi
mie
nto
s de
acuer
do c
on la
tra
yect
oria
que
des
crib
en.
2
5. I
den
tific
ació
n d
e fu
ente
s lu
mín
icas
y d
e m
ater
iale
s de
acuer
do c
on s
u c
om
port
amie
nto
fre
nte
a la
luz
y del
com
port
amie
nto
de
los
cuer
pos
ilum
inad
os
en r
elac
ión
con s
u m
ovi
mie
nto
, con e
l movi
mie
nto
de
la fuen
te lu
min
osa
, o c
on e
l de
ambos.
8
EN
RE
LA
CIÓ
N C
ON
LA
TIE
RR
A, E
L U
NIV
ER
SO
Y S
US
CA
MB
IOS
CA
PÍT
UL
OS
6. R
econoci
mie
nto
de
la d
iver
sidad
de
geofo
rmas
pre
sente
s en
los
pai
saje
s y
la c
om
pre
nsión d
e lo
s ca
mbio
s, lo
s ci
clos
y lo
s as
pec
tos
const
ante
s del
pai
saje
y e
l cie
lo.
3, 4
.
10
HUACAPLANIFICA
PLANIFICACIONESPOR AREA
11
12
a, r
ea
: l
en
gu
a
p
ro
vin
cia
de
bu
en
os
air
es
UN
IDA
D D
E
HU
AC
A L
A V
AC
A 2
FO
RM
AR
SE
CO
MO
LE
CT
OR
LA
S P
RÁ
CT
ICA
S D
EL
LE
NG
UA
JES
IST
EM
A D
E E
SC
RIT
UR
A
Cap
ítulo
N.°
1
Lect
ura
y e
scritu
ra d
e m
ensa
jes
cort
os.
Lect
ura
co
mpar
tida. C
om
pre
nsión lec
tora
. El ab
eced
a-rio. V
oca
les
y co
nso
nan
tes.
Gru
pos
conso
nán
ti-
cos:
BL
y BR
; GR
, TR
y F
R; T
L, G
L y
FL. D
istinto
s tipos
de
letr
as. E
scritu
ra in
dep
endie
nte: res
pue
stas
par
a co
lmos.
Lect
ura
indep
endie
nte
: Chiste
s, co
l-m
os
y tr
abal
engu
as.
Segu
ir la
lect
ura
de
quie
n lee
en v
oz
alta
. Ade-
cuar
la
modalid
ad d
e le
ctur
a a
las
cara
cter
ístic
as
de
la o
bra
(ch
iste
s, co
lmos
y tr
abalen
guas
) y
de
la
situ
ació
n en
que
se
lee. E
xpre
sar lo
s ef
ecto
s que
las
obra
s pro
duc
en e
n el
lect
or. Rel
eer
par
a en
cont
rar
pista
s que
per
mita
n dec
idir
entr
e in
terp
reta
cione
s dife
rent
es o
com
pre
nder
mej
or
pas
ajes
o d
etalle
s in
adve
rtid
os
en las
prim
eras
lec
tura
s. Le
er, se
lec-
cionar
y c
om
enta
r. R
elee
r par
a re
flexi
onar
ace
r-ca
de
cóm
o s
e lo
gran
dife
rente
s ef
ecto
s por
med
io d
el le
ngu
aje.
Exp
lora
r y
loca
lizar
info
rmac
iones
en l
os
ma-
terial
es
sele
ccio
nad
os.
Iden
tific
ar
pro
gres
iva-
men
te la
s m
arca
s de
org
aniz
ació
n d
e lo
s te
xtos
que
per
miten
loca
lizar
la
info
rmac
ión b
usc
ada.
Rel
eer
par
a ap
roxi
mar
se a
l sign
ifica
do d
e lo
s te
xtos
cuan
do n
o s
e co
mpre
nde
y re
sulta
im-
pre
scin
dib
le p
ara
avan
zar
en e
l tem
a. A
dec
uar
la
exposici
ón a
l pro
pósito
y a
los
des
tinat
ario
s.
Pla
nte
arse
y s
ost
ener
un p
ropósito
par
a la
es-
critura
y t
ener
en c
uen
ta a
l des
tinat
ario
. Inte
r-ca
mbia
r y
acord
ar, a
nte
s de
empez
ar a
esc
ribir,
qué
y có
mo s
e va
a e
scribir y
rev
isar
las
dec
isio
-nes
mie
ntr
as s
e es
crib
e. I
nte
rcam
bia
r co
n o
tros
acer
ca d
e la
s dec
isio
nes
que
se v
an a
sum
iendo
mie
ntr
as s
e es
crib
e y
recu
rrir a
distinta
s obra
s par
a es
crib
ir l
a pro
pia
. Rev
isar
lo q
ue s
e es
crib
e m
ient
ras se
esc
ribe
y las di
stin
tas ve
rsio
nes de
lo q
ue
se e
stá
escr
ibie
ndo h
asta
alcan
zar
un t
exto
que
se
cons
ider
e bi
en e
scrit
o. U
sar
com
bin
acio
nes
de
le-
tras
que
son p
osible
s en
el sist
ema
gráf
ico d
el
cast
ella
no.
Cap
ítulo
N.°
2
Lect
ura
co
mpar
tida.
Com
pre
nsión
lect
ora
. G
rupos
conso
nán
tico
s: R
y R
R; N
V y
MB. U
so
de
may
úsc
ula
s. S
ust
antivo
s co
munes
y p
ropio
s. Su
stan
tivo
s. G
éner
o y
núm
ero.
Lect
ura
in
de-
pen
die
nte
: re
fran
es.
Esc
ritu
ra
indep
endie
nte
: re
fran
es.
Segu
ir la
lect
ura
de
quie
n le
e en
voz
alta
. Sel
ec-
ciona
r las
obra
s que
se
des
ea le
er o
esc
ucha
r. Ade-
cuar
la m
odal
idad
de
lect
ura
a la
s ca
ract
erística
s de
la o
bra
(re
fran
es)
y de
la s
ituac
ión e
n q
ue
se lee
. Exp
resa
r lo
s ef
ecto
s que
las
obra
s pro
-duce
n e
n e
l lec
tor.
Leer
, sel
ecci
onar
y c
om
enta
r. R
elee
r par
a en
contr
ar p
ista
s que
per
mitan
de-
cidir e
ntr
e in
terp
reta
ciones
dife
rente
s o c
om
-pre
nder
mej
or
pas
ajes
o d
etal
les
inad
vert
idos
en la
s prim
eras
lect
ura
s.
Exp
lora
r y
loca
lizar
info
rmac
iones
en los
mat
e-rial
es s
elec
cionad
os.
Leer
en v
oz
alta
y e
xpre
sar
ora
lmen
te lo
apre
ndid
o, a
ltern
ando p
ráct
icas
de
pla
nifi
caci
ón, p
repar
ació
n, p
rese
nta
ción y
esc
uch
a de
exposici
ones
. Rec
urr
ir a
dife
rente
s m
ater
ia-
les
de
lect
ura
. Distingu
ir lo
s pas
ajes
que
se p
ue-
den
ente
nder
de
los
que
pre
senta
n d
ificu
ltad
es
y ac
udir a
distinto
s m
edio
s par
a re
solv
erlo
s.
Editar
consider
ando e
l pro
pósito
que
gener
ó
la e
scritu
ra, l
as c
arac
teríst
icas
del
port
ador,
del
gé
ner
o y
del
des
tinat
ario
. Usa
r co
mbin
acio
nes
de
letr
as q
ue
son p
osible
s en
el
sist
ema
gráf
i-co
del
cas
tella
no. U
tilizar
el r
eper
torio d
e m
arca
s gr
áficas
disponi
ble. R
evisar
las
esc
ritu
ras
que
se
está
n p
roduci
endo y
las
ya
pro
duci
das
. May
ús-
cula
s. R
ecurr
ir a
esc
ritu
ras
conoci
das
par
a pro
-duci
r es
critura
s nuev
as.
Cap
ítulo
N.°
3
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión l
ecto
ra.
La
ora
ción.
Uso
del
punto
. La
poes
ía.
Rim
a. A
d-
jetivo
s. C
onco
rdan
cia
con
el
sust
antivo
. Te
r-m
inac
ión I
VA
, IV
O.
Uso
de
la c
om
a. S
uer
tes.
Adiv
inan
zas
y co
pla
s. Le
ctura
in
dep
endie
nte
: A
div
inan
zas.
Segu
ir la le
ctur
a de
qui
en le
e en
voz
alta
. Adec
uar la
m
odalid
ad d
e le
ctur
a a
las ca
ract
erístic
as d
e la o
bra
(a
divin
anza
s) y
de
la s
ituac
ión
en q
ue s
e le
e. E
xpre
-sa
r lo
s ef
ecto
s que
las
obra
s pro
duc
en e
n el
lect
or.
Rel
eer
par
a en
cont
rar
pista
s que
per
mita
n dec
idir
entr
e in
terp
reta
cione
s dife
rent
es o co
mpre
nder
m
ejor
pas
ajes
o d
etalle
s in
adve
rtid
os
en la
s prim
e-ra
s le
ctur
as. R
elee
r par
a re
flexi
ona
r ac
erca
de
cóm
o
se lo
gran
dife
rent
es e
fect
os por m
edio
del
leng
uaje
. Rec
ono
cer,
pro
gres
ivam
ente
, lo q
ue las
obra
s tie
-ne
n en
com
ún. L
eer, se
lecc
iona
r y
com
enta
r.
Inte
rcam
bia
r sa
ber
es co
n otr
os
par
a am
plia
r la
s posibili
dad
es d
e co
mpre
nsión y
pro
ducc
ión,
pro
pia
s y
de
los
dem
ás.
Adec
uar
la
exposici
ón a
l pro
pósito
y a
los
des
-tinat
ario
s.R
ecurr
ir a
dife
rente
s m
ater
iale
s de
lect
ura
.Le
er e
n v
oz
alta
y e
xpre
sar
ora
lmen
te lo
apre
n-
did
o, a
ltern
ando p
ráct
icas
de
pla
nifi
caci
ón, p
repa-
raci
ón, p
rese
nta
ción y
esc
uch
a de
exposici
ones
.
Util
izar
el r
eper
torio d
e m
arca
s gr
áfic
as d
isponi-
ble
. Rev
isar
las
escr
itura
s que
se e
stán
pro
duci
en-
do y
las
ya p
roduci
das
. Rev
isar
ort
ogr
áfic
amen
te
los
escr
itos
ante
s de
public
arlo
s o p
rese
nta
rlos.
Par
ente
scos
lexi
cale
s. A
ltern
ar y
coord
inar
role
s de
lect
or
y de
escr
itor.
Rec
urr
ir a
esc
ritu
ras
co-
noci
das
par
a pro
duci
r es
critu
ras
nuev
as.
Cap
ítulo
N.°
4
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión lec
tora
. CA
, C
O,
CU
. Rec
ono
cim
ient
o
sono
ro
y es
critu
ra.
Gre
guer
ías.
Rec
onoci
mie
nto
de
verb
os.
Gru
pos
conso
nán
tico
s: C
I, Q
UI;
CE, Q
UE. T
exto
info
r-m
ativo. Q
UE, Q
UI y
ver
bos.
Expre
sión
ora
l. Lec
tura
in
dep
endie
nte
: nar
raci
ón p
oét
ica. E
scritu
ra i
n-
dep
endie
nte
.
Segu
ir la
lect
ura
de
qui
en le
e en
voz
alta
. Adec
uar
la m
odal
idad
de
lect
ura
a la
s ca
ract
erístic
as d
e la
obra
(na
rrac
ión
poét
ica)
y d
e la
situ
ació
n en
que
se
lee
. Exp
resa
r lo
s ef
ecto
s que
las
obra
s pro
du-
cen
en e
l lec
tor.
Rel
eer
par
a en
cont
rar
pista
s que
per
mita
n dec
idir e
ntre
inte
rpre
taci
one
s dife
rent
es
o c
om
pre
nder
mej
or
pas
ajes
o d
etal
les
inad
vert
i-dos
en la
s prim
eras
lect
uras
. Rel
eer
par
a re
cono
-ce
r la
s distin
tas
voce
s que
apar
ecen
en
el r
elat
o.
Rec
ono
cer,
pro
gres
ivam
ente
, lo q
ue la
s obra
s tie
-ne
n en
com
ún. L
eer,
sele
ccio
nar
y co
men
tar.
Exp
lora
r y
loca
lizar
info
rmac
iones
en los
mat
e-rial
es s
elec
cionad
os.
Leer
en v
oz
alta
y e
xpre
sar
ora
lmen
te lo
apre
n-
did
o, a
ltern
ando p
ráct
icas
de
pla
nifi
caci
ón, p
repa-
raci
ón, p
rese
nta
ción y
esc
uch
a de
exposici
ones
.R
ecurr
ir a
dife
rente
s m
ater
iale
s de
lect
ura
.
