3.2.- Estrutura produiva - CES-Galicia · 2018. 10. 23. · equivalentes a tempo completo redúcese...

3.2.- Estrutura produtiva

125

Tras a saída da recesión económica nosegundo semestre de 2013, a economía

galega presenta no último ano unha taxa devariación interanual positiva do PIB a prezosde mercado, corrixidos de efectos estacio-nais, do 0,4%. Este incremento ven moti-vado polo comportamento do sectorservizos e das ramas primarias (1,5% e1,1%, respectivamente) que compensan acontracción do VEB experimentada polaconstrución (–1,7%) e sobre todo o sectorindustrial (–2,5%), que no ano anterior, fa-vorecido polo bo comportamento das expor-tacións, fora o único que presentou unhataxa de variación do seu VEB positiva(1,9%).

Tendo en conta o desigual ritmo de recupe-ración económica de Galicia e España, querexistra unha medra do 1,4% no seu PIB, opeso relativo da economía galega no totalestatal descende ata o 5,16%, tal e comose reflicte no cadro 1.2.25. [Participación

da produción, a poboación e o emprego ga-

lego no total español 2008-14].

O devandito crecemento da economía ga-lega non ten o seu reflexo no mercado la-boral atendendo á evolución da poboaciónocupada. En termos da contabilidade tri-mestral, o número de postos de traballoequivalentes a tempo completo redúcese noúltimo ano nun 0,3%, por mor da destru-ción de emprego nos sectores primario, in-dustrial e na construción, que non écompensada pola medra experimentada nosector servizos (1,2% en relación ao anoanterior). En concreto as ramas agrarias epesqueira perden o 10,1% da súa ocupa-ción, as ramas industriais o 1,4% e a cons-trución, o 0,9%.

En novembro de 2014 o Consello da Xuntaaprobou a Axenda da competitividade in-

dustrial, Galicia, Industria 4.0, na que sepropoñen accións de impulso á competitivi-dade das empresas galegas, obxectivos es-tratéxicos e medidas para o tecido produtivogalego. En termos cuantitativos, o que pre-tende e aumentar o peso da actividade atao 20% do PIB galego no horizonte do ano

CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL

126

2020, así como aumentar o emprego indus-trial en catro puntos, o que suporía máis de50.000 novos ocupados na industria.A Axenda contén 5 programas de impulso,un dirixido a mellorar os factores territoriaisde competitividade, e catro dirixidos ao re-forzo das persoas e das organizacións, aocrecemento empresarial, á innovación e áexpansión de mercados e internacionaliza-ción. Estes obxectivos desenvólvense en 26obxectivos estratéxicos e 60 medidas paraa competitividade industrial de Galicia.

No eido lexislativo, a nivel estatal cómpremencionar a aprobación da Lei 18/2014, de15 de outubro, de aprobación de medidasurxentes para o crecemento, a competitivi-dade e a eficiencia. Ademais da mellora doacceso ao financiamento e o fomento daempregabilidade e a ocupación, esta Leipresenta como terceiro eixo fundamental ode fomentar a competitividade e o funciona-mento eficiente dos mercados. Neste últimoeixe, a lei recolle medidas dirixidas a fomen-tar o comercio polo miúdo e a unidade demercado, como poden ser, entre outras, asdirixidas á simplificación e racionalizaciónadministrativas, consagrando o procede-mento integrado para a autorización comer-cial mediante a inclusión de todas asactuacións nun único procedemento queserá competencia dunha soa autoridade, aredución do prazo para a resolución destesprocedementos a tres meses, ou unha maiorliberalización de horarios comerciais.

Sector primario e industrias relacionadas

O sector primario en Galicia é un piar fun-damental sobre o que se asenta a estruturaprodutiva e territorial, considerándose comoun sector estratéxico dada a súa relevanciatanto dende un punto de vista económicocomo social e medioambiental. En torno ao85% da superficie territorial galega e ao27% da poboación pertence ao medio rural.

O VEB a prezos básicos xerado en Galiciapolas actividades do sector primario (senconsiderar as actividades industriais) me-drou un 1,1% en relación ao ano anterior,cando se rexistrara unha contracción do0,6%. Dende a perspectiva trimestral, osdatos das contas trimestrais elaboradas poloIGE amosan que ao longo de todo o ano2014 continúan as taxas interanuais positi-vas de crecemento iniciadas xa no derra-deiro trimestre do ano precedente. Oincremento máis acusado experiméntase nosegundo trimestre do ano, cunha medra do2,4%.

En termos absolutos, os datos da Contabili-dade rexional do INE (cadro 3.2.2.) indicanque o valor engadido bruto en termos co-rrentes xerado polo sector (sen consideraras actividades industriais relacionadas) des-cendeu en 2014 ata os 2.432,7 millóns deeuros, un 4,4% inferior ao contabilizado noano precedente. Esta contracción é signifi-cativamente inferior á experimentada a

n 3.2.1.

127

nivel estatal (–9,5%), co que o peso relativodo VEB xerado polo sector en Galicia nototal do Estado pasa do 9,6% no ano 2013ao 10,1% no último ano.

Tras a devandita caída, a achega do sectorprimario ao valor engadido total da econo-mía galega redúcese ata o 4,45%, porcen-taxe similar á acadada nos anos 2011 e

2012, aínda que moi superior ao peso mediodo sector na economía estatal, que se sitúano 2,27% no ano 2014.

A gran importancia do sector primario enGalicia, non só desde unha perspectiva eco-nómica senón tamén social, obsérvase cla-ramente en termos de emprego. Se ben noano 2014 continúa o significativo proceso de

n 3.2.2.

n 3.2.3.


128

axuste no sector, cunha redución do númerode traballadores ocupados no conxunto dasactividades relacionadas coa agricultura,gandería, caza, silvicultura, pesca e acuicul-tura en 8.300 persoas, un 11,1% respectoao ano anterior, situándose en 66.100 per-soas (4,9% da ocupación galega), vinte edous mil menos que no ano 2010. Por con-tra, fronte a este descenso da actividade pri-maria, a industria da alimentación presentaun incremento de 3.800 persoas en 2014acadando os 38.700 ocupados (3,9% doemprego total en Galicia), case mil cinco-centos máis que no ano 2010. Asemadecómpre mencionar que a súa achega ao em-

prego total do sector no conxunto do Estadofoi do 7,2% no caso do sector primario e do15% na industria.

No que atinxe á distribución xeral da terra,o cadro 3.2.4. reflicte a súa desigual distri-bución en Galicia e no conxunto do Estado.Dunha banda, a superficie agraria útil (SAU)representa en Galicia o 27,6% da súa super-ficie xeográfica, moi por baixo da media es-tatal, cun 50,1%. Esta diferenza venexplicada, fundamentalmente, polo feito deque a importancia relativa da superficie cul-tivada é do 12,6% en Galicia mentres queen España, esta ascende ata o 33,6%. Dou-

n 3.2.4.

129

tra banda, cómpre salientar que a superficieforestal representa en Galicia o 61,6% dasuperficie total galega, sendo esta porcen-taxe do 37,6% no conxunto do Estado. Enrelación ao peso relativo no total estatal,mentres que a superficie total representa o5,8% da superficie española, a importanciarelativa da superficie forestal é do 9,6%,moi por riba do que representa a SAU(3,2%) ou a superficie cultivada (2,2%).

• Subsector agrogandeiro

Ademais do minifundismo, que condicionade xeito fundamental a viabilidade e rendi-bilidade das explotacións, do forte procesode axuste do sector, que se reflicte na redu-ción do número de explotacións e do em-prego agrario, e do esforzo demodernización e capitalización das explota-cións, outra das características salientablesdo sector agrario galego é a súa grande es-pecialización gandeira. Así, os usos da su-perficie agraria útil (SAU) mostran unhaorientación cara á alimentación animal, des-tacando a produción de cultivo forraxeiro,ao que se destina o 61,2% da superficie cul-tivada e o 28% da SAU, e a superficie dedi-

cada a prados e pasteiros, que supón o54,1% da SAU.

A produción de leite de vaca incrementouseen Galicia no ano 2014 un 5,6% en relaciónao ano anterior (135,9 mil toneladas máis)superando as 2.544,3 miles de toneladas, oque supón o 38,8% da produción total deleite do Estado español. Na campaña2013/14, a cota leiteira dispoñible na Comu-nidade Autónoma de Galicia foi de 2.257,6miles de toneladas, o que representa o37,8% da cota leiteira total de España, es-tando en Galicia o 55,8% das explotaciónscon dereito a cota. Tras a redución do vo-lume total de toneladas por explotación concota, que na última campaña ascendeu a182,9 de toneladas (269,9 de toneladas demedia no conxunto do Estado), Galicia man-tense como a C.A. con menor rateo cota/ex-plotación, seguida de Asturias, con 220,6toneladas de cota por explotación.

