รายงาน

การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

โดย นายวรกร สวรรณ

ผอ านวยการโรงเรยนวเชยรมาต 3

งานวจยนไดรบทนสนบสนนการวจย

จากส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

ในโครงการวจยและพฒนานวตกรรมแลกเปา สพฐ.ปงบประมาณ 2561

2

รายงาน

การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

โดย นายวรกร สวรรณ

ผอ านวยการโรงเรยนวเชยรมาต 3

งานวจยนไดรบทนสนบสนนการวจย

จากส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

ในโครงการวจยและพฒนานวตกรรมแลกเปา สพฐ.ปงบประมาณ 2561

19601

ก

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงค คอ 1) เพอศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2) เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online 3) เพอศกษาผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online 4) เพอศกษาความพงพอใจของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ประชากร ไดแก คร จ านวน 18 คน และนกเรยนการศกษาทางเลอกชนมธยมศกษาปท 2 - 6 ทลงทะเบยนเรยนแบบออนไลน (e-Learning) จ านวน 92 คน และ ผปกครองนกเรยนการศกษาทางเลอก จ านวน 92 คน ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 ผลการศกษา พบวา 1. ผลการศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online พบวา 1) นกเรยนการศกษาทางเลอก เปนนกเรยน ทออกกลางคนจากโรงเรยนอน ๆ ทมสาเหตทแตกตางกนไป 2) คร มจ านวนไมเพยงพอ และตองสอนในวชาทไมถนด 3) การจดการเรยนรทเนนความแตกตางของนกเรยนเปนรายบคคล มการใชสอ DLIT ผานระบบหองเรยนออนไลน Obeclms และหองสอบ Exam Online ในบางรายวชา 4) ทรพยากร ทใชสนบสนนการจดการเรยนการสอนมปรมาณและคณภาพพอใชได และ 5) มกลมงานบรหาร จดการศกษาทางเลอกโดยเฉพาะ โดยม สวนผลการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 พบวา ความตองการของผปกครองและคร อยในระดบมาก 2. ไดหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ในภาพรวม มคาเฉลยเทากบ 3.67 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.4 อยในระดบมากทสด สวนผลการประเมน การน าหลกสตรสถานศกษาสการจดการเร ยนรแบบ Active Online ในภาพรวม อย ในระดบมากและประสทธภาพกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online อยในระดบมากทสด เชนกน 3. ผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online พบวา นกเรยนระดบชนมธยมศกษา ปท 2-6 มผลสมฤทธทางการ คาเฉลยรวม เทากบ 2.73 และผานการประเมนใหจบการศกษาหรอเลอนระดบชน จ านวน 90 คน คดเปนรอยละ 97.65 นกเรยนทลงทะเบยนเรยนใหม 2 คน คดเปนรอยละ 2.22 4. ความพงพอใจของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online อยในระดบมาก (นายวรกร สวรรณ) 25 พฤษภาคม 2562

ข

Abstract

The purposes of this research are : 1) to develop a mandatory school curriculum and the teachers' management process of Active Online Learning for alternative - education students. 2) to study the effectiveness of the mandatory school curriculum and the teachers' management process of Active Online Learning for alternative-education students. 3) to study the satisfaction of the people involved in the use of the mandatory school curriculum and the teachers' management process of Active Online Learning for alternative-education students. The population of this research are 18 teachers, 92 students from Matthayom 2-6 studying alternative e-learning and 92 students parents in the second semester of the academic year 2019. The results are as follows. 1) Study of problems and the need to develop mandatory school curriculum, and the Active Online learning management process for alternative education students of Wichianmatu 3 School found that 1) Students studying alternative are dropout students with different causes 2) The number of teachers is not enough and they are required to teach the subjects that aren’t their expertise 3) Learning management that emphasizes on individual differences, using DLIT media through online classroom systems, Obeclms and Exam Online exam rooms in some courses 4) Resources used to support teaching and learning are of sufficient quantity and quality, and 5) There is a management group specifically for the alternative studies, with the results of the survey on the development of mandatory school curriculum requirements and the Active Online learning management process for students studying alternative Wichianmatu 3 School found that the needs of parents and teachers are at high level 2) Qualifying examination results of the mandatory school curriculum assessments and Active online learning lessons for students of alternative education of Wichienmatu 3 School in the overall picture showed the average value of 3.64 and the standard deviation of 0.4. The sub-evaluation showed the average value of 2.95 and the total standard deviation of. The results of the examination of the efficiency of the teachers' management process of Active Online Learning for alternative-education students were found that when considering the overall picture, all the assessments were 2.85, with a standard deviation of 0.19. 3) The results of using basic school curriculum the efficiency of the teachers' management process of Active Online Learning for alternative-education students were the achievement of Mathayom 2 - 6 students in the second semester of the academic year 2018. It was found the average total is 2.73 and passed the assessment to graduate or postpone

ข

ค

the level of 90 people, accounting for 97.65 percent. Students who do not graduate 2 people, accounting for 2.22 percent. 4) The satisfaction of those involved with the use of mandatory school curriculum and the efficiency of the teachers' management process of Active Online Learning for alternative-education students are in the high level.

(Mr.worakon suwan) 25 May 2562

ง

ค าน า

การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการ จดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ในครงน มเจตนารมณทจะศกษาหาแนวทางยกระดบคณภาพการศกษาของไทย เพอพฒนาผเรยนใหมโอกาส ทางการศกษา ลดความเหลอมล าของการเขาถงการศกษา โดยไดสมครเขารวมโครงการวจยพฒนา งบแลกเปาของส านกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ขอขอบคณ นายอโณทย ไทยวรรณศร ผอ านวยการส านกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา ผทรงคณวฒทกทาน ดร.ดจดาว ทพยมาตย นกวชาการส านกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา และคณะท างานทกทาน ทไดใหโอกาสผวจยเขารวมโครงการวจย และไดสนบสนนการวจย ขอขอบคณผเชยวชาญ ทส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน เชญมาใหความรเกยวกบการวจย ทกทาน รวมทง รศ.ดร.ทวตถ มณโชต ไดใหขอเสนอแนะปญหาและหวขอการวจย รศ.กานดา พลลาภทว ตรวจสอบและใหขอเสนอแนะเคาโครงงานวจย และ อ.รนตทพย เออชยสทธ ตรวจสอบเลมรายงานการวจย ขอขอบคณผเชยวชาญ ไดแก นายสมพงษ แคนยกต นายพงษพศกด เกาเอยน ดร.สภาภรณ กตตรชฎานนท นางสาวนงลกษณ เวชมรชสกล และนางประภาพรรณ เสงวงค ทกรณาใหค าปรกษา ตรวจสอบคณภาพเครองมอเกบขอมลการวจยทกทาน ขอขอบคณ นายธชชเวชว จนทรสขศร ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 13 และนายวเชยร เดมหลม ศกษานเทศก ทกรณาสงเสรม สนบสนนประสานงานในการด าเนนการวจยเปนอยางด ขอขอบคณครบคลากรโรงเรยนวเชยรมาต 3 และผปกครองทกคน ทมสวนรวมพฒนาหลกสตรและสรางบทเรยนออนไลน ในการวจยครงน ใหส าเรจไปไดดวยดอยางมคณภาพ อานสงคทเกดจากการวจยครงน ขอมอบใหเปนพลงแกคณะครทกคนทไดรวมสนบสนนใหนกเรยนโรงเรยนวเชยรมาต 3 ทกคนไดพฒนาตนเองใหเปนคนด มความสข และมทกษะในการด ารง ชวตในโลกยค 4.0 อยางเตมศกยภาพสบไป

วรกร สวรรณ

25 พฤษภาคม 2562

ง

จ

สารบญ

หนา

บทคดยอ ................................................................................................................. ก

ค าน า ....................................................................................................................... ง

สารบญ .................................................................................................................... จ

สารบญตาราง .......................................................................................................... ช

สารบญภาพ ............................................................................................................. ฌ

บทท 1 บทน า ........................................................................................................ 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ................................................... 1

วตถประสงค ………………........................................................................... 5

ค าถามการวจย ......................................................................................... 5

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ........................................................................ 5

ขอบเขตของการวจย.................................................................................. 6

นยามศพท ................................................................................................. 8

บทท 2 เอกสารทเกยวของกบงานวจย.................................................................... 9

แนวโนมทศทางการจดการศกษาไทยในอนาคต ………………………………… 10

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต ทเกยวของกบการศกษาทางเลอก …… 20

การบรหารจดการหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน........................ 23

การพฒนาหลกสตรการศกษาขนพนฐานส าหรบการศกษาทางเลอก ……… 38

กระบวนการพฒนาการจดการเรยนร ………………………………………………… 67

หลกการทฤษฎทเกยวกบนวตกรรมการเรยนรและเทคโนโลยทางการศกษา 82

แนวคดทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจ ………………………………………….. 90

งานวจยทเกยวของ ....................................................................................... 94

ฉ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 วธด าเนนการวจย ....................................................................................... 98

รปแบบการวจย .......................................................................................... 98

ประชากรและกลมเปาหมาย ......................................................................... 98

ตวแปรทศกษา ........................................................................................... 99

เครองมอทใชในวจย .................................................................................. 99

ขนตอนและวธด าเนนการ ......................................................................... 102

การเกบรวบรวมขอมล ......................................................... ...................... 107

สถตทใชในการวเคราะหขอมล................................................................... 107

บทท 4 ผลการวจย........................................................................ ......................... 113

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ..................................................... 134

สรปผลการวจย............................................................................... ........... 138

อภปรายผลการวจย .................................................................................. 140

ขอเสนอแนะ ............................................................................................ 147

บรรณานกรม ............................................................................................ 148

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก .................................................................. ........................... 155 - รายชอผเชยวชาญในการประเมนเครองมอเกบขอมล ………………………. 157 - หนงสอขอความอนเคราะหผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอการเกบขอมล การรายงาน ............................................................................................. 157

ภาคผนวก ข ............................................................................................... 166

- แบบส ารวจสภาพความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ……………………………………………………… 167

- แบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษา ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ................................................ 171

ช

สารบญ (ตอ) หนา

- แบบประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 175

- แบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยน ทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 178

- แบบสรปผลทเกดจากการเรยนรของนกเรยน ตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2561และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ……………………………….……. 182

- แบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบ นกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 …………………………………. 188

- แบบประเมนเครองมอการเกบขอมล การบรหารจดการ การพฒนา หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3… 192

ภาคผนวก ค ..................................................................................................... 210

- สรปผลการประเมนเครองมอการเกบขอมล การบรหารจดการการพฒนาหลกสตร สถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ………………………… 211

- สรปผลการตรวจสอบแบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 …….. 214

- สรปผลการตรวจสอบแบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใช หลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 215

- ตารางแสดง ผลการส ารวจสภาพความตองการพฒนาหลกสตร สถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยน การศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ………………………………………… 218

ซ

สารบญ (ตอ)

หนา - ตารางแสดงผลการตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ………………………………………………………………………… 222

- ตารางแสดงผลการประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ………………….………………………………………………..….… 227

- ตารางแสดงคะแนนการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนทางเลอก ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 ... 231

- ตารางแสดงผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2-6 …… 237

- ตารางคะแนนผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ ตอการใชหลกสตร สถานศกษาขน พนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ………………………... 240

ภาคผนวก ง ...................................................................................................... 246 - ทศทางการจดการศกษาของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ………………………….…….. 247

- โครงสรางหลกสตร …………………………………………………………………….……… 250

- ตวอยางบทเรยนโมดล (Module) เพอน าไปสรางออนไลน ……………………… 252

- ภาพหนาเวบไซตบทเรยนออนไลน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ……….…………….. 298

การเผยแพรผลงาน ............................................................................................. 315

ประวตผวจย............................................................................. ........................... 316

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1. ตารางแสดงรายละเอยดของกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online 110

2. ตารางท 1 ผลการวเคราะหความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษา ทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของผปกครอง ………………………………………… 116

3. ตารางท 2 ผลสรปจากการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร........................................................................... 118

4. ตารางท 3 ผลตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3……………………………………….. 120

5. ตารางท 4 ผลการประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ………………………..………………………………………..…….. 122

6. ตารางท 5 ผลการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร................................. 123 7. ตารางท 6 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2-6 จ าแนกตามระดบชนและกลมสาระการเรยนร …………………………………………. 124

8. ตารางท 7 แสดงจ านวนนกเรยนทไดเลอนชนและจบการศกษา .................... 125

9. ตารางท 8 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของตอการใช หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ของคร .......................................................... 126

10. ตารางท 9ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของตอการใช กระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร …………….………….. 128

11. ตารางท 10 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (ผปกครอง) ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3…………………………….…….……………………………………... 127

12. ตารางท 11 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (คร) ตอการใช หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3……..……………………………………………………………………. 129

ฌ

ญ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1. แผนภมท 1 กรอบแนวคดการวจย …….……………………………………………………. 98

2. แผนภมท 2 กรอบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ส าหรบนกเรยนทางเลอก … 104

3. แผนภมท 3 แสดงขนตอนการเรยนรดวยบทเรยนโมดล (Module) ……………… 105

4. แผนภมท 5 กระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบ นกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ……………… 109

5. แผนภมท 6 แสดงขนตอนของการวจยและพฒนา ........................................... 112

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท3) 2553 มาตรา 9 ไดก าหนดการจดระบบโครงสรางและกระบวนการจดการศกษาใหยดหลกมเอกภาพดานนโยบาย และมความหลากหลายในการปฏบต และในหมวด 4 แนวจดการศกษา ตองมความยดหยน หลากหลาย ทงในเรองรปแบบและกระบวนการเรยนร การวดผลประเมนผลเปนตน โดยพจารณา จากพฒนาการของผเรยนความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การเขารวมกจกรรมและการทดสอบความร ควบคไปกบกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบ และรปแบบการจดการศกษาตามมาตรา 12 ทระบใหนอกเหนอจากรฐเอกชนและองคกรปกครองสวนทองถน ใหบคคลครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชนองคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ๆ มสทธในการจดการศกษาขนพนฐาน ทงนใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวงเพอใหการศกษาตอบสนองตอความแตกตางของบคคล และกลมบคคลทมงสการพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2554 : 1) การศกษาทางเลอกนบเปนการศกษาประเภทหนงทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 ระบวารฐตองใหการสงเสรมซงการศกษาทางเลอก เปนการจดการศกษาทยดหยน สามารถตอบสนองการเรยนรของมนษยทมความแตกตางหลากหลายตามธรรมชาต โดยกระบวนการเรยนรของการศกษาทางเลอก มาเกยวของกบศาสนา หลกปรชญาการศกษาหลกประชาธปไตย หลกสทธมนษยชน หลกความเปนธรรมชาตของมนษยทน าไปสเปาหมายคอ ความเปนมนษยทสมบรณสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต (รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยป. 2560 : 14-15) การจดการศกษาทางเลอก สามารถตอบสนองกบความตองการของนกเรยนกลมทมปญหา ปฏเสธหองเรยน และออกจากโรงเรยนกลางคน ซงการออกจากโรงเรยนกลางคนเปนปญหาทสงผลให การจดการศกษายงไมบรรลเปาหมายเทาทควร รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ (พล.อ.ดาวพงษ รตนสวรรณ) เปนประธานการประชมแกปญหาเดกออกกลางคนเมอ วนศกร ท 3 มถนายน 2559 ณ หองประชมราชวลลภ โดยมผบรหารองคกรหลก, คณะกรรมการทปรกษา ในคณะกรรมการศนยปฏบตการขบเคลอนงานตามนโยบายของรฐมนตร (ศปข.ศธ.) คณะท างานรฐมนตร และเจาหนาททเกยวของเขารวมประชม กลาววา ขอมลในระหวางปการศกษา 2556-2558 มนกเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ออกกลางคนจ านวนกวา 22,000 คน โดยเปนนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนมากทสด สวนใหญมสาเหตมาจากการยายถนฐานตามผปกครอง ปญหาความยากจน ปญหาในการปรบตว และปญหาอน ๆ ตามล าดบ สอดคลองกบ วทยากร เชยงกล (2551 : 47-48) ระบวา สาเหตการออกลางคน ไดแก ฐานะยากจน อพยพตามผปกครอง ปญหาครอบครว หาเลยงครอบครว สมรส เจบปวย/อบตเหต และตองคด/ถกจบ สวนจตพล ยงศร (2560 : 5) กลาววา ประเทศไทยยงประสบปญหาเดก และเยาวชนทสะสมมายาวนาน จากการศกษาขอมลของ โครงการตดตามสภาวการณเดกและเยาวชนไทย (Child Watch) ของสถาบนรามจตต (สถาบนรามจตต. 2555) พบวา เดกและเยาวชนดอยโอกาสมจ านวน สะสม 3 ถง 5 ลานคน ทอยในระบบและนอกระบบการศกษา หรอ ราว 1 ใน 4 ของประชากรวย 0 – 18 ป ทมอยจ านวน

2

16 ลานคน โดยปญหาทพบ คอ ปญหาเดกและเยาวชนเรรอน ประมาณ 3 หมนคน ปญหาเดกและเยาวชนในสถานพนจและทถกคมประพฤต ประมาณ 5 หมนคน ปญหาเดกและเยาวชนในชนบทหางไกล ความเจรญ ประมาณ 1.6 แสนคน ปญหาเดกและเยาวชนหญงทตงครรภกอนวยอนควร ประมาณ 1 แสนคน/ป ปญหาเดกและเยาวชนทเกดจากแรงงานตางดาว ประมาณ 2.5 แสนคน ปญหาเดกและเยาวชนพการและบกพรอง ทางการเรยนร ประมาณ 2 ลานคน ปญหาเดกและเยาวชนไรสญชาต ประมาณ 3 แสนคน ปญหาเดกและเยาวชนทตดเชอเอชไอว (HIV) ประมาณ 5 หมนคน ปญหาเดกและเยาวชนทถกบงคบขายแรงงาน ประมาณ 1 หมนคน ปญหาเดกและเยาวชนทคาและตดยาเสพตด ประมาณ 1 หมนคน ปญหาเดกและเยาวชนถกบงคบคาประเวณ ประมาณ 2.5 หมนคน ปญหาเดกและเยาวชนก าพรา ประมาณ 9 หมนคน ปญหาเดกและเยาวชนยากจนทมมากถง 3 ลานคน โดยเดกและเยาวชนบางคนมความเสยงมากกวา 1 ลกษณะ สวน จลณรงค วรรณโกวท (2559 : ออนไลน) กลาววา จากขอมลอตราการคงอยของนกเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน ปการศกษา 2539-2556 รอยตอของชวงชนทมเดกหลดออกจากระบบมากทสดคอจากชนมธยมศกษาปท 3 ไปตอชนมธยมศกษาตอนปลายหรอสายอาชวศกษา โดยเฉลยมเดกออกกลางคนประมาณ 10% หรอประมาณ 1 แสนคน…หากมองวาการศกษาคอการพฒนาคนในชาต ซงจะสงผลตอ การพฒนาประเทศในอนาคต การออกกลางคนกคงเปนปญหาใหญปญหาหนงทท าใหเกดการสญเปลาทงทางเศรษฐกจและการศกษา รวมถงปญหาสงคมตาง ๆ การชวยกนของ ทกฝายในการประคองใหเดกไทยไดรบการศกษาสงสดตามศกยภาพจงเปนเรองทจ าเปน ในปการศกษา 2547 ส านกงานเขตพนทการศกษาตรง เขต 1 ไดมมาตรการแกไขปญหานกเรยนออกกลางคน โดยจดใหโรงเรยนวเชยรมาต 3 เปนโรงเรยนทรองรบนกเรยนทออกกลางคนทกกรณ จากโรงเรยนระดบมธยมศกษาอน ๆ ในเขตรบผดชอบของส านกงานเขตพนทการศกษาตรง เขต 1 และพนทใกลเคยงเขามาเรยน โดยมฐานความคดจากหลกการและปรชญาการศกษาทวา ใหผเรยนไดเรยนรในสงทตองการน าไปใชประโยชน มความยดหยน ครอบคลมกลมเปาหมาย เปนการบรณาการกบชวต ทงดานสงคม การเมอง เศรษฐกจในชมชน สงคมและประเทศ โดยมมาตรฐานเปนกรอบในการพฒนาผเรยน แนวทางการจดการเรยนการสอนทเนนสนอง ความแตกตางของนกเรยนเปนรายบคคล เปนการแกไขปญหาของโรงเรยนระดบมธยมโดยรวม เมอโรงเรยนวเชยรมาต 3 ด าเนนการจดการศกษาไปได 2-3 ป พบวา นกเรยนทออกกลางคนจากโรงเรยนอนเขามาเรยนเพม กอใหเกดปญหากบนกเรยนโดยรวมเพมขน ท าใหภาพลกษณของโรงเรยนเปนโรงเรยนทนกเรยนเกเร มปญหาตาง ๆ มากมาย สงผลใหนกเรยน ทจะเขามาเรยนใหมลดลง เพราะผปกครองไมมนใจกบการจดการศกษาของโรงเรยน พาบตรหลานไปเรยนโรงเรยนอน ป พ.ศ.2551 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ไดแยกนกเรยนทมปญหาหรออกกลางคนจากโรงเรยนอนทมาเขาเรยนโรงเรยนวเชยรมาต 3 ออกจากนกเรยนทรบเขาเรยนตามปกต เพอจดการศกษาระบบการศกษาทางเลอก เพอแกปญหาทเกดขนกบโรงเรยน โดยใชหลกสตรการศกษาขนพนฐานของโรงเรยนมาปรบวธการเรยนใหยดหยน และเหมาะสมกบกลมนกเรยน ซงนกเรยนกลมทแยกออกมาเปนการศกษาทางเลอกจะมตงแตระดบชนมธยมศกษาปท 2 – 6 โดยเนนความแตกตางรายบคคลเปนส าคญ รวมมอกบผปกครองในการจดการเรยนร เปนการสงเสรมสนบสนนโอกาสทางการศกษาใหกบนกเรยนทมปญหาออกกลางคนทกกรณไดรบการศกษาและจบการศกษา นกเรยนการศกษาทางเลอกไมตองมาเขาหองเรยน แตม

3

การพบกลม และพบครทปรกษา ครประจ าวชาตามก าหนด ในระยะแรกการบรหารจดการระบบการศกษาทางเลอกมปญหาหลายอยาง เชน ครมเจตคต ทไมดตอนกเรยนการศกษาทางเลอก และไมคอยเตมใจทจะรบผดชอบจดการเรยนการสอนระบบการศกษาทางเลอก การตดตามนกเรยนใหมาเรยน สงงานหรอสอบคอนขางยากล าบาก ปการศกษา 2559-2560 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ไดทดลองน าบทเรยนออนไลน โดยใชระบบจดการเรยนการสอนหองเรยนออนไลนบนเวบไซต ของส านกเทคโนโลยเพอการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานชอวา Obeclms (Office of The Base Education Commission Learning Management System) เขามาใชสอนระบบการศกษาทางเลอก ในทกกลมสาระการเรยนร มการวดและประเมนผลประสทธภาพโดยใชโปรแกรมทดสอบผานระบบออนไลน ของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ชอวา Exam Online โดยเรมจากการทดสอบกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และชนมธยมศกษาปท 6 ใชคอมพวเตอร ณ หองคอมพวเตอรของโรงเรยน สอหลกทใชไดแก สอ ออนไลนของการศกษาทางไกลผานระบบสารสนเทศ (DLIT) ในปการศกษา 2560 ไดใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2-6 ในบางรายวชา โดยใชคอมพวเตอรของการศกษาทางเลอกโดยเฉพาะ และนกเรยนบางคนทมความพรอมสามารถใชคอมพวเตอร แทปเลต หรอสมารทโฟนของตนเองได จากการใชบทเรยนออนไลน (Obeclms) สามารถชวยใหนกเรยนเรยนอยทบานและท างานชวยผปกครองได และลดเวลาการมาพบคร ท าใหครลดภาระงานได แตพบปญหาวาการทนกเรยนเขาไปเรยนในระบบไมสามารถตรวจสอบไดวานกเรยนไดเรยนจรงหรอไม สวนการใชโปรแกรมทดสอบผานระบบออนไลน (Exam Online) พบวาสามารถชวยด าเนนการสอบไดด แตเปนการทดสอบภาคความรเปนหลก จากสภาพการณดงกลาว ผวจยจงไดท าการศกษาถงสภาพปญหาความตองการของนกเรยนกลมการศกษาทางเลอก โดยวเคราะหสภาพปญหาของนกเรยนการศกษาทางเลอกจากขอมลเชงประจกษ และส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน (e- Learning) ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ดวยแบบส ารวจจากกลมเปาหมาย ไดแก ผปกครองนกเรยนการศกษาทางเลอก คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และครสามารถสรปผลการศกษา มดงน นกเรยนการศกษาทางเลอกปการศกษา 2561 มจ านวน 92 คน เปนนกเรยนระดบชนมธยม ศกษาปท 2 – 6 จากการวเคราะหสภาพนกเรยนมสภาพปญหากอนทจะยายมาเขาเรยนระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สามารถจดกลมนกเรยนไดดงน 1) มปญหาผลการเรยน ตด 0, ร, มส. และ มผ. จ านวน 31 คน 2) ปญหาพฤตกรรมทวไป ไมอยากมาโรงเรยน หนเรยนตามเพอน จ านวน 21 คน 3) ยงเกยวกบสงเสพตด จ านวน 8 คน 4) มเปาหมายสอบเตรยมทหาร จ านวน 10 คน 5) ตงทองในวยเรยน จ านวน 8 คน 6) มภาระงานชวยผปกครองประกอบอาชพ จ านวน 4 คน 7) มพฤตกรรมขาดเรยนนาน จ านวน 4 คน 8) เขาเรยนใหม ตงแต ม.4 จ านวน 3 คน 9) มปญหาสขภาพ จ านวน 2 คน 10) นกเรยนพการ (ออทสตก) จ านวน 2 คน 11) อยในสถานพนจเดกและเยาวชน จ านวน 1 คน 12) ทะเลาะววาท จ านวน 1 คน 13) บาดเจบเนองจากประสบอบตเหตจ านวน 1 คน และ14) เปลยนระบบมาจากสายอาชพ จ านวน 1 คน

4

จากนกเรยนระบบการศกษาทางเลอกจ านวน 92 คน มนกเรยนทมความพรอมและเลอกทจะเรยนระบบการศกษาทางเลอกแบบออนไลนจ านวน 92 คน แบงเปน ม.2 จ านวน 17 คน, ม.3 จ านวน 32 คน, ม.4 จ านวน 2 คน, ม.5 จ านวน 17 คน, ม.6 จ านวน 24 คน, รวมทงหมด 92 คน จากสภาพปญหาและความตองการของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ในปการศกษา 2561 โรงเรยนจงไดพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานส าหรบนกเรยนกลมทางเลอก และจดท าเนอหาบทเรยนแบบโมดล (Module) แลวน าไปสรางเปนบทเรยนออนไลน (e- Learning) โดยใชหองเรยน Obeclms กระทรวงศกษาธการเปนหองเรยนออนไลน มแหลงสอและขอมลหลกคอ ระบบการศกษาทางไกลผานสารสนเทศ DLIT ประกอบกบ eDLTV และแอปพลเคชนออนไลน อนๆ ในการทดสอบกลางภาคและปลายภาคโดยใชโปรแกรมทดสอบผานระบบออนไลน (Exam Online) ทงการเรยนบทเรยนออนไลน และการสอบแบบออนไลน รวมกนเรยกชอวา แบบการจด การเรยนร Active Online ทเปนการเรยนทเนนการลงมอปฏบต (Active Learning) มากขน และเปนการสอสารสองทาง (Two Way Communication) นกเรยนสามารถโตตอบกบครและสงงานผานระบบหองเรยนออนไลน Obeclms และแอปพลเคชนออนไลน อน ๆ เชน Google, YouTube, LINE, Facebook, e-mail เปนตน โดยน ามาใชส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ซงเปนการเพมโอกาสทางการศกษา เพอเปนแนวทางบรหารจดการและการจดกจกรรมการเรยนร ซงจะท าใหนกเรยนไดรบโอกาส ลดความเหลอมล าทาง การศกษา แกปญหานกเรยนออกกลางคนของโรงเรยนวเชยรมาต 3 และนกเรยนโรงเรยนอน ๆ ทสงมาเรยนอกดวย สวนครสามารถมแนวทางวธการในการจดการเรยนการสอนทหลากหลายเพมขน มชองทางในตดตอออกแบบการเรยนรทงครและนกเรยนทเหมาะสมกบผ เรยนเปนรายบคคล เกดความรวมมอกนประสานความรความเขาใจระหวางโรงเรยนและผปกครอง น าไปสการเพมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน เปนการบรการการศกษาแกเดกนกเรยนทกคนโดยการเปดโอกาสทางการศกษาและพฒนาคณภาพการศกษาอยางยงยนทแทจรง และไดศกษาผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 รวมทงศกษาความพงพอใจของผ เกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ทงนคาดวาหลงการศกษาจะไดแนวทางการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ทสามารถน ามาใชในการจดการเรยนกบนกเรยนภาคปกตของโรงเรยนวเชยรมาต 3 และโรงเรยนทจดการศกษาระดบมธยมศกษาโดยทวไป และแกไขปญหานกเรยนทขาดโอกาสทางการศกษา นกเรยนทออกกลางคนจากโรงเรยนวเชยรมาต 3 และจากโรงเรยนมธยมศกษาอน ๆ ในจงหวดตรงและจงหวดใกลเคยง ในทกกรณ จงเปนการปองกนปญหาทางสงคมทจะตามมาจากนกเรยนกลมทออกกลางคนได

5

วตถประสงค 1. เพอศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2. เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรรปแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 3. เพอศกษาผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 4. เพอศกษาความพงพอใจของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ค าถามการวจย 1. สภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เปนอยางไร 2. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรรปแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ม ประสทธภาพอยางไร

3. ผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เปนอยางไร

4. ผเกยวของมความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจด การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. โรงเรยนมหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก และการจดกระบวนการเรยนรแบบ Active Online ทสอดคลองเหมาะสมกบกลมนกเรยนการศกษาทางเลอก ทมความสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และมาตรฐานตวชวด (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) 2. ไดแนวทางการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ทสามารถน ามาใชในการจดการเรยนกบนกเรยนภาคปกตของโรงเรยนวเชยรมาต 3 และโรงเรยนทจดการศกษาระดบมธยมศกษาโดยทวไป 3. แกไขปญหานกเรยนทดอยโอกาสทางการศกษา ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 และนกเรยน ทออกกลางคนจากจากโรงเรยนมธยมศกษาอน ๆ ในจงหวดตรงและใกลเคยง ในทกกรณ และปองกนปญหาทางสงคมทจะตามมาจากนกเรยนกลมทออกกลางคนได

6

4. เพมโอกาสทางการศกษาส าหรบนกเรยนทมเปาหมายในการเรยนหรอเปาหมายชวต ทชดเจน โดยนกเรยนสามารถแบงเวลาการเรยนกบการท ากจกรรมทตองการไดดวยตนเอง รวมทงสอดคลองกบความตองการของผปกครองและนกเรยนทตองการเรยนนอกระบบหรอตามอธยาศยอกดวย 5. ลดจ านวนคร ลดคาใชจายในการเดนทางและคาใชจายในการเรยนของนกเรยนการศกษาทางเลอก รวมทงชวยใหนกเรยนมเวลาในการชวยเหลอผปกครองในการประกอบอาชพระหวางเรยนได 6. ผทเกยวของมความพงพอใจตอการจดการศกษา ระบบการศกษาทางเลอกของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สงผลใหการพฒนาโรงเรยนดานตาง ๆ ไดรบความรวมมอชวยเหลอมากขน

ขอบเขตการวจย การศกษาวจยครงน ผวจยไดก าหนดขอบเขตการวจยไว ดงน 1. เนอหา – แนวคดทฤษฎทเกยวของ 1.1 การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน 1.2 การจดการศกษาทางเลอกเพอใหโอกาสทางการศกษาส าหรบนกเรยน 1.3 การพฒนากระบวนการเรยนรแบบออนไลน (e-Learning) 1.4 กระบวนการจดการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning) 2. ประชากรและกลมเปาหมาย ประชากรทใชในการศกษา ไดแก (การทดลองครงท 1 ) คร จ านวน 18 คน และนกเรยนการศกษาทางเลอกชนมธยมศกษาปท 2-6 ท ทกคนจ านวน 92 คน และผปกครองนกเรยนการศกษาทางเลอกทกคน จ านวน 92 คน ใชประชากรเปนกลมเปาหมาย โดยจดกจกรรมการเรยนรแบบ Active Online ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

3. ตวแปรทศกษา 3.1 ตวแปรตน ไดแก ผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 3.2 ตวแปรตาม ไดแก 3.2.1 ผลการประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและบทเรยนแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3.2.2 ผลการตรวจสอบประสทธภาพกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร 3.2.3 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทเกดจากกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เมอสนสดการวดผลประเมนของภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 3.2.4 ผลการสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของทมตอกระบวนการการจด การเรยนรแบบ Active Online

7

4. ระยะเวลาของการวจย ระยะเวลาของ การวจยเรมตงแตวนท 4 มถนายน 2561 ถง 4 มถนายน 2562 4.1 เตรยมการด าเนนการวจย ไดแก จดท าเคาโครงการวจย เตรยมความพรอมของครบคลากรทเกยวของกบงานวจย 4.2 วเคราะหสรปแบบ จากสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 (รวบรวมขอมลกอนการพฒนาและทดลอง) ด าเนนการระหวางวนท 10 พฤษภาคม 2561 ถงวนท 9 มถนายน 2562 4.3 พฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ระหวางวนท 9 - 30 กรกฎาคม 2561 4.4 พฒนากระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ระหวางวนท 10 - 30 ตลาคม 2561 4.5 ทดลองใชบทเรยน Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ระหวางวนท 1 พฤศจกายน2561 - 15 มนาคม 2562 4.6 รวบรวมขอมลหลงการทดลอง เพอน ามาวเคราะหดวยวธการทางสถต 16 - 30 มนาคม 2562 4.7 สรปผลและรายงานวจย 1-30 เมษายน 2562

5. สถานทด าเนนการวจย สถานทด าเนนการวจย ไดแก กลมการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 อ าเภอเมอง จงหวดตรง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 13

นยามศพท ในการวจยครงนผวจยไดใชค าศพทบางค า มความหมาย ดงน 1. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน หมายถง หลกสตรสถานศกษาทใชในการจดการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 พทธศกราช 2561 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ซงไดพฒนาจากหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวเชยรมาต 3 ทใชกบนกเรยนการศกษาปกต โดยใหครทกกลมสาระการเรยนรรวมกนจดท าขนเพอใหเหมาะสมกบนกเรยนเรยนการศกษาทางเลอก 2. กระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online หมายถง การจดการเรยนรออนไลนแบบสองทาง (Two Way Communication) ของครใน 8 กลมสาระการเรยนร รวมทงกจกรรมพฒนาผเรยน ตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 พทธศกราช 2561 ทนกเรยนสามารถเรยนรไดตลอดเวลา ในหองเรยน Obeclms มขนตอน ดงน 1) เขาส ระบบดวยชอและรหสผานทไดรบเพอท าการ Login เขาสหองเรยน 2) ปฏบตกจกรรมการเรยนรในบทเรยนแบบโมดล (Module) ไปตามล าดบ ซงมองคประกอบ ไดแก แนวทางการเรยน บทเรยน แบบฝกหด และภาระงานทเนนการลงมอปฏบต (Active Learning) และสอสารโตตอบกบครประจ ารายวชาได

8

3) สงงานตามทในบทเรยนก าหนดหรอ ทไดรบมอบหมายผานระบบออนไลน 4) ท าแบบทดสอบปลายภาค ในโปรแกรม Exam Online โดยมครท าหนาทเปนทปรกษา ดแลใหความชวยเหลอในการเรยนรของนกเรยน ตรวจงาน ใหขอมลยอนกลบเพอการพฒนา ตดตามความกาวหนาทางการเรยนอยางตอเนอง และวดผลประเมนผลการเรยนรเพอการตดสนผลการเรยน 3. ผลการประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน หมายถง ผลการประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ปการศกษา 2561 ไดแก ผลการตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอกพทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ผลการประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 และผลการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561ของคร 4. ผลการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online หมายถง ผลท เกดจากกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน จากการเรยนในรายวชาทง 8 กลมสาระการเรยนร 5. คร หมายถง ครทกคน ทสอนระดบชนมธยมศกษา ปท 2 -6 กลมการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 จ านวน 18 คน ซงใชประชากรเปนกลมเปาหมายในการวจยครงน ท าหนาทพฒนาปรบปรงหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน จดท าโครงสรางหนวยการเรยนร จดกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online และเปนครทปรกษาประจ ากลมนกเรยน 6. นกเรยนการศกษาทางเลอก หมายถง นกเรยนการศกษาทางเลอก ชนมธยมศกษาปท 2–6 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ทกคน ซงเปนนกเรยนทไมเขาชนเรยนตามปกต จ านวน 92 คน ไดเรยน ตามหลกสตรถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ดวยกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ในปการศกษา 2561 7. ความพงพอใจของผเกยวของ หมายถง ความพงพอใจตอการใชหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มผทเกยวของ ไดแก ผปกครอง ครโรงเรยนวเชยรมาต 3 ทไมใชครการศกษาทางเลอก และคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยนวเชยรมาต 3 8. การศกษาทางเลอก (Alternative Education) หมายถง แนวคดการจดการศกษา ในเชงอดมคต เพอแสดงคณลกษณะของรปแบบการศกษาทไมใชการศกษาแบบเดม ในทนเปนการจดการศกษาในโรงเรยนแบบกาวหนา (Progressive Education) ซงโรงเรยนวเชยรมาต 3 ไดจดคขนาดกบการศกษาปกตของโรงเรยน โดยใชหลกสตรทไดพฒนาปรบปรงมาจากหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ทใชกบการศกษาปกต แตมรปแบบการจดการเรยนรทแตกตางกน 9. สภาพปญหา หมายถง สภาพความจ าเปนของนกเรยนทมาสมครเขาเรยนระบบการศกษาทางเลอก สภาพการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 10. ความตองการ หมายถง ความตองการของนกเรยนและผปกครองในการเขามาเรยนระบบการศกษาทางเลอก และความตองการในการบรหารจดการเพอการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

9

บทท 2

เอกสารทเกยวของกบงานวจย

รายงานผลการศกษาการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ผวจย ไดรวบรวมเอกสารทเกยวของ ดงน

1. แนวโนมทศทางการจดการศกษาไทยในอนาคต 2. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต ทเกยวของกบการศกษาทางเลอก 3. การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน 4. การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานส าหรบการศกษาทางเลอก 5. การพฒนากระบวนการจดการเรยนร 6. หลกการ ทฤษฎทเกยวกบนวตกรรมการเรยนรและเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา 7. แนวคดทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจ 8. งานวจยทเกยวของ

1. แนวโนมทศทางการจดการศกษาไทยในอนาคต

ทศทางการศกษาไทย ในยค 4.0 คณะกรรมการจดท ายทธศาสตรชาตส านกงานเลขาธการนายกรฐมนตร, 2560 (อางถงใน นสตระดบปรญญาโท รนท 7 สาขาบรหารจดการศกษา วทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา. 2560 : ออนไลน) ในอนาคต 20 ป ขางหนา (พ.ศ.2560-2579) สภาพแวดลอมทงภายในและนอกประเทศ มแนวโนมจะเปลยนแปลงอยางรวดเรว รนแรง และฉบพลนในหลากหลายมต รฐบาลปจจบนไดก าหนดยทธศาสตรชาต 20 ป มกรอบแนวทางทส าคญในการพฒนาประเทศโดยตองประสานความรวมมอจากทกฝาย ประกอบไปดวย ความมนคง การสรางความสามารถในการแขงขน การพฒนา และเสรมสรางศกยภาพคน การสรางโอกาสความเสมอภาค และความเทาเทยมกนในสงคม การสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม การปรบสมดลและพฒนาระบบบรหารจดการภาครฐ และก าหนดเปนนโยบายหลก คอ Model Thailand 4.0 จากการเปลยนแปลงแนวนโยบายในการพฒนาประเทศใหสอดรบกบสถานการณยคปจจบน ท าใหสงผลกระทบตอทกวงวชาชพ โดยเฉพาะสถาบน การศกษา ซงมหนาทเปนแหลงใหความรและผลตบคลากรใหตรงกบความตองการของสงคม ทงระดบโลก ระดบประเทศ ระดบภมภาค ระดบทองถน และระดบชมชน ดงนน ทศทางใหมในการพฒนาการศกษายคไทยแลนด 4.0 จงเปนโจทยส าคญส าหรบการจดการศกษา และจ าเปนอยางยงทจะตองมการด าเนน การพฒนาการจดการศกษาทมประสทธภาพ พรอมรบกบความทาทายความเปลยนแปลงทเกดขน ทวศกด จนดานรกษ. (2560 : ออนไลน) การพฒนาประเทศใหยงยนตามแนวทาง ไทยแลนด 4.0 ไดนน ตองจดการศกษาใหสอดคลองกบยคไทยแลนด 4.0 ซงยคการศกษาไทยแลนด 4.0 เปน

10

การจดการเรยนการสอนทสอนใหผเรยนสามารถน าองคความรทมอยทกหนทกแหงบนโลกน มาบรณาการ เชงสรางสรรค เพอพฒนานวตกรรมตาง ๆ มาตอบสนองความตองการของสงคม กมล รอดคลาย (2560 : 1) กลาวถง การปฏรปการศกษาประกอบดวยทศทางการเปลยนแปลงของโลกและสงคมไทย ยทธศาสตรชาต 20 ป ทกษะของประชากรในทศวรรษท 21 รฐธรรมนญ/แผนการศกษาแหงชาต 2560 -2579 และการศกษากบการเปลยนแปลง บรบทการเปลยนแปลงทส าคญทมผลกระทบตอประเทศไทยและภาพคนไทยในทศวรรษท 21 ไดแก 1. แนวโนมการเปลยนแปลงของโลก (Global Trend) พลวตการเปลยนแปลงโลกจากกาวผานจากทศวรรษท 20 เขาสทศวรรษท 21 และแนวโนมใหญทส าคญของโลก (Mega Trend) 2. แรงขบเคลอนในระดบภมภาค เกดจากการรวมตว รวมกลมกนทางเศรษฐกจของภมภาคตางๆ ของโลก โดยใชกรอบความรวมมอทมความส าคญใกลชดกบประเทศไทย 3. ประเดนภายในประเทศไทย (Local Issues) ประกอบดวย 2 ประเดนหลก คอ ประเดนปญหาภายในประเทศไทย (Local Issues) กบยทธศาสตรของประเทศ (Country Strategy) ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ (2561 : ฏ-ท) ใหขอเสนอแนะการจดการ ศกษาไทยใหเกดคณภาพ เชงสมรรถนะในเวทสากล เพอการยกระดบคณภาพการจดการศกษา ดงน 1. จดท าหลกสตรทมงเนนผลลพธ (Outcome-based) เพอพฒนาผเรยนใหเกดสมรรถนะทจ าเปนส าหรบการด ารงชวตทเหมาะสมในแตละชวงชน โดยการใหความส าคญกบพฤตกรรมการกระท า การปฏบตของผเรยนทผเรยนสามารถประยกตใชความรทกษะ เจตคต คานยม และคณลกษณะตาง ๆ เพอการปรบตวในชวตประจ าวนทเปลยนแปลง รวมทงครน าสมรรถนะเปนจดมงหมายหลกของการจด การเรยนการสอน และการวดประเมนผล 2. ควรพฒนาและจดท ารปแบบการเรยนรดวยกระบวนการดจทล (Digital Platform) เพอสนบสนนการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนทใชเทคโนโลยเปนเครองมอในการสรางกระบวนการเรยนรทถกตองและเหมาะสมใหแกผเรยน เพอใหครและนกเรยนเกดการเรยนรรวมกน และเพอสงเสรมพฒนาทกษะการเรยนรใหผเรยนสามารถคด วเคราะห มความคดสรางสรรค และสามารถสรางนวตกรรมได 3. ควรสงเสรมสนบสนนงบประมาณเพอการวจยและพฒนาทงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยการน า กระบวนการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอการพฒนาทรพยากรมนษยใหเปนประชากรทมคณภาพ มทกษะการคด มความรความสามารถรในเรองดจทล Digital Literacy เพอการเรยนรตลอดชวต และสามารถประยกตใชองคความรตางๆในการแกปญหา และการคดสรางสรรคทจะสรางนวตกรรมไดในอนาคต 4. ควรพฒนาระบบการจดสรรงบประมาณเชงพนท (Area based Budgeting) และก าหนดแนวปฏบตในการใชทรพยากรรวมกน (Pool Resources) ส า หรบสถานศกษาทมขนาดและพนท ๆ แตกตางกน ใหสามารถขบเคลอนคณภาพการจดการศกษาดานคณตศาสตร วทยาศาสตร การอาน ภาษา ทกษะการคด และความรเทาทนดจทล (Digital Literacy) เพอพฒนาผเรยนใหมความเปนพลเมองในระดบสากล จตรา สขเจรญ (2562 : ออนไลน) กลาววา การจดการศกษาในทกระดบมจดมงหมายในการพฒนา ศกยภาพของคน เมอประเทศไทยกาวเขาส “ไทยแลนด 4.0” สถาบนการศกษาตาง ๆ ควรมการจดการศกษาทสอดคลองกบพฤตกรรมของผเรยนทเปลยนไปและสอดคลองกบการพฒนาเศรษฐกจและ

11

สงคมของประเทศและทศทางแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560-2574 ซงประกอบดวย จดมงหมาย 3 ประการ ไดแก 1. คนไทยเปนพลเมองด มคณลกษณะและทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 และสมรรถนะ ทสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต ยทธศาสตรชาต 20 ป และยทธศาสตรประเทศไทย 4.0 2. สงคมไทยเปนสงคมแหงการเรยนร และคณธรรม จรยธรรม รรกสามคค และรวมมอผนกก าลงมงสการพฒนาประเทศอยางยงยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3. ประเทศไทยกาวขามกบดกประเทศทมรายไดปานกลางและความเหลอมล าภายในประเทศลดลงโดยขบเคลอนภายใต 7 ยทธศาสตร ไดแก 1) การพฒนาคณภาพและมาตรฐานหลกสตร การเรยนการสอน กระบวนการเรยนร การวดและประเมนผล 2) การยกระดบคณภาพมาตรฐานวชาชพคร อาจารย และบคลากรทางการศกษา 3) การผลตและพฒนาก าลงคน การวจย และนวตกรรมรองรบความตองการของตลาดงานและเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ 4) การพฒนาระบบขอมล สารสนเทศและเทคโนโลยดจตอล 5) การพฒนาคณภาพของคนทกชวงวย และการสรางสงคมแหงการเรยนร 6) การพฒนาระบบบรหารจดการและการมสวนรวมในการจดการศกษาของทกภาคสวน 7) การพฒนาระบบการเงนเพอการศกษา ดารณ บญครอง (2560 : ออนไลน) กลาววา ทศทางในการสรางเดกยคไทยแลนด 4.0 สรางเดก และเยาวชนไทยใหมความรความสามารถ และมทกษะในการประยกตใหเขาถงเทคโนโลยและนวตกรรมใหม ๆ สรางความคดของเดกและเยาวชนไปสทยากขน ซงถอวาเปนความส าเรจของ การยกระดบคณภาพการศกษาของชาต การพฒนาเดกตองพฒนาทงดานความร และทกษะการเรยนรทดทสด คอ การเรยนรจากปญหาจรงทเกดขน เรยกวาเปน Problem Based Learning การพฒนาการศกษาภายใตกรอบประเทศไทย 4.0 สศตวรรษท 21 เรมดวยการฝกใหผเรยนเกดการเรยนร ดวยตนเอง ครเปลยนจากครสอนเปนพเลยง ครฝก (Coach) การเรยนแบบบรณาการสหวชาการ เชอมโยงความรกบจนตนาการ เปลยนแปลงไปสรปธรรมใหผเรยนมทกษะทตองการ เชน การท างานรวมกน ความคดสรางสรรค และการสอสารทด ซงการจดการศกษาตองสรางความพอใจใหผเรยนและทาทายสการสรางกระบวนการเรยนรใหผเรยนอยากเรยน ปจจบนการศกษาอยในยคไทยแลนด 4.0 โดยผเรยนสามารถแสวงหาความรดวยตนเองจากสอการสอนทกรปแบบ ทงสอสงพมพและสอดจทล โดยเนนใหผเรยนมทกษะในการสบคนและใชเทคโนโลยสารสนเทศ เนองจากขอมลในปจจบนมจ านวนมาก ผ เรยนจงตองมความสามารถในการคนหา และตรวจสอบความถกตองของขอมล สมาน อศวภม (2561 : 3) สรปแนวคดและขอเสนอแนะในการจดการศกษาสการพฒนาเศรษฐกจไทยตามแนวคดไทยแลนด 4.0 เปนการเสนอทางเลอกวาหากประเทศไทยตองการพฒนาเศรษฐกจของตนตามแนวคดไทยไทยแลนด 4.0 แลวตองจดการศกษาทจะสงเสรมการคดสรางสรรคและทาใหผเรยนสามารถคดและสรางนวตกรรมใหได ซงกนาจะเปนสงทด ถาท าได โดยเฉพาะแนวคดท 8 Journal of Ratchathani Innovative Social Sciences : Vol.1 No.1 April-June 2017 จะท าให

12

ประเทศไทยกาวขามกบดกผมรายไดปานกลางไปสผมรายไดสง แตขณะเดยวกนเรากยงขาดมมมองอกดานหนงของ Value-based economy คอระบบเศรษฐกจทยดคณคาเปนส าคญ ซงเปนฐานคด ทระบบอนทเกยวของกบเศรษฐกจทงหลาย ไมวาจะเปนระบบการเงน การธนาคาร การอตสาหกรรม การบรการ การจดการ การศกษา และการเมองกตาม ระบบเหลานตองยดคณคาในสงทท า มากกวาผลก าไร หรอการเพมมลคาของการผลต หาไมแลวเรากคงตดกบดกตวใหมคอ “การมงประสทธภาพและประสทธผลของผลตภณฑดวยนวตกรรมใหม” และวนเวยนอยกบพฒนาเศรษฐกจอยางเดยวจนละเลยความเปนอยของเพอนมนษย ความสขและความหมายของชวตและการอยรวมกนของมนษยชาต การอนรกษและการจดการทรพยากรของโลก และนเวศวทยาเพอสรรพสงทอาศยโลกใบนรวมกน อนเปน ปญหาใหญทสรางขนโดยระบบเศรษฐกจทผานมา การขบเคลอนบรบทของภาครฐเขาสยคไทยแลนด 4.0 ภาคการศกษาจงเปนสวนส าคญใน การเตรยมผเรยนใหมความพรอมในการเรยนร สรางใหผเรยนเปนคนทรกทจะเรยนร มคณธรรม และสามารถอยรวมกบผอนได ซงกคอเปนการสรางผเรยนใหมทกษะในศตวรรษท 21 การศกษาจงตองเรงด าเนนการปฏรปการเรยนรใหกบเดกไทย อยางเปนรปธรรมในหลายดาน เชน การพฒนาทกษะเพอการตดตอสอสาร การแลกเปลยนความร การประสานความรวมมอ และการคาขาย ในขณะเดยวกนเดกไทยในอนาคตกตองคงไวซงวฒนธรรมของไทยทดงาม ควบคกบการเรยนรศาสตรใหม ๆ ทมความทนสมยดวยเชนกน (ธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป. 2559 : ออนไลน) ดารณ บญครอง (2560 : 9-11) ไดใหขอเสนอแนะส าหรบการจดการศกษาของไทยวา จดการศกษา เพอการพฒนาทรพยากรมนษยใหมคณภาพรวมทงความสามารถ ในการแขงขนดานการศกษาของไทยในสงคมยคขาวสารหรอยคดจทล ระบบการศกษาจะตองตงรบและวางแผนการผลตและพฒนาทรพยากรมนษยใหสามารถอย ไดในสงคมไทยและสงคมโลกอยางมคณภาพ จงมขอเสนอแนะเพอพฒนาการศกษาของไทยใหมสมรรถนะดานการศกษาสงขนในเวทสากล ดงน 1. ควรขบเคลอนการปฏรปการศกษาอยางจรงจงและตอเนอง ใหมการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนการสอนโดยใชวทยาศาสตรเปนฐานในการเรยนร ใหสอดคลองกบบรบทของประเทศไทย โดยน าสมรรถนะในศตวรรษท 21 เปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรกระบวนการจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผลการเรยนร โดยใชเทคโนโลยเปนเครองมอในการจดการเรยนการสอน และการเรยนรของเดกเพอพฒนาใหผเรยนมกระบวนการคดวเคราะห มทกษะทางภาษา การอาน การคด การค านวณไดตอไป 2. ควรปรบปรงระบบการผลตและพฒนาคร ทงในเชงคณภาพและปรมาณเนองจากครเปนหวใจส าคญของการตอบโจทยปญหาคณภาพการศกษา รวมทงการแกไขปญหาอตราครตอนกเรยนระดบมธยม ศกษาทประเทศไทยอยในระดบต าดวย 3. ควรก าหนดทศทางการผลตและพฒนาก าลงคน ใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน และควรก าหนดหลกสตรรวมกบสถานประกอบการและหนวยงานทเกยวของ เพอเนนหลกสตรทตอบสนองทงเศรษฐกจหลกของประเทศ และเศรษฐกจของทองถน หรออาจจะมการเปดสาขาใหมทสะทอนถงความตองการในอนาคตรวมถง การพฒนาสมรรถนะของแรงงาน ทงทกษะดานภาษา ดานเทคโนโลยสารสนเทศเพอรองรบ การเปลยนแปลงในโลกยคปจจบน

13

4. ควรมการพฒนาระบบฐานขอมล เพอการจดท าตวชวดดานการศกษาทสะทอนการเขาถงโอกาสทางการศกษา ความเทาเทยม คณภาพ ประสทธภาพ และการตอบโจทยบรบททเปลยนแปลงทมความสอดคลองกบบรบทของประเทศไทยสามารถตอบโจทย การพฒนาการศกษาของประเทศ และสามารถแกไขปญหาการศกษาไดตรงตามตวชวด สะทอนปญหาทเกดขนไดอยางชดเจน 5. ควรก าหนดทศทางและเปาหมายการศกษาเพอสงเสรมการมสวนรวม ในการเพมประสทธภาพการจดการศกษาทเหมาะสมส าหรบประเทศไทยโดยน ารปแบบความเปนหนสวนการศกษาระหวางภาครฐกบเอกชน (Public – Private Partnerships in Education in Thailand) มาใชเปนแนวทางใหภาครฐกบเอกชนไดรวมมอกนท างานเพอการพฒนาการศกษาของประเทศ ดวยการมหนวยประสาน (Delivery Unit) เปนหนวยด าเนนงานสรางความเขาใจ และประสานความตองการระหวางภาครฐ - ภาครฐ ภาครฐ - ภาคเอกชน และเอกชน-เอกชน เพอสงเสรมใหเกดความเขาใจรวมกนถงเปาหมายของการศกษาไทย และเลงเหนถงความส าคญ และคณคาของ การเปนหนสวนการศกษาทจะรวมกนพฒนาไปสความส าเรจของเปาหมาย การศกษาชาตตอไป 6. ควรเพมประสทธภาพการจดสรรการลงทนทางการศกษา โดยมการบรหารจดการศกษาทเปนธรรมและมความโปรงใส เนองจากปญหาคอรปชนในภาครฐเปนตว ฉดรงอนดบความสามารถของไทยท าใหงบประมาณไมถงผเรยน และสงผลตอคณภาพ การศกษา 7. ควรสงเสรมใหมการกระจายอ านาจดานการศกษา โดยการเพมอสระใหสถานศกษา และสงเสรมใหเกดการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน และรฐควรปรบลดบทบาทจากการเปนผจดการศกษาไปเปนผใหบรการหรอผก ากบดแลทมหนาท สงเสรมการแขงขนทเปนธรรม เพอใหการบรหารจดการมความคลองตวมากขน 8. ควรเพมการจดสรรงบประมาณการลงทนดานการวจยและพฒนา เพอสรางนวตกรรมการเรยนรทเหมาะสมกบการเปลยนแปลงทจะเกดขน เพอมงสความมนคง มงคง ยงยน เปนการปฏรปประเทศไปสยคไทยแลนด 4.0 9. ควรสงเสรมการจดการศกษาส าหรบผสงอาย เพอเตรยมรองรบการเพมขนของผสงอายในอนาคตโดยการจดตง “ศนยการศกษาเรยนรส าหรบผสงอายในชมชน”เพอสงเสรมใหผสงอายสามารถดแลสขภาพตนเองไดเทาทจ าเปน พฒนาจตใจ ใชเวลาวางใหเปนประโยชน สามารถใชทกษะเทคโนโลยการสอสารทจ าเปน และสามารถใชชวตอยางมความสข จากแนวทางดงกลาวชใหเหนวาประเทศไทยตองเรงพฒนาอยางยงจงในทกดาน ทงดานผสอน ผเรยน สอทใช การพฒนาการจดการเรยนการสอน การลงทนดานการศกษาและการวจย การพฒนาระบบฐานขอมล และการกระจายอ านาจดานการจดการศกษา ซงจะตองด าเนนการปฏรปอยางตอเนอง และตองก าหนดตวชวดความส าเรจทชดเจน

ดงนนแนวทางการจดการศกษาของไทยเพอขบเคลอนสยคไทยแลนด 4.0 จงตองสงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา เพอเพมขดความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบยคสมยและความตองการของตลาด สอดคลองกบยทธศาสตรท 5 สงเสรมและพฒนาเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา ผเรยน สถานศกษาและหนวยงานทางการศกษาทกระดบทก

14

ประเภท การศกษาเขาถงทรพยากร และระบบเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศอยางทวถงและมประสทธภาพ มองคความรเทคโนโลยเพอการศกษาเพอเพมผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน รวมทงมศนยกลางในการจดเกบรวบรวมสอการเรยนการสอนแบบดจทลททนสมย และระบบฐานขอมลกลางทางการศกษาของประเทศทถกตองและเปนปจจบน สรปไดวา สภาพแวดลอมทงภายในและนอกประเทศมแนวโนมจะเปลยนแปลงอยางรวดเรว รนแรง และฉบพลนในหลากหลายมต รฐบาลปจจบนไดก าหนดยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ.2560-2579) และก าหนดเปนนโยบายหลก คอ Model Thailand 4.0 โดยทศทางใหมในการพฒนาการศกษาไทยแลนดยค 4.0 จงเปนทจะตองมการด าเนนการพฒนาการจดการศกษาทมประสทธภาพ สงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา พรอมรบกบความทาทายและความเปลยนแปลงทเกดขน โดยการจดการศกษาในทกระดบมจดมงหมายในการพฒนาศกยภาพของคน ให 1) คนไทยเปนพลเมองด มคณลกษณะและทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 ใชเทคโนโลยสมยใหมเปนเครองมอ การกระตนการเรยนร และการสอสารทด มงเนนใหผเรยนสรางสรรคนวตกรรมและการวจยดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอเพมขดความสามารถแขงขนของประเทศ 2) ใหเปนบคคลใฝเรยนร มคณธรรม จรยธรรม คงไวซงวฒนธรรมของไทยทดงาม รรกสามคค และรวมมอผนกก าลงมงสการพฒนา ประเทศอยางยงยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 3) พฒนาองคความรและการมงเขาสอาชพ ใหมรายไดสงขน และลดความเหลอมล าของคนภายในประเทศ

7.2 การขบเคลอนการจดการศกษาศกษาไทยไปสแนวโนมในอนาคต มาตรฐานการศกษาของชาต พ.ศ. 2561 ส านกเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ (2561 : 1) กลาววา มาตรฐานการศกษาของชาต พ.ศ.2561 จดท าขนใหสอดคลองกบรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 3) พ.ศ.2553 ยทธศาสตรชาต (พ.ศ. 2561 -2580) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560 - 2564) แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560– 2579 เปนขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะคณภาพทพงประสงคของคนไทย เพอใหสถานศกษาทกแหงยดเปนกรอบส าหรบสรางคนไทย 4.0 ทแตกตางตามบรบทของทองถนและของสถานศกษา ในการประชมคณะรฐมนตร เมอวนท 2 ตลาคม 2561 คณะรฐมนตรไดมมตให ความเหนชอบมาตรฐานการศกษาของชาต พ.ศ.2561 และใหทกกระทรวงและหนวยงานทเกยวของกบการจดการศกษาน ามาตรฐานการศกษาของชาต พ.ศ.2561 ไปเปนกรอบในการก าหนดมาตรฐานการศกษาและหลกสตรการศกษาในแตละระดบและประเภทการศกษา การสงเสรมก ากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพการศกษา

เปาหมายของมาตรฐานการศกษาของชาต มาตรฐานการศกษาของชาต มจดมงหมายเพอใหสถานศกษาทกแหง ยดเปนแนวทางส าหรบการพฒนาผเรยนไปสผลลพธทพงประสงคของการศกษา หมายถง คณลกษณะของคนไทยยคไทยแลนด 4.0 ทตอบสนอง วสยทศนการพฒนาประเทศส ความมนคง มงคง ยงยน และใหหนวยงานตนสงกดใชเปนเปาหมายในการจดการศกษา ในรปของผลลพธทพงประสงคของการศกษา เพอให

15

สถานศกษาและหนวยงานทเกยวของในการจดการศกษา ใชเปนแนวทางในการจดการศกษาและจดท ามาตรฐานการศกษาขนต าทจ าเปนของแตละระดบและประเภทการศกษา เพอใหเกดคณลกษณะทพงประสงคขนกบผเรยนทงในระหวางทก าลงศกษาและเพอวางรากฐานใหผเรยนในระหวางทก าลงศกษาเพอใหเกดคณลกษณะทพงประสงคหลงจากส าเรจการศกษา ซงถอเปน “คณลกษณะของคนไทย 4.0” ทสามารถสราง ความมนคง มงคง และยงยน ใหกบประเทศ เปาหมายส าคญของมาตรฐานการศกษาของชาตในรปของผลลพธทพงประสงคของการศกษาคอ การใหอสระสถานศกษาในการจดการศกษาใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษาและตามความถนดของผ เรยน ทสอดรบกบกฎกระทรวง การประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2561 มาตรฐานการศกษาชาต พ.ศ.2561 มาตรฐานการศกษาชาต พ.ศ.2561 มงพฒนาคนใหเปนบคคลทมคณลกษณะ 3 ดาน โดยเปนคณลกษณะขนต าดงตอไปน 1. ผเรยน เปนผมความเพยร ใฝเรยนร และมทกษะการเรยนรตลอดชวตเพอกาวทนโลกยคดจทลและโลกในอนาคต และมสมรรถนะ (Competency) ทเกดจากความร ความรอบรดานตาง ๆ มสนทรยะ อนรกษและประยกตใชภมปญญาไทย มทกษะชวตเพอสรางงานหรอสมมาอาชพ บนพนฐานของความพอเพยงความมนคงในชวต และคณภาพชวตทด ตอตนเอง ครอบครวและสงคม 2. ผรวมสรางสรรคนวตกรรม เปนผมทกษะทางปญญา ทกษะศตวรรษท 21 ความฉลาด ดจทล (Digital intelligence) ทกษะการคดสรางสรรคทกษะขามวฒนธรรม สมรรถนะการบรณาการขามศาสตรและมคณลกษณะของความเปนผประกอบการ เพอรวมสรางสรรคและพฒนานวตกรรมทางเทคโนโลยหรอสงคม เพมโอกาสและมลคาใหกบตนเองและสงคม 3. พลเมองทเขมแขง เปนผมความรกชาต รกทองถน รถกผด มจตส านกเปนพลเมอง ไทย และพลโลก มจตอาสา มอดมการณและมสวนรวมในการพฒนาชาต บนหลกการประชาธปไตย ความยตธรรมความเทาเทยม เสมอภาค เพอการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทยงยน และการอยรวมกนในสงคมไทยและประชาคมโลกอยางสนต โดยผลลพธทพงประสงค 3 ดาน ทเหมาะสมตามชวงวย ทมความตอเนอง เชอมโยงและสะสมตงแตระดบการศกษาปฐมวยการศกษาขนพน ฐานการอาชวศกษา จนถงระดบอดมศกษา 1. สถานศกษาแตละระดบและประเภทการศกษา สามารถจดการศกษาใหเหมาะสมตามอตลกษณของตนเอง สอดคลองกบสภาพบรบท และตอบสนองความตองการของทองถน ชมชนสงคม และยทธศาสตรการพฒนาประเทศ 2. สถานศกษาจดการศกษาโดยยดหลกการมสวนรวมของทกภาคสวน การมเครอขายความรวมมอ การสรางชมชนการเรยนรทางวชาชพ หรอองคกรแหงการเรยนร 3. สถานศกษามการพฒนาผบรหาร คร คณาจารย บคลากรทางการศกษาทมสมรรถนะทางวชาชพในการจดการเรยนรทเหมาะสมกบโลกยคดจทลและโลกอนาคต 4. สถานศกษาวางระบบการประกนคณภาพการศกษา ดานคณภาพผบรหารและครอาจารย ความเหมาะสมของหลกสตร การจดการเรยนการสอน สอเทคโนโลย ทรพยากรการเรยนร และการประเมนผลการเรยนการสอน โดยมการก ากบตดตามและประเมนผลเพอพฒนาคณภาพการศกษาใหเปนไปตามมาตรฐานการศกษาอยางเปนระบบและตอเนอง มธรรมาภบาลและความรบผดชอบทตรวจสอบได

16

พาสนา จลรตน (2561 : 4) อธบายวา สถาบนการศกษา และครผสอนควรตองจดการศกษา จดการเรยนรไปในทศทางเชงสรางสรรคมากยงขน โดยการพฒนาผเรยนใหมความรความสามารถ มทกษะในการประยกตใชเทคโนโลยและสรางนวตกรรมใหม ๆ ได เมอใดทผเรยนมความสขและสนกกบการเรยนร และคดวาสงใดยงยากสงนนยงทาทาย นนแสดงวาการยกระดบคณภาพการศกษาของชาตประสบความส าเรจแลว 1) การเตรยมหลกสตร สถานศกษาทกระดบจ าเปนตองไดรบการปฏรป เพอใหสอดคลองกบบรบทของโลกทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว การศกษาหรอหลกสตรในยคไทยแลนด 4.0 ควรมเปาหมายหลกเพอผลผลตโดยครตองฝกใหผเรยนใชทกษะการคดมากกวาการใชความจ า ไมเนนการสอบเพอใหไดคะแนนสง ๆ ครผสอนควรเลกการบรรยายเปนส าคญ แตควรใหผเรยนไดคดวเคราะหและใชสถานการณปญหาเปนฐานในการเรยนร (Problem Base Learning) และใชการเรยนรเชงรก (Active Learning) การจดการเรยนรทกวชาควรตองเปนไปในทานองเดยวกน โดยมความทนสมย ไมก าหนดรปแบบการเรยนรทตายตว แตควรมความยดหยน สามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสมตาม ความถนดของผเรยนและสถานการณตาง ๆ มกระบวนการเรยนรแบบตอเนอง และผเรยนทกคนตองรวมมอกนในการเรยนร โรงเรยนแตละแหงควรตองเทาเทยมกน ไมวาจะเปนสอ อปกรณ ครผสอน และอาคารสถานท 2) บทบาทของครผสอนในยคไทยแลนด 4.0 ครควรเปนผทมบทบาทในการหลอหลอมใหเกดทกษะทส าคญแกผเรยนอยางตอเนอง ครผสอนจงมหนาทเปน “ผอานวยความสะดวกในการเรยนร หรอเรยกวา กระบวนกร (Facilitator)” มากกวาซงบทบาทส าคญของครผสอนในยค 4.0 คอ ครมหนาทวางแผนการจดการเรยนร ออกแบบกจกรรมการเรยนร และเตรยมสออปกรณการเรยนรใหมความเหมาะสมกบวยและเนอหาทเรยน 3) ทกษะทส าคญสาหรบผเรยนในยคไทยแลนด 4.0 ทกษะทจาเปนส าหรบการรบมอตอการเปลยนแปลงของโลกและสงคมในอนาคต ซงทกษะทส าคญเหลาน ไดแก 3.1) ทกษะการคดเชงบรหาร (Executive Function Skills) ซงเปนทกษะทางสมองทเดกใชควบคมอารมณ ความคด และการกระท ากจกรรมตาง ๆ เพอก ากบตนเองใหสามารถท างานจนประสบความส าเรจตามเปาหมายทตงไว 3.2) ทกษะการใช Internet (Internet Skills) Internet เปนเครองมอส าคญส าหรบ การคนควาหาความร โดยเฉพาะในปจจบน เราคงปฏเสธไมไดวา Internet มประโยชนและจ าเปนอยางยงตอการเตรยมความพรอมใหกบเดกหรอผเรยนกาวเขาสยคไทยแลนด 4.0 เดกในปจจบนจะอยกบ Internet เกอบตลอดเวลา 3.3) ทกษะการคดวเคราะห (Analytical Thinking Skills) ควรมการสรางคนใหมทกษะ ในศตวรรษท 21 โดยเนนทกษะในการคดวเคราะหเปนหลก เพราะบคคลทรจกคดวเคราะหจะเปน ทตองการของตลาดแรงงาน การคดวเคราะหเปนรากฐานส าคญของการเรยนรและการด าเนนชวตและเปนพนฐานของการคดทงมวล

17

3.4) ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking Skills) เปนความสามารถทาง การคดทชวยใหบคคลไตรตรอง พจารณาประเมนขอมลและสงตาง ๆ อยางรอบดาน รทมาทไป เขาใจเหตและผล ซงจะชวยลดความผดพลาดในการตดสนใจได 3.5) ทกษะการแกปญหา (Problem Solving Skills) ทกษะการแกปญหาเปนทกษะ ทมความส าคญยง ประเทศชาตจะไมสามารถพฒนาหรอสรางนวตกรรมของตนขนมาได 3.6) ทกษะความคดสรางสรรค (Creative Thinking Skills) ความคดสรางสรรค เปนความสามารถทางสมองระดบสงทคดไดกวางไกล หลายทศทาง หลายแงมม หรอทเรยกวาลกษณะการคดแบบอเนกนย (divergent thinking) ประกอบดวยความคดยอย ๆ 4 องคประกอบ ไดแก ความคดรเรม ความคดคลองแคลว ความคดยดหยน และความคดละเอยดลออ 3.7) ทกษะการสรางสมพนธภาพระหวางบคคล (Interpersonal Relationship Skills) การเตรยมความพรอมใหผเรยนมทกษะการสรางสมพนธภาพระหวางบคคลกมความส าคญไมยงหยอนไปกวาทกษะดานอน ๆ เพอทจะสามารถตอบสนองความตองการของสงคมและทางานรวมกนในสงคมได 3.8) ทกษะดานภาษาองกฤษ (English skills) ภาษาองกฤษเปนหวใจส าคญในการสอสารกบนานาชาต ไมวาจะเปนการตดตอสอสาร การคาขาย และการแลกเปลยนเรยนร ฯลฯ ในยค Thailand4.0 ความสามารถในการใชภาษาองกฤษ (English Proficiency) จงนบวาเปนสงจ าเปนอยางยง 3.9) ทกษะดานคณตศาสตร (Mathematics Skills) ความสามารถทางคณตศาสตรเปนทกษะพนฐานท จ า เปนในการสรางองคความร และศกษาหาความร ในสาขาวทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร เทคโนโลย และสงคมศาสตร จากการประเมนผลนานาชาต (PISA = Programmed for International Student Assessment) 3.10) ทกษะดานจตสาธารณะ (Public Mind Skills) การเปลยนแปลงดานตาง ๆ เกดขนอยางรวดเรวโดยเฉพาะความกาวหนาทางดานเทคโนโลย ซงกระแสความเจรญอยางรวดเรวนจะสง ผลกระทบตอการด าเนนชวตของคนในสงคมไทย ในบรบทของการศกษา ครผสอนควรสรางจตสาธารณะใหเกดแกผเรยนมจตส านกทดในการตระหนกถงหนาท ความรบผดชอบตอสาธารณะมากกวาตนเอง ดารณ บญครอง (2560 : 14) อธบายวา แนวทางการด าเนนงานทส าคญในการขบเคลอนการจดการศกษาสยคไทยแลนด 4.0 ดานหลกสตร กระบวนการจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผล มดงน 1.1 ก าหนดมาตรฐานหลกสตรตามระดบชวงชน และมาตรฐานสมรรถนะวชาชพทสอดคลองกบความตองการของสถานศกษาและสถานประกอบการ เพอการจดกระบวนการเรยนการสอนของสถานศกษาและการฝกปฏบตในสถานประกอบการ 1.2 วจยและพฒนาหลกสตรเพอใหเกดระบบหลกสตรและกระบวนการการจดการเรยนร องคความรและฐานขอมลทเกดขนจากการศกษา โดยพฒนาระบบคดแกปญหาและความคดเชงสรางสรรคใหผเรยน เพอใหเกดคณภาพในองคความรและทกษะตาง ๆสอดคลองในแนวทางเดยวกบการพฒนาของประเทศอน ๆ ทใช OECD-PISA ก าหนดไวเปนหลกสตรสากล 1.3 จดหลกสตรการเรยนรภาษาองกฤษอยางเขมขน ตามขอตกลงของ AEC เพอรองรบการท างานของอาเซยนไดตามขอตกลงฯ และสามารถน าไปตอยอดคนควาหาความรเพมเตมเปนภาษาทางคอมพวเตอรและเทคโนโลย

