Post on 30-Dec-2019
Autoikaskuntza-zerbitzua
euskara ikas-irakasteko
(eta II)
Iñaki Unibaso
Artikuluaren lehenengo partean (Hizpide, 55: 88-104), Autoikaskuntza-ren oinarri teorikoak jorratu zituen egileak. Ikusi genituen, era berean,“Esparruak mugatzen” izenburupean: helburu orokorrak, ezaugarriak,norentzakoa, erabilera-motak, giza baliabideak eta azpiegitura. Etabadago sail horretan oso aintzat hartzea merezi duen azken atal bat ere:materialak. Beraz, geure arreta horrexeri eskainiko diogu eta baita osagaiguztien arteko eraketari ere. Azkenik, artikulugileak hainbat fitxa--eredu ere eskainiko ditu osagarri.
Aipatutako autoikaskuntzarako produktu horiek eta antzeko programamultimediak, HABEk onartutako Helduen Euskalduntzearen OinarrizkoKurrikuluaren araberakoak izanik, gehienbat, ikas-prozesu lineala era-mango luketen ikasleek erabiliko lituzkete, produktu bakoitzaren ezau-garriak eta eskakizunak kontuan hartuz, jakina.
Bestalde, ikas-prozesua taldeikaskuntzan nahiz autoikaskuntzan ardaztu-ta daukaten ikasleak baliatuko lirateke ariketen biltegiaz edo mediatekaz,batzuek beharrizanen arabera bakarkako lana egiteko eta besteek autoi-kaskuntzarako produktu linealen gabeziak osatzeko.
Eta ariketa-biltegi horretan jasoko litzateke autoikaskuntza bidez ikaste-ko izango genukeen material guztia, euskarri desberdinetan (materialinformatikoa, paperean, audio eta bideo-materiala…). Eta modu desber-
41
Materialak
HIZPIDE 56 (2004), 41-60 orr.
BBeesstteellaakkoo llaannkkiiddeettzzaakk
dinak leudeke kudeatzeko, euskaltegien beharrizanen eta nahien arabera.Hala ere, ikasleen premia desberdinei erantzuteko modukoa izan beharkoluke.
Hori horrela, biltegiaren edo mediatekaren kudeaketa egokia egiteko,material hori datu-base batean antola daiteke, ariketa berriak sartzekobide erosoak eskaintzen dituena eta ikasleari, bere kabuz ari denean,behar duen materiala erraz bilatzeko aukera ematen diona. Horretarako,ezinbestekoa da irizpide batzuk markatzea. Honako hauek adibide batbaino ez dira:
• Ikas-materialek tratamendu desberdin bi beharko lituzke: alde batetik,aholkulariak materialak sortzeko erabiliko lukeen prozedura; eta beste-tik, ikasleak ekintzak edota ariketak aukeratzeko izango lukeena.
• Beraz, ikas-materialen kudeaketak gutxienez modulu bi beharko lituz-ke: ikaslearena eta aholkulariarena.
• Materialak hautatu, moldatu eta egokitu edota sortu ondoren, eraikita-ko fitxa didaktikoen biltegia ikasleari aurkeztuko genioke euskarriinformatikoan zein paperezkoan. Lehentasuna euskarri informatikoariemango genioke ezbairik gabe, erosoagoa, errazagoa eta merkeagoadelako. Hala eta guztiz ere, ez luke nahitaezkorik izan beharko.
• Dena den, batean zein bestean oinarrituz gero, material bankua osatze-ak kodetu beharra eskatuko luke. Adibide bat ematearren, edukienkodeak numerikoak izan litezke eta materialen kokapena adieraztendutenak, berriz, alfanumerikoak.
• Eduki bakoitzak bere kodea eta deskripzioa izango lituzke. Koderikedota deskripziorik gabeko edukirik ez litzateke onartuko.
• Deskripzioak ulertzeko modukoa izan behar du. Beraz, irakasleentza-ko terminologia ikasleenera egokitu beharko litzateke.
• Irizpide orokor moduan fitxa didaktikoak ekintza, ariketa edo eginki-zun bakarra bilduko luke. Beraz, ibilbideak eta atazak hainbat fitxadidaktikoren multzoez osatuko lirateke. Dena den, zenbait kasutan,ekintza, ariketa edo eginkizun bat baino gehiago bil liteke fitxa didak-tiko bakar batean.
• Fitxa didaktikoak ale bi izango lituzke, ale bakoitzak behar bestekoorrialde edukita. (ikus eredua eranskinetan):
a A orria: Fitxa didaktikoa
– A-1: Euskaltegiaren identifikatiboa
Fitxa didaktikoaren kodeak eta arloen deskripzioak
Ariketaren izenburua
Ariketa egiteko beharko lukeen bestelako materiala (audio-ak, bideoak, liburuak, ...)
– A-2: Ariketa bera. Instrukzioak, eginkizuna, ...
Iñaki Unibaso42
– A-3: Erreferentziak (©, ...)
Ariketa gehiago (gomendatuak, nolabaiteko lotura dauka-tenak)
b B orria: Zuzenketa-fitxa
– B-1: Euskaltegiaren identifikatzailea
Fitxa didaktikoaren kodeak eta arloen deskribapenak
Ariketaren izenburua
Ariketa egiteko beharko lukeen bestelako materiala (audio-ak, bideoak, liburuak, ...)
– B-2: Proposatutako eginkizunaren erantzun-orria
Ikaslearen moduluak izan beharko lituzkeen nolakotasunak honelaxeazalduko genituzke labur:
• Aukeragaiak era sinplean eta ulertzeko moduan aurkeztuko zaizkio.
• Aukeratzeko prozesua ez da luzea edota korapilatsua izango, bizkorraeta erraza baizik.
• Ikasleak nahikoa izango luke mugarri bat hautatzea. Zenbat etaaukera gehiago mugatu, orduan eta fitxa didaktiko gutxiago ikusi,baina berak nahi izango lukeenerako zehatzagoak izango liratekefitxok.
• Fitxa didaktikoetarako sarbideak elkarrekin erlazionaturik egon arren,independenteak izango dira. Hau da, ikasleak erabakiko luke nondiksartu eta zer aukeratu edo mugarritu, aurretiaz ezarritako ustezkohurrenkerari jarraitu beharrik gabe.
• Bilatze eta hautatze-prozesuan aurrera egin ahala, aukera desberdinaketa osagarriak agertuko zaizkio era dinamikoan (Esate baterako, maila-ren bidez sartuz gero, maila zehatz bat hautatzeak, 2.a adibidez, bestemailei dagozkien hainbat arloren zenbait atal ere bistaratzea lekarke.Edota, alderantziz, gramatika edo testugintza-arloetako atalen bataukeratuz gero, maila zehatz bati legozkiokeen fitxak baino ez liratekepantailaratuko).
• Mugarriak ipini ondorengo emaitza izango da ikaslearen beraren era-bakiaz ezarritako baldintzak betetzen dituen hainbat fitxa didaktikorenmultzoa. Azken pausua, fitxa didaktiko bat aukeratzea izango litzate-ke, eta horretarako, fitxa didaktikoaren izenburuaz gain beste informa-zio osagarri batzuk agertuko zaizkio. Adibidez, ariketa-mota, erabilibeharko duen materiala, etab.
• Fitxa didaktikoan kodeak gardenak izango dira ikaslearentzat; atalendeskripzioa, berriz, zehatza eta argia izango da.
• Kodeen bitartez fitxa didaktikoak bilatzeko aukerak egon beharkoluke, berak aukera lezakeen fitxa didaktikoan beste ariketa gomenda-garri batzuen erreferentziak egongo baitira.
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 43
Adibidearekin jarraituz, lau atal nagusi jarriko genituzke ikasleen esku,berak ariketak aurki ditzan: maila, edukia, gaia eta euskarria:
MAILA EDUKIA GAIA EUSKARRIA
Aisialdia
Ekonomia
Denbora-pasak Erakundeak
1A Entzumena Euskal Herria
1B Funtzioa Gizakia
2 Gramatika Gizartea Audioa
3 Ibilbidea Hezkuntza Bideoa
4 Idazmena Ingurunea Informatikoa
Azterketak Ikasten ikasi Kirola Papera
Euskalkiak Irakurmena Komunikabideak
Mintzamena Kultura
Testu era Mundua
Osasuna
Zientzia
Maila izaten da ikaslearen lehenengo erreferentzia. Horretan HEOKekmarkatzen dituen mailak hartu dira kontuan eta beste bi gehitu zaizkie:azterketak eta euskalkiak. Azterketa bat prestatzen denean, hizkuntzaberez ez da lantzen, azterketa hori gainditzeko teknika baizik. Ikasleaere horretaz jakitun egotea garrantzitsua da. Eta hori izan da ariketahauek mailetan ez sartzeko arrazoia. Euskalkiak ere kanpoan utzi dira,baina ez norberarena, tokian tokiko euskalduntze-prozesuan aurreraegin ahala, bakoitzaren euskalkia ere ezagutu eta ikasi egin behar delauste dugulako. Hau dela eta, atal honetan aipatzen diren euskalkiak diraEuskal Herriko beste aldeetan erabiltzen direnak eta ezagutzea erekomeni dena.