O prezo medio por litro de leite percibidopolo produtor en Galicia continúa aumen-tando no ano 2014, aínda que se manténpor baixo da media española. Como reflicteo cadro 3.2.7., no último ano o seu prezo

n 3.2.5.


130

situouse en 35,1 céntimos de euro, lonxe doprezo acadado nos anos 2007 ou 2008(36,53 e 36,84 céntimos, respectivamente).

A aposta pola calidade e a especialización éun dos principais vectores nos que sustentara recuperación e fortalecemento do sectoragrogandeiro en Galicia. Neste senso, exis-ten produtos acollidos ás distintas denomi-nacións de calidade nos ámbitos do viño,augardente e licores, carnes, queixos ouagricultura ecolóxica, entre outros.

No concernente á agricultura ecolóxica, queé un sistema de produción de alimentos ba-seado no respecto ao medio ambiente, nobenestar animal e no mantemento e mellorada fertilidade do solo, a superficie inscrita enGalicia para a súa utilización na agriculturaecolóxica no ano 2014 descendeu un 2,8%

para situarse nas 15.233,1 hectáreas. Estedescenso explícase pola perda de superficieen A Coruña e Pontevedra (508,8 e 83,4hectáreas menos), que compensan o incre-mento experimentado en Lugo, con case120 hectáreas máis, e Ourense, con 37,6hectáreas máis que no ano anterior. Trasesta evolución, Lugo acolle o 46,5% da su-perficie total e Ourense o 39,5%. Atendendoá súa distribución segundo tipo de cultivo,cómpre mencionar que a meirande parte dasuperficie inscrita está dedicada a pastos eprados permanentes, con 11.607,7 hectá-reas, seguido de cultivos permanentes, con1.301,7 hectáreas (maiormente castañas,con 965,8 ha, e mazás, con 240,4 hectá-reas).

En termos monetarios, o valor da producióncontrolada polo Consello Regulador de Agri-

n 3.2.6.

n 3.2.7.

131

cultura Ecolóxica (Craega) medrou no ano2014 por riba do 20%, acadando os 31,1millóns de euros, 5,3 máis que no ano pre-cedente. Os produtos lácteos foron os quemáis volume de ventas certificadas obtive-ron, con 9,5 millóns de euros, seguidos polacarne e derivados, con 3,8 millóns, e ospensos e alimentación animal, con aproxi-madamente 3,7 millóns de euros.

• Subsector mar-industria

O número total de embarcacións inscritas a31 de decembro de 2014 no Rexistro de Bu-ques de Galicia descende ata os 5.778 bu-ques, un 1,3% menos que na mesma datado ano anterior (77 embarcacións), dos que4.506 son buques de pesca extractiva e ma-risqueo (flota da 3ª lista) e 1.272, buquespesqueiros e marisqueiros (flota da 4ªlista).

No que atinxe aos buques da 3ª lista, no úl-timo ano 2014 mantense a tendencia demoderado descenso no número de unida-des, rexistrándose unha caída das embarca-cións do 1,7%. Esta baixada afecta tanto ásembarcacións do caladoiro nacional Cantá-brico-Noroeste, que acolle a 4.317 embar-cacións, un 1,2% menos que o 31 dedecembro do ano anterior, como ás pesquei-ras internacionais, con 113 buques, e pes-queiras comunitarias, con 76 buques. Entermos relativos, as pesqueiras comunita-rias presentan un descenso do 12,6% e asinternacionais do 5%.

Dos devanditos 4.506 buques pesqueiros emarisqueiros rexistrados o 31 de decembro,o máis importante en canto a número deunidades é o segmento de frota de artesmenores, con 3.970 embarcacións, e dentrodeste colectivo, a arte con maior presenzaé o marisqueo dende embarcación, que é aarte autorizada para o 65% das embarca-cións de artes menores.

Con respecto aos buques auxiliares de pesca

e de acuicultura, mantense a cifra de 1.272embarcacións rexistradas, concentrándoseesta frota na zona III-ría de Arousa, que con-centra o 70% destas embarcacións, pordiante de Coruña-Ferrol (zona IV) e Vigo(zona I), co 12,6% e 8,2%, respectiva-mente. Deste xeito, obsérvase como catroportos da ría de Arousa –O Grove, A Illa deArousa, Rianxo e Cabo de Cruz-Boiro– con-centran case a metade (46,1%) do conxuntoda frota auxiliar de Galicia.

A actividade pesqueira e marisqueira dasdistintas lonxas galegas mellora no ano2014 en relación ao ano anterior, ascen-dendo a súa produción total a 187,1 milesde toneladas, un 14,5% máis que no ano2013, e acada un valor de 431,8 millóns deeuros, un 4,4% superior ao exercicio prece-dente. Tanto en volume de produción comono valor da mesma, os peixes segue sendoo grupo de especies máis importante, ao re-presentar o 91,9% da produción e o 77,7%do valor total en primeira venda. Compa-rado co ano anterior, a súa produción au-menta case un 25% e o seu valor, un 7,8%(cadro 3.2.8.).

A lonxa do porto de Vigo continúa sendo amáis importante en termos de ingresos xe-rados pola súa primeira venda, con máis de102 millóns de euros, un 1,4% máis que noano anterior. En termos de volume de pro-dución, A Coruña (Lonja Coruña S.A.), trasunha medra do 23,6%, é a que máis tone-laxe rexistra, con máis de 49 mil toneladasno ano 2014, seguida da lonxa de Vigo, con34 mil toneladas. Comparado coa actividadeno conxunto da Comunidade Autónoma, alonxa do porto de Vigo acolle o 23,7% dovalor total (18,2% da produción) e a de ACoruña representa o 26,4% da produción(19% do valor total). As diferenzas de valordas especies vendidas nas lonxas de Vigo eA Coruña (Lonja Coruña, S.A.) explican estemaior valor xerado na lonxa de Vigo malia omaior volume negociado na lonxa de A Co-ruña.


132

O subsector acuícola en Galicia no ano2013 (último dato dispoñible) acolle untotal de 15.154 empregos (3.666 unidadesde traballo anual), o que representa, se-gundo datos do Ministerio de Agricultura,Alimentación e Medio Ambiente, o 80,6%do total do emprego do sector a nivel esta-tal e o 64,2% do total de UTAs. A segundaComunidade Autónoma en importancia en

canto a emprego é Cataluña, con 1.003persoas empregadas.

O valor da produción acuícola no ano 2013aumentou un 4,2%, para situarse nos 171,3millóns de euros. O 60% deste importe xé-rase na propia Comunidade Autónoma, se-guido do valor xerado cos produtos dirixidosá UE, cun 20%. Comparado co ano anterior,

n 3.2.8.

133

n 3.2.9.

n 3.2.10.


134

cómpre salientar o incremento do peso re-lativo do destino na UE e en terceiros países,descendendo no caso galego e co resto doEstado.

• Axudas comunitarias

As axudas da Política Agraria Común e daPolítica Pesqueira Común no exercicio 2014ascenden a 165,9 millóns de euros no casodo pago con fondos UE do Fondo EuropeoAgrícola de Garantía (FEAGA) e a 121 mi-llóns de euros no caso do Fondo EuropeoAgrícola de Desenvolvemento Rural (FEA-DER). Estes pagos representan o 3% dototal estatal para o FEAGA e o 8,1% no casodo FEADER (cadro 3.2.12.).

Os beneficiarios dos dereitos de pago únicoascenden no último ano a 35.998, o 4,2%do total estatal, e o valor medio dos dereitosde pago único por beneficiario en Galicia é

de 3.203 euros, moi por baixo da media noEstado, que se sitúa en 5.164 euros.

En canto aos pagos certificados e remitidosá Comisión no ano 2014 correspondentes aoFondo Europeo de Pesca no período de pro-gramación 2007-2013, o gasto público totalascendeu en Galicia a 45,5 millóns de euros,o que supón o 37,4% do total estatal.

• Comercio exterior

de produtos alimenticios

O valor total das exportacións de produtosalimenticios experimenta unha medra do1,5% no ano 2014 para situarse nos 2.273millóns de euros, o 6,1% do total estatal.Entre os diferentes produtos sobresae a im-portancia relativa da pesca, que representadous terzos das vendas galegas fóra de Es-paña (1.490 millóns de euros), seguido dacarne, co 13,1% (297 millóns). O seu valor

n 3.2.11.

n 3.2.12.

