Egilea: Unai Gomez

Zer da energia?Energia gure inguruan gertatzen diran

aldaketa guztien erantzulea da. Orokorrean ezin dogu ikusi baina

gorputzetan zer eragin daukan igarri daikegu.

Energia modu askotan agiri dira. Adibidez energia mekaniko, argi energia, bero energia, energia kimiko, energia nuklear edo

energia elektriko legez jokatu daike.

Energia Motak

Energia Mekanikoa● Energia mekanikoa mogitzen

dagoan objetuek daukien energia da. Adibidez olatuek edo haizeak daukienak.

Argi Energia

● Argi energia hainbat gorputzek argi moduan igaroten dabena da.

Bero Energia

● Gorputzek bero moduanigaroten dabena da, oso beroak dira

Energia Kimikoa

● Hainbat substantziatan batzen dan energia da

Energia Nuklearra

● Hainbat sustantziatatik lortzen da Adibidez Uraniotik

Energia Elektrikoa

● Etxeetan gehien erabilten dan energia da. Ia edozein lekutik lortzen da.

Energia aldatu egiten da

● Energia ez da sortzen ezta suntzitzen ere aldatu egiten da. Hau da hainbat motatako energiak beste mota batzuetako energiak bihurtzen dira.

Zentral hidroelektrikoa

Energia iturri barriztagarriak● Energia iturri barriztagarrietatik energia lortzen da hau da

ingurumena kutsatsen ez dauana

Energia mekanikoa energia elektriko bihurtzen dogu

Eguzki energia aprobetzatu eta bero energia sortzen dogu

Energia maremrotriza energia elektriko bihuertzen dogu

Materia organikoen bidez energia termiko edo elektriko bihurtzen daPresak eraikiz ura

batzen da eta gero garaiera jakin batetik isurtzen da

Energia iturri ez-barriztagarriak● Energia iturriez barriztagarriak oso arin kontzumitzen dira oso

mantso birsortzen dira eta horreen erabirela ingurumena kutsatzen dau.

Etxeetako sukaldetan eta berokuntzan erabiltzen da

Zentral termikoek ikatzarekin energia elektrikoa sortzen dute

Petrolioa mundu osoan gehien erabilten dana da

Erradio aktibitateatik energia elektrikoa lortu daiteke

Energia barriztagarriak eta ez-barriztagarriak

● Energia barriztagarriak erabilita hau mundua izango dogu

● Energia iturri ez-barriztagarriak erabilita hau mundu txarra eukiko dogu

Gaur egungo mundua eta energia iturriak

Herrialde garatuek eta garapen bidean dagozan herrialdeek energia asko kontsumitzen dabe. Energia hori iturri-ez barriztagarrietatik lortzen da.

Energiak ingurumenean sortzen dauzan ondorioak*Gasa petrolioa edo ikatza lortzeko meatzak

eta hobian hondeatzen dira eta behar horrek paisaia hondatu eta lurzorua eta landaradia suntzitzen dabez

*Energia lortzeko instalazinoek arriskuan jarri daikiez inguru horretako animalia espezieak

*Erregaiak erretean substantzia kutsagarri asko eta asko igorten dira atmosfera eta substantzia horreek ingurumenean era askotako kalteak aragiten dabez

>Atmosfera karbono dioxido asko igorten da eta horren ondorios berotegi efektu naturala handitu egiten da

>Karbono dioxidoaz aparte erregaiak erretean atmosferako ura kutsatzen daben beste gas batzuk askatzen dira

* Zentral nuklearrek karbono dioxido aso gutxi igorten dabe baina hondakin nuklearrak deitutako arrisku handiko beste hondakin batzuk sortzen dabez

Ozono geruza 2001ean

Ozono geruza 2004an

Ozono geruza 2007an

Energia Etiketak

● Energia etiketek etxetsena elektrikoen energia eragirkontasunaren barri emoten deusku.

Ekintza Kolektiboak

Energia garbia lortzeko energia alternatiboen erabilera bultzetzen dabe

Energia eragikortasuna hobetzen ahalegintzen dira: energia hobeto aprobetxatzeko neurriak hartzen dabez

Energoia haurrezta sustatzen dabe informazino kanpainen bidez.

Banakako ekintzak*Kontsumo txikiko bonbilak erabiltea ohiko bonbilek kontsumitzen dabe.

*Argiak eta makinak erabilten ez dogunean amatatzea.

*Berokuntza eta aire girotua beharrezkoa danean besterik ez erabilltea.

*Garbigailua beteta dagoenean jartea

*Bide laburrak egiteko autoa ez erabiltea.

*Gure udalak edo herriko sustatutako energia aurrezteko kanpainetan parte hartzea.

Energia eraginkortasuna eraikinetan

*Energia eraginkorrak inguruko energia aprobetxatzeko eta iturri-ez barriztagarrietatik datorren energia ahal dan neurria murrizteko diseinatuta dagoz.

*Orientazino agoriari esker eraikinak eguzki argi gehiago jasoten dau neguan eta gitxiago udan