Usa
r co
mbin
acio
nes
de
letr
as q
ue
son p
osible
s en
el s
iste
ma
gráf
ico d
el c
aste
llano.
Rev
isar
las
escr
itura
s que
se e
stán
pro
duci
endo
y la
s ya
pro
duci
das
.R
evisar
ort
ogr
áfic
amen
te los
escr
itos
ante
s de
public
arlo
s o p
rese
nta
rlos.
Rec
urr
ir a
esc
ritu
ras
conoci
das
par
a pro
duci
r es
critura
s nuev
as.
Alte
rnar
y c
oord
inar
role
s de
lect
or
y de
escr
itor.
13
Cap
ítulo
N.°
5
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión le
ctora
. Gru
-pos
conso
nán
tico
s: G
E, G
UE, G
I, G
UI. R
econoci
-m
iento
sonoro
y e
scritu
ra. T
exto
inst
ruct
ivo: r
e-ce
ta. S
ecuen
cia
y ord
en. C
anci
ón. C
onco
rdan
cia
entr
e su
stan
tivo
y
adje
tivo
. A
viso
public
itar
io.
Lect
ura
indep
endie
nte
: poes
ía.
Esc
ritu
ra i
nde-
pen
die
nte
.
Segu
ir la
lect
ura
de
quie
n le
e en
voz
alta
. Sel
ec-
ciona
r las
obra
s que
se
des
ea le
er o
esc
ucha
r le
er.
Adec
uar
la m
odalid
ad d
e le
ctur
a a
las
cara
cter
ísti-
cas de
la o
bra
(te
xto in
stru
ctivo y
exp
resivo
) y
de
la
situ
ació
n en
que
se
lee. E
xpre
sar lo
s ef
ecto
s que
las
obra
s pro
duc
en e
n el
lect
or. Rel
eer
par
a en
cont
rar
pista
s que
per
mita
n dec
idir
entr
e in
terp
reta
cione
s dife
rent
es o
com
pre
nder
mej
or
pas
ajes
o d
etalle
s in
adve
rtid
os
en la
s prim
eras
lect
uras
. Rel
eer
par
a re
conoce
r la
s distinta
s vo
ces
que
apar
ecen
en
el r
elat
o.
Rec
onoce
r, pro
gres
ivam
ente
, lo
que
las
obra
s tien
en e
n c
om
ún. L
eer,
sele
ccio
nar
y
com
enta
r.
Exp
lora
r y
loca
lizar
info
rmac
iones
en los
mat
e-rial
es s
elec
cionad
os.
Leer
en v
oz
alta
y e
xpre
sar
ora
lmen
te lo
apre
ndid
o, a
ltern
ando p
ráct
icas
de
pla
nifi
caci
ón, p
repar
ació
n, p
rese
nta
ción y
esc
uch
a de
exposici
ones
. Rec
urr
ir a
dife
rente
s m
ater
ia-
les
de
lect
ura
. Exp
one
r lo
s re
sulta
dos
de
lo e
stu-
dia
do c
ons
truy
endo p
rogr
esiv
o d
om
inio
sobre
las
estr
ateg
ias
y re
curs
os
más
adec
uados
par
a ca
da
cont
exto
.
Usa
r co
mbin
acio
nes
de
letr
as q
ue
son p
osible
s en
el
sist
ema
gráf
ico d
el c
aste
llano. R
evisar
las
es
critura
s que
se e
stán
pro
duci
endo y
las
ya
pro
duci
das
. Rev
isar
ort
ogr
áfic
amen
te los
escr
i-to
s an
tes
de
public
arlo
s o p
rese
nta
rlos.
Par
en-
tesc
os
lexi
cale
s. R
ecurr
ir a
esc
ritu
ras
conoci
das
par
a pro
duci
r es
critura
s nuev
as. A
ltern
ar y
coor-
din
ar r
ole
s de
lect
or
y de
escr
itor.
Cap
ítulo
N.°
6
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión lec
tora
. Or-
togr
afía: u
so d
e la C
, S, Z
. Titu
lare
s de
notic
ias.
Lec-
tura
de
piropos.
Form
ació
n d
e plu
rale
s. D
iálo
go.
Ray
a de
diá
logo
. Sig
nos
de
inte
rroga
ción y
ex-
clam
ació
n. H
isto
riet
a. P
arte
s de
la n
otici
a. C
on-
cord
anci
a en
tre
sust
antivo
y v
erbo. L
ectu
ra in-
dep
endie
nte
: copla
s.
Segu
ir la
lect
ura
de
quie
n le
e en
voz
alta
. Sel
ec-
cionar
las
obra
s que
se d
esea
lee
r o e
scuch
ar
leer
. Adec
uar
la
modal
idad
de
lect
ura
a las
ca-
ract
erística
s de
la o
bra
(co
pla
s). L
eer,
sele
ccio
-nar
y c
om
enta
r.
Rec
urr
ir a
dife
rente
s m
ater
iale
s de
lect
ura
. Ex-
plo
rar
y lo
caliz
ar info
rmac
iones
en los
mat
eria
-le
s se
lecc
ionad
os.
Leer
en v
oz
alta
y e
xpre
sar
ora
lmen
te lo
apre
ndid
o, a
ltern
ando p
ráct
icas
de
pla
nifi
caci
ón, p
repar
ació
n, p
rese
nta
ción y
esc
uch
a de
exposici
ones
.
Usa
r co
mbin
acio
nes
de
letr
as que
son posi-
ble
s en
el sist
ema
gráf
ico d
el c
aste
llano. U
tilizar
el
rep
erto
rio d
e m
arca
s gr
áficas
disponi
ble. R
evisar
ort
ogr
áfic
amen
te lo
s es
crito
s an
tes
de
pub
licar
los
o p
rese
nta
rlos.
Cap
ítulo
N.°
7
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión l
ecto
ra. D
i-m
inutivo
s. R
etah
ílas.
Aum
enta
tivo
s. Te
rmin
ació
n
AZ
A, A
ZO
. Tie
mpos
verb
ales
. Bio
graf
ía. T
erm
i-nac
ión A
BA
. O
rden
alfa
bét
ico d
e pal
abra
s. El
dic
cionar
io. Le
ctura
indep
endie
nte
: le
ctura
ex-
pre
siva
.
Segu
ir la
lect
ura
de
quie
n le
e en
voz
alta
. Sel
ec-
cionar
las
obra
s que
se d
esea
lee
r o e
scuch
ar
leer
. A
dec
uar
la m
odalid
ad d
e le
ctur
a a
las
cara
c-te
ríst
icas
de
la o
bra
y d
e la s
ituac
ión
en q
ue s
e le
e.
Exp
resa
r lo
s ef
ecto
s que
las
obra
s pro
duce
n e
n
el le
ctor.
Leer
, sel
ecci
onar
y c
om
enta
r.
Hac
er an
tici
pac
iones
a
par
tir
de
los
conoci
-m
iento
s pre
vios
y ve
rific
arla
s en
el t
exto
. Rel
eer
par
a ap
roxi
mar
se a
l sign
ifica
do d
e lo
s te
xtos
cuan
do n
o s
e co
mpre
nde
y re
sulta
impre
scin
di-
ble
par
a av
anza
r en
el t
ema. D
istingu
ir lo
s pas
a-je
s que
se p
ued
en e
nte
nder
de
los
que
pre
sen-
tan d
ificu
ltad
es y
acu
dir a
distinto
s m
edio
s par
a re
solv
erla
s (d
icci
onar
io).
Rev
isar
ort
ogr
áfic
amen
te los
escr
itos
ante
s de
public
arlo
s o pre
senta
rlos;
term
inac
ión A
ZO
, A
ZA
y A
BA
. R
ecurr
ir a
l dic
cionar
io y
a o
tras
fu
ente
s. Par
ente
scos
lexi
cale
s.
Cap
ítulo
N.°
8
Lect
ura
com
par
tida.
Com
pre
nsió
n le
ctora
. El
cu
ento
. Sec
uenc
ia. P
erso
naje
s. Si
nóni
mos
y an
tóni
-m
os.
Lect
ura
indep
endie
nte: N
arra
ción
poét
ica.
Segu
ir la
lect
ura
de
quie
n le
e en
voz
alta
. Sel
ec-
cionar
las
obra
s que
se d
esea
lee
r o e
scuch
ar
leer
. Adec
uar
la
modal
idad
de
lect
ura
a las
ca-
ract
erística
s de
la o
bra
y d
e la
situac
ión e
n q
ue
se lee
. Exp
resa
r lo
s ef
ecto
s que
las
obra
s pro
-duce
n e
n e
l lec
tor.
Rel
eer
par
a en
contr
ar p
ista
s que
per
mitan
dec
idir e
ntr
e in
terp
reta
ciones
di-
fere
nte
s o c
om
pre
nder
mej
or
pas
ajes
o d
eta-
lles
inad
vert
idos
en la
s prim
eras
lect
ura
s. R
elee
r par
a re
conoce
r la
s distinta
s vo
ces
que
apar
ecen
en
el r
elat
o. R
econoce
r, pro
gres
ivam
ente
, lo q
ue
las
obra
s tien
en e
n c
om
ún. L
eer,
sele
ccio
nar
y
com
enta
r.
Iden
tific
ar p
rogr
esiv
amen
te la
s m
arca
s de
org
a-niz
ació
n d
e lo
s te
xtos
que
per
miten
loca
lizar
la
info
rmac
ión b
usc
ada. R
elee
r par
a ap
roxi
mar
se
al s
ignifi
cado d
e lo
s te
xtos
cuan
do n
o s
e co
m-
pre
nde
y re
sulta
impre
scin
dib
le par
a av
anza
r en
el te
ma. R
ecurr
ir a
dife
rente
s m
ater
iale
s de
lect
ura
. Exp
oner
los
resu
ltados
de
lo e
studia
do
const
ruye
ndo p
rogr
esiv
o d
om
inio
sobre
las
es-
trat
egia
s y
recu
rsos
más
adec
uad
os
par
a ca
da
conte
xto.
Inte
rcam
bia
r co
n o
tros
acer
ca d
e la
s dec
isio
nes
que
se v
an a
sum
iendo m
ientr
as s
e es
crib
e y
re-
curr
ir a
distinta
s obra
s par
a es
crib
ir l
a pro
pia
. R
evisar
lo q
ue
se e
scribe
mie
ntr
as s
e es
crib
e y
las
distinta
s ve
rsio
nes
de
lo q
ue
se e
stá
escr
i-bie
ndo h
asta
alc
anza
r un t
exto
que
se c
onside-
re b
ien e
scrito
.
14
a, r
ea
: l
en
gu
a
ciu
da
d d
e b
ue
no
s a
ire
s
UN
IDA
D D
E
HU
AC
A L
A V
AC
A 2
PR
ÁC
TIC
A D
E L
A L
EC
TU
RA
PR
ÁC
TIC
A D
E L
A E
SC
RIT
UR
AH
AB
LA
R E
N L
A E
SC
UE
LA
Cap
ítulo
N. °
1
Lect
ura
y e
scritu
ra d
e m
ensa
jes
cort
os.
Lect
ura
co
mpar
tida. C
om
pre
nsión lec
tora
. El ab
eced
a-rio. V
oca
les
y co
nso
nan
tes.
Gru
pos
conso
nán
-tico
s: BL
y BR
; G
R, T
R y
FR
; TL,
GL
y FL
. D
is-
tinto
s tipos
de
letr
as. Esc
ritu
ra i
ndep
endie
nte
: re
spues
tas
par
a co
lmos.
Lect
ura
indep
endie
nte
: ch
iste
s, co
lmos
y tr
abal
engu
as.
Com
par
tir
la le
ctura
de
un te
xto co
n otr
os.
Com
enta
r lo
que
se lee
. Esc
uch
ar a
un a
dulto
leer
y c
om
par
tir
el e
fect
o q
ue
una
obra
lite
raria
pro
duce
. Antici
par
con o
tros
el c
onte
nid
o d
e un c
uen
to y
confr
onta
r in
terp
reta
ciones
y v
eri-
ficar
las
hip
óte
sis.
Volv
er d
el t
exto
a las
ilu
stra
-ci
ones
a m
edid
a que
se lee
. R
ecuper
ar e
l hilo
ar
gum
enta
l volv
iendo a
trás
hac
ia m
om
ento
s re
-le
vante
s del
rel
ato. U
sar
el c
onte
xto p
ara
des
-en
trañ
ar s
ignifi
cados,
const
ruye
ndo s
ignifi
cados
global
es a
par
tir
de
rela
ciones
léx
icas
, ya
sea
a par
tir
de
const
rucc
iones
que
pre
ceden
en e
l te
xto o
suce
den
.
