Post on 05-Apr-2018
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
1/144
Q@CJTJMKW@UJ@IM@N@LJM@KM
@jnkr
rjBktuym
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM
@jnkrrj Bktuym
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
2/144
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
3/144
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
4/144
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM
@jnkrrj Bktuym
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
5/144
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
6/144
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
7/144
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
8/144
WKRRIRK
Q`cjtjmk W`uj`im`n`ljm`ij byryu IMKJ Gintirrim hkrktuin djtyin kutirmititkrkm`
wkrbjdik jrkmyrci iywmkcdynkrj irrkutik dk Bjumkjm` O`ry Kcdyndjkrin ckhyntuku
ckndytkm` cjbyry f`nin ficbyryk.
Jmirmyntuk itk kf`cmyckrjtukrin bjdiu# fkjnbkt irkmyndi qybcjm` uijn qrjbktyrimjn
icmkrcknikn krjtuim` kwl`k dy IMKJ Gintirrim. Bkj itk# `r` fkr# iywmkc
hjukrtikrimjn iri# hyri q`cjtjmk qybcjm`in itk# `r` fkr# hiwtj` qybcjm`krin
itinhkbim` f`bimyntukn# fkjnbkt krc`tkn. Biriujmj# Jndywtrj Q`cjtjmkn# Q`cjtjmk
Im`n`ljm`kn# Ydkc Q`cjtjmkn# itkb.
Irrikcjtktikrin kutirmitk diwmrjqtjb` fytwitjm id` ti`rjk iwqimycktjb`
fytwitjm fkrktkh` e`ktim` itinhkbim` kfkcihjnk dk IMKJ Gintirrin cknkriniukyhkrrj biriujk. F`rrick# imjtim` qr`q`wklinin iwqkrrykn kfkcjm itk l`dy
irkhjnm`rrinikn krjtuim` kfkcihjnk ihjn nkfj dyhy. F`rrin bjdiu# hyri cknk
binitkn irkbjchkrrjk juktik nkfjm` hinymi# bkj ckn uifktu bktuym iwmktuin
djumjhytinin jmywqyntytjm# bkj itk iywmkc hjukrti `w`krin jmywqyntytjm iri.
Hiwtj` qybcjm` id` q`cjtjmk qybcjm`itkrk bjdirktytkm` qr`q`wklin uifktukm
kutirty itk ukbkctuik bitj jukn `fj dk# ekmjnk# jmirmyntuk iwqimycktjb` fytwk
bkjn` m`nqr`litjtykh`k. Bkjnk hyri jmirtukjci tkcdikrin m`nqr`ljw` qirtw`nkck
itk tkcdim`k dk itk# kcdj birikn# kutirmitin wirj`tkwynk itk binitkm` jntiriwk
m`ntrkwtktuim` bifkrrium` m`nqr`ljw`k iri. Qr`q`wklin uifktuitkn hkyuktuindjrin kutirmitkm# n`ckbkjt# irrikcjtktikrimjn m`ntrkwtktuin djrickm` itinhkbi#
nkfjtkiu.
Fkyi dk# fkjn uyuin# cjbyry f`nin n`rkbjdi itk idymjirk. @w` iwqimyckuj`
knkcjtjm` hytj kyrmjtym` dy jrkmyrcikm birtkn. Itk# kcdirkntuju# itinhkbim`
qr`q`wklinin cknmitk itk kyrmiuqink bkj# birkyim juknjm cjbyry f`nin kcdirjm
irkmkrhkrrjink. F`rrick# jrkmyrhkj jntiriwhkrrjk bjfyrty nkfj dyhy tiwty fky itk#
kcdj birikn# hyri q`cjtjmk w`uj`im`n`ljm`in f`bimyntukrkm` binitkm` imkrqink
juktik nkfjm` hinymi iri.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
9/144
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
10/144
DJRY Q@CJTJMK
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
11/144
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
12/144
;;
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
;. WKRRIRK
;.; DJRY,Q@CJTJMK. M@NTUIQTY @R@M@RRKM
K. M`ntuiqty itk ficbyrykm
Djry,q`cjtjmkrin bjtkrtiu# djrykrin iwmkjntuk mydiktuin dyti djry,khjntkrjim &djry
m`qyryk itk jntiriw,tkwkm* q`cjtjmk im`n`ljm`krin ficbyrykm c`rtuim` &bktiu iri#
im`n`ljk,ih`nm`rtkwynkrin kcditjm*;. Biwti fjtu bktuyimjn iwkndk# djrykrin
bkcj`k ih`nm`rtuik jukn dkjtimi iri djry,q`cjtjmkrin ficbyryrjm oyntwium`ink.
Ih`nm`rtkwyn f`rj# kcdi bktitjm# bkrni,ih`nm`rtkwynkrin jmywqihjtjm# bkrni,
wkcniyrrjkm ih`nm`rtuim` kwl`u itk# biwtkcditjm# mknq`,ih`nm`rtkwynkrin
kcditjm# biwti djbjwimjm` trymi,tkwin ih`nm`rtkwynk c`rtuim` ficbyrykrimjn.
Djry,q`cjtjmkm biribjujm` hkrrkntujk fkrty dy kumin fklkrmkditkn q`cjtjmk
im`n`ljm`krin bkrni. 61m` itk :1im` fklkrmkditkn# jnockuj`krin m`ntr`ck
ficbyryrjm oyntwium`ink bjfyrty uin firrjkcdi hyutjitkn# ujyrtukt e`tuin uickm`
jnockuj`,tkwk tjmjk nkfjtkium`k uick cknhkbiujk,tkwk tjmjkm itk fkumyndi,tkwk
fkndjkm iwmyrktuim` &Bkjn itk F`xiccw# 2117*.
Bkjnk# ekmjnk# djry,q`cjtjmk hkrktuim` `rdykn# uirbkjt uifktukh`k krhjty bifkr
dk q`cjtjmk f`rrin ficbyryij byryu. Ficbyry uifktukm bifkr djrk itk# kfkc din
niyrrjkn# uinbkmjimjn c`tyrjm dkydin ficbyrykm.
Ekmjnk# ficbyry f`rjim uifkutim` `rdykn# jrjtuj iubirdjnkm w`rtuin djrk# ficbyry
itk triwnk uifktu bkm`jtukrin bkcjkhkrrjtkwyn itk m`wtyij byryu.
Biwtkcditjm# jnockuj`k lyrrjutim` ficbyryk birk# ukckntukn ih`n dkjtimi5
k* lyrrjuty nkfj din jnockuj` lkjckrin krkbirk# itk
b* Im`n`ljkrin ih`irkrin krkbirk &Hn`w itk R`gf`n# 2119*.
Jnockuj` lkjck `w` tjmjk bkdk id` Im`n`ljkrin ih`irk `w` mrjtjm`k# jnockuj`k
lyrrjutim` ficbyryk bjhkrrin lkjck bktikn hirk dkjtimi# q`cjtjmk im`n`ljm`krin
biwti ficbyry bktuyin kyrrikn itk bifkrbkdk `nkrhkrrjk jukn dkjtimi
jnockuj` lkjck lkntindy id` fkndjtuik.
Id`n`ck iri# iqi cyuirk# fkyi dk# hifjinitkn# djry,q`cjtjmkrin ficbyryk5 wkcniyrrj
ih`nm`rrin jnhyry bktikn im`n`ljk,fkumyndik qjutik. Jmywqihj f`nitktjm iri#
djry,q`cjtjmkrin iqi cyuim` ficbyrykm q`cjtjmk im`n`ljm`krin ficbyry `r`m`rrin
kuqjkn itk# bifkrbkdk# h`birnykrin q`cjtjmkrin ficbyry `r`m`rrin kuqjkn
; Kcdi f`rritktjm# bifjn bkjn` hifjkh`tkn iwkn dk# kuminikn djry,q`cjtjmkrin itk q`cjtjmk im`n`ljm`krin ficbyrykm
birdjnkm djrick &Kg`gicck# 2111*.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
13/144
;2
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
iri ih`n bifkr djrick iwkn diukmihy.
Fkck iri# bifjn itk birrju iwkn diniu &E`rdkn# Hkrgjk itk Kntykn`# ;:::*#
cjbirkcjuktytk dkh`in im`n`ljk,wjwtilk bktikn iujnium`k dk `ndkwyn itk
uirbjtuyin wkcniyrrjin bjckmkirk uyuinmj m`ntr`cktuik.
Ihjku# okmt`ri kwm` dkydi c`tyrjm jnockuj`,tkwkrimjn5 im`n`ljk,irkhjciin
e`mkbjdik itk jhyrjmjlinkm# irrintkrin bknkmitk# im`n`ljkrin qr`dymtjbjtktik#
lirmktyin irkmitk jnwtjtyuj`nkck# itkb.
F`rj dick itk# djry,q`cjtjmkrin ficbyryk jnockuj`krin uifkrbjdium` m`ntr`ck
id` ukjntuk dk# bktiu iri bknmy uintrkckrin irkbkmjtuim` iwqkrrykrin bkrni
hirktuin djrin triwnin bjtkrtiu. Djrykrin lirmktykn irkhjtim` kwl`k dyti
triwnk fkyim# lirmkty f`rritkn dkh`in djry m`qyrykn &djry khrihktyin bjdiu*
djrykrin wkcniyrrjkn &jntiriw,tkwin bjdiu* id` ojnkntuk,wjwtilkrin e`mkbjdikn
&`rjintkbjdikm# wijnkcikm# jhyrjmjlinkm# ujh`rrkm# itkb. irkbjcju*.
Biwti jmywqihj bktitjm# m`ntuiqty iubirdjnkm jntihrktyu# fkyim jukn dkjtiumi
djry,q`cjtjmkrin ficbyrykm5
, Djrykrin bkcj`krin ih`nm`rtkwynk &Kg`gicck# 21115 7;9,7;:*.
, L`nitkrin trymi,tkwitkn irkhjtik.
, @rdkjnmitin bkckntukrin ih`irk f`bituik id` f`rrin diw`rimk
ih`nm`rrkm imjdjtik.
Ficbyry`m bktirkhkrrjkm jukn bifkr djrk# kcdj birikn# im`n`ljk,fkumyntuk#inqcihy w`krimjn itk `r` fkr hjukrtikrin nhjuktikrimjn. Jmywqihj f`nitktjm
iri# djry,q`cjtjmkrin kumin ficbyrykm q`cjtjmk im`n`ljm`krin birkrin ficbyry
birbirkm djrk &E`rdkn# Hkrgjk itk Kntykn`# ;:::*. Djry,q`cjtjmkrin iukyhkrrj
biriujk# ekmjnk# ficbyry f`rjim c`rtuim` `rdykn# ojnkntuk,wimt`rikrin bjckmkirkn
irkhjtim` triwnkm irkbjctuik dk.
Jmywqihj f`nitktjm# fkyi dk djry,q`cjtjmkrin hkrrkntujkrin ekt`rrjk5 ojnkntuk,
krc`k itk im`n`ljk irrikck uyuin c`tyrjm ih`tik. Djry, itk ojnkntuk,wimt`rikrin
bjckmkirkm irkhjn uyuink dy im`n`ljk,irkhjciin irkbkmjitkn# kdjbjdiu djry,
iukrqinitkn id` kyrriumjkn# itk fkyin bjtkrtiu# jnbirtwj` irrikcitkn# fkumyndikn#
itkb.
Djry,q`cjtjmkrin q`rr`tkm `w` `nd`rj` ium`rrkm jukn djtukmi Im`n`ljkn itk
Hjukrtikn. Kdjbjdiu5 fjqirjnockuj`k# iwtkhockuj`k# im`n`ljkrin ktuirkcdjk#
cknhkbiujk,tkwk fkndjkm# ndkwynkm jnq`rtktuim` id` iwq`rtktuim` ukjctkwynkm#
bkj itk# bktuyitkn# djbjwkrin m`ckqw`k# djry,wjwtilkrin `rdiu trymi,im`n`ljk
bktin khirqink# id` djbjwk bktim biwti djbjwk bkt `rdiumktuik# itkb.
Kcdirkntuju# nkfjm` `nkrtyk dkh` djry,q`cjtjmk hkrrkntuj fkndjm`k jukn dkjtimiickiqi cyuim` fkumyndirkm`. Iqi cyuim` ficbyry f`rjij bihjrk# bj iwtrktihjk fkyim
irkbjc dkjtiumi5
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
14/144
;7
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
k* Cifink# rt`d``ink juknh` cjtuktimi5 ih`nm`rtkwyn l`nitkrj`k ujyrtktyu#
itk f`rrick ojnkntuk,kyrriumjkm w`rtuim` qjuhkrrjkm w`rtyu bktiu iri.
b* Kcdirkntuju# nkfju itk w` e mkirk rt`d``k iu jukn# djry,iuih`nm`rtkwynk
birk iri irkbjcj dkjtimi irrintin bknkmitk mydiktuim`# jnbirtwj`kwywtktuim` kwl`u. Jdkuci kwm`m djry,q`cjtjmkrin ih`nm`rtkwynkrj
hkrrkntuj fkndjk ilkn dj`ti# bkjnk hkrrkntuj f`rj ircktjbjukty bifkr dk#
f`rrin kyrmkm` q`cjtjmkm bifjn bkjn` hifjkh`tkn jukn bkjtjrk irkbjcjkm
Lindibkcdim` h`birnyitkn &Kg`gicck# 2111*.
Uijn qyntytkrkjn` dk irkhjnm`rrk djry,q`cjtjmk20 Kcdi bktitjm# fkrin m`wty
kdljnjwtrktjb` itk q`cjtjm`km# hifjinitkn# q`cjtjmk im`n`ljm`krin biwti triwnim
w`rtuin djtyutinkm bkjn` nkbkrlin tjmjkh`km djrk# bknmy uintrkcim dytin
e`mktuim` kyt`n`ljkhktjm# irkbkmjkm cihibjctukrritktjm qr`uiwkty bifkr iu
juktikhktjm# itkb. &nkfju itk kyt`n`ljk f`rrim biri lyhkm itk krrjwmykm jukn#ekmjnk*.
Biwtkcditjm# djry,q`cjtjmkrin niyrrjim# kwm`tkn# `w` kwtjr` jhkrtuin din irkhjnk
dyti uirhk# wkcniyrrj id` irrintin q`cjtjmitkn. Kcdirkntuju# rdkjnmitin bkckntuikn
c`r dkjtiumiin irkhjnkm cifinkh` jhkrtuin djrk.
Biwtkcditjm# djry,q`cjtjmk irkhjnm`rrk jukn dkjtimi niyrrj im`n`ljm` fkndjitkn#
q`cjtjmk im`n`ljm`krin ficbyry `r`m`rrkm c`rtuim`# bkjnk ukjck dk djry,q`cjtjmk
irkbjctuik ficbyry `w` uifktukm c`rtuim` kwl`u.
Biwtkcditjm# jmywjm` dyhyniu# djry,q`cjtjmk lyrrjutkjcik irkhjnm`rrkh`k
dk biri ficbyrykm c`rtuim` `rdykn djry,q`cjtjmk fidktukjcik bkjn`. Djry,
iwmkjntuk fkndjtuikm iu dy bkt it`rrj bifkr c`rtuin din iwmkirk itk lkjcihyin
fkndjtuikrimjn &Kg`gicck# 2111*. Bktiu iri mrjwjkcdj ih`iritkn# itk m`ntwyl`rkm`
e`irk lkrejnkckrin krkbirk# djry,iwmkjntukrin fkndjtuikm kyrriumjk fkndjty
diukmi niyrrj fkndj bktikn m`ntwyl`k itk iwmkirk fkndjty hkbi.
Firrjkcdi bktin djry,q`cjtjmkrin hkrrkntujk itk irkhjnm`rtkwynk uyuin c`tyrjm
dkh` nkuj`krtim` djry,q`cjtjmk wjwtilkrimjn5 trymi,tkwk ojnm`km kck lyhjm`rrkmjuktikrimjn# fkjn uyuin.
Ihjku# Im`n`ljk jrimj bktikn# djry,q`cjtjmkrin irkhjnk uyuin c`tyrjm dkh` trymi,
tkwk wjwtilkrin jukirkrimjn. Trymi,tkwk ojnm`kn `jnkrrjtytkm` wjwtilitkn# mkqjtkck
lyhjm`rrk bkdk# kfyck jukn fj dk djry,q`cjtjmk &Bkjn itk F`xiccw# 2117*. Mkqjtkck
hyutju lyhjm`rrk bkcjtu# djry,q`cjtjmk iu cjtukmi irkhjnm`rrk juknh`. Mkwy f`nitkn#
trymi,tkwk ojnm`rin wjwtilkrin bkrni dkh`in firrjkcdi tjmj bktim iujnh` cymi
biri djry,q`cjtjmk qr`qj`rjm iukrrj.
Trymi,tkwkm krkytuim` biwti wjwtilk bktuyitkn# n`ckbkjtim` kwmktkwynk
h`rdituim` hkj djrk firrjkcdikm# ircktjb`mj ukbkckm djrin bkndkm `nkrtuin
2 Jm. E`rdkn itk Wkngfiu# 2116.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
15/144
;4
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
bkdjrk trymi,tkwk wjwtilkrin bkrni# id` h`birnykm hkj bkdjrk birkjin djbjwkm
dibkcyktuim` id` bjrbkcj`utktuim` wjwtilkrin bkrni# wjwtilk mkctity bkrjm# id`
h`birnykrin jnockuj`krin kyrmkm` e`irkrin jrydjk mkctity bkrjm.
