67. zenbakia (2007ko abendua)

aarrttzzaappee67. zenbakia - 2007ko abendua

] GAZTELEKUAREN URTEBETETZEA]GABONETAKO KONTZERTUA]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OP

AG

UN

EA

TxerrikumeKoadrila ederra!!!

GURASO ESKOLA

]]5/Inkesta: Urte berrirako promesak

]]6-7/Getarian zer berri?

Gaztelekuaren urtebetetzeaGabonetako kontzertua

]]8-9/Elkarrizketa: Amaia Vazquez]]10-11/Erreportajea: Uxotegiko bisitaria

]]12-13/Argazkien Txokoa:

Euskararen Nazioarteko Eguna

]]14-15/Erreportajea: Babexa Dendari Elkartea

]]17/ELAN-EUSKADI

]]19/Petrilaren harritarteetik

]]23/Akordatzen

artzape67. zenbakia

2007ko abendua

“Abenduak jai huts eta gau huts”

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, JosuneUrresti, Kepa Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka,Mikel Mugika [kolaboratzaileak] Nika Lertxundi [maketazio berria] Vicente Dávila [argazkiak]

Artzape [publizitatea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1.150 ale[lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2007ko abendua artzape-3

Gure Txeru Elkartea

Bidezuzen estatua

otere banaketa omen. Epaile, politiko,zein polizi. Danak bat ez?

Botoak ere banatuta omen. PPSOE.Danak bat ez?

Egunkariak ere Correo Español, Dia-rio Vasco, El Mundo, El País zein ABC.Danak bat ez?

Editorialak ikusterik baino ez dago.Danak faxistak. Amen!

Mikel Larrañaga Jauregi

Egunerokoaren anekdota

urtengo Udalbatzarretako aktei begirajarri eta ekainak 26an honako hau iraku-rri dut: “Alkate jaunak honako karguhauek adierazitako baldintzekin libera-tzeko proposamena egin du: Alkatearenkargua liberatzea: egun osoz eta “udal-hitzen” 24.mailari dagokion lansariare-kin. Lehen alkateordearen kargua libera-tzea: egun osoz eta “udalhitzen” 24.mailari dagokion lansariarekin...”“...Proposamenaren alde bozkatu duteEAJko zinegotziek:...” (4 izan dira)“...Aurkako botoa eman dute Aralarkozinegotziek...” (orotara 2) “...Abstenituegin dira lehenengo alkateordea Anto-nio Arruti Caro eta Alkatea AndoniAristi Ibarra, gai honetan interes zuzenadutelako...”.

4-artzape @topagunea.com

gutunak]

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

Ondorioz...Getariarren borondateareneta Udal Demokratiko baten arabera, bipertsonen liberazioa atzera bota beharkolitzateke. ANVk publikoki birritan adie-razi baitu liberazio hauek gehiegizkoakiruditzen zaizkiola eta beraz, kontradagoela. Getariarren arabera hauxeizango litzateke bozketaren emaitza: 5boto aurka (ANVko 3 + Aralar 2), 4 alde(EAJ) eta bi abstentzio (EAJko interesa-tuak).

Baina...Alderdien legeaz baliatzendirenez, “...Bozketaren emaitzaren argi-tara, hau da, lau boto alde, bi aurka etabi abstentziorekin...”, “...alkateak onar-tutzat eman du bozkatutako proposa-mena...”.

Eskubideak urratzen dituen lege anti-demokratikoa gainditu eta Getariarrenborondatea errespetatze aldera EAkohautagaiak agertutako ausardia izatekoeskatuko nieke Udal demokratikoansinesten duten Getariarrei. Dimitituz etalegea aplikatuz (LOREG 182.2) GetarianDemokrazia posible da. Azkoitian eginzuten bezala, Getarian ANVko kideekeserlekuak legalki bete ditzakete.

Haritz Alberdi Arrillaga

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

A

BEGUBERRI ON!

2007, urtea bukatzen ari da, eta ezdakit zuei ala gertatu zaizuen, bainaArtzape taldekoi ziztu batean joanzaigu urtea; ohi den bezala, gauzaonak zein txarrak izan ditugu(badaki-zue, bekatu txikiak), baina, axola ezbazaizue, Olentzerotan ikatzik nahi ezdugunez, txarrak alde batera utzikoditugu, badaezpada ere.

Horrenbestez, eskerrak eman nahi diz-kizuegu aldizkaria osatzen laguntzengaituzuen guztioi, eta besterik gabe,Artzapeko kide guztien partetik,Gabonak ondo-ondo pasatu eta

URTE BERRI ON GUZTIOI!!!

inkesta Aitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika ]]


Urte zaharraren amaiera eta berriarenhasiera, promesa garaia izaten da jendeaskorentzat. 2008. urtea bertan dugunhonetan, egin al diozu eskaera edodesiorik urte berriari? Urtero egin ohi alduzu hau? Gero urtean zehar, saiatzenal zara aipatu desioak betetzen?

Egia esan, ez dut ohiturarik urte berriari ezer eskatzeko. Bainabehin eskatzen hasita, aurtengo baino txarragoa ez izatea gusta-tuko litzaidake eta honekin konformatzen naiz, ezer gehiagorenbeharrik gabe.

2008ari, beti bezala, denok ongi izatea eskatzen diot, hau da, fami-lian dena ondo joatea eta ezer txarrik ez pasatzea. Horretaz gain, etafutbol kontuetan, Erreala lehen mailara itzultzea ere nahiko nuke.

Mikel Olasagasti

Urte berriari gauzak eskatzeko ohitura badaukat eta promesak ereegin egiten ditut. Hori bai, gero ez ditut betetzen eta honetansaiatu ere gutxi saiatzen naiz. 2008ari dagokionez berriz, aurten-goa bezain ona izatea eskatuko nioke eta baita neskatan egin edotaneska aurkitzea ere.Andima Iribar

Aitor De La Hoz

Ohitura handirik ez daukat, baina aurreneko gauza bezala, osa-suna eta ondo bizitzea eskatuko nituzke, eta hortik aurrerakoa

“bienvenido sea”. 2008ari begira, aurrekoaz gain zerbait desio iza-tekotan, Getariako Keta Futbol Taldea mailaz igotzea litzateke.

Xabier Larrañaga

Ez dut eskaera berezirik egin ohi izan, gero ia inoiz ez baitira betetzen.Baina 2008 gainean dugula, “ante todo y sobre todo” osasuna izatea da nireeskaera, hau baita oinarrizkoena. Gero, familian dena ondo joatea, Errealalehen mailara igotzea eta txibitan ere urte oparoa izatea nahiko nuke. Etadatorren urtean, data hauetan, zuek berriz niri inkesta hau egiten egotea,dena ondo joan denaren seinale izango baita.

Jesus Mari De La Hoz

Ez dut ohitura handirik urte berriaren aurrean eskaera edo desio-rik egiteko, eginda ere ez ditut eta betetzen. 2008ari zerbait eska-

tzekotan, betikoa aipatuko nuke, osasuna izatea.

Iñigo Olabarri

Aitor Emazabel

Artzapetik begira

Eguberrien atarietan bazterrak argizbete zaizkigu: koloreetan edo kolorerikgabe, klasiko zein modernoak, hordaude ehunka bonbilla...

Baina argietatik aparte, badira urtehauetan ugaritzen ari diren apainga-rriak: balkoietara edo lehiotara igonahian dabiltzan “ Bizar Zuri” edo Olen-tzeroak dira. Horiek ere Eguberrienaitzindari bihurtu dira gure artean.

Behar bada, balkoietako apaingarrihoriek ez dute berealdiko garrantzirik,eta ez dute merezi beraietaz hitz egitea...Baina niregan gogoeta txiki batzukbehintzat sortu dituzte...