Edukia ere zenbait multzotan banatuz gero, alde batetik izango genituz-ke trebetasunak zein gramatika, eta, bestetik ikasten ikasi, testu-era,funtzioak, ibilbideak eta denbora-pasak. Laukian, hala ere, alfabetozkohurrenkeran ematen da. Hasierakoak ikasleak jeneralean erabiltzenduen terminologiatik hartu dira: trebetasunak (mintzamena, idazmena,irakurmena eta entzumena) eta gramatika, zeren ikasleak berak egitenduen bereizketa baita eta horrela mantentzeari ondo deritzogu.Gramatikaren barruan irakasleok beste atal batean jarriko genituzkeenkontzeptuak sartuko lirateke, adibidez: lexikoa, egiturak eta abarrekoak.Baina, sailkapen hori proposatzerakoan, ikaslearentzat erabilerraza iza-teak izango luke lehentasuna. Horiez gain, ikasten ikasi atalak ere ager-tu beharko luke zeren-eta ikaslearen autonomia garrantzitsua izanik,ezinbestez eskaini behar baitzaizkio hori jorratzeko eta bultzatzekobideak. Testu- erek, funtzioek eta ibilbideek ikaslearen nahi edo behar
Iñaki Unibaso44
.6:
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 45
espezifikoei erantzungo liekete. Eta, azkenik, denbora-pasak ere izangoditu eskura.
Gaia lagungarri izan dakioke, esate baterako mintzamen-saioak presta-tzeko, lexiko espezifikoa jorratzeko edo gai zehatz bati buruzko jakin--mina asetzeko.
Euskarria ere garrantzitsua da bakoitzaren zaletasunak zaintzeko.Gainera, baliteke datu-base honetan sartuko liratekeen ariketak baliabidebereziak eskatzea eta hauek ez lirateke beti ikaslearen esku izango.
Aholkulariaren moduluak, berriz, honako ezaugarri hauek kontuan har-tuta osatua beharko luke izan:
• Modulu honek fitxa didaktikoak sortzen lagunduko dio. Prozesua erra-za izango da eta bete beharko liratekeen eginkizun guztiak bildukoditu.
• Fitxa didaktikoaren arlo bakoitzak bere kodea izango du.
• Fitxa didaktikoak arlo guztien kodeak bilduko ditu.
• Baliteke, batzuetan, koderen bat “Ø” izatea (muturreko adibidea: den-bora-pasa (letra-zopa) eta testu-mota).
• Materialak hainbat eratara erabil daitezke (testu batez hainbat fitxadidaktiko egin daitezke, hizkuntz forma bat lantzeko, trebetasun-azpi-trebetasun bat lantzeko, testu-era lantzeko, etab.).
• Fitxa didaktikoak zuzenketa-orria dauka, batzuetan hutsik egon arren(idazlanak kasu).
• Hainbat eduki zeharka landuko dira. Esan nahi baita, ikasleak helburuzehatz baterako eginkizuna burutzen ari den bitartean, beste zenbait“gauza” ere (azpitrebetasun, estrategia, etab.) landuko dituela.
Hona helduta, “non sartu” badaukagula “zerez bete” izango litzateke ara-zoa. Horretarako, hona hemen hainbat bide: alde batetik, gaur egun eus-kaltegietan erabiltzen den materialaz balia gaitezke legokiokeenhustuketa eta egokitzapena eginez. Beste aldetik, beste hizkuntzetansortu den autoikaskuntzarako materiala aztertu eta, ahal den neurrian,hartu geurera egokituz. Eta, azkenik, material berriak sortuz betekogenuke geure mediateka edo biltegia.
Aurrera eginez, ariketak egokitu edota sortzeko orduan, eredu batijarraitzea komeniko litzateke, horrela ikasleak errazago ikusiko bailu-ke berak aukeratu duen ariketak bere helburua betetzen duen ala ez.Hona hemen ariketak egokitu, sortu eta sailkatzeko prozedura bateneredua:
• Hartuko genituzke abiapuntu HEOKen markoan azaltzen diren edukiguztiak, bai hizkuntzari dagozkionak, bai alderdi psikolinguistikoaridagozkionak baina autoikaskuntza-sistemara ekarriz, baita alderdisoziokulturalari dagozkionak ere. Edukiok eskema honen arabera sail-katu eta banatu daitezke multzoak eginez:
arloa� atala
� azpiatala� kontzeptua
� azpikontzeptua
• Horretan oinarrituta, fitxa didaktikoa sortzeko urrats hauek egin lirate-ke:
a Lehenik eta behin, sortutako edo moldatutako testu bat aukeratukogenuke. Testua izan daiteke idatzia, entzutekoa (audio) edo ikuste-koa (bideo edo argazki zein marrazki).
b Aukeratutako testua aurrean daukagula, goitik behera aztertu, tes-tuak eman lezakeen guztia atereaz eta deskriptoreen fitxa edo hustu-keta-fitxa beteko genuke. Fitxa horrek abiapuntu diren edukiguztiak bilduko ditu (ikus erantsitako adibidea).
c Testua deskriptoreen arabera hustu ondoren, egokienak liratekeenprozedurak (ariketa-mota, instrukzioak ...) zehaztuko genituzke.
d Azkenik, izenburua, ariketa burutzeko ikasleak beharko lukeenmaterialaren ezaugarriak (zer, kokapena...), beste fitxa didaktikoe-kiko loturak eta zuzenketa-orria betez osotuko genuke fitxa didakti-koa. Halaber, atalen azpisailkapenak (azpiatalak, kontzeptuak,azpikontzeptuak) edukien arabera osotuko genituzke, kontuan har-tuz, batzuk azpikontzeptuetara helduko balira ere, beste batzuenkasuan, aldiz, atalaren garapena nahikoa izango litzatekeela.
Eranskin gisa doaz ariketak egokitu, sortu eta sailkatzeko erabiliko genu-keen hustuketa-fitxa (1. eranskina), horretarako beharko genukeen edu-kien banaketa bat arlo, atal, azpiatal, kontzeptu eta azpikontzeptukasailkatuta (2. eranskina) eta, jarraibide gisa, ikasleak erabiliko lituzkeenfitxa didaktikoa eta zuzenketa-fitxa ereduak, baliagarri izango direlakoan.
“Okertzeko ausardia izan ezazue”Georg Wihelm Friedrich Hegel (1770-1831)
Lehen esan bezala, osagai guztiak eskura izanik, tokian tokiko beharriza-nen eta ahalmenen arabera antolatu beharko genuke geure autoikaskun-tza-zerbitzua. Eta eraketa sendo zein egoki baten inguruan ardaztubeharko genituzke helburuen erdiespena ahalbidetuko luketen gizabalia-bideak eta azpiegitura.
Gainera, zerbitzu hori hainbat eratara erabil daitekeela kontuan izanik,eraketarena are gehiago egiten zaigu ezinbesteko zuzeneko talde-ikas-kuntzaren barruko zein kanpoko ekintzak eta autoikaskuntza-zentroanbertan nahiz zentrotik kanpo eskainitako zerbitzuak beharko lituzkeenakbatera eraman ahal izateko.
Iñaki Unibaso46
.7:
Eraketa
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 47
Eta halatan, azpiegitura dela eta, hasiera batean hainbat ikasle-postu nahi-koak izanik ere, beharrezkoa da aurrera begira sare informatikoa ordena-gailu gehiagotarako aurreikustea. Bestalde, kokapenari eta gelarenneurriei dagokienez, euskaltegiko edozein gela egokia izan arren, kome-niko litzateke sarbiderik erosoena daukana eta sarrera bera idazkaritzatikkontrola litzatekeen gela hautatzea, arduraduna edo beste irakasleren batez dagoenean bulegariak edo beste norbaitek horren ardura izan dezan.
Azpiegitura hori daukagularik, autoikaskuntza-zerbitzuaren jarduna saiodesberdinetan banatuko genuke:
a Ordenagailu-saioa: autoikaskuntzako ikasleek eta taldeetan daudenekzentroan bertan burutuko lukete eta urrutiko autoikaskuntzako ikasle-ek kanpoan, eurek nahi duten lekuan egingo lukete. Saio horretanegingo lituzkete autoikaskuntzarako programa multimediako zeinmediatekako ariketak.
b Talde-saioa: autoikaskuntzako ikasleek, ordenagailu-saioetan ikasita-koa jorratzeko eta mintzamena lantzeko, zentroan bertan irakaslebatekin eta, gehienez, beste laupabost ikaslerekin batera burutukoluketen saioa. Urrutiko autoikaskuntzako ikasleentzat helburu horieklortzeko beste bide batzuk erabili beharko lirateke, adibidez, Internet--en bidezko txat-ak, asteburuetako egonaldiak, …
c Bakarkako saioa edo aholkularitza-saioa: autoikaskuntzako ikasleek,banan-banan eta bakoitzak bere aholkulariarekin zalantzak argituz,egindako lana aztertuz eta aurrera begira bakoitzari ondoen letorkio-keena hausnartuz burutuko litzatekeen saioa zentroan bertan, nahizon-line, zein telefonoz urrutiko ikasleen kasuan.
