Post on 12-Jul-2020
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
1
“IE
S IS
AA
C D
ÍAZ
PA
RD
O”-
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA
DEPARTAMENTO
DE TECNOLOXÍA
CURSO 2019-2020
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
2
RELACIÓN DE PROFESORES QUE INTEGRAN O DEPARTAMENTO. ....................9
GRUPOS AOS QUE SE IMPARTE DOCENCIA. ................ .........................................9
HORARIO DE REUNIÓN DO DEPARTAMENTO................. ......................................10
CONSTANCIA DE INFORMACIÓN DA PROGRAMACIÓN AO ALUMNA DO. .........10
PROGRAMACIÓNS PRESENTADAS.......................... ..............................................11
MATERIA: PROGRAMACIÓN . 1º ESO / 2º ESO. .......... ..........................................11
1. Introducción. ....................................................................................................... 11
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave............................... 12
3. Obxectivos. ......................................................................................................... 15
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable.................................. 18
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. ............................................ 25
6. Materiais e recursos didácticos........................................................................... 25
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ................ 26
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente...... 33
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. ................................................................................................ 40
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se
poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados........................................ 43
11. Medidas de atención á diversidade. ............................................................... 43
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán. .......................... 44
13. Actividades complementarias e extraescolares.............................................. 45
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ............ 45
MATERIA: TECNOLOXÍA. 2º ESO........................ .....................................................51
1. Introducción. ....................................................................................................... 51
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave............................... 52
3. Obxectivos. ......................................................................................................... 57
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable.................................. 59
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. ............................................ 73
6. Materiais e recursos didácticos........................................................................... 74
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ................ 75
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente...... 84
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. ................................................................................................ 90
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
3
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se
poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados........................................ 92
11. Medidas de atención á diversidade. ............................................................... 92
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán. .......................... 94
13. Actividades complementarias e extraescolares.............................................. 95
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ............ 95
MATERIA: TECNOLOXÍA. 3º ESO........................ ...................................................100
1. Introducción. ..................................................................................................... 100
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave............................. 101
3. Obxectivos. ....................................................................................................... 106
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable................................ 109
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. .......................................... 118
6. Materiais e recursos didácticos......................................................................... 119
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. .............. 120
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente.... 127
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. .............................................................................................. 133
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se
poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados...................................... 135
11. Medidas de atención á diversidade. ............................................................. 135
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ........................ 136
13. Actividades complementarias e extraescolares............................................ 137
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. .......... 137
MATERIA: TECNOLOXÍA. 4º ESO........................ ...................................................143
1. Introducción. ..................................................................................................... 143
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave............................. 144
3. Obxectivos. ....................................................................................................... 149
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable................................ 152
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. .......................................... 163
6. Materiais e recursos didácticos......................................................................... 164
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. .............. 166
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente.... 174
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
4
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. .............................................................................................. 180
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se
poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados...................................... 182
11. Medidas de atención á diversidade. ............................................................. 182
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ........................ 183
13. Actividades complementarias e extraescolares............................................ 184
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. .......... 184
MATERIA: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E DA.......... .................................190
COMUNICACIÓN. 4º ESO........................................................................................190
1. Introducción. ..................................................................................................... 190
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave............................. 191
3. Obxectivos. ....................................................................................................... 196
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable................................ 199
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. .......................................... 216
6. Materiais e recursos didácticos......................................................................... 217
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. .............. 218
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente.... 226
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes ............................................................................................... 231
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se
poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados...................................... 231
11. Medidas de atención á diversidade. ............................................................. 232
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ........................ 233
13. Actividades complementarias e extraescolares............................................ 234
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. .......... 234
MATERIA: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICAC IÓN I. 1º BACHARELATO........................................ ...............................................................239
1. Introducción e contextualización. ...................................................................... 239
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave............................. 240
3. Obxectivos. ....................................................................................................... 245
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable................................ 247
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. .......................................... 263
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
5
6. Materiais e recursos didácticos......................................................................... 264
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. .............. 265
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente.... 273
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. .............................................................................................. 279
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se
poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados...................................... 280
11. Medidas de atención á diversidade. ............................................................. 281
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ........................ 283
13. Actividades complementarias e extraescolares programadas por el
departamento didáctico.......................................................................................... 284
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ........... 284
MATERIA: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICAC IÓN II. 2º BACHARELATO........................................ ...............................................................290
1. Introducción e contextualización. ...................................................................... 290
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave............................. 291
3. Obxectivos. ....................................................................................................... 296
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable................................ 298
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. .......................................... 304
6. Materiais e recursos didácticos......................................................................... 305
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. .............. 306
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente.... 314
9. Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado acreditar os
coñecementos necesarios para matricularse en TICs II sen ter cursado previamente
TICs I. .................................................................................................................... 320
10. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. .............................................................................................. 321
11. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se
poidan adoptar como consecuencia dos seus resultados...................................... 322
12. Medidas de atención á diversidade. ............................................................. 322
13. Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ........................ 324
14. Actividades complementarias e extraescolares programadas por el
departamento didáctico.......................................................................................... 325
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
6
15. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ........... 326
MATERIA: ROBÓTICA. 1º BACHARELATO. ................ .........................................332
1. Introducción. ...................................................................................................... 332
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.............................. 333
3. Obxectivos. ........................................................................................................ 337
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable. ............................... 339
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. ........................................... 347
6. Materiais e recursos didácticos.......................................................................... 348
7. Criterios sobre a avaliación e cualificación. ....................................................... 349
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente. ... 356
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. .............................................................................................. 362
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan
adoptar como consecuencia dos seus resultados. ................................................ 363
11. Medidas de atención á diversidade.................................................................. 363
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán no curso que
corresponda........................................................................................................... 366
13. Actividades complementarias e extraescolares programadas. ........................ 367
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ........... 367
MATERIA: TECNOLOXÍA INDUSTRIAL I. 1º BACHARELATO. .. ...........................373
1. Introducción e contextualización. ...................................................................... 373
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave ............................. 374
3. Obxectivos. ........................................................................................................ 379
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable. ............................... 381
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. ........................................... 395
6. Materiais e recursos didácticos.......................................................................... 396
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ............... 397
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente. ... 405
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. .............................................................................................. 410
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan
adoptar como consecuencia dos seus resultados. ................................................ 411
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
7
11. Medidas de atención á diversidade.................................................................. 412
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán. ........................ 414
13. Actividades complementarias e extraescolares programadas por el
departamento didáctico.......................................................................................... 415
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ........... 415
MATERIA: TECNOLOXÍA INDUSTRIAL II. 2º BACHARELATO. . ...........................420
1. Introducción e contextualización. ....................................................................... 420
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.............................. 421
3. Obxectivos. ........................................................................................................ 426
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable. ............................... 428
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. ........................................... 438
6. Materiais e recursos didácticos.......................................................................... 439
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ............... 439
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente. ... 447
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. .............................................................................................. 452
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan
adoptar como consecuencia dos seus resultados. ................................................ 452
11. Medidas de atención á diversidade.................................................................. 452
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán............................. 456
13. Actividades complementarias e extraescolares programadas por el
departamento didáctico.......................................................................................... 457
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ........... 457
MATERIA: ELECTROTECNIA. 2º BACHARELATO............. ...................................462
1. Introducción. ...................................................................................................... 462
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.............................. 463
3. Obxectivos. ........................................................................................................ 464
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe avaliable. ............................... 466
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia. ........................................... 474
6. Materiais e recursos didácticos.......................................................................... 475
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado. ............... 476
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente. ... 483
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
8
9. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das
materias pendentes. .............................................................................................. 489
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan
adoptar como consecuencia dos seus resultados. ................................................ 489
11. Medidas de atención á diversidade.................................................................. 489
12. Concreción dos elementos transversais que se traballarán............................. 493
13. Actividades complementarias e extraescolares programadas por el
departamento didáctico.......................................................................................... 494
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación das programacións
didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora. ........... 494
ALUMNADO CON NECESIDADES EDUCATIVAS ESPECIAIS E ADA PTACIÓNS DO CURRÍCULO.......................................................................................................498
ACLARACIÓNS SOBRE O PROCESO DE REDONDEO. ........... ............................498
ACLARACIÓNS SOBRE A AVALIACIÓN EXTRAORDINARIA. ..... ........................499
REFERENCIAS LEGAIS. ................................ .........................................................499
SINATURA DA PROGRAMACIÓN........................... ................................................500
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
9
RELACIÓN DE PROFESORES QUE INTEGRAN O DEPARTAMENTO.
O departamento de tecnoloxía está constituído por:
• José Ignacio Álvarez Villasante. Xefe do departamento e profesor de TIC´s en 4º
ESO (2 grupos), Robótica 1º Bach (1 grupo), Tecnoloxía 2º ESO (3 grupos).
• Patricia Iglesias Noguerol. Profesora de tecnoloxía industrial I en 1º BACH (2
grupo), tecnoloxía industrial II en 2º BACH (1 grupo), tecnoloxía 4º ESO (2 grupos)
e Electrotecnia 2º BACH (1 grupo), Programación 1º ESO (3 grupos).
• Mario Simón García González. Tecnoloxía 2º ESO (1 grupo), TIC I 1º Bach (2
grupos), TIC II 2º Bach (2 grupos), Tecnoloxía 3º ESO (3 grupos).
GRUPOS AOS QUE SE IMPARTE DOCENCIA.
TECNOLOXÍAS/TECNOLOXÍA:
4 grupos de 2º ESO (3 horas semanais).
3 grupos de 3º ESO (2 horas semanais).
2 grupos de 4º ESO (3 horas semanais)
TIC
2 grupos de 4º ESO (3 horas semanais)
2 grupos de 1º Bacharelato (2 horas semanais)
2 grupos de 2º Bacharelato (3 horas semanais)
TECNOLOXÍA INDUSTRIAL:
2 grupos de 1º de Bacharelato. (3 horas semanais)
1 grupo de 2º de Bacharelato. (3 horas semanais)
ROBÓTICA
1 grupo de 1º de Bacharelato. (2 horas semanais)
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
10
ELECTROTECNIA
1 grupo de 2º de Bacharelato. (2 horas semanais)
PROGRAMACIÓN:
3 grupos de 1º ESO (1 hora semanal)
HORARIO DE REUNIÓN DO DEPARTAMENTO.
Según a Orde do 4 de xuño de 2012, as reunións do departamento faranse como
mínimo unha vez ao mes, logo da convocatoria da xefatura do departamento. As ditas
reunións terán o mesmo carácter que as do claustro de profesores e computaranse
dentro das sete horas complementarias non fixas, polo que non teñen día nin horario
definido.
Martes ás 10:25 horas.
CONSTANCIA DE INFORMACIÓN DA
PROGRAMACIÓN AO ALUMNADO.
Co fin de garantir o dereito dos alumnos a ser avaliados conforme a criterios de plena
obxectividade, darase a coñecer aos alumnos a programación didáctica a través dos
profesores das distintas materias asignadas ao departamento.
Esta información incluirá os contidos, os criterios e procedementos de avaliación, os
estándares de apredizaxe avaliables e os criterios de cualificación que se van a
utilizar en cada materia e nas materias pendentes.
Así mesmo, esta información estará publicada nun enlace na páxina web do instituto
ademais de encontrarse unha copia da programación completa en formato dixital na
xefatura de estudos do centro.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
11
Durante o curso escolar, os profesores, e en última instancia o xefe de departamento,
facilitarán aquelas aclaracións que, sobre o establecido na programación, poidan ser
solicitadas polos alumnos ou polos seus pais ou titores legais.
PROGRAMACIÓNS PRESENTADAS.
Neste documento recóllense as programacións das materias impartidas polo
departamento.
MATERIA: PROGRAMACIÓN . 1º ESO / 2º ESO.
1. Introducción.
A informática desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque está
integrada en case todas as tecnoloxías aplicadas para satisfacer as necesidades
individuais e colectivas. Neste sentido, Programación achégalle ao currículo a
capacidade de analizar problemas e necesidades do mundo real, e a de deseñar
algoritmos que os resolvan e que poidan aplicarse na construción de sistemas
tecnolóxicos. Pero ademais, a programación dota o alumnado de técnicas e
habilidades que permiten aumentar as súas capacidades de análise e de resolución
de problemas que, xunto coa potenciación da capacidade de innovación,
proporcionan a esta materia unha grande relevancia educativa. No desenvolvemento
das tarefas propias da programación conxúganse, ademais da innovación, elementos
como o traballo en equipo ou o carácter emprendedor, que son imprescindibles para
formar unha cidadanía autónoma e competente.
A materia de Programación achega os coñecementos informáticos necesarios para
resolver problemas deseñando algoritmos e codificando programas, e para adaptarse
aos cambios propios do ámbito informático. Daquela, o bloque "Diagramas de fluxo"
trata os aspectos básicos do deseño de algoritmos e da súa representación mediante
diagramas de fluxo. O bloque "Programación por bloques" introduce un paradigma de
programación que resulta especialmente útil neste nivel educativo, para unha primeira
aproximación a esta disciplina, dada a súa sinxeleza e as súas posibilidades técnicas
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
12
para converter de forma gráfica diagramas de fluxo en programas. O bloque
"Programación web" introduce as linguaxes de marcas (apoiándose na linguaxe
HTML) e as ferramentas da web 2.0, para aplicar as destrezas de programación á
produción de contidos sinxelos ao tempo que interactivos e accesibles.
Como noutras materias que tratan aspectos tecnolóxicos, nesta poden integrarse
coñecementos de carácter matemático e científico, ademais de que é frecuente que a
programación informática se utilice para resolver problemas específicos doutras
disciplinas. Xa que logo, un enfoque interdisciplinar favorecerá a conexión tanto con
outras materias como con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de Programación ao desenvolvemento das competencias
clave dependerá en grande medida do tipo de actividades; é dicir, da metodoloxía
empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na medida
en que o alumnado adquira e utilice un vocabulario técnico preciso, elabore
programas e documentos, explique conceptos ou elabore e expoña información. A
competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
poden alcanzarse aplicando técnicas de tratamento e almacenamento de datos,
deseñando algoritmos e analizando o funcionamento de programas, ou mediante a
análise e a valoración das repercusións da informática na sociedade. A competencia
dixital , que é a específica desta materia, desenvolverase co emprego constante das
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
13
TIC para procurar e almacenar información, para obter e presentar datos ou para
elaborar programas e utilidades informáticas que sirvan para resolver problemas.
Para que o alumnado poida aprender a aprender , as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os
resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e con
grupos de forma democrática, e respecte a diversidade e as normas, e tamén
mediante a análise da interacción entre o desenvolvemento das TIC e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través
do deseño, da planificación e da xestión de proxectos informáticos sinxelos, ao
transformar as ideas propias en programas ou en documentos para a web. E a
conciencia e as expresións culturais reflíctense na análise da influencia dos fitos
técnicos das TIC en distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
A contribución da materia ao desenvolvemento da cada unha das competencias clave
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliable, tal e como se recollen nas táboas desta programación.
En resumo, a materia de Programación ofrece un inmenso potencial para axudar a
comprender a enorme influencia da informática na sociedade actual e para
desenvolver un conxunto de competencias relacionadas co contexto profesional que
serán dunha axuda inestimable na realización de estudos posteriores.
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
axuda da seguinte táboa:
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias clave
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o
mínimo con
dificultade (2)
Aceptable (3) Supera o
esperado (4) Excelente (5) Media
Utiliza un vocabulario técnico preciso
Elabora programas e documentos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Aplica técnicas de tratamento e almacenamento de datos
Deseña algoritmos
Analiza o funcionamento de programas
Competencia
matemática e
competencias
básicas en ciencia
e tecnoloxía Analiza e valora a repercusión da informática na sociedade
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos Competencia
dixital Elabora programas e utilidades informáticas
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os resultados
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática
Respecta a diversidade e as normas Competencias
sociais e cívicas Analiza o desenvolvemento das TIC e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectosinformáticos sinxelos
ao transformar ideas propias en programas ou documentos
para a web
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos técnicos das TIC en distintas
culturas, no seu desenvolvemento e progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
15
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que a ESO contribuirá a desenvolver no
alumnado as capacidades que lle permitan:
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus
dereitos no respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e
a solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo,
afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades
entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e
prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e
en equipo, como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas
da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e
oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de
sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social.
Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres,
así como calquera manifestación de violencia contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da
personalidade e nas súas relacións coas demais persoas, así como rexeitar a
violencia, os prexuízos de calquera tipo e os comportamentos sexistas, e
resolver pacificamente os conflitos.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para
adquirir novos coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación
básica no campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a
comunicación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
16
f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura
en materias, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os
problemas en diversos campos do coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a
participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para
aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua
galega e na lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no
coñecemento, na lectura e no estudo da literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira
apropiada.
l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia
propias e das outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural.
Coñecer mulleres e homes que realizaran achegas importantes á cultura e á
sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas,
respectar as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e
incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o
desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da
sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais
relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio
ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións
artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
17
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural,
histórico e artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora,
e respectar a diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das
persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio
deste dereito.
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento
fundamental para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de
relación interpersoal e expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe,
que permite a comunicación con outras linguas, en especial coas pertencentes
á comunidade lusófona.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
18
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Diagramas de fluxo.
Bloque 2. Programación por bloques.
Bloque 3. Programación web.
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 Diagramas de fluxo 10
2 Programación por bloques 2
2ª AVALIACIÓN
2 Programación por bloques 12
3ª AVALIACIÓN
2 Programación por bloques 5
3 Programación web 4
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa temporalización, o seu grao mínimo de
consecución (ou se é mínimo exixible) e os instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
19
Tamén se reflicte a que bloque pertence, os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e competencias clave relacionados con
cada estándar de aprendizaxe.
Programación. 1ºESO / 2ºESO
Bloque Obxec-
tivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporali-
zación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 1. Diagramas de fluxo
1
� b
� d
� g
� i
� l
B1.1. Diagramas de
fluxo: elementos,
símbolos e o seu
significado;
ferramentas.
B1.1. Representar
algoritmos mediante
diagramas de fluxo.
PROB1.1.1. Elabora
diagramas de fluxo para
deseñar e representar
algoritmos.
Primeira
avaliación
Elabora diagramas de
fluxo básicos para
deseñar e
representar
algoritmos.
o Prácticas realizadas
na aula de informática.
• CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
PROB1.2.1. Analiza
problemas para elaborar
algoritmos que os
resolven.
Primeira
avaliación
Analiza problemas
básicos para elaborar
algoritmos que os
resolven.
o Prácticas realizadas
na aula de informática.
• CMCCT
• CD
• CSIEE
1
� b
� d
� g
� i
� l
B1.2. O termo
"algoritmo". Deseño
de algoritmos
utilizando diagramas
de fluxo.
B1.3. Técnicas de
resolución de
problemas
B1.2. Resolver problemas
sinxelos utilizando
algoritmos.
PROB1.2.2. Obtén o
resultado de seguir un
algoritmo partindo de
determinadas condicións.
Primeira
avaliación
Obtén o resultado de
seguir un algoritmo
partindo de
determinadas
condicións básicas.
o Prácticas realizadas
na aula de informática.
• CMCCT
• CD
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
20
1
� b
� d
� g
� i
� l
B1.4. Elementos dun
programa informático:
estruturas e bloques
fundamentais.
B1.5. Estruturas de
control: secuenciais,
condicionais e
iterativas.
B1.6. Programación
estruturada: procede-
mentos e funcións.
B1.3. Analizar a estrutura
dun programa informático,
identificando os elementos
propios da linguaxe de
programación utilizada e a
súa función
PROB1.3.1. Identifica
elementos característicos
da linguaxe de
programación en
programas sinxelos.
Primeira
avaliación
Identifica elementos
característicos
básicos da linguaxe
de programación en
programas sinxelos.
o Prácticas realizadas
na aula de informática.
• CMCCT
• CD
Programación. 1ºESO / 2ºESO
Bloque Obxec-
tivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporali-
zación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
21
UNIDADE 2. Programación por bloques
PROB2.1.1. Describe o
comportamento dos
elementos básicos da
linguaxe.
Primeira
avaliación
Describe o comportamento dos
elementos básicos da linguaxe.
o Prácticas
realizadas na
aula de
informática.
• CCL
• CMCCT
• CD
PROB2.1.2. Emprega
correctamente os
elementos do contorno de
traballo de programación
Primeira
avaliación
Emprega de maneira básica os
elementos do contorno de traballo
de programación
o Prácticas
realizadas na
aula de
informática.
• CMCCT
• CD
2
� b
� d
� g
� i
� l
B2.1. Elementos da
sintaxe da linguaxe.
B2.2. Elementos do
contorno de traballo.
B2.3. Deseño de
algoritmos utilizando
ferramentas
informáticas.
B2.1. Empregar as
construcións básicas dunha
linguaxe de programación
por bloques para resolver
problemas.
PROB2.1.3. Implementa
algoritmos sinxelos usando
elementos gráficos e
interrelacionados para
resolver problemas
concretos.
Primeira
avaliación
Implementa algoritmos sinxelos
usando elementos gráficos
básicos e interrelacionados para
resolver problemas concretos.
o Prácticas
realizadas na
aula de
informática.
• CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
•
2
• b
• d
• g
• i
• l
B2.4. Instrucións
básicas: movemento,
aparencia, sons e
debuxo.
B2.2. Resolver problemas
sinxelos nunha linguaxe de
programación por bloques
empregando instrucións
básicas.
PROB2.2.1. Realiza
programas sinxelos na
linguaxe de programación
empregando instrucións
básicas.
Segunda
avaliación
Realiza programas sinxelos na
linguaxe de programación
empregando instrucións básicas.
o Prácticas
realizadas na
aula de
informática.
• CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
22
2
� b
� d
� g
� i
� l
B2.5. Instrucións de
control de execución:
condicionais e bucles
B2.6. Operadores
aritméticos e lóxicos.
B2.3. Resolver problemas
nunha linguaxe de
programación por bloques
empregando instrucións
iterativas.
PROB2.3.1. Realiza
programas de mediana
complexidade na linguaxe
de programación
empregando instrucións
condicionais e iterativas.
Segunda
avaliación
Realiza programas de
complexidade básica na linguaxe
de programación empregando
instrucións condicionais e
iterativas.
o Prácticas
realizadas na
aula de
informática.
• CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
PROB2.3.2. Descompón
problemas de certa
complexidade en
problemas máis pequenos
susceptibles de seren
programados como partes
separadas
Segunda
avaliación
Descompón problemas básicos
en problemas máis pequenos
susceptibles de seren
programados como partes
separadas
o Prácticas
realizadas na
aula de
informática.
• CMCCT
• CD
• CSIEE
2
• b
• d
• g
• i
• l
B2.7. Estruturas de
almacenamento de
datos. Variables e
listas.
B2.4. Resolver problemas
nunha linguaxe de
programación por bloques
empregando variables e
estruturas de datos.
PROB2.4.1. Explica as
estruturas de
almacenamento para
diferentes aplicacións
tendo en conta as súas
características.
Segunda
avaliación
Explica alguhas estruturas de
almacenamento para diferentes
aplicacións tendo en conta as
súas características.
o Prácticas
realizadas na
aula de
informática.
• CCL
• CMCCT
• CD
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
23
Programación. 1ºESO / 2ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 3. Programación web
PROB3.1.1. Describe as
características
fundamentais e os
comportamentos dos
elementos das linguaxes
de marcas.
Describe
básicamente as
características
fundamentais e os
comportamentos dos
elementos das
linguaxes de marcas.
PROB3.1.2. Identifica as
propiedades dos
elementos da linguaxe de
marcas relacionadas coa
accesibilidade e a
usabilidade das páxinas.
Identifica algunas
propiedades dos
elementos da
linguaxe de marcas
relacionadas coa
accesibilidade e a
usabilidade das
páxinas
3
a
b
d
e
f
g
i
l
n
B3.1. Linguaxes de
marcas para a
creación de
documentos
web.HTML.
B3.2. Accesibilidade
e usabilidade en
internet
B3.1. Empregar os
elementos das linguaxes de
marcas para crear contidos
accesibles.
PROB3.1.3. Deseña
páxinas web sinxelas e
accesibles.
Terceira
avaliación
Deseña páxinas web
sinxelas e accesibles.
o Prácticas realizadas
na aula de informática. • CCL
• CMCCT
• CD
• CSC
• CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
24
3
a
b
d
e
f
g
i
l
n
B3.3. Ferramentas de
creación de contidos
da web 2.0.
B3.2. Elaborar e publicar
contidos na web integrando
información textual, gráfica e
multimedia.
PROB3.2.1. Elabora
contidos utilizando as
posibilidades que permiten
as ferramentas de creación
de páxinas web e contidos
2.0.
Terceira
avaliación
Elabora algún contido
utilizando as
posibilidades que
permiten as
ferramentas de
creación de páxinas
web e contidos 2.0.
o Prácticas realizadas
na aula de informática.
• CCL
• CMCCT
• CD
• CAA
• CSC
• CSIEE
• CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
25
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, a programación informática admite tratamentos moi
diversos, porque serve tanto para integrar as restantes materias do currículo como para
afondar en aspectos específicos da programación ou da elaboración de contidos, sen
esquecer que está nomeadamente indicada para reflexionar sobre os temas tecnolóxicos
e de actualidade. Esta materia caracterízase pola realización de actividades nas que se
resolven problemas utilizando un contorno informático de programación e ferramentas de
desenvolvemento de contidos, contexto no que a iniciativa, a colaboración e o respecto
polos dereitos dos colectivos relacionados coa cultura ou coa produción de programas
informáticos son tan importantes como o dominio dos recursos informáticos. A
participación pode potenciarse nesta materia resolvendo colaborativamente os problemas
mediante a análise e o desenvolvemento de programas, e coa procura e a análise de
información en internet, aspectos que tamén favorecen a propia aprendizaxe. Débese
reflexionar e traballar en grupo procurando solucións a problemas nos que se poidan
aplicar os coñecementos adquiridos, e procurar información adicional, se se require, para
fomentar o espírito emprendedor.
A materia impartirase principalmente na aula edixgal asignada a cada grupo, e a carga
horaria da materia é de 1 sesión semanal. Os contidos teórico prácticos desta materia,
avaliaranse por medio de prácticas que elaborarán os alumnos, nos que terán que
demostrar que adquiriron os distintos estándares de aprendizaxe. As probas terán un nivel
de dificultade progresivo, e realizaranse de forma individual ou en pequeno grupo.
6. Materiais e recursos didácticos.
Se utilizará a aula edixgal asignada a cada grupo para desenvolver os contidos que así o
requiran. Cada alumno disporá do seu equipo informático con conexión a internet.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
26
Non se utilizará libro de texto. Os alumnos elaborarán os seus propios apuntamentos e
notas coas explicacións do profesor e procura de información.
Os computadores dipoñerán do software necesario para abordar os contidos.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (PIA), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
27
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben estar numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente indicadas como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A) e B) é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
28
A) 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en todas as avaliacións (Ptotal� ∑ IAP ).
total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota. Para o cálculo da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota).
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na
primeira, segunda e terceira avaliación.
• O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A) e B) é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro.
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
29
Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
30
Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
31
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Peso
UNIDADE 1. Diagramas de fluxo
PROB1.1.1. Elabora diagramas de fluxo para deseñar e
representar algoritmos.
PROB1.2.1. Analiza problemas para elaborar algoritmos que os
resolven.
PROB1.2.2. Obtén o resultado de seguir un algoritmo partindo
de determinadas condicións.
PROB1.3.1. Identifica elementos característicos da linguaxe de
programación en programas sinxelos.
Prácticas realizadas na aula de
informática.
15
UNIDADE 2. Programación por bloques
PROB2.1.1. Describe o comportamento dos elementos básicos
da linguaxe.
PROB2.1.2. Emprega correctamente os elementos do contorno
de traballo de programación
PROB2.1.3. Implementa algoritmos sinxelos usando elementos
gráficos e interrelacionados para resolver problemas concretos.
Prácticas realizadas na aula de
informática.
PROB2.2.1. Realiza programas sinxelos na linguaxe de
programación empregando instrucións básicas.
PROB2.3.1. Realiza programas de mediana complexidade na
linguaxe de programación empregando instrucións condicionais
e iterativas.
PROB2.3.2. Descompón problemas de certa complexidade en
problemas máis pequenos susceptibles de seren programados
como partes separadas
PROB2.4.1. Explica as estruturas de almacenamento para
diferentes aplicacións tendo en conta as súas características.
PROB2.4.2. Realiza programas de certa complexidade na
linguaxe de programación empre-gando variables e estruturas
de almacenamento.
PROB2.5.1. Realiza programas de certa complexidade na
linguaxe de programación empre-gando eventos, sensores e
fíos.
Prácticas realizadas na aula de
informática.
PROB2.6.1. Obtén o resultado de seguir un programa escrito
nun código determinado, partindo de determinadas condicións.
PROB2.6.2. Depura e optimiza o código dun programa dado
aplicando procedementos de depuración.
Prácticas realizadas na aula de
informática.
70
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
32
UNIDADE 3. Programación web
PROB3.1.1. Describe as características fundamentais e os
comportamentos dos elementos das linguaxes de marcas.
PROB3.1.2. Identifica as propiedades dos elementos da
linguaxe de marcas relacionadas coa accesibilidade e a
usabilidade das páxinas.
PROB3.1.3. Deseña páxinas web sinxelas e accesibles.
PROB3.2.1. Elabora contidos utilizando as posibilidades que
permiten as ferramentas de creación de páxinas web e contidos
2.0.
Prácticas realizadas na aula de
informática.
20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
33
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas e
actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo na
aula de informática.
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
34
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
35
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula de informática.
• Prepara o material e guións das prácticas que se
desenvolverán na aula.
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
36
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación das prácticas proporcionando
unha visión de conxunto ao comezo de cada bloque de
contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula.
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula.
• Promove a participación activa do alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
37
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
• Organiza a aula para que o alumnado dispoña de espazo e
recursos na realización de prácticas.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA DE INFORMÁTICA
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
38
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA DE INFORMÁTICA
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas e actividades en xeral que permitan
alcanzar os estándares de aprendizaxe e a adquisición das
competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
39
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
40
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e
avaliación das materias pendentes.
En 1º ESO non hai alumnos coa materia pendente.
Alumnado coa materia de programación de 1º/2º ESO suspensa en cursos posteriores ao
curso no que estiveron matriculados na materia de programación.
A) SUPERACIÓN DA MATERIA POR AVALIACIÓNS PARCIAIS.
O alumnado que teña pendente a materia debe entregar, nas datas previstas polo
departamento, tres traballos, un por avaliación, que inclúa:
• Esquema das diferentes unidades didácticas.
• Desenvolvemento dos diferentes contidos das unidade s, incidindo nos puntos
indicados no guión que se lles entregará.
• Exercicios prácticos que lle serán entregados e que lle axudarán a afianzar os
contidos de cada unidade.
Este traballo será entregado para ser correxido e avaliado ao xefe de departamento do
departamento de tecnoloxía nas datas indicadas .
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.
Os alumnos que entreguen o traballo indicado no plan de recuperación, e que obteñan
una cualificación positiva neles, recuperarán a asignatura. A nota máxima que os
alumnos poderán acadar elaborando estes exercicios ou traballos será de sete sobre
dez.
Os criterios de cualificación dos traballos serán os seguintes:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
41
• Entrega na data prevista e polo procedemento axeitado.
• Presentación.
• Claridade no esquema realizado.
• Contido do desenvolvemento das unidades.
• Debuxos e imaxes explicativas.
• Correcta realización dos exercicios empregando as unidades axeitadas.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta:
100% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das distintas
probas realizadas (Ptotal� ∑ IAP ).
total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso.
Nos casos de:
- querer obter unha cualificación superior ,
- non entregar parte ou a totalidade dos traballos,
- ou non obter unha cualificación positiva neles ,
deberán presentarse a un exame final .
B) SUPERACIÓN DA MATERIA A TRAVÉS DO EXAME FINAL.
Este exame final incluirá preguntas relativas aos contidos mínimos de tódalas unidades
didácticas nas que se valorará a adquisición e comprensión de conceptos. Neste caso, o
alumno recuperará a asignatura se obtén una nota de cinco ou superior neste exame.
A data do exame final (no mes de maio), será publicada pola xefatura de estudos do
centro. É responsabilidade do alumno/alumna consultar e inf ormarse das datas e
condicións destas probas . No caso de dúbida deberá dirixirse a xefatura de estudos
e/ou xefatura do departamento de tecnoloxía.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
42
A cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria.
Teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
Para o alumnado que se presente a este exame tendo a materia superada polo sistema de avaliacións parciais pero dexese unha cu alificación superior se considerará: � Presentarase ao exame con todos os contidos. � Se a nota do exame final é menor que a obtida por avaliacións parciais se lle
mantendrá a cualificación por avaliacións parciais.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
43
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas
que se poidan adoptar como consecuencia dos seus re sultados.
O comenzo do curso, os profesores da materia realizarán aos seus alumnos unha proba
inicial de avaliación. Nesta proba, tratarase de pescudar os coñecementos informáticos
dos alumnos (programas que empregan, especificacións que coñecen, etc) sempre
adaptados ó nivel no que nos atopamos. A partir da súa corrección o profesor poderá
adaptar os contidos e a metodoloxía a cada grupo. Tamén servirá para comprobar a
detección de alumnado que precisa de necesidades educativas específicas.
Esta avaliación realizarase na primeira quincena do curso, e será o paso previo para
valorar a situación do alumno en canto ao grao de desenrolo das competencias clave na
sesión de avaliación inicial.
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
44
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Se se detectan necesidades educativas especiais preveranse as seguintes medidas de
reforzo:
• Atención individual intensiva na realización de prácticas
• Subministración de material de apoio na aula
• Ampliación de tempo na realización de probas
• Apoios en pequeno grupo
• Realización de tarefas en grupo
• Adaptación curricular, de ser o caso.
Para o alumnado que supere amplamente os obxectivos mínimos preveranse as
seguintes medidas de ampliación:
• Realización de exercicios máis complexos que favorezan a aprendizaxe autónoma
• Iniciación ou profundización no coñecemento de novos conceptos.
Estas medidas serán aplicadas no marco da metodoloxía descrita dentro desta
programación.
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A lexislación establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas as
materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual,
as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a educación cívica
e constitucional. É evidente, que na materia de programación as tecnoloxías da
información e da comunicación e o emprendemento serán os elementos que se
traballarán con máis profundidade.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
45
Ademáis, dentro da materia de programación se desenvolverán outros elementos
transversais como:
Educación ambiental: analizando a importancia sobre situacións que afectan ao medio
ambiente, a importancia da reutilización e da reciclaxe dos compoñentes electrónicos, etc.
Educación para o consumidor : fomentando o coidado dos materiais da aula.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas na aula de informática poden
desenvolverse actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda
mutua, o esforzo, a constancia e o traballo responsable.
13. Actividades complementarias e extraescolares.
Neste curso non está prevista a realización de actividades complementarias e
extraescolares, aínda que non se descarta a posibilidade de incluir algunha durante o
curso que serán reflectidas na memoria final do departamento.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das
programacións didácticas en relación cos resultado s académicos e
procesos de mellora.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
46
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa programación
didáctica.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade das actividades desenroladas, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía a
empregar e a práctica docente, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
47
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
48
� AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA PROGRAMACIÓN. FOL LA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1 10 2 2
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º G1 % % % % %
1º G2 % % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
2 12 NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º G1 % % % % %
1º G2 % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
49
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
2 5 3 4
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º G1 % % % % %
1º G2 % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
50
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil difícil normal fácil moi fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi alto Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas malas normais boas moi boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas malas normais boas moi boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal mal regular ben moi ben
Porque…
9. As prácticas realizadas parecéronche
Moi
fáciles fáciles normal difíciles
Moi
difíciles
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco pouco suficiente moito moitísimo
Porque…
11. Na aula de informática recibiches por
parte do profesor unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto as probas propostas (SI /
NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
13. Os equipos empregados e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta Suficiente Moi completa
14. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron mais difíciles
Porque…
15. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
51
MATERIA: TECNOLOXÍA. 2º ESO.
1. Introducción.
A tecnoloxía desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque proporciona
un conxunto de coñecementos e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades
individuais e colectivas. Neste sentido, a tecnoloxía achégalle ao currículo a capacidade
de analizar e redeseñar a relación entre os dispositivos tecnolóxicos e as necesidades
sociais, ámbito no que a innovación e a condición de inmediata que lle son propias dotan
esta materia dunha grande relevancia educativa. Na resolución de problemas tecnolóxicos
conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o carácter
emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e
competente. Ademais, o coñecemento da tecnoloxía proporciona unha imprescindible
perspectiva científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade
sustentable, formada por unha cidadanía crítica con respecto ao que acontece arredor
dela.
A materia de Tecnoloxía trata de lograr os seus fins abordando un amplo conxunto de
temas ao longo do primeiro ciclo de educación secundaria obrigatoria. O bloque de
"Proceso de resolución de problemas tecnolóxicos" trata o desenvolvemento de
habilidades e métodos para identificar as necesidades, formular solucións aos problemas
técnicos, e proxectar e construír os obxectos que os resolven. Este bloque é transversal
con respecto á materia e constitúe o eixe principal do seu desenvolvemento. No bloque de
"Expresión e comunicación técnica" apréndese a interpretar e producir documentos
técnicos, para o que se deben adquirir técnicas básicas de debuxo e de manexo de
programas de deseño gráfico. Ao longo do ciclo, os documentos deben evolucionar de
simples a complexos, ao tempo que se introducen as tecnoloxías da información e da
comunicación para elaborar proxectos técnicos. O bloque de "Materiais de uso técnico"
trata as características, as propiedades e as aplicacións dos materiais técnicos como as
técnicas de traballo con ferramentas e máquinas, e os comportamentos relacionados co
traballo cooperativo e cos hábitos de seguridade e saúde. O bloque de "Máquinas e
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
52
sistemas" introduce as forzas que soporta unha estrutura, os esforzos aos que están
sometidos os elementos que a configuran, e o funcionamento dos operadores básicos
para a transmisión e a transformación do movemento, aspectos fundamentais das
máquinas. Ademais, tamén se tratan os fenómenos e os dispositivos asociados á
electricidade, a forma de enerxía máis utilizada nas máquinas e nos sistemas de control.
Finalmente, o bloque de "Tecnoloxías da información e da comunicación" é necesario
para aprender a utilizar eficientemente as ferramentas dixitais, dominio que debe facilitar
as aprendizaxes recollidas nos bloques anteriores. Nesta etapa trátase de usar os
equipamentos informáticos de xeito seguro para deseñar, elaborar e comunicar os
proxectos técnicos, sen esquecer que na sociedade actual é necesaria unha formación
adecuada no uso das ferramentas de procura, intercambio e publicación de información.
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intégranse coñecementos de
carácter matemático e científico, polo que un enfoque interdisciplinar favorecerá a
conexión con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL)
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT)
• Competencia dixital (CD)
• Aprender a aprender (CAA)
• Competencias sociais e cívicas (CSC)
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE)
• Conciencia e expresións culturais (CCEC)
A contribución da materia de Tecnoloxía ao desenvolvemento das competencias clave
dependerá en grande medida do tipo de actividades seleccionado; é dicir, da metodoloxía
empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na medida en
que o alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolóxico, elabore
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
53
informes técnicos, explique conceptos ou elabore e expoña información. A competencia
matemática e as competencias básicas en ciencia e t ecnoloxía , principais
competencias que se desenvolven nesta materia, poden alcanzarse calculando
magnitudes e parámetros, e aplicando técnicas de medición e de análise gráfica no
contexto do proceso de resolución técnica de problemas, ou construíndo obxectos e
verificando o seu funcionamento, competencias que tamén se favorecen utilizando
ferramentas e máquinas, analizando procesos e sistemas tecnolóxicos ou mediante a
análise e a valoración das repercusións ambientais da actividade tecnolóxica. A
competencia dixital desenvolverase co emprego constante das tecnoloxías da
información e da comunicación para procurar e almacenar información, para obter e
presentar datos, e para simular circuítos, sistemas e procesos tecnolóxicos, ou para
controlar e programar sistemas automáticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender , as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe, e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os
resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e con
grupos de forma democrática e respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante a
análise da interacción entre o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través do
deseño, da planificación e da xestión de proxectos tecnolóxicos ao transformar as ideas
propias en dispositivos, circuítos ou sistemas. E a conciencia e as expresións culturais
reflíctense na análise da influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas culturas e no seu
desenvolvemento e progreso.
En función da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata a Tecnoloxía, esta materia
ofrece, sen dúbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e
tecnolóxico e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas tanto co
contexto profesional como coa participación cidadá e co desenvolvemento persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
54
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta programación.
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
axuda da seguinte táboa.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
55
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo
con dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5) Media
Utiliza un vocabulario técnico preciso
Elabora programas e documentos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Calcula magnitudes e parámetros
Aplica técnicas de medición e análise gráfica
Constrúe obxectos e verifica o seu funcionamento
Utiliza ferramentas e máquinas
Analiza procesos e sistemas tecnolóxicos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en
ciencia e
tecnoloxía Valora a repercusión ambiental da actividade
tecnolóxica
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula circuitos,sistemas e procesos tecnolóxicos
Competencia
dixital
Controla e programa sistemas automáticos
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os
resultados
Traballa en equipo
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
56
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática Respecta a diversidade e as normas
Analiza o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e
espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos tecnolóxicos ao
transformar ideas propias en dispositivos, circuitos ou
sistemas
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas
culturas, no seu desenvolvementoe progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
57
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que a ESO contribuirá a desenvolver no alumnado as
capacidades que lle permitan:
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no
respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre
as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a
igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns
dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo,
como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como
medio de desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades
entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra
condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan
discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia
contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas
súas relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de
calquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir
novos coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das
tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.
f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
58
materias, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en
diversos campos do coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o
sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar,
tomar decisións e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na
lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no
estudo da literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.
l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das
outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que
realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do
mundo.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar
as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación
física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer
e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar
criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres
vivos e o medio ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas,
utilizando diversos medios de expresión e representación.
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e
artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
59
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 O proceso tecnolóxico 6
2 Debuxo 8
3 Materiais e madeira 6
4 Metais 6
8 O ordenador. Hardware 3
10 Construíndo no taller 1 7
2ª AVALIACIÓN
5 Estruturas 6
6 Mecanismos 6
9 O procesador de texto 12
11 Construíndo no taller 2 12
diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo
actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental
para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e
expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con
outras linguas, en especial coas pertencentes á comunidade lusófona.
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
Bloque 2. Expresión e comunicación técnica.
Bloque 3. Materiais de uso técnico.
Bloque 4. Máquinas e sistemas: electricidade, electrónica e control.
Bloque 5.Tecnoloxías da información e da comunicación.
Distribución
temporal por
trimestres:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
60
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa
temporalización, o seu grao mínimo de consecución (ou se é mínimo exixible) e os
instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas. Tamén
se reflicte a que bloque pertence, os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e
competencias clave relacionados con cada estándar de aprendizaxe
3ª AVALIACIÓN
7 Electricidade 12
12 Construíndo no taller 3 15
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
61
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 1. O proceso tecnolóxico
1
a
b
f
g
h
l
B1.1. Fases do
proxecto tecnolóxico.
A tecnoloxía como
resposta ás
necesidades
humanas.
B1.1. Identificar e describir
as etapas necesarias para a
creación dun produto
tecnolóxico desde o seu
deseño ata a súa
comercialización.
TEB1.1.1. Deseña un
prototipo que dá solución a
un problema técnico
sinxelo, mediante o
proceso de resolución de
problemas tecnolóxicos.
Primeira
avaliación
Deseña un prototipo
que dá solución a un
problema técnico
sinxelo, mediante o
proceso de resolución
de problemas
tecnolóxicos.
� Proba escrita.
� Actividades no
caderno de clase.
� CCL
� CMCCT
� CD
� CAA
� CSC
� CSIEE
� CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
62
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 2. Debuxo
2
b
f
n
B2.1. Bosquexos,
esbozos, vistas e
perspectivas.
Cotación e escalas.
Normalización.
B2.1. Representar obxectos
mediante vistas e
perspectivas aplicando
criterios de normalización e
escalas.
TEB2.1.1. Representa
mediante vistas e
perspectivas obxectos e
sistemas técnicos,
mediante esbozos e
empregando criterios
normalizados de cotación e
escala.
Primeira
avaliación
Representa mediante
vistas e perspectivas
obxectos sinxelos,
mediante esbozos e
empregando criterios
normalizados de
cotación e escala.
� Proba escrita.
� Actividades no
caderno de clase.
� CMCCT
� CAA
•
2
b
e
f
n
B2.2. Elementos de
información de
produtos
tecnolóxicos:
esbozos e
bosquexos.
B2.2. Interpretar esbozos e
bosquexos sinxelos como
elementos de información de
produtos tecnolóxicos.
TEB2.2.1. Interpreta
esbozos e bosquexos
sinxelos como elementos
de información de produtos
tecnolóxicos.
Primeira
avaliación
Interpreta esbozos e
bosquexos sinxelos
como elementos de
información de
produtos
tecnolóxicos.
� Actividades no
caderno de clase.
� CMCCT
� CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
63
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 3. Materiais e madeira
3
b
f
h
o
B3.1. Materiais
utilizados na
construción de
obxectos
tecnolóxicos.
B3.2. Propiedades
dos materiais
técnicos.
B3.1. Analizar as
propiedades dos materiais
utilizados na construción de
obxectos tecnolóxicos.
TEB3.1.1. Describe as
características propias dos
materiais de uso técnico
Primeira
avaliación
Describe algunhas
características
propias dos materiais
de uso técnico
� Proba escrita.
� CCL
� CMCCT
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
64
TEB3.1.2. Identifica tipos
de materiais con que están
fabricados obxectos
técnicos cotiás.
Primeira
avaliación
Identifica algúns tipos
de materiais con que
están fabricados
obxectos técnicos
cotiás.
� Proba práctica. � CMCCT
� CAA
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 4. Metais
TEB3.1.1. Describe as
características propias dos
materiais de uso técnico
Primeira
avaliación
Describe algunhas
características
propias dos materiais
de uso técnico
� Proba escrita.
� CCL
� CMCCT
3
b
f
h
o
B3.1. Materiais
utilizados na
construción de
obxectos
tecnolóxicos.
� B3.2. Propiedades
dos materiais
técnicos.
B3.1. Analizar as
propiedades dos materiais
utilizados na construción de
obxectos tecnolóxicos.
TEB3.1.2. Identifica tipos
de materiais con que están
fabricados obxectos
técnicos cotiás.
Primeira
avaliación
Identifica algúns tipos
de materiais con que
están fabricados
obxectos técnicos
cotiás.
� Proba práctica.
� CMCCT
� CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
65
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 5. Estructuras
TEB4.1.1. Describe
audiovisual ou dixital, as
características propias que
configuran os tipos de
estruturas, apoiándose en
información escrita.
Segunda
avaliación
Describe
básicamente, as
características
propias que
configuran os tipos de
estruturas,
apoiándose en
información escrita.
� Proba escrita.
� CCL
� CMCCT
� CD
4
b
f
h
o
B4.1. Estruturas:
elementos, tipos e
funcións.
B4.2. Esforzos
básicos aos que
están sometidas as
estruturas.
B4.1. Analizar e describir os
esforzos aos que están
sometidas as estruturas,
experimentando en
prototipos.
TEB4.1.2. Identifica os
esforzos característicos e a
súa transmisión nos
elementos que configuran
a estrutura.
Segunda
avaliación
Identifica algúns
esforzos
característicos e a
súa transmisión nos
elementos que
configuran a
estrutura.
� Proba escrita.
� CMCCT
� CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
66
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e instrumentos
de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 6. Mecanismos
TEB4.2.1. Describe,
mediante información
escrita e gráfica, como
transforman e transmiten o
movemento distintos
mecanismos.
Segunda
avaliación
Describe
básicamente
mediante información
escrita e gráfica,
como transforman e
transmiten o
movemento distintos
mecanismos.
� Proba escrita.
� CCL
� CMCCT
TEB4.2.2. Calcula a
relación de transmisión de
elementos mecánicos
como as poleas e as
engrenaxes.
Segunda
avaliación
Coñece a relación de
transmisión de
elementos mecánicos
como as poleas e as
engrenaxes.
� Proba escrita.
� CMCCT
4
b
f
g
h
o
B4.3. Mecanismos de
transmisión e
transformación do
movemento en
máquinas e sistemas.
B4.4. Relación de
transmisión.
B4.5. Simuladores de
sistemas mecánicos.