135

mantense practicamente constante en2014, acadando os 2.418,1 millóns de euros(0,2% máis que no ano precedente), o quesupón o 8,5% do valor total das comprasespañolas de alimentos. Ao igual que nocaso das exportacións, os produtos máis im-portantes corresponden á pesca, que supo-ñen o 71,7% (1.733,8 millóns de euros) dascompras galegas, seguido polos cereais, co9% (216,5 millóns). Atendendo ao seu pesono total estatal, a pesca galega supón o33,8% das importacións españolas dos pro-dutos pesqueiros, por diante dos cereais,cun peso relativo do 8,8%.

• Subsector silvicultura-madeira

O número total de propietarios forestais quecortaron madeira ao longo do ano 2014mantívose en torno a 70.000, o que repre-senta o 10,4% dos propietarios forestais. Se-gundo os datos da Confederación deempresas da madeira, estas familias obtive-ron pola súa venda ingresos por valor de 280millóns de euros. O volume total de cortasrealizadas no monte galego ascendeu a 7,5millóns de metros cúbicos, cifra lixeiramenteinferior á do ano anterior (7,8 millóns).

O sector en Galicia está composto por 3.000empresas, o 37% de primeira transformacióne o 63% da segunda transformación da ma-deira, que dan conxuntamente emprego di-recto a 20.000 traballadores, ascendendo oemprego indirecto a 50.000 persoas.

Por segundo ano consecutivo a facturaciónconxunta da industria da madeira e do mobleen Galicia medrou no ano 2014, cando sesitúa nos 1.744 millóns de euros, un 4,5%superior ao facturado no ano anterior. Dunhabanda, a facturación da industria da primeiratransformación da madeira en Galicia (rema-tantes, serradoiros, taboleiro e pasta) expe-rimentou un incremento do 12,7% respectoao ano anterior, rexistrándose esta tendencianas tres actividades industriais consideradas.O importe total facturado ascendeu a 1.386

millóns de euros, dos que 404 millóns corres-ponden aos rematantes, cun volume de ne-gocio de 404 millóns de euros (3,1% máisque en 2013), en tanto que os serradoirosfacturaron 297 millóns (17% máis) e a in-dustria de taboleiro e pasta acadou unha fac-turación de 685 millóns (5% superior á doano precedente). Doutra banda, a factura-ción da industria da carpintería e moble con-tinúa coa súa tendencia descendente,situándose no último ano en 358 millóns deeuros, un 3% menos que en 2013.

No que atinxe ás exportacións de madeira emoble, Galicia sitúase por segundo ano con-secutivo como a comunidade autónoma conmaior volume de negocio, con 567,8 millónsde euros, un 0,5% menos que no ano ante-rior. As exportacións de produtos da madeiramedraron un 0,4% para situarse en 429,5millóns de euros, mentres que as de moblesdescenderon un 3,3% en Galicia acadandoos 138,3 millóns de euros. Comparado cototal estatal, Galicia acolle o 19,6% das ex-portacións totais, sendo esta porcentaxe do35,5% no caso dos produtos da madeira edo 8,2% no das exportacións de mobles.

Sector industrial

A evolución da xeración do valor engadidobruto (VEB) no sector, o índice de produciónindustrial, o emprego, o índice de pedidosdo sector industrial e o índice de confianzaempresarial son indicadores que nos permi-ten obter unha visión do sector no seu con-xunto. Neste contexto xeral analizarase acontinuación a situación das principaisramas de actividade industrial da economíagalega.

Segundo os datos da Contabilidade trimes-tral de Galicia, o sector industrial, incluída aenerxía, presentou no último ano unha fortecontracción da súa actividade económica,rexistrando taxas de variación interanuaisnegativas do –2,5%. Se no ano 2013 foi oúnico sector de actividade que tivo unha


136

senda de crecemento positivo, en 2014 si-túase como o sector con peor comporta-mento. Esta redución do VEB da industria[cadro 1.2.1. PIB 2013-14: distribución se-

gundo as súas compoñentes] rexístrase aolongo de todo o ano, acadando no terceirotrimestre unha variación negativa do 3%.

En termos monetarios, o valor engadidobruto xerado polas ramas industriais no ano2014 acadou os 9.963,8 millóns de eurossegundo os datos publicados polo INE naContabilidade rexional de España. A súa im-portancia relativa no total estatal descendeuata o 5,9%, o que sitúa a Galicia como a sé-tima Comunidade Autónoma con maiorpeso, por detrás de Cataluña (22,5%), Ma-drid (11,6%), a Comunidade Valenciana(10,1%), Andalucía (9,8%), País Vasco(9,4%) e Castela e León (6,5%).

O sector industrial achega o 18,23% do PIBtotal a prezos de mercado da economía ga-lega, sendo o 13,30% no caso da industriamanufactureira. Estas porcentaxes son su-periores ás rexistradas no conxunto do Es-tado onde o sector industrial (incluída aenerxía) representa o 15,97% do PIB e a in-dustria manufactureira o 12,03%.

O índice de produción industrial (IPRI) éun indicador de carácter conxuntural quemide a evolución experimentada no curtoprazo polo volume do valor engadido brutoa custo de factores do sector industrial. Omal comportamento do sector industrial noano 2014 reflíctese tamén nunha caída doIPRI do 4%, converténdose Galicia na Co-munidade Autónoma co maior descenso.Como se reflicte no cadro 3.2.14., o con-xunto do Estado presenta un crecemento do1,4% no mesmo período de tempo.

Atendendo ao destino económico dos bens,no último ano todos os subsectores rexistra-ron en Galicia un descenso. Os bens deequipo presentaron a caída máis acusada,cun –11% en relación ao ano anterior, se-guido polos bens de consumo duradeirocon –7,8%. Por contra, o menos acusado foinos bens intermedios, cunha reducióndo –0,3%. No conxunto do Estado tan sódescende no caso dos bens de consumo du-radeiro e na enerxía, se ben en ambos osdous caso de xeito menor que en Galicia.

A industria manufactureira galega presentano último ano unha caída do 4,3% respectoao ano anterior (medra 2,2% no conxunto

n 3.2.13.

137

do Estado). Entre as distintas ramas de ac-tividade, cómpre mencionar os descensosexperimentados pola industria de fabrica-ción doutro material de transporte,co –35,3% en relación ao ano anterior, epola industria de confección de roupa devestir, cun –21,3%. Por contra, o cadro

3.2.16. amosa que os maiores crecementoscorresponden á fabricación de bebidas(19%), artes gráficas e reprodución (7,4%)e á industria química (6,4%).

En termos de emprego, o 31 de decembro

de 2013, o sector industrial en Galicia tiña131.125 afiliados á Seguridade Social,2.238 afiliacións menos que na mesma datado ano anterior. Este descenso de ocupaciónven explicado en gran parte pola perda deafiliacións nas ramas de fabricación de ve-hículos de motor (–763 afiliacións), fabrica-ción doutros produtos minerais nonmetálicos (–535 afiliacións) e nas de con-fección de roupa de vestir e fabricación dou-tro material de transporte (–339 e –302afiliacións, respectivamente), que superan oincremento experimentado en ramas de ac-

n 3.2.14.

n 3.2.15.


138

n 3.2.16.

n 3.2.17.

139

tividade como na industria da alimentación(623 afiliacións máis que no ano prece-dente) ou na metalurxia (104 afiliacións).

No que atinxe ao indicador de confianza em-presarial, que amosa a percepción subxec-tiva do empresariado sobre a evoluciónfutura das súas actividades, as expectativasdos empresarios melloran ao longo do ano2014 tanto en Galicia como no conxunto doEstado segundo se desprende dos datos doÍndice Galego de Confianza Empresarial.Este índice permite coñecer a opinión dosresponsables das empresas sobre a evolu-ción no trimestre de referencia e no trimes-tre seguinte dun conxunto de variables quefan referencia á actividade empresarial. Esteindicador elabórase en base ao Directorio deempresas do IGE, que exclúe ás empresascon actividade principal nas seccións deagricultura, gandería, silvicultura e pesca,Administración pública e defensa e os orga-nismos extraterritoriais, así como ás empre-sas con 5 ou menos asalariados oucooperativas, entre outras.

O índice de confianza empresarial harmoni-zado reflicte, tanto a nivel galego como es-tatal, melloras ao longo de todo a ano 2014

en relación ao primeiro trimestre de 2013,que funciona de referente do indicador(cadro 3.2.17.).

No que atinxe ás vendas da produción da in-dustria manufactureira galega, medraron noano 2013 (último dispoñible) un 3,6% res-pecto ao ano anterior, acadando un valor de24.733,4 millóns de euros, o 7,1% do totalestatal. As actividades de alimentación, be-bidas e tabaco (27,7% do total), material detransporte (24,1%) e coquerías, refino, quí-micas e produtos farmacéuticos (13,4%)son as agrupacións que presentan unhamaior achega ao valor total das vendas enGalicia.

