Procesos sedimentariosProcesos sedimentarios

Despois dun tempo, un aprende a sutil diferenza entre soster unha man e encadear un alma, “Aprendendo” de Jorge Luis Borges

Nacho VNacho V

Criterios avaliaciCriterios avaliacióónn101.- Explica que é a meteorización e os diferentes tipos que existen.101.- Explica que é a meteorización e os diferentes tipos que existen.102.- Explica que é o solo, cal é a súa composición e estrutura, comprende 102.- Explica que é o solo, cal é a súa composición e estrutura, comprende

como ocorre a formación do solo e coñece os factores que inflúen neste como ocorre a formación do solo e coñece os factores que inflúen neste proceso.proceso.

103.- Indica en que consisten os procesos xeolóxicos de erosión, transporte e 103.- Indica en que consisten os procesos xeolóxicos de erosión, transporte e sedimentación, sinalando como se levan a cabo.sedimentación, sinalando como se levan a cabo.

104.- Enumera os procesos que ocorren na formación das rochas 104.- Enumera os procesos que ocorren na formación das rochas sedimentarias e indica en que consiste cada un deles.sedimentarias e indica en que consiste cada un deles.

105.-Clasifica as rochas sedimentarias e coñece as características de cada 105.-Clasifica as rochas sedimentarias e coñece as características de cada grupo.grupo.

106.- Comprende os procesos de formación dos combustibles fósiles.106.- Comprende os procesos de formación dos combustibles fósiles.107.-Explica que son os estratos, as series estratigráficas e as 107.-Explica que son os estratos, as series estratigráficas e as

descontinuidades estratigráficas.descontinuidades estratigráficas.108.-Explica a importancia dos fósiles na estratigrafía, o proceso de fosilización 108.-Explica a importancia dos fósiles na estratigrafía, o proceso de fosilización

e os métodos de datación estratigráfica.e os métodos de datación estratigráfica.109.- Enumera as principais unidades temporais en que se divide a historia 109.- Enumera as principais unidades temporais en que se divide a historia

xeolóxica da Terra, sinalando en cada unha delas os acontecementos xeolóxica da Terra, sinalando en cada unha delas os acontecementos máis importantes que ocorreran.máis importantes que ocorreran.

110.- Coñece xeneralidades da evolución xeolóxica de España e de Galiza.110.- Coñece xeneralidades da evolución xeolóxica de España e de Galiza.111.- Coñece as principais rochas e minerais de Galiza111.- Coñece as principais rochas e minerais de Galiza..

06.02.2011 As pegadas primixenias de Galicia06.02.2011 As pegadas primixenias de GaliciaQuiroga abrirá un museo pioneiro sobre a xeoloxía do paísQuiroga abrirá un museo pioneiro sobre a xeoloxía do país

Ao falar de patrimonio, o normal é pensar no Ao falar de patrimonio, o normal é pensar no artístico, nas igrexas, catedrais, esculturas ou artístico, nas igrexas, catedrais, esculturas ou pinturas. pinturas. Moi poucos adoitan incluír na riqueza Moi poucos adoitan incluír na riqueza patrimonial dunha zona os seus monumentos patrimonial dunha zona os seus monumentos naturais, entre os que figuran os impresionantes naturais, entre os que figuran os impresionantes accidentes xeolóxicos, verdadeiras obras de accidentes xeolóxicos, verdadeiras obras de arte formadas ó longo de millóns de anos, arte formadas ó longo de millóns de anos, cinceladas por incontibles forzas tectónicas. cinceladas por incontibles forzas tectónicas.

Nacho VNacho V

Tipos rochasTipos rochas

A xeosfera como sistema abertoA xeosfera como sistema aberto

Ciclo das rochasCiclo das rochas

COMPOSICIÓN xeosfera COMPOSICIÓN xeosfera SOLO: MineraisSOLO: Minerais

Os mineraisOs minerais- Os elementos máis frecuentes da codia son:- Os elementos máis frecuentes da codia son:

Procesos xeolóxicos Procesos xeolóxicos externosexternos

Estáticos:Estáticos:– MeteorizaciónMeteorización

Dinámicos:Dinámicos:– ErosiónErosión– TransporteTransporte– SedimentaciónSedimentación

