Post on 07-Mar-2021
ASTEKO ASMAKIZUNAberria
GAZTETXOEN ASTEKARIA 894. ZENBAKIA LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A
Nahasi, banatu,bota
eta batu. Ezetz asmatu!
m a n t a n g o r r iErantzuna: Jokorako kartak.
Asmakizunaren jatorria: ‘Nik papaita, zuk papaita (Igarkizunak, olerkizunak eta igarkilimak) Xabier Olaso (Pamiela).
YAIZA GAR
CIA / BERDINGO!
Berdintasunean hezi
m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A berria
Zorionak, Maddi!! Estazio
kaleko lagunen partetik. Mila
muxu, tximeleta.
Urte askotarako, Nora! Zorionaketa ondo pasa zure 4. urtemuga!
Besarkada handi bat etxekoen
partetik.
Zorionak, Xabi! 2 urtebete zenituen asteartean.
Muxu bat etxekoen partez!
Zorionak, Amaiur! 9 urte gaur!!Asko ala gutxi, zenbat dira bederatzi?
Zer pentsatzen duzun beti argi utzi.
Poz-pozik ospatu eta... atzekoek
bezala egizu irrintzi!
Zorionak, Oier, zure 3.urtebetetzean amona-aitonen,
Paularen eta birramonaren
partetik! Maite zaitugu, pilo-pilo bat!
Kaixo Baztandik! Gu Pottoka gelakoak
gara, eta gaur gure gelako CloeGarde Perotxena zoriondunahi dugu. Cloek maiatzaren 30ean
7 urte bete zituen. Denek deitu
genion, eta Xorroxin irratitik abestia
eskaini genion. Orain, MANTANGORRItik
«aunitz urte, Cloe!» oihukatu nahi
dugu. 22 muxu, Cloe, eta zaindu. Fite
egonen gara!
ZORiON AGURRAK
Zorion agurrakargitaratu ahalizateko, gogoan izanmezuak asteartearratsaldea bainolehen jaso beharditugula. Asteartetikaurrera jasotzendiren mezu guztiakhurrengo astekozenbakianargitaratuko ditugu.
m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A
Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa: mantangorri@berria.eus Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.
Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Uxue Gutierrez Lorenzo
Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain ISSN: 1699-728x
ZU ERE ARTiSTA
Kaixo,MANTANGORRIkolagunok!Nola ari zarete pasatzen
berrogeialdia? Zer moduz
zabiltzate etxeko lanak
egiten? Horrez gain, zer
egiten duzue etxean?
Liburuak irakurri, kirola egin,
mozorrotu, kozinatu?
Bidali zuen argazkiak
MANTANGORRIn
argitaratzeko!
Eki Romeonaiz, ondarroarra.
Marrazki hau egin
dut MANTANGORRIn
argitaratzeko.
Espero dut zuen
gustukoa izatea!
Aupi, MANTANGORRIkideok! UxueIrastorza naiz. 10 urte ditut,
eta Gasteiztik idazten dizuet.
Duela egun gutxi batzuk
Athleticzaleok albiste txar bat
jaso genuen, baina, ez tristatzeko,
marrazki hau egitea bururatu
zitzaidan. Ea gustatzen zaizuen
eta kopako finaleko zelaia zalez
beteta joka eta ospa dezakegun!
Aupa Aduriz! Zu bezalako beste
bat ez dugu izango!
Kaixo! IraiaLeon naiz,
Ondarroakoa, eta
marrazki hau egin
dut MANTANGORRIrako.
Zer iruditzen?
Kaixo! KiaraUrrutxua naiz, eta 7
urte ditut. Lemoako J.B
Eguzkitza Meabe eskolan
ikasten dut, eta marrazki
hau egin dut. Gustuko al
duzue?
Kaixo! Andere Garica Ortuondo naiz, Lemoakoa, eta marrazki hau egin
dut MANTANGORRIn argitaratzeko. Zer iruditzen?
m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A berria
ERREPORTAJEA BerdinGO!
Eskola orduetakoproiektua errealitatebihurtu dute YaizaGartzia eta Marina Az-karraga marketin etapublizitatea goi maila-
ko zikloko ikasleek: BerdinGO! jola-sa sortu dute, 8 urtetik gorakohaurrentzat. Irakasleek erronkabat proposatu zieten: balio bate-
an oinarritutako mahai joko batsortzea. Unescok 2030era artelortu beharreko balioen zerrendaarakatu zuten ikasleek, lantzekodeigarriena egiten zitzaiena aurki-tu nahian. Gartzia eta Azkarraga-ren taldeak sexuen arteko berdin-tasuna hautatu zuen.Abiapuntua berdintasuna izan-
da, mahai jolasa nola sortu pen-
tsatzeari ekin zioten ikasleek, biardatzen bueltan: gozamena etaheziketa. Lehenbizi, dokumenta-zioa: «Urtxintxa elkartearekinharremanetan jarri ginen, mahaijokoak nola egiten dituzten jakite-ko», azaldu du Gartziak. Ikertzensegitu zuten gero, merkatuandauden gainerako mahai jolasenartean inspirazio bila. Helburua
argi zuten: «Didaktikoa eta ludikoaizatea nahi genuen, haurrek iaoharkabean jolastuz ikas deza-ten». Halaxe hasi ziren BerdinGO!diseinatzen.Jolasak ofizioak ditu abiapuntu,
eta sexuen arteko berdintasunasustatzea helburu. Lanbidezerrenda bat osatu, eta, berdingizon zein emakume, ofizio horie-
Bilboko Harrobia lanbide heziketako eskolakomarketin eta publizitateko ikasleek BerdinGO! mahaijolasa sortu dute. Jolasak haurrekin berdintasunalantzea du helburu. Ofizioetan oinarrituta dago.