Polo seu peso relativo no total de vendas anivel estatal destacan as actividades da ma-deira e cortiza e o téxtil, que representanmáis do 18,6% das vendas do conxunto doEstado, seguida das actividades de materialde transporte, que supoñen o 12% das ven-das totais estatais desta agrupación.

Antes de analizar os 3 subsectores conside-rados estratéxicos na economía galega(enerxético, automoción e naval), cómpresinalar a evolución do prezo da electricidade

n 3.2.18.


140

para os consumidores industriais. Ao longodos últimos anos, o prezo da electricidadeen España sitúase por riba da media euro-pea e presenta, ademáis, maiores taxas decrecemento. Non obstante, este diferenzaredúcese a medida que o rango de consumoé superior. Así, en consumos inferiores a 20megavatios hora, o prezo na UE (excluídoimpostos) representa o 57,4% do prezo enEspaña, situándose esta porcentaxe en

torno ao 75% no caso de consumos entre20 e 2.000 megavatios, ou aproximada-mente o 97% no caso dos consumos supe-riores a 20.000 megavatios.

• Subsector enerxético

A produción dispoñible de enerxía eléctricaen centrais de mil ou máis Kw redúcese noano 2014 un 5,1% en relación ao ano ante-

n 3.2.19.

n 3.2.20.

141

rior (descende un 2,6% no conxunto do Es-tado), para situarse nos 30.310 xigavatios-hora, o 11,7% do total estatal.

Tal como se reflicte no cadro 3.2.20., naComunidade Autónoma galega todos os mé-todos de produción, agás no caso da hidroe-léctrica, presentan unha caída da producióndispoñible de enerxía electrica. En termosabsolutos, o descenso máis acusado prodú-cese no caso da enerxía eólica, con 1.215xigavatios-hora menos, o dobre do des-censo experimentado na produción termoe-léctrica. En termos relativos, é o bombeoquen presenta a maior redución, con caseun 4% menos, seguido da eólica, cunhacaída do 12,8%.

Comparado coa produción total española,cómpre mecionar o elevado peso relativo daprodución hidroeléctrica e eólica galegas,que acollen o 26% e 26,4% do total estatal.Por contra, Galicia tan só xera o 0,1% deenerxía electrica dispoñible no caso da ener-xía solar.

A principal suministrador de enerxía eléc-

trica son as centrais termoeléctricas, queacadan no último ano unha produción de12.625 e 156.383 xigavatios/hora en Galiciae España, respectivamente. Este tipo decentrais xeraron case o 42% da producióntotal de enerxía dispoñible en Galicia, por-centaxe moi inferior ao rexistrado no Es-tado, onde representa máis do 60% da súaprodución total.

A produción de enerxía hidroeléctrica si-túase en Galica en segundo lugar en impor-tancia seguida pola enerxía eólica. O seupeso relativo na xeración de electricidade édo 30,2% e 27,2%, respectivamente, sendoestas porcentaxes superiores ás do con-xunto do Estado, que representa o 13,6%no caso da hidroeléctrica e do 19,3% no daeólilca.

No que atinxe ao consumo de produtos pe-trolíferos, este continúa coa tendencia des-cendente de anos anteriores. Neste senso,a demanda de produtos petrolíferos en Ga-licia experimentou unha diminución do5,9% respecto ao ano anterior (0,6% noconxunto do Estado), acadando as 2.556,6

n 3.2.21.


142

miles de toneladas métricas, o que repre-senta o 7,7% do total estatal. Como reflicteo cadro 3.2.21., o devandito descenso pro-dúcese tanto no consumo de gasolinas (5%menos) como dos gasóleos (–3,7%) e fuelóleos (–14,1%).

Durante o 2013, e igual que aconteceu enanos anteriores, os gasóleos son o produtomáis consumido, representando un 72,3%do total de produtos petrolíferos consumidosen Galicia, sendo a importancia relativa doconsumo de fuel óleo e das gasolinas do18,3% e do 9,4%, respectivamente.

• Industria da automoción

A diferenza do acontecido no ano anterior, oano 2014 pechou cun descenso tanto nafacturación das empresas de automocióncomo no emprego. Segundo os datos facili-tados por Fundación Clúster da Automociónde Galicia (CEAGA), as empresas que com-poñen o clúster de automoción contaban a31 de decembro do último ano cun total de18.150 empregos directos, un 4% menosque na mesma data do ano anterior, sendoesta cifra a máis baixa dende que comezoua crise. En relación ao conxunto da indus-tria, a automoción representa o 12% do em-prego industrial galego.

A facturación do sector descendeu un 2,8%

no último ano en relación ao ano 2013, xe-rando un total de 7.600 millóns de euros,dos que o 73% (5.520 millóns de euros)procede de exportación (71% no exercicioanterior).

A produción de vehículos en Galicia supónen 2014 cerca do 16% da produción estatal,o que converte ao Centro de Vigo PSA Peu-geot Citroën na segunda planta con maiorprodución de España tras Seat Martorell(18,4%).

Xunto a produción de automóbiles, a análiseda automoción debe completarse coa consi-deración das empresas dedicadas á produ-ción de vehículos especiais (militares,antiincendios, vehículos industriais, fores-tais, etc). Estas empresas, cunha forte vin-culación a Galicia e que dan emprego a máisde 2.000 persoas, facturan en torno a 500millóns de euros e destinan máis do 70% dasúa produción a terceiros países.

No ano 2014 matriculáronse en Galicia, se-gundo datos da Asociación Española de Fa-bricantes de Automóviles y Carrocerías(ANFAC), un total de 34.859 turismos, o4,1% do total estatal. En relación ao ano an-terior, as matriculacións aumentaron un15,3%, o que o sitúa como o segundo máisreducido do conxunto de España, tan só pordiante de Ceuta e Melilla, co 12,5%. No caso

n 3.2.22.

143

dos vehículos industriais, as matriculaciónsmedraron un 25% respecto ao ano 2013,acadando os 754 vehículos (o 4,7% do totalestatal), mentres que as matriculacións deautobusees aumentaron un 31,4%, ata si-tuarse nos 184 vehículos matriculados, o9,3% do Estado.

• Industria naval

Por mor da crise económica e dos problemasderivados do tax-lease, Galicia deixa de serlíder do sector en España e sitúase un ano

máis no terceiro posto en canto a contratose carteira de pedimentos, por detrás do PaísVasco e Asturias. No que atinxe aos novoscontratos, se en 2013 os estaleiros galegospecharon o ano sen sumar novos contratos,en 2014 asináronse seis novos contratos,fronte aos once de Asturias e o País Vasco.Non obstante, os buques contratados sonmáis grandes, e suman unha tonelaxe brutade 55.921 GT, a metade do sector español.A carteira de pedidos dos estaleiros galegosascende no ano 2014 a 9 buques, seis máisque no ano anterior, o que representa o

n 3.2.23.


144

33% do total estatal, lonxe dos 20 rexistra-dos no País Vasco (acolle o 43%) e dos 19de Asturias (o 24%).

En relación á actividade produtiva en 2014,o índice de actividade ponderada, que tenen conta as postas de quilla, botaduras eentregas (probas oficiais), indica que a to-nelaxe bruta dos estaleiros galegos foi decase 18.000 GT, por detrás das 19.132 deAsturias e as 29.269 do País Vasco.

Construción

Ao longo do ano 2014 o sector da constru-ción continúa rexistrando as taxas de varia-cións negativas iniciadas en 2008 coa crisefinanceira e a ruptura da burbulla inmobilia-ria. Esta rama de actividade contráese un1,7%, se ben a medida que avanza o ano seralentiza a súa caída e no cuarto trimestrede 2014 o valor engadido bruto xerado re-dúcese un 0,2%. En termos reais o veb si-túase por baixo do nivel rexistrado no ano2002.

Comparado co total estatal, o valor enga-dido xerado por esta rama de actividade re-presenta o 6,38% do VEB total xerado poreste sector en España, unha décima menosque no ano anterior. Ao igual que acontececos sectores primario e industrial, a impor-tancia relativa deste sector no PIB galego é

superior á rexistrada no conxunto do Estado(6,26% en Galicia e 5,07% de media en Es-paña, datos de primeira estimación da Con-tabilidade Rexional INE).