B4.2. Identificar operadores
mecánicos de transformación
e transmisión de movementos
en máquinas e sistemas e
empregalos para deseñar e
montar sistemas mecánicos.
TEB4.2.3. Explica a
función dos elementos que
configuran unha máquina
ou un sistema desde o
punto de vista estrutural e
mecánico.
Segunda
avaliación
Explica unha
máquina simple
� Proba escrita.
� CCL
� CMCCT
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
67
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 7. Electricidade
TEB4.3.1. Deseña e monta
circuítos eléctricos
básicos empregando
lámpadas, zumbadores,
motores, baterías e
conectores.
Terceira
avaliación
Deseña circuítos
eléctricos básicos
empregando
lámpadas,
zumbadores,
motores, baterías e
conectores.
Proba escrita. � CMCCT
� CAA
� CSIEE
4
b
e
f
g
B4.6. Circuítos
eléctricos:
compoñentes
básicos,
funcionamento e
simboloxía.
B4.3. Deseñar e simular
circuítos eléctricos con
simboloxía adecuada e
montalos con operadores
elementais.
TEB4.3.2. Deseña circuítos
eléctricos básicos,
utilizando software
específico e simboloxía
adecuada, e
experimenta cos
elementos que o
configuran.
Terceira
avaliación
Deseña circuítos
eléctricos básicos,
utilizando software
específico e
simboloxía adecuada,
e experimenta cos
elementos que o
configuran.
Prácticas de informática � CMCCT
� CD
� CAA
� CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
68
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 8. O ordenador. Hardware
5
f B5.1. Elementos dun
equipamento
informático.
B5.1. Distinguir as partes
operativas dun
equipamento informático.
TEB5.1.1. Identifica as
partes dun computador.
Primeira
avaliación
Identifica as partes
dun computador.
Proba escrita. � CMCCT
� CD
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
69
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 9. O procesador de texto
TEB5.2.1. Manexa
programas e software
básicos.
Segunda
avaliación
Manexa programas e
software básicos.
Prácticas de informática � CMCCT
� CD
TEB5.2.2. Utiliza
adecuadamente
equipamentos
informáticos e
dispositivos electrónicos.
Segunda
avaliación
Utiliza
adecuadamente
equipamentos
informáticos e
dispositivos
electrónicos.
Prácticas de informática � CMCCT
� CD
5
b
e
f
g
h
o
B5.2. Deseño,
elaboración e
comunicación de
proxectos técnicos
coas tecnoloxías da
información e da
comunicación.
B5.2. Utilizar un
equipamento informático
para elaborar e comunicar
proxectos técnicos
sinxelos.
TEB5.2.3. Elabora,
presenta e difunde
proxectos técnicos
sinxelos con
equipamentos
informáticos.
Segunda
avaliación
Elabora, presenta e
difunde proxectos
técnicos moi sinxelos
con equipamentos
informáticos.
Prácticas de informática � CCL
� CMCCT
� CD
� CAA
� CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
70
5
b
e
f
g
n
B5.3. Programación
de aplicacións
informáticas.
Estrutura e
elementos básicos
dun programa
informático.
B5.3. Deseñar e elaborar
unha aplicación mediante
un contorno de
programación gráfico,
utilizando o proceso de
resolución de problemas
tecnolóxicos.
TEB5.3.1. Deseña e
elabora aplicacións
informáticas sinxelas
mediante un contorno de
programación gráfico.
Segunda
avaliación
Deseña e elabora
aplicacións
informáticas sinxelas
mediante un contorno
de programación
gráfico.
Prácticas de informática � CMCCT
� CD
� CAA
� CSIEE
� CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
71
Tecnoloxía. 2º ESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Temporaliz
ación Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADES 10-11-12. Construindo no taller 1, 2, 3
1
a
b
f
g
h
l
B1.2. Deseño de
prototipos ou
maquetas para
resolver problemas
técnicos.
B1.1. Identificar e describir
as etapas necesarias para
a creación dun produto
tecnolóxico desde o seu
deseño ata a súa
comercialización.
TEB1.1.1. Deseña un
prototipo que dá solución
a un problema técnico
sinxelo, mediante o
proceso de resolución de
problemas tecnolóxicos.
Nas tres
avaliacións
Deseña un prototipo
que dá solución a un
problema técnico
sinxelo.
Deseño do prototipo elexido � CCL
� CMCCT
� CD
� CAA
� CSC
� CSIEE
� CCEC
1
a
b
c
d
e
f
g
h
m
o
B1.3. Planificación e
construción de
prototipos ou
maquetas mediante
o uso responsable
de materiais,
ferramentas e
técnicas axeitadas.
B1.4. Traballo en
equipo. Distribución
de tarefas e
responsabilidades.
Seguridade no
contorno de
traballo.
B1.5. Documentación
técnica.
Normalización.
B1.2. Realizar as operacións
técnicas previstas nun plan
de traballo utilizando os
recursos materiais e
organizativos con criterios
de economía, seguridade
e respecto polo ambiente.
TEB1.2.1. Elabora a
documentación
necesaria para a
planificación da
construción do prototipo.
Nas tres
avaliacións
Elabora a
documentación
necesaria básica.
Elaboración de memoria � CCL
� CMCCT
� CD
� CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
72
TEB 1.2.2. Constrúe un
prototipo que dá solución
a un problema técnico
sinxelo, mediante o
proceso de resolución de
problemas tecnolóxicos.
Nas tres
avaliacións
Constrúe un prototipo
que dá solución a un
problema técnico
sinxelo, mediante o
proceso de resolución
de problemas
tecnolóxicos.
Construcción na aula taller � CMCCT
� CAA
� CSIEE
TEB 1.2.3. Traballa en
equipo de xeito
responsable e
respectuoso.
Nas tres
avaliacións
Traballa en equipo de
xeito responsable e
respectuoso.
Observación diaria na aula
taller
� CAA
� CSC
� CSIEE
TEB3.2.1. Identifica e
manipula con seguridade
as ferramentas do taller
en operacións básicas
de conformación dos
materiais de uso técnico.
Identifica e manipula
con seguridade as
ferramentas do taller
en operacións
básicas de
conformación dos
materiais
� CMCCT
� CAA
� CSC
3
b
e
f
g
m
B3.3. Técnicas de
traballo cos
materiais para a
fabricación dos
obxectos técnicos.
Ferramentas do
taller.
B3.4. Normas de
seguridade e saúde
no taller.
B3.2. Manipular e mecanizar
materiais convencionais
asociando a
documentación técnica ao
proceso de produción dun
obxecto, respectando as
súas características e
empregando técnicas e
ferramentas adecuadas,
con especial atención ás
normas de seguridade e
saúde.
TEB3.2.2. Elabora un plan
de traballo no taller con
especial atención ás
normas de seguridade e
saúde.
Nas tres
avaliacións
Elabora un plan de
traballo no taller con
especial atención ás
normas de
seguridade e saúde.
Observación diaria na aula
taller
� CMCCT
� CAA
� CSC
� CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
73
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, o ensino desta materia require que se realicen
proxectos nos que se traballe en equipo para resolver problemas tecnolóxicos que
permitan explorar e formalizar o deseño, a produción, a avaliación ou a mellora de
produtos relevantes desde o punto de vista tecnolóxico e social. Trátase de aprender a
identificar e a seleccionar solucións aos problemas técnicos, a realizar cálculos e
estimacións, e a planificar a realización de actividades de deseño, de montaxe e de
verificación das características dos prototipos, contextos de aprendizaxe nos que son
importantes a iniciativa, a colaboración e o respecto polas normas de seguridade, e nos
que as tecnoloxías da información e da comunicación son ferramentas imprescindibles
para a busca de información, para a elaboración de documentos ou de planos, para a
realización de simulacións e de cálculos técnicos e económicos, e para a presentación ou
a publicación de resultados.
No ensino da tecnoloxía resulta adecuado, xa que logo, reflexionar e traballar en grupo
procurando solucións a problemas nos que se poidan aplicar os coñecementos
adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para fomentar o espírito
emprendedor.
Na primeira avaliación, desenvolveranse os contidos do bloque 1, 2, 3 e 5 e traballarase
mediante o método de proxectos polo que a materia impartirase na aula de referencia e na
aula-taller de tecnoloxía. Esta metodoloxía desenvólvese nunha aula-taller preparada para
impartir contidos cunha compoñente práctica importante. Este espazo permite ademais o
traballo individual e en grupo. Co traballo individual preténdese favorecer a autonomía
persoal do alumnado a través de diferentes tarefas como resolución de exercicios e
prácticas. Co traballo en grupo preténdese favorecer a aprendizaxe cooperativa así como
contribuír positivamente á convivencia no centro a través da realización de proxectos.
De forma moi esquemática, o método de proxectos consta de catro etapas: observar,
deseñar, construír e avaliar. Unha vez concluído o proceso, o alumnado terá aprendido a:
• Identificar problemas que precisan unha solución
• Determinar as condicións que debe cumprir a solución a un problema
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
74
• Analizar as solucións existentes valorando posibles melloras
• Deseñar unha solución a través da realización da documentación técnica
• Executar o deseño planificando previamente a distribución de tarefas e tempos e a
dispoñibilidade das ferramentas necesarias
• Analizar o resultado do proceso
Na segunda avaliación, desenvolveranse principalmente os contidos dos bloques 4, 5, 2,
3 e 1 e traballarase mediante o método de proxectos.
Como a carga horaria da materia é de 3 sesións semanais, realizarase varios proxectos
en todo o curso, que se desenvolverá durante a primeira, segunda e terceira avaliación.
Na terceira avaliación, desenvolveranse principalmente os contidos dos bloques 4,2, 3 e
1.
6. Materiais e recursos didácticos.
Este curso, utilizarase como libro de texto tres cadernos de traballo da editorial Santillana:
materiais I, mecánica e o traballo en tecnoloxía. Coa incorporación a EDIXGAL en 2º de
ESO empregarase o entorno virtual de aprendizaxe EDIXGAL. Os libros de texto tamén
contan cunha plataforma dixital, na que hai actividades e recursos, que se integrará na
práctica docente se se establece oportuno.
A aula de tecnoloxía conta cun computador portátil conectado a un proxector e un
computador de sobremesa con impresora, que está a disposición do alumnado para
buscar información se así o necesitan. A sostibilidade dos talleres depende en boa
medida da recuperación de materiais e compoñentes, por iso desmontamos a maioría dos
proxectos construídos nos cursos anteriores e empregamos materiais de refugallo sempre
que é posible.
A dotación da aula taller está en constante renovación, substituíndo ferramentas en mal
estado e repoñendo materiais conforme vanse utilizando. A achega de material dos
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
75
alumnos á realización de proxectos é dunha pila por grupo de traballo e material de
refugallo: rolos de papel, recipientes de plástico, cartón, etc. (para fomentar o aforro e
reutilización de material).
Os principais materiais que se utilizan e as ferramentas que se requiren para a realización
de proxectos están dispoñibles non taller organizadas en caixas rotuladas. Ademais, cada
grupo de taller dispón dunha caixa para gardar o prototipo construído ao longo de todo o
proceso.
O mantemento dos talleres é responsabilidade de todos, disponse de tres colectores para
a eliminación do material de refugallo (madeira, plásticos e metais, madeira) e
empregaranse os cinco últimos minutos de cada clase para ordenar e limpar. Deste modo
a aula queda en boas condicións para a entrada do seguinte grupo. O taller está
dispoñible nas sesións da semana de clase de tecnoloxía.
Para a realización das prácticas de informática empregarase a aula taller de tecnoloxía, a
aula de informática e a aula clase dos alumnos que dispoñen de dotación ABALAR.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (PIA), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
76
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben estar
numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente indicadas
como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
77
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
78
Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na primeira,
segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
79
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
80
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Peso
UNIDADE 1. O proceso tecnolóxico
TEB1.1.1. Deseña un prototipo que dá solución a un
problema técnico sinxelo, mediante o proceso de
resolución de problemas tecnolóxicos.
Proba escrita 15
UNIDADE 2. Debuxo
TEB2.1.1. Representa mediante vistas e perspectivas
obxectos e sistemas técnicos, mediante esbozos e
empregando criterios normalizados de cotación e escala.
Proba escrita 20
TEB2.2.1. Interpreta esbozos e bosquexos sinxelos como
elementos de información de produtos tecnolóxicos.
Actividades no caderno de
clase 5
UNIDADE 3. Materiais e madeira
TEB3.1.1. Describe as características propias dos
materiais de uso técnico
Proba escrita
TEB3.1.2. Identifica tipos de materiais con que están
fabricados obxectos técnicos cotiás. Proba práctica.
20
UNIDADE 4. Metais
TEB3.1.1. Describe as características propias dos
materiais de uso técnico
Proba escrita
TEB3.1.2. Identifica tipos de materiais con que están
fabricados obxectos técnicos cotiás. Proba práctica.
20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
81
UNIDADE 5. Estructuras
TEB4.1.1. Describe audiovisual ou dixital, as
características propias que configuran os tipos de
estruturas, apoiándose en información escrita.
TEB4.1.2. Identifica os esforzos característicos e a súa
transmisión nos elementos que configuran a estrutura.
Proba escrita 20
UNIDADE 6. Mecanismos
TEB4.2.1. Describe, mediante información escrita e
gráfica, como transforman e transmiten o movemento
distintos mecanismos.
TEB4.2.2. Calcula a relación de transmisión de elementos
mecánicos como as poleas e as engrenaxes.
TEB4.2.3. Explica a función dos elementos que
configuran unha máquina ou un sistema desde o punto de
vista estrutural e mecánico.
Proba escrita 20
UNIDADE 7. Electricidade
TEB4.3.1. Deseña e monta circuítos eléctricos básicos
empregando lámpadas, zumbadores, motores, baterías e
conectores.
TEB4.3.2. Deseña circuítos eléctricos básicos, utilizando
software específico e simboloxía adecuada, e
experimenta cos elementos que o configuran.
Proba escrita 40
UNIDADE 8. O ordenador. Hardware
TEB5.1.1. Identifica as partes dun computador. Proba escrita 10
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
82
UNIDADE 9. O procesador de texto
TEB5.2.1. Manexa programas e software básicos.
TEB5.2.2. Utiliza adecuadamente equipamentos
informáticos e dispositivos electrónicos
TEB5.2.3. Elabora, presenta e difunde proxectos técnicos
sinxelos con equipamentos informáticos.
TEB5.3.1. Deseña e elabora aplicacións informáticas
sinxelas mediante un contorno de programación gráfico.
TEB2.3.1. Produce os documentos relacionados cun
prototipo sinxelo empregando software específico de
apoio.
Prácticas de informática 20
UNIDADE 10. Construíndo no taller 1
TEB1.1.1. Deseña un prototipo que dá solución a un
problema técnico sinxelo, mediante o proceso de
resolución de problemas tecnolóxicos.
Deseño do prototipo elexido
TEB1.2.1. Elabora a documentación necesaria para a
planificación da construción do prototipo. Elaboración de memoria
TEB 1.2.2. Constrúe un prototipo que dá solución a un
problema técnico sinxelo, mediante o proceso de
resolución de problemas tecnolóxicos.
Construcción na aula taller
TEB 1.2.3. Traballa en equipo de xeito responsable e
respectuoso.
Observación diaria na aula
taller
TEB3.2.1. Identifica e manipula con seguridade as
ferramentas do taller en operacións básicas de
conformación dos materiais de uso técnico.
Observación diaria na aula
taller
TEB3.2.2. Elabora un plan de traballo no taller con
especial atención ás normas de seguridade e saúde.
Observación diaria na aula
taller
30
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
83
UNIDADE 11. Construíndo no taller 2
TEB1.1.1. Deseña un prototipo que dá solución a un
problema técnico sinxelo, mediante o proceso de
resolución de problemas tecnolóxicos.
Deseño do prototipo elexido
TEB1.2.1. Elabora a documentación necesaria para a
planificación da construción do prototipo. Elaboración de memoria
TEB 1.2.2. Constrúe un prototipo que dá solución a un
problema técnico sinxelo, mediante o proceso de
resolución de problemas tecnolóxicos.
Construcción na aula taller
TEB 1.2.3. Traballa en equipo de xeito responsable e
respectuoso.
Observación diaria na aula
taller
TEB3.2.1. Identifica e manipula con seguridade as
ferramentas do taller en operacións básicas de
conformación dos materiais de uso técnico.
Observación diaria na aula
taller
TEB3.2.2. Elabora un plan de traballo no taller con
especial atención ás normas de seguridade e saúde.
Observación diaria na aula
taller
40
UNIDADE 12. Construíndo no taller 3
TEB1.1.1. Deseña un prototipo que dá solución a un
problema técnico sinxelo, mediante o proceso de
resolución de problemas tecnolóxicos.
Deseño do prototipo elexido
TEB1.2.1. Elabora a documentación necesaria para a
planificación da construción do prototipo. Elaboración de memoria
TEB 1.2.2. Constrúe un prototipo que dá solución a un
problema técnico sinxelo, mediante o proceso de
resolución de problemas tecnolóxicos.
Construcción na aula taller
TEB 1.2.3. Traballa en equipo de xeito responsable e
respectuoso.
Observación diaria na aula
taller
TEB3.2.1. Identifica e manipula con seguridade as
ferramentas do taller en operacións básicas de
conformación dos materiais de uso técnico.
Observación diaria na aula
taller
TEB3.2.2. Elabora un plan de traballo no taller con
especial atención ás normas de seguridade e saúde.
Observación diaria na aula
taller
50
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
84
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico na aula-taller.
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
85
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
86
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula-taller.
• Prepara o material e guións das prácticas e proxectos que se
desenvolverán na aula-taller.
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
87
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación da práctica na aula-taller
proporcionando unha visión de conxunto ao comezo de cada
bloque de contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula-taller.
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula-taller.
• Promove a participación activa do alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
88
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
• Organiza a aula-taller para que o alumnado dispoña de
espazo e recursos na realización de prácticas e proxectos.
• Evita a repetición de proxectos a fin de introducir elementos
novedosos que motiven ao alumnado.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA-TALLER
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
89
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA-TALLER
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas, proxectos e actividades en xeral que
permitan alcanzar os estándares de aprendizaxe e a
adquisición das competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
90
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación.
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e
avaliación das materias pendentes.
O alumnado de 3º/4º curso da ESO que teña pendente a materia tecnoloxías de 2º da
ESO, deben entregar, nas datas previstas polo departamento, tres traballos, un por
avaliación, que inclúa:
• Esquema das diferentes unidades didácticas.
• Desenvolvemento dos diferentes contidos das unidade s, incidindo nos puntos
indicados no guión que se lles entregará.
• Exercicios prácticos que axuden a afianzar os contidos de cada unidade.
Este traballo será entregado para ser correxido e avaliado ó xefe de departamento do
departamento de tecnoloxía.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
91
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.
Os alumnos que entreguen o traballo indicado no plan de recuperación, e que obteñan
una cualificación positiva neles, recuperarán a asignatura. A nota máxima que os alumnos
poderán acadar elaborando estes exercicios ou traballos será de sete sobre dez.
Nos casos de:
- querer obter unha cualificación superior,
- non entregar parte ou a totalidade dos traballos,
- ou non obter unha cualificación positiva neles,
deberán presentarse a un exame final.
Este exame final incluirá preguntas relativas aos contidos mínimos de tódalas unidades
didácticas, nas que se valorará a adquisición e comprensión de conceptos. Neste caso, o
alumno recuperará a asignatura se obtén una nota de cinco ou superior neste exame.
A data do exame final (no mes de maio), será publicada pola xefatura de estudos do
centro.
Os criterios de cualificación dos traballos serán os seguintes:
• Entrega na data prevista e polo procedemento axeitado.
• Presentación.
• Claridade no esquema realizado.
• Contido do desenvolvemento das unidades.
• Debuxos e imaxes explicativas.
• Correcta realización dos exercicios empregando as unidades axeitadas.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
92
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas
que se poidan adoptar como consecuencia dos seus re sultados.
O comenzo do curso, os profesores da materia realizarán aos seus alumnos unha proba
inicial de avaliación. Ten como finalidade detectar o nivel de coñecementos previos de
diferentes aspectos tecnolóxicos (electricidade, debuxo, estruturas, mecanismos, etc),
coñecementos informáticos (programas que empregan, especificacións que coñecen, etc)
sempre adaptados ao nivel no que nos atopamos. A partir da súa corrección o profesor
poderá adaptar os contidos e a metodoloxía a cada grupo. Tamén servirá para comprobar
se as capacidades adquiridas durante o curso anterior son as esperadas e axudará a
detectar ao alumnado que precise de necesidades educativas específicas.
Esta avaliación realizarase na primeira quincena do curso, e será o paso previo para
valorar a situación do alumno en canto ao grao de desenrolo das competencias clave na
sesión de avaliación inicial.
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Se se detectan necesidades educativas especiais preveranse as seguintes medidas de
reforzo:
• Atención individual intensiva na realización de prácticas
• Subministración de material de apoio na aula
• Ampliación de tempo na realización de probas
• Apoios en pequeno grupo
• Realización de tarefas en grupo
• Adaptación curricular, de ser o caso.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
93
Para o alumnado que supere amplamente os obxectivos mínimos preveranse as
seguintes medidas de ampliación:
• Realización de exercicios máis complexos que favorezan a aprendizaxe autónoma
• Iniciación ou profundización no coñecemento de novos conceptos.
Estas medidas serán aplicadas no marco da metodoloxía descrita dentro desta
programación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
94
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas
as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de Tecnoloxía as
tecnoloxías da información e da comunicación e o em prendemento serán os
elementos que se traballarán con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de tecnoloxía se desenvolverán outros elementos
transversais como:
Educación ambiental: analizando a importancia sobre situacións que afectan ao medio
ambiente, a importancia da reutilización e da reciclaxe para colaborar a reducir o consumo
de materia prima, etc...
Educación para o consumidor : fomentando o consumo racional de materiais.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en grupo poden desenvolverse
actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda mutua, o esforzo, a
constancia e o traballo responsable.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
95
13. Actividades complementarias e extraescolares.
Neste curso non está prevista a realización de actividades complementarias e
extraescolares, aínda que non se descarta a posibilidade de incluir algunha durante o
curso que serán reflectidas na memoria final do departamento.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das
programacións didácticas en relación cos resultado s académicos e
procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa programación
didáctica.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
96
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía a
empregar e a práctica docente, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración do libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
97
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA PROGRAMACIÓN. FOL LA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1 6
2 8
3 6
4 6
8 3
10 7
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º A % % % % %
2º B % % % % %
2º C % % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
5 6
6 6
9 12
11 12
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º A % % % % %
2º B % % % % %
2º C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
98
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
7 12
12 15
NOTAS FINAIS
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º A % % % % %
2º B % % % % %
2º C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
99
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi fácil Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi alto Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi ben Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difíciles
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísim
o
Porque…
11. Na aula taller recibiches por parte do
profesor unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
13. O equipamento da aula-taller de tecnoloxía
pareceuche…
Incompleta suficiente moi completa
14. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
15. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
100
MATERIA: TECNOLOXÍA. 3º ESO.
1. Introducción.
A tecnoloxía desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque proporciona
un conxunto de coñecementos e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades
individuais e colectivas. Neste sentido, a tecnoloxía achégalle ao currículo a capacidade
de analizar e redeseñar a relación entre os dispositivos tecnolóxicos e as necesidades
sociais, ámbito no que a innovación e a condición de inmediata que lle son propias dotan
esta materia dunha grande relevancia educativa. Na resolución de problemas tecnolóxicos
conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o carácter
emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e
competente. Ademais, o coñecemento da tecnoloxía proporciona unha imprescindible
perspectiva científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade
sustentable, formada por unha cidadanía crítica con respecto ao que acontece arredor
dela.
A materia de Tecnoloxía trata de lograr os seus fins abordando un amplo conxunto de
temas ao longo do primeiro ciclo de educación secundaria obrigatoria. O bloque de
"Proceso de resolución de problemas tecnolóxicos" trata o desenvolvemento de
habilidades e métodos para identificar as necesidades, formular solucións aos problemas
técnicos, e proxectar e construír os obxectos que os resolven. Este bloque é transversal
con respecto á materia e constitúe o eixe principal do seu desenvolvemento. No bloque de
"Expresión e comunicación técnica" apréndese a interpretar e producir documentos
técnicos, para o que se deben adquirir técnicas básicas de debuxo e de manexo de
programas de deseño gráfico. Ao longo do ciclo, os documentos deben evolucionar de
simples a complexos, ao tempo que se introducen as tecnoloxías da información e da
comunicación para elaborar proxectos técnicos. O bloque de "Materiais de uso técnico"
trata as características, as propiedades e as aplicacións dos materiais técnicos como as
técnicas de traballo con ferramentas e máquinas, e os comportamentos relacionados co
traballo cooperativo e cos hábitos de seguridade e saúde. O bloque de "Máquinas e
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
101
sistemas" introduce as forzas que soporta unha estrutura, os esforzos aos que están
sometidos os elementos que a configuran, e o funcionamento dos operadores básicos
para a transmisión e a transformación do movemento, aspectos fundamentais das
máquinas. Ademais, tamén se tratan os fenómenos e os dispositivos asociados á
electricidade, a forma de enerxía máis utilizada nas máquinas e nos sistemas de control.
Finalmente, o bloque de "Tecnoloxías da información e da comunicación" é necesario
para aprender a utilizar eficientemente as ferramentas dixitais, dominio que debe facilitar
as aprendizaxes recollidas nos bloques anteriores. Nesta etapa trátase de usar os
equipamentos informáticos de xeito seguro para deseñar, elaborar e comunicar os
proxectos técnicos, sen esquecer que na sociedade actual é necesaria unha formación
adecuada no uso das ferramentas de procura, intercambio e publicación de información.
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intégranse coñecementos de
carácter matemático e científico, polo que un enfoque interdisciplinar favorecerá a
conexión con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de Tecnoloxía ao desenvolvemento das competencias clave
dependerá en grande medida do tipo de actividades seleccionado; é dicir, da metodoloxía
empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na medida en
que o alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolóxico, elabore
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
102
informes técnicos, explique conceptos ou elabore e expoña información. A competencia
matemática e as competencias básicas en ciencia e t ecnoloxía , principais
competencias que se desenvolven nesta materia, poden alcanzarse calculando
magnitudes e parámetros, e aplicando técnicas de medición e de análise gráfica no
contexto do proceso de resolución técnica de problemas, ou construíndo obxectos e
verificando o seu funcionamento, competencias que tamén se favorecen utilizando
ferramentas e máquinas, analizando procesos e sistemas tecnolóxicos ou mediante a
análise e a valoración das repercusións ambientais da actividade tecnolóxica. A
competencia dixital desenvolverase co emprego constante das tecnoloxías da
información e da comunicación para procurar e almacenar información, para obter e
presentar datos, e para simular circuítos, sistemas e procesos tecnolóxicos, ou para
controlar e programar sistemas automáticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender , as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe, e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os
resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e con
grupos de forma democrática e respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante a
análise da interacción entre o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través do
deseño, da planificación e da xestión de proxectos tecnolóxicos ao transformar as ideas
propias en dispositivos, circuítos ou sistemas. E a conciencia e as expresións culturais
reflíctense na análise da influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas culturas e no seu
desenvolvemento e progreso.
En función da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata a Tecnoloxía, esta materia
ofrece, sen dúbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e
tecnolóxico e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas tanto co
contexto profesional como coa participación cidadá e co desenvolvemento persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
103
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta programación.
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
axuda da seguinte táboa:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
104
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo con
dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5)
Media
Utiliza un vocabulario técnico preciso
Elabora programas e documentos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Calcula magnitudes e parámetros
Aplica técnicas de medición e análise gráfica
Constrúe obxectos e verifica o seu funcionamento
Utiliza ferramentas e máquinas
Analiza procesos e sistemas tecnolóxicos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en ciencia
e tecnoloxía Valora a repercusión ambiental da actividade tecnolóxica
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula circuitos,sistemas e procesos tecnolóxicos Competencia dixital
Controla e programa sistemas automáticos
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os resultados
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática
Competencias
sociais e cívicas
Respecta a diversidade e as normas
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
105
Analiza o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos tecnolóxicos ao
transformar ideas propias en dispositivos, circuitos ou
sistemas
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas culturas,
no seu desenvolvementoe progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
106
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que a ESO contribuirá a desenvolver no alumnado as
capacidades que lle permitan:
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no
respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre
as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a
igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns
dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo,
como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como
medio de desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades
entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra
condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan
discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia
contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas
súas relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de
calquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir
novos coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das
tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
107
f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en
materias, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en
diversos campos do coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o
sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar,
tomar decisións e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na
lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no
estudo da literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.
l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das
outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que
realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do
mundo.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar
as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación
física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer
e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar
criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres
vivos e o medio ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas,
utilizando diversos medios de expresión e representación.
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
108
artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a
diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo
actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental
para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e
expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con
outras linguas, en especial coas pertencentes á comunidade lusófona.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
109
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Proceso de resolución de problemas tecnológicos.
Bloque 2. Expresión e comunicación técnica.
Bloque 3. Materiais de uso técnico.
Bloque 4. Máquinas e sistemas: electricidade, electrónica e control.
Bloque 5. Tecnoloxías da información e da comunicación
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didácticas deseñadas resúmese:
UD TÍTULO TEMPO (horas)
1ª AVALIACIÓN 1 Electricidade 6 2 Circuitos eléctricos 8 3 Construíndo no taller 12
2ª AVALIACIÓN
3 Construíndo no taller 10 4 Programación 10
3ª AVALIACIÓN 5 Compoñentes dun ordenador 5 6 Procura de información 6 7 Plásticos e novos materiais 5 8 Materiais de construcción 5
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
110
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa temporalización, o seu grao mínimo de
consecución (ou se é mínimo exixible) e os instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas.
Tamén se reflicte a que bloque pertence, os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e competencias clave relacionados con
cada estándar de aprendizaxe.
Tecnoloxía. 3º curso
Bloque Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporaliz
ación Mínimo exixible Procedementos e instrumentos de avaliación
Competencias clave
UNIDADE 1. Electricidade
4
� b � f � h � o
B4.1. Efectos da corrente eléctrica. Lei de Joule.
B4.1. Relacionar os efectos da enerxía eléctrica e a súa capacidade de conversión noutras manifestacións enerxéticas.
TEB4.1.1. Explica os principais efectos da corrente eléctrica e a súa conversión.
Primeira avaliación
Explica de xeito sinxelo, algúns efectos da corrente eléctrica e a súa conversión.
� Proba escrita.
� CCL � CMCCT
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
111
Tecnoloxía. 3º curso
Bloque Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporaliz
ación Mínimo exixible Procedementos e instrumentos de avaliación
Competencias clave
UNIDADE 2. Circuitos eléctricos
TEB4.2.1. Utiliza os instrumentos de medida para coñecer as magnitudes eléctricas de circuítos básicos.
Primeira avaliación
Utiliza de xeito moi básico o polímetro para a medida de magnitudes eléctricas.
� Prácticas de medida de magnitudes eléctricas no taller.
� CMCCT
� CAA
4
� b � f
B4.2. Circuíto eléctrico: magnitudes eléctricas, elementos, funcionamento e simboloxía. Lei de Ohm. B4.3. Instrumentos de medida das magnitudes eléctricas básicas.
B4.2. Experimentar con instrumentos de medida e obter as magnitudes eléctricas básicas.
TEB4.2.2. Calcula as magnitudes eléctricas básicas en circuítos eléctricos sinxelos.
Primeira avaliación
Calcula algunhas magnitudes eléctricas básicas en circuitos eléctricos sinxelos.
� Proba escrita.
� CMCCT
TEB4.3.1. Deseña e monta circuítos eléctricos e electrónicos básicos empregando lámpadas, zumbadores, díodos LED, transistores, motores, baterías, conectores, condensadores e resistencias.
Primeira avaliación
Deseña e monta algúns circuitos eléctricos e electrónicos básicos.
� Prácticas na aula taller
� CMCCT � CAA � CSIEE
4
� b � f � g
B4.4. Deseño, simulación e montaxe de circuítos eléctricos e electrónicos básicos.
B4.3. Deseñar e simular circuítos con simboloxía adecuada e montar circuítos con operadores elementais.
TEB4.3.2. Deseña circuítos eléctricos básicos, utilizando software específico e simboloxía adecuada, e experimenta cos elementos que o configuran.
Primeira avaliación
Deseña circuitos eléctricos utilizando o programa de deseño de xeito moi básico.
� Prácticas na aula de informática usando programas para o deseño de circuitos.
� CMCCT � CD � CAA � CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
112
Tecnoloxía. 3º curso
Bloque Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporaliz
ación Mínimo exixible Procedementos e instrumentos de avaliación
Competencias clave
UNIDADE 3. Construindo no taller
1
� a � b � f � g � h � l � o
B1.1. Fases do proxecto tecnolóxico. A tecnoloxía como resposta ás necesidades humanas. B1.2. Deseño de prototipos ou maquetas para resolver problemas técnicos.
B1.1. Identificar e describir as etapas necesarias para a creación dun produto tecnolóxico desde o seu deseño ata a súa comercialización, investigar a súa influencia na sociedade e propor melloras desde o punto de vista tanto da súa utilidade como do seu posible impacto social.
TEB1.1.1. Deseña un prototipo que dá solución a un problema técnico, mediante o proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
Primeira avaliación
Deseña de xeito sinxelo, un prototipo que dá unha solución a un problema técnico.
Deseño do prototipo elexido.
� CCL � CMCCT � CD � CAA � CSC � CSIEE � CCEC
TEB1.2.1. Elabora a documentación necesaria para a planificación da construción do prototipo
Primeira avaliación
Elabora unha documentación mínima para a planificación da construcción do prototipo.
Elaboración do anteproxecto
� CCL � CMCCT � CD � CAA
TEB1.2.2. Constrúe un prototipo que dá solución a un problema técnico, mediante o proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
Primeira e segunda avaliación
Constrúe un prototipo moi sinxelo que dá solución a un problema técnico. Construcción na aula taller
� CMCCT � CAA � CSIEE
1
� a � b � c � d � e � f � g � h � m � o
B1.3. Planificación e construción de prototipos ou maquetas mediante o uso responsable de materiais, ferramentas e técnicas axeitadas. B1.4. Traballo en equipo. Distribución de tarefas e responsabilidades. Seguridade no ámbito de traballo. B1.5. Documentación técnica. Normalización. Utilización das tecnoloxías da información e da comunicación.
B1.2. Realizar as operacións técnicas previstas nun plan de traballo utilizando os recursos materiais e organizativos con criterios de economía, seguridade e respecto polo ambiente, e valorando as condicións do contorno de traballo.
TEB1.2.3. Traballa en equipo de xeito responsable e respectuoso.
Primeira e segunda avaliación
Traballa en equipo co respecto e a responsabilidade mínima requirida.
Observación diaria na aula taller.
� CAA � CSC � CSIEE
2
� b � e � f � n
B2.1. Elementos de información de produtos tecnolóxicos: esbozos e bosquexos.
B2.1. Interpretar esbozos e bosquexos como elementos de información de produtos tecnolóxicos.
TEB2.1.1. Interpreta esbozos e bosquexos como elementos de información de produtos tecnolóxicos.
Primeira e segunda avaliación
Interpreta esbozos e bosquexos sinxelos.
Procura e selección de información do prototipo a construir.
� CMCCT � CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
113
2
� b � e � f � h � o
B2.2. Documentación técnica asociada a un produto tecnolóxico. Aplicacións informáticas de deseño gráfico por computador ou de simulación.
B2.2. Explicar, mediante documentación técnica, as fases dun produto desde o seu deseño ata a súa comercialización.
TEB2.2.1. Produce os documentos relacionados cun prototipo empregando software específico de apoio.
Segunda avaliación.
Elabora documentación sinxela con programas ofimáticos.
Elaboración dunha memoria técnica empregando programas ofimáticos.
� CCL � CMCCT � CD � CAA
Tecnoloxía. 3º curso
Obxectivos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo exixible Procedementos e instrumentos de avaliación
Competencias clave
UNIDADE 4. Programación
4
� b � e � f � g
B4.5. Sistemas de control por computador. Elementos básicos de programación.
B4.4. Deseñar, montar e programar un sistema sinxelo de control.
TEB4.4.1. Elabora un programa informático que xestione o funcionamento dun sistema de control.
Segunda avaliación.
Elabora un programa básico que xestione o funcionamento dun sistema de control.
Elaborar un programa para o control do proxecto realizado
� CMCCT � CD � CAA � CSIEE
Tecnoloxía. 3º curso
Bloque Obxectivos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo exixible Procedementos e instrumentos de avaliación
Competencias clave
UNIDADE 5. Compoñentes dun ordenador
5
� f B5.1. Elementos dun equipamento informático.
B5.1. Distinguir as partes operativas dun equipamento informático.
TEB5.1.1. Identifica as partes dun computador e é capaz de substituír e montar pezas clave.
Terceira avaliación
Identifica as partes máis importantes dun computador e é capaz de substituir algunhas pezas .
� Proba escrita � Proba práctica
� CMCCT � CD � CAA � CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
114
TEB5.3.1. Instala e manexa programas e software básicos.
Terceira avaliación
Manexa programas de xeito moi básico.
o Prácticas realizadas na aula de informática.
� CMCCT � CD � CAA
5
� b � e � f � g � h � o
B5.4. Deseño, elaboración e comunicación de proxectos técnicos coas tecnoloxías da información e da comunicación.
B5.3. Utilizar un equipamento informático para elaborar e comunicar proxectos técnicos.
TEB5.3.2. Utiliza adecuadamente equipamentos informáticos e dispositivos electrónicos.
Terceira avaliación
Utiliza coa corrección mínima esixida, o equipamento informático e os dispositivos electrónicos.
o Prácticas realizadas na aula de informática.
� CMCCT � CD � CAA
Tecnoloxía. 3º curso
Bloque Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporaliz
ación Mínimo exixible Procedementos e instrumentos de avaliación
Competencias clave
UNIDADE 6. Procura de información
TEB5.2.1. Manexa espazos web, plataformas e outros sistemas de intercambio de información.
Terceira avaliación
Manexa de xeito moi básico sistemas de intercambio de información.
o Prácticas realizadas na aula de informática.
� CMCCT � CD � CAA � CSIEE
5
� a � b � e � f � g � m
B5.2. Ferramentas e aplicacións básicas para a procura, a descarga, o intercambio e a publicación de información. B5.3. Medidas de seguridade no uso dos sistemas de intercambio de información.
B5.2. Utilizar de forma segura sistemas de intercambio de información.
TEB5.2.2. Coñece as medidas de seguridade aplicables a cada situación de risco.
Terceira avaliación
Coñece as medidas de seguridade mínimas a empregar en situacións de risco.
o Prácticas realizadas na aula de informática.
� CMCCT � CD � CAA � CSC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
115
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
116
Tecnoloxía. 3º curso
Bloque Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporaliz
ación Mínimo exixible Procedementos e instrumentos de avaliación
Competencias clave
UNIDADE 7. Plásticos e novos materiais.
TEB3.1.1. Describe as características propias dos materiais de uso técnico, comparando as súas propiedades.
Terceira avaliación
Describe algunhas características e algunhas propiedades dos materiais de uso técnico.
� Proba escrita.
� CCL � CMCCT � CAA
3
� b � e � f � g � h � o
B3.1. Materiais utilizados na construción de obxectos tecnolóxicos. B3.2. Propiedades dos materiais técnicos: técnicas de identificación.
B3.1. Analizar as propiedades dos materiais utilizados na construción de obxectos tecnolóxicos, recoñecendo a súa estrutura interna, en relación coas propiedades que presentan e as modificacións que se poidan producir.
TEB3.1.2. Explica as técnicas de identificación das propiedades mecánicas dos materiais de uso técnico
Terceira avaliación
Explica de xeito sinxelo, algunhas técnicas de identificación das propiedades mecánicas dos materiais de uso técnico.
� Proba escrita.
� CCL � CMCCT � CAA
5
� b � e � f � g � h � o
B5.4. Deseño, elaboración e comunicación de proxectos técnicos coas tecnoloxías da información e da comunicación.
B5.3. Utilizar un equipamento informático para elaborar e comunicar proxectos técnicos.
TEB5.3.3. Elabora, presenta e difunde proxectos técnicos con equipamentos informáticos.
Terceira avaliación
Elabora e presenta proxectos técnicos con equipamento informático de xeito moi elemental.
� Elaboración dunha presentación cun programa informático.
� CCL � CMCCT � CD � CAA � CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
117
Tecnoloxía. 3º curso
Bloque Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporaliz
ación Mínimo exixible Procedementos e instrumentos de avaliación
Competencias clave
UNIDADE 8. Materiais de Construcción.
TEB3.1.1. Describe as características propias dos materiais de uso técnico, comparando as súas propiedades.
Terceira avaliación
Describe algunhas características e algunhas propiedades dos materiais de uso técnico.
� Proba escrita.
� CCL � CMCCT � CAA
3
� b � e � f � g � h � o
B3.1. Materiais utilizados na construción de obxectos tecnolóxicos. B3.2. Propiedades dos materiais técnicos: técnicas de identificación.
B3.1. Analizar as propiedades dos materiais utilizados na construción de obxectos tecnolóxicos, recoñecendo a súa estrutura interna, en relación coas propiedades que presentan e as modificacións que se poidan producir.
TEB3.1.2. Explica as técnicas de identificación das propiedades mecánicas dos materiais de uso técnico
Terceira avaliación
Explica de xeito sinxelo, algunhas técnicas de identificación das propiedades mecánicas dos materiais de uso técnico.
� Proba escrita.
� CCL � CMCCT � CAA
5
� b � e � f � g � h � o
B5.4. Deseño, elaboración e comunicación de proxectos técnicos coas tecnoloxías da información e da comunicación.
B5.3. Utilizar un equipamento informático para elaborar e comunicar proxectos técnicos.
TEB5.3.3. Elabora, presenta e difunde proxectos técnicos con equipamentos informáticos.
Terceira avaliación
Elabora e presenta proxectos técnicos con equipamento informático de xeito moi elemental.
� Elaboración dunha presentación cun programa informático.
� CCL � CMCCT � CD � CAA � CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
118
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, o ensino desta materia require que se realicen
proxectos nos que se traballe en equipo para resolver problemas tecnolóxicos que
permitan explorar e formalizar o deseño, a produción, a avaliación ou a mellora de
produtos relevantes desde o punto de vista tecnolóxico e social. Trátase de aprender a
identificar e a seleccionar solucións aos problemas técnicos, a realizar cálculos e
estimacións, e a planificar a realización de actividades de deseño, de montaxe e de
verificación das características dos prototipos, contextos de aprendizaxe nos que son
importantes a iniciativa, a colaboración e o respecto polas normas de seguridade, e nos
que as tecnoloxías da información e da comunicación son ferramentas imprescindibles
para a busca de información, para a elaboración de documentos ou de planos, para a
realización de simulacións e de cálculos técnicos e económicos, e para a presentación ou
a publicación de resultados.
No ensino da tecnoloxía resulta adecuado reflexionar e traballar en grupo procurando
solucións a problemas nos que se poidan aplicar os coñecementos adquiridos, e buscar
información adicional, se se require, para fomentar o espírito emprendedor.
Na primeira avaliación, desenvolveranse principalmente os contidos dos bloques 1, 2 e 4,
e traballarase mediante o método de proxectos. Esta metodoloxía desenvólvese nunha
aula-taller preparada para impartir contidos cunha compoñente práctica importante. Este
espazo permite ademais o traballo individual e en grupo. Co traballo individual preténdese
favorecer a autonomía persoal do alumnado a través de diferentes tarefas como
resolución de exercicios e prácticas. Co traballo en grupo preténdese favorecer a
aprendizaxe cooperativa así como contribuír positivamente á convivencia no centro a
través da realización de proxectos.
De forma moi esquemática, o método de proxectos consta de catro etapas: observar,
deseñar, construír e avaliar. Unha vez concluído o proceso, o alumnado terá aprendido a:
• Identificar problemas que precisan unha solución.
• Determinar as condicións que debe cumprir a solución a un problema.
• Analizar as solucións existentes valorando posibles melloras.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
119
• Deseñar unha solución a través da realización da documentación técnica.
• Executar o deseño planificando previamente a distribución de tarefas e tempos e a
dispoñibilidade das ferramentas necesarias.
• Analizar o resultado do proceso.
Como a carga horaria da materia é de 2 sesións semanais, realizarase un único proxecto
en todo o curso, que se desenvolverá durante a primeira e segunda avaliación.
Na terceira avaliación, desenvolveranse os contidos do bloque 5 e do 3 polo que a
materia impartirase principalmente na aula de informática. Dada o número de alumnos por
grupo (unha media de 23), os alumnos traballarán en parella, aínda que se fará un
seguimento individualizado dos progresos realizados.
6. Materiais e recursos didácticos.
Este curso, utilizarase como libro de texto tres cadernos de traballo da editorial Santillana:
materiais II, electricidade e tecnoloxía da información. Os libros de texto tamén contan
cunha plataforma dixital, na que hai actividades e recursos, que se integrará na práctica
docente se se establece oportuno.
A aula de tecnoloxía está equipada con ferramenta para traballar con diferentes tipos de
materiais, ademáis dun almacén con materiais variados. Tamén conta cun computador
portátil conectado a un proxector para o uso do profesor e un computador de sobremesa
con impresora. Para realizar prácticas relacionadas con robótica conta cunha impresora
3D, 6 robots makeblock, 4 kits de arduino e 2 rapsberry pi3 suministrados pola
consellería o curso 2016/17. Ademáis conta con outros materiais, sensores e
compoñentes eléctricos e electrónicos, dos kits Lego mindstorm EV completos, catro kits
con sensores e placa arduino e tres computadores portátiles que están a disposición do
alumnado para buscar información e realizar prácticas de robótica mercados co diñeiro
recibido pola participación nos proxectos a Coruña emprende 2 e Lanzadeiras Coruña.
A sostibilidade dos talleres depende en boa medida da recuperación de materiais e
compoñentes, por iso desmontamos a maioría dos proxectos construídos nos cursos
anteriores e empregamos materiais de refugallo sempre que é posible.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
120
A dotación da aula taller está en constante renovación, substituíndo ferramentas en mal
estado e repoñendo materiais conforme vanse utilizando. A achega de material dos
alumnos á realización de proxectos é dunha pila por grupo de traballo e material de
refugallo: rolos de papel, recipientes de plástico, cartón, etc. (para fomentar o aforro e
reutilización de material).
Os principais materiais que se utilizan e as ferramentas que se requiren para a realización
de proxectos están dispoñibles non taller organizadas en caixas rotuladas. Ademais, cada
grupo de taller dispón dunha caixa para gardar o prototipo construído ao longo de todo o
proceso.
O mantemento dos talleres é responsabilidade de todos, disponse de tres colectores para
a eliminación do material de refugallo (madeira, plásticos e metais, papel e cartón) e
empregaranse os cinco últimos minutos de cada clase para ordenar e limpar. Deste modo
a aula queda en boas condicións para a entrada do seguinte grupo.
O taller está dispoñible as dúas sesións á semana de clase de tecnoloxía.
Tamén se utilizará a aula de informática para desenvolver os contidos que así o requiran.
A aula de informática dispón actualmente de 15 equipos con conexión a internet.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
121
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben estar
numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente indicadas
como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
122
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota. Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na primeira,
segunda e terceira avaliación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
123
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
124
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
125
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O. 3º ESO
Estándares de aprendizaxe Procedementos e instrumentos de avaliación
Peso
UNIDADE 1. Electricidade
TEB4.1.1. Explica os principais efectos da corrente eléctrica e a súa conversión Proba escrita 10
UNIDADE 2. Circuitos eléctricos
TEB4.2.2. Calcula as magnitudes eléctricas básicas en circuítos eléctricos sinxelos.
Proba escrita.
10
TEB4.2.1. Utiliza os instrumentos de medida para coñecer as magnitudes eléctricas de circuítos básicos.
Prácticas de medida de magnitudes eléctricas no taller.
TEB4.3.1. Deseña e monta circuítos eléctricos e electrónicos básicos empregando lámpadas, zumbadores, díodos LED, transistores, motores, baterías, conectores, condensadores e resistencias.
Prácticas na aula taller 10
TEB4.3.2. Deseña circuítos eléctricos básicos, utilizando software específico e simboloxía adecuada, e experimenta cos elementos que o configuran.
Prácticas na aula de informática usando programas para o deseño de circuitos.