Dic
tar
a un a
dulto, p
or
ejem
plo
, una
nuev
a ve
r-sión d
e un c
uen
to t
radic
ional
, una
cart
a, r
ecu-
rrie
ndo a
la
escr
itura
con u
n p
ropósito
det
er-
min
ado.
Util
izar
el
repe
rtorio
de
mar
cas
gráf
icas
di
sponi
bles
. Esc
ribir s
olo
o c
on o
tros,
consu
ltar
co
n o
tros
mie
ntr
as s
e es
crib
e y
revi
sar
el p
ro-
pio
tex
to m
ientr
as s
e es
tá e
scribie
ndo.
Deb
atir
entr
e lo
s al
um
nos
cóm
o s
e es
crib
e un d
eter
-m
inad
o g
rupo o
rtogr
áfic
o. R
evisar
las
distinta
s ve
rsio
nes
de
un tex
to h
asta
alc
anza
r uno q
ue
se
consider
e bie
n e
scrito
. Deb
atir a
cerc
a de
la c
an-
tidad
de
pal
abra
s nec
esar
ias
en u
na
ora
ción.
Hab
lar
en v
oz
alta
par
a hac
erse
esc
uch
ar. E
vita
r m
alen
tendid
os
aseg
urá
ndose
de
que
los
dem
ás
han
com
pre
ndid
o. E
scuch
ar h
isto
rias
y r
enar
rar.
Rel
atar
las
pro
pia
s ex
per
ienci
as. Esc
uch
ar r
ela-
tos
con a
tenci
ón, h
acer
pre
gunta
s so
bre
el t
ema,
aport
ar e
jem
plo
s. H
acer
que
los
niñ
os
cuen
ten
chiste
s, tr
abal
engu
as o
colm
os
que
conozc
an.
Cap
ítulo
N.°
2
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión lec
tora
. Gru
-pos
conso
nán
ticos:
R y
RR
; NV
y M
B.
Uso
de
may
úsc
ula
s. S
ust
antiv
os
com
unes
y p
ropio
s. S
us-
tantiv
os.
Gén
ero y
núm
ero. L
ectu
ra in
dep
endie
n-
te: r
efra
nes
. Esc
ritu
ra in
dep
endie
nte
: ref
ranes
.
Com
par
tir la
lect
ura
de
un t
exto
con o
tros.
Co-
men
tar
lo q
ue
se le
e. E
scuch
ar a
un a
dulto
leer
y
com
par
tir e
l efe
cto q
ue
una
obra
lite
raria
pro
du-
ce. A
ntic
ipar
con o
tros el
conte
nid
o d
e un ref
rán,
confronta
r in
terp
reta
ciones
y v
erifi
car
las
hip
óte
-sis.
Volv
er d
el t
exto
a las
ilu
stra
ciones
a m
edid
a que
se le
e. E
nriquec
er la
s in
terp
reta
ciones
. Inte
r-pre
tar
a par
tir d
e lo
que
se s
abe
de
otr
o t
exto
. A
dec
uar
la m
odal
idad
de
lect
ura
al p
ropósito
y a
l te
xto. C
onst
ruir s
ignifi
cados
global
es a
par
tir d
e la
s re
laci
ones
léxi
cas.
Busc
ar, e
n u
n t
exto
, sust
an-
tivos
y le
erlo
s, obse
rvan
do la
conco
rdan
cia. L
eer
pal
abra
s que
lleve
n N
V y
MB. B
usc
ar e
n t
exto
s ya
leíd
os
pal
abra
s co
n R
y R
R.
Dic
tar
a un a
dulto
, rec
urr
iendo a
la e
scritu
ra c
on
un p
ropósito
det
erm
inad
o. U
tiliz
ar e
l rep
erto
rio
de
mar
cas
gráf
icas
disponib
les.
Esc
ribir s
olo
o c
on
otr
os,
consu
ltar
y re
visa
r el
pro
pio
tex
to m
ien-
tras
se
está
esc
ribie
ndo.
Deb
atir e
ntr
e lo
s al
um
-nos
cóm
o s
e es
crib
e un d
eter
min
ado g
rupo o
r-to
gráf
ico. R
econoce
r lo
s gr
upos
conso
nán
ticos
indic
ados
en t
exto
s es
crito
s, id
entif
icar
pal
abra
s que
los
pose
an y
pen
sar
otr
as, u
sando a
la
vez
el d
icci
onar
io. R
ecurr
ir a
la e
scritu
ra p
ara
escr
ibir
refr
anes
que
el a
lum
no c
onozc
a. O
bse
rvar
en lo
s te
xtos
leíd
os
cuán
do s
e util
iza
la m
ayúsc
ula
. Esc
ri-
bir s
ust
antiv
os
pro
pio
s y
com
unes
y lueg
o c
om
-par
tirlo
s. Esc
ribir p
alab
ras
con R
y R
R.
Hab
lar
en v
oz
alta
par
a hac
erse
esc
uch
ar. E
vita
r m
alen
tendid
os
aseg
urá
ndose
de
que
los
dem
ás
han
com
pre
ndid
o. Esc
uch
ar h
isto
rias
y r
enar
rar.
Rel
atar
la
s pro
pia
s ex
per
ienci
as.
Esc
uch
ar re
la-
tos
con a
tenci
ón, h
acer
pre
gunta
s so
bre
el te
ma,
aport
ar e
jem
plo
s. H
acer
que
los
niñ
os
cuen
ten
refr
anes
que
les
han
dic
ho s
us
fam
iliar
es o
que
co-
nozc
an. I
nven
tar
nuev
os
refr
anes
anal
izan
do c
on-
duct
as c
om
unes
entr
e lo
s al
um
nos,
que
les
lleve
n
a su
gerir co
nse
cuen
cias
posible
s. Id
entif
icar
sust
an-
tivos
entr
e lo
s obje
tos
del
aula
, obse
rvar
conco
r-dan
cia
con e
l art
ículo
en g
éner
o y
núm
ero.
Cap
ítulo
N.°
3
Lect
ura
co
mpar
tida.
Com
pre
nsión
lect
ora
. La
ora
ción. U
so d
el p
unto
. La
poes
ía. R
ima. A
dje
ti-vo
s. C
onco
rdan
cia
con e
l sust
antiv
o. T
erm
inac
ión
IVA
, IVO
. Uso
de
la c
om
a. S
uer
tes.
Adiv
inan
zas
y co
pla
s. Le
ctura
indep
endie
nte
.
Com
par
tir
la le
ctura
de
un tex
to c
on o
tros.
Co-
men
tar
con o
tros
lo q
ue
se lee
. Esc
uch
ar a
un
adulto le
er y
com
par
tir
con o
tros
el e
fect
o q
ue
una
obra
liter
aria
pro
duce
. Antici
par
con o
tros
el c
onte
nid
o d
e una
poes
ía y
confr
onta
r in
ter-
pre
taci
ones
y v
erifi
car
las
hip
óte
sis.
Iden
tific
ar e
l núcl
eo tem
átic
o e
n la
poes
ía. R
econoce
r la
rim
a y
busc
ar o
tras
pal
abra
s que
rim
en c
on las
en-
contr
adas
en la
poes
ía. L
eer
copla
s (r
ecurr
ir a
l ca
nci
oner
o d
el n
ort
e ar
gentino.) B
usc
ar y
lee
r la
bio
graf
ía d
el a
uto
r y
otr
as o
bra
s del
mism
o
y busc
ar s
imili
tudes
o d
ifere
nci
as e
ntr
e unas
y
otr
as. L
eer
adiv
inan
zas
e in
tuir q
ué
es.
Esc
ribir p
alab
ras
que
rim
en c
on o
tras
suge
ridas
o
dic
has
por
el a
lum
no. E
scribir p
equeñ
os
poem
as
(que
lueg
o s
erán
im
pre
sos)
de
dos,
tres
o c
ua-
tro v
erso
s. Esc
ribir c
opla
s y
canta
rlas
coord
inan
-do c
on e
l pro
feso
r la
música
. Esc
ribir a
div
inan
zas
que
les
hay
a co
nta
do a
lguie
n d
e la
fam
ilia.
Dec
ir e
n a
lta
voz, p
ara
ser
oíd
o, p
alab
ras
que
ri-
men
. Anal
izar
el
conte
nid
o d
e la
poes
ía, co
pla
, ad
ivin
anza
. C
onta
r o c
anta
r co
pla
s que
conoz-
can. D
ecir a
div
inan
zas,
adiv
inar
qué
es p
or
par
te
del
res
to d
e lo
s al
um
nos.
Dec
ir y
, si e
s posible
, ca
nta
r co
pla
s.
15
Cap
ítulo
N.°
4
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión lec
tora
. CA
, C
O,
CU
. Rec
ono
cim
ient
o
sono
ro
y es
critu
ra.
Gre
guer
ías.
Rec
onoci
mie
nto
de
verb
os.
Gru
pos
conso
nán
tico
s: C
I, Q
UI;
CE, Q
UE. T
exto
info
r-m
ativ
o. Q
UE, Q
UI y
ver
bos.
Exp
resión o
ral. Le
c-tu
ra indep
endie
nte
: nar
raci
ón p
oét
ica. E
scritu
ra
indep
endie
nte
.
Leer
un tex
to, d
e princi
pio
a fi
n. A
dec
uar
la m
o-
dal
idad
de
lect
ura
al p
ropósito
del
tex
to.
Adec
uar
la
orien
taci
ón d
e la
lec
tura
a las
con-
venci
ones
pro
pia
s del
tex
to i
nfo
rmat
ivo. Le
er
par
a busc
ar info
rmac
ión. U
tiliz
ar la
info
rmac
ión
pro
vist
a por
otr
os
text
os
par
a an
tici
par
el co
n-
tenid
o y
par
a en
riquec
er l
as i
nte
rpre
taci
ones
. M
onitore
ar la
pro
pia
inte
rpre
taci
ón.
Rec
onoce
r co
mbin
acio
nes
de
letr
as p
erm
itidas
y
regu
laridad
es c
onte
xtual
es d
e lo
s fo
nem
as: e
l uso
de
la C
. So
licita
r y
pro
veer
conoci
mie
nto
s en
tre
usu
ario
s ac
erca
de
la e
scritu
ra y
la o
rtogr
a-fía
. Car
acte
ríst
icas
morfoló
gica
s de
los
verb
os.
Esc
uch
ar a
tenta
men
te e
xposici
ones
y h
acer
pre
-gu
nta
s ac
ord
es a
un t
ema
de
estu
dio
. Som
eter
la
pro
ducc
ión p
ropia
a l
a co
nsider
ació
n d
e otr
os.
Ext
raer
concl
usiones
a p
artir
de
lo le
ído.
Cap
ítulo
N.°
5
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión le
ctora
. Gru
-pos
conso
nán
tico
s: G
E, G
UE, G
I, G
UI. R
econoci
-m
iento
sonoro
y e
scritu
ra. T
exto
inst
ruct
ivo: r
e-ce
ta. S
ecuen
cia
y ord
en. C
anci
ón. C
onco
rdan
cia
entr
e su
stan
tivo
y
adje
tivo
. A
viso
public
itar
io.
Lect
ura
indep
endie
nte
: poes
ía.
Esc
ritu
ra i
nde-
pen
die
nte
.
Org
aniz
ar l
a ac
ción e
n f
unci
ón d
e lo
est
able
ci-
do p
or
el t
exto
, re
leer
el
text
o p
ara
reco
rdar
in
stru
ccio
nes
, lee
r ord
enad
amen
te in
stru
ccio
nes
: te
xto in
stru
ctiv
o. L
eer
un tex
to d
e princi
pio
a fi
n.
Adec
uar
la m
odal
idad
de
lect
ura
al p
ropósito
del
te
xto: c
arte
l, af
iche. E
xplo
rar
y co
noce
r la
org
a-niz
ació
n d
e distin
tos
soport
es tex
tual
es. A
dec
uar
la
modal
idad
de
lect
ura
al p
ropósito
y a
l tex
to.
Ase
gura
rse
de
que
los
text
os
que
se
escr
iben
se
“par
ezca
n” a
los
del
mism
o g
éner
o. T
om
ar e
n
cuen
ta a
l des
tinat
ario
al e
scribir.
Rec
urrir a
la e
scri-
tura
con
un p
ropósito
det
erm
inad
o: c
arte
l y a
fiche
. Rec
ono
cer
com
bin
acio
nes
de
letr
as p
erm
itidas
y
regu
laridad
es c
ont
extu
ales
de
los
fone
mas
: el u
so
de
la G
. Rec
ono
cer
rela
cione
s sint
áctic
as y
morfo-
lógi
cas
entr
e pal
abra
s: su
stan
tivos
y ad
jetiv
os.
