01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema
Click here to load reader
-
Upload
morenourio -
Category
Education
-
view
21.113 -
download
38
Transcript of 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema
![Page 1: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/1.jpg)
01. GAIA. UNIBERTSOA ETA 01. GAIA. UNIBERTSOA ETA EGUZKI SISTEMAEGUZKI SISTEMA
![Page 2: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/2.jpg)
AURKIBIDEA(Aukeratu atal bat)
1.1 Unibertsoa. Antzinako eta oraingo usteak.
1.2 Unibertsoaren sorrera eta osagaiak.1.3 Tamainak eta distantziak unibertsoan.1.4 Eguzki sistema.1.5 Barneko planetak1.6 Kanpoko planetak1.7 Asteroideak eta kometak1.8 Unibertsoaren ezagutza historian zehar.
![Page 3: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/3.jpg)
1.1. 1.1. Unibertsoa. Antzinako Unibertsoa. Antzinako eta oraingo usteaketa oraingo usteak
![Page 4: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/4.jpg)
1. Teoria geozentrikoaren arabera, zer zegoen unibertsoaren erdigunean? Eta zer egiten omen zuten izarrek, eguzkiak, planetek eta ilargiak?
Lurra Planeta, eta izarrek, eguzkiak, planetek eta ilargiak biraka zebiltzan bere inguruan.
![Page 5: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/5.jpg)
TEORIA GEOZENTRIKOA
![Page 6: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/6.jpg)
2. Teoria heliozentrikoaren arabera, zer da geldirik
dagoena? Eta zer egiten du Lurrak?
Geldirik dagoena eguzkia da eta Lurra bere inguruan biraka dabil.
![Page 7: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/7.jpg)
TEORIA HELIOZENTRIKOA
![Page 8: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/8.jpg)
3. Nork proposatu zuen teoria heliozentrikoa? Nori esker
eman zioten arrazoia?
Teoria Kopernikok proposatu zuen eta Galileo Galileiri esker arrazoia eman zioten.
![Page 9: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/9.jpg)
4. Zein izen eman die gizakiak Lurretik ikusita izar multzoek eratzen dituzten irudi bitxiei?
Konstelazioak.
![Page 10: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/10.jpg)
KONSTELAZIOAKOrion
![Page 11: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/11.jpg)
KONSTELAZIOAKEscorpio
![Page 12: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/12.jpg)
5. Zein desberdintasun dago astrologia eta
astronomiaren artean?
• Astrologia sineskeri hutsa da eta izarrak eta gizakien patua erlazionatzen du, hemendik dator horoskopoa.
• Astronomia aldiz zientzia bat da, konkretuki astroak eta unibertsoa ikertzen duena.
![Page 13: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/13.jpg)
ASTROLOGIA =sineskeri hutsa
![Page 14: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/14.jpg)
ASTROLOGIA =Horoskopoa
![Page 15: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/15.jpg)
ASTRONOMIA =benetako zientzia
![Page 16: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/16.jpg)
1.2. 1.2. Unibertsoaren sorrera Unibertsoaren sorrera eta osagaiaketa osagaiak
![Page 17: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/17.jpg)
6. Zerez eratuta dago unibertsoa?
Galaxiaz.
![Page 18: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/18.jpg)
7. Nola deitzen zaie unibertsoan aurkitzen
diren galaxia multzoei?
Galaxia kumuluei.
![Page 19: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/19.jpg)
Galaxia-kumulua
![Page 20: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/20.jpg)
8. Zein da gura galaxiaren izena?
Esne bidea.
![Page 21: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/21.jpg)
Galaxia-kumulua
Esne Bidea
![Page 22: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/22.jpg)
9. Zein galaxia kumulutan aurkitzen da esne bidea?
Virgo galaxia kumuluan.
![Page 23: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/23.jpg)
Virgo Galaxia-kumulua
Esne Bidea
Eguzki Sistema
![Page 24: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/24.jpg)
10. Zerez osatuta daude galaxiak?
Galaxiak izarrez osatuta daude.