18

1.4 จดใหมหนวยงานกลางท าหนาทวจย พฒนา และจดท าหลกสตรการศกษาหนงสอเรยน หรอต าราเรยนทเปนแกนกลางตามหลกสตรและมาตรฐานกลาง รวมทงจดท าคมอการประเมนผลตามหลกสตรการศกษา 1.5 จดท าแผนการวจยและพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรทงระยะสน ระยะกลาง และระยะยาวอยางเปนระบบ และสามารถน าไปปรบปรงเปลยนแปลงใหทนตอเหตการณและสถานการณของสงคมโลก 1.6 ปรบปรงหลกสตรและการจดการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบผเรยนแตละชวงวย ทกษะการด ารงชวต และบรบทของสภาพภมประเทศอยางเหมาะสม 1.7 ลดวชาเรยนในชนเรยนและบรณาการวชาเรยน เพอผเรยนมเวลาพฒนาทกษะการเรยนรนอกหองเรยน ใหเหมาะสมกบผเรยนแตละระดบชวงชน สงเสรมการพฒนาการด าเนนชวตและจตอาสาตอการพฒนาชมชน และประเทศชาต และจดกจกรรมสงเสรมทกษะผเรยนใหสอคลองกบนโยบาย การปรบลดเวลาเรยนในชนเรยน รวมทงจดการเรยนรโดยบรณาการวชาประวตศาสตร หนาทพลเมอง ศลธรรมในทกกลมสาระการเรยนร 1.8 น าเทคนควธการแจกรปสะกดค า มาใชในกระบวนการจดการเรยนการสอนระดบประถมศกษา อยางเขมขน เพอแกปญหาเดกนกเรยนอานหนงสอไมออก เขยนหนงสอไมได 1.9 ปรบเปลยนวธการเรยนการสอนจากการบอกเลาโดยคร มาเปนกระบวนการออกแบบวธการเรยนรทหลากหลาย เหมาะสมกบศกยภาพผเรยน เพอเกดกระบวนการคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน วพากษวจารณเปนอยางสรางสรรค 1.10 น ารองและขยายผลการจดการเรยนการสอนโรงเรยนตนแบบในพนททนกเรยนสวนใหญมคะแนนทดสอบทางการศกษาขนพนฐาน (O-Net) อยในระดบด ไปยงโรงเรยนทอยในบรเวณใกลเคยง 1.11 พฒนาระบบการวดและประเมนผลการเรยนรของผ เรยน ทงท ไดจากการเรยนร ในระบบการศกษา การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย รวมทงประสบการณจากการท างาน เพอยกระดบคณวฒของผเรยนภายใตกรอบคณวฒแหงชาต 1.12 พฒนาระบบคลงขอสอบเพอการทดสอบวดผลการเรยนรดานทกษะความรความสามารถของผเรยน 1.13 พฒนาต าราภมปญญาทองถน ต าราพหวฒนธรรมทมมตการเรยนร เชงบรณาการ (Blended Based Learning) ทท าใหผเรยนสามารถพฒนาทกษะชวตของตนเอง เชอมโยงกบภมปญญาและภมสงคมได 1.14 สนบสนนหนงสอเรยนอเลกทรอนกส (e-Book) และหนจ าลอง สอสงพมพอน ๆ (e-Journal) รวมทงเอกสารและสออเลกทรอนกสเพอการเรยนร เชงสรางสรรค (Life Long Learning) เชอมโยงกบการศกษา ทกระดบตงแตระดบปฐมวย 1.15 สงเสรม สนบสนนการจดการศกษาเพอใหความร สรางความตระหนกในเรองประวตศาสตร ของชาต การอนรกษศลปะ วฒนธรรม ประเพณดงามของไทย

การสงเสรมและพฒนาเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา ผเรยน สถานศกษาและหนวยงานทางการศกษาทกระดบทกประเภท การศกษาเขาถง

ทรพยากร และระบบเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศอยางทวถง และมประสทธภาพ มองคความร

19

เทคโนโลยเพอการศกษาเพอเพมผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน รวมทงมศนยกลางในการจดเกบรวบรวมสอการเรยนการสอนแบบดจทลททนสมย และระบบฐานขอมลกลางทางการศกษาของประเทศทถกตองและเปนปจจบน โดยมกลยทธ ดงน

1. พฒนาระบบเครอขายเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาและการบรหารจดการททนสมย และไมซ าซอน ใหผรบบรการสามารถเขาถงไดอยางทวถงและมประสทธภาพทงระบบใหครอบคลมทวทกพนท โดยการจดการฐานขอมลดวยระบบ Cloud computing ทมมาตรฐานจดเกบน าเขาและแจกจาย Content และ Courseware เดยวกน

2. พฒนากระบวนการจดท าระบบฐานขอมลกลางทางการศกษาของประเทศระบบการรายงานของฐานขอมลโดยเชอมโยงฐานขอมลการศกษาทกระดบ/ประเภทการศกษา ใหเปนเอกภาพเปนปจจบน และมมาตรฐานเดยวกน

3. ผลตและพฒนาโปรแกรมประยกตหรอสอการเรยนรอเลกทรอนกสใหผเรยนสถานศกษาและหนวยงานทางการศกษาทกระดบ/ประเภทการศกษา น ามาใชเพมคณภาพการเรยนรอยางเปนระบบ

4. สงเสรมพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกลผานดาวเทยม (DLIT, DLTV) ทสงออกอากาศในระบบ Satellite TV และ IPTV ทมประสทธภาพสงและสนบสนนทรพยากรใหโรงเรยนทขาดแคลนไดรบอปกรณเครองมอ Hardware และSoftware ททนสมยมารองรบการศกษาทางไกล

5. จดหาอปกรณ/ทรพยากรพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศใหกบผเรยนอยางเพยงพอทวถง และเหมาะสมกบการแสวงหาความรดวยตวเองอยางตอเนอง มนตร แยมกสกร (อางถงใน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2561 : 10) กลาวถง กระบวนการพฒนาเพอปรบเปลยนรปแบบ ใหครจดการเรยนรเพอใหผเรยนเกดทกษะของศตวรรษท ๒๑ ดวยกระบวนการพฒนา ดงน 1. การพฒนาคร คณภาพของระบบการศกษาจะไมสามารถอยสงกวาคณภาพของคร (The quality of an education system cannot exceed the quality of its teachers) 2. การพฒนาการสอน แนวทางเดยวทสามารถพฒนาผลการเรยนร คอ การพฒนาการสอน (The only way to improve outcomes is to improve instruction) 3. การพฒนากระบวนการเรยนร ระบบทดตองท าใหเดกทกคนประสบผลส าเรจในการเรยนร (High performance requires every child to succeed) 4. การพฒนาการบรหารจดการ ครใหญเปนผมความส าคญในการผลกดนการเรยนการสอน (Great leadership at school level is a key enabling factor) สรปไดวา การขบเคลอนการจดการศกษาศกษาไทยไปสแนวโนมในอนาคตไทยแลนด 4.0 มาตรฐานการศกษาของชาต พ.ศ.2561 ทสอดคลองตาม แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560– 2579 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560 - 2564) และยทธศาสตรชาต (พ.ศ. 2561 -2580) มจดมงหมาย เนนพฒนาผเรยนไปสผลลพธทพงประสงคของการศกษา คอ คณลกษณะของคนไทยยคไทยแลนด 4.0 ไดแก 1) ผเรยนใฝเรยนร และมทกษะการเรยนร มทกษะชวต 2) ผเรยนเปนผรวมสรางสรรคนวตกรรม มทกษะทางปญญา ทกษะศตวรรษท 21 ความฉลาดดจทล (digital intelligence) และทกษะการคดสรางสรรค 3) ผเรยนเปนพลเมองทเขมแขง เปนผมความรกชาต รกทองถน

20

รถกผด มจตส านกเปนพลเมองไทยและพลโลก และมจตอาสา โดยการจดการศกษาตองพฒนาหลกสตร ทเนนสมรรถนะวชาชพเชงสรางสรรค ทมความสอดคลองกบบรบทสถานศกษา และความเปลยนแปลงของสงคม สงเสรมการวจยพฒนากระบวนการจดการเรยนร นวตกรรมใหมๆ ครตองปรบเปลยนวธการจดการเรยนรใหทนสมย สงเสรมการพฒนาระบบสารสนเทศ และการใชเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา (Digital Platform)

2. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต ทเกยวของกบการศกษาทางเลอก

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 แกไข ครงท 2 ป พ.ศ. 2553 บทบญญต สวนทสอดคลองและสงเสรมการจดการศกษาทางเลอก ซงมหลายมาตรา มรายละเอยด ดงน ปรชญาและเปาหมายในการจดการศกษาทางเลอก 1) บทบญญตทสอดคลองกบปรชญาและเปาหมายในการจดการศกษาทางเลอก ไดแก บทบญญตในมาตรา 6 มาตรา 7 และ มาตรา 22 มาตรา 6 การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกายจตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข มาตรา 7 ในกระบวนการเรยนรตองมงปลกฝงจตส านกทถกตองเกยวกบการเมอง การปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รจกรกษาและสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และศกดศรความเปนมนษย มความภาคภมใจในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและของประเทศชาต รวมทงสงเสรมศาสนา ศลปวฒนธรรมของชาต การกฬา ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และความรอนเปนสากล ตลอดจนอนรกษทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม มความสามารถในการประกอบอาชพ รจกพงตนเอง มความรเรมสรางสรรค ใฝรและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง มาตรา 22 การจดการศกษาตองยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

สทธในการจดการศกษา 2) สทธในการจดการศกษาทางเลอกไดรบการรบรอง ทงนเพราะพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ก าหนดใหสทธของประชาชนและทกภาคสวนในสงคมทจะจดการศกษาขนพนฐานไดรบการรบรอง ดงบทบญญตในมาตรา 8 (2) และ มาตรา 12 และก าหนดใหรฐมหนาทสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของทกภาคสวนในสงคมตาม บทบญญตในมาตรา 38 มาตรา 8 (2) ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา มาตรา 12 นอกเหนอ จากรฐ เอกชน ใหบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา และองคกรปกครองสวนทองถน สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน มสทธในการจดการศกษาขนพนฐานทงนใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา 38 ในแตละเขตพนทการศกษา ใหมคณะกรรมการและสานกงานการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมเขตพนทการศกษา มอ านาจหนาทในการก ากบดแลสถานศกษาขนพนฐานและสถานศกษา

21

ระดบอดมศกษาระดบต ากวาปรญญา รวมทงพจารณาการจดตง ยบ รวมถงเลกสถานศกษา ประสาน สงเสรม และสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนทการศกษา ประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษาสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษา สงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบ การและสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลาย รวมทงการก ากบดแลหนวยงานดานศาสนา ศลปะและวฒนธรรมในเขตพนทการศกษา มาตรา 10 การจดการศกษา ตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษา ขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจายการจดการศกษาส าหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพหรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได หรอไมมผดแลหรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ

การศกษาส าหรบคนพการในวรรคสอง ใหจดตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอ านวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

การจดการศกษาส าหรบบคคลซงมความสามารถพเศษ ตองจดดวยรปแบบทเหมาะสม โดยค านงถงความสามารถของบคคลนน

แนวทางในการจดการเรยนรของการศกษาทางเลอก 3) บทบญญตทสงเสรมแนวทางในการจดการเรยนรของการศกษาทางเลอกไดแก บทบญญต ในมาตรา 23 และ 24 มาตรา 23 การจดการศกษา ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยตองเนนความส าคญ ทง ความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมะสมของแตละระดบการศกษา ในเรองตอไปน (1) ความรเรองเกยวกบตนเอง และความสมพนธของตนเองกบสงคม ไดแก ครอบครวชมชน ชาต และสงคมโลก รวมถงความรเกยวกบประวตศาสตรความเปนมาของสงคมไทยและระบบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (2) ความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงความรความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบ ารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อยางสมดลยงยน (3) ความรเกยวกบศาสนา ศลปะ วฒนธรรม การกฬา ภมปญญาไทยและการประยกตใชภมปญญา (4) ความร และทกษะดานคณตศาสตร และดานภาษา เนนการใชภาษาไทยอยางถกตอง (5) ความร และทกษะในการประกอบอาชพและการดารงชวตอยางมความสข มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดาเนนการ ดงตอไปน (1) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล (2) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกต

22

ความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา (3) จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหท าได คดเปน และท าเปน รกการอาน และเกดการใฝรอยางตอเนอง (4) จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา (5) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และ อ านวยความสะดวกเพอใหผเรยนเกดการเรยนร และมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงนผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตางๆ (6) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดา มารดา ปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ มาตรา 25 รฐตองสงเสรมการด าเนนงานและการจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบไดแก หองสมดประชาชน พพธภณฑ หอศลป สวนสตว สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ศนยการกฬาและนนทนาการ แหลง ขอมล และแหลงการเรยนรอนอยางพอเพยงและมประสทธภาพ มาตรา 26 ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรม และการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยน การสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษาใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และใหน าผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบ การพจารณาดวย มาตรา 27 ใหคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนดหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐานเพอความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต การด ารงชวต และการประกอบอาชพ ตลอดจนเพอการศกษาตอ ใหสถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดท าสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในวรรคหนง ในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต มาตรา 28 หลกสตรการศกษาระดบตางๆ รวมทงหลกสตรการศกษาส าหรบบคคลตามมาตรา 10 วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ตองมลกษณะหลากหลาย ทงน ใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบ โดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ สาระของหลกสตร ทงทเปนวชาการ และวชาชพ ตองมงพฒนาคนใหมความสมดล ทงดานความร ความคด ความสามารถ ความดงาม และความรบผดชอบตอสงคม ส าหรบหลกสตรการศกษาระดบอดมศกษา นอกจากคณลกษณะในวรรคหนง และวรรคสองแลวยงมความมงหมายเฉพาะทจะพฒนาวชาการ วชาชพชนสงและการคนควา วจย เพอพฒนาองคความรและพฒนาสงคม มาตรา 29 ใหสถานศกษารวมกบบคคล ครอบครว ชมชน องคการชมชน องคกรปกครอง สวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน สงเสรมความเขมแขงของชมชนโดยจดกระบวนการเรยนรภายในชมชน เพอใหชมชนมการจดการศกษาอบรม มการแสวงหาความร ขอมล ขาวสาร และรจกเลอกสรรภมปญญาและวทยาการตาง ๆ

23

เพอพฒนาชมชนใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการ รวมทงหาวธการสนบสนนใหม การแลกเปลยน ประสบการณการพฒนาระหวางชมชน มาตรา 30 ใหสถานศกษาพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ รวมท งการสงเสรมใหผสอนสามารถวจยเพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบการศกษา นอกจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 แลวรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ยงมบทบญญตท ก าหนดใหรฐมหนาทคมครองและสงเสรมการศกษาทางเลอกไวในมาตรา 54 บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษาไมนอยกวาสบสองปรฐจะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพ โดยไมเกบคาใชจาย การจดการศกษาอบรมขององคการวชาชพหรอเอกชน การศกษาทางเลอกของประชาชน การเรยนดวยตนเอง และการเรยนรตลอดชวต ยอมไดรบความคมครองและสงเสรมทเหมาะสมจากรฐ (รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยป. 2560 : 14-15) สรปไดวา กฎหมายทมบทบญญตสอดคลองและสงเสรมการจดการศกษาทางเลอก คอพระราช บญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มบทบญญตสอดคลองและสงเสรมการจดการศกษาทางเลอก ตงแตปรชญาและเปาหมายในการจดการศกษา ไดแก มาตรา 6,7 และ 22 สทธในการจดการศกษา ไดแก มาตรา 8,10,12 และ 38 และแนวทางในการจดการเรยนรของการศกษาทางเลอก ไดแก มาตรา 23,24,26,27,28,29 และ 30 และรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 54 บญญตใหบคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบการศกษา 3. การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน

สถานศกษามภารกจหลกในการจดการศกษาใหผเรยนไดรบการพฒนาอยางเตมตามศกยภาพสถานศกษาจงมบทบาทส าคญในการจดท าหลกสตรสถานศกษาและด าเนนการน าหลกสตรสการปฏบต ในการจดการเรยนการสอนในชนเรยนอยางมประสทธภาพ โดยตองสรางความมนใจตอผปกครอง และชมชนวา ผเรยนจะมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และเกดสมรรถนะส าคญ ตลอดจนมคณลกษณะอนพงประสงคตามทก าหนดไว ในหลกสตร เพอใหบรรลเจตนารมณดงกลาว สถานศกษาจะตองออกแบบหลกสตรใหครอบคลม สวนทเปนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ตามทกระทรวงศกษาธการไดประกาศใชเพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงคณภาพตามมาตรฐาน อนเปนความคาดหวงทก าหนดไวรวมกนในการพฒนาเยาชนทกคนในชาต นอกจากนนหลกสตรสถานศกษายงตองสอดคลองกบสภาพ ปญหา และความตองการของชมชน และทองถน เพอ พฒนาใหผเรยนเปนสมาชกทดของชมชน สามารถอย ในสงคมแวดลอมไดอยางมความสข และเกดความรก ความผกพน ในบานเกดเมองนอน มบทบาทในการรวมพฒนาชมชนในการจดการศกษาใหบรรลมรรคผลดงกลาว นอกจากสถานศกษาจะตองพฒนาหลกสตรทครอบคลมสวนส าคญดงกลาวแลว ยงตองมการบรหารจดการหลกสตรทมประสทธภาพ สถานศกษาตองมการเตรยมวางแผนเพอใชหลกสตรใหมผบรหารสถานศกษาและคณะกรรมการสถานศกษาจะตองศกษาและท าความเขาใจหลกสตรใหม และเตรยมความพรอมในการใชหลกสตร พจารณาถงงบประมาณและอาคารสถานทวาพอเพยงหรอไม การเตรยม บคลากรเกยวกบการใชหลกสตรจะด าเนนการโดยวธใด การวางแผนงานเพอใชหลกสตรอยางละเอยดรอบคอบและมขนตอน จะท าใหการใชหลกสตรประสบความส าเรจตามเปาหมาย โรงเรยนควรม การสงเสรมสนบสนนการน าหลกสตรไปสการปฏบตอยางเหมาะสม เนองจากสถานศกษาแตละแหงม

24

บรบทตางกน ความพรอมตางกน อกทงมความแตกตางกนในดานงบประมาณ ทรพยากร สถานทและบคลากร รวมทงผเรยนในสถานศกษาแตละสถานศกษากมาจากพนเพครอบครว ฐานะทางเศรษฐกจ สงคมทตางกน มความรความสามารถตลอดจนความตองการทแตกตางกน ดง นนการวางแผนในการบรหารจดการหลกสตรจงควรพจารณาใหสอดคลองสมพนธกบปจจยตางๆ ดงกลาวดวยนอกจากนน สถานศกษาจะตองมการตดตาม ดแลคณภาพการจดท าหลกสตรและการจดการเรยนรอยางเปนระบบ ตอเนองและครบวงจร และน าผลจากการตดตาม ก ากบดแลคณภาพนน มาพจารณาปรบปรงหลกสตรและการจดการเรยนรใหมคณภาพและประสทธภาพยงขน (ส านก วชาการและมาตรฐานการศกษา. 2553 : 36-37) นอกจากน กระทรวงศกษาธการ ไดออกค าสงท 1239/2560 ลงวนท 7 สงหาคม 2560 ลงนามโดย รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ (นายธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป) ใหใชมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสารการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และสาระภมศาสตรในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนาธรรม (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยมสาระประกาศดงน (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา.2560 ) เพอใหการจดการศกษาขนพนฐานสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม สภาพแวดลอม และความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเจรญกาวหนาอยางรวดเรว เปนการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพของคนในชาตใหสามารถเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศการยกระดบคณภาพการศกษาและการเรยนใหมคณภาพและมาตรฐานระดบสากล สอดคลองกบไทยแลนด 4.0 ในโลกศตวรรษท 21 และทดเทยมกบนานาชาตผเรยนมศกยภาพในการแขงขนและด ารงชวตอยางสรางสรรคในประชาชนโลก ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ฉะนนอาศยอ านาจตามความมาตรา 5 แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2452 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 และมาตรา 12 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการ กระทรวงศกษาธการ พ.ศ.2546 กระทรวง ศกษาธการจงประกาศใชมาตรฐานการเรยนรและตวชวดกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรวทยาศาสตรและสาระภมศาสตรในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ดงปรากฏแนบทายค าสงนแทนมาตรฐานการเรยนรและตวชวดกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และสาระภมศาสตรในกลมการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เงอนไขระยะเวลาและการใชมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และภมศาสตร ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ใหเปนไปดงน 1) ปการศกษา 2561 ใหใชในชนประถมศกษาปท 1 และ 4 และชนมธยมศกษาปท 1 และ 4 2) ปการศกษา 2562 ใหใชในชนประถมศกษาปท 1, 2, 4 และ 5 และชนมธยมศกษาปท 1, 2, 4 และ 5 3) ตงแตปการศกษา 2563 เปนตนไป ใหใชทกชนเรยน ใหเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมอ านาจในการยกเลก เพมเตม เปลยนแปลงมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนร คณตศาสตร วทยาศาสตร และภมศาสตร ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 นอกจากน กระทรวงศกษาธการ ไดออกประกาศ เรอง การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษา

25

ขนพนฐาน กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร และวทยาศาสตร ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ลงวนท 8 มกราคม พ.ศ 2561 ลงนามโดย นายบญรกษ ยอดเพชร เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ลงวนท 7 สงหาคม 2560 ลงนาม โดย รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ นายธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป และยงมค าสงและประกาศทเกยวของอก 4 ฉบบ ไดแก ค าสง สพฐ. ท 30/2561 เรอง ใหเปลยนแปลงมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร และวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) ลงวนท 5 มกราคม พ.ศ.2561 ค าสง สพฐ. ท 921/2561 เรอง ยกเลกมาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระท 2 การออกแบบและเทคโนโลย และสาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย และเปลยนชอกลมสาระการเรยนร ลงวนท 3 พฤษภาคม พ.ศ.2561 ค าสง สพฐ. ท 922/2561 เรอง การปรบปรงโครงสรางเวลาเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ลงวนท 3 พฤษภาคม พ.ศ.2561 ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง การบรหารจดการเวลาเรยนของสถานศกษาขนพนฐาน ลงวนท 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. 2561 : ออนไลน)

แนวคดการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษา แนวคดทฤษฎทเกยวของ การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 การบรหารจดการเปนหวใจส าคญของการพฒนาหลกสตรสถานศกษา หลกสตรของสถานศกษามคณภาพ และประสทธภาพหรอไมขนอยกบปจจยการบรหาร จดการหลกสตรอยางเปนระบบ กระบวนการในการน าหลกสตรสการปฏบต มการด าเนนการ 3 ขนตอน ดงน (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551: 61-63) 1. การสงเสรมสนบสนนระดบสถานศกษา มการด าเนนการ 4 องคประกอบดงน 1.1 การพฒนาบคลากร – มอบหมายใหมคณะท างานดานการพฒนาบคลากร 1) ประเมนความตองการ ความจ าเปนในการ พฒนาบคลากร และวางแผนการพฒนาบคลากรใหเปน รปธรรม ทงแผนระยะสนและแผนระยะยาว 2) ด าเนนการพฒนาบคลากรตามแผน - สงเสรมสนบสนนใหมมม หรอศนย ความรเกยวกบหลกสตรและการจดการเรยนรแบบองมาตรฐาน เพอการศกษาคนควาเพมเตมดวยตนเอง 3) สงเสรมใหครไดมโอกาสเขาอบรม แลกเปลยนความรอยางตอเนอง ผบรหารจะตองเปนท ปรกษาของครในกรณทมปญหาทางดานวชาการหรอบรหารจดการ และควรจดใหมการประชมเพอแกปญหาตลอดจนแลกเปลยนความคดเหนและแสวงหาวธการใชหลกสตรใหมประสทธภาพ 1.2 การสนบสนนงบประมาณ ทรพยากร สถานศกษาตองจดทรพยากรและปจจย ทเออตอการสงเสรมสนบสนนใหเกดความส าเรจ ตอการน าหลกสตรไปใชอยางมประสทธภาพ ดงน 1) จดสรรงบประมาณ อยางเพยงพอส าหรบการพฒนาหลกสตร และการตดตามประเมนผลการใชหลกสตร รวมทงงบประมาณเพอใชใน การพฒนาบคลากรและจดซอวสด อปกรณตาง ๆ ทจะชวยสงเสรมสนบสนนการจดการเรยนรใหมประสทธภาพ

26

2) สงเสรมสนบสนนใหมสอวสดอปกรณ และเอกสารตาง ๆ อยางเพยงพอ เปนปจจบนและสอดคลองกบความตองการใหมหองเรยน สถานทเรยน และหองพเศษตาง ๆ อยางเพยงพอ 3) จดสรรการใชทรพยากรของสถานศกษาไดอยางเหมาะสมและคมคา บรหารทรพยากรบคลากรอยางมประสทธภาพ 1.3 การด าเนนการแบบมสวนรวม การจะสงเสรมใหการจดท าและใชหลกสตรเปนไปอยางมคณภาพและประสทธภาพ ตองค านงถงการมสวนรวมของฝายตาง ๆ ดงน 1) ใหผปกครอง ชมชน ผบรหาร คร และนกเรยน ซงเปนผไดรบผลประโยชนโดยตรงจากการใชหลกสตรไดมสวนรวมในการวางแผน พฒนา หลกสตร และตรวจสอบคณภาพ การจดการศกษา 2) ผบรหารสถานศกษาตองสรางบรรยากาศการรวมคด รวมท า 3) สรางเครอขายใหเกดการมสวนรวม และการระดมทรพยากรเพอการศกษา 1.4 การสงเสรมสนบสนนทางวชาการ ความส าเรจในการพฒนาหลกสตรและ การจดการเรยนร ขนอยกบบรรยากาศทางวชาการ ซงสถานศกษาจะตองสงเสรมละสนบสนน ดงน 1) จดระบบการบรหารงานทางวชาการทมประสทธภาพ 2) สรางบรรยากาศการเรยนร ทงหองสมด แหลงเรยนร มมคนควา และ การพฒนา สออปกรณการเรยนการสอน 3) สนบสนนใหมระบบขอมลพนฐานทจ าเปนเพอใชในการพฒนาหลกสตร สงเสรมสนบสนนใหมการแลกเปลยนเรยนรระหวางครและบคลากรทางการศกษา 4) สงเสรม สนบสนน ใหมการน าเสนอหรอเผยแพรผลงานทางวชาการ

2. การจดท าหลกสตรสถานศกษา เปนกระบวนการทตองอาศยการมสวนรวมของฝายตาง ๆ อาท ฝายบรหาร ครผสอน ผปกครอง และชมชน โดยทวไปนนมการด าเนนการใน 2 สวน คอ การด าเนน การระดบสถานศกษาและระดบชนเรยน ดงน (ส านกวชาการและ มาตรฐานการศกษา, 2551, หนา 37-39) 2.1 ขนตอนการจดท าหลกสตรสถานศกษา มขนตอนการด าเนนการโดยสงเขป ดงน 1) มการแตงตงคณะท างาน คณะกรรมการบรหารหลกสตร และงานวชาการของสถานศกษา ประกอบดวย ผบรหาร สถานศกษา และครผสอน 2) วเคราะหขอมลจากแหลง ตาง ๆ มแหลงขอมลส าคญมากมายทเปนประโยชนตอการจดท าหลกสตรสถานศกษา อาท หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กรอบหลกสตรระดบทองถน ขอมลจากการวเคราะหสภาพปญหา จดเนนความตองการของชมชน และของสถานศกษาแตละแหง ตลอดจนความตองการของผเรยน 3) จดท าหลกสตรสถานศกษา มองคประกอบส าคญ ไดแก วสยทศน

27

สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค โครงสรางหลกสตรสถานศกษา (เวลาเรยน รายวชา พนฐาน/เพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน) ค าอธบาย รายวชา และเกณฑการจบหลกสตร 4) คณะกรรมการสถานศกษา พจารณาใหความเหนชอบ น าเสนอรางเอกสารหลกสตรสถานศกษาและระเบยบการวดผลประเมนผลตอคณะกรรมการสถานศกษาเพอพจารณาใหความเหนชอบ หากมขอเสนอแนะจากคณะกรรมการใหน าขอเสนอแนะ ดงกลาวไปพจารณาปรบปรงรางหลกสตรสถานศกษาใหมความเหมาะสม ชดเจนยงขนกอนการอนมตใชหลกสตร เมอไดรบความเหนชอบแลว ใหจดท าเปนประกาศหรอค าสงเรองใหใชหลกสตรสถานศกษา โดยผบรหารสถานศกษาและประธานกรรมการสถานศกษาเปนผลงนาม 5) ใชหลกสตรสถานศกษา ครผสอนน าหลกสตรสถานศกษาไปก าหนดโครงสรางรายวชา และออกแบบหนวยการเรยนร เพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมาย 6) วจยและตดตามผลการใชหลกสตร 2.2 องคประกอบส าคญของหลกสตรสถานศกษา เอกสารหลกสตรสถานศกษาเปนเอกสารส าคญทครจะใชส าหรบการจดท าหนวยการเรยนร จดการเรยนการสอน และการประเมนผลเพอพฒนาผเรยน ดงนนเอกสารหลกสตรสถานศกษาควรมขอมลทชดเจนในการน าไปสการปฏบต องคประกอบทส าคญของหลกสตรสถานศกษา ไดแก 1) สวนน า เปนเปาหมายโดยรวมของสถานศกษาในการ พฒนาผเรยน เชนวสยทศน สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลาง 2) โครงสรางหลกสตรสถานศกษา เปนสวนทใหขอมลเกยวกบการก าหนดรายวชาทจดสอนในแตละป/ภาคเรยน ซงประกอบดวยรายวชาพนฐาน รายวชาเพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน พรอมทงจ านวนเวลาเรยน หรอ หนวยกตของรายวชาเหลานน 3) ค าอธบายรายวชา เปนรายละเอยดทชวยใหทราบวา ผเรยนจะเรยนรอะไรจากรายวชานน ๆ ในค าอธบายรายวชา ประกอบดวย รหสวชา ชอรายวชา กลมสาระการเรยนร ระดบชน เวลา เรยน/หนวยกต และรายละเอยดค าอธบายรายวชาเปนความเรยง 4) เกณฑการวดประเมนผลและจบหลกสตร เปนสวนทสถานศกษาก าหนดคณสมบตของผทจะจบการศกษาในแตละระดบ โดยพฒนาเกณฑดงกลาวใหสอดคลองสมพนธกบเกณฑการจบหลกสตรตามหลกสตรแกนกลาง 3. การก ากบดแลคณภาพระดบสถานศกษา เปนสงจ าเปนในการสรางความมนใจตอผมสวนไดสวนเสยตอการพฒนาคณภาพการศกษา วาผเรยนไดรบการพฒนาใหมคณภาพตามทคาดหวง ตามทก าหนดในมาตรฐานการเรยนร และเปนสมาชกทดของชมชนตามความคาดหวงของสถานศกษาซงสามารถด าเนนการไดหลายแนวทาง ไดแก (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2551 : 63-66) 3.1 การนเทศ ตดตามการใชหลกสตร เปนกระบวนการส าคญทสถานศกษาใชใน การควบคมคณภาพโดยใชเทคนควธการทหลากหลาย เพอใหเกดระบบการนเทศ ตดตาม ทเปนกลยาณมตร ควรด าเนนการ ดงน 1) รวมกนก าหนดความตองการในการรบการนเทศหรอกากบ ตดตาม

28

2) สรางความเขาใจและทศนคต เกยวกบการนเทศ ตดตามการใชหลกสตรในเชงบวก 3) ก าหนดขอตกลงเพอการขบเคลอนการน เทศตดตามรวมก น และ มแผนการด าเนนการอยางชดเจนเปนรปธรรม 4) ผบรหารสถานศกษาตองด าเนนการใหมการ นเทศ ตดตามอยางเปนระบบ ครบวงจรทงในระดบชนเรยน ระดบสถานศกษาอยางตอเนองและครอบคลม 3.2 การประกนคณภาพภายในสถานศกษา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ก าหนดใหสถานศกษามการจดระบบการประกนคณภาพภายใน และการเตรยมความพรอมส าหรบประกนคณภาพภายนอก เปนระบบควบคมคณภาพการศกษา โดยมแผนพฒนาคณภาพ มเปาหมายการพฒนาทชดเจน แผนปฏบตการตองเนนผลคณภาพผเรยน มการรายงานผลเปนระยะ ๆ อยางตอเนอง และน าผลมาใชในการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน 3.3 การตดตามผลการใชหลกสตรสถานศกษา ควรด าเนนการ ดงน 1) การวจยพฒนาหลกสตรสถานศกษา ม งเนนการวจยเ พอน าผลมา ประกอบการพจารณาปรบปรงหลกสตรสถานศกษาใหเหมาะสมสอดคลองกบผเรยน และความตองการของผปกครอง ชมชน 2) การประเมนตวหลกสตร พจารณาวาความครบถวนขององคประกอบหลกสตร ความสอดคลองของแตละองคประกอบ ความสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางและ กรอบหลกสตรทองถน ความสอดคลองกบความตองการของผเรยน พอแม ผปกครอง และชมชน ความเหมาะสมของแนวทางการจดการเรยนการสอน การจดกจกรรมพฒนาผเรยน และระบบการวดและประเมนผล 3) การประเมนความตองการจ าเปนในการศกษาตอ และการประกอบอาชพของนกเรยนในอนาคต เพอน ามาใชก าหนดโปรแกรมการเรยน และเวลาเรยน 4) การประเมนความตองการของพอแม ผปกครอง และชมชนในการพฒนาผเรยน เพอน ามาใชก าหนดโปรแกรมการเรยน และโครงการตางๆ 5) ประเมนผลการใชหลกสตร เพอใหการประเมนผลการใชหลกสตรบรรลเปาหมายของการควบคมคณภาพ สถานศกษาควรจดใหมการประเมนทงระบบ คอ 6) ก าหนดใหมการประเมนการใชหลกสตร เปนกจกรรมหลกของสถานศกษา 7) สรางความเขาใจเกยวกบการประเมนการใชหลกสตรดวยตนเองใหเกดขนกบคณะคร

8) วางระบบเครอขายการท างาน และมอบหมายงานการประเมนใหคณะ ผมาปฏบตงานแตละคณะด าเนนการประเมนเปนระยะ ๆ โดยก าหนดใหชดเจน วาคณะใดตองประเมนรายการใดบาง 9) สรปผลการประเมน และน าผลการประเมนมาปรบปรงและพฒนาหลกสตรของ สถานศกษา การประเมนผลการใชหลกสตรมแนวทางการด าเนนการทส าคญ คอ

29

พจารณาองคประกอบของหลกสตร หลกเกณฑทจะใชในการประเมน ออกแบบการจดเกบขอมลด าเนนการเกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล เพอใชพจารณาตดสนในการปรบปรงหลกสตรตอไป

สรปไดวา การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนหวใจส าคญของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาหลกสตรของสถานศกษา ใหมคณภาพและประสทธภาพขนอยกบปจจยการบรหารจดการหลกสตรอยางเปนระบบกระบวนการใน การน าหลกสตรสการปฏบต โดยมขนตอนทสมบรณครบถวน

หลกการบรหารหลกสตรสถานศกษา การบรหารหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานมลกษณะคลายกบการบรหารงานลกษณะอน ๆ ในสถานศกษา แตมวตถประสงค วธการและการประเมนผล การบรหารหลกสตรไดน าการบรหารงานมาประยกตใช เพอใหการท างานบรรลวตถประสงค ภารกจในการบรหารหลกสตรสถานศกษาเปน การด าเนนงานเกยวกบหลกสตรเพอใหเปนไปตามวตถประสงคทตงไว มขนตอนตาง ๆ เพอเปนแนวทางในการวางแผนการบรหารของสถานศกษา ดงเชน

กรมวชาการ (2545 : 7-27) ไดก าหนดภารกจของสถานศกษาในการบรหารหลกสตรสถานศกษา ใน 7 ภารกจ ไดแก ภารกจท 1 การเตรยมความพรอมของสถานศกษา ภารกจท 2 การจดท าหลกสตรสถานศกษา ภารกจท 3 การวางแผนด าเนนการใชหลกสตร ภารกจท 4 การด าเนนการบรหารหลกสตร (ใชหลกสตร) ภารกจท 5 การนเทศ ก ากบ ตดตามและประเมนผล ภารกจท 6 การสรปผลการด าเนนงาน ภารกจท 7 การปรบปรงพฒนาการบรหารหลกสตร วชย วงษใหญ (2561 : ออนไลน) การท าความเขาใจและใหความส าคญกบการบรหารหลกสตรสถานศกษาอยางชดเจนและถกตองถอเปนเครองมอทส าคญประการหนงในการพฒนาคณภาพการศกษาของชาต โดยมหลกและแนวคดทส าคญ 9 ประการ ดงน 1. การวางแผนงานหลกสตร ในชวงระยะเปลยนผานของการปฏรปหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน ทกโรงเรยนจะมทงหลกสตรใหมและหลกสตรเกา หลกส าคญในการบรหารหลกสตรคอจะตองท าใหผเรยนสญเสยประโยชนนอยทสด เพราะฉะนนจะตองใชเวลาในการเปลยนหลกสตรใหนอยและสนทสด ดงนนจงจ าเปนตองมการวางแผนทด ตองจดระบบใหด มขอมลทชดเจน และตระเตรยมทกอยางใหพรอมรบการเปลยนแปลง 2. การจดระบบขอมลโรงเรยน นบเปนพนฐานทส าคญประการหนงในการบรหารหลกสตร ระบบขอมลโรงเรยนประกอบดวยขอมลตาง ๆ ดงน - หลกสตร ระบบการสรางหลกสตร การบรหารหลกสตร และการประเมนผล - การบรหารจดการ มขอมลดานผเรยน ผสอน วามความพรอมหรอไมเพยงใด

30

- ระบบขอมล ครอาจารย นกเรยน บคลากร ผรในชมชน อาชพในพนท - การวางแผนกลยทธ 3-5 ป แสดงถงวสยทศน จดมงหมาย และขนตอนการปฏบตงาน - ระบบงบประมาณ การบรหารงบประมาณจะตองมความชดเจนตรวจสอบได มงผลงาน และเพอพฒนาการศกษาเปนส าคญ - การพฒนาการเรยนร สอและขอมลเกยวกบนวตกรรมการเรยนการสอน การประเมนผล การศกษาอบรมของคร - ระบบชวยเหลอ มขอมลผเรยนเปนรายบคคล จ าแนกเดกเกง เดกปกต และเดกดอยโอกาส เพอใหการสนบสนนชวยเหลออยางสอดคลองกบความจ าเปนตองการของเดกแตละกลม - บรหารบคคล ขอมลเกยวกบครอาจารย ทงในดานการศกษา การอบรม การจดหา บรรจ และเลกจาง เพอชวยในการพฒนาครใหเหมาะสมสอดคลองกบหลกสตรใหม - การประเมนภายใน จดเตรยมขอมลการพฒนาหลกสตร บคลากร และผลสมฤทธทางการศกษาของเดกและโรงเรยน 3. เอกสารหลกสตร จะตองชแนวการสอนอยางถกตอง ชดเจน และทนสมย เอกสารประกอบหลกสตรและรายวชาทละเอยดประณต จะชวยใหการบรหารหลกสตรเปนไปโดยงาย สามารถตดตามการท างานไดอยางใกลชดและเปนขนเปนตอน 4. ครมคณภาพ เขาใจหลกสตรอยางด เมอครเปนผเขยนหลกสตรเองแลว ยอมจะท าใหการศกษาท าความเขาใจหลกสตรเปนไปโดยงาย สามารถปรบประยกตใหเหมาะสมกบสภาพทเปนจรงในหองเรยนได 5. ผเรยนมความพรอมดานความรพนฐานและคณธรรม ทงดานวชาการ คณธรรมจรยธรรม สถานศกษาจะตองจดเตรยมระบบขอมลรายบคคลของผเรยน โดยครผสอนทกคนมสวนรวมพฒนาผเรยนทก ๆ ดาน 6. มทรพยากรสนบสนนทดและเพยงพอ การบรหารการศกษาในอนาคตอนใกลเปนการกระจายอ านาจในหลายๆ ดาน ทองถนจะมสวนรวมในการบรหารจดการทรพยากรในการเรยนการสอน ซงครอบคลมทงเรองงบประมาณ ทรพยากรบคคล แหลงเรยนร และสภาพแวดลอมในการเรยนการสอน การระดมทรพยากรจะตองกระท าอยางหลากหลายและกวางขวางขน 7. ระบบครทปรกษาดและมประสทธภาพ ในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน จดเนนอกเรองหนงคอ กจกรรมพฒนาผเรยน จะมสอดแทรกอยเปนระยะ ๆ ตลอดเวลา บทบาทในเรองนไมใชภาระหนาทของครคนใดคนหนง แตครทกคนจะมบทบาทเปนครทปรกษาหรอครแนะแนวได โดยเฉพาะครทอยใกลชดเดก 8. มบรรยากาศทางวชาการทเออตอการแสวงหาความร ทกจดทกมมของโรงเรยนและชมชนเปนสงทเรยนรได ไมใชจะตองเรยนจากต าราอยางเดยว หากครเขาใจกจะสามารถดงประสบการณ ของผเรยนเขามาสกระบวนการเรยนรได การสรางบรรยากาศทางวชาการเปนเรองละเอยดออน ตองอาศยความเอาใจใสอยางสงจากผเกยวของ เชน การจดแสดงนทรรศการหรอขอมลขาวสารตาง ๆ

31

ในโรงเรยน หากท าใหเปนปจจบนและใหเดกมสวนรวมในการท า กจะเปนกจกรรมและแหลงเรยนร ทใกลตวเดกไดอกแหลงหนง เชน น าผลงานของเดกทดเดนมาแสดง ทงดานศลปะ หรอในโรงอาหาร ตดปายใหเดกไดเกดการเรยนรเกยวกบโภชนาการ เปนตน 9. มระบบการตดตามและประเมนผล คณะกรรมการบรหารหลกสตรรายวชาจะตองมาพดคยกน ในแตละภาคการศกษาและทกสนปการศกษา คณะกรรมการบรหารหลกสตรสถานศกษากจะตองจดการประเมนผลดภาพรวมและเขยนรายงานออกมา เปนการประเมนภายในไปในตว เปนการท างานทเนนการปฏรปการเรยนการสอนจะไปสตวผเรยนโดยตรง และควรเนนการประเมนตามสภาพจรง ระบบบรหารจดการหลกสตรทดจงตองเปนระบบทมคณธรรม อนเปนคณสมบตทดทางจตใจมความรบผดชอบตอการจดการเรยนการสอนใหดทสด เมอน าไปประพฤตปฏบตจรง ถอไดวามจรยธรรม มการควบคมกายวาจา อนเปนศลธรรมของผสอน ท าใหเกดความชอบธรรมในการจดการเรยนการสอน และทกคนทกฝายจะตองมความสมานฉนท ชวยกนท างานเพอพฒนาผเรยน เตมเตมผเรยนในทกๆ ดาน เมอประกอบกบโรงเรยนมโครงสรางและท างานอยางมคณภาพ กจะท าใหโรงเรยนเปนระบบทมปญญาเปนพนฐานสามารถเรยนร และปรบตวไดตอเนอง

สรปไดวา หลกการบรหารหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน มวตถประสงค วธการและการประเมนผล การบรหารหลกสตร เพอใหบรรลตามภารกจในการบรหารหลกสตรสถานศกษา มการด าเนนงานมขนตอน ในการบรหารของสถานศกษาไดแก การวางแผนงานหลกสตร การจดระบบขอมลโรงเรยน เอกสารหลกสตร ครผใชหลกสตร ผเรยนมความพรอมดานความรพนฐาน ทรพยากรสนบสนนทดและเพยงพอ บรรยากาศทางวชาการทเออตอการแสวงหาความร และมระบบการตดตามและประเมนผล

การด าเนนการบรหารหลกสตร (ใชหลกสตร)

การด าเนนการบรหารหลกสตร เปนขนการน าหลกสตรไปใชเปนการแปลงหลกสตรไปส การสอนเปน กระบวนการทเกยวของกบบคคลหลายฝาย และเปนกจกรรมทมขนตอนการปฏบต หลายขนตอน วธการของกระบวนการน าหลกสตรไปใชนาจะเปนหวใจส าคญของการพฒนาหลกสตร ไดมผกลาวถงการด าเนนการบรหารหลกสตรไวดงน 1. การนเทศ ก ากบ ตดตามและประเมนผล การนเทศ ก ากบ ตดตามประเมนผลการบรหารหลกสตร สถานศกษาควรศกษาสภาพปจจบนปญหา และความตองการของบคลากรในสถานศกษา วางแผนการนเทศและสรางเครองมอ ด าเนนการนเทศเพอพฒนาและปรบปรงการด าเนนงาน รวบรวม วเคราะห สรปและรายงาน การนเทศก ากบตดตามและประเมนผลจะเกดความส าเรจ สถานศกษาควรมคณะกรรมการนเทศภายใน ของสถานศกษา มแผนงานหรอโครงการนเทศตดตามก ากบในสถานศกษา มเอกสารหลกฐาน การด าเนนงานบรหารจดการ สนย ภพนธ (2546 : 234) กลาวถงการนเทศ ก ากบ ตดตามและประเมนผลวา การนเทศการใชหลกสตรหรอนเทศการจดการเรยนการสอนตองค านงถงหลกส าคญของการนเทศ คอ การใหค าแนะน าชวยเหลอไมใชการคอยตรวจสอบเพอจบผดแตประการใด โดยลกษณะเชนนผนเทศจ าเปน

32

จะตองสรางความสมพนธและความเขาใจอนดกบผรบการนเทศ การด าเนนการนเทศจะตองด าเนนไปดวยบรรยากาศแหงความเปนประชาธปไตยและรวมมอกน ในสวนของการตดตามและการประเมนผลการใชหลกสตรจะตองมการวางแผนไวใหชดเจนวา จะท าการประเมนสวนใดของหลกสตร ถาการวางแผนเกยวกบการประเมนไมชดเจนเมอมความตองการจะท าการประเมนในหวขอนน ๆ หรอสวนนน บางครงอาจจะกระท าไมไดเพราะการเกบขอมลบางอยางขนอยกบเงอนไขของระยะเวลาและกจกรรมทท าตามล าดบขนตอนและตอเนอง ดงนนการวางแผนเพอการประเมนหลกสตรจะตองชดเจนและจะใชวธการประเมนอยางไรจงจะไดผลเปนภาพรวมทสามารถน ามาอธบายไดวา สงใดเปนบรรยากาศหรอสภาวะแวดลอมทเอออ านวยหรอไมเอออ านวย เทาทด าเนนการใชหลกสตรไปแลวบรรลถงสงทก าหนดไวมากนอยเพยงใด สามารถตอบสนองความมงหมายหลกทก าหนดไวหรอไม 2. ตดตามและประเมนผล พทกษ แกวในเมฆ (2550: 35-36) กลาวถงการประเมนหลกสตรวาเปนกระบวนการพจารณาถงคณคา คณภาพความส าคญของหลกสตรและกระบวนการประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และไดสรปการประเมนหลกสตรวาหมายถง กระบวนการพจารณาถงคณคา คณภาพความส าคญ ของหลกสตรและกระบวนการประเมนหลกสตรสถานศกษาในสถานศกษาขนพนฐาน โดยการเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมลเพอน าไปใชใหเกดประโยชนตอการตดสนใจและตดสนคณคา ท าใหทราบคณคาและคณภาพของหลกสตรวามสวนดสวนดอยอยางไร บอกใหผเกยวของกบหลกสตรทราบวาหลกสตรทสรางนนมความเหมาะสมเปนไปตามเปาหมายทตองการหรอไม 3.การสรปผลการด าเนนงาน การด าเนนการจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหมความรความสามารถ คณธรรมจรยธรรมและคานยมอนพงประสงค ประกอบดวยบคคลหลายฝายมารวมมอประสานงานกนพฒนาผเรยนทงทางตรงและทางออมบคคลเหลานนจ าเปนตองไดรบการรายงานผลการประเมนเพอใชเปนขอมลใ น การด าเนนงาน จงจะสามารถท าการพฒนาผเรยนใหบรรลเปาหมายไดอยางถกตอง และมประสทธภาพซง กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ (2545 :27) ไดกลาวถงการสรปผลการด าเนนงานในการบรหารหลกสตรของสถานศกษา ดงน มการรายงานตอผทเกยวของและชมชนเปนประจ า และมการประเมนผลการใชหลกสตร สถานศกษาสรปผลการด าเนนงานและเขยนรายงานโดยเกบรวบรวมขอมลผลการด าเนน งานรายงานผลการด าเนนงานพรอมจดสงตามระยะเวลาทก าหนด น าผลการรายงานเผยแพรใหผทเกยวของ และสาธารณชนรบทราบ และเขยนรายงานสรปผลการด าเนนงาน สรปไดวา ขนการด าเนนการบรหารหลกสตรน าหลกสตรไปใชเปนการแปลงหลกสตรไปส การสอนเปนกระบวนการทเกยวของกบบคคลหลายฝาย ทมการปฏบตหลายขนตอน วธการของกระบวนการน าหลกสตรไปใชเปนหวใจส าคญของการพฒนาหลกสตร ประกอบไปดวยขนตอน คอ การนเทศ ก ากบ ตดตาม ประเมนผล และการสรปผลการด าเนนงาน

บทบาทผทเกยวของกบการบรหารหลกสตรสถานศกษา หลกสตรการศกษาขนพนฐานเปนหลกสตรทกระจายอ านาจการจดการศกษา ใหกบสถานศกษาในทกๆ ดาน ทงดานการบรหารวชาการ การบรหารจดการ และการใชหลกสตรเปนการน าหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐานไปสการปฏบตในสถานศกษา เพอน าไปสความส าเรจตามจดมงหมายของหลกสตร

33

ซงความส าเรจดงกลาวนขนอยกบการบรหารจดการหลกสตรทมคณภาพ และไดรบการสนบสนนสงเสรมรวมมอการบคคล หนวยงานทเกยวของทกระดบ ดงนนเพอใหการบรหารจดการหลกสตรของสถานศกษาเปนไปอยางมประสทธภาพ ผเกยวของทกระดบ ทกฝาย ตองมความรความเขาใจรวมทงทราบบทบาทภารกจหนาท ตลอดจนแนวทางการปฏบตทชวยสงเสรมสนบสนนการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มประสทธภาพสงสด ผทเกยวของกบการน าหลกสตรการศกษาไปใชในสถานศกษามดงน 1. ผบรหารสถานศกษา สถานศกษาทจดการศกษาประสบผลส าเรจไดดมคณภาพ สวนหนงเปนเพราะมผบรหาร ทตระหนกถงความส าคญของการศกษาและเขาใจในบทบาทหนาทของผบรหารอยางถองแท และน าไปปฏบตอยางจรงจงตอเนอง ผบรหารสถาน ศกษาจงนบเปนองคประกอบส าคญประการหนงในการจดการศกษา บทบาท/หนาทของผบรหารสถานศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานม ดงน 1) จดใหมแผนพฒนาสถานศกษาเพอใชในการด าเนนการจดการศกษาของสถานศกษา 2) เปนผน าในการจดท าหลกสตร โดยรวมกบบคลากรทกฝาย เพอก าหนดวสยทศนและคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน ตลอดจนสาระตามหลกสตรของสถานศกษา 3) จดใหมการประชาสมพนธหลกสตรสถานศกษา 4) สนบสนนการจดสภาพแวดลอมทเอออ านวยตอการเรยนร สนบสนนใหบคลากรของสถานศกษา ไดรบความรและความสามารถจดท าหลกสตรสถานศกษา รวมทงพฒนาบคลากร ใหเปนบคคลแหงการเรยนร 5) จดใหมการนเทศภายใน เพอนเทศ ก ากบ ตดตามการใชหลกสตรอยางมระบบ 6) ใหมการประเมนการน าหลกสตรไปใช เพอการปรบปรงพฒนาสาระของหลกสตรสถานศกษาใหทนสมย สอดคลองกบความตองการของผเรยน ชมชน และทองถน 2. ครผสอน ครเปนองคประกอบหนงทส าคญในการจดการศกษาใหประสบความส าเรจดวยด เพราะการจดการศกษาทยดผเรยนมความส าคญทสดตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 นน การจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตนเตมตามศกยภาพ ดงนน บทบาท/หนาทของครผสอนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานมดงน 1) วางแผนสรางหนวยการเรยนร ก าหนดกจกรรมการเรยนร 2) จดท าแผนการเรยนรทเนนผเรยนส าคญทสด เปดโอกาสใหผเรยนปฏบตจรงแสดงออกอยางอสระ และมสวนรวมทกกจกรรม 3) จดท าแผนพฒนาสอการเรยนร ใหผเรยนเกดการเรยนรทงภายในและภายนอกสถานศกษา จดหาแหลงการเรยนรอน ๆ ในชมชน เชน หองสมด พพธภณฑ สวนสาธารณะ แหลงผลต ศลปหตถกรรมพนบาน ฯลฯ 4) พฒนาตนเองใหเปนบคคลทใฝร ทนตอเหตการณ 5) เปนแบบอยางทดมคณธรรม ปฏบตดตอเพอนครและนกเรยน 6) จดสภาพแวดลอมของหองเรยนและสถานศกษา ใหเออตอการเรยนรใหมบรรยากาศดงดดความสนใจ ทาทายใหผเรยนอยากมสวนรวม 7) จดการวดและประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบสภาพจรง โดยประเมนจากการปฏบต การสงเกต การสมภาษณ จากแฟมสะสมงาน ฯลฯ

34

8) จดท าวจยในชนเรยน เพอการพฒนาหลกสตรและการเรยนร 9) จดท าขอมลผเรยนเปนรายบคคล โดยใหมการประสานกนระหวางสถานศกษา บาน และแหลงชมชนเพอการพฒนาใหมคณลกษณะอนพงประสงค 3. ผเรยน การจดการศกษาทยดหลกผเรยนมความส าคญทสด เพราะผเรยนเปนผลผลตของการจดการศกษา เปนเปาหมายการจดการศกษาของรฐทมงหวงพฒนาใหคนไทยใหมความสมบรณและสมดลทงรางกายจตใจ สตปญญา ความรและคณธรรมจรยธรรม การจะใหผเรยนมคณสมบตและคณลกษณะอนพงประสงคคอ เปนคนด มปญญา และมความสขนน ตวผเรยนเองกตองปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนร จากการเปนผรบความร มาเปนผสรางองคความรดวยตนเอง มความมงมนในการพฒนาตนเอง เขามามสวนรวมในการจดการเรยนรทสอดคลองกบความถนด ความสนใจ และความสามารถของตนเอง บทบาท/หนาทของผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มดงน 1) มสวนรวมในการวางแผนจดการเรยนรรวมกบผปกครองและคร วางแผนการเรยนรของตนเองใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของตนเอง 2) มความรบผดชอบ ใชเวลาวางใหเปนประโยชน บรหารจดการเรยนรของตนเองใหมคณภาพ 3) ปฏบตตนเปนบคคลแหงการเรยนร รวธแสวงหาความรความสามารถสรางองคความร ดวยตนเอง 4) มการประเมนและพฒนาตนเองใหกาวหนาอยางตอเนอง 5) รกษาสทธและโอกาสในการไดรบการศกษาขนพนฐาน 12 ป 6) มปฏสมพนธทดกบครและเพอน ชวยเหลอเออเฟอเผอแผซงกนและกน 4. ผปกครอง การปฏรปการศกษาทมขนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ไดมการเปดโอกาสใหทกสวนในสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาขนพนฐาน บดามารดาหรอผปกครอง มหนาทจดใหบตรหรอบคคลทอยในความดแล ไดรบการศกษาภาคบงคบ 9 ป ตลอดจนใหไดรบการศกษาตอ นอกเหนอจากการศกษาภาคบงคบตามความพรอมของครอบครว ผปกครองจงตองใหความรวมมอและรบผดชอบตอการเรยนรของผเรยน ดแลเอาใจใสผเรยนใหไดพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ ผปกครองตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มบทบาทดงน 1) ก าหนดแผนการเรยนรของผเรยนรวมกบครและผเรยน 2) มสวนรวมในการก าหนดสาระของหลกสตร และก าหนดแผนพฒนาสถานศกษาหรอธรรมนญสถานศกษา 3) สงเสรมสนบสนนกจกรรมของสถานศกษา เพอพฒนาผเรยนตามศกยภาพ 4) จดบรรยากาศในบานใหเออตอการเรยนร 5) อบรมเลยงดเอาใจใสใหความรก ความอบอน สงเสรมการเรยนร และพฒนาการดานตาง ๆ ของผเรยน 6) สนบสนนทรพยากรเพอการศกษาตามความเหมาะสมและจ าเปน 7) รวมมอกบครและผเกยวของ ประสานงานปองกนและแกไขปญหาเกยวกบพฤตกรรมทไมพงประสงคของผเรยน

35

8) มสวนรวมในการประเมนผลการเรยนรของผเรยน และในการประเมนการจดการศกษาของสถานศกษา 9) จดใหบตรธดาหรอบคคลทอยในความดแลไดรบการศกษาภาคบงคบ 9 ป 5. ประชาชน การศกษาของไทยไดมการเปลยนแปลงทส าคญ สงผลตอคณภาพของพลเมองไทย ในอนาคต คอการจดใหมการศกษาตลอดชวตส าหรบทกคน ประชาชนมสทธในการมสวนรวมกบการศกษาขนพนฐาน และมสวนรวมในการจดการศกษาของตนเอง ตลอดจนการพฒนาสาระและการเรยนรอยางเปนระบบ มการสงเสรมใหทก ๆ สวนในสงคมไดมสวนรวมในการจดการศกษา ดงนน ประชาชนจงเปนผมบทบาทส าคญในการพฒนาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน สนบสนนใหมการจดการเรยนรทเนนผเรยนส าคญทสด บทบาท/หนาทของประชาชนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มดงน 1) มสวนรวมก าหนดสาระของหลกสตร และแผนพฒนาการศกษา หรอธรรมนญของ สถานศกษา 2) สนบสนนกจกรรมของสถานศกษาในดานการจดการเรยนรและทรพยากรตาง ๆ เพอการศกษาตามความเหมาะสมและจ าเปน 3) มสวนรวมในการประเมนผลการเรยนรของผเรยน 4) มสวนรวมในการประเมนผลการจดการศกษาของสถานศกษา เพอใหสถานศกษาเปนสถานศกษาของชมชนอยางแทจรง 6. ชมชน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดเปดแนวทางใหแกชมชน ในการรวมจดท าหลกสตรและการบรหารจดการใหเกดวฒนธรรมการเรยนรทกลมกลนกบทองถน จงไดก าหนดใหชมชนมสวนรวมในการจดการศกษา โดยใหชมชนมสทธในการจดการศกษาขนพนฐาน ทงนใหเปนไปตาม ทก าหนดในกฎกระทรวง ส าหรบการจดการเรยนรใหมการประสานความรวมมอ เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ รวมทงสงเสรมสนบสนนทรพยากรเพอการศกษา บทบาท/หนาทของชมชน ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มดงน 1) มสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาสถานศกษา หรอธรรมนญของสถานศกษา 2) มสวนรวมในการก าหนดสาระตามหลกสตรของสถานศกษา โดยค านงถงความตองการของสงคมและชมชน 3) เปนศนยการเรยนรเครอขายการเรยนร ใหผเรยนไดมประสบการณจากสถานการณจรง 4) ใหการสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรของสถานศกษา 5) มสวนรวมในการตรวจสอบและประเมนผลการจดการศกษาของสถานศกษา 6) เสนอแนะแนวทางการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา 7. คณะกรรมการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา การจดการศกษาใหผเรยนเปนคนด โดยปลกฝงใหผเรยนมคณธรรมจรยธรรมและคานยม ซงก าหนดเปนคณลกษณะอนพงประสงคนน นบวามความส าคญและสอดคลองกบความมงหมายของการจดการศกษาในมาตรา 6 ทวา “การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกายและจตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต”

36

สถานศกษาตองจดใหมคณะ กรรมการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคในสถานศกษา โดยคณะกรรมการมบทบาท ดงน 1) ก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคมงใหเกดในตวผเรยน 2) จดบรรยากาศและสภาพแวดลอมใหเออตอการสรางคณลกษณะอนพงประสงคของ ผเรยน 3) จดระบบและเครองมอการประเมนดานคณลกษณะ 4) ประเมนผลรวมดานคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนเปนรายบคคล รวมทงของผเรยนแตละชวงชนรวมกบครผสอน ผปกครอง และผทเกยวของ 5) เสนอแนะแนวทางในการปรบปรงสาระหลกสตรของสถานศกษา เพอรวมกนพฒนาและสรางคณลกษณะอนพงประสงคใหแกผเรยน 8. คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 40 ก าหนดใหมคณะกรรมการ สถานศกษาขนพนฐาน เพอท าหนาทก ากบและสงเสรมสนบสนนกจการของสถานศกษา ประกอบดวย ผแทนผปกครอง ผแทนคร ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถนผแทนศษยเกาของสถานศกษา และผทรงคณวฒ โดยมผบรหารสถานศกษาเปนกรรมการและเลขานการ บทบาท/หนาทของคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานมดงน 1) ก าหนดนโยบายและแผนพฒนาของสถานศกษา 2) ใหความเหนชอบแผนปฏบตการประจ าปของสถานศกษา 3) ใหความเหนชอบในการจดท าหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทองถน 4) ใหความเหนชอบในการแตงตงคณะท างาน/อนกรรมการตาง ๆ ทสถานศกษาแตงตง 5) สนบสนน สงเสรมในการบรหารดานวชาการของสถานศกษา 6) สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอการศกษา ตลอดจนวทยากรภายนอกและ ภมปญญาทองถน เพอเสรมสรางพฒนาการของนกเรยนทกดาน รวมทงสบสานจารตประเพณศลปวฒนธรรมของทองถนและของชาต 7) เสรมสรางความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชน ตลอดจนประสานงานกบองคกรทงภาครฐและภาคเอกชน เพอใหสถานศกษาเปนแหลงวทยาการของชมชน และมสวนรวมในการพฒนาชมชนและทองถน 9. คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการของสถานศกษา สถานศกษาด าเนนการแตงตง คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษา อยภายใตคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานของสถานศกษา แตงตงโดยผบงคบบญชาเหนอสถานศกษาขนไปหนงระดบ คณะกรรมการ ประกอบดวย 1) ผบรหารสถานศกษา เปนประธานกรรมการ 2) ผชวยผบรหารทผบรหารสถานศกษามอบหมาย เปนรองประธานกรรมการ 3) หวหนาหมวดวชาหรอกลมวชา เปนกรรมการ 4) หวหนางานแนะแนว เปนกรรมการ

37

5) หวหนางานวดผลและประเมนผล เปนกรรมการ 6) ผชวยผบรหารฝายวชาการ เปนกรรมการและเลขานการ คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการของสถานศกษา มหนาทดงตอไปน 1) วางแผนการด าเนนงานวชาการ ก าหนดสาระรายละเอยดของหลกสตรระดบสถานศกษา และแนวทางจดสดสวนสาระการเรยนร และกจกรรมพฒนาผเรยนของสถานศกษา ใหสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน สภาพเศรษฐกจ สงคม ศลปวฒนธรรม ภมปญญาของทองถน 2) จดท าคมอการบรหารหลกสตรและงานวชาการของสถานศกษา นเทศ ก ากบตดตาม ใหค าปรกษาเกยวกบการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนร การวดและประเมนผลและการแนะแนวใหสอดคลองกน และเปนไปตามาตรฐานหลกสตรการศกษาขนพนฐาน 3) สงเสรมและสนบสนนการพฒนาบาคลากรเกยวกบการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนร การวดผลและประเมน ผล การแนะแนวใหเปนไปตามจดมงหมายและแนวทางการด าเนนการของหลกสตร 4) ประสานความรวมมอจากบคคล หนวยงาน องคกรตาง ๆ และชมชน เพอใหการใชหลกสตรเปนไปอยางมประสทธภาพและมคณภาพ 5) ประชาสมพนธหลกสตรและการใชหลกสตรแกนกเรยน ผปกครอง ชมชน และ ผทเกยวของ และน าขอมลปอนกลบจากฝายตาง ๆ มาพจารณาเพอการปรบปรงและพฒนาหลกสตรสถานศกษา 6) สงเสรมและสนบสนนการวจยเกยวกบการพฒนาหลกสตร และการเรยนร 7) ตดตามผลการเรยนของนกเรยนรายบคคล ระดบชน ระดบชวงชน และระดบกลมวชาในแตละปการศกษา เพอปรบปรงแกไขและพฒนาการด าเนนงานดานตาง ๆ ของสถานศกษา 8) ตรวจสอบ ทบทวน ประเมนมาตรฐานการปฏบตงานของคร และการบรหารหลกสตรระดบสถานศกษาในรองปทผานมา แลวใชผลการประเมนเพอวางแผนพฒนาการปฏบตงานของครและการบรหารหลกสตรปการศกษาตอไป สรป บทบาทผทเกยวของกบการบรหารหลกสตรสถานศกษา ทงดานการบรหารวชาการ การบรหารจดการ และการใชหลกสตรเปนการน าหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานไปสการปฏบต ในสถานศกษา เพอน าไปสความส าเรจตามจดมงหมายของหลกสตร จะตองไดรบการสนบสนนสงเสรมรวมมอจากบคคล หนวยงานทเกยวของทกระดบ เพอใหการบรหารจดการหลกสตรของสถานศกษาเปนไปยางมประสทธภาพ ผเกยวของไดแก ผบรหารสถานศกษา ครผสอน นกเรยน ผปกครอง ชมชน ประชาชน คณะกรรมการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการของสถานศกษา 4. การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานส าหรบการศกษาทางเลอก

38

โอกาสทางการศกษากบการจดการศกษาทางเลอก

แนวคดเกยวกบความเสมอภาคของโอกาสในการเขารบการศกษา แนวคดเกยวกบความเสมอภาคทางการศกษา ไดมการพฒนาตามล าดบในระยะแรกเนนอยทการใหทกคนไดรบการศกษาทเทา ๆ กน ซงเปนปรชญาการจดการศกษาทมงรบใชมวลชน (มะเดอ เสมา อางถงใน ศราวรณ ศรพนธ. 2544 :14) แตเมอพจารณาถงความพรอมและความจ าเปนของคนไมเหมอนกนแลว ดงนน เพอใหเกดความ เปนธรรมในสงคม จงมผนยามความหมายของความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษาไว ดงน Coleman (อางถงใน เสารค า ค ามาลย. 2541 : 16) ไดสรปความหมายของความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษาไววา เปนการใหการศกษาแกเดกทวไปในระดบทสามารถจะลดความเหลอมล าซงเปนผลมาจากสภาพทางบานของเดก และจะมผลกระทบตอชวตและการประกอบอาชพของเดกในอนาคต

Bowman (อางถงใน เสารค า ค ามาลย. 2541 : 16) ไดวเคราะหโอกาสการเขารบการศกษาไว ดงน 1. หมายถง ใหเดกไดขอมลทเพยงพอส าหรบการเลอกโรงเรยน ตลอดจนการเลอกวาจะเรยน

ตอหรอจะท างานเมอใด 2. หมายถง การขจดความแตกตางในเรองความสามารถ รวมทงการทเดกไดรบพนธกรรม

หรอจากสภาพแวดลอมทางบาน มานพ ภาษตวไลธรรม (อางถงใน ศราวรณ ศรพนธ. 2544 :15) ซงไดใหค านยามของความ

เสมอภาคของโอกาสทางการศกษาทเนนในดานขบวนการไว 4 ความหมาย ดงน ความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษา หมายถง สภาวการณทเดกทกคนไดรบการถายทอด

และพฒนาทกษะความรพนฐานอนจ าเปนแกการอยรอดแหงชวต และการอยรวมกนในสงคมจนกระทงทกษะ และความรขนพนฐานดงกลาวน มอยโดยเทาเทยมกนความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษา หมายถง สภาวการณทเดกทกคนไดรบโอกาส ไดพฒนาทกษะและความสามารถตามทแตละคนมอย โดยธรรมชาต และโดยการสงสมใหดทสดและมากทสดเทาทจะเปนไปได ความเสมอภาคของโอกาส ทางการศกษา หมายถงสภาวการณทมการใหหลกประกนแกเดกแตละคน ไดศกษาเลาเรยนตามชวงระยะเวลาหนงตามความสามารถและสตปญญา

ความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษา หมายถง ปรากฏการณทเดกแตละคนมโอกาสไดรบบรการทางการศกษาทมคณภาพเทาเทยมกน จากความหมายความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษา พอจะสรปไดดงน

ความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษา หมายถง ความเสมอภาคหรอความเทาเทยมกนในเรองของโอกาสทางการศกษา คณภาพของการศกษา และการลงทนทางการศกษา หรอสทธพเศษตาง ๆ ทพงจะไดรบองคประกอบทางดานเศรษฐกจกบโอกาสในการศกษาตอ ปจจยทางดานเศรษฐกจนนมความส าคญอยางมากตอโอกาสการศกษาตอของนกศกษา เพราะการศกษาระดบอดมศกษาไมไดเปนการศกษาภาคบงคบ ผเรยนตองเสยคาใชจายในการศกษาเอง ตลอดจนคาใชจายดานอน ๆ ทเกยวกบตวผเรยนเอง ผปกครองทมฐานะทางเศรษฐกจไมด อาจมปญหาในการสงเสยใหเดกเรยนไมตลอดได ซงปจจบนนปญหาเศรษฐกจตกต าก าลงเปนปญหาทส าคญ เดกทเกดมาในครอบครวทมฐานะทางเศรษฐกจดสวนใหญจะไดรบการสนบสนนทางดานการเรยนมาก ผปกครองมกจะสงเสยใหเรยนสง ๆ เพอจะไดมอาชพทดในภายภาคหนาและในขณะทก าลงเรยนอยกจะไดรบการสนบสนนอยางเตมทไมวาจะเปนดานอปกรณการเรยน เงน

39

คาใชจายในดานตาง ๆ แตถามองในดานตรงกนขาม เดกทอยในครอบครวทมฐานะยากจน โอกาสทจะเรยนกมนอยเพราะผปกครองไมมทนทรพยเพยงพอ ขาดแคลนอปกรณการเรยน และบางครงตองจ าเปนตองขาดเรยน ไปชวยผปกครองในการประกอบสมมาอาชพ หรอผปกครองไมมความสามารถในการสงเสยใหเดกเรยนไดตลอด ดวยเหตผลตาง ๆ ดงทกลาวมาแสดงใหเหนวา ฐานะทางเศรษฐกจมอทธพลมากเพยงใด

Baldridge (อางถงใน ศราวรณ ศรพนธ. 2544 :16) ไดกลาวถงองคประกอบทอธบายโอกาสการศกษา ตอของนกเรยน ดงน

1. การทครอบครวมสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมทด กจะส งผลใหนกเรยนมโอกาส ในการเรยนตอทมากขนได กลาวคอ เดกทมาจากครอบครวทมฐานะด บดามารดาประกอบอาชพ ทมเกยรตและอยในกลมคนชนสง จะชวยกระตนใหเดกอยากทจะศกษาตอ ตลอดจนมฐานะทเอออ านวยใหสามารถเรยนตอได

2. นกเรยนทมสตปญญาสงกจะสงผลใหนกเรยนมโอกาสในการเรยนตอทมากขน ทงน เนองจากระบบการคดเลอกคนเขาเรยนตอยงใชระบบการสอบแขงขน ดงนนระดบสตปญญาของนกเรยนจงมสวนเกยวของ

3. นกเรยนทมภมล าเนาอยในชมชน ทงนเนองจาก ประสบการณทางการศกษาจะพบวา ในเมองใหญๆ มสถาบนการศกษาตงอยมากกวารวมทงสาธารณปโภค ระบบการสอสารตาง ๆ ทดกวาจงท าใหมโอกาสทางการศกษาทไมเทากน

4. นกเรยนทมผปกครองมระดบการศกษาสง จะท าใหนกเรยนมความตงใจในการเรยนตอในระดบทสง ทงนเนองจากผปกครองทมระดบการศกษาสงจะมผลตอการประสบความส าเรจในอาชพและสงคมดวย ดงนนผปกครองจะพยายามกระตนใหนกเรยนไดเขาเรยนตอในระดบทสงขนไปองคประกอบดานตาง ๆ ทมผลตอโอกาสในการศกษาตอนนมหลายดาน จากการศกษางานวจยของบคคลตาง ๆ ในหลายสถาบน จากผลการวจย พบวา นอกจากผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนแลว ยงมองคประกอบอน ๆ อกทมผลตอโอกาสการศกษาตอ เชน สถานภาพทางเศรษฐกจ และสงคม สถานภาพทางครอบครวอนเปนองคประกอบทมความส าคญในทก ๆ ดานตอโอกาสการศกษาตอของนกเรยนทงสน ดวยเหตผลดงทกลาวมาท าใหนกเรยนมโอกาสในการศกษาตอไมเทาเทยมกน จงมการพดถงความเสมอภาคในการศกษาตอกนมากขน โดยเฉพาะความแตกตางดานเศรษฐกจและสงคมของแตละครอบครวของเดกแตละทองท ท าใหมความแตกตางกน โดยเดกทอยในเมองกบเดกในชนบททมความแตกตางกนทางดานเศรษฐกจและสงคม ทงทรฐบาลมความพยายามทจะขยายโอกาสทางการศกษาใหกวางขวางในทกระดบ

สรปไดวา โอกาสทางการศกษา คอความเสมอภาคของเดกทกคน ใหไดรบการถายทอดและพฒนาทกษะความรพนฐานอนจ าเปนแกการอยรอดแหงชวต และการอยรวมกนในสงคม เปนการใหการศกษา แกเดกทวไปในระดบทสามารถจะลดความเหลอมล าทก ๆ ดานทงสถานภาพทางเศรษฐกจ และสงคม สถานภาพทางครอบครวอน ซงจะมผลกระทบตอชวตและการประกอบอาชพของเดกในอนาคต

40

การศกษาทางเลอก ความหมาย พจนานกรมศพทศกษาศาสตรฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2555 ไดใหค านยามการศกษาทางเลอก (Alternative medication) ไวดงน การศกษาทางเลอกหมายถงรปแบบของการจดการศกษาทแตกตางออกไปจากทรฐเอกชนหรอองคกรปกครองสวนทองถนเปนผจดใหตามปกต มหลกสตรหรอวธการสอนทแตกตางไปจากทเปนทางการ โดยบคคลครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนาสถานประกอบการ เชนการจดการศกษาขนพนฐานโดยครอบครว โดยอาจใชหลกสตรทางเลอก Alternative curriculum เปนแนวทางในการจดการศกษา มโรงเรยนทางเลอก Alternative School หมายถง โรงเรยนในรปแบบทแตกตางไปจากโรงเรยนในรปแบบปกต อาจเปนของรฐหรอเอกชน มความยดหยนมหลกสตรทสนองตอความตองการเฉพาะผเรยน มปฏสมพนธอยางใกลชดระหวางผเรยนกบผสอนโรงเรยนทางเลอกทรจกกน เชน บานเรยน (Home School) จดสาระและกระบวนการเรยนรทสมพนธกบวธการด าเนนชวตสอดคลองกบความตองการความเชอและความสนใจของครอบครวพฒนาผเรยนใหมวถชวตทดงามเตบโตรอบดานเตมตามศกยภาพของบคคล การศกษาทางเลอก หรอ Alternative Education หมายถง การศกษาทมรปแบบแตกตาง ไปจาก การศกษาตามแนวกระแสหลกในระบบโรงเรยนทวไป การศกษาทางเลอกจดขนบนพนฐานความเชอทวาธรรมชาตของมนษยมความแตกตางหลากหลาย ดงนนการศกษาทางเลอกจงมหลายรปแบบ แตทงหมดมจดมงหมายเดยวกนคอ เพอพฒนาผเรยนใหเปนมนษยทสมบรณ โดยเฉพาะดานสตปญญา และจตใจ ขณะทการศกษาในระบบโรงเรยนสวนใหญมงทจะตอบสนองแตเพยงดานวชาความรเทานน (วารสารปฏรป. 2545. อางถงใน วระเทพ ปทมเจรญวฒนา. 2561 : 1 ) สรป การศกษาทางเลอกคอ การจดการศกษาทแตกตางออกไปจากการศกษาในระบบโรงเรยนรฐเอกชนหรอองคกรปกครองสวนทองถนเปนผจดใหตามปกต มหลกสตรหรอวธการสอนทแตกตางไปจากทเปนทางการ โดยบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการจดมงหมายเดยวกนคอ เพอพฒนาผเรยนใหเปนมนษยทสมบรณ รปแบบการศกษาทางเลอก รปแบบของการศกษาทางเลอก ไมตดกบรปแบบของระบบโรงเรยนทครอบง าสงคมไทยมานบ 100 ป จะมความยดหยนและหลากหลายใหสอดคลองกบธรรมชาตของผเรยนและกระบวนการเรยนร รวมทงเนอหาสาระทเรยนร สชาดา จกรพสทธ และคนอนๆ (อางถงใน วระเทพ ปทมเจรญวฒนา. 2561 : 5-6) ไดจ าแนกแนวทางการจดการศกษาทางเลอกในประเทศไทยไวกวาง ๆ ออกเปน 7 กลม ดวยกนคอ 1. การศกษาทางเลอกทจดโดยครอบครว (Home School) ซงครอบคลมทงแบบครอบครวเดยว กลม และเครอขายครอบครว 2. การศกษาทางเลอกทองกบระบบโรงเรยน ไดแก โรงเรยนทสามารถจดหลกสตรหรอกระบวนการเรยนรทแตกตางไปจากโรงเรยนตามแนวกระแสหลกทวไป เนนนวตกรรมการเรยนร การทดลองปฏบต หรอประสบการณ เชน โรงเรยนรงอรณ โรงเรยนหมบานเดก เปนตน 3. การศกษาทางเลอกสายครภมปญญา ไดแก พอคร ปราชญชาวบานทมการถายทอด ภมปญญาความรแกผอน เชน ดานศลปะ การชาง ดานเกษตรกรรม การแพทยพนบาน สมนไพร เปนตน