Esc
uch
ar a
tenta
men
te e
xposici
ones
y h
acer
pre
-gu
nta
s ac
ord
es a
un t
ema
de
estu
dio
. Som
eter
la
pro
ducc
ión p
ropia
a l
a co
nsider
ació
n d
e otr
os.
Ext
raer
concl
usiones
a p
artir
de
lo le
ído.
Cap
ítulo
N.°
6
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsión lec
tora
. Or-
togr
afía
: uso
de
la C
, S, Z
. Titu
lare
s de
notic
ias.
Lec-
tura
de
piropos.
Form
ació
n d
e plu
rale
s. D
iálo
go.
Ray
a de
diá
logo
. Sig
nos
de
inte
rroga
ción y
ex-
clam
ació
n. H
isto
riet
a. P
arte
s de
la n
otici
a. C
on-
cord
anci
a en
tre
sust
antivo
y v
erbo. L
ectu
ra in-
dep
endie
nte
: copla
s.
Exp
lora
r y
conoce
r la
org
aniz
ació
n d
e distinto
s te
xtos:
la h
isto
riet
a, la
notici
a. A
dec
uar
la
orien
-ta
ción d
e la
lec
tura
a las
conv
enci
ones
pro
pia
s del
gé
ner
o:
histo
riet
a. A
ntici
par
el
co
nte
nid
o
apoyá
ndose
en e
l co
noci
mie
nto
de
otr
os
tex-
tos
del
mism
o g
éner
o.
Dic
tar
a un a
dulto, r
ecurr
iendo a
la e
scritu
ra c
on
un p
ropósito
det
erm
inad
o. R
econoce
r co
mbi-
nac
iones
de
letr
as p
erm
itid
as y
reg
ula
ridad
es d
e lo
s fo
nem
as: u
so d
e la
C, l
a S
y la
Z; l
os
plu
rale
s. R
econoce
r re
laci
ones
sintá
ctic
as y
morfoló
gi-
cas
entr
e pal
abra
s: su
stan
tivo
s, ve
rbos.
Rev
isar
el
pro
pio
tex
to m
ientr
as s
e es
tá e
scribie
ndo.
Dec
ir e
n a
lta
voz, p
ara
ser
oíd
o, p
alab
ras
que
ri-
men
. Anal
izar
el c
onte
nid
o d
e la
co
pla
. Conta
r o
canta
r co
pla
s que
conozc
an. D
ecir y
, si e
s posible
, ca
nta
r co
pla
s.
Cap
ítulo
N.°
7
Lect
ura
com
par
tida. C
om
pre
nsió
n le
ctora
. Dim
i-nu
tivos.
Ret
ahíla
s. A
umen
tativ
os. Te
rmin
ació
n A
ZA
, A
ZO
. Tie
mpos
verb
ales
. Bio
graf
ía.
Term
inac
ión
ABA
. Ord
en a
lfabét
ico d
e pal
abra
s. El
dic
ciona
rio.
Lect
ura
indep
endie
nte: L
ectu
ra e
xpre
siva
.
Res
olv
er d
udas
de
sign
ifica
dos
med
iante
el uso
del
dic
cionar
io. L
eer
det
enid
amen
te p
rest
ando
aten
ción a
cad
a ex
pre
sión. O
rgan
izar
la
acci
ón
en funci
ón d
e lo
est
able
cido p
or
el t
exto
.
Dic
tar
a un a
dulto, re
curr
iendo a
la
escr
itura
co
n u
n p
ropósito
det
erm
inad
o.
Rec
urr
ir a
la
escr
itura
con u
n p
ropósito
det
erm
inad
o: bio
-gr
afía
. Rec
onoce
r re
gula
ridad
es c
onte
xtual
es d
e lo
s fo
nem
as. D
escu
brir
rasg
os
morfoló
gico
s que
se
rep
rese
ntan
ort
ogr
áfic
amen
te. D
imin
utiv
os
y au
men
tativ
os.
Hab
lar
en v
oz
alta
par
a hac
erse
esc
uch
ar. E
vita
r m
alen
tendid
os
aseg
urá
ndose
de
que
los
dem
ás
han
com
pre
ndid
o. E
scuch
ar h
isto
rias
y r
enar
rar.
Rel
atar
las
pro
pia
s ex
per
ienci
as. Esc
uch
ar r
ela-
tos
con a
tenci
ón, h
acer
pre
gunta
s so
bre
el t
ema,
aport
ar e
jem
plo
s.
Cap
ítulo
N.°
8
Lect
ura
co
mpar
tida.
Com
pre
nsión
lect
ora
. El
cu
ento
. Sec
uenc
ia. P
erso
naje
s. Si
nóni
mos
y an
tóni
-m
os.
Lect
ura
indep
endie
nte: n
arra
ción
poét
ica.
Explo
rar
y co
noce
r la
org
anizac
ión
de
distin
tos
text
os:
el c
uent
o. C
oord
inar
la
lect
ura
con
otr
os.
Des
cubrir
la r
egula
ridad
sonora
en t
exto
s le
í-dos:
nar
raci
ón p
oét
ica.
Est
able
cer
rela
ciones
lexi
cale
s en
tre
pal
abra
s: si-
nónim
os
y an
tónim
os.
Rev
isar
el t
exto
mie
ntr
as
se e
scribe. R
eesc
ritu
ra d
el c
uen
to. D
icta
r a
un
adulto, r
ecurr
iendo a
la e
scritu
ra c
on u
n p
ropó-
sito
det
erm
inad
o.
Esc
uch
ar
aten
tam
ente
ex
posici
ones
y
hac
er
pre
gunta
s ac
ord
es a
un tem
a de
estu
dio
. Som
eter
la
pro
ducc
ión p
ropia
a la
consider
ació
n d
e otr
os.
Ext
raer
concl
usiones
a p
artir
de
lo le
ído. O
pin
ar
acer
ca d
e un t
exto
leíd
o o
esc
uch
ado.
16
a, r
ea
: m
at
em
a, t
ica
pr
ov
inc
ia d
e b
ue
no
s a
ire
s
UN
IDA
D D
E
HU
AC
A L
A V
AC
A 2
NÚ
ME
RO
S Y
OP
ER
AC
ION
ES
NO
CIO
NE
S G
EO
MÉ
TR
ICA
S
Cap
ítulo
N.°
1
Serie
num
éric
a has
ta e
l 200. P
roducc
ión y
rec
o-
noci
mie
nto
de
núm
eros.
Reg
ula
ridad
es. Si
tuac
io-
nes
pro
ble
mát
icas
. C
om
ple
men
tos
de
10 y
de
100.
Rep
rese
nta
ciones
en e
l pla
no.
Rel
acio
nes
es
pac
iale
s. Tr
ayec
tos.
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
de
sum
a y
rest
a. E
stra
tegi
as. C
álcu
lo m
enta
l.
Res
olu
ción d
e pro
ble
mas
que
per
mitan
ret
om
ar la
lect
ura
, esc
ritu
ra y
ord
en d
e lo
s núm
eros
has
ta a
pro
xim
adam
ente
100 o
150. E
xplo
raci
ón d
e la
s re
gula
ridad
es e
n la
se
rie
ora
l y e
scrita
en n
úm
eros
de
div
ersa
can
tidad
de
cifr
as. R
esolu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en e
l anál
isis d
el v
alor
de
la c
ifra
segú
n la
posici
ón q
ue
ocu
pa
(en
térm
inos
de
“unos”
, “die
ces”
y “
cien
es”)
. Res
olu
ción d
e pro
ble
mas
de
sum
a y
rest
a que
invo
lucr
en d
istinto
s se
ntidos
de
esta
s oper
acio
nes
: unir, a
greg
ar, g
anar
, ava
nza
r, quitar
, per
der
, ret
roce
der
, por
med
io d
e div
erso
s pro
cedim
iento
s y
reco
noci
endo
los
cálc
ulo
s que
per
miten
res
olv
erlo
s. C
onst
rucc
ión y
utiliz
ació
n d
e es
trat
egia
s de
cálc
ulo
men
tal p
ara
reso
lver
sum
as y
res
tas.
Res
olu
ción d
e pro
ble
mas
que
impliq
uen
la
des
crip
ción, i
nte
r-pre
taci
ón y
anál
isis d
e la
ubic
ació
n d
e per
sonas
y o
bje
tos
en e
l es
pac
io. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
que
impliq
uen
la
com
unic
a-ci
ón e
inte
rpre
taci
ón d
e re
corr
idos
por
med
io d
e dib
ujo
s, gr
á-fic
os
o in
stru
ccio
nes
ora
les
o e
scrita
s. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
que
impliq
uen
inte
rpre
tar
pla
nos
de
dife
rente
s es
pac
ios
físic
os
conoci
dos
(aula
, pat
io, c
asa)
, anal
izan
do p
unto
s de
vist
a, u
bic
a-ci
ón d
e obje
tos,
form
as d
iver
sas
de
repre
senta
r, pro
porc
iones
, có
dig
os
y re
fere
nci
as.
Cap
ítulo
N.°
2
Com
par
ació
n de
núm
eros
de
distin
ta c
antid
ad d
e ci
fras
. Reg
ular
idad
es d
el s
iste
ma
de
num
erac
ión.
C
uer
pos
geom
étrico
s. A
rist
as, c
aras
y v
értice
s. C
lasific
ació
n s
egún s
u f
orm
a. S
ituac
iones
pro
-ble
mát
icas
de
sum
a y
rest
a. S
um
as y
res
tas
equi-
vale
nte
s. Ecu
acio
nes
. Esc
alas
. Cál
culo
men
tal.
Exp
lora
ción d
e la
s re
gula
ridad
es e
n la
serie
ora
l y
escr
ita
en n
úm
eros
de
div
ersa
ca
ntidad
de
cifr
as. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
que
invo
lucr
en e
l anál
isis d
el v
alor
de
la c
ifra
segú
n la
posici
ón q
ue
ocu
pa
(en t
érm
inos
de
“unos”
, “die
ces”
y “
cien
es”)
. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
de
sum
a y
rest
a que
invo
lucr
en d
istinto
s se
ntidos
de
es-
tas
oper
acio
nes
: unir, a
greg
ar, g
anar
, ava
nza
r, quitar
, per
der
, ret
roce
der
, por
med
io
de
div
erso
s pro
cedim
iento
s y
reco
noci
endo lo
s cá
lculo
s que
per
miten
res
olv
erlo
s. C
onst
rucc
ión y
utiliz
ació
n d
e es
trat
egia
s de
cálc
ulo
men
tal p
ara
sum
as y
res
tas.
Lo-
caliz
ació
n d
e dat
os
e in
cógn
itas
en e
nunci
ados.
Exp
lora
ción, r
econoci
mie
nto
y u
so d
e la
s ca
ract
erística
s de
los
cuer
pos
geom
étrico
s par
a distingu
ir u
nos
de
otr
os.
Rep
roduc-
ción d
e cu
erpos
com
o m
edio
par
a ex
plo
rar
algu
nas
car
acte
rís-
tica
s de
cubos,
prism
as y
pirám
ides
. Est
able
cim
iento
de
rela
cio-
nes
entr
e cu
erpos
y fig
ura
s ge
om
étrica
s.
Cap
ítulo
N.°
3
Situ
acio
nes
pro
blem
átic
as. A
lgoritm
o d
e la
sum
a.
Figu
ras
geom
étrica
s. A
rmad
o d
e fig
ura
s por
ple
gado d
e otr
as. C
opia
de
figura
s en
pap
el
cuad
ricu
lado. O
rgan
izac
iones
rec
tangu
lare
s. C
álcu
lo m
enta
l. D
esco
mposici
ón a
ditiv
a de
los
núm
eros.
Moned
as y
bill
etes
.
Explo
ración
de
las re
gularidad
es e
n la ser
ie o
ral y
esc
rita
en
núm
eros de
diver
sa c
antid
ad
de
cifras
. Res
olu
ción
de
pro
blem
as q
ue in
volu
cren
el a
nális
is d
el v
alor
de
la c
ifra
segú
n la
posición
que
ocu
pa
(en
térm
inos
de
“uno
s”, “
die
ces”
y “cien
es”)
. La
loca
lizac
ión
de
dat
os
e in
cógn
itas
en e
nunc
iados.
Res
olu
ción
de
pro
blem
as d
e su
ma
y re
sta
que
invo
lucr
en
distin
tos
sent
idos
de
esta
s oper
acio
nes:
unir,
agre
gar, ga
nar, av
anza
r, qui
tar, per
der
, ret
roce
-der
, por
med
io d
e diver
sos
pro
cedim
ient
os
y re
cono
cien
do los
cálcul
os
que
per
mite
n
reso
lver
los.