Gizabaliabideei dagokienez, berriz, autoikaskuntza-zerbitzuak ardura-dun bat izatea eskatzen du. Arduradun horrek egin lezakeen aholkulari-tza-lanaz gain, beste eginkizun hauek ere izango lituzke:
a Erabilera-mota desberdinak koordinatzea.
b Autoikasgelako materialez arduratzea, ordenaturik eta txukun edukiz;tresneria beti prest edukitzea eta erabilpenaren ebaluazioa egitea.
c Autoikasgelako materialen ezagutza zehatza izan eta jarraipena egi-tea, hau da, nolakoa den, zertarako, zein muga duen, eta abar, baita sordaitezkeen beharrak zeintzuk diren jakitea ere.
d Tokian tokiko antolaketaren arabera, autoikaskuntza-zerbitzuko besteirakasleak koordinatzea.
e Autoikaskuntza bultzatzea, laguntza eta aholkularitza eskainiz, beha-rrei antzemanez eta ekarpenak jasoz.
f Autoikasgelari eta zerbitzuari buruzko txostenak idaztea.
g Autoikaskuntzaren inguruko prestaketan parte hartzea.
Arduraduna euskaltegiko edozein irakasle izan badaiteke ere, teorikokibehinik behin, autoikaskuntza-zerbitzuaren ezaugarrietarako egokiak
direnen artean aukeratu beharko litzateke, esate baterako: jendearekikoabegi onekoa dena, ikusentzungailu eta informatika-alorretan ezagutzateknikoak dituena, euskalduntzeko eta alfabetatzeko prozesuen berri ger-tutik dakiena, euskararen irakaskuntzan eskarmentua duena, baita gloto-didaktikaren eta autoikaskuntzaren alorretan ezagutza pedagogikoakdituena ere. Bestalde, gainerako irakasleek ere ezagutu beharko luketeautoikaskuntza-zerbitzua, euskaltegiaren ohiko jardunera bildua egonbehar duelako eta euretako batzuek autoikaskuntza-zerbitzuan ere ahol-kulari nahiz irakasle gisa parte hartu beharko luketelako.
Autoikaskuntza-zerbitzuko arduradunaren dedikazioa matrikulatutakoikasle-kopuruaren eta antolatutako saioen arabera zehaztuko litzateke.Aukera desberdinak leudeke: egun osoan autoikaskuntza-zerbitzuan,euskaltegiko talde baten ardura eduki eta egun erdiz autoikaskuntza-zer-bitzuan...
Aholkulariek autoikaskuntzako ikasleen jarraipena egingo lukete orde-nagailuetan egiten dituzten ariketen zuzenketa eginez, beharren araberaunitate osagarriak prestatuz eta abar. Era berean, astean zehar talde-saio-ak eta bakarkako aholkularitza-saioak antolatuko lituzkete, baita urrutikoikasleentzakoak ere. Beharren arabera, giza baliabide gehiago beharkobalitz, beste irakasleek ere hartuko lukete parte talde-saioetan.
Egutegiari dagokionez, autoikaskuntza-zerbitzua urte osoan zehareskaintzea komeniko litzateke gehien, larunbatak barne, zeren hainbatikaslegairentzat ez baitago beste aukerarik. Ordutegiaren aldetik, berriz,autoikaskuntza-zerbitzua egun osoan zabalik egon daitekeen arren, ordu-tegiak antolatuko lirateke euskaltegiaren ordutegi orokorraren araberaeta, batez ere, autoikaskuntzako ikasleen arabera. Zentroan bertan dau-den ikasleen kasuan, ordutegiaren barruan lehenago aipatu diren saioakemango liratekeenez gero (ordenagailu-saioak, talde-saioak eta aholku-laritza-saioak), ordutegia saio horien arabera zehaztu beharko litzateke.Bestalde, gelaren eta materialen zaintza dela eta, arduraduna ez balegoedo talde-saioa nahiz aholkularitza-saioa ez denean, bulegariak edo besteirakasleren batek har lezake bere gain ardura hori.
Eraketari dagokion honetan ere ezin dira aipatzeke utzi ohiko taldeak etatalde horietako ikasleak autoikaskuntza-zerbitzuaz baliatzean sor litezke-en arazoak. Horrexegatik da guztiz garrantzitsua arduradunaren eginki-zuna; berezko antolamendua arretaz hartzeaz gain, euskaltegikozuzendariarekiko eta beste irakasleekiko koordinazioa ere bermatubeharko lukeelako. Horiek horrela, euskaltegiko beste talderen bat autoi-kaskuntza-gelara doanean, bere irakaslearen ardurapean joango litzate-ke. Era berean, euskaltegiko beste ikasleak taldeko ordutegitik kanpojoanez gero, jarraipena euren irakasleek egingo lukete, autoikaskuntza--zerbitzuko arduradunarekin koordinatuz.
Amaiera gisa, adibide bi azalduko genituzke: bata, nola uztartu ohiko tal-deen jarduna, ordutegi barruan zein kanpoan, autoikaskuntza zerbitzua-rekin. Eta bestea, autoikasgela baten bitartez eskainitako zerbitzuarenfuntzionamendu zehatza.
Iñaki Unibaso48
Lehenengoari dagokionez, aipatu behar da ez dela dirudien bezain erra-za, hau da, irakasleak ezin duela taldea hartu eta ikasleak autoikasgelaraeraman, ordutegiaren barruan, ariketak egin ditzaten edo ikasleei esanautoikasgela ere erabil dezaketela ordutegitik kanpo eta nahi dutenean.Honelako ekintzak taldeari aurreikusitako planean txertatuta ez badaude,ez dugu inolako etekinik aterako. Aitzitik, baliteke luzaroan gure kontrabihurtzea, ikasleek euren burua galduta ikus dezaketelako. Gainera, ziuraski irakasleak talde horretarako duen programazioa ez da autoikaskun-tza-zerbitzuan dagoen programa multimediak duenarekin bat etorriko.Beraz, nekez uztar liteke ikasleek autoikaskuntza-gelan egin lezaketenataldean gauzatzen dutenarekin. Hala ere, badago irtenbiderik.
Alde batetik, taldeko ikasleak autoikaskuntza-gelara doazenean, bertakoprograma multimedia erabili beharrean, mediatekako edo ariketen bilte-giko materiala erabil dezakete, batzuetan irakasleak agindutakoa egitekoeta besteetan aukera libreko ekintzak burutzeko. Beste aldetik, lan han-diagoa izan arren, taldeko ikasleak mailaka daitezke autoikaskuntza--gelako programa multimediak dauzkan ezaugarrien arabera eta legoz-kiekeen urrats, atal, estrato zein mailatan kokatu, programa multimediakdaukan progresioaren arabera aurrera egin dezaten. Eta aukera biak era-bil daitezke autoikaskuntza gelaz zuzeneko irakaskuntzaren barrukoekintza bezala edo ordutegitik kanpoko ekintza osagarri bezala baliatuzgero. Ondoko laukian eta modu labur batez proposamena ematen daohiko taldeen jarduna, ordutegi barruan zein kanpoan, autoikaskuntza--zerbitzuarekin uztartzeko:
.8:
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 49
• Zuzeneko irakaskuntzaren barru-ko ekintza
�Taldearen ohiko ordutegiaren ba-rruan.
�Norekin: taldeko irakaslearekin.
�Zertan: irakasleak erabakitakoa.�Jarraipena: taldeko irakaslearen ardu-
ra.�Maiztasuna: irakaslearen erabakia.�Helburua: nork bere ikas-prozesua
hobetu, gero eta autonomia gehiagoizan.
�...
• Kontuan hartu beharrekoak
�Maiztasuna beharren arabera egokitu.�Saioak aldez aurretik programatu eta
taldearen ohiko programazioan txertatu.�Saioak talde bakoitzaren beharrei ego-
kitu.�Erabakia irakasleak hartu.�Koordinazioa zuzendariak egin.�...
• Ekintza osagarria: bakarkako lana
�Taldearen ohiko ordutegitik kanpo.
�Norekin: autoikasgelako arduradunare-kin.
�Zertan: ikasleak erabakitakoa.�Jarraipena: dagokion irakaslearen
ardura.�Maiztasuna: ikaslearen erabakia.�Helburua: ikasleak berak ezarritakoak.�...
• Kontuan hartu beharrekoak
�Maiztasuna ikaslearen esku.�Zer landu ikaslearen erabakia.�...
• Egitekoak
�Programa multimedia erabiliz gero,Ikasle bakoitzaren ebaluazioa dagokionmailan kokatzeko. Arduraduna: taldekoirakaslea.
�Mediateka erabiliz gero, ariketak pro-posatu edo aukera librea eman ikasleei.Arduraduna: taldeko irakaslea.
�Asistentziaren kontrola taldeko irakas-learen esku.