SedimentosSedimentos

Rochas sedimentariasRochas sedimentarias

LitificaciLitificaciónón

.Compactaci.Compactaciónón

.Cementaci.Cementaciónón

.Diaxenese.Diaxenese

Rochas sedimentariasRochas sedimentarias

DetríticasDetríticas

QuímicasQuímicas

OrgánicasOrgánicas

Rochas sedimentarias detríticasRochas sedimentarias detríticas

CEMENTACIÓNCEMENTACIÓN

Sedimentaria detrítica: Pedra de Sedimentaria detrítica: Pedra de gragra

Rochas sedimentarias químicasRochas sedimentarias químicas

Rochas sedimentarias Rochas sedimentarias orgánicasorgánicas

DinDináámica mica externa:externa: Procesos xeolóxicosProcesos xeolóxicos

Estáticos:Estáticos:

Dinámicos:Dinámicos:

Procesos dinámicosProcesos dinámicos

ErosiónErosión– Desprendemento de partículas de rochasDesprendemento de partículas de rochas– Desgaste ou abrasión das rochasDesgaste ou abrasión das rochas

TransporteTransporte– En disoluciónEn disolución– Forma sólidaForma sólida

SelectivoSelectivoNon selectivoNon selectivo

SedimentaciónSedimentación

Axentes xeolóxicos externosAxentes xeolóxicos externos

AugaAuga– SólidaSólida

GlaciaresGlaciares– LíquidaLíquida

Auga de arroiadaAuga de arroiadaTorrentes e ríosTorrentes e ríosAugas subterráneasAugas subterráneasMares e océanosMares e océanos

VentoVentoAtmosferaAtmosferaSeres vivosSeres vivos

Fenómenos de ladeira ou Fenómenos de ladeira ou movementos en masamovementos en masa

Movemento debido á forza da gravidade do material Movemento debido á forza da gravidade do material rochosorochosoSon, xunto cos ríos, os procesos erosivos máis Son, xunto cos ríos, os procesos erosivos máis amplamente repartidosamplamente repartidosMecanismos:Mecanismos:– FluxoFluxo– DesprazamentoDesprazamento– Reptación e solifluxiónReptación e solifluxión– Desprendementos Desprendementos

DinDináámica mica externa:externa: Procesos xeolóxicosProcesos xeolóxicos

Estáticos:Estáticos:– MeteorizaciónMeteorización

Dinámicos:Dinámicos:– ErosiónErosión– TransporteTransporte– SedimentaciónSedimentación

Meteorización: concepto e tiposMeteorización: concepto e tipos

Descomposición física e alteración Descomposición física e alteración química que sofren as rochas que están química que sofren as rochas que están na superficie terrestrena superficie terrestre

Tipos:Tipos:– Mecánica ou físicaMecánica ou física– QuímicaQuímica

Meteorización mecánica ou físicaMeteorización mecánica ou física

Desintegración ou disgregación da rochaDesintegración ou disgregación da rochaTipos:Tipos:– DescompresiónDescompresión– Xelifrracción ou xelivaciónXelifrracción ou xelivación– TermoclastiaTermoclastia– HaloclastiaHaloclastia– Seres vivosSeres vivos

Granito diaclasadoGranito diaclasado

TipoTipo AxenteAxente EfectoEfecto

DisoluciónDisolución AugaAuga Disolución de rochas solubles e formación de Disolución de rochas solubles e formación de acanaladuras ou covasacanaladuras ou covas

OxidaciónOxidaciónOO22 disolto disolto

en aguaen aguaOxidación dos minerais de ferroOxidación dos minerais de ferro

HidrataciónHidratación AugaAuga Incorporación da auga á rede cristalina de certos Incorporación da auga á rede cristalina de certos minerais polo que estes inchanminerais polo que estes inchan

CarbonataciónCarbonataciónAuga con Auga con

COCO22

Disolución das rochas calcarias :Disolución das rochas calcarias :

COCO22 + H + H22O O ↔ H↔ H22COCO33

CaCOCaCO33 + H + H22COCO3 3 ↔ Ca(HCO↔ Ca(HCO33))22

Insoluble SolubleInsoluble Soluble

HidróliseHidrólise AugaAuga2 AlKSi2 AlKSi33OO88 + 2 H + 2 H22O O ↔ Al↔ Al22SiSi22OO55(OH)(OH)4 4 + K + K22O + 4 SiOO + 4 SiO22