Cons
truc
ción
y ut
ilizac
ión
de
estr
ateg
ias
de
cálcul
o m
enta
l. Res
olu
ción
de
pro
blem
as d
e su
ma
y re
sta
que
se
resu
elva
n co
n m
ás d
e un
cálcu
lo, p
or m
edio
de
diver
-so
s pro
cedim
ient
os.
Exp
lora
ción, r
econoci
mie
nto
y u
so d
e la
s ca
ract
erística
s de
fi-gu
ras
par
a distingu
ir u
nas
de
otr
as. R
epro
ducc
ión d
e fig
ura
s que
conte
nga
n c
uad
rados,
rect
ángu
los
y tr
iángu
los
com
o m
e-dio
par
a an
aliz
ar a
lgunas
car
acte
ríst
icas
.
Cap
ítulo
N.°
4
Serie
num
éric
a has
ta e
l 500. R
egula
ridad
es. V
a-lo
r posici
onal
. Uso
de
la c
alcu
ladora
. Si
tuac
iones
pro
ble
mát
icas
de
pro
porc
ional
idad
direc
ta. U
ni-
dad
de
tiem
po. U
so d
el c
alen
dar
io y
lect
ura
del
re
loj. In
terp
reta
ción y
const
rucc
ión d
e gr
áfic
os.
Exp
lora
ción d
e la
s re
gula
ridad
es e
n la
serie
ora
l y
escr
ita
en n
úm
eros
de
div
ersa
ca
ntidad
de
cifr
as. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
que
invo
lucr
en e
l anál
isis d
el v
alor
de
la c
ifra
segú
n la
posici
ón q
ue
ocu
pa
(en t
érm
inos
de
“unos”
, “die
ces”
y “
cien
es”)
. U
tiliz
ació
n d
e la
cal
cula
dora
par
a re
solv
er c
álcu
los
y pro
ble
mas
de
sum
a y
rest
a y
verific
ar r
esultad
os.
Exp
lora
ción d
e pro
ble
mas
de
sum
a y
rest
a que
invo
lucr
en
otr
os
sign
ifica
dos
más
com
ple
jos
que
el d
e es
tas
oper
acio
nes
, por
med
io d
e di-
vers
os
pro
cedim
iento
s. La
loca
lizac
ión d
e dat
os
e in
cógn
itas
en e
nunci
ados.
Res
o-
luci
ón d
e pro
ble
mas
que
invo
lucr
en a
lgunos
sentidos
de
la m
ultip
licac
ión -
series
pro
porc
ional
es y
org
aniz
acio
nes
rec
tangu
lare
s-, i
nic
ialm
ente
por
med
io d
e div
er-
sos
pro
cedim
iento
s y
lueg
o u
sando d
ifere
nte
s cá
lculo
s que
per
mitan
res
olv
erlo
s. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
por
med
io d
e div
erso
s pro
cedim
iento
s: dib
ujo
s, m
arca
s, núm
eros
y cá
lculo
s.
Lect
ura
de
cale
ndar
io y
la h
ora
en d
ifere
nte
s tipos
de
relo
jes
y cá
lculo
s de
dura
ciones
.
17
Cap
ítulo
N.°
5
La m
ultip
licac
ión. C
once
pto
. Sí
mbolo
. C
om
pa-
raci
ón c
on l
a su
ma. M
edid
as d
e lo
ngitu
d. I
nstr
u-m
ento
s de
med
ició
n. U
nidad
de
med
ida
conv
en-
ciona
l. Uso
de
la reg
la. M
ultip
licac
ión. A
rmad
o d
e la
tab
la p
itag
órica
. El dobl
e. L
a m
itad y
el dobl
e.
Mul
tiplic
ació
n por
2. C
alcu
lo m
enta
l. Si
tuac
iones
pro
ble
mát
icas
. Alg
oritm
o d
e la
res
ta.
Explo
raci
ón
de
las
regu
laridad
es e
n la
ser
ie o
ral y
esc
rita
en
núm
eros
de
div
ersa
can
-tid
ad d
e ci
fras
. Res
olu
ción
de
pro
blem
as q
ue in
volu
cren
el a
nális
is d
el v
alor
de
la c
ifra
segú
n la
posici
ón
que
ocu
pa
(en
térm
inos
de
“uno
s”, “
die
ces”
y “
cien
es”)
. Res
olu
ción
de
pro
blem
as d
e su
ma
y re
sta
que
invo
lucr
en d
istin
tos
sent
idos
de
esta
s oper
acio
nes:
unir,
agre
gar,
gana
r, av
anza
r, qui
tar,
per
der
, ret
roce
der
, por
med
io d
e div
erso
s pro
cedi-
mie
ntos
y re
cono
cien
do l
os
cálc
ulos
que
per
mite
n re
solv
erlo
s. Res
olu
ción
de
pro
-bl
emas
que
inv
olu
cren
alg
unos
sent
idos
de
la m
ultip
licac
ión
-ser
ies
pro
porc
iona
les
y org
anizac
ione
s re
ctan
gula
res-
, ini
cial
men
te p
or
med
io d
e div
erso
s pro
cedim
ient
os
y lu
ego u
sand
o d
ifere
ntes
cál
culo
s que
per
mita
n re
solv
erlo
s. C
onst
rucc
ión p
rogr
esiv
a de
estr
ateg
ias
de
cálc
ulo
men
tal par
a re
solv
er m
ultip
licac
iones
. La
loca
lizac
ión d
e dat
os
e in
cógn
itas
en e
nunci
ados.
El uso
de
rela
ciones
funci
onal
es p
ara
reso
lver
situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
(duplo
de, m
itad
de)
. Const
rucc
ión p
rogr
esiv
a de
estr
a-te
gias
de
cálc
ulo
men
tal.
Res
olu
ción d
e pro
ble
mas
que
impliq
uen
med
ir y
com
par
ar
med
idas
de
longi
tudes
. U
tiliz
ació
n d
e re
gla
y ci
nta
s m
étrica
s par
a m
edir lo
ngi
tudes
y c
onoce
r la
equiv
alen
cia
entr
e m
etro
y
centím
etro
s. Exp
lora
ción d
e distinta
s unid
ades
de
med
ida
e in
s-tr
um
ento
s de
uso
soci
al p
ara
la m
edic
ión d
e lo
ngi
tudes
.
Cap
ítulo
N.°
6
Multip
licac
ión p
or
5 y
por
10.
Med
idas
de
capa-
cidad
. Unid
ades
conv
enci
onal
es. S
ituac
iones
pro
-ble
mát
icas
. Alg
oritm
o d
e la
res
ta c
on d
ificu
ltad
. C
álcu
lo a
pro
xim
ado y
est
imat
ivo.
Exp
lora
ción d
e la
s re
gula
ridad
es e
n la
serie
ora
l y
escr
ita
en n
úm
eros
de
div
ersa
ca
ntidad
de
cifr
as. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
de
sum
a y
rest
a que
invo
lucr
en d
is-
tinto
s se
ntidos
de
esta
s oper
acio
nes
: unir, a
greg
ar, g
anar
, ava
nza
r, quitar
, per
der
, re-
troce
der
, por
med
io d
e div
erso
s pro
cedim
iento
s y
reco
noci
endo los
cálc
ulo
s que
per
miten
res
olv
erlo
s. La
loca
lizac
ión d
e dat
os
e in
cógn
itas
en e
nunci
ados.
Cál
culo
ex
acto
y a
pro
xim
ado. E
stra
tegi
as d
e re
dondeo
y e
ncu
adra
mie
nto
de
resu
ltad
os.
Res
olu
ción d
e pro
ble
mas
que
impliq
uen
med
ir y
com
par
ar
med
idas
de
capac
idad
. Exp
lora
ción
de
distin
tas
unid
ades
de
me-
did
a e
inst
rum
ento
s de
uso s
oci
al.
Cap
ítulo
N.°
7
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
. Inv
enci
ón d
e pre
gun-
tas
a par
tir
de
un e
nunci
ado.
Div
isió
n c
om
o r
e-par
to. S
iste
ma
de
num
erac
ión. V
alor
posici
onal
. Fi
gura
s sim
étrica
s. Eje
s de
sim
etría. C
uád
ruple
. C
uád
ruple
y c
uar
to.
Núm
eros
par
es e
impar
es.
Serie
num
éric
a has
ta e
l 700. E
scal
as.
Explo
ración
de
las
regu
laridad
es e
n la s
erie
ora
l y
escr
ita e
n nú
mer
os
de
diver
sa c
an-
tidad
de
cifras
. Res
olu
ción
de
pro
blem
as q
ue inv
olu
cren
el an
álisis d
el v
alor
de
la c
ifra
segú
n la p
osición
que
ocu
pa
(en
térm
inos
de
“uno
s”, “
die
ces”
y “
cien
es”)
. Res
olu
ción
de
pro
blem
as d
e re
par
to y
par
tició
n, p
or
med
io d
e diver
sos
pro
cedim
ient
os:
dib
ujos,
mar
cas,
núm
eros
y cá
lcul
os.
Multip
licac
ión e
n s
ituac
iones
que
pre
sente
n l
os
dat
os
en c
onte
xtos
variad
os,
anal
izan
do d
atos
nec
esar
ios
e in
nec
esar
ios,
per
tinen
cia
de
las
pre
gunta
s y
cantidad
de
solu
ciones
del
pro
ble
ma. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
de
repar
to y
par
tici
ón, p
or
med
io d
e div
erso
s pro
cedim
iento
s: dib
ujo
s, m
arca
s, núm
e-ro
s y
cálc
ulo
s. M
ultip
licac
ión d
e núm
eros
nat
ura
les:
tabla
s (r
egula
ridad
es),
núm
eros
par
es e
impar
es.
Exp
lora
ción, r
econoci
mie
nto
y u
so d
e la
s ca
ract
erística
s de
fi-gu
ras
par
a distingu
ir u
nas
de
otr
as. R
epro
ducc
ión d
e fig
ura
s que
conte
nga
n c
uad
rados,
rect
ángu
los
y tr
iángu
los
com
o m
e-dio
par
a an
aliz
ar a
lgunas
car
acte
ríst
icas
.
Cap
ítulo
N.°
8
Multip
licac
ión p
or
3. S
ituac
iones
pro
ble
mát
icas
co
mbin
adas
. Fi
gura
s ge
om
étrica
s. M
edid
as de
pes
o. C
om
par
ació
n. O
rgan
izac
iones
rec
tangu
la-
res.
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
de
multip
licac
ión
y re
par
to. P
roble
mas
de
com
bin
atoria. R
egula
ri-
dad
es n
um
éric
as. S
erie
has
ta e
l 1000. C
om
par
a-ci
ón d
e núm
eros
de
distinta
can
tidad
de
cifr
as.
Leer
, esc
ribir y
ord
enar
núm
eros
has
ta a
pro
xim
adam
ente
1.0
00 o
1.5
00. E
xplo
ra-
ción d
e la
s re
gula
ridad
es e
n la
ser
ie o
ral y
esc
rita
en n
úm
eros
de
div
ersa
can
tidad
de
cifr
as. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
que
invo
lucr
en e
l an
álisis d
el v
alor
de
la c
ifra
segú
n la
posici
ón q
ue
ocu
pa
(en t
érm
inos
de
“unos”
, “die
ces”
y “
cien
es”)
. Res
o-
luci
ón d
e pro
ble
mas
de
sum
a y
rest
a que
invo
lucr
en d
istinto
s se
ntidos
de
esta
s oper
acio
nes
: unir, a
greg
ar, g
anar
, ava
nza
r, quitar
, per
der
, ret
roce
der
, por
med
io d
e div
erso
s pro
cedim
iento
s y
reco
noci
endo l
os
cálc
ulo
s que
per
miten
res
olv
erlo
s. Res
olu
ción
de
pro
blem
as q
ue in
volu
cren
alg
unos
sent
idos
de
la m
ultip
licac
ión
-ser
ies
pro
porc
iona
les
y org
anizac
ione
s re
ctan
gula
res-
, in
icia
lmen
te p
or
med
io d
e div
erso
s pro
cedim
ient
os
y lu
ego u
sand
o d
ifere
ntes
cál
culo
s que
per
mita
n re
solv
erlo
s. M
ultip
li-ca
ción
en s
ituac
ione
s que
pre
sent
en lo
s dat
os
en c
ont
exto
s va
riad
os,
anal
izan
do d
atos
nece
sarios
e in
nece
sarios,
per
tinen
cia
de
las
pre
gunt
as y
can
tidad
de
solu
cione
s del
pro
blem
a. R
esolu
ción d
e pro
ble
mas
de
repar
to y
par
tici
ón, p
or
med
io d
e dib
ujo
s, m
arca
s, núm
eros
y cá
lculo
s.