�Ikasleek egindako ekintzen jarraipenataldeko irakaslearen esku.
�Jarduera: taldeko irakasleak hizkun-tzari dagozkion galderak eta zalantzakargituko ditu. Era berean, taldeko ira-kasleak programari edo ordenagailuenfuntzionamenduari buruzko galderak,arazoak eta bestelakoak jaso eta ardura-dunari adieraziko dizkio.
�...
• Gabeziak. Arazoak. Irtenbideak
�Taldeko ikasle guztientzat ordenagailunahikorik ez izatea.Taldea bitan banatu eta batzuek bakar-kako lana egin bitartean, besteek ira-kaslearekin mintza-saioren bat edobeste ekintzaren bat burutu.
�...
• Egitekoak
�Programa multimedia erabiliz gero,Ikasle bakoitzaren ebaluazioa dago-kion mailan kokatzeko. Arduraduna:taldeko irakaslea.
�Mediateka erabiliz gero, ikasleak auke-ratutako ariketak edo irakasleak agin-dutakoak. Arduraduna: ikaslea.
�Asistentziaren kontrola arduradunarenesku.
�Ikasleek egindako ekintzen jarraipenataldeko irakaslearen esku.
�Jarduera: ikasleak zalantzak argitzekoautoikasgelako arduradunarenganajoko du.
�...
• Gabeziak. Arazoak. Irtenbideak
�Ikaslea gelara joan eta ordenagailuetanedo lan egiteko lekurik ez.Itxaron edo hurrengo batean itzuli.Mediatekako ariketak aukeratu etabeste leku batera joan.
�...
Bigarrenari dagokionez, hau da, autoikasgela baten bitartez autoikas-kuntza-zerbitzua eskainiz gero, zerbitzu hori malgua izateaz gain, berefuntzionamendua sistematizatu behar da eta modulu zehatzak eskainibehar dira, ikasleei gutxieneko baldintza batzuk eskatuz. Ikastaro--moduluak, besteak beste, honelakoak izan daitezke: urte osokoak(300-350 ordu); urritik ekainera (240-280 ordu); hiruhilabetekariak(100-150 ordu); bereziak, mailako azterketak edo EGA prestatzeko(150-200 ordu) eta udako ikastaroak (100 ordu). Ikastaro-moduluhorietan matrikulatzen den ikasleak ondoko baldintzak bete beharkolituzke:
• Ordenagailu-saioetarako ordutegi malgua izango du: ikasleak erabaki-tzen du noiz doan, betiere zentroa zabalik dagoen bitartean, jakina.
• Talde-saioetarako eta aholkularitza-saioetarako euskaltegiak zehaztu-tako ordutegiren bat hautatu beharko du. Saio hauen ordutegia euskal-tegiak zehazten badu ere, ikasleen aukerak kontuan hartuta egingolitzateke. Horrela egin ezean, oso zaila izan daiteke autoikaskuntza--zerbitzua antolatzea, zerbitzua bera eta bertako giza baliabide guztienerabilgarritasuna ikasle guztien eta bakoitzaren nahietara makurtutaeta baldintzatuta geldituko liratekeelako.
Iñaki Unibaso50
• Gutxieneko asistentzia gela irekiko ordenagailu-saioetan. Esate baterako,astean 8 orduko modulua bada, ikasleak 6 ordu izango lituzke programamultimedia erabiltzeko zein mediatekako ariketak egiteko eta gutxienez 4edo 5 orduko derrigorrezko asistentzia eskatuko genioke. Jakina da,berak nahi badu, ordu gehiago sar ditzakeela, baina atal hau euskaltegia-ren esku uzten dugu, bestelako ondorioak ekar ditzakeelako (ordu horiekordaindu beharra…). Dena den, astean 6 ordu baino gehiago ordenagai-luan lanean eta epe luze batean, bederatzi hilabeteko ikastaro batean esa-teko, oso ikasle gutxik sartuko lituzke, nekagarri bihur daitekeelako.
• Astero antolatzen diren talde-saioetara eta aholkularitza-saioetarajoan beharra. Esandako adibidearekin jarraituz, astean 8 ordukomodulua alegia, mintzamena lantzeko talde-saioetan ikasleak asteangutxienez eta derrigorrez ordu bete sartu beharko luke. Eta tutoretzaedo aholkularitza-saioetan beste horrenbeste eskatuko genioke ikas-leari.
Eta eskakizunekin batera, ezin dugu ahaztu ikasleari ere uneoro eta,batez ere, autoikaskuntzan barrena abiatzen hasten denean, informazioaeman behar diogula: zer egin dezakeen; non dauden gauzak, materialak;arazoren bat daukanean nora edota norengana jo behar duen …; osteran-tzean, ikasle izatetik ikasle ohi bihurtuko zaigu eta gure ahalegin guztiakalfer-alferrik galduta izango genituzke.
“Errazagoa da printzipio filosofikoez hamaika liburu idaztea, haietako bat praktikan jartzea baino”
Leon Tolstoi (1828-1910)
Laburtuz, bada:
• Autoikaskuntza-zerbitzuaz ohiko talde-ikaskuntza eta autoikaskuntza--sistemak balia daitezke. Bakoitzak bere berezitasunak izanda ere, eus-kaltegiaren jardunak sistema biak era askatu batez zein gurutzatuta bileta uztar ditzake.
• Autoikaskuntza-zerbitzuak ikasle berriengana heltzea ahalbidetzendigu. Era berean, gurean hainbat urtetan ikasle izan ditugunak eta neu-rri batean talde-ikaskuntzan nazka-nazka, gogaituta edo asper egindaleudekeenentzat aukera berria ere izan daiteke, euren ikas-prozesuaamaitzeko edo dauzkaten helburuak asetzeko.
• Talde-ikaskuntzarekiko uztardura alde batera utzirik, autoikaskuntza--zerbitzuak hiru oinarri beharko lituzke: aholkularitza, programa mul-timedietako bat eta mediateka edo ariketen biltegia. Eta horiekin bate-ra, osagai guztiak gorpuztuko lituzkeen antolaketa ere ezinbestekoa da.
• Materialei arreta berezia eman behar zaie. Talde-ikaskuntzan ez beza-la, autoikaskuntzan ikaslea bakarrik dago, ikasteko jarduna burutzenduenean irakaslea ez dauka alboan, edo aurrean hobeto esanda, taldeandaukan bezala. Beraz, materialak sortzerakoan edo egokitzerakoanberezitasun hau kontuan hartu behar da.
Azken gogoetak
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 51
• Kontuan hartu behar dugu horrelako zerbitzua abian jartzen denean,jarri aurretik esango genuke hobeto, hainbat aldaketa eragingo duela:aldaketa pedagogikoak eta metodologikoak, ekinbide berriak, ikas-hel-buru berriak, estrategia berriak, etab.; aldaketak baliabideetan tekno-logiaren aurrerakuntzaren eskutik eta aldaketak gizabaliabideetan erebai, irakasleen heziketa behar-beharrezkoa baita daukagun erronkariaurre egin nahi badiogu, bederen.
Honaino heltzen da gure ekarpena, oraingoz. Ziur aski proposamengehiago egon dagoela eta baliteke honako hau baino aberasgarriagoa iza-tea. Gaia zabala da eta oraindik hastapenetan gaude. Eta horrela izanik,lerro hauetatik hausnarketarako eta eztabaidarako iritzi bat plazaratzeaizan dugu helburu. Geroak esango digu emankorra izan denentz.
Iñaki Unibaso52
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 53
HUSTUKETA-FITXA
EDUKIA KODEAKArloa-Atala-Azpia-Kont-Azpik
Maila
Euskalkia (Alfa I, Alfa II, euskaldunberrientzat egokitua)
Hizkuntza formak: izen-sintagma
Hizkuntza formak: aditza
Hizkuntza formak: sintaxia
Fonetika
Ortografia
Lexikoa
Trebetasuna, azpitrebetasuna
Gaia, azpigaia
Testu-mota
Testuera
Kontestua
Funtzioa
Ibilbidea
Ikasten ikasi
Azterketa-eredua
...
PROZEDURA KODEAKArloa-Atala-Azpia-Kont-Azpik
Euskarria
Ariketa-mota
Instrukzioak
BESTELAKOAK KODEAK
Izenburua
Material osagarriak: Audioa (zinta-CDa, pista) A
Material osagarriak: Bideoa (zinta, pista) B
Material osagarriak: Liburua, aldizkaria, artikulua, ...
Loturak
Ariketaren zenbakia
Iñaki Unibaso54
2. E
RA
NS
KIN
AE
DU
KIE
N S
AIL
KA
PE
NA
Mailak
: eus
kald
untz
eare
n m
aila
k.1
1A m
aila
2 1B
mai
la3
2 m
aila
4 3
mai
la5
4 m
aila
Azte
rketa
k: a
zter
keta
-ere
duak
.
