OSASUNAOSASUNA

ZER DA OSASUNTSU ZER DA OSASUNTSU EGOTEA?EGOTEA?

Gorputzak gehienetan behar bezala Gorputzak gehienetan behar bezala funtzionatzen du, eta ondo egoten gara.funtzionatzen du, eta ondo egoten gara.

GAIXOTASUNAK HARRAPATUGAIXOTASUNAK HARRAPATU

Gorputza ondo ez badabil, gaixotu egiten da. Gorputza ondo ez badabil, gaixotu egiten da.

Seinale batzuek adierazten digute Seinale batzuek adierazten digute gaixotasun bat harrapatu dugula: gaixotasun bat harrapatu dugula: Sintomek.Sintomek.

HAUEK DIRA ONGIZATEAK:HAUEK DIRA ONGIZATEAK:

FISIKO FISIKO

SOZIALASOZIALA

MENTALAMENTALA

Gaixotasun motak:Gaixotasun motak:Gaixotasun akutuak Gaixotasun akutuak

eta kronikoak daude. eta kronikoak daude.

Gaixotasun Gaixotasun infekziosoak eta ez-infekziosoak eta ez-infekziosoak daude.infekziosoak daude.

Gaixotasun esporadiko-Gaixotasun esporadiko-ak, epidemikoak eta ak, epidemikoak eta

en-en-dmikoak ere badaude.dmikoak ere badaude.

OSASUNERAKO ARRISKUAKOSASUNERAKO ARRISKUAK

Alkohola, tabakoa eta drogak Alkohola, tabakoa eta drogak osasunerako arrisku larriak eragiten osasunerako arrisku larriak eragiten dituzte: marihuana, heroina, kokaina dituzte: marihuana, heroina, kokaina eta pastillak.eta pastillak.

ZIRKULAZIO-ISTRIPUAKZIRKULAZIO-ISTRIPUAK

Jende asko zauritzen eta hiltzen da. Jende asko zauritzen eta hiltzen da. Istripu-Istripu-

rik ez izateko, gidariek zirkulazio-arauak rik ez izateko, gidariek zirkulazio-arauak bete behar dituzte. Oso garrantzitsua bete behar dituzte. Oso garrantzitsua dada

abiadura-mugak eta besteabiadura-mugak eta beste

ibilgailuekiko segurtasun-ibilgailuekiko segurtasun-

tartea errespetatzea.tartea errespetatzea.

GAIXOTASUN GAIXOTASUN INFEKZIOSOAKINFEKZIOSOAK

Agente infekziosoak zein den, izen Agente infekziosoak zein den, izen jakin bat edo beste izaten dute: jakin bat edo beste izaten dute: infekzio bakteria-infekzio bakteria-

noak, mikosia, parasitosia eta infekzio noak, mikosia, parasitosia eta infekzio biri-biri-

koak. koak.

INFEKZIOAK KUTSATZEAINFEKZIOAK KUTSATZEA

Askotan, gaixo daudenek kutsatzen Askotan, gaixo daudenek kutsatzen dizkiete agente infekziosoak dizkiete agente infekziosoak ingurukoei. Hori ger-ingurukoei. Hori ger-

tatzean, gaixotasun kutsa-tatzean, gaixotasun kutsa-korrak direla esaten da. Mi-korrak direla esaten da. Mi-krobioak hainbat eratara sar-krobioak hainbat eratara sar-tzen dira gorputzean: larrua-tzen dira gorputzean: larrua-zalean, ur kutsatuarekin, eli-zalean, ur kutsatuarekin, eli-kagai kutsatuekin, airearekinkagai kutsatuekin, airearekineta intsektuen ziztadekin.eta intsektuen ziztadekin.

INFEKZIOEI AURREA INFEKZIOEI AURREA HARTZEAHARTZEA

ESKUAK GARBITUESKUAK GARBITU

URA EDANURA EDAN

HORTZAK GARBITUHORTZAK GARBITU

SENDAGAIAKSENDAGAIAK

Sendagai esaten zaie gaixotasunei Sendagai esaten zaie gaixotasunei aurreaaurrea

hartzeko, gaixotasunak arintzeko eta hartzeko, gaixotasunak arintzeko eta sen-sen-

datzeko hartzen ditugun subtantziei.datzeko hartzen ditugun subtantziei.

TXERTOAKTXERTOAK

Txertoak sendagaiak dira, eta pertsona Txertoak sendagaiak dira, eta pertsona osa-osa-

suntsuei jartzen zaizkie, gaixotasun suntsuei jartzen zaizkie, gaixotasun infek-infek-

ziosorik ez harrapatzeko.ziosorik ez harrapatzeko.

KIRURGIAKIRURGIA

Gaixotasun batzuk ez dira sendagaien bidezGaixotasun batzuk ez dira sendagaien bidez

sendatzen, eta horregatik, kirurgia bidez sendatzen, eta horregatik, kirurgia bidez tratatu behar izaten dira; adibidez, apen-tratatu behar izaten dira; adibidez, apen-

dizitisa eta hezur-haustura batzuk.dizitisa eta hezur-haustura batzuk.

ORGANO-TRANSPLANTEAKORGANO-TRANSPLANTEAK

Gaixotasun batzuk sendatzeko, Gaixotasun batzuk sendatzeko, beharrezkoabeharrezkoa

Izaten da transplanteak egitean, Izaten da transplanteak egitean, sendatu ezin diren organo kaltetuak sendatu ezin diren organo kaltetuak ordezkatzeko.ordezkatzeko.

EGILEAK: ASIEREGILEAK: ASIER

NEKANENEKANE