41

4. การศกษาทางเลอกสายศาสนาและวธปฏบตธรรม จดการเรยนรแกสมาชกทงแนวเศรษฐกจพอเพยง ตอตานการบรโภคนยม การปฏบตสมาธในแนวตางๆ ตามวถความเชอ 5. การศกษาทางเลอกทเปนสถาบนนอกระบบ ไดแกกลมกจกรรมทางการศกษาทมการจดหลกสตรหรอกระบวนการเรยนรของตนเอง ไมองกบหลกสตรรฐ มทงแบบเสยคาใชจายและไมเสยคาใชจาย เชน มหาวทยาลยเทยงคน เสมาสกขาลย สถาบนเรยนรขององคกรพฒนาเอกชน (NGOs) เปนตน 6. การศกษาทางเลอกกลมการเรยนผานกจกรรม เปนภาคการเรยนรทกวางขวางหลากหลายทสด มผลในการเสรมสรางชมชนเขมแขง ทงกลมการเรยนรผานกลมกจกรรมชมชน การสบสาน ภมปญญา การฟนฟศลปวฒนธรรม การอนรกษทรพยากรการแพทยพนบาน การสาธารณสข การจดการปญหาชมชน เดก และสตร เปนตน 7. การศกษาทางเลอกผานสอการเรยนและแหลงเรยนร ทงทเปนสอมวลชน เชน นตยสาร หนงสอพมพ วทย โทรทศน สอชมชน อนเตอรเนต หองสมด พพธภณฑ สถานททองเทยว หรอแหลงเรยนรตาง ๆ แนวการด าเนนงานการศกษาทางเลอก

พระมหาคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) (อางถงใน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2558 : 28) กลาวถง แนวคดการจดการศกษาทางเลอกวา แนวทางของกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบธรรมชาตในการเรยนรของมนษยทานไดทอธบายไวโดยสงเขป เปนขนตอน ดงน

1. เกดฉนทะในความร ความตองการส าคญอยางแรกทควรพฒนาขนกอน คอความตองการหรอความรกในความร ท าใหเกดการเรยนร กลายเปนความสขทไดรบการตอบสนองทจะไดรนน

2. เรยนรไดทกสง เมอคนทเรมเรยนรอยางตอบสนองความตองการทจะเรยนรของคนอยางแทจรงกจะไมขนกบความชอบใจหรอความไมชอบใจ ประสบการณหรอสถานการณทกอยางลวนเปนสงทจะใหการเรยนรไดทงสน และมความสขทไดจากสงทชอบใจและไมชอบใจ

3. ยงยากยงทาทายขนตอไปคนจะกาวไปสความตระหนกรวา จากสงทไมชอบใจสงทเปนปญหาหรอยากล าบาก เรามกเรยนรไดมากกวาสงทงายหรอชอบใจ ท าใหเกดความสขไดแมการพบสงทยากพบปญหาใหแกไข

4. น าไปเชอมโยง เมอเรยนรและไดความรมา กจะมความกาวหนาตอไปเรอย ๆ รวาอะไรเปนอะไรท าไมเปนอยางนเปนเพราะอะไร เปนมาอยางไรเชอมโยงสมพนธถงอะไร เอาอะไรไปใช ท าอะไร เปนตน และในการรสงอน ๆ ทเกยวของเพมขยายออกไปเมอเรยนรหลายอยางเพมมากขน เหนความแตกตางการเรยนรจะเชอมโยงไปสการมองเหนวา อะไรควรเปนอยางไรภาวะทดทถกตอง ควรเปนอยางไร มความตองการชนดใหมขนมา คออยากใหสงนนอยในภาวะอยางหนงทดทเหนดวยปญญาวามนควรจะเปนเชนนน

5. สขจากการกระท าการสรางสรรค เมอตองการใหเปนอยางนน แตมนไมเปน เกดความตองการตอไป อกความอยากจะท าใหมนดมการตอบสนองความตองการดวยการกระท าเปนขนตอน ทส าคญมากของการเรยนและพฒนาคนคอ เกดความสขจากการกระท า เกดภาวการณสรางสรรค พฒนาการเปนผเรยนผศกษาไปสผสรางสรรค และกาวหนายงขนตอไปเรอย ๆ จากการเรยนรฝกฝนพฒนาตนทามกลางการลงมอ และสรางสรรคไมมทสนสด ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2558 : 67-68) อธบายถงแนวทางในการด าเนนงานการศกษาทางเลอก วาการจดการศกษาทางเลอกในสงคมไทยเปนดชนชวดใหเหนวาแนวทางการพฒนา

42

การศกษาตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ไดเปนทศนะการจดการศกษาไดครอบคลมความตองการของมนษยทงในแงมมของปรชญาการศกษา และรคณคาทใหความหมายตอวถชวตอยางแทจรง ซงสามารถสรปได ดงน

1. ในมตของการเปลยนแปลงววฒนาการ : การศกษาทางเลอก เปนวฒนธรรมทางการศกษา กลาวคอ การศกษาทางเลอกเปนการมาถงของสงใหม การรเรมสรางความกาวหนาในใหม เพอน าเสนอทางออกจากวกฤตในการพฒนาในกาวตอไป อนเปนไปตามกฎธรรมชาตทตองมสงใหมเขามาแทนสงเกาในลกษณะของววฒนาการ เชนเดยวกบแนวทางเลอกอน ๆ เชน เกษตรกรรมทางเลอก เศรษฐศาสตรทางเลอก เทคโนโลยทางเลอก พลงงานทางเลอก การแพทยทางเลอก เปนตน

2. ในมตความแตกตางหลากหลาย : การศกษาทางเลอกมความแตกตางของการศกษากระแสหลก ทวไปทางปรชญาเนอหากระบวนการเรยนร การวดผลประเมนผลการศกษา ตลอดจนการบรหารจดการ การมอยของการศกษาทางเลอกเปนการยนยนวา การศกษาไมใชเสนตรงเพยงเสนเดยวเฉพาะการศกษาในระบบกระแสหลก แตจะตองมการศกษาทางเลอกของการศกษาเรยนรทหลากหลายทท าใหแตละคนมความแตกตางโดยธรรมชาต สามารถประสบความส าเรจไดตามธรรมชาตและเตมศกยภาพของตน

3. ในมตของสทธเสรภาพทางการศกษาของประชาชน : การศกษาทางเลอกเปนสทธเสรภาพของประชาชน กลาวคอ การศกษาทางเลอกเปนความชอบธรรมในสทธเสรภาพทางการศกษา ของประชาชนซงเปนสทธเสรภาพขนพนฐานบคคลและครอบครวพงมสทธทจะเลอกรบการศกษาเรยนรตามปรชญาความเชอความตองการ และความจ าเปนตามวถแหงชวตของตนของครอบครวและชมชนตราบทไมขดตอความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของสงคม สรปไดวา แนวการด าเนนงานการศกษาทางเลอก ในมตของการเปลยนแปลงววฒนาการของการศกษาทางเลอกเปนวฒนธรรมทางการศกษา ในมตความแตกตางหลากหลายของการศกษาทางเลอก มความแตกตางของการศกษากระแสหลกทวไปทางปรชญาเนอหากระบวนการเรยนร การวดผลประเมนผลการศกษาในมตของสทธเสรภาพทางการศกษาของประชาชนของการศกษาทางเลอกเปนสทธเสรภาพของประชาชน กลาวคอการศกษาทางเลอกเปนความชอบธรรมในสทธเสรภาพทางการศกษาของประชาชน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, ส านกปลดกระทรวงศกษาธการ (2553 : 1-2) อธบายวา หลกสตรสถานศกษา (School based Curriculum) หมายถงแผนหรอแนวทางหรอขอก าหนดของการจดการศกษาทจะพฒนาใหผเรยนมความรความสามารถ ซงจดท าโดยคณะบคคลของสถานศกษาและผเกยวของ เพอพฒนาผเรยนและชมชนสงคมใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร และสงเสรมใหผเรยนรจกตนเองมชวตอยในชมชนสงคมอยางมความสข ซงไมตอง ขดตอความมนคงของชาตและสทธมนษยชน

43

ความส าคญของหลกสตรสถานศกษา หลกสตรสถานศกษามความส าคญดงน

1. เปนขอก าหนดททกคนในสถานศกษาตองปฏบต เพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานทก าหนด และพฒนาใหสอดคลองกบความถนดความสนใจความตองการของผ เรยน สถานศกษา และเปนไปตามสภาพปญหาของชมชนสงคม

2. เปนเอกสารทบคคลภายนอกหรอหนวยงานตาง ๆ ใชประโยชนในกรณทตองการศกษาเกยวกบการจดการศกษาของสถานศกษา

3. เปนเอกสารทใชประกอบประเมนคณภาพภายนอก เพอประเมนใหสอดคลองกบสภาพจรงในการปฏบตของสถานศกษา

แนวคดการพฒนาและการออกแบบหลกสตร 1. รปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร วชย วงษใหญ (2554.43) ไดกลาวถง ไทเลอร (Tyler.1949) ไดเขยนหนงสอการพฒนาหลกสตรและการสอน คอ Basic Principles of Curriculum and Instruction ขนในป ค.ศ.1949 ซงถอวา เปนหน งส อทางด านหลกส ตรและใช เปนหลกในการศกษาเก ยวกบการ พฒนาหลกส ตร ในสถาบน การศกษาของสหรฐอเมรกาและในประเทศไทย แนวคดในการพฒนาหลกสตรของไทเลอร ไดแก หลกการและเหตผลในการพฒนาหลกสตร (Tyler’s rationale) ซงเนนวาการพฒนาหลกสตร และการสอนจะตองตอบค าถามพนฐาน 4 ประการ ไดแก 1) มวตถประสงคอะไรทสถาบนการศกษาตองการบรรล 2) จะมวธการคดเลอกประสบการณการเรยนรอยางไรจงจะบรรลวตถประสงค 3) จะจดประสบการณการเรยนรอยางไรจงจะมประสทธภาพ และ 4) จะประเมนประสทธภาพของการจดประสบการณการเรยนรไดอยางไร ไทเลอร ไดวางรปแบบการพฒนาหลกสตรโดยใชวธการและเปาหมาย (Means ends Approach) เปนส าคญ นอกจากน กลยชรา อนขวญเมอง (2561 : ออนไลน) อธบายวา รปแบบการพฒนาหลกสตร ของ ไทเลอร เนนให ค าถาม 4 ขอ ตองจดรยงล าดบกนลงมา เพราะฉะนนการก าหนดจดมงหมายจงเปนขนทส าคญทสดเพราะค าตอบอก 3 ขอทเหลออยนนขนอยกบจดมงหมายทก าหนดไว แนวคดในการพฒนาหลกสตร ของไทเลอร เปนไปตามล าดบขน โดยอาศยขอมลจากแหลง ก าเนดทจะเปนพนฐานในการตดใจ 3 แหลงดวยกน คอ 1) ศกษาจากสงคม 2) ศกษาจากผเรยน และ 3) ขอเสนอแนะของผเชยวชาญในเนอหาวชา รปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร (Tyler,1969) ถอเปนตนแบบของการพฒนาหลกสตร ไทเลอร ใหค าแนะน าวา การก าหนดวตถประสงคทวไปของหลกสตรท าไดดวยการเกบรวบรวมขอมล

44

จากแหลงตางๆ ประกอบดวย ขอมลผเรยน ขอมลสงคมแวดลอมทโรงเรยนตงอยและขอมลเนอหาสาระวชาน าขอมลจาก 3 แหลงนมาวเคราะหเชอมโยงเพอชวยใหมนใจในขอมลทเกบรวบรวมมา การเชอมโยง ขอมลเปนการสงเคราะหขอมลเพอน าขอมลไปก าหนดจดประสงคของหลกสตร (ฉบบราง) ตอจากนนจงกลนกรองดวยปรชญาการศกษาของสถานศกษาและจตวทยาการเรยนร

รปแบบการพฒนาหลกสตรของไทเลอร

ทมา: Tyler, Ralph W. (1949 .) Basic principles of curriculum and instruction. Chicago :The university of Chicago press. คดจาก วชย วงษใหญ (2554 : 44)

กลยชรา อนขวญเมอง (2561: ออนไลน) อธบายอกวา ไทเลอร มองวา นกการศกษาจะตอง

จดการศกษาทมงใหความส าคญกบสงคมดวยการยอมรบความตองการของสงคมและในการด าเนนชวต ใชการศกษาเปนเครองมอทมงปรบปรงสงคม ผสอนควรไดน าทงปรชญาสงคมและปรชญาการศกษา มาเปนเคาโครงพจารณาใน 4 ประเดน คอ

45

1. ความจ าเปนและการระลกไดของแตละคน เปนพนฐานของการเปนมนษยไมจ ากดวา จะเปนเชอชาต สญชาต หรอฐานะทางเศรษฐกจและสงคม

2. โอกาสเพอการมสวนรวมทเปดกวางในทกระยะของกจกรรมในกลมสงคม 3. ใหการสนบสนนของการเปลยนแปลงมากกวามงตอบความตองการสวนบคคล 4. ความเชอและสตปญญาเปนดงวธของความคดท เกยวของกบปญหาส าคญมากกวา

ทจะขนอยกบอ านาจรฐหรอผมอ านาจ ไทเลอร ใหความส าคญในการใชจตวทยา ไมเพยงการตอบขอคนพบเฉพาะบางเรองเทานน

หากยงใชจตวทยาในฐานะทฤษฎการเรยนร ซงชวยในการก าหนดกรอบโครงสรางของกระบวนการเรยนรอกดวย ไทเลอร กลาวถงความส าคญของการกลนกรองดวยจตวทยา สรปไดดงน

1. ชวยใหเราเปลยนแปลงความคดเหนทแตกตางกน และสามารถคาดหวงผลจากกระบวนการเรยนรหรอไมกได

2. ท าใหเรามความคดเหนทแตกตางกนในจดหมายทเปนไปไดในระยะเวลาทยาวนานหรอความเปนไปไดทจะบรรลผลในแตละชวงอาย

3. ชวยใหความคดบางอยางเกยวกบระยะเวลาทตองการใหบรรลตามจดประสงคและชวงอายซงเปนความพยายามสงสดทจะเกดผลดงความตงใจ

เมอผานการกลนกรองแลว ไทเลอรใหค าแนะนาการวางแผนหลกสตร 3 ประเดน คอ การเลอกประสบการณเรยนร การจดระบบโครงสรางประสบการณเรยนร และการประเมนผลการเรยนร ซงผสอนตองจดประสบการณเรยนรทมงจะ

1. พฒนาทกษะการคด 2. ชวยใหไดสารสนเทศทตองการ 3. ชวยใหไดพฒนาเจตคตเชงสงคม 4. ชวยใหไดพฒนาความสนใจ ไทเลอร ไดเนนในประเดนทวา การจดหลกสตรและการสอนนนควรตอบค าถามทเปนพนฐาน

ทง 4 ประการ ใหไดเสยกอน แลวตองตอบค าถามเรยงกนลงมาตามล าดบ ดงนน การตงจดประสงคขอแรกจงมความส าคญทสด เพราะค าถามอก 3 ขอนน ตองขนอยกบจดประสงคขอแรกทก าหนดไว ซงเปนไปตามล าดบขนดงน

ขนท 1 การก าหนดจดมงหมายของหลกสตร ดวยการศกษาขอมลตาง ๆ เพอน ามาก าหนดจดมงหมายชวคราว เชน การศกษาจากสงคม จากตวผเรยน รวมทงขอเสนอแนะของนกวชาการ ในเนอหาวชา ขนตอนนนกพฒนาหลกสตรตองพจารณาเลอกเฉพาะจดมงหมายทส าคญและสอดคลองกน เพอน าไปเปนหลกในการปฏบตในขนตอนตอไป และตองพจารณาใหสอดคลองกบพนฐานทางจตวทยาและปรชญาในการพฒนาหลกสตร ทเขามามบทบาทในการชวยตรวจสอบแสวงหา ความชดเจนของการก าหนดจดมงหมาย

46

จดมงหมายทผานการกลนกรองแลว เรยกวา จดมงหมายขนสดทายหรอจดมงหมายถาวรสามารถน าไปใชในการพฒนาหลกสตรตอไป จงเหนเดนชดวาลกษณะเดนของการพฒนาหลกสตรและการสอนของไทเลอรนน ใชจดประสงคเปนตวก าหนดควบคมการเลอกและจดประสบการณการเรยน

ขนท 2 การเลอกประสบการณการเรยน ในการวางโครงสรางของหลกสตรไทเลอรไดตงค าถามเปนขอท 2 ไววา มการจดประสบการณทางการศกษาอะไรบาง ทท าใหผเรยนบรรลตามวตถประสงค จดมงหมายทระบพฤตกรรมและเนอหานนเปนจดหมายปลายทางทตองการไปใหถง แตประสบการณเรยนทจดขนเพอใหเกดการเรยนร เปนวธการทท าใหบรรลจดหมายปลายทาง

ขนท 3 การจดประสบการณการเรยน การพจารณาการจดประสบการณการเรยนรวาตองค านงถงความสมพนธในดานเวลาตอเวลา และเนอหาตอเนอหาเรยกวาเปนความสมพนธแนวตงกบแนวนอน โดยการจดตองพจารณาถงหลกเกณฑของความตอเนองการจดชวงล าดบรวมทงการบรณาการ

ขนท4 การประเมนผล เปนขนตอนสดทายในการจดหลกสตร เปนขนทท าใหผวางแผนหลกสตรไดจดท าหลกสตรรวมทงประสบการณการเรยนทจดขนวาบรรลทจดมงหมายก าหนดไวมากนอยเพยงใด

ปรชญาการพฒนาหลกสตรของไทเลอร คอ การเรยนร การเปลยนแปลงพฤตกรรมทผเรยนและครจะก าหนดจดประสงคอยางไรทจะสามารถตอบสนองออกมา เปนลกษณะการเรยนของแตละบคคล สงทกระตนใหน าไปคดตอจงเกดเปนนวตกรรมการศกษาอยางมากมาย เชน การสอนเปนรายบคคล การสอนแบบศนยการเรยนร ฯลฯ

2. รปแบบการพฒนาหลกสตรของทาบา วชย วงษใหญ (2554 : 49) แนวคดการพฒนาหลกสตรของทาบา มลกษณะจากลางขนบน (Grassroots Approach) โดยใชวธอปนย (Inductive Approach) ซงเรมการพฒนาหลกสตรในระดบทเฉพาะเจาะจงแลวปรบ ขยายไปสระดบกวาง ทาบามความเชอวาผสอนควรจะมสวนในการออกแบบหลกสตรมากกวา คณะกรรมการพฒนาหลกสตร โดยผสอนจะคอย ๆ เรมสรางหลกสตรจากหนวยการเรยน การสอนยอย ๆ ส าหรบสอนผเรยนทสถานศกษา แลวคอยปรบขยายเปนหลกสตร การพฒนาหลกสตรตามแนวคดของทาบา จะเรมจากจดใดจดหนงตามท'ถนดและสนใจ โดยใชกระบวนการศกษาทง 7 ประการ คอ การศกษาวเคราะหความตองการของผเรยนและสงคม การก าหนดจดมงหมาย การเลอกเนอหาสาระ การจดและรวบรวมเนอหาสาระ การจดประสบการณ การเรยน การเลอกประสบการณการเรยน และการประเมนผล ไดสรปเปนแผนภาพตอไปน

ขนตอนในการพฒนาหลกสตรของทาบา มดงน (กลยชรา อนขวญเมอง. 2561 : ออนไลน)

47

ขนท 1 การส ารวจความตองการ (diagnosis of needs) ครหรอผรางหลกสตรเรมกระบวนการ ดวยการส ารวจความตองการของนกเรยนทหลกสตรไดวางแผนไว

ขนท 2 การก าหนดจดมงหมาย (formulation of objectives) หลงจากทครไดระบความตองการของนกเรยนแลว ครก าหนดจดมงหมายทจะใหบรรลผล

ขนท 3 การเลอกเนอหา (Selection of contents) จดมงหมายทเลอกไวหรอทสรางขนเปนตวชแนะแนวทางในการเลอกรายวชาหรอเนอหาของหลกสตร ซงควรเลอกเนอหาทมความเทยงตรงและส าคญดวย

ขนท 4 การจดเนอหา (Organization of contents) เมอครเลอกเนอหาไดแลว ตองจดเนอหาโดยเรยงล าดบขนตอนใหถกตอง ค านงถงวฒภาวะของนกเรยน ผลสมฤทธทางการเรยนและความสนใจของผเรยนดวย

ขนท 5 การเลอกประสบการณการเรยน (Selection of learning experiences) เมอไดเนอหาแลวครคดเลอกวธการสอนทเหมาะสมกบเนอหาและผเรยน

ขนท 6 การจดประสบการณเรยน (organization of learning experiences) กจกรรมการเรยนการสอนควรไดรบการจดเรยงล าดบขนตอนเชนเดยวกบเนอหา แตครตองจดกจกรรมการเรยนการสอนใหเหมาะกบผเรยนดวย

ขนท 7 การประเมนผลและวธการประเมนผล (evaluation and means of evaluation) ผทวางแผนหลกสตรตองประเมนวาจดมงหมายใดบรรลผลส าเรจและทงครและนกเรยนควรรวมกนก าหนดวธการประเมนผล

48

รปแบบการพฒนาหลกสตรของทาบา ทมา : Taba, Hilda. (1962). Curriculum development : theory and practice. New

York : Harcourt Brace Jovanovich. คดจาก วชย วงษใหญ (2554 : 50)

สรปไดวา หลกสตรสถานศกษา เปนแผนหรอขอก าหนดของการจดการศกษาของสถานศกษา แนวคดการพฒนาหลกสตรทเปนทนยมไดแก 1) รปแบบการพฒนาหลกสตรของ ไทเลอร มพนฐานจากการศกษาจากสงคม จากผเรยน และขอเสนอแนะของผเชยวชาญในเนอหาวชา การพฒนาเรมจากการก าหนดวตถประสงค การคดเลอกประสบการณการเรยนร และการประเมนทมประสทธภาพ (Tyler) 2) รปแบบการพฒนาหลกสตรของทาบา (Taba) ซงเรมการพฒนาหลกสตรในระดบทเฉพาะเจาะจงแลวปรบ ขยายไปสระดบกวางโดยใชกระบวนการศกษาทง 7 ประการ คอ การศกษาวเคราะหความตองการของผเรยนและสงคม การก าหนดจดมงหมาย การเลอกเนอหาสาระ การจดและรวบรวมเนอหาสาระ การจดประสบการณ การเรยน การเลอกประสบการณการเรยน และการประเมนผล

49

กรอบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา , ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน , กระทรวงศกษาธการ. (2552 : 35) การจดท าหลกสตรสถานศกษา และด าเนนการน าหลกสตรสการปฏบตในการจดการเรยนการสอนในชนเรยนอยางมประสทธภาพ โดยตองสรางความมนใจตอพอแมผปกครอง และชมชนวา ผเรยนจะมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และเกดสมรรถนะส าคญ ตลอดจนมคณลกษณะอนพงประสงคตามทก าหนดไวในหลกสตร เพอใหบรรลเจตนารมณดงกลาว สถานศกษาจะตองออกแบบหลกสตรใหครอบคลมสวนทเปนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ตามทกระทรวงศกษาธการไดประกาศใช เพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงคณภาพตามมาตรฐาน อนเปนความคาดหวงทก าหนดไวรวมกนในการพฒนาเยาชนทกคนในชาต นอกจากนนหลกสตรสถานศกษา ยงตองสอดคลองกบสภาพ ปญหา และความตองการของชมชน และทองถน เพอพฒนาใหผเรยน เปนสมาชกทดของชมชน สามารถอยในสงคมแวดลอมไดอยางมความสข และเกดความรกความผกพนในบานเกดเมองนอน มบทบาทในการรวมพฒนาชมชนในการจดการศกษาใหบรรลมรรคผลดงกลาว นอกจากสถานศกษา การพฒนาหลกสตรสถานศกษา เปนการด าเนนงานรวมกนระหวางสถานศกษาชมชนภาคเครอขายโดยยดหลกสตรสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนฐานเพอพฒนาใหมความสามารถในการเรยนรสอดคลองกบเปาหมายของการพฒนาของทองถน ใหเปนไปตามปรชญาพนฐานของการศกษาของโรงเรยน และวสยทศนของสถานศกษาดวยการวเคราะหสภาพปญหาความตองการการพฒนาระดบทองถนเพอก าหนดทศทางและบงชใหเหนอตลกษณของการพฒนาก าลงพลของทองถน น าไปสการจดท าแผนการเรยนรทเหมาะสม (ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย. 2553 : 2-4) ดงน าเสนอแผนภาพการพฒนาหลกสตร ไวดงน

50

แผนภาพ กรอบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา จากแผนภาพการพฒนาหลกสตรสถานศกษา สามารถอธบายไดดงน

1. ทศทางการจดการศกษา สถานศกษาจดท าหลกสตรสถานศกษาจ าเปนตองมทศทาง เพอพฒนาผเรยนตามทผเรยนตองการและสอดคลองกบความตองการพฒนาทองถน โดยมล าดบขนตอนดงน 1.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงประกอบดวยหลกการ จดหมาย กลมเปาหมาย โครงสรางการจดหลกสตรการศกษาส าหรบกลมเปาหมายเฉพาะสาระและมาตรฐานการเรยน รวธการเรยนร สอการเรยนรการเทยบโอนการวดและประเมนผลการเรยนการจบหลกสตร เอกสารหลกฐานการศกษา

1.2 ศกษาเอกสารประกอบหลกสตรไดแก 1.2.1 สาระและมาตรฐานการเรยนรทง 8 สาระไดแกทกษะการเรยนรความรพนฐานการประกอบอาชพทกษะการด าเนนชวตและการพฒนาสงคมซงแตละสาระจะประกอบดวยมาตรฐานการเรยนรระดบผลการเรยนรทคาดหวงและค าอธบายรายวชา 1.2.2 คมอ/แนวทางการด าเนนการตางๆซงประกอบดวยแนวการพฒนาหลกสตรสถานศกษาแนวทางการจดการเรยนรคมอด าเนนงานและแนวทางการเทยบโอนผลการเรยน

ทศทางการจดการศกษา

หลกสตรการศกษานอกระดบการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551

หลกสตรการศกษา

รายวชา

หนวยการเรยนร

แผนการเรยนร

การประเมนเพอพฒนาหลกสตร

สถานศกษา

เอกสารประกอบหลกสตร

ความตองการของทองถน

ตอบสนองอดมการณของการจดการศกษาตลอดชวตและสรางสงคมไทยใหเปน

สงคมแหงการเรยนร

ตอบสนองเปาหมายของผเรยน การ

พฒนาทองถน

ตอบสนองปญหา ความตองการของผเรยน และทองถน และสอดคลองกบ

เปาหมายของผการพฒนาทองถน

ประเมนเพอใหจดการศกษาของ

สถานศกษาไดตรงความตองการและทนตอเปลยนแปลงเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม

51

1.3 ศกษาขอมลความตองการพฒนาของจงหวดอ าเภอและชมชนโดยน าขอมลเกยวกบเปาหมายการพฒนาระดบจงหวดอ าเภอชมชนมาวเคราะหรวมกบสภาพปญหาความตองการของผเรยนและสถานศกษาโดยน ามาจดล าดบความจ าเปนทมผลกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจสงคมศาสนาวฒนธรรม สขภาพอนามย ทรพยากรและสงแวดลอม 2. หลกสตรสถานศกษาเปนหลกสตรทพฒนาขนเพอตอบสนองเปาหมายของการพฒนาทองถน ทสอดคลองกบปรชญาคดเปนดวยการน าหลกสตรนอกระบบระดบการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 มาเปนฐานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาใหสมพนธกบเปาหมายการพฒนาทองถน และตามปรชญาและวสยทศนของสถานศกษา เพอพฒนาหนวยการเรยนรทสมพนธและสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทงสภาพปญหาความตองการของผเรยนและชมชนสงคมสการจดการเรยนรของสถานศกษา 3. รายวชาสถานศกษาสามารถจดการเรยนรเปนรายวชาไดโดยเฉพาะผเรยนทตองการศกษาตอทเนนวชาการความร 4. หนวยการเรยนรเปนการบรณาการเนอหาสาระตางๆทมงใหผเรยนสามารถเชอมโยงแนวคดและความคดรวบยอดเพอการแกปญหาการแสวงหาความรตามความตองการของผเรยนชมชนสงคม 5. แผนการเรยนรเปนการน าหนวยการเรยนรมาจดท าแผนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญโดยเปดโอกาสใหผเรยนฝกคดฝกปฏบตมการเปลยนแปลงความรและการท างานรวมกนเพอใหผเรยนสามารถเปนบคคลแหงการเรยนรอนน าไปสสงคมแหงการเรยนรซงเปนไปตามปร ชญาพนฐานของการศกษาของโรงเรยน 6. การประเมนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา เปนการตรวจสอบส าหรบหลกสตรสถานศกษาเกยวกบทศทางการจดการศกษาหนวยการเรยนรและแผนการเรยนรใหสอดคลองกบสภาพปจจบน สรปไดวา กรอบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา เปนการด าเนนงานรวมกนระหวางสถานศกษาผปกครอง ชมชนภาคเครอขาย เพอการจดการศกษาใหเปนไปตามทศทาง ความตองการของโรงเรยนและทองถนแลวก าหนดทศทางของกพฒนาไปสการจดท าแผนการเรยนรทเหมาะสม

กระบวนการพฒนาหลกสตร ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2553 : 6) ในการออกแบบหลกสตรการเรยนการสอน องมาตรฐานนน สามารถท าไดหลายรปแบบเพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงเปาหมายเดยวกนมไดมการก าหนด หรอจดล าดบขนตอนแนนอนตายตวขนอยกบเหตผลวตถประสงคและความจ าเปนของแตละบรบท (Carr J.F & Harris D.E, 2001 ; Solomon, P.G, 1998) เชน อานเรมตนจากการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรหรออาจจะเรมจากการก าหนดหวขอประเดนปญหาทสนใจเรมจากบทเรยนทมอยเดมแลว โดยเชอมโยงหวขอหรอบทเรยน นนๆวาสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรใด บานอยางไรกตามรปแบบทเปนทรจกและใชอยางแพรหลายทสดกคอการออกแบบยอนกลบ backward Design ซงเปนรปแบบทสมาพนธทางการนเทศและพฒนาหลกสตร (Association For Supervision) Curriculum Development) ของสหรฐอเมรกาและผ เชยวชาญดานหลกสตรจ านวนมากเสนอวาเปนการออกแบบหลกสตรทมประสทธภาพในการพฒนาผเรยนไปสมาตรฐานโดยการเอาผลลพธสดทายทตองการคอคณภาพผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเปนตวตงออกแบบหลกสตรลกษณะนเรมจากการวเคราะหมาตรฐานการเรยนรตวชวดทก าหนดเปนเปาหมายของหนวยการสอน แลวจงก าหนดชนงานหรอภาระงานท

52

ตองการใหผปฏบตและก าหนดเกณฑในการประเมนงานกอนก าหนดกจกรรมการเรยนการสอนการเรมตน แตละวธมทงขอดและขอจ ากดครผสอนควรใชวธการทหลากหลายและพจารณาตามความเหมาะสม ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวง ศกษาธการ. (2552 : 37) การจดท าหลกสตรสถานศกษา เปนกระบวนการทตองอาศยการมสวนรวมของฝายตางๆ อาท ฝายบรหาร ครผสอน ผปกครอง ชมชน โดยทวไปนนมการด าเนนการใน 2 สวน คอ 1. การด าเนนการระดบสถานศกษา : ด าเนนการโดยองคคณะบคคลในระดบสถานศกษา ไดแกคณะกรรมการสถานศกษา คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการ เพอพจารณาจดท าหลกสตรสถานศกษา รวมทงแนวปฏบตตางๆ ทเกยวของ เชน ระเบยบการวดประเมนผลการเรยนรวมทงพจารณาเกยวกบเอกสารบนทกและรายงานผลการเรยน ซงตองใชรวมกนในสถานศกษานน ๆ 2. การด าเนนการระดบชนเรยน : ด าเนนการโดยครผสอนแตละคนในการออกแบบ หนวยการเรยนรและจดการเรยนการสอน เพอใหสอดคลองเหมาะสมกบกบผเรยนแตละกลม ซงอาจมความแตกตางกน ดงนนจงมความเปนไปไดทครผสอนรายวชาเดยวกน ระดบชนเดยวกนอาจพจารณาออกแบบหนวยการเรยนรทแตกตางกนได เพราะผเรยนทครแตละคนรบผดชอบนนอาจมความตองการและความสามารถแตกตางกน ดงนน กจกรรมการเรยนร หรองานทมอบหมายใหผเรยนปฏบต สอการสอน หรอวธการวดประเมนผลอาจตองปรบใหเหมาะสมกบผเรยนแตละกลม

ขนตอนการจดท าหลกสตรสถานศกษา การจดท าหลกสตรสถานศกษา โดยทวไปนนด าเนนการโดยคณะกรรมการหรอคณะท างาน ซงมขนตอนการด าเนนการโดยสงเขป ดงน 1. แตงตงคณะกรรมการ/คณะท างาน : คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการของ สถานศกษา ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา และครผสอน 2. วเคราะหขอมลจากแหลงตาง ๆ : มแหลงขอมลส าคญมากมายทเปนประโยชนตอการจดท า หลกสตรสถานศกษา อาท หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ กรอบหลกสตร ระดบทองถนขอมลจากการวเคราะห สภาพ ปญหา จดเนน ความตองการของชมชน และของสถานศกษาแตละแหง ตลอดจนความตองการของผเรยน 3. จดท าหลกสตรสถานศกษา : พจารณาจดท าหลกสตรสถานศกษาซงมองคประกอบส าคญ ไดแก วสยทศน สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค โครงสรางหลกสตรสถานศกษา (เวลาเรยน รายวชาพนฐาน/เพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน) ค าอธบายรายวชา และเกณฑการจบหลกสตร พรอมกนนสถานศกษาจะตองจดท าเอกสารระเบยบการวดผลประเมนผล เพอใชควบคกบหลกสตรสถานศกษา 4. คณะกรรมการสถานศกษาพจารณาใหความเหนชอบ : น าเสนอรางเอกสารหลกสตรสถานศกษา และระเบยบการวดประเมนผล ตอคณะกรรมการสถานศกษาเพอพจารณาใหความเหนชอบ หากมขอเสนอแนะจากคณะกรรมการ กน าขอเสนอแนะดงกลาวไปพจารณาปรบปรงรางหลกสตรสถานศกษาใหมความเหมาะสม ชดเจนยงขน กอนการอนมตใชหลกสตร เมอไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการสถานศกษาแลว ใหจดท าเปนประกาศหรอค าสงเรองใหใชหลกสตรสถานศกษา โดยผบรหารสถานศกษาและประธานกรรมการสถานศกษาเปนผลงนาม

53

5. ใชหลกสตรสถานศกษา : ครผสอนน าหลกสตรสถานศกษาไปก าหนดโครงสรางรายวชาและออกแบบหนวยการเรยนรเพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมาย 6. วจยและตดตามผลการใชหลกสตร : ด าเนนการตดตามผลการใชหลกสตรอยางตอเนอง เปนระยะ ๆ เพอน าผลจากการตดตามมาใชเปนขอมลพจารณาปรบปรงหลกสตรใหมคณภาพ และมความเหมาะสมยงขน

องคประกอบส าคญของหลกสตรสถานศกษา ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวง ศกษาธการ. (2552 : 38) อธบายวาองคประกอบส าคญของหลกสตรสถานศกษา เอกสารหลกสตรสถานศกษาเปนเอกสารส าคญทครจะใชส าหรบการจดท าหนวยการเรยนรจดการเรยนการสอน และการประเมนผลเพอพฒนาผเรยน ดงนนเอกสารหลกสตรสถานศกษา ควรมขอมลทชดเจนในการน าไปสการปฏบต องคประกอบทส าคญของหลกสตรสถานศกษา ไดแก 1) สวนน า ขอมลในสวนนชวยใหครผสอนทราบถงเปาหมายโดยรวมของสถานศกษา ในการพฒนา ผเรยน เชน วสยทศน สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลาง เปนตน 2) โครงสรางหลกสตรสถานศกษา เปนสวนทใหขอมลเกยวกบการก าหนดรายวชาทจดสอน ในแตละป/ ภาคเรยน ซงประกอบดวย รายวชาพนฐาน รายวชาเพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน พรอมทงจ านวนเวลาเรยน หรอหนวยกตของรายวชาเหลานน 3) ค าอธบายรายวชา สวนนเปนรายละเอยดทชวยใหทราบวาผเรยนจะเรยนรอะไรจากรายวชานน ๆ ในค าอธบายรายวชาจะประกอบดวยรหสวชา ชอรายวชา ประเภทรายวชา (พนฐาน/เพมเตม) กลมสาระการเรยนร ระดบชนทสอน พรอมทงค าอธบายใหทราบวา เมอเรยนรายวชานนแลวผเรยนจะมความร ทกษะ คณลกษณะหรอเจตคตอะไร ซงอาจระบใหทราบถงกระบวนการเรยนรหรอประสบการณส าคญทผเรยนจะไดรบดวยกได 4) เกณฑการวดประเมนผลและจบหลกสตร : เปนสวนทสถานศกษาก าหนดคณสมบตของ ผทจะจบการศกษาในแตละระดบ โดยพฒนาเกณฑดงกลาวใหสอดคลองสมพนธกบเกณฑการจบหลกสตรตามหลกสตรแกนกลาง

การออกแบบหนวยการเรยนร ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวง ศกษาธการ. (2553 : 6) หนวยการเรยนร คอหวใจของหลกสตร การออกแบบหนวยการเรยนร ถอเปนขนตอนทส าคญของการจดท าหลกสตรองมาตรฐาน เพราะหนวยการเรยนรมรายละเอยดของเนอหากจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยน การวดผลประเมนผล ซงจะน ามาตรฐานไปสการปฏบตในการจด การเรยนการสอนในชนเรยนอยางแทจรง ปรชญาการศกษาในยคทผานมานนมกเนนการสอนเนอหาสาระ ดงนนรปแบบหลกสตรการเรยนการสอนในยคกอนจงมลกษณะเปนหลกสตรองเนอหา (Content based Curriculum) การวดผลประเมนผลในหลกสตรรปแบบน กเนนทการจดจ าเนอหาใหมากทสด

54

และเกณฑการวดผลประเมนผลขอก าหนดเปนจดประสงคพฤตกรรม (Behavior objective) การจดท า หลกสตรลกษณะน จงใหความส าคญกบการเรยนรเนอหาและการทองจ า ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวง ศกษาธการ. (2553 : 6) หลกสตรองมาตรฐาน เนนการออกแบบหนวยการเรยนรทมมาตรฐานเปนเปา (Standard based unit) มการก าหนดแกนเรองของหนวยซงเออตอการหลอมรวมเนอหาของศาสตร ตาง ๆ เขาดวยกนเปนหนวยการเรยนรบรณาการและก าหนดงานใหผเรยนปฏบตเพอฝกฝนและเปนรองรอยส าหรบการประเมนวา ผเรยนมความรความสามารถถงระดบทก าหนดไวเปนมาตรฐานหรอไมดงนนมาตรฐานทเปนเปาหมายในแตละหนวยการเรยนรอาจมไดหลายมาตรฐานและอาจมาจากหลากหลายสาขาวชา และอาจมทงมาตรฐานทเปนเนอหามาตรฐานทเปนทกษะกระบวนการ (Carr J.F & Harris D.E, 2001) การจดการเรยนรเปนหนวยลกษณะน มเนอหาสาระและกจกรรมจงเปนเพยงหนทางทจะน าพาผเรยนไปถงหลกชย คอมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ผเรยนอาจบรรลถงมาตรฐานเดยวกนดวยเนอหาและวธทแตกตางกนไป นกวชาการและนกพฒนาหลกสตรในยคปจจบนเชอวาหลกสตรลกษณะนสอดคลองกบความตองการของผเรยนและทองถนอยางแทจรง ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวง ศกษาธการ. (2552 : 59) การจดท าหลกสตรสถานศกษาในระดบชนเรยน ครผสอนแตละคนมหนาทรบผดชอบในการจดท าโครงสรางรายวชา และออกแบบหนวยการเรยนร ซงในทางปฏบตแลว หากรายวชาใดมผสอนมากกวาหนงคน ครอาจรวมมอกนท างานเปนทม เพอวางแผนและออกแบบการเรยนการสอนใหมคณภาพและประสทธภาพ การจดท าโครงสรางรายวชา รายวชาแตละรายวชานนประกอบดวยหนวยการเรยนรหลายหนวย ซงไดวางแผนและออกแบบไวเพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมาย ดงนนเพอทจะชวยใหผสอนและผเกยวของเหนภาพรวมของแตละรายวชา จ าเปนตองมการจดท าโครงสรางรายวชา เพอใหไดทราบวารายวชานนประกอบดวยหนวยการเรยนรจ านวนเทาใด เรองใดบาง แตละหนวยพฒนาใหผเรยนบรรลตวชวดโดยใชเวลาในการจดการเรยนการสอนเทาใด สดสวนการเกบคะแนนของรายวชานนเปนอยางไร หนวยการเรยนร หนวยการเรยนรบางหนวยอาจเปนหนวยทอาจจะบรณาการขามกลมสาระการเรยนร ครทรบผดชอบสอนรายวชาทเกยวของ ควรไดมการวางแผนในการออกแบบการจดการเรยนรส าหรบหนวยนน และส าหรบการประเมนผลนน เกณฑทใชประเมนตามตวชวดของรายวชาใด กน าคะแนนกลบไปรายงานในรายวชานน

การบรหารจดการหลกสตร ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวง ศกษาธการ. (2553 : 8-9) การพฒนาและใชหลกสตรในระบบการศกษาทมมาตรฐานเปนเปาหมายจะประสบความส าเรจมากนอยเพยงใดขนอยกบการบรหารจดการหลกสตรทมปจจยทเกยวของหลายประการ ไดแก

55

1. การมสวนรวม พระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2542 ไดมงเนนการกระจายอ านาจและการมสวนรวมในการจดการศกษาโดยใหหนวยงานตางๆ ทกระดบทงระดบชาต เขตพนทการศกษา สถานศกษา ตลอดจนชมชนและผทเกยวของ ไดเขามามสวนรวมในการจดการศกษาและ การพฒนาหลกสตรดงนนการจดการศกษาขนพนฐานใหบรรลจดมงหมายได หนวยงานทเกยวของในการพฒนาหลกสตรทกระดบตองมการประสานสมพนธและความรวมมอกบภาคสวนตาง ๆ ผทมสวนไดสวนเสยซงรวมถงภาคธรกจ บดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนอยางตอเนอง เพอใหการพฒนาและการใชหลกสตรเปนไปอยางมคณภาพและมประสทธภาพ

2. การก าหนดเปาหมาย มาตรฐานการเรยนรเปนสงทบงบอกถงเปาหมายหรอความคาดหวงของการศกษาทตองการใหเกดกบตวผเรยนทกคนทกหนวยงานทเกยวของตองยดเปาหมายเดยวกนคอการพฒนาผเรยนไปสมาตรฐานการเรยนรดงนนการก าหนดนโยบายและการด าเนนงานตาง ๆ ของหนวยงานทางการศกษา ทงในระดบชาต ระดบทองถน และระดบสถานศกษาตองตระหนกและมงไปในทศทางเดยวกน ในการพฒนาผเรยนใหบรรลมาตรฐาน ซงเปนเปาหมายทก าหนดไวรวมกน สงเหลานจะชวยใหการจดการศกษามความชดเจนและมประสทธภาพยงขน

3. การบรหารจดการทมประสทธภาพ การจดการหลกสตรการศกษาขนพนฐานจะประสบความ ส าเรจ ตองมการบรหารจดการ มการวางแผน และการด าเนนงานอยางเปนระบบตอเนอง และม การสงเสรมสนบสนนทางดานงบประมาณ ทรพยากรบคลากร ตลอดจนมการพฒนาศกยภาพของผเกยวของ เพราะสงเหลานจะสงผลตอประสทธภาพ ในการด าเนนงานในการพฒนาของเยาวชนไปสมาตรฐานการเรยนรทก าหนดไว

4. การมระบบก ากบตรวจสอบคณภาพทดการพฒนาคณภาพผเรยนในระดบการศกษา ขนพนฐาน เปนรากฐานของการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ จงนบเปนภารกจส าคญยงจ าเปนตองมระบบก ากบตดตามคณภาพสอน การจดการคณภาพการศกษาเพอใหมนใจวาผเรยนมความกาวหนาในการเรยนรและบรรลคณภาพตามมาตรฐานทก าหนด รวมทงตองมกจกรรมทชดเจน ถงการด ารงรกษามาตรฐานอยางตอเนอง ในทกระดบจะตองมการรายงานผลการตรวจสอบคณภาพสสาธารณะและผเกยวของไดทราบ ตลอดจนมการน าผลการตรวจสอบประเมนคณภาพไปใชเปนขอมล การปรบปรงการจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามทคาดหวงตอไป

หลกสตรการศกษาทางไกล สมาล สงขศร (อางถงใน วรางคณา โตโพธไทย. 2558 : 4-5) ไดกลาวถงรปแบบของการศกษาทางไกลไวดงน 1. หลกสตรการศกษาทางไกลทไดรบและไมไดรบประกาศนยบตรหรอปรญญาบตรสถาบน 1.1 หลกสตรการศกษาทางไกลทไดรบประกาศนยบตร หรอปรญญาบตรสถาบน หรอหนวยงานทจดการศกษาทางไกล จดการศกษาไดหลายระดบ ตงแตระดบประกาศนยบตรระยะสน ระยะยาวไปถงระดบปรญญาตร ปรญญาโท และปรญญาเอก ขนอยกบความพรอมในแตละสถาบนนอกจากนนอาจใชหลกสตรประเภทโครงการความรวมมอระหวางสถาบนทางไกลกบหนวยงานหรอองคกรทตองการพฒนาบคลากร และหลกสตรนานาชาต เปนตน หลกสตรทจะเปดสอนเปลยนแปลงไปตามสภาพความเปลยนแปลงของสงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม ความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลยและการสอสาร จงตองมการศกษาวเคราะห

56

ความตองการของสงคมกลมเปาหมายความตองการของตลาดแรงงาน และคณลกษณะทพงประสงค ทตองการใหเกดขนเนอหาของหลกสตร เปดสอนทหลากหลายครอบคลม ดานศลปะศาสตร วทยาศาสตร สงคมศาสตร สารสนเทศศาสตรเทคโนโลย และสงแวดลอม วชาการอาชพความร ทกษะ และเจตคตทสามารถน ามาปฏบตงานททนกบเหตการณ เปนตน 1.2 หลกสตรการศกษาทางไกลทไมไดรบประกาศนยบตร หรอปรญญาบตรสถาบนหรอหนวยงานทจดการศกษาประเภทน จะไมก าหนดหลกสตรเหมอนแบบแรก เพราะเปนการใหความรทวไปแกกลมเปาหมาย เนอหาทน ามาใหความรขนอยกบความตองการของประชาชนและสถานการณของสงคมวาควรจะใหประชาชนมความรทกษะขอมลขาวสารในเรองใด เนอหาจะมความหลากหลายปรบเปลยนไปตามสภาพแวดลอมสงคม เศรษฐกจ เทคโนโลยและการสอสาร เพอมงใหผเรยนไดเรยนรเนอหาทกษะทเปนประโยชนตอการด าเนนชวตการประกอบอาชพ การพฒนาคณภาพชวต เนอหาจะปรบเปลยนใหทนสมยทนตอการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรว 2. หลกสตรการศกษาทางไกลทยดสถาบน หลกสตรการศกษาทางไกลทยดระบบการถายทอดของสถาบน จ าแนกเปน 4 กลมใหญดงน คอ 2.1 หลกสตรการศกษาภายนอก เปนหลกสตรทเปดโอกาสใหผเรยนจากสถาบนอน มาศกษาวชาในหลกสตรของสถาบนเจาของหลกสตร เมอจบไดครบหลกสตรจะไดรบประกาศนยบตรหรอปรญญาของเจาของหลกสตร 2.2 หลกสตรแบบเครอขายสหการ เปนหลกสตรทมสถาบนเปนสถาบนแมขายรวมมอกบสถาบนทางไกลอนมาเปนเครอขายและเปดโอกาสใหผ เรยนสามารถเลอกเรยนวชาตาง ๆ ของมหาวทยาลยลกขายตามหลกสตรทมหาวทยาลยแมขายก าหนดเมอเรยนครบตามหลกสตรจะไดประกาศนยบตรหรอปรญญาบตรของสถาบนแมขาย 2.3 หลกสตรความรวมมอระหวางสถาบน เปนหลกสตรทเกดจากความรวมมอระหวางสถาบนเปดโอกาสใหผเรยนศกษารายวชาขามสถาบนในบางรายวชา เมอเรยนครบตามหลกสตรจะไดประกาศนยบตรหรอปรญญาของสถาบนหลกของผเรยน 2.4 หลกสตรแบบการเรยนแบบเปด หลกสตรแบบนสถาบนการเรยนรระบบเปด สถาบน จะเปนตวแทนจดหาหลกสตรและโปรแกรมการเรยนจากสถาบนตาง ๆ โดยสถาบนไมมหลกสตรของตนเมอเรยนจบจะไดประกาศนยบตรหรอปรญญาจากสถาบนเจาของหลกสตร

3. หลกสตรการศกษาทางไกลทยดระบบการถายทอดผานสอ หลกสตรการศกษาทางไกลทยดระบบการถายทอดผานสอ มการใชสอทหลากหลาย รวมตงแตสอสงพมพ สอโสตทศน สอกระจายเสยง สอคอมพวเตอร สอเทคโนโลยสารสนเทศ และ การสอสาร ในปจจบนมการน าความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารเปนอยางมากสามารถน ามาใชเปนสอทกอใหเกดประโยชนกบหลกสตรการศกษาทางไกลโดยสงเสรมการเรยน การสอนและการแสวงหาความรการตดตอสอสารการมปฏสมพนธระหวางผสอนกบผเรยนท าใหเกด การเรยนการสอนมประสทธภาพและสงเสรมการเรยนรแกผเรยนมากทสด หลกสตรการศกษาทางไกลทยดระบบการถายทอดผานสอ จงขนอยกบวาจะใชสอใดเปน สอหลก การใชสอผสมผสานหรอการหลอมรวมสอในการถายทอดเนอหาและประสบการณไปยงผเรยน โดยสรปรปแบบของหลกสตรการศกษาทางไกล จ าแนกเปน 1) หลกสตรการศกษาทางไกล ทยดการไดรบหรอไมไดรบประกาศนยบตรหรอปรญญาบตร แบงเปนหลกสตรการศกษาทางไกลทไดรบ

57

ประกาศนยบตร หรอปรญญาบตร และหลกสตรการศกษาทางไกลทไมมประกาศนยบตร หรอปรญญาบตร 2) หลกสตรการศกษาทางไกลทยดสถาบนเปนหลกสตรการศกษาภายนอกหลกสตรแบบเครอขายสหการ หลกสตรความรวมมอระหวางสถาบนและหลกสตรการเรยนแบบเปด และ 3) หลกสตรศกษาทางไกลทยดการถายทอดผานสอ ซงขนอยกบวาสอใดในการถายทอดเนอหาและสาระประสบการณ การเตรยมการใชหลกสตรการศกษาทางไกล วรางคณา โตโพธไทย (2558 : 4-23) อธบายวาการเตรยมการใชหลกสตรการศกษาทางไกลควรมการเตรยมวางแผนเปนการก าหนดจดมงหมายและวธการทจะท าใหจดมงหมายทวางไวบรรลผลการวางแผนในการตดสนใจลวงหนาวาตองท าอะไรเมอไหรและใครเปนผน าและการด าเนนการ เพอบรรลเปาหมายอยางราบรนเปนไปตามก าหนดทวางไว การวางแผนการใชหลกสตรการศกษาทางไกลครอบคลมการก าหนดสงทตองท า ผรบผดชอบ ระยะเวลาทตองท า การด าเนนการและ การก าหนดการประเมนจากนนจงเตรยมการใชหลกสตรในสวนตาง ๆ ไดแก

1. การประชาสมพนธหลกสตร การด าเนนการตามแผนใชหลกสตรการศกษาทางไกลสงทจ าเปนตองท าไดแกการประชาสมพนธหลกสตรเพอใหเกดความรความเขาใจภาพลกษณและเจตคตทดระหวางบคคลทเกยวของผใชหลกสตรกลมเปาหมาย และบคคลทวไปทงนจะตองศกษาชองทางในการประชาสมพนธและระยะเวลาน าเสนอซงสามารถท าท าไดหลายรปแบบ เชน การประชมการสมมนา การใชสอมวลชน เอกสารอนเตอรเนตเวบไซต และเครอขาย สงคมออนไลน เปนตน

2. การเตรยมงบประมาณเปนตวบงชทจะท าใหการใชหลกสตรประสบความส าเรจมากนอยเพยงใด เพราะงบประมาณชวยสนบสนนเกยวกบทรพยากร อนไดแก คาใชจายของบคลากร โครงสรางพนฐาน เอกสารวสดอปกรณสอ อาคารสถานท และสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ สงเหลานคอบรการสนบสนนสงผลใหการเรยนการสอนมประสทธภาพ การบรหารงบประมาณตองมความโปรงใสตรวจสอบไดตองท าใหเกดผลสมฤทธสงผลตอคณภาพผ เขารบบรการ คณภาพการศกษาและความส าเรจของหลกสตร

3. การเตรยมความพรอมของบคลากรทเกยวของกบการใชหลกสตร การเตรยมความพรอมของบคลากรทเกยวของกบการใชหลกสตรเปนสงส าคญ บคลากรดงกลาว ไดแก ครผสอน ผอ านวยความสะดวก เจาหนาทผสนบสนน รวมถงผบรหาร การเตรยมความพรอมดงกลาว จะตองท าการส ารวจขอมลดานจ านวนบคลากรแตละดาน คณลกษณะทวไป ดานสภาพเศรษฐกจสงคม และอาย วฒการศกษา ความรความสามารถ ความเชยวชาญเฉพาะดาน ประสบการณและภาระงานทไดรบ จากนนควรวเคราะหวาบคลากรมความพรอมในการใชหลกสตรใหมมากนอยเพยงใดสวนทไมพรอมจะด าเนนการพฒนาอยางไร การวเคราะหขอมลความจ าเปน และวธการในการพฒนาบคลากรลวนมประโยชนในการวางแผนเตรยมบคลากรใหสอดคลองกบหลกสตร

4. การเตรยมโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวก โครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกในทน หมายรวมถงทตงอาคารสถานท ระบบไฟฟาปรบอากาศ ระบบน า ระบบการขนสง และระบบการสอสารเครองมอวสดอปกรณตางๆ เปนตน สถาบนหรอหนวยงานทรบผดชอบจะตองเตรยมการในสงเหลาน เพอใหเหมาะสมกบหลกสตรการศกษาทางไกลทสรางขน นอกจากนนสถาบนหรอหนวยงานจะตองวางแผนเตรยมการ ในเรองแหลงทรพยากรการเรยนร และแหลงบรการ เชน หองสมด ศนยวทยบรการศนยสารสนเทศ และศนยการศกษา เปนตน

58

5. การเตรยมสอเพอการถายทอดการเรยนการสอน เรมจากการศกษาทางไกล เปนวธการถายทอดความรจากผสอนไปยงผเรยน โดยผสอนและ

ผเรยนไมจ าเปนตองพบกน ดงนน สอการเรยนการสอนจงเปนปจจยส าคญในการศกษาทางไกล โดยเนน สอทมประสทธภาพเพยงพอทผเรยนจะสามารถศกษาไดดวยตนเองอยางแทจรง และตองการความชวยเหลอจากผสอนนอยทสดจากการเลอกสรรประเภทสอการสอนของหลกสตรให เหมาะสมกบประเภทของวทยาการ ทจดการเรยนการสอนนน จงเปนสงจ าเปนอยางยง เชน การเรยนภาษาจ าเปนตองมสอประเภทเสยงประกอบการศกษาดวย หรอการเรยนภาคปฏบตในบางรายวชาจ าเปนตองเหนภาพเคลอนไหวแสดงการสาธตปฏบต ตลอดทงสอการสอนบางชนดอาจเพมความสนใจใหบทเรยนไดดวยการท าใหการศกษาตนเองไมนาเบอโดยเฉพาะในปจจบนการใชคอมพวเตอร และระบบเครอขายคอมพวเตอรเปนทนยมอยางแพรหลาย จงมการท าสอในระบบคอมพวเตอรระบบเครอขายคอมพวเตอรมากยงขนหนวยงานทรบผดชอบจะตองเตรยมการเลอกสรรสอทผเรยนสามารถเขาถงไดทก พนท ทกเวลา และเลอกออกกจกรรมปฏสมพนธระหวางผเรยนและผสอนสอดคลองกบคณลกษณะของผเรยน และเนอหามการวางแผนผลต และการใชสอเพอใหเหมาะสมกบหลกสตรการศกษาทางไกลทจดท าขน

โดยสรปการเตรยมใชหลกสตรการสอนทางไกล ตองมการวางแผน และมการประชาสมพนธ เตรยมงบประมาณด าเนนการ เตรยมบคลากรทเกยวของกบการใชหลกสตรการเตรยมโครงสรางพนฐานสงอ านวยความสะดวก และสอในการถาย ทอดบทเรยน การศกษาทางไกลเพอใหการด าเนนการเปนไปอยางมประสทธภาพบรรลตามวตถประสงค

การด าเนนการใชหลกสตรการศกษาทางไกล วรางคณา โตโพธไทย (2558 : 4-23) อธบายอกวา การด าเนนการใชหลกสตรการศกษา

ทางไกล เปนการน าเอาหลกสตรทไดรบการพฒนาแลว มาด าเนนการตามแผนทวางไว เปนขนตอนทน าหลกสตรไปสการปฏบตทจะท าใหหลกสตรทสรางขนด าเนนการเพอใหบรรลเปาหมาย การน าหลกสตรไปใชมความส าคญทผเกยวของในการด าเนนการน าหลกสตรไปใชจะตองท าความเขาใจกบวธการขนตอนตาง ๆ และสามารถน าหลกสตรไปใชอยางมประสทธภาพสงสดตามความมงหมายทกประการขนตอนการน าหลกสตรไปใช มดงน

1. หลกการส าคญในการน าหลกสตรการศกษาทางไกลไปใช 1.1 มการวางแผนและเตรยมการในการน าหลกสตรการศกษาทางไกลไปใช ผเรยนม

สวนเกยวของควรจะไดศกษาวเคราะหท าความเขาใจหลกสตรทจะน าไปใชใหมความเขาใจตรงกน เพอใหปฏบตเปนไปตามในท านองเดยวกนและสอดคลองตอเนองกน

1.2 มคณะบคลากรทเกยวของทจะตองท าหนาทประสานงานกนเปนอยางด ในแตละขนตอนในการน าหลกสตรไปใช 1.3 ด าเนนการอยางเปนระบบเปนไปตามขนตอนทวางแผนและเตรยมการไว การน าหลกสตรไปใชจะตองค านงถงปจจยส าคญทจะชวยใหการน าหลกสตรไปใชประสบความส าเรจไดปจจยตาง ๆ ไดแก ทรพยากร งบประมาณ วสดอปกรณ เอกสารหลกสตร สอตลอดจนสถานทตาง ๆ ทจะเปนแหลงใหความรประสบการณตาง ๆ สงเหลานจะตองไดรบการจดเตรยมไวอยางดและพรอมทจะใหการสนบสนนไดทกเมอ

59

1.4 ผทมบทบาทส าคญในการน าหลกสตรไปใช ไดแก ครผสอนผสนบสนน ผอ านวยความสะดวก ดงนนบคลากรเหลานจะตองไดรบการพฒนาอยางเตมทและจรงจง ตงแตการอบรมความ รความเขาใจ ทกษะและเจตคตเกยวกบการใชหลกสตรอยางเตมท สงทควรค านงถงในการน าหลกสตรไปใชใหไดผลตามเปาหมาย คอผรบผดชอบในการใชหลกสตรควรมสวนรวมในการรางหลกสตรและผบรหารตองเหนความส าคญและสนบสนนการด าเนนการใหเกดผลส าเรจ 1.5 การน าหลกสตรไปใช ควรจะตงใหมหนวยงานทมผช านาญการพเศษดวย การสนบสนนและการพฒนาการใชหลกสตรโดยท าหนาทนเทศตดตามผลการน าหลกสตรไปใช และควรปฏบตงานรวมกบผใชหลกสตรอยางตอเนอง 1.6 หนวยงานและบคลากรในฝายตางๆทเกยวของกบการน าหลกสตรไปใชตองปฏบตงานในบทบาทหนาทของตนอยางเตมทและเตมความสามารถ 1.7 การน าหลกสตรไปใชส าหรบผทมบทบาทเกยวของกบทกฝายทกหนวยงาน ตองมการตดตามและประเมนผลเปนระยะเพอจะไดน าขอมลตาง ๆ มาวเคราะห เพอพฒนาทงในแงการปรบปรงเปลยนแปลงและการวางแนวทางในการน าหลกสตรไปใชใหมประสทธภาพยงขน

2. ขนตอนการน าหลกสตรการศกษาทางไกลไปใช ขนตอนการน าหลกสตรการศกษาทางไกลไปใช มรายละเอยดดงน

2.1 การลงทะเบยนเรยน เปนขนตอนทผเรยนด าเนนการลงทะเบยนทงนตองตรวจสอบขอมลทเกยวของใหเขาใจชดเจนกอนลงทะเบยน การลงทะเบยนเรยนสามารถท าไดโดยการลงทะเบยนดวยตนเอง การลงทะเบยนดวยระบบออนไลน หนวยงานทเกยวของเมอรบการลงทะเบยนแลวจะมฐานขอมลผเรยนอยในระบบ 2.2 การปฐมนเทศ เปนการเรยนกจกรรมแรกทส าคญตอการศกษาดวยตนเองในระบบการศกษาทางไกล และมความจ าเปนอยางยงส าหรบผเรยนทเขาศกษาใหม ผเรยนจะไดรบความร ความเขาใจเกยวกบระบบการศกษาทางไกล วธการเรยนดวยตนเองในระบบการศกษาทางไกล ปจจยทสงผลส าเรจใน การเรยนการปรบตว การเตรยมความพรอมทจะชวยใหผเรยนสามารถเรยนดวยตนเองอยางมประสทธภาพ แนวปฏบตขนตอนตางๆทผเรยนจ าเปนตองร 2.3 การด าเนนการเรยนการสอน ในขนตอนนหนวยงานทรบผดชอบและคณาจารยผสอนจะด าเนนการจดการเรยนการสอน โดยเตรยมการทางดานบคลากร โครงสรางพนฐาน และสงอ านวยความสะดวก สอ ดงทกลาวมานนในการเตรยมการ โดยผเรยนจะด าเนนการศกษาดวยตนเองผานสอท จดเตรยมไวให เชน สอสงพมพ รายการวทย รายการวทยโทรทศน DLTV การเรยนการสอน e-Learning นอกจากนนอาจจะมการเสรมการสมมนา เสรมการฝกทกษะ การฝกปฏบต การฝกภาคสนาม อบรมเขมและฝกอบรมประสบการณวชาชพ เปนตน 2.4 การใหบรการสนบสนนการศกษาทางไกลหลกสตรการศกษาทางไกล มการก าหนดระบบการใหบรการสนบสนนการศกษา ไดแก บรการเสรมการศกษา เชน การจดกจกรรมพบปะและใหค าปรกษาทางวชาการ บรการตอบค าถาม บรการแนะแนวการศกษา และกจกรรมนกศกษา บรการหองสมดสอ การศกษาแหลงเรยนรตาง ๆ สงทจ าเปนและเสมอนจรงและการบรการขอมลขาวสารประชาสมพนธตามชองทาง ทงนเพอใหการใชหลกสตรด าเนนไปดวยด โดยสรปหลกการส าคญในการน าหลกสตรการศกษาทางไกลไปใช ไดแก มการวางแผนเตรยมการน าหลกสตรไปใชการด าเนนการอยางเปนระบบตามขนตอนทวางแผนและเตรยมไว บคลากร

60

ทเกยวของมความพรอมและด าเนนการตามหนาทเตมความสามารถมการนเทศตดตามผลการใชหลกสตรและมการวดผลประเมนผลอยางตอเนองโดยมขนตอนน าหลกสตรไปใชครอบคลมถง การลงทะเบยน การปฐมนเทศ การด าเนนการเรยนการสอน เตมการบรการการศกษา และ การประมวลผลศกษา

การประเมนหลกสตรการศกษาทางไกล วรางคณา โตโพธไทย. (2558 : 4-28 ) การประเมนหลกสตรการศกษาทางไกล เปนการ

พจารณาเพอตดสนคณคาความส าเรจการตอบสนองวตถประสงคของหลกสตรการศกษาทางไกล ตรวจสอบคณภาพของผลผลต คอผเรยน และพฒนาขอดขอเสย เพอน าขอมลไปประกอบพจารณา การตดสนใจพฒนาปรบปรงเปลยนแปลงหลกสตรการศกษาทางไกลตอไป

1. การประเมนหลกสตรกอนการน าไปใช คอ กระบวนการรวบรวมขอมลเบองตน ความเหมาะสมความเปนไปไดของการน าหลกสตรไปใช คะแนนในการประเมนไดแก องคประกอบหลกสตรครบถวนองคประกอบมความสมพนธกนจรง เชน การตรวจสอบความสอดคลองระหวางหลกการนโยบาย ปรชญาโครงสรางวตถประสงค เนอหา การถายทอดความร การจดประสบการณเรยน และการประเมนผลสอดคลองเหมาะสม การตอบสนองตอความตองการของกลมเปาหมาย ความเปนไปได ความคมคา และการกาวทนตอการเปลยนแปลงตาง ๆ เปนตน แนวทางในการประเมนหลกสตรกอนน าไปใชจรง ไดแก วธการตรวจสอบรายการการประเมนความตองการความจ าเปน การศกษาความเปนไปได การศกษาแบบน ารองพจารณา โดยผเชยวชาญและการประเมนกลมผมสวนไดสวนเสยเปนตน

2. การประเมนระหวางการใชหลกสตร การประเมนระหวางการใชหลกสตรมจดมงหมายเพอตรวจสอบวา หลกสตรสามารถน าไปใชไดดกบสถานการณจรงเพยงใด การจดการเรยนการสอน ตามหลกสตรท าไดหรอไมเพยงใด หากพบปญหาอปสรรคในการใชหลกสตรเพอจะไดแกไขปรบปรงใหดขน สามารถใชหลกสตรไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล แนวทางในการประเมนการใชหลกสตร ไดแก ใชวธวจยเชงทดลอง การส ารวจ การศกษาประเมนสภาพการณทเกดขน การประเมนโดยกลมผใชหลกสตร และผเกยวของและสนทนากลมถกตอง

3. การประเมนหลงการใชหลกสตร การประเมนหลงการใชหลกสตร เปนการประเมนหลงจากไดด าเนนการใชหลกสตรไปแลว ซงการประเมนขางตนแบงเปน 2 ระยะ ไดแก 1) การประเมนการใชหลกสตรขณะทก าลงใช และ 2) การประเมนหลงการใชหลกสตรไปไดระยะหนงประเดนส าคญใน การประเมน หลงการใชหลกสตรไดแก การประเมนปจจยตาง ๆ ไดแก คนทสงผลตอการด าเนนการของหลกสตร ความสอดคลองของการวางแผนหลกสตรกบการด าเนนการหลกสตรทแทจรง การประเมน การใชทรพยากรตาง ๆ การประเมนความสอดคลองผลผลตของหลกสตรกบผลผลตทแทจรง จาก การด าเนนงานใชหลกสตร เชน การประเมนเอกสารหลกสตร การประเมนระบบหลกสตร การประเมนระบบบรหารหลกสตร การประเมนผลสมฤทธผเรยนการประเมนการสอนของผสอน และการประเมนตดตามผลผส าเรจการศกษา เปนตน

2. ขนตอนในการประเมนหลกสตรการศกษาทางไกล วรางคณา โตโพธ ไทย (2558 : 4/28-29 ) d]jk;57’ขนตอนในการประเมนหลกสตรสถานศกษาทางไกล มหลกการเชนเดยวกบการประเมนหลกสตรทวไปดงน

61

2.1 ขนก าหนดวตถประสงคของการประเมนหลกสตร ผประเมนหลกสตรตองก าหนดวตถประสงคและเปาหมายของการประเมนใหชดเจนกอนวาจะประเมนในสวนใดหรอเรองใด นอกจากนผประเมนหลกสตรตองก าหนดดวยวา ตองการน าขอมลมาท าอะไร การก าหนดขอบขายวตถประสงค และเปาหมายของการประเมนหลกสตรอยางเดนชดจะเปนกรอบการประเมนผลหรอตวน าเสนอแนะรปแบบของการประเมนกลมผใหขอมลทมการเกบขอมล และการสรางเครองมอใน การประเมนไดอยางเหมาะสมถกตอง 2.2 วางแผนออกแบบการประเมนหลงจากทผประเมนไดศกษา และส ารวจเอกสาร และ ผลการประเมนทเกยวของตาง ๆ แลวผประเมนกพรอมทจะตดสนใจวางรปแบบการประเมนไดสงทผประเมน จะตองตดสนใจก าหนด คอ 1 ประชากรกลมตวอยาง 2 การก าหนดแหลงขอมล 3 การพฒนาเครองมอและวธการเกบขอมล 4 การก าหนดในการประเมนและการก าหนดระยะเวลาการประเมน 2.3 ขนเกบรวบรวมขอมลผประเมนผลเกบรวบรวมขอมลกอนขอบขาย และระยะเวลา ในการก าหนดไวในปฏทนปฏบตการผลประเมนผล 2.4 การวเคราะหขอมลผประเมนก าหนดวธการจดระบบขอมลโดยอาจจ าแนกเปนหมวดหมและพจารณาเลอกใชสถตในการวเคราะหทเหมาะสม 2.5 การรายงานผลการประเมนภายหลงจากการวธวเคราะหขอมลเสรจเรยบรอยแลว ผประเมนผลจะตองรายงานผลและเสนอผลการประเมนโดยพจารณาตดสนวาจะใหออกมาในรปแบบใดเปนขอความรายงานหรอรปแบบสถตแผน ภมหรอกราฟ เปนตน โดยสรป การประเมนผลหลกสตรการศกษาทางไกลเปนการพจารณาตดสนคณคาความส าเรจในการตอบสนองวตถประสงคของหลกสตรการศกษาทางไกล และความตองการของสงคมตรวจสอบองคประกอบการด าเนนการใชหลกสตรการศกษาทางไกล ตรวจสอบคณภาพของผลผลตและพจารณาขอดขอเสยเพอน าขอมลทไดมาประกอบการตดสนใจพฒนาปรบปรงเปลยนแปลงหลกสตรการศกษาทางไกลตอไป

ตวอยางการจดการศกษาทางไกลแบบออนไลนในตางประเทศ

1. การจดการศกษาทางไกลออนไลนในประเทศองกฤษ มหาวทยาลยเปดแหงราชอาณาจกรองกฤษ มสภาพการจดการศกษาทางไกลในดานนโยบายและแผนงานการบรหารจดการศกษาดานหลกสตรดานการเรยนการสอนและสอการสอนผเรยนดาน ดานผสอนดานวดผลประเมนผลดานการสนบสนนการศกษาและดานประกนคณภาพ ใชสอเทคโนโลยสารสนเทศ ( Information Technology) เพอสงเสรมการเรยนการสอนรวมทงการสอนเสรมเสมอนจรงและการอภปรายกลม (Virtual tutorial and discussion groups) การสงการบานและการตรวจการบานทางสออเลกทรอนกส เอกสารการสอน สอผสมและการประชมโดยใชคอมพวเตอรเปนสอกลาง ในแตละวนนกศกษาจะสามารถเปดอานอเมลอเลกทรอนกสและขาวสารประชมผานสอคอมพวเตอรได นกศกษาตองใชอนเตอรเนต ( Internet) และเนสแคป (Nescape) เพอสงงานการบานจากสมดอเลกทรอนกสไปใหอาจารยตรวจและอาจขอใหน าไปไวทศนยแบบฝกหดอเลกทรอนกสของมหาวทยาลยเพอเผยแพรดวย