YAIZA GARCIA / BERDINGO!
Lan parekidetasun
m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A
tipoak hausteko». Irakasleak, gar-bitzaileak, suhiltzaileak, futbolaria,lorezaina, meatzaria... orotara, 30ofizio topa daitezke mahai jokoan. Bi jolas egin daitezke material
horrekin: bingoa eta bikoteak.Lehenbiziko modua talde handie-tan egiteko prestatua dago, etabeste edozein bingoren antzerafuntzionatzen du, ofizioetarako
egokituta: «Kartoietan, zenbakienordez, ofizioetako langileen iru-diak egongo dira, eta, bestetik,beste jokalari batek poltsatxobatean edukiko ditu ofizio horieidagozkien objektuak». Bikote jola-sa, berriz, talde txikietan egitekopentsatua dago. Bi jolasak 8 urte-tik gorako haurrentzat dira, etaeuskaraz eta ingelesez jolastekoprestatu dituzte.
Teoriatik praktikara
Prozesu guztian, irakasleak izandituzte bidelagun. ETHAZI meto-dologiaren bidez, teoria eta prak-tika uztartzen ahalegintzen dira.Amaia Abarrategi irakasleak azal-du duenaren arabera, «erronken»bidez prestakuntza teorikoa erre-alitatean nola aplikatu daitekeenerakusten ahalegintzen dira.«Aurretik, gaitasun teorikoak lan-tzen dituzte ikasleek; gero, gaita-sun horiek aplikatu egiten dituzteerronken bidez». Proiektu horieta-ko bat izan da balioa bat hizpidehartuta jolas bat sortzea. Horrela,alor teknikoak zuzenean lantzendituzte, eta bestelako gaitasunakzeharka, Abarrategik azaldu due-nez : «Webgune bat nola egin, noladiseinatu edo ikerketa bat nolagauzatu ikasten dute, baina, aldiberean, talde lana, komunikazioaeta halako gaitasunak ere lantzendira». Horrela, pausuz pauso, elkar-lanean jarduten dira ikasleak etairakasleak proiektuak gauzatzeko.Arazoak konpontzen ere lagun-tzen diete irakasleek, eta zalan-tzak argitzen. Merkaturatzea batez ere web-
guneen zein sare sozialen bidezegin dute. Hasieran, hainbat esko-la bisitatu eta bertan aurkeztuzuten proiektua, eta, orain, web-gunean edota sare sozialen bidezeskuratu daiteke jolasa. Batetik,jolas fisikoa eros daiteke; beste-tik, materiala deskargatu eta nor-berak egiteko aukera ere eskainidute, doan.
tan jarduten direnen iruditxoaksortu dituzte Harrobiako ikasleek.Ahalik eta jolas inklusiboena sortunahi izan dute: «Lanbide guztietanageri dira emakumeak eta gizo-nak, maila berean, eta baita arrazabateko eta besteko langileak».Ogibideak aukeratzeko, generoarrakala nabarmenagoa dutenakerakutsi nahi izan dituzte, «proto-
FITXA
Izena: BerdinGO!
Adina: 8 urtetik aurrera.
Non eskuratu: www.berdingo.eus
webgunean edo Facebook, Twitter
edo Instagram bidez.
Prezioa: 15 euro.
Nola jolastu
Bingoa: Partaide bakoitzak zenbait
ofiziotako langileen irudiekin osatu-
tako kartoi bat izango du. Bestetik,
hizlari bat egongo da, eta hark lanbi-
deekin zerikusia duten objektuen
hainbat fitxa edukiko ditu poltsatxo
batean. Banaka, poltsatxotik objek-
tuen irudiak aterako ditu hizlariak,
eta objektu horrekin lotura duen lan-
bidea duten jokalariek berdintasun
ikur batekin estaliko dute lanbideari
dagokion irudia. Helburua hauxe izan-
go da: kartoia berdintasun ikurrez be-
tetzea lanbideen eta objektuen arte-
ko loturak eginez. Jokalariek lanbide-
en hiztegi bat edukiko dute eskura,
zalantzak argitu ahal izateko. Gehie-
nez, 27 kidek hartu ahal izango dute
parte.