11 1
HE
12 2
HE
13 3
HE
14 4
HE
1 HE
Adm
inist
razio
a
21 1
HE
22 2
HE
2 HE
Hez
kunt
za
31 E
GA:
ata
riko
prob
a32
EG
A: id
atzia
33 E
GA:
aho
zkoa
3 EG
A
41 1
mai
la42
2 m
aila
43 3
mai
la44
4 m
aila
4 Eu
skal
dunt
zea
51 O
Inar
rizko
zikl
oa52
Goi
zikl
oa5
Hizk
untz
Esk
ola
Ofiz
iala
Eu
skarr
ia: e
gink
izun
a bu
rutz
eko
erab
iliko
den
bita
rteko
nag
usia
.1
Audi
oa2
Bide
oa3
Pape
ra4
Ord
enag
ailu
a
Fo
neti
ka
: Hiz
kunt
zare
n al
derd
i fon
olog
ikoa
k la
ntze
ko.
1 Fo
nem
a be
rezia
k: tz
, tx,
ts2
Fone
ma
bere
ziak:
z, x
, s3
Fone
ma
bere
ziak:
il>ll,
in>ñ
, ..k
4 Fo
nem
a be
rezia
k:id
azke
ra e
ta a
hosk
era
5 As
imila
zio e
ta e
lipsia
k6
Doin
uera
: eus
kal a
zent
ua e
ta in
tona
zioa
Eu
skalk
iak
: E
uska
ldun
zaha
rren
ka
suan
A
lfabe
tatz
e I
eta
Alfa
beta
tze
II eg
iteko
arik
etak
. Eus
kald
unbe
rrien
kau
suan
, ber
riz,
toki
an to
kiko
eus
kalk
iare
n ez
auga
rri n
abar
men
enak
eza
gutz
ea.
11 A
lfabe
tatz
ea (A
lfa I)
12 L
anke
ta (A
lfa II
)13
Lan
keta
(Eus
kber
ri)1
Bizk
aier
a
21 A
lfabe
tatz
ea (A
lfa I)
22 L
anke
ta (A
lfa II
)23
Lan
keta
(Eus
kber
ri)2
Gip
uzke
ra
31 A
lfabe
tatz
ea (A
lfa I)
32 L
anke
ta (A
lfa II
)33
Lan
keta
(Eus
kber
ri)3
Nafa
rrera
41 A
lfabe
tatz
ea (A
lfa I)
42 L
anke
ta (A
lfa II
)43
Lan
keta
(Eus
kber
ri)4
Lapu
rtera
51 A
lfabe
tatz
ea (A
lfa I)
52 L
anke
ta (A
lfa II
)53
Lan
keta
(Eus
kber
ri)5
Zube
rera
6 Ar
abak
o eu
skar
a
Ort
og
rafi
a:
1 Pu
ntua
zio-m
arka
k2
Mai
legu
en id
azke
ra3
Hitz
elka
rtuak
4 Si
glak
eta
labu
rdur
ak5
H le
trare
n er
abile
ra6
Zenb
akia
k: o
rdin
alak
7 Ze
nbak
iak:
kar
dina
lak
Lexik
oa
: Gai
aren
ara
bera
lexi
koa
land
uko
da. D
ena
den,
zen
bait
kont
zept
u ko
ntsu
lta m
odua
n ag
er d
aite
zke.
1 Lo
kuzio
ak, e
saer
a za
harra
k, a
tsot
itzak
, erre
fraua
k2
Sino
nim
oak
3 An
toni
moa
k4
Ono
mat
opei
ak
Ari
keta
-mo
ta: a
riket
a bu
rutz
eko
erab
ili be
har d
en p
roze
dura
.1
Oke
rrak
zuze
n2
Egia
/Gez
urra
(Ond
o/Tx
arto
)3
Auke
ra a
nitz
ekoa
k
41 E
rant
zun
labu
rrak
42 B
errid
azke
ta43
Lab
urpe
na e
gin
44 Id
azla
na45
Dikt
aket
a
4 Id
azte
koak
51 H
itzak
52 E
sald
iak
53 P
asar
teak
54 T
estu
a et
a iru
dia
5 El
kartu
6 Hu
tsun
eak
bete
71 H
itzak
72 E
sald
iak
73 P
asar
teak
74 Ir
udia
k
7 O
rden
ean
jarri
Gaia
: gai
zeh
atz
bate
n in
guru
ko le
xiko
a et
a be
stel
akoa
k ze
hark
aed
o zu
zene
an la
ntze
ko. Z
erre
nda
HAB
Ek m
ater
iala
k sa
ilkat
zeko
erab
iltze
n du
ena
(gai
ak, a
zpig
aiak
, ...)
izan
go li
tzat
eke.
Ara
uak
: Eu
skal
tzai
ndia
ren
arau
ak e
zagu
tzea
. Ar
iket
a ba
ino
kont
sulta
.
Baliab
ide t
estu
ala
k: B
erez
land
u al
a be
ste
atal
en b
arru
an.
Fu
ntz
ioak
: HEO
K-en
zeh
aztu
tako
ak.
Ikaste
n ikasi
1G
ram
atika
lant
zen
2Tr
ebet
asun
ak la
ntze
n3
Hizk
untz
form
ak la
ntze
n4
Orto
graf
ia la
ntze
n5
Iibilb
idea
k la
ntze
n6
Lana
pla
nifik
atze
n7
Estra
tegi
ak la
ntze
n8
Funt
zioak
lant
zen
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 55
Ibil
bid
ea
k:
Zenb
ait
ibilb
ide
aurre
tiaz
zeha
ztuk
o lir
atek
e. B
este
hain
bat i
kasl
e ba
koitz
aren
beh
arriz
anen
ara
bera
oso
tuko
lira
teke
.H
onel
akoa
k be
hin
eta
berr
iz e
rrep
ikat
zen
dire
la i
kusi
z ge
ro,
mat
eria
l-ban
kura
eka
rriko
lira
teke
.
11Te
stua
k la
ntze
n (?
)12
Test
u-m
otak
(?)
13Te
stu-
erak
(?)
14Ik
aste
n ika
si (?
)15
1O
inar
rizko
ak
21Az
terk
etak
pre
stat
zen
22Ik
asle
ei e
gokit
utak
oak
232
Bere
ziak
So
zio
lin
gu
isti
ka: G
aien
bar
ruan
lant
zeko
a
Ku
ltu
ra: G
aien
bar
ruan
lant
zeko
a
Te
stu
-Mo
tak
1El
karri
zket
a2
Inst
rukz
ioa
3Na
rrazio
a4
Desk
ribap
ena
5Az
alpe
na6
Argu
dioa
Te
stu
-era
k: H
EOK-
en z
ehaz
tuta
koak
.
Ko
nte
stu
ak
: HEO
K-en
zeh
aztu
tako
ak. G
aiek
in lo
tuak
.
De
nb
ora
-pa
sa
k
1Hi
tz g
urut
zatu
ak2
Letra
-zop
ak3
Iraga
rkizu
nak
4Jo
koak
Hiz
ku
ntz
Fo
rma
k: A
tala
k et
a az
piat
alak
11 D
eklin
abid
ea12
Izen
ak13
Gal
detz
aile
ak14
Izen
orda
inak
15 D
eter
min
atza
ileak
16 A
djek
tiboa
k17
Adb
erbi
oak
18 P
ospo
sizio
ak19
Hitz
-sor
tzai
leak
1 Iz
en s
inta
gma
21 In
dika
tiboa
22 B
aldi
ntza
zkoa
23 A
ditz
-louk
uzio
ak24
Asp
ektu
a25
Agi
nter
a26
Aha
lezk
oa27
Sub
junt
iboa
28 B
este
form
ak
2 Ad
itza
31 J
oske
ra32
Per
paus
bak
una
33 P
erpa
us e
lkartu
a: ju
ntad
ura
34 P
erpa
us e
lkartu
a:m
ende
raku
ntza
, txe
rtaku
ntza
35 P
erpa
us e
lkartu
a: lo
kailu
ak
3 Si
ntax
ia
Hiz
ku
ntz
Fo
rma
k: A
zpia
tala
k, k
ontz
eptu
ak e
ta a
zpik
ontz
eptu
ak
1101
Abs
olut
ua11
02 E
rgat
iboa
1103
Dat
iboa
1104
Ines
iboa
1105
Gen
itibo
edut
ezko
a11
06 A
dlat
iboa
1107
Adl
atib
o bu
katu
zkoa
1108
Abl
atib
oa11
09 S
ozia
tiboa
1110
Gen
itibo
leku
-den
bora
zkoa
1111
Des
tinat
iboa
1112
Mot
ibat
iboa
1113
Inst
rum
enta
la11
14 P
artit
iboa
1115
Pro
latib
oa11
16 K
asu
biko
itzak
1117
Bird
eklin
abid
ea
11 Deklinabidea
121
Izen
pro
pioa
k / i
zen
arru
ntak
122
bizig
abea
k / b
izidu
nak
123
Plur
al h
urbi
la12
4 X
eta
biok
125
Izen
era
torri
ak e
ta k
onpo
satu
ak12
6 Hi
tz e
lkartu
ak: i
zena
+ iz
ena
127
Hitz
elka
rtuak
: ize
na +
adje
ktib
oa
12 Izenak
1301
nol
a, n
olak
oa13
02 n
or (n
ork,
nor
i, no
ren,
...)