62

2. การจดการศกษาทางไกลออนไลนของประเทศแคนาดา การจดการศกษาทางไกลออนไลนในประเทศแคนาดาในระดบอดมศกษามการจดในหลายๆมหาวทยาลย กรณตวอยางมหาวทยาลยอธาบสกา (Athabasca University) มการเรยนในชนเรยนอเลกทรอนกส เปนวธการเรยนแบบใหมทน ามาใชโดยคณะธรกจ Business School คอการเรยน ทางอเลกทรอนกส e -Class โดยมการเรยนการสอนทางคอมพวเตอร Study Online โดยเรยนเปนกลมการเรยนอเลกทรอนกสจะเรยนรวมกนกบเพอนนกศกษาและคร ตามตารางเปนเวลา 13 สปดาหโดยเรมจากเดอนกนยายนจนไปถงเดอนมกราคม นกศกษาจะตดตอกบอาจารยหรอเพอนนกเรยนทางอเมล (e-mail) 3. การจดการศกษาทางไกลออนไลนของประเทศสาธารณรฐประชาชนจน ในกระบวนการสรางความทนสมยของจนการศกษาทางไกลออนไลนในระดบอดมศกษา มสวนในการสนบสนนทางการจดการศกษา การพฒนาเศรษฐกจสงคมอนเนองมาจากการศกษาทางไกลมลกษณะเปดกวาง ประหยดและยดหยน ตงแตป 1994 โครงการพฒนา ICT ไดผดขนมาอยางมากมาย โครงขายใช (Chinese Education and Research Network CERNT) ไดพฒนาโครงขายเชอมโยงระหวางสถาบนการศกษาตาง ๆ รวมทงมหาวทยาลยโครงการ (Application of Modern education technology project) มเปาหมายในการสรางความเชอมโยงของคอมพวเตอรและอนเทอรเนตสระดบโรงเรยน นอกจากนโครงการ CETV Distance Education Program ไดจดใหมโครงขายการแลกเปลยนเรยนรผานทางโทรทศน โครงการดงกลาวสนบสนนสงเสรมระบบการศกษาทางไกลโดยใชการเชอมโยงระบบ ICT เขาดวยกน 4. การจดการศกษาทางไกลออนไลนของประเทศนวซแลนด การจดการศกษาทางไกลประเทศนวซแลนด มนโยบายสนบสนนการพฒนาผเรยน ตลอดชวต (Life long Learning) โดยการเรยนระบบเปดมการใชคอมพวเตอรประกอบการเรยนการสอน ในลกษณะของ Online campus คอการใชในการตดตอสอสารระหวางอาจารยผสอนและผเรยนในแตละวชา อาจารยจะแนะน ารายละเอยดของวชาลงในคอมพวเตอร พรอมทงแนะน าตนเองแนะน างาน ทจะตองสง แนะน าวธการวดผล ประเมนผลและเชญชวนใหนกศกษาตดตอเขามาไดตลอดเวลา ถาตองการค าแนะน าปรกษา และเมอใกลจะถงเวลาสงงานแตละชนหรอใกลสอบ อาจารยจะสงจดหมายเตอนทางคอมพวเตอรอาจารยและนกศกษาไดมโอกาสตดตอกนอยางใกลชดนกศกษาทกคนไดรบพาสปอรตและ Login เขาระบบออนไลนของมหาวทยาลย บางวชาอาจารยใหแบบฝกหดทางคอมพวเตอร นอกจากนนนกศกษายงสามารถตดตอกนเองได โดยใชอเมลและนดพบเพอทบทวนวชากนเปนครงคราวดวย 5. การจดการศกษาทางไกลออนไลนของประเทศฟลปปนส ในประเทศฟลปปนสสามารถเรยกไดวาเปนยคของอเลรนนง (e-Learning : Electronic Learning, m-Learning : Mobil Learning และ u-Learning : Ubiquitous learning ) ในยคน มการใช เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอชวยในการเพมทกษะความร ส าหรบผเรยนเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใหสามารถควบคมบรรยากาศในการเรยนได ซงครและเดกมความยดหยน ในการสรางบรรยากาศในการเรยนเพอใหไดรบประโยชนสงสดจากประสบการณหรอฟนความรเดม ของผเรยนการมอปกรณเทคโนโลย เชน Threaded group discussion, RSS fees, Bullet boards, การสงงานออนไลน Quiz, Chat, Web-browsing and Safaris และเพอขยายบรรยากาศในการเรยนเทคโนโลยสารสนเทศการสอสาร และการประยกตใชใน ODL เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใช

63

ในการสนบสนน ODL ทใชเหมอนกนในทกสถาบนสถานศกษาปจจบน เชน วทย โทรศพทเคลอนท และคอมพวเตอร ซงเปนรปแบบของการปฏสมพนธ (Interaction) การจดท าบทเรยนโมดล (Induction Module )

ค าวา “โมดล” เปนค ามาจากภาษาองกฤษวา Module ในภาษาไทยมผเรยกตาง ๆ กน เชน โมดล โมดล มอดล บทเรยนโมดล หนวยการเรยนโมดล โมดลการเรยนการสอน หนวยการเรยนหนวยการสอน หนวยการเรยนการสอน ดงมผใหความหมายของบทเรยนโมดลไวหลายทาน ดงน พรอมา พชยะสนทร (2546 : 37) กลาวถง พารสน และคณะ (Parsons and others.1976 : 31) อธบายวาบทเรยนโมดลเปนบทเรยนทนกเรยนสามารถเรยนเรองใดเรองหนงไดดวยตนเองอยางสะดวกตามความสามารถของตนเอง จะใชเรยนเปนรายบคคลหรอกลมกได สรางขนเพอใหผเรยนบรรลจดมงหมายทตองการและสามารถเลอกใชอปกรณตาง ๆ ไดตามความเหมาะสม สวน ฟจ (Fiji.1976. อางถงใน พรอมา พชยะสนทร. 2546 : 33) ใหความหมายของบทเรยนแบบโมดลวา คอ บทเรยนทผเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง เรยนไดอยางอสระซงบทเรยนทไดเรยงล าดบการสอนไวตามล าดบอยางเปนระบบ อาจจะถอวาบทเรยนโมดลเปนสวนหนงของตนแบบการเรยนอยางมระบบ วชย ดสระ (อางถงใน พรอมา พชยะสนทร. 2546 : 37) กลาวถง บทเรยนโมดลวาหมายถงบทเรยนหนวยใดหนวยหนงทส าเรจในตวเอง สรางขนอยางเปนระบบเพอเปดโอกาสใหผเรยนเปนผเลอก ท ากจกรรมเปนรายบคคลหรอกลมยอย ตามความสามารถและความสนใจของตนเอง ซงท าใหผเรยนไดเรยนรและสามารถแสดงพฤตกรรมไดตามทบทเรยนโมดลก าหนดไวจากความหมายดงกลาว สรปไดวาบทเรยนโมดล หมายถง บทเรยนหนวยใดหนวยหนงส าเรจในตวเอง สรางขนเพอเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาดวยตนเองและสามารถเลอกท ากจกรรมไดตามความสามารถและความสนใจของตนเอง เพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว บญชม ศรสะอาด (2537 : 67) กลาววา บทเรยนโมดล หมายถง บทเรยนหนวยใดหนวยหนงทสรางขนเพอใหผเรยนไดศกษาประกอบไปดวย กจกรรมและสอการเรยนตางๆ เพอชวยใหเกดการเรยนรตามจดประสงคการเรยนร วชย วงศใหญ (2554 : 37) บทเรยนโมดล (Module) มความยดหยนเปดโอกาสใหผเรยนสามารถเรยนรไดตลอดเวลา มงเนนการฝกสมรรถภาพของผเรยนเปนส าคญ (Competencies Based) มเกณฑทางดานความร (Knowledge Criteria) เกณฑดานการแสดงออก หรอการปฏบตงาน (Performance Criteria) เกณฑทางดานการประเมนผลความรของผเรยน และการแสดงออกตามความสามารถของผเรยน (Consequence Criteria) กจกรรมทจดขน เพอใหผเรยนไดเรยนร และแสดงสมรรถภาพดานความร สมรรถภาพดานทกษะและสมรรถภาพทางเจตคตในวชาการและวชาชพ รปแบบของโมดลจะออกแบบเปนหนวยการเรยนทมความส าเรจในตวเอง ผเรยนแตละคนเรยนรไดตามความสนใจของแตละบคคล ระบบการบรหารจดการสะดวก ตอบสนองความตองการ ความสนใจ

64

ของผเรยน เพอใหผเรยนไดเรยนร มวธการเรยนร การแกปญหา สรางองคความร ฝกทกษะและ กระบวนการคด

สรปไดวา บทเรยนโมดล คอบทเรยนทสรางเปนหนวยยอย ๆ ทในแตละหนวยส าเรจดวยตวเอง เพอใชส าหรบผ เรยนเรยนรดวยตนเอง และสามารเลอกท ากจกรรมได ตามความความสนใจ ความสามารถของนกเรยนเพอใหบรรลตามวตถประสงคของบทเรยน

การจดการเรยนรโดยใชบทเรยนโมดลหรอหนวยการเรยน เปนกระบวนการจดการเรยนรทมการสรางบทเรยนเปนหนวยทมเนอหาหรอกลมประสบการณจบในตวเอง สรางขนเพอใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง ผเรยนไดเรยนร มวธการเรยนร การแกปญหา สรางองคความร ฝกทกษะและกระบวนการคด โดยมวตถประสงคทก าหนดไวแนนอนและชดเจนโมดลหนง ๆ จะประกอบดวยแนวทางการเรยนร สาระ แนวคดวตถประสงค กจกรรมการเรยน สอ การวดผลและประเมนผล โดยทวไปจะมลกษณะเปนกลอง เปนแฟมหวงชนดปกแขงบรรจเอกสารพมพ หรอ เปนหนงสอ เปนตน

องคประกอบของบทเรยนโมดล บญชม ศรสะอาด (2541 : 92–93 ) อธบายวาบทเรยนโมดลมองคประกอบ ดงน 1. หลกการและเหตผล (Rationale) คอหลกการและเหตผลทอยเบอหลงบทเรยนนน มงใหผเรยนเหนความส าคญของเรองทเรยน ความสมพนธระหวางเนอหาตาง ๆ ในบทเรยนและความสมพนธ กบเนอหาอนๆ 2. จดประสงค (Objective) เปนจดประสงคของบทเรยนนน ซงคาดหวงวาเมอเรยนจบบทเรยนนนแลว จะมสมรรถภาพหรอพฤตกรรมอะไร จดประสงคของบทเรยนโมดลจะเปนแนวและเปนหลกยดส าหรบการก าหนดกจกรรมการเรยน 3. การประเมนกอนเรยน (Pre assessment) เปนการประเมนผลกอนเรยนโมดลเพอทราบวากอนเรยนผเรยนมความรและสมรรถภาพพนฐานมากนอยเพยงใด 4. กจกรรมการเรยน (Learning actives) เปนกจกรรมทก าหนดขนเพอใหผเรยนบรรลจดประสงคของบทเรยน โดยจะมกจกรรมตาง ๆ หลายกจกรรม ผเรยนเลอกกจกรรมตามความสนใจ ความสามารถและความพรอมของตนเอง 5. การประเมนหลงเรยน (Post assessment) เปนการประเมนผลหลงจากการเรยนบทเรยนโมดลจบแลวเพอใชเปนเกณฑในการพจารณาวาผเรยนไดบรรลวตถประสงคของบทเรยนหรอไม ในระดบใด

ขนตอนการสรางและใชบทเรยนโมดล การจดการเรยนรแบบใชโมดลมขนตอนส าคญดงตอไปน

1. ขนเตรยมการ บญชม ศรสะอาด (2541 : 92–93 ) กลาวไวโดยสรปดงน 1.1 ก าหนดเรองทจะสรางบทเรยน ควรตดสนใจวาควรสรางบทเรยนเรองใด ควรเลอก

65

เรองทตนมความถนด ความสนใจและความรอบรเรองนน ๆ ก าหนดหลกการและเหตผล เปนการอธบายถงเบองหลงความเปนมาของบทเรยน ความส าคญของบทเรยน ขอบเขตของเนอหาการเรยนและความสมพนธกบเรองอน ๆ 1.2 ก าหนดจดประสงค การก าหนดจดประสงคของบทเรยนจะเปนแนวในการเขยนเนอหาสาระการเรยนตลอดจนกจกรรมและสอตาง ๆ ของโมดล การก าหนดจดประสงคเชงพฤตกรรม จงเปนการก าหนดเปาหมายปลายทางทตองการใหเกดขนกบผเรยนทสามารถวดได และก าหนดเกณฑทใชส าหรบพจารณาผเรยนวาบรรลผลการเรยนในระดบทนาพอใจหรอยง 1.3 ส ารวจสอและแหลงการเรยนร ผสรางโมดลจะตองศกษาคนควาต าราเอกสารโสตทศนปกรณ ตาง ๆ เพอน าขอมลเหลานนมาก าหนดกจกรรมและสอการเรยนไดอยางเหมาะสม วเคราะหภารกจ เปนการวเคราะหวาบทเรยนนน ๆ จะตองอาศยความรพนฐานและความสามารถใดมากอนบางระหวางเรยนจะตองเรยนรเรองอะไรบางจดประสงคแตละขอจะตองใชกจกรรมใดบาง และกจกรรมเหลานนควรมลกษณะใด 1.4 สรางเครองมอประเมนผล เปนการสรางเครองมอประเมนผลกอนเรยนและหลงเรยน โดยวดทงสวนทเปนความรและสมรรถภาพพนฐานทจ าเปนตอการเรยน รวมทงความรและสมรรถภาพพนฐานทครอบคลมจดประสงคของบทเรยน 1.5 ปรบปรงบทเรยน น าบทเรยนทสรางเสรจแลวไปใหผเชยวชาญดานตาง ๆ พจารณาตรวจ สอบแลวน ามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญทดลองใช น าบทเรยนทปรบปรงแลวมาทดลองใชเพอหาประสทธภาพและความเทยงตรงของเครองมอ ตามล าดบดงน 1.6 ทดลองใชกบกลมยอยเพอทดลองหาประสทธภาพของบทเรยน และท าการปรบปรงแกไขขอบกพรองตาง ๆ ทดลองใชในหองเรยน เพอทดลองหาความเทยงตรงในการท าหนาทเปนบทเรยน และปรบปรงแกไขเปนครงสดทาย 1.7 พมพฉบบจรง น าบทเรยนทปรบปรงครงสดทาย แลวไปพมพเพอจดใสแฟมปกแขง หรอจดเปนชดเอกสารเพอน าไปใชตอไป 2. ขนการเรยนร การน าโมดลไปใชในการจดการเรยนรควรด าเนนการดงน 2.1 ประเมนผลกอนเรยน โดยอาจใชเปนแบบทดสอบชนดตาง ๆ เพอทดสอบความรความสามารถและสมรรถภาพพนฐานของผเรยน แนะน าการใชบทเรยน ผสอนแนะน าขนตอน การใชสอการเรยนรทก าหนดไวตลอดจนรายละเอยดตาง ๆ ในโมดล 2.2 ท ากจกรรมตามบทเรยน ใหผเรยนไดศกษาเรยนรและท ากจกรรมดวยตนเอง ตามขนตอนตางๆ ในใบงานหรอบตรค าสงทก าหนดไวในบทเรยน 3. ขนสรป 3.1ประเมนผลหลงเรยนใหผเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนจบในแตละโมดล 3.2 สรปสาระส าคญ ผสอนและผเรยนสรปสาระของบทเรยน 3.3 รวมกนตรวจสอบและประเมนผลงานผสอน และผเรยนตรวจสอบและประเมนผลงานรวมกน

66

3.4 เรยนซอมเสรมผสอนและผเรยนวางแผนการเรยนซอมเสรมในกรณทผลการประเมนหลงเรยนยงไมเปนทนาพอใจ ขอควรค านงในการสรางบทเรยนโมดล Arends, Masla and Weber. 1973. (อางถงใน พรอมา พชยะสนทร. 2546 : 49-50) อธบายวา การสรางบทเรยนโมดลทดนนตองค านงถง ประเดนตอไปน 1. จดมงหมายของบทเรยนโมดล ทสรางไดสงเสรมสมรรถภาพใหแกผเรยนทจะส าเรจการศกษาตามทระบไวในจดมงหมายของหลกสตรหรอไม และการจดกจกรรมการเรยนการสอน กตองใหสอดคลองกบปรชญาในการเรยนการสอนของหลกสตร 2. ในการก าหนดสมรรถภาพทจะใหผเรยนไดเรยนรและแสดงใหเหนนน ควรจะค านงถงค าถามตอไปน 2.1 การวดความร จะตองค านงถงวา ความรอะไรทตองการใหผเรยนรอยางแทจรง 2.2 การวดเจตคต จะตองค านงวาพฤตกรรมอะไรทตองการใหผเรยนแสดงออก 2.3 การวดพฤตกรรม จะตองค านงวา พฤตกรรมอะไรทตองการใหผเรยนสามารถปฏบตใหเหนจรงได 3. เมอก าหนดวตถประสงคแลว การสรางบทเรยนโมดลจะตองก าหนดสมรรถภาพพนฐานทจ าเปนส าหรบผเรยน สมรรถภาพพนฐานทจ าเปนควรก าหนดแตเฉพาะเรองทเปนพนฐานจรง ๆ ของบทเรยนโมดล ควรมนอยทสดเพอใหโปรแกรมการเรยนยดหยนได และใหโอกาสผเรยนทจะเลอกเรยนไดมากทสด 4. การสรางแบบประเมนผลกอนเรยน ผสรางควรมนใจวาเกณฑทสรางขนนน ใชวดสมรรถภาพ ของผเรยนทเกยวของกบจดมงหมายอยางแทจรง ตวอยาง เชน ถาใชเกณฑในการวดผลการปฏบต การวดผลทเกยวกบสตปญญาความรกไมเหมาะสม ขอส าคญอกประการหนง คอ การประเมนผลตองค านงถงความเปนจรง และจะตองใชขอมลยอนกลบแกผเรยน วธวดผลจะมประสทธภาพมากทสด 5. ในการสรางกจกรรมการเรยน ผสรางควรพยายามใหมทางเลอกหลาย ๆ ทางแกผเรยนทงนเพอใหผเรยนไดเรยนในสงทจะชวยใหประสบความส าเรจมากทสด สอดคลองกบวธการเรยนของเขา และจะชวยใหเขาไดเรยนรในระยะเวลาอนสน นอกจากนผเรยนควรจะไดมโอกาสเลอกการสรางกจกรรมของตนเองดวยความชวยเหลอจาก อาจารยผสรางบทเรยนตองค านงอยเสมอวา ผเรยนมหนาทรบผดชอบตอการแสดงความสามารถในสมรรถภาพทระบไวไมใชการเรยนกจกรรมการเรยน 6. ถาผสรางกจกรรมการเรยนเหนวากจกรรมตาง ๆ นนควรเรยงล าดบการจดล าดบกจกรรมการเรยนทควรจะท าใหชดเจนเพอใหผเรยนไดเขาใจถงลกษณะแผนงานทงหมด 7. กจกรรมการเรยนตาง ๆ ทท าใหผเรยนเลอกเรยนนนควรเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกหด เทาเทยมกน 8. วธการสรางการประเมนผลหลงเรยนควรใชวธการตามทเสนอไวในการสรางการประเมนผลกอนเรยนและขอสอบคณเชอถอได

67

9. ผสรางบทเรยนโมดลอาจจะระบกจกรรมการเรยนซอมเสรมไดตามความเหมาะสม ถงแมวาโดยปกตแลวกจกรรมการเรยนซอมเสรมควรจะขนอยกบสถานการณเฉพาะเมอไดสรางบทเรยนโมดลสมบรณทงโปรแกรมแลวกจกรรมการซอมเสรมอาจจะน ามาใชเปนกจกรรมการเรยนทใหผเรยนเลอกเรยนได 10. ค าอธบายบทเรยนควรจะสนและชดเจน 11. ผสรางบทเรยนโมดลควรใหผรวมงานหลาย ๆ คนและผเรยนชวยกนวจารณเพอจะไดน าขอวจารณเหลานมาปรบปรงแกไขบทเรยนทสรางขน 12. เมอสรางบทเรยนโมดลเรยบรอยแลวผสรางควรจะตองทบทวนอกครงวาบทเรยนโมดลนนเนนถงสมรรถภาพทสมพนธกบพฒนาการของผเรยนหรอไมและเปนตวอยางทมประสทธภาพในการเรยนการสอนหรอไม 13. ในขนสดทายผสรางบทเรยนโมดลจะตองค านงอยเสมอวาบทเรยนทสรางขนนนยอมเปลยนแปลงแกไขไดเสมอ 5. การพฒนากระบวนการจดการเรยนร

4.1 การจดการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning) ความหมาย วชร เกษพชยณรงค และคณะ (อางถงใน ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล. 2558 : 56) โดย ไดใหความหมายของการเรยนเชงรกหรอ Active Learning คอ การเรยนทเนนใหผเรยนมปฏสมพนธกบการสอนกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคดชนส ง Higher order Thinking ไมเพยงแตฟง ผเรยนจะตองอานเขยน ถามค าถามอภปรายรวมกนและลงมอปฏบตจรงทงนตองค านงถงความรเดมและความตองการของผเรยนเปนส าคญ Active Learning หรอการเรยนรแบบลงมอปฏบต คอกระบวนการจดการเรยนร ทผเรยนไดลงมอกระท าและไดใชกระบวนการคดเกยวกบสงทเขาไดกระท าลงไป (Bonwell, 1991) กลาววา เปนการจดกจกรรมการเรยนรภายใตสมมตฐานพนฐาน 2 ประการคอ 1) การเรยนรเปนความพยายามโดยธรรมชาตของมนษย, และ 2) แตละบคคลมแนวทางในการเรยนรทแตกตางกน (Meyers and Jones, 1993) โดยผเรยนจะถกเปลยนบทบาทจากผรบความร (Receive) ไปสการมสวนรวม ในการสรางความร (Co-Creators) (กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ : ออนไลน) Fedler and Brent (1996) Active Learning ระบวา เปนกระบวนการเรยนการสอนอยางหนง แปลตามตวกคอเปนการเรยนรผานการปฏบต หรอ การลงมอท าซง “ความร” ทเกดขน กเปนความรทไดจากประสบการณ กระบวนการในการจดกจกรรมการเรยนรทผเรยนตองไดมโอกาส ลงมอกระท ามากกวาการฟงเพยงอยางเดยว ตองจดกจกรรมใหผเรยนได เรยนรโดยการอาน, การเขยน, การโตตอบ, และการวเคราะหปญหา อกทงใหผเรยนไดใชกระบวนการคดขนสง ไดแก การวเคราะห , การสงเคราะห, และการประเมนคา (กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ : ออนไลน)

68

สรปไดวา การเรยนรแบบ Active Learning การเรยนทเนนใหผเรยนไดลงมอปฏบต มปฏสมพนธกบการสอนกระตนใหผเรยนเกดการเรยนร ตามธรรมชาตของมนษยและตามแตกตางระหวางบคคล เกดองคความรทไดจากประสบการณ ผเรยนไดใชกระบวนการคดขนสง ไดแก การวเคราะห, การสงเคราะห, และการประเมนคา เปนตน ความส าคญ วชร เกษพชยณรงค และคณะ (อางถงใน ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล. 2558 : 56) อธบายวา ลกษณะส าคญของการจดการเรยนการสอนแบบ Active Learning มดงน 1. เปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด 2. ผเรยนเรยนรความรบผดชอบรวมกนมวนยในการท างานการแบงหนาทความรบผดชอบ 3. เปนกระบวนการสรางสถานการณใหผเรยนอาน พด ฟง คดอยางลมลก ผเรยนจะเปนผจดระบบการเรยนรดวยตนเอง 4. เปดโอกาสใหผเรยนบรณาการขอมลขาวสารหรอสารสนเทศและหลกความคดรวบยอด 5. ผสอนจะเปนผอ านวยความสะดวกในการจดการเรยนรเพอใหผเรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง 6. ความรเกดจากประสบการณการสรางองคความรและการสรปทบทวนของผเรยน

การบรหารจดการเรยนรเชงรก Active Learning 1. พจารณาจดประสงคเนอหาทตองการใหผเรยนเรยนร 2. ออกแบบกจกรรมทชวยสงเสรมใหผเรยนไดเรยนรอยางแทจรง 3. ใชกจกรรมการเรยนเพอกระตนใหผเรยนเรยนร 4. ประเมนผลการเรยนรอย เสมอเพอตรวจสอบวาผ เรยนเรยนรอะไรบางและ มประเดนใดทผเรยนยงสงสย 5. หลกเลยงการสอนเพอใหครบ ใหทน รบเรง เพราะจะท าใหผเรยนไมอยากเรยน ไชยยศ เรองสวรรณ (อางถงใน เสาวภา เพชรรตน. ออนไลน) กลาววา Active Learning เปนการเรยนการสอนทพฒนาศกยภาพทางสมอง ไดแก การคด การแกปญหา การน าความรไปประยกตใช มลกษณะ ดงน เปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนร ผเรยน สรางองคความร และจดระบบการเรยนรดวยตนเอง ผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอน มการสรางองคความร การสรางปฏสมพนธรวมกนและรวมมอกนมากกวาการแขงขน

1. ผเรยนไดเรยนรความรบผดชอบรวมกน การมวนยในการท างาน และการแบงหนาท ความรบผดชอบ

2. เปนกระบวนการสรางสถานการณใหผเรยนอาน พด ฟง คด 3. เปนกจกรรมการเรยนการสอนเนนทกษะการคดขนสง

69

4. เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนบรณาการขอมล, ขาวสาร, สารสนเทศ, และหลกการสการสรางความคดรวบยอด

5. ผสอนจะเปนผอ านวยความสะดวกในการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเปนผปฏบตดวยตนเอง

6. ความรเกดจากประสบการณ การสรางองคความร และการสรปทบทวนของผเรยน

บทบาทของคร กบ Active Learning ณชนน แกวชยเจรญกจ (2550 : ออนไลน) ไดกลาวถง บทบาทของครผสอนในการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทางของ Active Learning จดใหผเรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอน กจกรรมตองสะทอนความตองการในการพฒนาผเรยนและเนนการน าไปใชประโยชนในชวตจรงของผเรยน ดงน 1. สรางบรรยากาศของการมสวนรวม และการเจรจาโตตอบทสงเสรมใหผเรยนมปฏสมพนธทดกบผสอนและเพอนในชนเรยน 2. จดกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนพลวต สงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในทกกจกรรมรวมทงกระตนใหผเรยนประสบความส าเรจในการเรยนร 3. จดสภาพการเรยนรแบบรวมมอ สงเสรมให เกดการรวมมอในกลมผ เรยน 4. จดกจกรรมการเรยนการสอนใหทาทาย และใหโอกาสผเรยนไดรบวธการสอน ทหลากหลาย 5. วางแผนเกยวกบเวลาในจดการเรยนการสอนอยางชดเจน ทงในสวนของเนอหาและกจกรรม 6. ครผสอนตองใจกวาง ยอมรบในความสามารถในการแสดงออก และความคด ของ ผเรยน

ตวอยางการเรยนรแบบ Active Learning

วชร เกษพชยณรงค และคณะ (อางถงใน ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล. 2558 : 56) ยกตวอยาง วธการสอนทเนนการเรยนเชงรก Active Learning

1. Active Reading เปนวธการทใหแตละคนอานบทความแลวแลกเปลยนความคดเกยวกบสงทไดอานกบเพอนน ามาเขยนเปนผงมโนทศน Concept map ลงในกระดาษโปสเตอร เพอท าการวอลคแรลลตอไป

2. Brainstorming ก าหนดหวขอและเวลา จากนนแบงกลมผเรยนรวมกนอภปรายเพอหาขอสรปของกลม แลวทกคนน าเสนอแนวคดของตนและบนทกทกแนวคดทมผน าเสนอ

3. Ari and Design statement ผสอนตงค าถาม โดยมตวเลอกใหผเรยนวาเหนดวยหรอไมอยางไร เชน อาจใชไมปงปองทมส 2 ดานแตกตางกนเปนอปกรณชวยตอบแลวเลอกผตอบในแตละกลมใหอภปรายหลงจากนน จงอภปรายแลกเปลยนเรยนรรวมกนทงชนเรยน

4. Archer ก าหนดหวเรอง แลว แบงเปนหวขอยอย ๆ ทเกยวของสมพนธกนแบงกลมผเรยนใหไดจ านวนกลมเทากบจ านวนหวขอยอยจากนนเขยนขอยอย ๆ ลงบนกระดาษโปสเตอรแลวตดไว

70

รอบหองแตละกลมระดมความคดและเขยนลงในกระดาษโปสเตอรเมอครบ 2-3 นาท เตรยมไประดมความคดหนาโปสเตอรถดไปโดยอานแนวคดของกลมกอนหนาถาเหนดวยใหใสเครองหมายถกและเพมสงทคดแตกตาง จากนนสรปสงทไดเรยนรรวมกน

5. Concept Map ลกษณะคลายการเขยน Mind Map แตการเขยนแผนผงมโนทศนจะแสดงแนวคดและค าเชอมโยงระหวางแนวคด

6. Gallery Walk ก าหนดหวขอเรอง เขยนแนวคดวธการลงกระดาษโปสเตอรแลวตดไวรอบ ๆ หองเพอใหแลกเปลยนเรยนรระหวางการเดนชมผลงาน

7. Jigsaw ผสอนเลอกเนอหาทแบงเปนสวน 3-4 ชนแบงผเรยนเปนกลมกลมโดยสมาชก ในกลมเทากบเนอหา Home Group สมาชกแตละคนเลอกเนอหาทตนสนใจและไปรวมกบสมาชกกลมอนๆ Expert Group เพอศกษาท าความเขาใจหรอหาค าตอบรวมกนในกลมจากนนกลบไปสอนทกลมเดมของตนจนครบถวน

8. Problem/ Project based Learning หรอ Case Study ใชเรองจรงหรอปญหาทเกดขน จรงในชมชน บาน โรงเรยนหรอทเกดขนกบบคคลใดบคคลหนงเพอใหนกเรยนคดว เคราะหและหาทางแกปญหาทเกดขนโดยการบรณาการความรทไดเรยนกบประสบการณตรง หรอสบเสาะหาความรเพมเตม

9. Role Playing การแสดงบทบาทสมมต เปนวธการสอนทใหผเรยนไดฝกฝนแสดงออก ตามสถานการณทก าหนดใหเพอเปนประสบการณทจะน าไปแกไขปญหา และสถานการณในชวตจรงผเรยนไดเรยนรการแสดงออกฝกวางแผนท างานรวมกน เขาใจความรสกและพฤตกรรมทงของตนเองและของผอน เชน การท ากจกรรมฟาครามรสอรท ผเสนอจะก าหนดบทบาทแลวเขยนไวในกระดาษใหผเรยน 6 คนจบฉลากเลอกวาจะแสดงบทบาทใด โดยไมใหปรกษากน แลวใหแสดงบทบาทสมมตตามบทบาททตนเองไดรบหลงจากนนจะตงค าถาม และใหผเรยนรวมกนแสดงความคดเหนวา ผแสดงแตละคนท าหนาทอะไร และท าหนาทนนไดดหรอไม มจดใดทตองแกไขหรอปรบปรง เปนตน

10. Think pair share ผสอนเปนผก าหนดค าถามใหผเรยนคดหาค าตอบดวยตนเองหลงจากนนจงอภปรายแลกเปลยนความคดเหนกนกบเพอนในชนเรยน

11. Predict -Observe -Explain จ าลองสถานการณทเกยวของกบเรองทผเรยนเรยนร โดยผเรยนเขยนท านายสงทนาจะเกดขน สงเกตและบนทกผลอภปรายสงทสงเกตได อาจท าการทดลองส ารวจหรอคนควาเพมเตมได เชน กจกรรมพลงงานเพออนาคต ผสอนใหผเรยนแบงกลมโดยแตละกลมจะไดรบอปกรณการทดลอง ไดแก แผนโซลาเซลล 2 ชนด มลตมเตอร ไมบรรทด กระดาษสด า และโคมไฟเพอใหแตละกลมท าการทดลองเพอวเคราะหวา แผนโซลาเซลลชนดใดมประสทธภาพดกวากน และใหออกแบบเปนผลตภณฑ น าเสนอผลงานกลมหนาชนเรยน เปนตน

12. Fashion Plus เมออธบายถงประเดนทส าคญผสอนควรใหเวลาผเรยนตกผลกความคดและเปดโอกาสใหผเรยนซกถามตองการค าอธบายเพมเตม ผสอนควรจะเดนไปรอบ ๆ หองเพราะผเรยนมกไมกลาถามหนาชนเรยน

13. Card Shop ผสอนจดเตรยมบตรค าบตรภาพไวใหผเรยน จดกลมบตรภาพนน ๆ และตองอธบายเกณฑทใชจดกลมเพอใหเพอนและผฟงอภปรายรวมกนในชนเรยน

14. Chain Note ผสอนเตรยมค าถามขอความทเกยวของกบเนอหาทตองการไว โดยอาจพมพลงบนกระดาษ A4 แลวใหผเรยนแตละคนตอบค าถามหรอขอความนนๆเพยง 1-2 ประโยค จากนนสง

71

กระดาษแผนนนใหเพอนทนงถดไปเพอชวยกนตอบค าถามนนใหสมบรณยงขน สามารถใชกอนหรอหลงเรยนได และควรสงกระดาษแผนนนกลบไปในทศทางเดมเพอใหผทเขยนกอนไดอานขอความทงหมดดวย

15. Student Reflection เปนการใหผเรยนไดสะทอนความคดอาจจะใหผเรยนสรปสงทไดเรยนรในคาบเรยน เสนอแนะเกยวกบการเรยนถาม ค าถามทสงสยหรอใหผ เรยนคนควาเพมเตมเกยวกบสงทเรยนเชน know-Want-Learned เลนอนเตอรเนต เมอเรมตนบทเรยนใหผเรยนเขยนสงทร และสงทอยากรเกยวกบเนอหาทจะเรยน เมอจบบทเรยนใหผเรยนเขยนสรปสงทไดเรยนร

Got Need และ Exit Ticket เมอจบบทเรยนใหผเรยนเขยนในสงทได เรยนรอาจจะเปน การสรปรวมกนหนาชนเรยนและวางแผนกจกรรมการเรยนจากสงทอยากรเพม Diary/ journal Note เขยนสรปสงทไดเรยนร ค าถามทยงสงสยและความรความนย

สรปไดวา การเรยนรแบบ Active Learning เปน กระบวนการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนร ในรปแบบทหลากหลาย โดยมครเปนผวางแผนการจดกจกรรมใหนกเรยนลงมอปฏบต เพอพฒนาผเรยนและเนนการน าไปใชประโยชนในชวตจรงของผเรยน

3.2 กระบวนการจดการเรยนรดวยเทคโนโลยสารสนเทศออนไลน (e-learning)

เทคโนโลยสารสนเทศ ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ (2558 : 39) ความหมายของเทคโนโลยสารสนเทศ ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศเขามามบทบาทอยางกวางขวางในทกวงการ นนกเพราะเทคโนโลยสารสนเทศกลายเปนเครองมอส าคญของการท างานและการบรหารราชการซงเทคโนโลยสารสนเทศเขาไปชวยในการท างานนน ๆ ใหมประสทธภาพและประสทธผลยงขน เทคโนโลยสารสนเทศมผใหความหมายไวอยางหลากหลาย เชน วกพเดย (2558 : ออนไลน) กลาววา เทคโนโลยสารสนเทศหรอไอท Information Technology คอการประยกต ใชคอมพวเตอรและอปกรณโทรคมนาคมเพอจดเกบคนหาสงผานและจดด าเนนการข อมล ซงมกเกยวของกบธรกจหนง หรอองคกรอน ๆ ศพทนโดยปกตกใชแทนความหมายของเครองคอมพวเตอรและเครอขายคอมพวเตอรและยงรวมไปถงเทคโนโลยการกระจายสารสนเทศอยางอนดวย เชน โทรทศนและโทรศพท อตสาหกรรมหลายอยางเกยวของกบเทคโนโลยสารสนเทศ ตวอยาง เชน ฮารดแวร Software อเลกทรอนกสอปกรณกงน ามอนเตอรเนต อปกรณโทรคมนาคมการพาณชยอเลกทรอนกสและบรการทางคอมพวเตอร

วรรณภรณ บรพนธ (2559: 1) กลาววา เทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology) หมายถง การน าเอาเทคนค ทกษะ วธการ กระบวนการ หรอ ความร มาใชในการประมวลหรอเปลยนแปลงขอมลเพอสรางมลคาเพมใหกบสารสนเทศ ท าใหสารสนเทศมประโยชนและใชงานไดกวางขวางมากขน สชาดา กระนนท (2541: 23) ใหความหมายวา เทคโนโลยทกดานทเขามารวมในกระบวน การจดเกบ สรางและสอสารสนเทศ

72

วาสนา สขกระสานต (2541: 6-1) กลาวถง ความหมายของเทคโนโลยสารสนเทศวา หมายถงกระบวนการตาง ๆ และระบบงานทชวยใหไดสารสนเทศตามทตองการ โดยสรปเทคโนโลยสารสนเทศ หมายถง เทคโนโลยเกยวของกบคอมพวเตอรและโทรคมนาคมซงมระบบฐานขอมลระบบประมวลผล และระบบสอสารมาใชในระบบงานเพอบนทกประมวลผลจดเกบขอมลและสงสารสนเทศใหแกผใช เพอเพมประสทธภาพความถกตองความแมนย าและความรวดเรวใหทนตอการน าไปใชประโยชนตอไป ความส าคญและความจ าเปนของเทคโนโลยสารสนเทศ แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ฉบบท 3) ของประเทศไทย พ.ศ. 2557-2561 (กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. 2557 : 1) ไดกลาววา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร จะเปนเครองมอส าคญทจะท าใหบคคลสามารถน ามาประยกตใชในการด ารงชวตและการประกอบอาชพ มอสระทจะเลอกและกระท าการใดๆ รวมถง ชมชนและทองถนสามารถเขาถงขอมลและขาวสารและมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ทางสงคมออนไลนในการด าเนนชวตและปฏบตหนาทการงาน รวมไปถงความสามารถในการทจะมบทบาทส าคญ และมสวนรวมในกระบวนการพฒนามากขน กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ พ.ศ. 2554-2563 ของประเทศไทย (กรอบนโยบาย ICT2020) ไดรบความเหนชอบจากคณะรฐมนตรในคราวประชมเมอวนท 22 มนาคม 2554 มสาระส าคญเพอการก าหนดทศทางการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) ของประเทศไทย ในระยะ 10 ปโดยเปาหมายทก าหนดไวในป พ.ศ. 2563 ประเทศไทยจะมการพฒนาอยางฉลาด การด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคมจะอยบนพนฐานของความรและปญญา โดยใหโอกาสแกประชาชนทกคน มสวนรวมในกระบวนการพฒนาอยางเสมอภาค น าไปสการเตบโตอยางสมดลและยงยน (Smart Thailand 2020) แผนแมบท ICT ของประเทศไทยจ านวน 2ฉบบ แตละฉบบครอบคลมระยะเวลา ๕ ป โดยเปนแผนตอเนองจากแผนแมบท ICT (ฉบบท 2) ของประเทศไทย พ.ศ.2552-2556 สอดคลองกบยทธศาสตรและเปาหมายการพฒนาตามกรอบนโยบาย ICT2020 โดยจะมการปรบ แผนแมบท ICT ฉบบท 3 ทก 2 ป หรอตามความเหมาะสมของสถานการณ แผนแมบท ICT ฉบบท 3 มเปาหมายในการเตรยมความพรอมของประเทศไทยสยคเศรษฐกจดจทล (Digital Economy) อยางยงยน ทวถง และเทาเทยม ดวยความมนคงปลอดภย โดยใหความส าคญกบการน า ICT มาใชพฒนาประเทศดวยยทธศาสตรหลก 4 ดาน ไดแก ดานทนมนษย ดานโครงสรางพนฐาน ICT ดานรฐบาลอเลกทรอนกสและดานธรกจและอตสาหกรรม โดยยทธศาสตรกลยทธและมาตรการ ไดก าหนด ทศทางในการพฒนาดาน ICT ของประเทศทสอดคลองกบแผน นโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการส าคญ ของประเทศ ในบรบทหลกดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และปจจยดานเทคโนโลยสารสนเทศและ การสอสาร วรรณภรณ บรพนธ (2559 : 1) เทคโนโลยสารสนเทศในปจจบนมความกาวหนาและทนสมยเปนอยางมาก อกทงรปแบบการสอสารในปจจบนผานสอตาง ๆ มการพฒนาใหเปนการสอสาร แบบสองทศทาง สงผลใหการกระจายขอมลขาวสารเปนไปอยางรวดเรวและมประสทธภาพ กอใหเกดผลกระทบตอการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม ทงทมาจากในประเทศและ

73

ผลกระทบทมาจากประเทศอน ๆ ซงแตกตางจากในอดตเปนอยางมาก ดงจะเหนไดจากวกฤตการณทางดานเศรษฐกจจากประเทศหนงมผลกระทบตอประเทศอน ๆ อยางรวดเรวและกวางขวาง ผลของความกาวหนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศท าใหเกดแนวโนมการเปลยนแปลงทส าคญหลายดาน อาทเชน การเปลยนเปนสงคมสารสนเทศ โดยคอมพวเตอรและระบบสอสารเขามามบทบาทในการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ผานเครอขายคอมพวเตอร ผานสอสงคมออนไลน เชน เฟซบก (Facebook) ไลน (Line) และ ยทป (YouTube) การท างานทไรเงอนไขของเวลาและสถานท ระบบเศรษฐกจเชอมโยงทวโลก เทคโนโลยภมสารสนเทศ เทคโนโลยสารสนเทศไดถกน ามาประยกตใชงานใหม ๆ เชน ระบบระบพกดบนพนโลก (Global Positioning System, GPS) และ โปรแกรม Google Earth เปนตน

ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ (2554: 2) (อางถงใน วชราพร รกากรณ. 2555: 30) ไดกลาวถงนโยบายเทคโนโลยเพอการศกษาของประเทศไทย ระยะพ.ศ. 2554 - 2556 ในดาน การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศในภาคการศกษา e-Education หนวยงานภาครฐของประเทศไทยไดใหความส าคญของการน าเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษาโดยกระทรวงศกษาธการไดน าแนวทางดงกลาวมาก าหนดเปนแผนหลกของกระทรวงศกษาธการ ทงนเพอใหสอดคลองกบเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 9 มาตรา 6 - 69 ทวาดวยเรองเทคโนโลยการศกษาและรฐบาลยงไดใหหนวยงานทเกยวของโดยคณะรฐมนตรไดมมตใหประกาศใชนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต หรอ IT 2010 สรปไดวา ความส าคญและความจ าเปนของเทคโนโลยสารสนเทศ กลายมาเปนสวนหนงทจ าเปนตอการด าเนนกจกรรมในปจจบน เปนเครองมอส าคญทจะท าใหบคคลสามารถน ามาประยกตใชในการด ารงชวตและการประกอบอาชพ มอสระทจะเลอกและกระท าการใด ๆ ภาครฐไดจดท าแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ฉบบท 3) ของประเทศไทย พ.ศ. 2557-2561 ซงเทคโนโลยสารสนเทศสมยใหม สอสงคมออนไลน ผานระบบอนเตอรเนต นบวาเปนปจจยทมความส าคญ ตอการพฒนาองคกรในอนาคต ทงการพฒนา การสอสาร การปรบปรงกระบวนการท างาน การพฒนาความสามารถของคน การสรางสงคมแบบองคกรแหงการเรยนร และการพฒนาผลการปฏบต รวมทงการจดการศกษากตองใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษา สอสงคมออนไลน (Online Social Media) ธนะวฒน วรรณประภา. (2560 : 15-16) กลาวถงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 มาตรา 15 วา การจดการศกษามสามรปแบบ คอ การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต, 2542) ซงการศกษาทง 3 รปแบบนน สอสงคมออนไลนมบทบาทตอการจดการศกษาพอสมควรขนอยกบวาครจะใชในลกษณะใด และผเรยนเองจะใชในลกษณะใดบทบาททางการสอนสอสงคมออนไลนมไดถกสรางและพฒนามาเพอการจดการเรยนการสอนของคร ฉะนนครจะตองน าเอาคณสมบตตาง ๆ ของสอสงคมออนไลนไปปรบใชในการเรยนการสอนดวยตนเอง เชน

74

1. ครใชสอสงคมออนไลนเพอการกระตนสรางความนาตนตาตนใจใหกบผเรยนในขนการน าเขาสบทเรยน โดยการเปดวดทศนทเกยวของกบเนอหาในคาบนน ๆ จาก YouTube รวมทงใชเปนเครองมอส าหรบการตดตามความกาวหนาหลงจากมอบหมายงานใหผเรยนไดท า

2. ครสามารถใหขอเสนอแนะแกผเรยนไดอยางทนท เมอมการซกถามเขามาในสอสงคมออนไลน 3. สอสงคมออนไลนสงเสรมใหความสมพนธระหวางครกบผเรยนจะไดมความใกลชดกน

มความไววางใจซงกนและกน จะชวยใหการเรยนการสอนนนดขน ผเรยนไมไดตกอยในสถานการณ ของความตงเครยด

4. ครสามารถตดตามงานทไดมอบหมายใหกบผเรยน และโตตอบไดอยางทนทวงท 5. ครสามารถตอบขอค าถามจากผเรยนไดทกท ทกเวลา 6. ครสามารถสรางสองาย ๆ ดวยการถายคลปวดโอการสอนแลวน ามาโพสตในสอสงคม

ออนไลนได อกทงสามารถน าขอมลความรทครจดเตรยมไวในรปของไฟล Word หรอไฟล PDF โพสตในสอสงคมออนไลนใหผเรยนไดอานมาลวงหนา กอนเขาหองเรยน บทบาททางการเรยนผเรยนทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย สามารถใชสอสงคมออนไลนไดอยางหลากหลาย นอกจากเพอการพกผอนสรางความบนเทงใหกบผเรยนเองยงสามารถน ามาใชใน การเรยนได เชน 1) เพอใหผเรยนสามารถเรยนรรวมกนระหวางครกบผเรยน และระหวางผเรยนกบผเรยนดวยกนเอง ซงสามารถท าการบานไปพรอมกนไดดวยเทคโนโลยเรยวไทม โดยการใชคณสมบตของโปรแกรม Google doc ทสามารถพมพขอความในเอกสารออนไลนและสามารถตอบโตท างานรวมกนไดในเอกสารเดยวกน

2) สอสงคมออนไลนสนบสนนใหผเรยนกลาแสดงความคดเหน เชน เมอครไดก าหนดประเดนใหอภปรายรวมกน ผเรยนแตละคนจะมเวลาสบคนหาขอมลเพมเตม เพอรวมกนเขยนอภปรายในหนาจอหลกของสอสงคมออนไลนนน ๆ อกทงสอสงคมออนไลนสามารถตอบสนองกบรปแบบการเรยนร (Learning style) ทหลากหลายได

3) หากผเรยนเกดขอสงสยหรอมปญหาระหวางการท าการบาน หรอการคนควาเพอรายงาน ผเรยนสามารถตดตอสอสารกบครไดตลอดเวลา ท าใหผเรยนมความรสกวาท างานไดอยางตอเนองไมขาดชวง ซงหากเปนเมอ 10 ปทแลวอาจจะตองน าขอสงสยมาถามครในวนรงขนหรอสอบถามครในชวโมงสอนกท าใหผเรยนขาดชวงในความอยากเรยนรได

4) สอสงคมออนไลนสนบสนนใหผเรยนมวนย มความรบผดชอบตอการเรยนดวยตนเอง บทบาทส าหรบการบรหารจดการศกษานน สอสงคมออนไลนเขามามบทบาทพอสมควร ชวยท าใหองคกรมความสะดวก รวดเรว และทนตอเหตการณทเกดขน สอสงคมออนไลนมบทบาทตอการบรหารจดการ ดงน

- ผบรหารใชสอสงคมออนไลนเพอการสงการ มอบหมายงานกบผใตบงคบบญชา - ผบรหารใชสอสงคมออนไลนเพอการนดหมายประชมปรกษาหารอ และสามารถใช

ศกยภาพทางเทคโนโลยประชมพรอมกนหลายคนได - ผบรหารสามารถใชสอสงคมออนไลนเปนชองทางหนงส าหรบตอบขอซกถาม หรอรบ

ขอรองเรยน เชน สายตรงผบรหาร เปนตน

75

- ส าหรบการประชาสมพนธกจกรรมตาง ๆ ในองคกรใหประชาชนรบทราบขอมล โดยผาน สอสงคมออนไลนในประเภทตาง ๆ ธนศ ภศร (2558 : 5-41) กลาวถง เครอขายสอสงคมออนไลน ทใชในการสอสารรวบรวมแบงปนขอมลความรแลกเปลยนความคดเหนบนอนเตอรเนตและรวมมอกบคนในสงคมออนไลนนน ๆ เพอท ากจกรรมตาง ๆ เวบไซตทเคยเปนเครอขายสอสงคมออนไลนในปจจบนมอยมากมายแตละแหง กออกแบบพฒนาขนมาใชงานดวยวตถประสงคทแตกตางกน เราอาจแบงประเภทของเครอขายสงคมออนไลนเปน 7 ประเภทใหญ ๆ คอ

1. เวบประเภท Social Network เชน Facebook, Hi5, Twitter, Google+ 2. เวบประเภท Media Sharing เชน YouTube, Vimeo, Flickr, Instagram 3. เวบประเภท Micro blog Blog, Posterous 4. เวบประเภท collaboration Network เปนกลมเครอขายท รวมกนท างาน เชน Wiki-

pedia, Mango Apps, InoCentive 5. เวบประเภท Bookmark ตาง ๆ เชน Digg, Stumble Upon, Blinklist 6. เวบประเภท Professnal Network ส าหรบกลมผใชงานในอาชพเดยวกนเชน LinkedIn,

My music Talk 7. เวบประเภท Gaming/virtual/ Reality หรอโลกเสมอน เชน Seacon Life

สงคมออนไลนเหลานสามารถน ามาประยกตใชเปนเครองมอในการเรยนการสอนไดเปนอยางดโดยขอดของการน าสอสงคมออนไลนมาใชในการเรยนการสอนส าหรบผสอนคอ

1. เปนพฒนาการความรความสามารถในการใชเทคโนโลยของผสอนปจจบนเทคโนโลยการศกษาพฒนาไปอยางรวดเรวมสอใหม ๆ ทงทเปนวสด อปกรณและวธตางๆเกดขนอยางมากมายผสอนจ าเปนตองพฒนาตนเองใหทนกบเทคโนโลยเหลานนการเขาไปมสวนรวมในการใชงานสอสงคมออนไลนจะชวยใหผสอนไดแลกเปลยนเรยนรและพฒนาความสามารถในการใชเทคโนโลยใหม ๆ จากสมาชกเครอขายสงคมออนไลนเหลานน

2. ดงทไดกลาวมาแลววา สอสงคมออนไลนเปนสงคมของการแลกเปลยนขอมลขาวสาร ซงกนและกนดงนนนอกจากการใชสอสงคมออนไลนจะชวยใหผสอนไดเรยนรจากผอนแลว กยงเปดโอกาสใหผสอนไดแบงปนหรอเผยแพรองคความรของผสอนสอสงคมออนไลนดวยเชนเดยวกน ซงการไดรบและแบงปนความรตางๆน ในทสดกจะเปนการสรางสงคมแหงการเรยนรออนไลนขนมานนเอง

3. การเขาสสงคมออนไลนท าใหผสอนเปนสวนหนงในสงคมแหงการเรยนรชวยใหผสอนมโอกาสไดใกลชดกบผเรยนมากขน โดยเฉพาะอยางยงในระบบการศกษาทางไกลทผสอนและผเรยน ไมคอยมโอกาสพบกนท าใหผสอนไดเรยนรพฤตกรรมการเรยนของผเรยนไดดขน จงสามารถก ากบตดตามและใหความชวยเหลอการเรยนของผเรยนไดตลอดเวลา

4. สงคมออนไลนมลกษณะเปนสงคมทตดตอเชอมโยงสมพนธกนเปนสงคมแหงการเรยนรดงนนการเขาใชงานสอสงคมออนไลนจะชวยใหผสอนไดเรยนรและแบงปนประสบการณกบผ อน สงเหลานจะชวยใหผสอนสามารถน าความรประสบการณตาง ๆ ทไดมานไปใชเปนแนวทางพฒนาปรบปรงการสอนของผสอนใหมประสทธภาพยงขน

76

ส าหรบผเรยนนนการใชสอสงคมออนไลนจะชวยให 1. ผเรยนใกลชดกบผสอนมากขนโดยเฉพาะอยางยงในระบบการศกษาทางไกลทผสอนและ

ผเรยนอยคนละทและไมคอยมโอกาสพบกนนอกจากนนการสอสารผานสอสงคมออนไลนจะชวยผเรยนมนใจและกลาทจะปรกษาและสอบถามปญหาตาง ๆ จากผสอนมากกวาตอนทอยในชนเรยน

2. รจกใชเทคโนโลยอยางถกตองและมประโยชนมใชเพอความสนกสนานแตเพยงอยางเดยว 3. ผเรยนรจกฝกฝนการท างานเปนทมรจกการรบฟงความคดเหนของผอนซงเปนคณสมบต

ทส าคญของการเรยนในปจจบน 4. พฒนาทกษะใหสบคนขอมลและพฒนาในการเรยนรดวยตนเอง 5. เรยนรการเผยแพรและแลกเปลยนขอมลขาวสารซงเปนพนฐานในการสรางสงคมแหงการ

เรยนร ธนศ ภศร (2558 : 5-43) อธบายความหมาย ทรพยากรการศกษาแบบเปด Open Education Resources OER ทรพยากรการศกษาแบบเปด หมายถงทรพยากรการศกษาใด ๆ ไมวาจะเปนต าราสอมลตมเดย Streaming Video Learning object หรอวสดการศกษาอน ๆ ทออกแบบหรอผลตขนมา เพอใชในการเรยนการสอนและน ามาจดเกบไวในเวบไซต เพอใหครผสอนและผเรยนเอาไปใชประโยชนทางการศกษาโดยไมคดคาใชจายโดยมวตถประสงคเพอแบงปนทรพยากรทมคณภาพในสงคมใหสามารถเขาถงไดอยางอสระทกททกเวลา สอดรบกบแนวคดของการศกษาทางไกลทเปนการเรยนรตลอดชวต (lifelong Learning) จดเดนของทรพยากรทางการศกษาแบบเปดท เหมอนกบการสอการศกษาทางไกลอนๆ คอนอกจากจะอนญาตใหใชไดฟรแลว ผทน าไปใชยงสามารถน าเอาสอเหลานไปดดแปลงแกไขไดอกดวยการดดแปลงแกไขทนยมท ากนมอย 3 ลกษณะคอ

1. การน าไปรวมกน (Mixing) เปนการน าเอาสอจาก (OER) มารวมกนแลวเพมเนอหาเพอใหกลายเปนสอใหม เนองจากสอทน ามาใชยานนมกจะไมไดออกแบบมาโดยมเนอหาสาระครบถวนตามทเราตองการใชสอน วธนนยมใชกบสอทเรยกวา learning Object โดยน าเอา Learning Object เปนหนวยการเรยนเลกๆมารวมกนเขาเปนสอใหม

2. การดดแปลง (Adaption) เปนการดดแปลงเพอใหเหมาะสมกบการใชงานเชน น า OER ภาษา องกฤษมาแปลเปนภาษาไทยหรอดดแปลงเนอหาสาระบางสวนใหเหมาะสมกบบรบททตองการจะใชเปนตน

3. การน าบางสวนมาใช (Asset Extraction) เปนการดงเอาบางสวนจาก OER มาใช เชน ภาพกราฟฟกส แผนภม หรอวดโอคลป OER เปดใหใชบรการอยจ านวนมาก มหาวทยาลยบางแหงมโอกาสใหบรการท มผนยมใชมหลายแหงเชน MIT Open course Ware, Common Academy, Blended Learning, Toolkit, OER University, MERLOTและ YouTube เปนตน สรปไดวา สอสงคมออนไลน (Online Social Media) เปนสอทมบทบาทตอการจดการศกษาทสามารถสอสารรวบรวมแบงปนขอมลความรแลกเปลยนความคดเหนบนอนเตอรเนต มหลากหลายประเภท ออกแบบพฒนาขนมาใชงานดวยวตถประสงคทแตกตางกน เปนการสอสารแบบเปด ทกวางไกล ไมมคาใชจาย สามารถน ามาใชดดแปลงแกไขใชประโยชนได

77

เทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการจดการศกษาการศกษาออนไลน พรรณ สวนเพลง (2522 : 227) กลาวถง เทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการจดการศกษาการศกษาออนไลน ไดแก

1. จดหมายอเลกทรอนกส (e-mail) อเมล เปนการน าโปรแกรมคอมพวเตอรมาใชงาน สงจดหมายเขามาใชผสงตองทราบทอยและทราบทอยของผรบซงเราเรยกวา อเมลแอดเดรส โดยอเมลแอดเดรส ประกอบดวยชอผใชตามดวยเครอขายทใหบรการ ซงผสงตองมโปรแกรมทสามารถสงและรบจดหมายอเลกทรอนกสได จดหมายอเลกทรอนกสสามารถแทรกขอมลเอกสารประเภทไฟลเสยง รปภาพ หรอวดทศนสามารถท างานไดรวดเรวและสงจดหมายอเลกทรอนกสไปไดทวโลก

2. การประชมผานวดโอคอนเฟอรเรนซ Video Conference เปนการใชวดโอในการตดตอสอสารและเปนการตดตอระหวางกนตงแตคน 2 คนขนไปโดยนงอยหนาคอมพวเตอรและมกลองวดโอเลกๆและโปรแกรมทเหมาะสมซงตองใชคอมพวเตอรทมความเรวพอเพอใหไมเกดความผดพลาดในสวนของภาพทสงไปทงนขนอยกบความเรวของเครอขายดวย

3. กระดานอภปราย Discussions board เปนการประกาศใหคนตดตาม แลวตอบกลบขาวสารในพนทธรรมดา มวตถประสงคใหเกดการสอสารอยางไมเปนทางการเมองกบรานกาแฟทใหใครกสามารถเขารวมวงสนทนาไดท าใหเกดการรองขอค าแนะน าและการแลกเปลยนเรยนรระหวางกนในหวขอสนทนาทสนใจใชสนบสนนตดตอภายในชมชนของการปฏบต

4. เครองมอสนบสนนโครงการ Project support Tools เปนเครองมอทใชท าใหสามารถท างานเปนกลมและทม งานโครงการแบงปนเอกสารและแลกเปลยนขาวสารรวมกน ซงมความจ าเปนตองมเครองมอทท าใหเกดเอกสารทศนยกลางและยอมใหทมสามารถเขามาเปลยนแปลง คลายกบ ทมงานโครงการทางไกล เพอระดมสมองและสรางทางเลอกในการใชสารสนเทศหรอขอคดเหน มโนภาพ ทชวยเหลอในการท าความเขาใจและวเคราะหขอมลดวยกน เปนตน

สรปไดวา เทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการจดการศกษาการศกษาออนไลน มหลากหลายชนด เชน จดหมายอเลกทรอนกส (e-mail) การประชมผานวด โอคอนเฟอร เรนซ (Video Conference) กระดานอภปราย (Discussions board) และ เครองมอสนบสนนโครงการ (Project support Tools)

การเรยนรผานระบบออนไลน ถนอมพร เลาหจรสแสง (2561 : ออนไลน) อธบายค าวา e-Learning โดยทว ๆ ไปจะครอบคลมความหมายทกวางมาก กลาวคอ หมายถง การเรยนในลกษณะใดกได ซงใชการถายทอดเนอหาผานทางอปกรณอเลกทรอนกส ไมวาจะเปน คอมพวเตอร เครอขายอนเทอรเนต อนทราเนต เอกซทราเนต หรอ ทางสญญาณโทรทศน หรอ สญญาณดาว เทยม (Satellite) กได ซงเนอหาสารสนเทศอาจอยในรปแบบการเรยนทเราคนเคยกนมาพอสมควร เชน คอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted Instruction) การสอนบนเวบ (Web-Based Instruction) การเรยนออนไลน (On-line Learning) การเรยนทางไกลผานดาวเทยม สารพนธ ศภวรรณ (2558 : 8-27) การเรยนรออนไลนหรอการเรยนรผานอนเตอรเนตหมายถงการใชเวบไซตในการเรยนการสอนโดยอาจใชเวบเพอน าเสนอบทเรยนในลกษณะสอหลากหลายมตของ

78

วชาทงหมดตามหลกสตรหรอใชเพยงการเสนอขอมลบางอยางเพอประกอบการสอนกไดร วมทงใชประโยชนจากคณลกษณะตางๆ ของสอทมอยในระบบอนเตอรเนตเชนการเขยนโตตอบ กนทางไปรษณยอเลกทรอนกส และการพดคยสดดวยขอความเสยงมาใชประกอบเพอใหเกดประสทธภาพสงสด ลกษณะการเรยนการสอนออกแบบออนไลน และลกษณะส าคญของการเรยนการสอนแบบออนไลนซงประโยชนตอการจดการเรยนการสอนมอย 8 ประการคอ

1. การทเวบเปดโอกาสใหเกดปฏสมพนธ (interactive) ระหวางผเรยนกบผสอนและผเรยนกบผเรยนหรอผเรยนกบเนอหาบทเรยน

2. การทเวบสามารถน าเนอหาในรปแบบของสอประสม (Multimedia) 3. การทเวบเปดระบบเปด (Open System) ซงอนญาตใหผใชมอสระในการเขาถงขอมลไดทวโลก 4. การทเวบอดมไปดวยทรพยากรเพอการสบคนออนไลน (Online search/Resource) 5. ความไมมขอจ ากดทางสถานทและเวลาของการสอนผานเวบ (Device Distance and

Time independent) ผเรยนมคอมพวเตอรในระบบใดกไดซงสามารถตอเขากบอนเตอรเนตจะสามารถเขาเรยนจากทใดหรอในเวลาใดกได

6. การทเวบอนญาตใหผเรยนเปนผควบคมและ (learner Controlled) ผเรยนสามารถเรยนตามความพรอมความถนดความสนใจของตน

7. การทเวบมความสมบรณในตนเอง (Self - Contained) ท าใหเราสามารถจดกระบวนการเรยนการสอนทงหมดผานเวบได

8. การทเวบอนญาตใหมการตดตอสอสารทงแบบเวลาเดยวและตางเวลากน ลกษณะการสอนแบบออนไลนการ จดการสอนผานเวบสามารถท าได 3 ลกษณะดวยกน คอ 1. การจดการสอนออนไลนโดยไมตองมการเขาชนเรยน 2. การจดการสอนออนไลนเปนสวนใหญในลกษณะทมการนดหมายมาเขาชนเรยนบาง 3. การจดการสอนผานเวบออนไลนเพอเสรมการเรยนการสอนในชนเรยนปกต ขนตอนใน

การจดการเรยนการสอนแบบออนไลน 1. ตดสนใจเลอกลกษณะการสอนผานระบบ online 2. ก าหนด จดประสงคและเปาหมายของหลกสตรทจะจดการเรยนการสอนผานระบบ Online 3. ศกษาคณลกษณะของผเรยน 4. ออกแบบโครงสรางของบทเรยนออนไลนโดยก าหนดโครงสรางของบทเรยน กอนทจะก าหนดรายละเอยดโดยพจารณาจากวตถประสงคทไดก าหนดไว ถาหาความรและ

ทกษะในการใชโปรแกรมตาง ๆ ทจ าเปน เชน โปรแกรมในการจดการเรยนการสอนระบบออนไลนโปรแกรมในการสรางโฮมเพจรายวชาโปรแกรมอานขอมลบนเวบ Web Browser โปรแกรมไปรษณยอเลกทรอนกส อเมลหรอโปรแกรมประชมทางคอมพวเตอรเชนเวบบอรด เปนตน เพราะเตรยมเนอหาในรปแบบการสอนระบบออนไลนซงครอบคลมเวบเพจตาง ๆ เชน Home Page คอเวบเพจแรกของเวบไซตซงควรมขอความทกทายตอนรบ กลองส าหรบใสชอผเรยน และรหสลบอาจจะเปนเนอหาสน ๆ ทจ าเปนเกยวกบหลกสตร รวมทงรายชอผทเกยวของกบการเรยนการสอน

79

- เวบเพจแสดงภาพของหลกสตรกอน Overview เชน เนอหาโดยสงเขป วตถประสงคเปาหมายวธการเรยน

- เวบเพจทแสดงสงจ าเปนในการเรยนเชนเอกสารทรพยากรการศกษาระบบเครอขายออนไลนรสอรททแสดงขอมลส าคญ ๆ เชน การตดตอผสอน การเชอมโยงไปยงเวบเพจ ค าประกาศค าแนะน าการเรยนการเชอมโยงไปยงการใชหองสมดหรอนโยบายของสถาบน

-เวบเพจแสดงบทบาทหนาทและความรบผดชอบของผทเกยวของ ไดแก สงทคาดหวงจากผเรยนก าหนดการสงงานทไดรบมอบหมาย วธหรอเกณฑการประเมน เปนตน

-เวบเพจกจกรรมทมอบหมายใหท าแสดงงานทมอบหมายใหผเรยน เชน การบานการสงงานการตรวจงานและกจกรรมตางๆทเหมาะสม

-เวบเพจทแสดงก าหนดการเรยน -เวบเพจสนบสนนการเรยน - เวบเพจการอภปรายส าหรบการสนทนาแลกเปลยนความคดเหน สอบถามปญหาระหวาง

การเรยน ระหวางผเรยนกบผสอนทงในรปของเวบเพจค าถามค าตอบทพบบอย สรปไดวา การเรยนรผานระบบออนไลน การเรยนทถายทอดเนอหาบนเวบไซต ผานทางอปกรณอเลกทรอนกสเครอขายอนเทอรเนต อนทราเนต เอกซทราเนต มสาระเนอหาทหลากหลาย เปนการเรยนรปฏสมพนธ (Interactive) กนแบบสองทาง ผเรยนสามารถเรยนไดตามความพรอมและความสนใจ เวลาใดกได การสอสารในการเรยนการสอนผานระบบออนไลน สารพนธ ศภวรรณ (2558 : 9) การสอสารในการเรยนผานระบบออนไลน สามารถท าไดดงน

- อเมล (e-mail) ตดตอระหวางครหรอเพอนรวมชนดวยกน จะใหสงการบานครสงงานทรบมอบหมาย

- เวบบอรดใชตดตอระหวางครและผเรยนใชก าหนดประเดนหรอกระทตามทครก าหนดหรอตามทผเรยนก าหนดเพอชวยอภปรายตอประเดนหรอกระทนน

- แชท (Chat)ใชตดตอระหวางผเรยนโดยการสนทนาแบบ Real Time ใชสนทนาระหวางผเรยนและครในหองเรยนหรอชวโมงเรยนนนๆเสมอนวาก าลงคยกนอยในหองเรยนจรง ๆ

- ไอซคว (Icq) ใชตดตอสอสารระหวางครและผเรยนโดยสนทนาแบบเรยลไทมเหมอนกบวาก าลงคยกนในหองเรยนจรงๆโดยทผเรยนไมจ าเปนตองอยในเวลาเรยนนน ๆ Icq จดเกบขอมลไวใหและยงทราบดวยวาในขณะนนผเรยนอยหนาอยหนาเครองหรอไม

- คอนเฟอรเรนซ (Conference) ใชสอสารระหวางผเรยนครและผเรยนแบบเรยลไทม โดยทผเรยนและครสามารถเหนหนากนไดผานกลองทตดอยกบเครองคอมพวเตอรทงสองฝาย

- อเลกทรอนกส โฮมเวรก (Electronic homework) ใชตดตอสอสารระหวางผเรยนและครเปนเสมอนสมดประจ าตวผเรยนโดยผเรยนไมตองถอสมดการบานจรงๆเปนสมดการบานท ตดตวตลอดเวลาใชสงงานตามทครก าหนด เชน เขยนรายงาน เมอครตรวจกสามารถเปดดงานของผเรยนและเขยนบนทกเพอตรวจงานและใหคะแนนได แตผเรยนดวยกนจะเปดดไมได

80

การสรางบทเรยนออนไลน สารพนธ ศภวรรณ (2558 : 9-10) ในเบองตนกอนทจะลงมอออกแบบและสรางรายวชาออนไลนทจะตองผลตนน จ าเปนตองมการบรหารจดการผลตรายวชาโดยผานขนตอนทส าคญหลายขนตอน เชน การตดตอประสานงานกบผบรหารดานวชาการของสถาบน ทงนเพอพบปะเพอสนทนาแลกเปลยนแนวคด ค าแนะน าเกยวกบรายละเอยดกระบวนการในการออกแบบพฒนาชดวชาศกษาขอบงคบทจ าเปนตองมในการสรางรายวชาทงเกาและใหมทงนเพอส ารวจลทางตลอดจนความเปนไปไดทจะน ารายวชามาเปดสอบอกครงหรอออกแบบสรางรายวชาใหม คณะท างานของผออกแบบและผลตรายวชา Course developer ควรไดพบปะพดคยกบผบงคบบญชาตามล าดบนนเปนเรองจ าเปนเนองจากการผลตหรอสรางรายวชาออนไลนมความเกยวของกบงบประมาณทตองใชจายในการสรางรายวชานน การไดพบปะพดคยจะท าใหคณะท างานไดขอมลและรายละเอยดทจะลงมอผลตรายวชาโดยปจจยพนฐานทเกยวของกบการผลตรายวชาออนไลนในค านจะครอบคลมถง

1. งบประมาณพอเพยงเพอการผลตและสอนออนไลนนนหรอไม หากท าไดกจะอยภายใตเงอนไขและขอบเขตใดบาง

2. โครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยทจะมารองรบการสรางรายวชาเปนไปไดมากนอยเพยงใดนอกจากนนเงอนไขขอขอจ ากดเกยวกบโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยทมตลอดจนขอจ ากดทตองค านงถงกอนการออกแบบและสรางรายวชาจะท าใหคณะผท างานไดขอมลเบองตนกอนทจะด าเนนการในขนตอนตอไปอยางรอบคอบตรงวตถประสงค ไมเสยเวลาและงบประมาณทตองมาปรบปรงแกไข ในภายหลง เมอท าการออกแบบและผลตรายวชาไปแลว

3. บคลากรทจะรวมสรางรายวชากเปนปจจยส าคญอกประการหนงทคณะท างานตองน ามาพจารณา ในการสรางรายวชาโดยปกตทมงานหลก (Course developer) จะประกอบดวย เนอหาและนกออกแบบและนกระบบการสอน ( Instructional designer) ส าหรบพมพงานในเชงปฏบตงาน (Operation Session) จะประกอบไปดวย Programmer Graphic designer Editor cameraman Multimedia designer การเพมขดความสามารถและความพรอมดานบคลากรทมอยจะสงเสรมความเปนไปได ในการออกแบบและพฒนารายวชาไดอยางหลากหลายและท าใหรายวชานนนาสนใจและจงใจใหนกเรยนเขามามสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนและสรางชมชนการเรยนรไดมาก

การแบงระดบบทเรยนออนไลน (e-Learning) ถนอมพร เลาหจรสแสง (2561 : ออนไลน) ระดบการถายทอดเนอหาส าหรบ e-Learning

แลวการถายทอดเนอหาสามารถแบงไดคราวๆ เปน 3 ระดบ ดวยกน กลาวคอ 1. ระดบเนนขอความออนไลน (Text Online) หมายถง เนอหาของ e-Learning ในระดบน

จะอยในรปของขอความเปนหลก e-Learning ในลกษณะนจะเหมอนกบการสอนบนเวบ (WBI) ซงเนนเนอหาทเปนขอความตวอกษรเปนหลก ซงมขอดกคอ การประหยดเวลาและคาใชจายในการผลตเนอหาและการบรหารจดการคอรส

2.ระดบ Low Cost Interactive Online Course หมายถง เนอหาของ e-Learning ในระดบนจะอยในรปของตวอกษร ภาพ เสยงและวดทศน ทผลตขนมาอยางงายๆ ประกอบการเรยนการสอน

81

e-Learning ในระดบนจะตองมการพฒนา CMS ทด เพอชวยผใชในการปรบเนอหาใหทนสมยไดอยางสะดวก

3.ระดบ High Quality Online Course หมายถง เนอหาของ e-Learning ในระดบนจะอยในรปของมลตมเดยทมลกษณะมออาชพ กลาวคอ การผลตตองใชทมงานในการผลตทประกอบดวย ผเชยวชาญเนอหา ผเชยวชาญการออกแบบการสอน (Instructional designers) และผเชยวชาญการผลตมลตมเดย (Multi media experts) ซงหมายถง โปรแกรมเมอร (Programmers) นกออกแบบกราฟค (Graphic designers) และ/หรอผเชยวชาญในการผลตแอนเมชน (Animation experts) เปนตน e-Learning ในลกษณะนจะตองมการใชเครองมอ (Tools) เพมเตมในการผลตและเรยกดเนอหาดวย

ระดบการน า e-Learning ไปใชประกอบกบการเรยนการสอน สามารถท าได 3 ระดบ ดงน 1.สอเสรม (Supplementary) หมายถงการน า e-Learning ไปใชในลกษณะสอเสรม กลาวคอ

นอกจากเนอหาทปรากฏในลกษณะ e-Learning แลว ผเรยนยงสามารถศกษาเนอหาเดยวกนน ในลกษณะอนๆ เชน จากเอกสารประกอบการสอน จากวดทศน (Videotape) ฯลฯ การใช e-Learning ในลกษณะนเทากบวาผสอนเพยงตองการ จดหาทางเลอกใหมอกทางหนงส าหรบผเรยนในการเขาถงเนอหาเพอใหประสบการณพเศษเพมเตมแกผเรยนเทานน

2. สอเตม (Complementary) หมายถงการน า e-Learning ไปใชในลกษณะเพมเตมจากวธการสอนในลกษณะอนๆ เชน นอกจากการบรรยายในหองเรยนแลว ผสอนยงออกแบบเนอหาใหผเรยนเขาไปศกษาเนอหาเพมเตมจาก e-Learning ในความคดของผเขยนแลว ในประเทศไทยหากสถาบนใดตองการทจะลงทนในการน า e-Learning ไปใชกบการเรยนการสอนตามปรกต (ทไมใชทางไกล) แลว อยางนอยควรตงวตถประสงคในลกษณะของสอเตม (Complementary) มากกวาแคเปนสอเสรม (Supplementary) เชน ผสอนจะตองใหผเรยนศกษาเนอหาจาก e-Learning เพอวตถประสงคใดวตถประสงคหนง เปนตน ทงนเพอใหเหมาะสมกบลกษณะของผเรยนในบานเราซงยงตองการค าแนะน าจากคร รวมทงการทผเรยนสวนใหญยงขาดการปลกฝงใหมความใฝรโดยธรรมชาต

3. สอหลก (Comprehensive Replacement) หมายถงการน า e-Learning ไปใชในลกษณะแทนทการบรรยายในหองเรยน ผเรยนจะตองศกษาเนอหาทงหมด ในออนไลน ปจจบน e-Learning สวนใหญในตางประเทศ จะไดรบการพฒนาขนเพอวตถประสงคในการใชเปนสอหลกส าหรบแทนคร ในการสอนทางไกล ดวยแนวคดทวา มลตมเดย ทน าเสนอทาง e-Learning สามารถชวยในการถายทอดเนอหาไดใกลเคยงกบการสอนจรงของครผสอนโดยสมบรณได

82

6. หลกการ ทฤษฎทเกยวกบนวตกรรมการเรยนรและเทคโนโลยทางการศกษา ววรรธน จนทรเทพย (2555 : 1) ไดใหความหมายของนวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา ไววา

“นวตกรรม” หมายถงความคด การปฏบต สงประดษฐใหม ๆ ทยงไมเคยมใชมากอน หรอเปนการพฒนาดดแปลงมาจากของเดมทมอยแลวใหทนสมยและใชไดผลดยงขน

“นวตกรรมการศกษา (Educational Innovation )” หมายถง นวตกรรมทจะชวยใหการศกษา และการเรยนการสอนมประสทธภาพดยงขน ผเรยนสามารถเกดการเรยนรอยางรวดเรวมประสทธผลสงกวาเดม เกดแรงจงใจในการเรยนดวยนวตกรรมการศกษา และประหยดเวลาในการเรยนไดอกดวย