Biwtitkn# lirmkty jrimjm` irkhjmitkm irkbjctuin djrk ktuirrjtjm` djry,irkhjnin
`nd`rj`km lyrrjutim`. Fkck iri# iwtrktihjk fkyim iujn djrk krrkmkwtktwykm jukn iqicyuirk# mkqjtkckrin lyhjm`rtkwynk fkndjk din lyndy bktikn.
@r` fkr# djry,q`cjtjmkrin irkhjn fkndjink trymi,tkwkm oc`tktukjcikm djrin firrjitkn
jhkrtuin dk. Bkjnk irkhjn uifktuk `w` c`tyrjm dkh` trymi,tkwin lyhjlindyin
irkhjciimjn. Qrjntujqj`u# djrykrin iwmkjntuk fkndjtuin bkdk# qr`q`rtuj`nkcmj kcdkty
bifkrm` cjtuktimi iri trymi,tkwk# ir`wtim` kfkclinkrin qkrjtktik h`rdiu# iqi
l`tuirk itk cyuirk. Bkjnk trymi,tkwkm bkrni,wkcniyrrjkm bkjn` kwm`u kcdkhkrrjkh`km
djrk itk# birku# iqi l`tuirk# ir`wtim` kfkclinkrin qkrjtkti f`rj iu dk f`rrin
irrku h`rdituin. Bifjn bkjn` hifjkh`tkn# qkrjtkti f`rj hkbi# hir`m` qkrjtktikrj
byryu ih`n dkjtiumiin jhyrjmjlinkm djrk hkrrkntuj fkndjink dyin okmt`rik.
Trymi,tkwk kcdkhkrrjimjn iri# firrjkcdi bktim` djry,q`cjtjmkm biwti firrjkcdiitkn
irkhjnk juktim` kymirk dy# bktiu iri firrjkcdiin krtim` im`n`ljk,fkrrilknkm
fkndjty djrin niyrrjkn. F`rtjm it`rrj djrk djry,q`cjtjmin nkuj`krti lkjckm`
m``rdjnkuj`rkm` qr`q`wklinkm# `rkjn krti krrkmkwtk hytj jukn dytinkm &Bkjn itk
F`xiccw# 2117*. Id`n`ck iri# `rkjnh` ojnkntuk,mrjwjkcdjkrin `nd`rj`u d`ckrrkrimjn
w`rty djrin miumkm itk ih`nm`rtkwynkrin kcditjm` bicdyrrkm kymirk birrj bkt jukn
dkjtiumi djbjwin krtim` fkrrilknkm birrkutirtuim`.
B. Djry,ih`nm`rtkwynkrin hkrrkntujk
Djry,q`cjtjmkm hkrrkntuj fkndjk dy bkj im`n`ljkrin bknkmitk,eywtjujkn# bkj itk
im`n`ljkrin hkrkqinikn iri.
Jnockuj`km itk diockuj`km irkhjn ium`r nkbkrjkm djtyuti im`n`ljkrin hkrkqinikn.
Irkhjn ium`r f`rjin krtikn# `nd`m`km kuqjlkrrk dkjtiumi5
, Im`n`ljk,ujyrhkbitkwynk fkndjtuik
7
. F`rrick# im`n`ljk,mkcmycykmdiwjtyrkty ihjtin djrk itk f`rrim# biriu# jnbirtwj` itk kyrriumjkrin
kyrmkm` irkhjnk jukn diukmi.
, Im`n`ljk,irkhjciin krtikn kbirkwtkwynk l`dy krbjtrkrj`kn bjrbknktuik
imkr diukmiti4# djry,kmtjb`in tjtyckrrkm djrin id` birkjin wkrrirkm djrykrin
7 Iqi cyuirk# djbjwkrin wyntwjqinkrimjn klkjtuin dk jnockuj`k &_`n Ljwiw# 211?*.
4 L`dy uifktukh`kn iwkndk5 nih`ujkuj`,kfkclin tjmjkh`k dytin hjukrti,wimt`rikm djrk jnockuj`krin irkhjn mkctihkrrjkmekwktin djtyutinkm bktiu iri. Kdjb.5 qintwj`dynkm# cknhkbitykm# inqriwk tjmjitkm` cknhjcikm# itkb. &Jm. Kntykn`#
;:::*. Kwm`u bkbiwtykh` dkydi# kdjbjdiu# irkmyndi qybcjm`itkm` cknhjcikm id` fjtukrlin m`cimtjb`in bjdiu jnockuj`k
m`nqintwktuim` kymirk dytin cknhjcikm &bktiu iri# inqriwk irtkjn itk fkndjitkm` cknhjcikm*.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
16/144
;9
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
wkcniyrrjkrin bjckmkirkrj ih`utin dj`tin9.
, Firrjkcdikrin nkuj`krtim` cifjkm`rtkwynk jtyrkcdktuik.
, Fjqirjnockuj`krin krrjwmyk mkwy bktuyitkn# itk ktuirkcdj/diqriwj`krin
krrjwmyk biwti bktuyitkn.
, Jnbirtwj` itk birrjmyntukrin kyrmkm` irkhjnk.
Biwtkcditjm# jnockuj`krin `nd`rj`u# fkndjty ihjtin djrk jntiriw,tkwkm itk# birku#
iqi l`tuim` im`juqin,qr`uiwykm wywtkty ihjtin djrin bjtkrtikn# iqi cyuim`
mkqjtkc,irkmitk nkbkrlin mkctitytk wyirtktuin dk. Hkjnirk# irrintin ir`wj`krj
kyrri ihjtim` kwl`u# bkcjkbjdi hifjkh` irkbjctuin djrk hkwty itk m`ntwyl`rkm`
&E`rdkn# Hkrgjk itk Kntykn`# ;:::* itk hytjkh` kyrriumj itk jnbirtwj`rkm`.
Krrku`j fkyinhktjm hyutjinhktjm# q`cjtjmk im`n`ljm`krin? oyntwium` ficbyryitkm`
bkt fkrtuin dyti djry,ih`nm`rtkwynk h`birny itk bknmy uintrkcim8. F`rj bkj#
iubirdjntkwyn nkbkrjkm dkydi firrjkcdi bktitjm biwtirk jrjuqjdi f`nj ilktin
ukj`n hkrrkntujkrin kcditjm.
Biwtkcditjm# hir`ikh` jmywjm` dyhyniu# uinbkjtitkn# nkfju itk `w` q`cjtjmk
`rt`d``k iu jukn# djry,q`cjtjmk fidktukjciin kcdim` kqywtyk ihjn dyti h`birnyim
itk kdjtyim# krrku`j iubirdjninhktjm.
G. Djry,q`cjtjmkrin wjniwhkrrjtkwynk6
Hkrrkntuj fkndjm` `wkhkjkm djrk jnockuj`,jhyrjmjlinkm djry,q`cjtjmkn itk#birku# q`cjtjmk f`nin wjniwhkrrjtkwynk birk. Djry,q`cjtjmkrin wjniwhkrrjtkwynjm
iukm jnockuj`,tkwk fkndjkh`km wywtktuin djty:. Biwti l`dy bktikn iwkndk#
djry,q`cjtjmkrin khjntkrjim jnockuj`krin kyrmkm` e`mkbjdikn c`rtuin dytin
wjniwhkrrjtkwynk oyntwium` triwnk dk jnockuj`krin kyrmkm` q`cjtjmkn &Drkuin#
2111*.
H`birny itk bknmy uintrkcin ficbyrykm c`rtuim`# jntiriw fkndjm`k dk hjukrtikn
dkydin jnockuj`rkm` jhyrjmjlinkm itk bknmy uintrkckrin ficbyryk bkt it`rtuik
9 Djry birrjkrin ekycmjqinkrin bjdiu w`rtytkm` jnockuj`krin irkhjn ium`rrin `nd`rj` mkctihkrrj itk bjdihkbikm kuqjlkrrkty
djrk biriujmj kdjtyin krtikn bifjn itk birrju itk# uifkumj# djry birrjkrin cifininh` fkrtukjciintukt dkmkrtukn kbkntkjckm itk
kumin fkrtukjciintukt dkmkrtukn diwkbkntkjckm. Jm. _`n Ljwiw# 211?.
? Fjqirjnockuj`krin krrjwmyk fkndjty ihjtin dk# bktiu iri# eindikm hkctuin dyinikn djrykrin bkcj`kn dyin m`nojkntuk.
Itinhkbim` jnockuj`krin `nd`rj`u# bkt,bktikn# iqi l`tuim` wkcniyrrjitkn kyrrijmywtin djrin kcdkmitin kyrrikn# ir`wmitkm
cifinbkjcifin kyrrirktuin itk jnockuj`k cifirrkrkutin fkwtin dk eindik. Jm. _`n Ljwiw# 211?5 ?4.
8 Fkck iri# ih`n bkdkydi jnockuj`krin iqi l`tuim` `nyrk bktuym5 im`juqin itk inqcihykrin bjrl`cdkmititkn itk
l`dirnjukuj`,qr`uiwy timn`c`hjm` bjum`rritkn dinb`rk jrkbkutim` kymirk ilktin dy jnockuj`km &E`rdkn# Hrkgjk itk
Kntykn`# ;:::*. Bkjnk# bktiu iri# cknkrin m`wtykm lyrrjutim` triwnk hjwk irkbjcj dk fjwt`rjm`mj jnockuj`k q`cjtjmk
im`n`ljm`itkn. Nkfju itk# ekmjnk# wjndjmktyin qriwj`in `nd`rj`u itk fjtukrlin m`cimtjb`in bjtkrtiu# jnockuj`krimjm`
jndikuj`,`fjtyrkm wywtrkjty djrinitjm kwm`u ukjckh`k jukn irkhjn f`rj c`rtuik.
6 Hkrrkntuj fkndjm` kcdkhkjk dk wjniwhkrrjtkwynk q`cjtjmk im`n`ljm` `w`kn. Ihjk dk djry,q`cjtjmkrin iwqkrrykn ckndy
djrick bktiu iri m`ntuiqty f`rjim itk f`rji dk hkj f`rj mkqjtycy f`nitkn kutirtuim` krrku`jk.
: Djry,q`cjtjmkrin wjniwhkrrjtkwynkrin `nd`rj`km wkm`ntuim`# jm. Qirww`n itk Tkbiccjnj# 21115 7:8,4;6.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
17/144
;?
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
id`# hytjiniu# fyrbjc ih`tik. F`rritkrkm`# oyntwium`k dk bknmy uintrkcim jrydj
`nk wind`tuik itk im`n`ljk,irkhjciim binitkn ywti juktik bknmy uintrkcim
m`nqr`ljw` wind`k dytick ekrrjtkm` ficbyryimjn.
Hkrrkntujtwyk dk# fkwtim`# djry,q`cjtjmkrin krdyrkdynim ihjtin djtyutin
jrkhkrqinkm wjniwhkrrjkm juktik;1
.
Irkhjci qrjbktyim binitkn wjniwtin bkdyti jnockuj`k lyrrjutim` kwl`u h`birnykm
fkrty djtyin m`nqr`ljw`km bitim` djrick# wkcniyrrjkm iu djrick f`rrinbiwti jh`m`
qintwktym` dyti iri.
Cknhjciim wkcniyrrjin fkndjtui fkndjkm jtkr`tin bkdjtyuti# w`cdktij byryum`
nih`ujkuj`itkn# w`cdktkm jh`tuim` e`irk jhkrrjm` dk itk f`rrim wkcniyrrjin
binitkm` fkndjtuik imkrrjm` dy# bkj inqriwin hkwtykm fkndjtuin djrickm`# bkj
itk iwmkirk birk iri fkndjtuin dickm`.
Uinbkjt triwnk dkydi ukbkctuin djrin jrkhkrmjkm wjniwhkrrjkm ihjtim`. F`rjitkm`
bkt bknmy uintrkcin iukrqink birk jukn dk# jnockuj`k lyrrjutim` itk bkrni,
im`juqink fkndjtuim` ficbyryimjn. Bktuyitkn# qjuhkrrj biriujkm iukrtuin ukjumji
bknmy uintrkcitkm` uyuindkrj id` krdyrkdynij jnockuj`k lyrrjutim` ficbyry
f`rjim c`rtuin djrick ujyrtktuim` kwl`u.
Bkjnk jnockuj`k lyrrjutim` q`cjtjmkn bknmy uintrkcim iwmyrktuin dytin
wjniwhkrrjtkwyn f`rrin `jnkrrjkm biwti bktuym jukn dkjtiumi iri5 Dinb`rkn
uifkr litktyrjm` iwqirjintujk# krdyrkdynin jdi`c`hjkm# krdyrkdynin cknbjdi,
iwqirjintujk# jrjtuj,krtjmycykm# kdjirkuqin qybcjm`km# itkb.
D. Djry,q`cjtjmk itk fkytiwmyndi,ujmc`km
Kumin fklkrmkdk fkyitkn# itk q`cjtjmk im`n`ljm` jnwtjtyuj`nkcjwtkm qjwy
fkndjkh`k fkrty kfkck# fkjnbkt kutirmitk ihjn djrk djry,q`cjtjmkn itk djry,
q`cjtjmkrin `nd`rj`itkn fkytiwmyndi,ujmc`im dytin irkhjnku.
Kcdi bktitjm# fkytiwmyndiin `nd`rj`u# kwm`u ckrrjkh`k bjfyrtuin dk djry,
q`cjtjmkrin wjniwhkrrjtkwynkrin krku`k. Nkfjtkiu# djry,q`cjtjmkrin ficbyryinktuitjm iqi cyuim` ih`nm`rtkwynk id` fkytiwmyndiin kyrrim` jntiriw q`cjtjm`km
dkydin wywl`k bkutirtuik iu dk f`rrin irrkuk juktin.
Biwtkcditjm# iu bkmkrrjm jhyrjmjlinin kcditjm. Djry,q`cjtjmkn fkrtuin djrin
binitkm` irkbkmjin kcditjm iri# fkytiwmyndi,ujmc`in irkhjniu iqi ckbyrrim`
ficbyrykm ekr dkjtiumi iqi cyuim` ficbyryin hkjnitjm. Kdjbjdiu# tribikm djrin
h`birnyim# ktuirkcdjkrin krrjwmy bktin kyrrikn# djry,q`cjtjmk fidktukjcikh`k
bifkr dinikn# jnockuj`,tkwk fkndjkh`km w`rrkrkujm` djtyuti. Tribikm iu djrin
;1 Bktiu iri# jnocktj`n tkrhitjnh &id` jnockuj`,ficbyry uyuinkm* dickm` q`cjtjmk irkbjctuin dinikn dk hkrrkntuj
fkndjm`k bknmy uintrkcin wjniwhkrrjtkwynk &Wkck R`w# 2119*. Q`cjtjmk fkyim jndkrrikn dkydin firrjkcdiitkn hkrrkntuj
fkndjkh`m`tukt e`tuin djrk bknmy uintrkcin birekbitkwynk itk m`lynjmkuj`,q`cjtjmk.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
18/144
;8
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
h`birnyim# kcdirkntuju# bifkrbkdk# fkytiwmyndiin kyrrikn krrkmkwtktwykh`k
juknh` din djry,q`cjtjmk bktin bjtkrtiu# jnockuj`,tkwk tjmjkh`km lkntindym`
djtyuti# nkfju itk iqi irtkjnirk mkctihkrrjkh`k jukn Im`n`ljkrintukt.
@r` fkr# djry,q`cjtjmkrin kcditjm# itk ihjndkm` kutirmitk q`cjtjm`in krkbirk#
kbkntkjck bkt dyti iwmyjnim` kcdirdjim fkytiwmyndiin kyrrikn. Fkytiwciim djry,q`cjtjmk lyrrjutkjcikh`km f`bit` bkcj`iwtin djtyuti itk# niyrrj bktikn# fkjnbkt
firrjkcditkn# fkrrilknitkn ekrtuin djtyuti djry,q`cjtjmk f`rjim itk iwmyjnim`
kcdirdj q`cjtjm`in `fjm` e`mkbjdikm.
Biwtkcditjm# bkdkydi `wkhkj jnwtjtyuj`nkc bktuym irkhjn fkndjk dytinkm
krc` f`nitkn. Kdjbjdiu# KIB biukckm` firrjitkn cifindkmkrjtuk jndkrtwykrin
jnwtjtyuj`km kymirk fkndjk ilktin dj` kyrmiutytkm` cifindkmkrjkrj
fkytiwmyndiitkn fkrtytkm` iqi l`tuim` m`nqr`ljw`km kfkuty id` hkjndjty
kfkc juktim`# q`cjtjmk im`n`ljm`krin iqi cyuim` bifkrrinhktjm.
Irkhjn biriujk dyti# kcdi f`rritktjm# cihibjctukr jndkrtwykm djtyutin wjwtilim
iri. Mkwy f`rjitkn# fkytiwciim# irkbkmjkm fkrtuim` rdykn# kwm`tkn# iubirdjndy
ihjtin djtyuti iimytjb`rkm` itk cihibjctukrrirkm` fkrtuin djtyutin irkbkmjkm#
iqi ckbyrrim` e`irk q`cjtjm` `q`rtynjwtij kyrri ihjtim` kymirk hifjkh` ilkniu.
Kuminjm# bknmy uintrkcin jnwtjtyuj`km iri irrkutin dy irrikcjtktikn kqcjmktuin din
djry,q`cjtjmk fkytiwmyndi,qr`uiwyin iqi ckbyrrim` e`iritktjm yrryntuik &Qirww`n
itk Tkbiccjnj# 2111*.