![Page 25: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/25.jpg)
Galaxia-kumulua
Esne Bidea
Eguzki Sistema
![Page 26: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/26.jpg)
11. Nola deitzen zaio izarren artean dagoen hauts eta
gas lainoari?
Nebulosa.
![Page 27: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/27.jpg)
NEBULOSAIzarren arteko hauts eta gas lainoa
![Page 28: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/28.jpg)
12. Zergatik izarrek igortzen dute argia eta beroa?
Bere barrualdeko tenperatura oso altua delako.
![Page 29: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/29.jpg)
13. Zenbat izar ditu galaxia bakoitzak?
Milioika.
![Page 30: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/30.jpg)
Galaxia-kumulua
Esne Bidea
Eguzki Sistema
![Page 31: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/31.jpg)
14. Unibertsoaren galaxiak geldirik al daude?
Ez, bata bestearengandik aldentzen ari dira, leherketa baten zatiak izango balira bezala.
![Page 32: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/32.jpg)
15. Nola sortu omen zen unibertsoa? Zein da
gertaera horren izena?
Unibertsoa leherketa beten ondorioz sortu omen zen, leherketa horri Big Bang deitzen zaio.
![Page 33: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/33.jpg)
BIG BANGUnibertsoaren hasiera
![Page 34: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/34.jpg)
1.3. Tamainak eta distantziak 1.3. Tamainak eta distantziak unibertsoanunibertsoan
![Page 35: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/35.jpg)
16. Zein unitate erabiltzen dituzte astronomoek
distantziak neurtzeko?
• Unitate astronomikoa
• Argi urtea.
![Page 36: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/36.jpg)
17. Zein distantzia da unitate astronomiko bat?
Lurretik Eguzkiraino dagoena.
![Page 37: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/37.jpg)
Distantziak Unibertsoan
Eguzkia
Lurra
Unitate astronomikoa 150 milioi kilometro ingurukoa da
![Page 38: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/38.jpg)
18. Eta argi-urte bat?
Argiak urtebete batean egiten duena.
![Page 39: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/39.jpg)
Distantziak Unibertsoan
300.000
Segundoak
0
Argi-urtea 9,5 bilioi kilometro ingurukoa da
Kilometroak
0
1
![Page 40: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/40.jpg)
19. Eguzkitik Lurreraino distantzia unitate astronomiko batekoa dela jakinda, eta
Eguzkitik Plutonerakoa 39.4 unitate astronomikoa, kalkulatu zenbat
kilometrotara dagoen Pluton lurretik.
Eguzkitik Lurrerainoko distantzia ken Eguzkitik Plutonerainoko distantzia egingo dugu, eta horrela, jakingo dugu zer distantzia dagoen Lurretik Plutonera (39,4 − 1 = 38,4 unitate astronomiko [UA]). Unitate astronomiko bakoitzak 150 milioi kilometro baditu, eta Plutonetik Lurrera 38,4 UA badaude, orduan, 38,4 bider 150 milioi kilometro egingo dugu, Plutonetik Lurreraino zenbat kilometro dauden jakiteko (emaitza: 5.760 milioi kilometro).
![Page 41: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/41.jpg)
1.4. Eguzki sistema1.4. Eguzki sistema
![Page 42: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/42.jpg)
20. Nondik dator gure planeta sistemaren materia?
Nebulosa batetik.
![Page 43: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/43.jpg)
NEBULOSAIzarren arteko hauts eta gas lainoa
![Page 44: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/44.jpg)
21. Zein gasez osatuta dago eguzkia batez ere?
Hidrogenoz eta helioz.
![Page 45: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/45.jpg)
EGUZKIAHidrogenoa eta Helioa
![Page 46: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/46.jpg)
22. Zeintzuk dira planeta harritsuak? Eta
gasezkoak?
• Harritsuak Eguzkitik hasiz lehenengo laurak dira: Merkurioa, Artizarra, Lurra eta Marte.
• Eta gasezkoak gelditzen direnak: Jupiter, Saturno, Urano eta Neptuno.