Ortosa Caolinita Óxido de potasio SíliceOrtosa Caolinita Óxido de potasio Sílice

Meteorización química

Desprazamentos:DeslizamentoDesprazamentos:Deslizamento

Desprazamento:DeslizamentoDesprazamento:Deslizamento

DesprendementoDesprendemento

Modelaxe das augas de Modelaxe das augas de arroiadaarroiada

Bad landsBad lands

BadlandsBadlands

Pirámides de terra ou Pirámides de terra ou chemineas de fadaschemineas de fadas

Modelaxe fluvialModelaxe fluvial

Son, xunto cos fenómenos de ladeira, Son, xunto cos fenómenos de ladeira, os principais axentes da modelaxe os principais axentes da modelaxe continentalcontinentalSon augas que discorren por leitos Son augas que discorren por leitos fixosfixosA acción depende de:A acción depende de:– Natureza dos materiais rochososNatureza dos materiais rochosos– CaudalCaudal– PendentePendente

Curso alto: erosión do Curso alto: erosión do solo:vales en solo:vales en forma de Vforma de V

Erosión: Val fluvial en “V”Erosión: Val fluvial en “V”

Erosión:Marmitas de xiganteErosión:Marmitas de xigante

Erosión: Garganta dun ríoErosión: Garganta dun río

Transporte: fluvialTransporte: fluvial

Trasnporte no cursos dun río: Trasnporte no cursos dun río:

Sedimentación: Curso medio e Sedimentación: Curso medio e baixo: chaira aluvialbaixo: chaira aluvial

Sedimentación: Veiga do río Ebro (Navarra)Sedimentación: Veiga do río Ebro (Navarra)

Sedimentación: Trazado meandriformeSedimentación: Trazado meandriforme

Sediementación: Curso medio e Sediementación: Curso medio e baixo: meandrosbaixo: meandros

Sedimentación: Accións xeolóxicas Sedimentación: Accións xeolóxicas nas beiras dun meandronas beiras dun meandro

Ambiente glaciar: glaciar de Ambiente glaciar: glaciar de casquete ou inlandsiscasquete ou inlandsis

Ambientes sedimentarios: Glaciar de Ambientes sedimentarios: Glaciar de val ou alpinoval ou alpino

A carbonatación: Modelaxe kársticaA carbonatación: Modelaxe kárstica

Formas do relevo en rocha calcariaFormas do relevo en rocha calcariaProducida pola augaProducida pola augaFormas exokársticas:Formas exokársticas:– SimaSima– DolinaDolina– Lenar ou lapiasLenar ou lapias

Formas endokársticas:Formas endokársticas:– PozoPozo– GaleríaGalería– Estalactitas e estalagmitasEstalactitas e estalagmitas

Paisaxes exokársticas: simas e Paisaxes exokársticas: simas e dolinasdolinas

Carbonatación: Formas Carbonatación: Formas exokársticas: lapiásexokársticas: lapiás

Carbonatación: Lapiás e dolinasCarbonatación: Lapiás e dolinas

Ambiente glaciar: glaciar de val Ambiente glaciar: glaciar de val ou alpinoou alpino

Estalactitas e estalagmitasEstalactitas e estalagmitas

Nas concas oceánicas: Modelaxe Nas concas oceánicas: Modelaxe mariñamariña

Acción mecánica (ondas, mareas e correntes de Acción mecánica (ondas, mareas e correntes de deriva) e acción química da augaderiva) e acción química da augaErosiónErosiónTransporteTransporte– Perpendicular á costa: ondas e mareasPerpendicular á costa: ondas e mareas– Paralelo á costa: correntes de derivaParalelo á costa: correntes de deriva

SedimentaciónSedimentación– PraiasPraias– Frechas, tómbolos e barras de areaFrechas, tómbolos e barras de area

Ambiente nerítico: Modelaxe Ambiente nerítico: Modelaxe mariña: erosiónmariña: erosión

Riscos xeolóxicos:Movementos Riscos xeolóxicos:Movementos sísmicossísmicos

Son vibracións que se Son vibracións que se producen no interior producen no interior da xeosfera.da xeosfera.