5
UNIDADE 3. Construindo no taller
TEB1.1.1. Deseña un prototipo que dá solución a un problema técnico, mediante o proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
Deseño do prototipo elexido.
TEB1.2.1. Elabora a documentación necesaria para a planificación da construción do prototipo
Elaboración do anteproxecto
TEB1.2.2. Constrúe un prototipo que dá solución a un problema técnico, mediante o proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
Construcción na aula taller
TEB1.2.3. Traballa en equipo de xeito responsable e respectuoso.
Observación diaria na aula taller.
TEB2.1.1. Interpreta esbozos e bosquexos como elementos de información de produtos tecnolóxicos.
Procura e selección de información do prototipo a construir.
40
TEB2.2.1. Produce os documentos relacionados cun prototipo empregando software específico de apoio.
Elaboración dunha memoria técnica empregando programas ofimáticos.
20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
126
UNIDADE 4. Programación
TEB4.4.1. Elabora un programa informático que xestione o funcionamento dun sistema de control.
Elaborar un programa para o control do proxecto realizado 25
UNIDADE 5. Compoñentes dun ordenador
Proba escrita 5 TEB5.1.1. Identifica as partes dun computador e é capaz de substituír e montar pezas clave.
Proba práctica 5
UNIDADE 6. Procura de información
TEB5.2.1. Manexa espazos web, plataformas e outros sistemas de intercambio de información.
Prácticas realizadas na aula de informática.
TEB5.3.1. Instala e manexa programas e software básicos Prácticas realizadas na aula de informática.
TEB5.3.2. Utiliza adecuadamente equipamentos informáticos e dispositivos electrónicos.
Prácticas realizadas na aula de informática.
TEB5.2.2. Coñece as medidas de seguridade aplicables a cada situación de risco.
Prácticas realizadas na aula de informática.
10
UNIDADE 7. Plásticos e novos materiais
TEB3.1.1. Describe as características propias dos materiais de uso técnico, comparando as súas propiedades.
Elaboración dunha presentación cun programa informático. 10
TEB3.1.2. Explica as técnicas de identificación das propiedades mecánicas dos materiais de uso técnico
TEB5.3.3. Elabora, presenta e difunde proxectos técnicos con equipamentos informáticos Proba escrita 5
UNIDADE 8. Materiais de construcción
TEB3.1.1. Describe as características propias dos materiais de uso técnico, comparando as súas propiedades.
Elaboración dunha presentación cun programa informático. 10
TEB3.1.2. Explica as técnicas de identificación das propiedades mecánicas dos materiais de uso técnico
TEB5.3.3. Elabora, presenta e difunde proxectos técnicos con equipamentos informáticos Proba escrita 5
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
127
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico na aula-taller.
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
128
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
129
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula-taller.
• Prepara o material e guións das prácticas e proxectos que se
desenvolverán na aula-taller.
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
130
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación da práctica na aula-taller
proporcionando unha visión de conxunto ao comezo de cada
bloque de contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula-taller.
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula-taller.
• Promove a participación activa do alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
131
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
• Organiza a aula-taller para que o alumnado dispoña de
espazo e recursos na realización de prácticas e proxectos.
• Evita a repetición de proxectos a fin de introducir elementos
novedosos que motiven ao alumnado.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA-TALLER
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
132
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA-TALLER
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas, proxectos e actividades en xeral que
permitan alcanzar os estándares de aprendizaxe e a
adquisición das competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
133
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación.
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e
avaliación das materias pendentes.
O alumnado de 4º curso da ESO que teña pendente a materia tecnoloxía de 3º da ESO
e/ou tecnoloxía de 2º ESO deben entregar, nas datas previstas polo departamento, tres
traballos, un por avaliación, que inclúa:
• Esquema das diferentes unidades didácticas.
• Desenvolvemento dos diferentes contidos das unidade s, incidindo nos puntos
indicados no guión que se lles entregará.
• Exercicios prácticos que axuden a afianzar os contidos de cada unidade.
Este traballo será entregado para ser correxido e avaliado ao xefe de departamento do
departamento de tecnoloxía.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
134
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.
Os alumnos que entreguen o traballo indicado no plan de recuperación, e que obteñan
una cualificación positiva neles, recuperarán a asignatura. A nota máxima que os alumnos
poderán acadar elaborando estes exercicios ou traballos será de sete sobre dez.
Nos casos de:
- querer obter unha cualificación superior,
- non entregar parte ou a totalidade dos traballos,
- ou non obter unha cualificación positiva neles,
deberán presentarse a un exame final.
Este exame final incluirá preguntas relativas aos contidos mínimos de tódalas unidades
didácticas, nas que se valorará a adquisición e comprensión de conceptos. Neste caso, o
alumno recuperará a asignatura se obtén una nota de cinco ou superior neste exame.
A data do exame final (no mes de maio), será publicada pola xefatura de estudos do
centro.
Os criterios de cualificación dos traballos serán os seguintes:
• Entrega na data prevista e polo procedemento axeitado.
• Presentación.
• Claridade no esquema realizado.
• Contido do desenvolvemento das unidades.
• Debuxos e imaxes explicativas.
• Correcta realización dos exercicios empregando as unidades axeitadas.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
135
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas
que se poidan adoptar como consecuencia dos seus re sultados.
O comenzo do curso, os profesores da materia realizarán aos seus alumnos unha proba
inicial de avaliación. Ten como finalidade detectar o nivel de coñecementos previos de
diferentes aspectos tecnolóxicos (electricidade, debuxo, estruturas, mecanismos, etc),
coñecementos informáticos (programas que empregan, especificacións que coñecen, etc)
sempre adaptados ó nivel no que nos atopamos. A partir da súa corrección o profesor
poderá adaptar os contidos e a metodoloxía a cada grupo. Tamén servirá para comprobar
se as capacidades adquiridas durante o curso anterior son as esperadas e axudará a
detectar o alumnado que precisa de necesidades educativas específicas.
Esta avaliación realizarase na primeira quincena do curso, e será o paso previo para
valorar a situación do alumno en canto ao grao de desenrolo das competencias clave na
sesión de avaliación inicial.
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Se se detectan necesidades educativas especiais preveranse as seguintes medidas de
reforzo:
• Atención individual intensiva na realización de prácticas.
• Subministración de material de apoio na aula.
• Ampliación de tempo na realización de probas.
• Apoios en pequeno grupo.
• Realización de tarefas en grupo.
• Adaptación curricular, de ser o caso.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
136
Para o alumnado que supere amplamente os obxectivos mínimos preveranse as
seguintes medidas de ampliación:
• Realización de exercicios máis complexos que favorezan a aprendizaxe autónoma
• Iniciación ou profundización no coñecemento de novos conceptos.
Estas medidas serán aplicadas no marco da metodoloxía descrita dentro desta
programación.
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas
as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de Tecnoloxía as
tecnoloxías da información e da comunicación e o em prendemento serán os
elementos que se traballarán con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de tecnoloxía se desenvolverán outros elementos
transversais como:
Educación ambiental: analizando a importancia sobre situacións que afectan ao medio
ambiente, a importancia da reutilización e da reciclaxe para colaborar a reducir o consumo
de materia prima, etc...
Educación para o consumidor : fomentando o consumo racional de materiais.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
137
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en grupo poden desenvolverse
actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda mutua, o esforzo, a
constancia e o traballo responsable.
13. Actividades complementarias e extraescolares.
Para profundar no estudo da unidade 4, programación, tentarase obter praza para poder
participar no taller-concurso de robótica que organizan Igaciencia e educaBarrié (as
prazas son limitadas).
Neste curso non está prevista a realización doutras actividades complementarias e
extraescolares, aínda que non se descarta a posibilidade de incluir algunha durante o
curso que serán reflectidas na memoria final do departamento.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das
programacións didácticas en relación cos resultado s académicos e
procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa programación
didáctica.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
138
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía a
empregar e a práctica docente, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración do libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
139
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA PROGRAMACIÓN. FOL LA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1
2
3
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
3º A % % % % %
3º B % % % % %
3º C % % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
3
4
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
3º A % % % % %
3º B % % % % %
3º C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
140
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
5
6
7
8
NOTAS FINAIS
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
3º A % % % % %
3º B % % % % %
3º C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
141
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi
fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi
alto
Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi
ben
Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difícile
s
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísi
mo
Porque…
11. Na aula taller recibiches por parte do
profesor unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
13. O equipamento da aula-taller de
tecnoloxía pareceuche…
Incompleta suficiente moi completa
14. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
142
15. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
143
MATERIA: TECNOLOXÍA. 4º ESO.
1. Introducción.
A tecnoloxía desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque
proporciona un conxunto de coñecementos e de técnicas que permiten
satisfacer as necesidades individuais e colectivas. Neste sentido, a tecnoloxía
proporciónalle ao currículo a capacidade de analizar e redeseñar a relación
entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais, ámbito no que a
innovación e a condición de inmediato que lle son propias dotan esta materia
dunha grande relevancia educativa. Na resolución de problemas tecnolóxicos
conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o
carácter emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía
autónoma e competente. Ademais, o coñecemento da tecnoloxía proporciona
unha im-prescindible perspectiva científico-tecnolóxica sobre a necesidade de
construír unha sociedade sustentable formada por unha cidadanía crítica con
respecto ao que acontece arredor.
A materia de Tecnoloxía trata de lograr os seus fins abordando un amplo
conxunto de temas no cuarto curso de educación secundaria obrigatoria. O
bloque de "Tecnoloxías da información e da comunicación" desenvolve os
aspectos relativos á comunicación con fíos e sen eles, e ao tratamento, a
almacenaxe e a transmisión da información. O bloque de "Instalacións en
vivendas" presenta os tipos de instalacións, os seus compoñentes, o seu
funcionamento e os hábitos de consumo para o aforro enerxético. O bloque de
"Electrónica" é imprescindible nun contexto tecnolóxico que avanza a grande
velocidade debido ao uso de dispositivos electrónicos cada vez maior. O
titulado "Control e robótica" presenta análises e montaxes sinxelas de sistemas
automáticos onde, a partir da información das condicións do contorno, un
dispositivo sexa capaz de producir (ou simular) as actuacións programadas. O
bloque de "Pneumática e hidráulica" desenvolve os compoñentes e os tipos de
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
144
circuítos pneumáticos e hidráulicos, intimamente relacionados cos bloques de
control e electrónica. E finalmente, no bloque de "Tecnoloxía e sociedade"
trátase de reflexionar sobre os avances tecnolóxicos ao longo da historia, e
sobre as súas consecuencias.
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intégranse coñecementos de
carácter matemático e científico, polo que un enfoque interdisciplinar favorecerá a
conexión con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e
tecnoloxía (CMCCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de Tecnoloxía ao desenvolvemento das
competencias clave dependerá en grande medida do tipo de actividades
seleccionado; é dicir, da metodoloxía empregada. Neste sentido, a
comunicación lingüística desenvolverase na medida en que o alumnado
adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolóxico, elabore informes
técnicos, explique conceptos ou elabore e expoña información. A competencia
matemática e as competencias básicas en ciencia e t ecnoloxía , principais
competencias que se desenvolven nesta materia, poden alcanzarse calculando
magnitudes e parámetros, e aplicando técnicas de medición e de análise
gráfica no contexto do proceso de resolución técnica de problemas, ou
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
145
construíndo obxectos e verificando o seu funcionamento, competencias que
tamén se favorecen utilizando ferramentas e máquinas, analizando procesos e
sistemas tecnolóxicos ou mediante a análise e a valoración das repercusións
ambientais da actividade tecnolóxica. A competencia dixital desenvolverase
co emprego constante das tecnoloxías da información e da comunicación para
procurar e almacenar información, para obter e presentar datos, e para simular
circuítos, sistemas e procesos tecnolóxicos, ou para controlar e programar
sistemas automáticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender , as actividades deben
permitir que tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o
proceso da propia aprendizaxe, e que aplique o aprendido a situacións cotiás
das que poida avaliar os resultados. Do mesmo xeito, as competencias
sociais e cívicas alcanzaranse procurando que o alumnado traballe en equipo,
interactúe con outras persoas e con grupos de forma democrática e respecte a
diversidade e as normas, e tamén mediante a análise da interacción entre o
desenvolvemento tecnolóxico e os cambios socioeconómicos e culturais que
produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a
través do deseño, da planificación e da xestión de proxectos tecnolóxicos ao
transformar as ideas propias en dispositivos, circuítos ou sistemas. E a
conciencia e as expresións culturais reflíctense na análise da influencia dos
fitos tecnolóxicos en distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
En función da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata a Tecnoloxía, esta
materia ofrece, sen dúbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o
contorno social e tecnolóxico e para desenvolver un conxunto de competencias
relacionadas tanto co contexto profesional como coa participación cidadá e co
desenvolvemento persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das
competencias clave pode entenderse a través da relación entre estas e os
estándares de aprendizaxe avaliables, tal e como se recolle nas táboas do
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
146
apartado 4 desta programación.
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do
alumnado coa axuda da seguinte táboa:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
147
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo
con dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5)
Media
Utiliza un vocabulario técnico preciso
Elabora informes técnicos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Calcula magnitudes e parámetros
Aplica técnicas de medición e análise gráfica
Constrúe obxectos e verifica o seu funcionamento
Utiliza ferramentas e máquinas
Analiza procesos e sistemas tecnolóxicos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en
ciencia e
tecnoloxía Valora a repercusión ambiental da actividade
tecnolóxica
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula circuitos,sistemas e procesos tecnolóxicos
Competencia
dixital
Controla e programa sistemas automáticos
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os
resultados
Traballa en equipo
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
148
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática Respecta a diversidade e as normas
Analiza o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e
espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos tecnolóxicos ao
transformar ideas propias en dispositivos, circuitos ou
sistemas
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas
culturas, no seu desenvolvementoe progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
149
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que a ESO contribuirá a desenvolver no
alumnado as capacidades que lle permitan:
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus
dereitos no respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e
a solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo,
afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades
entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e
prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e
en equipo, como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas
da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e
oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de
sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social.
Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres,
así como calquera manifestación de violencia contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da
personalidade e nas súas relacións coas demais persoas, así como rexeitar a
violencia, os prexuízos de calquera tipo e os comportamentos sexistas, e
resolver pacificamente os conflitos.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para
adquirir novos coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación
básica no campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a
comunicación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
150
f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura
en materias, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os
problemas en diversos campos do coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a
participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para
aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua
galega e na lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no
coñecemento, na lectura e no estudo da literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira
apropiada.
l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia
propias e das outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural.
Coñecer mulleres e homes que realizaran achegas importantes á cultura e á
sociedade galega, ou a outras culturas do mundo.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas,
respectar as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e
incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o
desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da
sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais
relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio
ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións
artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
151
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural,
histórico e artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora,
e respectar a diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das
persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio
deste dereito.
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento
fundamental para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de
relación interpersoal e expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe,
que permite a comunicación con outras linguas, en especial coas pertencentes
á comunidade lusófona.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
152
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Tecnoloxías da información e da comunicación.
Bloque 2. Instalacións en viviendas.
Bloque 3. Electrónica.
Bloque 4. Control e robótica.
Bloque 5. Neumática e hidráulica.
Bloque 6. Tecnoloxía e sociedade.
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didácticas deseñadas resúmese:
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 Instalacións en viviendas 14
2 Construíndo no taller 1 12
3 Tecnoloxía e sociedade 4
4 Electrónica analóxica 8
2ª AVALIACIÓN
5 Construíndo no taller 2 12
6 Control e robótica 12
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
153
7 Construíndo no taller 3 8
3ª AVALIACIÓN
7 Construíndo no taller 3 4
8 Electrónica dixital 8
9 Neumática e hidráulica 8
10 Tecnoloxías da información e da comunicación 4
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
154
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 1. Instalacións en viviendas
TEB2.1.1. Diferencia as
instalacións típicas nunha
vivenda.
Si Proba escrita CMCCT
CAA
2
f
g
B2.1. Instalacións
características:
eléctrica, de auga
sanitaria e de
saneamento. B2.2. Outras
instalacións:
calefacción, gas, aire
acondicionado e
domótica.
B2.1. Describir os elementos
que compoñen as
instalacións dunha vivenda e
as normas que regulan o seu
deseño e a súa utilización. TEB2.1.2. Describe os
elementos que compoñen
as instalacións dunha
vivenda.
Primeira avaliación
Si Proba escrita CCL
CMCCT
TEB2.2.1. Interpreta e
manexa simboloxía de
instalacións eléctricas,
calefacción,
subministración de auga e
saneamento, aire
acondicionado e gas.
Si Realización de
planos CMCCT
CAA
2
b
e
f
g
B2.3. Normativa,
simboloxía, análise e
montaxe de
instalacións básicas. B2.4. Aforro
enerxético nunha
vivenda. Arquitectura
bioclimática.
B2.2. Realizar deseños
sinxelos empregando a
simboloxía axeitada.
TEB2.2.2. Deseña con
axuda de software unha
instalacións para unha
vivenda tipo con criterios
de eficiencia enerxética.
Primeira avaliación
Si Deseño dunha
vivenda CMCC
CD
CSC
CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
155
2
a
g
h
m
B2.4. Aforro
enerxético nunha
vivenda. Arquitectura
bioclimática.
B2.4. Avaliar a contribución
da arquitectura da vivenda,
das súas instalacións e dos
hábitos de consumo ao
aforro enerxético.
TEB2.4.1. Propón medidas
de redución do consumo
enerxético dunha vivenda.
Primeira avaliación
Si Proba escrita CAA
CSC
CSIEE
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 2. Construíndo no taller 1
2
b
g
f
m
B2.3. Normativa,
simboloxía, análise e
montaxe de
instalacións básicas. B2.4. Aforro
enerxético nunha
vivenda. Arquitectura
bioclimática.
B2.3. Experimentar coa
montaxe de circuítos básicos
e valorar as condicións que
contribúen ao aforro
enerxético.
TEB2.3.1. Realiza
montaxes sinxelos e
experimenta e analiza o
seu funcionamento.
Primeira avaliación
Si Prácticas no
taller
CMCCT
CAA
CSIEE
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 3. Tecnoloxía e sociedade
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
156
6
g
m
B6.1. O
desenvolvemento
tecnolóxico ao longo
da historia.
B6.1. Coñecer a evolución
tecnolóxica ao longo da
historia.
TEB6.1.1. Identifica os
cambios tecnolóxicos máis
importantes que se
produciron ao longo da
historia da humanidade.
Primeira avaliación
Si CMCCT
CAA
CCEC
CSC
6
l
n
B6.2. Análise da
evolución de
obxectos técnicos e
tecnolóxicos.
Importancia da
normalización nos
produtos industriais.
B6.2. Analizar obxectos
técnicos e tecnolóxicos
mediante a análise de
obxectos.
TEB6.2.1. Analiza
obxectos técnicos e a súa
relación co contorno,
interpretando a súa función
histórica e a evolución
tecnolóxica.
Primeira avaliación
Si CMCCT
CAA
CSC
CCEC
TEB6.3.1. Elabora xuízos
de valor fronte ao
desenvolvemento
tecnolóxico a partir da
análise de obxectos,
relacionado inventos e
descubertas co contexto
en que se desenvolven.
Si CCL
CMCCT
CSC
CCEC
6
a
f
l
n
B6.3. Aproveitamento
de materias primas e
recursos naturais. B6.4. Adquisición de
hábitos que potencien
o desenvolvemento
sustentable.
B6.3. Valorar a repercusión
da tecnoloxía no día a día.
TEB6.3.2. Interpreta as
modificacións tecnolóxicas,
económicas e sociais en
cada período histórico,
axudándose de
documentación escrita e
dixital.
Primeira avaliación
Si
Realización
dun traballo
CCL
CMCCT
CD
CAA
CSC
CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
157
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 4. Electrónica analóxica
TEB3.1.1. Describe o
funcionamento dun circuíto
electrónico formado por
compoñentes elementais.
Si Proba escrita CCL
CMCCT
3
f
g
h
o
B3.1. Electrónica
analóxica. B3.2. Compoñentes
básicos. B3.3. Simboloxía e
análise de circuítos
elementais.
B3.1. Analizar e describir o
funcionamento e a aplicación
dun circuíto electrónico e os
seus compoñentes
elementais. TEB3.1.2. Explica as
características e as
funcións de compoñentes
básicos: resistor,
condensador, díodo e
transistor.
Primeira avaliación
Si Proba escrita CCL
CMCCT
3
e
f
B3.3. Simboloxía e
análise de circuítos
elementais. B3.4. Uso de
simuladores para
analizar o
comportamento dos
circuítos electrónicos.
B3.2. Empregar simuladores
que faciliten o deseño e
permitan a práctica coa
simboloxía normalizada.
TEB3.2.1. Emprega
simuladores para o deseño
e a análise de circuítos
analóxicos básicos,
utilizando simboloxía
axeitada.
Primeira avaliación
Si Prácticas na
aula de
informática
CD
CMCCT
CAA
CSIEE
Tecnoloxía. 4ºESO
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
158
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 5. Construíndo no taller 2
3
b
f
g
B3.5. Montaxe de
circuítos sinxelos. B3.3. Experimentar coa
montaxe de circuítos
elementais e aplicalos no
proceso tecnolóxico.
TEB3.3.1. Realiza a
montaxe de circuítos
electrónicos básicos
deseñados previamente.
Segunda avaliación
Si � Prácticas no
taller
CMCCT
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 6. Control e robótica
TEB4.1.1. Describe os
compoñentes dos sistemas
automáticos.
Si CCL
CMCCT
4
f
g
B4.1. Sistemas
automáticos;
compoñentes
característicos de
dispositivos de
control.
B4.1. Analizar sistemas
automáticos e describir os
seus compoñentes TEB4.1.2. Analiza o
funcionamento de
automatismos en
dispositivos técnicos
habituais, diferenciando
entre lazo aberto e
pechado.
Segunda avaliación
Si
Proba escrita
CMCCT
CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
159
4
e
g
B4.5. O computador
como elemento de
programación e
control B4.6. Linguaxes
básicas de
programación B4.7. Aplicación de
tarxetas
controladoras na
experimentación con
prototipos deseñados
B4.3. Desenvolver un
programa para controlar un
sistema automático ou un
robot e o seu funcionamento
de forma autónioma
TEB4.3.1. Desenvolve un
programa para controlar un
sistema automático ou un
robot que funcione de
forma autónoma en función
da realimentación que
recibe do contorno
Segunda avaliación Si Realización
dun programa
de control
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
1
b
e
f
B1.4. Conceptos
básicos e introdución
ás linguaxes de
programación.
B1.3. Elaborar programas
informáticos sinxelos.
TEB1.3.1. Desenvolve un
programa informático
sinxelo para resolver
problemas, utilizando unha
linguaxe de programación.
Segunda
avaliación
Si Actividades
de informática
CMCCT
CAA
CSIEE
CD
1
b
e
f
B1.5. Uso de
computadores e
outros sistemas de
intercambio de
información.
B1.4. Utilizar equipamentos
informáticos.
TEB1.4.1. Utiliza o
computador como
ferramenta de adquisición
e interpretación de datos, e
como realimentación
doutros procesos cos
datos obtidos.
Segunda
avaliación
Si Actividades
de informática
CMCCT
CD
CAA
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
160
UNIDADE 7 . Construíndo no taller 3
4
f
g
B4.2. Deseño e
construción de
robots. B4.3. Graos de
liberdade. B4.4. Características
técnicas.
B4.2. Montar automatismos
sinxelos. TEB4.2.1. Representa e
monta automatismos
sinxelos.
Segunda e terceira avaliación
Si � Prácticas no
taller
CMCCT
CAA
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 8. Electrónica dixital
TEB3.4.1. Realiza
operacións lóxicas
empregando a álxebra de
Boole.
Si CMCCT
3
f
g
B3.6. Electrónica
dixital. B3.7. Aplicación da
álxebra de Boole a
problemas
tecnolóxicos básicos.
B3.4. Realizar operacións
lóxicas empregando a
álxebra de Boole na
resolución de problemas
tecnolóxicos sinxelos. TEB3.4.2. Relaciona
formulacións lóxicas con
procesos técnicos.
Terceira
avaliación
Si
Proba escrita
CMCCT
CSIEE
CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
161
3
f
g
B3.8. Portas lóxicas. B3.5. Resolver mediante
portas lóxicas problemas
tecnolóxicos sinxelos.
TEB3.5.1. Resolve
mediante portas lóxicas
problemas tecnolóxicos
sinxelos.
Terceira
avaliación Si Proba escrita CMCCT
CSIEE
CAA
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 9. Neumática e hidráulica
5
f
h
o
B5.1. Análise de
sistemas hidráulicos
e pneumáticos. B5.2. Compoñentes.
B5.1. Coñecer as principais
aplicacións das tecnoloxías
hidráulica e pneumática.
TEB5.1.1. Describe as
principais aplicacións das
tecnoloxías hidráulica e
pneumática.
Terceira avaliación
Si Proba escrita CCL
CMCCT
5
f
h
o
B5.3. Principios
físicos de
funcionamento.
B5.2. Identificar e describir
as características e o
funcionamento deste tipo de
sistemas.
TEB5.2.1. Identifica e
describe as características
e o funcionamento deste
tipo de sistemas.
Terceira avaliación
Si Proba escrita CCL
CMCCT
5
f B5.4. Simboloxía. B5.3. Coñecer e manexar
con soltura a simboloxía
necesaria para representar
circuítos.
TEB5.3.1. Emprega a
simboloxía e a
nomenclatura para
representar circuítos que
resolvan un problema
tecnolóxico.
Terceira avaliación
Si Realización
de prácticas CMCCT
CAA
CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
162
Tecnoloxía. 4ºESO
Bloque Obxe
ctivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización
Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencia
s clave
UNIDADE 10. Tecnoloxías da información e da comuni cación
TEB1.1.1. Describe os
elementos e os sistemas
fundamentais que se
utilizan na comunicación
con fíos e sen eles.
Si CCL
CMCCT
CD
1
e
h
o
B1.1. Elementos e
dispositivos de
comunicación con
fíos e sen eles. B1.2. Tipoloxía de
redes.
B1.1. Analizar os elementos
e os sistemas que
configuran a comunicación
con fíos e sen eles.
TEB1.1.2. Describe as
formas de conexión na
comunicación entre
dispositivos dixitais.
Terceira avaliación
Si
Fichas de
traballo CCL
CMCCT
CD
1
b
e
f
h
o
B1.3. Publicación e
intercambio de
información en
medios dixitais.
B1.2. Acceder a servizos de
intercambio e publicación de
información dixital con
criterios de seguridade e uso
responsable.
TEB1.2.1. Localiza,
intercambia e publica
información a través de
internet empregando
servizos de localización,
comunicación intergrupal e
xestores de transmisión de
son, imaxe e datos.
Terceira avaliación
Si
Actividades
de informática
CD
CAA
CSIEE
TEB1.2.2. Coñece as
medidas de seguridade
aplicables a cada situación
de risco.
Si CD
CSC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
163
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, o ensino desta materia require que se
realicen proxectos nos que se traballe en equipo para resolver problemas
tecnolóxicos que permitan explorar e formalizar o deseño, a produción, a
avaliación ou a mellora de produtos relevantes desde o punto de vista
tecnolóxico e social. Trátase de aprender a identificar e a seleccionar solucións
aos problemas técnicos, a realizar cálculos e estimacións, e a planificar a
realización de actividades de deseño, de montaxe e de verificación das
características dos prototipos, contextos de aprendizaxe nos que son
importantes a iniciativa, a colaboración e o respecto polas normas de
seguridade, e nos que as tecnoloxías da información e da comunicación son
ferramentas imprescindibles para a procura de información, para a elaboración
de documentos ou de planos, para a realización de simulacións e de cálculos
técnicos e económicos, e para a presentación ou a publicación de resultados.
No ensino da tecnoloxía resulta, xa que logo, adecuado reflexionar e traballar
en grupo procurando solucións a problemas nos que se poidan aplicar os co-
ñecementos adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para
fomentar o espírito emprendedor.
No ensino da tecnoloxía resulta adecuado, xa que logo, reflexionar e traballar
en grupo procurando solucións a problemas nos que se poidan aplicar os
coñecementos adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para
fomentar o espírito emprendedor.
Esta metodoloxía desenvólvese nunha aula-taller preparada para impartir
contidos cunha compoñente práctica importante. Este espazo permite ademais
o traballo individual e en grupo. Co traballo individual preténdese favorecer a
autonomía persoal do alumnado a través de diferentes tarefas como resolución
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
164
de exercicios e prácticas. Co traballo en grupo preténdese favorecer a
aprendizaxe cooperativa así como contribuír positivamente á convivencia no
centro a través da realización de proxectos.
De forma moi esquemática, o método de proxectos consta de catro etapas:
observar, deseñar, construír e avaliar. Unha vez concluído o proceso, o
alumnado terá aprendido a:
• Identificar problemas que precisan unha solución.
• Determinar as condicións que debe cumprir a solución a un problema.
• Analizar as solucións existentes valorando posibles melloras.
• Deseñar unha solución a través da realización da documentación
técnica.
• Executar o deseño planificando previamente a distribución de tarefas e
tempos e a dispoñibilidade das ferramentas necesarias.
• Analizar o resultado do proceso
A carga horaria da materia é de 3 sesións semanais e realizarase un proxecto
por trimestre, que formarán parte dun proxecto global, permitindo aumentar a
complexidade durante o curso e así adaptarse as capacidades do alumnado.
6. Materiais e recursos didácticos.
Este curso, utilizarase como libro de texto o caderno de traballo da editorial
Santillana: Tecnoloxía 4º ESO. Serie construye. O libro de texto tamén contan
cunha plataforma dixital, na que hai actividades e recursos, que se integrará na
práctica docente se se establece oportuno.
A aula de tecnoloxía está equipada con ferramenta para traballar cos diferentes
tipos de materiais ademáis dun almacén con materiais variados. Tamén conta
cun computador portátil conectado a un proxector para o uso do profesor e
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
165
unha impresora. Para realizar prácticas relacionadas con robótica conta cunha
impresora 3D, 6 robots makeblock, 4 kits de arduino e 2 rapsberry pi3
suministrados pola consellería o curso 2016/17. Ademáis conta con outros
materiais, sensores e compoñentes eléctricos e electrónicos, tres kits Lego
mindstorm EV completos, catro kits con sensores e placa arduino, catro
computadores portátiles e unha impresora 3D mercados co diñeiro recibido
pola participación e premios recibidos nos proxectos Coruña Emprende e
Lanzadeiras Coruña.
A sostibilidade dos talleres depende en boa medida da recuperación de
materiais e compoñentes, por iso desmontamos a maioría dos proxectos
construídos nos cursos anteriores e empregamos materiais de refugallo sempre
que é posible.
A dotación da aula taller está en constante renovación, substituíndo
ferramentas en mal estado e repoñendo materiais conforme vanse utilizando. A
achega de material dos alumnos á realización de proxectos é dunha pila por
grupo de traballo e material de refugallo: rolos de papel, recipientes de plástico,
cartón, etc. (para fomentar o aforro e reutilización de material).
Os principais materiais que se utilizan e as ferramentas que se requiren para a
realización de proxectos están dispoñibles non taller organizadas en caixas
rotuladas. Ademais, cada grupo de taller dispón dunha caixa para gardar o
prototipo construído ao longo de todo o proceso.
O mantemento dos talleres é responsabilidade de todos, disponse de tres
colectores para a eliminación do material de refugallo (madeira, plásticos e
metais, madeira) e empregaranse os cinco últimos minutos de cada clase para
ordenar e limpar. Deste modo a aula queda en boas condicións para a entrada
do seguinte grupo.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
166
O taller está dispoñible as tres sesións á semana de clase de tecnoloxía.
Tamén se utilizará a aula de informática para desenvolver os contidos que así o
requiran. A aula de informática dispón actualmente de 15 equipos con conexión
a internet.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do
alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de
aprendizaxe serán os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta
materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e
darannos unha medida do logro de adquisición de cada estándar de
aprendizaxe. Aos diferentes instrumentos de avaliación chamarémoslles en
xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará
o logro alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao
desenvolvemento dos contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
Considerarase que o alumno alcanza un logro de adquisición mínima de cada
estándar de aprendizaxe, cando a puntuación obtida en cada proba deseñada
sexa de 5 ou superior.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
167
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento
de avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos
das probas realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da
avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios
específicos obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes
aspectos teranse en consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos
como obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas
deben estar numeradas), claridade e corrección das actividades
anteriormente indicadas como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
168
de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación,
deberán presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento
de avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos
das probas realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
169
Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado
na primeira, segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
170
Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promo ción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
171
UNIDADE 3. Tecnoloxía e sociedade
TEB6.1.1. Identifica os cambios tecnolóxicos máis importantes
que se produciron ao longo da historia da humanidade. TEB6.2.1. Analiza obxectos técnicos e a súa relación co
contorno, interpretando a súa función histórica e a evolución
tecnolóxica. TEB6.3.1. Elabora xuízos de valor fronte ao desenvolvemento
tecnolóxico a partir da análise de obxectos, relacionado
inventos e descubertas co contexto en que se desenvolven. TEB6.3.2. Interpreta as modificacións tecnolóxicas, económicas
e sociais en cada período histórico, axudándose de
documentación escrita e dixital.
Realización dun traballo 20
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Peso
UNIDADE 1. Instalacións en viviendas
TEB2.1.1. Diferencia as instalacións típicas nunha vivenda. TEB2.1.2. Describe os elementos que compoñen as instalacións
dunha vivenda. TEB2.4.1. Propón medidas de redución do consumo enerxético
dunha vivenda.
Proba escrita 30
TEB2.2.1. Interpreta e manexa simboloxía de instalacións
eléctricas, calefacción, subministración de auga e saneamento,
aire acondicionado e gas. TEB2.2.2. Deseña con axuda de software unha instalación para
unha vivenda tipo con criterios de eficiencia enerxética.
Realización de planos Deseño dunha vivenda
15
25
UNIDADE 2. Construíndo no taller 1
TEB2.3.1. Realiza montaxes sinxelos e experimenta e analiza o
seu funcionamento. Prácticas no taller
60
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
172
UNIDADE 6. Control e robótica
TEB4.1.1. Describe os compoñentes dos sistemas automáticos. TEB4.1.2. Analiza o funcionamento de automatismos en
dispositivos técnicos habituais, diferenciando entre lazo aberto e
pechado.
Proba escrita 20
TEB4.3.1. Desenvolve un programa para controlar un sistema
automático ou un robot que funcione de forma autónoma en
función da realimentación que recibe do contorno
Desenvolvemento dun
programa de conrol 20
TEB1.3.1. Desenvolve un programa informático sinxelo para
resolver problemas, utilizando unha linguaxe de programación. TEB1.4.1. Utiliza o computador como ferramenta de adquisición
e interpretación de datos, e como realimentación doutros
procesos cos datos obtidos.
Actividades de informática 20
UNIDADE 7. Construíndo no taller 3
TEB4.2.1. Representa e monta automatismos sinxelos. Prácticas no taller
80
UNIDADE 8. Electrónica dixital
TEB3.4.1. Realiza operacións lóxicas empregando a álxebra de
Boole. TEB3.4.2. Relaciona formulacións lóxicas con procesos
técnicos. TEB3.5.1. Resolve mediante portas lóxicas problemas
tecnolóxicos sinxelos.
Proba escrita 40
UNIDADE 4. Electrónica analóxica
TEB3.1.1. Describe o funcionamento dun circuíto electrónico
formado por compoñentes elementais. TEB3.1.2. Explica as características e as funcións de
compoñentes básicos: resistor, condensador, díodo e transistor.
Proba escrita 30
TEB3.2.1. Emprega simuladores para o deseño e a análise de
circuítos analóxicos básicos, utilizando simboloxía axeitada. Prácticas na aula de informática
10
UNIDADE 5. Construíndo no taller 2
TEB3.3.1. Realiza a montaxe de circuítos electrónicos básicos
deseñados previamente. Prácticas no taller
60
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
173
UNIDADE 10. Tecnoloxías da información e da comunic ación
TEB1.1.1. Describe os elementos e os sistemas fundamentais
que se utilizan na comunicación con fíos e sen eles. TEB1.1.2. Describe as formas de conexión na comunicación
entre dispositivos dixitais.
Fichas de traballo 10
TEB1.2.1. Localiza, intercambia e publica información a través
de internet empregando servizos de localización, comunicación
intergrupal e xestores de transmisión de son, imaxe e datos. TEB1.2.2. Coñece as medidas de seguridade aplicables a cada
situación de risco.
Realización de prácticas
10
UNIDADE 9. Neumática e hidráulica
TEB5.1.1. Describe as principais aplicacións das tecnoloxías
hidráulica e pneumática. TEB5.2.1. Identifica e describe as características e o
funcionamento deste tipo de sistemas.
Proba escrita 20
TEB5.3.1. Emprega a simboloxía e a nomenclatura para
representar circuítos que resolvan un problema tecnolóxico. Realización de prácticas 20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
174
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico na aula-taller.
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
175
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
176
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula-taller.
• Prepara o material e guións das prácticas e proxectos que se
desenvolverán na aula-taller.
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
177
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación da práctica na aula-taller
proporcionando unha visión de conxunto ao comezo de cada
bloque de contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula-taller.
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula-taller.
• Promove a participación activa do alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
178
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
• Organiza a aula-taller para que o alumnado dispoña de
espazo e recursos na realización de prácticas e proxectos.
• Evita a repetición de proxectos a fin de introducir elementos
novedosos que motiven ao alumnado.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA-TALLER
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
179
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA-TALLER
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas, proxectos e actividades en xeral que
permitan alcanzar os estándares de aprendizaxe e a
adquisición das competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
180
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación.
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e
avaliación das materias pendentes.
O alumnado de 4º curso da ESO que teña pendente a materia tecnoloxía de 3º da ESO
e/ou tecnoloxía de 2º ESO deben entregar, nas datas previstas polo departamento, tres
traballos, un por avaliación, que inclúa:
• Esquema das diferentes unidades didácticas.
• Desenvolvemento dos diferentes contidos das unidade s, incidindo nos puntos
indicados no guión que se lles entregará.
• Exercicios prácticos que axuden a afianzar os contidos de cada unidade
Este traballo será entregado para ser correxido e avaliado ó xefe de departamento
do departamento de tecnoloxía.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
181
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.
Os alumnos que entreguen o traballo indicado no plan de recuperación, e que obteñan
una cualificación positiva neles, recuperarán a asignatura. A nota máxima que os alumnos
poderán acadar elaborando estes exercicios ou traballos será de sete sobre dez.
Nos casos de:
- querer obter unha cualificación superior,
- non entregar parte ou a totalidade dos traballos,
- ou non obter unha cualificación positiva neles,
deberán presentarse a un exame final.
Este exame final incluirá preguntas relativas aos contidos mínimos de tódalas unidades
didácticas, nas que se valorará a adquisición e comprensión de conceptos. Neste caso, o
alumno recuperará a asignatura se obtén una nota de cinco ou superior neste exame.
A data do exame final (no mes de maio), será publicada pola xefatura de estudos do
centro.
Os criterios de cualificación dos traballos serán os seguintes:
• Entrega na data prevista e polo procedemento axeitado.
• Presentación.
• Claridade no esquema realizado.
• Contido do desenvolvemento das unidades.
• Debuxos e imaxes explicativas.
• Correcta realización dos exercicios empregando as unidades axeitadas.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
182
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou
colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos
seus resultados.
O comenzo do curso, os profesores da materia realizarán aos seus alumnos
unha proba inicial de avaliación. Ten como finalidade detectar o nivel de
coñecementos previos de diferentes aspectos tecnolóxicos (electricidade,
debuxo, estruturas, mecanismos, etc), coñecementos informáticos (programas
que empregan, especificacións que coñecen, etc) sempre adaptados ó nivel no
que nos atopamos. A partir da súa corrección o profesor poderá adaptar os
contidos e a metodoloxía a cada grupo. Tamén servirá para comprobar se as
capacidades adquiridas durante o curso anterior son as esperadas e axudará a
detectar o alumnado que precisa de necesidades educativas específicas.
Esta avaliación realizarase na primeira quincena do curso, e será o paso previo
para valorar a situación do alumno en canto ao grao de desenrolo das
competencias clave na sesión de avaliación inicial.
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un
modelo de ensino adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos
alumnos de xeito individual, serán os profesores os que concreten e
desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás necesidades peculiares de cada
alumno/a.
Se se detectan necesidades educativas especiais preveranse as seguintes
medidas de reforzo:
• Atención individual intensiva na realización de prácticas.
• Subministración de material de apoio na aula.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
183
• Ampliación de tempo na realización de probas.
• Apoios en pequeno grupo.
• Realización de tarefas en grupo.
• Adaptación curricular, de ser o caso.
Para o alumnado que supere amplamente os obxectivos mínimos preveranse
as seguintes medidas de ampliación:
• Realización de exercicios máis complexos que favorezan a aprendizaxe
autónoma.
• Iniciación ou profundización no coñecemento de novos conceptos.
Estas medidas serán aplicadas no marco da metodoloxía descrita dentro desta
programación.
12. Concreción dos elementos transversais que se
traballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se
traballen en todas as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e
escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da información e da
comunicación, o emprendemento, e a educación cívica e constitucional. É
evidente, que na materia de Tecnoloxía as tecnoloxías da información e da
comunicación e o emprendemento serán os elementos que se traballarán
con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de tecnoloxía se desenvolverán outros elementos
transversais como:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
184
Educación ambiental: analizando a importancia sobre situacións que afectan
ao medio ambiente, a importancia da reutilización e da reciclaxe para colaborar
a reducir o consumo de materia prima, etc...
Educación para o consumidor : fomentando o consumo racional de materiais.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que
o coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de
sexos, e demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os
mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en grupo poden
desenvolverse actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a
axuda mutua, o esforzo, a constancia e o traballo responsable.
13. Actividades complementarias e extraescolares.
Proponse a visita ao MUNCYT no segundo ou terceiro trimestre, que servirá
para reforzar os contidos da unidade 10.
Dentro deste grupo de actividades inclúese tamén a asistencia a charlas que
poidan xurdir durante o curso que serán reflectidas na memoria final do
departamento.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das
programacións didácticas en relación cos resultado s
académicos e procesos de mellora.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
185
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos
e destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa
programación didáctica.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados
obtidos e do desenvolvemento da programación que serán indicados na
memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos
materiais didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas
que nos indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas
non entenderon, entre outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do
seu propio traballo. Esto realizarase a modo de cuestionario ao remate do
curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para garantir a liberdade de
expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para modificar
aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía a
empregar e a práctica docente, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que
debateremos nas reunións do departamento realizadas durante o curso, para
mellorar os resultados na nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
186
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os
docentes, destes co resto do profesorado, así como a convivencia
en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro,
a planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración do libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
187
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA PROGRAMACIÓN. FOL LA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1
2
3
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
4º A % % % % %
% % % % %
% % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
4
5
6
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
4º A % % % % %
% % % % %
% % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
188
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
7
8
9
10
NOTAS FINAIS
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
4º A % % % % %
% % % % %
% % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
189
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi
fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi
alto
Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi
ben
Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difícile
s
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísi
mo
Porque…
11. Na aula taller recibiches por parte do
profesor unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
13. O equipamento da aula-taller de
tecnoloxía pareceuche…
Incompleta suficiente moi completa
14. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
15. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
190
MATERIA: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E DA
COMUNICACIÓN. 4º ESO.
1. Introducción.
As tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) desenvolven un papel
fundamental na sociedade actual, porque proporcionan un conxunto de
coñecementos e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades individuais e
colectivas. Neste sentido, as TIC achéganlle ao currículo a capacidade de analizar e
redeseñar a relación entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais, ámbito
no que a innovación e a condición de inmediata que lle son propias dotan esta
materia dunha grande relevancia educativa. Na resolución de problemas coas TIC
conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o
carácter emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía
autónoma e competente. Ademais, o coñecemento das novas tecnoloxías
proporciona unha imprescindible perspectiva científico-tecnolóxica sobre a
necesidade de construír unha sociedade formada por unha cidadanía crítica con
respecto ao que acontece arredor dela.
A materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación trata de achegarlle ao
alumnado as habilidades necesarias para adaptarse aos cambios propios deste
ámbito tecnolóxico. Deste xeito, na parte da materia correspondente a cuarto curso
de educación secundaria obrigatoria, os bloques de "Ética e estética da interacción
en rede", de "Seguridade informática" e de "Internet, redes sociais e hiperconexión"
tratan aspectos das redes moi relacionados entre si, que é necesario que o
alumnado domine para que poida desenvolverse con soltura e seguridade nos
ámbitos profesional e persoal. O bloque de "Computadores, sistemas operativos e
redes" abonda en aspectos de configuración dos computadores e de instalación de
aplicación cos que as persoas usuarias deben familiarizarse para utilizar
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
191
computadores e aplicacións xunto con outros dispositivos hoxe imprescindibles,
como teléfonos intelixentes e táboas, ou para utilizar as posibilidades de
conectividade das TIC. O bloque de "Organización, deseño e produción de
información dixital" e o de "Publicación e difusión de contidos" tratan os aspectos
que poden necesitarse para producir documentos e difundilos, ademais dalgúns
temas relacionados co soporte das publica-cións, como son o tratamento de datos, a
xeración de informes e a incorporación de elementos gráficos e audiovisuais nos
documentos.
Como noutras materias que tratan aspectos tecnolóxicos, nesta intégranse
coñecementos de carácter matemático e científico, ademais de que é frecuente que
as TIC se utilicen para resolver problemas específicos doutras disciplinas,
conseguindo un enfoque interdisciplinar, xa que logo, favorecerá a conexión con
outras materias e mesmo con diversos temas de actualidad.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de TIC´s ao desenvolvemento das competencias clave
dependerá en grande medida do tipo de actividades seleccionado; é dicir, da
metodoloxía empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
192
desenvolverase na medida en que o alumnado adquira e utilice adecuadamente
vocabulario tecnolóxico, elabore informes técnicos, explique conceptos ou elabore e
expoña información. A competencia matemática e as competencias básicas en
ciencia e tecnoloxía , principais competencias que se desenvolven nesta materia,
poden alcanzarse calculando magnitudes e parámetros, e aplicando técnicas de
medición e de análise gráfica no contexto do proceso de resolución técnica de
problemas, ou construíndo obxectos e verificando o seu funcionamento,
competencias que tamén se favorecen utilizando ferramentas e máquinas,
analizando procesos e sistemas tecnolóxicos ou mediante a análise e a valoración
das repercusións ambientais da actividade tecnolóxica. A competencia dixital
desenvolverase co emprego constante das tecnoloxías da información e da
comunicación para procurar e almacenar información, para obter e presentar datos,
e para simular circuítos, sistemas e procesos tecnolóxicos, ou para controlar e
programar sistemas automáticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender , as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe, e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os
resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e con
grupos de forma democrática e respecte a diversidade e as normas, e tamén
mediante a análise da interacción entre o desenvolvemento tecnolóxico e os
cambios socioeconómicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a
través do deseño, da planificación e da xestión de proxectos tecnolóxicos ao
transformar as ideas propias en dispositivos, circuítos ou sistemas. E a conciencia e
as expresións culturais reflíctense na análise da influencia dos fitos tecnolóxicos en
distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
En función da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata as TIC´s, esta materia
ofrece, sen dúbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno
social e tecnolóxico e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
193
tanto co contexto profesional como coa participación cidadá e co desenvolvemento
persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias
clave pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de
aprendizaxe avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta
programación.
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
axuda da seguinte táboa:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
194
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo
con dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5)
Media
Utiliza un vocabulario técnico preciso
Elabora programas e documentos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Configura e administra máquinas e sistemas operativos
Aplica técnicas de tratamento e almacenamento de
datos
Asume hábitos seguros no contexto das redes de
comunicación
Analiza o funcionamento de programas, aplicacións e
sistemas operativos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en
ciencia e
tecnoloxía Analiza e valora as repercusións dos hábitos sociais en
internet
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula sistemas Competencia
dixital Elabora programas ou utilidades informáticas que
sirvan para resolver problemas
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os
resultados
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
195
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática
Respecta a diversidade e as normas Competencias
sociais e cívicas Analiza o desenvolvemento das TIC e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e
espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos informáticos
sinxelos ao transformar ideas propias en programas ou
en documentos
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos técnicos das TIC en
distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
196
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que a ESO contribuirá a desenvolver no alumnado as
capacidades que lle permitan:
a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos
no respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a
solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os
dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes,
como valores comúns dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da
cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en
equipo, como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da
aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e
oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo
ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os
estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres, así como calquera
manifestación de violencia contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e
nas súas relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos
de calquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os
conflitos.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para
adquirir novos coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica
no campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
197
f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en
materias, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en
diversos campos do coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o
sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender,
planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega
e na lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na
lectura e no estudo da literatura.
i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira
apropiada.
l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e
das outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e
homes que realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a
outras culturas do mundo.
m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas,
respectar as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e
incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o
desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da
sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais
relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente,
contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.
n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións
artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
198
ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico
e artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a
diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas,
desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.
o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento
fundamental para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación
interpersoal e expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a
comunicación con outras linguas, en especial coas pertencentes á comunidade
lusófona.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
199
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Ética e estética na interacción en rede.