![Page 47: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/47.jpg)
Merkurio Artizarra
Lurra Artizarra Marte
Planeta Harritsuak(Kontuz! Errotazio noranzkoa oker dago!)
![Page 48: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/48.jpg)
Jupiter Neptuno Urano Saturno
Gasezko Planetak
![Page 49: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/49.jpg)
23. Zein desberdintasun dago planetak, planeta nanoak eta
gorputz txikien artean? Zeintzuk dira txikienak?
Tamaina. Handienak planetak dira eta txikienak gorputz txikiak.
![Page 50: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/50.jpg)
24. Zein planeta nano hartzen zen planetatzat orain dela
gutxi arte?
Pluton
![Page 51: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/51.jpg)
Planeta nanoak
Pluton
• Pluton
• Zeres
• Eris
![Page 52: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/52.jpg)
25. Nola deitzen zaie planeten inguruan biratzen diren
gorputzei?
Sateliteak
![Page 53: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/53.jpg)
26. Zein higidura mota egiten dituzte planetek?
• Errotazio-higidura, bere buruari bira ematean
• Translazio-higidura, eguzkiari inguruan biraka ibiltzean.
![Page 54: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/54.jpg)
Errotazio-higidura
Translazio-higidura
Lurraren errotazio-ardatza
![Page 55: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/55.jpg)
27. Nola deitzen zaio astro batek egindako ibilbideari? Eta Lurra translazio higiduran
egiten duen planoari?
Orbita. Ekliptikaren planoa.
![Page 56: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/56.jpg)
Ekliptikaren planoa
Lurraren orbita
![Page 57: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/57.jpg)
1.5. Barneko planetak1.5. Barneko planetak
![Page 58: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/58.jpg)
28. Aipatu barneko lau planeten izenak eta esan zer ezaugarri
berdin dituzten.
Barneko lau planetak Merkurio, Artizarra, Lurra eta Marte dira. Guztiek gainazal harritsua dute, bai eta lurrazala eta harriz osatutako mantua ere; erdigunean, berriz, nukleo metaliko bat daukate.
![Page 59: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/59.jpg)
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET JARDUERA
Eguzki Sistemaren osagaiak
Kanpoko planetak
IRTENAURREKOA
EguzkiaBarneko planetak
Asteroide-gerrikoa
Planeta nanoa
Kuiperren gerrikoa
Oort hodeia
![Page 60: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/60.jpg)
Barneko planetak
![Page 61: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/61.jpg)
Merkurio Artizarra
Lurra Artizarra Marte
Barneko Planetak = Planeta Harritsuak(Kontuz! Errotazio noranzkoa oker dago!)
![Page 62: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/62.jpg)
29. Zer planeta biratzen da beste planeten kontrako
noranzkoan?
Artizarra.
![Page 63: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/63.jpg)
Artizarra
Artizarra beste planeten kontrako noranzkoan biratzen da
![Page 64: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/64.jpg)
1.6. Kanpoko planetak1.6. Kanpoko planetak
![Page 65: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/65.jpg)
30. Zein planetari esaten zaie gasezko erraldoiak? Zergatik
esaten zaie horrela?
Kanpoko planetei (hau da, Jupiter, Saturno, Urano eta Neptunori) gasezko erraldoiak esaten zaie. Eta horrela deritze, nagusiki, gasez osatuta daudelako eta oso handiak direlako..
![Page 66: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/66.jpg)
Kanpoko planetak
Eguzkia
![Page 67: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/67.jpg)
Jupiter Neptuno Urano Saturno
Kanpoko planetak = Gasezko erraldoiak
![Page 68: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/68.jpg)
31. Zein da gure sistemako planetarik handiena?
Jupiter
![Page 69: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/69.jpg)
Jupiter
Jupiter gure sistemako planetarik handiena
![Page 70: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/70.jpg)
32. Zein planetak dauka eraztun-sistema ikusgarriena?
Saturnok.