Rexístranse a través Rexístranse a través de sismógrafosde sismógrafos

TRES TIPOSTRES TIPOS-Ondas P lonxitudinais -Ondas P lonxitudinais (primarias)(primarias)-Ondas S transversais -Ondas S transversais (secundarias)(secundarias)- - Ondas L ou de superficieOndas L ou de superficie Ondas Rayleigh Ondas Rayleigh (superficiais), (superficiais), ondas ondas LoveLove

SismogramasSismogramas

Trazado grTrazado grááficas ficas sísmicassísmicas

SON ANACOS XIGANTESCOS NOS QUE ESTÁ FRAGMENTADA A LITOSFERASON ANACOS XIGANTESCOS NOS QUE ESTÁ FRAGMENTADA A LITOSFERA

DinDináámica internamica internaCalor acumúlase nas xonas activasCalor acumúlase nas xonas activas

cando se libera a través de procesos cando se libera a través de procesos instantáneos: paroxismosinstantáneos: paroxismos

Tectónica de placas: Tectónica de placas: Tipos de Tipos de bordos.bordos.

tres tipos dependento do seu movemento:tres tipos dependento do seu movemento:

1.-Bordos converxentes.1.-Bordos converxentes.

2.-Bordos diverxentes.2.-Bordos diverxentes.

3.-Bordos pasivos.3.-Bordos pasivos.

PLACAS CONVERXENTES

Seismo-VulcanismoSeismo-Vulcanismocinto circumpacíficocinto circumpacífico

A traxedia de Haiti

Terremoto Os terremotos son sacudidas bruscas

de intensidade variable, e xeralmente de curta duración.

O interior da terrada terra

Cal é o orixe dos terremotos?

Como consecuencia da dinámica das placas tectónicas.

Os movementos sísmicos mídense coa:

A INTENSIDADE: medida baseada nas sensacións percibidas polas persoas durante a sacudida e nos efectos que produce o terremoto no terreo e nas construcións.

A escala de M.S.K ten 12 graos.

Escala M.S.K de intensidadeGRADOS INTENSIDADE DO TERREMOTO

I Rexistrado só polos sismógrafos máis sensibles.

II As estruturas e obxectos non o notan pero si poden notalo persoas en repouso.

III Vibración comparable as provocadas por un camión pequeno.

IV Vibracións moderadas comparadas as dun camión grande.

V Algúns edificios sofren lixeiros danos.

VI Ocasiona gretas solitarias no chan.

VII Prodúcense pequenos corrementos de terra.

VIII Prodúcense corrementos de terra e desprendemento de rochas.

IX Gretas no chan e corrementos de terra xeneralizados.

X Desprendementos de terra máis graves e xeneralizados.

XI Risco de tsunamis.

XII Construcións destruídas. Tsunamis.

Escala de Mercalli

A magnitudeMide a cantidade de enerxía que libera un

terremoto.

Determínase coa escala de Ritcher que non ten límite superior.

Escala Richter

Magnitude na escala Richter

Efectos do terremoto

Menos de 3,5 Xeralmente non se sinte pero é rexistrado

3,5 e 5,4 A menudo se sinte, pero solo causa danos menores

5,5 e 6 Ocasiona danos lixeiros a edificios

6,1 e 6,9 Pode ocasionar danos severos en areas moi poboadas

7 e 7,9 Terremoto maior. Causa graves danos

8 ou maior Gran terremoto. Destrucción total a comunidades  cercanas.

HIPOCENTRO É o punto na profundidade da Terra

desde onde se orixina un terremoto.

EPICENTROÉ o punto da superfície da Terra diretamente

sobre o hipocentro, logo a intensidade do terremoto é maior.

PREVENCIÓN SÍSMICA

-Corta o suministro eléctrico.

-Ter a man unha lanterna

-Almacenar auga e alimentos enlatados

-Manterse alonxado dos obxectos que poden caer

…

PREDICCIÓN SÍSMICA Especificación (anticipada)da

magnitude e localización epicentral dun sismo que debe ocurrir dentro dun intervalo de tempo.