I. Djry,q`cjtjmkrin irkhjn inqjrjm`km
Hyutju iutkbkjdktyk jukn dk djry,q`cjtjmkrin hkrrkntujk im`n`ljkckrjin krtikn
kumin f`hijtk fklkr yrti fkyitkn. Uijn qyntytkrkjn` dk hkrrkntujtwyk djry,
q`cjtjmk jnockuj`rkm`# fkumyndirkm`# inqcihyrkm`0 Jdi`c`hjk# ti`rjk itk jmywqihj
q`cjtjm` iubirdjnim jrjuqjdi iubirdjnij ekrrkjty djiti hkcdirk fkyin kyrrikn. Itk
`w` ukjck dk hytjinim` kd`wtkwyn bkt c`rtuik jcd` iubirdjnin krtikn. Fkck
iri# kdjty hifjinim `nkrtuin djtyutin `nd`rj` hytj bktuym ktirk djrk kutirmitk
fkyitktjm &Qirww`n itk Tkbiccjnj# 2111# @IGDm` firrjkcdiij byryu*5
;. Jnockuj`,tkwim kcdkmitk fkndjkm juktin djtyuti firrjkcdi bktitjm biwtirk
itk yrti bktitjm biwtirk. Fkck iri# e`irk m`lyn bktuym ih`n bkdkydi5
jnockuj`k tjmjk jukn uin ?1m` fklkrmkdkn# bkjnk `w` fkndjk 81im`kn# itk
ekjtwj ihjn uin 61m` itk :1im` fklkrmkditkn firrjkcdi hyutjitkn.
2. Iqi ckbyrrirk# fkrrilknitkn dkydi jnockuj`,tkwkm itk kcdkhkj irrikckm
&fkumyndik# cknhkbiujk* bkjnk iu dkh` f`rrin krhj iqi cyuirk.
7. Firrjkcdi jndywtrjkcitkn# kyrrim`ntyitkm` diojujt fkndjkm itk jnockuj`,tkwk
fkndjkm iu dkydi fkrrilkn uyuinikn
4. Kyrrim`ntyitkm` diojujtkm fkndjkh`km djrk fkytiwmyndi,yrtiitkn# itk
jnockuj`k fkndjty ihjtin dk fkytiwmyndiin `wtikn. Ilktin dy# fkckbir#
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
19/144
;6
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
djry,q`cjtjmk fidktukjcikh`km kqcjmkty `fj djrick firrjkcdi hifjinitkn
fkytiwmyndiin kyrrikn# Im`n`ljk okwi djnkljm` bktikn dkh`ick
kdjirkutim` kwl`u.
9. Fkytiwmyndiin `wtikn# im`juqinkrin bjckmkirk# `w` iqi ckbyrrirk#
fkytiwmyndiitkn jrkbkuci jukn din kcdirdj q`cjtjm`krin jdi`c`hjkrimjn dkh`c`tyrjm n`ckbkjt. Juindkty birrjkm djrin iumirrim` h`birnykm fidkqinimjn
c`tuin djrk itk iwmyjnim` h`birnykm ktuirkcdjimjn.
?. @r` fkr# iumirrim` h`birnykm jnockuj`,tkwk fkndjkh`imjn c`tuin djrk.
8. Bktiu biwtim` jnockuj`,tkwkm tjmjkh`km djrk bknmy uintrkckm
kyt`n`l`kh`km djrin firrjkcditkn. Ilktin dy iri trymi,tkwk ojnm`km
jnockuj`,tkwk tjmjkh`imjn c`tuin djrick.
O. Djry,q`cjtjmkrin lyhkm;;
Djry,q`cjtjmkrin lyhk nkbkrj bkt dinb`rkrin kcditjm` diwokwikm djrk. Djry,
q`cjtjmkrin irkhjnkm iu djrk hkyuktuin ihyn bktitjm biwtirk itk# birku# hirtk
dkjtimi irkhjn f`rjim hkyuktuirkm`kn bifkrbkdk jntiriwhkrrjkm iu juktik
dkh`inim` id`# uinbkjtitkn# Im`n`ljkrintukt mkctihkrrjkm juktik iri# ujmc`
im`n`ljm`krin okwik kcdktuin din niyrrjkn. F`rj dick itk# hir` itk hifjkh`# iqi
irtkjn itk cyuim` e`irkm kyrrijmywtik nkfjtkium`k dk djry,q`cjtjmkrin mydikmitkn.
F`rritkrkm`# im`n`ljk,irkhjciin jhyrjmjlinkm# ojnkntuk,lirmktykrin iqi cyuim`
e`irkm itk inqriwkrjin jrjtujin jnmiwtkm jukn `fj djrk kdjirkuci jntiriwhkrrjinkm.
Biwtkcditjm# bifjn bkjn` hifjkh`tkn iwkn dk djry,q`cjtjmkrin irkhjnm`rtkwynk
kwjlitrjm`k dick. Fky dk# irkhjnm`rrkh`k dick djry,q`cjtjmk lyrrjutkjcik
djry,q`cjtjmk fidktukjcik bkjn`. Djry,q`cjtjmk fidktukjcikrin bjtkrtiu# hkwtyk
fkndjtuim` kymirk ilktin dk# bkjnk iujn dk ujyrtkty irkhjciin e`mkbjdik uijn
juknh` din# uijn qyntytkrkjn` fkndjtym` djrin m`ntwyl`k id` jnbirtwj`k.
Fjryhkrrin lyhk bkt dk# ekmjnk# mkqjtkckrin nkuj`krtim` lyhjlindyim dytin
kwmktkwynk itk# birku# hir` itk ukjckh`k ihjtin ukji bknmy uintrkcij bkrni djry,q`cjtjmkrin lyhjlindykm nkuj`krtim` ojnkntuk,wjwtilkrin irkhjnitjm jw`cktuik
itk# uifkumj# mkqjtkckrin wkrrirk itk jrtiiritktjm.
Kuminjm# fkjnbiwtitkn kjqktuin din djry,q`cjtjmkrin wjniwhkrrjtkwynk itk irkhjci
qrjbktyin jhyrjmjlinkm fkrty bifkr djrk m`ntykn iri. Bknmy uintrkckrin djry,
q`cjtjmk iu bkdk wjniwhkrrjk# bknmy f`rrim fkrtuin djtyin iqi l`tuim` niyrrjim
iu dyti irkhjn fkndjrjm juknh`# im`n`ljk,irkhjciim# bifkrbkdk# iqi irtkjnim`
q`cjtjmk iubirdjnk juknh` dick wywlktym` dytickm` id`.
;; Jm. E`rdkn# Hkrgjk itk Kntykn`# ;:::.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
20/144
;:
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
;.2 DJRY,Q@CJTJMKRIN TRIWNKM
Djry,q`cjtjmkrin mydikmitkn w`rty fj din krku` bkt Q`cjtjmk f`rrin ficbyryin itk
triwnin krtim` yrryntkwynk dk. Triwnk f`rjim mydik dkjtiumiin icilintykm djrk#
kfkc din niyrrjkn djry,q`cjtjmkrin ficbyrykm c`rtuim` kwl`u. Bkjnk ficbyryinitk triwnin krtim` fkrrilknk iu dk uyuink. Triwnin itk ficbyryin krtikn#
uifkrbjdium` ficbyrykm dkydi. Ficbyry f`rjim mydiktuik jntiriwhkrrjk jukn `fj
dk kumin ficbyryitkn jukn `fj dytin irkhjnkhktjm# iu hifjinitkn biriu dytin
jntiriwkhktjm. Bkjnk# bktuyitkn# uifkrbjdium` ficbyry f`rjim iwmyrktuikm iu dy
ujyrtktuin kumin ficbyrykm c`rtym` djrinjm &Bkjn itk F`xiccw# 2117*.
Biwtkcditjm# jk firrj hyutjitkn# djry,q`cjtjmk ihjmkrjtuim` oyntuj`krimjn biriu
w`rtyrjm` irkmyndikm dkydi. Hifjinitkn# krc` iimytjb`tjm birekbi djrk
irkmyndi`m# kdjbjdiu Iyr`qkm` Bknmy Uintrkck# Iwtkty Bktyitkm` Irriwirbk
Oidirkck# Jnhkcktirrkm` Bknmyk id` Ekq`njkm` Bknmyk.
@r` fkr# bknmy uintrkckm dijtuin ukji itk biwti l`tk bktim` krdyrkm iri
bkdjtyuti. Kdjbjdiu# bknmk,wjwtilkrin irkhjmitin jmywmkrjtuk.
Djry,q`cjtjmkrin iwqkrrykn# krkytuim` ekrrirk iwmy,fkrtukjcikm id` lirmkty
cjbrim` ekrrirkm fkrtuin djtyuti h`birnyim itk bknmy uintrkcim# krdyrkdynin
jdi`c`hjkrin krkbirk bkjnk bkjtk im`n`ljk,bjckmkirkrin krkbirk# itkb. iri.
Djryk ekycmjtuim` l`n`q`cj`k dkh`in cimyitkn firrjkcdi hifjinitkn jndkrrikn
dkh`ink id` djryk ekycmjtuim` wjwtilk krkyty bkt dkh`inikn bknmy
uintrkckrimjn c`tyrjm` bknmy qrjbktyin bjtkrtiu djrykrin iwmkjntuk kcdktuim`
kymirk dyti khjntkrjtuk l`nitkrj`im itk# f`rrick# jntiriw,tkwitkn irkhjtim` iri#
q`cjtjmk im`n`ljm`krin ficbyrykm iwmyrktuim` kwl`u.
Hifjinitkn# bknmy uintrkcim iu dyti irkhjn uyuinjm ujrmyckuj`kn dkh`in djry
m`qyrykn# bkjnk uifkrmkm` triwnk bktuym irkbjctuin djtyuti djry f`rritkn irkhjn
kfkc juktim`.
@r` fkr# fkyim djrk djrykrin iwmkjntuk m`ntr`cqikn ekrtuim` triwnk bktuym5
, H`birnykm id` bknmy uintrkcim ilktin djtyutin id` ekw`tuin djtyutin
lkjcihyin jntiriw,tkwkm kcdktuik.
, Djbjwkm ir`wj id` wkcdy / Lirmkty jrimjkrin irkhjmitkm.
, U`r qybcjm`k fkndjty id` lyrrjuty.
, Hkwty qybcjm`k fkndjty id` lyrrjuty;2.
, Trymi,tkwkm irkcdkty.
;2 Nkbkrjk dk# `r`bkt# kyrrim`nty qybcjm`im djry,q`cjtjmkn dytin irkhjnk. Bktiu iri kyrrim`nty f`rjin diojujtk# itk
diojujt f`rrin ojnkntujkuj`,triwnkm djrk okmt`ri oyntwium`inkm. Bifjn itk birrju iwkn dk# kdjbjdiu# jnockuj`krin w`rrirkniu dick hkrrkntujtwyk# biriu# hkwty qybcjm`krin lkjck# iu itk irkmyndi qybcjm`im iwmyrktuin djtyutin bkcjkbjdikm n`ck
irkbjctuin djrin# bkjujm itk n`ck iwmyrktuin djtyutin bkcjkbjdi f`rjim &uirhin bjdiu# u`r qybcjm`krin bjdiu kck djry birrjkrin
ekycmjqinkrin bjdiu*. Jm. _`n Ljwiw# 211?5 96
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
21/144
21
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
, Bknmyin nkfjtkium` irriwirbkm / mytk m`iojujintikm kcdktuik.
, Djbjwk qrjbktykm krkyty kck dibimkty.
, Mkqjtkck jnq`rtkty id` iwq`rtktuim` uirhkm kck uirhk,minmkrjkm iukrrj.
Djry,q`cjtjmkrin triwnk o`rlkcitktjm kqkrti# bkdkydi jno`rlkckm djrin biwti
bktuym. F`rjin krtikn# kdjbjdiu5 lirmktykrin irkhjciinhknkm` qriwj` l`rkckm#id` hjukrtikn id` im`n`ljk,irkhjciinhkn hir`rk bihjrkm` jhyrjmjlinkm w`rtuim`
m`lynjmkuj`,q`cjtjmkm.
Jntiriw,tkwkm kcdktuik;7
Djrykrin iwmkjntuk uifkrbjdiu lyrrjuty dkjtimi jntiriw,tkwk n`ljnkckm fkndjtyu.
Jntiriw,tkwkm lyrrjutikm bknmyin bjdium` ojnkntujkuj`k qjutin dy itk# birku#
jnbirtwj`k itk m`ntwyl`k iri irkhjtin djty# itk im`n`ljk,ekrdyirk `r` fkr.
Jntiriw,tkwin kcdkmitkm# birku# lirmktykn ujrmyckuj`kn dkh`in djry m`qyrykrimjn
dkydi uyuin c`tyrjm.
Djry,q`cjtjmk iu dk jntiriw,tkwitkn irkhjnk dyin okmt`ri bkmkrrk. Irkhjnk dyti
iri# kdjbjdiu# jnockuj`, id` diockuj`,qr`uiwyim id` im`n`ljk,ekrdyirkrin h`rkcdj
id` ktuirkcdjim.
Triwnk iubirdjnkm djtyuti h`birnyim jntiriw,tkwitkn irkhjn kfkc juktim`. U`r
Qybcjm`k ekycmj itk ir`wtitjm kqkrti# kdjbjdiu itk bktiu iri bknmyij ilktin
djumjitin lkjcihyin diwm`nty,tkwkm iukrrju.
Jntiriw,tkwk `ojujkc f`rrim uifkrmkm` irkhjn kdjirkuhkrrjk dy lirmktykrin biwtijntiriw,tkwk bktuyitkn &bktiu iri bknmyin krtim` lirmktyitkn*# nkfju itk
uifktu,lifktu bktuym itk biwtikm bkt iu it`rrj.
Uinbkjt firrjtkn# lkjcihyin# kyrriumj,m`ntyin id` biwti ojnkntuk,kmtjb`in
jntiriw,tkwkm iukrtuim` kymirk dyti iri h`birnyim.
Jntiriw,tkwk f`rjin bjtkrtiu# irkhjn uyuink c`r dkjtimi djrykrin iwmkjntukn.
Kctykh`km djrin jntiriw,tkwim kyrriumjk qjutin dyti itk jnbirtwj`k kd`rihkbity#
itk kcdirkntuju jntiriw,tkwk tjmjimjn.
Bknmyin cihi,irriwirbkrin kcdkmitkm
Irriwirbk cjmjd`itkn lkjcihykm ilktim` iujn irkbjc dkjtiumiinkm lkntindy
bifkr djrin bknmk,h`rdkjcyin ifynim`k kdjirkutin dy bknmyin cihi,irriwirbkm.
F`nin ficbyryk bjm`jtuk dk5 kcdi bktitjm# bknmyim fkr djtukmitin krrjwmykm
lyrrjutin djrk jnbirtwj` m`qyryk lyhktuin dickm`# itk# biwtitjm# djry birrjk
w`rtuim` bknmyim dytin hkjtkwynk lyhktuin dk iri.
;7 Bknmy uintrkcim iukrrjtkm` jntiriw,tkwim iqi irtkjn itk cyuirk Im`n`ljkn itk# `r` fkr# Hjukrti `w`kn dytin irkhjnk &jm.
Biccjnhir# 2118*.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
22/144
2;
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
Bknmyin cihi,irriwirbk lyrrjutikm kymirk ilktin dji bknmyij lkjcihy hifjkh`
ilktim`# itk ujrmyckuj`kn dkh`in djry m`qyryk fkndjtuin dy. F`rrick# cihi,
irriwirbk f`rj mydiktyu# irkhjn uyuink jukn diukmi bknmy uintrkckm bknmyim
lirmktykrj imkrtuin dj`tin djry m`qyrykn.
Lirmkty jrimjm` irkhjmitkm
Djry,q`cjtjmkrin oyntwium` triwnk djrk lirmkty jrimjm` irkhjmitkm. Ujrmyckuj`kn
dkh`in djry m`qyryk itk jntiriw,tkwkm mydiktuikn dktuk# triwnk uifktu bktuym
irkbjcju5 lkjcihy# djbjwk id` cifinhkjkm kdjirkutin djtyutin kmtjb`in wkcir`wmitkm.
Kmtjb` f`rjim wkcdyu# djryk ktirktuin dk lirmktytjm itk# kcdirkntuju# kmtjb` f`rjim
ir`wju# djry hifjkh` wkrtuin dk wjwtilkrk.
Irkhjmitk fkyin hyutjin `nd`rj`u# lirmktykn ujrmyckuj`kn dkh`in djrykrin
wkrrirkm id` jrtiirkm hirtktuin djrk.
Iqi l`tuirk# lirmkty jrimjm` irkhjmitk fkyin ficbyrykm fkyim jukn `fj djrk5
jntiriw,tkwitkn irkhjnk juktik id` ktuirrjm` djbjwk bktin kyrrikn id` yrrikrin
kyrrikn trymi,tkwk uifktu bkt iwmyrktuik.
Lirmkty jrimjm` irkhjmitk fkyin krtikn# u`r qybcjm`k wkcir`wtim` h`birnyim
ihjtin djtyutin irkhjmitkm m`mktuin djrk5 citrkm# b`n`km id` `bcjhkuj`km.
Bkrni,lirmktykn wkctuin din u`r qybcjm`krin ekycmjqinim djryk yrhktuin
dyti lirmktytjm itk# birku# ujrmyckuj`kn dkh`in djry m`qyryk lyrrjutin dyti.
Kcdirkntuju# lirmktykn dkh`in u`r qybcjm`k biwti kmtjb` bktuyimjn hirtktuindin l`dykn ir`wtin bkdy h`birnykm# djryk iukrtuin dy lirmktykn.
Bknmy qrjbktyij ilkndkm` lkjcihykm
H`birny kwm`m# id` bknmy uintrkc kwm`m# firrjkcdim` ojnkntuk,irkmyndiij
lkjcihykm ilktim` kymirk dyti.