Gure apaingarrietan gizarte edo giroaldaketa bat antzeman daiteke: batetikgure oparotasunaren seinale dira (oina-rrizkoa falta denean nekez gastatu dai-teke ezer apaingarrietan), bestetik gure-gan bizi dugun “globalizazio edomundializazioaren“ adierazgarri dira.Lehen guretzat arrotzak gertatzen zirenohiturak eta irudiak gureganatu ditugu;telebistan edota filmetan ikusi ditugu-lako, marketing on batekin saldu dizki-gutelako.

Ez, apaingarriak ez dira uste bezaingarrantzi gabekoak... Batzuentzat ezta-baidagai bihurtu dira, (?Cientrueni-goko) apaizaren kasua da. Berak lehenaipatu ditugun “ Bizar Zuri “ horietanEguberri kristauekin bat ez datorrenapaingarri bat aurkitu du. Eta hona zerbururatu zaion: apaingarrien “gudua“.Balkoi batzuetan “ Bizar Zuri “ dagoenbezala, besteetan Jesus Haurraren irudihandia egon behar duela.

Nire apaiz laguna errespetatuz, ez dahori nik gaur hartu nahi dudan bidea.Bakoitzak jarri ditzala bere Eguberriaospatzeko erakin bat datorren apainga-rriak, eta kristauki ospatu nahi duenakez dezala ahaztu aspaldiko txinatarrenesana “ ilargia hain ederra izanik, ez zai-tez bera erakusten dizun behatzaribegira geldi”. Hau da, apaingarriak ezdaitezela izan sinesmendunontzat Egu-berriaren misterioa eta sakontasunagozatzeko eta ospatzeko oztopo.

Horixe eskatzen dut behintzat nire-tzako. Dena dela bihotzez, sinesmendunizan edo ez EGUBERRI ON!

Eugeniok aurreskua dantzatu zuen unea.

Abenduaren 16an, Getariako Esperan-tza traineruak irabazitako 10 banderaeta nesken trainerillak irabazitakobeste bi bandera bedeinkatu ziren Sal-batore Deunaren elizan. Ondoren, betiere Gazte Alaiak Txistulari taldeaklagunduta, udaletxeko plazara gertu-ratu ziren, eta han, Eugenio Camiokaurreskua eskaini zien arraunlarieiegindako denboraldiagatik, eta baitaherriari ere, urte hauetan guztietanemandako laguntzagatik.

Getariako Elkano Musika Eskolak antolatuta, urtero ohi den moduan, Gabonetako kon-tzertuaren emanaldia izan zen Salbatore Deunaren Elizan joan den abenduaren 16an.Bertan, inoiz baino parte-hartzaile gehiago izan ziren: Musika Tailerreko haurrak,Musika Mintzairako haurrak, Talde Instrumentala, Gazte Alaiak Txistulari taldea, Geta-riako Abesbatza eta Getariako Musika Banda, eta noski, eliza erabat bete zuten ikusleak.Talde bakoitza banaka jardun eta gero, guztiek batera Hator-Hator abestu zuten.

Gabonetako kontzertu bikaina


] getarian zer berri?

GabonetakoIII. PostalLehiaketaAurtengo Postal Lehiaketan marrazkienirabazleak Onditz Galdos, Aratz Perez,Lore Larrañaga, Maikel Larrañaga etaIbai Eizagirre izan dira, eta esaldien ira-bazleak, berriz, Nahia Arostegi, AratzLertxundi, Enara Iñurrieta, Irati Azpei-tia eta Saioa Martinez de la Hidalga.Haur Hezkuntzako, Lehen Hezkun-tzako eta DBHko ikasleen artean, guz-tira 74 lan aurkeztu dira. Irabazleenlanekin egindako postalak salgai jarrikodira herriko dendetan, eta postal horiensalmentarekin lortuko den dirua ELAN-Euskadi Elkarteari emango zaio.

Santo Tomas jaia ospatu da Banderen bedeinkapena

Txorizoak prestatzen jo eta su.

Musika Eskolako haurrek gabonetako hainbat kanta abestu zituzten.

Aurten goiztiarra izan dugu Santo Tomasjaia Getarian: abenduaren 15ean! Baina ezpentsa, egiten zuen hotzari aurre egiteko,bildu zen jendeak gustura hartu zituenbertan eskaintzen ziren taloak, pintxoak,sagardoa, txakolina… Urtero bezala,Gure Txeruko kideek antolatu zuten,baina aurten berrikuntza batekin: Gazte-lekuko gazteek parte hartu zuten taloakegiten. Giroa hotza izan arren, ederkialaitu zuten trikitilariek eta panderojoleek hango giroa. Horrez gain, arratsal-dean Txerukoek gaztaina erreak banatuzituzten dohainik.

Gazte ek taloak egiten ikasi zuten.

A. Manzisidor


200 herrialdetik gorak parte hartu dutNazio Batuen Erakundeak Indonesianantolatu duen Aldaketa KlimatikoarenKonferentzian. Helburua, bi astez luzatuden konferentzian, etorkizuneko nego-ziaketetarako oinarriak finkatzea izanda, Kiotoko Protokoloa ordezkatzeko.

Nazio Batuen Erakundeak berotze efek-tuaren kontrako konpromiso zabalalortu nahi du bi urteren buruan. Hala,albiste ona Australiak eman du KiotokoProtokoloa sinatuz. Izan ere, KevinRuud lehen ministro berriak erabakihori hartu du, eta lehen ez bezala, Kio-toko protokoloa errespetatu egingodutela adierazi du.Txinarenganako eta AEBenganako pre-sioa handitu egin da, bi estatu horiekbaitira berotze efektua eragiten duten

gasen murrizketarako konpromisoahartu ez duten herrialde handi bakarrak.

Datozen bi urtetarako negoziaketetakooinarriak eta mugak ezarri nahi izandira Balin. Lau izan dira funtsezkogaiak: aldaketa klimatikoa arintzeko for-mulak hitzartzea, herrialdeei berotzeefektuari egokitzeko neurriak erraztea,efektu horiei aurre egiteko teknologiakkonpartitzea eta horiek diruz hornitzekomekanismoak finkatzea.

Informazio gehiago:Tel.: 943 896024

[email protected]

] bi hitzetan

Gaztelekuaklehen urtebetetzea!Gaglo Gaztelekuak jada lehen urteabeteko du abenduaren 22an: martxanjarri zenetik, asteburu guztietanmakina bat gazte joan izan da bertandenbora pasa, tailerrak egin, filmakikusi, irteerak egin... hau da, lagune-kin egoteko txokoa izan da; bertanhezitzailea den Venesa Garciak balora-zio ezin hobea egin digu: “Irekitadagoen bakoitzean jendea dago, betizerbait egiten, tailerrak direla, jokoak,lehiaketak…”. Urtebetetze egunhorretan, Gaztelekuak herritar guz-tientzat ateak zabalduko ditu, eta ber-tara hurbiltzen den edonori, txokolateberoa eskainiko zaio.

Itsasoaren indarra nonahiJoan den abenduaren 9tik 10erakogauean ikaragarrizko denboralea izanzen: haize bolada handiak, itsaso borti-tza... izugarria. Itsas denborale horrenondorioz izandako kalteak kostaldekohainbat herrik pairatu zituzten: gurean,Getaria eta Zarautz arteko itsas pasea-leku berrian, adibidez, 100 metroko hesizatia puskatu zuen itsasoak; horrezgain, portuko zenbait itsasontzi, ola-tuek eraginda, mugitu egin ziren berentokitik.

Frontoia: 1907-2007Aurten izan da herriko frontoiaren 100.urtebetetzea: 1907ko abuztuaren 6an,Salbatore Deunaren egun berean inau-guratu zen; urte hartan, Udalak, herriko

semea zen Juan Eizagirre harginari erosizion frontoiaren obretarako behar zirenharriak, harlanduzkoak eta manposte-riakoak.

