Post on 23-Jun-2015
Filosofiaren funtsezko galdera eta auziak
Filosofiaren funtsezko galdera eta auziak
1. BatxilergoaFilosofia eta gizabide hezkuntza 4. Unitatea (Zubia_Santillana)
ZIENTZIAZ GALDEZKA
XIX.mendetik geroztik ezagutza zientifikoari buruzko gogoetak garrantzi handia hartu zuenXIX.mendetik geroztik ezagutza zientifikoari buruzko gogoetak garrantzi handia hartu zuen
Gaurko ezagutza zientifikoak ezagutza teknologikoa behar du ezinbestean.Gaurko ezagutza zientifikoak ezagutza teknologikoa behar du ezinbestean.
Bi gogoeta epistemologiko (ἐπιστήμη + λόγος):Zientziaren filosofiaTeknologiaren filosofia
Bi gogoeta epistemologiko (ἐπιστήμη + λόγος):Zientziaren filosofiaTeknologiaren filosofia
Objektiboa eta egiazko al da
ezagutza zientifikoa?
Objektiboa eta egiazko al da
ezagutza zientifikoa?
ZIENTZIARI BURUZKO HAINBAT IKUSMOLDEZIENTZIARI BURUZKO HAINBAT IKUSMOLDE
FALTSAZIONISMOA ETA
INDUKTIBISMOA
FALTSAZIONISMOA ETA
INDUKTIBISMOA
INDUKTIBISMOA
Rudolf CARNAP (1891-1970)Rudolf CARNAP (1891-1970)
ZIENTZIAZIENTZIA
ezagutza ezagutza ObjektiboaEgiazkoaFidagarria
ObjektiboaEgiazkoaFidagarria
esperientziatik
Enpirikoki egiaztatu ezin daitekeena ez da
zientifikoa
Enpirikoki egiaztatu ezin daitekeena ez da
zientifikoa
INDUKZIOAZientziaren oinarria
Induktibismoak duen PROBLEMA:INDUKZIOA
Induktibismoak duen PROBLEMA:INDUKZIOA
NOLA ATERA DAITEZKE LEGE ZIENTIFIKOAK KASU GUZTIAK AZTERTU GABE?
Indukzioaz lortutako legeak segur aski egiazkoak izango
dira.
Indukzioaz lortutako legeak segur aski egiazkoak izango
dira.
Ezagutza zientifikoa ez da egiazkoa, probablea baizik.Ezagutza zientifikoa ez da egiazkoa, probablea baizik.
Faltsazionismoa Faltsazionismoa
Karl POPPERrek arrazoibide induktiboa kritikatu zuen.Karl POPPERrek arrazoibide induktiboa kritikatu zuen.
Behaketatik ateratako enuntziatuak behaketa egiteko ikuspuntuaren araberakoak dira.Behaketatik ateratako enuntziatuak behaketa egiteko ikuspuntuaren araberakoak dira.
Logika formalaren arabera indukzioa ezin da justifikatu.Logika formalaren arabera indukzioa ezin da justifikatu.
•Egiazko enuntziatu partikularretatik ez dira egiazko enuntziatu unibertsalak ateratzen .•Enuntziatu partikularren faltsutasunetik egiazko enuntziatu unbertsalak ateratzen dira.
•Egiazko enuntziatu partikularretatik ez dira egiazko enuntziatu unibertsalak ateratzen .•Enuntziatu partikularren faltsutasunetik egiazko enuntziatu unbertsalak ateratzen dira.
Behaketa eta esperimentazioa,
egiazko teorien oinarria
Behaketa eta esperimentazioa,
egiazko teorien oinarria
INDUKTIBISTAINDUKTIBISTA
Froga daietekeena:
teorien faltsutasuna
FALTSAZIONISTA
EZAGUTZA ZIENTIFIKOA objektiboa eta fidagarria da, baina EZ EGIAZKOA
ONDORIOZONDORIOZ
ZIENTZIAZIENTZIA
FF
II
EGIARA HURBILTZEKO PROZESUA
JAKINTZA EGIAZTATUA
Zientziaren iraultza historiko - soziologikoa
Zientziaren iraultza historiko - soziologikoa
Thomas S. Kuhn (1922-1996) Imre Lakatos (1922-1974)
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Thomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura (1962)
Thomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura (1962)
Induktibistek eta faltsazionistekZientziaren alderdi logikoak eta enpirikoak
Zientziaren alderdiak
Alderdi historiko eta soziologikoak ere zientziaren parte dira
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Jarduera zientifikoa, osotasun batZientzia, komunikazio-prozesu konplexua
Jarduera zientifikoa, osotasun batZientzia, komunikazio-prozesu konplexua
Zientzia aztertzeko kontzeptu bat sortu zuen
Komunitate zientifikoaParadigma bera duten zientzialari talde
interkonektatua.