Est
able
cim
iento
de
rela
ciones
entr
e distinta
s fig
ura
s ge
om
étri-
cas
(cuad
rados,
rect
ángu
los
y tr
iángu
los)
. Exp
lora
ción, r
econo-
cim
iento
y u
so d
e la
s ca
ract
erística
s de
los
cuer
pos
geom
étri-
cos
par
a distingu
ir u
nos
de
otr
os.
Rep
roducc
ión d
e cu
erpos
com
o m
edio
par
a ex
plo
rar
algu
nas
car
acte
ríst
icas
de
cubos,
prism
as y
pirám
ides
.
18
a, r
ea
: m
at
em
a, t
ica
c
iud
ad
de
bu
en
os
air
es
UN
IDA
D D
E
HU
AC
A L
A V
AC
A 2
NÚ
ME
RO
S Y
OP
ER
AC
ION
ES
ES
PA
CIO
S, F
OR
MA
S Y
ME
DID
A
Sis
tem
a
de n
um
era
ció
nO
pera
cio
nes
Cálc
ulo
exacto
y a
pro
xim
ad
o
Ori
en
tació
n
y lo
calizació
n
en
el esp
acio
Fo
rmas:
fig
ura
s y c
uerp
os
geo
métr
ico
sM
ed
idas
Cap
ítulo
N.°
1
Serie
num
éric
a has
ta e
l 200. P
roducc
ión y
re-
conoci
mie
nto
de
núm
eros.
Reg
ula
ridad
es.
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
. Com
ple
men
tos
de
10 y
de
100.
Rep
rese
nta
ciones
en e
l pla
no. R
elac
iones
esp
a-ci
ales
. Tra
yect
os.
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
de
sum
a y
rest
a. E
s-tr
ateg
ias.
Cál
culo
men
tal.
Iden
tific
ació
n d
e re
gula
ridad
es e
n la
se
rie
num
éric
a par
a in
terp
reta
r, pro
duci
r y
com
par
ar e
scritu
ras
num
éric
as d
e dife
ren-
te c
antidad
de
cifr
as.
Res
olu
ción
de
pro
ble-
mas
en
situ
acio
nes
que
ex
ijan
cont
ar, c
om
par
ar
y ord
enar
cole
ccio
nes.
Res
olu
ción d
e pro
-ble
mas
de
adic
ión y
su
stra
cció
n c
orr
es-
pondie
nte
s a
distinto
s sign
ifica
dos:
agre
gar,
avan
zar,
junta
r, quitar
, se
par
ar, c
om
par
ar, r
e-tr
oce
der
, etc
.
Cál
culo
s de
sum
as
y re
stas
utiliz
ando
distinta
s es
trat
egia
s. Prá
ctic
a del
cál
culo
m
enta
l disponie
ndo
de
resu
ltad
os
rela
-tivo
s a
la a
dic
ión y
la
sust
racc
ión: s
um
a de
dec
enas
, sum
a de
cente
nas
, entr
e otr
os.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
requie
ran l
a el
abora
ción y
la
inte
r-pre
taci
ón
de
pla
nos
par
a co
munic
ar posi-
ciones
o t
raye
ctos.
Cap
ítulo
N.°
2
Com
par
ació
n de
núm
eros
de
distin
ta c
antid
ad d
e cifras
. Reg
ular
idad
es d
el s
iste
ma
de
num
erac
ión.
Cuer
pos
geom
étrico
s. A
rist
as c
aras
y v
értice
s. C
lasific
ació
n s
egún s
u form
a.Si
tuac
iones
pro
ble
mát
icas
de
sum
a y
rest
a. S
u-
mas
y r
esta
s eq
uiv
alen
tes.
Ecu
acio
nes
. Esc
alas
. Cál
culo
men
tal.
Iden
tific
ació
n d
e re
gula
ridad
es e
n la
se
rie
num
éric
a par
a in
terp
reta
r, pro
duci
r y
com
par
ar e
scritu
ras
num
éric
as d
e dife
ren-
te c
antidad
de
cifr
as.
Res
olu
ción d
e pro
-ble
mas
de
adic
ión y
su
stra
cció
n c
orr
es-
pondie
nte
s a
distinto
s sign
ifica
dos:
agre
gar,
avan
zar,
junta
r, quitar
, se
par
ar, c
om
par
ar, r
e-tr
oce
der
, etc
.
Cál
culo
s de
sum
as y
re
stas
pro
movi
endo la
utiliz
ació
n d
e distinta
s es
trat
egia
s.D
om
inio
pro
gres
ivo d
e lo
s algo
ritm
os
conv
en-
ciona
les
par
a la a
dició
n
y su
stra
cció
n, e
inve
sti-
gación
de
otr
os
algo
rit-
mos
pro
duc
idos
por lo
s alum
nos
o p
ropue
stos
por el
doce
nte.
Res
olu
ción d
e pro
-ble
mas
que
requie
ran
la id
entific
ació
n d
e cu
erpos
geom
étrico
s, co
nsider
ando form
a,
núm
ero d
e ca
ras
u
otr
as c
arac
teríst
icas
.
Cap
ítulo
N.°
3
Situ
acio
nes
pro
blem
átic
as. A
lgoritm
o d
e la
sum
a.Fi
gura
s ge
om
étrica
s. A
rmad
o d
e fig
ura
s por
ple
gado d
e otr
as. C
opia
de
figura
s en
pap
el
cuad
ricu
lado.
Org
aniz
acio
nes
rec
tangu
lare
s.C
álcu
lo m
enta
l.D
esco
mposici
ón a
ditiv
a de
los
núm
eros.
Mo-
ned
as y
bill
etes
.
Res
olu
ción
de
pro
ble-
mas
que
invo
lucr
en
la u
tilizac
ión
de
los
núm
eros
en d
ifere
ntes
co
ntex
tos.
Res
olu
ción
e id
entif
icac
ión
de
regu
la-
ridad
es e
n la
ser
ie n
u-m
érica
par
a in
terp
reta
r, pro
duc
ir y
com
par
ar
escr
itura
s nu
mér
icas
de
dife
rent
e ca
ntid
ad
de
cifras
en
pro
blem
as
que
per
mita
n el
cono
-cim
ient
o d
el s
iste
ma
mone
tario v
igen
te.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en
org
aniz
acio
nes
rec
-ta
ngu
lare
s.
Utiliz
ació
n d
e la
des
-co
mposici
ón a
ditiv
a de
los
núm
eros
par
a re
solv
er c
álcu
los
mul-
tiplic
ativ
os.
Res
olu
ción d
e pro
-ble
mas
que
requie
ran
la id
entific
ació
n d
e una
figura
entr
e otr
as
a par
tir
de
algu
nas
ca
ract
erística
s. D
ibujo
y
repro
ducc
ión d
e fig
ura
s.
19
Cap
ítulo
N.°
4
Serie
num
éric
a has
ta e
l 500. R
egula
ridad
es.
Val
or
posici
onal
.U
so d
e la
cal
cula
dora
. Si
tuac
iones
pro
ble
mát
icas
de
pro
porc
ional
idad
direc
ta.
Unid
ad d
e tiem
po. U
so d
el c
alen
dar
io y
lect
u-
ra d
el r
eloj.
Inte
rpre
taci
ón y
const
rucc
ión d
e gr
áfic
os.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
per
mitan
un
inic
io e
n e
l anál
isis d
el
valo
r posici
onal
.
Res
olu
ción d
e pro
-ble
mas
de
multip
lica-
ción q
ue
invo
lucr
en
rela
ciones
de
pro
por-
cional
idad
direc
ta. P
ri-
mer
as e
xplo
raci
ones
de
pro
porc
ional
idad
direc
ta c
om
o e
stra
te-
gia
par
a la
res
olu
ción
de
pro
ble
mas
.
Cons
truc
ción
de
ta-
blas
pro
porc
iona
les
y an
álisis d
e prim
eras
re
laci
one
s nu
mér
icas
m
ultip
licat
ivas
(el
dobl
e de
mul
tiplic
ar p
or
2 e
s m
ultip
licar
por
4, e
tc.).
Uso
de
la c
alcu
ladora
par
a pro
piciar dife
ren-
tes
recu
rsos
de
cálcul
o.
Util
izac
ión d
e unid
a-des
de
tiem
po (
día
, se-
man
a, m
es, a
ño)
y del
ca
lendar
io p
ara
ubic
ar
aconte
cim
iento
s.
Lect
ura
de
la h
ora
e
inte
rpre
taci
ón d
e có
dig
os
en r
eloje
s va
riad
os.
Cap
ítulo
N.°
5
La m
ultip
licac
ión. C
once
pto
. Sím
bolo
. Com
pa-
raci
ón c
on la
sum
a.M
edid
as d
e lo
ngitu
d. Ins
trum
ento
s de
med
ició
n.
Uni
dad
de
med
ida
conv
enci
ona
l. U
so d
e la
reg
la.
Multip
licac
ión. A
rmad
o d
e la
tab
la p
itag
órica
.El
dobl
e. L
a m
itad y
el d
obl
e. M
ultip
licac
ión
por
2.
Cal
culo
men
tal.
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
. Al-
goritm
o d
e la
res
ta.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en
las
rela
ciones
entr
e lo
s núm
eros
(mitad
de, d
oble
de)
y p
er-
mitan
un in
icio
en e
l an
álisis d
el v
alor
po-
sici
onal
.
Res
olu
ción d
e pro
-ble
mas
de
multip
lica-
ción q
ue
invo
lucr
en
rela
ciones
de
pro
por-
cional
idad
direc
ta. P
ri-
mer
as e
xplo
raci
ones
de
pro
porc
ional
idad
direc
ta c
om
o e
stra
te-
gia
par
a la
res
olu
ción
de
pro
ble
mas
.
Dom
inio
pro
gres
ivo d
e lo
s algo
ritm
os
conv
en-
ciona
les
par
a la a
dició
n
y la s
ustr
acción, e
inve
s-tig
ació
n de
otr
os
algo
-ritm
os
pro
duc
idos
por
los
alum
nos
o p
ropue
s-to
s por el
doce
nte.
C
onst
rucc
ión d
e ta
-bla
s pro
porc
ional
es y
an
álisis d
e prim
eras
re
laci
ones
num
éric
as
multip
licat
ivas
.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en
med
icio
nes
utiliz
ando
unid
ades
conv
enci
o-
nal
es y
no c
onv
en-
cional
es, (
pas
os,
hilo
s)
con d
istinto
s in
stru
-m
ento
s.
Cap
ítulo
N.°
6
Multip
licac
ión p
or
5 y
por
10.
Med
idas
de
capac
idad
. Unid
ades
conv
enci
onal
es.
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
.A
lgoritm
o d
e la
res
ta c
on d
ificu
ltad
.C
álcu
lo a
pro
xim
ado y
est
imat
ivo.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en
la d
eter
min
ació
n y
el
uso
de
rela
ciones
en-
tre
los
núm
eros.
Anál
isis d
e se
mej
anza
s y
dife
renci
as e
ntr
e lo
s pro
ble
mas
de
sum
a y
multip
licac
ión, e
n
rela
ción c
on s
entidos,
cálc
ulo
s y
escr
itura
s.
Utiliz
ació
n d
e re
sulta-
dos
num
éric
os
cono-
cidos
y de
las
pro
pie
-dad
es d
e lo
s núm
eros
y la
s oper
acio
nes
par
a re
solv
er c
álcu
los.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en
med
icio
nes
de
capac
i-dad
es, u
tiliz
ando u
ni-
dad
es c
onv
enci
onal
es
y no c
onv
enci
onal
es.
Cap
ítulo
N.°
7
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
. Inv
enci
ón d
e pre
-gu
nta
s a
par
tir
de
un e
nunci
ado.
Div
isió
n c
om
o r
epar
to.
Sist
ema
de
num
erac
ión. V
alor
posici
onal
.Fi
gura
s sim
étrica
s. Eje
s de
sim
etría.
Cuád
ruple
. Cuád
ruple
y c
uar
to.
Núm
eros
par
es e
impar
es.
Serie
num
éric
a has
ta e
l 700. E
scal
as.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en
la d
eter
min
ació
n y
el
uso
de
rela
ciones
en
tre
los
núm
eros
(cuar
to d
e, c
uád
ru-
ple
de)
.
Res
olu
ción d
e pro
-ble
mas
de
repar
to
med
iante
dife
rente
s pro
cedim
iento
s (d
ibu-
jos,
conte
o, s
um
as o
re
stas
rei
tera
das
).
Cálcu
los
de
sum
as y
re
stas
util
izan
do d
istin
-ta
s es
trat
egias.