Balin konferentzia

Frontoiaren irudi orokorra eta armarria.

Haitzetara eroritako hesi zatia.

Gaztelekua.

Duela lau urte, Udalak herriko hainbat entitateekin egindako bilera batzuetatik ondorio batzuk

atera ziren: batez ere, 12 urtetik aurrerako gazteekiko kezka nabarmena zegoen; hori dela eta,

adin horretara iritsi aurretik prebentzioa landu behar zela adostu zuten, eta prebentzioak,

familian hasi eta eskolan jarraitzen duela kontuan izanik, Guraso Eskola sortzearen ideia

indartu zen. Beraz, Drogomenpekotasun Prebentziorako Getariako Udal Planaren (2005-2009)

baitan dagoGuraso Eskola, bideratzeko lagun bat dago: Amaia Vazquez.

Hona hemen Amaiarekin izan dugun elkarrizketa.


Amaia Iribar] elkarrizketa

Amaia Vazquez

Zer da Guraso Eskola?Ikasleen gurasoei eta eskolakoirakasleei zuzenduta dagoenekimena da, batez ere, hau-rren hezkuntzan lagundukoduen informazioa, baliabi-deak... lantzen ditugu.

Zer lanbide duzu?Psikologian aritzen naiz hain-bat arlotan: haur eta gazteenprebentzioan hezkuntza etaklinika mailan, psikoterapian,sexologian..

Aurten hirugarren urtea duzuGetariako eskolan GurasoEskola bideratzen; zein dazehazki zure betebeharra? Hiru zutabe ditu: guraso-eskola, irakasleen formakun-tza eta orientabide indibidua-laren zerbitzua.

Beste herrietan ere jardutenal duzu Guraso Eskolatan? Beste herrietan aspaldidanikburutzen dut lan hau: Geta-rian Udaletik egin zitzaidanproposamena eta oso gusturaari naiz zuekin lanean.

Zer gai lantzen dituzu gurasoekin?Eta irakasleekin?Gurasoekin formakuntzahainbat gairen inguruan:


] elkarrizketa]Amaia Vazquez

seme-alaben garapen psikoa-fektibo soziala, loa, elikadura,sexualitatea, agresibitatea etamugak... irakasleekin gaihoriek eta ikasleekin sortzenzaizkien zailtasunen aurreannola jokatu…

Zein dira gurasoak gehienkezkatzen dituen gaiak? Seme-alaben autonomia,komunikazioa, arauak nolaezarri, nola ulertu seme-ala-ben zenbait jokabide...

Guraso Eskolan parte har-tzen duten gehienak emaku-meak dira. Zergatik usteduzu hala dela? Nahiz eta gauzak aldatzen aridiren, seme-alaben hezkuntzaoraindik ere emakumeeneskuetan dago eta egunerokojardueran horiek izaten diradenbora gehien pasatzendutenak seme-alabekin. Esanbezala gauzak aldatuz doaz,Getariako Guraso Eskolanemakumezkoak dira gehien-goa, hala eta guztiz ere orien-tabide zerbitzura aitak etaamak etortzen dira elkarrekin.

Arazo bat baldin badago,zein prozedura jarraitzenduzue?Eragile guztiekin biltzen gara;gurasoek eskatzen badidatehaiekin biltzen naiz eta ondo-ren beharrezkoa ikustenbadugu tutorearekin biltzennaiz. Beste batzutan irakas-leek ekartzen didate kasua etafamiliarekin biltzen gara; hauda denen artean ekiten dioguegoerari.

Adinaren arabera, zailtasunak gehitu alagutxitu egiten dira? Adin bakoitzak ditu bere zail-tasunak, ez gehiago eta ezgutxiago, desberdinak baizik.

Getaria bezalako herri txikibatek, zer abantaila edodesabantaila izan ditzakehaurrei dagokionez? Abantailak gizarteratzen pro-zesuan ematen dira, hau da

errazago dute sozializazioa;baina arazoren bat baldinbadago arlo honetan zailtasu-nak handiagoak dira, espa-rrua oso murritza delako etaaukera gutxiago daudelakoestrategia baten aurrean

Hezkuntza erabat aldatu da;gaur egun bigunegiak algara? Ez, baina galduagoak sentitzengara egungo gurasook hez-kuntza markoa ez dugulakooso garbi ikusten. Ez dugunahi lehengo autoritarismoabaina askatasunean hezitzeanikuspegi inportantea galtzendugu; hau da seme-alabenhezkuntzan mugak zer garran-tzitsuak diren autonomia lor-tzeko. Era berean seme-alabe-kin denbora gehiago pasabehar dugu, ez da nahikoa

kalitatea, kantitatea ere beharda, eta egungo gurasook den-bora gutxi daukagu eta hemengauza asko galtzen dira.

Zuk haurrak dituzu: zure lan-bidea abantaila izan daiteke,ala beste guztiok bezala,bidean zailtasunak topatzendituzu? Abantaila bakarra zera izandaiteke: une batean hobetouler dezakedala zergatik egi-ten duten gauza bat edo zersentitzen ari diren, bainaarauak betetzeko haiekin ditu-dan borrokak, edota entzutekozorionez beste gurasoenakbezalakoa izaten dira. Etaaskotan ere pazientzia galtzenda; azken finean guraso per-fektuak izatea ez da helburu,baina bai eredu osasuntsuakizatea.

“Seme-alabekin denbora gehiago pasabehar dugu, ez da nahikoa kalitatea, kantitatea ere behar da”

Guraso Eskolako saioetako bat.


Badira hainbat hilabete, basurde basati gazte batek, Usotegibaserria bisitatu zuela; baina egun haiek ez ziren nolanahi-koak izan basurdearentzat, lan ugari egin eta ederki gozatubaitzuen, eta gainera, egindako lanak bere emaitza izan zuen,emaitza ederra eta ugaria inondik inora ere: 42 txerrikume!

Istorio honek maiatzean izan zuen hasiera: udaberriko egunhaietako batean, Usotegiko nagusia txerri emeentzat kan-poan egina duten “txaletera” sartzean, bertan txerri batgehiago zegoela konturatu zen, baina han zegoena zegoela,txistu batean alde egin zuen. Hala ere, inguruan hainbathanka-marka topatu zituztenean, berehala ohartu zirenbasurdea zela (lehen ere ikusita zituzten basurdeen hankamarkak, baina orduan emeak ez ziren kanpoan egoten.Harrezkero, Usotegi baserrikoak basurdea berriro noiz eto-rriko zain egon ziren: eta hala, basurde gaztea berriro buel-tatu zen, eta guztira lau egun behar izan zituen bertako lautxerri emeak umatzeko (lehen egunean bi txerri umatuzituen, eta handik hiru egunera, beste bi). Behin guztiakumatu zituenean, aitak hala nola engainatu, eta hil egin zuen.Baserriko etxekoandreak basurdearen deskribapen zehatzaegin digu: “Basurdea gaztea zen, 9/10 hilabete ingurukoa(hortz agin txikiak zituen) eta 70 kilo gutxi gorabehera: luzeaeta txima handia zuen. Jaterako unean larrutu egin beharizan genuen, ezin zitekeen eta ile luze hura erre. Ez zuen gan-tzik, dena giarrea zuen”.Basurdekumea amarekin batera tripa betetzen.

Usotegiko etxekoandrea baserriaren aurrean.

Amaia Iribar] erreportajea

Basurde-txerrikumeen pasadizoa

“113 inez,114 euki ez”

Usotegikobisitaria

]Basurdeak] erreportajea


Basurdekume koadrila ederra!