Bloque 2. Computadores, sistemas operativos e redes.
Bloque 3. Organización, deseño e producción de información dixital.
Bloque 4. Seguridade informática.
Bloque 5. Publicación e difusión de contidos.
Bloque 6. Internet, redes sociais e hiperconexión.
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didácticas deseñadas resúmese:
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 O ordenador 6
2 Ética e estética na interacción en rede 6
3 Ofimática e maquetaxe 12
4 Follas de cálculo 12
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
200
2ª AVALIACIÓN
5 Base de datos 12
6
Presentacións e tratamento dixital de
imaxes 24
3ª AVALIACIÓN
7 Seguridade informática 6
8 Internet e redes sociais 9
9 Páxinas web 12
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
201
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa temporalización, o seu grao mínimo de
consecución (ou se é mínimo exixible) e os instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas.
Tamén se reflicten os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e competencias clave relacionados con cada estándar de
aprendizaxe.
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 1. O ordenador
TICB2.1.1. Realiza
operacións básicas de
organización e
almacenamento da
información.
Realiza
operacións
básicas de
organización e
almacenamento
da información.
CD
CMCCT.
CAA
f B2.1. Funcións de
configuración dos
equipamentos
informáticos.
B2.1. Utilizar e
configurar
equipamentos
informáticos,
identificando os
elementos que os
configuran e a súa
función no conxunto.
TICB2.1.2. Configura
elementos básicos do
sistema operativo e de
accesibilidade do
equipamento informático.
Primeira
avaliación
Configura
elementos
básicos do
sistema operativo
e de
accesibilidade do
equipamento
informático.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
202
f B2.2. Instalación e
eliminación de
software de propósito
xeral.
B2.2. Xestionar a
instalación e
eliminación de software
de propósito xeral.
TICB2.2.1. Resolve
problemas vinculados aos
sistemas operativos e ás
aplicacións e os programas
vinculados a estes.
Primeira
avaliación
Resolve algúns
problemas
vinculados aos
sistemas
operativos e ás
aplicacións e os
programas
vinculados a
estes.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CAA
a
f
B2.3. Utilización de
software de
comunicación entre
equipamentos e
sistemas.
B2.3. Utilizar software
de comunicación entre
equipamentos e
sistemas.
TICB2.3.1. Administra o
equipamento con
responsabilidade e coñece
aplicacións de comunicación
entre dispositivos.
Primeira
avaliación
Administra o
equipamento con
responsabilidade
e coñece
aplicacións
básicas de
comunicación
entre dispositivos.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
203
f B2.4. Arquitectura
dun computador:
compoñentes básicos
e características.
B2.4. Coñecer a
arquitectura dun
computador,
identificando os seus
compoñentes básicos,
e describir as súas
características.
TICB2.4.1. Analiza e coñece
diversos compoñentes
físicos dun computador, as
súas características
técnicas e as conexións
entre eles.
Primeira
avaliación
Analiza e coñece
algúns
compoñentes
físicos básicos
dun computador,
as súas
características
técnicas e as
conexións entre
eles.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
f B2.5. Elementos e
sistemas para a
comunicación con fíos
e sen eles.
B2.5. Analizar os
elementos e os
sistemas que
configuran a
comunicación con fíos
e sen eles.
TICB2.5.1. Describe as
formas de conexión na
comunicación entre
dispositivos dixitais.
Primeira
avaliación
Describe as
formas de
conexión básicas
na comunicación
entre dispositivos
dixitais.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
204
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 2. Ética e estética na interacción en rede
TICB1.1.1. Interactúa con
hábitos adecuados en
contornos virtuais.
Interactúa con
hábitos adecuados
en contornos
virtuais.
CSC
a
b
f
g
h
i
o
B1.1. Políticas de
seguridade para a
protección do individuo
na interacción coa
rede. Contrasinais.
Condutas e hábitos
seguros.
B1.2. Intercambio e
publicación de
información dixital na
rede. Seguridade e
responsabilidade no
uso dos servizos de
publicación.
B1.1. Adoptar condutas
e hábitos que permitan a
protección do individuo
na súa interacción na
rede. TICB1.1.2. Aplica políticas
seguras de utilización de
contrasinais para a protección
da información persoal.
Primeira
avaliación
Aplica políticas
seguras de
utilización de
contrasinais para a
protección da
información
persoal.
Proba escrita
Realización de traballo
CMCCT.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
205
a
b
f
g
h
i
ñ
o
B1.3. Dereitos de
propiedade intelectual
e de explotación dos
materiais aloxados na
web. Tipos de
licenzas de
distribución.
B1.2. Acceder a
servizos de
intercambio e
publicación de
información dixital con
criterios de seguridade
e uso responsable.
TICB1.2.1. Realiza
actividades con
responsabilidade sobre
conceptos como a
propiedade e o intercambio
de información.
Primeira
avaliación
Realiza
actividades con
responsabilidade
sobre conceptos
como a
propiedade e o
intercambio de
información.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CAA
CSC
CCEC
TICB1.3.1. Consulta
distintas fontes e navega
coñecendo a importancia da
identidade dixital e os tipos
de fraude da web.
Consulta distintas
fontes e navega
coñecendo a
importancia da
identidade dixital
e os tipos de
fraude da web.
CD
CAA
CSC
a
g
h
i
m
ñ
B1.4. Propiedade e
distribución do
software e da
información. Tipos de
licenzas de uso e
distribución.
B1.5. Identidade
dixital, privacidade e
seguridade.
Desenvolvemento de
actitudes de
protección activa ante
dos intentos de
fraude.
B1.3. Recoñecer e
comprender os
dereitos dos materiais
aloxados na web.
TICB1.3.2. Diferencia o
concepto de materiais
suxeitos a dereitos de
autoría e materiais de libre
distribución.
Primeira
avaliación
Diferencia o
concepto de
materiais suxeitos
a dereitos de
autoría e
materiais de libre
distribución.
Proba escrita
Realización de traballo CD
CSC
CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
206
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 3. Ofimática e maquetaxe
f
g
h
i
m
ñ
a
o
B3.1. Procesos de
produción de
documentos con
aplicacións ofimáticas
e de deseño gráfico.
Maquetaxe.
Importación de
imaxes e gráficos.
B3.2. Formatos
abertos e estándares
de formato na
produción de
documentación.
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio para a
produción de
documentos.
TICB3.1.1. Elabora e
maqueta documentos de
texto con aplicacións
informáticas que facilitan a
inclusión de táboas, imaxes,
fórmulas, gráficos, así como
outras posibilidades de
deseño, e interactúa con
outras características do
programa.
Primeira
avaliación
Elabora e
maqueta
documentos de
texto sinxelos con
aplicacións
informáticas que
facilitan a
inclusión de
táboas, imaxes,
fórmulas, gráficos,
así como outras
posibilidades de
deseño, e
interactúa con
outras
características do
programa.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
207
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 4. Follas de cálculo
f
g
h
i
m
ñ
a
o
B3.3. Operacións
básicas en follas de
cálculo. Creación de
gráficos. Elaboración
de informes sinxelos.
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio para a
produción de
documentos.
TICB3.1.2. Produce
informes que requiren o
emprego de follas de
cálculo, que inclúan
resultados textuais,
numéricos e gráficos.
Primeira
avaliación
Produce informes
que requiren o
emprego de follas
de cálculo
básicas, que
inclúan resultados
textuais,
numéricos e
gráficos.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
208
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 5. Base de datos
f
g
h
i
m
ñ
a
o
B3.4. Organización da
información en bases
de datos. Realización
de consultas básicas
e xeración de
documentos.
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio para a
produción de
documentos.
TICB3.1.3. Elabora bases
de datos sinxelas e utiliza a
súa funcionalidade para
consultar datos, organizar a
información e xerar
documentos.
Segunda
avaliación
Elabora bases de
datos sinxelas e
utiliza a súa
funcionalidade
para consultar
datos, organizar a
información e
xerar documentos
básicos.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
209
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 6. Presentacións e tratamento dixital de imaxes
c
f
g
h
i
m
ñ
o
B3.5. Tipos de
presentacións e
estrutura do contido.
Deseño da estrutura e
de elementos gráficos
adecuados para o
público obxectivo.
Importación de
elementos
multimedia, de
imaxes e de gráficos.
B3.6. Edición e
montaxe de materiais
audiovisuais a partir
de fontes diversas.
Captura de imaxe, de
audio e de vídeo, e
conversión a outros
formatos.
B3.2. Elaborar contidos
de imaxe, audio e
vídeo, e desenvolver
capacidades para
integralos en diversas
producións.
TICB3.2.1. Integra
elementos multimedia,
imaxe e texto na
elaboración de
presentacións, adecuando o
deseño e a maquetaxe á
mensaxe e ao público
obxectivo a quen vai
dirixido.
Segunda
avaliación
Integra elementos
multimedia, imaxe
e texto na
elaboración de
presentacións
sinxelas
adecuando o
deseño e a
maquetaxe á
mensaxe e ao
público obxectivo
a quen vai
dirixido.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
CAA
CSIEE
CCEC
CSC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
210
B3.7. Tratamento
básico da imaxe
dixital. Exposición,
saturación,
luminosidade e
contraste. Resolución
e formatos.
TICB3.2.2. Emprega
dispositivos de captura de
imaxe, audio e vídeo, edita
a información mediante
software específico e crea
novos materiais en diversos
formatos.
Emprega
dispositivos de
captura de imaxe,
audio e vídeo,
edita a
información
básica mediante
software
específico e crea
novos materiais
en diversos
formatos.
CD
CMCCT.
CCL
CAA
CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
211
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 7. Seguridade informática
TICB4.1.1. Analiza e coñece
dispositivos físicos e
características técnicas, de
conexión e de intercambio
de información entre eles.
Analiza e coñece
dispositivos
físicos básicos e
características
técnicas, de
conexión e de
intercambio de
información entre
eles.
CD
CMCCT.
TICB4.1.2. Coñece os riscos
de seguridade e emprega
hábitos de protección
adecuados.
Coñece os riscos
de seguridade e
emprega hábitos
de protección
adecuados.
CD
CMCCT.
a
f
B4.1. Procedementos
de intercambio de
información entre
dispositivos físicos de
características
técnicas diversas.
B4.2. Riscos de
seguridade para
sistemas, aplicacións
e datos. Hábitos de
protección.
B4.3. Medidas de
seguridade activa e
pasiva. Actualización
do software. Antivirus
e devasas.
B4.1. Adopta condutas
de seguridade activa e
pasiva na protección
de datos e no
intercambio de
información.
TICB4.1.3. Describe a
importancia da actualización
do software e do emprego
de antivirus e de devasas
para garantir a seguridade.
Terceira
avaliación
Describe a
importancia da
actualización do
software e do
emprego de
antivirus e de
devasas para
garantir a
seguridade.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
212
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 8. Internet e redes sociais
TICB6.1.1. Elabora
materiais para a web que
permiten a accesibilidade á
información multiplataforma.
Elabora materiais
básicos para a
web que permiten
a accesibilidade á
información
multiplataforma.
CD
CMCCT.
CSIEE
TICB6.1.2. Realiza
intercambio de información
en distintas plataformas nas
que está rexistrado/a e que
ofrecen servizos de
formación, lecer, etc.
Realiza algún
intercambio de
información en
distintas
plataformas nas
que está
rexistrado/a
CD
CMCCT.
CCL
CAA
CSC
a
b
f
g
h
i
m
ñ
o
B6.1. Creación e
publicación na web de
materiais
multiplataforma
accesibles.
B6.2. Recursos e
plataformas de
formación a distancia,
emprego e saúde.
B6.3. Administración
electrónica e
comercio electrónico:
intercambios
económicos e
seguridade.
B6.4. Sincronización
entre dispositivos
móbiles e
computadores.
B6.1. Desenvolver
hábitos no uso de
ferramentas que
permitan a
accesibilidade ás
producións desde
diversos dispositivos
móbiles.
TICB6.1.3. Sincroniza a
información entre un
dispositivo móbil e outro
dispositivo.
Terceira
avaliación
Sincroniza a
información entre
un dispositivo
móbil e outro
dispositivo.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
213
a
b
f
g
i
m
ñ
o
B6.5. Redes sociais.
Privacidade e
seguridade persoal na
interacción en redes
sociais.
B6.2. Empregar o
sentido crítico e
desenvolver hábitos
adecuados no uso e no
intercambio da
información a través de
redes sociais e
plataformas.
TICB6.2.1. Participa
activamente en redes
sociais con criterios de
seguridade.
Terceira
avaliación
Participa en redes
sociais con
criterios de
seguridade. Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
CAA
CSC
CSIEE
f
m
ñ
B6.6. Utilización de
canles de distribución
de contidos
multimedia para
distribución de
materiais propios.
B6.3. Publicar e
relacionar mediante
hiperligazóns
información en canles
de contidos
multimedia,
presentacións, imaxe,
audio e vídeo.
TICB6.3.1. Emprega canles
de distribución de contidos
multimedia para aloxar
materiais propios e
enlazalos noutras
producións.
Terceira
avaliación
Emprega canles
de distribución
básicos de
contidos
multimedia para
aloxar materiais
propios e
enlazalos
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
CSC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
214
Tecnoloxías da Información e da Comunicación 4º ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 9. Páxinas web
b
f
B5.1. Compartición de
recursos en redes
locais e en internet.
B5.1. Utilizar
dispositivos de
intercambio de
información coñecendo
as características da
comunicación ou da
conexión entre eles.
TICB5.1.1. Realiza
actividades que requiren
compartir recursos en redes
locais e virtuais.
Terceira
avaliación
Realiza
actividades que
requiren compartir
recursos en redes
locais e virtuais.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CAA
CSC
TICB5.2.1. Integra e
organiza elementos textuais
e gráficos en estruturas
hipertextuais.
Integra e organiza
elementos
textuais e gráficos
en estruturas
hipertextuais.
CD
CMCCT.
CCL
CAA
a
f
g
h
i
m
ñ
o
B5.3. Deseño de
páxinas web sinxelas.
B5.2. Elaborar e
publicar contidos na
web que integren
información textual,
numérica, sonora e
gráfica. TICB5.2.2. Deseña páxinas
web e coñece os protocolos
de publicación, baixo
estándares adecuados e
con respecto aos dereitos
de propiedade.
Terceira
avaliación
Deseña páxinas
web e coñece os
protocolos de
publicación, baixo
estándares
adecuados e con
respecto aos
dereitos de
propiedade.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
CSC
CSIEE
CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
215
a
b
c
g
h
i
m
ñ
o
B5.4. Creación e
publicación na web.
Estándares de
publicación.
B5.5. Traballo
colaborativo con
servizos na nube e
coas ferramentas das
TIC de carácter
social.
B5.3. Coñecer os
estándares de
publicación e
empregalos na
produción de páxinas
web e coas
ferramentas das TIC
de carácter social.
TICB5.3.1. Participa
colaborativamente en
diversas ferramentas das
TIC de carácter social e
xestiona os propios.
Terceira
avaliación
Participa
colaborativamente
en diversas
ferramentas das
TIC de carácter
social e xestiona
os propios.
Proba escrita
Realización de traballo
CD
CMCCT.
CCL
CAA
CSIEE
CSC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
216
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, as TIC admiten tratamentos moi diversos,
porque serven tanto para integrar as restantes materias do currículo como para
afondar en aspectos moi específicos, como a programación ou as comunicacións,
sen esquecer que son especialmente indicadas para reflexionar sobre os temas
tecnolóxicos e de actualidade.
Esta materia caracterízase pola realización de actividades nas que se desenvolven
destrezas técnicas para acceder ás redes de información, que tamén se comparte, e
se utilizan aplicacións informáticas de propósito xeral. Neste contexto, a iniciativa, a
colaboración e o respecto polas normas de seguridade e polos dereitos dos
colectivos relacionados coa cultura ou coa produción de programas informáticos son
tan importantes como o dominio dos recursos informáticos e das redes de
comunicacións.
A participación pode potenciarse nesta materia mediante a exposición de traballos, a
resolución colaborativa de problemas mediante a realización de proxectos
informáticos, a utilización colectiva de recursos virtuais ou a procura e a análise de
información en internet, aspectos que tamén favorecen a propia aprendizaxe.
Na ensinanza das TIC resulta, daquela, adecuado reflexionar e traballar en grupo
procurando solucións a problemas concretos onde se poidan aplicar os
coñecementos adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para
fomentar o espírito emprendedor.
Se utilizará a aula de informática para desenvolver os contidos que así o requiran. A
aula de informática dispón actualmente de 15 equipos con conexión a internet.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
217
A materia desenvolverase na aula de informática, aínda que en ocasións, para
realizar determinadas actividades, sairase da aula para tomar imaxes, gravar vídeos
e son, realizar entrevistas, tomas de datos, etc.
Dado o elevado número de alumnos matriculados, non todos os alumnos poderán
dispoñer dun computador para o seu uso individual, polo que se alternarán as
actividades que os alumnos realizarán de forma individual con algunhas que
realizarán en parella e outras en grupo.
Evidentemente, non todas as actividades teñen o mesmo grao de dificultade nin
todas están pensadas para ser desenvolvidas no mesmo tempo. Será tarefa do
profesor a selección das mesmas en función da súa adecuación á marcha do grupo.
É máis, será posible adaptarse a diferentes ritmos de aprendizaxe dentro da mesma
clase, encomendando a diferentes estudantes distintas actividades, en función da
súa actitude ante a materia, das súas aptitudes ou dos seus intereses.
A carga horaria da materia é moi reducida (3 horas semanais), para desenvolver
todos os contidos que establece o real decreto, polo que a temporalización
programada é moi probable que sufra modificacións durante o curso.
6. Materiais e recursos didácticos.
Se utilizará a aula de informática para desenvolver os contidos que así o requiran. A
aula de informática dispón actualmente de 15 equipos con conexión a internet.
Nesta materia, non se empregará libro de texto. Os alumnos elaborarán os seus
propios apuntamentos a partir das explicacións do profesor, de procura de
información e de fichas de traballo que se lles entreguen.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
218
O emprego de diferentes materiais é imprescindible para o seu adecuado
desenvolvemento:
• Ordenadores para os alumnos.
• Micrófonos e auriculares.
• Ordenador do profesor conectado ao proxector e a uns altofalantes.
• Acceso a Internet.
• Cámara de fotos é cámara de vídeo dixital , para o desenrolo do bloque 3
do currículo (se así o decide o profesor, os alumnos poderán empregar as
cámaras dos seus teléfonos móbiles).
• Memorias flash de almacenamento de datos para facer copias de seguridade
dos traballos realizados polos alumnos (serán aportadas polos alumnos).
• Software libre .
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do
alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe
serán os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos
unha medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos
diferentes instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o
logro alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
219
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe
serán os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos
unha medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos
diferentes instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o
logro alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
C) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das
probas realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da
avaliación.
D) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
220
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben
estar numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente
indicadas como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: C) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
221
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das
probas realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota. Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
D) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na
primeira, segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
222
Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
223
� e a cualificación final da avaliación extraordinaria. As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Peso
UNIDADE 1. O ordenador
TICB2.1.1. Realiza operacións básicas de organización e
almacenamento da información.
TICB2.1.2. Configura elementos básicos do sistema operativo e
de accesibilidade do equipamento informático.
TICB2.2.1. Resolve problemas vinculados aos sistemas
operativos e ás aplicacións e os programas vinculados a estes.
TICB2.3.1. Administra o equipamento con responsabilidade e
coñece aplicacións de comunicación entre dispositivos.
TICB2.4.1. Analiza e coñece diversos compoñentes físicos dun
computador, as súas características técnicas e as conexións
entre eles.
TICB2.5.1. Describe as formas de conexión na comunicación
entre dispositivos dixitais.
Proba escrita
Realización de traballos
5
15
UNIDADE 2. Ética e estética na interacción en rede
TICB1.1.1. Interactúa con hábitos adecuados en contornos
virtuais.
TICB1.1.2. Aplica políticas seguras de utilización de contrasinais
para a protección da información persoal.
TICB1.2.1. Realiza actividades con responsabilidade sobre
conceptos como a propiedade e o intercambio de información.
TICB1.3.1. Consulta distintas fontes e navega coñecendo a
importancia da identidade dixital e os tipos de fraude da web.
TICB1.3.2. Diferencia o concepto de materiais suxeitos a
dereitos de autoría e materiais de libre distribución.
Proba escrita
Realización de traballos
5
15
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
224
UNIDADE 3. Ofimática e maquetaxe
TICB3.1.1. Elabora e maqueta documentos de texto con
aplicacións informáticas que facilitan a inclusión de táboas,
imaxes, fórmulas, gráficos, así como outras posibilidades de
deseño, e interactúa con outras características do programa.
Proba escrita
Realización de traballos
10
30
UNIDADE 4. Follas de cálculo
TICB3.1.2. Produce informes que requiren o emprego de follas
de cálculo, que inclúan resultados textuais, numéricos e
gráficos.
Proba escrita
Realización de traballos
10
30
UNIDADE 5. Base de datos
TICB3.1.3. Elabora bases de datos sinxelas e utiliza a súa
funcionalidade para consultar datos, organizar a información e
xerar documentos.
Proba escrita
Realización de traballos
10
30
UNIDADE 6. Presentacións e tratamento dixital de i maxes
TICB3.2.1. Integra elementos multimedia, imaxe e texto na
elaboración de presentacións, adecuando o deseño e a
maquetaxe á mensaxe e ao público obxectivo a quen vai
dirixido.
Proba escrita
Realización de traballos
10
30
TICB3.2.2. Emprega dispositivos de captura de imaxe, audio e
vídeo, edita a información mediante software específico e crea
novos materiais en diversos formatos.
Proba escrita
Realización de traballos
10
30
UNIDADE 7. Seguridade informática
TICB4.1.1. Analiza e coñece dispositivos físicos e
características técnicas, de conexión e de intercambio de
información entre eles.
TICB4.1.2. Coñece os riscos de seguridade e emprega hábitos
de protección adecuados.
TICB4.1.3. Describe a importancia da actualización do software
e do emprego de antivirus e de devasas para garantir a
seguridade.
Proba escrita
Realización de traballos
5
15
UNIDADE 8. Internet e redes sociais
TICB6.1.1. Elabora materiais para a web que permiten a
accesibilidade á información multiplataforma.
TICB6.1.2. Realiza intercambio de información en distintas
plataformas nas que está rexistrado/a e que ofrecen servizos de
formación, lecer, etc.
TICB6.1.3. Sincroniza a información entre un dispositivo móbil e
outro dispositivo.
TICB6.2.1. Participa activamente en redes sociais con criterios
de seguridade.
Proba escrita
Realización de traballos
10
20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
225
TICB6.3.1. Emprega canles de distribución de contidos
multimedia para aloxar materiais propios e enlazalos noutras
producións.
UNIDADE 9. Páxinas web
TICB5.1.1. Realiza actividades que requiren compartir recursos
en redes locais e virtuais.
TICB5.2.1. Integra e organiza elementos textuais e gráficos en
estruturas hipertextuais.
TICB5.2.2. Deseña páxinas web e coñece os protocolos de
publicación, baixo estándares adecuados e con respecto aos
dereitos de propiedade
TICB5.3.1. Participa colaborativamente en diversas ferramentas
das TIC de carácter social e xestiona os propios.
Proba escrita
Realización de traballos
10
30
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
226
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico na aula-taller.
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
227
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
228
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula-taller.
• Prepara o material e guións das prácticas e proxectos que se
desenvolverán na aula-taller.
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
229
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula
• Promove a participación activa do alumnado.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
230
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA DE INFORMÁTICA
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas e actividades en xeral que permitan
alcanzar os estándares de aprendizaxe e a adquisición das
competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
231
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os
alumnos está anexado ao apartado correspondente desta programación.
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e
avaliación das materias pendentes
Non hai alumnos con TIC pendente xa que é o primeiro curso na que se imparte a
materia.
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas
que se poidan adoptar como consecuencia dos seus re sultados
O comenzo do curso, os profesores da materia realizarán aos seus alumnos unha proba
inicial de avaliación, xa que a realidade da aula aconsella realizala xa que aínda que
todos os alumnos teñen uns coñecementos básicos de uso das TIC, podemos atopar
niveis moi diferentes.
Realizarase por tanto unha proba de coñecementos previos, para poder establecer
niveis e adecuar as actividades segundo os resultados obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
232
A partir da súa corrección o profesor poderá adaptar os contidos e a metodoloxía a cada
grupo. Tamén servirá para comprobar as capacidades adquiridas no uso das TIC e
axudará a detectar o alumnado que precisa de necesidades educativas específicas.
Esta avaliación realizarase na primeira quincena do curso, e será o paso previo para
valorar a situación do alumno en canto ao grao de desenrolo das competencias clave na
sesión de avaliación inicial.
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de
ensino adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual,
serán os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Se se detectan necesidades educativas especiais preveranse as seguintes medidas de
reforzo:
• Atención individual intensiva na realización de prácticas.
• Subministración de material de apoio na aula.
• Ampliación de tempo na realización de probas.
• Apoios en pequeno grupo.
• Realización de tarefas en grupo.
• Adaptación curricular, de ser o caso.
Para o alumnado que supere amplamente os obxectivos mínimos preveranse as
seguintes medidas de ampliación:
• Realización de exercicios máis complexos que favorezan a aprendizaxe
autónoma
• Iniciación ou profundización no coñecemento de novos conceptos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
233
Estas medidas serán aplicadas no marco da metodoloxía descrita dentro desta
programación.
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en
todas as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de TIC as tecnoloxías da
información e da comunicación e a comunicación audi ovisual serán os elementos
que se traballarán con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación se
desenvolverán outros elementos transversais como:
Educación para o consumidor : incidindo nos dereitos que amparan a publicación de
contidos na rede.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en parella ou grupo poden
desenvolverse actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda
mutua, o esforzo, a constancia e o traballo responsable.
Iniciativa empresarial: Coñecendo os sectores económicos que aparecen co uso das
TIC.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
234
13. Actividades complementarias e extraescolares.
Neste curso non está prevista a realización de actividades complementarias e
extraescolares, aínda que non se descarta a posibilidade de incluir algunha durante o
curso que serán reflectidas na memoria final do departamento.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das
programacións didácticas en relación cos resultado s académicos e
procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa
programación didáctica.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon,
entre outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto
realizarase a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano
anónimamente para garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
235
resultará de axuda para modificar aspectos da programación relacionada con algúns
contidos, a metodoloxía a empregar e a práctica docente, ou os procedementos para
realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario
� Reorganización e aproveitamento dos recursos
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración do libro de texto
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
236
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA PROGRAMACIÓN. FOL LA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1 6
2 6
3 12
4 12
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
4º A % % % % %
4º B % % % % %
4º C % % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
5 12
6 24
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
4º A % % % % %
4º B % % % % %
4º C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
237
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
7 6
8 9
9 12
NOTAS FINAIS
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
4º A % % % % %
4º B % % % % %
4º C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
238
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi
fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi
alto
Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi
ben
Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difícile
s
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísi
mo
Porque…
11. Na aula recibiches por parte do profesor
unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
13. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
14. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron mais difíciles
Porque…
15. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Qué crees que deberías facer ti Qué crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
239
MATERIA: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E DA
COMUNICACIÓN I. 1º BACHARELATO.
1. Introducción e contextualización.
As tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) desenvolven un papel
fundamental na sociedade actual, porque proporcionan un conxunto de coñecementos
e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades individuais e colectivas. Neste
sentido, as TIC achéganlle ao currículo a capacidade de analizar e redeseñar a relación
entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais, ámbito no que a innovación e a
condición de inmediata que lle son propias dotan esta materia dunha grande relevancia
educativa. Na resolución de problemas coas TIC conxúganse, ademais da innovación,
elementos como o traballo en equipo ou o carácter emprendedor, que son
imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e competente. Ademais, o
coñecemento das novas tecnoloxías proporciona unha imprescindible perspectiva
científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade formada por
unha cidadanía crítica con respecto ao que acontece arredor dela.
A materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación trata de achegarlle ao
alumnado as habilidades necesarias para adaptarse aos cambios propios deste ámbito
tecnolóxico. Deste xeito, na parte da materia correspondente a cuarto curso de
educación secundaria obrigatoria, os bloques de "Ética e estética da interacción en
rede", de "Seguridade informática" e de "Internet, redes sociais e hiperconexión" tratan
aspectos das redes moi relacionados entre si, que é necesario que o alumnado domine
para que poida desenvolverse con soltura e seguridade nos ámbitos profesional e
persoal. O bloque de "Computadores, sistemas operativos e redes" abonda en
aspectos de configuración dos computadores e de instalación de aplicación cos que as
persoas usuarias deben familiarizarse para utilizar computadores e aplicacións xunto
con outros dispositivos hoxe imprescindibles, como teléfonos intelixentes e táboas, ou
para utilizar as posibilidades de conectividade das TIC. O bloque de "Organización,
deseño e produción de información dixital" e o de "Publicación e difusión de contidos"
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
240
tratan os aspectos que poden necesitarse para producir documentos e difundilos,
ademais dalgúns temas relacionados co soporte das publicacións, como son o
tratamento de datos, a xeración de informes e a incorporación de elementos gráficos e
audiovisuais nos documentos.
Nos dous cursos de bacharelato, a materia de Tecnoloxías da Información e da
Comunicación persegue a consolidación dunha serie de coñecementos tecnolóxicos
indispensables. Así, o bloque "A sociedade da información e o computador" introduce o
alumnado na importancia desta materia na sociedade actual. Os bloques "Arquitectura
de computadores", "Redes de computadores" e "Seguridade" abondan en aspectos
relativos aos compoñentes e á configuración dos computadores, e á súa conexión en
redes. O bloque "Software para sistemas informáticos" afonda no uso de aplicacións de
uso común no mundo actual, tales como as aplicacións ofimáticas de edición de texto,
de cálculo, de elaboración de presentación, de almacenaxe de información e de traballo
con imaxe e vídeo. E os bloques "Programación" e "Publicación e difusión de contidos"
afondan no deseño de programas que permitan dar solucións a problemas do mundo
real, e no uso destes no mundo de internet.
Como noutras materias que tratan aspectos tecnolóxicos, nesta intégranse
coñecementos de carácter matemático e científico, ademais de que é frecuente que as
TIC se utilicen para resolver problemas específicos doutras disciplinas, conseguindo un
enfoque interdisciplinar, xa que logo, favorecerá a conexión con outras materias e
mesmo con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
241
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de TIC ao desenvolvemento das competencias clave
dependerá en grande medida do tipo de actividades; é dicir, da metodoloxía
empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na medida en
que o alumnado adquira e utilice un vocabulario técnico preciso, elabore programas e
documentos, explique conceptos ou elabore e expoña información. A competencia
matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía poden alcanzarse
configurando e administrando máquinas e sistemas operativos, aplicando técnicas de
tratamento e almacenamento de datos ou asumindo hábitos seguros no contexto das
redes de comunicación, competencias que tamén se favorecen analizando o
funcionamento de programas, aplicacións e sistemas operativos, ou mediante a análise
e a valoración das repercusións dos hábitos sociais en internet. A competencia dixital ,
que é a específica desta materia, desenvolverase co emprego constante das TIC para
procurar e almacenar información, para obter e presentar datos e para simular
sistemas, ou para elaborar programas ou utilidades informáticas que sirvan para
resolver problemas.
Para que o alumnado poida aprender a aprender, as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os
resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e con
grupos de forma democrática, e respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante
a análise da interacción entre o desenvolvemento das TIC e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
242
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través
do deseño, da planificación e da xestión de proxectos informáticos sinxelos, ao
transformar as ideas propias en programas ou en documentos. E a conciencia e as
expresións culturais reflíctense na análise da influencia dos fitos técnicos das TIC en
distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
En resumo, a materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación ofrece un
inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e para desenvolver un
conxunto de competencias relacionadas tanto co contexto profesional como coas
formas que a participación cidadá está a adoptar no contexto das TIC que afectan por
igual os ámbitos social e do desenvolvemento persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta programación.
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
axuda da seguinte táboa:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
243
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo
con dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5)
Media
Utiliza un vocabulario técnico preciso
Elabora programas e documentos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Configura e administra máquinas e sistemas operativos
Aplica técnicas de tratamento e almacenamento de datos
Asume hábitos seguros no contexto das redes de
comunicación
Analiza o funcionamento de programas, aplicacións e
sistemas operativos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en ciencia
e tecnoloxía
Analiza e valora as repercusións dos hábitos sociais en
internet
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula sistemas Competencia dixital
Elabora programas ou utilidades informáticas que sirvan para
resolver problemas
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os resultados
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
244
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática
Respecta a diversidade e as normas Competencias
sociais e cívicas
Analiza o desenvolvemento das TIC e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos informáticos sinxelos
ao transformar ideas propias en programas ou en
documentos
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos técnicos das TIC en distintas
culturas e no seu desenvolvemento e progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
245
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que o bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado
as capacidades que lle permitan:
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do
Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a
corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a
sustentabilidade.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma
responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e
resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en
particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación
das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención
especial ás persoas con discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua
castelá.
f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
246
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da
comunicación.
h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito
solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as
habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da
tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o
respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial
referencia ao territorio galego.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como
fontes de formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e
social, e impulsar condutas e hábitos saudables.
o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
247
p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á
súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. A sociedade da información e o computador.
Bloque 2. Arquitectura de computadores.
Bloque 3. Software para sistemas informáticos.
Bloque 4. Redes de computadores.
Bloque 5. Programación.
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didáctica
deseñadas resúmense:
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 Novas tecnoloxías da información e a
comunicación na sociedade 2
2 Hardware 2
3 O sistema operativo 2
4 Edición e presentación de documentos 12
5 Folla de cálculo. 6
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
248
2ª AVALIACIÓN
6 Bases de datos 2
7 Presentacións dixitais 10
8 Tratamento dixital de imaxes 12
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa
temporalización, o seu grao mínimo de consecución (ou se é mínimo exixible) e os
instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas. Tamén
se reflicten os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e competencias clave
relacionados con cada estándar de aprendizaxe.
3ª AVALIACIÓN
9 Edición audiovisual 10
10 Redes de computadores 4
11 Programación 4
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
249
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación Competencias clave
Bloque 1. A sociedade da información e o computador
UNIDADE 1. Novas tecnoloxías da información e a com unicación na sociedade
TIC1B1.1.1. Describe as
diferenzas entre o que se
considera sociedade da
información e sociedade do
coñecemento.
Primeira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de traballo
� CD
� CCL
� CSC
• a
• d
• g
• h
• i
• l
• m
• p
B1.1. Concepto de
sociedade de
información
B1.2. O sector das
TIC: composición e
características.
B1.1. Analizar e
valorar as influencias
das tecnoloxías da
información e da
comunicación na
transformación
da sociedade actual,
tanto nos ámbitos da
adquisición do
coñecemento como
nos da produción.
TIC1B1.1.2. Explica cales
son os novos sectores
económicos que
apareceron como
consecuencia da
xeneralización das
tecnoloxías da
información e da
comunicación.
Primeira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de traballo
� CD
� CSIEE
� CSC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
250
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 2. Arquitectura de computadores
UNIDADE 2. Hardware
TIC1B2.1.1. Describe as
características dos
subsistemas que compoñen
un computador,
identificando os seus
principais parámetros de
funcionamento.
Primeira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de traballo
��CD
��CMCCT.
��CCL
• a
• d
• g
• i
• l
B2.1. Bloques
funcionais dun
sistema
microinformático e
compoñentes
de cada bloque
funcional.
B2.2. Compoñentes
dos sistemas
Microinformáticos
B2.3. Periféricos
básicos
B2.4. Dispositivos de
almacenamento:
características e
tipos.
B2.5. Dispositivos de
memoria:
características e
tipos.
B2.1. Configurar
computadores e
equipamentos
informáticos
identificando os
subsistemas que os
compoñen e
relacionando cada
elemento coas
prestacións do
conxunto, e describir
as súas características
TIC1B2.1.2. Realiza
esquemas de interconexión
dos bloques funcionais dun
computador e describe a
contribución de cada un ao
funcionamento integral do
sistema.
Primeira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de traballo
��CD
��CMCCT.
��CCL
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
251
TIC1B2.1.3. Describe
dispositivos de
almacenamento masivo
utilizados en sistemas de
computadores, recoñecendo
a súa importancia na
custodia da información.
Primeira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de traballo
��CD
��CMCCT.
��CCL
TIC1B2.1.4. Describe os
tipos de memoria utilizados
en computadores,
analizando os parámetros
que as definen e a súa
achega ao rendemento do
conxunto
Primeira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de traballo
��CD
��CMCCT.
��CCL
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
252
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 2. Arquitectura de computadores
UNIDADE 3. O sistema operativo
TIC1B2.2.1. Elabora un
diagrama da estrutura dun
sistema operativo
relacionando cada parte coa
súa función.
Primeira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de traballo
� CD
� CMCCT.
• a
• b
• d
• g
• i
• l
B2.6. Sistema
operativo: elementos
e estrutura.
Clasificación, funcións
e procesos do
sistema operativo.
Sistemas operativos
actuais.
B2.7. Instalación e
actualización de
sistemas operativos e
de aplicacións
de software.
B2.2. Instalar e utilizar
software de
propósito xeral e de
aplicación, e
avaliar as súas
características e os
contornos de
aplicación.
TIC1B2.2.2. Instala
sistemas operativos e
programas de aplicación
para a resolución de
problemas en computadores
persoais, seguindo
instrucións de fábrica.
Primeira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
253
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 3. Software para sistemas informáticos
UNIDADE 4. Edición e presentación de documentos
� a
� b
� d
� e
� f
� g
� h
� i
� l
� m
� n
B3.2. Elaboración de
documentos mediante
procesadores de
texto.
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio ou web,
como instrumentos
de resolución de
problemas específicos.
TIC1B3.1.2. Elabora
informes de texto que
integren texto e imaxes,
aplicando as posibilidades
das aplicacións e tendo en
conta o destinatario.
Primeira
avaliación
Si Proba escrita
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CCL
� CAA
� CSIEE
� CSC
� CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
254
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 3. Software para sistemas informáticos
UNIDADE 5. Folla de cálculo.
� a
� b
� d
� e
� f
� g
� h
� i
� l
� m
� n
B3.4. Resolución de
problemas mediante
follas de cálculo
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio ou web,
como instrumentos de
resolución de
problemas específicos.
TIC1B3.1.4. Resolve
problemas que requiran a
utilización de follas de
cálculo, xerando resultados
textuais, numéricos e
gráficos.
Primeira
avaliación
Si Proba escrita
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CAA
� CSIEE
� CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
255
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 3. Software para sistemas informáticos
UNIDADE 6. Bases de datos
� a
� b
� d
� e
� f
� g
� h
� i
� l
� m
� n
B3.1. Deseño e
utilización de bases
de datos sinxelas
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio ou web,
como instrumentos de
resolución de
problemas específicos
TIC1B3.1.1. Deseña bases
de datos sinxelas e/ou
extrae información,
realizando consultas,
formularios e informes.
Segunda
avaliación
Si Proba escrita
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CAA
� CSIEE
� CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
256
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 3. Software para sistemas informáticos
UNIDADE 7. Presentacións dixitais
� a
� b
� d
� e
� f
� g
� h
� i
� l
� m
� n
B3.3. Elaboración de
presentacións.
B3.4. Presentación
ao público: conexión
a un proxector e
configuración.
B3.8. As redes de
intercambio como
fonte de recursos
multimedia. Dereitos
que amparan as
producións
alleas.
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio ou web,
como instrumentos
de resolución de
problemas específicos.
TIC1B3.1.3. Elabora
presentacións que integren
texto, imaxes e elementos
multimedia, adecuando a
mensaxe ao público
obxectivo ao que se destina.
Segunda
avaliación
Si Proba escrita
Realización e presentación
dunha proposta de traballo
� CD
� CMCCT.
� CCL
� CAA
� CSIEE
� CSC
� CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
257
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 3. Software para sistemas informáticos
UNIDADE 8. Tratamento dixital de imaxes
� a
� b
� d
� e
� f
� g
� h
� i
� l
� m
� n
B3.6. Deseño e
edición de Imaxes en
2D e 3D.
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio ou web,
como instrumentos de
resolución de
problemas específicos.
TIC1B3.1.5. Deseña
elementos gráficos en 2D e
3D para comunicar ideas.
Segunda
avaliación
Si Proba escrita
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CCL
� CAA
� CSIEE
� CSC
� CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
258
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 3. Software para sistemas informáticos
UNIDADE 9. Edición audiovisual
� a
� b
� d
� e
� f
� g
� h
� i
� l
� m
� n
B3.8. Creación de
contidos audiovisuais.
Elaboración de
guións, captura de
son e de imaxes,
edición e montaxe.
B3.1. Utilizar
aplicacións
informáticas de
escritorio ou web,
como instrumentos
de resolución de
problemas específicos.
TIC1B3.1.6. Realiza
pequenas películas
integrando son, vídeo e
imaxes, utilizando
programas de edición de
ficheiros multimedia.
Terceira
avaliación
Si Proba escrita
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CCL
� CAA
� CSIEE
� CSC
� CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
259
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 4. Redes de computadores
UNIDADE 10. Redes de computadores
� b
� d
� g
� i
� l
B4.1. Configuración
básica de redes
locais: características,
tipos, topoloxías
e arquitecturas.
B4.1. Analizar as
principais topoloxías
utilizadas no deseño de
redes de
computadores,
relacionándoas coa
área de aplicación e
coas tecnoloxías
empregadas.
TIC1B4.1.1. Debuxa
esquemas de configuración
de pequenas redes locais,
seleccionando as
tecnoloxías en función do
espazo físico dispoñible.
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CAA
� CSIEE
TIC1B4.2.1. Realiza unha
análise comparativa entre
os tipos de cables utilizados
en redes de datos.
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CCL
� d
� g
� i
� l
B4.2. Cables e
conectores:
características e
tipoloxía.
Normalización.
B4.3 . Elementos das
redes de datos:
situación, dispositivos
e adaptadores de
interconexión de
redes con fíos e sen
B4.2. Analizar a
función dos equipos
de conexión que
permiten realizar
configuracións de
redes e a súa
interconexión con
redes de área extensa.
TIC1B4.2.2. Realiza unha
análise comparativa entre
tecnoloxía con fíos e sen
eles, e indica posibles
vantaxes e inconvenientes
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CCL
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
260
eles; configuración
básica destes.
B4.4. Despregamento
de redes locais sen
fíos: elementos,
medios de
transmisión,
protocolos e
recomendacións.
Seguridade básica.
TIC1B4.2.3. Explica a
funcionalidade dos
elementos que permiten
configurar redes de datos,
indicando as súas vantaxes
e os seus inconvenientes
principais.
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CCL
� d
� g
� i
� l
B4.5. Niveis do
modelo OSI: funcións
dos niveis, os
protocolos e os
dispositivos.
B4.3. Describir os
niveis do modelo
OSI, relacionándoos
coas súas funcións
nunha rede informática.
TIC1B4.3.1. Elabora un
esquema de como se realiza
a comunicación entre os
niveis OSI de dous
equipamentos remotos.
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CCL
Tecnoloxías da Información e da Comunicación I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias clave
Bloque 5. Programación
UNIDADE 11. Programación
� b
� d
� g
� i
� l
B5.1. Diagramas de
fluxo: elementos e
ferramentas; símbolos
e o seu significado.
B5.2. Identificación dos
elementos dun
programa informático:
B5.1. Aplicar algoritmos
á resolución
dos problemas máis
frecuentes que se
presentan ao traballar
con estruturas de datos.
TIC1B5.1.1. Desenvolve
algoritmos que permitan
resolver problemas
aritméticos sinxelos,
elaborando os
correspondentes diagramas
de fluxo.
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CAA
� CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
261
estruturas e bloques
fundamentais.
B5.3. Deseño de
algoritmos utilizando
diagramas de fluxo.
� b
� d
� g
� i
� l
B5.4. Uso de
estruturas de control:
operadores,
condicións, bloques e
estruturas de
repetición.
B5.2. Analizar e
resolver problemas de
tratamento de
información, dividíndoos
en subproblemas e
definindo algoritmos que
os resolven
TIC1B5.2.1. Escribe
programas que inclúan bucles
de programación para
solucionar problemas que
impliquen a división dun
conxunto en partes máis
pequenas
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CAA
� CSIEE
� d.
� g.
� i.
� l.
B5.5. Identificación dos
elementos
da sintaxe da linguaxe.
B5.3. Coñecer e
comprender a sintaxe e
a semántica das
construcións básicas
dunha linguaxe de
programación.
TIC1B5.3.1. Define o que se
entende por sintaxe dunha
linguaxe de programación e
propón exemplos concretos
dunha linguaxe determinada
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CCL
� b
� d
� g
� i
� l
B5.6. Execución,
proba, depuración e
documentación de
programas.
B5.4. Analizar a
estrutura de programas
informáticos,
identificando e
relacionando os
elementos propios da
linguaxe de
programación utilizada.
TIC1B5.4.1. Obtén o
resultado de seguir un
pequeno programa escrito
nun código determinado,
partindo de determinadas
condicións.
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CAA
� CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
262
B5.5. Realizar
pequenos programas
de aplicación nunha
linguaxe de
programación
determinada e aplicalos
á solución de problemas
reais.
TIC1B5.5.1. Realiza
programas de aplicación
sinxelos nunha linguaxe
determinada que solucionen
problemas da vida real.
Terceira
avaliación
Si Probas escritas
Realización de prácticas
� CD
� CMCCT.
� CAA
� CSIEE
� CSC
� CCEC,
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
263
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, as TIC admiten tratamentos moi diversos, porque
serven tanto para integrar as restantes materias do currículo como para afondar en
aspectos moi específicos, como a programación ou as comunicacións, sen esquecer que
son especialmente indicadas para reflexionar sobre os temas tecnolóxicos e de
actualidade.
Esta materia caracterízase pola realización de actividades nas que se desenvolven
destrezas técnicas para acceder ás redes de información, que tamén se comparte, e se
utilizan aplicacións informáticas de propósito xeral. Neste contexto, a iniciativa, a
colaboración e o respecto polas normas de seguridade e polos dereitos dos colectivos
relacionados coa cultura ou coa produción de programas informáticos son tan importantes
como o dominio dos recursos informáticos e das redes de comunicacións.
A participación pode potenciarse nesta materia mediante a exposición de traballos, a
resolución colaborativa de problemas mediante a realización de proxectos informáticos, a
utilización colectiva de recursos virtuais ou a procura e a análise de información en
internet, aspectos que tamén favorecen a propia aprendizaxe.
Na ensinanza das TIC resulta, daquela, adecuado reflexionar e traballar en grupo
procurando solucións a problemas concretos onde se poidan aplicar os coñecementos
adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para fomentar o espírito
emprendedor.
A materia desenvolverase na aula de informática, aínda que en ocasións, para realizar
determinadas actividades, sairase da aula para tomar imaxes, gravar vídeos e son,
realizar entrevistas, tomas de datos, etc.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
264
Dado o elevado número de alumnos matriculados, non todos os alumnos poderán
dispoñer dun computador para o seu uso individual, polo que se alternarán as actividades
que os alumnos realizarán de forma individual con algunhas que realizarán en parella e
outras en grupo.
Evidentemente, non todas as actividades teñen o mesmo grao de dificultade nin todas
están pensadas para ser desenvolvidas no mesmo tempo. Será tarefa do profesor a
selección das mesmas en función da súa adecuación á marcha do grupo. É máis, será
posible adaptarse a diferentes ritmos de aprendizaxe dentro da mesma clase,
encomendando a diferentes estudantes distintas actividades, en función da súa actitude
ante a materia, das súas aptitudes ou dos seus intereses.
A carga horaria da materia é moi reducida (2 horas semanais), para desenvolver todos os
contidos que establece o real decreto, polo que a temporalización programada é moi
probable que sufra modificacións durante o curso.