Kymirk f`rj irkbjcju# lkjcihy birrjkm ilkniu id` jndkrrikn dkydin lkjcihykm
jndkrhkbityu# djrykrin iwmkjntuk uyuinmj kcdktuim` kymirk dyti djry,khjntkrjim
&h`birnyim uijn bknmy uintrkcim*.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
23/144
22
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
;.7 DJRY,Q@CJTJMK L@TKM
Djry,q`cjtjmkm wkjcmktuim` `rdykn uinbkjt jrjuqjdi irkbjcj `fj djrk;4.
H`birnyin iwmy,fkrtui lkjckrin krkbirk
Kcdi bktitjm# q`cjtjmk im`n`ljm` hyutjin l`dykn# h`birnykrin iwmy,fkrtui
lkjckrin krkbirk wkjcmk dkjtiumi djry,q`cjtjmkm &Bkjn itk F`xiccw# 2117* kdjtyim
bifjn bkjn` hifjkh`tkn ihjn dytin l`dykn5
k* Djry,q`cjtjmk bitikrkucik# iimytjb`k. H`birnykm bifjn itk birrju
iwmy fkrtuin dy djry,q`cjtjmkn l`dy uyuinikn# ficbyry uifktu bktuym
iwmyrktuim` kwl`u.
Hkwty qybcjm` fkndjihjk# diojujt fkndjk itk jnockuj`k w`rtuim` e`irk dyickiwkn dk djry,q`cjtjmk f`nin kyrmk. Hkjnirk# mydiktuim` `w` ukjck dick
kuqjlkrrkty dk iri. Kcdi bktitjm# h`birnykrin kcditjm dkh`in jno`rlkuj`
ih`mjk iwmyrktuim` dkh`in krku`khktjm. Biwtkcditjm# kyrrijmywqin
ih`mjkm ihjtim` h`birnykm djtyin ukjctkwyninhktjm. Hkjnirk# qr`uiwy
q`cjtjm`kn dkydin fytwynikm itk cyukqinkm iri fkrty bifkr djrk m`ntykn
q`cjtjmk fkyim bkcj`iwtim` `rdykn. Biwtkcditjm# bifjn niyrrj itk iwtrktihjk
bktuym kqcjmktytk# `w` ukjck dk ekmjtik f`rjin kqcjmkuj`k krrkmkwtktwyk jukn
din kck iu. Bktuyitkn# h`birnykrin mydikmitkrimjn c`tyrjm iu dkydin
biwti krrku`jinhktjm c`rtuin djrk ficbyry oyntwium`inkm itk# kcdirkntuju#
nkfju itk fkrtytkm` niyrrjkm ih`mjkm jukn# hirtk dkjtimi iri ficbyrykm
iu c`rtuik kyrrijmywtim` iujnium`k uin krrku`j bktinhktjm id` fkrtytkm`
niyrrjimjn c`tyrjm iu dkydin biwti krrku`j bktuyinhktjm iri.
b* H`birnykrin ficbyry bkmkrrk iqi irtkjn id` cyuirk jnhyry l`nitkrj`
ih`nm`rrk w`rrkrkutik dk. Iwqkrry f`rrin bkrrykn# im`n`ljk,irkhjci
qrjbktyim fkrtuin djtyuti dkh`umjin irkbkmjkm.
g* Djry,q`cjtjmk# niyrrj fkndj bktikn# h`birnykrin iwmyitktjm ktirktuin dk#
kyt`n`l`k din bknmy uintrkckrin iwmy yutim`.
d* Kuminjm# kdjty bktuyim qr`q`wkty dytin iridy ti`rjm`krin krkbirk#
djrykrin ekycmjqink birk qrjbktjuktym` cjtuktimi.
;4 Djry,q`cjtjmk hyutjim# l`dy bktikn uijn biwtikn# ujrmyckuj`kn dkh`in djry m`qyryk kcdktuim` n`ckbkjtim` e`irk dyti.
Bkjnk# biwtkcditjm# djry,q`cjtjmim id`# f`bit` iwkndk# djry,wjwtilim irkhjn fkndjk dyti trymi,tkwin wjwtilitkn iri.
F`rrick# yrri,qktr`j wjwtilkm yrri,qktr`jkn m`mktyrjm dkydin biwti djbjwk hyutjimjm` fkrrilknitkn nkfjm` ojnm`k dinirrihjlink w`rrkrkutin dy# itk biwtkcditjm irrihjlin oc`tktukjci bkt hkjnirkm` djbjwimjn. Kcdirkntuju# jnockuj`krin
kyrmkm` djry,q`cjtjmk bktim &bkjtk wkcniyrrjkm ih`nm`rtuim` id` djry,khrihktykm ukjntuim` q`cjtjmk bktim iri* trymi,tkwk
oc`tktukjcikm w`rrkrkutin djty# firrjkcdi iubirdjnitkm` djry,khjntkrjim iu bkdjtyuti iukrtuin bkt dkt`uin ficbyrykm.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
24/144
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
25/144
24
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
Q`cjtjmk im`n`ljm` fkyin krkbirk JJ. Lyndy Hirrkrin `wtikn nkhywjkm jukn
ujrinkm fkjnbkt firrjkcditkn nkfjtkiu kymirkty bifkr uin5 l`nitk wind`k
cknhkbiujkrimjn kck jnockuj`k inqcihy `w`krimjn;8.
@r` fkr# djrykrin bkcj`k ih`nm`rtuim` kwl`k dytin djry,q`cjtjmk lyrrjutkjciin
iqi cyuim` irkhjnm`rtkwynk hkyr ihyn `nkrtuin bkdk fkumyndikrin hkrkqinkkfkcbjdituim` kwl`u# iu dk f`rrin krhj jmywtin djry,q`cjtjmk fidktukjciin iqi
l`tuim` irkhjnk im`n`ljk birqjutim` `rdykn &Kg`gicck# 2111*.
DJRY,Q@CJTJMK LYRRJUTKJCIK
N`ckbkjtim` kd`wtkwynk dkh` kdjtyin krtikn djry,q`cjtjmk lyrrjutkjcikm irkhjn
jndkrtwyk dyick wkcniyrrjin lkjckn itk trymi,tkwkn# bkj itk inqcihy itk irrintin
lkjckn iri
.
Ujrmyckuj`kn dkh`in djryk hifjihjum`tukt e`tuin bkdk# djry m`qyryk lyrrjutikm`linj dk. F`rritkrkm`# djry,q`cjtjmk lyrrjutkjcikm irkbjctuin djrk. Djry,q`cjtjmk
f`nitkn irkbjcj `fj djrin triwnkm djry,q`cjtjmk fidktukjcikrin kyrmkm`km djrk5
, Jntiriw,tkwkm fkndjty# lkjcihykm hkriwtjtuim` kwl`u.
, Bknmy uintrkckm bknmy qrjbktyij ilkndkm` lkjcihykm lyrrjuty.
, Bknmyin cihi,irriwirbkm fkndjty# ujrmyckuj`kn dkh`in djry m`qyryk
lyrrjutim` kwl`u.
, U`r Qybcjm`k id` biwti tjtycy bktuym wkcdy# tjtycy f`rjin trymi
lirmktytjm djryk ktirktuim` kwl`u.
Biwtkcditjm djry,q`cjtjmk lyrrjutkjcik iwqriwj`k biwti uintuy bktikn irkbjcj
`fj dk iri. Nkfju itk lirmktykn dkh`in djry m`qyryk iu lyrrjuty# jnockuj`k
ukjntuim` q`cjtjmkrj ilktin ukj`n hkrrkntujkhktjm,id` w` jrjuqjdi iwtyin krkbirk
ukjntuin dk djry m`qyryk. Bkjnk f`rrim iu dy nkfjtkiu iwmktuin lirmktytjm djryk
ktirktuik. Nkfjm`k jukn dkjtimi djry m`qyrykrin fkndjtuim` e`irk ukjntuik itk#
bktiu iri# djry m`qyrykrin fkndjtuik itk Im`n`ljkrin fkumyndik bkt dkt`uick
ujyrtktuim` q`cjtjmkm itk triwnkm lkrtkn ekrtuik.
Djry,khrihkty bktikn `jnkrrjtytkm` q`cjtjmk
;6
Q`cjtjmk f`nitkn# wkcniyrrjin bjckmkirk ukjntuim` kwl`u# djry,khrihktykm
fkndjtuim` ficbyry bkt uifkutin dk# itk ficbyry f`rj c`rtuim` fkjnbkt triwnk
irkbjctuin djty h`birnykm.
Djrykrin iwmkjntukrin uyuinim` ukjntukrin bjtkrtiu jnockuj`k m`ntr`cktuik dk
Q`cjtjmk f`nin ficbyryk. 61m` fklkrmkdkn uinbkjt firrjtkn irkbjcj uin q`cjtjmk
fky bktiu iri# Kcilknjkm` Byndiwbknm,in itk# f`nin `jnkrrjk djrykrin
iwmkjntukrin fkumyntuk ih`nm`rrk ujyrtktuik uin# djry itk mridjty l`tk
;8 _`n Ljwiw,in ywtiu &211?5 82* djkcimtjmk okctwyk dk fky. Iu dy m`ntykn fkrtuin ckn,lirmktyk lkchytuim` kymirk.
;6 Jm. Kg`gicck# 21115 721,724.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
26/144
29
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
iubirdjnkm bkrni &fkyin irrioirintujk mykntjtktjb`km irkbjcju5 L1# L;*
Wkcniyrrjin fkndjtuik irrioirintujk l`dykn fkrty hkbi djry,q`cjtjmk hifjinim
hkyr ihyn ihjtin dytin l`dykn djry,irrioirintujk mykntjtktjb`itkn `jnkrrjtuin
uin.
Iwtrktihjk f`nin krkbirk# ukjntuin din kcdkhkj l`nitkrj`krin itk hkwtktuim`
irkbkmjin krtikn fkrrilkn uyuink dkh`# wkcniyrrjkm m`ntr`cqikn lkntindyu.
Wjwtilk f`nitkn e`mktuim` `w` lkrejnk tjmjk dyti bknmy uintrkcim itk#
biwtkcditjm# birkjin m`lynjmkuj`,q`cjtjmk mydiktuik itk bknmy uintrkckrin
juin `nk lkntintuik irrkuty ihjtin dy iwtrktihjk f`nim &Wkck R`w# 21195 74*.
Jnockuj`,ficbyry uifktuitkn `jnkrrjtytkm` q`cjtjmk;:
Kumin fklkrmkdkn# ojnkntuk,krc`m` birrjmyntuk,qr`uiwyim fkytwj ihjn dyti `rdy
krti djry,khrihktyin itk hkwtktuim` irkbkmjin krtikn uih`in fkrrilkn uyuink.F`rj dick itk# hir` itk firrjkcdi hifjkh` fkwj djrk iwtrktihjk lkchykh`km
irkbjctuin wkcniyrrjkm ukjntuim` ficbyryku &Wkck R`w# 2119# 79*.
Biwtkcditjm# q`cjtjmk f`nin kbkntkjck hkrrkntujtwy bkt krhjtkwynk dk fkjnbkt
kdjtyrin ywtiu5 ficbyry bkt bkjn` iu dy bknmy uintrkckm djry,q`cjtjmk mydiktuim`
`rdykn &Bkjn itk F`xiccw# 2117*.
Q`cjtjmk f`nitkn# wkcniyrrjkm m`ntr`cqikn lkntintuim` kwl`u iqi l`tu itk
irtkjnim` ficbyrykm uifkutin djty h`birnykm jnockuj`rkm`# itk ficbyry f`rjim
c`rtuim` m`nqr`ljw` uifktukm fkrtuin djty. Q`cjtjmk f`nin krkbirk# iqi irtkjnim`ficbyry uifktu f`rjim qybcjm`mj jrkhkrtuin djrk# bknmy uintrkck iri q`cjtjmk
f`nitkn jnqcjmktyu# itk f`rrick# bkj h`birnykm bkj bknmy uintrkckm ficbyry f`rjim
c`rtuim` m`nqr`ljw` wind`k dytick wjniwtin dyti im`n`ljk,irkhjciim.
Q`cjtjmk f`nitkn# jnockuj`rkm` kyrrijmywqink djry,q`cjtjmkrin `jnkrrjum` ficbyry
hjwk irkbjctuin dk &krhj itk hkrbj kdjirkujtk kck iu*.
Ficbyry f`rjim c`rtuim` `rdykn djry,kdjirkuci iubirdjnkm irkbjctuin djrk#
l`linty bkm`jtukrin bifkrrin krkbirk. Ficbyry f`rjim c`rtuim` `rdykn#kwmktkwyn fkndjkh`k dyti bknmy uintrkcim# bjtkrtim` triwnk bktuym id` biwti
bktuym irkbjctuim`# binitkm` ficbyryrjm oyntwium`ink wkcniyrrjin bjckmkirk
ukjntuik dickm`# itk iu djry,kdjirkuci f`rjim m`ntr`cqikn lkntintuik.
Ckbyr iwkndk# bknmy uintrkckrin jntiriw,tkwin bjtkrtiu id` biwti triwnk bktuyin
bjdiu# m`ntwyl`m` qriuj`in jndjuikrin fkndjtui,tkwkn irkhjtik dk h`birnykrin
ficbyryk wkcniyrrjkm ukjntuim` q`cjtjmk f`nitkn.
;: Bkjn itk F`xiccw,in ywtiu &Bkjn itk F`xiccw# 2117* djry,q`cjtjmk mydiktuim` `rdykn kumin ficbyryitkn `jnkrrjtuin
bkhkrk# 7 kymirk fkyim djtyhy5, Jnockuj`,ficbyryitkn `jnkrrjtytkm` q`cjtjmkm.
, BQH n`ljnkckrin krkbirkm` ficbyrykm.
, Ficbyry l`nitkrj` knjtuim &trymi,tkwkm bkrni* irktytkm` lyctu` bktin krkbirkm` ficbyrykm.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
27/144
2?
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
Hifjinitkn# irkbjcj `fj din jntiriw,tkwk bknmyin krtim` jntiriw,tkwk dk. Fky dk#
hifjinitkn gkwf oc`x bifkrrinhktjm bknmyim icmkrrj lkjcihykm ilktim` `rdykn
irkbjctuin dytin jntiriw,tkwk.
Uifkutytkm` jntiriw,tkwkrj iywtim`# lirmkty jrimjm` irkhjmitkm irkbjctuin djrk.
Hifjinitkn# uifkutytkm` jntiriw,tkwk fjckbititkn lkntintuin dk# id` yrtitknim`n`ljkrin ih`irk ih`nm`rrk bkdk.
Biwtkcditjm# q`cjtjmk f`nin kyrmk ckndy djrin krhydj`in krtikn fkyim kuqjlkrrk
dkjtiumi5
k* Jnockuj`k ficbyry bkmkrtukt fkrtuik mkctihkrrjk jukn dkjtimi iwmkjntukrin
ktuirkcdjitkn.
b* Iu dk `w` hkrdink# ficbyryk c`rtuim` niyrrjkm lkrtkn ekrtuin djrinitjm
`nd`rj`km bkcj`iwtim` kymirk jukn krti# yrti itk irdj id` bj yrti jhkr`dkjtiumi itk# birku# ihjndkm` cknkrin irkhjnm`rtkwynk niyrtuim` ukjctkwyn
f`rj m`ntykn fkrty bifkr dk nkfjtkiu.
Kcdirkntuju# dinb`rk okmt`ri f`rj kfkuty hkbi# q`cjtjmk f`nin kyrrim`
irkntuymjuynkm mydiktuim` irrkukh`km djrk# `w` irrkuk dickm` ficbyrykm biti
djrin kck iu bkcj`iwtik. F`rj bkj# bkc`rkuj` f`rj ihjtim` `rdykn# `w` m`ntykn
fkrty bifkr dk fkrtytkm` niyrrjin itk niyrrj f`rjin `nd`rj`in krtikn jhkr` bifkr
din dinb`rk. F`rj dick itk# f`rrickm` mkwyitkn# biwti l`tk bktim` iwmkmjuynkm
ihjtin ukjumj` bknmy uintrkckrj5 jnockuj`krin bjckmkirkrj byryum` t`wtin wirj`
itk wkm`nkm# qrintwk kyrrim` khirqinkm# q`cjtjmkm ekrrkjtuim` bjcirin kmtkm itkcihibjctukrrkrin bktu`rdiim ihjndkm` ekrrkjqink itk fkyin kyrrim` kyrmiuqinkm
&Bkjn itk F`xiccw# 2117*.
Bifjn krhjtyu hir` c`rty bifkr din ficbyryk jnockuj`k dick# fkyim djrk irkntuyn
bifkrrim` m`nmriuj`km5
k* Uijn jnockuj`,tkwk wywtkty bifkr dk0
b* Bifjn ficbyry f`rj uifkutytk# n`jum` uifkuty bifkr dk ficbyry f`rj0
g* Bknmy uintrkckrin kyt`n`ljk# ficbyryij itk triwnij iri dkh`mji0
Hifjinitkn# m`ntwyl`m` qriuj`in jndjuikrin birtwj` bkt irkbjcj `fj dk jnockuj`,
tkwk uifkutim` `rdykn. Kcdi bktitjm# m`ntykn fkrtyrjm irkmyndi qybcjm`km
bjutknciin kyrrikn djrick irkntuyci# bjutknciin m`ntwyl`krimjn c`tuin djrin
wkcniyrrjkm n`ckbkjt m`ntykn fkrtuikm nkfjtkium`k ilktin dy. F`rj bkj# ekmjnk#
`ndkwyn itk uirbjtuy hyutjin wkcniyrrjin bjckmkirkm dy irkhjnk Im`n`ljkrin
jbjcbjdikn# iqi l`tu# irtkjn id` cyuirk.