Irailaren 22an, 113 egun pasa eta gero (ez gehiago, ezgutxiago), lau emeek 42 txerrikume erditu zituzten (batakzortzi, besteak hamabi... ); egun batean bik erditu zuten, etahandik hiru egunera, beste bik. Txerriek erraz izaten dituzteumeak, bata bestearen atzetik purrustada baten moduan,baina une horretan izaten da arrisku handiena: batetik, txe-rrikumeek ez dute indarrik izaten, eta bestetik, erditzen ariden emeak, minaren minez, ez dira umea azpian hartzenduenik konturatzen. Haatik, behin hiruzpalau ordu pasa etagero, saiatzen dira azpian ez hartzen. Halaxe gertatu zenUsotegi baserrian ere: “Erditzen ari zirela konturatu orduko,tamalez, horietatik guztietatik 6 txerrikume azpian hartu etahilda zeuden”.

Beraz, aurrera egin zuten 36 txerrikume haiek 40 bat egunezizan ziren Usotegi baserrian, eta bitarte horretan, txerriemeen bularretik elikatu ziren. Txerriek edoskitze bereziaizaten dute: txerrikume bakoitzak bere titia izaten du, ez dirasekula nahasten, baina hemen ere azkarrenak, berari dago-kion titia azkar-azkar xurrupatu, ahulenari bultza, eta harenaere edaten du. Ia guztiek basurdearen larru antzekoa zutelaaitortu digute: “Txerrikumeek aita basurdea zuten, eta birrai-tona ere hala zuten, euren amen aitona basurdea zen eta!”.Azkenean, txerrikume horietatik guztietatik hirukin geratuziren, beste batzuek, familiakoei oparitu eta gainontzekoaksaldu egin zituzten.

Jaio berritan alde batetik bestera gelditu gabe ibiltzen zirelakontatu digute: “Galtzetatik eta galtzerdietatik tiraka, bainabesoetan hartzen hasiz gero, ikaragarrizko oihuak egitenzituzten, eta gainera, amak ere frente egiten zuen.

Esperientzi polita bizi izan dutela aitortu digute Usotegi-koek: “Beti izan ditugu txerriak, baina inoiz ez basurdeku-merik! Ederra izan da horrenbeste txerrikume ikustea!”.

Usotegiko aita basurdearekin.


Abenduaren 3an ospatu zen Euskararen NazioartekoEguna; Getarian ez ezik, Euskal Herriko txoko guztietanospatu zen (nahiz eta ospatu behar izanak zer pentsatuaematen duen). Getarian hainbat ekintza antolatu ziren: bate-tik, Udalak antolatuta, Zirika Zirkus haurrentzako ikuski-zuna izan zen Aldamar Kulturgunean (“Edan ase arte” lite-ratura musikatua bertan behera geratu zen jende gutxi joanbaitzen); bestetik, “Euskara Plazara” lelopean, IturzaetaHerri Eskolako ikasle, irakasle eta gurasoek eguraldi txarrazela eta, Berdura plazan ospatu zuten ekitaldia, benetan jen-detsua. Bertan, hamahiru haurrek eta irakasle batek hizkibana eraman zituzten, non EUSKARA PLAZARA irakurzitekeen, eta Euskara plazara, Euskal Herrian Euskaraz etaBehin betiko abestu zituzten.

Amaia Iribar eta Maider Ostolaza

EuskararenNazioartekoEguna

EUSKARAZKO ZENBAIT WEB ORRIALDE INTERESGARRI:

Software euskaraz: librezale.orgHiztegiak: hiztegia.netInformazioa: sustatu.com, aurki.com, bildu.net,zabaldu.comEgunkaria: berria.infoLurralde euskalduna: uema.orgInformazioa: erabili.comPosta elektronikoa lortzeko: euskalerria.orgBilatzailea: elebila.euBideoak kargatzeko: euskaltube.comEuskarazko software katalogoa: http://softkat.ueu.org/Euskarazko programak deskargatzeko: euskadi.net, euskaraalorreanBlog pertsonalak dohainik sortzeko: blogak.com, blogari.net,mundua.comKultura: www.nontzeberri.comGazte informazioa: www.gaztezulo.com,www.gaztesarea.net, www.gazteaukera.euskadi.netEntziklopediak: eu.wikipedia.org,http://www1.euskadi.net/harluxet/Hiztegiak: www.hiztegia.netLana bilatzeko: www.bilalan.net Internet bidezko irratia: www.irratia.comNatura: www.euskalnatura.net

izan dira: hain zuzen ere, duela gutxi beste 5 bazkide berrisartu dira elkartera. Bestalde, tabernariak bazkide izatekosaiakeraren bat egin zen, baina azkenean ez zen ezertangauzatu.

Bazkideak:Sopas: elektrizitate denda

Sahatsa: mertzeria, arropak eta hornidurakIñaxita: janari-dendaIzarri(2): kafetegi eta okindegiaJuanjo: janari-dendaMerke: janari dendaAmalur: belar dendaJosu: harategiaGetariano: kafetegiaArruti: harategiaMaria Arruti (Ekain): mertzeriaSalanort: artisau kontserbak Iruretagoiena: drogeriaEugenio: aseguruakMari Nieves: arrandegiaGertrudis: mertzeriaEulali: janari-dendaItsas Mendi: artisau kontserbakElkano: arrandegia Harritarte: jostailuak, goxokiak...Aliprox: janari-dendaPortu: itsas estiloko jantzi eta dekorazioaAna Mari: lurrindegi eta hornigarriak

Bestalde, duela gutxi aldatu dute elkarteakhasieratik izan duen logotipoa: horretarako

lehiaketa bat antolatu zuten, eta bertan, Ane Azkue geta-riarrak irabazi zuen.

1995. urtean hasi ziren elkartea sortzeko lehen urratsak:Rosa Uzin, familiako denda berritu behar zutela eta,herriko produktuak erabiliaz zer eskain zitezkeen ardu-ratuta zebilen, hau da, etorkizunari begira kezkatuta.Horrez gain, garai hartan herriko hainbat dendek ateakitxi zituzten, eta kanpotarren bat herrian halako zerbaitjartzeko asmotan ere bazebilen. Beraz, espabilatu beharrazegoela konturatu zen. Horrela, bere kezka baiUdalari eta baita gainerako dendariei jakinarazte-arekin batera, dendarien batzar bat eratzeko lehenpausoak ematen hasi ziren.1996ko uztailaren29an, lehen batzar orokorra egin zuten, eta hasie-ran ideia bat besterik ez zena, elkarte batean gau-zatu zen: Babexa Dendari Elkartean.

Ohi den bezala, elkartearekin bat etorriko zenlogotipoa egin zen: herri mailako lehiaketa eginzen, baina batez ere Kultura Elkartean zeudeneskolako ordezkariek zabaldu zuten lehiaketarenberria. Orduko irabazlea Jaione Zulaika izan zen,originaltasuna eskaintzeaz gain, elkarteko gremioguztiak ordezkatzen baitzituen.

Gaur egun, 24 dendek osatzen dute elkartea; baz-kide izateko ez da aparteko ezaugarririk behar:urtean bakoitzak 72€ko kuota ordaindu, etaGabonetako kanpainan norberaren produkturenbat jartzen dute. Elkarteko partaide izateak berrizhainbat abantaila ditu: lehenik eta behin elkarteakberak eskaintzen duen babexa, ikastaroak egitekoaukera, Udala eskaintzen duen zenbait laguntza(kartelak... egiterakoan), zenbait dirulaguntza...

Sorreratik hainbat baja izan ditu, baina sarrerak gehiago

Babexa: dendarien estalpea

Amaia Iribar] erreportajea


Babexaren lehen logotipoa.