![Page 71: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/71.jpg)
Saturno
Saturnok eraztun sistema ikusgarria du
![Page 72: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/72.jpg)
33. Aipatu Eguzki-sistemako planetak Eguzkitik
hurbilenekotik hasiz.
Merkurio, Artizarra, Lurra, Marte, Jupiter, Saturno, Urano.
![Page 73: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/73.jpg)
1.7. Asteroideak eta 1.7. Asteroideak eta kometakkometak
![Page 74: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/74.jpg)
34. Nolakoak dira planeten orbitak? Zirkularrak ala
eliptikoak?
Ia-ia zirkularrak.
![Page 75: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/75.jpg)
Ekliptikaren planoa
Lurraren orbita
![Page 76: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/76.jpg)
35. Zeintzuk dira eguzki sistemako gorputz txiki
nabarmenak?
• Asteroideak
• Kometak.
![Page 77: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/77.jpg)
ASTEROIDEAK
![Page 78: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/78.jpg)
KOMETAK
![Page 79: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/79.jpg)
36. Zerez osatuta daude asteroideak?
Asteroideak harriz osatuta daude, harritsuak dira.
![Page 80: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/80.jpg)
ASTEROIDEAK
![Page 81: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/81.jpg)
37. Non kokatzen da asteroide gerrikoa?
Marteren eta Jupiterren orbiten artean.
![Page 82: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/82.jpg)
Asteroide-gerrikoaKuiperren gerrikoa
![Page 83: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/83.jpg)
38. Zerez osatuta daude kometak?
Kometak izotzez eta harri zatiz osatuta daude..
![Page 84: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/84.jpg)
KOMETAK
![Page 85: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/85.jpg)
39. Nola deitzen zaio kometek eratzen duten gerrikoari?
Non dago kokatuta?
Kometek eratzen duten gerrikoari Oort hodeia esaten zaio eta Plutonen orbitatik haratago dago.
![Page 86: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/86.jpg)
Eguzkia
Oort hodeia
![Page 87: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/87.jpg)
40. Zergatik sortzen zaie adats bat planetei eguzkira
hurbiltzean? Ba al dute adatsik Oort hodeian dauden
kometek? Zergatik?• Bere izotza lurruntzen delako.
• Oort hodeian dauden kometek ez daukate adatsik eguzkitik hain urrun egonez bere izotza lurrintzen ez delako.
![Page 88: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/88.jpg)
1.8. Unibertsoaren ezagutza 1.8. Unibertsoaren ezagutza historian zeharhistorian zehar
![Page 89: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/89.jpg)
41. Zein matematikarik kalkulatu zituen planeten
orbitak?
Kepler-rek
![Page 90: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/90.jpg)
Kepler-rek planeten orbitak kalkulatu zituen
![Page 91: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/91.jpg)
42. Nork erabili zuen lehen aldiz teleskopioa
historian?
Galileo Galilei-k.
![Page 92: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/92.jpg)
Galileo Galilei-k asmatu zituen telesekopioa
![Page 93: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/93.jpg)
Galileo Galilei-k asmatu zituen telesekopioa
![Page 94: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/94.jpg)
43. Zein urtetan ailegatu zen gizakia Ilargira?
1969an.
![Page 95: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/95.jpg)
1969
![Page 96: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/96.jpg)
44. Zein konstelaziotan aurkitzen da iparrizarra?
Hartz Txikian.
![Page 97: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/97.jpg)
Iparrizarra Hartz Txikia konstelazioan dago
(polaris = iparrizarra)
![Page 98: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/98.jpg)
45. Zein astro da arratsean ikus dezakeguna izarrak oraindik
agertu ez direnean?
Artizarra.
![Page 99: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/99.jpg)
Artizarra lucero del alba
![Page 100: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/100.jpg)
46. Zein koloretakoa ikusten da Marte?
Gorrizka.
![Page 101: 01 Gaia. Unibertsoa Eta Eguzki Sistema](https://reader038.fdocumento.com/reader038/viewer/2022102500/558bce79d8b42aa10b8b4713/html5/thumbnails/101.jpg)
MARTE