Biwtkcditjm# bifjn itk birrju kuqjlkrrkty dk iu dick ih`mjk ficbyryk uifkutim`
`rdykn `w` kcdkm`rrkm djrin `wkhkjkm iukrtuik# djwt`rtwj` nkbkrjkm w`r
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
28/144
28
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
dkjtiumiickm` ficbyry f`rjim mydiktuim` `rdykn.
Bktiu iri# `ndkwyn fkyin wkcniyrrjkm bkutirty djrk jnockuj`,tkwin bjckmkirkrin
kutirmititktjm5
, icjmkhkjkm yrtkr`in irkhjn nkbkrjkm ekwktin djtyutickm` wkcniyrrjkm
uifkutim` `rdykn# itk
, inirhjkrin wkcniyrrjkm# kumin fkyim iri iwmkjntukrin kcdkmitin
`nd`rj`u `w` kcdkm`rrkm djrickm` iqi l`tuirk.
Bktuyitkn# uifkrbjdium` uirhkm itk fjq`timin jntiriwkm iri bkutirty djrk ekrrkjty
bifkrrim` jndjuitjm.
Fkck iri# ekrrkjty bifkrrim` jndjuitjm f`rrinbiwti m`ntuiqty bkutirtuikm
yrryntkwyn nkbkrjkm w`r djtukmi firrjtkrrim jhkrtuin dytin jnockuj`krimjn.
Biwti bktuyim &Krtjw# ;::6* Iyr`hynirk bihjrk# wkcniyrrj lkj`rjwtimjn c`tyrjm`
jndjui bkt qr`q`wkty dyti# Iyr`qkm` mjdi djrin iwtkty hyutjitkn kntuim`kh`km
djrickm` wkcniyrrj ljn`rjwtkm bkjn`. Fkck iri# wkcniyrrj lkj`rjwtkm ljn`rjwtkm
bkjn` kwm`u kcdkm`rrkh`km djrick m`ntykn fkrty bifkr dk iri.
Biwti bktuyitkn# jnockuj`,tkwk uifktu bkt bjckty hkbi# bkndk bkt iukrtuin dk
ficbyry hjwk.
Id`n`ck iri# bkt dkt`u kdjtykm jnockuj`,tkwkrin ficbyryk )1 iu dick jukn bifkr
kdjirkutim` `rdykn. Krrku`j ti`rjm` itk iwtktjwtjm`inhktjm# hifjinitkn );itjmh`rk uifkuty `fj dk ficbyry f`rj.
Irrintk n`ljnkckrimjn c`tyrjm` djry,q`cjtjmk
Jnockuj`,ficbyrykm uifkutim` `rdykn w`rtuin djrin ukckntuin `nd`rj`u# irrintk
n`ljnkckrimjn c`tyrjm` ficbyrykm irkbjctuik qr`q`wkty dyti kdjty bktuyim. Bkjnk
ficbyry f`rjim diwkbkntkjck nkbkrjkm djtyuti iri5
k* Irrintk nkuj`nkckrin dktykm birkndy iwmyrktuin djrk# iu djrk hyutju
ojdkhkrrjkm itk hir`m` kcdkmitk tjmj bktuym ekwkn `fj djtyuti. Fky dk#
jno`rlkuj` uifktuk# hytj h`rkbifirk# fjry fjckbitirjm bifjn id` c`rtuin
dk# itk iu fjcir` wkcniyrrjin bjckmkirkrimjn hirtktuin din l`dykn.
b* BQH n`ljnkckrin ujorim kyrritjm fkrtytkm` irkbkmjin `nd`rj km kdjirkutin
djtyuti# itk iu f`rrinbiwti Im`n`ljkrin hir`m` bjckmkirk.
g* Irrintk n`ljnkckm# biriu# iu djty birijutin binitkm` im`juqinkrin
fkndjtuik itk wkcniyrrjin fkndjtui fytwk. F`rj dick itk# kdjty bktuyim
qr`q`wkty dyti ficbyry iubirdjnkm iukrtuik im`juqinikn# kcdi bktitjm#itk wkcniyrrjin jh`tuikn# biwtitjm.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
29/144
26
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
d* Ih`n bkdkydi biwti triwnk bktuym &kdjb. q`cjtjmk ojwmkck* irrintk
n`ljnkcikn irkhjtin dytinkm itk iu dkydinkm bknmy uintrkckrin
m`ntr`cqikn.
i* Irrintk n`ljnkcikn irkhjtin dytin kcdkhkjkm f`rrin iubirdjnkm juknjm#
ficbyry m`ntrkekrrjkm w`r dkjtiumi.
Biwtkcditjm# irrintk n`ljnkckrin ficbyrykm iukrtuikm kbkntkjck fkndjkm djty iqi
cyuim` ficbyry hjwk# itk iqi ckbyr itk irtkjnim` biwti ficbyrykm `rjintktuim`
`rdykn. Biwtick# irkhjtim` irrkuk dk &q`cjtjmkrjim iukhytuin djtyutin kcdkhkjitkn
`jnkrrjtuin dickm`* itk wind`k &Bkjn itk F`xiccw# 2117*.
Trymi,tkwkn `jnkrrjtytkm` djry,q`cjtjmk
Jntiriw fkndjm`k dk trymi,tkwk bknmy uintrkcintukt# jnq`rtktuin djrin ndkwynin
wkcniyrrjitkn itk inqriwin itimjnitkn dytin irkhjnkhktjm. Bktiu iri# ekmjnk# `w`jrimjkm djrin im`n`ljitkn.
Djry,q`cjtjmkrin ficbyryitkn trymi,tkwkm jntihrktuik# hkrrkntuj fkndjm`k jukn
dkjtimi# djry,q`cjtjmkrin mknq`rk bihjrkm` `nd`rj`km m`ntykn fkrtuin djrick
ujyrtktuim`. Biwtick# hirtk dkjtimi jnockuj`,tkwkrin lyrrjutkqink ficbyry
bkmkrtukt fkrtytk# ficbyry f`rj c`rtuik bkjnk trymi,tkwk hifjihj fkndjtyu itk#
kdjbjdiu# iwq`rtkuj`km mkctityu.
Trymi,tkwimjn c`tyrjm` ficbyrykm djry,q`cjtjmkn jntihrktyu hir`# krhjkh` hirktym`
cjtuktimi iri n`rin iwmy hirktuin din trymi,tkwkrimjn c`tyrjm` ficbyryin krdyrk#uinbkjt firrjkcditkn iu dkh`ickm` bktiri krhj ficbyry f`rjim bknmy uintrkckrj
id` h`birnykrj dkh`umj`n.
Q`cjtjmk f`nin krkbirk# djrykrin bkcj` jdikck bkbiwtim` kwl`u# l`nitkrin
trymi,tkwk uifktu bktuym bkbiwtim` m`nqr`ljw`k fkrtuin dy djry,khjntkrjtukm.
F`rritkrkm`# djbjwkm m`tjukuj` uifktu bktuyitkn wkcir`wtim` qriwt dkh`#
l`nitkrin bkcj`k iukrrjtkm` lkjckn lkntintuim`.
Q`cjtjmk f`nin `jnkrrjk# birku# ktuirrjm` djbjwk bktimjm` id` bktuyimjm`
trymi,tkwk ojnm` bkt lkntintuik dk# uyrryntkwyn lkjck iubirdjnimjn.
Ojdyujkum` tkwk ojnm`itkn `jnkrrjtuin din wjwtilk bktikn# tkwk,trymi ojnm` bkt
ekrtuin dyti jndkrrikn h`birnyim# bkjnk trymi,tkwkrj iywtim` iu djtyuti kmtjb`mj
djbjwkm wkctuin id` ir`wtin.
F`rrin `rdiu# bjfyrhkrrjtkwynjm hkbim` niyrrjin bjdiu lkntintuin dk trymi,
tkwk. Kdjbjdiu# mkqjtkc,ocyyin bjdiu# jnq`rtktuim` id` iwq`rtktuim` bkjlinkm#
itkb.
Mkwy f`nitkn# hifjinitkn# lirmkty bictukrin trymi,tkwk bkt khirty `fj dk=
birtkn# `ojujkck iu din lirmktykrin wkcniyrrjkn wkctuin dk djbjwk.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
30/144
2:
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
Bjfyrhkrrjtkwyn ojnm`k dytin wjwtilk fkyitkn# ihynir` ir`wj id` wkctuin
djtyuti djbjwkm h`birnyim# c`rty nkfj din trymi,tkwk iwmyrktuim` &tkwk ojnm` bkt
id` bkndk bkt jukn dkjtimi*.
Jntiriw,tkwk f`rj birrkutirty fj dk fjckbitikn bifjn id` bjtkn# bknmy uintrkckrin
bktu`rdi biriuj bktikn.
Jntiriw,tkwitkn dkydin kcdkmitkm lirmktykrin uinbkjt kdjirkucirin krkbirk
uifkutin djrk. F`rrick# Im`n`ljkrin e`irkm kyrrijmywtin wkjktuin dk# bkj itk
lirmktyk `rjintktuik jnockuj`rkm` uifkutytkm` ficbyrykrj bihjrk.
Lindibkcdim` firrjitkn iri irkbjcj `fj din djry,q`cjtjmkrkm` triwnk bkt dk trymi,
tkwin ekrrkjqink.
Yrri,qktr`jk
L`nitk,ynjtkti bktin bkcj`k cifinhkj bktin bkcj`krimjn c`t dkjtimi. Bktiu iri#litkc qriujkty bktimjn. F`rritkrkm`# l`nitk,ynjtkti bkm`jtuk cifinhkj f`rrin
ynjtkti id` m`qyryin krkbirk diojnjtuin dk. F`rrickm` q`cjtjmin ficbyryk
djrykrin ih`nm`rtkwynk ujyrtktuik dk. Khjntkrjtuk bktin irkbkmjin bkcjum`
krbjtrkrj`tkwynitjm mknq` ytuj nkfj dk djryk w`rtuik itk bir`nin m`qyryk fkndjty
id` lyrrjutik.
Litkc qriujktykm jntiriw fkndjm`k jukn djrk ficbyry f`rritkrkm`# iu bkmkrrjm
birkjin iukyhkrrj ojwjm` itk mjljm`inhktjm. Bktiu iri# birkjin bkcj`krin
ih`nm`rtkwynk jukn dk okmt`rirjm hkrrkntujtwyink &Kg`gicck# 2111*.
Fkck iri# q`cjtjmk fkyim iu dyti ujyrtktuin djrykrin ih`nm`rtkwynk ifynim`
;11ikn. Itk# biwtkcditjm# q`wjbci dk iri# ekmjnk# ih`nm`rtkwyn f`rj c`rtuik nkfju
itk l`nitk,ynjtktikm cifinhkj bktimjn iu c`ty.
Cifinhkjin krtikn# hifjin irkbjcj jukn dink yrrik dk.
Yrri,qktr jkrin krkbirk# nkuj`krin djbjwkrin wkcniyrrjk ih`nm`r lkntintuin dk#
yrri m`qyry bktikn niyrtyk.
Yrri,qktr jkrin `jnkrrjum` iukyhkrrjkm fkyim djrk5
k* Bknmy uintrkckm bjccitikm ekycmjtuin djty. @ndkwynimjn trymk dkjtiumi
bjcciti f`rjim. Birku# firrjkcdi f`rrin djbjwk bjfyrtuin djrk.
b* L`nitk,ynjtkti bkm`jtukrin yrrikrimjm` bkcj`mjditkwynk uifkutin dk.
Kdjb5 d`ckr bktim hrkl` yrri.
g* Bknmy uintrkckm yrri,irriwirbkm h`rdituin djty# tknq`n uijn bkrritkn#
ekycmjtkm` djrykrin qr`q`rtuj`kn. Bjccitikm yrrikrimjn trymk dkjtiumi id`#djbjwkrin yrrikrimjm` bkcj`mjditkwynkrin krkbirk.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
31/144
71
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
d* Yrrik jnq`rtktuik uijn iwq`rtktuik cjbri dk.
F`rritkrkm`# djbjwkrin ihynir`m` wkcniyrrjkm irkbjctuin djrk &kdjbjdiu# lirmkty
jrimjm` irkhjmitin bjdiu*.
Yrrikrin wkcir`wmitkm hkrrkntuj fkndjm`km djrk im`n`ljk,fkumyntukrkm` itkih`nm`rtkwynirkm`.
Yrri,qktr`jk trymi,tkwk ojnm`krin q`cjtjmkrin kcdkhkjtukt fkr dkjtimi. Itk
yrrikrin wkcniyrrjk# cifinhkjin wkcniyrrjin jndjuikrin kcdkhkjtukt.
Mizniw,in ywtiu# ircjmjk bkrbkr`k uin yrri,qktr`jk. Bkjnk# bifjn bkjn`
hifjkh`tkn kuqjlkrrkty diniu# kbkntkjck fkndjkm djty djry,wjwtilk f`nim5 yrri,
qktr`jkrin krkbirk# djry m`qyrykrin bjckmkirk birekbik dk h`birnyin q`cjtjmk itk
kcdirdj q`cjtjm`in kyrrikn21. Hkwty qybcjm`k fkndjtuim` rdykn# nkfjtkium`k ukji
h`birnyij uirhkm fkndjtuik. Birku# h`birnyin q`cjtjmk jnockuj`njwtin kyrrim`birli hkrrkntujtwyk juktin uin yrri,qktr`jk.
Yrri,qktr jk iu dk hkyr ihyn irkbjctuin. Jntiriw fkndjm`k jukn uin VJV. lindim`
Im`n`ljk wywtktuim` `rdykn. J. Lyndy Hirrk fkwj uinitjm# h`birnykm fkwj
ujrinikn hkwtykm djrykrin ekycmjqinkrin bjdiu ojnkntuktuin# diwkhirty ihjn uin
yrri,qktr jk# kyrrim`nty,q`cjtjmk f`rjim hkrktuim` `ut`q` uyuink uickm`kn.
Fkck iri# n`ckbkjt# yrri,qktr`jkrin kcdkhkj bkt irkbjcj uin lyndykn# `r` fkr#
;:8; krti &Britt`n X``dw dickm` wjwtilk*. F`rrin kbkntkjckrjm oyntwium`inkm
irrkutkwynk itk hkrdintkwynk ujrin. Wjwtilk f`rritkn# firrjkcdi bktin IwtktyBktyitkn yrri,qktr jk wjwtilk lkntintuin uin. Hkjnirkm` firrjkcdiin djbjwin
itk d`ckrrkrin krtikn trymi,tkwk ojnm`k iukrtuin uin. Wjwtilk f`rj jntiriw
fkndjm`k jukn uin lyndym` im`n`ljk wywqirtuim` JJ. Lyndy Hirrkrin `wtikn.
Bkjnk Iwtkty Bktyitkn w`rty uin mknq`m` diojujtkrin `nd`rj`u bktiu iri
_jitnklh` hirrkm` hkwtyinhktjm d`ckrrin bjfyrhkrrjtkwynk wywqindjty uyin
Nj`n cifindkmkrjkm.
Ojdyujkum` djrykrin kyrrim` kctirnktjbkm
D`mtrjnkrin jcd` fitir`d``in krtikn# bifjn itk birrju# ojdyujkum` l`nitk,
wjwtilkrin itinhkbim` mrjtjmk ihjn dk2;. Mrjtjmk f`rrin `jnkrrjk# bktiu iri#
djrykrin bkcj`krin bjckmkirkrin krbjtrkrj`tkwynk jukn dk# irkbkmj q`cjtjm`in kuqjkn
hirktuin dickm`. Bktiu iri# hkwtykm fkndjtuim` h`birnyin e`irkm nkbkrlin
irrkutin djrickm`# Im`n`ljkrin ih`nm`rtkwynk itk n`rbknkm` itk inqriwin djry,
ih`nm`rtkwynk mkctityu. Itk# birku# djrykrin bkcj`krin ih`nm`rtkwynkrin itk
jntiriw,tkcdi uifktu bktuyin jntiriw q`cjtjm` itk im`n`ljm`in krtim` fkrrilknk
hir` itk nkbkrjkh`k ihjtin dk# Im`n`ljkrin ih`nm`rtkwynk jntiriw q`cjtjm` itk
21 Fkyi dk biri kbkntkjckrjm oyntwium`ink5 kfytukjcikm djrin h`birnyin kyrrim` bkbiwk juktik &_`n Ljwiw# 211?5 ?9*.
2; Ihjtyrk jnockuj`njwtitkn# `fjtyrk fkyi fkrtuin dy firrjkm5 bkcjkbjdi lyhkhkbikm djtyin irkmyndi hjwk fkrtuik
h`birnyk5 Iwtktyk# h`birnyk# id`uir hkyuk ihjtim` hkj dk &_`n Ljwiw# 211?5 ??*.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
32/144
7;
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
qrjbktyin linqi ekrrju.
Krku` f`rjim djrick itk# im`n`ljwtk itk q`cjtjmkrj fitir`d``in kcditjm bktiu iri#
fkjnbkt qr`q`wklin kctirnktjb` ihjn djrk.