6. Materiais e recursos didácticos.
Nesta materia, non se empregará libro de texto. Os alumnos elaborarán os seus propios
apuntamentos a partir das explicacións do profesor, de procura de información e de fichas
de traballo que se lles entreguen.
O emprego de diferentes materiais é imprescindible para o seu adecuado
desenvolvemento:
• Ordenadores para os alumnos.
• Micrófonos e auriculares.
• Ordenador do profesor conectado o proxector e a uns altofalantes.
• Acceso a Internet .
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
265
• Cámara de fotos é cámara de vídeo dixital , para o desenrolo do bloque 3 do
currículo (se así o decide o profesor, os alumnos poderán empregar as cámaras
dos seus teléfonos móbiles).
• Memorias flash de almacenamento de datos para facer copias de seguridade dos
traballos realizados polos alumnos (serán aportadas polos alumnos).
• Software libre .
O centro dispón de dúas aulas de informática, informática 1, e informática 2, con 15
equipos. Todos os equipos teñen conexión a internet.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
266
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben estar
numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente indicadas
como avaliables.
Cualificación da avaliación:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
267
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
268
(problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota. Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na primeira,
segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
269
No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
270
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe Procedementos e
instrumentos de avaliación Peso
UNIDADE 1. Novas tecnoloxías da información e a com unicación na sociedade
TIC1B1.1.1. Describe as diferenzas entre o que se considera
sociedade da información e sociedade do coñecemento.
TIC1B1.1.2. Explica cales son os novos sectores económicos
que apareceron como consecuencia da xeneralización das
tecnoloxías da información e da comunicación.
Proba escrita
Realización de prácticas
2
5
UNIDADE 2. Hardware
TIC1B2.1.1. Describe as características dos subsistemas que
compoñen un computador, identificando os seus principais
parámetros de funcionamento.
TIC1B2.1.2. Realiza esquemas de interconexión dos bloques
funcionais dun computador e describe a contribución de cada un
ao funcionamento integral do sistema.
TIC1B2.1.3. Describe dispositivos de almacenamento masivo
utilizados en sistemas de computadores, recoñecendo a súa
importancia na custodia da información.
TIC1B2.1.4. Describe os tipos de memoria utilizados en
computadores, analizando os parámetros que as definen e a
súa achega ao rendemento do conxunto
Proba escrita
Realización de prácticas
2
5
UNIDADE 3. O sistema operativo
TIC1B2.2.1. Elabora un diagrama da estrutura dun sistema
operativo relacionando cada parte coa súa función.
TIC1B2.2.2. Instala sistemas operativos e programas de
aplicación para a resolución de problemas en computadores
persoais, seguindo instrucións de fábrica.
Probas escritas
Realización de prácticas
2
5
UNIDADE 4. Edición e presentación de documentos
TIC1B3.1.2. Elabora informes de texto que integren texto e
imaxes, aplicando as posibilidades das aplicacións e tendo en
conta o destinatario.
Proba escrita
Realización de prácticas
10
30
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
271
UNIDADE 5. Folla de cálculo.
TIC1B3.1.4. Resolve problemas que requiran a utilización de
follas de cálculo, xerando resultados textuais, numéricos e
gráficos.
Proba escrita
Realización de prácticas
5
15
UNIDADE 6. Bases de datos
TIC1B3.1.1. Deseña bases de datos sinxelas e/ou extrae
información, realizando consultas, formularios e informes.
Proba escrita
Realización de prácticas
2
5
UNIDADE 7. Presentacións dixitais
TIC1B3.1.3. Elabora presentacións que integren texto, imaxes e
elementos multimedia, adecuando a mensaxe ao público
obxectivo ao que se destina.
Proba escrita
Realización e presentación
dunha proposta de traballo
10
25
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
272
Estándares de aprendizaxe Procedementos e
instrumentos de avaliación Peso
UNIDADE 8. Tratamento dixital de imaxes
TIC1B3.1.5. Deseña elementos gráficos en 2D e 3D para comunicar
ideas.
Proba escrita
Realización de prácticas
10
30
UNIDADE 9. Edición audiovisual
TIC1B3.1.6. Realiza pequenas películas integrando son, vídeo e
imaxes, utilizando programas de edición de ficheiros multimedia.
Proba escrita
Realización de prácticas
10
25
UNIDADE 10. Redes de computadores
TIC1B4.1.1. Debuxa esquemas de configuración de pequenas redes
locais, seleccionando as tecnoloxías en función do espazo físico
dispoñible.
TIC1B4.2.1. Realiza unha análise comparativa entre os tipos de
cables utilizados en redes de datos.
TIC1B4.2.2. Realiza unha análise comparativa entre tecnoloxía con
fíos e sen eles, e indica posibles vantaxes e inconvenientes
TIC1B4.2.3. Explica a funcionalidade dos elementos que permiten
configurar redes de datos, indicando as súas vantaxes e os seus
inconvenientes principais.
TIC1B4.3.1. Elabora un esquema de como se realiza a comunicación
entre os niveis OSI de dous equipamentos remotos.
Proba escrita
Realización de prácticas
5
10
UNIDADE 11. Programación
TIC1B5.1.1. Desenvolve algoritmos que permitan resolver problemas
aritméticos sinxelos, elaborando os correspondentes diagramas de
fluxo.
TIC1B5.2.1. Escribe programas que inclúan bucles de programación
para solucionar problemas que impliquen a división dun conxunto en
partes máis pequenas
TIC1B5.3.1. Define o que se entende por sintaxe dunha linguaxe de
programación e propón exemplos concretos dunha linguaxe
determinada
TIC1B5.4.1. Obtén o resultado de seguir un pequeno programa
escrito nun código determinado, partindo de determinadas condicións.
TIC1B5.5.1. Realiza programas de aplicación sinxelos nunha linguaxe
determinada que solucionen problemas da vida real.
Proba escrita
Realización de prácticas
5
10
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
273
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico na aula de informática
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
274
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
275
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula de informática
• Prepara o material e guións das prácticas e traballos que se
desenvolverán na aula
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
276
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación das práctica proporcionando
unha visión de conxunto ao comezo de cada bloque de
contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula.
• Promove a participación activa do alumnado.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
277
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Organiza a aula para que o alumnado dispoña de espazo e
recursos na realización de prácticas e traballos
• Evita a repetición de proxectos a fin de introducir elementos
novedosos que motiven ao alumnado.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
278
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas e actividades en xeral que permitan
alcanzar os estándares de aprendizaxe e a adquisición das
competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
279
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e
avaliación das materias pendentes.
Non hai ningún alumno con TIC I pendente.
No caso de que ao longo do curso se matricule algún alumno no centro con TIC I
pendente, a recuperación da devandita materia realizarase co seguinte plan de traballo:
• Elaboración de exercicios ou traballos das distintas unidades didácticas
desenvolvidas nesta programación nos que se terá en conta a puntualidade na
entrega, presentación e limpeza, normalización e simboloxía, claridade de contidos,
corrección dos cálculos e expresión escrita.
Ós alumnos, entregaráselles un guión desenvolvido do plan de traballo, dividido en
trimestres, no que se indicarán as datas de entrega dos exercicios ou traballos
correspondentes a cada unidade didáctica.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
280
A nota máxima que os alumnos poderán acadar elaborando estes exercicios ou traballos
será de dez puntos e a avaliación considérase aprobada se a nota é de 5 como mínimo.
Se a nota non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales
iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a
8 serán redondeados ao enteiro inferior.
A cualificación final do curso será a media das notas obtidas en cada avaliación
No caso de non presentar os traballos ou exercicios esixidos, ou ser estos insuficientes
para aprobar a materia, os alumnos deberán facer unha proba escrita de coñecemento na
que se valorará a adquisición e comprensión de conceptos. Estas probas coincidirán
coas datas dos exames de pendentes que regula a xefatura de estudos do centro.
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas
que se poidan adoptar como consecuencia dos seus re sultados.
O alumnado que se inicia no bacharelato debe ser consciente dos requirimentos e
esixencia do mesmo.
Por outra parte a materia de Tecnoloxías da información e da Comunicación I, é unha
materia optativa. Esta optatividade propicia que o alumnado da mesma veña motivado, e
xa ten unha idea previa dos contidos que se van a tratar.
Poderíase prescindir dunha proba de avaliación inicial, pero a realidade da aula fai que
sexa aconsellable realizala xa que aínda que todos os alumnos teñen uns coñecementos
básicos de uso das TIC, podemos atopar niveis moi diferentes.
Realizarase por tanto unha proba de coñecementos previos, para poder establecer niveis
e adecuar as actividades segundo os resultados obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
281
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Para atender á diversidade do alumnado que podemos atoparnos en bacharelato,
debemos tomar unha serie de medidas tanto a nivel de grupo como individual, que se
resumen nas seguintes táboas:
Diversidade grupal Medidas
De comunicación
A comunicación profesor-grupo non presenta grandes
dificultades.
Non se necesitan medidas.
A comunicación profesor-grupo ten algunhas dificultades. Propoñer estratexias para mellorar a comunicación.
A comunicación profesor-grupo ten grandes dificultades. Descubrir a causa das dificultades e propoñer medidas
que as minimicen.
De interese e motivación
O grupo está motivado e ten grande interese. Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado está desmotivado e ten pouco
interese.
Propoñer estratexias que melloren o interese e a
motivación desa parte do alumnado.
O grupo non ten interese e está pouco motivado. Descubrir a causa da desmotivación e propoñer medidas
que as minimicen.
De actitude e colaboración
O grupo ten boa actitude e sempre está disposto a realizar
as tarefas.
Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado ten boa actitude e colabora. Propoñer actividades de grupo nas que asuma
responsabilidades o alumnado menos motivado.
O grupo ten mala actitude e non colabora nas tarefas. Descubrir as causas do problema e adoptar medidas,
estratexias, etc. para minimizar esas actitudes.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
282
Diversidade individual Medidas
Diversidade na comprensión
Non ten ningunha dificultade para entender os
contidos.
Seleccionar contidos cun grao maior de dificultade.
Entende os contidos, pero, en ocasións, resúltanlle
difíciles.
Seleccionar os contidos significativos de acordo á súa
realidade.
Ten dificultades para entender os contidos que se
presentan.
Seleccionar os contidos mínimos e expoñelos simplificando a
linguaxe e a información gráfica.
Diversidade na capacitación e desenvolvemento
Non ten dificultades (alumnos de altas capacidades). Potenciar estas a través de actividades que lles permitan poñer
en xogo as súas capacidades.
Ten pequenas dificultades. Propoñer tarefas nas que a dificultade sexa progresiva de
acordo ás capacidades que se vaian adquirindo.
Ten dificultades. Seleccionar aquelas tarefas de acordo ás capacidades do
alumnado, que permitan alcanzar os contidos mínimos esixidos.
Diversidade de interese e motivación
Mostra un grande interese e motivación. Seguir potenciando esta motivación e interese.
O seu interese e motivación non destacan. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
variadas.
Non ten interese nin motivación. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
máis procedementais e próximas á súa realidade.
Diversidade na resolución de problemas
Encontra solucións aos problemas que se presentan
en todas as situacións.
Seguir fomentando esta capacidade.
Encontra solucións aos problemas que se presentan
nalgunhas situacións.
Propoñer problemas cada vez con maior grao de dificultade.
Ten dificultades para resolver problemas nas
situacións que se presentan.
Propoñer problemas de acordo ás súas capacidades para ir
desenvolvéndoas.
Diversidade na comunicación
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
283
Exprésase de forma oral e escrita con claridade e
corrección.
Propoñer tarefas que sigan perfeccionando a expresión oral e a
escrita.
Ten algunha dificultade para expresarse de forma
oral e escrita.
Propoñer algunhas tarefas e debates nos que o alumnado teña
que utilizar expresión oral e escrita co fin de melloralas.
Ten dificultades para expresarse de forma oral e
escrita.
Propoñer actividades co nivel necesario para que o alumnado
adquira as ferramentas necesarias que lle permitan mellorar.
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas
as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de TIC I, as tecnoloxías da
información e da comunicación e a comunicación audi ovisual serán os elementos
que se traballarán con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación I se
desenvolverán outros elementos transversais como:
Educación para o consumidor : incidindo nos dereitos que amparan a publicación de
contidos na rede.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en parella ou grupo poden
desenvolverse actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda
mutua, o esforzo, a constancia e o traballo responsable.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
284
Iniciativa empresarial: Coñecendo os sectores económicos que aparecen co uso das
TIC.
13. Actividades complementarias e extraescolares pr ogramadas por el
departamento didáctico.
Neste curso non está prevista a realización de actividades complementarias e
extraescolares, aínda que non se descarta a posibilidade de incluir algunha durante o
curso que serán reflectidas na memoria final do departamento.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das
programacións didácticas en relación cos resultados académicos e
procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa
programación.
Ademais, ao ser a primeira vez que se imparte esta materia con este currículo e carga
horaria, e aínda que este documento realízase de forma meditada, é seguro que haberá
que facer modificacións para adecuala á realidade da aula, converténdose nun
documento aberto que sirva para concretar máis a programación do curso que vén.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
285
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
� Os resultados académicos dos alumnos.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía e a
práctica docente a empregar, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración da introducción dun libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
286
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA ROGRAMACIÓN. FOLLA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1 2
2 4
3 3
4 9
5 6
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC A % % % % %
1º BAC B % % % % %
1º BAC C % % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
6 4
7 8
8 8
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC A % % % % %
1º BAC B % % % % %
1º BAC C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
287
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
9 10
10 5
11 10
NOTAS FINALES
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC A % % % % %
1º BAC B % % % % %
1º BAC C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
288
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi
fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi
alto
Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi
ben
Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difícile
s
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísi
mo
Porque…
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
289
11. Na aula recibiches por parte do profesor
unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
14. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
15. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
290
MATERIA: TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E DA
COMUNICACIÓN II. 2º BACHARELATO.
1. Introducción e contextualización.
As tecnoloxías da información e da comunicación (TIC) desenvolven un papel
fundamental na sociedade actual, porque proporcionan un conxunto de coñecementos
e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades individuais e colectivas. Neste
sentido, as TIC achéganlle ao currículo a capacidade de analizar e redeseñar a relación
entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais, ámbito no que a innovación e a
condición de inmediata que lle son propias dotan esta materia dunha grande relevancia
educativa. Na resolución de problemas coas TIC conxúganse, ademais da innovación,
elementos como o traballo en equipo ou o carácter emprendedor, que son
imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e competente. Ademais, o
coñecemento das novas tecnoloxías proporciona unha imprescindible perspectiva
científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade formada por
unha cidadanía crítica con respecto ao que acontece arredor dela.
A materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación trata de achegarlle ao
alumnado as habilidades necesarias para adaptarse aos cambios propios deste ámbito
tecnolóxico. Deste xeito, na parte da materia correspondente a cuarto curso de
educación secundaria obrigatoria, os bloques de "Ética e estética da interacción en
rede", de "Seguridade informática" e de "Internet, redes sociais e hiperconexión" tratan
aspectos das redes moi relacionados entre si, que é necesario que o alumnado domine
para que poida desenvolverse con soltura e seguridade nos ámbitos profesional e
persoal. O bloque de "Computadores, sistemas operativos e redes" abonda en
aspectos de configuración dos computadores e de instalación de aplicación cos que as
persoas usuarias deben familiarizarse para utilizar computadores e aplicacións xunto
con outros dispositivos hoxe imprescindibles, como teléfonos intelixentes e táboas, ou
para utilizar as posibilidades de conectividade das TIC. O bloque de "Organización,
deseño e produción de información dixital" e o de "Publicación e difusión de contidos"
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
291
tratan os aspectos que poden necesitarse para producir documentos e difundilos,
ademais dalgúns temas relacionados co soporte das publicacións, como son o
tratamento de datos, a xeración de informes e a incorporación de elementos gráficos e
audiovisuais nos documentos.
Nos dous cursos de bacharelato, a materia de Tecnoloxías da Información e da
Comunicación persegue a consolidación dunha serie de coñecementos tecnolóxicos
indispensables. Así, o bloque "A sociedade da información e o computador" introduce o
alumnado na importancia desta materia na sociedade actual. Os bloques "Arquitectura
de computadores", "Redes de computadores" e "Seguridade" abondan en aspectos
relativos aos compoñentes e á configuración dos computadores, e á súa conexión en
redes. O bloque "Software para sistemas informáticos" afonda no uso de aplicacións de
uso común no mundo actual, tales como as aplicacións ofimáticas de edición de texto,
de cálculo, de elaboración de presentación, de almacenaxe de información e de traballo
con imaxe e vídeo. E os bloques "Programación" e "Publicación e difusión de contidos"
afondan no deseño de programas que permitan dar solucións a problemas do mundo
real, e no uso destes no mundo de internet.
Como noutras materias que tratan aspectos tecnolóxicos, nesta intégranse
coñecementos de carácter matemático e científico, ademais de que é frecuente que as
TIC se utilicen para resolver problemas específicos doutras disciplinas, conseguindo un
enfoque interdisciplinar, xa que logo, favorecerá a conexión con outras materias e
mesmo con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
292
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de TIC ao desenvolvemento das competencias clave
dependerá en grande medida do tipo de actividades; é dicir, da metodoloxía
empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na medida en
que o alumnado adquira e utilice un vocabulario técnico preciso, elabore programas e
documentos, explique conceptos ou elabore e expoña información. A competencia
matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía poden alcanzarse
configurando e administrando máquinas e sistemas operativos, aplicando técnicas de
tratamento e almacenamento de datos ou asumindo hábitos seguros no contexto das
redes de comunicación, competencias que tamén se favorecen analizando o
funcionamento de programas, aplicacións e sistemas operativos, ou mediante a análise
e a valoración das repercusións dos hábitos sociais en internet. A competencia dixital ,
que é a específica desta materia, desenvolverase co emprego constante das TIC para
procurar e almacenar información, para obter e presentar datos e para simular
sistemas, ou para elaborar programas ou utilidades informáticas que sirvan para
resolver problemas.
Para que o alumnado poida aprender a aprender, as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os
resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e con
grupos de forma democrática, e respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante
a análise da interacción entre o desenvolvemento das TIC e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
293
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través
do deseño, da planificación e da xestión de proxectos informáticos sinxelos, ao
transformar as ideas propias en programas ou en documentos. E a conciencia e as
expresións culturais reflíctense na análise da influencia dos fitos técnicos das TIC en
distintas culturas e no seu desenvolvemento e progreso.
En resumo, a materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación ofrece un
inmenso potencial para axudar a comprender o contorno social e para desenvolver un
conxunto de competencias relacionadas tanto co contexto profesional como coas
formas que a participación cidadá está a adoptar no contexto das TIC que afectan por
igual os ámbitos social e do desenvolvemento persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta programación.
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
axuda da seguinte táboa:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
294
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo
con dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5)
Media
Utiliza un vocabulario técnico preciso
Elabora programas e documentos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Configura e administra máquinas e sistemas operativos
Aplica técnicas de tratamento e almacenamento de datos
Asume hábitos seguros no contexto das redes de
comunicación
Analiza o funcionamento de programas, aplicacións e
sistemas operativos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en ciencia
e tecnoloxía
Analiza e valora as repercusións dos hábitos sociais en
internet
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula sistemas Competencia dixital
Elabora programas ou utilidades informáticas que sirvan para
resolver problemas
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os resultados
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
295
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática
Respecta a diversidade e as normas Competencias
sociais e cívicas
Analiza o desenvolvemento das TIC e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos informáticos sinxelos
ao transformar ideas propias en programas ou en
documentos
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos técnicos das TIC en distintas
culturas e no seu desenvolvemento e progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
296
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que o bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado
as capacidades que lle permitan:
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do
Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a
corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a
sustentabilidade.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma
responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e
resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en
particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación
das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención
especial ás persoas con discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua
castelá.
f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
297
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da
comunicación.
h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito
solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as
habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da
tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o
respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial
referencia ao territorio galego.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como
fontes de formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e
social, e impulsar condutas e hábitos saudables.
o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
298
p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á
súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Programación.
Bloque 2. Publicación e difusión de contidos.
Bloque 3. Seguridade.
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didáctica
deseñadas resúmense:
TEMPO
UD TÍTULO (horas)
1ª AVALIACIÓN
1 Diseño web. 20
2 Tecnoloxías na web 2.0. 12
2ª AVALIACIÓN
3 Introducción a programación. 3
4 Problema.Algoritmo.Diagrama fluxo.Programa. 10
5 Datos.Operadores. Elementos de programación. 10
6 Linguaxes de programación. 10
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
299
3ª AVALIACIÓN
7 Programación 20
8 Introduccción. Tipos de seguridade. 3
9 Ameazas e fraudes. 3
10 Seguridade activa-pasiva. 3
11 Seguridade en internet. 3
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa
temporalización, o seu grao mínimo de consecución (ou se é mínimo exixible) e os
instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas. Tamén
se reflicten os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e competencias clave
relacionados con cada estándar de aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
300
TECNOLOXÍA DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN II. 2º DE BACHARELATO.
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Tempora- lización
Mínimo exixible
Procede-mentos e instrumen-tos de
avaliación
Competen- cias clave
BLOQUE 1. PROGRAMACIÓN
* d * g * i * l
* B1.1. Estruturas de almacenamento de datos. Tipos de datos. Variables, vectores e matrices. Listas, pilas e colas. Estruturas.
* B1.1. Describir as estruturas de almacenamento e analizar as caracteríticas de cada unha.
* TIC2B1.1.1. Explica as estruturas de almacenamento para diferentes aplicacións tendo en conta as súas caracteríticas.
2º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT * CCL
* b * d * g * i * l
* B1.2. Diagramas de fluxo: elementos e símoblos, e o seu significado. * B1.3. Deseño de algoritmos con diagramas de fluxo utilizando ferramentas informáticas.
* B1.2. Coñecer e comprender a sintaxe e a semántica das construcións dunha linguaxe de programación.
* TIC2B1.2.1. Elabora diagramas de fluxo de mediana complexidade usando elementos gráficos e relacionándoos entre si para dar resposta a problemas concretos.
2º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CAA * CSIEE
* b * d * g * i * l
* B1.4. Transformación de diagramas de fluxo en pseudocódigo ou en código fonte. * B1.5 Programación modular: módulos, procedementos e funcións.
* B1.3. Realizar programas de aplicación nunha linguaxe de programación determinada e aplicalos á solución de problemas reais.
* TIC2B1.3.1. Elabora programas de mediana complexidade definindo o fluxograma correspondente e escribindo o código correspondente.
2º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CAA * CSIEE
* TIC2B1.3.2. Descompón problemas de certa complexidade en problemas máis pequenos susceptibles de seren programados como partes separadas.
2º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CAA * CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
301
* b * d * g * i * l
* B1.6. Deseño e realización de probas: tipos de probas e casos de proba. Depuración. * B1.7. Optimización e documentación. Análise de código e refactorización. Repositorios de código e control de versións.
* B1.4. Depurar programas informáticos, optimizándoos para a súa aplicación.
* TIC2B1.4.1. Obtén o resultado de seguir un programa escrito nun código determinado, partindo de determinadas condicións.
2º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CAA * CSIEE
* TIC2B1.4.2. Optimiza o código dun programa dado aplicando procedementos de depuración.
2º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CAA * CSIEE
* a * b * d * g * i * l
* B1.8. Seguridade lóxica. Tipos de ameaza e técnicas de vixilancia dos sistemas: protección contra virus e respaldo de información. * B1.9. Seguridade física: protección física de redes. * B1.10. Tipos de código malicioso e usos: virus, troianos, portas traseiras e publicitario.
* B1.5. Analizar a importancia da protección da información na sociedade do coñecemento, valorando as repercusións de tipo económico, social ou persoal.
* TIC2B1.5.1. Selecciona elementos de protección de software para internet relacionándoos cos posibles ataques.
3º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CAA * CSIE * CSC
* TIC2B1.5.2. Elabora un esquema de bloques cos elementos de protección física fronte a ataques externos para unha pequena rede, considerando os elementos de hardware de protección
3º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CAA * CSIEE * CSC
* TIC2B1.5.3. Clasifica o código malicioso pola súa capacidade de propagación e describe as características de cada un, indicando sobre que elementos actúan.
3º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CCL * CSC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
302
BLOQUE 2. PUBLICACIÓN E DIFUSIÓN DE CONTIDOS.
* a * b * d * e * f * g * i * l * m * p
* B2.1. Linguaxes de marcaxe para a creación de documentos web. * B2.2. Accesibilidade e usabilidade en internet.
* B2.1. Utilizar e describir as características das ferramentas relacionadas coa web social, identificando as funcións e as posibilidades que ofrecen as plataformas de traballo colaborativo.
* TIC2B2.1.1. Deseña páxinas web e blogs con ferramentas específicas analizando as características fundamentais relacionadas coa súa accesibilidade e a súa usabilidade, tendo en conta a función á que está destinada.
1º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CCL * CCA * CSIEE * CSC * CCEC
* a * b * d * e * f * g * i * l * m * p
* B2.3. Ferramentas de xestión de contidos da web 2.0.
* B2.2. Elaborar e publicar contidos na web que integren información textual, gráfica e multimedia, tendo en conta a quen van dirixidos e os obxectivos.
* TIC2B2.2.1. Elabora traballos utilizando as posibilidades de colaboración que permiten as tecnoloxías baseadas na web 2.0.
1º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CCL * CAA * CSIEE * CSC * CCEC
* a * b * d * g * i * l * m
* B2.4 Caracteríticas da web 2.0.
* B2.3. Analizar e utilizar as posibilidades que nos ofrecen as tecnoloxicas baseadas na web 2.0 e sucesivos desenvolvementos, aplicándoas ao desenvolvemento de traballos colaborativos.
* TIC2B2.3.1 Explic as caracteríticas relevantes da web 2.0 e os principios en que esta se basea.
1º Trimestre Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CCL * CSC * CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
303
BLOQUE 3. SEGURIDADE.
* a * b * d * g * i * l
* B3.1. Medidas físicas e lóxicas de seguridade en redes: devasas, copias de seguridade, sistemas de control de acceso, monitorización de sistemas e análise de logs.
* B3.1. Adoptar as condutas de seguridade activa e pasiva que posibiliten a protección dos datos e do propio individuo nas súas interaccións en internet e na xestión de recursos e aplicacións locais.
* TIC2B3.1.1. Elabora un esquema de bloques cos elementos de protección física fronte a ataques externos para unha pequena rede, considerando tanto os elementos de hardware de protección como as ferramentas de software que permiten protexer a información.
3º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CCL * CAA * CSIEE * CSC * CCEC
* b * d * g * i * l
* B3.2 Uso básico dun contorno de desenvolvemento: edición de programas e xeración de executables.
* B3.2 Utilizar contornos de programación para deseñar programas que resolvan problemas concretos.
* TIC2B3.2.1. Elabora programas de mediana complexidade utilizando contornos de programación.
3º Trimestre
Si
Probas escritas Realiza- ción de
traballo/prácticas
* CD * CMCCT. * CAA * CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
304
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, as TIC admiten tratamentos moi diversos, porque
serven tanto para integrar as restantes materias do currículo como para afondar en
aspectos moi específicos, como a programación ou as comunicacións, sen esquecer que
son especialmente indicadas para reflexionar sobre os temas tecnolóxicos e de
actualidade.
Esta materia caracterízase pola realización de actividades nas que se desenvolven
destrezas técnicas para acceder ás redes de información, que tamén se comparte, e se
utilizan aplicacións informáticas de propósito xeral. Neste contexto, a iniciativa, a
colaboración e o respecto polas normas de seguridade e polos dereitos dos colectivos
relacionados coa cultura ou coa produción de programas informáticos son tan importantes
como o dominio dos recursos informáticos e das redes de comunicacións.
A participación pode potenciarse nesta materia mediante a exposición de traballos, a
resolución colaborativa de problemas mediante a realización de proxectos informáticos, a
utilización colectiva de recursos virtuais ou a procura e a análise de información en
internet, aspectos que tamén favorecen a propia aprendizaxe.
Na ensinanza das TIC resulta, daquela, adecuado reflexionar e traballar en grupo
procurando solucións a problemas concretos onde se poidan aplicar os coñecementos
adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para fomentar o espírito
emprendedor.
A materia desenvolverase na aula de informática, aínda que en ocasións, para realizar
determinadas actividades, sairase da aula para tomar imaxes, gravar vídeos e son,
realizar entrevistas, tomas de datos, etc.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
305
Dado o elevado número de alumnos matriculados, non todos os alumnos poderán
dispoñer dun computador para o seu uso individual, polo que se alternarán as actividades
que os alumnos realizarán de forma individual con algunhas que realizarán en parella e
outras en grupo.
Evidentemente, non todas as actividades teñen o mesmo grao de dificultade nin todas
están pensadas para ser desenvolvidas no mesmo tempo. Será tarefa do profesor a
selección das mesmas en función da súa adecuación á marcha do grupo. É máis, será
posible adaptarse a diferentes ritmos de aprendizaxe dentro da mesma clase,
encomendando a diferentes estudantes distintas actividades, en función da súa actitude
ante a materia, das súas aptitudes ou dos seus intereses.
A carga horaria da materia é moi reducida (2 horas semanais), para desenvolver todos os
contidos que establece o real decreto, polo que a temporalización programada é moi
probable que sufra modificacións durante o curso.
6. Materiais e recursos didácticos.
Nesta materia, non se empregará libro de texto. Os alumnos elaborarán os seus propios
apuntamentos a partir das explicacións do profesor, de procura de información e de fichas
de traballo que se lles entreguen.
O emprego de diferentes materiais é imprescindible para o seu adecuado
desenvolvemento:
• Ordenadores para os alumnos.
• Micrófonos e auriculares.
• Ordenador do profesor conectado o proxector e a uns altofalantes.
• Acceso a Internet .
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
306
• Cámara de fotos é cámara de vídeo dixital , para o desenrolo do bloque 3 do
currículo (se así o decide o profesor, os alumnos poderán empregar as cámaras
dos seus teléfonos móbiles).
• Memorias flash de almacenamento de datos para facer copias de seguridade dos
traballos realizados polos alumnos (serán aportadas polos alumnos).
• Software libre .
O centro dispón de dúas aulas de informática, informática 1, e informática 2, con 15
equipos. Todos os equipos teñen conexión a internet.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
307
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben estar
numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente indicadas
como avaliables.
Cualificación da avaliación:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
308
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
309
(problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota. Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na primeira,
segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
310
No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
311
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
UNIDADES Procedementos e instrumentos de
avaliación Peso
1-Diseño web. Probas escritas /
prácticas 20
2-Tecnoloxías na web 2.0. Probas escritas /
prácticas 12
3-Introducción a programación. Probas escritas /
prácticas 3
4-Problema.Algoritmo.Diagrama fluxo.Programa. Probas escritas /
prácticas 10
5-Datos.Operadores. Elementos de programación. Probas escritas /
prácticas 10
6-Linguaxes de programación. Probas escritas /
prácticas 10
7-Programación. Probas escritas /
prácticas 20
8-Introduccción. Tipos de seguridade. Probas escritas /
prácticas 3
9-Ameazas e fraudes. Probas escritas /
prácticas 3
10-Seguridade activa-pasiva. Probas escritas /
prácticas 3
11-Seguridade en internet. Probas escritas /
prácticas 3
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe Procedementos e instrumentos de
avaliación Peso
UNIDADE 1. Diseño WEB UNIDADE 2-Tecnoloxías na web 2.0.
TIC2B2.1.1. Deseña páxinas web e blogs con ferramentas específicas analizando as características fundamentais relacionadas coa súa accesibilidade e a súa usabilidade, tendo en conta a función á que está destinada.
Proba escrita 7
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
312
TIC2B2.2.1. Elabora traballos utilizando as posibilidades de colaboración que permiten as tecnoloxías baseadas na web 2.0.
Realización de traballos 25
TIC2B2.3.1 Explica as caracteríticas relevantes da web 2.0 e os principios en que esta se basea.
UNIDADE 8-Introduccción. Tipos de seguridade. UNIDADE 9-Ameazas e fraudes. UNIDADE 10-Seguridade activa-pasiva. UNIDADE 11-Seguridade en internet.
TIC2B3.1.1. Elabora un esquema de bloques cos elementos de protección física fronte a ataques externos para unha pequena rede, considerando tanto os elementos de hardware de protección como as ferramentas de software que permiten protexer a información.
Proba escrita 4
TIC2B3.2.1. Elabora programas de mediana complexidade utilizando contornos de programación.
Realización de traballos 8
UNIDADE 3-Introducción a programación. UNIDADE 4-Problema.Algoritmo.Diagrama fluxo.Program a. UNIDADE 5-Datos.Operadores. Elementos de programaci ón. UNIDADE 6-Linguaxes de programación. UNIDADE 7-Programación
TIC2B1.1.1. Explica as estruturas de almacenamento para diferentes aplicacións tendo en conta as súas caracteríticas.
Proba escrita 13
TIC2B1.2.1. Elabora diagramas de fluxo de mediana complexidade usando elementos gráficos e relacionándoos entre si para dar resposta a problemas concretos.
TIC2B1.3.1. Elabora programas de mediana complexidade definindo o fluxograma correspondente e escribindo o código correspondente.
Realización de traballos 40
TIC2B1.3.2. Descompón problemas de certa complexidade en problemas máis pequenos susceptibles de seren programados como partes separadas.
TIC2B1.4.1. Obtén o resultado de seguir un programa escrito nun código determinado, partindo de determinadas condicións.
TIC2B1.4.2. Optimiza o código dun programa dado aplicando procedementos de depuración.
TIC2B1.5.1. Selecciona elementos de protección de software para internet relacionándoos cos posibles ataques.
TIC2B1.5.2. Elabora un esquema de bloques cos elementos de protección física fronte a ataques externos para unha pequena rede, considerando os elementos de hardware de protección
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
313
TIC2B1.5.3. Clasifica o código malicioso pola súa capacidade de propagación e describe as características de cada un, indicando sobre que elementos actúan.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
314
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico na aula de informática
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
315
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
316
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula de informática
• Prepara o material e guións das prácticas e traballos que se
desenvolverán na aula
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
317
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación das práctica proporcionando
unha visión de conxunto ao comezo de cada bloque de
contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula.
• Promove a participación activa do alumnado.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
318
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Organiza a aula para que o alumnado dispoña de espazo e
recursos na realización de prácticas e traballos
• Evita a repetición de proxectos a fin de introducir elementos
novedosos que motiven ao alumnado.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
319
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas e actividades en xeral que permitan
alcanzar os estándares de aprendizaxe e a adquisición das
competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
320
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación.
9. Organización dos procedementos que lle permitan ao alumnado
acreditar os coñecementos necesarios para matricula rse en TICs II
sen ter cursado previamente TICs I.
En aplicación do artigo 23 da RESOLUCIÓN do 20 de xullo de 2017, da Dirección Xeral
de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan
instrucións para o desenvolvemento, no curso académico 2017/18, do currículo
establecido no Decreto 86/2015, do 25 de xuño, da educación secundaria obrigatoria e do
bacharelato nos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia.
Artigo 23. Elección no segundo curso de materias condicionadas á superación das
correspondentes materias do primeiro curso
1. O alumnado poderá cursar en segundo materias condicionadas á superación das
correspondentes materias do primeiro curso non cursadas en primeiro.
Esta acreditación poderase realizar:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
321
b) O alumnado poderase matricular da materia de segundo curso sen cursar a
correspondente materia de primeiro curso, sempre que o profesorado que a imparta
considere que o alumno ou a alumna reúne as condicións necesarias para poder seguir
con aproveitamento a materia de segundo.
En calquera caso, a decisión de que o alumnado reúne as condicións para poder seguir
con aproveitamento a materia de segundo curso deberase adoptar segundo criterios
obxectivos e avaliables, de maneira que sexa posible acreditar tal condición. O
departamento didáctico correspondente poderá realizar unha proba.
En cumprimento do anterior, o departamento de tecnoloxía, no referente as Tecnoloxías
da Información e Comunicación II, segue o seguinte procedemento: con aqueles alumnos
que estean nesta situción o profesor responsable da materia terá unha entrevista persoal
con cada alumno para recoller información sobre os seus intereses, expectativas,
coñecementos, habilidades, competencias e destrezas previas relacionados coa materia.
Asemade os alumnos realizarán unha proba de coñecementos básicos previos. Coa
valoración conxunta tomarase a decisión de si o alumno/a reúne as condicións para poder
seguir con aproveitamento a materia de TICs II.
No caso de que o alumno/alumna cursara e superara a materia de Robótica de 1º
bacharelato entenderase que reúne as condicións par a poder seguir con
aproveitamento axeitado a materia de TIC II de 2º B ach.
10. Organización das actividades de seguimento, rec uperación e
avaliación das materias pendentes.
Non é posible alumnos con TIC II pendente.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
322
11. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas
que se poidan adoptar como consecuencia dos seus re sultados.
O alumnado que se inicia no bacharelato debe ser consciente dos requirimentos e
esixencia do mesmo.
Por outra parte a materia de Tecnoloxías da información e da Comunicación II, é unha
materia optativa. Esta optatividade propicia que o alumnado da mesma veña motivado, e
xa ten unha idea previa dos contidos que se van a tratar.
Poderíase prescindir dunha proba de avaliación inicial, pero a realidade da aula fai que
sexa aconsellable realizala xa que aínda que todos os alumnos teñen uns coñecementos
básicos de uso das TIC, podemos atopar niveis moi diferentes.
Realizarase por tanto unha proba de coñecementos previos, para poder establecer niveis
e adecuar as actividades segundo os resultados obtidos.
12. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Para atender á diversidade do alumnado que podemos atoparnos en bacharelato,
debemos tomar unha serie de medidas tanto a nivel de grupo como individual, que se
resumen nas seguintes táboas:
Diversidade grupal Medidas
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
323
Diversidade grupal Medidas
De comunicación
A comunicación profesor-grupo non presenta grandes
dificultades.
Non se necesitan medidas.
A comunicación profesor-grupo ten algunhas dificultades. Propoñer estratexias para mellorar a comunicación.
A comunicación profesor-grupo ten grandes dificultades. Descubrir a causa das dificultades e propoñer medidas
que as minimicen.
De interese e motivación
O grupo está motivado e ten grande interese. Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado está desmotivado e ten pouco
interese.
Propoñer estratexias que melloren o interese e a
motivación desa parte do alumnado.
O grupo non ten interese e está pouco motivado. Descubrir a causa da desmotivación e propoñer medidas
que as minimicen.
De actitude e colaboración
O grupo ten boa actitude e sempre está disposto a realizar
as tarefas.
Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado ten boa actitude e colabora. Propoñer actividades de grupo nas que asuma
responsabilidades o alumnado menos motivado.
O grupo ten mala actitude e non colabora nas tarefas. Descubrir as causas do problema e adoptar medidas,
estratexias, etc. para minimizar esas actitudes.
Diversidade individual Medidas
Diversidade na comprensión
Non ten ningunha dificultade para entender os
contidos.
Seleccionar contidos cun grao maior de dificultade.
Entende os contidos, pero, en ocasións, resúltanlle
difíciles.
Seleccionar os contidos significativos de acordo á súa
realidade.
Ten dificultades para entender os contidos que se
presentan.
Seleccionar os contidos mínimos e expoñelos simplificando a
linguaxe e a información gráfica.
Diversidade na capacitación e desenvolvemento
Non ten dificultades (alumnos de altas capacidades). Potenciar estas a través de actividades que lles permitan poñer
en xogo as súas capacidades.
Ten pequenas dificultades. Propoñer tarefas nas que a dificultade sexa progresiva de
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
324
Diversidade individual Medidas
acordo ás capacidades que se vaian adquirindo.
Ten dificultades. Seleccionar aquelas tarefas de acordo ás capacidades do
alumnado, que permitan alcanzar os contidos mínimos esixidos.
Diversidade de interese e motivación
Mostra un grande interese e motivación. Seguir potenciando esta motivación e interese.
O seu interese e motivación non destacan. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
variadas.
Non ten interese nin motivación. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
máis procedementais e próximas á súa realidade.
Diversidade na resolución de problemas
Encontra solucións aos problemas que se presentan
en todas as situacións.
Seguir fomentando esta capacidade.
Encontra solucións aos problemas que se presentan
nalgunhas situacións.
Propoñer problemas cada vez con maior grao de dificultade.
Ten dificultades para resolver problemas nas
situacións que se presentan.
Propoñer problemas de acordo ás súas capacidades para ir
desenvolvéndoas.
Diversidade na comunicación
Exprésase de forma oral e escrita con claridade e
corrección.
Propoñer tarefas que sigan perfeccionando a expresión oral e a
escrita.
Ten algunha dificultade para expresarse de forma
oral e escrita.
Propoñer algunhas tarefas e debates nos que o alumnado teña
que utilizar expresión oral e escrita co fin de melloralas.
Ten dificultades para expresarse de forma oral e
escrita.
Propoñer actividades co nivel necesario para que o alumnado
adquira as ferramentas necesarias que lle permitan mellorar.
13. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas
as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
325
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de TIC II, as tecnoloxías da
información e da comunicación e a comunicación audi ovisual serán os elementos
que se traballarán con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación II se
desenvolverán outros elementos transversais como:
Educación para o consumidor : incidindo nos dereitos que amparan a publicación de
contidos na rede.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en parella ou grupo poden
desenvolverse actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda
mutua, o esforzo, a constancia e o traballo responsable.
Iniciativa empresarial: Coñecendo os sectores económicos que aparecen co uso das
TIC.
14. Actividades complementarias e extraescolares pr ogramadas por el
departamento didáctico.
Neste curso non está prevista a realización de actividades complementarias e
extraescolares, aínda que non se descarta a posibilidade de incluir algunha durante o
curso que serán reflectidas na memoria final do departamento.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
326
15. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das
programacións didácticas en relación cos resultados académicos e
procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa
programación.
Ademais, ao ser a primeira vez que se imparte esta materia con este currículo e carga
horaria, e aínda que este documento realízase de forma meditada, é seguro que haberá
que facer modificacións para adecuala á realidade da aula, converténdose nun
documento aberto que sirva para concretar máis a programación do curso que vén.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
� Os resultados académicos dos alumnos.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía e a
práctica docente a empregar, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
327
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración da introducción dun libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
328
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA ROGRAMACIÓN. FOLLA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1 2
2 4
3 3
4 9
5 6
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º BAC A % % % % %
2º BAC B % % % % %
2º BAC C % % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
6 4
7 8
8 8
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º BAC A % % % % %
2º BAC B % % % % %
2º BAC C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
329
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
9 10
10 5
11 10
NOTAS FINALES
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º BAC A % % % % %
2º BAC B % % % % %
2º BAC C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
330
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi
fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi
alto
Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi
ben
Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difícile
s
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísi
mo
Porque…
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
331
11. Na aula recibiches por parte do profesor
unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
14. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
15. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
332
MATERIA: ROBÓTICA. 1º BACHARELATO.
1. Introducción.
A tecnoloxía desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque proporciona
un conxunto de coñecementos e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades indi-
viduais e colectivas. Neste sentido, a tecnoloxía achega ao currículo a capacidade de
analizar e redeseñar a relación entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais,
ámbito no cal a innovación e a condición de immediata que lle son propias dotan estas
ensinanzas dunha gran relevancia educativa. Na resolución de problemas tecnolóxicos
conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o carácter
emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e
competente. Ademais, o coñecemento da tecnoloxía proporciona unha imprescindible
perspectiva científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade
sustentable, formada por unha cidadanía crítica con respecto ao que acontece ao seu
arredor.
A materia de Robótica trata de lograr estes fins abordando un amplo conxunto de temas e
a través da resolución de problemas. Así, o bloque «A Robótica» trata sobre a evolución
deste tipo de máquinas e proporciona orientacións sobre a súa previsible evolución para
favorecer a investigación da súa influencia na sociedade e no contorno. No bloque «Pro-
gramación e control» trátanse os aspectos de programación e de control necesarios para
desenvolver as funcións dun sistema robótico. No bloque «Proxectos de robótica» trátase
o proceso de desenvolvemento dun robot integrando os aspectos de hardware e de
software descritos nos bloques anteriores. Este bloque incorpora, ademais, os aspectos
relacionados coa elaboración e publicación da documentación para proxectar, construír e
programar un robot, e para verificar que o seu funcionamento se ateña ás especificacións
previstas.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
333
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intégranse coñecementos de ca-
rácter matemático e científico, polo que un enfoque interdisciplinar favorecerá a conexión
con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de Robótica ao desenvolvemento das competencias clave
dependerá en gran medida do tipo de actividades seleccionado, é dicir, da metodoloxía
empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na medida en
que o alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolóxico, elabore
informes técnicos, explique conceptos ou elabore, expoña e publique información. A
competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía,
principais competencias que se desenvolven nesta materia, acádanse calculando
magnitudes e parámetros, e aplicando técnicas de medición e de análise gráfica no
contexto do proceso de resolución técnica de problemas, ou construíndo sistemas
robóticos e verificando o seu funcionamento, competencias que tamén se favorecen
planificando actividades para resolver problemas técnicos complexos e realizando
proxectos. A competencia dixital desenvolverase principalmente co emprego constante
das TIC para a programación dos sistemas robóticos, e para procurar e almacenar
información ou para obter e presentar datos, e para simular circuítos, sistemas e procesos
tecnolóxicos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
334
Para que o alumnado poida aprender a aprender, as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe e que aplique o aprendido a situacións cotiás das cales poida avaliar os
resultados. Da mesma forma, as competencias sociais e cívicas acadaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e grupos de
forma democrática e respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante a análise da
interacción entre o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios socioeconómicos e
culturais que produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través do
deseño, da planificación e da xestión de proxectos tecnolóxicos ao transformar as ideas
propias en dispositivos, circuítos ou sistemas. E a conciencia e as expresións culturais
reflíctense na análise da influencia dos fitos tecnolóxicos nas distintas culturas e no seu
desenvolvemento e progreso.
En función da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata a Robótica, esta materia
ofrece, sen dúbida, un inmenso potencial para axudar a comprender a evolución do con-
torno social e tecnolóxico e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas
tanto co contexto profesional futuro como coa participación cidadá e co desenvolvemento
persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta programación.
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
seguinte táboa:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
335
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo
con dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5)
Media
Utiliza un vocabulario tecnolóxico adecuado
Elabora informes técnicos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora, expoñe e publica información
Calcula magnitudes e parámetros
Aplica técnicas de medición e análise gráfica
Constrúe sistemas robóticos e verifica o seu
funcionamento
Planifica actividades para resolver problemas técnicos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en
ciencia e
tecnoloxía Realiza proxectos
Programa sistemas robóticos
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula circuitos,sistemas e procesos tecnolóxicos
Competencia
dixital
Controla e programa sistemas automáticos
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os
resultados
Traballa en equipo Competencias
sociais e cívicas Interactúa de forma democrática
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
336
Respecta a diversidade e as normas
Analiza o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e
espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos tecnolóxicos ao
transformar ideas propias en dispositivos, circuitos ou
sistemas
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas
culturas, no seu desenvolvemento e progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
337
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que o bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado
as capacidades que lle permitan:
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do
Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a
corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a
sustentabilidade.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma
responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e
resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en
particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación
das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención
especial ás persoas con discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua
castelá.
f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
338
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da
comunicación.
h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito
solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as
habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da
tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o
respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial
referencia ao territorio galego.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como
fontes de formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e
social, e impulsar condutas e hábitos saudables.
o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
339
p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á
súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. A robótica.
Bloque 2. Programación e control.
Bloque 3. Proxectos de robótica.
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 A robótica. 6
2 Construcción dun robot. 20
2ª AVALIACIÓN
3 Programación e control I. 25
3ª AVALIACIÓN
4 Programación e control II. 14
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didácticas
deseñadas resúmese:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
340
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa
temporalización, o seu grao mínimo de consecución (ou se é mínimo exixible) e os
instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas. Tamén
se reflicte a que bloque pertence, os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e
competencias clave relacionados con cada estándar de aprendizaxe
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 A robótica. 6
2 Construcción dun robot. 22
2ª AVALIACIÓN
3 Programación e control I. 20
3ª AVALIACIÓN
4 Programación e control II. 20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
341
Robótica. 1º Bacharelato
Bloque Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 1. A robótica.
• ROB1.1.1. Identifica aplicacións
dos robots e describe a forma en
que resolven os problemas para os
que se deseñaron.
1ª avaliación
Si Realización e exposición
dunha presentación
• CCL
• CMCCT
• CSC
1
• b
• e
• f
• B1.1. Orixe e
evolución da robótica.