BAZKIDEAK

Gabonak gainean direla eta, kar-tel berri bat egin dute, “Dendarikgabe, herririk ez” lelopean; izanere, dendarik, tabernarik... gabekaleetan ez litzake bizitzarikizango, eurek ematen diote kale-ari bizia. Getarian erosketak egitera aldameneko herrietarajoateko ohitura badago; bestehainbat konturekin gertatzen ohiden bezala, erabaki hori norbera-ren esku dago, norberaren eskudago herriaren aldeko apustuaegitea.

]Babexa ] erreportajea

] harritarten txutxupeka / herri eskola

SAN ANTON PARKE EKOLOGIKOAOrain egun batzuk, azaroaren 23an,hirugarren eta laugarren mailakoak,Irungo Plaiaundi Parke ekologikoanegon ginen. Bertan, padurako hegaztieiburuz eskulanak egin genituen eta par-kean zehar ibilbide gidatua egin genuen.Ondoren, Hondarribiako alde zaharrerajoan ginen.

Txangoa egin baino lehenago, gelanhegaztiei buruzko orri batzuk bete geni-tuen. Zuzenean ikusi genituenean parkeekologiko baten beharraz konturatuginen; zer nolako aberastasuna ematendion gure ingurumenari honelako txokobereziak izatea.

Gure herrira bueltatuz, landaretza gaialantzen ari garenez San Anton mendirajoan behar dugu eta orain San Antonmendian dauden zuhaitzak aztertu

behar ditugu. Bi urte badira, seigarreneta bosgarren mailakoek hogei zuhai-tzen azterketa egin zutela. Bakoitzarenfitxa osatu zuten informazio ugari ema-nez eta ordenagailuz egindako aurkez-pen batean gure mendian dauden altxo-rrak aurkeztu zizkiguten.

Gure txanda da oraingoa, lehenagotikdauden fitxak berraztertuko ditugu etaahal dugun moduan osatu eta sailka-tuko ditugu. Lan hau, hilabete honetanegiten ari gara eta jarraian, aurkezpenaosatzeko asmotan gabiltza.

Bere horretan geldituko da gure lana.Beste lan asko bezala, tristea da gureherrian ez edukitzea Irunen duten beza-lako parke ekologikoa. Antzeko batbagenu gure altxorren ezagutza zabal-

tzeko aukera izango genuke. Parketikhurbil interpretazio edo harrera leku bategongo balitz, gure lantxoak eta adituekegindako fitxekin hain hurbil daukagunparke eder hau hobeto ezagutuko luketedatozen kanpotarrek.

Urteak joan eta urteak etorri, ZuhaitzEgunean birlandaketak, urtxintxak eka-rri ziren bertako giroan sartzeko, bideaktxukundu eta garbitzen dira. Baina, gureiritziz ez zaio behar adinako etekina ate-ratzen San Antoni. Hona hemen badagure eskaera lerro hauetatik. Irunenikusi genuen antzeko bat lortu daiteke,xumea, maila apalean,gure mendikoaberastasunak ezagutaraztea nahikogenuke.

4. mailako ikasleak

2004ko maiatza artzape -17

Urte hasiera jardunaldiak egi-nez bete ohi du Elan EuskadiGobernuz Kanpoko Erakun-deak. 2008an ez da desberdinaizango, gainera, “Getaria etaIII. Mundua” izeneko jardu-naldiek data borobila dute,hamabosgarren ekitaldiabeteko dute.

Urtarrilaren 21etik 25eraizango dira ekitaldiak, guz-tiak ere Alondia Zaharra are-toan. Lehen egunean, Elan

Euskadik bere burua izangodu hizpide. Taldeak mun-duan zehar abian dituenproiektuei buruzkoa izangobaita lehen hitzaldia. Astear-tean, garapenerako kontzep-tuak izango dira gaia, Kolon-bian leku aldatze egoerandauden emakumeak eta Eco-mujer Fundazioa. HizlariaJon Burgaña izango da.Zarauzko Udaleko zinegotzida, eta talde honek egitenduen lanari buruz ariko da.

Zarauzko Udaleko 26.000euroko laguntza eman dioEcomujerri, Elan Euskadikbideratzen duena, eta hurbi-letik ezagutzen dute haienlana. Burgaña Kolonbianegon berri da: Kolonbian hirumilioi pertsona dira gatazkaarmatuaren ondorioz lekualdatzea jasaten dutenak,emakumeak eta haurrak dire-larik kaltetuenak. Urtarrila-ren 23an kontsumoariburuzko dokumentala izango

da ikusgai, “Surplus: terrori-zed into being consumers”izenburupean. 2003ko lanada, Suediako ATMO ekoize-txeak internet bidez zabalduzuena. Lan interesgarria daedukiari eta grabatutadagoen moduari dagokionez.Egungo sistema politikoarenkritika zorrotza egiten du.Osteguna filmaren egunaizango da, “Kilonbo batekobizipenak” pelikula ikustekomodua izango delarik, IbanAyestaren lana. Azken egu-nean, ostiralean, “Surf irri-partsua” izenburua duen dia-positiba emanaldia izangoda. Hemen bertan hizpideizan genuen Smiling SurfingIn India ekimeneko kideakegingo dute emanaldia.Indiako haurrak lagunduzituzten, batetik oinarrizkobeharrak (elikadura, osasuna,etab.) betez, eta bestetik sur-faren bidez eguneroko errea-litatea apur bat aldatuz.Indiako bizipenak kontatukodituzte Iñigo Belartietak, IonEizagirrek, eta Axel eta PauloDiazek.

Ekintza guztiak arratsaldeko8etan izango dira, azken egu-neko diapositiba emanaldiaizan ezik, arratsaldeko 5etanhasiko dena.

2004ko maiatza artzape-17

] elan-euskadi

Urtarrileko jardunaldiek 15 urte

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

Erromatarren eskaintza entzun ondoren, Larrun eta berekideek egoera aztertzerakoan argi ikusi zuten borrokaldiarenhasieran zituzten gizonen erdiak haitz artean hilda edo zauri-tuta zeudela. Era berean, erromatarren indarrak ere erdira jai-tsiak zirenaren susmoa ba omen zuten. Egoera ikusita etaeskaintza eztabaidatu ondoren, Larrun eta erromatarrenmezularia berriro elkartu ziren Zelatunen. Larrunek horrelaesan omen zion:

- Zuen eskaintza onartzen diagu eta prest dizkiagu gure 100gudari onenak borrokaldirako! baina aurretik 6 egunetakoepea nahi diagu, gure hildako eta zaurituak jaso eta zaintzeko.

Esan eta egin. Hantxe ibili ziren 6 egunetan erromatar eta eus-kaldunak nahasirik, biak eginkizun berdinetan, Ernio azpikohaitzetan. Ez ziren falta inguruko herrietako guraso eta seni-deak ere, eta hau esan omen zuen haietako aita batek:

- Hau da gure semeen hondamendia! Honi esaten zaio nekezhazi eta errez hil!

Orduz gero omen du Ernio azpiko herriak Errezil izena.

6 egunetara Zelatungo zelai isilak bete omen ziren gudari etasoldaduz: euskaldunen aldetik 100 gudari sendo eta bikain,Larrun buru zutela. Erromatarren aldetik ere100 soldadu,hauek arraza ezberdinetakoak, akaso mertzenario edoesklabo, beraiek jakingo zuten.

Euskal gudariak eta erromatar soldaduak jarri ziren aurrezaurre eta artzain baten adarraren soinuarekin batera hasi zenborroka: hango burdin hotsa, orro, marru... Ernioko haitzetanez ziren euskaldunak nagusitu baina Zelatungo zelaietanberriz, beraiek uste zuten baino errazago izan ziren garaile.

Han zegoen Larrun bere artzain gudarien artean, bizirik,harro, ileak hego haizearekin nahastuta zituelarik, gorputzaeta ezpata erromatarren odol gorriarekin zikindurik.