1304
zer
(zer
k, z
erta
z,...
)13
05 n
on (n
ongo
a, n
ora,
non
dik,
...)
1306
noi
z (n
oizk
o, n
oizt
ik, n
oiz
arte
, ...)
1307
zei
n (z
eine
k, z
eini
, ...)
1308
zen
bat (
zenb
atek
, zen
bat o
rdut
an, .
..)13
09 z
eren
ald
eko,
zer
i bur
uz, z
ein
egun
etar
ako,
...
1310
nor
entz
ako,
nor
aino
ko, n
oren
gana
ko, .
..13
11 n
oren
gatik
, zer
enga
tik13
12 n
orek
iko
13 Galdetzaileak
141
Perts
ona-
izeno
rdai
nak
142
Form
a in
dartu
ak14
3 Iz
enor
dain
mug
agab
eak
144
Bihu
rkar
iak
145
Elka
rkar
iak
14 Izenordainak
151
Erak
usle
ak15
2 Er
akus
le in
dartu
ak15
3 Fo
rma
berri
ndar
tuak
1541
Kar
dina
lak
1542
Neu
rriak
1543
Ord
inal
ak15
45 B
anat
zaile
ak
154
Zenb
atza
ileak
15 Determinatzaileak
161
Gra
du-m
arka
k16
2 G
radu
atza
ileak
163
Atziz
ki gr
adua
tzai
leak
164
-ko
eta
(r)en
, ize
nlag
unak
sor
tzek
o16
5 Ad
itz-p
artiz
ipio
a ize
nond
o gi
sa
16 Adjektiboak
171
Adbe
rbio
-sin
tagm
ak17
2 Le
ku-a
dber
bioa
k17
3 De
nbor
a-ad
berb
ioak
174
Aditz
aren
gra
duat
zaile
ak17
5 Iri
tzi-a
dber
bioa
k17
6 M
odu-
adbe
rbio
ak
17 Adberbioak
18 P
ospo
sizio
ak19
1 At
zizkia
k19
2 Au
rrizk
iak
19 H
itz-s
ortz
aile
ak19
3 Hi
tz-e
lkartu
ak
Iñaki Unibaso56
2111
NO
R21
12 N
OR-
NORK
2113
NO
R-NO
RI21
14 Z
ER-N
ORI
-NO
RK
211
Ora
inal
dia
2121
NO
R21
22 N
OR-
NORK
2123
NO
R-NO
RI21
24 Z
ER-N
ORI
-NO
RK
212
Lehe
nald
ia
21 Indikatiboa
2111
NO
R21
12 N
OR-
NORK
2113
NO
R-NO
RI21
14 Z
ER-N
ORI
-NO
RK
211
Ora
inal
dia
2121
NO
R21
22 N
OR-
NORK
2123
NO
R-NO
RI21
24 Z
ER-N
ORI
-NO
RK
212
Lehe
nald
ia
22 Baldintzazkoa
2311
Bizi
izan
2312
Ari
izan
231
NOR
2321
Nah
i23
22 B
ehar
2323
Bal
io23
24 A
hal /
Ezin
232
NOR-
NORK
233
Aspe
ktua
23 Aditz-loukuzioak24
11 e
z-bu
rutu
pun
tuka
ria24
12 b
urut
ua24
13 e
z-bu
rutu
a24
14 g
erta
kizun
a
241
Ora
inal
dia
2421
ez-
buru
tu p
untu
karia
2422
bur
utua
2423
ez-
buru
tua
2424
ger
takiz
una
242
Lehe
nald
ia
24 Aspektua
251
NOR
252
NOR-
NORK
253
NOR-
NORI
254
ZER-
NORI
-NO
RK25
5 da
dila
/dez
ala
256
daite
zela
/dez
atel
a25
7 ga
iteze
n/de
zagu
n
25 Agintera26
11 N
OR
2612
NO
R-NO
RK26
13 N
OR-
NORI
2614
ZER
-NO
RI-N
ORK
261
Ora
inal
dia
2621
NO
R26
22 N
OR-
NORK
2623
NO
R-NO
RI26
24 Z
ER-N
ORI
-NO
RK
262
Lehe
nald
ia
2631
NO
R26
32 N
OR-
NORK
2633
NO
R-NO
RI26
34 Z
ER-N
ORI
-NO
RK
263
Hipo
tetik
oa
26 Ahalezkoa
2711
NO
R27
12 N
OR-
NORK
2713
NO
R-NO
RI27
14 Z
ER-N
ORI
-NO
RK
271
Ora
inal
dia
2721
NO
R27
22 N
OR-
NORK
2723
NO
R-NO
RI27
24 Z
ER-N
ORI
-NO
RK
272
Lehe
nald
ia
27 Subjuntiboa
281
Form
a in
perts
onal
ak
2821
era
zi28
22 e
ragi
n28
2 Ad
itz e
ragi
lea
2831
NO
R (e
gon,
joan
, ibi
li, et
orri)
2832
NO
R-NO
RK(e
duki,
jakin
, era
man
,ek
arri,
esa
n, ir
uditu
)28
33 E
ritzi
2834
Ego
kitu
2835
Ihar
dun
2836
Etz
an28
37 J
ario
2838
Irau
n28
39 E
rabi
li
283
Aditz
trin
koak
284
Pasib
a: p
artiz
ipio
a +
A
285
Hita
noa
eta
alok
utib
oa
28 Beste formak
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 57
311
Gal
dega
ia e
ta m
intz
agai
a31
2 G
alde
gaia
adi
tzar
en b
aiet
za e
ta e
zetz
a de
nean
313
Gal
dega
ia a
ditz
a be
ra d
enea
n31
4 G
alde
gaia
era
kusle
a et
a ad
berb
ioa
dene
an31 Joskera
315
Gal
dega
ia iz
enor
dain
a de
nean
321
Baie
zkoa
k32
2 Ez
ezko
ak32
3 G
alde
zkoa
k32
4 Pa
rtiku
lak:
om
en, b
ide,
ote
325
Harri
dura
zkoa
k32
6 Ag
inte
zkoa
k
32 Perpausbakuna
327
Desid
erat
iboa
k
3311
Em
endi
ozko
ak33
12 E
men
dioz
ko e
sam
olde
ak33
13 H
auta
karia
k33
14 A
urka
ritza
koak
3315
Ban
atza
ileak
331
Junt
agai
luzk
oak
332
Albo
raku
ntza
zkoa
k
33 Perpaus elkartua:juntadura
3411
Kon
plet
ibak
3412
Zeh
ar g
alde
ra34
1 Iz
en-fu
ntzio
zkoa
3421
Erla
tiboz
koak
342
Izen
lagu
n-fu
ntzio
zkoa
3431
Den
bora
zkoa
k34
32 M
oduz
koak
3433
Kon
para
ziozk
oak
3434
Hel
buru
zkoa
k34
35 K
ausa
zkoa
k34
36 B
aldi
ntza
zkoa
k34
37 K
ontz
esib
oak
343
Aditz
lagu
n-fu
ntzio
zkoa
34 Perpaus elkartua: menderakuntza
351
Emen
dioz
koak
352
Haut
akar
iak
353
Aurk
aritz
akoa
k35
4 O
ndor
iozk
oak
355
Kaus
azko
ak
35 Perpauselkartua:lokailuak
Treb
etas
unak 10
1Ad
i ego
n hi
tz g
ako
gehi
ago
noiz
atze
man
go10
2Ah
ozko
test
u ba
ten
esan
ahi g
loba
la u
lertu
103
Ahoz
ko te
stu
bate
n es
anah
i glo
bala
ule
rtu10
4Be
rbal
dia
egitu
ratz
en d
uten
adi
eraz
pide
disk
urts
iboe
i erre
para
tu10
5Be
rbal
dian
fone
ma,
hitz
eta
esa
ldi e
sang
urat
suak
ber
eizi
106
Berb
aldi
aren
mez
ua n
orbe
rare
n au
rretik
o ez
agut
zare
kin lo
tu10
7Da
tu z
ehat
zak
bila
tu, g
aine
rako
a ba
zter
utz
ita10
8En
tzun
dako
aren
ara
bera
ego
era,
par
taid
eak
eta
xede
ak (k
onte
stua
) ate
ra
109
Esan
ahia
jaso
tzek
o ad
iera
zpid
e lin
guist
iko, p
aral
ingu
istiko
eta
hizk
untz
az k
anpo
koei
arre
ta ja
rri, e
sate
rako
:do
inua
, im
intz
ioak
, erri
tmoa
, eta
b.11
0G
ai b
aten
ingu
ruan
ent
zund
ako
info
rmaz
io b
erez
ia a
tera
111
Gai
jakin
bat
zuen
ingu
ruan
era
biltz
en d
en o
hiko
hizt
egia
atz
eman
112
Ger
taer
en a
rteko
lotu
rak
igar
ri11
3Hi
tz g
akoe
tan
oina
rritu
114
Hitz
en a
zent
uazio
a ez
agut
u11
5Hi
tzez
edo
ez-
hitz
ezko
bal
iabi
dez
adie
razi
uler
tu d
en a
la e
z, e
dota
arg
ibid
eak
eska
tu11
6Hi
tzez
hitz
itzu
li gab
e es
aldi
en e
ta e
nunt
ziatu
en e
sana
hia
uler
tu11
7Ka
nal d
ifere
ntee
tan
eman
dako
sol
asal
diak
ule
rtu (a
urre
z au
rre,ir
ratiz
, tel
ebist
az...