A crise no sector da construción ten un re-flexo directo no mercado de traballo, quepresenta unha destrución de emprego tantoen termos de traballo equivalente a tempocompleto como de ocupación estimada. Ascontas económicas reflicten un descenso do0,9% do traballo equivalente a tempo com-pleto, que se sitúa nas 71.000 persoas,sendo este nivel, un 53,7% inferior ao anoprevio á crise (82.188 empregos menos) ecase un 39% en relación ao ano 2000(44.861 empregos menos). Os datos da EPAestiman no último ano unha caída do 3,2%en relación ao ano precedente (2.200 ocu-pados menos), acadando as 67.000 per-soas. Comparado co conxunto do mercadode traballo galego, o emprego do sectorsupón o 7,8% do traballo equivalente atempo completo e o 6,7% en termos deocupación estimada pola EPA.

O valor da licitación pública de todas as ad-ministracións en Galicia no ano 2014, tras oforte descenso rexistrado no ano anterior,presenta no último ano unha medra do35,8% para situarse nos 877,5 millóns deeuros (o 6,7% da licitación no conxunto doEstado tres décimas menos que no exercicio

n 3.2.24.

145

precedente). Como indica o cadro 3.2.25.,este incremento explícase pola medra da li-citación pública en obra civil, que tras un in-cremento do 53,3% se sitúa nos 670 millónsde euros, xa que a licitación pública en edi-ficación descende un 0,7% para acadar os207,5 millóns de euros.

A licitación pública da Administración Xeraldo Estado en Galicia medrou no ano 2014un 56% en relación ao ano anterior (187,1

millóns de euros máis), ascendendo o seuvalor total a 521,4 millóns. De xeito similarcompórtase a licitación pública da Adminis-tración Local, cuxa contía medrou un 43,4%respecto ao ano anterior (64,4 millóns deeuros), para situarse en 212,6 millóns. Porcontra, o valor da licitación pública por parteda Administración Autonómica descendeuen 2014 ata os 143,5 millóns de euros, un12,2% menos que no ano anterior (19,9 mi-llóns de euros).

n 3.2.25.

n 3.2.26.


146

Tras esta evolución, case o 60% do valortotal da licitación pública realizada en Galiciano último ano corresponde á AdministraciónXeral do Estado (51,7% en 2013), seguidapola administración local, co 24,2% (22,9%no ano anterior) e da licitación autonómica,co 16,4% (25,3% en 2013).

A provincia de A Coruña segue a ser a pro-vincia con maior volume de licitación no ano2014 ao acadar un total de 436,7 millóns deeuros, o 49,8% da licitación total de Galicia,seguida de Pontevedra con 329,6 millóns, o37,6%. En relación ao ano anterior, cómpredestacar en primeiro lugar o forte incre-mento rexistrado en Pontevedra, que multi-plica por 2,5 o valor total da licitaciónpública. Por contra, Ourense e, en menormedida, Lugo son as provincias que experi-

mentan unha caída da licitación (66,2% e7,5%, respectivamente).

No que atinxe á administración central,cadro 3.2.26., o Ministerio de Fomentoaumenta de xeito significativo a súa licita-ción, que se sitúa en 451,7 millóns deeuros, 132,9 millóns máis que no ano pre-cedente.

A nivel territorial, o aumento da licitación daAXE afecta fundamentalmente ás provinciasde A Coruña e Pontevedra, cunha medra de166,2 e 145,5 millóns de euros, descen-dendo en máis de 42 millóns a licitacióndesta Administración na provincia de Lugo een case 22 millóns en Ourense. A Adminis-tración Autonómica incrementa a licitacióndirixida ás provincias de Pontevedra (38,5

n 3.2.27.

147

millóns ) e Lugo (11,2 millóns), fronte á re-dución da licitación en relación ao ano an-terior nas provincias de Ourense (59,3millóns menos) e A Coruña (10,3 millóns deeuros). Finalmente destacar que a licitacióndas Administracións Locais medra en todasas provincias, sendo Lugo e A Coruña as querexistran os incrementos máis acusados,con 26,1 e 17,8 millóns de euros máis, res-pectivamente.

En canto á desagregación segundo obra, osdatos recollidos no cadro 3.2.27. reflictenque a diferencia do ano anterior aumenta enGalicia a licitación en obra civil aumenta en

Galicia en máis de 223 millóns de euros,acadando os 661,4 millóns. Pola contra, a li-citación para edificación redúcese lixeira-mente no último ano por mor da reduciónrexistrada en Ourense.

• Datos de vivenda

O mercado da vivenda en Galicia continúa oseu axuste no ano 2014, rexistrándose undescenso nun 26,5% no total de vivendasrematadas e nun 5% da compravenda de vi-vendas. Con todo, o índice xeral de prezosda vivenda presenta, por primeira vezdende o derradeiro trimestre de 2008, taxas

n 3.2.28.

n 3.2.29.


148

de variación interanuais positivas (segundoe cuarto trimestre de 2014).

O número de vivendas rematadas en Galiciaao longo do último ano descendeu ata2.666 vivendas (961 menos que no ano an-terior), das que 2.624 corresponden a vi-vendas libres e tan só 42, a vivendasprotexidas (439 no ano precedente). Tendoen conta que o descenso do número de vi-vendas finalizadas en Galicia é dez puntossuperior á do conxunto do Estado, o seupeso relativo cae ata o 5,3% (6% no ano2013), manténdose esta porcentaxe no7,4% no caso das vivendas libres remata-das, e situándose no 0,3% no das vivendasprotexidas (2,6% no ano anterior).

O devandito descenso prodúcese nas catroprovincias galegas, sendo a de Pontevedraa que sofre a caída menos acusadacun –8,1% en relación ao ano anterior (78vivendas). No extremo oposto atópanseLugo e Ourense, con descensos superioresao 50% (301 e 210 vivendas rematadasmenos, respectivamente), situándose A Co-ruña como a provincia con maior reduciónen termos absolutos, con 372 vivendas fina-lizadas menos (21,9%).

O número de edificios de nova planta a cons-truír en Galicia no ano 2014 foi de 1.286 (819edificios residenciais), cunha superficie de650.000 metros cadrados (en edificación re-sidencial, 296.000 metros cadrados). O nú-mero de vivendas a construír reduciuse un11,7%, ata acadar as 1.166.

Por outra banda, o número de licencias mu-nicipais para rehabilitación de vivendas di-minúe ata as 1.207, 5 menos que no ano2013, sendo o número de licencias para de-molición de edificios 150, 6 máis que no anoanterior. No ano 2014, o número total de vi-vendas en rehabilitación foi de 295 e o devivendas a demoler, de 226.

Paralelamente ao descenso da actividade

económica e da demanda residencial, conti-núa a forte redución nos visados de direc-ción de obra nova, que en 2014 foi de caseo quince por cento. O cadro 3.2.30. sinalaque dos 935 edificios visados no último ano,784 corresponderon a edificios para uso re-sidencial (16,1% inferior ao do ano ante-rior). Mentres que a superficie total aconstruír aumentou un 14,6%, situándosenos 629,5 miles de metros cadrados, a de-dicada a usos residenciais reduciuse un11,4%, acadando os 330,9 mil metros ca-drados.

O orzamento de execución ralentiza consi-derablemente a súa caída en relación ao anoprecedente, cunha redución do 3,6%, aca-dando os 209,5 millóns de euros, dos que132,7 millóns (16,8% menos que no anoanterior) corresponderon a uso residencial.

Ao longo do último ano, en Galicia concedé-ronse un total de 35 visados de dirección deobra nova no caso de servizos comerciais ealmacéns, tres menos que en 2013. A pesardeste descenso a superficie total a construírmedra un 15,6% se ben o presuposto deexecución redúcese en oito millóns de eurosata os 21,8 millóns de euros.

Os visados de dirección de obra nova corres-pondentes a uso industrial descenderon ataos 22 (cinco menos que en 2013) pero, a di-ferenza do acontecido no ano anterior, au-menta significativamente tanto a superficiea construír como o orzamento de execución.A superficie a construír foi de 29,2 mil me-tros cadrados (un 31,5% máis que no anoprecedente) e o orzamento de execución as-cendeu ata os 9,9 millóns de euros (un25,8% superior).

No que respecta ás obras de ampliación, onúmero de visados volveu a descender no-vamente concedéndose un total de 95 visa-dos (32 menos que en 2013), dos que 52visados corresponderon a vivendas. A su-perficie total a construír reduciuse ata os

149

n 3.2.30.


150

33.124 metros cadrados, un 38,3% inferiorá do ano anterior, e o orzamento de execu-ción o fixo ata os 12,9 millóns de euros (5,3millóns de euros menos que o presupostadono exercicio anterior).

Por contra, o número de visados de obras dereformas e/ou restauración aumenta ata os1.274 visados concedidos (121 máis que en2013), incrementándose o seu orzamentode execución ata os 75,2 millóns de euros(un 1,9% superior ao do ano anterior).