Erromatarren buruzagia ere bizirik suertatu zen eta elkar hur-bildurik honela esan omen zion Larruni:

- Zu omen zara Larrun ospetsua! Niretzako ohorea da zu eza-gutzea eta zure gudarien aurka borroka egitea! Gaur etahemengo borrokan nagusitu zarete, ez nuen uste hain gerlarionak zinetenik, baina gure lurrean izango den hurrengoborrokaldian ikusiko duzue gure benetako indarra nolakoaden.

Hitz emanda zeuden bezala, euskaldun taldea itsasontzizErromara joan zen. Portura iritsi zirenean, jendez beterik zeu-den bazter guztiak beraien zain, euskaldunen zain. Nonbait

Erroman oso ospetsuak egin ziren Zelatun eta Ernioko gerta-kariak. Jendetza izan arren isiltasuna zen nagusi. Larrun buru-zagiak aginduta, eraman zuten ontzia denen aurrean zulatueta ondoratu egin omen zuten.

Erromatarrak harriturik eta mutututa gelditu ziren. Haienartean batek honako galdera oihukatu zuen:

- Zergatik ondoratu duzue zuen ontzia?

- Borroka galtzen badiagu, ez diagu ontzirik beharko eta ira-bazten badiagu zuen ontzietako bat aukeratu eta etxerajoango gaituk.- izan zen Larrunen erantzuna.

Gerra guztietan izaten diren bezala, iruzurti edo traidore bathurbildu omen zen euskaldunen artera: itxuraz gudarien aldezebilena, baina benetan azpijokoan ari zena. Oktabiano omenzuen izena. Euskaldun gudariei esan omen zien armaduraedo jantzi gogorrik ez janzteko soinean, mugitzeko errazta-suna galduko baitzuten borrokarako garaian.

Baina kalte egiteko ustetan hasi zena azkenean mesedegarrigertatu omen zitzaien euskaldunei.

Borrokarako egunean gudari bihurtutako euskal artzainakarin jantzirik agertu omen ziren; erromatarrak berriz, gerri-raino burdinez eta larruz estalirik.

Borrokaren hasieran, erromatarren nagusitasuna nabarmenazen: euskaldunak burdin artetik ezin haragirik zauritu; solda-duak berriz, erraz hiltzen zituzten gudurako jaio ez ziren eus-kaldunak. Baina laster konturatu zen Larrun erromatarrenahulezia sabel azpian zegoela, armadura amaitzen zen tokian.Honela deiadar egin omen zien bere gudariei:

- Sabel barrenetik! Sabel barrenetik!

Mutilak laster entzun zuten nagusiaren esana eta sabel azpitikeraso zietenean garaile atera omen ziren.

Larrun eta bere gudariak Ernio inguruetako bakera itzuliziren.

Hemen bukatzen da ahoz aho, belaunaldiz belaunaldi nire-gana iritsi den kondaira. Ez dakigu ezer gehiago gudari haieiburuz, baina ziurrenik artzain lanetara itzuliko ziren.

Hala ere, inguruetako zaharrenek esaten dute Ernioko irailekojaien inguruan eta hego haizea dabilen egunsentietan Larrun,batzuen ustez Lartaun, izeneko buruzagiaren anima suma-tzen dela dantzan haizearen soinu artean.

(Amaiera)

ERNAI IGO ERNIORA! (3)Aurreko bi ataletan, orain dela bi mila urte inguruko kondaira azaltzen digu Larrunartzainak. Azken atalean, erromatarrak Ernio azpira etorri ziren mendeku bila. Bialdekoen indarra berdintsua zela konturaturik eta garaile garbirik ez zenez erro-matarrek euskaldunei tratu bat eskaini zieten eta erantzunaren zain gelditu ziren.

]] Nika Lertxundi[[


] petrilaren harritarteetik / Zigor Saizar

abernako mostradore izki-natik, “antena” martxan jarrieta entzundako eztabaida:

- Jo, hi beti danan kontra hao:Nafarroa dijuan autobidea?hori txikizioa! Getaiko super-portua eta kirol-portua?etzeok eskubideik! AbiaduraHandiko Trena? Zertako?Higatik balitz ez huke gizartiagaratuko eta uandala 50 urtebezela biziko giñukek.

- Ze naepa? Dana zementuabesteik eztek eta zein ai dapoltxikuak betetzen horrekin?Betikuak. Hi beti “linea ofizia-lan” alde: modernizatu, desa-rrollatu in ber diu. Ta nik gal-detzen diat: ze preziotan?

Katilu txikiko kafetxoa hartueta liburutegira joan nintzenpauso azkarrean. Datuakbildu nahi nituen, datu “ofi-zialak”. Eta begira zerekinegin nuen topo:

1960an Getarian 2.225 biztanlebizi ziren 436 etxebizitzan.Beraz, kontuak eginda… 5pertsona pasatxo etxe bakoi-tzeko.

47 urte geroago, zenbat per-tsona gehiago bizi direla usteduzue? 305, hau da, 2.530.Ehunekotan emanda %13koigoera.

Eta zenbat etxebizitza gehiagodaude kostaldeko gure herriarrantzale honetan? Horratx:805 “kaiola” gehiago; hau da,1.241. Ehunekotan %184ko

igoera. Honek esan nahi du,“kaiola” bakoitzean lehenbost txoritxo bizi ziren bezala,orain bi txoritzar bizi direla.

Etxeak herritarren beharrakasetzeko eraikitzen direla ustedugu. Baina zenbakiek ezdute gezurrik esaten, biztan-leak duela 50 urte eta gauregun ia berdinak dira. Teilatugorriak, aldiz, ia hiru aldizgehiago.

- Ai, txato, txato, txato… bainaoraingo biztanleen beharrakez dituk lehengoen berdinak.Orain bakoitzak bi edo hirulogelako “txabola” behardiagu, nahiz eta bakarrik bizi.Logela handi bat norberan-tzako, bestea bulegotxoa jar-tzeko, hurrengoa gonbida-tuentzako, egongela erraldoiaare erraldoiagoa den plasmako telebistarekin erdi-erdian, bi komun (diarrea bieibatera jotzen badigu ere),jakuzzia, IKEAko altzarimodernoak han eta hemen…eta sukaldea? Dena inoxida-blea, begietan dizdirak minaegin arte: noski sua erabili ereez diagu egiten, amarenganajoaten gaituk jatera!

Etxebizitza duina izatea guz-tion eskubidea da. Ados.Baina “guztiona” izate horinola konpontzen da? Kirolde-gia manimanoko finala balitzbezala, zozketa alu baterakobeteta? Urlia San Primero, 12.eskatza, 2A.. Eta Urlia berebikotearekin biba eta uluka,besarkadak eta muxuak doze-

naka emanez. Alboan, SandiaSan Segundo, ez zaio etxerik“tokatu”. Berak ere eskubideberdina du, teorian, bainaaaaaaaaa zozketa zozketadek, txikito.

Pentsa beste oinarrizko esku-bideekin ere berdina egitendugula. Jatekoarekin, adibi-dez. Urlia San Primero, zukgaur bazkalduko duzu. San-dia San Segundo, sentitzendugu, baina hi beti bigarren...Hau da, eskubidea guztionaeta oinarrizkoa bada, zergatikegiten da zozketa?

Aldizkarian txalupa-mutilsartu zaigun tautalaren aurre-neko zutabea irakurri nuenean grazia egin zidan:sorlekura itzultzen zela zioen,exilio inmobiliarioak bultza-tuta. Eta irriño pikaroamarraztu zitzaidan ezpaine-tan. “Ja, etorkin berriak

dizkiagu herrian, haizeakekarritako zarauztarrak”, niregolkorako. Batzuk adreiluenexiliogatik salitre eta salmuera usaina duen herrira(ze klasetako pateretan?);beste batzuk, bihotzekominen exiliogatik, nortasunahaizeak eraman dion hirira...