ววรรธน จนทรเทพย (2555 : 1) ใหความหมายเทคโนโลยทางการศกษา (Educational Technology) ตามรปศพท เทคโน (วธการ) + โลย(วทยา) หมายถง ศาสตรทวาดวยวธการทางการศกษา ครอบคลมระบบการน าวธการมาปรบปรงประสทธภาพของการศกษาใหสงขน เทคโนโลยทางการศกษาครอบคลม องคประกอบ3 ประการ คอ วสด อปกรณ และวธการ

วรรณภรณ บรพนธ (25 : 2) กลาววา เทคโนโลยสารสนเทศ ( Information Technology) หมายถง การน าเอาเทคนค ทกษะ วธการ กระบวนการ หรอ ความร มาใชในการประมวลหรอเปลยนแปลงขอมล เพอสรางมลคาเพมใหกบสารสนเทศ ท าใหสารสนเทศมประโยชน และใชงานไดกวางขวางมากขน

ชยยงค พรหมวงศ. (2545 : 12-13) กลาววา เทคโนโลยทางการศกษาเปนสอการสอน เปนแนวคดทน าผลผลตทางวทยาศาสตรและวศวกรรม ทมทงวสดสนเปลอง (Software) และอปกรณทคงทนถาวร(Hardware) แนวคดนเชอวาการเรยนรเกดจากประสาทสมผสทง 5 สงทเกดขนจากการเนนสอถกน ามาใชเพอประโยชนของคร นกเรยนซงถอไดวาเปนตามแนวคดทางวทยาศาสตรกายภาพ (Physical Science Concept) ตวอยางของสงทเกดขน อาทเชน เครองฉายภาพขามศรษะ เครองรบโทรทศน ภาพยนตร คอมพวเตอร และรายการอน ๆ ทอยในรปของอปกรณ (Hardware) และวสด (Software) แนวคดนถอวาเปน Technology in Education ชยยงค พรหมวงศ. (2545 : 12-13) เทคโนโลยทางการศกษา เปนแนวคดทประยกตหลกการทางจตวทยา สงคมวทยา มานษยวทยา และผลผลตทางวทยาศาสตรและวศวกรรม เพอชวยใหผเรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนร เนนวธการจดร ะบบ (System Approach) ทใชใน การออกแบบ การวางแผน ด าเนนการตามแผน และประเมนกระบวนการทงหมดของการเรยนการสอน ภายใตวตถประสงคทวางไวอยางเฉพาะเจาะจง ดวยการใชผลการวจยเกยวกบการเรยนรของมนษย การสอสาร เปนพนฐานการด าเนนงาน ซงถอไดวาเปนตามแนวคดทางพฤตกรรมศาสตร (Behavioral Science) แนวคดนถอวาเปน Technology of Education

แนวคดรวบยอดของเทคโนโลยทางการศกษา ซงอาจจะพจารณาเปน 2 ดาน คอ 1.ความคดรวบยอดทางวทยาศาสตรกายภาพ ตามความคดรวบยอดน เทคโนโลยทางการ

ศกษาหมายถง การประยกตวทยาศาสตรกายภาพ ในรปของสงประดษฐ เชน เครองฉายภาพยนตร โทรทศน ฯลฯ มาใชส าหรบการเรยนรของนกเรยนเปนสวนใหญ การใชเครองมอเหลาน มกค านงถงเฉพาะการควบคมใหเครองท างาน มกไมค านงถงจตวทยาการเรยนร โดยเฉพาะเรองความแตกต างระหวางบคคล และการเลอกสอใหตรงกบเนอหาวชา

83

2. ความคดรวบยอดทางพฤตกรรมศาสตร เปนการน าวธการทางจตวทยา มนษยวทยา กระบวนการกลม ภาษา การสอความหมาย การบรหาร เครองยนตกลไก การรบรมาใชควบคกบ ผลตกรรมทางวทยาศาสตรและวศวกรรม เพอใหผเรยนเปลยนพฤตกรรมการเรยนรอยางมประสทธภาพยงขน ไมใชเพยงการใชเครองมออปกรณเทานน แตรวมถงวธการทางวทยาศาสตรเขาไปดวย ไมใชวสด หรออปกรณแตเพยงอยางเดยว

แนวคดพนฐานของนวตกรรมทางการศกษา สรปได 4 ประการ คอ

1. ความแตกตางระหวางบคคล (Individual Different) แผนการศกษาของชาต ใหมงจดการศกษา ตามความถนดความสนใจ และความสามารถของแตละคนเปนเกณฑ - การเรยนแบบไมแบงชน (Non-Graded School) - แบบเรยนส าเรจรป (Programmed Text Book) - เครองสอน (Teaching Machine) - การสอนเปนคณะ (Team-teaching) - การจดโรงเรยนในโรงเรยน (School within School) - เครองคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction) 2. ความพรอม (Readiness) นวตกรรมทตอบสนองแนวความคดพนฐานน ไดแก - ศนยการเรยน (Learning Center) - การจดโรงเรยนในโรงเรยน (School within School) - การปรบปรงการสอนสามชน (Instructional Development in 3 Phases) 3. การใชเวลาเพอการศกษา นวตกรรมทสนองแนวความคดพนฐานดานน เชน - การจดตารางสอนแบบยดหยน (Flexible Scheduling) - มหาวทยาลยเปด (Open University) - แบบเรยนส าเรจรป (Programmed Text Book) - การเรยนทางไปรษณย 4. ประสทธภาพในการเรยน นวตกรรมในดานนทเกดขน เชน - มหาวทยาลยเปด - การเรยนทางวทย การเรยนทางโทรทศน - การเรยนทางไปรษณย แบบเรยนส าเรจรป - ชดการเรยน

หลกการและทฤษฎ เกยวกบเทคโนโลยทางการศกษาในแงของการเรยนร คารเพนเตอร และเดล (C.R. Carpenter and Edgar Dale อางถงใน ววรรธน จนทรเทพย

(2555 : 1) ไดประมวลหลกการและทฤษฏเทคโนโลยทางการศกษาในลกษณะของการเรยนร ทม ประสทธภาพ 10 ประการ คอ

84

1. หลกการจงใจ สอเทคโนโลยทางการศกษาจะมพลงจงใจทส าคญในกจกรรมการเรยนการสอน เพราะเปนสงทสามารถผลกดนจงใจ มอทธพลตอพลงความสนใจความตองการ ของผเรยน 2. การพฒนามโนทศน (Concept) สวนบคคล ชวยสงเสรมความคดความเขาใจแก ผเรยน แตละคน การผลตและการใชวสดการเรยนการสอน ควรจะตองสมพนธกบความสามารถของผสอนและผเรยนตลอดถงจดมงหมายของการเรยน 3. กระบวนการเลอกและการสอนดวยสอเทคโนโลย ความสมพนธระหวางการปฏบตเกยวกบสอจะเปนแบบลกโซในกระบวนการเรยนการสอน 4. การจดระเบยบประสบการณเทคโนโลยทางการศกษา ผเรยนจะเรยนไดดจากสอ เทคโนโลยทจดระเบยบเปนระบบ และมความหมายตามความสามารถของเขา 5. การมสวนรวมและการปฏบต ผเรยนตองการมสวนรวม และการปฏบตดวยตนเองมากทสด 6. การฝกซ าและการเปลยนแปลงสงเราบอย ๆ สอทสามารถสงเสรมการฝกซ าและมการเปลยนแปลงสงเราอยเสมอ จะชวยสงเสรมความเขาใจ เพมความคงทนในการจ า 7. อตราการเสนอสอในการเรยนการสอน อตราหรอชวงเวลาการเสนอขอความรตาง ๆ จะตองมความสอดคลองกบความสามารถอตราการเรยนรและประสบการณของผเรยน 8.ความชดเจน ความสอดคลอง และความเปนผล สอทมลกษณะชดเจน สอดคลองกบความตองการทสมพนธกบผลทพงประสงคของผเรยนจะท าใหเกดการเรยนรไดด 9.การถายโยงทด โดยทการเรยนรแบบเกาไมอาจถายทอดไปสการเรยนรใหมไดอยางอตโนมต จงควรจะตองสอนแบบถายโยงเพราะผเรยนตองการแนะน าในการปฏบต เพอประยกตความรไปใชในชวตประจ าวน 10.การใหรผลการเรยนรจะดขน ถาหากสอเทคโนโลยชวยใหผเรยนรผลการกระท าท นท หลงจากทไดปฏบตกจกรรมไปแลว

แนวคดของ บเกสสก (Bugelski. อางถงใน ววรรธน จนทรเทพย (2555 : 2) ไดสนบสนนวา การเรยนรจะเปนผลจากการกระท าของผเรยน ไมใชกระบวนการถายทอดของผสอน หากแตผสอนเปนเพยงผเตรยมสถานการณและจดระเบยบประสบการณททนสมยไวให เพอผเรยนจะไดเชอมโยงความรใหมไดสะดวก ซงหมายถงวาเทคโนโลยทางการศกษาจะเปนตวการประสานความรโดยตรงแกผเรยน

หลกการและทฤษฎ ทางจตวทยาการศกษา ทฤษฎจากกลมพฤตกรรมนยม

นกจตวทยาการศกษากลมน เชน Chafe Watson Pavlov, Thorndike, Skinner ซงทฤษฎของนกจตวทยากลมนมหลายทฤษฎ เชน ทฤษฎการวางเงอนไข (Conditioning Theory) ทฤษฎความสมพนธตอเนอง (Connectionism Theory) ทฤษฎการเสรมแรง (Stimulus-Response Theory)

85

ทฤษฎการวางเงอนไข (Conditioning Theory) เจาของทฤษฎนคอ พอฟลอบ (Pavlov) กลาวไววา ปฏกรยาตอบสนองอยางใดอยางหนงของรางกายของคนไมไดมาจากสงเราอยางใดอยางหนง แตเพยงอยางเดยว สงเรานนกอาจจะท าใหเกดการตอบสนองเชนนนได ถาหากมการวางเงอนไขทถกตองเหมาะสม ทฤษฎความสมพนธตอเนอง (Connectionism Theory) เจาของทฤษฎน คอ ธอรนไดค (Thorndike) ซง กลาวไววา สงเราหนง ๆ ยอมท าใหเกดการตอบสนองหลาย ๆ อยาง จนพบสงทตอบสนองทดทสด เขาไดคนพบกฎการเรยนรทส าคญคอ 1. กฎแหงการผล (Law of Effect) 2. กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) 3. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness)

แนวคดของธอรนไดค นกการศกษาและจตวทยาชาวเยอรมน ผใหก าเนนทฤษฎแหงการเรยนร ไดเสนอหลกการภารกจของการสอนของครไว 2 ประการ และเสนอหลกการเบองตนเกยวกบเทคโนโลยทางการศกษาไว 5 ประการดงน

ภารกจของการสอนของครไว 2 ประการ คอ 1. ควรจดเรองหรอสงทจะสอนตาง ๆ ทควรจะไปดวยกน ใหไดด าเนนไปดวยกน 2. ควรใหรางวลการสมพนธเชอมโยงทเหมาะสม และไมควรใหความสะดวกใด ๆ ถาไม

สามารถสรางความสมพนธเชอมโยงทเหมาะสมขนมาได หลกการเบองตนเกยวกบเทคโนโลยทางการศกษาและการสอน 5 ประการ คอ 1. การกระท ากจกรรมตาง ๆ ดวยตนเอง (Self – Activity) 2. การท าใหเกดความสนใจดวยการจงใจ (Interest Motivation) 3. การเตรยมสภาพทเหมาะสมทางจตภาพ (Preparation and Mentalset) 4. ค านงถงเรองเอกตบคคล (Individualization) 5. ค านงถงเรองการถายทอดทางสงคม (Socialization) ทฤษฎการวางเงอนไข/ทฤษฎการเสรมแรง (S-R Theory หรอ Operant Conditioning)

เจาของทฤษฎนคอ สกนเนอร (Skinner) กลาววา ปฏกรยาตอบสนองหนงอาจไมใชเนองมาจาก สงเราสงเดยว สงเรานนๆ กคงจะท าใหเกดการตอบสนองเชนเดยวกนได ถาไดมการวางเงอนไขทถกตอง แนวคดของ สกนเนอร น ามาใชในการสอนแบบส าเรจรป หรอการสอนแบบโปรแกรม (Program Inattention) สกนเนอรเปนผคดบทเรยนโปรแกรมเปนคนแรก การน าทฤษฎการเรยนรของกลมพฤตกรรมมาใชกบเทคโนโลยการศกษานจะ ใชในการออกแบบการเรยนการสอนใหเขากบลกษณะดงตอไปนคอ

1. การเรยนรเปนขนเปนตอน (Step by Step) 2. การมสวนรวมในการเรยนรของผเรยน (Interaction) 3. การไดทราบผลในการเรยนรทนท (Feedback) 4. การไดรบการเสรมแรง (Reinforcement)

86

หลกการทฤษฎการเรยนรแบบออนไลน

ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร (2561 : ออนไลน) ปจจบนโลกไดเขาสยคดจทล ยคของขอมลขาวสารเทคโนโลย ซงพฤตกรรมและวถชวตของคนรวมทงลกษณะการท างานไดเปลยนแปลงไปอยางมากสงผลใหรปแบบและกระบวนการเรยนรการใชชวตของคนในปจจบนเปลยนแปลงไปดวยอาชพใหมเกดขน อาชพเกาบางอาชพจะลดความส าคญลงสงผลใหเกดแนวโนมทชดเจนเกยวกบ ความจ าเปนของกระบวนการเรยนรตลอดชวต ซงรปแบบการศกษาแบบเกาอาจไมสามารถรองรบ การสรางอาชพ ใหกบคนรนใหมไดอกตอไป ผประกอบอาชพตองปรบตวและพรอมเรยนรใหมอยเสมอ อตสาหกรรมตองพฒนาทกษะลกจางใหเหมาะสม รปแบบการเรยนรทเหมาะสมกบยคขอมลขาวสารนนนาจะเปนรปแบบทสามารถน าเทคโนโลยมาใชประโยชน ซงมวลชนหมมากสามารถเรยนรไดแตตองเรยนรอยางเหมาะสมกบความสนใจและความสามารถของบคคลดวย ท าใหเกดรปแบบการเรยนรออนไลนและออฟไลน ยงเปนแนวโนมส าคญในการน ามาใชเพอสงเสรมการเรยนรในอนาคต การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมเปนตวแปรส าคญทสงผลตอรปแบบการเรยนรและการศกษานบตงแตอดตจนถงปจจบนโลกไดเปลยนแปลงผานยคเกษตรกรรม ยคอตสาหกรรม จนมาถงยคขอมลขาวสารสงผลใหการเรยนรและการศกษาเปลยนแปลงในทกแงมม ทงรปแบบ เปาหมาย การจดการและโอกาสในการเขาถงซงครอบคลมถงการเปลยนแปลงวฒนธรรมทางความคดดวย สงเหลานลวนเปนความทาทายทท าใหคนรนใหมตองรจกใชเครองมอและชองทางการเรยนรทเหมาะสมเพอใหไดทกษะในการประกอบอาชพทเหมาะสมกบบรบทสงคมในศตวรรษท 21 ซงเครองมอเหลานลวนมทงขอดและขอเสยทแตกตางกน ยคขอมลขาวสาร ความกาวหนาทางเทคโนโลยแบบกาวกระโดดมาพรอมกบความเปลยนแปลงทรวดเรว สงผลใหอายไขของความรสนลง มอาชพใหมเกดขน อาชพเกาถกลดความส าคญหรอก าลงสญหายไป คนหลายอาชพตองปรบตวและพรอมเรยนรอยเสมอซงรปแบบการเรยนรทเหมาะสมกบยคขอมลขาวสาร คอรปแบบทน าเทคโนโลย เขามาใชประโยชนเพอดงขอดของการศกษาในยคเกษตรกรรม รปแบบการเรยนรใหม รปแบบการเรยนรใหมอยางหลกสตรออนไลนแบบเปดส าหรบมวลชนแมสซฟ (Massive Open Online Courses หรอ MOOCs) ท าใหเกดความเชอมโยงระหวางผเรยนดวยกนการเตบโต ของ Mortos นบวาเปนความส าเรจในการเผยแพรความรสมวลชนททสงผลใหสถาบนการศกษาหนมาใหความส าคญกบ MOOCs และการเรยนรแบบออนไลนอนๆ ไมวาจะเปนเสยง วดทศนสอสงคมหรอเกม จงนบวาเปนโอกาสของคนรนใหมในการเลอกรปแบบการเรยนรทเหมาะสมกบตน ทงในแงของเนอหาและวธการเรยนร การมสวนรวมจากประชาชนทวไปจะไมไดจ ากดอยแคนายจางหรอคนในชมชนอกตอไป แตจะรวมถงผคนในทวทกมมโลกไมจ ากดสาขาอาชพและสถานะทางสงคมท าใหเกดชองทางการเรยนรหลาย แหงทเนอหามาจากชมชน (Crowd souring) วฒนธรรม การมสวนรวมของคนทวไปยงผลกดนใหเกดระบบเศรษฐกจแบบแบงปน (Sharing economy) ท าใหเกดการใชทรพยากรทางการศกษา มความคมคามากขน เชน หองทดลองหรอศนยการสอบทอาจใชรวมกนจากหลายส านก

87

การเรยนรแบบออฟไลนและแบบออนไลน การเรยนรแบบออฟไลน การเรยนรแบบ offline ไมมการใชอนเตอรเนตเขามามสวนรวม ยกตวอยางเชน การเรยนในหองเรยน การเรยนจากหนงสอ การพบปะแลกเปลยน การหาขอมลจากหองสมดพพธภณฑ ศนยการเรยนร และการเรยนรจากการฝกงาน เปนตน การเรยนรแบบออนไลน การเรยนรแบบออนไลน เปนการเรยนรทมอนเทอรเนตเปนตวกลางในการสงผานขอมลจากแหลงความรสผเรยน ยกตวอยางเชน MOOCs หลกสตรการเรยนออนไลนแบบเปด e-book การเรยนรผานสอสงคมออนไลนการเรยนรผานเวบไซต การเรยนรผานเกม เปนตน คนรนใหมกบการเปลยนแปลงในยคดจทล ยน ภวรวรรณ (2561: 40) ในโลกยคดจทลทเทคโนโลยกาวหนาและมบทบาทตอพฤตกรรมรวมไปถงวถชวตของคนรนใหมซงแตกตางจากรปแบบเดมของคนรนเกาท าใหเกดชองวางแหงความไมเขาใจ ถงการเปลยนแปลงทเกดขนพรอมใหค าแนะน าเพอใหคนรนใหมอยรวมกบคนรนเกาดวยความเขาใจทงบอกเลาถงทกษะจ าเปนทคนรนใหมตองเตรยมพรอมเพอเขาสตลาดแรงงานในอนาคต มผคนจ านวนมากทยงไมเขาใจคนรนใหมทอยในอทธพลของสงแวดลอมทางดจทล กลาวคอ ผทเกดหลงป 1994 ปทเรมม www. ท าใหอนเตอรเนตมบทบาทส าคญมาก การสอสารการเขาถงขาวสารทรวดเรวท าใหสงคมมการเปลยนแปลง และหลงป 2007 ปท สตฟจอบสรางสมารทโฟน และมารคซคเคอรเบรกน า Facebook มาใหโลกมการเปลยนแปลงครงยงใหญ Mobile Smartphone ในป 2017 Google ไดแสดงใหเหนขดความสามารถของ Artificial intelligence นบเปนยคท 90 AI มผลใหสงแวดลอมทเรยกอกอยางวานเวศทางดจทล Digital Eco System เปลยนแปลงเปนแรงผลกดนท าใหคนรนท เกดขนในยคน มความเปนชาวพนเมองดจทล Digital native มากขนเพราะเกดมาบนสงแวดลอมดจทล ลกษณะพเศษของชาวดจทลทเดนชดคอชอบท างานหลายอยางในเวลาเดยวกนมความคดแบบ จดใดจดหนงเพราะมตวเบยงเบนความสนใจไดงาย หากเขาใจลกษณะทส าคญของชาวพนเมองดจทลแลวกจะท าใหรสกถงการเปลยนแปลงของวธการเรยนร ดงนน การท าอะไรตาง ๆ จะตองปรบตามสภาพทคนรนใหม ไมใชพยายามดงผคนเหลานยอนยค มกมค าถามวาท าไมคนรนใหมไมท าอยางนน อยางน นนเปนการเอาความรสกของเราไปตดสนไมใหคนรนใหมเปนทตงซงการตดสนใจในวธนน ไมเกดผลเพราะชาวพนเมองดจทลไมสามารถหลดออกจากสงแวดลอมทพวกเขาอยได การเรยนร การรบรตาง ๆ จงตองเปลยนไป

การสรางรปแบบทเหมาะสม เราตองพยายามใหเหนวาทกสงทกอยางทมขอดขอเสยในขณะเดยวกนกตองเขาใจวาโลกทมชวตอยตอนนเปนของเปนสองโลก โลก 1 คอโรคทเปนกายภาพ ฟสกส กคอเดกตองอยกบพอแมทกคนตองมเพอนมสงคมในขณะเดยวกนอกโลกหนงไมจ าเปนตองเหนหนากน เราเรยกวาไซเบอรสเปซ cyberspace ซงชวตเปนจรงเปนการเชอมโยงระหวางสองโลกนโลกทมรายละเอยดเนอหาอยใน Cyber เยอะแลวแตในอกโลกทก าลงจะเรยนรชวตเรยนรสมรรถนะเรยนรทกษะอกหลายอยาง เพราะฉะนนรปแบบการเรยนรจงตองเปนลกษณะทรวมสองโลกไวดวยกน และดงใหเกดประโยชนมากทสด ถามองอยางนแลวการมความสข ของคนรนใหมกคอการผสาน 2 โลกนทสมดลกนพอด

88

สวนองคกรอยางสถาบนการศกษา โรงเรยน พพธภณฑ หองสมดหรออน ๆ กตองปรบตวโดยใหดวาหนาทของตวเองคออะไร หลงจากนนดวาใครเปนคนเขามาใชบรการ แลวสงทเราใหบรการตรงกบความตองการของเขาไหม มองยอนออกมาวาสงทเราบรการไปนนตอบสนองความตองการของเขาไหม โดยเฉพาะเขามความตองการใหม ๆ หลายอยางและเปนสงทคนอนท าไมได เพราะถาคนอนท าไดกตองเหมอนเราไปท าหนาทซ ากบคนอน ถาเราท าไดตรงทเราตองการเขาจงจะหนมาหาเรา

คนรนใหมกบทกษะทจ าเปน เรารวาวนนแนวโนมโลกเปลยนแปลงอตสาหกรรมหรอชวตกเปลยนวธไป เรากผสมโลกเขาดวยกนเปน Cyber physical model เมอทกอยางเปลยนไปอนาคตการท างานกเลยไปอยกบเรองของทกษะทคนรนใหมจะตองคดท า และวเคราะหดวยตนเองมทกษะในชวตอกแบบมากกวาจะเปนการใชแรงงานอยางเดยวเพราะเขาตองด าเนนวถชวตใน 2 โลก เพราะฉะนนถาเราถามวาทกษะแรงงานในยคนเปนอยางไรกตองเปนลกษณะของทกษะทไมใชแรงงานแบบเดมเพราะอะไรกตามแตทจะเปนแรงงานมเครองจกรมาแทนทเราตองสรางคนรนใหมใหคดใหท าใหเหนสมรรถนะทตองการ เชน เขาตองการเรยนรเรวและเรยนรดวยตนเอง สามารถประยกตหรอคดอะไรออกมาตาง ๆ ไดด กสามารถระบไดชดเจนวาอาชพทจะเกดขนในอนาคตจะมอะไรบาง แตกระบวนการท างานทกอยางจะตองผสมผสานทางกายภาพและไซเบอรสเปซเขาดวยกน

การศกษาทางไกล DLIT และ DLTV ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล (2559: 1) สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงมพระปณธานอนแนวแนในการทจะน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการยกระดบคณภาพชวตและเพมโอกาสทางการศกษาของประชาชน ทรงเจรญรอยตามเบองพระยคลบาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทไดทรงใชเทคโนโลยสารสนเทศหลายรปแบบในการพฒนาประเทศ เพอน าความรมเยนเปนสขใหเกดแกประชาชนชาวไทย ส าหรบในดานการจดการศกษาทรงเนนใหนกเรยนไดรจกชวยเหลอตนเอง ยดแนวปฏบตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แกปญหา การขาดแคลนครและยกระดบความเสมอภาคของผเรยนใหไดรบโอกาสทางการศกษาทมคณภาพใกลเคยงกน โดยการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปนเครองมอในการขยายโอกาสเพมประสทธภาพและยกระดบคณภาพการจดการศกษา ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล . (2559 : 8-10) DLIT คอ เครองมอทมเนอหาและเทคโนโลยส าหรบการพฒนาคณภาพการศกษาอยางครบวงจร ตงแต การวางแผน การจดการเรยนร การจดการเรยนการสอนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาฯ การจด การเรยนการสอนเพมเตม การสอบทมประสทธภาพ และการพฒนาวชาชพอยางยงยน ในดานเนอหา DLIT มเนอหาทตอบสนองความตองการและการใชงานในชวตของครและนกเรยนทกคน ในดานเทคโนโลย DLIT มเทคโนโลยยคใหมทสงเสรมสนบสนนใหครจดการเรยนการสอน ไดอยางมประสทธภาพและทนสมย DLIT เปนสอทเปดส าหรบทกคน (Open Resources) คร นกเรยน บคลากรทางการศกษา

89

ผปกครอง และประชาชนทวไป เขาถง DLIT ไดทกททกเวลา และบนเครองมอทกชนด ไดแก โทรศพทมอถอ แทบเลต และคอมพวเตอร ทกคนสามารถเรยนร ไดดวยตนเอง และน าไปใชประกอบการสอนนกเรยนได ยกเวนคลงขอสอบทอนญาตเฉพาะกลม และเทคโนโลยบางประเภททสนบสนนเฉพาะบคลากรทางการศกษา DLIT มเปาหมายเพอใหผลสมฤทธทางการศกษาดขน นกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคทสอดคลองกบศตวรรษท 21 ครมเครองมอทท าใหเกดการพฒนาวชาชพอยางตอเนอง และการศกษาไทยกาวไปขางหนาอยางแทจรง

DLIT ม 5 รปแบบ

1. DLIT Classroom หองเรยน DLIT การถายทอดการจดการเรยนรหวขอเรองทยาก จากครตนแบบของโรงเรยนชนน าไปยงหองเรยนปลายทาง เพอชวยครในหองเรยนปลายทาง โดยเฉพาะกรณทครปลายทางไมใชครตรงกลมสาระการเรยนร หรอครประสบปญหาการสอนหวขอเรองทยากมาโดยตลอด 2. DLIT Resources คลงสอประกอบการจดการเรยนการสอนทตรงกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 3. DLIT Digital Library หองสมดดจทล เพอคร นกเรยน ผปกครอง และผสนใจทวไป มเนอหาถกตอง ตอบสนองความตองการและความสนใจเรยนร 4. DLIT PLC (Professional Learning Community) การพฒนาวชาชพคร เครองมอในการสรางและพฒนาชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพคร พรอมพนทแหงการแบงปนและเรยนรหรอ Share and Learn 5. DLIT Assessment คลงขอสอบทรวบรวมขอสอบมากมาย ตงแตประถมศกษาปท 1 จนถงมธยมศกษาปท 6 โครงการเทคโนโลยสารสนเทศตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร รวมกบ มลนธการศกษาทางไกลผานดาวเทยมส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการและส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา จดท าระบบ e-Learning ของการศกษาทางไกลผานดาวเทยม (ระบบ eDLTV) eDLTV คอระบบ e-Learning ของการศกษาทางไกลผานดาวเทยม ทมเนอหาสายสามญระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาจากโรงเรยนวงไกลกงวลและเนอหาเกยวกบวชาชพจากวทยาลยการอาชพวงไกลกงวล ซงเนอหาประกอบดวย วดทศน สไลดบรรยายใบความร ใบงาน เปนตน แลวเผยแพรท http://edltv.net/ eDLTV ระดบประถมศกษา ใน 8 สาระการเรยนร ไดแก ภาษาไทย วทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาองกฤษ ศลปะ (ดนตร นาฏศลป ทศนศลป ) สขศกษา สงคมศกษาและประวตศาสตร การงานอาชพ และเทคโนโลย eDLTV ระดบมธยมศกษา

90

ใน 6 สาระการเรยนร ไดแก ภาษา ไทย วทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาองกฤษ สขศกษา สงคมศกษา eDLTV เพอพฒนาอาชพ มเนอหาครอบคลม 70 อาชพ รวม 1,365 เรอง เชน ครวการอาชพ วงไกลกงวล เสอ สมยนยม ปกสวยดวยมอ และการนวดแผนไทย ฯลฯ สรปไดวา การศกษาทางไกล DLIT และ DLTV เปนสอการศกษาทางไกลแบบเปดกวางส าหรบทกคน มเนอหาและเทคโนโลยส าหรบการพฒนาคณภาพการศกษาอยางครบวงจร ครอบคลมทกระดบการศกษา

7. แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจ

ความพงพอใจเปนสงทเกดขนกบบคคล เมอไดรบการตอบสนองดานพนฐานของมนษยคอ ไดรบการตอบสนองดานรางกาย จตใจ ความพงพอใจเปนสงส าคญในการอยรวมกนของบคคลในสงคม ถาบคคลทกคนปราศจากความพงพอใจตอกน ยอมกอใหเกดความเครยดและความขดแยงในตนเอง ท าให สงคมขาดความสงบสข ส าหรบการปฏบตงานจะมผลท าใหขาดความรวมมอในการปฏบตงาน ท าใหงานลาชาและขาดประสทธภาพ

ความหมายของความพงพอใจ ไดมนกวชาการและนกวจยหลายทาน ใหค าจ ากดความหรอความหมายของความพงพอใจไวดงน

ไชยยณห ชาญปรชารตน (2543 : 52) ไดใหความหมายของความพงพอใจไววา ความรสกทดของบคคลทมตองานทปฏบตในทางบวก คอ รสกชอบ รก พอใจ หรอเจตคตทดตองาน ซงเกดจากการไดรบการตอบสนองความตองการทงดานวตถและดานจตใจ เปนความรสกทมความส ข เมอไดรบความส าเรจตามความตองการหรอแรงจงใจ สรศกด วงศสรศลป (2542 : 66) ไดใหความหมายของความพงพอใจไววา ความรสกทดของบคคลตอสงหนงสงใด ซงเปนความรสกทดทเกดจากการตอบสนองทงทางรางกายและจตใจจนท าใหเกดความพงพอใจ สมศกด คงเทยง และอญชล โพธทอง (2542 : 161) ไดกลาววา มผใหค าอธบายความหมายของความพงพอใจไวหลายประการดงน 1. ความพงพอใจ เปนผลรวมของความรสกของบคคลเกยวกบระดบความชอบหรอไมชอบตอสภาพตาง ๆ ในงานคอ ความพงพอใจเปนความรสกพอใจในงานทท าและเตมใจทจะปฏบตงานนน ใหบรรลวตถประสงคขององคกร คนจะรสกพอใจในงานทท า เมองานนนใหผลประโยชนตอบแทนทงดานวตถและจตใจ ซงสามารถสนองความตองการพนฐาน 2. ความพงพอใจในงาน เปนผลของทศนคตทเกยวของกบองคประกอบของงานและการม สวนรวมในการบรหาร เชน ลกษณะงาน สภาพแวดลอมในการท างาน และการมสวนรวมในการตดสนใจถาบคคลมความพงพอใจในการท างานเขาจะมขวญและก าลงใจทด 3. ความพงพอใจในการท างาน เปนผลมาจากการปฏบตงานทดและผลการปฏบตจะท าให เกด

91

ความรสกส าเรจ การไดรบผลตอบแทนในรปตาง ๆ ทตรงตามทคาดหวงไว ซงสงเหลานจะกลบมาเปนองคประกอบทสงผลตอความพงพอใจในการท างาน ชวยลดความเครยดของผท างานใหนอยลง อนเปนผลท าใหเกดความพงพอใจในการท างาน 3.1 ความพงพอใจของผใหบรการ ผใหบรการหรอผปฏบตงาน จะท างานใหบรรลเปาหมายขององคการจะตอง มปจจยตางๆ ดงนความมนคงปลอดภย เปนความมนคงในการท างาน ความมนคงทหนวยงานท าใหเกดความรสกเชอถอไวเนอเชอใจแกผปฏบตงานทงชายและหญง มกจะมความรสกวาความมนคงปลอดภยนเปนองคประกอบแรก ท าใหเกดความพงพอใจในการท างาน และความตองการความมนคงปลอดภยจะมเพมมากขนตามอายของผปฏบตงานโอกาสความกาวหนาในการท างาน จากผลการวจยหลายเรอง การไมมโอกาสกาวหนาในการท างานจะกอใหเกดความไมชอบงาน และผชายจะมความตองการโอกาสกาวหนาในการท างานสงกวาหญง ความตองการเรองนจะลดลงเมออายมากขนคาจางหรอรายได และโอกาสกาวหนาในการท างานจะมความสมพนธกบเงน ซงผปฏบตงานมกจะจดอนดบคาจางไวในอนดบสง แตยงนอยกวาโอกาสความกาวหนาในการท างาน และความมนคงปลอดภย องคประกอบนมกจะมผลใหเกดความไมพงพอใจมากกวาความพงพอในสภาพการท างาน การควบคมดแลของผบงคบบญชา เปนสวนส าคญท าใหเกดความพงพอใจและไมพอใจตองานได ลกษณะทแทจรงของงานทท า ตรงกบความรความสามารถของผปฏบตงาน หากไดท าตามทเขาถนดเขากจะเกดความพงพอใจผลประโยชนตอบแทน ไดแก เงนบ าเหนจ บ านาญ คารกษาพยาบาล เงนสวสดการ วนหยด วนพกผอนตาง ๆ ลกษณะทางสงคม การเปนทยอมรบในสงคมในงานทท า การใหสงคมยอมรบปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระยะเวลาการท างาน ทศนคต ระดบการศกษา บคลกสวนตว ความเฉลยวฉลาด ค าชมเชยยกยอง พดจาอยางสภาพ มผลในการปฏบตงานของผใหบรการ

3.2 ความพงพอใจของผรบบรการ เปนความนกคด ทศนคตของผทไดรบการปฏบตงานของผใหบรการวา มความพงพอใจอะไรบาง โดยมปจจยทเกยวของกบความพงพอใจของผรบบรการ ดงนคอ ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพ สภาพการท างาน มผลตอความคด ทศนคต ในการรบบรการอยางมากความรวดเรวในการใหบรการ มความส าคญอยางมากในการท าใหเกดความพงพอใจ เพราะผรบบรการทกคนตองการไดรบความสะดวกรวดเรวในการตดตอประสานงาน การประชาสมพนธในงานทใหบรการ เพอใหทราบขนตอนตาง ๆ ในการปฏบต หลกฐาน เอกสารทตองการใชมอะไร มการก าหนดขนตอนอยางไร รวาจะไดรบผลการบรการอยางชาเมอไร ชแจงเหตผลการด าเนนงานตดตอตาง ๆ เพอใหเกดทศนคตทดตอการด าเนนงานระบบการท างาน หนวยงานมกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ขอปฏบตอยางไร ผรบบรการมความเขาใจในการบรหารงานขององคการมากนอยเพยงใด ถามความเขาใจมากกจะมเหตผลเขาใจในขนตอนการปฏบตท าใหเกดความพอใจมากกวาผทไมรกฎ ระเบยบความยตธรรมใน การใหบรการ ผรบบรการชอบใหเจาหนาทปฏบตตอผรบบรการเสมอกนหมด มใชเลอกปฏบต มความเทาเทยมกน ในการใหบรการ การมปฏสมพนธกบผทปฏบตงานการพดจาทดของเจาหนาทใหบรการ ชวยแนะน า ชแจงในการใหบรการมความสมพนธในแงกอใหเกดความรสกทดของผรบบรการนน ๆ

92

ลดความพงพอใจในการใหบรการคณภาพของการใหบรการความถกตองของผลการบรการวา ด าเนนการไปไดถกตองตรงตามความตองการหรอไมเพยงใด หากการใหบรการมความถกตอง กจะท าใหผรบบรการเกดความพงพอใจมาก ความรสกดงกลาวจะลดลงหรอไมเกดขนหากความตองการหรอจดมงหมายนนไมไดรบการตอบสนอง

สรปไดวา ความพงพอใจ หมายถง ความรสกหรอทศนคตของบคคลทมตอสงใดสงหนง อนเกดจากพนฐานของการรบร คานยม และประสบการณทแตละบคคลไดรบ และจะเกดขนกตอเมอสงนนสามารถตอบสนองความตองการใหแกบคคลนนได ซงระดบความพงพอใจของแตละบคคลยอมม ความแตกตางกนไป ดงนน ความพงพอใจในการเรยน จงหมายถง ความรสกพอใจ ชอบใจ ในการรวมปฏบตกจกรรมการเรยนการสอน และตองการด าเนนกจกรรมนน ๆ จนบรรลผลส าเรจ

แนวคดทฤษฎทเกยวกบความพงพอใจ

มนกการศกษาหลายทานไดท า การศกษาคนควาเกยวกบแนวคดทฤษฎความพงพอใจ ไวดงน ศภสร โสมาเกต (2544 : 52) ไดใหแนวคดวาในการด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนนน ความพงพอใจเปนสงส าคญทจะกระตนใหผเรยนท างานทไดรบมอบหมาย หรอตองการปฏบตกจกรรมใหบรรลผลตามวตถประสงค ครผสอนซงในสภาพปจจบนเปนเพยงผอ านวยความสะดวก หรอ ใหค าแนะน า ปรกษา จงตองค านงถงความพงพอใจในการเรยน การท าใหผเรยนเกดความพงพอใจในการเรยนหรอการปฏบตงาน มแนวคดพนฐานทตางกน 2 ลกษณะ ดงน

1. ความพงพอใจน าไปสการปฏบตงาน การตอบสนองความตองการของผปฏบตงานจนเกดความพงพอใจจะท าใหเกดแรงจงใจในการเพมประสทธภาพการท างานทสงกวาผทไมไดรบการตอบสนอง จากแนวคดน ครผสอนทตองการใหกจกรรมการเรยนรบรรลผลส าเรจ จงตองค านงถงการจดบรรยากาศและสถานการณ รวมทงสออปกรณการเรยนการสอนทเอออ านวยตอการเรยนร เพอตอบสนองความพงพอใจของผเรยนใหมแรงจงใจในการท ากจกรรมจนบรรลตามวตถประสงคของหลกสตร 2. ผลของการปฏบตงานน าไปสความพงพอใจความสมพนธระหวางความพงพอใจ และผลการปฏบตงานจะถกเชอมโยงดวยปจจยอน ๆ ผลการปฏบตงานทดจะน าไปสผลตอบแทนทเหมาะสม ซงในทสดจะน าไปสการตอบสนองความพงพอใจ ผลการปฏบตงานยอมไดรบการตอบสนองในรปของรางวลหรอผลตอบแทน ซงแบงออกเปน ผลตอบแทนภายใน (Intrinsic rewards) และผลตอบแทนภายนอก (Extrinsic rewards) โดยผานการรบร เกยวกบความยตธรรมของผลตอบแทน ซงเปนตวบงชปรมาณของผลตอบแทนทผปฏบตงานไดรบ นนคอความพงพอใจในงานของผปฏบตงาน จะถกก าหนดโดยความแตกตางระหวางผลตอบแทนทเกดขนจรงและการรบรเรองเกยวกบความยตธรรมของผลตอบแทนทรบรแลว ความพงพอใจยอมเกดขน แนวคดนน ามาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยค านงถงผลตอบแทนหรอรางวลภายใน ซงเปนผลดานความรสกของผ เรยนทเกดขน เชน ความรสกตอความส าเรจทไดรบจาก การเอาชนะความยงยากตาง ๆ และสามารถด าเนนงานหรอปฏบตกจกรรมทยงยากไดส าเรจ ท าใหเกดความภาคภมใจ มความมนใจ และไดรบการยกยองจากบคคลอน สงผลตอบแทนภายนอก เปนรางวล

93

ทไดจากผอน เชน ไดรบการยกยองชมเชยจากคร พอแม ผปกครอง หรอแมกระทงการไดคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนในระดบทนาพอใจ มาสโลว (Maslow. 1970 : 69-80) ไดอธบายแนวคดเกยวกบความตองการวามนษยเรามความตองการอยเสมอ ธรรมชาตของมนษยนนเมอความตองการอยางหนงไดรบการตอบสนองหรอพงพอใจอยางหนงแลว กจะมความตองการอยางอนเขามาแทนท ความตองการของคนเราอาจจะซ าซอนกน คอ ความตองการอยางหนงยงไมหมดไป ความตองการอกอยางหนงกอาจเกดขนได ลกษณะเฉพาะของมนษยคอ การท ากจกรรมตาง ๆ เพอใหไดมาในสงทปรารถนานนคอ เมอใดมความปรารถนาเกดขน กจะมแรงขบและการกระท าทจะถกปลกเราแลวกเกดความพงพอใจขน มาสโลว มความเชอวาการทคนเราจะพฒนาใหตนเองไดบรรลถงศกยภาพแหงตนไดนน จ าเปนอยางยงทจะตองสามารถสนองตอบตอความตองการในระดบตนเสยกอน ซงตราบใดทความตองการในระดบตนนนยงไมไดรบการตอบสนอง การทจะบรรลศกยภาพแหงตนกยอมจะเปนไปไมได มาสโลว ไดเสนอแนวคดของการจดล าดบขนของความตองการของมนษย เปน 5 ขน ดงน

1. ความตองการทางกายภาพ (Physiological needs) เปนความตองการระดบพนฐาน ไดแก ความตองการอาหาร น า เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค 2. ความตองการความปลอดภยและความมนคง (Safety and Security needs) ไดแก ความตองการ ในสงทท าใหรสกมนคงคาดการณไดและมขนตอนทแนนอน เมอใดทเดกรสกวาไมปลอดภย หรอไมแนใจในสงทเกดขนจะเกดความกลวและถาสงน เกดขนบอย ๆ เขาจะเตบโตเปนผใหญทขาดความมนคง ทางจตใจ ไมสามารถปรบตวไดอยางเหมาะสม 3. ความตองการความรกและความเปนพวกเดยวกน (love and Belongingness needs) ไดแก ตองการความรก ความอบอน การไดรบการยอมรบและการเปนสวนหนงของกลม 4. ความตองการการรจกคณคาของตนเอง (Need for Self-esteem) ไดแก ความตองการ การยอมรบนบถอจากผอน ตองการใหผอนชนชม และมความภาคภมใจในตนเอง 5. ความตองการการบรรลถงศกยภาพแหงตน (Need for Self actualization) เปนความตองการขนสงสดของมนษย ไดแก ความตองการประสบผลส าเรจในทกอยางตามความคาดหวง เพอพฒนาตนใหดทสดเทาทจะท าได มความเปนตวของตวเอง และมอารมณขนในระดบทสง

จากแนวคดของ มาสโลว (Maslow) ซงประภาพรรณ เอยมสภาษต (2543 : 102-105) สรปไววา ในการจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยนเกดความตองการ ทจะบรรลถงศกยภาพแหงตนนนจ าเปนอยางยงทครจะตองจดสภาพแวดลอม และกจกรรมการเรยนการสอนใหสนองตอบตอความตองการของผเรยนในระดบตนเสยกอน โดยเรมจากทางกายภาพ ใหผเรยนไดรสกอบอนปลอดภย ไมรสกวาถกขมข ท าใหเกดความกลว ทอแท หรอท าใหรสกวาตนถกลดคณคาลง ครควรจดบรรยากาศในการเรยนการสอนใหนาสนใจ ลดแรงกดดนลง ไมท าใหผเรยนรสกวาความลมเหลวเปนสงทนาละอายใจ ผเรยนกจะอยากเรยนมากขน ในขณะเดยวกนครกจะจดใหมการเรยนรทจะรวมมอกนเรยน ท างานรวมกน เพอสนองตอบตอความตองการเปนพวกเดยวกน ใหยอมรบซงกนและกน ชวยเหลอซงกนและกน กจะท าใหผเรยนรสกวาตนเองมคณคาและเมอรวาตนมคณคาแลว ตอมากจะเกดความตองการทจะบรรลถงศกยภาพแหงตน

94

สรปไดวา ความพงพอใจเปนสงทจะกระตนใหผเรยนท างานทไดรบมอบหมาย หรอตองการปฏบตกจกรรมใหบรรลผลตามวตถประสงค โดยอาศยความตองการของมนษย 1. ความตองการทางกายภาพ ความตองการความปลอดภยและความมนคง ความตองการความรกและความเปนพวกเดยวกน ความตองการการรจกคณคาของตนเอง และความตองการการบรรลถงศกยภาพแหงตน

การวดความพงพอใจ สรชย พศาลบตร (2549 : 8) กลาววา การวดความพงพอใจของผใชบรการ วดได 2 วธ คอ 1. วดความพงพอใจจากความคดเหนของผใชบรการ โดยวดจากแบบสอบถามความคดเหนของผใชบรการทเลอกมาเปนตวอยางจ านวนหนงเกยวกบการบรการในแตละดาน 2. วดความพงพอใจจากขอมลทสามารถสะทอนระดบความพงพอใจของผใชบรการ โดยวดจากเกณฑทตงขนส าหรบวดระดบความพงพอใจของผใชบรการ ใชมาตรการประเมน (rating scale) 5 ระดบ ซงแสดงความพงพอใจของผใชบรการในระดบตาง ๆ เชน พอใจมากทสด พอใจมาก พอใจปานกลาง พอใจนอยและ พอใจนอยทสด ในกรณผรบบรการมการศกษาระดบมธยมศกษา การก าหนดระดบความพงพอใจ นยมเปลยนระดบความพงพอใจทอยในรปขอความมาเปนตวเลขแทนระดบความพงพอใจเสยกอน เชน 5 หมายถง ผใชบรการมความพงพอใจระดบ มากทสด 4 หมายถง ผใชบรการมความพงพอใจระดบ มาก 3 หมายถง ผใชบรการมความพงพอใจระดบ ปานกลาง 2 หมายถง ผใชบรการมความพงพอใจระดบ นอย 1 หมายถง ผใชบรการมความพงพอใจระดบ นอยทสด

8. งานวจยทเกยวของ พสษฐ สวรรณแพทย (2560: บทคดยอ) ไดศกษา การพฒนาหลกสตรฝกอบรม เรองวทยาการค านวณความยาวนานวนเพอการเกษตร มวตถประสงคเพอ 1) พฒนาหลกสตรฝกอบรม เรองวธการค านวณความยาวนานวนเพอ การเกษตร 2) เพอทดลองและศกษาผลการใชหลกสตรฝกอบรม เรองวธการค านวณความยาวนานวนเพอการเกษตร กลมตวอยางทใชในงานวจย คอ นกศกษาสาขาเทคโนโลยการผลตพช คณะสตวศาสตรและ เทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยศลปากร จ านวน 30 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก หลกสตรฝกอบรม เรองวธการค านวณความยาวนานวนเพอการเกษตร แบบประเมนความเหมาะสม แบบประเมนความสอดคลอง แบบประเมนความพงพอใจทมตอหลกสตรฝกอบรม แบบทดสอบความร กอนและหล งฝกอบรม ท าการว เคราะห ขอมลโดยใชสถต รอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบทแบบไมอสระ ผลการวจยพบวา 1) การพฒนา หลกสตรฝกอบรม เรองวธการค านวณความยาวนานวนเพอการเกษตร มหลกสตรมความสอดคลองกนและมความเหมาะสมในระดบมาก 2) ความรของผเขารบการฝกอบรมหลงการฝกอบรมสงกวากอนเขารบ ฝกอบรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และผเขารบการฝกอบรมมความพงพอใจตอหลกสตรฝกอบรม เรองวธการค านวณความยาวนานวนเพอการเกษตร อยในระดบมาก ลาวณย ดลยชาต และคณะ (2558 : บทคดยอ) การศกษาการพฒนาและหาคณภาพบทเรยน e-Learning เรอง การเลอกซอฟตแวรใหเหมาะสมกบงาน การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอพฒนา

95

และหาคณภาพบทเรยน e-Learning และ 2) ศกษา ความพงพอใจของผเรยนทมตอบทเรยน e-Learning เรอง การเลอกซอฟตแวรใหเหมาะสมกบงานกลมตวอยางทใช ในการวจยครงนคอ นกเรยนชนมธยม ศกษาปท 4/1 จ านวน 30 คน โรงเรยนกฉนารายณ ซงไดมาจากการสมอยางงายโดยวธการจบสลาก เครองมอทใชในการศกษาครงน ไดแก บทเรยน e-Learning เรอง การเลอกซอฟตแวรใหเหมาะสมกบงาน แบบประเมนคณภาพบทเรยน e-Learning และแบบสอบถามความพงพอใจของผเรยน สถตทใชใน การวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบวา บทเรยน e-Learning เรอง การเลอกซอฟตแวรใหเหมาะสมกบงานส าหรบ ชนมธยมศกษาปท4 ทมคณภาพ อยในระดบมากทสด และผเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนดวย บทเรยน e-Learning โดยรวมอยในระดบมาก ดษฎ สวงค า (2561 : บทคดยอ) อาจารยมหาวทยาลยสยามไดท าการศกษาวจยเรอง “การพฒนา แบบจ าลองการสอนทางไกลบนอนเทอรเนตส าหรบมหาวทยาลยเอกชนในประเทศไทย” ซงเปนสวนหนงของดษฎนพนธระดบปรญญาเอกหลกสตร Ph.D. Technical Education Technology หรอ ปรด. เทคโนโลยเทคนคศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ การศกษานเปน การเตรยมความพรอมในการจดการศกษาทางไกลตามประกาศของ สกอ. และไดวเคราะหประสทธภาพของแบบจ าลองทพฒนาขนในหลายดาน ในดานหนงของการศกษานพบวา ประสทธภาพของระบบ การสอนทางไกลบนอนเทอรเนตขนอยกบความรบผดชอบของผเรยนอยางมนยส าคญ หมายความวา ถาผเรยนมความรบผดชอบสงระบบการศกษาทางไกลกจะมประสทธภาพใหผเรยนส าเรจการศกษาไดมาก และเปนเชนเดยวกนในทางกลบกน พรใจ ลทองอน (2553 : บทคดยอ) ไดศกษาเกยวกบการสอนทางไกลบนอนเตอรเนต งานวจยนมวตถประสงคเพอพฒนาแบบจ าลองการสอนทางไกลบนอนเทอรเนต ส าหรบ มหาวทยาลยเอกชนในประเทศ และเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทเรยนดวยแบบจ าลอง และการเรยนแบบปกต เครองมอทใชเปนแบบสอบถามแบบประเมนคา 5 ระดบ และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลมตวอยางเปนผเชยวชาญ จ านวน 15 คน ผบรหาร 5 คน อาจารย 5 คน และนกศกษา 250 คนจากมหาวทยาลยเอกชนเลอกโดยวธการก าหนดคณสมบตตามประสงค (Purposive Sampling) ในปการศกษา 2553 การทดสอบแบบจ าลองโดยใชวธการทดสอบ แบบ Black Box Testing การทดสอบหาประสทธภาพการเรยนจากการใชแบบจ าลองค านวณดวย สตร KW-CAI การทดสอบคา t (t-test Statistics) และการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression) ผลการประเมนประสทธภาพแบบจ าลองโดยผเชยวชาญ อาจารยและนกศกษาอยในระดบดมาก การประเมนความคมประโยชนโดยผบรหารอยในระดบดมาก เชนกน ปจจยดานความรบผดชอบตอตนเองของนกศกษามความส าคญในการท านายประสทธภาพของแบบจ าลองได 3.8 เปอรเซนต นอกจากนนคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนทเรยนดวยแบบจ าลองสงกวาการเรยนแบบปกตอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ประสทธภาพการเรยนดวยแบบจ าลอง พบวา มประสทธภาพ 82.00 เปอรเซนต แบบจ าลองการสอนทางไกลบนอนเทอรเนตส าหรบ มหาวทยาลยเอกชนทพฒนาขนมประสทธภาพสามารถน าไปใชได

96

กรรณการ ปญญาด (2558 : บทคดยอ) ศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกออนไลน เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคอมพวเตอรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 มวตถประสงคเพอ 1 เปรยบเทยบผลการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกออนไลนเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคอมพวเตอร 3 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กลมทดลองและกลมควบคมและ 2 เปรยบเทยบผลการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกออนไลนกอนและหลงการสอนเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคอมพวเตอร 3 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเครอหวายวทยาคม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 17 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 จ านวนทงสน 43 คน เครองมอทใชในการวจยไดแก แผนการจดการเรยนรเกยวกบเอกสารประกอบหลกสตร เวบชวยสอน แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก ค านวณดชนความสอดคลอง คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนกคาความเทยงสตรท 20 ว (KR 20) คะแนนเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานและการทดสอบคาท ผลการวจยพบวา 1) ผลสมฤทธทางการเรยนหลงการเรยนของกลมทดลองทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรเชงรกออนไลนสงกวากลมควบคมทจดการเรยนการสอนปกตอยางมนยส าคญทระดบ .05 และ 2) ผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทดลองหลง ไดรบการจดกจกรรมการเรยนร เชงรกออนไลนสงกวากอนไดรบ การจดการเรยนรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

97

จากบทสรปทไดจากการศกษาเอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ สามารถเขยนเปนกรอบแนวคดทใชในการศกษาไดดงน

กรอบแนวคดการวจย

แผนภมท 1 แสดงกรอบแนวคดการวจย

- แนวคดทฤษฎ/หลกการ การพฒนาหลกสตร และ การจดการเรยนการสอนในศตวรรษท 21

- ขอมลพนฐานของโรงเรยน - สภาพปญหาและความ

ตองการพฒนาการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

1.หลกสตรสถานศกษาขน พนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

2.บทเรยนออนไลน (Active

Online) ทกรายวชาของ ระดบชนมธยมศกษาปท 2- 6

-ผลประเมนการใชหลกสตร -ประสทธภาพกระบวนการ จดการเรยนรรปแบบ Active Online ของคร -ผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยน -ความพงพอใจของผท เกยวของ

การศกษาสภาพปญหา และความตองการ

หลกสตรและการจดการเรยนร

ผลทเกดขน

98

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มวธ ด าเนนการ ดงน

รปแบบการวจย การวจยครงน เปนการวจยและพฒนา (Research and Development : R&D) รปแบบการวจยและพฒนา (R&D as a Paradigm of Innovation) โดยเรมจากการศกษาสภาพปญหา ความตองการ ในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและกระบวนการจดการเรยนรทจดใหกบนกเรยนการศกษาทางเลอก แลวน าขอมลสารสนเทศทไดมาใชในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ดวยการบรหารจดการ พฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก น าไปทดลองใชกบกลมครในการจดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ชนมธยมศกษาปท 2-6 ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 เกบขอมลจากการประเมนหลกสตร และการจดการเรยนรของคร การประเมนผลงานของนกเรยน และผลการทดสอบของนกเรยน แลวน าขอมลมาวเคราะหดวยวธทางสถต น าผลการทดลองใชนวตกรรม ไปใหผเชยวชาญตรวจและประเมน แลวปรบปรงนวตกรรมตามขอเสนอแนะ หลงจากนนน ามาทดลองใชอกครง จดท ารายงานผลการวจย และเผยแพร (ศรายทธ วยวฒ. 2562 : ออนไลน)

ศกษาสภาพปญหา และความตองการ

สรางนวตกรรม และทดลองใชกลมยอย

สรปผลการทดลอง

R1

D1

R2

ปรบปรงและทดลองใชกลมเปาหมาย

D2

รายงานงานผลและเผยแพรงานวจย

R3

ปรบปรงและทดลองใชกลมเปาหมาย

แผนภมแสดงรปแบบการวจยและพฒนา (R&D as a Paradigm of Innovation)

99

ประชากรและกลมเปาหมาย ประชากรทใชในการศกษา ไดแก คร จ านวน 18 คน และนกเรยนการศกษาทางเลอกชนมธยม ศกษา ปท 2-6 ท ทกคนจ านวน 92 คน และผปกครองนกเรยนการศกษาทางเลอกทกคน จ านวน 92 คน ใชประชากรเปนกลมเปาหมาย โดยจดกจกรรมการเรยนรแบบ Active Online ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรตน ไดแก การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2. ตวแปรตาม ไดแก 3.2.1 ผลการประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และบทเรยนแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3.2.2 ผลการตรวจสอบประสทธภาพกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร 3.2.3 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทเกดจากกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เมอสนสดการวดผลประเมนของภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 3.2.4 ผลการสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของทม ตอกระบวนการการจดการเรยนรแบบ Active Online

เครองมอทใชในการวจย 1. แบบส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2. แบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ปรบปรงมาจากแบบประเมนผลการพฒนาหลกสตรสถานศกษา (ฉบบปรบปรง) ของหนวยศกษานเทศก ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (หนวยศกษานเทศก, ส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2561 : 10-16) 3. แบบประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ปรบปรงมาจากแบบประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษา (ฉบบปรบปรง ) ของหนวยศกษาน เทศก ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ของหนวยศกษานเทศก ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (หนวยศกษานเทศก, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2561 : 17) 4. แบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร

100

5. แบบสรปผลผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน จากการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2561 และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 6. แบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

การสรางเครองมอเกบขอมล ผวจยสรางเครองทใชเกบขอมล ท าการตรวจสอบความถกตอง แลวน าไปใหผเชยวชาญ พจารณา ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) น ามาปรบปรงใชในการเกบขอมลการวจย เครองมอทใชไดแก

1. แบบส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สรางจากขอมลทไดขอสรปจากการประชมคณะกรรมการบรหารหลกสตร และคร เมอสนปการศกษา 2560 สรปประเดนค าถามแลวก าหนดระดบความคดเหน แบบตวเลขมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามรปแบบของ Likert (อางถงใน พรรณ ลกจวฒนะ.2553 : 179-180) มจ านวน 20 ประเดนค าถาม มระดบความคดเหน 5 ระดบ โดยก าหนดความมากนอยของระดบความความคดเหนของผตอบ แบบมาตรสวนประมาณคา ดงน 5 หมายถง ระดบมากทสด 4 หมายถง ระดบมาก 3 หมายถง ระดบปานกลาง 2 หมายถง ระดบนอย 1 หมายถง ระดบนอยทสด

หลงจากสรางเสรจแลว ตรวจสอบความถกตองของ ประเดนค าถาม แลวน าไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) แลวน ามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ 2 . แบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 พทธศกราช 2561 ผวจยเลอกใช แบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตรการศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

3. แบบประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนโรงเรยนวเชยรมาต 3 ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก พทธศกราช 2561 ใชแบบประเมนผลการพฒนาหลกสตรทใชกบหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) ของหนวยศกษานเทศก ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ 4. แบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก

101

ผวจยสรางขนเพอตรวจสอบประสทธภาพกระบวนการจดการเรยนรของคร มจ านวน 5 ประเดน และมการบนทกขอสงเกตทคนพบ ของแตละประเดน โดยใชรปแบบของ กลกแมน และคณะ (Glickman and Others) แบบเครองมอตรวจสอบ การออกแบบกระบวนการการสอนแบบตาง ๆ (Performance Indicator Instrument) (วชรา เลาเรยนด, 2556 : 172) 1) ศกษาเอกสาร แนวคด หลกการ งานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการสรางแบบตรวจสอบใหครอบคลมขอบเขตเนอหาของการด าเนนการ 2) ศกษาวธการสรางเครองมอแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 3) สรางแบบสอบถามฉบบรางขน เสนอตอผเชยวชาญ เพอพจารณาและตรวจสอบ ความถกตอง ความสอดคลอง ความเหมาะสม ตลอดจนเพอใหค าแนะน า ปรบปรงแกไข แบบตรวจสอบฉบบรางทสรางขน 4) น าแบบตรวจสอบ และแบบแบบสอบถามเสนอผเชยวชาญตรวจสอบความตรง เชงเนอหา (Content Validity) 5. แบบสรปผลการเรยนรของนกเรยนจากการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใชแบบสรปผลสมฤทธทางการเรยนของกลมงานบรหารวชาการ โรงเรยนวเชยรมาต 3 ทใชสรปผ ลผลสมฤทธทางการเรยนประจ าปการศกษา 6. แบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สรางเปนแบบตวเลขมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามรปแบบของ Likert (อางถงใน พรรณ ลกจวฒนะ. 2553 : 179-180) มจ านวน 10 ประเดนค าถาม มระดบความพงพอใจเปน ม 5 ระดบ โดย ก าหนดความมากนอยของระดบความพงพอใจของผตอบ แบบมาตรสวนประมาณคา ดงน

5 หมายถง ระดบความพงพอใจมากทสด 4 หมายถง ระดบความพงพอใจมาก 3 หมายถง ระดบความพงพอใจปานกลาง 2 หมายถง ระดบความพงพอใจนอย 1 หมายถง ระดบความพงพอใจนอยทสด

การสรางแบบส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 และการสรางแบบสอบถามความพงพอใจของผเกยวของท ด าเนนการดงน 1) ศกษาเอกสาร แนวคด หลกการ งานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามใหครอบคลมขอบเขตเนอหาของการด าเนนการ 2) ศกษาวธการสรางเครองมอแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 3) สรางแบบสอบถามฉบบรางขน เสนอตอผเชยวชาญ เพอพจารณาและตรวจสอบ ความถกตอง ความสอดคลอง ความเหมาะสม ตลอดจนใหขอเสนอแนะ แลวน ามาปรบปรงแกไข แบบสอบถามฉบบรางทสรางขน

102

4) น าแบบส ารวจ และแบบแบบสอบถามเสนอผเชยวชาญตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) ผเชยวชาญในการตรวจสอบ ประกอบดวย 1. นายสมพงษ แคนยกต อดตผอ านวยการโรงเรยนสภาราชน จงหวดตรง วทยฐานะเชยวชาญ 2. นายพงษพศกด เกาเอยน อดตผอ านวยการโรงเรยนจฬาภรณราชวทยลย ตรง วทยฐานะเชยวชาญ 3. นางสาวนงลกษณ เวชมรชสกล อดตศกษานเทศกช านาญการพเศษ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตรง เขต 1 4. ดร.สภาภรณ กตตรชฎานนท ทปรกษาดานการศกษาพเศษและผดอยโอกาส ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อดตศกษานเทศกเชยวชาญ ส านกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม เขต 2 5. นางประภาพรรณ เสงวงค อดตศกษานเทศกเชยวชาญ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต 1

ผเชยวชาญ ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยใชเกณฑการประเมน ดงน +1 หมายถง แนใจวาขอค าถามถกตองสอดคลองเหมาะสมกบเนอหา 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามถกตองสอดคลองเหมาะสมกบเนอหา -1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมสอดคลองกบเนอหา

6. น าผลการประเมนจากผเชยวชาญ ค านวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC : Index of Item - Objective Congruence) ไดคาดชนความสอดคลองของแตละขอค าถามมคาอยระหวาง 0.8 ถง 1.0 ตรวจสอบความตรงเนอหา ตรวจสอบภาษาทใชวาสอความความถกตองสมบรณ แลวน ามาแกไขปรบปรงอกครง (พรรณ ลกจวฒนะ.2553 : 197) 7. จดท าแบบสอบถามฉบบสมบรณ เพอน าไปใชในการเกบรวบรวมขอมลตอไป

ขนตอนและวธการด าเนนการ

ขนท 1 การศกษาภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ม 5 ขนตอนยอย ดงน 1. ศกษาแนวคดทฤษฎ หลกการ สภาพปญหาและความตองการในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกตามสภาพทเปนอยในปจจบนของโรงเรยนวเชยรมาต 3 2. วเคราะห สงเคราะหสภาพปญหาความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 โดยการประชมคณะกรรมการบรหารงานวชาการและหลกสตรสถานศกษา 3. สรางเครองมอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษา

103

ทางเลอกตามสภาพทเปนอยในปจจบนของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ไดแก แบบส ารวจสภาพปญหาและความตองการ 4. ตรวจสอบคณภาพเครองมอเกบขอมลจากผทรงคณวฒ จ านวน 5 ทาน ปรบปรงเครองมอ เกบขอมล 5. เกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล สงเคราะหขอมลทไดจากการส ารวจสภาพปญหาความตองการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 จากสภาพปญหาและความตองการ ณ ปจจบน ขนท 2 การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มขนตอนและวธด าเนนการดงน

1. จดประชมปฏบตการคร พฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โดยใหครทกคนในโรงเรยนมสวนรวมในการด าเนนการ 1.1 พฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ตามแนวคดในการพฒนาหลกสตรของ ไทเลอร (Tyler.1949.วชย วงษใหญ. 2554.43) โดยใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของนกเรยนระบบปกต มาปรบใช ในสวนของรายวชาเพมเตม และกจกรรมไดจดท าขนใหมใหมความสอดคลองเหมาะสมกบกลมนกเรยนการศกษาทางเลอก และปรบกระบวนการเรยนรใหเปนแบบออนไลน (Online) โดยครทกคนของโรงเรยนด าเนนการในรายวชาของกลมสาระการเรยนรทตนเองรบผดชอบ ทง 8 กลมสาระการเรยนร

104

วตถประสงค เลอกประสบการณการเรยนร จดประสบการณ ประเมนประสทธภาพ

แผนภมท 2 กรอบการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก

ทศทางการจดการศกษา

หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน โรงเรยน

วเชยรมาต 3 พทธศกราช 2560

หลกสตรการศกษาทางเลอก

รายวชา

หนวยการเรยนร แบบโมดล

บทเรยนออนไลน (Online)

การประเมนเพอพฒนาหลกสตร

สถานศกษา

ความตองการ ของผเรยน

ตอบสนองอดมการณของการจดการศกษาตลอดชวตและสราง

สงคมไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร

ตอบสนองเปาหมายของ

ผเรยน

ตอบสนองปญหา ความตองการของผเรยน ผปกครอง และสอดคลองกบ

เปาหมายของผเรยน

ประเมนเพอใชจดการศกษาของ

สถานศกษาไดตรงความตองการและทนตอเปลยนแปลงเศรษฐกจ และสงคม

เอกสารประกอบหลกสตร

105

แผนภมท 3 แสดงขนตอนการเรยนรดวยบทเรยนโมดล (Module)

ค าอธบายรายวชา

หนวยการเรยน ค าแนะน าและ วธการเรยนร

มาตรฐาน/ตวชวด ผลการเรยนร

ทดสอบกอนเรยน

เรยนรความร ท ากจกรรมของหนวย

-ประเมนผลงาน -ทดสอบหลงเรยน

-ศกษาความรเพมเตม -รอสอบปลายภาภาค

สอบกลางภาค สอบปลายภาค

ไมผาน

ผาน

ผา

ไมผาน

106

1.2 การจดท าหนวยการเรยนร รายวชา แบบโมดล (Module) จดประชมปฏบตการครโรงเรยนวเชยรมาต 3 เพอออกแบบและจดท ากระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โดยใหครทกคนในโรงเรยนมสวนรวมในการด าเนนการ ในรายวชาทรบผดชอบ ทกกลมสาระการเรยนร 1.3 ประเมนตรวจสอบองคประกอบ หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เพอดความถกตอง ความสอดคลอง และความเหมาะสม ดวยเครองมอการประเมน โดยใหครและผทเกยวของรวมประเมน กอนการน าไปสรางเปนบทเรยนออนไลน 1.4 การพฒนากระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 1.4.1 จดประชมคร เพอจดท าบทเรยน ออนไลน โดยน ารายวชาทไดจดหนวยการเรยนรแบบบทเรยนโมดล (Module) มาสรางเปน บทเรยนออนไลน การสรางหองเรยนออนไลน (e-Learning) ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สรางโดยใชโปรแกรม Open source เปนเวบไซตส าเรจรป Obeclms (Office of The Base Education Commission Learning Management System) ทใชส าหรบการจดการเรยนรออนไลน (e-Learning) ของส านกเทคโนโลยเพอการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ซงอกษรยอ Obec = Office of The Basic Education Commission หมายถง คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และอกษรยอ LMS = Learning Management System เปนระบบการจดการเรยนร ทน าเอา เนอหา สอการเรยนร จากแหลงการเรยนรออนไลนตางๆ มาจดไวในหองเรยนออนไลน การสรางบทเรยนในหองเรยนออนไลน Obeclms เรมจากการวเคราะหค าอธบายรายวชา แลวน ามาออกแบบหนวยการเรยนร น าหนวยการเรยนรแตละหนวยมาสรางเปนบทเรยนโมดล (Module) จดท าในทกรายวชาของระดบชนมธยมศกษาปท 2- 6 และน าบทเรยนโมดลมาสรางเปนบทเรยนออนไลนหองเรยนออนไลน Obeclms ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ซงสอการเรยนร หลก ๆ ทใช อาทเชน DLTV (Distance Learning Television : DLTV) การจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยมในรปแบบ e-DLTV, DLIT (Distance Learning Information Technology : DLIT) การจดการศกษาทางไกลผานเทคโนโลยสารสนเทศ และสอจากแหลงเรยนรอน เชน เวบไซต, you tube และสออน ๆ ซงผนวกกบชองทางการสอสารออนไลน เชน Line, Facebook, e-mail เปนตน 1.4.2 สรางแบบทดสอบกลางภาค และปลายภาค ส าหรบการทดสอบออนไลนดวยโปรแกรมทดสอบ Exam Online ซงแบบการทดสอบจะเปนแบบปรนย (Multiple choice) แบบทดสอบ จะมความสอดคลองกบแบบฝกหด และกจกรรมทเรยนในบทเรยนออนไลนของหนวยการเรยนร นกเรยนสามารถเขาไปท าการทดสอบตามก าหนดของโรงเรยน โดยโรงเรยนจดหองสอบทมคอมพวเตอรใหกบนกเรยน

ขนท 3 การทดลองใช การจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 ม 4 ขนตอนยอย ดงน

107

1. ทดลองใชกบนกเรยนรายบคคล (Individual Testing) เปนการทดสอบกบผเรยน 2 คน ทมความสามารถใชคอมพวเตอรได เปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน 1 คน และมธยมศกษาตอนปลาย 1 คน เพอดความเขาใจของนกเรยนตอขนตอนการใชบทเรยน Active Online โดยทวไป 2. ทดลองใชกบนกเรยนรายกลม (Group Testing) เปนการน าสอไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2-6 ระดบชนละ 2 คน รวม จ านวน 10 คน นกเรยนกลมทดลอง เลอกจากนกเรยนทมความสามารถใชคอมพวเตอรได โดยใหนกเรยนเขาไปทดลองเรยนในทกรายวชาทเปดสอนในระดบของนกเรยนเอง 3. น าบทเรยนไปใชจรงกบกลมทดลองแบบสนาม (Field Testing) เปนการน าสอไปทดลองใชในหองเรยนหรอสถานการณจรงกบนกเรยนการศกษาทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 4. ตรวจสอบประสทธภาพกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร 5. สรปผลทเกดจากการเรยนรของนกเรยน ตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2561และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 6. แบบประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3

การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลในการรายงานครงน เปนขนตอนดงตอไปน

1. น าผลประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เมอสนภาคเรยนท 2 ของปการศกษา 2561 มาสรปผลและวเคราะหขอมลดวยวธทางสถต 2. น าผลการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มาสรปผลและวเคราะหขอมลดวยวธทางสถต 2. น าขอมลผลการประเมนผลงานทเปนชนงาน และผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนมามาสรปผลและวเคราะหขอมลดวยวธทางสถต 3. น าแบบสอบถามความพงพอใจมาตรวจใหคะแนนตามเกณฑทก าหนดไว น าไปวเคราะหขอมลดวยวธทางสถต

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมล ใชสถตอยางงาย ดงตอไปน

1. คาเฉลย (𝜇) 2. คาเบยงเบนมาตรฐาน (𝜎) 3. ดชนความสอดคลอง (Index of Congruency : ICQ)

108

เกณฑการแปลความหมายคาคะแนน 4 ระดบ

ระดบ ความหมาย 3.26-4.00 มากทสด 2.51-3.25 มาก 1.76-2.50 นอย 1.00-1.75 นอยทสด

เกณฑการแปลความหมายคาคะแนน 5 ระดบ ระดบ ความหมาย 4.51 - 5.00 มากทสด 3.51 - 4.50 มาก 2.51 - 3.50 ปานกลาง 1.51 - 2.50 นอย 1.00 - 1.50 นอยทสด

109

แผนภมท 5 กระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบ นกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

หองเรยนออนไลน (e-learning)

แหลงเรยนรอน/ชองทาง การสอสารผานสออนเตอรเนต

DLIT, eDLTV การจดการศกษาทางไกล ผานเทคโนโลยสารสนเทศ

1.DLIT Classroom 2.DLIT Resources 3.DLIT PLC 4.DLIT Digital Library 5.DLIT Assessment

รายวชาทเปดใหเรยน 5.กลมสาระการเรยนรศลปะ 6.กลมสาระการเรยนรสขศกษาและ พลศกษา 7.กลมสาระการเรยนรการงาน อาชพเทคโนโลย 8.กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

รายวชาทเปดใหเรยน 1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 2.กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 3.กลมสาระการเรยนรทยาศาสตร 4.กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

Obeclmsบทเรยนออนไลน

eDLTV-S

(ระดบมธยมศกษา)

Exam online (ทดสอบออนไลน)

ทดสอบระบบออนไลน ผลสมฤทธทางการเรยน (ผเรยน)

ผลงานทเปน เชงประจกษ

1. you tube 2. เวบไซต 3. Line 4. Facebook 5. e-mail 6. อนๆ

110

ตารางแสดงรายละเอยดของกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online

ท ขนตอน รายละเอยด 1 แหลงเรยนรอน /ชองทางการสอสาร

ผานสออนเตอรเนต 1.สอแหลงเรยนรทครสรางขน 2.สอสงคมออนไลน ( Online) 2.1 เวบไซต 2.2 you tube 2.3 Line 2.4 Facebook 2.5 e-mail 2.6 อนๆ

2 การจดการศกษาทางไกล ผานเทคโนโลยสารสนเทศ DLIT และ eDLTV (ของ ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกลส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวง ศกษาธการ)

1.การจดการศกษาทางไกลผานเทคโนโลยสารสนเทศ DLIT ไดแก

2.1 DLIT Classroom 2.2 DLIT Resources 2.3 DLIT PLC 2.4 DLIT Digital Library 2.5 DLIT Assessment 2.การจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยม แบบ eDLTV ไดแก eDLTV-S (ระดบมธยมศกษา)

3 Obeclms บทเรยนออนไลน รายวชาทเปดใหเรยน

ประกอบดวยรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตม 8 กลมสาระการเรยนร 1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 2.กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 3.กลมสาระการเรยนรทยาศาสตร 4.กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา 5.กลมสาระการเรยนรศลปะ 6.กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา 7.กลมสาระการเรยนรการงานอาชพเทคโนโลย 8.กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