CONSECUENCIAS ECONÓMICAS DUN TERREMOTO

-Mortos e feridos

-Familias sen teito

-Incremento do desemprego

-Epidemias

-Migración

…

HAITI-Situado en América central

-Capital: Puerto Príncipe

-Fai fronteira coa República Dominicana

-É o pais máis pobre de América

-Ten un clima tropical

Antecedentes históricos Haiti

-Sismo en 1751 de 7,2 graos na escala de Richter

-Sismo en 1770 de 7,5 graos

-Sismo en 1887 de 7,0 graos

-Sismo en 1904 de 7,0 graos

-Sismo en 1946 de 8,0 graos

Terremoto de 2010

-12 de xaneiro

-Ás 16:53

-Magnitud de 7,0 na escala Ritcher

-Intesidade de grao IX na escala de Mercalli

Como se notou o terremoto

EPICENTROEPICENTROÉ o punto da superfície da Terra diretamente É o punto da superfície da Terra diretamente

sobre o hipocentro, logo a intensidade do sobre o hipocentro, logo a intensidade do terremoto é maior.terremoto é maior.

EPICENTRO DO TERREMOTO DE HAITI

A 10 km de profundidade, situouse 15 km da capital, Puerto Príncipe.

Coordenadas do epicentro 18° 27' 3.60" de latitud Norte e 72° 26'

42.00“

Placas tectónicas implicadas O terremoto produciuse no límite entre

as placas de América do Norte e o Caribe.

HIPOCENTRO Localizado a 7km de profundidade.

A axuda de EspañaO goberno español axudou a Haiti

destinando 3 millóns de euros.

A axuda do instituto

O instituto axudou a Haiti recadando 725€

EstratificaciónEstratificación

Estratos: oplano superior (teito), o plano Estratos: oplano superior (teito), o plano inferior (Base ou muro), o grosor inferior (Base ou muro), o grosor (potencia)(potencia)

Estratificación: as series Estratificación: as series estratigráficasestratigráficas

Á hora de investigar sobre a historia do noso planeta:Á hora de investigar sobre a historia do noso planeta:Que sucedeu? .Que sucedeu? .As rochas son testemuñas mudas dos feitos, sobre todo As rochas son testemuñas mudas dos feitos, sobre todo as ROCHAS SEDIMENTARIAS colocadas en estratos as ROCHAS SEDIMENTARIAS colocadas en estratos (ESTRATIGRAFÍA) e que conteñen FÓSILES (ESTRATIGRAFÍA) e que conteñen FÓSILES (PALEONTOLOXÍA).(PALEONTOLOXÍA).

CANDO sucederon os feitos (CRONOLOXÍA).CANDO sucederon os feitos (CRONOLOXÍA).

As series estratigráficasAs series estratigráficasRepresentación gráfica da serie: columna Representación gráfica da serie: columna estratigráfica.estratigráfica.

Os estratos poden ser:Os estratos poden ser:

.- Concordantes: depositaronse sen interrupción.- Concordantes: depositaronse sen interrupción

.-Discondantes: con interrupción. Tipos: angular .-Discondantes: con interrupción. Tipos: angular (erosiva), desconformidade, paraconformidade, (erosiva), desconformidade, paraconformidade, inconformidade.inconformidade.

EstratificaciónEstratificación

Datación relativaDatación relativa

Datación absolutaDatación absoluta

Para obter a cronoloxía relativa Para obter a cronoloxía relativa podemos basearnos en principios podemos basearnos en principios

xeolóxicos:xeolóxicos:

O principio da superposición dos estratos. Este O principio da superposición dos estratos. Este principio dinos que os estratos se depositan sempre principio dinos que os estratos se depositan sempre de forma horizontal e uns enriba dos outros. Deste de forma horizontal e uns enriba dos outros. Deste xeito, salvo que se desen procesos tectónicos, os xeito, salvo que se desen procesos tectónicos, os estratos máis baixos son sempre máis antigos que os estratos máis baixos son sempre máis antigos que os estratos máis altos.estratos máis altos.

Un estrato nunca é anterior aos elementos (por Un estrato nunca é anterior aos elementos (por exemplo, fósiles) que contén.exemplo, fósiles) que contén.

Un proceso tectónico sempre é posterior aos estratos Un proceso tectónico sempre é posterior aos estratos e rochas afectadas, e anterior aos estratos e rochas e rochas afectadas, e anterior aos estratos e rochas non afectadas.non afectadas.

Cronoloxía absolutaCronoloxía absoluta

A A dendrocronoloxía. Permite datar troncos de árbores dendrocronoloxía. Permite datar troncos de árbores utilizados como trabes, así como elementos asociados a elas, utilizados como trabes, así como elementos asociados a elas, contando os aneis estacionais.contando os aneis estacionais.