Xunto á redución no número de visados deobras, o número total de certificacións de finde obra, isto é declaradas finalizadas e conconformidade, descendeu en Galicia ata as1.087, 319 certificacións menos que no ano2013, o que representa o 3,7% das certifi-

cacións no conxunto do Estado (4% no anoanterior). Tendo en conta que os datossobre número de certificados de fin de obrarecollen, exclusivamente, traballos de certi-ficación en obra nova, ampliación e reformae/ou restauración de edificios, ao longo doúltimo ano descendeu o número de edificiosnun 23,2% e o de vivendas caeu case un40%. O cadro 3.2.31. indica que o númerototal de edificios rematados foi de 1.123,dos que 1.117 corresponden a promotoresprivados e 6 a administracións públicas. Onúmero de vivendas rematadas acadou as1.627, todas elas pertencentes a promoto-res privados.

Dentro dos indicadores de demanda no ám-bito da vivenda, destaca, o relacionado conúmero de hipotecas constituídas. Os datos

n 3.2.32.

n 3.2.31.

151

do INE amosan que no conxunto do ano2014 descende o número de hipotecasconstituídas tanto en Galicia como no Es-tado, sendo máis acusado en Galicia(–12,3% e –4%, respectivamente). Na Co-munidade Autónoma galega constituíronse14.893 hipotecas urbanas, o que representao 4,7% do total estatal, cinco décimasmenos que no ano anterior. O cadro

3.2.32. reflicte que as provincias galegas,agás A Coruña que mantén nos mesmos ni-veis que en 2013, presentan reducións donúmero de hipotecas constituídas, corres-pondendo a Lugo a caída máis importante,con 1.250 hipotecas menos, seguida porPontevedra e Ourense, con 727 e 119 hipo-tecas menos que no ano anterior.

A pesar do descenso no número de hipote-cas constituídas sobre vivendas urbanas enGalicia, o seu importe medio increméntasenovamente no último ano, acadando un im-porte medio superior aos cen mil euros, un8,8% superior ao rexistrado en 2013. O im-porte medio das hipotecas urbanas consti-tuídas no conxunto do Estado taménpresenta unha medra en relación ao anoanterior, se ben este de xeito máis intensoque en Galicia (14,4%), superando demedia os 113 mil euros.

Os datos facilitados polo INE reflicten que oúnico descenso no importe medio das hipo-tecas produciuse na provincia de A Coruña,cun 8,1% menos, fronte aos incrementos

n 3.2.33.

n 3.2.34.


152

nas provincias de Lugo (129,3%), Ourense(21% menos) e Pontevedra (0,6% menos).O importe medio máis elevado de Galicia co-rresponde á provincia de Lugo (155,3 milesde euros) e o máis reducido á de Pontevedra(90,5 miles de euros).

As compravendas de vivendas rexistradasen Galicia continúa baixando no ano 2014,a diferenza do acontecido no conxunto doEstado. Os datos provisionais presentadospolo INE indican que no ano 2014 realizá-ronse en Galicia un total de 11.935 transac-cións de compravendas, o que supón un 5%menos que no ano anterior (aumenta un2,2% de media en España). Esta redución écomún a todas as provincias galegas, pro-ducíndose a máis acusada en Lugo, con 220compravendas menos, seguido por A Co-ruña, con 193. En termos por habitante, Ga-licia realiza 530 transmisións por cada cenmil habitantes, o que a sitúa tan só pordiante de Ceuta (512 compravendas) e moipor baixo da media estatal, que ascende a865.

No ano 2014 séguese a producir o axustenecesario entre oferta e demanda de vi-venda, de xeito que no último ano o nú-mero de compravendas en Galicia é 4,5veces superior ao número de vivendas ter-minadas fronte ao 3,5 do ano precedente.O valor medio do Índice de Prezos da Vi-venda no ano 2014 segue unha tendenciadispar en Galicia e no conxunto do Estado.Mentres que en España o índice xeral deprezos aumenta lixeiramente en relación aoano anterior (dúas décimas) para situarseen 64,5 puntos (2007=100), este índicexeral mantén a súa caída en Galicia e acadaun valor medio de 72,7 puntos, case unpunto menos que no ano anterior. Esta dis-tinta evolución apréciase tanto no caso davivenda nova como na de segunda man,descendendo o valor do índice de prezos enGalicia dúas décimas no caso da vivendanova (78,5 puntos) e seis no de segundaman (64,6 puntos en 2014), mentres que no

conxunto do Estado, o índice aumenta seisdécimas no caso da vivenda nova e unha node segunda man, acadando os 73,1 puntose 58,0 puntos, respectivamente.

Servizos

Tras dous anos seguidos con taxas de cre-cemento negativas do VEB xerado polo sec-tor terciario, 2014 presenta unha medrainteranual do 1,5%. En termos monetarios,o valor engadido bruto ascendeu a 34.017millóns de euros, o que representa o 62,7%do PIB galego, máis de cinco puntos porcen-tuais inferior á media estatal (67,9%). Osdatos da Contabilidade rexional de Españaindican que Galicia xera o 4,7 % do valorengadido bruto total do sector no conxuntodo Estado, o que a sitúa como a sexta Co-munidade con maior peso relativo, por de-trás de Madrid, Cataluña, Andalucía,Valencia e País Vasco.

A mellora da actividade no sector servizosreflíctese nun incremento do emprego. Ascontas económicas indican que o traballoequivalente a tempo completo medra en Ga-licia un 1,2% no último ano, rexistrándoseeste positivo comportamento nas Activida-des inmobiliarias (4%), o subsector da Ad-ministración pública, sanidade e educación(3,3%) e as Actividades profesionais(2,4%). Por contra, o emprego descendenas Actividades financeiras e de seguros,Comercio, transporte e hostalería e Infor-mación e comunicacións.

De xeito similar, a EPA sinala unha medra daocupación no sector, que ven explicada fun-damentalmente polo incremento da poboa-ción ocupada no subsector de actividadessanitarias e de servizos sociais (6.600 ocu-pados máis), nas actividades inmobiliarias,administrativas e servizos auxiliares (3.800)e na educación (3.100) que compensa osdescensos no comercio por xunto e ao reta-llo (4.000), transporte e almacenamento(2.000), actividades financeiras e de segu-

153

n 3.2.35.

n 3.2.36.


154

ros (1.900 ocupados menos) ou na hostale-ría (1.700). No último ano, o 71,2% dostraballadores ocupados en Galicia o está nosector servizos (710.500 persoas), salien-tando por riba de todos o subsector do co-mercio, con case 145.000 persoasocupadas, o 20% do emprego no sector[cadro 2.1.10.- Poboación ocupada en Ga-

licia e España 2014: distribución segundo

sectores económicos, situación profesional,

ocupación, idade e nivel de formación aca-

dada].

• Comercio

A actividade comercial está claramente in-fluenciada pola evolución da demanda enxeral e do consumo privado en particular.Mentres que en 2013 a demanda interna enGalicia presentaba unha achega negativa aocrecemento agregado do PIB e o consumoprivado descendera un 2,3%, no último anoa demande interna é o motor de crecementoen Galicia, aumentando o gasto dos fogaresun 0,5%.

O volume de vendas do comercio minoristaracha en 2014 coa súa caída iniciada en2008 mantendo un índice medio similar aodo ano anterior. Esta evolución positiva doíndice de vendas polo miúdo no último anonon se traslada totalmente ao mercado detraballo, xa que o índice de ocupación des-cende un 0,4% en relación á media do anoanterior. Coma se aprecia no cadro 3.2.36.,no ano 2014 o sector mantén un peor com-portamento que o rexistrado no conxunto do

Estado, onde as vendas medran un 0,9% ea ocupación un 0,1%.

O número de establecementos de comercioao retallo a 31 de decembro de 2013 en Ga-licia era de 38.031, o que supón un des-censo de 712 establecementos en relación ámesma data do ano anterior (–1,8%). Aolongo dos últimos cinco anos, o número delocais de comercio ao retallo descendeu enGalicia un 6,5% (2.650 locais), máis dunpunto por riba da media española (5,4%).

O número de empresas de comercio ao re-tallo existentes a 31 de decembro de 2013era de 31.469, o que supón un incrementodo 1,4% en relación ao ano anterior, catrodécimas menos que a media estatal.

Finalmente destacar que no conxunto do Es-tado o comercio ao retallo, agás vehículosde motor, aumenta no ano 2014 un 1,6% enrelación ao ano precedente (28.071 afilia-cións máis), permanecendo practicamenteconstante en Galicia, cunha medra do 0,3%(296 afiliacións). Tras esta evolución, a ocu-pación nesta rama de actividade sitúase en104.308 afiliacións, o que representa o5,9% do total estatal.