4 ผลงานทเปนเชงประจกษ

ผลงานทเปนเชงประจกษ ไดแก ผลงานทใหนกเรยนทดสอบตามมาตรฐานตวชวดของแตละรายวชา เกบเปนคะแนนกอนและหลงระหวางภาคเรยน

111

ท ขนตอน รายละเอยด 5 Exam Online (ทดสอบออนไลน)

การวดผลประเมนผลระหวางภาค และปลายภาค ดวยแบบทดสอบชนดปรนย 4 ตวเลอก ดวยโปรแกรมทดสอบผานระบบออนไลน (Exam Online)

6. ผลสมฤทธทางการเรยน (ผเรยน)

1. ผลการประเมนชนงานเชงประจกษ เปนคะแนน ของนกเรยน (คะแนนกอนและหลงระหวางภาคเรยน) 2. ผลคะแนนจากการท าแบบทดสอบ ออนไลน (Exam Online) ของนกเรยน (คะแนนกลางภาค และปลายภาค)

112

แผนภมท 6 แสดงขนตอนของการวจยและพฒนา

การวจย (Research)

1. การส ารวจ สงเคราะห สภาพปญหา และความตองการ

การด าเนนการส ารวจ สภาพปญหา และความตองการ สงเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอหาค าตอบเกยวกบสภาพปญหา ความตองการ การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร เพอใหสอดคลองกบความตองการของกลมเปาหมาย

2. พฒนาหลกสตรสถานศกษา ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก

1.พฒนาหลกสตรสถานศกษา ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก

2.จดท าหนวยการเรยนรแบบโมดล (Module)

3. จดท าบทเรยนแบบ Active Online ใหหองเรยนออนไลน Obeclms

การพฒนา (Development)

3. การทดลองบทเรยนแบบ Active Online ใหหองเรยน Obeclms

ด าเนนการตรวจสอบความเหมาะสมและประสทธภาพของพฒนาหลกสตรสถานศกษา และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โดยทดลอง 3 ครง ไดแก การทดลองกบกลมเลก การทดลองกบกลมใหญ และการทดลองกบกลมเปาหมาย 4. การเผยแพร

พฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร

การน าเสนอผลการวจยและพฒนา ในทประชมสมมนาทางวชาการหรอวชาชพ การตพมพเผยแพรในวารสารทางวชาการ เผยแพรทางชองทาง ออนไลน

113

บทท 4

ผลการวจย

การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ในการวจยครงน ไดแก ผลการศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ผลการประเมนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 และผลการศกษาความพงพอใจ ของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ดงน 1. ผลการศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 1.1 ผลการวเคราะหสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ของนกเรยนการศกษาทางเลอก จากการประชมคณะกรรมการบรหารวชาการและหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยน พรอมกบครทกคน สรปผลไดดงน 1.1.1 นกเรยน นกเรยนการศกษาทางเลอกปการศกษา 2561 มจ านวน 92 คน เปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 2 – 6 จากการวเคราะหสภาพของนกเรยน พบวาเปนนกเรยนทออกกลางคนเนองจากมปญหาในการเรยนจากโรงเรยนเดม แตละคนจะมปญหาทแตกตางกน และไดยายเขามาเรยนในระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สามารถจดกลมตามสภาพปญหาของนกเรยนไดดงน 1) มปญหาผลการเรยนตด 0, ร, มส. และ มผ. จ านวน 31 คน 2) ปญหาพฤตกรรมทวไป ไมอยากมาโรงเรยน หนเรยน ตามเพอน จ านวน 21 คน 3) ยงเกยวกบสงเสพตด จ านวน 8 คน 4) มเปาหมายสอบเตรยมทหาร จ านวน 10 คน 5) ตงทองในวยเรยน จ านวน 8 คน 6) มภาระงานชวยผปกครองประกอบอาชพ จ านวน 4 คน 7) มพฤตกรรมขาดเรยนนาน จ านวน 4 คน 8) เขาเรยนใหม ตงแต ม.4 จ านวน 3 คน 9) มปญหาสขภาพ จ านวน 2 คน 10) นกเรยนพการ (ออทสตก) จ านวน 2 คน 11) อยในสถานพนจเดกและเยาวชน จ านวน 1 คน 12) ทะเลาะววาท จ านวน 1 คน 13) บาดเจบเนองจากประสบอบตเหตจ านวน 1 คน และ14) เปลยนระบบมาจากสายอาชพ จ านวน 1 คน

114

1.1.2 คร ดานปรมาณ มครทรบผดชอบกลมนกเรยนการศกษาทางเลอก จ านวน 3 คน ซงตองท าหนาทเปนครทปรกษา และเปนครประจ าวชาจดการเรยนการสอน 8 กลมสาระการเรยนร รวมทงกจกรรมพฒนาผ เรยน ดแลนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 2 ถงมธยมศกษาปท 6 ดานคณภาพ ครทรบผดชอบกลมนกเรยนการศกษาทางเลอก ไมสามารถจดการเรยนการสอนในรายวชาทตนเองไมถนด รวมทงตองจดการเรยนการสอนตงแตชนมธยมศกษา ปท 2 ถงมธยมศกษาปท 6 ซงสงผลตอประสทธภาพการจดการเรยนการสอนของครและคณภาพผเรยน 1.1.3 หลกสตรการศกษาขนพนฐานส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก หลกสตรการศกษาขนพนฐานส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ไดใชหลกสตรเดยวกนกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทเรยนในชนเรยนปกต แตมความแตกตางกน ในระบบการเรยนการสอน และการวดผลประเมนผล 1.1.4 การจดการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกของโรงเรยนวเชยรมาต 3 เปนการเรยนการสอนทเนนความแตกตางของนกเรยนเปนรายบคคล ซงนกเรยนจะมาพบคร และปฏบตกจกรรมการเรยนร/รบภาระงานจากครโดยตรง มการใชสอ DLIT ผานระบบหองเรยนออนไลน Obeclms ในบางรายวชา และสอบวดผลประเมนผลผานระบบออนไลน โปรแกรม Exam Online ซงพบวาทงระบบการจดการเรยนการสอนหองเรยนออนไลน Obeclms และหองสอบ Exam Online สามารถชวยลดภาระใหครจดการเรยนการสอนไดดขนในระดบหนง

0

5

10

15

20

25

30

35

แผนภม แสดงกลมนกเรยน ตามสภาพปญหาในการเขามาเรยนระบบการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

115

1.1.5 ทรพยากรทใชสนบสนนการจดการเรยนการสอนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ประกอบดวย งบประมาณ มงบประมาณจดสรรตามแผนงานโครงการของโรงเรยน และงบประมาณอน ๆ อาคารสถานท มอาคารเรยนเฉพาะ ซงปรบปรงมาจากอาคารเรยนชวคราว สภาพอาคารและหองเรยนมสภาพพอใช มหองส านกงานของคร และหองบรการอนเตอรเนต วสดอปกรณ มวสดอปกรณส านกงานตามความจ าเปน สอ และเทคโนโลย มสอหลก ไดแก หองปฏบตการคอมพวเตอรทมอนเตอรเนต จ านวน 10 เครอง ซงไดรบจากการบรจาคและการจดซอเครองคอมพวเตอรมอสองทยงมสภาพดจากรานเกม 1.1.6 การบรหารจดการ การบรหารจดการศกษาของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ไดแยกการจดการศกษาทางเลอกเปนกลมงานเฉพาะอกกลมงานหนง มหวหนากลมการศกษาทางเลอก มครจ านวน 3 คน รบผดชอบดแลชวยเหลอนกเรยน การจดการเรยนการสอน วดผลประเมนผล และสรปผลการเรยนของนกเรยนการศกษาทางเลอกชนมธยมศกษาปท 2- 6

116

1.2 ผลการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของผทเกยวของ มระดบความคดเหนสรปไดดงน ตารางท 1 ผลการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการ

เรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของผปกครอง

รายการ ระดบคณภาพ 𝜇 𝜎 แปลผล

1. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน จะเปนวธการจดการศกษาของสถานศกษาทวไปในอนาคต

4.19 0.74 มาก

2. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน เปนไปตามทศทางของโรงเรยนวเชยรมาต 3

4.02 0.64 มาก

3. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน สอดคลองกบสภาพนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

3.65 1.38 มาก

4. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560)

4.15 0.75 มาก

5. การใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลนเหมาะสมกบการจดการศกษาทางเลอกในปจจบน

3.87 0.67 มาก

6. ความเหนของผปกครองนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน

3.77 0.76 มาก

7. สภาพความพรอมของครในการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน มาแกไขปญหา

4.03 0.68 มาก

8. สภาพความพรอมของสอเทคโนโลย ในการจดกระบวนการเรยนรแบบออนไลน

3.59 0.71 มาก

117

รายการ ระดบคณภาพ 𝜇 𝜎 แปลผล

9. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ไดรบการสนบสนนจากผบรหาร

4.01 0.68 มาก

รวมเฉลย 3.98 0.80 มาก จากตารางท 1 ผลสรปจากการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของผปกครอง พบวา มระดบความคดเหนสรปเรยงจากรายการทมากไปหานอย คอ 1.การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน จะเปนวธการจดการศกษาของสถานศกษาทวไปในอนาคต มคาเฉลยเทากบ 4.19 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.74 อยในระดบมาก 4. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) มคาเฉลยเทากบ 4.15 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.75 อยในระดบมากทสด 7. สภาพความพรอมของครในการใชกระบวน การจดการเรยนรแบบออนไลน มาแกไขปญหา มคาเฉลยเทากบ 4.03 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.68 อยในระดบมาก 2. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน เปนไปตามทศทางของโรงเรยนวเชยรมาต 3 มคาเฉลยเทากบ 4.02 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.64 อยในระดบมาก 9. การสนบสนนของผบรหาร การพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนรแบบออนไลน มคาเฉลยเทากบ 4.01 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.68 อยในระดบมาก 5. ใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลนเหมาะสมกบการจดการศกษาทางเลอกในปจจบน มคาเฉลยเทากบ 3.87 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.67 อยในระดบมาก 3. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน สอดคลองกบสภาพนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 มคาเฉลยเทากบ 3.65 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 1.38 อยในระดบมาก 6. ความเหนของผปกครองนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน มคาเฉลยเทากบ 3.77 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.76 อยในระดบมาก และ 8. สภาพ ความพรอมของสอเทคโนโลย ในการจดกระบวนการเรยนรแบบออนไลน มคาเฉลยเทากบ 3.59 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.71 อยในระดบมาก เมอสรปผลในภาพรวมของสภาพปญหาละความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มคาเฉลยเทากบ 3.98 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.80 อยในระดบมาก

118

ตารางท 2 ผลสรปจากการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร พบวา มระดบความคดเหนสรปไดดงน

รายการ ระดบคณภาพ 𝜇 𝜎 แปลผล

1. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน จะเปนวธการจดการศกษาของสถานศกษาทวไปในอนาคต

4.37 0.54 มาก

2. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน เปนไปตามทศทางของโรงเรยน วเชยรมาต 3

4.76 0.43 มาก

3. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน สอดคลองกบสภาพนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

4.21 0.62 มาก

4. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560)

4.61 0.50 มากทสด

5. การใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลนเหมาะสมกบการจดการศกษาทางเลอกในปจจบน

4.37 0.49 มาก

6. ความเหนของผปกครองนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน

4.47 0.51 มาก

7. สภาพความพรอมของครในการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน มาแกไขปญหา

4.39 0.50 มาก

8. สภาพความพรอมของสอเทคโนโลย ในการจดกระบวนการเรยนรแบบออนไลน

4.32 0.53 มาก

9. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ไดรบการสนบสนนจากผบรหาร

4.18 0.63 มาก

รวมเฉลย 4.39 0.65 มาก

119

จากตารางท 2 ผลสรปจากการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร พบวา มระดบความคดเหนสรปเรยงจากรายการทมากไปหานอย คอ 4. การพฒนา หลกสตรและกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) มคาเฉลยเทากบ 4.61 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.50 อยในระดบมากทสด 8. สภาพความพรอมของสอเทคโนโลย ในการจดกระบวนการเรยนรแบบออนไลนมคาเฉลยเทากบ 4.32 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.53 อยในระดบมาก 2. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน เปนไปตามทศทางของโรงเรยนวเชยรมาต 3 มคาเฉลยเทากบ 4.76 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.43 อยในระดบมาก 6. ความเหนของผปกครองนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน มคาเฉลยเทากบ 4.47 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.51 อยในระดบมาก 1. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน จะเปนวธการจดการศกษาของสถานศกษาทวไปในอนาคตมคาเฉลยเทากบ 4.37 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.54 อยในระดบ มาก 5. การใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลนเหมาะสมกบการจดการศกษาทางเลอกในปจจบนมคาเฉลยเทากบ 4.37 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.49 อยในระดบมาก 3. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการ จดการเรยนร แบบออนไลน สอดคลองกบสภาพนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 มคาเฉลยเทากบ 4.21 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.62 อยในระดบมาก 9. การพฒนาหลกสตร และกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน ไดรบการสนบสนนจากผบรหาร มคาเฉลยเทากบ 4.18 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.63 อยในระดบมาก และ 7. สภาพความพรอมของครในการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน มาแกไขปญหา มคาเฉลยเทากบ 4.39 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.50 อยในระดบมาก เมอสรปผลในภาพรวม ของสภาพปญหาละความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มคาเฉลยเทากบ 4.39 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.56 อยในระดบมาก

120

2. ผลการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2.1 ผลการตรวจสอบและประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 กอนน าไปใช

ตารางท 3 ผลตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

รายการ

ผลการประเมน รายกลมสาระการเรยนร

𝜇 รายกลมสาระการเรยนร 𝜇

𝜎

แปลผล

คณตศ

าสตร

ภาษา

ไทย

วทยา

ศาสต

ร

สงคม

ฯ

ภาษา

ตางป

ระเท

ศ

การง

านอา

ชพ

ศลปศ

กษา

พลศก

ษาฯ

1. สวนน า 3 3.42 4.00 3.83 4.00 3.67 3.92 3.00 3.60 0.48 มากทสด

2. โครงสรางหลกสตร สถานศกษา

3 3.84 4 3.67 4.00 3.33 4.00 3.00 3.60 0.50 มากทสด

3. ค าอธบายรายวชา 4 3.5 4 4 4 3.5 3.75 3 3.72 0.4 มากทสด

4. กจกรรมพฒนา ผเรยน

3 3 4 4 4 3.5 4 3 3.56 0.5 มากทสด

5. เกณฑการจบ การศกษา

4 4 4 4 4 4 4 3 3.88 0.4 มากทสด

เฉลย/รวม 3.4 3.55 4 3.90 4 3.60 3.93 3 3.67 0.4 มากทสด

จากตารางท 3 ผลการตรวจสอบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 พบวา รายการตรวจสอบประเมน เรยงล าดบคาเฉลยรายขอยอย จากมากไปหานอย ไดแก 5. เกณฑการจบการศกษา มคาเฉลย เทากบ 3.88 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.4 อยในระดบมากทสด 3.ค าอธบายรายวชา มคาเฉลย เทากบ 3.72 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.4 อยในระดบ มากทสด 2. โครงสรางหลกสตรสถานศกษา มคาเฉลย เทากบ 3.60 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.50 อยในระดบมากทสด 1.สวนน ามคาเฉลย เทากบ 3.60 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.48

121

อยในระดบ มากทสด 4. กจกรรมพฒนาผเรยน มคาเฉลย เทากบ 3.56 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.5 อยในระดบมากทสด และเมอพจารณาภาพรวมทกรายการ มคาเฉลย เทากบ 3.67 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.4 อยในระดบ มากทสด เมอคดคาเฉลยรายกลมสาระการเรยนร พบวา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมคาเฉลย เทากบ 4.00 กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ มคาเฉลย เทากบ 4.00 กลมสาระการเรยนรศลปศกษา มคาเฉลย เทากบ 3.93 กลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม มคาเฉลย เทากบ 3.90 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย มคาเฉลย เทากบ 3.60 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย มคาเฉลย เทากบ 3.55 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร มคาเฉลย เทากบ 3.4 และกลมสาระการเรยนรพลศกษา-สขศกษา มคาเฉลย เทากบ 3.00 สวนคาเฉลยรวมทกกลมสาระการเรยนร มคาเฉลย เทากบ 3.67 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.4 อยในระดบ มากทสด

122

2.2 การประเมนผลหลงจากน าหลกสตรสถานสถานศกษาไปใชในการจดการเรยนรดวยแบบ Active Online

ตารางท 4 ผลการประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 (โดยหวหนากลมสาระ

หวหนากลมบรหารวชาการ และหวหนางานการศกษาทางเลอก)

รายการ ผลการประเมน

𝜇 𝜎 แปลผล 1. โครงสรางรายวชา 3.84 0.39 มากทสด

2. หนวยการเรยนร 3.59 0.37 มากทสด

3. แผนการจดการเรยนร 3.49 0.51 มากทสด

4. การวดและประเมนผลการเรยนรระดบชนเรยน 3.61 0.44 มากทสด

เฉลย/รวม 3.63 0.43 มากทสด

จากตารางท 4 ผลการประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ประเมนผลโดย หวหนากลมบรหารวชาการ หวหนากลมสาระการเรยนร และหวหนางานการศกษาทางเลอก สรปผลเรยงล าดบผลจากรายมากไปหานอย พบวา 1.โครงสรางการเรยนรคาเฉลย เทากบ 3.84 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 70.39 อยในระดบมากทสด 4. การวดและประเมนผลการเรยนรระดบชนเรยน มคาเฉลย เทากบ 3.61 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.44 อยในระดบมากทสด 2. หนวยการเรยนร มคาเฉลย เทากบ 3.59 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.37 อยในระดบอยในระดบมากทสด และ 3.แผนการจดการเรยนรคาเฉลย เทากบ 3.49 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.51 อยในระดบมากทสด และ เมอพจารณาภาพรวมทกรายการ มคาเฉลย เทากบ 3.63 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.43 อยในระดบอยในระดบมากทสด

123

2.3 ผลการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร

ตารางท 5 ผลการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 (หวหนากลมบรหารวชาการและหวหนางานการศกษาทางเลอก)

พฤตกรรม ระดบชน ม.2 - ม.6 𝜇 𝜎 แปลความหมาย ม.2 ม.3 ม.4 ม.5 ม.6

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active Online

3.73 3.64 4 3.27 3.09 3.55 0.37 มากทสด

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวย ระบบ Obeclms

3.55 3.64 3.55 3.00 2.91 3.33 0.35 มากทสด

3. การจดการเรยนร แบบ Active Online

2.55 2.64 2.55 2.36 2.36 2.49 0.13 นอย

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

2.73 1.73 2.45 2.45 2.55 2.38 0.38 นอย

5. การวดผลประเมนผล

2.45 2.55 2 2.27 2.27 2.31 0.21 นอย

เฉลย/รวม 3.00 3.04 2.91 2.67 2.64 2.85 0.19 มาก

จากตารางท 5 ผลการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร โดยหวหนากลมบรหารวชาการ หวหนากลมสาระการเรยนร และหวหนางานการศกษาทางเลอก พบวา 1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active Online มคาเฉลเทากบ 3.55 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.37 อยในระดบมากทสด 2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms 3.33 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.35 อยในระดบมากทสด 3. การจดการเรยนรแบบ Active Online มคาเฉลเทากบ 2.49 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.13 อยในระดบนอย 4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน มคาเฉลเทากบ 2.38 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.38 อยในระดบนอย และ 5. การวดผลประเมนผล มคาเฉลยเทากบ 2.31 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.21 อยในระดบนอย เมอพจารณาภาพรวมทกรายการประเมน มคาเฉลย เทากบ 2.85 คาเบยงเบนมาตรฐานรวม เทากบ 0.19 อยในระดบมาก

124

3. ผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 3.1 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทเกดจากกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เมอสนสดการวดผลประเมนของภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ตารางท 6 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2-6 จ าแนกตามระดบชน และกลมสาระการเรยนร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 (นกเรยนจ านวน 92 คน)

กลมสาระการเรยนร ระดบผลการเรยนของระดบชน เฉลย รวม ม.2 ม.3 ม.4 ม.5 ม.6

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 2.12 2.72 3 2.82 2.96 2.72

2.กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 1.89 2.28 2.5 2.47 2.71 2.37

3.กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 2.12 2.31 2.5 2.47 2.58 2.40

4.กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

2.12 2.13

3.5 2.47 3 2.64

5.กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ 1.76 2.5 2.5 2.41 2.38 2.31

6.กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย 2.35 3.06 3.5 3.29 3.42 3.12 7.กลมสาระการเรยนรศลปศกษา 3.18 2.88 4 3.06 3.38 3.30

8.กลมสาระการเรยนรพลศกษาและสขศกษา 3.24 3.19 3.5 3.71 3.54 3.44

เฉลยรวม (N=92) 2.35 2.35 3.13 2.84 3.0 2.73

จากตารางท 6 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนเฉลยรวม 8 กลมสาระการเรยนร ของนกเรยน ระดบชนมธยมศกษาปท 2-6 ทเรยน ตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 เรยงล าดบจากคะแนนเฉลยจากมากไปหานอย พบวา กลมสาระการเรยนรพลศกษาและสขศกษา มคาเฉลยเทากบ 3.44 กลมสาระการเรยนรศลปศกษา มคาเฉลยเทากบ 3.00 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และเทคโนโลย มคาเฉลยเทากบ 3.12 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย มคาเฉลยเทากบ 2.72 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม มคาเฉลยเทากบ 2.64 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร มคาเฉลยเทากบ 2.40 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร มคาเฉลยเทากบ 2.37 และกลมสาระการเรยนรภาษาตาง

125

ประเทศ มคาเฉลยเทากบ 2.31 เมอคดคาเฉลย ระดบผลการเรยนของระดบชนมธยมศกษา ปท 2-6 เรยงล าดบจากคะแนนเฉลยจากมากไปหานอย พบวา ระดบชนมธยมศกษา ปท 4 มคาเฉลเทากบ 3.13 ระดบชนมธยมศกษา ปท 6 มคาเฉลเทากบ 3.0 ระดบชนมธยมศกษา ปท 5 มคาเฉลเทากบ 2.84 ระดบชนมธยมศกษา ปท 2 และ 3 มคาเฉลเทากบ 2.35 สวนคาเฉลยรวมทกกลมสาระการเรยนร และคาเฉลยรวมทกระดบชนมธยมศกษา ปท 2-6 มคาเฉลย เทากบ 2.73

3.2 จ านวนนกเรยนทไดผานการประเมน และจบการศกษา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 และ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562

ตารางท 8 จ านวนนกเรยนทไดเลอนชนและจบการศกษา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ระดบชน จ านวน นกเรยน

จ านวนคนทได ไดเลอนชน หรอจบการศกษา ไดเลอน/จบ คดเปนรอยละ ไมไดเลอน/จบ คดเปนรอยละ

ชนมธยมศกษาปท 2 17 17 100 0 0

ชนมธยมศกษาปท 3 32 32 88.24 2 11.76

ชนมธยมศกษาปท 4 2 2 100 0 0

ชนมธยมศกษาปท 5 17 17 100 0 0

ชนมธยมศกษาปท 6 24 24 100 0 0

รวม 92 90 97.65 2 2.22

จากตารางท 8 จ านวนนกเรยนทผานการประเมน และจบการศกษา 17 คน คดเปนรอยละ 100 ชนมธยมศกษาปท 3 จบการศกษา 32 คน คดเปนรอยละ 88.24 ไมจบการศกษา 2 คน คดเปนรอยละ 11.76 สวนนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 ไดเลอนชน 2 คน คดเปนรอยละ 100 ชนมธยมศกษาปท 5 ไดเลอนชน 17 คน คดเปนรอยละ 100 และชนมธยมศกษาปท 6 ไดเลอนชน 24 คน คดเปนรอยละ 100 เมอพจารณาภาพรวมนกเรยน 92 คน ไดจบการศกษาและผานการประเมน 90 คน คดเปนรอยละ 97.65 นกเรยนทไมจบการศกษา 2 คน คดเปนรอยละ 2.22

126

4. ผลศกษาความพงพอใจของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของครและผปกครองนกเรยน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สวนท 1 ความพงพอใจของผทเกยวของตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ตารางท 10 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (คร) ตอการใชหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

รายการ ระดบความคดเหน 𝜇 𝜎 แปลผล

1. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน

4.47

0.51 มาก

2. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning)

4.21 0.71 มาก

3. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน

4.26 0.65 มาก

4. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษา ทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความทนสมย

4.37 0.68 มาก

5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มโครงสรางรายวชาทเปดเรยนทเหมาะสม

4.21 0.63 มาก

6. ค าอธบายรายวชามความสอดคลองเหมาะสมกบ แบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก

4.16 0.60 มาก

7. เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

4.16 0.60 มาก

8. แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

4.11 0.66 มาก

9. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551

4.47 0.51 มาก

10. ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

4.26 0.65 มาก

127

รายการ ระดบความคดเหน 𝜇 𝜎 แปลผล

รวม / เฉลย 4.27 0.62 มาก

จากตารางท 10 ผลการสอบถามความพงพอใจของผ เกยวของ (คร ) ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 เรยงล าดบรายการทมคาเฉลยมากไปหานอย พบวา 1. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน คาเฉลยเทากบ 4.47 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.51 อยในระดบมาก 9. หลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551 คาเฉลยเทากบ 4.47 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.51 อยในระดบมาก 4.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความทนสมย คาเฉลยเทากบ 4.37 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.68 อยในระดบมาก 3. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน คาเฉลยเทากบ 4.26 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.65 อยในระดบมาก 10. ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มคาเฉลยเทากบ 4.26 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.65 อยในระดบมาก 5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มโครงสรางรายวชาทเปดเรยนทเหมาะสม คาเฉลยเทากบ 4.21 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.63 อยในระดบมาก 2.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning) คาเฉลยเทากบ 4.21 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.71 อยในระดบมาก 6. ค าอธบายรายวชามความสอดคลองเหมาะสมกบแบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก มคาเฉลยเทากบ 4.16 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.60 อยในระดบมาก 7.เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 คาเฉลยเทากบ 4.16 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.60 อยในระดบมาก 3. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน คาเฉลยเทากบ 4.26 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 18.40 อยในระดบมาก และ 8.แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม เมอคดคาเฉลยรวม ทกรายการ เทากบ 4.27 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.62 อยในระดบมาก

128

สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ตารางท 12 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (คร) ตอการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

รายการ ระดบความคดเหน 𝜇 𝜎 แปลผล

1. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ

4.37 0.83 มาก

2. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ

4.11 0.66 มาก

3. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล

4.26 0.73 มาก

4. การเรยนรแบบ Active Online ชวยใหนกเรยนมความสขในการเรยน

4.00 0.82 มาก

5. การเรยนรแบบ Active Online สงเสรมใหนกเรยนเกดความ กระตอรอรน สนใจในการเรยนรมากขน

4.05 0.71 มาก

6. การเรยนรแบบ Active Online ชวยลดคาใชจายใหกบนกเรยน และผปกครอง

4.16 0.69 มาก

7. การเรยนร Active Online สนองตอบความตองการในวธการ เรยนของนกเรยนรายบคคล

4.21 0.85 มาก

8. การสอนแบบแบบ Active Online ชวยใหนกเรยนไดเชอมโยง ประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง

4.00 0.75 มาก

9. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยน การศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยนปฏเสธหองเรยนได

4.26 0.65 มาก

10.การเรยนรแบบ Active Online มความเหมาะสม ทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได

4.11 0.81 มาก

รวม / เฉลย 4.15 0.74 มาก

. จากตารางท 12 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (คร) ตอการใชกระบวนการจด การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 พบวา 1. การเรยนร แบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ มคาเฉลยเทากบ

129

4.37 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.83 อยในระดบมาก 9. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยนปฏเสธหองเรยนไดมคาเฉลยเทากบ 4.26 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.65 อยในระดบมาก 3. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล มคาเฉลยเทากบ 4.26 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.73 อยในระดบมาก 7. การเรยนร Active Online สนองตอบความตองการในวธการเรยนของนกเรยนรายบคคล มคาเฉลยเทากบ 4.21 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.85 อยในระดบมาก มาก 6. การเรยนรแบบ Active Online ชวยลดคาใชจายใหกบนกเรยนและผปกครอง มคาเฉลยเทากบ 4.16 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.85 อยในระดบมาก 2. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ มคาเฉลยเทากบ 4.11 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.66 อยในระดบมาก 10.การเรยนรแบบ Active Online มความเหมาะสมทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได มคาเฉลยเทากบ 4.11 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 10.81 อยในระดบมาก 5. การเรยนรแบบ Active Online สงเสรมใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจในการเรยนรมากขน คาเฉลยเทากบ 4.05 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 10.71 อยในระดบมาก 8. การสอนแบบแบบ Active Online ชวยใหนกเรยนไดเชอมโยงประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง มคาเฉลยเทากบ 4.00 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.75 อยในระดบมาก 4. การเรยนรแบบ Active Online ชวยใหนกเรยนมความสขในการเรยน มคาเฉลยเทากบ 4.00 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.82 อยในระดบมาก เมอคดคาเฉลยรวมทกรายการ คาเฉลยเทากบ 4.15 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.74 อยในระดบมาก

130

4.2 เพอศกษาความพงพอใจของผเกยวของ (ผปกครอง) ตอการใชหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สวนท 1 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ตารางท 10 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (ผปกครอง) ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

รายการ ระดบความคดเหน 𝜇 𝜎 แปลผล

1. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน

4.33 0.64 มาก

2. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning)

3.75 0.74 มาก

3. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน

4.42 0.65 มาก

4. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความทนสมย

4.04 0.62 มาก

5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มโครงสรางรายวชาทเปดเรยนทเหมาะสม

4.25 0.74 มาก

6. ค าอธบายรายวชามความสอดคลองเหมาะสมกบแบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก

4.25 0.74 มาก

7. เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

3.79 0.59 มาก

8. แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

3.92 0.78 มาก

9. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551

4.00 0.66 มาก

10. ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

4.25 0.74 มาก

131

รายการ ระดบความคดเหน 𝜇 𝜎 แปลผล

รวม / เฉลย 4.10 0.71 มาก

ตารางท 10 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (ผปกครอง) ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เรยงล าดบรายการทมคาเฉลยมากไปหานอย ดงน 3. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน คาเฉลยเทากบ 4.25 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.65 อยในระดบมาก 1.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน คาเฉลยเทากบ 4.33 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.64 อยในระดบมาก 5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบ 10.ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มคาเฉลยเทากบ 4.25 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.74 อยในระดบมาก 6.ค าอธบาย รายวชามความสอดคลองเหมาะสมกบแบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก มคาเฉลยเทากบ 4.25 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.74 อยในระดบมาก 4.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความทนสมย คาเฉลยเทากบ 4.04 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.62 อยในระดบมาก 9.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551 คาเฉลยเทากบ 4.00 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.66 อยในระดบมาก 8. แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม มคาเฉลยเทากบ 3.92 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.78 อยในระดบมาก 7. เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม คาเฉลยเทากบ 3.79 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.59 อยในระดบมาก 2.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning) มคาเฉลยเทากบ 3.75 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.74 อยในระดบมาก เมอคดคาเฉลยรวมทกรายการ เทากบ 4.10 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.71 อยในระดบมาก

132

สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online

ตารางท 11 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (ผปกครอง) ตอการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

รายการ ระดบความคดเหน 𝜇 𝜎 แปลผล

1. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ

3.92 0.58 มาก

2. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ

4.04 0.86 มาก

3. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล

4.25 0.74 มาก

4. การเรยนรแบบ Active Online ชวยใหนกเรยนมความสข ในการเรยน

4.25 0.68 มาก

5. การเรยนรแบบ Active Online สงเสรมใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจในการเรยนรมากขน

4.25 0.74 มาก

6. การเรยนรแบบ Active Online ชวยลดคาใชจายใหกบนกเรยนและผปกครอง

4.25 0.74 มาก

7. การเรยนร Active Online สนองตอบความตองการ ในวธการเรยนของนกเรยนรายบคคล

4.13 0.68 มาก

8. การสอนแบบแบบ Active Online ชวยใหนกเรยนไดเชอมโยงประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง

4.33 0.64 มาก

9. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยน การศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยนปฏเสธหองเรยนได

4.33 0.64 มาก

10.การเรยนรแบบ Active Online มความเหมาะสม ทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได

4.33 0.64 มาก

รวม / เฉลย 4.21 0.70 มาก จากตารางท 11 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ (ผปกครอง) ตอการใชกระบวน การจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 พบวา 8. การสอนแบบแบบ Active Online ชวยใหนกเรยนไดเชอมโยงประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง มคาเฉลยเทากบ 4.33 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.64 อยในระดบมาก 9. การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยนปฏเสธหองเรยนไดมคาเฉลยเทากบ 4.33 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.64 อยในระดบมาก 10. การเรยนร

133

แบบ Active Online มความเหมาะสมทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได มคาเฉล ยเทากบ 4.33 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 64 อยในระดบมาก 4. การเรยนรแบบ Active Online ชวยใหนกเรยนมความสขในการเรยน มคาเฉลยเทากบ 4.25 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.68 อยในระดบมาก 3.การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล มคาเฉลยเทากบ 4.25 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ0.74อยในระดบมาก 5. การเรยนรแบบ Active Online สงเสรมใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจในการเรยนรมากขน มคาเฉลยเทากบ 4.25 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.74 อยในระดบมาก 6. การเรยนรแบบ Active Online ชวยลดคาใชจายใหกบนกเรยนและผปกครอง มคาเฉลยเทากบ 4.25 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 074 อยในระดบมาก 7. การเรยนร Active Online สนองตอบความตองการในวธการเรยนของนกเรยนรายบคคล มคาเฉลยเทากบ 4.13 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.68 อยในระดบมาก 2. การเรยนร แบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ มคาเฉล ยเทากบ 4.04 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.68 อยในระดบมาก และ 1.การเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ มคาเฉลยเทากบ 3.29 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.58 อยในระดบมาก เมอคดคาเฉลยรวมทกรายการ คาเฉลยเทากบ 4.21 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.70 อยในระดบมาก

134

บทท 5

สรปผลและอภปรายผล

การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มเนอหาสรปไดดงน

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2. เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 3. เพอศกษาผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 4. เพอศกษาความพงพอใจของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ประชากรและกลมเปาหมาย ประชากรทใชในการศกษา ไดแก คร จ านวน 18 คน และนกเรยนการศกษาทางเลอกชนมธยมศกษาปท 2-6 ท ทกคนจ านวน 92 คน และผปกครองนกเรยนการศกษาทางเลอกทกคน จ านวน 92 คน ใชประชากรเปนกลมเปาหมาย โดยจดกจกรรมการเรยนรแบบ Active Online ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรตน ไดแก การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2. ตวแปรตาม ไดแก 2.1 ผลการประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและบทเรยนแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 2.2 ผลการตรวจสอบประสทธภาพกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร 2.3 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทเกดจากกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เมอสนสดการวดผลประเมนของภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

135

2.4 ผลการสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของทม ตอกระบวนการการจดการเรยนรแบบ Active Online

เครองมอทใชในการศกษา 1. แบบส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2. แบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 3. แบบประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 4. แบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร 5. แบบสรปผลผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน จากการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 6. แบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ขนตอนและวธด าเนนการ

ขนท 1 การศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มขนตอนยอย ดงน 1. ประชมคณะกรรมการบรหารวชาการและหลกสตรของโรงเรยน เพอวเคราะห สงเคราะหสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 2. ศกษาแนวคดทฤษฎ หลกการ เกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร จากเอกสาร ต ารา และสอออนไลน เพอใชเปนแนวทาง ในการพฒนาหลกสตร และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 3. เกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล และสงเคราะหขอมลสภาพปญหาความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ทเปนสภาพจรง ณ ปจจบน ผลการวเคราะหสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก สรปไดดงน

136

นกเรยนการศกษาทางเลอกปการศกษา 2561 มจ านวน 92 คน เปนนกเรยนระดบชน มธยมศกษาปท 2–6 ซงเปนนกเรยนทออกกลางคนเนองจากมปญหาในการเรยนทโรงเรยนเดม ซงแตละคนมปญหาทแตกตางกนรวมทงมศกยภาพการเรยนรทแตกตางกนดวย และไดยายมาเขาเรยนระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ครกลมนกเรยนการศกษาทางเลอกมจ านวนนอย แตภาระงานมมาก ไมสามารถจดการเรยนการสอนในรายวชาทตนเองถนดได ท าใหครขาดขวญก าลงใจ หลกสตรทใชเปนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยน ซงเปนหลกสตรส าหรบนกเรยนทเรยนในชนเรยนปกต แตมความแตกตางกนในระบบการเรยนการสอน และการวดผลประเมนผล การจดการเรยนการเรยนการรส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เปนจดการเรยนรทตอบสนองความแตกตางของนกเรยนเปนรายบคคล โดยวธทนกเรยนจะมาพบครและรบภาระงาน การเรยนรจากครโดยตรง และใชสอ DLIT ผานระบบหองเรยนออนไลน Obeclms ในบางรายวชา และหองสอบ Exam Online พบวา สามารถชวยใหครจดการเรยนรไดดในระดบหนง ทรพยากรทใชสนบสนนการจดการเรยนการสอนการศกษาทางเลอก ไดแก งบประมาณ อาคารสถานท วสด อปกรณ สอ และเทคโนโลย มคณภาพและปรมาณเพยงพอในระดบหนง จากสภาพปญหาดงกลาว จงไดขอสรปความตองการทจะพฒนาหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ใหมสอดคลองเหมาะสมกบสภาพปญหาและใหมประสทธภาพมากยงขน โดยใชแบบ Active Online 4. ส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการ จดการเรยนรแบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ดวยแบบส ารวจ 5. สรปผลการส ารวจความตองการทจะพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ขนท 2 การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มขนตอนและวธด าเนนการดงน

1. จดประชมปฏบตการ พฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โดยใหครทกคนในโรงเรยนมสวนรวมในการด าเนนการ 1.1 รวมพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ตามแนวคดในการพฒนาหลกสตรของ ไทเลอร (Tyler) โดยใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของนกเรยนระบบปกตมาปรบใชในสวนของรายวชาเพมเตม และกจกรรมพฒนาผเรยนไดจดท าขนใหมใหมความสอดคลองเหมาะสมกบกลมนกเรยนการศกษาทางเลอก และปรบกระบวนการเรยนรใหเปนแบบออนไลน (Online) โดยครทกคนของโรงเรยนด าเนนการจดท าในรายวชาของกลมสาระการเรยนรทตนเองรบผดชอบ ทง 8 กลมสาระการเรยนร 1.2 รวมการจดท าหนวยการเรยนร ในแตละรายวชาแบบโมดล (Module) โดยใหครทกคนในโรงเรยนมสวนรวมในการด าเนนการในรายวชาทรบผดชอบ ทกกลมสาระการเรยนร 1.3 รวมประเมนตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เพอตรวจสอบความถกตอง ความสอดคลอง และ

137

ความเหมาะสม ดวยแบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตร โดยใหครและผทเกยวของรวมประเมน โดยการน าผลการประเมน เปนแนวทางไปสรางเปนบทเรยนออนไลน 1.4 รวมการพฒนากระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ดงน 1.4.1 ประชมปฏบตการคร เพอจดท าบทเรยน ออนไลน โดยน ารายวชาทไดจดหนวยการเรยนรแบบบทเรยนโมดล (Module) มาสรางเปน บทเรยนออนไลน จดหองเรยนออนไลน (e-Learning) ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สรางโดยใชโปรแกรม Open source เปนเวบไซตส าเรจรป Obeclms (Office of The Base Education Commission Learning Management System) ทใชส าหรบการจดการเรยนรออนไลน (e-Learning) ของส านกเทคโนโลยเพอการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ซงอกษรยอ Obec = Office of The Basic Education Commission หมายถง คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และอกษรยอ LMS = Learning Management System เปนระบบการจดการเรยนร ทน าเอา เนอหา สอการเรยนร จากแหลงการเรยนร ออนไลนตางๆ มาจดไวในหองเรยนออนไลน การจดบทเรยนในหองเรยนออนไลน Obeclms เรมจากการวเคราะหค าอธบายรายวชา แลวน ามาออกแบบหนวยการเรยนร น าหนวยการเรยนรแตละหนวยมาสรางเปนบทเรยนโมดล (Module) จดท าในทกรายวชาของระดบชนมธยมศกษาปท 2- 6 และน าบทเรยนโมดลมาสรางเปนบทเรยนออนไลนหองเรยนออนไลน Obeclms ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ซงสอการเรยนร หลก ๆ ทใช อาทเชน DLTV (Distance Learning Television : DLTV) การจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยมในรปแบบ e-DLTV, DLIT (Distance Learning Information Technology : DLIT) การจดการศกษาทางไกลผานเทคโนโลยสารสนเทศ และสอจากแหลงเรยนรอน เชน เวบไซต, you tube และสออน ๆ ซงผนวกกบชองทางการสอสารออนไลน เชน Line, Facebook, e-mail เปนตน 1.4.2 สรางแบบทดสอบปลายภาค ส าหรบการทดสอบออนไลนดวยโปรแกรมทดสอบ Exam online ซงแบบการทดสอบจะเปนแบบปรนย (Multiple Choice) แบบทดสอบจะม ความสอดคลองกบแบบฝกหด และกจกรรมทเรยนในบทเรยนออนไลนของหนวยการเรยนร ซงนกเรยนสามารถเขาไปท าการทดสอบไดตามชวงเวลาทโรงเรยนก าหนด โดยโรงเรยนไดจดหองสอบทมคอมพวเตอรใหกบนกเรยน ขนท 3 การทดลองใชแบบการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 มขนตอนยอย ดงน 1. ทดลองใชกบนกเรยนรายบคคล (Individual Testing) เปนการทดสอบกบผเรยน 1-3 คน หากเนนการท างานเปนกลมตองใชผเรยนคละกนระหวางคนเกง กลาง และออนจ านวน 3 คน 2. ทดลองใชกบนกเรยนรายกลม (Group Testing) เปนการน าสอไปทดลองใชกบผเรยนเปนกลมจ านวน 6-12 คนทมความสามารถคละกน 3. น าบทเรยนไปใชจรงกบกลมทดลองภาคสนาม (Field Testing) เปนการน าสอไปทดลองใชในหองเรยนหรอสถานการณจรงกบนกเรยนการศกษาทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 4. ตรวจสอบประสทธภาพกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร ดวยแบบตรวจสอบ ทผวจยสรางขน มประเดนการตรวจสอบ 5 ประเดน ระดบคณภาพ 5 ระดบ โดยใชรปแบบของ กลกแมน และคณะ (วชรา เลาเรยนด. 2556 : 173)

138

5. สรปผลสมฤทธการการเรยนของนกเรยน ตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2561 และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ดวยแบบสรปผลสมฤทธทางการเรยนของ โรงเรยนวเชยรมาต 3 ทใชสรปผลผลสมฤทธทางการเรยนประจ าปการศกษา 6. ประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 ดวยแบบประเมนทปรบปรงจากแบบประเมน ผลการพฒนาหลกสตรทใชกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) ของ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ 7. สอบถามความพงพอใจของครและผปกครองตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 แบบสอบถาม (Rating Scale) ตามรปแบบของ Likert (อางถงใน พรรณ ลกจวฒนะ. 2553 : 179-180) มจ านวน 10 ประเดนค าถาม มระดบความพงพอใจเปน 5 ระดบ

สรปผลการวจย 1. ผลการศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและ

กระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 1.1 ผลการศกษาสภาพปญหา พบวา

1) นกเรยนการศกษาทางเลอก เปนนกเรยนทออกกลางคนเนองจากมเปาหมายเฉพาะ หรอปญหาในการเรยนโรงเรยนเดม ซงมสาเหตทแตกตางกนไป

2) คร มจ านวนไมเพยงพอ และตองสอนในวชาทไมถนด และมภาระงานอน ๆ ทตองรบผดชอบ 3) การจดการเรยนการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เปนการเรยนการสอนทเนนความแตกตางของนกเรยนเปนรายบคคล มการใชสอ DLIT ผานระบบหองเรยนออนไลน Obeclms และหองสอบ Exam Online ในบางรายวชา 4) ทรพยากรทใชสนบสนนการจดการเรยนการสอน มจ านวนหนง พอทจะใชในการจด การเรยนการสอนไดในระดบหนง 5) การบรหารจดการโรงเรยนไดแยกการจดการศกษาทางเลอกเปนกลมงานเฉพาะอกกลมงานหนง มหวหนากลมการศกษาทางบรหารจดการ

1.2 ผลการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 พบวา ความตองการของผปกครองและคร อยในระดบมาก

139

2. การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2.1 ผลการตรวจสอบและประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและบทเรยนแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เมอพจารณาภาพรวมทกกลมสาระการเรยนร มคาเฉลยเทากบ 3.67 คาเบยงเบนมาตรฐานรวมเทากบ 0.4 มคณภาพอยในระดบมากทสด 2.2 สวนผลการประเมนผล การน าหลกสตรสถาน ศกษาไปใชในการจดการเรยนรแบบ Active Online เมอพจารณาภาพรวมทกรายการประเมนยอยของประเดนหลก ไดแก โครงสรางรายวชา หนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนร และการวดและประเมนผลการเรยนรระดบชนเรยน พบวา มคาเฉลยเทากบ 3.63 คาเบยงเบนมาตรฐานรวม เทากบ 4.43 อยในระดบมากทสด 2.3 ผลการตรวจสอบประสทธภาพกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 มรายการประเมนไดแก 1) การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active Online 2) การเตรยมความพรอมนกเรยน ส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms 3) การจดการเรยนรแบบ Active Online 4) การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน และ 5) การวดผลประเมนผล เมอพจารณาภาพรวมทกรายการประเมน พบวา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 มคาเฉลยเทากบ 2.85 คาเบยงเบนมาตรฐานรวมเทากบ 0.19 อยในระดบมาก 3. ผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ระดบชนมธยมศกษาปท 2-6 ทเรยนตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 พบวา มคาเฉลยรวมทกระดบชนมธยมศกษา ปท 2 - 6 มคาเฉลย เทากบ 2.73 นกเรยนทผานการประเมน จบการศกษาหรอเลอนชนจ านวน 90 คน คดเปนรอยละ 97.65 นกเรยนทไมจบการศกษา 2 คน คดเปนรอยละ 2.22 4. ผลการศกษาความพงพอใจของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

4.1 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ กลมคร ตอการใชหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 สวนท 1 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เมอพจารณาภาพรวมทกรายการประเมน พบวา มคาเฉลยเทากบ 4.27 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.62 อยในระดบมาก สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการเรยนร

140

แบบ Active Online เมอพจารณาภาพรวม ทกรายการประเมน พบวา มคาเฉลยเทากบ 4.15 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.74 อยในระดบมาก 4.2 ผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ กลมผปกครอง ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 สวนท 1 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เมอพจารณาภาพรวมทกรายการประเมน พบวา มคาเฉลยเทากบ 4.10 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.71อยในระดบ มาก สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online เมอพจารณาภาพรวมทกรายการประเมน พบวา มคาเฉลยเทากบ 4.21 คาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.70 อยในระดบมาก

อภปรายผลการวจย

1 ผลการศกษาสภาพปญหา และความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวน การจดการเรยนรแบบ Active online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 1.1 ผลการวเคราะหสภาพปญหาและความตองการ ของโรงเรยนวเชยรมาต จากการประชมคณะกรรมการบรหารวชาการและหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยน พบวา การจดการศกษาตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ของนกเรยนการศกษาทางเลอกทผานมาหลกสตรไมตอบสนองกบสภาพของกลมนกเรยน เนองจากนกเรยนสวนใหญออกกลางคนมาจากโรงเรยนมธยมศกษาอน ๆ และมนกเรยนบางสวนเจาะจงเขามาเรยนเนองจากมเปาหมายเฉพาะ ซงมสาเหตของปญหาทแตกตางกนมากถง 14 สาเหต รวมทงศกยภาพการเรยนรกแตกตางกนดวย นนหมายถงหลกสตรและวธจดการเรยนรส าหรบนกเรยนทางเลอก ยอมจะตองมความยดหยนสนองตอความตองการของนกเรยนทแตกตางกน จงจะท าใหนกเรยนประสบความส าเรจ และจบการศกษาได สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ตามทระทรวง ศกษาธการไดประกาศใชเพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงคณภาพตามมาตรฐาน อนเปนความคาดหวงทก าหนดไวรวมกนในการพฒนา เยาชนทกคนในชาตนอกจากนนหลกสตรสถานศกษายงตองสอดคลองกบสภาพ ปญหา และความตองการของชมชน และทองถน เพอพฒนาใหผเรยนเปนสมาชกทดของชมชน สามารถอย ในสงคมแวดลอมไดอยางมความสข (ส านก วชาการและมาตรฐานการศกษา. 2553 : 36) สวน ดารณ บญครอง (2560 : 9) ไดใหขอเสนอแนะส าหรบการจดการศกษาของไทยวา จดการศกษา เพอการพฒนาทรพยากรมนษยใหมคณภาพรวมทงความสามารถ ในการแขงขนดานการศกษาของไทยในสงคมยคขาวสารหรอยคดจทล ระบบการศกษาจะตองตงรบและวางแผนการผลตและพฒนาทรพยากรมนษยใหสามารถอยไดในสงคมไทยและสงคมโลกอยางมคณภาพ การจดการศกษาส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกทผานมาไดใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ซงเปนหลกสตรส าหรบนกเรยนทเรยนในชนเรยนปกต ไมตอบสนองตอ

141

ความแตกตางระหวางบคคล และสภาพปญหาของนกเรยนแตละคน จงจ าเปนตองมการปรบปรงหลกสตร และกระบวนการเรยนจดการเรยนรใหเหมาะสม เกดประโยชนสงสดกบนกเรยนกลมการศกษาทางเลอก สอดคลองกบค ากลาวของ วชย วงษใหญ สรปความไดวา เมอตองมการพฒนาหลกสตร ในชวงระยะเปลยนแปลง โรงเรยนจะมทงหลกสตรใหม และหลกสตรเกา หลกส าคญใน การบรหารหลกสตรคอจะตองท าใหผเรยนสญเสยประโยชนนอยทสด เพราะฉะนนจะตองใชเวลาใน การเปลยนหลกสตรใหนอยและสนทสด มการวางแผนทด ตองจดระบบใหด มขอมลทชดเจน และเตรยมทกอยางใหพรอมรบการเปลยนแปลง (วชย วงษใหญ. 2561 : ออนไลน) ในสวนของครกลมนกเรยนการศกษาทางเลอก มจ านวนไมเพยงพอ เนองจากโรงเรยนวเชยรมาต 3 เปนโรงเรยนมธยมศกษาขนาดเลก และตองจดการศกษาเปน 2 กลมดงกลาว ท าใหตองหาแนวทางการจด การเรยนรทเหมาะสม เพอชวยลดภาระงานของคร และเพมประสทธภาพของการจดการเรยนรใหกบนกเรยน การจดการเรยนรส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ปจจบน มลกษณะทนกเรยนจะมาพบคร และรบภาระงานการเรยนรจากครโดยตรง และใชสอ DLIT ผานระบบหองเรยนออนไลน obeclms ในบางรายวชา และสอบวดผลประเมนผลผานระบบออนไลน โปรแกรม Exam Online และเปนการเพมโอกาสในการเรยนเรยนร และสามารถชวยใหครจดการเรยนได ในระดบหนง ซงศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล (2559 : 8) กลาววา DLIT เปนสอทเปดส าหรบทกคน (Open Resources) คร นกเรยน บคลากรทางการศกษา ผปกครอง และประชาชนทวไป สามารถเขาถง DLIT ไดทกททกเวลา ใชเครองมอหลายชนด เชน โทรศพทมอถอ แทบเลต และคอมพวเตอร ทกคนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง และน าไปใชประกอบการสอนนกเรยนได ยกเวนคลงขอสอบทอนญาตเฉพาะกลม และเทคโนโลยบางประเภททสนบสนนเฉพาะบคลากรทางการศกษา DLIT มเปาหมายเพอใหผลสมฤทธทางการศกษาดขน นกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคทสอดคลองกบศตวรรษท 21 ครมเครองมอทท าใหเกดการพฒนาวชาชพอยางตอเนอง และการศกษาไทยกาวไปขางหนา นบวาเปนผลดทสามารถพฒนาตอใหเปนการเรยนออนไลน e-Learning) ทสมบรณแบบทงหลกสตรได ทรพยากรทใชสนบสนนการจดการเรยนการสอนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ดานงบประมาณ มงบประมาณจดสรรตามแผนงานโครงการของโรงเรยน และงบประมาณอน ๆ ตามการจดสรรคาอดหนนรายหว ซงถอวามไมเพยงพอเนองจากเปนโรงเรยนขนาดเลก มงบประมาณอดหนนตามจ านวนรายหวของนกเรยนซงโรงเรยนเปนโรงเรยนขนาดเลกนกเรยนต ากวา 300 คน อาคารสถานท มอาคารเรยนเฉพาะ ซงปรบปรงมาจากอาคารเรยนชวคราว สภาพอาคารและหองเรยนพอใชได มหองส านกงานของคร หองบรการอนเตอรเนตขนาดเลก ถอวามความพรอมระดบหนง สอและเทคโนโลย มสอหลกไดแกหองปฏบตการคอมพวเตอรทมอนเตอรเนต จ านวน 10 เครอง เปนเครองทไดรบบรจาค และซอเครองคอมมอสองจากรานเกม ทยงมสภาพดสามรใชไดระดบหนง และสามารถใชหองปฏบตการคอมพวเตอรของนกเรยนภาคปกตไดดวย ดานการบรหารจดการ ซงไดแยกกลมนกเรยนออกเปนระบบการศกษาทางเลอก ซงยงถอวาเปนการศกษาในระบบอย ใชครดแล 3 คน ไดแก ระดบมธยมศกษาตอนตน 1 คน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 1 คน ดระบบเครองขายคอมพวเตอร และการชวยเหลอทวไป 1 คน ในการพฒนาหลกสตร

142

และสรางบทเรยน ครทกคนของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ทเปนเจาของรายวชาจะเปนผออกแบบและสรางบทเรยน ดงนน โรงเรยนวเชยรมาต 3 จงมความจ าเปนทจะตองพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ใหมความเหมาะสม และประสทธภาพดวยสอเทคโนโลยสมยเพอพฒนานกเรยนใหมทกษะในศตวรรษท 21 ด ารงอยในสงคมไทยยคไทยแลนด 4.0 ได ซงดารณ บญครอง (2560 : 9-11) กลาววา แนวทางการจดการศกษาของไทยเพอขบเคลอนสยคไทยแลนด 4.0 จงตองสงเสรมและพฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา เพอเพมขดความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบยคสมยและความตองการของตลาด สอดคลองกบยทธศาสตรท 5 สงเสรมและพฒนาเทคโนโลยดจทลเพอการศกษา ผเรยน สถานศกษาและหนวยงานทางการศกษาทกระดบทกประเภท การศกษาเขาถงทรพยากร และระบบเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศอยางทวถงและมประสทธภาพ มองคความรเทคโนโลยเพอการศกษาเพอเพมผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน รวมทงมศนยกลางในการจดเกบรวบรวมสอการเรยนการสอนแบบดจทลททนสมย และระบบฐานขอมลกลางทางการศกษาของประเทศทถกตองและเปนปจจบน ดานความตองการตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ของนกเรยนการศกษาทางเลอก โดยใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานการศกษาทางเลอกและ กระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน Active Online 1.2 จากผลสรปจากการส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 โดยใชแบบสอบถามความคดเหน พบวา ทงผปกครองและคร มความตองการอยในระดบมาก แตคาเฉลยคะแนนของครสงกวาผปกครอง ซงผปกครองเหนวา ประเดน “การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน จะเปนวธการจดการศกษาของสถานศกษาทวไปในอนาคต” มความส าคญทสด สวนคร เหนวา “พฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560)” มความคดเหนตรงกนทงครและผปกครอง จะเหนไดวาสภาพปญหาและความตองการเออทจะพฒนาตอยอดได ซงเปนไปในทศทางเดยงกบประกาศของกระทรวงศกษาธการ ทประกาศใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงคณภาพตามมาตรฐาน อนเปนความคาดหวงทก าหนดไวรวมกนในการพฒนาเยาชนทกคนในชาต นอกจากนนหลกสตรสถานศกษายงตองสอดคลองกบสภาพ ปญหา และความตองการของชมชน และทองถน เพอพฒนาใหผเรยนเปนสมาชกทดของชมชน สามารถอย ในสงคมแวดลอมไดอยางมความสข และเกดความรกความผกพน ในบานเกดเมองนอน มบทบาทในการรวมพฒนาชมชน (ส านก วชาการและมาตรฐานการศกษา. 2553 : 36) 2. การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 2.1 ผลการประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 กอนน าไปใช พบวา

143

ผลประเมนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 กอนน าไปใช ในภาพรวมทกรายการ 1) สวนน า 2) โครงสรางหลกสตรสถานศกษา 3) ค าอธบาย รายวชา 4) กจกรรมพฒนาผเรยน และ 5) เกณฑการจบการศกษา มคาเฉลย เทากบ 3.70 คาเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.46 อยในระดบ มากทสด ซงเมอ พจารณาคะแนนเฉลยรายกลมสาระการเรยนร พบวา ทกกลมสาระการเรยนร มคาเฉลย เทากบ 3.67 อยในระดบมาก ทงนเพราะวา ครทกคนในโรงเรยนมสวนรวมในการพฒนาหลกสตร และน าหลกสตรมาใช โดยมผบรหารเปนผน าในการด าเนน การอบรมใหความร นเทศตดตาม ใหความชวยเหลอทกระยะสอดคลองกบค ากลาวของ วรางคณา โตโพธไทย (2558 : 4-23) วาผทมบทบาทส าคญในการน าหลกสตรไปใช ไดแก ครผสอนผสนบสนน ผอ านวยความสะดวก ดงนนบคลากรเหลานจะตองไดรบการพฒนาอยางเตมทและจรงจง ตงแตการอบรมความ รความเขาใจ ทกษะและเจตคตเกยวกบการใชหลกสตรอยางเตมท สงทควรค านงถงในการน าหลกสตรไปใชใหไดผลตามเปาหมาย คอผรบผดชอบในการใชหลกสตรควรมสวนรวมในการรางหลกสตรและผบรหารตองเหนความส าคญและสนบสนนการด าเนนการใหเกดผลส าเรจ นอกจากน หลกสตรทใชยงไดมการปรบปรงหลายสวนใหมใหมความสมบรณมากขนกวาหลกสตรเดม ทเปนหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนภาคปกตน ามาพฒนาปรบปรงในสวนของรายวชาเพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน และกระบวนการเรยนร แบบออนไลน (e-Learning) นกเรยนเรยนรดวยตนเองผานอนเตอรเนต เนนการลงมอปฏบต (Active Learning) ทงเรยนรเนอหา ท าแบบฝกหด จดท าภาระชนงาน และสงผลงานผานชองทาง สอออนไลน ดงท สารพนธ ศภวรรณ (2558 : 8) กลาววา การเรยนรออนไลนหรอการเรยนร ผานอนเตอรเนต การใชเวบไซตในการเรยนการสอน ใชประโยชนจากคณลกษณะตางๆ ของสอทมอยในระบบอนเตอรเนตเชนการเขยนโตตอบ กน ทางไปรษณย อเลกทรอนกสและการพดคยสดดวยขอความเสยงมาใชประกอบเพอใหเกดประสทธภาพสงสด อกทงในการจดท าหลกสตรครทกคนในโรงเรยนไดรวมมอกน โดยมหวหนากล มบรหารวชาการ และหวหนากลมงานการศกษาทางเลอกเปนผประสางานด าเนนการและ ผบรหารเปนผน าดานวชาการ นเทศ ก ากบตดตาม อยางตอเนอง 2.2 การประเมนผลหลงจากน าหลกสตรสถานสถานศกษาไปใชในการจดการเรยนรแบบ Active Online จากการประเมนผลหลงจากน าหลกสตรสถานสถานศกษา ไปใชในการจดการเรยนรแบบ Active Online ของทกกลมสาระการเรยนร ซงประเมนผลโดย หวหนากลมบรหารวชาการ หวหนากลมสาระการเรยนร และหวหนางานการศกษาทางเลอก พบวา ภาพรวมทกรายการทงโครงสรางรายวชา หนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนร และการวดและประเมนผลการเรยนรระดบ ชนเรยน อยในระดบมาก ทงนเพราะ กระบวนการน าหลกสตรไปใชไดผานการ ออกหนวยการเรยนร ทมประสทธภาพ โดยทกรายวชาได จดท าเปนบทเรยนโมดล (Module) กอนซงแตละหนวยการเรยนรจะมองคประกบทครบถวน ทงค าแนะน ารายวชา แนวทางการเรยนบทเรยน แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน เนอหาบทเรยน แบบฝกหด ใบงาน เปนตน รวมทงชองทางการสงงานผานระบบออนไลน สอดคลองกบค ากลาวของ พารสน และคณะ (Parsons and others.1976 อางถงใน พรอมา พชยะสนทร. 2546 : 37) บอกวาบทเรยนโมดลเปนบทเรยนทนกเรยนสามารถเรยนเรองใดเรองหนงไดดวยตนเองอยางสะดวกตามความสามารถของตนเอง จะใชเรยนเปนรายบคคลหรอกลมกได สรางขนเพอใหผเรยนบรรลจดมงหมายทตองการและสามารถเลอกใชอปกรณตาง ๆ ไดตามความเหมาะสม

144

ในการพฒนาหลกสตร ผบรหารไดเปนผน า และใหการอบรมเชงปฏบตการ จดท าบทเรยนโมดล แกครดวยตนเอง รวมทงได นเทศ และก ากบตดตาม อยางตอเนอง จงสงผลใหผลการประเมนอยในระดบมาก ซงการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 การบรหารจดการ เปนหวใจส าคญของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาหลกสตรของสถานศกษา มคณภาพ และประสทธภาพหรอไมขนอยกบ ปจจยการบรหาร จดการหลกสตรอยางเปน ระบบ กระบวนการในการน าหลกสตรสการปฏบต (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา . (2551: 61-63) และ กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ (2545 :27) กลาววา การบรหารจดการหลกสตรของสถานศกษาเปนไปอยางมประสทธภาพ ผเกยวของทกระดบ ทกฝาย ตองมความร ความเขาใจ รวมทงทราบบทบาทภารกจหนาทตลอดจนแนวทางการปฏบตทชวยสงเสรมสนบสนนการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐานมประสทธภาพสงสด

2.3 ผลการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร จากผลการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร โดยหวหนากลมบรหารวชาการ หวหนากลมสาระการเรยนร และหวหนางานการศกษาทางเลอก พบวา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 ภาพรวมทกรายการประเมน ทงการวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active Online การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms การจดการเรยนรแบบ Active Online การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน และการวดผลประเมนผล อยในระดบมาก แตในสวนของ การจดการเรยนรแบบ Active Online การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน และการวดผลประเมนผล มผลการประเมนรายขออยในระดบนอย ผวจยจงไดด าเนนการประชมครผรบผดชอบในแตละรายวชาและครทดแลระบบการเรยนการศกษาทางเลอก เพอหาแนวทางการด าเนนการเพอใหมประสทธภาพยงขน ทงนเพราะไดผานขนตอนการพฒนาหลกสตรและ การออกหนวยการเรยนร ทมอยางเปนขนตอนและมประสทธภาพ โดยทกรายวชาไดจดท าเปนบทเรยนโมดล (Module) กอนซงแตละหนวยการเรยนรจะมองคประกบทครบถวน ทงค าแนะน ารายวชา แนวทางการเรยนบทเรยน แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน เนอหาบทเรยน แบบฝกหด ใบงาน เปนตน รวมทงชองทางการส งงานผานระบบออนไลน แลวจงไดน ามาจดท าเปนบทเรยนออนไลนแบบ Active Online ซงมความทนสมยและใชบทเรยนผานเครอขายอนเตอรเนต สอดคลองกบท วรางคณา โตโพธไทย (2558 : 4-23) กลาววา การด าเนนการใชหลกสตรการศกษาทางไกลเปนการน าเอาหลกสตรทไดรบการพฒนาแลวมาด าเนนการตามแผนทวางไวเปนขนตอนทน าหลกสตรไปสการปฏบตทจะท าใหหลกสตรท สรางขนด าเนนการเพอใหบรรลเปาหมายการน าหลกสตรไปใชมความส าคญทผเกยวของในการด าเนนการน าหลกสตรไปใชจะตองท าความเขาใจกบวธการขนตอนตาง ๆ และสามารถน าหลกสตรไปใชอยางมประสทธภาพสงสดตามความมงหมายทกประการขนตอนการน าหลกสตรไปใช กระบวนการเรยนรแบบ Active Online นผบรหารสามารถเขาถงรายละเอยดทกขนตอนของหลกสตร และบทเรยน ผานระบบออนไลนเพยงแคมชอผใชและรหสผานหองเรยนออนไลน

145

ของโรงเรยน สามารถนเทศ ตดตามกระบวนการเรยนการสอนของครไดโดยงาย และสอผานผานระบบออนไลนกบครไดอยางรวดเรวและงายดาย ในการพฒนากระบวนการจดการเรยนรกอนการใชนน ผ วจนในฐานะ ผบรหารยงไดเปนผน าและเปนผถายทอดใหความรและทกษะในการอบรม เชงปฏบตการของคร จดท าบทเรยนโมดล และบทเรยนออนไลนใหครดวยตนเอง รวมทงได นเทศ และก ากบตดตาม อยางตอเนองทงการทดลองใชภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 และภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562 จงสงผลใหผลการประเมนอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยของคะแนนเพมขน 3. ผลการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 3.1 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 มคาเฉลยรวมทกระดบชนมธยมศกษา ปท 2 - 6 มคาเฉลย เทากบ 2.73 นกเรยนทผานการประเมน จบการศกษาหรอเลอนชนจ านวน 90 คน คดเปนรอยละ 97.65 นกเรยนทไมจบการศกษา 2 คน คดเปนรอยละ 2.22 นกเรยนการศกษาทางเลอก เปนนกเรยนทมระดบสตปญญาเฉลยอยในเกณฑคอนขางดกอนมาเขาเรยน เมอนกเรยนเรยนดวยตนเองดวย กระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online จงท าใหมผลสมฤทธเฉลย คอนขางด คาเฉลยรวมทกกลมสาระการเรยนรของทกระดบชน มคาเฉลยเทากบ 2.73 แตจะมสวนทดวยคอผลการเรยน ร จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 2.22 เปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 จงท าใหไมสามารถประเมนผลการเรยนได และตองลงทะเบยนเรยนซ า ซงนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนตน ทงนเพราะนกเรยนจะยงมพฤตกรรมเดม ๆ ทขาดความรบผดชอบ เอาใจใสตอการเรยน ถาหากผปกครองละเลยกจะมปญหาในการเรยนได 3.2 จ านวนนกเรยนทจบการศกษา ปการศกษา 2561 จ านวนนกเรยนทผานการประเมน และจบการศกษาของปการศกษา 2561 พบวา ภาพรวมนกเรยน 92 คน ผานการประเมน และเลอนชน 90 คน คดเปนรอยละ 97.65 นกเรยนทไมจบการศกษา และไมผานการประเมน 2 คน คดเปนรอยละ 2.22 จ านวนนกเรยนทไดเลอนชนเพราะไดรบการประเมนผานครบทกรายวชา สวนนกเรยนทตองรอการประเมน (ผลการเรยน “ร”) มจ านวน 2 คน ไมไดแกไขผลการเรยนตามก าหนด ตองลงทะเบยนเรยนซ าใหมอกครง ซงการเรยนดวยแบบ Active Online จะเนนการเกบคะแนนระหวางภาคเรยนเปนชนงาน มากกวาการทดสอบดวยแบบทดสอบ ซงเหนไปตามแนวทาง ของการเรยนแบบลงมอปฏบต (Active Learning) นนเอง สอดคลองกบ วชร เกษพชยณรงค และคณะ (อางถงใน ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล. 2558 : 56) กลาววาการเรยนเชงรกหรอ Active Learning คอ การเรยนทเนนใหผเรยนมปฏสมพนธกบการสอนกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคดชนสง Higher order Thinking ไมเพยงแตฟงผเรยนจะตองอานเขยนถามค าถามอภปรายรวมกนและลงมอปฏบตจรงทงนตองค านงถงความรเดมและความตองการของผเรยนเปนส าคญ 4. ผลการศกษาความพงพอใจของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของครและผปกครองนกเรยน 4.1 จากผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของคร และผปกครอง พบวา

146

สวนท 1 พงพอใจของคร และผปกครอง ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 มคาเฉลยรวมทกรายการ อยในระดบมาก จงกลาวไดวา หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เปนหลกสตรทประสทธภาพ เพราะไดมการพฒนาหลกสตรตามแนวทางของ ไทเลอร (Tyler) ซง กลยชรา อนขวญเมอง (2561) อธบายอกวา ไทเลอร มองวา นกการศกษาจะตองจดการศกษาทมงใหความส าคญกบสงคม ดวยการยอมรบความตองการของสงคม และในการด าเนนชวต ใชการศกษาเปนเครองมอทมงปรบปรงสงคม ครควรไดน าทงปรชญาสงคมและปรชญาการศกษา ซงหลกสตรมความสอดคลองกบสภาพปญหาความตองการของการจดการศกษาส าหรบนกเรยนออกกลางคนทกกรณไดเปนอยางด สวนท 2 ความพงพอใจของคร และผปกครอง ตอกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 มคาเฉลยรวมทกรายการ อยในระดบมาก ดงนน จงสามารถสรปไดวา กระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มประสทธภาพ เปนไปตามหลกสตรก าหนด ซงกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online เปนการใชสอและทรพยากรการเรยนรทกวางขวางแบบเปด ดงท ธนศ ภศร (2558 : 5-43) กลาววา ทรพยากรการศกษาแบบเปด Open Education Resources OER เปนทรพยากรการศกษาใด ๆ ไมวาจะเปนต าราสอมลตมเดย Streaming Video Learning object หรอวสดการศกษาอน ๆ ทออกแบบหรอผลตขนมาเพอใชในการเรยนการสอน และน ามาจดเกบไวในเวบไซตเพอใหครและผเรยนเอาไปใชประโยชนทางการศกษาโดยไมคดคาใชจายโดยมวตถประสงคเพอแบงปนทรพยากรทมคณภาพในสงคมใหสามารถเขาถงไดอยางอสระทกท ทกเวลาสอดรบกบแนวคดของการศกษาทางไกล เปนการเรยนรตลอดชวต (lifelong Learning) ซงท าใหเกดประสทธภาพในกาเรยนรไดเปนอยางด สอดคลองกบ ลาวณย ดลยชาต และคณะ (2558 : บทคดยอ) การศกษาการพฒนาและหาคณภาพบทเรยน e-Learning เรอง การเลอกซอฟตแวรใหเหมาะสมกบงาน พบวา บทเรยน e-Learning เรอง การเลอกซอฟตแวรใหเหมาะสมกบงานส าหรบ ชนมธยมศกษาปท 4 ทมคณภาพ อยในระดบมากทสด และผเรยนมความพงพอใจตอการจดการเรยนการสอนดวย บทเรยน e-Learning โดยรวมอยในระดบมาก เชนกน หลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 แสดงใหเหนวามประสทธภาพสามารถถายทอดมวลประสบการณ ดวยสอออนไลน มความเหมาะสมกบสอดคลองกบความตองการ ความแตกตางระหวางบคคลของนกเรยนทปฏเสธหองเรยนเปนสวนใหญ สามารถแกไขปญหาใหกบนกเรยนและผปกครองได นกเรยนสามารถจบการศกษาได มอนาคตทด ไปประกอบอาชพ และศกษาตอในระดบทสงขนไปได ไมเปนปญหาใหกบตนเอง ครวครว และยงสามารถเปนก าลงส าคญในการพฒนาสงคม และประเทศชาตในยคไทยแลนด 4.0 ตอไปได และเปนไปตามมาตรฐานการศกษาชาต พ.ศ.2561 ท ส านกเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ (2561 : 1) ระบไววา มาตรฐานการศกษาชาต พ.ศ.2561 มงพฒนาคนใหเปนบคคลทมคณลกษณะ 3 ดาน ไดแก 1) ผเรยนเปนผมความเพยร ใฝเรยนร และมทกษะการเรยนร ตลอดชวตเ พอกาวทนโลกยคดจทลและโลกในอนาคต และมสมรรถนะ (Competency) ทเกดจากความร ความรอบรดานตาง ๆ มสนทรยะ อนรกษและประยกตใชภมปญญาไทย มทกษะชวตเพอสรางงานหรอสมมาอาชพ บนพนฐานของความพอเพยงความมนคงในชวต และคณภาพชวตทด ตอตนเอง ครอบครวและสงคม 2) ผรวมสรางสรรคนวตกรรม เปนผมทกษะทางปญญา

147

ทกษะศตวรรษท 21 ความฉลาด ดจทล (Digital intelligence) ทกษะการคดสรางสรรคทกษะขามวฒนธรรม สมรรถนะการบรณาการขามศาสตรและมคณลกษณะของความเปนผประกอบการ เพอรวมสรางสรรคและพฒนานวตกรรมทางเทคโนโลยหรอสงคม เพมโอกาสและมลคาใหกบตนเองและสงคม และ 3) พลเมองทเขมแขง เปนผมความรกชาต รกทองถน รถกผด มจตส านกเปนพลเมอง ไทย และพลโลก มจตอาสา มอดมการณและมสวนรวมในการพฒนาชาต บนหลกการประชาธปไตย ความยตธรรมความเทาเทยม เสมอภาค เพอการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทยงยน และการอยรวมกนในสงคมไทยและประชาคมโลกอยางสนต โรงเรยนวเชยรมาต 3 สามารถแกปญหาการขาดอตราก าลงแคลนคร งบประมาณ วสด และสอการเรยนการสอนได เพยงแคใชการบรหารจดการทดมประสทธภาพ เขามาพฒนาครใหสามารถพฒนาหลกสตรสถานศกษา และกระบวนการจดการเรยนรดวยระบบสอออนไลนแบบ Active Online เปนตนแบบการจดการศกษาในยคประเทศไทย 4.0 ไดเปนอยางด

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

1.1 การจดการเรยนรแบบ Active Online ของครซงตองออกแบบหนวยการเรยนร บนกระดาษกอนในแบบของบทเรยนโมดล (Module) ซงสามารถชวยใหผรบผดชอบงานหลกสตรและการจดการเรยนร หรอผบรหารไดตรวจสอบกอน กจะท าใหการจดท าบทเรยนออนไลน ในหองเรยนออนไลน (LMS) มประสทธภาพมากยงขน 1.2 การวดผลประเมนการเรยนรของนกเรยนจากการเรยนรดวยแบบ Active Online จะสงผลใหนกเรยนทขาดความรบผดชอบ ไดรบการผลการประเมนเปน “ร” อยจ านวนมาก คร จ าเปนตอง ตดตาม ชวยเหลอ รวมมอกบผปกครองในการวดผลประเมนผลทนบเปนคะแนนระหวางภาคเรยนและการทดสอบกลางภาคเรยนและปลายภาคเรยนใหมากขน 1.3 ความพงพอใจของผปกครองในสวนของ การลดคาใชจาย ดวยการเรยนรแบบ Active Online ควรท าความเขาใจกบผปกครอง วาคาใชจายทเพมขนในสวนของอปกรณ ไดแก โทรศพทสมารทโฟน หรอคอมพวเตอร และคาสญญาณอนเตอรเนตของนกเรยนนน โดยปกตนกเรยนกใชจายอยแลว แตกอาจมการเพมขนบาง แตกมความคมคากบไมตองจายการเดนทาง และคาใชจายอนๆ

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกในรปแบบเครอขายความรวมมอระหวางโรงเรยน ในการใชหองเรยนออนไลน (LMS) รวมกน 2.2 ควรศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนในระบบปกตเตมรปแบบ

148

บรรณานกรม

กมล รอดคลาย. 2560. บทบาทการศกษากบการกาวสยคประเทศไทย 4.0. เอกสารทางวชาการ. (ออนไลน). สบคนเมอวนท 22 ตลาคม2561. จาก http://www.bsru.ac.th/ identity/archives/2685. กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. 2545. แนวทางการจดท าหลกสตรสถานศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. 2546. บทบาทของครในการเรยนรแบบ Active Learning. วารสารวชาการ ปท 6 ฉบบท 9 กนยายน 2546 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กรมวชาการ.(ออนไลน). สบคนเมอวนท 21 พฤศจกายน 2561 จาก http://www.acu.ac.th/ html_edu/cgi-bin/acu. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. 2551. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. กรรณการ ปญญาด. 2558. การศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกออนไลน เพอพฒนา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคอมพวเตอรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. วทยานพนธ. คณะครศาสตรอตสาหกรรม, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. 2557. แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการ สอสาร (ฉบบท3) ของประเทศไทย พ.ศ. 2557-2561. กรงเทพมหานคร : กระทรวง เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. กระทรวงศกษาธการ. 2542. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต. พ.ศ. 2542 และท แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว. กาญจนา นาคสกล. 2562 พระบรมราโชบายดานการศกษาของสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 10. (ออนไลน). สบคนเมอวนท 23 ตลาคม 2561. 2562. จาก https://www.attth.org/. กลยชรา อนขวญเมอง. การพฒนาหลกสตรสถานศกษา. (ออนไลน). คณะครศาสตร, มหาวทยาลย ราชภฏสวนสนนทา. (ออนไลน). สบคนเมอวนท 23 ตลาคม 2561. จาก Tilerhttp://www. eledu.ssru.ac.th/kunchira_on/pluginfile.php/120/course/summary/. จตพล ยงศร. 2560.การสญเปลาทางการศกษาสงผลตอคณภาพบณฑตของอดมศกษาไทย. วารสารวชาการศกษาศาสตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ : ปท 18 ฉบบ ท 1 เดอนมกราคม – มถนายน 2560. จตรา สขเจรญ. 2562. การจดการศกษาในยค 4.0. (ออนไลน) สบคนเมอ 23 ตลาคม 2561. จาก http://164.115.41.60/knowledge/?p=600. จลณรงค วรรณโกวท. 2559. เดกออกกลางครรภ (คน) ภาพสะทอนการแทงของระบบการศกษา ไทย. (ออนไลน). สบคนเมอวนท 23 ตลาคม 2561 จาก https://thaipublica.org/2016/09/ education-52/. ดษฎ สวงค า. 2561. การพฒนาแบบจ าลองการสอนทางไกลบนอนเทอรเนตส าหรบมหาวทยาลย เอกชนในประเทศไทย. (ออนไลน). สบคนเมอ วนท 20 มถนายน2561 เวลา 15.10 น. จากhttps://th49.ilovetranslation.com/Zezib23Sz7v=d/.