Prá
ctica
del
cálcu
lo m
enta
l dis-
poni
endo d
e re
sulta
dos
relativ
os
a la a
dició
n y
la s
ustr
acción: s
uma
de
dec
enas
, sum
a de
cen-
tena
s, en
tre
otr
os.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
requie
ran la
id
entific
ació
n d
e una
figura
entr
e otr
as. F
i-gu
ras
sim
étrica
s.
Cap
ítulo
N.°
8
Multip
licac
ión p
or
3.
Situ
acio
nes
pro
ble
mát
icas
com
bin
adas
. Fi
gura
s ge
om
étrica
s.M
edid
as d
e pes
o. C
om
par
ació
n.
Org
aniz
acio
nes
rec
tangu
lare
s. Si
tuac
iones
pro
-ble
mát
icas
de
multip
licac
ión y
rep
arto
.Pro
ble
mas
de
com
bin
atoria.
Reg
ula
ridad
es n
um
éric
as. S
erie
has
ta e
l 1000.
Com
par
ació
n d
e núm
eros
de
distinta
can
tidad
de
cifr
as.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en la
utiliz
ació
n d
e lo
s nú-
mer
os
en d
ifere
nte
s co
nte
xtos.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en
org
aniz
acio
nes
rec
-ta
ngu
lare
s.
Utiliz
ació
n d
e la
des
-co
mposici
ón a
ditiv
a de
los
núm
eros
par
a re
solv
er c
álcu
los
mul-
tiplic
ativ
os.
Elab
ora
ción
de
distin
tas
estr
ateg
ias
de
cálcul
o
apro
xim
ado p
ara
reso
l-ve
r pro
blem
as e
n lo
s cu
ales
no s
ea n
eces
ario
un
cálcu
lo e
xact
o.
Res
olu
ción d
e pro
ble
-m
as q
ue
invo
lucr
en
med
icio
nes
de
pes
os,
utiliz
ando u
nid
ades
co
nven
cional
es y
no
conv
enci
onal
es c
on
inst
rum
ento
s va
riad
os,
incl
uye
ndo lo
s de
uso
so
cial
.
20
a, r
ea
: c
ien
cia
s
Pr
ov
inc
ia d
e b
ue
no
s a
ire
s
UN
IDA
D D
E
HU
AC
A L
A V
AC
A 2
CIE
NC
IAS
SO
CIA
LE
SC
IEN
CIA
S N
AT
UR
AL
ES
So
cie
dad
es
y c
ult
ura
s:
cam
bio
s y c
on
tin
uid
ad
es
So
cie
dad
es,
cu
ltu
ras
y o
rgan
izació
n
del esp
acio
Lo
s se
res
viv
os
Lo
s m
ate
riale
sE
l m
un
do
fís
ico
Cap
ítulo
N.°
1
Iden
tidad
. Ser
uno m
ism
o. I
gual
es y
dife
rente
s. La
fam
ilia. P
aren
tesc
os.
El
crec
imie
nto
y c
uid
ados
del
cuer
po.
La c
onfo
rmac
ión, i
nte
grac
ión
y org
aniz
ació
n d
e la
s fa
mili
as
en e
l mundo a
ctual
. Cam
bio
s y
continuid
ades
en lo
s m
o-
dos
de
vida
de
las
fam
ilias
en
el t
iem
po.
Val
ora
ción d
e la
s norm
as
com
o fundam
ento
par
a la
co
nviv
enci
a en
una
soci
edad
dem
ocr
átic
a.
Dife
rente
s et
apas
en la
vid
a de
las
per
sonas
: cuan
do
som
os
beb
es, n
iños/
as, a
do-
lesc
ente
s, ad
ultos,
anci
a-nos;
cam
bio
s fís
icos
y en
las
activi
dad
es. C
ambio
s fís
icos;
cam
bio
s en
los
gust
os
e in
te-
rese
s per
sonal
es; d
esar
rollo
de
la a
uto
nom
ía p
ara
real
izar
la
s ac
tivi
dad
es c
otidia
nas
.
Cap
ítulo
N.°
2
Cam
bio
s y
per
man
enci
as e
n la
co-
munic
ació
n. M
ovi
mie
nto
de
los
cuer
-pos.
Tray
ecto
rias
.
La o
rgan
izac
ión d
el e
spac
io
en r
elac
ión c
on la
s co
mu-
nic
acio
nes
en d
ifere
nte
s co
nte
xtos
histó
rico
s. C
am-
bio
s y
continuid
ades
en la
s co
munic
acio
nes
. Rel
acio
nes
en
tre
nuev
as t
ecnolo
gías
y
cam
bio
s en
la v
ida
cotidia
na
de
las
per
sonas
. Norm
as
que
regu
lan la
circu
laci
ón
de
info
rmac
ión. T
rabaj
os
y té
cnic
as e
n r
elac
ión c
on la
s co
munic
acio
nes
en d
ifere
n-
tes
conte
xtos.
Tray
ecto
rias
que
des
crib
en u
na
línea
rec
ta: m
ovim
ient
os
hori-
zont
ales
y v
ertic
ales
asc
enden
-te
s y
des
cend
ente
s. Tr
ayec
to-
rias
que
no d
escr
iben
una
líne
a re
cta:
movim
ient
os
circ
ular
es
cerr
ados,
con
dife
rent
es c
urva
-tu
ras
y ond
ulac
ione
s, en
esp
iral,
asce
nden
tes
y des
cend
ente
s. C
ambio
s en
la d
irecc
ión
del
m
ovim
ient
o d
e un
cue
rpo (un
cu
erpo q
ue reb
ota
o q
ue s
e des
plaza
de
man
era
horizo
ntal
y
lueg
o v
ertic
al).
La r
apid
ez d
el
movim
ient
o.
Cap
ítulo
N.°
3
Med
ios
de
tran
sport
e. D
ifere
nci
as.
Med
ios
rura
les
y urb
anos.
La e
difi
-ca
ción. C
ons
truc
ción
de
las
casa
s y
mat
eria
les.
La o
rgan
izac
ión d
e la
s vi
vien
-das
y lo
s obje
tos
de
la v
ida
cotidia
na
de
distinto
s gr
upos.
El tra
nsport
e de
pas
ajer
os
en
dife
rent
es c
ont
exto
s. N
orm
as
que
reg
ulan
la c
ircu
laci
ón
de
per
sona
s en
áre
as r
ural
es y
ur
ban
as. M
edio
s té
cnic
os
par
a el
tra
nsport
e de
per
sona
s se
-gú
n cu
ltura
s y
cont
exto
s.
21
Cap
ítulo
N.°
4
Los
anim
ales
. Des
pla
zam
iento
. Div
er-
sidad
de
estr
uct
ura
s. R
elac
ión e
ntr
e és
tas
y el
am
bie
nte
. Las
pla
nta
s. D
is-
per
sión d
e se
mill
as y
fru
tos.
Estr
uctu
ras
utiliza
das
por
anim
ales
que
vue
lan, c
amin
an,
repta
n, n
adan
. Sem
ejan
zas
y dife
renc
ias
entr
e lo
s se
res
hu-
man
os
y lo
s dem
ás m
amífe
ros
en r
elac
ión
con
el d
espla
za-
mie
nto. L
as p
artic
ular
idad
es
de
las
estr
uctu
ras
utiliza
das
par
a des
pla
zars
e en
am
bie
n-te
s ac
uátic
os,
aero
terr
estr
es
y te
rres
tres
. Form
as d
e disper
-sión: li
ber
ació
n de
las
sem
illas
por
aper
tura
exp
losiva
de
fru-
tos;
tran
sport
e de
sem
illas
y
frut
os
por
acci
ón
del
vie
nto, e
l ag
ua, los
anim
ales
. Rel
acio
nes
entr
e la
s ca
ract
erístic
as d
e la
s se
millas
y lo
s fr
utos
y el
tip
o
de
tran
sport
e.
Cap
ítulo
N.°
5
Cost
um
bre
s y
trad
icio
nes
en d
i-ve
rsos
conte
xtos.
Fies
tas
popula
res
Las
activi
dad
es d
e la
cas
a: c
ambio
s y
per
man
enci
as. L
os
cam
bio
s de
las
per
sonas
a lo
larg
o d
e la
vid
a.
Form
as y
luga
res
de
soci
abili-
dad
e in
terc
ambio
de
distin
tos
grup
os
soci
ales
. Cam
bio
s y
cont
inui
dad
es e
n la
s fo
rmas
de
reco
rdar
, cel
ebra
r y
fest
ejar
. C
ost
umbre
s, va
lore
s y
cree
n-ci
as d
e fa
milias
en
cont
exto
s so
cial
es d
iver
sos. Val
ora
ción
y re
spet
o p
or
cost
umbre
s, va
-lo
res
y cr
eenc
ias
dife
rent
es.
Val
ora
ción d
e la
s norm
as
com
o fundam
ento
par
a la
co
nviv
enci
a en
una
soci
edad
dem
ocr
átic
a.
Dife
rente
s et
apas
en la
vid
a de
las
per
sonas
: cuan
do
som
os
beb
es, n
iños/
as, a
do-
lesc
ente
s, ad
ultos,
anci
anos;
cam
bio
s fís
icos
y en
las
ac-
tivi
dad
es.
Cap
ítulo
N.°
6
Cre
cim
iento
y a
limen
taci
ón a
dec
uad
a.
Los
cam
bio
s y
el c
uid
ado d
el c
uer
po.
Visita
a un c
entr
o d
e sa
lud. C
uid
ado
de
los
die
nte
s. In
dus
trias
vinc
ulad
as
con
la a
limen
tación.
Norm
as q
ue
regu
lan la
fa
brica
ción d
e pro
duct
os
indust
rial
es y
/o a
rtes
ana-
les.
Pro
ble
mas
am
bie
nta
les
vincu
lados
con la
pro
duc-
ción in
dust
rial
o a
rtes
anal
de
un b
ien.
Cam
bio
s fís
icos:
en la
tal
la, e
l ta
mañ
o d
e m
anos
y pie
s, en
la
den
tici
ón. C
uid
ados
par
a al
canza
r un b
uen
cre
cim
ien-
to. C
uid
ado d
e lo
s die
nte
s.
Cap
ítulo
N.°
7
Trab
ajos
pro
pio
s de
distinta
s re
gio-
nes
. Ofic
ios
y pro
fesiones
. Circu
ito
pro
duct
ivo d
e la
lech
e. P
roducc
ión
arte
sanal
dife
renci
ada
de
la in
dust
rial
.
Cam
bio
s y
continuid
ades
en
los
trab
ajos:
los
trab
ajad
ore
s y
las
técn
icas
.
Los
trab
ajos,
trab
ajad
ore
s y
tecn
olo
gías
invo
lucr
ados
en p
roce
sos
de
fabrica
ción
indust
rial
y a
rtes
anal
. Dife
-re
nte
s té
cnic
as y
mat
eria
les
par
a dar
form
a a
los
obje
tos.
Cap
ítulo
N.°
8
Sust
anci
as t
ransp
aren
tes,
tran
slúci
das
y
opac
as. P
ropie
dad
es d
e lo
s m
a-te
rial
es. L
uz
y so
mbra
. El s
ol c
om
o
fuen
te d
e lu
z. C
om
unic
ació
n.
Mat
eriale
s opac
os,
tran
slúc
idos
y tr
ansp
aren
tes.
La p
roduc
ción
de
som
bra
s de
los
obje
tos
fabrica
dos
con
mat
eriale
s opa-
cos.
Los
mat
eriale
s tra
nspar
en-
tes,
opac
os
y tr
anslúc
idos
en
relación
con
sus
usos.
22
a, r
ea
: c
ien
cia
s
ciu
da
d d
e b
ue
no
s a
ire
s
UN
IDA
D D
E
HU
AC
A L
A V
AC
A 2
CO
NO
CIM
IEN
TO
DE
L M
UN
DO
So
cie
dad
es
y c
ult
ura
s
El cu
idad
o d
e
un
o m
ism
o y
d
e lo
s o
tro
s
Lo
s fe
nó
men
os
natu
rale
sT
rab
ajo
s y t
écn
icas
Viv
ir e
n la c
iud
ad
d
e B
uen
os
Air
es
Pasa
do
y p
rese
nte
Cap
ítulo
N.°
1Id
entidad
. Se
r uno
mism
o.
Igual
es y
dife
rente
s. La
fam
i-lia
. Par
ente
scos.
El c
reci
mie
n-
to y
cuid
ados
del
cuer
po.
Est
able
cim
iento
de
rela
cio-
nes
entr
e al
gunas
nec
esid
a-des
de
la v
ida
en c
om
ún y
la
s ca
ract
erístic
as d
e la
s in
s-tit
uci
ones
que
las
atie
nden
. Id
entif
icac
ión d
e norm
as
que
regu
lan la
s re
laci
ones
en
tre
per
sonas
y g
rupos
en d
ifere
nte
s co
nte
xtos
y en
dife
rente
s m
om
ento
s histó
rico
s.