Bikoteka: Talde txikian egiteko jo-
lasa da. Partaide bakoitzari ofizioak
irudikatzen dituzten langileen irudiz
betetako kartoiak bananduko zaizkio,
buruz behera. Erdian beste kartoi bat
jarriko da, irudiak agerian. Denek ba-
tera kartoiei buelta eman, eta beren
kartoian eta erdikoan bat datozen
ofizioak bilatu beharko dituzte. Kar-
toirik gabe geratzen den jokalariak
irabaziko du partida.
na helburu
m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A berria
DENBORA-PASAK 2.Zer dagosobran?Armairuan aurkitudituen gauzaksailkatzen ari da Inhar.Irudi hauetakobat sobrandago. Zein?
1.Margotu eta asmatu. Mendira joan da Enara egunotan, etahainbat intsektu hegalari ikusi ditu han-hemen. Etxera bueltan, ikusitakoamarraztu du. Margotu lauki bakoitza dagokion kolorez,Enarak zer marraztu duen jakiteko.
Horia1 Laranja2
Berdea6
Urdina3 Arrosa4
Gorria5
m a n t a n g o r r i 7berria LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A
A
B
C
D
E
3. Dominoa. Ioritz eta Iker dominopartida birtuala jokatzen ari dira. Zeinordenatan jarri dituztepiezak?
3
12:2
4-2
15:3
22:2 4+4
1+1
3+3 11-3
6+6
3+8
25:5
4+3 3x4
Erantzunak:1.-Tximeleta. 2.- Korna. 3.- B, A, C, D eta E
Aitor AranaITZULTZAILEA
«Garairiklatzenetan ere,maitasunak berebidea egiten du»
Amsterdam, 1940. urtea,nazien okupazio garaia.Historia du oinarri liburuak. Zerkontatzen da?Bi neska-mutikoren artekomaitasun istorioa da kontatzenduena. Gudak eraginda, biak etxebarruan egon beharrean daude,eta leihoa izango da bien artekoharreman bidea.Lucas eta Anna Frank diraprotagonistak. Zer-nolakoharremana dago haien artean?Hasieran, urrutiko harremana da,leiho urrunetatik ikusten dutelakoelkar. Baina, laster, harreman horiadiskidetasun bihurtuko da, etagero maitasun ere bai.Gerra garaian, amorruaren etamendekuaren garaianadiskidetzen dira bi gazteak.Garairik latzenetan eremaitasunak bere bidea egitenbadakiela jakin. Lagun hurkoarilaguntzeko jarrera duenakgehienetan bere saria izan ohi du.Lehenago edo geroago.Errealitate diferenteak dituztebiek; beren ezberdintasuneaneratzen dute hartu-emana. Bai, biek errealitate ezberdinakdituzte, baina euren jarrerairekiak bide berera eramangoditu. Denok dakigu Anna Frankenamaiera zein izan zen. Horrenaurreko bizipena da axola duena.Anna Franken istorioa biltzendu, baina hori adibide batbesterik ez zen izan.Bai, adibide polita da, historianongi errotua, ezaguna den
neurrian. Egileak Annaren egoerapixka bat aldatu behar izan du,kontakizunak hala eskatuta:ezinezkoa zen Anna egunero leihobatean kanpora begira egotea,baina horiek literaturak beharizaten dituen egokitzapenak dira.Gai gordina du erroan liburuak.Politak ez diren gauzei buruzere hitz egin behar zaiehaurrei?Batzuetan bai, noizbehinka.Haurrek beti eskatzen dituzteamaiera oneko liburuak, eta,beraz, ongi dago gehienakhalakoak izatea. Noizbehinka,ordea, egiazko bizitzan bezala,amaiera gogorrak ere aurkitubehar dituzte.Itzulpenaren aldetik, nolakoaizan da istorioa euskararaekartzea? Oso ongi harilkatzen den istoriobat da. Ez dut zailtasun berezirikizan, haur eta gazte literatura osomaite dudan arloa baita. Jadanik30 urte baino gehiago egin dutliburuak euskaratzen eta sortzen, eta horrek askolaguntzen du.
AZOKALIBURUA
d Izenburua: ‘Leihoko neska’.
d Testua: Xabier Estevez.
d Marrazkiak: Fernando Llorente.
d Itzulpena: Aitor Arana.
d Orrialde kopurua: 128
orrialde, zuri beltzean.
d Prezioa: 11,96 euro.
d Adina: 10 urtetik aurrera.
d Argitaletxea: Ibaizabal.
m a n t a n g o r r iberria
GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2020KO EKAINAREN 6A
JOLASA
Juluhya
Kide kopuruaren arabe-ra, talde bakarra edo
zenbait talde egin daitezke.Talde bakoitzak tutu bat etahainbat tenis pilota izangoditu. Taldekide guztien arte-an teniseko pilotak tutuarenalde batetik sartu eta bestealdetik lehenbailehen atera-tzea da jolasaren helburua.Pilotak tutuaren irteerarenmuturrean dagoen kutxabaten sartu behar dira.
Lantzen dituenalderdiak: elkarlanarengarrantzia eta eskuentrebetasuna.Iturria: Munduko jolasak(Txatxilipurdi).
DATUAK
Kontinentea: Ozeania(Australia). Materiala: tutu bat eta teniseko pilotak.Adina: 3-9 urte artean.
Webgunea:www.txatxilipurdi.com