149

ดารณ บญครอง. 2560. วเคราะหแนวทางการจดการศกษาไทยกบการขบเคลอนการศกษาสยคไทย แลนด 4.0. ส านกวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ จงหวดนครศรธรรมราช. ชวลต โพธนคร. 2560. การประชมใหญสามญประจ าป 2559 และประชมวชาการเรอง “หองสมดดจทล กบการกาวสยค Thailand 4.0” (ออนไลน). สบคนเมอวนท 23 มนาคม 2560. จาก https://km.li.mahidol.ac.th/thai-studies-in-thailand-4-0/. ชยยงค พรหมวงศ. 2545. มตท 3 ทางการศกษา : สานฝนสความเปนจรง. กรงเทพมหานคร : เอส. อาร.พรนตง แมสโปรดกส. ไชยยณห ชาญปรชารตน. 2543. ความพงพอใจของนกศกษาทมผลตอการวดการเรยนการสอน ของโรงเรยนเทคโนโลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดขอนแกน. รายงานการศกษา คนควาอสระ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม. ดวงกมล โพธนาค. 2561. การศกษาสภาพการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอสนบสนน การเรยนรของนกศกษาระดบปรญญาตร คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ภาควชาคอมพวเตอรศกษา, คณะครศาสตร อตสาหกรรม, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ดารณ บญครอง. 2560. วเคราะหแนวทางการจดการศกษาไทยกบการขบเคลอนการศกษา สยคไทยแลนด 4.0. สารอาศมวลยลษณ. 22/12/2560 ส านกวชาศลปะศาสตร, มหาวทยาลย วลยลกษณ. นครศรธรรมราช. ถนอมพร เลาหจรสแสง. 2561. การเรยนรผานระบบออนไลน (ออนไลน). สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2561 เวลา 15.10 น. จาก http://www.tsu.ac.th/cc/wbl_training/e- learning.htm. ทวศกด จนดานรกษ .2560. ออนไลน. การจดการศกษา 4.0 กบการพฒนาประเทศทยงยน. ศนยพฒนาและประยกตวชาการสาขาวชาศกษาศาสตร, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2561 https://adacstou.wixsite.com/adacstou/ single-post/2017/09/01/. ธนะวฒน วรรณประภา. 2560. สอสงคมออนไลนกบการศกษา Social Media with Education วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. ภาควชานวตกรรมและเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา. ธนศ ภศร. 2558. แนวทางการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษาทางไกลผานเทคโนโลย สารสนเทศ (DLIT). ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ. 2559. กรงเทพมหานคร : โรงพมพอกษรไทย. . 2558. เอกสารการสอนชดวชา การศกษาทางกไกล ชดท 8-15 : การจดการศกษา ทางไกลออนไลนของตางประเทศ. สาขาศกษาศาสตร, มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช : แสงจนทรการพมพ. ธระเกยรต เจรญเศรษฐศลป. 2559. Education Reform & Entrance 4.0. (ออนไลน). สบคนเมอ 25 มกราคม 2560. จาก http://www.chiangmainews.co.th/page/ archives/540274.

150

ณชนน แกวชยเจรญกจ. บทบาทของครผสอนในการจดกจกรรมและวธการปฏบตตามแนวทางของ Active Learning. (ออนไลน). สบคนจาก http://www.itie.org เมอ 25 กรกฎาคม 2552. นสตระดบปรญญาโท รนท 7 สาขาบรหารจดการศกษา. 2560. โครงการสมมนาปญหาและแนวโนม ทางการบรหารการศกษา “Thailand Education 4.0 : ทศทางใหมในการพฒนาการจด การศกษาไทยยค 4.0” สาขาบรหารจดการศกษา, วทยาลยการศกษา, มหาวทยาลยพะเยา. บญชม ศรสะอาด. 2537. การพฒนาการสอน. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. พรใจ ลทองอน. 2553. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทเรยนดวย แบบจ าลอง ผานการสอนทางไกลบนอนเตอร และการเรยนแบบปกต. มหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ส านกหอสมดกลาง. (ออนไลน). สบคน เมอวนท 20 มถนายน 2561. จาก https://www.thairath. co.th/content/175124. พรรณ ลกจวฒนะ.2553. วธวจยทางการศกษา. คณะครศาสตรอตสาหกรรม, สถาบนเทคโนโลยพระ จอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. กรงเทพมหานคร : มน เซอรวส ซพพลาย. พรรณ สวนเพลง. 2552. เทคโนโลยสารสนเทศและนวตกรรมส าหรบการจดการความร. กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน. พรอมา พชยะสนทร.2546. การสรางบทเรยนโมดลวชาภาษาไทย เรอง การอานตความ ส าหรบ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต ก าแพงแสน จงหวดนครปฐม. บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย, มหาวทยาลยศลปากร. พาสนา จลรตน. 2561. การจดการเรยนรสาหรบผเรยนในยคThailand 4.0. บทความวชาการ ฉบบ ภาษาไทย สาขามนษยศาสตร สงคมศาสตร และศลปะ ปท 11 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม 2561 ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พทกษ แกวในเมฆ. 2550. ปจจยทสมพนธกบการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การบรหารการศกษา). กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. พสษฐ สวรรณแพทย. 2560. การพฒนาหลกสตรฝกอบรม เรองวธการค านวณความยาวนานวนเพอ การเกษตร. วารสารมนษยศาสตร สงคมศาสตรและศลปะ ปท 10 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม – สงหาคม 2560, มหาวทยาลยศลาปากร. ยน ภวรวรรณ. 2560. Digi Learn is Now การเรยนร สโอกาส (The Opportunity). ส านกงาน บรหารและพฒนาองคความร (องคกรมหาชน). กรงเทพมหานคร : โศศน แอนดโศ. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยป 2560. ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 134/ตอน 40 ก ตราไว ณ วนท 6 เม.ย. 2560 เปนปท 2 ในรชกาลปจจบน.

151

ราชบณฑตยสถาน. 2555. พจนานกรมศพทศกษาศาสตรฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2555. กรงเทพมหานคร : อรณการพมพ. ลาวณย ดลยชาต และคณะ. 2558. การพฒนาบทเรยนอเลรนนง เรอง การเลอกซอฟตแวรให เหมาะสมกบงานส าหรบชนมธยมศกษาปท 4. วารสารวชาการการจดการเทคโนโลย สารสนเทศและนวตกรรม ปท 2 ฉบบท 2 กรกฎาคม–ธนวาคม 2558. คณะเทคโนโลย สารสนเทศ,มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. วรางคณา โตโพธไทย. 2558. เอกสารการสอนชดวชา การศกษาทางกไกล ชดท 8-15 : การจดการ ศกษาทางไกลออนไลนของตางประเทศ. สาขาศกษาศาสตร, หาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. แสงจนทรการพมพ. วรรณภรณ บรพนธ. 2559. เศรษฐศาสตรและการจดการ : การใชเทคโนโลยสารสนเทศ. หมวด การศกษาทวไป, มหาวทยาลยทกษณ. สบคนเมอ วนท 12 ธนวาคม 2562. จาก http://www2.tsu.ac.th/org/lic/Allcourse/detail.php?course_id=0000264 วชรา เลาเรยนด. 2556. ศาสตรการนเทศการสอนและการโคช. คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย ศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวง สนามจนทร นครปฐม. วชราพร รกากรณ. 2555. การศกษาการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศของผบรหารโรงเรยน มธยมศกษา สหวทยาเขตเสรไทย สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 12. สารนพนธ บณฑตวทยาลย สาขาบรหารการศกษา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. วาโร เพงสวสด. 2552.การวจยและการพฒนา (Research and Development). วารสารมหาวทยาลยราชภฏสกลนคร ; ปท 1 ฉบบท 2 : กรกฎาคม – ธนวาคม 2552 วาสนา สขกระสานต. 2541. โลกของคอมพวเตอรและสารสนเทศ. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ จฬาลงกรณมหาวทยาลย วชย วงษใหญ. 2554. การพฒนาหลกสตรระดบอดมศกษา. กรงเทพมหานคร : อาร แอนด ปรนท. . 2561. การบรหารหลกสตรสถานศกษา. (ออนไลน). สบคนเมอวนท 28 ตลาคม พ.ศ. 2561.จาก https://nawaporn.files.wordpress.com/. วทยากร เชยงกล. 2551. สภาวะการศกษาไทย ป 2550-2551 ปญหาความเสมอภาคและ คณภาพการศกษาไทย. ส านกวจยและพฒนาการศกษา, ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, กระทรวงศกษาธการ. กรงเทพมหานคร : ว.ท.ซ.คอมมวชน. ววรรธน จนทรเทพย. 2555. วชานวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา. สาขาวชาเทคโนโลยและ นวตกรรมทางการศกษา. คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง. (ออนไลน). สบคนเมอ วนท 21 ตลาคม 2561. จาก http://mokza025.blogspot.com/. วระเทพ ปทมเจรญวฒนา.2561. การศกษาทางเลอก : แนวทางททาทายในยคปฏรป. สาขาวชา การศกษานอกระบบโรงเรยน, คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

152

ศรายทธ วยวฒ. 2562. การวจยและพฒนาในรปแบบของการสรางนวตกรรม การออกแบบการวจย รปแบบการวจยและพฒนา (R&D) และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR). มหาวทยาลยนเรศวร. (ออนไลน). สบคนเมอวนท 28 มนาคม พ.ศ.2562.จาก http://www.research.nu.ac.th/th/signup/sigupAll/4_3RandD.pdf

ศราวรณ ศรพนธ. 2544. ปจจยทมอทธพลตอการเลอกศกษาตอในระดบปรญญาโท ดาน คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ ของบณฑตดานคอมพวเตอรและ เทคโนโลย สารสนเทศ สถาบนอดมศกษาของรฐในสงกดทบวงมหาวทยาลย ในเขตกรงเทพฯ. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาคอมพวเตอรและเทคโนโลย สารสนเทศ, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. ศภสร โสมาเกต. 2544. การเปรยบเทยบผลสมฤทธในการเรยนและความพงพอใจใน การเรยน ภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท5ระหวางการเรยนร โดยโครงงานกบการ เรยนรตามคมอคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม. ศนยพฒนาคณภาพการศกษาดวยเทคโนโลยการศกษาทางไกล. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขน พนฐาน ,กระทรวงศกษาธการ 2559. แนวทางการด าเนนงานพฒนาคณภาพการศกษา ทางไกลผานเทคโนโลยสารสนเทศ (DLIT). กรงเทพมหานคร : โรงพมพอกษรไทย. สถาบนรามจตต. 2555. โครงการตดตามสภาวการณเดกและเยาวชนไทย (Child Watch). กรงเทพมหานคร : สถาบนรามจตต. สมศกด คงเทยง และอญชล โพธ ทอง. 2542. การบรหารบคลากรและการพฒนาทรพยากร มนษย. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยรามค าแหง. สมาน อศวภม. 2561. การศกษาไทย 4.0 : แนวคดและทศทางใหมในการจดการศกษาไทย. บณฑต วทยาลยมหาวทยาลยราชธาน. อบลราชธาน. สรชย พศาลบตร และคณะ. 2549. การสรางและประมวลผลขอมลจากแบบสอบถาม. ปท 1. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพมหานคร. สชาดา กระนนท. 2541. เทคโนโลยสารสนเทศสถต : ขอมลในระบบสารสนเทศ. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สนย ภพน ธ. 2546. แนวคดพนฐานการสรางและพฒนาหลกสตร. เชยงใหม : เดอะโนวเลจ เซนเตอร. สรศกด วงศสรศลป. 2542. ความพงพอใจของนกศกษาทมตอการจดการศกษานอกโรงเรยนสาย สามญระดบมธยมศกษาตอนปลายโดยวธเรยนทางไกลของศนยบรการการศกษานอก โรงเรยนอ าเภอ จงหวดชยภม. รายงานการศกษาคนควาอสระ กศ.ม.(ศกษานอกระบบ) . มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม. สารพนธ ศภวรรณ 2558. ทกษะและพฤตกรรมการเรยนทางไกล : การศกษาทางไกล. สาขาวชา

153

การศกษาศาสตร. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.ส านกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคกรมหาชน) 2560. Digi Learn is Now การเรยนร ส โอกาส (The Opportunity). กรงเทพมหานคร : โศศน แอนด โศ .ส านกงานบรหารแล พฒนาองคความร (องคกรมหาชน). 2561. หลกการทฤษฎการเรยนรแบบออนไลน. (ออนไลน). สบคนเมอวนท 12 มกราคม 2562 จาก https://www.egov.go.th/ th/index.php. ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย, ส านกปลดกระทรวงศกษาธการ. 2553. แนวทางการพฒนาหลกสตรสถานศกษา, หลกสตรการศกษานอกระบบระดบ การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : ไทย พบบลค เอดดเคชน. ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, กระทรวงศกษาธการ. 2554. ขอเสนอแนะหลกการและวธการใน การปรบใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ส าหรบการศกษา ทางเลอกตามแนวทางของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต. กรงเทพมหานคร : วทซ คอมมวนเคชน. ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ. 2553. แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทย.

.2552. แนวทางการบรหารจดการหลกสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย.

2560. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และสาระภมศาสตร ในกลมสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ฉบบปรบปรง 2560). กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

.2561. ประกาศ และค าสง เกยวกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาตร และสาระภมศาสตร ในกลมสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ฉบบปรบปรง 2560). (ออนไลน) สบคนเมอ 23 กรกฎาคม 2561 จากhttp://academic.obec.go.th/newsdetail.php?id=75.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, กระทรวงศกษาธการ. 2558. การจดการศกษาทางเลอกใน ประเทศไทย. กรงเทพมหานคร : ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน. . 2561. ก าหนดแนวทางการน ามาตรฐานสการ ปฏบตระดบสถานศกษา. กรงเทพมหานคร : บรษท 21 เซนจร. .2561 : ฏ. ใหขอเสนอแนะการจดการ ศกษาไทยใหเกดคณภาพ เชงสมรรถนะในเวท

154

สากล เพอการยกระดบคณภาพการจดการศกษา . 2561.มาตรฐานการศกษาชาต พ.ศ.2561. กรงเทพมหานคร : บรษท 21 เซนจร. . 2561. สภาการศกษาเสวนา 2018 : รวมพลงพฒนาคณภาพการศกษา ไทย. กรงเทพมหานคร : บรษท 21 เซนจร. . 2561. สมรรถนะการศกษาไทยในเวทสากลป 2561 (IMD 2018). กรงเทพมหานคร : บรษท 21 เซนจร. สารพนธ ศภวรรณ.และคณะ.2558. เอกสารการสอนชดวชา การศกษาทางกไกล ชดท 1-7 : การจดการศกษาทางไกลออนไลนของตางประเทศ. สาขาศกษาศาสตร, มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช. แสงจนทรการพมพ. สนย ภพนธ. 2546. แนวคดพนฐานการสรางและการพฒนาหลกสตร. เชยงใหม : หางหนสวนจ ากด เชยงใหม. เสาวภา เพชรรตน. 2562. บทบาทของหองสมดกบการจดการเรยนการสอนแบบ Active Learning. (ออนไลน) สบคนเมอวนท 12 มกราคม 2562 จาก http://C:/Users/ Administrator/Downloads/55-301-1-PB%20(1).pdf. เสารค า ค ามาลย. 2541. ความเสมอภาคของโอกาสการเขาศกษาในสถาบนราชภฎเชยงใหม ปการศกษา 2540. วทยานพนธมหาบณฑต สาขาวทยาศาสตร (เศรษฐศาสตรเกษตร). มหาวทยาลยแมโจ. หนวยศกษานเทศก, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2561. แนวทางการนเทศ เพอ สงเสรมสนบสนนการพฒนาหลกสตรสถานศกษาสการปฏบต. หนวยศกษานเทศก, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ. กรงเทพมหานคร.

155

ภาคผนวก ก

- รายชอผเชยวชาญในการประเมนเครองมอเกบขอมล

- หนงสอขอความอนเคราะหผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอการเกบขอมลการรายงาน

156

รายชอผเชยวชาญในการประเมนเครองมอเกบขอมล ประกอบดวย

ท ชอ – สกล ต าแหนง ความเชยวชาญ 1 นายสมพงษ แคนยกต อดตผอ านวยการโรงเรยน

สภาราชน จงหวดตรง วทยฐานะเชยวชาญ

ดานบรหารการศกษา

2 นายพงษพศกด เกาเอยน อดตผอ านวยการโรงเรยน จฬาภรณราชวทยลย ตรง วทยฐานะเชยวชาญ

ดานบรหารการศกษา

3 ดร.สภาภรณ กตตรชฎานนท ทปรกษาดานการศกษาพเศษและผดอยโอกาส ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อดตศกษานเทศกเชยวชาญ ส านกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม เขต 2

ดาน ICT และการวจย

4 นางสาวนงลกษณ เวชมรชสกล อดตศกษานเทศกช านาญการพเศษ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตรง เขต 1

ดานการวจย

5 นางประภาพรรณ เสงวงค อดตศกษานเทศกเชยวชาญ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรปราการ เขต 11

ดานการวจย

157

ท ศธ ๐๔๒๔๓.๓๑/ว.๑๐๒ โรงเรยนวเชยรมาต ๓ อ าเภอเมอง จงหวดตรง ๙๒๑๔๐

๑๕ กนยายน ๒๕๖๑

เรอง ขอเชญเปนผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอการเกบขอมลการรายงาน

เรยน (รายชอผเชยวชาญ)

สงทสงมาดวย ๑. แบบประเมนเครองมอการเกบขอมล จ านวน ๑ ชด ๒. เครองมอการเกบขอมล จ านวน ๑ ชด ดวย กระผม นายวรกร สวรรณ ผอ านวยการโรงเรยนวเชยรมาต ๓ ก าลงจดท าผลงาน เรอง การศกษา

ผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต ๓ และขณะนอยระหวางการพฒนาเครองมอการด าเนนการรายงาน คอ แบบส ารวจสภาพปญหาความตองการ แบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตร แบบประเมนผลการใชหลกสตร แบบตรวจสอบประสทธภาพการจดการเรยนร และแบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของตอการใชหลกสตร

สถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ซงมความจ าเปนอยางยงทตองใหผเชยวชาญเปนผตรวจสอบ คณภาพของเครองมอในการเกบขอมล

ในการน กระผมเหนวาทานเปนผมความรความสามารถและมประสบการณสง จงใครขอความอนเคราะหจากทานใหเปนผตรวจสอบและประเมนเครองมอการเกบขอมลการการวจยดงกลาว โดยตอบลงในแบบประเมนทจดสงมาพรอมนแลว

จงเรยนมาเพอขอความอนเคราะห หวงเปนอยางยงวาจะไดรบความกรณาจากทาน ขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

ขอแสดงความนบถอ

วรกร สวรรณ ( นายวรกร สวรรณ ) ผอ านวยการโรงเรยนวเชยรมาต ๓ โทร ๐๘๔๐๖๕๙๙๕๗

158

ท ศธ ๐๔๒๔๓.๓๑/๑๕๕ โรงเรยนวเชยรมาต ๓ อ าเภอเมอง จงหวดตรง ๙๒๐๐๐

๒๕ มถนายน ๒๕๖๑

เรอง ขอยมเงนด าเนนการประชมปฏบตการ ตามโครงการวจยและพฒนานวตกรรมแลกเปา

เรยน ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต ๑๓

อางถง หนงสอท ศธ ๐๔๒๔๓/๑๖๔๔ ลงวนท ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๖๑

สงทสงมาดวย ๑. สญญายมเงนและประมาณการคาใชจายฯ จ านวน ๒ ชด ๒. โครงการวจยฯ จ านวน ๑ ชด ๓. ตารางการประชมปฏบตการคร และนกเรยน จ านวน ๒ ฉบบ

ตามหนงสอทอางถง ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต ๑๓ แจงใหโรงเรยนวเชยรมาต ๓ ซงทไดรบจดสรรงบประมาณการวจย โครงการวจยและพฒนานวตกรรมแลกเปา จากส านกคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ชอเรอง “การศกษาผลการบรหารจดการ พฒนาหลกสตรสถานศกษาและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต ๓” จ านวน เพอเปนคาใชจายในการท าวจยและคาพาหนะของนกวจยในการเดนทางเขารวมประชมปฏบตการพฒนาศกยภาพนกวจย เปนจ านวนเงน ๕๒,๐๐๐ บาท นน

ในการนโรงเรยนวเชยรมาต ๓ ไดก าหนดการด าเนนงานจดกจกรรมอบรมปฏบตการคร และนกเรยนตามแผนปฏบตของโครงการวจยฯ จงขอยมเงนเพอด าเนนงานโครงการดงกลาว จ านวน ๔๒,๐๐๐ บาท ตามงบประมาณทไดรบจดสรรจาก สพฐ.มายงส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต ๑๓ รายละเอยดตามสงทสงมาดวย

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณา

ขอแสดงความนบถอ

วรกร สวรรณ (นายวรกร สวรรณ) ผอ านวยการโรงเรยนวเชยรมาต ๓

โทร./โทรสาร ๐๗๕ ๕๐๑๑๙๐

159

แบบตอบรบการเปนผเชยวชาญ

ตามท นายวรกร สวรรณ ไดศกษาวจย เรอง การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรรปแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เสรจสนระยะท 1 แลว และไดมหนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญ ตรวจสอบและประเมนนวตกรรมงานวจย เพอใหขอเสนอแนะปรบปรงการวจยและพฒนาตอไป

ขาพเจา นายสมพงษ แคนยกต ไดรบหนงสอ หนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญแลว และมความยนดเปนผเชยวชาญเพอตรวจสอบและประเมน ใหขอเสนอแนะในการวจยครงน

ลงชอ ............................................................

(นายสมพงษ แคนยกต)

แบบตอบรบการเปนผเชยวชาญ

ตามท นายวรกร สวรรณ ไดศกษาวจย เรอง การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรรปแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เสรจสนระยะท 1 แลว และไดมหนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญ ตรวจสอบและประเมนนวตกรรมงานวจย เพอใหขอเสนอแนะปรบปรงการวจยและพฒนาตอไป

ขาพเจา นายพงษพศกด เกาเอยน ไดรบหนงสอ หนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญแลว และมความยนดเปนผเชยวชาญเพอตรวจสอบและประเมน ใหขอเสนอแนะในการวจยครงน

ลงชอ ............................................................

(นายพงษพศกด เกาเอยน)

แบบตอบรบการเปนผเชยวชาญ

160

ตามท นายวรกร สวรรณ ไดศกษาวจย เรอง การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรรปแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เสรจสนระยะท 1 แลว และไดมหนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญ ตรวจสอบและประเมนนวตกรรมงานวจย เพอใหขอเสนอแนะปรบปรงการวจยและพฒนาตอไป

ขาพเจา ดร.สภาภรณ กตตรชฎานนท ไดรบหนงสอ หนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญแลว และมความยนดเปนผเชยวชาญเพอตรวจสอบและประเมน ใหขอเสนอแนะในการวจยครงน

ลงชอ ............................................................

(ดร.สภาภรณ กตตรชฎานนท)

แบบตอบรบการเปนผเชยวชาญ

ตามท นายวรกร สวรรณ ไดศกษาวจย เรอง การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรรปแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เสรจสนระยะท 1 แลว และไดมหนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญ ตรวจสอบและประเมนนวตกรรมงานวจย เพอใหขอเสนอแนะปรบปรงการวจยและพฒนาตอไป

ขาพเจา นางประภาพรรณ เสงวงค ไดรบหนงสอ หนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญ แลว และมความยนดเปนผเชยวชาญเพอตรวจสอบและประเมน ใหขอเสนอแนะในการวจยครงน

ลงชอ ประภาพรรณ เสงวงค

(นางประภาพรรณ เสงวงค)

161

แบบตอบรบการเปนผเชยวชาญ

ตามท นายวรกร สวรรณ ไดศกษาวจย เรอง การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรรปแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 เสรจสนระยะท 1 แลว และไดมหนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญ ตรวจสอบและประเมนนวตกรรมงานวจย เพอใหขอเสนอแนะปรบปรงการวจยและพฒนาตอไป

ขาพเจา นางสาวนงลกษณ เวชมรชสกล ไดรบหนงสอ หนงสอขอความอนเคราะห เปนผเชยวชาญแลว และมความยนดเปนผเชยวชาญเพอตรวจสอบและประเมน ใหขอเสนอแนะในการวจยครงน

ลงชอ ........นงลกษณ เวชมรชสกล.................

(นางสาวนงลกษณ เวชมรชสกล)

162

ค าสงโรงเรยนวเชยรมาต ๓

ท ๑๓๒/๒๕๖๑

เรอง แตงตงคณะท างาน กจกรรมการประชมปฏบตการพฒนาตอยอดการจดการเรยนรของครทสงเสรมความคดสรางสรรค และนวตกรรมใหกบผเรยน โรงเรยนวเชยรมาต ๓

------------------------------------------

ดวย โรงเรยนวเชยรมาต ๓ ด าเนนการจดท าโครงการแตงตงคณะท างานโครงการวจยการพฒนา

หลกสตรสถานศกษาและกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active online ของคร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต ๓ ดงนน เพอใหการด าเนนงานเปนไปดวยความเรยบรอยจงขอแตงตงคณะท างานโครงการวจย ดงน ๑. คณะท างานพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบ Active online มหนาท รางหลกสตรการศกษาขนพนฐานส าหรบนกเรยนทางเลอก ประกอบดวย ๑.๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ประกอบดวย ๑.๑.๑ นางสาวสนศา สนเตง ๑.๑.๒ นางสาวพรกมล นวลจนทร ๑.๑.๓ นางสาวแพมกดา บษรารตน

๑.๒ กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ประกอบดวย ๑.๒.๑ นางสาวกชกร มเพยร ๑.๒.๒ นายอรรถพล ศรสข ๑.๒.๓ นางสาวชลนดา สงหอนทร ๑.๓ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวย ๑.๓.๑ นางสาวอรณฏฐ สรยะพชตกล ๑.๓.๒ นายบญชวย ธ ารงวศว ๑.๓.๓ นางสาวเสารวภา หนแดง ๑.๔ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ประกอบดวย ๑.๔.๑ นางสาวณฐพร นาเลอน ๑.๔.๒ นางสาวยพา พากเพยร

163

๑.๕ กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ประกอบดวย ๑.๕.๑ นายอนวฒน อนทรเสน

๑.๖ กลมสาระการเรยนรศลปะ ประกอบดวย ๑.๖.๑ นายณฐสทธ ตนสกล ๑.๖.๒ นายชศลป มธยนต ๑.๗ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ประกอบดวย ๑.๖.๑ นางสาวธดารตน งามละมย ๑.๖.๒ นายเอกพจน วานช ๑.๘ กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ๑.๘.๑ นางสาวจราพร รตนพนธ ๑.๘.๒ นางปยวรรณ บวผาย ๑.๙ กจกรรมพฒนาผเรยน การวดผลประเมนผล ประกอบดวย ๑.๙.๑ นายอนวฒน อนทรเสน ๑.๑๐ รวบรวมสาระหลกสตรและจดท ารปเลม และสารสนเทศแบบอเลคทรอนกส

ประกอบดวย ๑.๑๐.๑ นางสาวยพา พากเพยร ๑.๑๐.๒ นางสาวอรณฏฐ สรยะพชตกล

๒. คณะท างานพฒนากระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online มหนาท จดท าโครงสรางรายวชา ออกแบบหนวยการเรยนร และจดท าบทเรยนออนไลน รวมถงสอ นวตกรรมแบบ Active Online ประกอบดวย ๒.๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ประกอบดวย ๒.๑.๑ นางสาวสนศา สนเตง ๒.๑.๒ นางสาวพรกมล นวลจนทร ๒.๑.๓ นางสาวแพมกดา บษรารตน ๒.๒ กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ประกอบดวย ๒.๒.๑ นางสาวกชกร มเพยร ๒.๒.๒ นายอรรถพล ศรสข ๒.๒.๓ นางสาวชลนดา สงหอนทร ๒.๓ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวย ๒.๓.๑ นางสาวอรณฏฐ สรยะพชตกล ๒.๓.๒ นายบญชวย ธ ารงวศว

164

๒.๓.๓ นางสาวเสารวภา หนแดง ๒.๔ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ประกอบดวย ๒.๔.๑ นางสาวณฐพร นาเลอน ๒.๔.๒ นางสาวยพา พากเพยร ๒.๕ กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ประกอบดวย ๒.๕.๑ นายอนวฒน อนทรเสน ๒.๖ กลมสาระการเรยนรศลปะ ประกอบดวย ๒.๖.๑ นายณฐสทธ ตนสกล ๒.๖.๒ นายชศลป มธยนต ๒.๗ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ประกอบดวย ๒.๖.๑ นางสาวธดารตน งามละมย ๒.๖.๒ นายเอกพจน วานช ๒.๘ กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ๑.๘.๑ นางสาวจราพร รตนพนธ ๒.๘.๒ นางปยวรรณ บวผาย ๒.๙ กจกรรมพฒนาผเรยน การวดผลประเมนผล ประกอบดวย ๒.๙.๑ นายอนวฒน อนทรเสน ๒.๙.๒ นางสาวแพมกดา บษรารตน ๒.๙.๓ นางปยวรรณ บวผาย ๒.๑๐ รวบรวมสาระหลกสตรและจดท ารปเลม และสารสนเทศแบบอเลคทรอนกส ประกอบดวย ๒.๑๐.๑ นางสาวยพา พากเพยร ๒.๑๐.๒ นางสาวอรณฏฐ สรยะพชตกล

๓. ครผสอนการศกษาทางเลอก มหนาทจดการเรยนรดวยกระบวนการแบบ Active online วดผลประเมนผลการเรยนร ๓.๑ นางปยวรรณ บวผาย ระดบชนมธยมศกษาตอนตน ๓.๒ นางสาวแพมกดา บษรารตน ระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย ๓.๓ นางสาวเสารวภา หนแดง ผชวยประสานงาน

๔. คณะท างานเกบรวบรวมขอมลการวจย มหนาท ด าเนนกจกรรมโครงการวจย และเกบรวมรวมขอมลการวจย วเคราะหขอมล และจดท ารายงานการวจย ๔.๑ นายวกรกร สวรรณ นกวจย ๔.๒ นางสาวแพมกดา บษรารตน ผชวยนกวจย ๔.๓ นางปยวรรณ บวผาย ผชวยนกวจย ๔.๔ นางสาวเสารวภา หนแดง ผชวยนกวจย

165

ขอใหผทไดรบการแตงตง ปฏบตหนาททไดรบมอบหมายใหแลวเสรจลลวงดวย ความรบผดชอบสงสด เพอประโยชนทพงเกดขนแกทางราชการสบไป

สง ณ วนท ๘ เดอนมถนายน พ.ศ. ๒๕๖๑

(นายวรกร สวรรณ)

ผอ านวยการโรงเรยนวเชยรมาต ๓

166

ข เครองมอทใชในการวจย

- แบบส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการ จดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกของโรงเรยนวเชยรมาต 3

- แบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3

- แบบประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3

- แบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอกโรงเรยน วเชยรมาต 3 ของคร

- แบบสรปผลทเกดจากการเรยนรของนกเรยน ตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2561และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

- แบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

- แบบประเมนเครองมอการเกบขอมล การบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online

- แบบประเมนนวตกรรมงานวจยเพอการปรบปรง (ผเชยวชาญ)

167

แบบส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก

ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

แบบสอบถามชดนจดท าขน โดยมวตถประสงคเพอศกษา สภาพความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ทางผวจยใครขอความกรณาจากทานในการกรอกแบบส ารวจทกขอ เพอความสมบรณของขอมลทได จะน าไปปรบใชในการพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรของนกเรยนระบบการศกษาทางเลอกของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ตอไป

แบบสอบถาม แบงออกเปน 4 สวนดงน สวนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ความคดเหนตอ สภาพความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษา ทางเลอกโรงเรยนวเชยรมาต 3

สวนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ลงในชอง หนาค าตอบทตรงกบความเปนจรงมากทสด

คร ผปกครอง อนๆ .................................................... สวนท 2 ความคดเหนตอ สภาพความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และ กระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ลงในชองวาง โดยเลอกตอบเพยง 1 ค าตอบ เพอแสดงถง ระดบความคดเหนตอ สภาพความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ตามความคดเหนทแทจรงของทาน

5 หมายความวา มากทสด 4 หมายความวา มาก 3 หมายความวา ปานกลาง 2 หมายความวา นอย 1 หมายความวา นอยทสด

168

รายการ

ระดบความคดเหน มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

10. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน จะเปนวธการจดการศกษาของสถานศกษาทวไปในอนาคต 10.1 วธการเรยนในโลกอนาคตเปลยนใช

แบบออนไลนมากขน 10.2 การเรยนรแบบออนไลน ชวยใหผเรยน

มโอกาสการเขาถงการศกษามากขน

......... .........

......... .........

......... .........

............ ............

......... .........

11. การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรแบบออนไลน เปนไปตามทศทางของโรงเรยนวเชยรมาต 3 2.1 วสยทศนของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรม

การการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน 2.2 เอกลกษณ และอตลกษณของโรงเรยนมงเนน

การการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

......... .........

......... .........

......... .........

............ ............

......... .........

12. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน สอดคลองกบสภาพนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 3.1 นกเรยนทมาเขาเรยนระบบการศกษา

ทางเลอก เปนนกเรยนประสบปญหาการเรยนในชนเรยน

3.2 นกเรยนมความตองการเรยนเรยนระบบการศกษาทางเลอกเพอแกปญหาของตนเอง

......... .........

......... .........

......... .........

............ ............

......... .........

13. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560) 4.1 หลกสตรการศกษาทางเลอก มความ

สอดคลองของกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของนกเรยนระบบปกต

.........

.........

.........

............

.........

169

รายการ

ระดบความคดเหน มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

4.2 หลกสตรการศกษาทางเลอก มความสอดคลองกบ ระบบการศกษาทางเลอก

......... ......... ......... ............ ........

14. การใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลนเหมาะสมกบการจดการศกษาทางเลอกในปจจบน 5.1 แบบการจดการเรยนรการศกษาทางเลอก ใน

ปจจบน แบบออนไลน มความเหมาะสม กบบรบทของนกเรยน

5.2 สอและนวตรรมการจดการเรยนรแบบ ออนไลน จะสามารถเพมประสทธภาพการจดการเรยนร

5.3 ความเหมาะสมของ แบบการวดผล ประเมนผลแบบออนไลน

......... ......... .........

......... ......... .........

......... ......... .........

......... ......... .........

......... ......... .........

15. ความเหนของผปกครองนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน 6.1 ผปกครองตองการใหบตรหลานเรยนระบบ

การศกษาทางเลอก ดวยแบบออนไลน เพอแกไขปญหาการเรยนของนกเรยน

6.2 ผปกครองมความเชอมนในระบบการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

......... .........

......... .........

......... .........

............ ............

......... .........

16. สภาพความพรอมของครในการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลนมาแกไขปญหา 7.1 จ านวนของครทสอนระบบการศกษา

ทางเลอกเพยงพอกบการจดการเรยนร 7.2 ครทสอนระบบการศกษาทางเลอก มภาระ

งานการจดการเรยนการเรยนร รบผดชอบมากและหลากหลายงาน

......... .........

......... .........

......... .........

............ ............

......... .........

17. สภาพความพรอมของสอเทคโนโลย ในการจดกระบวนการเรยนรแบบออนไลน

.........

.........

.........

............

.........

170

รายการ

ระดบความคดเหน มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

8.1 โรงเรยนมความพรอม ของสอเทคโนโลยการจดการเรยนรแบบการเรยนรแบบออนไลนส าหรบระบบการศกษาทางเลอก

8.2 ทานเหนดวยและตองการใหใชแบบการเรยนรแบบออนไลน กบนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก

.........

.........

.........

............

.........

18. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ไดรบการสนบสนนจากผบรหาร 9.1 ผบรหารโรงเรยนสนบสนนแนวคด นโยบาย

ในการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน 9.2 ผบรหารโรงเรยน สนบสนน ทรพยากรในการ

จดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน 9.3 ผบรหารโรงเรยน มการนเทศ ตดตามการจด

การศกษาทางเลอกแบบออนไลน

......... ......... .........

......... ......... .........

......... ......... .........

......... ......... .........

......... ......... .........

*ผวจย ขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทาน ทกรณาสละเวลาในการกรอกแบบสอบถามเปนอยางสง

171

แบบตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 สพม.เขต 13

ค าชแจง 1. แบบตรวจสอบองคประกอบของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก พทธศกราช 2561 ฉบบน เปนแบบประมาณคา 4 ระดบ พรอมบนทกเสนอแนะ แบงเปน 5 องคประกอบ

2. ใหผรบผดชอบหรอผไดรบมอบหมายของโรงเรยนด าเนนการตรวจสอบโดยกรอกขอมลตามสภาพทเปนจรง

3. ระดบคณภาพ มความหมาย ดงน ระดบคณภาพ 1 หมายถง ปรบปรง โดยมการปฏบตในระดบนอยหรอมความสอดคลอง ถกตองนอย หรอปฏบตนอยกวา 3 กลมสาระการเรยนร ระดบคณภาพ 2 หมายถง พอใช โดยมการปฏบตในระดบปานกลางหรอมความสอดคลอง ถกตองปานกลาง หรอปฏบต 3-4 กลมสาระการเรยนร ระดบคณภาพ 3 หมายถง ด โดยมการปฏบตในระดบมากหรอมความสอดคลอง ถกตองมาก หรอปฏบต 5-6 กลมสาระการเรยนร ระดบคณภาพ 4 หมายถง ดมาก โดยมการปฏบตในระดบมากทสดหรอมความสอดคลอง ถกตองมากทสด หรอปฏบต 7-8 กลมสาระการเรยนร

4. ขอมลทไดจะน าไปใชประโยชนในการพฒนาคณภาพหลกสตรสถานศกษา การจดกระบวนการเรยนการสอน และการวดและประเมนผลการเรยนร การศกษาทางเลอกของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ตอไป

การแปลความหมาย คะแนนเฉลย 1.00 - 1.74 หมายถง ควรปรบปรง/แกไข คะแนนเฉลย 1.75 - 2.49 หมายถง พอใช คะแนนเฉลย 2.50 – 3.24 หมายถง ด คะแนนเฉลย 3.25 - 4.00 หมายถง ดมาก

172

-2-

องคประกอบของหลกสตรสถานศกษา

รายการ

ผลการประเมน ขอเสนอแนะเพอปรบปรง/แกไข

4 3 2 1

1. สวนน า

1.1 ความน า แสดงความเชอมโยงระหวางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กรอบหลกสตรระดบทองถนจดเนน และความตองการของโรงเรยน

...

...

...

...

1.2 วสยทศน 1) แสดงภาพอนาคตทพงประสงคของผเรยนทสอดคลองกบวสยทศนของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 อยางชดเจน 2) สอดคลองกบกรอบหลกสตรระดบทองถน ครอบคลมสภาพความตองการของโรงเรยน ชมชน ทองถน 3) มความชดเจนสามารถปฏบตได

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

1.3 สมรรถนะส าคญของผเรยน

มความสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

...

...

...

...

1.4 คณลกษณะอนพงประสงค

1) มความสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

2) สอดคลองกบเปาหมาย จดเนน กรอบหลกสตรระดบทองถน

3) สอดคลองกบวสยทศนของโรงเรยน

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

173

รายการ

ผลการประเมน ขอเสนอแนะเพอปรบปรง/แกไข

4 3 2 1

2. โครงสรางหลกสตรสถานศกษา

2.1 โครงสรางเวลาเรยน

1) มการระบเวลาเรยนตลอดหลกสตร จ านวน 8 กลมสาระการเรยนรทเปนเวลาเรยนพนฐาน และเพมเตมจ าแนกแตละชนปอยางชดเจน

2) ระบเวลาการจดกจกรรมพฒนาผเรยน จ าแนกแตละชนปอยางชดเจน

3) เวลาเรยนรวมของหลกสตรสถานศกษาสอดคลองกบโครงสรางเวลาเรยนตามหลกสตรแกนกลางฯ

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

2.2 โครงสรางหลกสตรชนป

1) มการระบรายวชาพนฐาน รายวชาเพมเตม ระบรหสวชา ชอรายวชาพรอมทงระบเวลาเรยนและ/หรอหนวยกต

2) มการระบกจกรรมพฒนาผเรยน พรอมทงระบเวลาเรยนไวอยางถกตอง ชดเจน

3) รายวชาเพมเตม / กจกรรมเพมเตมทก าหนดสอดคลองกบวสยทศน จดเนนของโรงเรยน

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

3. ค าอธบายรายวชา

1) มการระบรหสวชา ชอรายวชา และชอกลมสาระการเรยนร ชนปทสอน จ านวนเวลาเรยน และ/หรอหนวยกต ไวอยางถกตองชดเจน

2) การเขยนค าอธบายรายวชาไดเขยนเปนความเรยงโดยระบ องคความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะ หรอเจตคต ทตองการและครอบคลมตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

...

...

...

...

...

...

...

...

174

รายการ

ผลการประเมน ขอเสนอแนะเพอปรบปรง/แกไข

4 3 2 1

3) ระบรหสตวชวด ในรายวชาพนฐานและจ านวนรวมของตวชวดและระบผลการเรยนร ในรายวชาเพมเตมและจ านวนรวมของผลการเรยนรถกตอง

4) มการก าหนดสาระการเรยนรเฉพาะการศกษาทางเลอก ในรายวชาเพมเตม

...

...

...

...

...

...

...

...

4. กจกรรมพฒนาผเรยน

1) ในโครงสรางหลกสตรสถานศกษาและโครงสรางหลกสตรชนป ไดระบกจกรรม และจดเวลาสอน ตามทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานและสอดคลองกบบรบทของโรงเรยน

2) ในสวนท 4 ของหลกสตรสถานศกษามการจดท าโครงสรางและแนวการจดกจกรรม แนวทางการวดและประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนทง 3 กจกรรมทชดเจน

...

...

...

...

...

...

...

...

5. เกณฑการจบการศกษา

1) ระบเวลาเรยน/หนวยกต ทงรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตมตามเกณฑการจบการศกษาของโรงเรยน ชดเจน 2) ระบเกณฑการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยนไวอยางชดเจน 3) ระบเกณฑการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคไวอยางชดเจน 4) ระบเกณฑการผานกจกรรมพฒนาผเรยนไวอยางชดเจน

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

ปญหา หรอขอเสนอแนะอนๆ . ............................................................................................................................. ....................................................................................................................... ................................................................................................

ลงชอ................................................... ผประเมน

175

แบบประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 สพม.เขต 13

ค าชแจง 1. แบบประเมนผลการใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยน

การศกษาทางเลอก พทธศกราช 2561 ฉบบน เปนแบบประมาณคา 4 ระดบ พรอมบนทกเสนอแนะ แบงเปน 4 องคประกอบ

2. ใหผรบผดชอบหรอผไดรบมอบหมายของโรงเรยนด าเนนการประเมนโดยกรอกขอมลตามสภาพทเปนจรง

3. ระดบคณภาพ มความหมาย ดงน ระดบคณภาพ 1 หมายถง ปรบปรง โดยมการปฏบตในระดบนอยหรอมความ

สอดคลอง ถกตองนอย หรอปฏบตนอยกวา 3 กลมสาระการเรยนร

ระดบคณภาพ 2 หมายถง พอใช โดยมการปฏบตในระดบปานกลางหรอมความสอดคลอง ถกตองปานกลาง หรอปฏบต 3-4 กลมสาระการเรยนร

ระดบคณภาพ 3 หมายถง ด โดยมการปฏบตในระดบมากหรอมความสอดคลอง ถกตองมาก หรอปฏบต 5-6 กลมสาระการเรยนร ระดบคณภาพ 4 หมายถง ดมาก โดยมการปฏบตในระดบมากทสดหรอมความ

สอดคลอง ถกตองมากทสด หรอปฏบต 7-8 กลมสาระการเรยนร

4. ขอมลทไดจะน าไปใชประโยชนในการพฒนาคณภาพหลกสตรสถานศกษา การจดกระบวนการเรยนการสอน และการวดและประเมนผลการเรยนร การศกษาทางเลอกของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ตอไป

การแปลความหมาย คะแนนเฉลย 1.00-1.74 หมายถง ควรปรบปรง/แกไข คะแนนเฉลย 1.75 -2.49 หมายถง พอใช คะแนนเฉลย 2.50 – 3.24 หมายถง ด คะแนนเฉลย 3.25- 4.00 หมายถง ดมาก

176

การประเมนผลการน าหลกสตรสถานสถานศกษาสการจดการเรยนรแบบ Active online

รายการ

ผลการประเมน ขอเสนอแนะเพอปรบปรง/แกไข

4 3 2 1

1. โครงสรางรายวชา

1.1 การจดกลมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

จดกลมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทมความสมพนธกน และเวลาในแตละหนวยการเรยนร เหมาะสม ทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

1.2 การจดท าสาระส าคญ/ความคดรวบยอด ไดวเคราะหแกนความรของทกตวชวดในแตละหนวยการเรยนร มาจดท าสาระส าคญ/ความคดรวบยอด ชดเจนเหมาะสมและครบทกหนวยการเรยนรทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

1.3 การตงชอหนวยการเรยนรของแตละหนวยการเรยนร สะทอนใหเหนสาระส าคญ หรอประเดนหลกในหนวยการเรยนรนนๆ นาสนใจเหมาะสมกบวย ความสนใจ ความสามารถของผเรยน ทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

1.4 การก าหนดสดสวนเวลาเรยน ก าหนดสดสวนเวลาเรยนแตละหนวยการเรยนร เหมาะสม และรวมทกหนวยตองเทากบเวลาเรยนตามหลกสตรทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

1.5 การก าหนดสดสวนน าหนกคะแนน ก าหนดสดสวนน าหนกคะแนนแตละหนวยการเรยนรเหมาะสมและรวมตลอดป/ภาคเรยนเทากบ 100 คะแนน ทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

2. หนวยการเรยนร

2.1 การวางแผนจดท าหนวยการเรยนร

...

...

...

...

177

รายการ

ผลการประเมน ขอเสนอแนะเพอปรบปรง/แกไข

4 3 2 1

มการวางแผนออกแบบหนวยการเรยนรครบทกหนวยการเรยนร และทกกลมสาระฯ

2.2 การจดท าหนวยการเรยนร : การก าหนดเปาหมาย ก าหนดมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระส าคญ/ความคดรวบยอด สาระการเรยนร สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงคถกตอง เหมาะสมมความสอดคลองกนทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

2.3 การจดท าหนวยการเรยนร : การก าหนดหลกฐานการเรยนร ก าหนดชนงาน /ภาระงาน การวดและประเมนผลสอดคลองกบตวชวด/มาตรฐานการเรยนรทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

2.4 การจดท าหนวยการเรยนร : ออกแบบกจกรรมการเรยนร ออกแบบกจกรรมการเรยนร ไดสอดคลองกบตวชวด/มาตรฐานและเนนผเรยนเปนส าคญทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

3. แผนการจดการเรยนร

3.1 เขยนแผนการจดการเรยนรทครบตามองคประกอบทส าคญ แผนการจดการเรยนรสมบรณ มองคประกอบส าคญครบทกหนวย ทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

3.2 การประเมนแผนการจดการเรยนร

มการประเมนแผนการจดการเรยนรทกแผนกอนการน าไปใชจรงทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

3.3 การน าแผนไปสการปฏบต มการน าเอาแผนทปรบปรงแลวไปใชในการจดการเรยนรจรงทกกลมสาระฯ

...

...

...

...

178

รายการ

ผลการประเมน ขอเสนอแนะเพอปรบปรง/แกไข

4 3 2 1

4. การวดและประเมนผลการเรยนรระดบชนเรยน

4.1 การประเมนผลการเรยนรตามกลมสาระการ

เรยนร

4.1.1 การวางแผนการประเมนรายวชาและตรวจสอบการใชตวชวด

1) การก าหนดโครงสรางรายวชาและการวางแผนการประเมน

2) การตรวจสอบการน าตวชวดมาใชในการจดท าหนวยการเรยนรในรายวชา

4.1.2 การออกแบบการวดและประเมนผลในหนวยการเรยนร

1) การก าหนดหนวยการเรยนร

2) การวางแผนประเมนในหนวยการเรยนร

3) การใหขอมลยอนกลบและการบนทกผลการประเมนเพอการพฒนา

4.1.3 มการออกแบบการวดและประเมนผล

ปลายป/ปลายภาค

4.2 การประเมนการอานคดวเคราะหและเขยน

1) มการบนทก ตรวจสอบตวชวดความสามารถในการอาน คดวเคราะหและเขยนตามกลมสาระการเรยนร

2) มการบนทกและสรปผลการประเมนผลการอาน คดวเคราะหและเขยนแตละกลมสาระการเรยนร

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

179

รายการ

ผลการประเมน ขอเสนอแนะเพอปรบปรง/แกไข

4 3 2 1

3) มการบนทกและสรปผลการประเมนการ

อาน คดวเคราะหและเขยนรวม 8 กลมสาระการเรยนร

4) มการจดท าแบบรายงานผลการประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน

4.3 การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

1) การออกแบบการวด และประเมน

คณลกษณะอนพงประสงค

2) มการจดท าแบบประเมนพฤตกรรมนกเรยนตามคณลกษณะอนพงประสงคแตละขอ

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

3) มการจดท าแบบสรปผลการประเมน

คณลกษณะอนพงประสงค

4) มการจดท าแบบรายงานผลการประเมน

คณลกษณะอนพงประสงค

...

...

...

...

...

...

...

...

ปญหา หรอขอเสนอแนะอนๆ

............................................................................................................................. ................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................ ............................................. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ..............................................................

ลงชอ................................................... ผประเมน

(.......................................................)

ต าแหนง ........................................................

180

แบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ชอคร...................................................... รายวชา ....................................................... ............

ค าชแจง ใหตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรของคร โดยใสเครองหมาย ลงในชองวาง ระดบการปฏบตดานขวามอ

พฤตกรรม ระดบคณภาพ มากทสด มาก ปานกลาง นอย ไมปฏบต

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active online

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการ เรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms

3. การจดการเรยนรแบบ Active online

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

5. การวดผลประเมนผล

ผตรวจสอบ..................................................... วน เดอน ป ทบนทก ...................................... .........

เกณฑระดบคณภาพการตรวจสอบ (ประเดนยอยละ 1 คะแนน) 1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนร - มการวเคราะหหลกสตร - มการออกแบบหนวยการเรยนรแบบโมดล - มการออกแบบการวดผลประเมนผล - มการจดท าบทเรยนรออนไลน

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms - มการปฐมนเทศนกเรยนท าความเขาใจในกระบวนการเรยน - มแนะน าวธการลงทะเบยนวชา

181

- มการฝกวธการเรยน - มการฝกวธการสงงาน - มการฝกการทดสอบออนไลน 3. การจดการเรยนร แบบ Active online - การท าหนาทในการดแลการเรยนรของนกเรยนดวยสอออนไลน - การใหค าปรกษาในการเรยนของนกเรยน - การตรวจงานและสะทอนกลบขอมลแกนกเรยน - การอ านวยความสะดวกแกนกเรยนในการเรยน - การวดผลประเมนผล 4. การชวยเหลอตดตามการเรยนของนกเรยน - การตดตามการเขาเรยน (ตรวจสอบจากการเขาใชงานโปรแกรม obeclms) - การชวยเหลอตดตามการสงงาน - การชวยเหลอตดตามการทดสอบ - การตดตามนกเรยนทมปญหาขาดเรยน 5.การวดผลประเมนผล - วดผลเพอพฒนา ระหวางเรยน - วดผลเพอตดสนผลการเรยน - การซอมเสรม, แกไขผลการเรยน - วดผลตามแผนการจดการเรยนร การแปลความหมายคะแนนระดบการปฏบต -พฤตกรรมขอท 1- 5 0 ขอ เทากบ ไมปฏบต 1 ขอ เทากบ พอใช 2 ขอ เทากบ ด 3 ขอ เทากบ ดมาก 4 ขอ เทากบ ดมากทสด

182

แบบสรปผลทเกดจากการเรยนรของนกเรยน ตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2561และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ผลการเรยน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทเกดจากกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก เมอสนสดการวดผลประเมนของภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 สรปผลหลงจากการทดสอบปลายปการศกษาแตละระดบชน สรปไดมาจาก แบบ ปพ.5 ของทกรายวชาทเปดสอน สามารถแยกสรปเปนระดบชน มดงน

1. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2

กลมสาระการเรยนร จ านวนคนทได ระดบผลการเรยน รวม 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

2.กลมสาระการเรยนร คณตศาสตร

3.กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร

4.กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

5.กลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ

6.กลมสาระการเรยนร การงานอาชพ และเทคโนโลย

7.กลมสาระการเรยนร ศลปศกษา

8.กลมสาระการเรยนร พลศกษาและสขศกษา

183

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3

กลมสาระการเรยนร จ านวนคนทได ระดบผลการเรยน รวม 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

2.กลมสาระการเรยนร คณตศาสตร

3.กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร

4.กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

5.กลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ

6.กลมสาระการเรยนร การงานอาชพ และเทคโนโลย

7.กลมสาระการเรยนร ศลปศกษา

8.กลมสาระการเรยนร พลศกษาและสขศกษา

3. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

กลมสาระการเรยนร จ านวนคนทได ระดบผลการเรยน รวม 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

2.กลมสาระการเรยนร คณตศาสตร

3.กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร

184

กลมสาระการเรยนร จ านวนคนทได ระดบผลการเรยน รวม 4 3 2 1 0 ร มส.

4.กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

5.กลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ

6.กลมสาระการเรยนร การงานอาชพ และเทคโนโลย

7.กลมสาระการเรยนร ศลปศกษา

8.กลมสาระการเรยนร พลศกษาและสขศกษา

4. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 5

กลมสาระการเรยนร จ านวนคนทได ระดบผลการเรยน รวม 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

2.กลมสาระการเรยนร คณตศาสตร

3.กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร

4.กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

5.กลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ

6.กลมสาระการเรยนร การงานอาชพ และเทคโนโลย

7.กลมสาระการเรยนร ศลปศกษา

185

8.กลมสาระการเรยนร พลศกษาและสขศกษา

5. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 6

กลมสาระการเรยนร จ านวนคนทได ระดบผลการเรยน รวม 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

2.กลมสาระการเรยนร คณตศาสตร

3.กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร

4.กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

5.กลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ

6.กลมสาระการเรยนร การงานอาชพ และเทคโนโลย

7.กลมสาระการเรยนร ศลปศกษา

8.กลมสาระการเรยนร พลศกษาและสขศกษา

6. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนเฉลรวม ชนมธยมศกษาปท 2-6

กลมสาระการเรยนร จ านวนคนทได ระดบผลการเรยน รวม 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

2.กลมสาระการเรยนร คณตศาสตร

186

กลมสาระการเรยนร จ านวนคนทได ระดบผลการเรยน รวม 4 3 2 1 0 ร มส.

3.กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร

4.กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

5.กลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ

6.กลมสาระการเรยนร การงานอาชพ และเทคโนโลย

7.กลมสาระการเรยนร ศลปศกษา

8.กลมสาระการเรยนร พลศกษาและสขศกษา

เกณฑการแปลความหมายของระดบผลการเรยน

ระดบ 4 เทากบ มากทสด ระดบ 3 เทากบ มาก ระดบ 2 เทากบ ปานกลาง ระดบ 1 เทากบ นอย ระดบ 0 เทากบ ไมผาน ร เทากบ รอการประเมน มส. เทากบ ไมมสทธสอบ

187

3) จ านวนนกเรยนทไดเลอนชนและจบการศกษา

ระดบชน จ านวนคนทได ไดเลอนชน หรอจบการศกษา หมายเหต ไดเลอน/จบ คดเปนรอยละ มไดเลอน/จบ คดเปน

รอยละ ชนมธยมศกษาปท 2 ชนมธยมศกษาปท 3 ชนมธยมศกษาปท 4 ชนมธยมศกษาปท 5 ชนมธยมศกษาปท 6

เฉลย/รวม

เกณฑการแปลความหมายของจ านวนนกเรยนทเลอนชน หรอจบการศกษา

รอยละ 80 - 100 เทากบ มากทสด รอยละ 70 - 79 เทากบ มาก รอยละ 60 - 69 เทากบ ปานกลาง รอยละ 50 - 59 เทากบ นอย รอยละ 1 – 49 เทากบ นอยทสด

188

แบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

แบบสอบถามชดนจดท าขน โดยมวตถประสงคเพอศกษา ระดบความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ทางผวจยใครขอความกรณาจากทานในการกรอกแบบสอบถามทกขอ เพอความสมบรณของขอมล แบบสอบถามนจดท าขนเพอเปนเครองมอในการรวบรวมขอมล ซงขอมลทไดจากการรายงานมาประยกต ปรบใชใหเกดประโยชนในการพฒนาการจดการศกษาตอไป

แบบสอบถาม แบงออกเปน 4 สวนดงน

สวนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

สวนท 2 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร แบบ (Active online)ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ผวจย ขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทาน ทกรณาสละเวลาในการกรอกแบบสอบถาม เปนอยางสง

สวนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ลงในชอง หนาค าตอบทตรงกบความเปนจรงมากทสด

คร ผปกครอง กรรมการสถานศกษาสถานศกษาฯ บคลทวไป

189

สวนท 2 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ (Active online) ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ลงในชองวาง โดยเลอกตอบเพยง 1 ค าตอบ เพอแสดงถงระดบ ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และ กระบวนการจดการเรยนรแบบ (Active online) ตามความคดเหนท แทจรงของทาน

5 หมายความวา มากทสด 4 หมายความวา มาก 3 หมายความวา ปานกลาง 2 หมายความวา นอย 1 หมายความวา นอยทสด

รายการ ระดบความคดเหน มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

สวนท 1 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษา

ทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน

6. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning)

7. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน

8. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบ นกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยน วเชยรมาต 3 มความทนสมย

5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบ นกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยน

190

รายการ ระดบความคดเหน มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

วเชยรมาต 3 มโครงสรางรายวชาทเปดเรยน ทเหมาะสม 6. ค าอธบายรายวชามความสอดคลองเหมาะสม กบแบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก

7. เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

8. แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

9. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551

10. ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการเรยนร แบบ (Active online)

1. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ

2. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ

3. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล

4. การเรยนรแบบ Active online ชวยใหนกเรยนม ความสขในการเรยน

5. การเรยนรแบบ Active online สงเสรมให นกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจในการ เรยนรมากขน

191

รายการ ระดบความคดเหน มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

6. การเรยนรแบบ Active onlineชวยลด คาใชจายใหกบนกเรยนและผปกครอง

7. การเรยนร Active online สนองตอบความ ตองการในวธการเรยนของนกเรยนรายบคคล

8. การสอนแบบแบบ Active online ชวยให นกเรยนไดเชอมโยงประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง

9. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบ นกเรยนการศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยน ปฏเสธหองเรยนได

10.การเรยนรแบบ Active online มความ เหมาะสมทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได

ความคดเหนเพมเตม ............................................................................................................................. ........................ .......................................................................................................... ......................................................... ..................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. ...........

192

แบบประเมนเครองมอการเกบขอมล การบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

(ส าหรบผเชยวชาญตรวจสอบ)

ค าชแจง

1. การรายงานครงน มเครองมอทใช ไดแก แบบส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

2. เอกสารนเปนแบบประเมนคณภาพของเครองมอการเกบขอมล โดยอาศยผเชยวชาญ แบงองคประกอบของคณภาพ ตรงเชงเนอหา (Content validity)

3. ขอความกรณาตรวจสอบเอกสารแตละรายการแลวตอบลงความเหน โดยการใสตวเลข ในชองวางทางขวามอของแตละรายการ

3.1 ตวเลขในชองประเมนมความหมายดงน

+1 หมายถง แนใจวาขอค าถามสอดคลองกบเนอหา

0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามสอดคลองกบเนอหา

-1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมสอดคลองกบเนอหา

3.2 องคประกอบการประเมน 1. ความถกตอง หมายถง รายการทน ามาประเมนมความถกตองตามหลกวชาการ 2. ความเหมาะสม หมายถง รายการทน ามาประเมนมความเหมาะสมกบสภาพการบรหารจดการ มองคประกอบเหมาะสม และเปนไปไดในทางปฏบต 3. ความสอดคลอง หมายถง รายการทน ามาประเมนมความมความสอดคลองของเนอหาในเชงคณคาประโยชน และการน าไปใช

193

รายการประเมนความคดเหนตอการบรหารจดการศกษาทเปนแบบอยางสอดคลองกบองคประกอบพฤตกรรมภาวะผน าการเปลยนแปลง มดงน

เครองมอ ความถกตอง ความเหมาะสม ความสอดคลอง

+1 0 -1 +1 0 -1 +1 0 -1

1. ความคดเหนตอแนวโนมวธการเรยนการสอนแบบออนไลน ของสถานศกษาทวไปในอนาคต 1.1 วธการเรยนในโลกอนาคตเปลยน

ใชแบบออนไลนมากขน

1.2 การเรยนรแบบออนไลน ชวยใหผเรยนมโอกาสการเขาถงการศกษามากขน

2. การพฒนาหลกสตร และการจดการเรยนรแบบออนไลน เปนใน ทศทาง ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สนบสนน ตอเอกลกษณ และอตลกษณ 2.1 วสยทศนของโรงเรยนวเชยร

มาต 3 สงเสรมการการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

2.2 เอกลกษณ และอตลกษณของโรงเรยนมงเนนการการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

3. สภาพนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 3.1 นกเรยนทมาเขาเรยนระบบ

การศกษา ทางเลอก เปนนกเรยนประสบปญหาการเรยนในชนเรยน

3.2 นกเรยนมความตองการเรยนเรยนระบบการศกษาทางเลอกเพอแกปญหาของตนเอง

4. สภาพหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน โรงเรยนวเชยรมาต 3

194

เครองมอ ความถกตอง ความเหมาะสม ความสอดคลอง

+1 0 -1 +1 0 -1 +1 0 -1

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ทใชปจจบน 4.1 หลกสตรการศกษาทางเลอก ม

ความสอดคลองของกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของนกเรยนระบบปกต

4.2 หลกสตรการศกษาทางเลอก มความสอดคลองกบ ระบบการศกษาทางเลอก

5. สภาพการเรยนการสอนการศกษาทางเลอกท ใชแบบออนไลน ในปจจบน 5.1 แบบการจดการเรยนร

การศกษาทางเลอก ในปจจบน แบบออนไลน มความเหมาะสม กบบรบทของนกเรยน

5.2 สอและนวตรรมการจดการเรยนรแบบ ออนไลน จะสามารถเพมประสทธภาพการจดการเรยนร

5.3 ความเหมาะสมของ แบบการวดผล ประเมนผลแบบออนไลน

6. ความเหนของผปกครองนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชแบบการเรยนรแบบออนไลน 6.1 ผปกครองตองการใหบตรหลาน

เรยนระบบการศกษาทางเลอก ดวยแบบออนไลน เพอแกไขปญหาการเรยนของนกเรยน

6.2 ผปกครองมความเชอมนในระบบการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

195

เครองมอ ความถกตอง ความเหมาะสม ความสอดคลอง

+1 0 -1 +1 0 -1 +1 0 -1

7. สภาพความพรอมของคร ในการใชแบบการเรยนรแบบออนไลนเขามาแกไขปญหาเนองจาก 7.1 จ านวนของครทสอนระบบ

การศกษาทางเลอกเพยงพอกบการจดการเรยนร

7.2 ครทสอนระบบการศกษาทาง เลอก มภาระงานการจดการเรยนการเรยนร รบผดชอบมากและหลากหลายงาน

8. สภาพความพรอมของสอเทคโนโลยการจดการเรยนร ในการจดการเรยนรแบบออนไลน 8.1 โรงเรยนมความพรอม ของสอ

เทคโนโลยการจดการเรยนรแบบการเรยนรแบบออนไลนส าหรบระบบการศกษาทางเลอก

8.2 ทานเหนดวยและตองการใหใชแบบการเรยนรแบบออนไลน กบนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก

9. การสนบสนนของผบรหาร 9.1 ผบรหารโรงเรยนสนบสนน

แนวคด นโยบายในการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

9.2 ผบรหารโรงเรยน สนบสนน ทรพยากรในการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

9.3 ผบรหารโรงเรยน มการนเทศ ตดตามการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

196

ขอเสนอแนะเพมเตมของผเชยวชาญ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

197

แบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

(ส าหรบผเชยวชาญตรวจสอบ)

ค าชแจง

1. การรายงานครงน มเครองมอทใช ไดแก แบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

2. เอกสารนเปนแบบประเมนคณภาพของเครองมอการเกบขอมล โดยอาศยผเชยวชาญ แบงองคประกอบของคณภาพ ตรงเชงเนอหา (Content validity)

3. ขอความกรณาตรวจสอบเอกสารแตละรายการแลวตอบลงความเหน โดยการใสตวเลข ในชองวางทางขวามอของแตละรายการ

3.1 ตวเลขในชองประเมนมความหมายดงน

+1 หมายถง แนใจวาขอค าถามสอดคลองกบเนอหา

0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามสอดคลองกบเนอหา

-1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมสอดคลองกบเนอหา

3.2 องคประกอบการประเมน 1. ความถกตอง หมายถง รายการทน ามาประเมนมความถกตองตามหลกวชาการ 2. ความเหมาะสม หมายถง รายการทน ามาประเมนมความเหมาะสมกบสภาพการบรหารจดการ มองคประกอบเหมาะสม และเปนไปไดในทางปฏบต 3. ความสอดคลอง หมายถง รายการทน ามาประเมนมความมความสอดคลองของเนอหาในเชงคณคาประโยชน และการน าไปใช

198

รายการประเมนความคดเหนตอการบรหารจดการศกษาทเปนแบบอยางสอดคลองกบองคประกอบพฤตกรรมภาวะผน าการเปลยนแปลง มดงน

เครองมอ ความถกตอง ความเหมาะสม ความสอดคลอง

+1 0 -1 +1 0 -1 +1 0 -1

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active online

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms

3. การจดการเรยนรแบบ Active online

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

5. การวดผลประเมนผล

เกณฑระดบคณภาพการตรวจสอบ (ประเดนยอยละ 1 คะแนน) 1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนร - มการวเคราะหหลกสตร - มการออกแบบหนวยการเรยนรแบบโมดล - มการออกแบบการวดผลประเมนผล - มการจดท าบทเรยนรออนไลน

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms - มการปฐมนเทศนกเรยนท าความเขาใจในกระบวนการเรยน - มแนะน าวธการลงทะเบยนวชา - มการฝกวธการเรยน - มการฝกวธการสงงาน - มการฝกการทดสอบออนไลน

199

3. การจดการเรยนร แบบ Active online - การท าหนาทในการดแลการเรยนรของนกเรยนดวยสอออนไลน - การใหค าปรกษาในการเรยนของนกเรยน - การตรวจงานและสะทอนกลบขอมลแกนกเรยน - การอ านวยความสะดวกแกนกเรยนในการเรยน - การวดผลประเมนผล 4. การชวยเหลอตดตามการเรยนของนกเรยน - การตดตามการเขาเรยน (ตรวจสอบจากการเขาใชงานโปรแกรม Obeclms) - การชวยเหลอตดตามการสงงาน - การชวยเหลอตดตามการทดสอบ - การตดตามนกเรยนทมปญหาขาดเรยน 5.การวดผลประเมนผล - วดผลเพอพฒนา ระหวางเรยน - วดผลเพอตดสนผลการเรยน - การซอมเสรม, แกไขผลการเรยน - วดผลตามแผนการจดการเรยนร การแปลความหมายคะแนนระดบการปฏบต -พฤตกรรมขอท 1- 5 0 ขอ เทากบ ไมปฏบต 1 ขอ เทากบ พอใช 2 ขอ เทากบ ด 3 ขอ เทากบ ดมาก 4 ขอ เทากบ ดมากทสด

200

แบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

(ส าหรบผเชยวชาญตรวจสอบ)

ค าชแจง

1. แบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

2. การรายงานครงน มเครองมอทใช ไดแก แบบส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

4. เอกสารนเปนแบบประเมนคณภาพของเครองมอการเกบขอมล โดยอาศยผเชยวชาญ แบงองคประกอบของคณภาพ ตรงเชงเนอหา (Content validity)

5. ขอความกรณาตรวจสอบเอกสารแตละรายการแลวตอบลงความเหน โดยการใสตวเลข ในชองวางทางขวามอของแตละรายการ

3.1 ตวเลขในชองประเมนมความหมายดงน

+1 หมายถง แนใจวาขอค าถามสอดคลองกบเนอหา

0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามสอดคลองกบเนอหา

-1 หมายถง แนใจวาขอค าถามไมสอดคลองกบเนอหา

3.2 องคประกอบการประเมน 1. ความถกตอง หมายถง รายการทน ามาประเมนมความถกตองตามหลกวชาการ 2. ความเหมาะสม หมายถง รายการทน ามาประเมนมความเหมาะสมกบสภาพการบรหารจดการ มองคประกอบเหมาะสม และเปนไปไดในทางปฏบต 3. ความสอดคลอง หมายถง รายการทน ามาประเมนมความมความสอดคลองของเนอหาในเชงคณคาประโยชน และการน าไปใช

201

รายการประเมนความคดเหนตอการบรหารจดการศกษาทเปนแบบอยางสอดคลองกบองคประกอบพฤตกรรมภาวะผน าการเปลยนแปลง มดงน

เครองมอ ความถกตอง ความเหมาะสม ความสอดคลอง

+1 0 -1 +1 0 -1 +1 0 -1

สวนท 1 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

1. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน

2. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning)

3. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน

4. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความทนสมย

5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มโครงสรางรายวชาทเปดเรยนทเหมาะสม

202

เครองมอ ความถกตอง ความเหมาะสม ความสอดคลอง

+1 0 -1 +1 0 -1 +1 0 -1

6. ค าอธบายรายวชามความสอดคลองเหมาะสมกบแบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก

7. เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

8. แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

9. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551

10. ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการเรยนร แบบ (Active online)

1. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ

2. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ

203

เครองมอ ความถกตอง ความเหมาะสม ความสอดคลอง

+1 0 -1 +1 0 -1 +1 0 -1

3. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล

4. การเรยนรแบบ Active online ชวยใหนกเรยนมความสขในการเรยน

5. การเรยนรแบบ Active online สงเสรมใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจในการเรยนรมากขน

6. การเรยนรแบบ Active onlineชวยลดคาใชจายใหกบนกเรยนและผปกครอง

7. การเรยนร Active online สนองตอบความตองการในวธการเรยนของนกเรยนรายบคคล

8. การสอนแบบแบบ Active online ชวยใหนกเรยนไดเชอมโยงประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง

9. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยนปฏเสธหองเรยนได

10.การเรยนรแบบ Active online มความเหมาะสมทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได

204

ขอเสนอแนะเพมเตมของผเชยวชาญ

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

205

แบบประเมนนวตกรรมงานวจยเพอการปรบปรง (ผเชยวชาญ)

ชองานวจย : การศกษาผลการบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและ กระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ชอนกวจย : นายวรกร สวรรณ ผอ านวยการโรงเรยนวเชยรมาต 3 สพม.เขต 13

ค าชแจง : โปรดตรวจสอบและประเมนนวตกรรมงานวจยตามระดบคณภาพ 3 ระดบ คอ ระดบ 3 ระดบ 2 และระดบ 1 และใหขอเสนอแนะเพอใหผวจยน าไปปรบปรงนวตกรรมงานวจย และน าไป ทดลองใชรอบทสองตอไป

องคประกอบของการประเมนนวตกรรมประกอบดวย 3 ดาน

1. องคประกอบดานความเปนนวตกรรม ม 2 ตวบงช คอ

1.1 ความเปนนวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 1.2 ทมาของนวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1

2. องคประกอบดานกระบวนการพฒนานวตกรรมม 6 ตวบงช คอ

2.1 วตถประสงคและเปาหมายของการพฒนานวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 2.2 หลกการแนวคดทฤษฎทใชในการพฒนานวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 2.3 การออกแบบวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 2.4 การะบวนการพฒนานวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 2.5 การมสวนรวมในการพฒนานวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 2.6 ความส าเรจของการพฒนานวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1

206

3. คณคาของนวตกรรม ม 6 ตวบงช คอ

3.1 การแกปญหาหรอพฒนาคณภาพผเรยน ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 3.2 การใชทรพยากรในการพฒนานวตกรรม ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 3.3 การเรยนรรวมกน ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 3.4 การสงเสรมใหเกดกระบวนการแสวงหาความร ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 3.5 การยอมรบ ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 3.6 การน าไปใช ระดบ 3 ระดบ 2 ระดบ 1 ขอเสนอแนะเพมเตม

ลงชอ ผเชยวชาญ (...................................................)