• B1.2. Áreas de
aplicación da robótica.
Tipos de robots.
• B1.1. Analizar os tipos e
as aplicacións dos robots
identificando os problemas
que resolven.
• ROB1.1.2. Identifica os principais
tipos de robots e describe as súas
aplicacións.
1ª avaliación
Si Realización e exposición
dunha presentación
• CCL
• CMCCT
• CSC
• CCEC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
342
Robótica. 1º Bacharelato
Bloque Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 2. Construcción dun robot
• ROB1.2.1. Identifica as partes
dun sistema robótico e describe a
súa función no conxunto.
1ª avaliación
Si Proba escrita • CCL
• CMCCT
1
• b
• e
• f
• h
• B1.3. Estrutura e
funcionamento dos
robots. Sensores,
actuadores e
controladores. Motores,
transmisións e
reductoras.
Manipuladores.
• B1.2. Describir a
estrutura e o
funcionamento dos robots.
• ROB1.2.2. Explica o
funcionamento dos sensores e
actuadores máis habituais. 1ª avaliación
Si Proba escrita • CCL
• CMCCT
3
• b
• e
• f
• g
• B3.1. Análise de
problemas: necesidades
estruturais, mecánicas,
electrónicas e
enerxéticas dun robot.
• B3.2. Técnicas de
deseño e de construción
de sistemas robóticos.
• B3.1. Realizar o deseño
estrutural, mecánico e
electrónico dun sistema
robótico mediante o
proceso de resolución de
problemas tecnolóxicos.
• ROB3.1.1. Deseña e planifica a
construción dun sistema robótico
que resolva un problema
determinado. 1ª avaliación
Si Deseño e construción dun
sistema robótico que cumpra
unha función dada mediante
o método de proxectos.
• CMCCT
• CD
• CAA
• CSC
• CSIEE
• CCEC
3
• b
• e
• f
• g
• B3.5. Técnicas de
localización de fallos e
avarías.
• B3.3. Verificar o
funcionamento dos
programas e das
montaxes.
• ROB3.3.1. Realiza as probas
necesarias para verificar o
funcionamento dos programas e
montaxes.
1ª avaliación
Si Observación na aula-taller • CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
343
• ROB3.3.2. Realiza as
modificacións necesarias para a
optimización do funcionamento. 1ª avaliación
Si Observación na aula-taller • CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
• ROB3.4.1. Elabora a
documentación necesaria para a
planificación e construción e
programación do prototipo.
1ª avaliación
Si Elaboración do documento
técnico do proxecto de
construcción dun sistema
robotico
• CCL
• CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE 3
• b
• e
• f
• g
• h
• B3.6. Documentación
técnica dun proxecto.
• B3.7. Comunidades e
redes de intercambio na
internet.
• B3.4. Utilizar internet
como fonte de información
para o deseño do prototipo
e para a resolución de
problemas técnicos,
respectando os dereitos de
autoría.
• ROB3.4.2. Utiliza a información
dispoñible na internet e respecta
os dereitos de autoría. 1ª avaliación
Si Comprobación da webgrafía
entregada no documento
técnico
• CCL
• CMCCT
• CD
• CAA
• ROB3.5.1. Publica a
documentación do proxecto
realizado.
1ª avaliación
Si Comprobación da publicación • CCL
• CMCCT
• CD 3
• a
• b
• e
• f
• g
• B3.8. Técnicas de
difusión de información.
• B3.9. Tipos de licenzas
para compartir
documentación e
programas.
• B3.5. Difundir o proxecto
para poñelo á disposición
da comunidade.
• ROB3.5.2. Selecciona o tipo de
licenza adecuado para compartir
a información.
1ª avaliación
Si Observación directa • CD
• CSC
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
344
Robótica. 1º Bacharelato
Bloque Obxectiv
os
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 3. Programación e control I
• ROB2.1.1. Identifica as
características técnicas do
controlador utilizado e os portos de
comunicación.
2ª avaliación
Si Realización de prácticas • CMCCT
2
• b
• e
• f
• g
• B2.1. Características
das unidades de control.
Hardware básico.
• B2.2. Conexión de
sensores e actuadores
coa unidade de control.
Circuítos típicos para
sensores e actuadores.
• B2.1. Realizar montaxes
de circuítos que funcionen
como sensores e
actuadores dun sistema
de control. • ROB2.1.2. Conecta sensores e
actuadores coa unidade de control. 2ª avaliación
Si Realización de prácticas • CMCT
• CAA
• ROB2.2.1. Elabora algoritmos que
resolven problemas utilizando
diagramas de fluxo.
2ª avaliación
Si Fichas de traballo • CMCT
• CD
• CAA 2
• b
• e
• f
• g
• B2.3. Diagramas de
fluxo. Simboloxía.
• B2.4. Técnicas de
análise de problemas
mediante diagramas de
fluxo.
• B2.2. Analizar
problemas e representar
algoritmos que os
resolven mediante
diagramas de fluxo. • ROB2.2.2. Analiza diagramas de
fluxo e interpreta as instrucións que
describen.
2ª avaliación
Si Fichas de traballo • CCL
• CMCCT
• CD
3
• b
• e
• f
• g
• B3.3. Resolución de
desafíos e problemas
robóticos. Análise do
problema. Diagrama de
fluxo do funcionamento.
Programación
estruturada. Verificación
e depuración.
• B3.2. Realizar o deseño
dun sistema robótico que
utilice control
programado para
resolver un problema
determinado.
• ROB3.2.1. Desenvolve un programa
para controlar un sistema robótico de
acordo coas especificacións
previamente establecidas. 2ª avaliación
Si Realización de prácticas • CMCCT
• CD
• CAA
• CSC
• CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
345
• ROB3.3.1. Realiza as probas
necesarias para verificar o
funcionamento dos programas e
montaxes.
2ª avaliación
Si Observación na aula • CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE 3
• b
• e
• f
• g
• B3.5. Técnicas de
localización de fallos e
avarías.
• B3.3. Verificar o
funcionamento dos
programas e das
montaxes.
• ROB3.3.2. Realiza as modificacións
necesarias para a optimización do
funcionamento. 2ª avaliación
Si Observación na aula • CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
Robótica. 1º Bacharelato
Bloque Obxectiv
os
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 4. Programación e control II
• ROB2.3.1. Deseña programas con
estruturas de control, de
almacenamento de datos e funcións.
3ª avaliación
Si Realización de prácticas • CMCCT
• CD
• CAA 2
• b
• e
• f
• g
• B2.5. Contornos e
linguaxes de
programación para
controladores.
• B2.6. Estruturas e
bloques fundamentais
dun programa
informático.
• B2.7. Estruturas de
control: secuenciais,
• B2.3. Realiza
programas que controlan
o comportamento de
dispositivos ou sistemas
robóticos. • ROB2.3.2. Realiza programas que
controlan as saídas en función das
entradas de acordo coas condicións
establecidas
3ª avaliación
Si Realización de prácticas • CMCCT
• CD
• CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
346
control: secuenciais,
condicionais e iterativas.
Almacenamento de
datos: variables.
Funcións.
• B2.8. Creación e
modificación de
programas. Ferramentas
de depuración de
programas.
• ROB2.3.3. Programa unidades de
control para controlar dispositivos ou
sistemas robóticos.
3ª avaliación
Si Realización de prácticas • CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
• ROB3.3.1. Realiza as probas
necesarias para verificar o
funcionamento dos programas e
montaxes.
3ª avaliación
Si Observación na aula-taller • CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE 3
• b
• e
• f
• g
• B3.4. Técnicas de
depuración de programas
de control.
• B3.5. Técnicas de
localización de fallos e
avarías.
• B3.3. Verificar o
funcionamento dos
programas e das
montaxes.
• ROB3.3.2. Realiza as modificacións
necesarias para a optimización do
funcionamento. 3ª avaliación
Si Observación na aula-taller • CMCCT
• CD
• CAA
• CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
347
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, a ensinanza desta materia require que se traballe
en equipo, para resolver problemas tecnolóxicos que permitan explorar o deseño, a
produción, a avaliación ou a mellora de sistemas robóticos relevantes desde o punto de
vista tecnolóxico e social. Trátase de aprender a identificar e a seleccionar solucións aos
problemas técnicos, a realizar cálculos e estimacións ou a planificar a realización de
actividades de deseño e de montaxe, contextos de aprendizaxe nos cales son importantes
a iniciativa, a colaboración e o respecto polas normas de seguridade, e nos cales as TIC
son ferramentas imprescindibles para a programación dos sistemas, pero tamén para a
busca de información, para a elaboración de documentos ou planos, para a realización de
simulacións e de cálculos técnicos e económicos e para a presentación e publicación de
resultados.
Na ensinanza da robótica resulta adecuado, polo tanto, reflexionar e traballar en grupo
buscando solucións a problemas nos cales se poidan aplicar os coñecementos
adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para fomentar o espírito
emprendedor.
A materia desenvolverase na aula taller de tecnoloxía e na aula de informática. Na aula de
tecnoloxía impartiranse as clases teórico-prácticas e realizarase a construción de
sistemas robóticos, e na aula de informática desenvolveranse programas de control e
elaboraranse presentacións e documentos técnicos.
Robótica é unha materia de libre configuración autonómica asignada para 1º de
Bacharelato. A carga horaria establecida é de 2 horas á semana. Os proxectos e as
prácticas desenvolveranse en grupos pequenos, de 2 ou 3 persoas, co que se poderá
realizar un seguemento dos progresos moi individualizado.
Na primeira avaliación realizarase o deseño e construción dun sistema robótico que
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
348
cumpra unha función dada mediante o método de proxectos. Co traballo en grupo
preténdese favorecer a aprendizaxe cooperativa. De forma moi esquemática, o método de
proxectos consta de catro etapas: observar, deseñar, construír e avaliar. Unha vez
concluído o proceso, o alumnado terá aprendido a:
• Identificar problemas que precisan unha solución
• Determinar as condicións que debe cumprir a solución a un problema
• Analizar as solucións existentes valorando posibles melloras
• Deseñar unha solución a través da realización da documentación técnica
• Executar o deseño planificando previamente a distribución de tarefas e tempos
• Analizar o resultado do proceso
Na segunda e terceira avaliación desenvolveranse programas para controlar dispositivos
e sistemas robóticos, empregando distintas linguaxes de programación, e deseñaranse
prácticas adecuadas aos recursos dos que se dispoña.
A temporalización das diferentes unidades estará en constante revisión, para adaptarse á
realidade da aula.
6. Materiais e recursos didácticos.
Nesta materia, non se empregará libro de texto. Os alumnos elaborarán os seus propios
apuntamentos a partir das explicacións do profesor, de procura de información e de fichas
de traballo que se lles entreguen.
Utilizarase o blogue do departamento: "facendo tecnoloxía" como ferramenta de
comunicación co alumnado.
A aula-taller está dispoñible as dúas sesións á semana de clase de robótica.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
349
A aula de tecnoloxía está equipada con ferramenta para traballar cos diferentes tipos de
materiais ademáis dun almacén con materiais variados. Tamén conta cun computador
portátil conectado a un proxector para o uso do profesor e unha impresora. Para realizar
prácticas relacionadas con robótica conta cunha impresora 3D, 6 robots makeblock, 4 kits
de arduino e 2 rapsberry pi3 suministrados pola consellería o curso 2016/17. Ademáis
conta con outros materiais, sensores e compoñentes eléctricos e electrónicos, tres kits
Lego mindstorm EV completos, catro kits con sensores e placa arduino, catro
computadores portátiles e unha impresora 3D mercados co diñeiro recibido pola
participación e premios recibidos nos proxectos Coruña Emprende e Lanzadeiras Coruña.
A dotación da aula de tecnoloxía, é completa e adecuada para o traballo polo método de
proxectos.
Tamén se utilizará a aula de informática para desenvolver os contidos que así o requiran
(programación, procura de información...) A aula de informática dispón actualmente de 15
equipos con conexión a internet, suficientes para que os alumnos traballen individualme
7. Criterios sobre a avaliación e cualificación.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
350
Considerarase que o alumno alcanza un logro de adqu isición mínima de cada estándar de aprendizaxe, cando a puntuación obtida en cada proba deseñada sexa de 5 ou superior.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben estar
numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente indicadas
como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
351
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
352
Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na primeira,
segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
353
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe Procedementos e
instrumentos de avaliación Peso
UNIDADE 1. A robótica
• ROB1.1.1. Identifica aplicacións dos robots e describe a forma
en que resolven os problemas para os que se deseñaron. • ROB1.1.2. Identifica os principais tipos de robots e describe as
súas aplicacións.
Realización e exposición dunha
presentación 20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
354
UNIDADE 2. Construcción dun robot
• ROB1.2.1. Identifica as partes dun sistema robótico e describe
a súa función no conxunto. • ROB1.2.2. Explica o funcionamento dos sensores e
actuadores máis habituais.
Proba escrita
20
• ROB3.1.1. Deseña e planifica a construción dun sistema
robótico que resolva un problema determinado. • ROB3.3.1. Realiza as probas necesarias para verificar o
funcionamento dos programas e montaxes. • ROB3.3.2. Realiza as modificacións necesarias para a
optimización do funcionamento.
Deseño, construción e
verificacón do funcionamento
dun sistema robótico que
cumpra unha función dada
mediante o método de
proxectos.
70
• ROB3.4.1. Elabora a documentación necesaria para a
planificación e construción e programación do prototipo. • ROB3.4.2. Utiliza a información dispoñible na internet e
respecta os dereitos de autoría. • ROB3.5.1. Publica a documentación do proxecto realizado. • ROB3.5.2. Selecciona o tipo de licenza adecuado para
compartir a información.
Elaboración do documento
técnico do proxecto de
construcción dun sistema
robotico
25
UNIDADE 3. Programación e control I
• ROB2.1.1. Identifica as características técnicas do controlador
utilizado e os portos de comunicación. • ROB2.1.2. Conecta sensores e actuadores coa unidade de
control. • ROB3.2.1. Desenvolve un programa para controlar un sistema
robótico de acordo coas especificacións previamente
establecidas. • ROB3.3.1. Realiza as probas necesarias para verificar o
funcionamento dos programas e montaxes. • ROB3.3.2. Realiza as modificacións necesarias para a
optimización do funcionamento.
Realización de prácticas 100
• ROB2.2.1. Elabora algoritmos que resolven problemas
utilizando diagramas de fluxo. • ROB2.2.2. Analiza diagramas de fluxo e interpreta as
instrucións que describen.
Fichas de traballo 25
UNIDADE 4. Programación e control II
• ROB2.3.1. Deseña programas con estruturas de control, de
almacenamento de datos e funcións. • ROB2.3.2. Realiza programas que controlan as saídas en
función das entradas de acordo coas condicións establecidas • ROB2.3.3. Programa unidades de control para controlar
dispositivos ou sistemas robóticos.
Realización de prácticas
Fichas de traballo
60
15
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
355
• ROB3.3.1. Realiza as probas necesarias para verificar o
funcionamento dos programas e montaxes. • ROB3.3.2. Realiza as modificacións necesarias para a
optimización do funcionamento.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
356
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas, proxectos e traballos indicando os aspectos nos
que o alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico.
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
357
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
358
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula
• Prepara o material e guións das prácticas, proxectos e
traballos que se desenvolverán na aula
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
359
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación da práctica na aula
proporcionando unha visión de conxunto ao comezo de cada
bloque de contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula
• Promove a participación activa do alumnado.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
• Organiza a aula para que o alumnado dispoña de espazo e
recursos na realización de prácticas e proxectos.
• Evita a repetición de prácticas a fin de introducir elementos
novedosos que motiven ao alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
360
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
361
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Selecciona prácticas, proxectos e actividades en xeral que
permitan alcanzar os estándares de aprendizaxe e a
adquisición das competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
362
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica.
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e avaliación das materias pendentes.
Non hai ningún alumno con Robótica pendente.
No caso de que ao longo do curso se matricule algún alumno no centro con Robotica
pendente, a recuperación da devandita materia realizarase co seguinte plan de traballo:
• Elaboración de exercicios ou traballos das distintas unidades didácticas
desenvolvidas nesta programación nos que se terá en conta a puntualidade na
entrega, presentación e limpeza, normalización e simboloxía, claridade de contidos,
corrección dos cálculos e expresión escrita.
Ós alumnos, entregaráselles un guión desenvolvido do plan de traballo, dividido en
trimestres, no que se indicarán as datas de entrega dos exercicios ou traballos
correspondentes a cada unidade didáctica.
A nota máxima que os alumnos poderán acadar elaborando estes exercicios ou traballos
será de dez puntos e a avaliación considérase aprobada se a nota é de 5 como mínimo.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
363
Se a nota non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales
iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a
8 serán redondeados ao enteiro inferior.
A cualificación final do curso será a media das notas obtidas en cada avaliación
No caso de non presentar os traballos ou exercicios esixidos, ou ser estos insuficientes
para aprobar a materia, os alumnos deberán facer unha proba escrita de coñecemento na
que se valorará a adquisición e comprensión de conceptos. Estas probas coincidirán
coas datas dos exames de pendentes que regula a xefatura de estudos do centro.
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos seus result ados.
O alumnado que se inicia no bacharelato debe ser consciente dos requirimentos e
esixencia do mesmo.
Por outra parte a materia de Robótica é unha materia optativa. Esta optatividade propicia
que o alumnado da mesma veña motivado, ademais de estar informado dos contidos que
se van tratar.
Por outra parte, todo o alumnado matriculado, xa cursou anos anteriores a materia de
tecnoloxía, polo que os alumnos xa acadaron os requerimentos mínimos necesarios en
canto a coñecementos e traballaron utilizando o método de proxectos.
É por todo isto que pode prescindirse dunha proba de avaliación inicial.
11. Medidas de atención á diversidade.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
364
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Para atender á diversidade do alumnado que podemos atoparnos en bacharelato,
debemos tomar unha serie de medidas tanto a nivel de grupo como individual, que se
resumen nas seguintes táboas:
Diversidade grupal Medidas
De comunicación
A comunicación profesor-grupo non presenta grandes
dificultades.
Non se necesitan medidas.
A comunicación profesor-grupo ten algunhas dificultades. Propoñer estratexias para mellorar a comunicación.
A comunicación profesor-grupo ten grandes dificultades. Descubrir a causa das dificultades e propoñer medidas
que as minimicen.
De interese e motivación
O grupo está motivado e ten grande interese. Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado está desmotivado e ten pouco
interese.
Propoñer estratexias que melloren o interese e a
motivación desa parte do alumnado.
O grupo non ten interese e está pouco motivado. Descubrir a causa da desmotivación e propoñer medidas
que as minimicen.
De actitude e colaboración
O grupo ten boa actitude e sempre está disposto a realizar
as tarefas.
Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado ten boa actitude e colabora. Propoñer actividades de grupo nas que asuma
responsabilidades o alumnado menos motivado.
O grupo ten mala actitude e non colabora nas tarefas. Descubrir as causas do problema e adoptar medidas,
estratexias, etc. para minimizar esas actitudes.
Diversidade individual Medidas
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
365
Diversidade individual Medidas
Diversidade na comprensión
Non ten ningunha dificultade para entender os
contidos.
Seleccionar contidos cun grao maior de dificultade.
Entende os contidos, pero, en ocasións, resúltanlle
difíciles.
Seleccionar os contidos significativos de acordo á súa
realidade.
Ten dificultades para entender os contidos que se
presentan.
Seleccionar os contidos mínimos e expoñelos simplificando a
linguaxe e a información gráfica.
Diversidade na capacitación e desenvolvemento
Non ten dificultades (alumnos de altas capacidades). Potenciar estas a través de actividades que lles permitan poñer
en xogo as súas capacidades.
Ten pequenas dificultades. Propoñer tarefas nas que a dificultade sexa progresiva de
acordo ás capacidades que se vaian adquirindo.
Ten dificultades. Seleccionar aquelas tarefas de acordo ás capacidades do
alumnado, que permitan alcanzar os contidos mínimos esixidos.
Diversidade de interese e motivación
Mostra un grande interese e motivación. Seguir potenciando esta motivación e interese.
O seu interese e motivación non destacan. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
variadas.
Non ten interese nin motivación. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
máis procedementais e próximas á súa realidade.
Diversidade na resolución de problemas
Encontra solucións aos problemas que se presentan
en todas as situacións.
Seguir fomentando esta capacidade.
Encontra solucións aos problemas que se presentan
nalgunhas situacións.
Propoñer problemas cada vez con maior grao de dificultade.
Ten dificultades para resolver problemas nas
situacións que se presentan.
Propoñer problemas de acordo ás súas capacidades para ir
desenvolvéndoas.
Diversidade na comunicación
Exprésase de forma oral e escrita con claridade e
corrección.
Propoñer tarefas que sigan perfeccionando a expresión oral e a
escrita.
Ten algunha dificultade para expresarse de forma
oral e escrita.
Propoñer algunhas tarefas e debates nos que o alumnado teña
que utilizar expresión oral e escrita co fin de melloralas.
Ten dificultades para expresarse de forma oral e
escrita.
Propoñer actividades co nivel necesario para que o alumnado
adquira as ferramentas necesarias que lle permitan mellorar.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
366
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán no curso que corresponda.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas
as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de Robótica as tecnoloxías
da información e da comunicación e o emprendemento serán os elementos que se
traballarán con máis profundidade.
Ademáis, na materia de Robótica, desenvolveranse ao longo do curso:
Educación ambiental: analizando a importancia da reutilización e da reciclaxe para
colaborar a reducir o consumo de materia prima, etc...
Educación para o consumidor : fomentando o consumo racional de materiais.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
fomentando o desenvolvemento da igualdade efectiva entre homes e mulleres, evitando
os comportamentos e os contidos sexistas.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en grupo poden desenvolverse
actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda mutua, o esforzo, a
constancia e o traballo responsable.
Iniciativa empresarial: fomentando as medidas para que o alumnado participe en
actividades que lle permitan afianzar o espírito emprendedor a partir de aptitudes como a
creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o
sentido crítico.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
367
13. Actividades complementarias e extraescolares pr ogramadas.
Co fin de motivar ao alumnado e introducilo no apaixonante mundo da robótica,
tentaranse realizar as seguintes actividades:
• Participación no taller-concurso de robótica que organizan Igaciencia e educaBarrié
(as prazas son limitadas)
• Participación na convocatoria do programa Lanzadeiras Coruña ou similares.
• Asistencia a talleres e participación noutros concursos que poidan xurdir durante o
curso.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das programacións didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa
programación.
Aínda que este documento realízase de forma meditada, é seguro que haberá que facer
modificacións para adecuala á realidade da aula, converténdose nun documento aberto
que sirva para concretar máis a programación do curso que vén.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
368
� Os resultados académicos dos alumnos.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía e a
práctica docente a empregar, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración da introducción dun libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
� Reasignar, se é necesario, os pesos asignados a cada instrumento de
avaliación no punto 7 desta programación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
369
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA PROGRAMACIÓN. FOL LA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1 5
2 19
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC AB % % %
% %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
3 24
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC AB % % %
% %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
370
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
4 18
NOTAS FINALES
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC AB % % % %
%
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
371
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi
fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi
alto
Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi
ben
Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difícile
s
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísi
mo
Porque…
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
372
11. Na aula taller recibiches por parte do
profesor unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
13. O equipamento da aula-taller de
tecnoloxía pareceuche…
Incompleta suficiente moi completa
14. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
15. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
373
MATERIA: TECNOLOXÍA INDUSTRIAL I. 1º
BACHARELATO.
1. Introducción e contextualización.
A tecnoloxía desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque proporciona
un conxunto de coñecementos e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades
individuais e colectivas. Neste sentido, a tecnoloxía achégalle ao currículo a capacidade
de analizar e redeseñar a relación entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais,
ámbito no que a innovación e a condición de inmediata que lle son propias dotan esta
materia dunha grande relevancia educativa. Na resolución de problemas tecnolóxicos
conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o carácter
emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e
competente. Ademais, o coñecemento da tecnoloxía proporciona unha imprescindible
perspectiva científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade
sustentable, formada por unha cidadanía crítica con respecto ao que acontece arredor
dela.
A materia de Tecnoloxía Industrial trata de lograr estes fins abordando, ao longo dos dous
cursos de bacharelato, un amplo conxunto de temas. Deste xeito, o bloque de "Produtos
tecnolóxicos" trata o deseño, a produción e a comercialización dun produto tecnolóxico
para favorecer a investigación da súa influencia na sociedade e no contorno. Os bloques
de "Materiais" e de "Materiais e procedementos de fabricación" tratan as propiedades
características dos materiais, en relación coa súa estrutura interna, e os ensaios para a
súa determinación, así como as técnicas para modificar e mellorar as súas propiedades e
as técnicas utilizadas no proceso de fabricación dun produto. No bloque chamado
"Principios de máquinas" afóndase nos conceptos fundamentais das máquinas e nos seus
principios de funcionamento, mentres que no bloque de "Máquinas e sistemas" se
exploran os seus elementos constitutivos. A produción de enerxía, o seu impacto
ambiental e as técnicas de redución do consumo enerxético en vivendas e locais
abórdanse no bloque "Recursos enerxéticos". No bloque de "Sistemas automáticos"
trátase a automatización das máquinas, e os circuítos e sistemas tecnolóxicos asociados,
así como a súa estrutura e o seu funcionamento. A electrónica dixital estúdase no bloque
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
374
"Circuítos e sistemas lóxicos", que se centra nos circuítos combinacionais, e tamén no
denominado "Control e programación de sistemas automáticos", que afonda nos circuítos
secuenciais e nas súas aplicacións.
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intégranse coñecementos de
carácter matemático e científico, polo que un enfoque interdisciplinar favorecerá a
conexión con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave .
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de Tecnoloxía Industrial ao desenvolvemento das competencias
clave dependerá en grande medida do tipo de actividades seleccionado; é dicir, da
metodoloxía empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na
medida en que o alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolóxico,
elabore informes técnicos, explique conceptos, ou elabore e expoña información. A
competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía ,
principais competencias que se desenvolven nesta materia, poden alcanzarse calculando
magnitudes e parámetros, e aplicando técnicas de medición e de análise gráfica no
contexto do proceso de resolución técnica de problemas, ou construíndo obxectos e
verificando o seu funcionamento, competencias que tamén se favorecen utilizando
ferramentas e máquinas, analizando procesos e sistemas tecnolóxicos, ou mediante a
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
375
análise e a valoración das repercusións ambientais da actividade tecnolóxica. A
competencia dixital desenvolverase co emprego constante das tecnoloxías da
información e da comunicación para procurar e almacenar información, para obter e
presentar datos e para simular circuítos, sistemas e procesos tecnolóxicos, ou para
controlar e programar sistemas automáticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender , as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os
resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e grupos de
forma democrática, e respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante a análise da
interacción entre o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios socioeconómicos e
culturais que produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través do
deseño, da planificación e da xestión de proxectos tecnolóxicos, ao transformar as ideas
propias en dispositivos, circuítos ou sistemas. E a conciencia e as expresións culturais
reflíctense na análise da influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas culturas, e no seu
desenvolvemento e progreso.
En función da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata Tecnoloxía Industrial, esta
materia ofrece, sen dúbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno
social e tecnolóxico, e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas tanto
co contexto profesional como coa participación cidadá e co desenvolvemento persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta programación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
376
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
seguinte táboa:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
377
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo
con dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5)
Media
Utiliza un vocabulario técnolóxico preciso
Elabora informes técnicos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Calcula magnitudes e parámetros
Aplica técnicas de medición e análise gráfica
Constrúe obxectos e verifica o seu funcionamento
Utiliza ferramentas e máquinas
Analiza procesos e sistemas tecnolóxicos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en
ciencia e
tecnoloxía Valora a repercusión ambiental da actividade
tecnolóxica
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula circuitos,sistemas e procesos tecnolóxicos
Competencia
dixital
Controla e programa sistemas automáticos
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os
resultados
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
378
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática
Respecta a diversidade e as normas
Competencias
sociais e
cívicas Analiza o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e
espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos tecnolóxicos ao
transformar ideas propias en dispositivos, circuitos ou
sistemas
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas
culturas, no seu desenvolvemento e progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
379
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que o bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado
as capacidades que lle permitan:
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do
Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a
corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a
sustentabilidade.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma
responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e
resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en
particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación
das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención
especial ás persoas con discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua
castelá.
f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
380
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da
comunicación.
h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito
solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as
habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da
tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o
respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial
referencia ao territorio galego.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como
fontes de formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e
social, e impulsar condutas e hábitos saudables.
o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
381
p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á
súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Produtos tecnolóxicos: deseño, producción e comercialización.
Bloque 2. Máquinas e sistemas.
Bloque 3. Materiais e procedementos de fabricación.
Bloque 4. Recursos enerxéticos.
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didácticas
deseñadas resúmese:
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 Deseño dos productos tecnolóxicos 8
2 A enerxía. Producción de enerxía 8
3 Consumo enerxético 10
4 Materiais 8
2ª AVALIACIÓN
5 Circuitos eléctricos e electrónicos 6
6 Máquinas e sistemas mecánicos 6
7
Deseño, producción e comercialización
dos productos tecnolóxicos 2
8 Procedementos de fabricación 18
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
382
3ª AVALIACIÓN
8 Procedementos de fabricación 8
9 Sistemas de control 8
10 Xestión de calidade 4
11 Circuitos pneumáticos e hidráulicos 4
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa
temporalización, o seu grao mínimo de consecución (ou se é mínimo exixible) e os
instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas. Tamén
se reflicte a que bloque pertence, os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e
competencias clave relacionados con cada estándar de aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
383
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Competencias
clave
UNIDADE 1. Deseño dos productos tecnolóxicos
1
� a � c � e � g � h � i � l � m � p
B1.1. Proceso cíclico de
deseño, produción,
comercialización e
mellora de produtos. B1.2. Análise sistemática
de produtos tecnolóxicos
actuais e do seu impacto
social. B1.3. Planificación e
desenvolvemento práctico dun proxecto de
deseño e produción dun
produto.
B1.1. Identificar e
describir as etapas
necesarias para a
creación dun produto
tecnolóxico desde o seu
deseño ata a súa
comercialización,
investigar acerca da súa
influencia na sociedade e
propor melloras desde o
punto de vista tanto da
súa utilidade como do
seu posible impacto
social.
TI1B1.1.1. Deseña unha proposta dun
novo produto tomando como base unha
idea dada, explicando o obxectivo de
cada etapa significativa necesaria para
lanzar o produto ao mercado.
1ª avaliación Si Proposta,
deseño e
estudio de
mercado dun
novo producto
� CMCCT � CAA � CSC � CSIEE � CCL
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
384
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 2. A enerxía. Producción de enerxía
TI1B4.1.1. Realiza cálculos de
diferentes formas de manifestarse a
enerxía, utilizando correctamente
distintas unidades.
1ª avaliación Si � CMCCT � CCL � CSC
TI1B4.1.2. Describe as formas de
producir enerxía, en relación co custo
de produción, o impacto ambiental e a
sustentabilidade.
1ª avaliación Si � CMCCT � CCL
4
� d � e � g � i � h � l � p
B4.1. Recursos
enerxéticos. Produción e distribución da enerxía
eléctrica. B4.2. Impacto ambiental
e sustentabilidade. Impacto ambiental da produción enerxética en
Galicia.
B4.1. Analizar a
importancia que os recursos enerxéticos
teñen na sociedade actual, e describir as
formas de produción de
cada unha, así como as
súas debilidades e
fortalezas no
desenvolvemento dunha sociedade sustentable.
TI1B4.1.3. Debuxa diagramas de
bloques de diferentes tipos de centrais de produción de enerxía, e explica
cada bloque constitutivos e as súas
interrelacións.
1ª avaliación Si
Proba escrita Fichas de traballo
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 3. Consumo enerxético
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
385
TI1B4.2.1. Explica as vantaxes que
supón, desde o punto de vista do
consumo, que un edificio estea
certificado enerxeticamente.
1ª avaliación Si � CSC � CCL
TI1B4.2.2. Calcula custos de consumo
enerxético de edificios de vivendas ou industriais, partindo das
necesidades e/ou dos consumos dos
recursos utilizados.
1ª avaliación Si � CMCCT � CD
4
� d � e � g � h � i � l
B4.3. Consumo
enerxético en vivendas e locais. Cálculos e
estimación de consumo.
Técnicas e criterios de
aforro enerxético.
B4.2. Realizar propostas
de redución de consumo
enerxético para vivendas
ou locais coa axuda de programas informáticos e
a información de
consumo dos mesmos.
TI1B4.2.3. Elabora plans de redución
de custos de consumo enerxético para locais ou vivendas, identificando
os puntos onde o consumo poida ser
reducido.
1ª avaliación Si
Proxecto de
investigación
� CMCCT � CAA � CSC � CD
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 4. Materiais
3 � d � e � i
B3.1. Estrutura interna e
propiedades dos
materiais. Técnicas de
modificación das
B3.1. Analizar as
propiedades dos
materiais utilizados na
construción de obxectos
TI1B3.1.1. Establece a relación entre a
estrutura interna dos materiais e as
súas propiedades.
1ª avaliación Si Fichas de traballo Proba práctica
� CMCCT � CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
386
modificación das
propiedades.
construción de obxectos
tecnolóxicos,
recoñecendo a súa
estrutura interna en relación coas
propiedades que
presentan e coas
modificacións que se poidan producir.
TI1B3.1.2. Explica como se poden
modificar as propiedades dos materiais, tendo en conta a súa estrutura interna.
1ª avaliación Si � CMCCT � CCL
3
� d � e � g � i
B3.2. Identificación dos
materiais utilizados en
produtos tecnolóxicos actuais.
B3.2. Relacionar
produtos tecnolóxicos actuais ou novos cos
materiais que posibilitan
a súa produción,
asociando as súas
características cos
produtos fabricados,
utilizando exemplos
concretos.
TI1B3.2.1. Describe, apoiándose na
información obtida en internet,
materiais imprescindibles para a
obtención de produtos tecnolóxicos
relacionados coas tecnoloxías da
información e da comunicación.
1ª avaliación Si Realización e
exposición dunha
presentación
� CMCCT � CD � CCL
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 5. Circuitos eléctricos e electrónicos
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
387
TI1B2.2.1. Deseña, utilizando un
programa de CAD, o esquema dun
circuíto eléctrico-electrónico.
2ª avaliación Si Deseño de
circuitos en
programas CAD
� CMCCT
� CD
� CAA
� CSIEE
2
� d
� g
� i
� m
B2.3. Circuítos
eléctricos e
electrónicos.
B2.5. Simboloxía
normalizada.
B2.6. Deseño,
simulación e montaxe
de circuítos eléctricos
e electrónicos,
B2.2. Realizar
esquemas de circuítos
eléctrico-electrónicos,
que dan solución a
problemas técnicos,
con axuda de
programas de deseño
asistido, e calcular os
parámetros
característicos destes.
TI1B2.2.2. Calcula os parámetros
básicos de funcionamento dun circuíto
eléctrico-electrónico, a partir dun
esquema dado.
2ª avaliación Si Proba escrita � CMCCT
2
� d
� g
� i
� m
B2.7. Instrumentos de
medida de magnitudes
eléctricas. Realización
de medidas en
circuítos eléctricos e
electrónicos.
B2.3. Verificar o
funcionamento de
circuítos eléctrico-
electrónicos
característicos,
interpretando os seus
TI1B2.3.1. Verifica a evolución dos
sinais en circuítos eléctrico-
electrónicos, debuxando as súas
formas e os valores nos puntos
característicos
2ª avaliación Realización de
prácticas � CMCCT
� CD
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
388
electrónicos. interpretando os seus
esquemas, utilizando
os aparellos e os
equipamentos de
medida adecuados,
interpretando e
valorando os
resultados obtidos,
apoiándose na
montaxe ou nunha
simulación física
destes.
TI1B2.3.2. Interpreta e valora os
resultados obtidos de circuítos
eléctrico-electrónicos.
2ª avaliación Realización de
prácticas � CMCCT
� CAA
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 6. Máquinas e sistemas mecánicos
2
� d
� e
� g
� i
B2.1. Máquinas e
sistemas. Elementos e
dispositivos que os
compoñen.
B2.1. Analizar os
bloques constitutivos
de sistemas e/ou
máquinas,
interpretando a súa
interrelación, e
TI1B2.1.1. Describe a función dos
bloques que constitúen unha
máquina dada, explicando de forma
clara e co vocabulario axeitado a
súa contribución ao conxunto.
2ª avaliación Si Realización de
prácticas � CMCCT
� CAA
� CCL
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
389
interrelación, e
describir os principais
elementos que os
compoñen, utilizando
o vocabulario
relacionado co tema.
TI1B2.1.2. Debuxa diagramas de
bloques de máquinas-ferramenta
explicando a contribución de cada
bloque ao conxunto da máquina.
2ª avaliación Si Realización de
prácticas � CMCCT
� CD
� CCL
2
� d
� g
� i
� m
B2.2. Máquinas e
sistemas mecánicos.
Transmisión e
transformación de
movementos.
B2.5. Simboloxía
normalizada.
B2.6. Deseño,
simulación e montaxe
de sistemas
mecánicos.
B2.2. Realizar
esquemas de sistemas
mecánicos que dan
solución a problemas
técnicos, con axuda de
programas de deseño
asistido, e calcular os
parámetros
característicos destes.
TI1B2.2.2. Calcula os parámetros
básicos de funcionamento dun sistema
mecánico, a partir dun esquema dado.
2ª avaliación Si Proba escrita
� CMCCT
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 7. Producción e comercialización dos produc tos tecnolóxicos
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
390
1
� a � c � e � g � h � i � l � m � p
B1.1. Proceso cíclico de
deseño, produción,
comercialización e
mellora de produtos. B1.2. Análise sistemática
de produtos tecnolóxicos
actuais e do seu impacto
social. B1.3. Planificación e
desenvolvemento práctico dun proxecto de
deseño e produción dun
produto.
B1.1. Identificar e
describir as etapas
necesarias para a
creación dun produto
tecnolóxico desde o seu
deseño ata a súa
comercialización,
investigar acerca da súa
influencia na sociedade e
propor melloras desde o
punto de vista tanto da
súa utilidade como do
seu posible impacto
social.
TI1B1.1.1. Deseña unha proposta dun
novo produto tomando como base unha
idea dada, explicando o obxectivo de
cada etapa significativa necesaria para
lanzar o produto ao mercado.
2ª e 3ª
avaliación Si Realización da
memoria técnica
dun produto dende
o seu deseño ata
a súa
comercialización
� CMCCT � CAA � CSC � CSIEE � CCL
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
391
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 8. Procedementos de fabricación
TI1B3.3.1. Explica as principais
técnicas utilizadas no proceso de fabricación dun produto dado.
2ª e 3ª
avaliación Si � CMCCT
� CCL
TI1B3.3.2. Identifica as máquinas e as
ferramentas utilizadas no proceso de
fabricación dun produto dado.
2ª e 3ª
avaliación Si
Construción do
produto deseñado
na unidade 1 � CMCCT
3
� d � e � i � l
B3.3. Técnicas de
fabricación. Máquinas e ferramentas apropiadas para cada procedemento.
Normas de seguridade e
hixiene no traballo.
B3.3. Describir as
técnicas utilizadas nos procesos de
fabricación tipo, identificando as
máquinas e as ferramentas utilizadas e
as condicións de seguridade propias de
cada unha, apoiándose
na información proporcionada na web
dos fabricantes.
TI1B3.3.3. Describe as principais
condicións de seguridade que se deben
aplicar nun determinado ámbito de
produción, desde o punto de vista tanto
do espazo como da seguridade persoal.
2ª e 3ª
avaliación Si Fichas de traballo
� CMCCT � CCL � CSC
3
� d � i � h � l � p
B3.4. Impacto ambiental
e social da obtención de
materiais e da fabricación de produtos tecnolóxicos.
B3.4. Analizar o impacto
ambiental e social que
poden producir os
procesos de obtención
de materiais e os
procesos de fabricación.
TI1B3.4.1. Coñece o impacto ambiental
que poden producir as técnicas utilizadas.
2ª e 3ª
avaliación Si Fichas de traballo
� CMCCT
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
392
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 9. Sistemas de control
3ª avaliación Si Deseño ,
construcción e
programación dun
robot o sistema
automático
� CMCCT
� CD
2
� d
� g
� i
� m
B2.8. Sistemas
automáticos de
control: compoñentes
básicos
B2.9. Control
programado. Deseño,
construcción e
programación dun
sistema robótico
B2.4. Deseñar,
construir e programar
un sistema robotizado
cuxo funcionamento
solucione un problema
determinado
TI1B2.4.1. Deseña, constrúe e
programa un sistema automático
ou robot con actuadores e os
sensores axeitados, para que o seu
funcionamento solucione un
problema determinado 3ª avaliación Si Realización de
fichas de análise
do sistema
construido
� CMCCT
� CD
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 10. Xestión de calidade
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
393
TI1B1.2.1. Elabora o esquema dun
posible modelo de excelencia, ra-
zoando a importancia de cada axente
implicado.
3ª avaliación Si � CCL � CMCCT � CAA � CSIEE
1
� a � e � g � h
B1.4. Normalización.
Control de calidade.
Patentes.
B1.2. Explicar as
diferenzas e as
similitudes entre un
modelo de excelencia e
un sistema de xestión da
calidade, identificando os
principais actores que
interveñen e valorando
criticamente a
repercusión que a súa
implantación pode ter
sobre os produtos
desenvolvidos, e expolo
oralmente co apoio
dunha presentación.
TI1B1.2.2. Desenvolve o esquema dun
sistema de xestión da calidade,
razoando a importancia de cada axente
implicado.
3ª avaliación Si
Realización e
exposición dunha
presentación
� CMCCT � CAA � CSIEE
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Competenci
as clave
UNIDADE 11. Circuitos pneumáticos e hidráulicos
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
394
TI1B2.2.1. Deseña, utilizando un
programa de CAD, o esquema dun
circuíto pneumático ou hidráulico
que dea resposta a unha
necesidade determinada.
3ª avaliación Si Deseño de
circuitos en
programas CAD
� CMCCT
� CD
� CAA
� CSIEE
2
� d
� g
� i
� m
B2.4. Circuítos
pneumáticos e
hidráulicos.
B2.5. Simboloxía
normalizada.
B2.6. Deseño,
simulación e montaxe
de circuítos
pneumáticos ou
hidráulicos.
B2.2. Realizar
esquemas de sistemas
pneumáticos ou
hidráulicos que dan
solución a problemas
técnicos, con axuda de
programas de deseño
asistido, e calcular os
parámetros
característicos destes.
TI1B2.2.2. Calcula os parámetros
básicos de funcionamento dun sistema
pneumático ou hidráulico, a partir dun
esquema dado.
3ª avaliación Si Realización de
prácticas � CMCCT
2
� d
� g
� i
� m
B2.7.. Realización de
medidas en circuítos
pneumáticos e
hidráulicos.
B2.3. Verificar o
funcionamento de
circuítos pneumáticos
e hidráulicos
característicos,
interpretando os seus
esquemas,
apoiándose na
montaxe ou nunha
simulación física
destes.
TI1B2.3.2. Interpreta e valora os
resultados obtidos de circuítos,
pneumáticos ou hidráulicos.
3ª avaliación Si Realización de
prácticas � CMCCT
� CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
395
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, o ensino desta materia require que se traballe en
equipo, para resolver problemas tecnolóxicos que permitan explorar o deseño, a
produción, a avaliación ou a mellora de produtos relevantes desde o punto de vista
tecnolóxico e social. Trátase de aprender a identificar e a seleccionar solucións aos
problemas técnicos, a realizar cálculos e estimacións ou a planificar a realización de
actividades de deseño e de montaxe, contextos de aprendizaxe nos que son importantes
a iniciativa, a colaboración e o respecto polas normas de seguridade, e nos que as
tecnoloxías da información e da comunicación son ferramentas imprescindibles para a
procura de información, para a elaboración de documentos ou de planos, para a
realización de simulacións e de cálculos técnicos e económicos, e para a presentación ou
a publicación de resultados.
No ensino da tecnoloxía resulta adecuado reflexionar e traballar en grupo procurando
solucións a problemas nos que se poidan aplicar os coñecementos adquiridos, e buscar
información adicional, se se require, para fomentar o espírito emprendedor.
A materia desenvolverase na aula taller de tecnoloxía, na aula de informática e na aula do
grupo. Na aula de tecnoloxía impartiranse as clases teórico-prácticas e realizaranse as
prácticas programadas, na aula de informática elaboraranse presentacións, documentos
técnicos e proxectos de investigación e na aula do grupo impartiranse clases teóricas.
Tecnoloxía Industrial é unha materia cunha carga horaria de 3 horas á semana, carga
reducida tendo en conta a a amplitude do currículo, é por isto, que se terá que
desenvolver unha metodoloxía áxil e dinámica, que permita impartir todos os bloques de
contidos.
Na primeira avaliación desenvolveranse os contidos dos bloques 1, 3 e 4, onde ademáis
doutras actividades, os alumnos simularán os pasos a seguir para sacar ao mercado un
produto novo dende o seu deseño ata a súa comercialización. Ao aparecer a necesidade
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
396
de ampliar coñecementos para a elección de materiais, técnicas de produción do produto
deseñado, etc, iranse introducindo os demais bloques de forma progresiva, para construír
a proposta inicial ao longo do curso.
Na segunda avaliación seguirán traballándose os bloques de recursos enerxéticos e
procedementos de fabricación e comenzarase o de máquinas e sistemas. No bloque de
enerxía desenvolverase un proxecto de investigación que se realizará en pequeno grupo
(2-3 persoas); a súa concreción dependerá dos intereses dos alumnos para que a
actividade sexa máis motivadora.
Na terceira avaliación terminarase o bloque 2, desenvolvendo as unidades
correspondentes a circuitos eléctricos, circuitos neumático-hidráulicos e sistemas
automáticos, realizando as súas correspondentes prácticas.
As prácticas que se desenvolverán ao longo do curso se realizarán en grupos de 3-4
persoas, e as presentacións realizaranse de forma individual ou en parella. Antes da súa
realización, informarase ao alumno dos criterios para a calificación destas probas.
Dada a amplitude do currículo,a temporalización das diferentes unidades estará en
constante revisión, para adaptarse á realidade da aula.
6. Materiais e recursos didácticos.
Nesta materia, non se empregará libro de texto obrigatorio. Os alumnos elaborarán os
seus propios apuntamentos a partir das explicacións do profesor, de procura de
información e de fichas de traballo que se lles entreguen. As presentacións de apoio do
profesor na aula, estarán a disposición dos alumnos no blog do departamento: "facendo
tecnoloxía", que seguirá empregándose como ferramenta de comunicación co alumnado.
A aula de tecnoloxía está equipada con ferramenta para traballar cos diferentes tipos de
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
397
materiais ademáis dun almacén con materiais variados. Tamén conta cun computador
portátil conectado a un proxector para o uso do profesor e unha impresora. Para realizar
prácticas relacionadas con robótica conta cunha impresora 3D, 6 robots makeblock, 4 kits
de arduino e 2 rapsberry pi3 suministrados pola consellería o curso 2016/17. Ademáis
conta con outros materiais, sensores e compoñentes eléctricos e electrónicos, tres kits
Lego mindstorm EV completos, catro kits con sensores e placa arduino, catro
computadores portátiles e unha impresora 3D mercados co diñeiro recibido pola
participación e premios recibidos nos proxectos Coruña Emprende e Lanzadeiras Coruña.
A dotación e distribución da aula taller é completa e adecuada para realizar as prácticas
programadas. O taller está dispoñible as tres sesións semanais de clase de Tecnoloxía
Industrial.
Tamén se utilizará a aula de informática para desenvolver os contidos que así o requiran.
A aula de informática dispón actualmente de 15 equipos con conexión a internet.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
398
Considerarase que o alumno alcanza un logro de adqu isición mínima de cada estándar de aprendizaxe, cando a puntuación obtida en cada proba deseñada sexa de 5 ou superior.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben estar
numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente indicadas
como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
399
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
400
Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
C) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na primeira,
segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
401
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe Procedementos e
instrumentos de avaliación Peso
UNIDADE 1. Deseño dos productos tecnolóxicos
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
402
TI1B1.1.1. Deseña unha proposta dun novo produto tomando como
base unha idea dada, explicando o obxectivo de cada etapa
significativa necesaria para lanzar o produto ao mercado. Proposta, deseño e estudio de
mercado dun novo producto 40
UNIDADE 2. A enerxía. Producción de enerxía
TI1B4.1.1. Realiza cálculos de diferentes formas de manifestarse la
energía, utilizando correctamente distintas unidades. Proba escrita 20
TI1B4.1.2. Describe as formas de producir enerxía, en relación co
custo de produción, o impacto ambiental e a sustentabilidade.