Kymirk kctirnktjb` f`rjin krtikn# kcdi bktitjm# yrri,qktr`jrk jtuyctuik qr`q`wktyihjn dk bifjn bkjn` hifjkh`tkn. Bkjnk iu dk jukn qr`q`wkty din kctirnktjbk
bkmkrrk. Biwti bktuyin krtikn# q`cjtjmk fkyim iri qr`q`wkty djrk5
k* Nkuj`,iwtktyimjn c`tyrjm iu dkydin l`nitk qrjbktykm ekycmjtuim`
kwmktkwynk.
b* Yrri,qktr`jtjm kqkrti# biwti cifinhkj bktuyitkn `jnkrrjtytkm` qktr`jk.
g* Djry,q`cjtjmk mydiktuim` `rdykn bknmy uintrkcim dytin kwmktkwynk
lyrrjutim` cihi,niyrrjkm.
d* Djry,ekycmjqinkrin q`cjtjmk cihibjctukrrin m`ntr c uyuinkrin qikn yutik#
bknmy uintrkcin id` h`birnyin iwmy ytuj hkbi.
Djry,q`cjtjmk l`tkm itk q`cjtjmk im`n`ljm`krin jcd`km
Q`cjtjmk im`n`ljm`krin jcd` jdi`c`hjm`in krtikn# `w` jmywqihj iubirdjnkm ih`n
djrk djry,q`cjtjmkrin ficbyryij byryu.
, Jcd` mizniwjkrrin kcditjm# iwmkirk khrihktyk dk djry,q`cjtjmkn ekrrkjty
bifkrrim` kcdkhkjrjm oyntwium`ink. F`rjin ywtiu# iwmkirk khrihktyk dkhkrrkntujtwyink iwmyrkhkrrj dkh`in djry,iwmkjntuk ekwkn kfkc juktim`.
, L`nitkrjwl`krin jmywqihjtjm# djry m`qyryk dk kcdkhkjrjm oyntwium`ink.
F`rjin jrjtuju# djrykrin iwmkjntukrin itk iwmkirkrin krtim` fkrrilknk
uifkutim` hkm`k djry m`qyryk dk itk# bktiu iri# djrykrin iwmkjntuk.
, Iwmkjntuk,q`cjtjmkrin uinbkjt bkbiwcirin kcditjm# wkcniyrrjin
ih`nm`rtkwynk jukn bifkrm` cjtuktimi djry,q`cjtjmkrin `jnkrrjk. Itk# birku#
djrykrin bkcj` uifktu bkt c`rtuik jukn bifkrm` cjtuktimi djry,q`cjtjmkrin
ficbyryrjm oyntwium`ink. F`rj hyutjk# f`rritkrkm` bknmy uintrkckm w`rty
id` irritjrkty bifkr dyin djry m`qyryk m`ntykn fkrty hkbi.
Ihjk dk iri# kumin yrti`tkn# hir` itk qjwy fkndjkh`k fkrty dyick kdjtyin
krtim` kd`wtkwynkm jnockuj`krin uj`in kyrrikn. Iqi irtkjn itk cyuirk# hir` itk
krhjkh` dkh` jnockuj`km jukirk l`nitkrj`k dyick. Birku# oyntwium`k dk bknmy
uintrkckrin ihjtim`k djrykrin iwmkjntuk itk iwmkirk fkrrilknitkn ekrtuim`
`rdykn. Iqi l`tuirk# ih`n bkdkydi iwmkjntuk itk iwmkirkrin biwti okmt`ri
bktuym jnockuj`kn iri irkhjnk dytinkm. Kdjbjdiu nimkukrjtuk,krc`m` im`juqin
itk cifinhkjin wkcniyrrjkm# iwmkirk khrihktykrin kcdkmitkm# ckn,iwmkjntukrinirkbjcirk,tkwkrin kcdkmitkm# itkb. F`rj dick itk# jnockuj`,q`cjtjmkm# nkfjtkiu# bkj
bjckmkirk l`nitkrj`k# bkj itk iwmkjntuk itk iwmkirk khrihktyin okmt`rikm iri
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
33/144
72
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
fkrty bifkr djty m`ntykn &E`rdkn# Hrkgjk itk Kntykn`# ;:::*.
TRYMI,Q@CJTJMK
Fkyi dyhy trymi,q`cjtjmk5 trymi,tkwk mydiktuin dyin q`cjtjmk im`n`ljm`krin
kcdirdjk# bkj itk djbjwin krtim` bkcj` m`nqkrktjb`k# id` djbjwkm trymktuim`wkcniyrrjkm.
Bj djbjwin krtim` trymi,tkwim &id` ktuirrjm` trymi,tkwim* l`nitk bkt biwtikrin
tirljn`itkn niyrtyrjm dyin bkcj`k uifkutin dyti.
Bj firrjkcdiin krtikn# kcdi bjin krtim` trymikm djbjwk qkri bktikn dy irkhjnk.
Bkjnk binitkm` trymi,tkwk ktuirrjm` djbjwk lyctu` bktin krkbirk uifkutin
dk# itk# niyrrj bktikn# firrj bktin mknq`m` cifjkm`rtkwynkrin `w`m` niyrrjkrin
irrioirintujk bkt jukn dkjtimi.
Binitkm` trymi,tkwk n`ljnkck lirmktkrjtuk,trymiin krkbirk niyrtuin dk.
Binitkm` trymi,tkwk irrikck uifkutim`# kcdkty ihjtin dk n`ljnkck# mknq`m`
wkcniyrrjin lkjckrin krkbirk# itk birtkm` firrjkcdikrin wkcniyrrjin lkjckrin
krkbirk.
Binitkm` tkwk n`ljnkckrimjn kcdirktyrjm# NQH&QNB*rin krkbirk uifkutyrjm`
binitkm` trymi,tkwk jukn dkjtimi ih`mjkh`k# kumin fklkrmkd`tkm` nkuj`krti
lkjckm` djry,iukrqinin hc`bkcjukuj`krin irrikcjtktik m`ntykn fkrtyu.
Fkck iri# h`birnykm iujn djty krbjtrkrj`mj trymi,tkwkm lknjqyckty l`dyjrkynm`rrikn. L`nitkrin bkcj` `ojujkck itk binitkm` bkcj` irrikck `w` iubirdjnkm
bkdjrk# djbjwin nkuj`krtim` lirmktyk krdyrktym` dk bkcj` f`rj kyt`lktjm`
uyuintuiku.
Trymi,tkwin krkybjdikm
H`birny bktim biri djbjwk mydiktuim` `rdykn ekrrkjtuin dyin q`cjtjmk dk trymi,
tkwin krkybjdik. Itk f`rj bkj ktuirrjm` biwti djbjwimjm` itk ktuirrjm` trymi,
lirmktykrimjm` fkrrilknitkn iri.
Trymi,tkwin krkybjdik# ekmjnk# fkrrilkn uyuinikn dkh` djry,q`cjtjmk `w`krimjn.
Bkm`jtukrin lkchytkwynkrin krkbirk# fkyim djrk trymi,tkwin krkybjdiin
`jnkrrjum` l`tkm5
, Trymi,tkwk oc`tktukjcikm5 krkybjdi f`nitkn# lirmktyk dk trymi,tkwin
kcdkmitkm uifkutin djtyink.
, Bkndin bkrrym` oc`tkuj`k5 bknmy uintrkckm lkntintuin djty trymi,tkwkm#
bkndk bktin bkrrykn# id` trymi,tkwk uifktu bktitjm hifjihj yrryntuin iudick ujyrtktyu.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
34/144
77
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
, Trymi,tkwk ojnm`km.
Firrjkcdi bkm`jtukrin trymi,krkybjdik firrj bkm`jtukrin q`cjtjmk im`n`ljm`krin
oyntwium` `jnkrrjitkm` bkt dk.
Qrjntujqj`u# h`jkn kjqktyrjm` oyntwium` irrioirintujitktjm kbjktyrjm# fkyim djrkm`ntykn fkr dkjtiumiin kymirkm5
K. NKUJ@,DJBJWK IU DYTIN FIRRJKCDIKM
Uinbkjt firrjtkn# cihium` irkbjcirk dyin l`nitk id` djbjwk qr`qj`rjm iu dkh`#
biwti firrjkcdi bktim` l`nitk `nkrty dytickm` id` djry,bktkwyn bktim` mjdi
djrickm` &kdjbjdiu# iyr`krin iwqkrryrk wkrtyrjm` iwtktykm*.
Wjwtilk fkyitkn ym` ihjtin dj` firrjkcdikm djry,q`cjtjmkrin m`ntr`ckrj. Djry,
irkbkmjkm biwti firrj bktim fkrtuin djty# id`# biwtick# nkuj`krti lkjckm` ihjtyrkq`cjtjm` id` djry,bktkwyn bktim &kumin f`nin iwmy djryk ekycmjtuim` itk djry
m`qyryk ukjntuim` khjnqjdikm ytuj bkjtjrk*.
B. TRYMI,TKWK OJNM@KM
Trymi,tkwk ojnm`in krkybjdikn# djbjwkrin bkcj`k biwti djbjwk bktimjn c`tuin dk
&bktiu iri `w` irkbjcjkm djrin djbjwkm5 d`ckrrk# iyr`k*.
Firrj fkyitkn# firrjkcdikrin djbjwkm bjfyrhkrrjtkwyn uyuink dy biwti djbjwk
bktin trymi. Gyrringz b`krd dickm` fjtukrlink jukniu hir`# birtkm` l`nitkktuirrjm` irriwirbitkn `jnkrrjtuin dk# ifynim` ifynikn.
Irrikcjtktikn# krkybjdi l`tk f`nin bkrrykn m`mkty bifkr djrk iri `w` bkndk
iwtykm djtyutin djbjwkm# id` birkjin l`nitk ytuj dytin itk biwti firrj bktin
djbjwk `nkrty dytin firrjkm.
Trymi,tkwk ojnm`in wjwtilk iukrtuim` l`dy kwm` dkydi. L`dy jno`rlkcikn#
m`nqr`ljw` q`cjtjm`in bjdiu id` krkyin bjdiu &uinbkjtitkn cihi bktin bjdiu iri
ojnmktuin dk jrjuqjdi f`rj*.
Wjwtilk f`nim# ekmjnk# nkbkrlin lyhktuin dy djry,q`cjtjmkrin iwqkrrykn
Iwtktykm dyin e`mktuim` hkjtkwynk.
Trymi,tkwk ojnm`km djtyin wjwtilk bktikn# birt`m` djbjwk,ynjtkti bkm`jtuk
ktuirrjm` djbjwk,ynjtkti bktikn `jnkrrjty bifkr dk. F`rrick ujyrtktuin dk birtkm`
l`nitk,`jnkrrjkm iu dyick bkcj` ircktjb`k hkctuin jnockuj`krin bjdiu# itk fkrd
gyrringz dickm`kn `jnkrrjtytk ih`n hkbi# birtkm` djbjwkrj ihjndkm` irkw`in
krrjwmyk kcb`rktuin dy# fkrd &kngf`r* gyrringzdickm`k m`nbirtjtuim`.
D`ckrjukuj` l`nitk,wjwtilk bktikn# ktuirrjm` djbjwk hifjinitkn# d`ckrrk
cjbrimj irkbjctuin dk `rdkjnbjdi hjwk# bkj l`dy iwmcywjb`kn bkj birtkm`
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
35/144
74
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
djbjwkrimjn bktirk. F`rritkrkm` krrku`jkm fkyim jukn dkjtiumi5 bjutkncirjkm
birtkm` djbjwkrimjm` m`nojkntuk hkctuik# id` jnockuj`k m`ntr`cqikn lkntintuim`
h`birnykrin q`cjtjmkrimjm` m`nojkntuk hkctuik# id` wjniwhkrrjtukt e`tuin din
djry,q`cjtjmk bkt jnq`rtktuim`.
Trymi,tkwkm lkntintuim` kwl`u# firrjkcdi bjin djry,q`cjtjmin ficbyrykm bktit`rrj bifkr djrk.
Biwtkcditjm# firrjkcdi bkm`jtukrin djry,q`cjtjmk biwti firrjkcdiinkrin
linqim` bjfyrtuin din niyrrjk# fkjnbkt okmt`ririmjn dkh` c`tyrjm5 mkqjtkckrin
lyhjm`rtkwynk# im`n`ljkrin jrimjirk# itkb.
G. TRYMI,TKWK OC@TKTUKJCIKM22
Lyndym` djbjwk irkbjcjinin krtikn trymi,tkwin krkybjdi `fjm`ink dk# ;:8;tjm
kyrrirk.
Wjwtilk f`nitkn# djbjwin bkcj`k kcdkhkrrjk dk lirmktykrin hkjnirkm` wkcniyrrjin
l`dykn. Nkuj`krtim` im`n`ljk,fkrrilknin ih`mjtukqinim irkhjn uyuink dyti
trymi,tkwkn. @rdkjnmitin bkckntukrin wyqirkbjtkm djbjwkrin bkcj`k fkndjtym` dy
itk# kcdirkntuju# `rdkjnmitin bkckntukrin diojujtkm djbjwkrin bkcj`k lyrrjutym`
dy.
Fkck iri# m`ntykn fkrty bifkr dk lirmktykrin krkbirkm` oc`tkuj` f`rj
bkcdjntuktytk dkh`ick n`ckbkjt. L`nitkrin trymi,tkwin bkcj`krin kcdkmitk
fkndjihjkm lyhktuim` kwl`u# `fjm`k dk,itk bknmy uintrkcin iwmy,fkrtuik.Oc`tktukjcikm djrin trymi,tkwin krkybjdi f`nin bkrrykn# fjry kcdkirk fkyim kjqk
djtukmihy5
Trymi,tkwin jbjcbjdik kyrritjm jrkhkrrj hkbim` oc`tkuj` uyuindyk
Djry,khjntkrjkm kmtjb`mj ekrdytin djrk trymi,lirmktykn# trymi,tkwk uifkutim`
kwl`u# kyrritjm jrkhkrrjtkm` jbjcbjdi bktimjn m`nqr`ljw`rjm fkrty hkbi.
Trymi,tkwk fky mydiktuim` kwl`u irkbjctuin djrin kdjirkucikm# `r` fkr#kymirkm`km djrk# djwmriuj`nkckm# itk birtkn ihjtin djrin ih`mjtukqinkm# kwm`tkn#
iu djrk kyt`lktjm`km. Kdjbjdiu5 jntiriw,tkwkm# `rdkjnmitin bkckntukrin wkcd`km#
nkuj`krtim` irriwirbkm itk lirmkty qkrkcic`krin jbjcbjdik.
Oc`tkuj` birekbik
Krkybjdi l`tk f`nitkn# lirmktykm birkm uifkutin dy trymi,tkwk# iwmkjntuk itk
iwmkirkrin krkbirk. Djry,khjntkrjin iwmy,fkrtuikrin ficbyry bkmkrrk kcdkmitkm
n`ckbkjt lyrrjutik jukn dkjtimi itk trymi,tkwkrin hifjihjum` ocymtykuj`km imjdjtik#
22 Trymi,tkwk ojnm`in itk oc`tktukjciin krtim` kcdirkmitk bktin ckbyrqin hjwk# bkm`jtukrin kbkntkjckm itk diwkbkntkjckm
m`ntykn fkrtyrjm# jm. Kg`gicck# 21115 788,786.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
36/144
79
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
bkjnk iu trymi,tkwkrin lkjck uifkutik.
Qrjntujqj`u# krkybjdi f`nin bkrrym` djry,q`cjtjmk itk trymi,q`cjtjmkm iu dkydi
c`tyrjm.
Bkndk bktin bkrrym` oc`tkuj`k
Krkybjdi f`nitkn# bkndk bktimjn dkh` c`tyrjm birtkm` l`nitkrin bkcj`k# l`dy
ojnm`kn id` qirj`djm`mj ih`mjtyrjm# bkndk f`rrin bkrnikn.
TRYMI,TKWIN OCYMTYKUJ@KM
Trymi,tkwk oc`tktukjcik kcdktym` dk irrioirintujkum`km djrin bj djbjwin id`uijn
bkcj` kcdkty kfkck. Djbjwk bktin bkcj`k fkndjtym` dk iwmkirk iwmkjntuk bkjn`
fkndjkh`k dinikn.
Djrykrin iwmkirk fkndjty dkjtimi wkcir`wmititkrkm` djrykrin iwmkirk fkndjtuin
dickm` id` iwmkirkrin fkndjtui iwqimycktjb` bktinhktjm.
Wkcir`wmititkrkm` djrykrin iwmkirk itk firrjkcdikrin inqriwk,ekrdyirkrin lkjck#
bkrni,qr`dymty h`rdjnk itk inqcihy lkjck fkrrilkn uyuinikn dkydi.
Hifjinitkn# bknmy uintrkcin krdyrk dk iwmyrkhkrrj dkh`in djrykrin iwmkjntuk
itk wkcir`wmititkrkm` djrykrin iwmkirkrin fkndjtuikm ih`mjtuik.
Djrykrin iwmkirk iwqimycktjb`k ukjckh`k dk bknmy uintrkcim mydiktuik. Fkckiri# kfkcihjntuin djrk# bkj# lyhjlindy iwqimycktjb`km m`ntr`cqikn ekrtuin
jntiriw,tkwkm ih`mjtyu.
Bitjm` ti`rjim fkrrilknitkn ekrtuin uytin trymi,tkwin mydikmitk# bktiu iri#
firrjkcdiin im`n`ljin bjckmkirkrimjn. Bkjnk nkuj`krtim` mkqjtkcin lirmktyin
hir` itk qjwy fkndjkh`krin `nd`rj`u# itk lyhjlindy iwqimycktjb`in `nd`rj`u#
hir` itk hkrrkntuj fkndjkh`k dy jntiriw,tkwkrin mydikmitkm# bktiu iri iqi
l`tuirkm` lyhjlindyitkn dyin irkhjnkhktjm.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
37/144
7?