• Turismo

Os datos do sector turístico correspondentesao ano 2014 confirman a mellora do sectoren termos de número de viaxeiros e pernoi-tas nos establecementos hoteleiros así comono que se refire ao grao de ocupación. No

n 3.2.37.

155

último ano o número de viaxeiros superouos 3.600.000 e o de pernoitas os sete mi-llóns, situándose o grado de ocupación porpraza no 30,7%. Non obstante, continúa odescenso da estadía media nestes estable-cementos, que no conxunto do ano foi de1,95 días de media.

O número de viaxeiros chegados aos esta-blecementos hoteleiros no ano 2014 ascen-deu en Galicia ata os 3.615.588 (241.428persoas máis que en 2013), o que repre-senta o 4,1% dos viaxeiros no conxunto doEstado. En relación ao ano anterior, rexís-trase un incremento do 7,2%, sendo estemoito máis acusado no caso da chegada deviaxeiros estranxeiros que no dos residentesno estado español (16,5% e 4,1%, respec-tivamente). Este incremento no número deviaxeiros en Galicia é superior ao rexistradono conxunto do Estado (4,2%), por mortanto da mellor evolución experimentada nocaso dos viaxeiros españois como estranxei-ros, que aumentan en España un 2,6% e10,3%, respectivamente. Tras esta evolu-ción, redúcese lixeiramente o elevado peso

relativo dos viaxeiros de nacionalidade es-pañola, que representan o 73,3% do total,22,4 puntos por riba da media estatal.

A provincia de A Coruña segue a ser a queacolle o maior número de viaxeiros, con1.678.543 turistas, superando a Ponteve-dra, que acada os 1.041.960 viaxeiros. Enrelación ao ano anterior, A Coruña rexistrao maior incremento en termos absolutos,con case 138 mil viaxeiros máis, correspon-dendo á provincia de Lugo o maior incre-mento en termos relativos, co 13,8% (case77 mil viaxeiros máis). Pola contra, como sedesprende do cadro 3.2.39., a provincia deOurense perde máis de seis mil viaxeiros,experimentando esta caída tanto no casodos turistas de nacionalidade españolacomo estranxeira.

Asociado ao incremento de viaxeiros, noano 2014 prodúcese, tanto en Galicia comoen España, un aumento paralelo nas pernoi-tas en establecementos hoteleiros. Ao longodo último ano, as pernoitas experimentaronen Galicia unha mellora do 4,2% respecto

n 3.2.38.


156

aos datos do ano precedente, superando ossete millóns. Ao igual que acontece co nú-mero de viaxeiros, o incremento das pernoi-tas a nivel galego é superior á medraestatal, que se sitúa no 2,4%.

Tendo en conta que o aumento no númerode viaxeiros é, en termos relativos, superior

ao do número de pernoitas, a estadía medianos establecementos hoteleiros galegos re-dúcese lixeiramente ata os 1,95 días (noconxunto do Estado situouse nos 3,36 días).En Galicia, a estadía media dos viaxeiros es-tranxeiros descende unha décima en rela-ción ao ano anterior, acadando os 1,62 días,mentres que se mantén practicamente es-

n 3.2.40.

n 3.2.39.

157

table a estadía media dos viaxeiros residen-tes en España (2,07 días). Como se reflicteno devandito cadro 3.2.39., a estadíamedia dos turistas estranxeiros no conxuntodo Estado foi de 4,42 días e a dos viaxeirosespañois, de 2,34 días.

Xunto co devandito elevado peso relativo doturismo estatal, outra das debilidades quecaracterizan o sector é a alta estacionali-dade. Así, o grao de ocupación hoteleira porpraza no mes de agosto en Galicia é do55,7%, case corenta puntos por riba do re-xistrado en xaneiro. Para o conxunto de Es-paña, estas porcentaxes acadan o 74% enagosto e o 38,4% no mes de xaneiro. Noconxunto do ano, o grao de ocupación ho-teleira por praza sitúase no 30,7%, 1,1 pun-tos porcentuais superior ao do ano anterior,aínda que lonxe da media estatal, que foi do54,8%.

O índice de prezos hoteleiros en Galicia ra-lentiza a súa caída no último ano, presen-tando unha taxa de variación interanualnegativa do 0,9% (–3,1% no ano prece-dente). Por contra, no conxunto do Estadoo índice de prezos medrou un 1,4%, a dife-renza do sucedido en 2013 cando rexistraraun descenso do 0,3%.

O incremento no número de viaxeiros e depernoitas tradúcese nunha medra do 5,2%dos ingresos medios diarios obtidos por ha-bitación dispoñible en Galicia, o que o sitúacomo o máis elevado das comunidades daEspaña verde (Galicia, Asturias, Cantabria eo País Vasco). Esta mellora tradúcese, se-gundo os datos proporcionados polo Indica-dor de Confianza Turístico Empresarial(Exceltur), nun optimismo sobre o futuro dosector xa que o 69% dos empresarios gale-gos do sector esperan un incremento dosseus resultados, e case o 80% das súasvendas.

No que ao turismo extrahoteleiro se refire,cómpre salientar a importancia do turismorural. O último ano tamén pode conside-rarse como un bo ano para este tipo de tu-rismo atendendo á evolución experimentadapolo número de viaxeiros e pernoitas.Segundo se reflicte no cadro 3.2.41., o nú-mero de viaxeiros aloxados en establece-mentos de turismo rural medra un 7,9% enrelación ao ano anterior, acadando as153.034 persoas, sendo o número de per-noitas de 301.352, un 18,5% superior aorexistrado en 2013. Tendo en conta o mellorcomportamento galego en comparación coamedia española, a súa importancia relativa

n 3.2.41.


158

sobre o total estatal aumenta ata o 5,5% nocaso dos viaxeiros (7% no caso dos residen-tes no estranxeiro), situándose no 3,9% nodas pernoitas.

Ao igual que se observa nos establecementoshoteleiros, a meirande parte dos viaxeirosque acoden a establecementos de turismorural en Galicia son de nacionalidade espa-ñola (78,9%) se ben no último ano rexístraseun forte incremento dos viaxeiros estranxei-ros, cunha medra do 45,5%. O 51,1% dosviaxeiros residentes en España proceden dedentro da Comunidade, seguidos en impor-tancia polos procedentes de Madrid (16,3%do total) e Cataluña (5,6% do total).

O grao de ocupación medio por praza en es-tablecementos de turismo rural presentouen 2014 en Galicia unha medra de douspuntos en relación ao ano anterior, situán-dose no 12,8%, sendo esta porcentaxe casesete puntos e medio superior na fin de se-mana. No caso de España, o grao de ocupa-ción media por praza acada o 14,8%,mentres que na fin de semana este dato as-cende ao 26%. A estadía media nos estable-cementos galegos situouse en 1,97 días,fronte aos 2,74 da media estatal.

• Transporte

A estrada é a vía de comunicación máis im-portante á hora de falar tanto do tráfico de

pasaxeiros como de mercadorías, seguíndo-lle en importancia o transporte marítimo nosportos do Estado no caso das mercadorías,e a vía aérea no concernente aos pasaxei-ros.

O volume de mercadorías transportadas porestrada en Galicia no último ano experimen-tou un crecemento do 4,7% en Galicia, tresdécimas máis que o rexistrado no conxuntodo Estado, acadando as 102 miles de tone-ladas (o 7,1% do total estatal). O cadro

3.2.43. amosa un incremento do peso rela-tivo do comercio intrarrexional no tráficototal galego, que acada o 75,1% (2,4 pun-tos máis que en 2013), e unha caída dopeso do comercio interrexional, que se sitúano 21,1%, sendo en España esa porcentaxedo 36,9%. O comercio internacional supóno 3,7% do total do trasporte interior por es-trada en Galicia, catro décimas menos queno Estado. Galicia mantense como a quintaComunidade Autónoma en volume de tone-ladas de mercadorías transportadas por es-trada, por detrás de Cataluña, Andalucía, C.Valenciana e Castela e León.

O segundo medio de transporte en impor-tancia en canto a volume de mercadoríastransportadas é o marítimo. Tras unhamedra do 2,5% en relación ao ano anterior,move aproximadamente a cuarta parte dototal de mercadorías transportadas en Gali-cia. Os portos de interese xeral moveron un

n 3.2.42.

159

n 3.2.44.

n 3.2.43.


160

total de 32.019,4 miles de toneladas (o6,7% do total estatal), sendo o de Ferrol-San Cibrao o de maior movemento, ao aco-ller o 40,9% do tráfico total de mercadorías(13.083,5 miles de toneladas), seguido decerca polo porto de A Coruña, cun 37,4%(11.969,8 miles de toneladas) do total demercadorías transportadas en Galicia nosportos de interese xeral.