TI1B4.1.3. Debuxa diagramas de bloques de diferentes tipos de
centrais de produción de enerxía, e explica cada bloque constitutivo e
as súas interrelacións.
Fichas de traballo 20
UNIDADE 3. Consumo enerxético
TI1B4.2.1. Explica as vantaxes que supón, desde o punto de vista do
consumo, que un edificio estea certificado enerxeticamente. TI1B4.2.2. Calcula custos de consumo enerxético de edificios de
vivendas ou industriais, partindo das necesidades e/ou dos consumos
dos recursos utilizados. TI1B4.2.3. Elabora plans de redución de custos de consumo
enerxético para locais ou vivendas, identificando os puntos onde o
consumo poida ser reducido.
Proxecto de investigación 40
UNIDADE 4. Materiais
TI1B3.1.1. Establece a relación entre a estrutura interna dos materiais
e as súas propiedades. TI1B3.1.2. Explica como se poden modificar as propiedades dos
materiais, tendo en conta a súa estrutura interna.
Fichas de traballo Proba práctica
20 10
TI1B3.2.1. Describe, apoiándose na información obtida en internet,
materiais imprescindibles para a obtención de produtos tecnolóxicos
relacionados coas tecnoloxías da información e da comunicación.
Realización e exposición dunha
presentación 10
UNIDADE 5. Circuitos eléctricos e electrónicos
TI1B2.2.1. Deseña, utilizando un programa de CAD, o esquema dun
circuíto eléctrico-electrónico.
Deseño de circuitos en programas
CAD 5
TI1B2.2.2. Calcula os parámetros básicos de funcionamento dun
circuíto eléctrico-electrónico, a partir dun esquema dado. Proba escrita
15
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
403
TI1B2.3.1. Verifica a evolución dos sinais en circuítos eléctrico-
electrónicos, debuxando as súas formas e os valores nos puntos
característicos
TI1B2.3.2. Interpreta e valora os resultados obtidos de circuítos
eléctrico-electrónicos.
Realización de prácticas 10
UNIDADE 6. Máquinas e sistemas mecánicos
TI1B2.1.1. Describe a función dos bloques que constitúen unha
máquina dada, explicando de forma clara e co vocabulario axeitado a
súa contribución ao conxunto.
TI1B2.1.2. Debuxa diagramas de bloques de máquinas-ferramenta
explicando a contribución de cada bloque ao conxunto da máquina.
Realización de prácticas
15
TI1B2.2.2. Calcula os parámetros básicos de funcionamento dun
sistema mecánico, a partir dun esquema dado. Proba escrita 15
UNIDADE 7. Producción e comercialización dos produc tos tecnolóxicos
TI1B1.1.1. Deseña unha proposta dun novo produto tomando
como base unha idea dada, explicando o obxectivo de cada
etapa significativa necesaria para lanzar o produto ao mercado.
Realización da memoria técnica
dun produto dende o seu
deseño ata a súa
comercialización
15
UNIDADE 8. Procedementos de fabricación
TI1B3.3.1. Explica as principais técnicas utilizadas no proceso
de fabricación dun produto dado.
TI1B3.3.2. Identifica as máquinas e as ferramentas utilizadas no
proceso de fabricación dun produto dado. TI1B3.3.3. Describe as principais condicións de seguridade que
se deben aplicar nun determinado ámbito de produción, desde o
punto de vista tanto do espazo como da seguridade persoal. TI1B3.4.1. Coñece o impacto ambiental que poden producir as
técnicas utilizadas.
Construcción do produto deseñado na unidade 1
Fichas de traballo
130
15
UNIDADE 9. Sistemas de control
Deseño , construcción e
programación dun robot o
sistema automático 20
TI1B2.4.1. Deseña, constrúe e programa un sistema automático
ou robot con actuadores e os sensores axeitados, para que o
seu funcionamento solucione un problema determinado Realización de fichas de análise
do sistema construido 20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
404
UNIDADE 10. Xestión de calidade
TI1B1.2.1. Elabora o esquema dun posible modelo de
excelencia, razoando a importancia de cada axente implicado TI1B1.2.2. Desenvolve o esquema dun sistema de xestión da
calidade, razoando a importancia de cada axente implicado
Realización e exposición dunha
presentación 10
UNIDADE 11. Circuitos pneumáticos e hidráulicos
TI1B2.2.1. Deseña, utilizando un programa de CAD, o esquema
dun circuíto pneumático ou hidráulico que dea resposta a unha
necesidade determinada.
Deseño de circuitos en
programas CAD 20
TI1B2.2.2. Calcula os parámetros básicos de funcionamento dun
sistema pneumático ou hidráulico, a partir dun esquema dado. TI1B2.3.2. Interpreta e valora os resultados obtidos de circuítos,
pneumáticos ou hidráulicos.
Realización de prácticas 20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
405
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico na aula-taller.
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
406
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
407
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula
• Prepara o material e guións das prácticas que se
desenvolverán na aula
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
408
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación da práctica na aula
proporcionando unha visión de conxunto ao comezo de cada
bloque de contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula
• Promove a participación activa do alumnado.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
• Organiza a aula para que o alumnado dispoña de espazo e
recursos na realización de prácticas e proxectos.
• Evita a repetición de prácticas a fin de introducir elementos
novedosos que motiven ao alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
409
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas, proxectos e actividades en xeral que
permitan alcanzar os estándares de aprendizaxe e a
adquisición das competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
410
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación.
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e avaliación das materias pendentes.
Non hai ningún alumno con Tecnoloxía Industrial I pendente.
No caso de que ao longo do curso se matricule algún alumno no centro con Tecnoloxía
Industrial I pendente, a recuperación da devandita materia realizarase co seguinte plan de
traballo:
• Elaboración de exercicios ou traballos das distintas unidades didácticas
desenvolvidas nesta programación nos que se terá en conta a puntualidade na
entrega, presentación e limpeza, normalización e simboloxía, claridade de contidos,
corrección dos cálculos e expresión escrita.
Ós alumnos, entregaráselles un guión desenvolvido do plan de traballo, dividido en
trimestres, no que se indicarán as datas de entrega dos exercicios ou traballos
correspondentes a cada unidade didáctica.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
411
A nota máxima que os alumnos poderán acadar elaborando estes exercicios ou traballos
será de dez puntos e a avaliación considérase aprobada se a nota é de 5 como mínimo.
Se a nota non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales
iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a
8 serán redondeados ao enteiro inferior.
A cualificación final do curso será a media das notas obtidas en cada avaliación
No caso de non presentar os traballos ou exercicios esixidos, ou ser estos insuficientes
para aprobar a materia, os alumnos deberán facer unha proba escrita de coñecemento na
que se valorará a adquisición e comprensión de conceptos. Estas probas coincidirán
coas datas dos exames de pendentes que regula a xefatura de estudos do centro.
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos seus result ados.
O alumnado que se inicia no bacharelato debe ser consciente dos requirimentos e
esixencia do mesmo.
Por outra parte a materia de Tecnoloxía Industrial I, é unha materia optativa. Esta
optatividade propicia que o alumnado da mesma veña motivado, e ten unha idea previa
dos contidos que se van a tratar.
Por outra parte, o alumnado xa cursou anos anteriores a materia de tecnoloxía, polo que
xa acadaron os requerimentos mínimos necesarios en canto a coñecementos e
traballaron utilizando o método de proxectos.
É por todo isto, que pode prescindirse dunha proba de avaliación inicial.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
412
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Para atender á diversidade do alumnado que podemos atoparnos en bacharelato,
debemos tomar unha serie de medidas tanto a nivel de grupo como individual, que se
resumen nas seguintes táboas:
Diversidade grupal Medidas
De comunicación
A comunicación profesor-grupo non presenta grandes
dificultades.
Non se necesitan medidas.
A comunicación profesor-grupo ten algunhas dificultades. Propoñer estratexias para mellorar a comunicación.
A comunicación profesor-grupo ten grandes dificultades. Descubrir a causa das dificultades e propoñer medidas
que as minimicen.
De interese e motivación
O grupo está motivado e ten grande interese. Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado está desmotivado e ten pouco
interese.
Propoñer estratexias que melloren o interese e a
motivación desa parte do alumnado.
O grupo non ten interese e está pouco motivado. Descubrir a causa da desmotivación e propoñer medidas
que as minimicen.
De actitude e colaboración
O grupo ten boa actitude e sempre está disposto a realizar
as tarefas.
Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado ten boa actitude e colabora. Propoñer actividades de grupo nas que asuma
responsabilidades o alumnado menos motivado.
O grupo ten mala actitude e non colabora nas tarefas. Descubrir as causas do problema e adoptar medidas,
estratexias, etc. para minimizar esas actitudes.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
413
Diversidade individual Medidas
Diversidade na comprensión
Non ten ningunha dificultade para entender os
contidos.
Seleccionar contidos cun grao maior de dificultade.
Entende os contidos, pero, en ocasións, resúltanlle
difíciles.
Seleccionar os contidos significativos de acordo á súa
realidade.
Ten dificultades para entender os contidos que se
presentan.
Seleccionar os contidos mínimos e expoñelos simplificando a
linguaxe e a información gráfica.
Diversidade na capacitación e desenvolvemento
Non ten dificultades (alumnos de altas capacidades). Potenciar estas a través de actividades que lles permitan poñer
en xogo as súas capacidades.
Ten pequenas dificultades. Propoñer tarefas nas que a dificultade sexa progresiva de
acordo ás capacidades que se vaian adquirindo.
Ten dificultades. Seleccionar aquelas tarefas de acordo ás capacidades do
alumnado, que permitan alcanzar os contidos mínimos esixidos.
Diversidade de interese e motivación
Mostra un grande interese e motivación. Seguir potenciando esta motivación e interese.
O seu interese e motivación non destacan. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
variadas.
Non ten interese nin motivación. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
máis procedementais e próximas á súa realidade.
Diversidade na resolución de problemas
Encontra solucións aos problemas que se presentan
en todas as situacións.
Seguir fomentando esta capacidade.
Encontra solucións aos problemas que se presentan
nalgunhas situacións.
Propoñer problemas cada vez con maior grao de dificultade.
Ten dificultades para resolver problemas nas
situacións que se presentan.
Propoñer problemas de acordo ás súas capacidades para ir
desenvolvéndoas.
Diversidade na comunicación
Exprésase de forma oral e escrita con claridade e
corrección.
Propoñer tarefas que sigan perfeccionando a expresión oral e a
escrita.
Ten algunha dificultade para expresarse de forma
oral e escrita.
Propoñer algunhas tarefas e debates nos que o alumnado teña
que utilizar expresión oral e escrita co fin de melloralas.
Ten dificultades para expresarse de forma oral e
escrita.
Propoñer actividades co nivel necesario para que o alumnado
adquira as ferramentas necesarias que lle permitan mellorar.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
414
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas
as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de Tecnoloxía Industrial as
tecnoloxías da información e da comunicación e o em prendemento serán os
elementos que se traballarán con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de tecnoloxía se desenvolverán outros elementos
transversais como:
Educación ambiental: analizando a importancia sobre situacións que afectan ao medio
ambiente, a importancia da reutilización e da reciclaxe para colaborar a reducir o consumo
de materia prima, etc...
Educación para o consumidor : fomentando o consumo racional de materiais.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en grupo poden desenvolverse
actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda mutua, o esforzo, a
constancia e o traballo responsable.
Iniciativa empresarial: fomentando as medidas para que o alumnado participe en
actividades que lle permitan afianzar o espírito emprendedor a partir de aptitudes como a
creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o
sentido crítico.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
415
13. Actividades complementarias e extraescolares pr ogramadas por el departamento didáctico.
Co fin de motivar ao alumnado e introducilo no mundo da industria propóñense as
seguintes actividades:
• Visita aos laboratorios de Applus (Sada), para ver o traballo dunha empresa que se
dedica ao control de calidade.
• Para reforzar o bloque de materiais e procedementos de fabricación, vendo
procesos industriais de elaboración de produtos proponse a visita a Pull and Bear
en Narón, Inditex ou Aluman, no polígono de Arteixo (dependendo da datas que
nos propoñan, escollerase a máis adecuada)
• Participación na convocatoria do programa Lanzadeiras Coruña ou similares.
• Asistencia a talleres, charlas e concursos que poidan xurdir durante o curso.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das programacións didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa
programación.
Aínda que este documento realízase de forma meditada, é seguro que haberá que facer
modificacións para adecuala á realidade da aula, converténdose nun documento aberto
que sirva para concretar máis a programación do curso que vén.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
� A distribución e secuenciación dos contidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
416
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía a
empregar e a práctica docente, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración de introducción dun libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira
� Reasignar, se é necesario, os pesos asignados a cada instrumento de
avaliación no punto 7 desta programación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
417
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA ROGRAMACIÓN. FOLLA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1
2
3
4
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC A % % % % %
1º BAC B % % % % %
1º BAC C % % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
5
6
7
8
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC A % % % % %
1º BAC B % % % % %
1º BAC C % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
418
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
8
9
10
NOTAS FINALES
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
1º BAC A % % % % %
1º BAC B % % % % %
1º BAC C % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
419
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi
fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi
alto
Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi
ben
Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difícile
s
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísi
mo
Porque…
11. Na aula taller recibiches por parte do
profesor unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
13. O equipamento da aula-taller de
tecnoloxía pareceuche…
Incompleta suficiente moi completa
14. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
15. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
420
MATERIA: TECNOLOXÍA INDUSTRIAL II. 2º
BACHARELATO.
1. Introducción e contextualización.
A tecnoloxía desenvolve un papel fundamental na sociedade actual, porque proporciona
un conxunto de coñecementos e de técnicas que permiten satisfacer as necesidades
individuais e colectivas. Neste sentido, a tecnoloxía achégalle ao currículo a capacidade
de analizar e redeseñar a relación entre dispositivos tecnolóxicos e necesidades sociais,
ámbito no que a innovación e a condición de inmediata que lle son propias dotan esta
materia dunha grande relevancia educativa. Na resolución de problemas tecnolóxicos
conxúganse, ademais da innovación, elementos como o traballo en equipo ou o carácter
emprendedor, que son imprescindibles para formar unha cidadanía autónoma e
competente. Ademais, o coñecemento da tecnoloxía proporciona unha imprescindible
perspectiva científico-tecnolóxica sobre a necesidade de construír unha sociedade
sustentable, formada por unha cidadanía crítica con respecto ao que acontece arredor
dela.
A materia de Tecnoloxía Industrial trata de lograr estes fins abordando, ao longo dos dous
cursos de bacharelato, un amplo conxunto de temas. Deste xeito, o bloque de "Produtos
tecnolóxicos" trata o deseño, a produción e a comercialización dun produto tecnolóxico
para favorecer a investigación da súa influencia na sociedade e no contorno. Os bloques
de "Materiais" e de "Materiais e procedementos de fabricación" tratan as propiedades
características dos materiais, en relación coa súa estrutura interna, e os ensaios para a
súa determinación, así como as técnicas para modificar e mellorar as súas propiedades e
as técnicas utilizadas no proceso de fabricación dun produto. No bloque chamado
"Principios de máquinas" afóndase nos conceptos fundamentais das máquinas e nos seus
principios de funcionamento, mentres que no bloque de "Máquinas e sistemas" se
exploran os seus elementos constitutivos. A produción de enerxía, o seu impacto
ambiental e as técnicas de redución do consumo enerxético en vivendas e locais
abórdanse no bloque "Recursos enerxéticos". No bloque de "Sistemas automáticos"
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
421
trátase a automatización das máquinas, e os circuítos e sistemas tecnolóxicos asociados,
así como a súa estrutura e o seu funcionamento. A electrónica dixital estúdase no bloque
"Circuítos e sistemas lóxicos", que se centra nos circuítos combinacionais, e tamén no
denominado "Control e programación de sistemas automáticos", que afonda nos circuítos
secuenciais e nas súas aplicacións.
No conxunto dos bloques desta materia, en resumo, intégranse coñecementos de
carácter matemático e científico, polo que un enfoque interdisciplinar favorecerá a
conexión con outras materias e mesmo con diversos temas de actualidade.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
• Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de Tecnoloxía Industrial ao desenvolvemento das competencias
clave dependerá en grande medida do tipo de actividades seleccionado; é dicir, da
metodoloxía empregada. Neste sentido, a comunicación lingüística desenvolverase na
medida en que o alumnado adquira e utilice adecuadamente vocabulario tecnolóxico,
elabore informes técnicos, explique conceptos, ou elabore e expoña información. A
competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía ,
principais competencias que se desenvolven nesta materia, poden alcanzarse calculando
magnitudes e parámetros, e aplicando técnicas de medición e de análise gráfica no
contexto do proceso de resolución técnica de problemas, ou construíndo obxectos e
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
422
verificando o seu funcionamento, competencias que tamén se favorecen utilizando
ferramentas e máquinas, analizando procesos e sistemas tecnolóxicos, ou mediante a
análise e a valoración das repercusións ambientais da actividade tecnolóxica. A
competencia dixital desenvolverase co emprego constante das tecnoloxías da
información e da comunicación para procurar e almacenar información, para obter e
presentar datos e para simular circuítos, sistemas e procesos tecnolóxicos, ou para
controlar e programar sistemas automáticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender , as actividades deben permitir que
tome decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia
aprendizaxe e que aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os
resultados. Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse
procurando que o alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e grupos de
forma democrática, e respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante a análise da
interacción entre o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios socioeconómicos e
culturais que produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través do
deseño, da planificación e da xestión de proxectos tecnolóxicos, ao transformar as ideas
propias en dispositivos, circuítos ou sistemas. E a conciencia e as expresións culturais
reflíctense na análise da influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas culturas, e no seu
desenvolvemento e progreso.
En función da vixencia e da utilidade dos aspectos que trata Tecnoloxía Industrial, esta
materia ofrece, sen dúbida, un inmenso potencial para axudar a comprender o contorno
social e tecnolóxico, e para desenvolver un conxunto de competencias relacionadas tanto
co contexto profesional como coa participación cidadá e co desenvolvemento persoal.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta programación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
423
Poderemos medir os niveis de adquisición das competencias clave do alumnado coa
seguinte táboa:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
424
Indicadores de logro para avaliar a adquisición de competencias
NIVEIS DE ADQUISICIÓN
Competencia Indicadores de logro Non logra o
mínimo (1)
Logra o mínimo
con dificultade (2)
Aceptable
(3)
Supera o
esperado (4)
Excelente
(5)
Media
Utiliza un vocabulario técnolóxico preciso
Elabora informes técnicos
Explica conceptos
Comunicación
lingüística
Elabora e expoñe información
Calcula magnitudes e parámetros
Aplica técnicas de medición e análise gráfica
Constrúe obxectos e verifica o seu funcionamento
Utiliza ferramentas e máquinas
Analiza procesos e sistemas tecnolóxicos
Competencia
matemática e
competencias
básicas en
ciencia e
tecnoloxía Valora a repercusión ambiental da actividade
tecnolóxica
Procura e almacena información
Obtén e presenta datos
Simula circuitos,sistemas e procesos tecnolóxicos
Competencia
dixital
Controla e programa sistemas automáticos
Toma decisións con certa autonomía
Organiza o proceso da propia aprendizaxe Aprender a
aprender Aplica o aprendido a situacións cotiás e avalía os
resultados
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
425
Traballa en equipo
Interactúa de forma democrática
Respecta a diversidade e as normas
Competencias
sociais e
cívicas Analiza o desenvolvemento tecnolóxico e os cambios
socioeconómicos e culturais que produce
Sentido de
iniciativa e
espírito
emprendedor
Deseña, planifica e xestiona proxectos tecnolóxicos ao
transformar ideas propias en dispositivos, circuitos ou
sistemas
Conciencia e as
expresións
culturais
Analiza a influencia dos fitos tecnolóxicos en distintas
culturas, no seu desenvolvemento e progreso
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
426
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que o bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado
as capacidades que lle permitan:
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do
Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a
corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a
sustentabilidade.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma
responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e
resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en
particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación
das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención
especial ás persoas con discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua
castelá.
f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
427
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da
comunicación.
h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito
solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as
habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da
tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o
respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial
referencia ao territorio galego.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como
fontes de formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e
social, e impulsar condutas e hábitos saudables.
o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
428
p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á
súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Materiais.
Bloque 2. Principios de máquinas.
Bloque 3. Sistemas automáticos.
Bloque 4. Circuitos e sistemas lóxicos.
Bloque 5. Control e programación de sistemas automáticos.
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didácticas
deseñadas resúmese:
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 Materiais 14
2
Principios de máquinas. Máquinas
térmicas 14
3 Máquinas eléctricas 8
2ª AVALIACIÓN
4 Sistemas automáticos 15
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
429
5 Neumática e hidráulica 15
3ª AVALIACIÓN
6 Circuitos combinacionais 10
7 Circuitos secuenciais 6
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa
temporalización, o seu grao mínimo de consecución (ou se é mínimo exixible) e os
instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas. Tamén
se reflicte a que bloque pertence, os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e
competencias clave relacionados con cada estándar de aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
430
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de avaliación Competencias
clave
UNIDADE 1. Materiais
TI2B1.1.1. Explica como se poden
modificar as propiedades dos
materiais, tendo en conta a súa
estrutura interna.
1ª avaliación Si Proba escrita � CMCCT � CCL
1
� g
� h
� i
� l
B1.1. Estrutura interna
e propiedades dos
materiais.
B1.2. Procedementos
de ensaio e medida de
propiedades dos
materiais.
B1.3. Técnicas de
modificación das
propiedades dos
materiais.
B1.1. Identificar as
características dos
materiais para unha
aplicación concreta,
tendo en conta as súas
propiedades intrínsecas
e os factores técnicos
relacionados coa súa
estrutura interna, así
como a posibilidade de
empregar materiais non
convencionais para o seu
desenvolvemento,
obtendo información por
medio das tecnoloxías da
información e da
comunicación.
TI2B1.1.2. Selecciona o material
máis axeitado para unha aplicación
concreta, obtendo información por
medio das tecnoloxías da
información e da comunicación.
1ª avaliación Si Fichas de traballo � CMCCT � CD
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
431
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de avaliación Competencias
clave
UNIDADE 2. Principios de máquinas. Máquinas térmica s
TI2B2.1.1. Debuxa esbozos de
máquinas empregando programas
de deseño CAD, e explica a función
de cada un no conxunto.
1ª avaliación Si Realización de prácticas � CCL
� CMCCT
� CD
2
� d
� e
� g
� i
� l
B2.1. Máquinas:
conceptos
fundamentais,
estrutura e tipos.
B2.2. Deseño asistido de
máquinas e simulación
do seu funcionamento.
B2.1. Definir e expor as
condicións nominais
dunha maquina ou unha
instalación a partir das
súas características de
uso, presentándoas co
soporte de medios
informáticos.
TI2B2.1.2. Define as características
e a función dos elementos dunha
máquina, interpretando planos de
máquinas dadas.
1ª avaliación Si Fichas de traballo � CCL
� CAA
TI2B2.2.1. Calcula rendementos de
máquinas tendo en conta as
enerxías implicadas no seu
funcionamento.
1ª avaliación Si Fichas de traballo � CMCCT
2
� h
� i
� l
B2.3. Máquinas
térmicas: tipos,
funcionamento e
aplicacións principais.
B2.5. Magnitudes que
definen as máquinas.
B2.2. Describir as partes
de motores térmicos e
analizar os seus
principios de
funcionamento. TI2B2.2.2. Describe o
funcionamento e as partes dos
motores térmicos.
1ª avaliación Si Fichas de traballo � CCL
� CMCCT
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
432
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de avaliación Competencias
clave
UNIDADE 3. Máquinas eléctricas
TI2B2.2.1. Calcula rendementos de
máquinas tendo en conta as
enerxías implicadas no seu
funcionamento.
1ª avaliación Si Fichas de traballo � CMCCT
2
� h
� i
� l
B2.4. Máquinas
eléctricas: tipos,
funcionamento e
aplicacións principais.
B2.5. Magnitudes que
definen as máquinas.
B2.2. Describir as partes
de motores eléctricos, e
analizar os seus
principios de
funcionamento. TI2B2.2.2. Describe o
funcionamento e as partes dos
motores eléctricos.
1ª avaliación Si Realización de prácticas � CCL
� CMCCT
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
433
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de avaliación Competencias
clave
UNIDADE 4. Sistemas automáticos
TI2B3.1.1. Define as características e a
función dos elementos dun sistema
automático, interpretando planos e
esquemas destes.
2ª avaliación Si Proba escrita � CCL
� CMCCT
� CAA
3
� b
� e
� h
� i
� l
B3.1. Estrutura e tipos
de sistemas
automáticos.
B3.2. Elementos que
compoñen un sistema
de control. Simboloxía.
B3.1. Expor en público
a composición dunha
máquina ou un
sistema automático,
identificando os
elementos de mando,
control e potencia, e
explicando a relación
entre as partes que os
compoñen.
TI2B3.1.2. Diferencia entre sistemas de
control de lazo aberto e pechado, e
propón exemplos razoados.
2ª avaliación Si
Proba escrita � CMCCT
� CAA
3
� i
� l
� m
B3.4. Representación
dos sinais de entrada e
saída de sistemas
automáticos.
B3.3. Verificar o
funcionamento de
sistemas automáticos
mediante simuladores
reais ou virtuais,
interpretando esquemas
e identificando os sinais
de entrada e saída en
cada bloque.
TI2B3.3.1. Verifica mediante
simuladores os sinais de entrada e
saída dun sistema automático.
2ª avaliación Si Realización de prácticas � CMCCT
� CD
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
434
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de avaliación Competencias
clave
UNIDADE 5. Neumática e hidráulica
3
� g
� l
� m
B3.3. Deseño e
simulación de
sistemas automáticos.
B3.2. Representar
graficamente,
mediante programas
de deseño, a
composición dunha
máquina, dun circuíto
ou dun sistema
tecnolóxico concreto.
TI2B3.2.1. Deseña mediante
bloques xenéricos sistemas de
control para aplicacións concretas,
describe a función de cada bloque
no conxunto e xustifica a tecnoloxía
empregada.
2ª avaliación Si Realización de prácticas � CCL
� CMCCT
� CD
� CSIEE
3
� e
� i
� l
� m
B3.5. Simulación,
montaxe e
experimentación de
circuítos eléctricos ou
pneumáticos.
B3.4. Implementar
fisicamente circuítos
eléctricos ou
pneumáticos a partir
de planos ou
esquemas de
aplicacións
características.
TI2B3.4.1. Monta fisicamente
circuítos simples, interpretando
esquemas e realizando gráficos
dos sinais nos puntos significativos.
2ª avaliación Si Realización de prácticas � CMCCT
� CAA
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de avaliación Competencias
clave
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
435
os exixible instrumentos de avaliación clave
UNIDADE 6. Circuitos combinacionales
TI2B4.1.1. Realiza táboas de
verdade de sistemas
combinacionais, identificando as
condicións de entrada e a súa
relación coas saídas solicitadas.
3ª avaliación Si Proba escrita � CMCCT
TI2B4.1.2. Deseña circuítos lóxicos
combinacionais con portas lóxicas
a partir de especificacións
concretas, aplicando técnicas de
simplificación de funcións, e propón
o posible esquema do circuíto.
3ª avaliación Si Proba escrita � CMCCT
� CD
� CAA
� CSIEE
TI2B4.1.3. Deseña circuítos lóxicos
combinacionais con bloques
integrados, partindo de especificacións
concretas, e propón o posible esquema
do circuíto.
3ª avaliación Si Proba escrita � CMCCT
� CD
� CAA
� CSIEE
4
� d
� e
� g
� i
� l
� m
B4.1. Álxebra de
Boole. Táboas da
verdade. Portas e
funcións lóxicas.
Simplificación de
funcións.
B4.2. Circuítos lóxicos
combinacionais.
Circuítos
combinacionais
integrados.
B4.3. Deseño,
montaxe e simulación
de circuítos lóxicos
combinacionais.
Aplicacións.
B4.4. Representación
e interpretación de
sinais.
B4.1. Deseñar
mediante portas
lóxicas sinxelos
automatismos de
control, aplicando
procedementos de
simplificación de
circuítos lóxicos.
TI2B4.1.4. Visualiza sinais en circuítos
dixitais mediante equipamentos reais
ou simulados, e verifica a súa forma.
3ª avaliación Si Realización de prácticas � CMCCT
� CD
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Bloque Obxectiv
os Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible Procedementos e
instrumentos de avaliación Competencias
clave
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
436
UNIDADE 7. Circuitos secuenciais
TI2B5.1.1. Explica o funcionamento
dos biestables, indicando os tipos e
as súas táboas de verdade
asociadas.
Si Fichas de traballo � CCL
� CMCCT
5
� e
� i
� l
B5.1. Circuítos lóxicos
secuenciais
electrónicos.
B5.2. Biestables: tipos
e aplicacións.
B5.3. Representación
dos sinais de saída
dos circuítos lóxicos.
B5.1. Analizar o
funcionamento de
sistemas lóxicos
secuenciais dixitais, e
describir as
características e as
aplicacións dos
bloques constitutivos.
TI2B5.1.2. Debuxa o cronograma
dun contador e explica os cambios
que se producen nos sinais.
3ª avaliación
Si Fichas de traballo � CMCCT
TI2B5.2.1. Obtén sinais de circuítos
secuenciais típicos empregando
software de simulación.
Si Fichas de traballo � CMCCT
� CD
5
� e
� h
� i
� l
� m
B5.4. Elementos
básicos de circuítos
secuenciais eléctricos.
B5.3. Representación
dos sinais de saída
dos circuítos lóxicos.
B5.2. Analizar e
realizar cronogramas
de circuítos
secuenciais,
identificando a relación
dos elementos entre si
e visualizándoos
graficamente mediante
o equipamento máis
axeitado ou programas
de simulación.
TI2B5.2.2. Debuxa cronogramas de
circuítos secuenciais partindo dos
esquemas destes e das
características dos elementos que
o compoñen.
3ª avaliación
Si Fichas de traballo � CMCCT
5
� d
� e
� f
� i
B5.5. Deseño e
simulación de circuítos
lóxicos secuenciais.
B5.3. Deseñar
circuítos secuenciais
sinxelos analizando as
características dos
elementos que os
conforman e a súa
resposta no tempo.
TI2B5.3.1. Deseña circuítos lóxicos
secuenciais sinxelos con biestables
a partir de especificacións
concretas e elaborando o esquema
do circuíto.
3ª avaliación Si Fichas de traballo � CMCCT
� CAA
� CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
437
5
� h
� i
� l
B5.6.
Microprocesador:
aplicacións.
B5.4. Relacionar os
tipos de
microprocesadores
empregados en
computadores de uso
doméstico, procurando
a información en
internet, e describir as
súas principais
prestacións.
TI2B5.4.1. Identifica os principais
elementos que compoñen un
microprocesador tipo e compárao
con algún microprocesador
comercial.
3ª avaliación Si Fichas de traballo � CCL
� CMCCT
� CD
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
438
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
Desde o punto de vista metodolóxico, o ensino desta materia require que se traballe en
equipo, para resolver problemas tecnolóxicos que permitan explorar o deseño, a
produción, a avaliación ou a mellora de produtos relevantes desde o punto de vista
tecnolóxico e social. Trátase de aprender a identificar e a seleccionar solucións aos
problemas técnicos, a realizar cálculos e estimacións ou a planificar a realización de
actividades de deseño e de montaxe, contextos de aprendizaxe nos que son importantes
a iniciativa, a colaboración e o respecto polas normas de seguridade, e nos que as
tecnoloxías da información e da comunicación son ferramentas imprescindibles para a
procura de información, para a elaboración de documentos ou de planos, para a
realización de simulacións e de cálculos técnicos e económicos, e para a presentación ou
a publicación de resultados.
No ensino da tecnoloxía resulta adecuado, xa que logo, reflexionar e traballar en grupo
procurando solucións a problemas nos que se poidan aplicar os coñecementos
adquiridos, e buscar información adicional, se se require, para fomentar o espírito
emprendedor.
A materia desenvolverase na aula taller de tecnoloxía, na aula de informática e na aula do
grupo. Na aula de tecnoloxía impartiranse as clases teórico-prácticas e realizaranse as
prácticas programadas, na aula de informática elaboraranse fichas de traballo e
simulacións e na aula do grupo impartiranse clases teóricas.
Tecnoloxía Industrial é unha materia cunha carga horaria de 3 horas á semana, carga
reducida tendo en conta a a amplitude do currículo, é por isto, que se terá que
desenvolver unha metodoloxía áxil e dinámica, que permita impartir todos os bloques de
contidos.
As prácticas que se desenvolverán ao longo do curso se realizarán en grupos de 2-3
persoas.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
439
A temporalización das diferentes unidades estará en constante revisión, para adaptarse á
realidade da aula.
6. Materiais e recursos didácticos.
Nesta materia, non se empregará libro de texto obrigatorio. Os alumnos elaborarán os
seus propios apuntamentos a partir das explicacións do profesor, de procura de
información e de fichas de traballo que se lles entreguen. As presentacións de apoio do
profesor na aula, estarán a disposición dos alumnos no blog do departamento: "facendo
tecnoloxía", que seguirá empregándose como ferramenta de comunicación co alumnado.
A aula de tecnoloxía está equipada con ferramenta para traballar cos diferentes tipos de
materiais ademáis dun almacén con materiais variados. Tamén conta cun computador
portátil conectado a un proxector para o uso do profesor e unha impresora. Para realizar
prácticas relacionadas con robótica conta cunha impresora 3D, 6 robots makeblock, 4 kits
de arduino e 2 rapsberry pi3 suministrados pola consellería o curso 2016/17. Ademáis
conta con outros materiais, sensores e compoñentes eléctricos e electrónicos, tres kits
Lego mindstorm EV completos, catro kits con sensores e placa arduino, catro
computadores portátiles e unha impresora 3D mercados co diñeiro recibido pola
participación e premios recibidos nos proxectos Coruña Emprende e Lanzadeiras Coruña.
A dotación e distribución da aula taller é completa e adecuada para realizar as prácticas
programadas.
Tamén se utilizará a aula de informática para desenvolver os contidos que así o requiran.
A aula de informática dispón actualmente de 15 equipos con conexión a internet.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe serán
os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
440
Cada un dos instrumentos de avaliación (IE) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o logro
alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
Considerarase que o alumno alcanza un logro de adqu isición mínima de cada
estándar de aprendizaxe, cando a puntuación obtida en cada proba deseñada sexa
de 5 ou superior.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
441
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben estar
numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente indicadas
como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
442
realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota. Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na primeira,
segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
443
Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
444
Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe Procedementos e
instrumentos de avaliación Peso
UNIDADE 1. Materiais
TI2B1.1.1. Explica como se poden modificar as
propiedades dos materiais, tendo en conta a súa
estrutura interna.
Proba escrita 30
TI2B1.1.2. Selecciona o material máis axeitado para unha
aplicación concreta, obtendo información por medio das
tecnoloxías da información e da comunicación.
Fichas de traballo 40
UNIDADE 2. Máquinas térmicas
TI2B2.1.1. Debuxa esbozos de máquinas empregando
programas de deseño CAD, e explica a función de cada
un no conxunto.
Realización de prácticas 20
TI2B2.1.2. Define as características e a función dos
elementos dunha máquina, interpretando planos de
máquinas dadas.
TI2B2.2.1. Calcula rendementos de máquinas tendo en
conta as enerxías implicadas no seu funcionamento.
TI2B2.2.2. Describe o funcionamento e as partes dos
motores térmicos.
Fichas de traballo 50
UNIDADE 3. Máquinas eléctricas
TI2B2.1.2. Define as características e a función dos
elementos dunha máquina, interpretando planos de
máquinas dadas.
TI2B2.2.1. Calcula rendementos de máquinas tendo en
conta as enerxías implicadas no seu funcionamento.
Fichas de traballo 20
TI2B2.2.2. Describe o funcionamento e as partes dos
motores eléctricos. Realización de prácticas 20
UNIDADE 4. Sistemas automáticos
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
445
TI2B3.1.1. Define as características e a función dos elementos
dun sistema automático, interpretando planos e esquemas
destes. TI2B3.1.2. Diferencia entre sistemas de control de lazo aberto e
pechado, e propón exemplos razoados.
Proba escrita 30
TI2B3.3.1. Verifica mediante simuladores os sinais de entrada e
saída dun sistema automático. Realización de prácticas 40
UNIDADE 5. Neumática e hidráulica
TI2B3.2.1. Deseña mediante bloques xenéricos sistemas
de control para aplicacións concretas, describe a función
de cada bloque no conxunto e xustifica a tecnoloxía
empregada.
TI2B3.3.1. Verifica mediante simuladores os sinais de entrada e
saída dun sistema automático. TI2B3.4.1. Monta fisicamente circuítos simples, interpretando
esquemas e realizando gráficos dos sinais nos puntos
significativos.
Realización de prácticas
70
UNIDADE 6. Circuitos combinacionais
TI2B4.1.1. Realiza táboas de verdade de sistemas
combinacionais, identificando as condicións de entrada e a súa
relación coas saídas solicitadas. TI2B4.1.2. Deseña circuítos lóxicos combinacionais con portas
lóxicas a partir de especificacións concretas, aplicando técnicas
de simplificación de funcións, e propón o posible esquema do
circuíto. TI2B4.1.3. Deseña circuítos lóxicos combinacionais con bloques
integrados, partindo de especificacións concretas, e propón o
posible esquema do circuíto.
Proba escrita 20
TI2B4.1.4. Visualiza sinais en circuítos dixitais mediante
equipamentos reais ou simulados, e verifica a súa forma. Realización de prácticas 30
UNIDADE 7. Circuitos secuenciais
TI2B5.1.1. Explica o funcionamento dos biestables,
indicando os tipos e as súas táboas de verdade
asociadas.
TI2B5.2.2. Debuxa cronogramas de circuítos secuenciais
partindo dos esquemas destes e das características dos
elementos que o compoñen. TI2B5.3.1. Deseña circuítos lóxicos secuenciais sinxelos con
biestables a partir de especificacións concretas e elaborando o
esquema do circuíto.
Fichas de traballo 30
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
446
TI2B5.1.2. Debuxa o cronograma dun contador e explica os
cambios que se producen nos sinais. TI2B5.2.1. Obtén sinais de circuítos secuenciais típicos
empregando software de simulación. TI2B5.4.1. Identifica os principais elementos que compoñen un
microprocesador tipo e compárao con algún microprocesador
comercial.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
447
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensi no.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as medidas
individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas, proxectos,
exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos indicando os aspectos nos que o
alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do traballo
práctico na aula-taller.
• Supervisa de forma continua a resolución de exercicios e
realización de tarefas que se desenvolven durante as sesións
de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
• Propón actividades complementarias para resolver problemas
que xorden durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
448
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
• Establece con claridade os criterios de avaliación e de
puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos resultados
obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
449
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os estándares de
aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas asignadas á
materia e a duración dunha sesión de traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira progresiva e
tendo en conta os aspectos particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos didácticos para
desenvolver a práctica docente na aula
• Prepara o material e guións das prácticas que se
desenvolverán na aula
• Establece criterios, procedementos e instrumentos de
avaliación correlacionados cos estándares de aprendizaxe
• Coordínase co profesorado do propio departamento e doutros
departamentos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
450
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación da práctica na aula
proporcionando unha visión de conxunto ao comezo de cada
bloque de contidos e de cada sesión de traballo.
• Establece canles de comunicación para que o diálogo sexa
fluído dentro e fóra da aula
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario durante o
proceso de ensino-aprendizaxe.
• Desenvolve actividades de diversos tipos e características
introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula
• Promove a participación activa do alumnado.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación de
prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as actividades cos
intereses do alumnado.
• Organiza a aula para que o alumnado dispoña de espazo e
recursos na realización de prácticas e proxectos.
• Evita a repetición de prácticas a fin de introducir elementos
novedosos que motiven ao alumnado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
451
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A PRÁCTICA
DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS DE
MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os contidos xa
traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das sesións
de traballo.
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para atender
ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de traballo.
• Selecciona prácticas, proxectos e actividades en xeral que
permitan alcanzar os estándares de aprendizaxe e a
adquisición das competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
452
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación.
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e avaliación das materias pendentes.
Non é posible ter a materia de Tecnoloxía Industrial II como materia pendente.
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos seus result ados.
Non se vai a realizar unha proba de avaliación inicial neste nivel educativo, xa que ao ser
un grupo de alumnos pouco numeroso, o seguimento por parte do profesor pode ser moi
individualizado, podendo reforzar ou afondar ao alumnado desde o comezo do curso.
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
453
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Para atender á diversidade do alumnado que podemos atoparnos en bacharelato,
debemos tomar unha serie de medidas tanto a nivel de grupo como individual, que se
resumen nas seguintes táboas:
Diversidade grupal Medidas
De comunicación
A comunicación profesor-grupo non presenta grandes
dificultades.
Non se necesitan medidas.
A comunicación profesor-grupo ten algunhas dificultades. Propoñer estratexias para mellorar a comunicación.
A comunicación profesor-grupo ten grandes dificultades. Descubrir a causa das dificultades e propoñer medidas
que as minimicen.
De interese e motivación
O grupo está motivado e ten grande interese. Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado está desmotivado e ten pouco
interese.
Propoñer estratexias que melloren o interese e a
motivación desa parte do alumnado.
O grupo non ten interese e está pouco motivado. Descubrir a causa da desmotivación e propoñer medidas
que as minimicen.
De actitude e colaboración
O grupo ten boa actitude e sempre está disposto a realizar
as tarefas.
Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado ten boa actitude e colabora. Propoñer actividades de grupo nas que asuma
responsabilidades o alumnado menos motivado.
O grupo ten mala actitude e non colabora nas tarefas. Descubrir as causas do problema e adoptar medidas,
estratexias, etc. para minimizar esas actitudes.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
454
Diversidade individual Medidas
Diversidade na comprensión
Non ten ningunha dificultade para entender os
contidos.
Seleccionar contidos cun grao maior de dificultade.
Entende os contidos, pero, en ocasións, resúltanlle
difíciles.
Seleccionar os contidos significativos de acordo á súa
realidade.
Ten dificultades para entender os contidos que se
presentan.
Seleccionar os contidos mínimos e expoñelos simplificando a
linguaxe e a información gráfica.
Diversidade na capacitación e desenvolvemento
Non ten dificultades (alumnos de altas capacidades). Potenciar estas a través de actividades que lles permitan poñer
en xogo as súas capacidades.
Ten pequenas dificultades. Propoñer tarefas nas que a dificultade sexa progresiva de
acordo ás capacidades que se vaian adquirindo.
Ten dificultades. Seleccionar aquelas tarefas de acordo ás capacidades do
alumnado, que permitan alcanzar os contidos mínimos esixidos.
Diversidade de interese e motivación
Mostra un grande interese e motivación. Seguir potenciando esta motivación e interese.
O seu interese e motivación non destacan. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
variadas.
Non ten interese nin motivación. Fomentar o interese e a motivación con actividades e tarefas
máis procedementais e próximas á súa realidade.
Diversidade na resolución de problemas
Encontra solucións aos problemas que se presentan
en todas as situacións.
Seguir fomentando esta capacidade.
Encontra solucións aos problemas que se presentan
nalgunhas situacións.
Propoñer problemas cada vez con maior grao de dificultade.
Ten dificultades para resolver problemas nas
situacións que se presentan.
Propoñer problemas de acordo ás súas capacidades para ir
desenvolvéndoas.
Diversidade na comunicación
Exprésase de forma oral e escrita con claridade e
corrección.
Propoñer tarefas que sigan perfeccionando a expresión oral e a
escrita.
Ten algunha dificultade para expresarse de forma Propoñer algunhas tarefas e debates nos que o alumnado teña
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
455
Diversidade individual Medidas
oral e escrita. que utilizar expresión oral e escrita co fin de melloralas.
Ten dificultades para expresarse de forma oral e
escrita.
Propoñer actividades co nivel necesario para que o alumnado
adquira as ferramentas necesarias que lle permitan mellorar.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
456
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas
as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de Tecnoloxía Industrial as
tecnoloxías da información e da comunicación e o em prendemento serán os
elementos que se traballarán con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de tecnoloxía se desenvolverán outros elementos
transversais como:
Educación ambiental: analizando a importancia sobre situacións que afectan ao medio
ambiente, a importancia da reutilización e da reciclaxe para colaborar a reducir o consumo
de materia prima, etc...
Educación para o consumidor : fomentando o consumo racional de materiais.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en grupo poden desenvolverse
actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda mutua, o esforzo, a
constancia e o traballo responsable.
Iniciativa empresarial: fomentando as medidas para que o alumnado participe en
actividades que lle permitan afianzar o espírito emprendedor a partir de aptitudes como a
creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o
sentido crítico.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
457
13. Actividades complementarias e extraescolares pr ogramadas por el departamento didáctico.
Co fin de motivar ao alumnado e introducilo no mundo da industria propóñense as
seguintes actividades:
• Visita aos laboratorios de Applus (Sada), para ver o traballo dunha empresa que se
dedica ao control de calidade.
• Para reforzar o bloque de materiais e procedementos de fabricación, vendo
procesos industriais de elaboración de produtos proponse a visita a Pull and Bear
en Narón, Inditex ou Aluman, no polígono de Arteixo (dependendo da datas que
nos propoñan, escollerase a máis adecuada)
• Participación na convocatoria do programa Lanzadeiras Coruña ou similares.
• Asistencia a talleres, charlas e concursos que poidan xurdir durante o curso.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das programacións didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e
destrezas adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa
programación.
Aínda que este documento realízase de forma meditada, é seguro que haberá que facer
modificacións para adecuala á realidade da aula, converténdose nun documento aberto
que sirva para concretar máis a programación do curso que vén.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
� A distribución e secuenciación dos contidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
458
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía a
empregar e a práctica docente, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración de introducción dun libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
� Reasignar, se é necesario, os pesos asignados a cada instrumento de
avaliación no punto 7 desta programación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
459
AVALIACIÓN DO DESENVOLVEMENTO DA PROGRAMACIÓN. FOL LA RESUMEN
1ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
1
2
3
NOTAS 1ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º BAC A % % % % %
2º BAC B % % % % %
2ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
4
5
NOTAS 2ª AVALIACIÓN
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º BAC A % % % % %
2º BAC B % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
460
3ª AVALIACIÓN
UNIDADE Sesións
programadas
Sesións
empregadas Modificacións realizadas Causas Propostas de mellora
6
7
NOTAS FINALES
CURSO 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10
2º BAC A % % % % %
2º BAC B % % % % %
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
461
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO
CURSO: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil
difícil normal fácil moi
fácil
Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi
alto
Porque…
5.T raballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
7. As relacións e o trato co profesor/profesora
foron
moi
malas
malas normais boas moi
boas
Porque…
8. Fuches informado dos procedimientos de
avaliación
moi
mal
mal regular ben moi
ben
Porque…
9. Os proxectos realizados parecéronche
Moi
fáciles
fáciles normal difíciles Moi
difícile
s
Porque…
10. O tempo para realizarlos pareceuche Moi
pouco
pouco suficiente moito moitísi
mo
Porque…
11. Na aula taller recibiches por parte do
profesor unhas instrucións
Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
12. Con respecto ós exames e probas
propostas (SI / NON nas casullas)
Fuches informado/a con tempo suficiente para
preparalos
O seu contido e dificultade axustouse á materia
traballada en clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados conforme os
criterios establecidos con anterioridade
13. O equipamento da aula-taller de
tecnoloxía pareceuche…
Incompleta suficiente moi completa
14. Os equipos da aula de informática e a súa
conexión parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
15. Indica cales dos aspectos traballados
durante o curso te resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxerencias que estimes
oportunas para mellorar o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
462
MATERIA: ELECTROTECNIA. 2º BACHARELATO.
1. Introducción.
Os fenómenos electromagnéticos e os seus efectos atópanse entre os campos do
coñecemento actual que producen máis aplicacións tecnolóxicas innovadoras. Na
electrotecnia estúdanse as aplicacións técnicas da electricidade, entre as que se
inclúen os circuítos eléctricos e electrónicos, e as máquinas eléctricas e as
instalacións e sistemas eléctricos. Estas aplicacións modifican substancialmente os
procesos de produción e impulsan a economía porque aceleran a investigación
científica e o desenvolvemento tecnolóxico, e optimizan a xestión do coñecemento. A
comprensión dos fundamentos de tales fenómenos e o coñecemento dos sistemas
nos que se aplican é, polo tanto, un aspecto clave da formación tecnolóxica.