Komunitate zientifikoaParadigma bera duten zientzialari talde
interkonektatua.
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
PARADIGMA(ereduak edo patroiak)PARADIGMA(ereduak edo patroiak)
TEORIAKTEORIAK
Zientzia bat definitzen duen
suposizio, teknika, aplikazio erregelak, balio eta sinesmen
multzoa.
Zientzia bat definitzen duen
suposizio, teknika, aplikazio erregelak, balio eta sinesmen
multzoa.
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Indarrean dagoen
paradigma
Indarrean dagoen
paradigma
ERANTZUNAERANTZUNA
ZIENTZIA NORMALA
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Indarrean dagoen
paradigma
Indarrean dagoen
paradigma
ERANTZUNIK EZ
ERANTZUNIK EZ KRISIAKRISIA
IRAULTZA ZIENTIFIKOA
IRAULTZA ZIENTIFIKOA
PARADIGMABERRIA
PARADIGMABERRIA
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)
Thomas S. KuhnThomas S. KuhnIraultza zientifikoen egitura Iraultza zientifikoen egitura
(1962)(1962)ZIENTZIA NORMALAZIENTZIA NORMALA
Komunitate zientifiko batek paradigma bat onartzen dueneko garaia.Egonkortasun aldia.
Paradigmaren ordezkapena, paradigma berri bat ezarriz.Erabateko aldaketa aldia.
ZIENTZIAREN GARAPENAZIENTZIAREN GARAPENA
Prozesu etena.Paradigmak aldatzen dira, ez dira metatzen, ordezkatu baizik.Paradigmen aukera, komunitateko barne-irizpideen eta garaiko egoera historikoaren arabera.
Imre LAKATOS(1922-1974)
Imre LAKATOS(1922-1974)
Zientzia berreraikitzerako eta ulertzeko zientzaren historia kontuan hartu behar dela azpimarratu zuen.
ZIENTZIAREN IKUSPEGI ALTERBATIBOAK
PAUL FEYERABEND(1924-1994)
PAUL FEYERABEND(1924-1994)
PAUL FEYERABEND (1924-1994)PAUL FEYERABEND (1924-1994)
Orain arteko metodologia zientifiko batek ere ez du arrakastarik izan.Historia oso komplexua da.
Ez da oso arrazoizkoa zenbait arau metodologiko hartuta zientzia
azal daitekeela ezpero izatea
“Metodologia guztiek dituzte mugak,hau da balio duen arau bakarra: denak balio du”-“Metodologia guztiek dituzte mugak,hau da balio duen arau bakarra: denak balio du”-
Feyerabend-en arabera zientzia ez da ekintza arrazionala
Feyerabend-en arabera zientzia ez da ekintza arrazionala
Gaur zientziari zaion errespetuak ez du justifikaziorik, egia-mailaren ikuspuntutik.Gaur zientziari zaion errespetuak ez du justifikaziorik, egia-mailaren ikuspuntutik.
Antzinako mitoakBudua
Zientzia Maila berean kokatzen dituMaila berean kokatzen ditu
Zientzia ez da objektiboa, teorien hautapena balio eta desiren arabera egiten baita.
FEYERABEND-enarabera
Teknologiak zientzia baldintzatzen du
aukerak eta MUGAK.Komunikabideek sustatzen
dute gehiegizko itxaropena zientziaren boterean.
• Teknologiak aurrera egitea oso garestia da industria eta gobernuen mende.
• Interes ekonomiko partikularen menpe geratzeko arriskua.
Zientziak pertsonengan eragina du
onuragarria kaltegarria
Ikerketa garatzean: ikerketa kaltegarria suertatu ahal izatekotan.Ondorioetan: aplikazioa kaltegarria izateko arriskurik egotekotan.
HAUSNARKETA HAUSNARKETA “Moratoriak”, gizarteak eta zientzialariek pentsatzeko aukera, arriskuak aurresateko.
“Moratoriak”, gizarteak eta zientzialariek pentsatzeko aukera, arriskuak aurresateko.