Dife
renci
ació
n
de
actitu
des
que
favo
rece
n o
que
per
judic
an la
con-
vive
nci
a.
Dife
renci
as y
sem
ejan
zas
entr
e lo
s hom
bre
s y
los
de-
más
anim
ales
en c
uan
to a
su
s nec
esid
ades
.
Apro
vech
amie
nto
por
par
te d
e la
s fa
mili
as d
e es
pac
ios
urb
anos.
Rec
onst
rucc
ión d
e histo
rias
de
vida
fam
i-lia
res:
ante
s y
ahora
.
Cap
ítulo
N.°
2C
ambio
s y
per
man
enci
as
en la
com
unic
ació
n.
Mo-
vim
iento
de
los
cuer
pos.
Tray
ecto
rias
.
Iden
tific
ació
n d
e la
coex
iste
n-
cia
de
aspec
tos
com
unes
de
la
cultura
act
ual
y a
spec
tos
singu
-
lare
s que
se c
onse
rvan
de
los
resp
ectivo
s oríge
nes
. Iden
tific
a-
ción d
e ra
sgos
de
into
lera
nci
a
y discr
imin
ació
n e
n s
ituac
iones
de
la v
ida
cotidia
na
en e
jem
-
plo
s ex
traí
dos
de
los
med
ios
de
com
unic
ació
n.
Car
acte
riza
ción d
e la
conv
iven
cia.
Obse
rvac
ión, d
escr
ipci
ón
del
movi
mie
nto
de
distinto
s obje
tos
en c
uan
to a
la t
ra-
yect
oria
que
des
crib
en y
la
rapid
ez c
on q
ue
se m
uev
en.
Obse
rvac
ión, d
escr
ipci
ón
y re
pre
senta
ción d
e la
tra
-ye
ctoria.
Rec
onoci
mie
nto
de
los
ob-
jeto
s que
son e
l res
ultad
o
de
múltip
les
idea
s y
trab
ajos.
Est
able
cer
rela
ciones
entr
e la
s nec
esid
ades
de
las
per
-so
nas
y e
l tra
baj
o a
par
tir
de
indag
acio
nes
sobre
el t
rabaj
o
en la
ciu
dad
, en la
esc
uel
a, e
n
el p
asad
o.
Com
par
ació
n d
e la
s ne-
cesidad
es d
e tr
ansp
ort
e y
posibili
dad
es t
ecnoló
gica
s en
distinta
s ép
oca
s.
Conoci
mie
nto
de
aspec
tos
de
la v
ida
de
las
per
sonas
y s
u
vincu
laci
ón c
on a
lgu-
nas
car
acte
ríst
icas
del
m
om
ento
histó
rico
: el
impac
to d
el t
eléf
ono y
la
rad
io.
Cap
ítulo
N.°
3M
edio
s de
tran
sport
e. D
i-fe
renc
ias.
Med
ios
rura
les
y ur
ban
os.
La e
difica
ción.
C
ons
truc
ción
de
las
casa
s y
mat
eria
les.
La n
eces
idad
de
las
per
-so
nas
de
com
unic
arse
: los
med
ios
de
tran
sport
e.
Vin
cula
ción e
ntr
e lo
s der
echos
y re
sponsa
bili
dad
es
de
las
per
sonas
y
confli
ctos
que
surg
en d
e la
conv
i-ve
nci
a en
dife
ren-
tes
ámbitos.
Est
able
cim
iento
de
algu
nas
re
laci
ones
entr
e lo
s se
res
vivo
s y
el m
edio
en e
l que
hab
itan
.
El t
ransp
ort
e horizo
nta
l ente
ndi-
do c
om
o e
l arr
astr
e, l
os
des
liza-
mie
nto
s y
rodam
iento
s m
edia
nte
distinto
s tipos
de
arte
fact
os.
Diseñ
o d
e la
s ár
eas
funci
onal
es
de
una
vivi
enda
consider
ando la
s
activi
dad
es c
otidia
nas
que
se r
ea-
lizan
en e
lla, y
los
des
pla
zam
ien-
tos
que
ella
s im
plic
an.
Car
acte
riza
ción d
el
serv
icio
de
tran
sport
e de
la c
iudad
de
Buen
os
Aires
que
se u
tiliz
a par
a tr
asla
dar
per
sonas
y m
er-
cader
ías.
Com
par
ació
n
con c
iudad
es p
equeñ
as y
zo
nas
rura
les.
Los
med
ios
de
tran
s-port
e a
trav
és d
el
tiem
po. T
ransp
ort
es
aére
os,
terr
estr
es y
ac
uát
icos:
hoy
y ay
er.
Cap
ítulo
N.°
4Lo
s an
imal
es. D
espla
zam
ien-
to. D
iver
sidad
de
estr
uct
u-
ras.
Rel
ació
n e
ntr
e és
tas
y el
am
bie
nte
. Las
pla
nta
s. D
is-
per
sión d
e se
mill
as y
fru
tos.
Iden
tific
ació
n y
com
par
a-ci
ón d
e la
s es
truct
ura
s que
utiliz
an lo
s an
imal
es p
ara
des
pla
zars
e. I
den
tific
ació
n
de
movi
mie
nto
s de
pla
n-
tas,
sem
illas
y fru
tos
al s
er
tran
sport
ados
por
distinto
s m
edio
s: ag
ua, v
iento
y a
ni-
mal
es.
23
Cap
ítulo
N.°
5C
ost
um
bre
s y
trad
icio
-nes
en d
iver
sos
conte
xtos.
Fies
tas
popula
res.
Las
activi
-dad
es d
e la
cas
a: c
ambio
s y
per
man
enci
as. L
os
cam
bio
s de
las
per
sonas
a lo
larg
o
de
la v
ida.
Est
able
cim
iento
de
rela
cio-
nes
entr
e va
lore
s, cr
eenci
as
y co
stum
bre
s de
fam
ilias
en
conte
xtos
soci
ales
di-
fere
nte
s.
Vin
cula
ción e
ntr
e lo
s der
echos
y re
sponsa
bili
dad
es
de
las
per
sonas
y
situ
acio
nes
confli
c-tiva
s que
surg
en
de
la c
onv
iven
cia
en d
ifere
nte
s ám
-bitos.
Rel
acio
nes
entr
e lo
s se
res
vivo
s y
el a
mbie
nte
en e
l que
vive
n: m
odos
de
vida.
Iden
tific
ació
n de
los
trab
ajos
en la
vid
a fa
miliar
. Aná
lisis d
e distin
tas
form
as d
e distr
ibui
rlos
y de
los
este
reotip
os
acer
ca
de
los
trab
ajos
de
hom
bre
s y
muj
eres
. Rec
ono
cim
ient
o d
e ca
mbio
s y
per
man
enci
as.
Conoci
mie
nto
de
las
nor-
mas
que
regu
lan e
l uso
de
luga
res
públic
os
y/o
priva
dos.
Iden
tific
ació
n d
e lu
gare
s em
ble
mát
icos
de
la c
iudad
.
Mito
s y
leye
ndas
ace
r-ca
de
los
oríge
nes
del
m
undo y
de
los
pue
blos.
Her
ram
ient
as d
el p
a-sa
do y
de
la a
ctua
lidad
. H
ipóte
sis
acer
ca d
e las
distin
tas
form
as d
e re
solver
las
nece
sidad
es
en e
l pas
ado.
Cap
ítulo
N.°
6C
reci
mie
nto
y a
limen
taci
ón
adec
uad
a. Lo
s ca
mbio
s y
el
cuid
ado d
el c
uer
po. V
isita
a un c
entr
o d
e sa
lud. C
uid
ado
de
los
die
nte
s. In
dust
rias
vi
ncu
ladas
con la
alim
en-
taci
ón.
Det
ecci
ón d
e dife
rente
s ac
tore
s so
cial
es c
on c
arac
-te
ríst
icas
y p
osibili
dad
es
espec
ífica
s. C
om
par
ació
n
de
los
serv
icio
s pre
stad
os
por
las
inst
ituci
ones
en
conte
xtos
contr
asta
nte
s de
nues
tro p
aís
y de
otr
os.
Rec
onoci
mie
nto
de
la p
rese
nci
a de
norm
as v
incu
ladas
co
n e
l cuid
ado d
e la
sal
ud. D
ifere
n-
ciac
ión e
ntr
e háb
i-to
s que
favo
rece
n
la s
alud y
háb
itos
que
la p
erju
dic
an.
Rec
onoci
mie
nto
de
los
requer
imie
nto
s par
a el
des
arro
llo d
e lo
s an
ima-
les:
alim
ento
s, pro
tecc
ión.
Com
par
ació
n d
e la
s die
tas
de
dife
rente
s an
imal
es:
anim
ales
que
tien
en d
ieta
s m
uy
variad
as y
otr
os
muy
rest
ringi
das
.
Rec
onoci
mie
nto
de
las
ac-
ciones
rea
lizad
as s
obre
los
mat
eria
les
par
a su
tra
nsf
or-
mac
ión.
Conoci
mie
nto
de
aspec
tos
de
la v
ida
de
las
per
sonas
y s
u
vincu
laci
ón c
on a
lgu-
nas
car
acte
ríst
icas
del
m
om
ento
histó
rico
.
Cap
ítulo
N.°
7Tr
abaj
os
pro
pio
s de
distin
tas
regi
one
s. O
ficio
s y
pro
fe-
siones
. Circu
ito p
roduct
i-vo
de
la le
che. P
roducc
ión
arte
sanal
dife
renci
ada
de
la
indust
rial
.
Det
ecci
ón d
e dife
rente
s ac
tore
s so
cial
es c
on c
arac
-te
ríst
icas
y p
osibili
dad
es
espec
ífica
s. Est
able
cim
iento
en
tre
algu
nas
nec
esid
ades
de
la v
ida
en c
om
ún y
las
cara
cter
ística
s de
las
inst
i-tu
ciones
que
las
atie
nden
. R
econoci
mie
nto
de
las
rela
ciones
de
las
per
sonas
co
n la
s in
stituci
ones
.
Com
par
ació
n d
e la
s co
ndic
iones
de
vida
de
las
per
so-
nas
en d
ifere
nte
s co
nte
xtos:
condi-
ciones
de
trab
ajo.
Cono
cim
ient
o d
e es
tabl
eci-
mie
ntos
que
util
izan
distin
tas
tecn
olo
gías
(m
aqui
narias
, he
rram
ient
as y
cono
cim
ien-
tos)
par
a fa
brica
r alim
ento
s o
indum
enta
ria:
usin
as lá
ctea
s. Rec
ono
cim
ient
o d
e dife
renc
ias
entr
e la p
roduc
ción
arte
sana
l y
la in
dus
trial e
n fu
nció
n de
las
cara
cter
ístic
as d
e la p
roduc
ción
por la s
emej
anza
de
pro
duc
tos
y la c
antid
ad d
e pro
duc
ción.
Est
able
cim
iento
de
rela
-ci
ones
de
la g
ran c
antidad
de
per
sonas
que
vive
n y
tr
abaj
an e
n u
na
gran
ciu
-dad
y la
gra
n c
antidad
de
serv
icio
s públic
os
que
se
pre
senta
n e
n e
lla.
Rec
onst
rucc
ión d
e histo
rias
de
vida
de
hom
bre
s, m
uje
res
y niñ
os
de
conte
xtos
soci
ales
div
erso
s. Es-
table
cim
iento
de
rela
-ci
ones
entr
e el
uso
de
un o
bje
to y
asp
ecto
s de
la v
ida
cotidia
na
de
su é
poca
.
Cap
ítulo
N.°
8Su
stan
cias
tra
nsp
aren
tes,
tran
slúci
das
y o
pac
as. P
ro-
pie
dad
es d
e lo
s m
ater
iale
s. Lu
z y
som
bra
. El s
ol c
om
o
fuen
te d
e lu
z. C
om
unic
a-ci
ón.
Rec
ole
cció
n e
inte
rpre
-ta
ción d
e in
form
ació
n e
n
test
imonio
s ora
les,
imág
e-nes
contr
asta
nte
s, histo
rias
de
vida.
Com
par
ació
n c
on o
tras
fu
ente
s de
luz. O
rien
taci
ón
de
las
som
bra
s se
gún la
po-
sici
ón d
e la
fuen
te.
Obse
rvac
ión, e
xplo
raci
ón y
co
mpar
ació
n d
e la
s ca
ract
e-ríst
icas
de
los
mat
eria
les
que
per
mite
n e
l uso
de
div
ersa
s té
cnic
as: t
ransp
aren
cia
u o
pa-
cidad
.