A materia de electrotecnia, neste sentido, apoiase nos coñecementos adquiridos en
etapas educativas anteriores e nas materias de física, de tecnoloxía industrial e de
matemáticas do bacharelato para aportar ao currículo un valor formativo adicional,
resultante da relación entre o coñecemento científico e a aplicación tecnolóxica, de
especial importancia cara a estudos posteriores.
Na ensinanza da electrotecnia trátase de desenvolver de maneira equilibrada os tres
eixes transversais que a configuran. Por unha parte formalízase a teoría de circuítos
eléctricos para aplicala a dispositivos e instalacións eléctricos. En segundo lugar,
preséntanse as solucións técnicas que permiten a utilización da electricidade nunha
ampla variedade de aplicacións e, en terceiro lugar, realízanse ou simúlanse
montaxes nas que se miden parámetros eléctricos. A electrotecnia, neste sentido,
aporta actividades que combinan a análise, a simulación e a aplicación, contribuíndo a
desenvolver competencias establecidas no currículo, especialmente a competencia
matemática e a competencia en ciencia e tecnoloxía.
Esta materia favorece a reflexión sobre as implicacións tecnolóxicas e sociais do
coñecemento científico e tecnolóxico. Analizando a forma na que o progreso técnico
nos campos da electricidade e da electrónica inflúe na sociedade actual e se reflicte
en normas respectuosas co ambiente e coa seguridade pode amosarse que é posible
potenciar o benestar social ao tempo que se reduce o impacto ambiental da aplicación
da tecnoloxía. Neste senso, a materia de electrotecnia pode contribuír notablemente á
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
463
toma de conciencia dos futuros cidadáns e cidadás diante dos retos tecnolóxicos,
outro aspecto clave da formación do alumnado, que sen dúbida repercutirá no
benestar da sociedade do século XXI.
No desenvolvemento desta materia deberase ter en conta o principio de igualdade por
razón de xénero fomentando o libre acceso das mulleres ás profesións técnicas sen
condicionamentos provocados pola influencia dos prexuízos e estereotipos sexistas.
2. Contribución ao desenvolvemento das competencias clave.
O Decreto 86/2015 establece as seguintes competencias clave do currículo:
� Comunicación lingüística (CCL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
(CMCCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (CAA).
• Competencias sociais e cívicas (CSC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (CSIEE).
• Conciencia e expresións culturais (CCEC).
A contribución da materia de Electrotecnia ao desenvolvemento das competencias clave,
resúmese como segue:
A comunicación lingüística desenvolverase na medida en que o alumnado adquira e utilice
adecuadamente vocabulario tecnolóxico, elabore informes técnicos, explique conceptos, ou
elabore e expoña información.
A competencia matemática e as competencias básicas e n ciencia e tecnoloxía ,
principais competencias que se desenvolven nesta materia, poden alcanzarse calculando
magnitudes e parámetros, e aplicando técnicas de medición e de análise gráfica, ou
realizando montaxes e verificando o seu funcionamento, competencias que tamén se
favorecen utilizando ferramentas e máquinas ou mediante a análise e a valoración das
repercusións ambientais da actividade tecnolóxica.
A competencia dixital desenvolverase co emprego constante das tecnoloxías da información
e da comunicación para procurar e almacenar información, para obter e presentar datos e
para simular circuítos, sistemas e procesos tecnolóxicos, ou para controlar e programar
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
464
sistemas automáticos.
Para que o alumnado poida aprender a aprender , as actividades deben permitir que tome
decisións cun certo grao de autonomía, que organice o proceso da propia aprendizaxe e que
aplique o aprendido a situacións cotiás das que poida avaliar os resultados.
Do mesmo xeito, as competencias sociais e cívicas alcanzaranse procurando que o
alumnado traballe en equipo, interactúe con outras persoas e grupos de forma democrática, e
respecte a diversidade e as normas, e tamén mediante a análise da interacción entre o
desenvolvemento tecnolóxico e os cambios socioeconómicos e culturais que produce.
O sentido de iniciativa e espírito emprendedor conséguese nesta materia a través do
deseño, da planificación e da xestión de proxectos , ao transformar as ideas propias en
instalacións, circuítos ou sistemas.
E a conciencia e as expresións culturais reflíctense na análise da influencia da
electricidade e dos fenómenos electromagnéticos no desenvolvemento e progreso da
sociedade.
A contribución da materia ao desenvolvemento de cada unha das competencias clave
pode entenderse a través da relación entre estas e os estándares de aprendizaxe
avaliables, tal e como se recolle nas táboas do apartado 4 desta programación.
3. Obxectivos.
O decreto 86/2015 establece que o bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado as
capacidades que lle permitan:
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto
de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a
corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a
sustentabilidade.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e
autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os
conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular,
a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
465
calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con
discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.
f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación.
h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario
no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social.
i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as
habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da
tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto
cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao
territorio galego.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de
formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e
impulsar condutas e hábitos saudables.
o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súa
conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
466
4. Concreción para cada estándar de aprendizaxe ava liable.
Os contidos da materia están estruturados nos seguintes bloques:
Bloque 1. Circuitos eléctricos.
Bloque 2. Máquinas eléctricas.
Bloque 3. Electrónica.
Bloque 4. Instalacións eléctricas.
A distribución e temporalización por trimestres das diferentes unidades didácticas deseñadas
resúmese:
UD TÍTULO TEMPO
(horas)
1ª AVALIACIÓN
1 INTRODUCIÓN Á ELECTRICIDADE 4
2 INSTRUMENTOS DE MEDIDA 4
3 CIRCUITOS DE CORRENTE CONTINUA 8
4 CIRCUITOS DE CORRENTE ALTERNA 8
2ª AVALIACIÓN
5 MÁQUINAS ELÉCTRICAS 8
6 INSTALACIÓNS ELÉCTRICAS 10
3ª AVALIACIÓN
7 ELECTRÓNICA 10
Nas seguintes táboas, concrétanse para cada estándar de aprendizaxe avaliable a súa temporalización, o seu grao mínimo de consecución (ou se é mínimo exixible) e os instrumentos e procedementos de avaliación estruturados por unidades didácticas. Tamén se reflicte a que bloque pertence, os obxectivos, contidos, criterios de avaliación e competencias clave relacionados con cada estándar de aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
467
Electrotecnia. 2º Bacharelato
Bloque Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Temporalización Mínimo
exixible
Procedement
os e
instrumentos
de avaliación
Competen
cias clave
UNIDADE 1. Introdución á electricidade
ELB1.1.1 Calcula os parámetros eléctricos dos compoñentes pasivos a partir das súas características físicas.
1ª avaliación Si CMCCT
CAA
1
d
i l
m
B1.1 Magnitudes e unidades eléctricas. B1.2 Campo eléctrico, diferenza de potencial, carga eléctrica e capacidade. Permitividade dieléctrica. Condensadores. B1.3 Forza electromotriz, intensidade de corrente e resistencia eléctrica. Resistividade. Lei de Ohm. B1.4 Campo magnético: leis de Faraday-Lenz e Ampère. Permeabilidade magnética. Solenoides e bobinas. Autoindución. B1.5 Relación entre tensión e corrente nos compoñentes pasivos.
B1.1 Aplicar os principios da electricidade para describir matematicamente o funcionamento dos compoñentes pasivos e calcular os seus parámetros eléctricos.
ELB1.1.2 Reduce as asociacións de compoñentes eléctricos do mesmo tipo aos compoñentes equivalentes.
1ª avaliación Si CMCCT
CAA
1
d
e
i l m
B1.6 Traballo, enerxía e potencia eléctrica. Lei de Joule. B1.7 Carga e descarga de condensadores.
B1.2 Explicar cualitativamente os fenómenos derivados dunha alteración nun elemento dun circuíto eléctrico sinxelo e estimar as variacións que se espera que tomen os valores das magnitudes eléctricas.
ELB1.2.1 Relaciona as alteracións en elementos dun circuíto eléctrico sinxelo coas variacións que se espera que tomen os valores de tensión e corrente neles.
1ª avaliación Si
Fichas de
traballo
CMCCT
CAA
CSIE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
468
Electrotecnia. 2º Bacharelato
Bloque Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Compete
ncias
clave
UNIDADE 2. Aparatos de medida
ELB1.5.1 Selecciona os aparatos de medida adecuados, conéctaos correctamente e elixe a escala óptima, mide as magnitudes básicas de circuítos eléctricos de corrente continua e alterna e verifica o estado dos compoñentes activos e pasivos.
1ª avaliación Si CMCCT
CAA
CSIEE
1
a
b
d
i l
m
B1.16 Instrumentos de medida. Voltímetro, amperímetro, óhmetro e polímetro. Osciloscopio. B1.17 Técnicas de medida. Influencia dos instrumentos nos resultados das medidas. B1.18 Normas de seguridade na realización de medidas de magnitudes eléctricas.
B1.5 Realizar medidas de magnitudes características en circuítos eléctricos de corrente continua e alterna aplicando o procedemento adecuado. ELB1.5.2 Realiza medidas eléctricas
de forma segura tanto para a persoa que a realiza como para os circuítos ou as instalacións eléctricas.
1ª avaliación Si Realización de prácticas CMCCT
CAA
CSC
CSIEE
Electrotecnia. 2º Bacharelato
Bloque Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Compete
ncias
clave
UNIDADE 3. Circuitos de corrente continua
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
469
ELB1.3.1 Calcula os valores das correntes e das tensións nun circuíto eléctrico de corrente continua aplicando as leis de Kirchhoff, se fose necesario.
1ª avaliación Si CMCCT
CAA
ELB1.3.2 Representa e interpreta esquemas de circuítos eléctricos básicos de corrente continua.
1ª avaliación Si CCL
CMCCT
CAA 1
d
i l
m
B1.8 Circuítos eléctricos de corrente continua. Conexión de compoñentes activos e pasivos: xeradores e receptores. Leis de Kirchhoff. B1.9 Simboloxía normalizada. B1.10 Consumo de enerxía e disipación de potencia nos compoñentes pasivos en corrente continua. Potencia subministrada e rendemento dun xerador real.
B1.3 Calcular os valores das magnitudes eléctricas en circuítos de corrente continua.
ELB1.3.3 Calcula a enerxía disipada e a potencia consumida nos compoñentes eléctricos.
1ª avaliación Si
Proba escrita
Realización de prácticas
CMCCT
CAA
Electrotecnia. 2º Bacharelato
Bloque Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Compete
ncias
clave
UNIDADE 4. Circuitos de corrente alterna
1
e
d
i l
B1.11 Circuítos eléctricos de corrente alterna monofásica. Características e parámetros da corrente alterna.
B1.4 Analizar o comportamento de circuítos de corrente alterna, en contornos reais ou simulados, calcular os valores das magnitudes
ELB1.4.1 Calcula a impedancia de circuítos mixtos simples, compostos por cargas resistivas e reactivas.
1ª avaliación Si Fichas de traballo
CMCCT
CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
470
ELB1.4.2 Calcula os valores das correntes e das tensións en circuítos de corrente alterna alimentados por un xerador senoidal monofásico.
1ª avaliación Si CMCCT
CAA
ELB1.4.3 Representa vectorialmente as magnitudes eléctricas nos compoñentes dun circuíto de corrente alterna.
1ª avaliación Si CMCCT
CAA
m B1.5 Relación entre tensión e corrente nos compoñentes pasivos. B1.12 Efectos da resistencia, da autoindución e da capacidade na corrente alterna. B1.13 Impedancia dos compoñentes pasivos. Variación da impedancia coa frecuencia: resonancia. B1.14 Representación gráfica das magnitudes da corrente alterna: fasores. B1.15 Enerxía e potencia en corrente alterna. Potencias aparente, activa e reactiva. Factor de potencia. B1.9 Simboloxía normalizada.
valores das magnitudes eléctricas e representalas vectorialmente.
ELB1.4.4 Calcula as potencias disipada, reactiva e aparente, e o factor de potencia nos compoñentes pasivos dun circuíto de corrente alterna.
1ª avaliación Si
CMCCT
CAA
CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
471
Electrotecnia. 2º Bacharelato
Bloque Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Compete
ncias
clave
UNIDADE 5. Máquinas eléctricas
2
b
d
e
i l
m
B2.1 Campos e forzas magnéticas creados por correntes eléctricas. Indución electromagnética. Forza sobre unha corrente nun campo magnético. B2.2 Funcionamento das máquinas eléctricas. Campo xiratorio.
B2.1 Explicar o funcionamento das máquinas eléctricas básicas en relación cos fenómenos eléctricos e magnéticos.
ELB2.1.1 Explica o funcionamento de dispositivos destinados a producir enerxía motriz e sinala as relacións e interaccións entre os fenómenos que teñen lugar.
2ª avaliación Si Fichas de traballo
CCL
CMCCT
CAA
ELB2.2.1 Identifica os parámetros principais das máquinas eléctricas.
2ª avaliación Si CMCCT
ELB2.2.2 Analiza esquemas de circuítos de máquinas eléctricas e explica o seu funcionamento.
2ª avaliación Si CCL
CMCCT
CAA
CSIEE
2
d
e
i l
m
B2.3 Máquinas de corrente continua: tipos de conexión. Aplicacións. B2.4 Máquinas de corrente alterna. Tipos. Aplicacións. B2.5 Transformadores: relación de tensións. Aplicacións. B2.6 Potencia, par motor e rendemento. Perdas en máquinas eléctricas.
B2.2 Interpretar as especificacións técnicas de máquinas eléctricas e determinar as magnitudes principais do seu comportamento en condicións nominais.
ELB2.2.3 Realiza medidas de parámetros de funcionamento de máquinas eléctricas.
2ª avaliación Si
Realización de prácticas
CMCCT
Electrotecnia. 2º Bacharelato
Bloque Obxecti
vos
Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
Compete
ncias
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
472
de avaliación clave
UNIDADE 6. Instalacións eléctricas
ELB4.1.1 Interpreta esquemas de instalacións eléctricas de vivendas e realiza a súa montaxe en contornos de traballo reais ou simulados.
2ª avaliación Si CCL
CMCCT
CD
CAA
CSIEE 4
a
b
d
e
g
i l
m
B4.1 Instalacións eléctricas: tipos
B4.2 Instalacións interiores en vivendas. Cadro de mando e protección. Circuítos de distribución interna. B4.3 Simboloxía, normas e seguridade.
B4.1 Analizar instalacións de vivendas, reais ou simuladas, interpretando esquemas eléctricos, realizar montaxes de pequenas instalacións e identificar os riscos para a seguridade para as persoas.
ELB4.1.2 Identifica os riscos para a seguridade para as persoas derivados do uso incorrecto de instalacións eléctricas ou dos defectos no seu deseño ou na súa montaxe
2ª avaliación Si Realización de prácticas CCL
CMCCT
CAA
CSC
Electrotecnia. 2º Bacharelato
Bloque Obxecti
vos
ContidProba escritaos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Temporalización Mínimo
exixible
Procedementos
e instrumentos
de avaliación
Compete
ncias
clave
UNIDADE 7. Electrónica
ELB3.1.1 Identifica a función de elementos discretos ou de bloques funcionais en esquemas de circuítos electrónicos sinxelos.
3ª avaliación Si CCL
CMCCT
CAA 3
d
e
i g
l m
B3.1 Semicondutores. Funcionamento de díodos e transistores. B3.2 Circuítos básicos con díodos e transistores. Rectificación e estabilización. Amplificación e conmutación. Polarización e punto de traballo. Corte e saturación. Potencia disipada nun
B3.1 Explicar o funcionamento de circuítos electrónicos característicos con transistores e díodos e calcular os parámetros dos compoñentes electrónicos dos que constan.
ELB3.1.2 Realiza os cálculos necesarios para determinar as magnitudes eléctricas nun circuíto electrónico.
3ª avaliación Si
Proba escrita
CMCCT
CAA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
473
ELB3.1.3 Representa e interpreta esquemas de circuítos electrónicos característicos.
3ª avaliación Si CCL
CMCCT
CAA
Potencia disipada nun compoñente semicondutor. B3.3 Tratamento de sinais. Amplificadores operacionais. B3.4 Sensores e transdutores. Micrófonos e altofalantes. B3.5 Funcionamento, tipos e diagrama de bloques de fontes de alimentación e doutros circuítos electrónicos característicos de complexidade similar. B3.6 Funcionamento e diagrama de bloques de equipamentos electrónicos de uso común. B3.7 Medida de magnitudes eléctricas en circuítos electrónicos.
ELB3.1.4 Realiza montaxes reais ou simuladas de circuítos electrónicos a partir dun esquema.
3ª avaliación Si Realización de prácticas
CMCCT
CD
CAA
CSIEE
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
474
5. Concrecións metodolóxicas que require a materia.
O currículo preséntase organizado en catro bloques dos que o primeiro, “Circuítos
eléctricos”, se dedica á análise dos circuítos eléctricos de corrente continua e alterna,
e á descrición do seu funcionamento. Tamén se inclúe neste bloque a realización de
medidas eléctricas, que debe combinarse coa análise, co deseño e coa montaxe de
circuítos, e coa elaboración e a interpretación de esquemas eléctricos normalizados.
En varios destes aspectos será útil o emprego de programas informáticos específicos
e de simulación para complementar a experiencia que proporciona o traballo con
circuítos reais.
O segundo bloque trata as “Máquinas eléctricas”, especialmente os transformadores e
os motores, que debería centrarse na facilidade de conversión da enerxía eléctrica
noutras formas de enerxía e na análise do rendemento destes procesos.
No terceiro bloque, “Electrónica”, utilízase a teoría de circuítos para analizar circuítos
básicos con semicondutores e estudar a rectificación, a estabilización, a amplificación
e a conmutación, coñecemento que debe aplicarse á análise de circuítos electrónicos
característicos e de equipamentos electrónicos de uso común. Trátase de identificar
compoñentes e bloques funcionais para describir a función dos compoñentes e o
funcionamento dos equipamentos. A utilización dun contorno de simulación e a
realización de montaxes reais poden combinarse para facilitar a comprensión do
funcionamento dos semicondutores e das súas aplicacións, ademais de proporcionar
unha base adecuada para valorar a importancia da electrónica nos avances
tecnolóxicos.
O bloque catro, “Instalacións eléctricas”, trata os aspectos relacionados coas normas
e a súa relevancia para facilitar a aplicación universal da tecnoloxía eléctrica. O
alumnado debe percibir que as instalacións domésticas representan unha parte
substancial do consumo total de enerxía e que a aplicación correcta das normas e das
boas prácticas en materia de consumo, producen contornos de traballo máis seguros
e confortables e, sobre todo, sostibles.
A materia desenvolverase na aula taller de tecnoloxía, e na aula de informática. Na
aula de tecnoloxía impartiranse as clases teórico-prácticas e realizaranse as prácticas
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
475
programadas e na aula de informática realizaranse simulacións empregando
programas informáticos.
Electrotecnia é unha materia cunha carga horaria de 2 horas á semana, carga
reducida tendo en conta a a amplitude do currículo, é por isto, que se terá que
desenvolver unha metodoloxía áxil e dinámica, que permita impartir todos os bloques
de contidos.
As prácticas que se desenvolverán ao longo do curso se realizarán en grupos de 2-3
persoas.
A temporalización das diferentes unidades estará en constante revisión, para
adaptarse á realidade da aula.
6. Materiais e recursos didácticos.
Nesta materia, non se empregará libro de texto obrigatorio. Os alumnos elaborarán os
seus propios apuntamentos a partir das explicacións do profesor, de procura de
información e de fichas de traballo que se lles entreguen. As presentacións de apoio
do profesor na aula, estarán a disposición dos alumnos no blog do departamento:
"facendo tecnoloxía", que seguirá empregándose como ferramenta de comunicación
co alumnado.
A dotación e distribución da aula taller é completa e adecuada para realizar as
prácticas programadas. Está equipada con ferramenta para traballar cos diferentes
tipos de materiais ademáis dun almacén con materiais variados. Tamén conta cun
computador portátil conectado a un proxector para o uso do profesor e unha
impresora. Para realizar prácticas relacionadas con robótica conta cunha impresora
3D, 6 robots makeblock, 4 kits de arduino e 2 rapsberry pi3 suministrados pola
consellería o curso 2016/17. Ademáis conta con outros materiais, sensores e
compoñentes eléctricos e electrónicos, tres kits Lego mindstorm EV completos, catro
kits con sensores e placa arduino, catro computadores portátiles e unha impresora 3D
mercados co diñeiro recibido pola participación e premios recibidos nos proxectos
Coruña Emprende e Lanzadeiras Coruña.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
476
Tamén se utilizará a aula de informática para desenvolver os contidos que así o
requiran. A aula de informática dispón actualmente de 15 equipos con conexión a
internet, suficientes para que os alumnos traballen individualmente.
7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e pr omoción do alumnado.
Os procedementos e instrumentos de avaliación de cada estándar de aprendizaxe
serán os indicados nas táboas do punto 4 da programación desta materia.
Cada un dos instrumentos de avaliación (IA) puntuaranse do 0 ao 10 e darannos unha
medida do logro de adquisición de cada estándar de aprendizaxe. Aos diferentes
instrumentos de avaliación chamarémoslles en xeral, probas.
Cada instrumento de avaliación ten un peso asignado (P), ese peso relacionará o
logro alcanzado coa cualificación do alumno.
O valor destes pesos, está relacionado co tempo dedicado ao desenvolvemento dos
contidos que levan a lograr a adquisición do estándar.
Considerarase que o alumno alcanza un logro de adqu isición mínima de cada
estándar de aprendizaxe, cando a puntuación obtida en cada proba deseñada
sexa de 5 ou superior.
CUALIFICACIÓN DO ALUMNADO:
En cada avaliación: Para a cualificación da avaliación, teranse en conta:
A) Ata o 90% da cualificación da avaliación:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
477
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas en cada avaliación (Pavaliación � )_(∑ avaliacióndesaIAP ).
avaliación
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas nas probas completadas antes da avaliación.
B) Ata o 10% da nota en cada avaliación:
• Apuntamento axeitado no caderno de traballo das actividades/exercicios específicos
obrigatorios que sexan indicados en cada momento. Os seguintes aspectos teranse en
consideración:
• A realización de todos os exercicios/actividades/traballos propostos como
obrigatorios e avaliables.
• A pulcritude, orde (debe indicarse a data nas anotacións e as follas deben
estar numeradas), claridade e corrección das actividades anteriormente
indicadas como avaliables.
Cualificación da avaliación:
• A avaliación considérase aprobada se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
• Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
• A nota mínima para facer a media ponderada é de 3 puntos en calquera das probas.
• Se a nota dalgunha proba é menor de 3, a cualificación da avaliación será como máximo un 4.
• As probas nas que se obteña menos de 3 deberán recuperarse. A proba de recuperación consistirá na repetición da práctica, traballo, presentación, etc. ou a realización dunha proba escrita. O instrumento de recuperación en cada caso será determinado polo profesor/profesora.
• No caso de que ainda que as notas das probas sexan maiores de 3, pero a media ponderada non sexa maior de 5, deberanse recuperar todas as probas realizadas na avaliación nas que se teña menos de 5.
• A proba de recuperación realizarase na seguinte avaliación á suspensa. • Os alumnos que non recuperen as probas avaliación a avaliación, deberán
presentarse a unha proba final de recuperación no mes de xuño, na que se examinará dos contidos relacionados coas probas nas que obtivese menos de 5 puntos durante o curso.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
478
• Na terceira avaliación, no caso de que a temporalización non o permita, a recuperación das probas suspensas realizaranse na proba de recuperación de xuño.
• No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar nun exame ou copiar un traballo, coñecer previamente un exame, etc.) consideraríase esta proba suspensa coa mínima nota tendo que realizar a recuperación correspondente.
Avaliación de xuño.
Para a obtención da cualificación final, teranse en conta: A) Ata o 90% da cualificación final:
• O sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota do instrumento de
avaliación (IA) polo seu peso (PIA), dividido entre a suma dos pesos das probas
realizadas durante todo o curso (PTotal � )__(∑ cursootodoIAP ).
Total
IA
P
PIAiónCualificac ∑ ×
=
Consideraranse as notas obtidas en todas as probas completadas durante o curso. No caso de que algunha ou algunhas das probas programadas non se realizasen (problemas de temporalización, adecuación dos contidos á realidade da aula,...) non se terán en conta para o cálculo da cualificación final. Os alumnos que non teñan que realizar a proba final de recuperación e que desexen subir a nota deste apartado, poderán presentarse a unha proba final en xuño, na que se examinarán dos contidos das probas desenvolvidas durante o curso nas que se queira subir nota. Para o cálculo da parte A) da cualificación final, considerarase sempre a maior das notas obtidas durante o curso (avaliación, recuperación, ou proba para subir nota)
B) Ata o 10% da cualificación final, a media das notas obtidas neste apartado na
primeira, segunda e terceira avaliación.
O curso considérase aprobado se a media ponderada dos apartados A)90% e B)10% é de 5 como mínimo.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
479
Se a media ponderada non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
No caso de constatación dunha proba fraudulenta (copiar, coñecer previamente o exame..) na recuperación de xuño, a proba considerarase suspensa coa mínima nota tendo que presentarse a convocatoria de setembro.
Avaliación de setembro .
O alumnado que non aprobe a materia en xuño dispón da convocatoria extraordinaria de setembro para examinarse. Os alumnos que teñan que presentarse á proba de setembro examinaranse de todos os contidos desenvolvidos durante o curso. Nesta convocatoria, a cualificación será dun 100% sobre as probas de coñecemento teórico prácticas que se realicen. A nota obtida nesta proba, puntuarase do 0 ao 10, considerándose a materia aprobada se a nota é de 5 como mínimo. Se a nota da proba non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior. A proba estará deseñada de maneira que poida medir a adquisición por parte do alumno dos estándares de aprendizaxe que marca o decreto 86/2015. No caso de constatación dun exame fraudulento (copiar, coñecer previamente o exame...) o alumno obterá a nota mínima nesta convocatoria. Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
480
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles. Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
PESOS A APLICAR PARA OBTER A CUALIFICACIÓN DO ALUMN O
Estándares de aprendizaxe
Procedementos e
instrumentos de
avaliación
Peso
UNIDADE 1. Introdución á electricidade
ELB1.1.1 Calcula os parámetros eléctricos dos compoñentes pasivos a partir das súas características físicas.
ELB1.1.2 Reduce as asociacións de compoñentes eléctricos do mesmo tipo aos compoñentes equivalentes.
ELB1.2.1 Relaciona as alteracións en elementos dun circuíto eléctrico sinxelo coas variacións que se espera que tomen os valores de tensión e corrente neles.
Fichas de traballo 20
UNIDADE 2. Aparatos de medida
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
481
ELB1.5.1 Selecciona os aparatos de medida adecuados, conéctaos correctamente e elixe a escala óptima, mide as magnitudes básicas de circuítos eléctricos de corrente continua e alterna e verifica o estado dos compoñentes activos e pasivos.
ELB1.5.2 Realiza medidas eléctricas de forma segura tanto para a persoa que a realiza como para os circuítos ou as instalacións eléctricas.
Realización de prácticas
40
UNIDADE 3. Circuitos de corrente continua
ELB1.3.1 Calcula os valores das correntes e das tensións nun circuíto eléctrico de corrente continua aplicando as leis de Kirchhoff, se fose necesario.
ELB1.3.2 Representa e interpreta esquemas de circuítos eléctricos básicos de corrente continua.
ELB1.3.3 Calcula a enerxía disipada e a potencia consumida nos compoñentes eléctricos.
Proba escrita
Realización de prácicas
20
20
UNIDADE 4. Circuitos de corrente alterna
ELB1.4.1 Calcula a impedancia de circuítos mixtos simples, compostos por cargas resistivas e reactivas.
ELB1.4.2 Calcula os valores das correntes e das tensións en circuítos de corrente alterna alimentados por un xerador senoidal monofásico.
ELB1.4.3 Representa vectorialmente as magnitudes eléctricas nos compoñentes dun circuíto de corrente alterna.
ELB1.4.4 Calcula as potencias disipada, reactiva e aparente, e o factor de potencia nos compoñentes pasivos dun circuíto de corrente alterna.
Fichas de traballo
20
UNIDADE 5. Máquinas eléctricas
ELB2.1.1 Explica o funcionamento de dispositivos destinados a producir enerxía motriz e sinala as relacións e interaccións entre os fenómenos que teñen lugar.
ELB2.2.1 Identifica os parámetros principais das máquinas eléctricas.
ELB2.2.2 Analiza esquemas de circuítos de máquinas eléctricas e explica o seu funcionamento.
Fichas de traballo
20
ELB2.2.3 Realiza medidas de parámetros de funcionamento de máquinas eléctricas.
Realización de prácticas
20
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
482
UNIDADE 6. Instalacións eléctricas
ELB4.1.1 Interpreta esquemas de instalacións eléctricas de vivendas e realiza a súa montaxe en contornos de traballo reais ou simulados.
ELB4.1.2 Identifica os riscos para a seguridade para as persoas derivados do uso incorrecto de instalacións eléctricas ou dos defectos no seu deseño ou na súa montaxe
Realización de
prácticas
45
UNIDADE 7. Electrónica
ELB3.1.1 Identifica a función de elementos discretos ou de bloques funcionais en esquemas de circuítos electrónicos sinxelos.
ELB3.1.2 Realiza os cálculos necesarios para determinar as magnitudes eléctricas nun circuíto electrónico.
ELB3.1.3 Representa e interpreta esquemas de circuítos electrónicos característicos.
Proba escrita 20
ELB3.1.4 Realiza montaxes reais ou simuladas de circuítos electrónicos a partir dun esquema.
Realización de
prácticas 40
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
483
8. Indicadores de logro para avaliar o proceso do e nsino e a práctica docente.
Indicadores de logro para avaliar o proceso de ensino.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O
PROCESO DE ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS
DE MELLORA
• Realiza a avaliación inicial a fin de tomar as
medidas individuais ou colectivas necesarias.
• Analiza os procesos e os resultados das prácticas,
proxectos, exercicios probas e actividades en xeral.
• Establece medidas que permitan introducir melloras.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación
de prácticas e traballos indicando os aspectos nos
que o alumnado pode e debe introducir melloras.
• Proporciona indicacións durante a realización do
traballo práctico na aula-taller.
• Supervisa de forma continua a resolución de
exercicios e realización de tarefas que se
desenvolven durante as sesións de traballo.
• Favorece os procesos de autoavaliación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
484
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O
PROCESO DE ENSINO Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS
DE MELLORA
• Propón actividades complementarias para resolver
problemas que xorden durante o proceso de ensino-
aprendizaxe.
• Establece con claridade os criterios de avaliación e
de puntuación.
• Informa ao alumnado e ás súas familias dos
resultados obtidos.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
485
Indicadores de logro para a avaliación da práctica docente:
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A
PRÁCTICA DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS
DE MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Planifica a práctica docente tendo en conta os
estándares de aprendizaxe.
• Realiza a temporización tendo en conta as horas
asignadas á materia e a duración dunha sesión de
traballo.
• Selecciona e secuencia os contidos de maneira
progresiva e tendo en conta os aspectos
particulares de cada grupo.
• Planifica as clases de maneira aberta e flexible.
• Selecciona e elabora os materiais e recursos
didácticos para desenvolver a práctica docente na
aula
• Prepara o material e guións das prácticas que se
desenvolverán na aula
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
486
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A
PRÁCTICA DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS
DE MELLORA
PLANIFICACIÓN
• Establece criterios, procedementos e instrumentos
de avaliación correlacionados cos estándares de
aprendizaxe
• Coordínase co profesorado do propio departamento
e doutros departamentos.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A
PRÁCTICA DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS
DE MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Dá a coñecer a planificación da práctica na aula
proporcionando unha visión de conxunto ao comezo
de cada bloque de contidos e de cada sesión de
traballo.
• Establece canles de comunicación para que o
diálogo sexa fluído dentro e fóra da aula
• Proporciona ao alumnado o apoio necesario
durante o proceso de ensino-aprendizaxe.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
487
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A
PRÁCTICA DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS
DE MELLORA
MOTIVACIÓN DO ALUMNADO
• Desenvolve actividades de diversos tipos e
características introducindo elementos novedosos.
• Fomenta un bo ambiente na aula
• Promove a participación activa do alumnado.
• Fai posible a realimentación na entrega e avaliación
de prácticas e traballos.
• Relaciona os contidos, os proxectos e as
actividades cos intereses do alumnado.
• Organiza a aula para que o alumnado dispoña de
espazo e recursos na realización de prácticas e
proxectos.
• Evita a repetición de prácticas a fin de introducir
elementos novedosos que motiven ao alumnado.
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A
PRÁCTICA DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS
DE MELLORA
TRABALLO NA AULA
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
488
INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR A
PRÁCTICA DOCENTE Sempre
Case
sempre Ás veces Nunca
REFLEXIÓNS E PROPOSTAS
DE MELLORA
TRABALLO NA AULA
• Resume e repasa ao comezo de cada sesión os
contidos xa traballados en sesións anteriores.
• Utiliza exemplos na introdución de novos contidos.
• Resolve as dúbidas do alumnado dentro e fóra das
sesións de traballo.
• Establece tempos fóra das sesións de traballo para
atender ao alumnado.
• Utiliza diferentes soportes durante as sesións de
traballo.
• Selecciona prácticas, proxectos e actividades en xeral
que permitan alcanzar os estándares de aprendizaxe e a
adquisición das competencias clave.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
489
O resultado obtido ao reflexionar sobre os diferentes indicadores de logro, axudaranos a
avaliar o proceso de ensino e a práctica docente que estamos a levar a cabo, e permitirá
que melloremos día a día a calidade do ensino na nosa aula.
Os indicadores de logro poderán ser revisados e actualizados para conseguir unha
avaliación que reflicta o mellor posible a nosa actuación na aula.
Algúns dos indicadores de logro sobre os que nos autoavaliaremos tamén serán
seleccionados para facer un cuestionario de avaliación do alumno ao profesor. Os
alumnos cubrirán este cuestionario ao final de curso, e farano anónimamente para
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos nos axudará a facer a
nosa reflexión de maneira máis crítica. O modelo de cuestionario que cubrirán os alumnos
está anexado ao apartado correspondente desta programación.
9. Organización das actividades de seguimento, recu peración e avaliación das materias pendentes.
Non é posible alumnos coa materia de Electrotecnia pendente.
10. Deseño da avaliación inicial e medidas individu ais ou colectivas que se poidan adoptar como consecuencia dos seus result ados.
Non se vai a realizar unha proba de avaliación inicial neste nivel educativo, xa que ao ser
un grupo de alumnos pouco numeroso, o seguimento por parte do profesor pode ser moi
individualizado, podendo reforzar ou afondar ao alumnado desde o comezo do curso.
11. Medidas de atención á diversidade.
O principio de atención á diversidade na aula debe entenderse como un modelo de ensino
adaptativo. Dado que debe de atender a cada un dos alumnos de xeito individual, serán
os profesores os que concreten e desenvolvan a súa actividade, adaptándoa ás
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
490
necesidades peculiares de cada alumno/a.
Para atender á diversidade do alumnado que podemos atoparnos en bacharelato,
debemos tomar unha serie de medidas tanto a nivel de grupo como individual, que se
resumen nas seguintes táboas:
Diversidade grupal Medidas
De comunicación
A comunicación profesor-grupo non
presenta grandes dificultades.
Non se necesitan medidas.
A comunicación profesor-grupo ten
algunhas dificultades.
Propoñer estratexias para mellorar a
comunicación.
A comunicación profesor-grupo ten grandes
dificultades.
Descubrir a causa das dificultades e
propoñer medidas que as minimicen.
De interese e motivación
O grupo está motivado e ten grande
interese.
Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado está desmotivado e ten
pouco interese.
Propoñer estratexias que melloren o interese
e a motivación desa parte do alumnado.
O grupo non ten interese e está pouco
motivado.
Descubrir a causa da desmotivación e
propoñer medidas que as minimicen.
De actitude e colaboración
O grupo ten boa actitude e sempre está
disposto a realizar as tarefas.
Non se necesitan medidas.
Parte do alumnado ten boa actitude e
colabora.
Propoñer actividades de grupo nas que
asuma responsabilidades o alumnado
menos motivado.
O grupo ten mala actitude e non colabora
nas tarefas.
Descubrir as causas do problema e adoptar
medidas, estratexias, etc. para minimizar
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
491
Diversidade grupal Medidas
esas actitudes.
Diversidade individual Medidas
Diversidade na comprensión
Non ten ningunha dificultade para
entender os contidos.
Seleccionar contidos cun grao maior de
dificultade.
Entende os contidos, pero, en ocasións,
resúltanlle difíciles.
Seleccionar os contidos significativos de acordo
á súa realidade.
Ten dificultades para entender os
contidos que se presentan.
Seleccionar os contidos mínimos e expoñelos
simplificando a linguaxe e a información gráfica.
Diversidade na capacitación e desenvolvemento
Non ten dificultades (alumnos de altas
capacidades).
Potenciar estas a través de actividades que lles
permitan poñer en xogo as súas capacidades.
Ten pequenas dificultades. Propoñer tarefas nas que a dificultade sexa
progresiva de acordo ás capacidades que se
vaian adquirindo.
Ten dificultades. Seleccionar aquelas tarefas de acordo ás
capacidades do alumnado, que permitan
alcanzar os contidos mínimos esixidos.
Diversidade de interese e motivación
Mostra un grande interese e motivación. Seguir potenciando esta motivación e interese.
O seu interese e motivación non
destacan.
Fomentar o interese e a motivación con
actividades e tarefas variadas.
Non ten interese nin motivación. Fomentar o interese e a motivación con
actividades e tarefas máis procedementais e
próximas á súa realidade.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
492
Diversidade individual Medidas
Diversidade na resolución de problemas
Encontra solucións aos problemas que
se presentan en todas as situacións.
Seguir fomentando esta capacidade.
Encontra solucións aos problemas que
se presentan nalgunhas situacións.
Propoñer problemas cada vez con maior grao de
dificultade.
Ten dificultades para resolver
problemas nas situacións que se
presentan.
Propoñer problemas de acordo ás súas
capacidades para ir desenvolvéndoas.
Diversidade na comunicación
Exprésase de forma oral e escrita con
claridade e corrección.
Propoñer tarefas que sigan perfeccionando a
expresión oral e a escrita.
Ten algunha dificultade para expresarse
de forma oral e escrita.
Propoñer algunhas tarefas e debates nos que o
alumnado teña que utilizar expresión oral e
escrita co fin de melloralas.
Ten dificultades para expresarse de
forma oral e escrita.
Propoñer actividades co nivel necesario para
que o alumnado adquira as ferramentas
necesarias que lle permitan mellorar.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
493
12. Concreción dos elementos transversais que se tr aballarán.
A LEXISLACIÓN establece que os seguintes elementos transversais se traballen en todas
as materias: a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación
audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación, o emprendemento, e a
educación cívica e constitucional. É evidente, que na materia de Electrotecnia as
tecnoloxías da información e da comunicación e o em prendemento serán os
elementos que se traballarán con máis profundidade.
Ademáis, dentro da materia de electrotecnia se desenvolverán outros elementos
transversais como:
Educación ambiental: analizando a importancia sobre situacións que afectan ao medio
ambiente, como o aforro enerxético, para contribuir na baixada de emisións das centrais
eléctricas, a importancia da reutilización e da reciclaxe para colaborar a reducir o
consumo de materia prima.
Educación para o consumidor : fomentando o consumo racional da electricidade.
Educación para a igualdade de oportunidade entre se xos : incidindo en que o
coñecemento científico e técnico corresponde á humanidade sin distinción de sexos, e
demostrando que mulleres e homes son capaces de desempeñar os mesmos traballos.
Educación moral e cívica: mediante as prácticas en grupo poden desenvolverse
actitudes morais e cívicas no alumnado como a cooperación, a axuda mutua, o esforzo, a
constancia e o traballo responsable.
Iniciativa empresarial: fomentando as medidas para que o alumnado participe en
actividades que lle permitan afianzar o espírito emprendedor a partir de aptitudes como a
creatividade, a autonomía, a iniciativa, o traballo en equipo, a confianza nun mesmo e o
sentido crítico.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
494
13. Actividades complementarias e extraescolares pr ogramadas por el departamento didáctico.
Co fin de motivar ao alumnado e introducilo no mundo da industria propóñense as
seguintes actividades:
• Participación na convocatoria do programa Lanzadeiras Coruña ou similares.
• Asistencia a talleres e charlas que poidan xurdir durante o curso.
14. Mecanismos de revisión, avaliación e modificaci ón das programacións didácticas en relación cos resultados académicos e procesos de mellora.
A avaliación do alumnado é importante para coñecer o nivel de coñecementos e destrezas
adquiridas, pero tamén haberá que facer unha avaliación da nosa programación.
Aínda que este documento realízase de forma meditada, é seguro que haberá que facer
modificacións para adecuala á realidade da aula, converténdose nun documento aberto
que sirva para concretar máis a programación do curso que vén.
Debemos avaliar e revisar detalladamente diversos aspectos dos resultados obtidos e do
desenvolvemento da programación que serán indicados na memoria final do curso:
� Nivel de adquisición dos estándares de aprendizaxe.
� O nivel de desenvolvemento das competencias claves.
� A distribución e secuenciación dos contidos.
� A idoneidade dos proxectos desenrolados, da metodoloxía e dos materiais
didácticos.
� A adecuación dos instrumentos de avaliación.
Tamén debemos coñecer a opinión dos alumnos facéndolles preguntas nas que nos
indiquen que aspectos lles pareceron máis complexos, que cousas non entenderon, entre
outras, pero facendo que reflexionen sobre a base do seu propio traballo. Esto realizarase
a modo de cuestionario ao remate do curso. O cuestionario cubrirano anónimamente para
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
495
garantir a liberdade de expresión. A opinión obtida dos alumnos resultará de axuda para
modificar aspectos da programación relacionada con algúns contidos, a metodoloxía a
empregar e a práctica docente, ou os procedementos para realizar a avaliación.
Con todo, someteremos a nosa programación a un seguemento, que debateremos nas
reunións do departamento realizadas durante o curso, para mellorar os resultados na
nosa materia mediante os seguintes procedementos:
� Replanificación da programación en caso necesario.
� Reorganización e aproveitamento dos recursos.
� Reflexión sobre o carácter das relacións entre o alumnado e os docentes,
destes co resto do profesorado, así como a convivencia en xeral.
� Coordinación entre os órganos e persoas responsables no centro, a
planificación e desenvolvemento da práctica docente.
� Valoración de introducción dun libro de texto.
� Elaboración dun listado de “erros” defectos ou omisións que ten a
programación que serán corrixidos ou incluídos na vindeira.
� Reasignar, se é necesario, os pesos asignados a cada instrumento de
avaliación no punto 7 desta programación.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
496
CUESTIONARIO PARA O ALUMNADO AO REMATE DO CURSO:
CURSO/NIVEL:
MATERIA: IES ISAAC DÍAZ PARDO. DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA
1. Valora esta materia de 0 a 10
(Según o que te guste ou
interese)
Razóns:
2. Coidas que aprendiches nada algo pouco bastante moito Porque…
3. A materia resultouche moi
difícil difícil normal fácil moi fácil Porque…
4. O teu rendemento foi nulo escaso suficiente alto moi alto Porque…
5.Traballaches nada pouco o xusto bastante moito Porque…
6. Consideras que as
explicacións do
profesor/profesora foron
moi
malas malas normais boas moi boas Porque…
7. As relacións e o trato co
profesor/profesora foron
moi
malas malas normais boas moi boas Porque…
8. Fuches informado dos
procedimientos de avaliación
moi
mal mal regular ben moi ben Porque…
9. As prácticas realizadas
parecéronche
moi
fáciles fáciles normal difíciles Moi difíciles Porque…
10. O tempo para realizarlos
pareceuche
moi
pouco pouco suficiente moito moitísimo Porque…
11. Na aula taller recibiches por Insuficientes Suficientes, pero mellorables Amplas, detalladas e precisas
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
497
parte do profesor unhas
instrucións
12. Con respecto ós exames e
probas propostas (SI / NON nas
casullas)
Fuches informado/a con tempo
suficiente para preparalos
O seu contido e dificultade
axustouse á materia traballada en
clase perante a avaliación
Entregáronche corrixidos e avaliados
conforme os criterios establecidos con
anterioridade
13. O equipamento da aula-taller
de tecnoloxía pareceuche…
Incompleta suficiente moi completa
14. Os equipos da aula de
informática e a súa conexión
parecéronche...
Incompleta suficiente moi completa
15. Indica cales dos aspectos
traballados durante o curso te
resultaron máis difíciles
Porque…
16. Indica as suxestións que
estimes oportunas para mellorar
o teu rendemento
Que crees que deberías facer ti Que crees que debería facer o Profesor/Profesora
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
498
ALUMNADO CON NECESIDADES EDUCATIVAS
ESPECIAIS E ADAPTACIÓNS DO CURRÍCULO.
No referente ao alumnado con necesidades educativas especias e adaptacións do
currículo seguiránse as indicacións que determine o departamento de orientación.
Indicacións do departamento de orientación para alu mnado con programación ACI.
Os criterios de cualificación serían os expostos na taboa seguinte:
Traballo diario e actitude 50%
Probas( escritas e orais) 50%
• Traballo aula (observación directa) • Corrección 30% • Presentación, (limpeza, orde e claridade do traballo realizado) 10% • Actitude e mellora (cara á materia, realización de tarefas na casa) 10%
Pode ser unha ou o resultado da media de varias, tamén incluímos aquí os traballos e outras probas.
ACLARACIÓNS SOBRE O PROCESO DE REDONDEO. O proceso de redondeo so é aplicable a:
� cualificación final (ponderada) de cada avaliación, � a cualificación final da avaliación ordinaria, � e a cualificación final da avaliación extraordinaria.
As cualificacións dos distintos instrumentos de avaliación (IA) non serán redondeados e pasarán a formar parte do proceso de obtención das cualificacións finais (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) cos decimáis obtidos neles.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
499
Se a cualificación final (avaliacións intermedias / ordinaria ou final) non é un valor enteiro, o redondeo realizarase da seguinte forma: os decimales iguais ou superiores a 8 serán redondeados ao enteiro superior, os decimales menores a 8 serán redondeados ao enteiro inferior.
ACLARACIÓNS SOBRE A AVALIACIÓN
EXTRAORDINARIA.
Na probas correspondentes a avaliación extraordinaria teránse en conta os seguintes aspectos:
� TODOS OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE SUSCEPTIBLES DE SER AVALIADOS MEDIANTE PROBA ESCRITA E/OU PRÁCTICAS, SERÁN EXIXIBLES (Táboas dos apartados 7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado - da programación de cada materia); pero non todos, por imposibilidade temporal, serán avaliados nas distintas probas.
� NAS PROBAS INDICARASE O PESO DE CADA APARTADO SOBRE O TOTAL DA CUALIFICACIÓN; para a súa determinación teráse en conta:
- Os pesos de cada estándar inidicado nas táboas do apartado 7 de cada materia desta programación (7. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado).
- Cualificación final (C) = o sumatorio dos produtos obtidos ao multiplicar a nota de cada apartado (Ci) polo seu peso (Pi), dividido entre a suma dos pesos de todos os apartados .
∑
∑ ⋅=
i
ii
P
PCC
REFERENCIAS LEGAIS.
� Real Decreto 1105/2014, de 26 de diciembre, por el que se establece el currículo
básico de la Educación Secundaria Obligatoria y del Bachillerato.
� Orden ECD/65/2015, de 21 de enero, por la que se describen las relaciones entre
las competencias, los contenidos y los criterios de evaluación de la educación
primaria, la educación secundaria obligatoria y el bachillerato.
Programación didáctica do departamento de Tecnoloxía
500
� Decreto 86/2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación
secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia.
� Resolución do 29 de maio de 2019, da Dirección Xeral de Educación, Formación
Profesional e Innovación Educativa, pola que se ditan instrucións para o
desenvolvemento, no curso académico 2019/20, do currículo establecido no
Decreto 86/2015, do 25 de xuño, da educación secundaria obrigatoria e do
bacharelato nos centros docentes da Comunidade Autónoma de Galicia.
SINATURA DA PROGRAMACIÓN.
Esta programación foi aprobada polos membros do departamento:
Os profesores do departamento:
Asdo. Patricia Iglesias Noguerol
Asdo. Jose Ignacio Álvarez Villasante
Asdo. Mario Simón García González