)
118
Kont
estu
a (e
goer
a, p
arta
idea
k, x
edea
...) a
tera
tzek
o au
rreko
eza
gutz
az b
alia
tu: m
undu
ari b
uruz
ko e
zagu
tza
orok
orra
k, g
ai ja
kin h
orri
buru
zkoa
k, te
stu-
mot
ari d
agoz
kiona
k11
9Ko
ntes
tuaz
bal
iatu
z hi
tzen
esa
nahi
a as
mat
u12
0Le
henb
izi g
aia
orok
orre
an u
lertu
eta
ger
o xe
heta
sune
tara
jo12
1M
intz
aldi
/sol
asal
di-z
ati b
at g
ogoa
n ha
rtu12
2Te
stui
ngur
uan
erre
fere
ntzia
har
tuz
hizt
unen
iritz
i, as
mo,
um
ore-
punt
tu, i
roni
a, e
tab.
inte
rpre
tatu
123
Test
uko
idei
a na
gusie
i ant
zem
an12
4Te
stu-
mot
aren
, gai
aren
eta
hizl
aria
ren
inte
ntzio
az e
zagu
tzen
den
a ko
ntua
n iza
nik,
ent
zung
o de
na ig
arri
125
Uler
tu b
erri
dene
tik a
biat
uz, g
ero
zer e
ntzu
ngo
den
atze
man
1 Entzumena
126
Xede
-hizk
untz
aren
soi
nuak
ber
eizi
211
Helb
urue
n ze
hazt
apen
a21
2Id
eiak
bild
u21
3Er
aket
a21
Idaz
lana
pla
nifik
atu
221
Test
ua a
ntol
atu
gaia
ren
haria
ri ja
rraitu
z22
2Id
azla
nare
n es
kem
a bu
rutu
: par
rafo
ak e
do a
tala
k m
ugat
u id
azte
ari e
kin a
urre
tik22
3Id
eiak
esa
ldi la
burre
tan
adie
razi
parra
foak
osa
tuz
224
Zirri
borro
ak e
gin
225
Norb
erar
en h
izkun
tzar
a jo
226
Iraku
rlear
i tes
tua
uler
tzen
lagu
nduk
o di
oten
bal
iabi
deak
era
bili (
test
u-ad
iera
zleak
,ize
nbur
uak,
labu
rpen
ak...
)
22 Id
azla
na g
auza
tu
231
Berri
kusk
eta:
Irak
urri
232
Berri
kusk
eta:
Ber
regi
n23
3Be
rriku
sket
a: E
balu
atu
23 Id
azla
na b
errik
usi
2 Idazmena
Iñaki Unibaso58
3101
Elka
rrizk
eta
aurre
ikusi
eta
pres
tatu
(une
a, to
nua,
est
iloa.
..)31
02M
intz
aldi
a pr
esta
tzek
o eg
oera
ana
lisat
u31
03M
intz
aldi
a pr
esta
tzek
o id
atziz
ko e
uska
rriak
era
bili (
bate
z er
e ba
karri
zket
etar
ako:
gid
oiak
, oha
rrak.
..)31
04G
aia
aurre
ikusi
eta
pres
tatu
(inf
orm
azio
a, e
gitu
ra, h
izkun
tza,
eta
b.)
31 M
intz
aldi
a pl
anifik
atu
3201
Egoe
ra b
akoi
tzar
i dag
okio
n ga
ia a
uker
atu
3202
Gai
a au
rkez
tu, p
ropo
satu
edo
has
iera
em
an32
03G
arat
u32
04Bu
katu
tzat
em
an32
05Pa
rte h
artu
nah
i del
a ad
iera
zi (k
einu
en, s
oinu
en e
do h
itzen
bid
ez)
3206
Sola
skid
eare
n ar
reta
era
karri
3207
Parte
har
tzek
o un
erik
egok
iena
auk
erat
u32
08So
lask
ide
bate
k hi
tza
noiz
eska
tzen
due
n ko
ntur
atu
3209
Sola
skid
eari
hitz
a un
e eg
okia
n em
aten
jakin
3209
Bai n
orbe
rak,
bai
bes
teak
ule
rtu d
uela
ziu
rtatu
3210
Eusk
arar
en fo
nem
a be
rezia
k ul
ertz
eko
eran
aho
skat
u32
11Ah
otsa
kon
trola
tu: b
olum
ena,
tonu
a, k
aden
tzia
3212
Ez-h
itzez
ko k
ode
egok
iak
erab
ili; k
einu
ak e
ta m
ugim
endu
ak32
13Be
gira
da e
ntzu
leen
gana
zuz
endu
3214
Txan
da h
artz
en ja
kin: H
asie
ra e
ta a
mai
era
mar
katu
z32
15El
karri
zket
a be
ste
gai b
ater
a er
aman
3216
Gai
a de
sbid
erat
u, g
aine
tik p
asa
3217
Gai
ber
ri ba
t leh
enag
oko
bate
kin lo
tu32
18Tx
anda
mot
z et
a lu
zeet
an p
arte
har
tu32
19Ab
iadu
ra, e
rritm
oa e
ta in
tona
zio-e
redu
ak m
enpe
ratu
3220
Jario
korta
sun-
mai
la tx
ukun
a iza
n32
21El
karri
zket
aren
xed
eak
ezag
utu
eta
nego
ziatu
3222
Elka
rrizk
etar
ako
esam
olde
eta
esa
era
egok
iak
erab
ili
32 D
iskur
tsoa
ren
anto
lake
ta
331
Itzul
ingu
ruko
adi
eraz
pide
ez, a
dibi
deez
, kon
para
zioez
eta
des
krib
apen
ez b
alia
tu h
itzen
bat
ez
gogo
ratz
ean
332
Adie
razi
nahi
den
a ad
iera
zi ah
al d
enar
ekin
bat
ez
dato
rrene
an m
ezua
ald
atu,
moz
tu e
do s
aihe
stu
333
Aditz
era
eman
nah
i den
hitz
aren
hur
bile
na e
do a
ntze
koen
a em
an33
4Ah
ozko
adi
eraz
pena
kon
trola
tu, e
tena
k, e
rrepi
kape
nak,
atz
e-au
rreak
eta
aut
ozuz
enke
tak
egin
ez33
5Ja
rdun
aren
xeh
etas
un-m
aila
ego
kia a
uker
atu
336
Sola
skid
eak
uler
tzen
due
n ziu
rtatu
33 M
intz
aldi
aren
esa
nahi
a
3401
Esal
diar
en e
gitu
ra s
oild
u34
02Fu
ntse
zkoa
k ez
dire
n hi
tzak
baz
tertu
3403
Esam
olde
ak e
ta k
unpl
imen
duzk
o ad
iera
zpen
ak e
rabi
li34
04So
lask
idea
ri la
gunt
za (a
rgib
idea
k, e
rrepi
katz
ea) e
skat
u34
05No
rber
aren
hizk
untz
ara
jo34
06Us
u er
abiltz
en d
iren
esal
diak
gog
oan
eduk
i34
07Be
tela
neko
form
ulak
era
bili p
roze
satz
eko
beha
r den
den
bora
irab
azte
ko34
08Au
tozu
zenk
etak
egi
n34
09Es
an n
ahi d
ena
zeha
ztu
3410
Idei
a na
gusia
k er
repi
katu
eta
labu
rtu, p
ents
atze
ko d
enbo
ra h
artu
z
34 M
intz
aldi
a ek
oizt
u
3 M
intz
amen
a
Autoikaskuntza-zerbitzua euskara ikas-irakasteko (eta II) 59
401
Adi e
gon
hitz
gak
o ge
hiag
o no
iz at
zem
ango
402
Atze
ra it
zuli e
ta b
erriz
irak
urri
403
Datu
zeh
atza
k bi
latu
, gai
nera
koa
bazt
er u
tzita
404
Erre
fere
nte
anaf
oriko
ak e
ta k
ataf
oriko
ak id
entif
ikatu
405
Esal
di e
do d
iskur
tso
mai
lako
kon
test
uaz
balia
tu, h
itz e
zeza
gune
n es
anah
ia a
smat
zeko
406
Esan
ahia
jaso
tzek
o ad
iera
zpid
e lin
guist
iko, p
aral
ingu
istiko
eta
hizk
untz
az k
anpo
koei
arre
ta ja
rri; e
sate
rako
: iru
diak
, tip
ogra
fia, t
estu
aren
form
atoa
, ord
ena,
ban
aket
a, e
tab.