Liburutegian datuak ateranituen liburuan maxiatzennenbilela, horra aurkitu nuenperla: “Argazkiaren aurreal-dean jesuiten egoitza ikustendugu...ezkerrean, orain aton-tzen ari diren Balentziagamuseoa, Mora y Aragon familiarena izandako eraiki-nean. Inguruko basoan...”

Inguruko basoan... Ingurukobasoan... Ingurukobasoan...Kukuka ibili nintzeninguruko baso horietan...aurreko parkean dolarrean,kaniketan, txutxupeka...

T

INGURUKO BASOAN

20- artzape @topagunea.com20-artzape @topagunea.com

] katraponako petriletik / Amaia Iribar

hartzera joan zedila erantzun nion, horibai, gaztelaniaz. Azkenean, komandan-teak niri eman zidan arrazoia, eta kabo-ari, euskara, gaztelania baino zaharragoa

zela azaldu zion”. Bi urte igaro zituenbertan, eta 1939ko azaroaren 1ean, herriraitzuli zen hogei urterekin. Hasieran, lan-txo batzuk egiten jardun eta gero (barri-kak egin... ), jela fabrikan hasi zen lanean,eta bertan hiru urtez jardun zuen.

Eutimiori ezkontzeko garaia iritsizitzaion: “Sei urte eta gero, 28 urte nituelaeta emazteak, Martina Gorostiagak, 26,ezkondu ginen, eta harrezkero hemengabiltza, oraindik gazte!”.

1946an hasi eta hamasei urtez ibili zenitsasoan, batez ere Ezekiel itsasontzian;1954an, Kofradiako lehendakari hautatu

Eutimio Alberdik Kofradia, eskola etalantoki izan du bizitzan. 1919tik 1922raeraiki zuten, Gipuzkoako Diputazioa,Bizkaiko Diputazioa eta emakume eze-zagun batek emandako dirulaguntzare-kin. Garai hartan, kostalde guztiak itsa-soan egiten zuen lan: traineruaerabiltzen zuten lanerako; hori dela etaeraiki zen Kofradia, etortzen ziren arran-tzaleen babesleku izan zedin.

Ederki eta umoretsu laburtu dizkiguEutimiok laster beteko dituen 88 urtetanizan dituen bizipenak, esperientziak,bitxikeriak... 1919an jaio zen, berak esanbezala, otsaileko “maiteminduen” egu-nean, gainera. Garai hartan, bera haurrazenean, bi eskola zeuden Getarian: bata,lehorreko jendearen seme-alabentzat,Elkano kalearen hasieran, eta bestea,arrantzaleen seme-alabentzat, Kofradikoazken pisuan; Eutimio, azken honetanhasi zen eskolan: “Sei urtetik hamalauurtera ibili nintzen eskolan eta ordukomaisua Errioxako Don Julian MartinezGil genuen: hark gaztelaniaz hitz egitenzigun, eta guk euskaraz. Urte batzukgeroago erabat euskaldundu zen, eta gukgaztelaniaz pixka bat ikasi genuen. Udairisten zenean, gainera, Zarautzera joatennintzen “botones” Otamendi hotelera; ezzegoen aspertzeko denborarik!”. Behineskola bukatu eta gero, hamalau urtere-kin, Orlandonean hasi zen lanean (orainbizi den leku berean zegoen fabrika),egurrezko kaxak egiten eta antxoa etalantzoia salazoian jartzen; bi urte lanhorretan pasa eta gero, bertako bulegorapasa zen lanera.

1937ko urriaren 28an, gerra garaia bete-betean zela, lehorrera ez joateagatik,boluntario joan zen marinara beste 13getariarrekin batera: “ Ni nengoen tal-dean, hamalautik 11 euskaldunak ginen,eta beti euskaraz jarduten genuen; behin,halaxe, Kadizekoa zen kabo batek, kristia-noz hitz egiteko esan zidan, eta nik, eus-kaldunak kristauak ez ote ginen erantzunnion; berak, ordea, berriro gauza beraagindu zidan, eta orduan nik, popatik

zuten; bertan 25 urte egin zituen (horie-tako zortzi urte itsasoan ibiliaz, 1962arte), eta 1979an, zertxobait aspertuta,jubilatu egin zen: “Urte horietan arrainpila bat harrapatzen zen: pentsa, eguneanmilioi bat kilo antxoa sartzen zen, eta horiguztia gobernatu egin behar zen!”.Horrez gain, Gipuzkoako KofradienFederazioko lehendakari orde ere izen-datu zuten, eta Gipuzkoako kofradiaguztien artean Pasaian irekitako salazoifabrikako buru ere jarri zuten.

Kofradiako lehendakaria zela, arrantzale-entzat hainbat etxe egitea lortu zuen, etahala nola, Menditxon 20 etxe egin zituen,Txirrintxoneko lursailean 22, eta Orlan-dok fabrika zeukan lekuan (Herrerietakalean, errementarien kalean), lur saila-gatik zazpi milioi ordaindu eta gero, 35etxebizitza egitea lortu zuen kofradiarenizenean.

Azken urteetan, ohitura onak hartutadauzka: goizero, pasiatzera irteten da, etaarratsaldero, emaztearekin batera kafe-txoa hartzen du lagunekin.

Eutimio Alberdi:

“Kristianoz hitz egiteko esanzidan, eta nik, euskaldunakkristauak ez ote ginen eran-

tzun nion”

“Egunean milioi bat kilo antxoa sartzen zen,eta hori guztia gobernatu egin behar zen”

Patxi Zubizarretaren nobelahonekin natorkizue hilabetehonetan. Kasu honetan, idaz-leak alde batera utzi dituorain arte jorratutako haureta gazte literatura.

Idazleak eleberri honen bitar-tez gauza asko eta denakbatera kontatu nahi izan ditu:telebista programa batzuenetika falta, bikote batenporrota, alargunen bigarrenaukerak… Gai eta pertsonaiaasko aurkeztu ditu eta pertsona bakoitzak bere hizkera eta izaera izangoditu.

Hainbat gai landu arren,azpimarragarria da telebis-tari eta gaur egun honek sor-tzen duen eraginari eman

literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

nahi izan dion garrantzia.Bizitzan, telebista ikusten arigarenean bezala, zapping egi-ten dugula dio Zubizarretak;unean bizi duguna ez baldinbazaigu gustatzen amaieranoiz iritsiko zain ez garelagelditzen eta “jausiak” egitenditugula azpimarratzen duPatxi Zubizarretak.

Orain arte idazle honekeskaini digun literatura aldebatera utzi eta nobelamoderno edo garaikide batidaztera ausartu da. Berakeleberrian aipatzen zaigun“jausia” literaturari atxiki dioeta haur eta gazte literaturaidaztetik literatura garaiki-dea idaztera pasa da. Agianegiten zuena gustatzen ezzitzaiolako, edo agian ez.

Idazlea: Patxi Zubizarreta (Ordizia, 1964)Argitaletxea: EreinArgitalpen urtea: 2006Orri kopurua: 190

TXANTXA. QUICK

Egiteko era

Hasi aurretik, birrindutakoalmendra pare bat minutu-tan labean tostatu eta iraz-tontzi baten bidez irin guztiapasa; ondoren, azukrea,birrindutako almendra etatxerri gantza nahastu etapixkanaka irina gehitu.

Hori guztia gelditu gabeoratu, orea mahai gaineanitsasten ez den arte, eta gai-nera, oreak ez du zartatubehar. Irudiak egin eta labean sartupixka batean (denboragutxi). Ateratakoan glassazukrea bota gainera.

On egin!!!