Comparado co ano anterior, cómpre salien-tar que todos os portos, agás o de Vigo, re-xistran incrementos no movemento demercadorías, salientando o de Ferrol-San Ci-brao, cunha medra superior ao medio millónde toneladas. En termos relativos, a medramáis importante tamén corresponde a Fe-rrol-San Cibrao, cun 4,3%, seguido polo deMarín, cun 3,3%.

En termos de volume, o movemento máis im-portante corresponde aos graneis sólidos, con15.278,8 miles de toneladas, un 9,1% supe-rior ao rexistrado no ano anterior, das que oporto de Ferrol-San Cibrao move o 62,2%(case 9.500 miles de toneladas) e o porto deA Coruña, un 28,2% (4.308,4 miles de tone-ladas). Séguelle en importancia o transportede graneis líquidos, que, tras un descenso do3,5%, acada os 9.105,3 miles de toneladas,

das que o 68,7% (6.255,9 miles de tonela-das) corresponden ao porto de A Coruña.

A pesar de que o movemento de pesca as-cende tan só a 138.339 toneladas, un 8,5%máis que no ano 2013, Galicia centraliza o57,6% das descargas xestionadas no con-xunto dos portos de interese xeral estatais.Ente os portos galegos cómpre mencionar aimportancia do porto de Vigo ao mover entorno ao 58% das descargas de pesca fresca.

No que respecta aos portos xestionados porPortos de Galicia, no ano 2014 redúcese un2,9% o volume de mercadorías descarga-das, que se sitúa en 2.025,2 miles de tone-ladas. O porto de Ribadeo, tras unincremento do 4,6% respecto ao ano prece-dente, rexistra o maior movemento de mer-cadorías, con 567,6 miles de toneladas,seguido do porto de Brens-Cee, con 477,0miles de toneladas, e Cariño, con 447,9.Entre os tres portos acollen o 73,7% do vo-lume total de mercadorías descargadas.

Entre os portos xestionados por Portos deGalicia, cadro 3.2.45., Cariño e Burela sonos que presentan a merma de tráfico demercadorías máis acusada en termos abso-lutos, con 100,9 e 68,5 miles de toneladas

n 3.2.45.

161

menos. Por contra, o porto de Brens-Cee re-xistra un aumento do seu tráfico de case oi-tenta e un miles de toneladas, seguido porRibadeo e Ribeira, cunha medra próxima ásvinte e cinco mil toneladas.

No que respecta ao movemento aéreo demercadorías, no ano 2013 aumenta nun6,1% o volume de mercadorías transporta-das nos tres aeroportos galegos, acadandoun total de 2.592 toneladas transportadas,o que supón tan só o 0,4% do total estatal.O aeroporto de Santiago volve a ser o únicoque obtén un resultado positivo en canto aque incrementa o seu tráfico nun 8,6%, ataas 2.095,4 toneladas, mentres no aeroportode A Coruña redúcese nun 9% e no de Vigo,nun 2,8% (cadro 3.2.47.).

En relación ao transporte de pasaxeiros, noúltimo ano mantense a tendencia crecentedo ano anterior, rexistrándose unha medrado 2,8% O número de viaxeiros de mediadistancia convencional redúcese en Galiciano último ano un 1,5%, acadando os 2,9millóns, mentres que os de longa distanciaaumentan un 27,7%, ata acadar os pretode 665.000 viaxeiros.

A provincia de A Coruña acolle o 58% dosviaxeiros de media distancia convencional,seguida pola provincia de Pontevedra, co33,5% do total. No que respecta á longa

distancia, a provincia de A Coruña seguidada de Ourense, con 270 mil e 184 mil via-xeiros, respectivamente, son as que presen-tan un maior número de viaxeiros subidosnas súas estacións.

No concernente ao transporte marítimo, otráfico de pasaxeiros nos portos de interesexeral aumentou nun 8,8% no ano 2014 enrelación ao ano anterior, resultado tanto doincremento no número de viaxeiros de liñaregular (11,8%) como dos pasaxeiros decruceiros (2,1%) (cadro 3.2.46.).

No que atinxe ao transporte aéreo, no ano2014 ráchase a tendencia descendente dosúltimos anos experimentada polo conxuntodo sistema aeroportuario galego, con incre-mentos no número de operacións, pasaxei-ros e a xa citada de mercadorías.

O movemento de aeronaves nos aeroportosgalegos aumenta no ano 2014 un 3,6% res-pecto ao ano precedente, rexistrándose estamedra nos aeroportos de A Coruña (11,3%)e Santiago (4,1%). Por contra, o aeroportode Vigo presenta un descenso do 6,8%, 722operacións menos que no ano anterior. Osdatos recollidos no cadro 3.2.47. amosano predominio do aeroporto de Santiago, queacolle o 44% das operacións (19.431 move-mentos), seguido do aeroporto de A Coruña,co 33,5% (14.811 operacións) e Vigo, co

n 3.2.46.


162

n 3.2.48.

n 3.2.47.

163

22,5% (9.914). Comparando co total do Es-tado, Galicia acolle o 2,4% do total de ope-racións.

O devandita evolución do número de opera-cións tradúcese nunha medra do número depasaxeiros no sistema aeroportuario galegodo 4,5%, ascendendo a 3.753.094 persoas.Este incremento rexístrase nos tres aero-portos, se ben de maneira desigual, xa queo aeroporto de A Coruña presenta unhamedra do 17,7% respecto ao ano anteriormentres que os de Santiago e Vigo de tansó un 0,5% e un 0,2%, respectivamente.Lavacolla segue sendo o que acolle o maiornúmero de viaxeiros, con 2.083.873 (o55,5% do total de Galicia), seguido do ae-roporto de Alvedro, con 988.834 persoas(26,3%), e finalmente o aeroporto de Pei-nador, con 680.387 viaxeiros (18,1% dototal galego).

Dado que o incremento de pasaxeiros nosaeroportos españois foi similar ao experi-

mentado en Galicia, o peso relativo do trá-fico de pasaxeiros aéreos galegos no totalestatal mantense no 1,9%.

• Sector financeiro

Ao longo do último ano continuou o procesode reestruturación e recapitalización do sis-tema bancario español. Neste contexto, ennovembro de 2014 culminou o proceso deintegración do Banco Etcheverría enAbanca, situándose a nova entidade como odécimo banco español, cuns activos próxi-mos a 57.000 millóns de euros.

No devandito proceso de reestruturaciónbancaria, no ano 2014 continúa a reducióndo número de oficinas bancarias, que enGalicia ascende 1.727 oficinas de entidadesde crédito, 107 menos que no ano anterior.En termos relativos, o descenso respecto aoano anterior foi do 5,8%, porcentaxe lixei-ramente superior á do conxunto do Estado,cunha caída do 5,1% (cadro 3.2.49.). Na

n 3.2.49.


164

actualidade, 39 concellos galegos non dis-poñen de ningunha oficina de entidade decrédito na súa localidade, 14 máis que a co-menzos da crise en 2008.

O volume de depósitos do sector privadonas entidades de crédito volve a crecer noano 2014, sendo este incremento nova-mente máis acusado en Galicia que no con-xunto do Estado. Tras unha medra do 2,7%,

2,3 puntos por riba da media española, ovolume de depósitos ascendeu ata os55.342,4 millóns de euros, o 4,9% do totalestatal. O aumento no volume dos depósitosafecta tanto aos depósitos á vista como aosdepósitos de aforro, descendendo no casodos depósitos a prazo.

Finalmente, xunto ao citado aumento no vo-lume de depósitos, continúa o descenso do

n 3.2.50.

n 3.2.51.

165

n 3.2.53.

n 3.2.52.


166

valor dos créditos totais concedidos polasentidades en Galicia, que se sitúa nos44.911,7 millóns de euros, un 10,3% infe-rior ao rexistrado no ano 2013 (–3,1% enEspaña). No que respecta aos destinatariosdos créditos, en Galicia aumentan os crédi-tos concedidos ás Administracións públicas(11% máis que no ano anterior) e diminúenos concedidos aos restantes sectores resi-dentes (–11,9%).

A nivel estatal os datos de distribución decrédito por finalidades mostran o continuodescenso dos créditos destinados ao finan-ciamento de actividades produtivas e o pa-ralelo incremento dos créditos de dubidosocobro con esa mesma finalidade. o

3.2.- Estrutura produiva - CES-Galicia · 2018. 10. 23. · equivalentes a tempo completo redúcese...

Documents

Transcript of 3.2.- Estrutura produiva - CES-Galicia · 2018. 10. 23. · equivalentes a tempo completo redúcese...