407
Gai
a ga
inbe
gira
tu h
itz g
akoa
k et
a ze
nbai
t inf
orm
azio
esk
urat
uz40
8He
lbur
u ja
kin b
ater
ako
info
rmaz
io e
rrele
bant
ea a
urkit
u40
9Hi
tz b
atek
har
ditz
akee
n fo
rmen
arte
ko lo
tura
atz
eman
(dek
linab
idea
, era
torp
ena,
kon
posa
keta
...)
410
Hitz
ber
ri ba
tek
best
e ez
agun
bat
ekin
due
n lo
tura
atz
eman
411
Hitz
eze
zagu
nen
esan
ahia
infe
ritu
kont
estu
aren
bid
ez41
2Hi
tz e
zeza
gune
n es
anah
ia in
ferit
u ko
ntes
tuar
en b
idez
Irak
urri
oste
ko e
gink
izuna
z al
dez
aurre
tik ja
betu
eta
azt
ertu
413
Hitz
gak
oeta
n oi
narri
tu41
4Hi
tzak
nol
a ah
oska
tzen
dire
n ja
kin41
5Hi
tzez
hitz
itzu
li gab
e, e
sald
ien
eta
enun
tzia
tuen
esa
nahi
a ul
ertu
416
Idei
a na
gusia
k ja
so b
igar
ren
mai
lako
ak b
azte
rtuz
417
Iraku
r-est
rate
giak
irak
ur x
edea
ri eg
okitu
418
Iraku
rri a
urre
ko p
redi
kzio
ak e
gin
419
Iraku
rri o
stek
o eg
inkiz
unaz
ald
ez a
urre
tik ja
betu
eta
azt
ertu
420
Iraku
rrita
ko in
form
azio
az b
alia
tu te
stua
ren
jarra
ipen
a au
rreiku
stek
o42
1Ira
kurri
tako
test
uare
n fu
ntzio
a au
rkitu
(inf
orm
atu,
arg
udia
tu, a
gind
u, le
ziatu
...)
422
Iraku
rrita
koaz
bal
iatu
falta
den
info
rmaz
ioa
infe
ritze
ko42
3Ira
kurtz
eko
abia
dura
xed
eare
n ar
aber
a an
tola
tu42
4Ira
kurtz
eko
abia
dura
xed
eare
n ar
aber
a m
olda
tu42
5Ko
ntes
tua
(ego
era,
par
taid
eak,
xed
ea...
) ate
ratz
eko
aurre
ko e
zagu
tzaz
bal
iatu
: mun
duar
i bur
uzko
eza
gutz
a or
okor
rak,
gai
jakin
hor
ri bu
ruzk
oak,
test
u-m
otar
i dag
ozkio
nak
426
Lehe
nbizi
gai
a or
okor
rean
ule
rtu e
ta g
ero
xehe
tasu
neta
ra jo
427
Lerro
arte
an ir
akur
tzen
jakin
, esp
resk
i aza
ldu
ez d
iren
idei
ez ja
betz
eko
428
Map
a se
man
tikoa
egi
n42
9Te
stua
egi
tura
tzen
dut
en a
dier
azpi
de d
iskur
tsib
oei e
rrepa
ratu
430
Test
ua g
aini
raku
rri g
erta
erak
, dat
uak,
iritz
iak
eta
zurru
mur
ruak
atz
emat
eko
431
Test
ua g
aini
raku
rri id
eia
nagu
sia ja
sotz
eko
432
Test
ua g
aini
raku
rri te
stu-
mot
a id
entif
ikatz
eko
433
Test
ua g
aini
raku
rri, b
este
bid
e ba
tetik
jaso
tako
info
rmaz
ioa
egia
ztat
zeko
, inf
orm
azio
a id
entif
ikatu
z et
a os
atuz
434
Test
ua g
aini
raku
rri, i
npre
sio o
roko
rra ja
sotz
eko
(irak
urga
rrita
suna
, zai
la/ e
rraza
, int
eres
garri
a...)
435
Test
ua ir
akur
ri au
rretik
form
ulat
utak
o hi
pote
siak
egia
ztat
u43
6Te
stua
n em
aten
den
arra
zona
men
du-g
arap
enar
i erre
para
tu, d
enbo
razk
o se
kuen
tzia
k ja
rraitu
z43
7Te
stua
n em
aten
den
gar
apen
ari e
rrepa
ratu
, den
bora
zko
seku
entz
iak
jarra
ituz
438
Test
uare
n ed
ukia
nor
bera
ren
aurre
tiko
ezag
utza
rekin
lotu
439
Test
uare
n fo
rmat
oa, o
rden
a, b
anak
eta,
gra
fia e
rreko
nozit
u et
a ho
rieta
z ba
liatu
har
en e
dukia
ule
rtzek
o44
0Te
stua
ren
hasie
rako
inte
rpre
tazio
a be
ste
bide
bat
etik
jaso
tako
info
rmaz
ioar
ekin
kon
trast
atu
eta
bat d
atoz
en b
errik
usi
441
Test
uare
n in
form
azio
oro
korra
aur
kitu
442
Test
uare
n in
form
azio
xeh
ea ja
so44
3Te
stua
ren
itxur
a ga
inbe
gira
tu, l
etra
-mot
a, fo
rmat
oa e
ta b
anak
eta
azte
rtuz
444
Test
uare
n m
akro
egitu
ra a
tzem
an44
5Te
stui
ngur
u ze
hatz
bat
ean
hitz
bat
en a
dier
a eg
okia
auk
erat
zen
jakin
hizt
egia
era
biliz
446
Test
uko
info
rmaz
ioa
jaso
, ele
men
tu ik
oniko
ez b
alia
tuz
(mar
razk
iak,
irud
iak,
gra
fikoa
k)44
7Te
stu-
mot
aren
, gai
aren
eta
idaz
lear
en in
tent
zioaz
eza
gutz
en d
ena
kont
uan
izani
k, ir
akur
riko
dena
ri ig
arri
4 Ira
kurm
ena
Iñaki Unibaso60
Bibliografia
Arza, T. & Gonzalez, W. 1998. Autoikaskuntzarakoproposamena. Ele 18: 83-100.
Badiou, A. 1976. Théorie de la contradiction. Paris:Maspero.
Barnett, L 1992. Zenbateko “auto” autoikaskun-tzan. Zutabe 28: 54-57.
Benson, P., Voller, P. 1997. Autonomy and Indepen-dence in Languaje Learning. Londres: Longman
Boixaren, M. 2000. Autoaprendizaje de lenguasextranjeras. Madrid: UNED.
Bosch, M. 1996. Autonomia I aprenentatge de llen-gües. Barcelona: Graó.
Dam, L 1995. Learner Autonomy 3: from theory toclassroom practice. Dublin: Authentik.
Gremmo, M. 1994. Conseiller n’est pas enseigner:le rôle du conseil dans l’entretien de conseil.Mélanges Pédagogiques 22: 33-62. CRAPEL:Universitat de Nancy 2.
HABE. 1999. Helduen euskalduntzearen oinarrizkokurrikulua. Donostia: HABE.
Holec, H. 1984. Autonomia bigarren hizkuntzen ira-kaskuntzan. Itzulpen Saila, 2. Donostia: HABE.
Klein, Stephen B. 1994. Aprendizaje. Principios yaplicaciones. Segunda Edición. Madrid:McGraw-Hilf.
Little, D. 1995. Learner Autonomy 1: Definitions,Issue and Problems. Dublin. Authentik.
Lonbide, P. 2001. Autoikaskuntzarako oinarrizkobaliabideak: aholkularitza-saioak. Helduen eus-kalduntzearen II. Eta III. Jardunaldiak UEU/-HABE. Bilbo: UEU.
Nordlund, J. 2002. “D’aquí a l’autonomia. Mòdulsd’aprenentatge autònom (ALMS, AutonomousLearning Modules)” VII Trobada de Centresd’Autoaprenentatge. Autoaprenentatge: modelsd’integració dins i fora de l’aula. Generalitat deCatalunya. Departament de Cultura.
Novak, J.. Gowin, D. Aprendiendo a aprender. Bar-celona: Martínez Roca.
Ridley, J. 1998. Learner Autonomy 6: DevelopingLearners’Thinking Skills. Dublin: Authentik.
Riley, P. 1997. The guru and the conjurer: aspects odcounselling for self-access. In Benson, P.; Voller,P. (eds). Autonomy and Independence in Lan-guaje Learning: 114-131. Londres: Longman.
Serra, R. 1999. Diàleg entre heteroformació i auto-formació. Articles de Didàctica de la Llengua ila Literatura, 18: 41-52.
Serra, R. 2002. L’autonomia: un objectiu didàcticde l’ensenyament-aprenentatge de llengües VIITrobada de Centres d’Autoaprenentatge. Autoa-prenentatge: models d’integració dins i fora del’aula. Generalitat de Catalunya. Departamentde Cultura.
Trenchs, M. 2001. Nuevas tecnologías para el auto-aprendizaje. Lleida: Milenio.