A termoluminiscencia. Serve para datar obxectos de arxila A termoluminiscencia. Serve para datar obxectos de arxila cocida, como as cerámicas.cocida, como as cerámicas.

O carbono 14. É un método radiométrico que posibilita datar O carbono 14. É un método radiométrico que posibilita datar materiais orgánicos,materiais orgánicos, tales como ósos, madeira, etc. tales como ósos, madeira, etc.

Métodos Métodos RADIOMÉTRICOSRADIOMÉTRICOS ((reloxos reloxos atómicos).atómicos).

Baséanse no feito de que existen elementos Baséanse no feito de que existen elementos químicos que son inestables e tenden a químicos que son inestables e tenden a desintegrarse.desintegrarse.

Convértense así noutros isótopos ou Convértense así noutros isótopos ou elementos diferentes, á vez que liberan elementos diferentes, á vez que liberan enerxía (este é o principio básico da obtención enerxía (este é o principio básico da obtención da enerxía nuclear).da enerxía nuclear).

Como esta desintegración se fai a un ritmo Como esta desintegración se fai a un ritmo absolutamente preciso e constante, se absolutamente preciso e constante, se medimos a cantidade inicial estimada dun medimos a cantidade inicial estimada dun deses elementos e a cantidade final no noso deses elementos e a cantidade final no noso tempo, saberemos con bastante fiabilidade o tempo, saberemos con bastante fiabilidade o tempo que transcorreu.tempo que transcorreu.

Tempo de vida media ou período de Tempo de vida media ou período de semidesintegración (= Tm).semidesintegración (= Tm).

Tempo que debe transcorrer para que unha masa Tempo que debe transcorrer para que unha masa inicial dun elemento radioactivo se reduza á inicial dun elemento radioactivo se reduza á metade; por exemplo, o carbono 14 ten un período metade; por exemplo, o carbono 14 ten un período Tm = 5.730 anosTm = 5.730 anos

unha masa de unha masa de 100 gramos de 100 gramos de C14 tardará C14 tardará 5.730 anos en 5.730 anos en reducirse a 50 reducirse a 50 gramos.gramos.

Eras Eras xeolóxicasxeolóxicas

O MAPAO MAPA““representación gráfica do terreorepresentación gráfica do terreo”, ”,

figurando nel os principais accidentes figurando nel os principais accidentes xeográficos.xeográficos.

Nos mapas tódolos símbolos e cores Nos mapas tódolos símbolos e cores utilizados teñen un carácter convencional. utilizados teñen un carácter convencional.

Curvas de nivelCurvas de nivel

Informacións Informacións xeolóxicas:Deformacións plásticas: xeolóxicas:Deformacións plásticas:

dobrasdobras- Cambian a disposición horizontal dos estratos; para - Cambian a disposición horizontal dos estratos; para

describilos utilízanse dúas medidas: dirección e describilos utilízanse dúas medidas: dirección e buzamento.buzamento.

Elementos xeométricos dunha Elementos xeométricos dunha dobradobra

Tipos de dobrasTipos de dobras

- Principalmente distínguense antiforme e sinforme- Principalmente distínguense antiforme e sinforme- Segundo o plano axial poden ser: rectas, inclinadas, - Segundo o plano axial poden ser: rectas, inclinadas,

deitadas ou invertidas.deitadas ou invertidas.

Información xeolóxica: Información xeolóxica: Deformacións por rotura: fracturasDeformacións por rotura: fracturas

Se o esforzo ao que se somete a rocha supera o límite de rotura, Se o esforzo ao que se somete a rocha supera o límite de rotura, prodúcese unha fractura.prodúcese unha fractura.

Hai dous tipos: diáclases e fallas.Hai dous tipos: diáclases e fallas.

Os Órganos, Illa da Gomera (diáclase) Falla de San Andrés

FallasFallas

- Elementos dunha falla:- Elementos dunha falla:

Información xeolóxica: Tipos de Información xeolóxica: Tipos de fallasfallas

- Falla normal ou directa.- Falla normal ou directa.- Falla inversa: un caso particular é o dos encabalgamentos.- Falla inversa: un caso particular é o dos encabalgamentos.- Falla de esgazamento.- Falla de esgazamento.