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
2. BKNMY QRJBKTYKM ITK DJRY,IWMKJNTUK
;. Ekmjnk diniu# djrykrin m`ntuiqty im`n`ljm`krin bkrni dkydi5 tknq`nkm
itk bjccitikm# khirjm` h`rdkjcykm id` cjmjdiujk lkjck kctyk# itk trymirkm`w`ujkcmj `nkrtykm dkydin `ndkwynkm id` lirmktykn trknwljwj`rkm`
iwmybjdikm.
2. Dink din# iu dk qybcjm`mj iukhynk djrykrin w`rtuik# ekt`rrjk bknmy
uintrkcin djrykrin ekycmjqinikn bkcdjn bkdy iri# kmtjbjtkti bknmkrj`km
ekycmjtui qybcjm` f`rritkn dyin ioimty bjdirmktukjcikn `jnkrrjtuin dick
oyntwikn.
7. Ioimty bjdirmktukjci f`rrin jnkrrjkn dyhy djrykrin m`ntuiqty im`n`ljm`k
iu juktik kbirkwtkwynkrink# bkjujm itk bir`nin irriqriwintkuj` bktinkiwmybjdi bktin bjdiu# id` djrykrin irkbjctukjciim kbirkwtkwynkrin
trymi kcdkm`rtukt ycirtyrjm` `ndkwynkrink. Fky dk# f`rrim iwkn nkfj dy
kbirkwtkwynkm iu bkbiwtyk jukn dkjtimiin djryk ih`n dkjtimiick. Nkfjm`k
dk djrykrin irkbjctukjciim wjniwtik bkbiw f`rj bkdkh`ick id` w`ujkcmj
`nkrtyk dick.
4. F`rrick# bknmyim bkjlintuin dyti birin h`rdkjcyhjciim h`rdkjcykm
irkbjctuik kmtjb` cjmjd`k juknh` bkcjrk biukck# bknmykrin lkjcihy,
fkrtukjciij ilknk jukn `nd`rin. Kcdi bktirk ytujtk diwkd`wtkwyn
tirljn`c`hjm`km id` jntirqritkuj`um`km# djrykrin w`rrirk bktin kyrriknih`tik id` djrykrin ujrmyckuj` fkndjkh` bktin kyrrikn ih`tik# iwmkjntuk
l`nitkrj`krin ioimtykrin bkcj`mjdikm djrk.
9. F`rrick# bknmyim h`rdkjcyin bjdiu ekw`tkm` djryk bjdirmktuim` e`irk
dyti &firrjkcdi bkm`jtuikn cihiu iukrrjtkm` irriwirbk orkmuj`nkrj`k
mindyku*. Bknmy,h`rdkjcyin fjm` ih`nm`rtkwynkm icjmktyrjm` m`nojkntukn
`jnkrrjtyrjm` wjwtilk dk `jnkrrjkn.
?. Dink din# hyri jrjtuju# h`rdkjcyhjciin m`nojkntuk birin h`rdkjcyinbirriwmyrkqinikn wimt`ri bknmkrj`krj ilknjm` bkbiw qybcjm`kn dktuk#
itk irkmyndi qybcjm`im iu dyti ytujm` irrku bknmykm ekywtin. Ihynh`
ojnkntuk,mrjwjkn hirtktyrjm`km# itinhkbim` irriwmkti,`qirkuj`in bjdiu#
qirtuiquj` qwjm`c`hjm` `r`m`rrk wind`ty biwtirjm iu dy ihjn.
8. Irriwirbk orkmuj`nkrj`krin wjwtilkrin bjdiu# birku# bknmyim# Iwtktyink
din djrykrin ekycmjqinkrin qkqirk birihknkty dyti l`dy lkjckmktykn27.
27 Hkcdirk dk ik m`nojkntuk,wjw tilk fky birijn birku iywtin din# id` krrjwmy lkjck fkndjm` wjwtilk din# ckhyntuk
qybcjm` wjwtilktjm`in bjdiu w`jcjm lkntintuin dink mrjwj,ih`iritkn. Bkjnk# fky iu dk d`mylinty f`nitkn e`rrktuim`
dibktik.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
38/144
78
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
6. Qrkmtjmkn# ekmjnk din l`dykn# bknmy uintrkcim `qirkuj` knjtuin bjdiu
ekycmjtuin dyti djryk# l`nitkrin itk bjccitiin bjdiu# bknmyij ilknjm`
lkjcihyin bjdiu itk lirmkty jrimjkrin `qirkuj`in bjdiu.
@r` fkr# l`nitk,iwmkjntukm# bknmy uintrkckm w`rtyrjm` djryk bkrni
L@# id` irkbjchkrrjtkwyn kctym` h`rdkjcyim `r` fkr L;# hkrrkntujfkndjk dyti hkrkqin im`n`ljm`kn qriuj`itkn# jnockuj`kn# jnbirtwj`kn
itk m`ntwyl`kn itk f`rtjm dkt`r f`rrin ekrrkjqin iwtyk q`cjtjmk
im`n`ljm`krin mydikmitkrj dkh`mj`niu.
:. Ojnkntuk,mrjwjkm bj iutkbkjdk birqjuty djty l`nitk,ti`rjkrin jnhyrykn# itk#
biriujmj# jnockuj`krin itk iwmkjntuk l`nitkrj`krin krtim` fkrrilknkrin
jnhyrykn. F`rrin krrku`jk dk# ukckntukrjm hkbi# iwmkjntuk l`nitkrj`krin
bj kcdkhkj `jnkrrjum`im bknmy uintrkckrin djrykrin ekycmjqinkm itk
h`rdkjcy bknmkrj`im oyntwium` kcdkmitkm ekwkn djtyutick birin jbjcbjdikn
mrjwjkrin iutkndkrin `nd`rj`u.
Kcdi bktitjm gridjt gryngf dijtyrjm`km 2116tjm kyrrirk itk# `nd`rj`u#
mridjtykm ilktikn ekjtwjirk itk u`rqitui qrjbktykrin lkjckm# djry
bknmkrj`krin ekjtwjirk lkjckmktyk w`rty dyti.
Biwtkcdi# bknmy uintrkcim l`nitk,q`cjtjmk fidkm`rrkm ihjn ujtyutin#
bktiu iri# krku`km ujtyin bknmy,wimt`rik ckhyntuim` itk bknmyin krtim`
lirmktyk ekywtikrj# itk mridjtyin lirmktykrj `r` fkr# kyrri ihjtim`.
Nkfju itk hrkdy itk dinb`rk iubirdjnitkn jukn# l`nitk,q`cjtjmk fidkm`rf`rjim irkhjnk jukn dyti KIBm` Irriwirbk Oidirkcikn# Jnhkcktirrkm`
Bknmykn itk Iyr`qkm` Bknmy Uintrkcikn.
;1. Fkjn uyuin iri# KIBm` Irriwirbk Oidirkckm# Jnhkcktirrkm` Bknmykm itk#
niyrrj tjmjkh` bktikn# Iyr`qkm` Bknmy Uintrkckm jh` ihjn uytin birin
l`nitk,iwmkjntuk ojnkntuk,mrjwjkrin iutkndkrin `wtikn.
Jmywj diukhyn 2116kn mrjwjkrin kyrrikn juknjm` cifininh` irrikmuj`k
kukctuin dyin hrkojm`k &Jtyrrjk5 Gylbircknd Kdvjw`rw*5
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
39/144
76
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
;;. Hkrrkntujtwyk dk nkbkrlintuik iuin ukbkcmyndi l`nitkrj`k# uijnk
mrjwjkrin iutkndkrin `nd`rj`u jh` bkjtuin# iu dick# fkck itk hyutju
iri# oin`lin` birrj bkt. Kcdirkntuju# bkdjrydj kumin fklkrmkditkm`
ukbkcmyndi l`nitkrj`k dick Lindibkcdim` firrjkcdiitkn litktytkm`
hkjnu`rqituikrin krrku`jk# kcdj id` iqi f`nitkn. Oin`lin` fky# KIBm`
Irriwirbk Oidirkckrin itk Jnhkcktirrkm` Bknmykrin mkwykn biriujmj ckrrjk
dink bkjnk iyr`hynikn iri hirtkty dink# hkrbj jwcktyk hicdjty dk jntiriw,
tkwkrin hkrkqinikn itk bknmy uintrkcin kmtjb`in hkrkqinikn.
Irrioirintujk bktirkm`# jmyw diukhyn KIBm` `jnkrrj l`nitkrj`krin
hkrkqink ;:;8 itk 211: krtikn &Jtyrrjk Ljwiw.`rh*5
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
40/144
7:
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
Hrkojm`kn hkrbj jmyw diukmihy Irriwirbk Oidirkckrin l`nitk,q`cjtjmin
`nd`rj`u jukndkm` jnkrrj l`nitkrj`krin ukbkcmyndik 81im` fklkrmkdkm`
cifininh` yrtiin `wtikn &;:8;n Nj`n,in kdljnjwtrkuj`km yrrikrin itk
d`ckrrkrin krtim` c`tyrkrin kqyrmitkrimjn bkt ihjn uyin*.
;2. Mrjwjkrin iutkndkrin `wtikn# KIBm` l`nitkrin ukbkcmyndi f`rj fkndjty
ihjn dk itk KIBm` `jnkrrj l`nitkrj`k fjrym`juty ihjn dk hytjiniu &Jtyrrjk5
Wt. C`yjw OID*5
F`rrimjn bktirk# Irriwirbk Oidirkckrin Bkckntuikrin Kmtjb`km hkrkqin qkrkcic`bkt jukn dy# c`hjm`k din l`dykn &Jtyrrjk5 Oidirkc Riwirvi B`krd*5
;7. Jmyw diukhyn Irriwylk Bktykrin `jnkrrj l`nitkrj`krin mkwyk# uijnkm
ukbkcmyndi irrkdjmkckh`k dyin &_. Kndirw`n# wt. C`yjw OID*5
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
41/144
41
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
;4. Irriwmkti,q cjtjmk itk l`nitk,ukbkcmyndikrin q`cjtjmk fkyin kyrrikn#
2116kn KIBm` Irriwirbk Oidirkckm ekyrtjtkm`km bktiu iri# qr`uiwy
jnockuj`njwtk id` fjqirjnockuj`njwtk ckrrjk w`rtuim` krrjwmy,kckrlkrjm iu dk
ihjn qkwkty djrin yrtiitkn.
;9. @jnkrrj l`nitkrj` f`nin ukbkcmyndikm uijn qyntytkrkjn` imkr diukmijnockuj` kctyk id` fjqirjnockuj`k juktim` krrjwmy fkndjk dkt`uin yrtiitkn0
Nkbkrlink dk# iu iwmkjntuk l`nitkrj` t`tkckrin `nd`rj` uyuiniu# iwkn
dyhyn l`dykn# iu dyti bknmy uintrkcim uyuinikn w`rty# bkjujm itk
bknmyim iwmyrk djtyutin h`rdkjcyin bjdiu w`rtyrjm` djrykrimjn icjmktuin
dk bktiu iri. Djry bknmkrj`krin ekywtikm bknmy uintrkckm w`rtyrjm` djryk
fkndjtuik dkmkr iwmkjntuk l`nitkrj` `r`m`rrk kwm` fkndjty hkbi itk#
`nd`rj`u# birifkckm` jnockuj`,ioimtykm imjdjtin djrk.
;?. Fjwt`rjkn# firrjkcdi bktin `jnkrrj l`nitkrj`k bjm`juty id` fjrym`jutik
`rkjn hyri bknmy uintrkckm ihjtin krj djrink jnockuj` kcty bkt birlktuik
uin. Bkjnk kumin bj fklkrmkditkm` iwqirjintujim bifjn itk birrju
irkmytwj djhyti iuin ukbkcmyndi,q`cjtjmk fkyim krrkmkwtk jukn diukmitick
itk jnockuj` kctyk imjdjn dkjtimiick# bkcdjn itk bkcdjntuk bktuym bitituin
bkdjtyuti &_. Rjgfkrd# H. Kndirw`n# D`ybcjnh Z`yr L`nitkrz Bkwi knd
Wyrvjvjnh5 W`li Jntirnktj`nkc Iqirjingi# 21;1*# fkck n`ck5 K* q`qyckuj`km
m`nojkntuk hkctuik imjdjtik bknmy uintrkckrin ojdkhkrrjtkwynkrj qr`uiwy
jnockuj`nkrj`km imjdjtim`# itk B* ukbkcmyndi,q`cjtjmkrin jrkyqin ckbyrrk#
mrjwjk hkjndjtuikn jndkrhkbity bifkr dink birifkck.
;8. IBUrin l`nitk,q`cjtjmim m`ntykn jukn dyti djry bknmkrj`krin hkrkqink#
itk `nd`rj`u# iu bkmkrrjm mrjwj,hkrkjkn# bkjujm itk kumin fklkrmkdkn
`jnkrrj l`nitkrj`k fkwtin krj djrk bifkr din niyrrjkn# djry bknmkrj`krin
bifirkmkdk jndkrhkbituim` itk ujyrtktuim`# r` fkr# iwmkjntuk l`nitkrj`k
ih`nm`r lkntintuin krj dick. _. hrkojm`km &Jtyrrjk5 IGB* L@ Iyr`hynim`
@jnkrrj L`nitkrj`krin hkrkqink m`nqkrktuin dy iwmkjntuk l`nitkrj`
`r`m`rrkrimjn L75
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
42/144
4;
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
;6. F`nim hyutjkm iu dy iwkn nkfj ukbkcmyndi q`cjtjmk fkyim niytr`km
djrinjm q`cjtjmk im`n`ljm`krin jmywqyntytjm. Bknmy uintrkcin ukbkcmyndi
l`nitkrj`krin mknkcjukuj`k bknmyin bjdiu hkyuktuin dk# itk bkdkmjhyniu#
f`rrim itinhkbik itk lkwjb`k din djry,ckhyntuk wktuin dy wimt`ri f`nitkn.
;:. @rkjn krtikn# `jnkrrj l`nitkrj`krin ukbkcmyndikm jnockuj`,ioimtyrjm w`rty iu
juknkm iu dy iwkn nkfj krrjwmyrjm iu dkh`injm.
Fkwjirk bktikn# jnockuj`k iu bkdk w`rty mridjtykrin ekywtikrin `nd`rj`u#
oyntuj`nklindykn iu dkh`in ujrmyckuj`kn dkh`in djrykrin bjdirmktukjci
bknmkrj`krin djry mkntjtktikrin `nd`rj`u w`rty dk. Bkjnk kmtjbjtkti
im`n`ljm`krin h`rk ihjti bktim ih`irk fky kcdkty# bjdirmktukjci bknmkrj`k
lkrtkn ekrrj# itk# `jnkrrj l`nitkrj` ekdknjm djwqkrkty f`nin hkjnikn jnockuj`
kctym` ioimty bkt id` fjqirjnockuj`,ioimty bkt w`r diukmi. Ih`irk f`rrin
kyrrikn# bknmy uintrkcin q`cjtjmkm iwmkjntuk l`nitkrj`krj iywtirk uyuindym`
djrk# `jnkrrj l`nitkrj`k hytjtytk birin bknmyin ojnkntukmitkrj# id` jntiriw,
tjq`km jh`tk. Krrjwmyk bknmy uintrkcin hkjtkwynikn dkh` q`cjtjmk fkyimhkyuktuim` bifkrrium` irrjtl`kn l`nitk,iwmkjntuk djwqkrktuik imjdjtim`.
21. Bkjnk# `rkjnh`kn# l`nitk,iwmkjntukrj dkh`mj`niu# bknmy uintrkcin q`cjtjmk,
kcdkmitk irrkdjmkck iu dk irrkuk juknh`. Bj krrku`j nkhywj dkydi f`rritkrkm`.
Kcdi bktitjm# Iwtktyin u`rqitui lkjck kctykm jntiriw,tkwin jh`irij w`r
djiukumjimiin irriwjwtintujk q`cjtjm` kctykm24. Biwtkcdi# Lindibkcdim`
bknmy uintrkckm ujork djwqkrktyitkn krj djrk kmtjb` t`jm`km qjcktuin birin
bkckntuiitkn# iqi l`tu itk irtkjnikn cjmjdktuin ukjckm juknh` djrinkm.
24 Kfkuty hkbi# mrjwjkrin kumin okwiitkn Lindibkcdim` bknmy uintrkckm fjqirjnockuj`,krrjwmy fkndjm` imjntuitkn krj
djrick5 kyrrim`nty qybcjm`in ojnkntukuj`k bknmy uintrkcin bjdiu.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
43/144
42
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
7. IYR@QKRIN L@NITK,BKTKWYNKU
;. Iu dkymkhy ukckntukrjm Imjkcdim` irrihjlin m`lynjwtkm ekywtikm irkhjnk
jukn uyick l`nitk,ynjtkti iyr`qkrrkrin qr`uiwykrj byctukdk ilktim`.Dink din# jntirqritkuj` bktuyim kfkuty ihjn dytick ilktin dyin krrin#
l`nitk,bktkwynkrin m`ntuiqtyk irrioirintujk m`nwtkntik jukn uin
it`rmjuynim` iyr`qkr jntihrkuj`,qr`uiwyin kyrrijmywqinitkn# fkwjirk,
fkwjirktjm itk# hkrbjkh`# ?1m` fklkrmkdkrin kuminitjm.
2. Biriujmj# Nj`n H`birnykrin Britt`n X``dw,in mknbj`,tkwk ojnm`in
wjwtilk kqyrtuikm# ;:8;n# iyr`qkr l`nitin m``rdjnkuj` fkndjkh`
bktin kcdim` lyhjlindykm bjum`rty ujtyin. Hkrrkntujtwyk dk h`h`rktuik
;:82kn l`nitk,q`cjtjmk bktirkty bktin kcdim` cifininh` qkyw`km ilkn
ujrick Wyhi L`nitkrj` Iyr`qkrrk dijtyrjm`k w`rtytkm`kn itk# bktiu iri#;:8:kn Iyr`qkm` L`nitk Wjwtilkrimjn itk Iyr`qikn Gyrringz Ynjt
&IGY* id` igyrimjn.