Osagarriak:

Kg 1 irin

500 gr azukre (glass eran)

500 gr almendra birrindua

500 gr txerri gantza

Polboroiak

TAILERRA: PINTZAK

[Urtarrilaren 13a, igandea]Urtean hil diren jubilatu etapentsionisten aldeko meza.Ondoren, hamaiketakoaelkarteanNoiz: 11:00etanAntolatzailea: Arrantzale Zaharren Elkartea

[Urtarrilaren 13a, igandea]BERTSO-JAIALDIA(San Anton jaien egitarauaren barruan)Noiz: 18:30eanNon: Salbatore Deunaren elizan

[Urtarrilaren 16a eta 17a]San Anton jaiakUrtarrilak 17, osteguna: SANANTON EGUNA (Txakolin-uzta berriaren aurkezpena,trikitilariak, bertsolariak,herri kirolak, musika…)

[Urtarrilaren 20a]V. SAN ANTON ZALDI LASTERKETANoiz: 11:00etan

[Urtarrilaren 20, igandea]GETARIAKO MUSIKA BAN-DAren SAN ANTONetakoKONTZERTUANoiz: 12:30eanNon: Salbatore Deunaren elizan

[Urtarrilaren 21etik 25era]GETARIA ETA HIRUGA-

RREN MUNDUA -XVI. JAR-DUNALDIAK 2007-2008Non: Alondiga Zaharrean Noiz: 21etik 24ra, 20:00etaneta 25ean 17:00etanAntolatzailea:ELAN-EUSKADI G.K.E.Laguntzaileak: KUTXA,Getariako Udala

[Urtarrilaren 26-27]Luz Ardiden-era ESKI IRTEERA

] LehiaketakINAUTERIAK 2008KARTEL LEHIAKETAOinarriakGAIA: Getaria eta inauteriakKartelak A3 neurrikoak Partehartzaile bakoitzak lanbakarra aurkeztuko duLanak aurkezteko azkeneguna eta ordua: URTARRILAK 18, 19:30


] abenduko eta urtarrileko agenda

Noiz: 22:00etanNon: Eskolako zine aretoanZuzendaria: Lierni Fresnedo

] Kirola[Abenduaren 23a, igandea]GETARIAKO GAZTE ETAHELDUEN BINAKAKO V.PILOTA TXAPELKETARENFINALALigako finala (3. eta 4. postuak) eta Kopako finala (1. eta 2. postua).Noiz: 12:00etan

[Abenduaren 31a, astelehena]San Silbestre KROS HERRIKOIAMailak: Benjaminak (800 m) Alebinak (1.200 m) Infantilak eta kadeteak (2.000 m)Helduak (5.000 m)Noiz:12:00etanAntolatzailea:Sahatsaga kiroldegia

] GaztelekuaGabonak

Noiz: abenduaren 26, 27 eta28an eta urtarrilak 2, 3 eta4ean,10:00-13:00 eta 14:00-20:00

Abenduaren 27a, ostegunaGoizez, TAILERRA: TXAPAKArratzaldez: LAGUN EZKUTUAREN OPARI BANAKETAAbenduaren 28a, ostiralaGoizez: KIROLAArratsaldez: IRTEERA ZINEMARAUrtarrilaren 2a, asteazkenaPRO EVOLUTION SOCCER TXAPELKETAUrtarrilaren 3a, ostegunaGoizez: FUTBOLIN TXAPELKETAArratsaldez: TAILERRAUrtarrilaren 4a, ostiralaGoizez: FUTBOLIN TXAPELKETAArratsaldez,

] Gabonak[Abenduaren 22a, larunbata]Txotxongilo taldea PRINTZE TXIKIANoiz: 18:00etanNon: Eskolako aretoan

[Abenduaren 24a, astelehena]OLENTZERO, herrikotaldeak kalez kale kantariNoiz: arratsaldean

[Abenduaren 27a, osteguna]BILBOKO GABONETAKOPARKERA (P.I.N.) BIDAIA

[Abenduaren 29a, larunbata]EUSKADI-KATALUNIApartidarako autobusa (San Mames)Informazioa eta izen-ematea:Gure Txerun

[Urtarrilaren 2a, asteazkena]HAUR-PARKEAQuad-zirkuitoa, puzgarriak,ohe elastikoak, ludoteka Noiz: goizean eta arratsal-deanNon: herriko frontoianOharra*: eguraldi txarraegingo balu kiroldegianizango litzateke

[Urtarrilaren 4a, ostirala]BIZAR ZURINoiz: 18:30ean

[Urtarrilaren 5a, larunbata]ERREGEEN KABALGATANoiz: 18:30ean

[Abenduaren 27a, osteguna]ANGEL CUERDO GALARRAGA: “Mekongibaia, bizitza tsunamiarenondoren” izeneko proiekzioaNoiz: 20:00etanNon: Aldamar kulturgunea,Aldamar parkea, 3

[Abenduaren 27a, osteguna]ANTZERKIA: GEZURRAGEZURRAREN GAINEANantzezlana helduentzat,Orratx taldearen eskutik

FULDAIN farmaziaren zain-tza egunak: abenduaren24tik 29ra (biak barne)

telefono interesgarriak

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail: [email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 957Botika ..............943 140 441Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548

[email protected]

ABENDUA

URTARRILA

zorion agurrak

Gabonaren argazkia martxan da gure begi ninietan: kaleak alaitzen dituztenargiak piztu dira, Olentzeroren irudia edonon ikus daiteke, etxeak apaintzeko hor-nidurak bazter guztietan... Badirudi 2006ko Gabonak atzo bertan zirela, baina ez,dagoeneko 2007 urteari agur esateko ordua iritsi zaigu. Aurtengo Gabonetan, ohi-tura galdu gabe, Olentzero, Jaiotza, Bizar Zuri, Erregeak... ikusi ahal izangoditugu. Duela urte batzuk ere, argazkian ikus daitekeen moduan, horiek guztiakizaten ziren gure herrian: noski, aldatu direnak, bertan agertzen diren lagunakdira.

] akordatzen

Trakatan trakatan hiru errege...

Isaura ArangurenUrtarrilak 31

Zorionak ama eta gainerakoen partetik.

Ondo pasa.

Joel UrangaAbenduak 9

Zorionak etxeko gizontxoari.

Amets GaldosUrtarrilak 21

Zorionik beroenak zure 10. urtebetetzean.

Aita, ama eta Onditz.

Ander IrigoienUrtarrilak 10

Zorionak “potolon”.Etxeko denen partetik.

Ondo pasa eguna.

Leire AldalurUrtarrilak 7

Zorionak eta 9 muxu etxeko printzesarentzat

Liber PerezUrtarrilak 1

Zorionak eta egun ona pasa5. urtebetetzean. Familiaren

partetik muxu pila bat.

Xabier LarrañagaUrtarrilak 21

Zorionak txiki! Ondo pasa eguna familia

guztiaren partetik.

Ainhoa AlberdiUrtarrilak 25

Zorionak prexioxa!muxupillua zuretzat. Familiako

danon partetik.

Eneko PerezAbenduak 13

Izotz ondoko eguzki neguaren parre...

Ongi etorri, Eneko.

Luken VidalUrtarrilak 8

Zorionak txapeldun!Egun ona pasa familiarenpartetik, bereziki Juneren

partetik. Zortzi muxu.

Norbait zoriondu nahi izanez gero, argaz-kia bere testutxoarekin Txeruko poston-tzian utzi edo eta Eskualtxetara eraman.Gogoratu! bazkideok doan daukazue etabazkide ez zaretenok 4 € ordaindubeharko dituzue argazki bakoitzagatik.

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu 943000548 telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Udalak utzitako argazkiak.

UR

TE

BE

RR

I

ON

!!!

67. zenbakia (2007ko abendua)

Documents

Transcript of 67. zenbakia (2007ko abendua)