Cristina Sierra Munsuri

1.D

MINBIZIA, ZELULA UGALKETA IRAUNKOR ETA ANORMALA DA, ZELULEN ALTERAZIO GENETIKOAREN ONDORIOZ SORTUA.

BATZUK HAUEK DIRA:

• Bularretako minbizia

• Kolon-eko minbizia

• Azaleko minbizia

• Pankrea minbizia

• Biriketako minbizi

• Umetoki lepoko minbizia

EMAKUMEAKBularretako minbizia batez ere

UMEAK GIZONAKKolon-eko minbizia batez ere

40-69 urte bitartean arrisku handia dago

Kasu ugari egon dira umeetan adina bakoitzaren ararabera da.

18 urteko mutiletan aurkitu da

Goiz detektatzen bada %90 eginda dago

Minbizia eukitzeko adina gutxi gorabehera

•GAIXOTASUN HILGARRIA DA.

•HAUEK DIRA BATEZ ERE ERAGILEAK:

• Batzuetan organo batean gera daiteke. • Gorputzeko beste organo batzuetara hedatzen bada =

METASTASIA izango da. • Metastasiara ailegatzen bada beranduegi izan daiteke.

Sintomak

Koskor bat izan ohi da lehen sintoma, ukitzean, inguruko ehunaren desberdina nabaritzen dena: ertz irregularrak ditu, gogorra da eta ukitzen denean ez du minik sorrarazten. Zenbaitetan, kolore aldaketak eta tenkadurak azaltzen dira erasandako azal zatian; bestetan, aldiz, tumoreek ertz erregularrak eta leunak dauzkate.Ager daitezkeen beste zantzu batzuk hauek dira: mina edo titiburua uzkurtzea, larruazaleko suminkortasuna edo arrailak, titiburuaren zati baten hanpadura, larruazala edo titiburua gorritzea edo ezkatatzea, eta titiburutik ama-esnea ez den beste sekrezio bat jariatzea.

TerapiakGaixotasunaren tratamendu lokalean, kirurgia, erradioterapia edo biak baliatzen dira.

Tratamendu sistemikoan, berriz, kimioterapia zitotoxikoa, tratamendu hormonala, tratamendu biologikoa edo guztien konbinazioa erabiltzen dira.

Gaixoaren iritzia garrantzitsua da, eta aintzat hartu behar da aukera terapeutiko bat ala bestea hautatu aurretik.

Gaixoa

SENDABIDE PSIKOLOGIKOA: Sintoma psikologikoen azterketa egiteko orduan, erasandako pertsona bakoitzaren egoera berezia aintzat hartzen da.Beharrezkoa den kasuetan, esku-hartze psikologikorako talde baten laguntza eskainiko da.ERREHABILITAZIOA: Ebakuntzaren ostean, erasandako emakumeek ahalik eta lasterren besoko eta sorbaldako ariketak egin behar dituzte, eta ondoren ere era jarraikorrean ariketekin jarraitu. Mastektomia egin eta gero, beharrezkoa da protesiak ipintzea sorbalden simetrikotasunari eusteko

•Emakumeen artean minbizirik ohikoena da

•Gizonezkoek ere baina aukera gutxiago daukate: % 1.

•Bularreko minbizia tumore gaiztoa da. Heriotza gehien eragiten duena.

8 emakumetatik 1 bular minbiziaz detektatua izango da.

30etik 1 honegatik hilko da.

•Goiz detektatzea oso garrantzitsua da, tratamendu eraginkorragoak eta hain agresiboak ez direnak egin daitezkeelako, eta horrela, bizi-kalitate hobea eta biziraupen-tasa handiagoa lortzen da. 

BULARREKO MINBIZIA

Arriskuak

•Geneak: bularreko minbizi kasu guztien % 8 hereditarioak dira.•Familia-aurrekariak: Bularreko minbizia duten lehen ahaidetasunmailako familiakideak (ama, arreba/ahizpa, alaba) edukiz gero, hirukoiztuegiten dira .•Aurrekari pertsonalak: Bularreko gaixotasun onbera bat izan duten pertsonek •Arraza: Antza denez, emakume zuriek gaixotasuna izateko aukera gehiago daukate emakume beltzek baino. •Menstruazio aldiak: hilerokoa zenbat eta lehenago agertu (12 urte izan baino lehen), gero eta arrisku handiago dago. menopausia beranduago daukaten emakumeek arrisku handiagoa daukate. •Bizi-estiloak: Itxura denez, bularreko minbiziaren eraginari dagokionez elikadura mota desberdinak, batez ere alkohola eta gantza kontsumitzearekin. •Hormona-tratamenduak: arrisku faktoretzat jotzen damenopausiaren ondorioak arintzeko erabiltzen diren estrogenoak

Aurrea hartu

• Diagnostiko goiztiarra egitea, bereziki garrantzitsua da.

• MAMOGRAFÍA da diagnostikoa egiteko dauden baliabideen artean onena.

• Osakidetzaren programa 50-64 urte bitarteko emakumeei zuzenduta zegoen hasiera batean eta 2006ean, 69 urte arte luzatu zen.

• Mamografiak, bi urtean behin egiten dira, hori oso gomendagarria da.

MAMOGRAFIAK

Diagnostikorako beste baliabide batzuk:

BIOPSIAMIAKETA FISIKOA

EKOGRAFIA ERRESONANTZIA

AMAIERA