7. Iyr`qkm` L`nitk Wjwtilkm biri jnkrrjum` ficbyrykm biti ujtyin Iyr`qkn
mknbj`,tkwin ih`nm`rtkwyn lkjck jnq`rtknti bkt c`rty uyinikn# bktirktui
fkndjkh` bkt itk mkqjtkcin ujrmyckuj` cjbrirkm` kyrrirkqin lkjckmkty bkt.
Mkqjtkc,tjq`in ocymtykuj`rkm` iukrrjtkm` lyhkm hkrrkntujtwykm jukn ujrin
jnockuj`,tkwk kctym` firrjkcdikm qriuj`,ih`nm`rtkwyn fkndjkh` bktirkntu
bjdirktuim`.
Mknbj`,tkwin ih`nm`rtkwynk hkrrkntujum` okmt`ritukt fkrty uin Iyr`qkm`
bkrni,lirmktyk byctuktuirkm`kn.
4. Iyr`qkm` L`nitk Wjwtilkrin `nd`rin# 61m` fklkrmkdkrin bymkirkn#
ekyuj mykcjtktjb` bkt ihjn uin l`nitk,ynjtktikrin kcdi= `jnkrrjum` lyhkrrj
fkyim iukhynkm djrk5
;:66m` imkjnikn Iyr`qkm` M`ntwijcykm bktu`rdi bktj ckn bktiwmkty uj`n5 Itkqk m`nmritykm jmirty itk qr`q`wktuik bktkwyn
im`n`ljm` itk l`nitk,bktkwyn bktirkntu bjdirktykm.
Lkndkty f`rrin kqcjmkuj`kn# Bktkwyn Im`n`ljm` itk
L`nitkrj`krin Jmirmitkrkm` Ckntkcdikm ;:6:m` kqjrjcikn
`nkrty uyin Dic`rw T`wtink dijtyrjm`k id` Bktkwyn
im`n`ljm` itk l`nitkrj`krin t`wtink# Lkdrjch` h`j,bjcirkn
;:6:kn.
Iwtkty iyr`qkrrin krtim` m`nbirhintujk lkmr`im`n`ljm`rkm`bitibifkrrimjn bktirk# Lkkwtrjgft,im` Jtynkm birkjim
bitituim` iqilyhkm itk l`nitk bkmkrrkrin wkrrirk diojnjty
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
44/144
47
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
ujtyin# kumin iqitukt ;:::. yrtik ekrrjtk.
Brywickm` M`ntwijcy Iyr`qkrrkm ;::6m` lkjktuikn `nkrty
uyin fjryhkrrin itk irkbkmjhkrrjk jukn uin okwikrin fkwjirk#
cifininh` ; Iwtktyin qkrti,fkrtuikrimjn.
9. Oyntwium` kyujk dk itk jntiriw biriujk dyink hkyr ihyn uijn jukn
ujrin Iyr`qk l`nitk bkmkrrkrin kcdim` ekyuj mykcjtktjb` fky ilktirk
irklkn uytin krrku`jkm.
?. Iyr`qkm` L`nitk Wjwtilkrin bkckntuik ihjtim` `rdykn# f`nick ckbyrty
ujtyin Dic`rw T`wtinkm fkrin iujntkwynkm5
Firrjkcdi bktuym iu djrk wkrty mknbj`,tkwin limknjwl`
m`lynikn.
Firrjkcdi bkt &Jtkcjk* ocymtykuj`, id` h`rkbifirk,lkrejnk
fkndjkh`krimjn qkrti fkrtuin krj dk.
Q`cjtjmk ojwmkcin bktirktkwyn nkfjm`k iu juktikm itk
kyrrim`ntyin diojujt fkndj itk jrkynm`rrkm tintwj`hyni
l`dykn djrkyti firrjkcdi bktuyitkn itk l`nitk,q`cjtjmkrin
hkjnikn niyrrju mknq`m` uklk ekrrj dyti.
ILWrin bjhkrrin itkqkrkm` trkntwjuj`k itk Iyr`qkm` L`nitk
Oyntwkrintukt iukrrjtkm`k iu djrk biti.
Igykm qkqir lyhktyk e`mkty dy fkjnbkt krrku`jrinhktjm. F`rjin
krtikn# bknmy uintrkcim fkrin irkbjcirk lyhkty juknk dkh`.
8. Lkkwtrjgft,im` Jtynkrin kyrrim` tiwtyjnhyry ujintjojm` itk q`cjtjm`km
l`nitk,ynjtktik lkrtkn ekrtuikm q`cjtjmk im`n`ljm`in bktirktuik
bkcdjntuktym` uyick hkrbj ilktin uyin. Wkrrj kjqkty djrk uinbkjt
firrjkcditkm` kdjtyin ekrrirkm# l`nitk,ynjtktikrin wkrrirkrin m`ntrkm`km
id`# fkrin cimykn# wkrrirk Lkkwtrjgft,im` Jtynikn iukrrjtkm` bkcdjntuitkn
ihjtik.
6. Lkjutkwyn tjmjkh` bktimjn kjqktuin dk ;:6:m` Dic`rw T`wtink#
Lkkwtrjgft,im` Jtynirkm` `jnkrrjtukt fkrty uink itk fyrrinh`k uj`ink
iwqriwymj5
Bktkwyn im`n`ljm`km itk l`nitkrj`km bj kcdi jntihrkc
`wktuin djtyuti# lyctu` bkmkr bktikn itk# birku# l`dy
qkrkcic`kn jnqcilintkty bifkrm` cjrktimi.
Ckntkcdikm bkdkmj l`nitk,bktkwynkrin c`rtui,qr`uiwyk
`nkrhkrrjk dick bkmkrrjm bktirktkwyn lkjck kctyk c`rtuin bkdk.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
45/144
44
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
:. Dic`rw T`wtinkm bkuyin bifkrrium` q`cjtjmk im`n`ljm`in bktirktkwynirkm`
bkcdjntuk uirrindk cyui bkt# lirmkty bkmkrrk `wktuim`# l`nitk,bktkwynk
lkrtkn ekrtuim` idikrimjn5
j. M`nqitintujkrkm` q`cjtjmk itk lirmktykrin limknjwl`km
jndkrtuim` biwti niyrrj bktuym.
jj. Lirmktykm jndkrtykm juktim` bifkrrk dytin wimt`ri im`n`ljm`
id` krik hi`hrkojm`intukm` bkcjkbjdikm iwcijtuim` qr`uiwykm
byctuktuim` q`cjtjmk m`lynkm.
jjj. M``rdjnkuj` lkmr`im`n`ljm`k# kyrrim`ntyitkn dirrjh`rrium`
krkykm wkrtyku.
jv. Bifkrrium` biwti djwq`wjuj` bktuym# mjdi djrin firrjkcdiin
krtim` lkrejnkm lyhktuim` itk q`cjtjmk im`n`ljm` bktirkm`
lkrm`k djwijnktuim`# `r`m`rrk irmjdih` `w`krintukt.
;1. @jnkrrjum` bitibifkrrin kqcjmkuj`rjm iukm kyrrijmywjtkm` `nd`rj`km jukn
bifkrm` cjtyumi Dic`rw T`wtinkrin krkbirk5
v. Diwm``rdjnktyrjm` itk iubirdjnkm djrin kyrrim`nty,q`cjtjmk
nkuj`nkcim l`nitkrin ih`nm`rtkwynk uycktym` cymiti itk
diw`rimkm w`rty irmjdih`krin wimt`ri irrikc itk ojnkntukrj`kn.
vj. Iwqirjintujkm dj`wmy iuin lirmktykrin qirtuiquj`km iu
djtyick bitj wijnkci w`cjd` itk c`tiwcikm ilktin itk lirmkty,mkqjtkc fkndj bktirkm` wkrbjdikm dinb`rk bktikn diw`rimk
im`n`ljm`in ojnkntukmitk irrkuty diukmi. F`rrihktjm
firrjkcdiim nkrty itk qkrtimkty bifkrm` cymiti lirmkty m`lyn
itk krik l`nitkrj` bkmkrrkm dibimykm jnq`wktuik q`cjtjmitkn.
;;. L`nitkrin iukrtuikrin kyrrim` itkqin diwmrjbkqinikn iri# bifkrrium`
bkcdjntuin krtikn f`nkm`km kukctuin ujrin5
vjj. Iqi irtkjnirkm` lkrm` bkt iukrtuik ficbyry im`n`ljm`
hjctukrrjintukt ekrrkjqinirkm` qr`uidyrk bktimjn# iojujintujkm
l`njt`rjukty itk diwbjdirktui iwknhyrktwykm dkydinikn iwmy
fkrtuim` &Bjhkrrin Itkqk*.
vjjj. Ljnjwtr`in M`ntwijcykm juknh` cymi kyt`rjtktik irkbkmj
uyuinmj iimytjb`km fkrtuim`# kdjbjdiu5 lyhktuikm iukrtuik
kyrrim`nty nkuj`nkcin hkjnikn ih`nm`rtkwyn l`nitkrj`k
lifktkty diukmitin diw`rimkm kyrrijmywtim`.
;2. M`ntyk uirk dk# l`nitk,bktkwynk jndkrrikn ekrtuik kfkcbjdity uyinirrikcjtktikm iu uyick uirjmywj fkndjrjm Dic`rw T`wtinikn iujnbiwtim`tukt
e`tuin uinkrimjn.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
46/144
49
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
;7. Ekmjnk dk iuin qckntiktyrjm` qr`uiwykrin hkjnikn uinbkjt im`n`ljwtkrin
`jnkrrjum` m`ntuiqty,irkh`uqinkm l`nitk m`lyn bktim oyntuj`nktuim`
kymirkrin hkjnim`km ujrick# iwtrymtyrk im`n`ljm` itk w`ujkc f`rrin
iubirdjnkm ujtyutin firrjkcdiin lyctu` bktintukt itk `rkjndjm bktirktkwyn
q`cjtjm` fkwjbirrj bktimjn.
;4. Iyr`krin iukrqinkrin cifininh` yrtiitkn# iukrqin f`rritktjm w`rtyrjm`
krku`km jmywhkrrjkm ihjtin krj ujrin# nkfju itk# mknq`tjm# iyr`km `nd`
oyntuj`nktuin uyin jtyrk jukn nkuj`krtim` im`n`ljkn fkrtuin krj uin
qjwykrin nd`rj`u# ojnkntuk,mrjwjkrin itk fkrin bkcj`krin ih`nm`rtkwynkrin
iutkndk krti# Iyr`qkm` Bknmy Uintrkckrin mydikmitk ircktjb`mj
irkhjnm`rrkrin bjdiu c`rtyk.
;9. Fkck iri# hir` itk ioimty iwtrymtyrkc nihktjb` jmywhkrrjkh`km ujrin itk
fkjnbkt firrjkcditkm` im`n`ljwtim jmywkrkuj ihjtin ujtyutin l`dy
irriqjmkm`rrikn. Firrjkcdiin krtim` diw`rimk iwtrymtyrkckm iu ujrinuyuintuin# nkfju itk iyr`qkr qirjoirjkm` Iwtktyitkn fkumyndi,tkwkm
jtyrk bktikn jnq`rtkntikm jukn.
;?. Hirtktuin krj uink nkbkrjk uin# itk 2114/2119 jnhyrykn kckrlkm wkct`
ihjtin fkwj ujrin intuyn nkfj ujtyutinintukt5
j. Iyr`hynikrin cifjkm`rtkwynirkm` ioimty fjchkrrj bkt hirtktuin
krj uin5 im`n`ljm`mj ktuirktykh`km ujrin Iwtktykm itk
hkrkqinirkm` hkjtkwyn tjmjkh`k uytinkm cifjkn krjtuin
ujrin im`n`ljk hkrktyinimjn mkqjtkc itk jnbirtwj`km bjctuikn#krrjwmy,mknbj`k diwkhirty juknkrj iwmir.
. Ujh`rty ihjtin ujrin w`cdktk itk m`wty w`ujkc kctyk itk
kuqjihjtyrk f`bikm ujtyutin firrjkcdikm# m`ntykn jukn hkbi
`rdkjn hjwk fkjin qr`dymtjb`tkwynk itk hkrkqin fkndjkh`
bktirkm` hkjtkwynk.
j. Bifjn jnbirtwj`in mknbj`,krrjwmyk diwkhirtytk# firrjkcdi
qirjoirjm`im uirt`bkjt fkndjkh`km ujrin mkqjtkc,ocyykm ekw`
ujtyutin# niyrrj fkndj bktikn# iyr`hynim` firrj hkrktyinitktjm
uit`uinkm.
;8. Bkjnk drklktjm`ink fky dk5 `rimk fky jnbirtwj`,ocyyitkn iu uin it`rrj
im`n`ljk uintrkcin itk qirjoirjm`in hkrkqinirkm` hkjtkwynin hirtytkwyn
fkndjkh` bktitjm# nkfju itk iyr`krin iukrqinkrin cifininh` yrtiitkn
jtyrk f`rj ukbkcdy.
M`ntrkm`k# 2114/19ikn im`n`ljwtk kwm`m kbjwkty uytin firrjkcdi
qirjoirjm`itkm` im`n`ljkm l`dy qr`dymtjb`kn mknkcjukty iujn ujtyutinjnbirtwj`,ocyykm krj ujrick ekw`tuin itk kmtjbjtkti jnqr`dymtjb` itk
iwqimycktjb`itkrk bjdirktuin krj ujrick# hifjinbkt fjhjiujnin wimt`rirk.
8/2/2019 POLITIKA SOZIOEKONOMIKOAK
47/144
4?
Q@CJTJMK W@UJ@IM@N@LJM@KM @jnkrrj Bktuym
;6. Ihjk itk bjwtkm`k dk# iuin iyr`km iwqir` ujrin jrkbkujkm w`rty djtyick
djbjwin trknwkmuj`in m`wtyij itk `qirkuj` m`lirtujkcin mkcmycy,m`wtyij
dkh`mjiniu# itk `nd`rj`u# Iyr`qk bkrnim` m`lirtuj`k itk jnbirtwj`k
irrkuty djty.
;:. Kumin ojnikn# nkbkrjk dk iyr`km c`rty dyick# cifininh` ficbyry biukck#birkhkndjm iwqir` uink5 iyr`hynim` Iwtkty mjdiin krtikn mkqjtkckrin
lyhjm`rtkwynk fkndjtuik.
21. Krku`k dk# iu dkh`ick hkrbj f`rj `ti din nkfj jukndkm` ficbyry bkt.
2;. Uintuy f`rritkn# cjtimiink dk iyr`krimjn hirtktyrjm`k hc`bkcjukuj`
ojnkntukrj`krimjn hirtktyrjm`krin irriociyk juktik. Djnkljmk bjkm hkrkty
ujrin m`ntuiqtyum` tiwtyjnhyry bktikn# mkqjtkckrin diwqckuklindy
hi`hrkojm`rkm` irrkutkwyn fkndjkh`km# biriu# ficbyry ujrick itk
bitj q`wjtjb`km. F`rrim ficlyhk,kymirk hifjkh` imkrrjm` cjtyumikyrrirktukjciintukt itk oyntwkm bjctuim` irrkutkwyn hifjkh` fkyin bifkrrk
dytin jnbirtjtukjciintukt.
22. Irrikcjtktikm kyrmkm`k irkmytwj dy. Kyrrirktukjciin itk jnbirtjtukjciin
krtim` yrryntkwyn hi`hrkojm` itk myctyrkckm f`ndktui drkwtjm` itk
jrkynm`rrk imkrrj dy mkqjtkc,jnbirtwj`in mkcjtktikn. Yrryntkwynkm
iuiukhytuk w`rtuin dy# bjtkrtimkrjkm irkbjcj bifkrrk# bkc`rkuj`,khintujin
uifkrmkm` irrioirintujitkn ojdkty bifkrrk# itkb. Mkqjtkc,kyrrirktukjciim
itk jnbirtjtukjciim iu dyti wimyck ekmjtin birin mkqjtkc,bkcjkbjdiin kumin
ficlyhk uijn din# uirtkn krj djrin jnbirtjtuin kyrrirktyrjm`k.
27. Kumin ojnikn# iyr`krin iukrtuikm nkfj uyinkrin kyrmkm`k w`rty dy l`dy
nkbkrjkn5 mkqjtkckrin iwcijqin iu,irkhjnm`r bkt Iyr`qkn.
24. Nkbkrjk ilktin dy# iyr`km binitkn oyntuj`nktuim`# bifkrrium`km ujrick
kyrrim`nty m`lynjtkrj` bkt itk ocyy m`nqintwktukjci iwtrymtyrkc bktuym#
ihyn ijwtjtuin iu djrinkm itk it`rmjuynirkm` kyrrijmywqinjm iu dytinkm=
fkjim kyrrijmywj ujtyutin im`n`ljwtim kwlkty uytin `w`tkwynikn.
29. Id`uickn iri# iyr`k iukrrj uinitjm hirtktyrjm`k jmywjtk# iukrrj uinim`
tiwtyjnhyryk jmywjtk# jmywjtk# `r`bkt# biri dinb`rkn ukbkcdy ujrin
`fkrtkrkuqinkm id` bkjtk uir uin m`ntwintwy im`n`ljm` `r`m`rrk
iri# itk Dic`rw T`wtinkrin tiwtyk jmywjtk# uijnk Lkkwtrjgft,im` Jtynkrin
`jnkrrj jukn