เกณฑการประเมนคณภาพนวตกรรม

เกณฑการประเมนคณภาพนวตกรรมตามตวบงช

2.กระบวนการพฒนา

207

ตวบงช ระดบคณภาพ 2.1 วตถประสงคและ

เปาหมาย ของการพฒนา ระดบ 3 -วตถประสงคและเปาหมายสอดคลองกบแนวทางการ

พฒนา สภาพปญหา และความตองการมความเปนไปไดรอยละ 100

ระดบ 2 - วตถประสงคและเปาหมายสอดคลองกบแนวทางการพฒนา สภาพปญหา และความตองการ มความเปนไปไดไมเกนรอยละ 60

ระดบ 1 - วตถประสงคและเปาหมายไมสอดคลองกบแนวทางการพฒนา สภาพปญหาและความตองการ

2.2 การใชหลกการแนวคด ทฤษฎในการพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 - มการสงเคราะห หลกการแนวคด ทฤษฎ มาประยกตใชไดสอดคลองสภาพปญหา หรอความตองการในการพฒนานวตกรรม

ระดบ 2 – ใชหลกการ แนวคด ทฤษฎถกตองตามหลกวชา และสอดคลองกบสภาพปญหา หรอความตองการพฒนา

ระดบ 1 – ใชหลกการแนวคด ทฤษฎ แตไมสอดคลอง 2.3 การออกแบบนวตกรรม ระดบ 3 – มการออกแบบพฒนานวตกรรมทสอดคลองกบสภาพ

ปญหาหรอความตองการบรบท หลกการ แนวคด ทฤษฎ ครอบคลมกระบวนการพฒนา และมความเปนไปได

ระดบ 2 – มการออกแบบพฒนานวตกรรมทสอดคลองกบสภาพปญหาหรอความตองการ หรอบรบท หรอหลกการ หรอแนวคด ทฤษฎ ครอบคลมกระบวนการพฒนา และมความเปนไปได

ระดบ 1 - มการออกแบบพฒนานวตกรรมสอดคลองกบสภาพปญหาหรอความตองการ บรบทหลกการแนวคด ทฤษฎบางสวน ครอบคลมกระบนการพฒนาแตเปนไปไดยาก

2.4 การะบวนการพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 – มการศกษาเอกสาร แนวคดหลกการ เลอกและวางแผนสรางนวตกรรม, ออกแบบ ตรวจสอบคณภาพ ทดลองใช เปนระบบการหาประสทธภาพของนวตกรรม และปรบปรงนวตกรรม

ระดบ 2 - มการศกษาเอกสาร แนวคดหลกการ เลอกและวางแผนสรางนวตกรรม, ออกแบบ ตรวจสอบคณภาพ ทดลองใช เปนระบบ

ระดบ 1 - มการศกษาเอกสาร แนวคดหลกการ เลอกและวางแผนสรางนวตกรรม, ออกแบบ ตรวจสอบคณภาพ ทดลองใช ยงไมเปนระบบ

208

2.5 การมสวนรวมในการพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 – มสวนรวมในการพฒนานวตกรรมอยางเปนระบบ ในทกขนตอน

ระดบ 2 – มสวนรวมในการพฒนานวตกรรมในทกขนตอน ระดบ 1 – ไมแสดงใหเหนถงการมสวนรวมในการพฒนานวตกรรม

2.6 ความส าเรจของการพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 - การพฒนานวตกรรมไดด าเนนการเสรจสน มการเผยแพรและสรางเครอขาย

ระดบ 2 - การพฒนานวตกรรมด าเนนการเสรจสน มการเผยแพร ระดบ 1 - การพฒนานวตกรรมด าเนนการเสรจสน

3. คณคาของนวตกรรม

ตวบงช ระดบคณภาพ 3.1 การแกปญหาหรอพฒนา

คณภาพผเรยน ระดบ 3 - แกปญหาหรอพฒนาผเรยนไดตรงตามวตถประสงคและ

เปาหมายเกดประโยชนอยางกวางขวาง ระดบ 2 - แกปญหาหรอพฒนาผเรยนไดตรงตามวตถประสงคและ

เปาหมาย ระดบ 1 - แกปญหาหรอพฒนาผเรยนได แตไมครบถวนตาม

วตถประสงคและเปาหมาย 3.2 การใชทรพยากรในการ

พฒนานวตกรรม ระดบ 3 - ประยกตใชทรพยากรทมอยในการพฒนานวตกรรมได

เหมาะสมคมคา และสอดคลองกบบรบทของโรงเรยน ระดบ 2 - ใชทรพยากรในการพฒนานวตกรรมไดเหมาะสม คมคา

และสอดคลองกบบรบทของโรงเรยน ระดบ 1 - ใชทรพยากรในการพฒนานวตกรรมไม คมคา

3.3 การเรยนรรวมกน ระดบ 3 - กระบวนการพฒนานวตกรรมกอใหเกดประสบการณและการเรยนรรวมกน ทงโรงเรยน

ระดบ 2 - กระบวนการพฒนานวตกรรมกอใหเกดประสบการณและการเรยนรเฉพาะกลม

ระดบ 1 - กระบวนการพฒนานวตกรรมกอใหเกดประสบการณและการเรยนรเฉพระบคคล

3.4 สงเสรมใหเกดกระบวนการแสวงหาความร

ระดบ 3 - นวตกรรม/กระบวนการพฒนานวตกรรมสงเสรม กระตนใหผพฒนา/ผเกยวของศกษาคนควาและแสวงหาความรเพมเตมจนสามารถสรางนวตกรรมใหมได

ระดบ 2 - นวตกรรม/กระบวนการพฒนานวตกรรมสงเสรม กระตนใหผพฒนา/ผเกยวของ ศกษาคนควาและแสวงหาความรเพมเตม

209

ตวบงช ระดบคณภาพ ระดบ 1 - นวตกรรม/กระบวนการพฒนากอใหเกดการคนควา

แสวงหาความรเพมเตมเฉพาะผพฒนา 3.5 การยอมรบ ระดบ 3 - เปนทยอมรบของผเกยวของทงในและนอกโรงเรยน

ระดบ 2 - เปนทยอมรบของผเกยวของในระดบโรงเรยน ระดบ 3 – เปนทยอมรบของผเกยวของเฉพาะกลม

3.6 การน าไปใช ระดบ 3 - ใชงาย สะดวก และมขนตอนการใชไมซบซอน สามารถน าไปใชไดจรง

ระดบ 2 - ใชสะดวกแมขนตอนคอนขางซบซอน ระดบ 1 - มขนตอนการไปใชซบซอนมเงอนไข และขอจ ากด

210

ค แสดงการวเคราะหขอมล จากเครองการวจย

- สรปผลการประเมนเครองมอการเกบขอมล การบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขน พนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

- ตารางแสดง ผลการส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

- ตารางแสดงผลการส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

- ตารางแสดงผลการตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 สพม.เขต 13

- ตารางแสดงผลการประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 สพม.เขต 13

- ตารางแสดงคะแนนการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

- ตารางแสดงผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2-6 - ตารางคะแนนผลการสอบถามความพงพอใจของผเกยวของ ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขน

พนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

211

สรปผลการประเมนเครองมอการเกบขอมล การบรหารจดการ การพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

(ของผเชยวชาญตรวจสอบ)

แบบส ารวจความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

เครองมอ

คา IOC

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

เฉลย

1. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน จะเปนวธการจดการศกษาของสถานศกษาทวไปในอนาคต

1.1 วธการเรยนในโลกอนาคตเปลยนใชแบบออนไลนมากขน

1 1 1 1 1 1

1.2 การเรยนรแบบออนไลนชวยใหผเรยนมโอกาสการเขาถงการศกษามากขน

1 1 1 1 1 1

2. การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรแบบออนไลน เปนไปตามทศทางของโรงเรยนวเชยรมาต 3 2.1 วสยทศนของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการ

การมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

1 1 1 1 1 1

2.2 เอกลกษณ และอตลกษณของโรงเรยนมงเนนการการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

1 1 1 1 1 1

3. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน สอดคลองกบสภาพนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 3.1 นกเรยนทมาเขาเรยนระบบการศกษา ทางเลอก

เปนนกเรยนประสบปญหาการเรยนในชนเรยน

1 1 0 1 1 0.80

3.2 นกเรยนมความตองการเรยนเรยนระบบการศกษา ทางเลอกเพอแกปญหาของตนเอง

1 1 1 1 0 0.80

4. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2560)

0 1 1 1 1 0.80

212

เครองมอ

คา IOC

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

เฉลย

4.1 หลกสตรการศกษาทางเลอก มความสอดคลองของกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของนกเรยนระบบปกต

4.2 หลกสตรการศกษาทางเลอก มความสอดคลองกบ แบบการศกษาทางเลอก

1 1 1 1 0 0.80

5. การใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลนเหมาะสมกบการจดการศกษาทางเลอกในปจจบน 5.1 แบบการจดการเรยนรการศกษาทางเลอก

ในปจจบน แบบออนไลน มความเหมาะสม กบบรบทของนกเรยน

1 1 1 1 1 1

5.2 สอและนวตรรมการจดการเรยนรแบบออนไลน จะสามารถเพมประสทธภาพการจดการเรยนร

1 1 1 1 1 1

5.3 ความเหมาะสมของ แบบการวดผล ประเมนผลแบบออนไลน

1 1 0 1 1 0.80

6. ความเหนของผปกครองนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลน 6.1 ผปกครองตองการใหบตรหลานเรยนระบบ

การศกษาทางเลอก ดวยแบบออนไลน เพอแกไขปญหาการเรยนของนกเรยน

1 1 1 1 1 1

6.2 ผปกครองมความเชอมนในระบบการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

1 1 1 1 1 1

7. สภาพ ความพรอมของครในการใชกระบวนการจดการเรยนรแบบออนไลนมาแกไขปญหา 7.1 จ านวนของครทสอนระบบการศกษาทางเลอก

เพยงพอกบการจดการเรยนร

1 1 1 1 1 1

7.2 ครทสอนระบบการศกษาทาง เลอก มภาระงานการจดการเรยนการเรยนร รบผดชอบมากและหลากหลายงาน

1 0 1 1 1 0.80

8. สภาพความพรอมของสอเทคโนโลย ในการจดกระบวนการเรยนรแบบออนไลน

1 1 1 1 1 1

213

เครองมอ

คา IOC

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

เฉลย

8.1 โรงเรยนมความพรอม ของสอเทคโนโลยการจดการเรยนรแบบการเรยนรแบบออนไลนส าหรบระบบการศกษาทางเลอก

8.2 ทานเหนดวยและตองการใหใชแบบการเรยนร แบบออนไลน กบนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก

1 1 1 1 1 1

9. การพฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนร แบบออนไลน ไดรบการสนบสนนจากผบรหาร 9.1 ผบรหารโรงเรยนสนบสนนแนวคด นโยบายในการ

จดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

1 1 1 1 1 1

9.2 ผบรหารโรงเรยน สนบสนน ทรพยากรในการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

1 1 1 1 1 1

9.3 ผบรหารโรงเรยน มการนเทศ ตดตามการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

1 1 1 1 1 1

เฉลย/รวม 0.94

214

สรปผลการตรวจสอบแบบตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active Online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

(ส าหรบผเชยวชาญตรวจสอบ)

เครองมอ

คา IOC

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

เฉลย

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active online 1 1 1 1 1 1

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms

1 1 1 1 1 1

3. การจดการเรยนรแบบ Active online 1 1 1 1 1 1

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน 1 1 1 1 0 0.80

5. การวดผลประเมนผล 1 1 1 1 1 1

เฉลย/รวม 0.96

215

สรปผลการตรวจสอบแบบสอบถามความพงพอใจของผทเกยวของ ตอการใชหลกสตร สถานศกษาขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

(ของผเชยวชาญตรวจสอบ)

เครองมอ

คา IOC

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

เฉลย

สวนท 1 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

9. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน

1 1 1 1 1 1

10.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning)

1 1 1 1 1 1

11.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน

1 1 1 1 1 1

12.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความทนสมย

1 1 1 1 1 1

5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มโครงสรางรายวชาทเปดเรยนทเหมาะสม

1 1 1 1 1 1

6. ค าอธบายรายวชามความสอดคลองเหมาะสมกบแบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก

1 1 1 1 0 0.80

216

เครองมอ

คา IOC

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

เฉลย

7. เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

1 1 1 1 1 1

8. แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

1 1 1 1 1 1

9. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยน การศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551

0 1 1 1 1 0.80

10. ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

1 0 1 1 1 0.80

สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการเรยนร แบบ (Active online)

5. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ

1 1 1 1 1 1

6. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ

1 1 0 1 1 0.80

7. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล

1 1 1 1 1 1

8. การเรยนรแบบ Active online ชวยใหนกเรยนมความสขในการเรยน

1 1 1 1 1 1

5. การเรยนรแบบ Active online สงเสรมใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจในการเรยนรมากขน

1 1 1 1 1 1

217

เครองมอ

คา IOC

คนท 1

คนท 2

คนท 3

คนท 4

คนท 5

เฉลย

6. การเรยนรแบบ Active onlineชวยลดคาใชจายใหกบนกเรยนและผปกครอง

1 0 1 1 1 0.80

7. การเรยนร Active online สนองตอบความตองการในวธการเรยนของนกเรยนรายบคคล

1 1 1 1 1 1

8. การสอนแบบแบบ Active online ชวยใหนกเรยนไดเชอมโยงประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง

1 0 1 1 1 0.80

9. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยนปฏเสธหองเรยนได

1 1 1 1 1 1

10.การเรยนรแบบ Active online มความเหมาะสมทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได

1 1 1 1 0 0.80

เฉลยรวม 0.89

218

ตารางแสดงผลการส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

รายการ

(ผปกครอง) ระดบความคดเหน

เฉลย 𝜇

𝜎

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

1. ความคดเหนตอแนวโนมวธการเรยนการสอนแบบออนไลน ของสถานศกษาทวไปในอนาคต

1.1 วธการเรยนในโลกอนาคตเปลยนใชแบบออนไลนมากขน

1.2 การเรยนรแบบออนไลน ชวยใหผเรยนมโอกาสการเขาถงการศกษามากขน

9 9

11

10

4 5

.........

.........

.........

.........

4.21

4.17

0.72

0.76

เฉลย 4.19 0.74 2. การพฒนาหลกสตร และการ

จดการเรยนรแบบออนไลน เปนใน ทศทาง ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สนบสนน ตอเอกลกษณ และอตลกษณ 2.1 วสยทศนของโรงเรยนวเชยร

มาต 3 สงเสรมการการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

2.2 เอกลกษณ และอตลกษณของโรงเรยนมงเนนการการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

5 5

15

14

4 5

.........

.........

.........

.........

4.04

4.00

0.62

0.66

เฉลย 4.02 0.64 3. สภาพนกเรยนระบบการศกษา

ทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

219

รายการ (ผปกครอง)

ระดบความคดเหน เฉลย 𝜇

𝜎

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

3.1 นกเรยนทมาเขาเรยนระบบการศกษา ทางเลอก เปนนกเรยนประสบปญหาการเรยนในชนเรยน

3.2 นกเรยนมความตองการเรยนเรยนระบบการศกษาทางเลอก เพอแกปญหาของตนเอง

12 5

10 5

2

..........

.........

10

......... 4

4.42

4.00

0.65

1.48

เฉลย 3.65 1.38 4. สภาพหลกสตรสถานศกษาขน

พนฐาน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ทใชปจจบน 4.1 หลกสตรการศกษาทางเลอก

มความสอดคลองของกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของนกเรยนระบบปกต

4.2 หลกสตรการศกษาทางเลอก มความสอดคลองกบ ระบบการศกษาทางเลอก

9 8

10

11

5 5

.........

.........

.........

.........

4.17

4.13

0.76

0.74

เฉลย 4.15 0.75 5. สภาพการเรยนการสอน

การศกษาทางเลอกท ใชแบบออนไลน ในปจจบน 5.1 แบบการจดการเรยนร

การศกษาทางเลอก ในปจจบน แบบออนไลน มความเหมาะสม กบบรบทของนกเรยน

5.2 สอและนวตรรมการจดการเรยนรแบบ ออนไลน จะ

5

15

4

.........

.........

4.04

0.62

220

รายการ (ผปกครอง)

ระดบความคดเหน เฉลย 𝜇

𝜎

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

สามารถเพมประสทธภาพการจดการเรยนร

5.3 ความเหมาะสมของ แบบ การวดผลประเมนผลแบบออนไลน

6 5

15

10

3 9

......

.........

........

.........

4.13

3.83

0.61

0.76

เฉลย 4.00 0.67 6. ความเหนของผปกครองนกเรยน

ระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชแบบการเรยนรแบบออนไลน 6.1 ผปกครองตองการใหบตร

หลานเรยนระบบการศกษาทางเลอก ดวยแบบออนไลน เพอแกไขปญหาการเรยนของนกเรยน

6.2 ผปกครองมความเชอมนในระบบการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

5 9

10

10

9 5

.........

.........

.........

........

3.83

4.17

0.76

0.76

เฉลย 4.00 0.76 7. สภาพความพรอมของคร ในการ

ใชแบบการเรยนรแบบออนไลนเขามาแกไขปญหาเนองจาก 7.1 จ านวนของครทสอนระบบ

การศกษาทางเลอกเพยงพอกบการจดการเรยนร

7.2 ครทสอนระบบการศกษาทางเลอก มภาระงานการจดการเรยนการเรยนร รบผดชอบมากและหลากหลายงาน

5 3

14

11

5

10

.........

.........

.........

........

4.00

3.71

0.66

0.69

เฉลย 3.85 0.68

221

รายการ (ผปกครอง)

ระดบความคดเหน เฉลย 𝜇

𝜎

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

8. สภาพความพรอมของสอเทคโนโลยการจดการเรยนร ในการจดการเรยนรแบบออนไลน 8.1 โรงเรยนมความพรอม ของ

สอเทคโนโลยการจดการเรยนรแบบการเรยนรแบบออนไลนส าหรบระบบการศกษาทางเลอก

8.2 ทานเหนดวยและตองการใหใชแบบการเรยนรแบบออนไลน กบนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก

5 6

14

10

5 8

4.00

3.92

0.66

0.78

เฉลย 3.96 0.71 9. การสนบสนนของผบรหาร

9.1 ผบรหารโรงเรยนสนบสนนแนวคด นโยบายในการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

9.2 ผบรหารโรงเรยน สนบสนน ทรพยากรในการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

9.3 ผบรหารโรงเรยน มการนเทศ ตดตามการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

2

10 5

17

10

12

5 4 7

3.88

4.25

3.92

0.54

0.74

0.72

เฉลย 4.01 0.68 เฉลย/รวม 3.98 0.80

222

ตารางวเคราะหขอมล ส ารวจสภาพปญหาและความตองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนร ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ของโรงเรยนวเชยรมาต 3

รายการ (คร)

ระดบความคดเหน เฉลย 𝜇

𝜎 มา

กทส

ด มา

ก

ปาน

กลาง

นอ

ย

นอย

ทสด

1. ความคดเหนตอแนวโนมวธการเรยนการสอนแบบออนไลน ของสถานศกษาทวไปในอนาคต 1.1 วธการเรยนในโลกอนาคต

เปลยนใชแบบออนไลนมากขน 1.2 การเรยนรแบบออนไลน ชวย

ใหผเรยนมโอกาสการเขาถงการศกษามากขน

6 9

12

10

1

......

......

......

......

......

4.26

4.47

0.56

0.51

เฉลย 4.37 0.54 2. การพฒนาหลกสตร และการจดการ

เรยนรแบบออนไลน เปนใน ทศทาง ของโรงเรยนวเชยรมาต 3 สนบสนน ตอเอกลกษณ และอตลกษณ 2.1 วสยทศนของโรงเรยนวเชยร

มาต 3 สงเสรมการการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

2.2 เอกลกษณ และอตลกษณของโรงเรยนมงเนนการการมโอกาสทางการศกษาของนกเรยน

13

16

6 3

......

......

......

......

......

......

4.68

4.84

0.48

0.37

เฉลยรายขอ 4.76 0.43 3. สภาพนกเรยนระบบการศกษา

ทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 3.1 นกเรยนทมาเขาเรยนระบบ

การศกษา ทางเลอก เปนนกเรยนประสบปญหาการเรยนในชนเรยน

10 2

7

15

2 2

......

......

......

......

4.42

4.00

0.69

0.47

223

รายการ (คร)

ระดบความคดเหน เฉลย 𝜇

𝜎 มา

กทส

ด มา

ก

ปาน

กลาง

นอ

ย

นอย

ทสด

3.2 นกเรยนมความตองการเรยนเรยนระบบการศกษาทางเลอกเพอแกปญหาของตนเอง

เฉลยรายขอ 4.21 0.62 4. สภาพหลกสตรสถานศกษาขน

พนฐาน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก ทใชปจจบน 4.1 หลกสตรการศกษาทางเลอก ม

ความสอดคลองของกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ของนกเรยนระบบปกต

4.2 หลกสตรการศกษาทางเลอก มความสอดคลองกบ ระบบการศกษาทางเลอก

10

13

9 6

......

......

......

......

......

......

4.53

4.68

0.51

0.48

เฉลยรายขอ 4.61 0.05

5. สภาพการเรยนการสอนการศกษาทางเลอกท ใชแบบออนไลน ในปจจบน 5.1 แบบการจดการเรยนร

การศกษาทางเลอก ในปจจบน แบบออนไลน มความเหมาะสม กบบรบทของนกเรยน

5.2 สอและนวตรรมการจดการเรยนรแบบ ออนไลน จะสามารถเพมประสทธภาพการจดการเรยนร

5.3 ความเหมาะสมของ แบบการ วดผลประเมนผลแบบออนไลน

9 8 4

10

11

15

......

......

......

.....

.....

......

......

.....

......

4.47

4.42

4.21

0.51

0.51

0.42

224

รายการ (คร)

ระดบความคดเหน เฉลย 𝜇

𝜎 มา

กทส

ด มา

ก

ปาน

กลาง

นอ

ย

นอย

ทสด

เฉลยรายขอ 4.37 0.49

6. ความเหนของผปกครองนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก ตอการใชแบบการเรยนรแบบออนไลน 6.1 ผปกครองตองการใหบตรหลาน

เรยนระบบการศกษาทางเลอก ดวยแบบออนไลน เพอแกไขปญหาการเรยนของนกเรยน

6.2 ผปกครองมความเชอมนในระบบการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

9 9

10

10

......

.....

......

......

......

......

4.47

4.47

0.51

0.51

เฉลยรายขอ 4.47 0.51 7. สภาพความพรอมของคร ในการใช

แบบการเรยนรแบบออนไลนเขามาแกไขปญหาเนองจาก 7.1 จ านวนของครทสอนระบบ

การศกษาทางเลอกเพยงพอกบการจดการเรยนร

7.2 ครทสอนระบบการศกษาทางเลอก มภาระงานการจดการเรยนการเรยนร รบผดชอบมากและหลากหลายงาน

8 7

11

12

......

......

......

......

......

......

4.42

4.37

0.51

0.50

เฉลยรายขอ 4.39 0.50 8. สภาพความพรอมของสอเทคโนโลย

การจดการเรยนร ในการจดการเรยนรแบบออนไลน 8.1 โรงเรยนมความพรอม ของสอ

เทคโนโลยการจดการเรยนรแบบการเรยนรแบบออนไลนส าหรบระบบการศกษาทางเลอก

7

12

......

......

......

4.53

0.05

225

รายการ (คร)

ระดบความคดเหน เฉลย 𝜇

𝜎 มา

กทส

ด มา

ก

ปาน

กลาง

นอ

ย

นอย

ทสด

8.2 ทานเหนดวยและตองการใหใชแบบการเรยนรแบบออนไลน กบนกเรยนระบบการศกษาทางเลอก

6

12

1

......

......

4.42

0.56

เฉลยรายขอ 4.32 0.53 9. การสนบสนนของผบรหาร

9.1 ผบรหารโรงเรยนสนบสนนแนวคด นโยบายในการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

9.2 ผบรหารโรงเรยน สนบสนน ทรพยากรในการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

9.3 ผบรหารโรงเรยน มการนเทศ ตดตามการจดการศกษาทางเลอกแบบออนไลน

7 5 5

10

11

12

2 3 2

......

......

......

......

......

......

4.26

4.11

4.16

0.65

0.66

0.60

เฉลย 4.18 0.63 เฉลย (รวม) 4.39 0.56

226

ตารางแสดงการตรวจสอบองคประกอบหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561

โรงเรยนวเชยรมาต 3 สพม.เขต 13

รายการ

ผลการประเมน รายกลมสาระการเรยนร

𝜇 𝜎

คณตศ

าสตร

ภาษา

ไทย

วทยา

ศาสต

ร

สงคม

ฯ

ภาษา

ตางป

ระเท

ศ

การง

านอา

ชพ

ศลปศ

กษา

พลศก

ษาฯ

เฉลย

1. สวนน า 1.1 ความน า

3

4

4

4

4

4

4

3 3.75

0.5

1.2 วสยทศน 3 3 4 3.33 4 3.33 3.67 3 3.42 0.4

1.3 สมรรถนะส าคญ ของผเรยน

3 3 4 4 4 4 4 3 3.63 0.5

1.4 คณลกษณะอนพงประสงค

3 3.67 4 4 4 3.33 4 3 3.63 0.5

2. โครงสรางหลกสตรสถานศกษา 2.1 โครงสรางเวลาเรยน

3

4

4

3.33

4

3.33

4

3 3.58

0.5

2.2 โครงสรางหลกสตร ชนป

3 3.67 4 4 4 3.33 4 3 3.63 0.5

3. ค าอธบายรายวชา 4 3.5 4 4 4 3.5 3.75 3 3.72 0.4

4. กจกรรมพฒนาผเรยน 3 3 4 4 4 3.5 4 3 3.56 0.5

5. เกณฑการจบการศกษา 4 4 4 4 4 4 4 3 3.88 0.4

เฉลย/รวม 3.22 3.54 4 3.85 4 3.59 3.94 3 3.67 0.4

227

ตารางแสดงผลการประเมนผลการใชหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนทางเลอก พทธศกราช 2561 โรงเรยนวเชยรมาต 3 สพม.เขต 13

รายการ ผลการประเมน 𝜇 𝜎

4 3 2 1

1. โครงสรางรายวชา

1.1 การจดกลมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด จดกลมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทมความสมพนธกน และเวลาในแตละหนวยการเรยนร เหมาะสม ทกกลมสาระฯ

15

4

...

...

3.79

0.42

1.2 การจดท าสาระส าคญ/ความคดรวบยอด ไดวเคราะหแกนความรของทกตวชวดในแตละหนวยการเรยนร มาจดท าสาระส าคญ/ความคดรวบยอด ชดเจนเหมาะสมและครบทกหนวยการเรยนรทกกลมสาระฯ

16

3

...

...

3.84

3.07

1.3 การตงชอหนวยการเรยนรของแตละหนวยการเรยนร สะทอนใหเหนสาระส าคญ หรอประเดนหลกในหนวยการเรยนรนนๆ นาสนใจเหมาะสมกบวย ความสนใจ ความสามารถของผเรยน ทกกลมสาระฯ

15

4

...

...

3.79

0.42

1.4 การก าหนดสดสวนเวลาเรยน ก าหนดสดสวนเวลาเรยนแตละหนวยการเรยนร เหมาะสม และรวมทกหนวยตองเทากบเวลาเรยนตามหลกสตรทกกลมสาระฯ

17

2

...

...

3.89

0.32

1.5 การก าหนดสดสวนน าหนกคะแนน ก าหนดสดสวนน าหนกคะแนนแตละหนวยการเรยนรเหมาะสมและรวมตลอดป/ภาคเรยนเทากบ 100 คะแนน ทกกลมสาระฯ

17

2

...

...

3.89

0.42

228

รายการ ผลการประเมน 𝜇 𝜎

4 3 2 1

2. หนวยการเรยนร

2.1 การวางแผนจดท าหนวยการเรยนร มการวางแผนออกแบบหนวยการเรยนรครบทกหนวยการเรยนร และทกกลมสาระฯ

10

9

...

...

3.53

0.51

2.2 การจดท าหนวยการเรยนร : การก าหนดเปาหมาย

ก าหนดมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระส าคญ/ความคดรวบยอด สาระการเรยนร สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงคถกตอง เหมาะสมมความสอดคลองกนทกกลมสาระฯ

14

5

...

...

3.74

0.45

2.3 การจดท าหนวยการเรยนร : การก าหนดหลกฐานการเรยนร ก าหนดชนงาน /ภาระงาน การวดและประเมนผลสอดคลองกบตวชวด/มาตรฐานการเรยนรทกกลมสาระฯ

14

5

...

...

3.47

0.45

2.4 การจดท าหนวยการเรยนร : ออกแบบกจกรรมการเรยนร ออกแบบกจกรรมการเรยนร ไดสอดคลองกบตวชวด/มาตรฐานและเนนผเรยนเปนส าคญทกกลมสาระฯ

12

7

...

...

3.63

0.05

3. แผนการจดการเรยนร

3.1 เขยนแผนการจดการเรยนรทครบตามองคประกอบทส าคญ แผนการจดการเรยนรสมบรณ มองคประกอบส าคญครบทกหนวย ทกกลมสาระฯ

10

9

...

...

3.53

0.51

3.2 การประเมนแผนการจดการเรยนร

มการประเมนแผนการจดการเรยนรทกแผนกอนการน าไปใชจรงทกกลมสาระฯ

9

10

...

...

3.47

0.51

229

รายการ ผลการประเมน 𝜇 𝜎

4 3 2 1

3.3 การน าแผนไปสการปฏบต มการน าเอาแผนทปรบปรงแลวไปใชในการจดการเรยนรจรงทกกลมสาระฯ

9

10

...

...

3.47

0.51

4. การวดและประเมนผลการเรยนรระดบชนเรยน

4.1 การวางแผนการประเมนรายวชาและตรวจสอบการใชตวชวด

1) การก าหนดโครงสรางรายวชาและการวางแผนการประเมน

2) การตรวจสอบการน าตวชวดมาใชในการจดท าหนวยการเรยนรในรายวชา

4.2 การออกแบบการวดและประเมนผลในหนวยการเรยนร

1) การก าหนดหนวยการเรยนร

2) การวางแผนประเมนในหนวยการเรยนร

3) การใหขอมลยอนกลบและการบนทกผลการประเมนเพอการพฒนา

4.3 มการออกแบบการวดและประเมนผลปลายป/ปลายภาค

14

12

9

10

10

15

5

7

10

9

9

4

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

3.47

3.63

3.47

3.53

3.53

3.79

0.45

0.50

0.51

0.51

0.51

0.42

4.4 การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

1) การออกแบบการวด และประเมน

คณลกษณะอนพงประสงค

2) มการจดท าแบบประเมนพฤตกรรมนกเรยนตามคณลกษณะอนพงประสงคแตละขอ

15

10

4

9

...

...

...

...

3.79

3.53

0.42

0.51

230

รายการ ผลการประเมน 𝜇 𝜎

4 3 2 1

3) มการจดท าแบบสรปผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

4) มการจดท าแบบรายงานผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

14

12

5

7

…

…

…

…

3.74

3.63

0.54

0.05

เฉลย/รวม 3.63 0.43

231

ตารางแสดงคะแนนการตรวจสอบกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ระดบชนมธยมศกษาปท 2 - 6

พฤตกรรม ระดบชน ม.2 - ม.6 𝜇 𝜎 ม.2 ม.3 ม.4 ม.5 ม.6

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบActive online

3.73 3.64 4 3.27 3.09 3.55 0.37

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ obeclms

3.55 3.64 3.55 3.00 2.91 3.33 0.35

3. การจดการเรยนรแบบ Active online

2.55 2.64 2.55 2.36 2.36 2.49 0.13

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

2.73 1.73 2.45 2.45 2.55 2.38 0.38

5. การวดผลประเมนผล

2.45 2.55 2 2.27 2.27 2.31 0.21

เฉลย/รวม 3.00 3.04 2.91 2.67 2.64 2.85 0.19

232

ระดบชนมธยมศกษาปท 2

พฤตกรรม

รายวชา

ท221

02

ค221

02

ค222

02

ว22

102

ส22

103

ส22

104

อ221

02

ศ221

01

ศ221

02

ง221

02

พ221

02 𝜇

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active online

4 3 2 4 4 4 4 4 4 5 3 3.73

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms

4 3 4 4 4 3 3 3 3 5 3 3.55

3. การจดการเรยนรแบบ Active online

3 1 2 3 3 3 3 2 3 2 3 2.55

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

4 2 2 3 3 3 2 2 2 3 4 2.73

5. การวดผลประเมนผล

3 2 2 3 3 3 3 2 2 2 2 2.45

เฉลย/รวม 3.6 2.2 2.4 3.4 3.4 3.2 3 2.6 2.8 3.4 3 3.00

233

ระดบชนมธยมศกษาปท 3

พฤตกรรม

รายวชา 𝜇

ท331

02

ค231

02

ว33

102

ส23

103

ส23

104

อ331

02

อ231

02

ศ231

01

ศ231

02

ง331

02

พ231

02

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active online

4 3 4 4 4 4 4 3 4 4 2 3.64

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms

4 4 4 4 4 3 3 2 3 4 5 3.64

3. การจดการเรยนรแบบ Active online

3 2 3 3 3 3 2 2 2 3 3 2.64

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

4 3 3 3 3 3 1 2 2 3 3 1.73

5. การวดผลประเมนผล

2 2 3 3 3 3 2 2 2 3 3 2.55

เฉลย/รวม 3.4 2.8 3.4 3.4 3.4 3.2 2.4 2.2 2.6 3.4 3.2-

3.04

234

ระดบชนมธยมศกษาปท 4

พฤตกรรม

รายวชา

ท331

02

ค231

02

ว33

102

ส23

103

ส23

104

อ331

02

อ231

02

ศ231

01

ศ231

02

ง331

02

พ231

02 𝜇

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active online

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms

4 4 4 4 3 3 4 4 3 3 3 3.55

3. การจดการเรยนรแบบ Active online

3 3 3 2 3 2 3 2 1 4 2 2.55

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

3 3 3 3 2 1 3 2 1 4 2 2.45

5. การวดผลประเมนผล

2 2 3 2 2 2 3 2 1 2 1 2

เฉลย/รวม 3.2 3.2 3.4 3 2.8 2.4 3 2.8 2 3.4 2.4 2.91

235

ระดบชนมธยมศกษาปท 5

พฤตกรรม

รายวชา 𝜇

ท331

02

ค231

02

ว33

102

ส23

103

ส23

104

อ331

02

อ231

02

ศ231

01

ศ231

02

ง331

02

พ231

02

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active online

4 4 2 4 3 3 3 4 4 4 3 3.27

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms

4 4 2 4 2 3 3 3 0 4 3 3.00

3. การจดการเรยนรแบบ Active online

3 2 2 3 2 3 3 2 0 3 2 2.36

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

4 2 2 3 2 3 3 2 0 3 2 2.45

5. การวดผลประเมนผล

3 2 2 3 2 3 2 2 0 3 2 2.27

เฉลย/รวม 3.6 2.8 2.0 3.4 2.2 2.4 2. 2.6 2.2 3.0 2.4 2.67

236

ระดบชนมธยมศกษาปท 6

พฤตกรรม รายวชา

ท331

02

ค231

02

ว33

102

ส23

103

ส23

104

อ331

02

อ231

02

ศ231

01

ศ231

02

ง331

02

พ231

02 𝜇

1. การวางแผนกระบวนจดการเรยนรแบบ Active online

4 4 3 4 4 2 2 4 4 2 1 3.09

2. การเตรยมความพรอมนกเรยนส าหรบการเรยนออนไลนดวยระบบ Obeclms

4 4 3 4 4 2 1 3 3 2 2 2.91

3. การจดการเรยนรแบบ Active online

3 3 2 3 4 3 2 2 1 2 1 2.36

4. การชวยเหลอ ตดตามการเรยนของนกเรยน

4 3 3 3 4 3 2 2 1 2 1 2.55

5. การวดผลประเมนผล

2 3 2 3 4 3 2 2 1 2 1 2.27

เฉลย/รวม 3.4 3.4 2.6 3.4 4.0 2.6 1.8 2.6 2.0 2.0 1.2 2.64

237

ตารางแสดงแสดงผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2-6 ของนกเรยนทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561

ตารางท 6 แสดงผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2

กลมสาระการเรยนร ระดบผลการเรยน เฉลย 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย - 3 13 1 - - - 2.12 2.กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร - 2 11 4 - - - 1.89 3.กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 1 4 8 4 - - - 2.12 4.กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม - 5 9 3 - - - 2.12

5.กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ - 2 9 6 - - - 1.76 6.กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และ

เทคโนโลย 4 10 3 - - - - 2.35

7.กลมสาระการเรยนรศลปศกษา 6 9 1 1 - 3.18 8.กลมสาระการเรยนรพลศกษาและสขศกษา

6 9 2 - - - - 3.24

จ านวนคน N=17 2.35

ตารางท 7 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3

กลมสาระการเรยนร ระดบผลการเรยน เฉลย 4 3 2 1 0 ร มส.

1. กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 6 14 9 3 - - 2.72 2. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 3 12 9 7 - 1 - 2.28 3. กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 5 8 13 4 - 2 - 2.31 4. กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม 7 6 13 4 - 2 - 2.13

5. กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ 3 7 14 7 - 1 - 2.5 6. กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และ

เทคโนโลย 12 10 8 2 - - 3.06

7. กลมสาระการเรยนรศลปศกษา 10 11 8 3 - - 2.88 8. กลมสาระการเรยนรพลศกษาและสข

ศกษา 12 16 3 - - 1 - 3.19

จ านวนคน N=32 2.35

238

ตารางท 8 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

กลมสาระการเรยนร ระดบผลการเรยน เฉลย 4 3 2 1 0 ร มส.

1. กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 1 - 1 - - - - 3 2. กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร - 1 1 - - - - 2.5 3. กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร - 1 1 - - - - 2.5 4. กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม 1 1 - - - - - 3.5

5. กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ - 1 1 - - - - 2.5 6. กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และ

เทคโนโลย 1 1 - - - - - 3.5

7. กลมสาระการเรยนรศลปศกษา 2 - - - - - - 4 8. กลมสาระการเรยนรพลศกษา

และสขศกษา 1 1 - - - - - 3.5

จ านวนคน N=2 3.13

ตารางท 9 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 5

กลมสาระการเรยนร ระดบผลการเรยน เฉลย 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 4 8 3 2 - - - 2.82 2.กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 4 5 3 5 - - - 2.47 3.กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 3 4 8 2 - - - 2.47 4.กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม 2 7 5 3 - - - 2.47

5.กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ 3 4 7 3 - - - 2.41 6.กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และ

เทคโนโลย 7 8 2 - - - - 3.29

7.กลมสาระการเรยนรศลปศกษา 8 4 4 1 - - - 3.06 8.กลมสาระการเรยนรพลศกษาและสข

ศกษา 12 5 - - - - - 3.71

จ านวนคน N=17 2.84

239

ตารางท 10 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 6

กลมสาระการเรยนร ระดบผลการเรยน เฉลย 4 3 2 1 0 ร มส.

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 10 6 5 3 - - - 2.96 2.กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 4 11 7 2 - - - 2.71 3.กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 5 7 9 3 - - - 2.58 4.กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม 11 5 5 3 - - - 3

5.กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ 4 6 9 5 - - - 2.38 6.กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และ

เทคโนโลย 14 6 4 - - - - 3.42

7.กลมสาระการเรยนรศลปศกษา 12 9 3 - - - - 3.38 8.กลมสาระการเรยนรพลศกษาและสข

ศกษา 15 8 1 - - - - 3.54

จ านวนคน N=24 3.0

ตารางท 11 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2-6 จ าแนกตามระดบชน และกลมสาระการเรยนร (นกเรยนจ านวน 92 คน)

กลมสาระการเรยนร ระดบผลการเรยนของระดบชน เฉลย รวม ม.2 ม.3 ม.4 ม.5 ม.6

1.กลมสาระการเรยนรภาษาไทย 2.12 2.72 3 2.82 2.96 2.72 2.กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร 1.89 2.28 2.5 2.47 2.71 2.37 3.กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร 2.12 2.31 2.5 2.47 2.58 2.40 4.กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม 2.12 2.13

3.5 2.47 3 2.64

5.กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ 1.76 2.5 2.5 2.41 2.38 2.31 6.กลมสาระการเรยนรการงานอาชพ และ

เทคโนโลย 2.35 3.06 3.5 3.29 3.42 3.12

7.กลมสาระการเรยนรศลปศกษา 3.18 2.88 4 3.06 3.38 3.30 8.กลมสาระการเรยนรพลศกษาและสขศกษา 3.24 3.19 3.5 3.71 3.54 3.44

เฉลยรวม (N=92) 2.35 2.35 3.13 2.84 3.0 2.73

240

ตารางคะแนนผลการสอบถามความพงพอใจของคร ตอการใชหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

รายการ

ระดบความคดเหน 𝜇

𝜎

มาก

ทสด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

สวนท 1 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

13.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน

9 10 - - - 4.47

0.51

14.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning)

7 9 3 - - 4.21 0.71

15.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน

7 10 2 - - 4.26 0.65

16.หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความทนสมย

9 8 2 - - 4.37 0.68

5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ม โครงสรางรายวชาทเปดเรยนทเหมาะสม

6 11 2 - - 4.21 0.63

6. ค าอธบายรายวชามความสอดคลองเหมาะสมกบแบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก

5 12 2 - - 4.16 0.60

241

รายการ

ระดบความคดเหน 𝜇

𝜎

มาก

ทสด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

7. เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

5 12 2 - - 4.16 0.60

8. แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

5 11 3 - - 4.11 0.66

9. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยน การศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551

9 10 - - - 4.47 0.51

10. ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

7 10 2 - - 4.26 0.65

รวม/เฉลย 4.27 0.62 สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการ

เรยนร แบบ (Active online)

1. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ

11 4 4 - - 4.37 0.83

2. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ

5 11 3 - - 4.11 0.66

3. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล

8 8 3 - - 4.26 0.73

4. การเรยนรแบบ Active online ชวยให นกเรยนมความสขในการเรยน

6 7 6 - - 4.00 0.82

5. การเรยนรแบบ Active online สงเสรมใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจในการเรยนรมากขน

5 10 4 - - 4.05 0.71

6. การเรยนรแบบ Active onlineชวยลดคาใชจายใหกบนกเรยนและผปกครอง

6 10 3 - - 4.16 0.69

242

รายการ

ระดบความคดเหน 𝜇

𝜎

มาก

ทสด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

7. การเรยนร Active online สนองตอบความตองการในวธการเรยนของนกเรยนรายบคคล

9 5 5 - - 4.21 0.85

8. การสอนแบบแบบ Active online ชวยใหนกเรยนไดเชอมโยงประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง

5 9 5 - - 4.00 0.75

9. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยนปฏเสธหองเรยนได

7 10 2 - - 4.26 0.65

10.การเรยนรแบบ Active online มความเหมาะสมทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได

7 7 5 - - 4.11 0.81

รวม/เฉลย 4.15 0.74

243

ตารางคะแนนผลการสอบถามความพงพอใจของผปกครอง ตอการใชหลกสตรสถานศกษา ขนพนฐานและกระบวนการจดการเรยนรแบบ Active online

ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

รายการ

ระดบความคดเหน 𝜇

𝜎

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

สวนท 1 ความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

1. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 ใหโอกาสทางการศกษาแกนกเรยนทกคนไดเรยน

10 12 2 - - 4.33 0.64

2. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 สงเสรมการเรยนรแบบลงมอปฏบต (Active Learning)

4 10 10 - - 3.75 0.74

3. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองเหมาะกบสภาพปญหาและความตองการของนกเรยน

12 10 2 - - 4.42 0.65

4. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความทนสมย

5 15 4 - - 4.04 0.62

5. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มโครงสรางรายวชาทเปดเรยนทเหมาะสม

10 10 4 - - 4.25 0.74

6. ค าอธบายรายวชามความสอดคลองเหมาะสมกบแบบการเรยนระบบการศกษาทางเลอก

10 10 4 - - 4.25 0.74

244

รายการ

ระดบความคดเหน 𝜇

𝜎

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

7. เกณฑการจบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

2 15 7 - - 3.79 0.59

8. แนวทางการวดผลประเมนผลของหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความเหมาะสม

6 10 8 - - 3.92 0.78

9. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3 มความสอดคลองกบหลกสตรฯ 2551

5 14 5 - - 4.00 0.66

10. ทานมความพงพอใจ หลกสตรสถานศกษา ขนพนฐาน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก โรงเรยนวเชยรมาต 3

10 10 4 - - 4.25 0.74

รวม/เฉลย 4.10 0.71 สวนท 2 ความพงพอใจตอกระบวนการจดการ

เรยนร แบบ (Active online)

1. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก มประสทธภาพ

3 16 5 - - 3.92 0.58

2. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกมความนาสนใจ

9 7 8 - - 4.04 0.86

3. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกเออตอการเรยนรายบคคล

10 10 4 - - 4.25 0.74

4. การเรยนรแบบ Active online ชวยใหนกเรยน มความสขในการเรยน

9 12 3 - - 4.25 0.68

5. การเรยนรแบบ Active online สงเสรมให นกเรยนเกดความกระตอรอรน สนใจในการเรยนรมากขน

10 10 4 - - 4.25 0.74

6. การเรยนรแบบ Active onlineชวยลดคาใชจายใหกบนกเรยนและผปกครอง

10 10 4 - - 4.25 0.74

245

รายการ

ระดบความคดเหน 𝜇

𝜎

มากท

สด

มาก

ปานก

ลาง

นอย

นอยท

สด

7. การเรยนร Active online สนองตอบความตองการในวธการเรยนของนกเรยนรายบคคล

7 13 4 - - 4.13 0.68

8. การสอนแบบแบบ Active online ชวยใหนกเรยนไดเชอมโยงประสบการณกบชวตจรง เพอสรางองคความรไดดวยตนเอง

10 12 2 - - 4.33 0.64

9. การเรยนรแบบ Active online ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอกแกปญหานกเรยนปฏเสธหองเรยนได

10 12 2 - - 4.33 0.64

10.การเรยนรแบบ Active online มความเหมาะสมทจะใชกบการเรยนการสอนทง 8 กลมสาระได

10 12 2 - - 4.33 0.64

รวม/เฉลย 4.21 0.70

246

ง หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน และบทเรยนออนไลน ส าหรบนกเรยนการศกษาทางเลอก

- ทศทางการจดการศกษาของโรงเรยนวเชยรมาต 3 - โครงสรางหลกสตร - ตวอยางการจดท าหนวยการเรยนรแบบโมดล (Module) - ตวอยางบทเรยนออนไลน (Active Online)

247

ทศทางการจดการศกษาของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ปการศกษา 2560-2563

วสยทศน (VISION) โรงเรยนวเชยรมาต 3 เปนโรงเรยนสรางสรรคนวตกรรม (Innovative School) พฒนาผเรยนใหเปนบคคลทมทกษะในศตวรรษท 21 มวนย ใฝเรยนร บนพนฐานความพอเพยง ภายในป พ.ศ. 2563

พนธกจ (MISSION) 1.พฒนาหลกสตรสถานศกษาใหมความสอดคลองกบผเรยน บรบทของชมชน และสภาพความเปลยนแปลงของสงคมไทย 2. พฒนากระบวนการจดการเรยนร ใหผเรยนมคณภาพตามมาตรฐานหลกสตรสถานศกษา เนนกระบวนการคดสรางสรรค ทกษะอาชพ มวนย ใฝเรยนร มทกษะในศตวรรษท 21 บนพนฐานความพอเพยง 3. พฒนาระบบบรหารจดการศกษาใหมประสทธภาพ ทมสวนรวมอยางสรางสรรค 4. พฒนาครใหมประสทธภาพในการปฏบตหนาท สรางสรรคนวตกรรมการเรยนร และใหมความกาวหนาในวชาชพ 5. สงเสรม พฒนาแหลงเรยนร สอเทคโนโลย และนวตกรรมในการจดการศกษา

เปาประสงค 1. โรงเรยนมหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบความตองการของผเรยน บรบท

ชมชน และสภาพความเปลยนแปลงของสงคมไทย 2. ผเรยนมคณภาพตามมาตรฐานการศกษาชาต มทกษะในศตวรรษท 21 ทเนนความคดสรางสรรค ทกษะอาชพ มวนย และใฝเรยนร บนพนฐานความพอเพยง 3. มระบบบรหารจดการศกษาทมประสทธภาพ เนนการมสวนรวมอยางสรางสรรค 4 . ครมประสทธภาพในการปฏบตหนาท ส รางสรรคนวตกรรมการเรยนร และใหมความกาวหนาในวชาชพ 5. มแหลงเรยนร สอเทคโนโลย และนวตกรรมในการจดการศกษาทมประสทธภาพ

อตลกษณ ผเรยนมทกษะในศตวรรษท 21 ทเนนสรางสรรคทกษะอาชพ

เอกลกษณ

ใหโอกาสทางการศกษา สรางสรรคพฒนาทกษะอาชพ

Goal Setting โรงเรยนสรางสรรคนวตกรรม (Innovative School) โรงเรยนวเชยรมาต 3

นกเรยน 1. นกเรยนระบบการศกษาปกต มความรพนฐานตามหลกสตรสถานศกษาก าหนด มทกษะในศตวรรษท 21 โดยเนนทกษะสรางสรรคงานอาชพ

248

2. นกเรยนระบบการศกษาทางเลอก มโอกาสเขาถงการศกษาและจบการศกษาเพมขน คร 1. กลมนกเรยนการศกษาปกต มนวตกรรมการจดการเรยนร แบบ Active learning ใชการสอนแบบสรางสรรคเปนฐาน (Creativity Base Learning : CBL) และการสอนทสอดคลองกบธรรมชาตของวชา 2. กลมนกเรยนการศกษาทางเลอก มนวตกรรมการจดการเรยนร แบบ Active Online - หองเรยน Obeclms (DLIT, eDLTV, สอ Online อนๆ) - Application เชน Line, Facebook, e-mail, google

ผบรหาร มนวตกรรมการบรหารจดการโรงเรยนนวตกรรมสรางสรรค (Innovative School) แบบ 2A to Goal : โมเดล Innovative School โรงเรยนวเชยรมาต 3 ชมชน - นกเรยนน าทกษะอาชพ ความคดสรางสรรค สชมชน - โอกาสทางการศกษา ส าหรบนกเรยนทออกกลางคนจากโรงเรยนอนๆ

แผนกลยทธ ปการศกษา 2561-2563 ยทธศาสตรท 1 เรงพฒนาหลกสตรสถานศกษา ยทธศาสตรท 2 เรงพฒนากระบวนการจดการเรยนรททนสมย ยทธศาสตรท 3 พฒนาระบบบรหารจดการศกษาทเนนการมสวนรวม

ยทธศาสตรท 4 สงเสรมใหครพฒนาทกษะความสามารถในการปฏบตหนาท และมความกาวหนา ยทธศาสตรท 5 สนบสนนทรพยากรในการจดการศกษา

บรหารจดการศกษาป 2561-2563

การจดการศกษาของโรงเรยนวเชยรมาต 3 ปการศกษา 2561-2563 ดวยแบบ 2A to Goal : โมเดล Innovative School โรงเรยนวเชยรมาต 3

249

250

โครงสรางเวลาเรยนหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนวเชยรมาต 3

พทธศกราช 2561

กลมสาระการเรยนร/กจกรรม

เวลาเรยน

ระดบมธยมศกษาตอนตน ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ม.1 ม.2 ม.3 ม. 4-6

กลมสาระการเรยนร

ภาษาไทย 120 (3 นก.) 120 (3 นก.) 120 (3 นก.) 240 (6 นก.)

คณตศาสตร 120 (3 นก.) 120 (3 นก.) 120 (3 นก.) 240 (6 นก.)

วทยาศาสตร 120 (3 นก.) 120 (3 นก.) 120 (3 นก.) 240 (6 นก.)

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมประวตศาสตรศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หนาทพลเมอง วฒนธรรมและการด าเนนชวตในสงคมภมศาสตรเศรษฐศาสตร

160 (4 นก.)

40 (1 นก.)

120 (3 นก.)

160 (4 นก.)

40 (1 นก.)

120 (3 นก.)

160 (4 นก.)

40 (1 นก.)

120 (3 นก.)

320 (8 นก.)

80 (2 นก.)

240 (6 นก.)

สขศกษาและพลศกษา 80 (2 นก.) 80 (2 นก.) 80 (2 นก.) 120 (3 นก.)

ศลปะ 80 (2 นก.) 80 (2 นก.) 80 (2 นก.) 120 (3 นก.)

การงานอาชพและเทคโนโลย

80 (2 นก.) 80 (2 นก.) 80 (2 นก.) 120 (3 นก.)

ภาษาตางประเทศ 120 (3 นก.) 120 (3 นก.) 120 (3 นก.) 240 (6 นก.)

รวมเวลาเรยน (พนฐาน) 880 (22 นก.)

880 (22 นก.) 880 (22 นก.) 1,640 (41 นก.)

251

รายวชาเพมเตม ปละไมเกน 200 ชวโมง

( ไมเกน 5 นก./ป )

ไมนอยกวา 1,600 ชวโมง ( ไมนอยกวา 40 นก. )

กจกรรมพฒนาผเรยน

กจกรรมแนะแนวกจกรรมนกเรยน - ลกเสอ เนตรนาร - ชมรม ชมนมกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

120

120

120

360

รวมเวลาเรยนกจกรรมพฒนาผเรยน

120 120 120 360

รวมเวลาเรยน ไมต ากวา 1,200 ชวโมง/ป ไมนอยกวา 3,600 ชวโมง/3ป

252

ตวอยางบทเรยนโมดล (Module) เพอน าไปสรางออนไลน (ตวอยางท 1) บทเรยนออนไลนโรงเรยนวเชยรมาต 3

1. แนะน ารายวชา

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนา และวฒนธรรม รายวชาพระพทธศาสนา รหสวชา ส 32101จ านวน 1.5หนวยกต

ชนมธยมศกษาปท 5 จ านวน 60 ชวโมงภาคเรยนท 1 ค าอธบายรายวชา

ศกษา วเคราะหสงคมชมพทวป และคตความเชอทางศาสนาสมยกอนพระพทธเจาหรอสงคมสมยของศาสดาทตนนบถอ วเคราะหพระพทธเจาในฐานะเปนมนษยผฝกตนได อยางสงสด ในการตรสร การกอตง วธการสอนและการเผยแผพระพทธศาสนาหรอวเคราะหประวตศาสดาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหพทธประวตดานการบรหาร การธ ารงรกษาศาสนาหรอวเคราะหประวตศาสดาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหขอปฏบตทางสายกลางในพระพทธศาสนาหรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหการพฒนา ศรทธาและปญญาทถกตองในพระพทธศาสนาหรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนดวเคราะหลกษณะประชาธปไตยในพระพทธศาสนาหรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหหลกการของพระพทธศาสนากบหลกวทยาศาสตร หรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหการฝกฝน และพฒนาตนเอง การพงตนเองและการมงอสรภาพในพระพทธศาสนา หรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหพระพทธศาสนาวาเปนศาสตรแหงการศกษาซงเนนความสมพนธของเหต ปจจยกบวธการแกปญหา หรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหพระพทธศาสนาในการฝกตนไมใหประมาท มงประโยชนและสนตภาพบคคล สงคมและโลก หรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหพระพทธศาสนากบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกบการพฒนาประเทศแบบยงยน หรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหความส าคญของพระพทธศาสนาเกยวกบการศกษาทสมบรณ การเมอง และสนตภาพ หรอแนวคดของศาสนาทตนนบถอตามทก าหนด วเคราะหหลกธรรมในกรอบอรยสจ 4 หรอหลกค าสอนของศาสนาทตนนบถอ วเคราะหขอคดและแบบอยางการด าเนนชวตจากประวตสาวก ชาดก เรองเลา และศาสนกชนตวอยาง ตามทก าหนด วเคราะหคณคาและความส าคญของการสงคายนาพระไตรปฎกหรอคมภรของศาสนาทตนนบถอและการเผยแผ เชอมนตอผลของการท าความด ความชว สามารถวเคราะหสถานการณทตองเผชญ และตดสนใจเลอกด าเนนการหรอปฏบตตนไดอยางมเหตผลถกตองตามหลกธรรม จรยธรรม และก าหนดเปาหมายบทบาทการด าเนนชวตเพอการอยรวมกนอยางสนตสขและอยรวมกนเปนชาตอยางสมานฉนท อธบายประวตศาสดาของศาสนาอน ๆ โดยสงเขป ตระหนกในคณคาและความส าคญของคานยม จรยธรรมทเปนตวก าหนดความเชอและพฤตกรรมทแตกตางกนของศาสนกชนตาง ๆ เพอขจดความขดแยงและอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข เหนคณคาเชอมน และมงมนพฒนาชวตดวยการพฒนาจตและพฒนาการเรยนรดวยวธคดแบบโยนโสมนสการ หรอการพฒนาจตตามแนวทางของศาสนาทตนนบถอ สวดมนต แผเมตตา และบรหารจต และเจรญปญญาตามหลกสตปฏฐาน หรอตามแนวทางของศาสนาทตนนบถอ วเคราะหหลกธรรมส าคญในการอยรวมกนอยางสนตสขของศาสนาอนๆ และชกชวนสงเสรม สนบสนนใหบคคลอนเหน

253

ความส าคญของการท าความดตอกน เสนอแนวทางการจดกจกรรมความรวมมอของทกศาสนาในการแกปญหาและพฒนาสงคม ปฏบตตนเปนศาสนกชนทดตอสาวก สมาชกในครอบครวและคนรอบขาง ปฏบตตนถกตองตามศาสนพธ พธกรรมตามหลกศาสนาทตนนบถอ แสดงตนเปนพทธมามกะ หรอแสดงตนเปนศาสนกชนของศาสนาทตนนบถอ วเคราะหหลกธรรม คตธรรมทเกยวเนองวนส าคญทางศาสนา และเทศกาลทส าคญของศาสนาทตนนบถอและปฏบตตนไดถกตอง สมมนาและเสนอแนะแนวทางในการธ ารงรกษาศาสนาทตนนบถออนสงผลถงการพฒนาตน พฒนาชาตและโลก โดยใชการเรยนรแบบออนไลน (Active Online) ในลกษณะ กระบวนการสรางความคดรวบยอด กระบวนการท างาน กระบวนการคดวเคราะห กระบวนการสบคน กระบวนการปฏบต และกระบวนการแกปญหา

เพอใหเกดความร เหนคณคาและความส าคญของพระพทธศาสนา เกดความศรทธา ส านกในความเปนไทย เหนความส าคญของการพฒนาจตของศาสนาทตนนบถอ ตระหนกถงคณคาของหลกธรรมค าสอนทสรางจตส านกในการเปนพลเมองด ท าประโยชนแกสงคมและประเทศชาต และน าไปใชในการด ารงชวตประจ าวนได

มาตรฐาน/ตวชวด รวม 27 ตวชวด

สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม มาตรฐาน ส 1.1 ม.5/1, ม.5/2, ม.5/3,ม.5/4, ม.5/5, ม.5/6, ม.5/7, ม.5/8, ม.5/9, ม.5/10, ม.5/11, ม.5/12, ม.5/13, ม.5/14, ม.5/15, ม.5/16, ม.5/17, ม.5/18, ม.5/19, ม.5/20, ม.5/21, ม.5/22, มาตรฐาน ส 1.2 ม.5/1, ม.5/2, ม.5/3, ม.5/4, ม.5/5

254

โครงสรางรายวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม : สาระศาสนา ศลธรรมและจรยธรรม ชนมธยมศกษาปท 5

ล าดบท

ชอ หนวยการ

เรยนร

มาตรฐาน การเรยนร/

ตวชวด

สาระส าคญ เวลา (ชวโมง)

น าหนก คะแนน

1 ประวตและความส าคญของพระพทธศาสนา

ส 1.1 ม.5/2, 5/6 ม.5/7, ม.5/8

พระพทธเจาเปนผตรสรไดดวยพระองคเองและเผยแผพระธรรมค าสอนโดยมหลกการในแบบประชาธปไตย

6 10

2 พทธประวต พระ สาวก ศาสนกชนตวอยาง และชาดก

ส 1.1 ม.5/14

ชาดก พทธสาวกพทธสาวกา และชาวพทธตวอยาง เปนแบบอยางในการด าเนนชวต

6 10

3 หลกธรรมทาง พระพทธศาสนา

ส 1.1 ม.5/13,5/15

หลกธรรมเปนค าสอนของพระพทธเจาทใหมนษยพนทกขดวยอรยสจ 4

10 20

4 พระไตรปฎกและพทธศาสนสภาษต

ส 1.1 ม.5/13 ม.5/15

การสงคายนาพระไตรปฎกมคณคาและความส าคญตอพระพทธศาสนา และการเผยแผพระพทธศาสนา นอกจากนนพทธศาสนสภาษตยงมขอคดซงเปนคตเตอนใจบคคลใหปฏบตตนในทางทถกตอง

8 10

สอบกลางภาค 30 50 5 หนาทชาวพทธ

และมรรยาทชาวพทธ

ส 1.2 ม.5/1, ม.5/2 ม.5/3

ชาวพทธมหนาทในการแสดงตนเปนพทธมามกะ และดแลทะนบ ารงพระพทธศาสนา

10 20

6 วนส าคญและเทศกาลส าคญทางพระพทธศาสนา

ส 1.1 ม.5/20 ส 1.2 ม.5/2 ม.5/4

การสวดมนต แผเมตตา และบรหารจตและเจรญปญญา ตามหลกสตปฏฐานเปนวธการปฏบตตนใหถกตองตามศาสนพธในวนส าคญและเทศกาลส าคญทางพระพทธศาสนา

6 10

255

ล าดบท

ชอ หนวยการ

เรยนร

มาตรฐาน การเรยนร/

ตวชวด

สาระส าคญ เวลา (ชวโมง)

น าหนก คะแนน

7 การบรหารจตและ เจรญปญญาและพฒนาการเรยนร

ส 1.1 ม.5/19 ม.5/20

การบรหารจตและเจรญปญญาเปนวธการสรางคณภาพโดยใชวธคดแบบโยนโสมนสการ

8 10

8 พระพทธศาสนากบการแกปญหาและการพฒนา

ส 1.1 ม.5/12, ม.5/21 ม.5/22

พระพทธศาสนามความส าคญตอการแกปญหาดานการเมองและสนตภาพ

6 10

สอบปลายภาค 30 50 รวมตลอดภาคเรยน 60 100

2.แนวทางการเรยน

บทเรยนออนไลน กลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม : สาระประวตศาสตร ส 32101 จดท าขนเพอเปนสอประกอบการเรยนการสอนส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 5 ประกอบดวย 8 หนวยการเรยนร ดงน

หนวยท 1ประวตและความส าคญของพระพทธศาสนา หนวยท2พทธประวต พระสาวก ศาสนกชนตวอยาง และชาดก หนวยท3หลกธรรมทางพระพทธศาสนา หนวยท4พระไตรปฎกและพทธศาสนสภาษต หนวยท5หนาทชาวพทธและมรรยาทชาวพทธ หนวยท6วนส าคญทางพระพทธศาสนา หนวยท7การบรหารจตและเจรญปญญา หนวยท8 พระพทธศาสนากบการแกปญหาและการพฒนา ขนตอนการใชบทเรยนออนไลน

1.ศกษาค าแนะน าการใชบทเรยนและโครงสรางหนวยการเรยนร 2.ท าแบบทดสอบกอนเรยนเพอตรวจสอบความรพนฐานของตนเอง

3.การศกษาบทเรยน นกเรยนสามารถศกษาเปนรายบคคล

256

4.ศกษารายละเอยดของเนอหาในแตละตอน พรอมทงท ากจกรรมตาง ๆ ทก าหนดในบทเรยน เชน บนทกเนอหา ท าแบบฝกหดหรอกจกรรมอน ๆ ทก าหนดให 5.ตรวจแบบฝกหดหรอกจกรรม จากแนวค าตอบทายบทเรยนเพอตรวจสอบวานกเรยนมความเขาใจเนอหานน ๆ หรอไม ถาผด นกเรยนควรท าการศกษาอกครงพรอมทงปรกษาครใหเกดความเขาใจกอนท าการศกษาตอไป 6.ท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอตรวจสอบวา ตวเองมความรผานเกณฑการประเมน โดยถาท าแบบทดสอบ ได 8 ขอ จากแบบทดสอบ 10 ขอ ถอวาผานเกณฑการประเมนรอยละ 80 และใหผานไปเรยนบทเรยนหนวยตอไปได 7. นกเรยนทไมผานเกณฑการประเมนรอยละ 80 ใหนกเรยนซอมเสรมและใหกลบไปศกษาเนอหาในบทเรยนตามขนตอนอกครง พรอมทงปรกษาและซกถามครจนเกดความเขาใจเนอหาแลวจงท าแบบทดสอบหลงเรยนชดเดมอกครง ถาผานเกณฑการประเมนจงเรยนบทเรยนหนวยตอไปได 8. ในขณะท ากจกรรมตองมความซอสตยตอตนเอง โดยตองไมดแนวทางการตอบ เพราะจะไมมประโยชนใดๆ ตอนกเรยน 9. การเรยนรดวยวธน นกเรยนจะตองซอสตยตอตนเองและมความเชอมนในตนเองวาทกคนมความสามารถในการเรยนและผานเกณฑการประเมนผลทก าหนดไวไดหากมความตงใจจรงและมงมน

3. หนวยการเรยนร

หนวยท 1

เรอง ประวตและความส าคญของพระพทธศาสนา

สาระส าคญ

พระพทธศาสนามลกษณะเปนประชาธปไตยในหมสงฆ หลกการของพระพทธศาสนามทงความสอดคลอง และความแตกตางกบหลกวทยาศาสตร โดยมวธการคดสอดคลองกบวธคดแบบวทยาศาสตร พระพทธศาสนามความส าคญตอการฝกฝนและพฒนาตนเอง การพงตนเอง และมงอสรภาพ แบบทดสอบกอนเรยน

ค าชแจงใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

1. การกระท าใด จดวาเปนลกษณะประชาธปไตยในพระพทธศาสนา ก. พระสงฆในแตละวดนนจะท าวตรเชาเยนทกวน ข. การท าพธในวนส าคญทางพระพทธศาสนานนมพระสงฆเปนผน า ค. การท าพธกรรมในทางพระพทธศาสนา พระสงฆจะตองมจ านวนครบ 9 รป ง. การตรวจสอบคณสมบตของผมาอปสมบทนนพระสงฆทงปวงตองลงมตเหนดวยเปนเอกฉนท

257

2. หลกค าสอนของพระพทธศาสนาทปรากฏในกาลามสตรนนเกยวกบเรองใด ก. การรจกคาดการณอยางถกตอง ข. การอางองต าราหรอพระคมภรของนกปราชญนนสามารถกระท าได ค. การเชออะไรนนจะตองพสจนดวยตนเอง โดยอาศย สตปญญาและเหตผล ง. การพจารณาความเหนของผอนวาถกตองหรอไมนน จะตองสอดคลองกบความคดเหนของเรา

ดวย 3. การทพระพทธเจาเสดจไปศกษาวชาความรจากส านกตางๆ นน สอดคลองกบวธการทางวทยาศาสตร

ในขนใด ก. เหนปญหา ข. รวบรวมขอมล ค. ตงค าตอบชวคราว ง. อธบายค าตอบเปนทฤษฎ 4. กระบวนการคดตามนยแหงพระพทธศาสนาทคลายกบกระบวนการคดแบบวทยาศาสตร คอวธคด

ขอใด ก. วธคดแบบอรยสจ ข. วธคดแบบรเทาทนธรรมดา ค. วธคดแบบแยกองคประกอบ ง. วธคดแบบสบสาวเหตปจจย 5.ขอความทกลาววา “ภกษทกรปมสทธในการเขาประชม ภกษทกรปมสทธในการแสดงความคดเหน

ทงในทางคดคานและในทางเหนดวย” สอดคลองกบหลกการประชาธปไตยในขอใด ก. สทธในการคดคาน ข. สทธเสรภาพในการประชม ค. สทธของพระสงฆเทาเทยมกน ง. สทธเสรภาพในการแสดงความคดเหน 6. ขอใดเปนการฝกฝนตนเองใหสงขนตามล าดบ จากระดบต าไปหาระดบสง ก. ระดบอนธพาลปถชน ระดบพาลปถชน ระดบกลยาณปถชน ระดบอรยบคคล ข. ระดบอนธพาลปถชน ระดบกลยาณปถชน ระดบพาลปถชน ระดบอรยบคคล ค. ระดบพาลปถชน ระดบอนธพาลปถชน ระดบกลยาณปถชน ระดบอรยบคคล ง. ระดบพาลปถชน ระดบอนธพาลปถชน ระดบอรยบคคลระดบกลยาณปถชน 7. การฝกฝนตนเองในระดบกลยาณปถชน จะตองมหลกธรรมในขอใดเกอบสมบรณจนถงขนสมบรณ ก. ศล 5 ข. กศลมล 5 ค. ศล 5 ธรรม 5 ง. อรยสจ 4 ขนธ 5 8. เปาหมายของการฝกฝนตนเองของมนษยมงสอสรภาพ คอ การหลดพนจากการครอบง าของเรอง

ใด ก. ทกข ข. กเลส ค. โลภ โกรธ หลง ง. ความชวทางกาย วาจา ใจ 9. พระพทธศาสนากบวทยาศาสตร มความสอดคลองกบดานความเชออยางไร ก. ไมควรเชอสงใดจากเอกสาร ข. ควรเชอในสงทปรากฏชดเจน ค. กาลเวลาเปนเครองพสจนความจรง ง. กอนจะเชออะไรจะตองมการพสจน 10.ขอใดจดเปนความแตกตางกนระหวางหลกการของพระพทธศาสนากบวทยาศาสตร

258

ก. วทยาศาสตรมงเขาใจปรากฏการณทางธรรมชาต พระพทธศาสนาเนนพเศษเกยวกบวถชวต ของมนษยมากกวากฎเกยวกบสงทไรชวต

ข. วทยาศาสตรเนนการพฒนาความเจรญกาวหนาของโลก พระพทธศาสนาเนนการควบคม ธรรมชาตของมนษย

ค. วทยาศาสตรยอมรบโลกแหงสสารทรบรดวยประสาท สมผสทง 5 วามจรง พระพทธศาสนา ยอมรบเฉพาะเรองจตใจ

ง. วทยาศาสตรมงการทดลองหาความจรงจากวตถพระพทธศาสนาไมเนนการทดลองหรอ การสบคน เนอหา

ใบความรท 1

เรอง ลกษณะประชาธปไตยในพระพทธศาสนา

หลกประชาธปไตยทวไปในพระพทธศาสนา พระพทธศาสนาเปนศาสนาประชาธปไตยมาตงแตเรมแรก กอนทพระพทธเจาจะทรงมอบให

พระสงฆเปนใหญในกจการทงปวงเสยอกลกษณะทเปนประชาธปไตยในพระพทธศาสนามตวอยางดงตอไปน

1. พระพทธศาสนามพระธรรมวนยเปนธรรมนญหรอกฎหมายสงสด พระธรรม คอ ค าสอนทพระพทธเจาทรงแสดง พระวนยคอ ค าสงอนเปนขอปฏบตทพระพทธเจาทรงบญญตขนเมอรวมกน เรยกวา พระธรรมวนย ซงมความส าคญขนาดทพระพทธเจาทรงมอบใหเปนพระศาสดาแทนพระองค กอนทพระองคจะปรนพพานเพยงเลกนอย

2. มการก าหนดลกษณะของศาสนาไวเรยบรอย ไมปลอยใหเปนไปตามยถากรรม ลกษณะของพระพทธศาสนาคอสายกลาง ไมซายสด ไมขวาสด ทางสายกลางนเปนครรลอง อาจปฏบตคอนขางเครงครดกได โดยใชสทธในการแสวงหาอดเรกลาภตามททรงอนญาตไว ในสมยตอมา เรยกแนวกลางๆ ของพระพทธศาสนาวา วภชชวาท คอศาสนาทกลาวจ าแนกแจกแจง ตามความเปนจรงบางอยางกลาวยนยนโดยสวนเดยวได บางอยางกลาวจ าแนกแจกแจงเปนกรณ ๆ ไป

3. พระพทธศาสนา มความเสมอภาคภายใตพระธรรมวนย บคคลทเปนวรรณะกษตรย พราหมณ แพศย ศทรมาแตเดม รวมทงคนวรรณะต ากวานน เชนพวกจณฑาล พวกปกกสะคนเกบขยะ และพวกทาส เมอเขามาอปสมบทในพระพทธศาสนาอยางถกตองแลว มความเทาเทยมกน คอปฏบตตามสกขาบทเทากน และเคารพกนตามล าดบอาวโส คอผอปสมบทภายหลงเคารพผอปสมบทกอน

4. พระภกษในพระพทธศาสนา มสทธ เสรภาพภายใตพระธรรมวนย เชนในฐานะภกษเจาถน จะมสทธไดรบของแจกกอนภกษอาคนตกะ ภกษทจ าพรรษาอยดวยกนมสทธไดรบของแจกตามล าดบพรรษา มสทธรบกฐน และไดรบอานสงสกฐนในการแสวงหาจวรตลอด 4 เดอนฤดหนาวเทาเทยมกน นอกจากนนยงมเสรภาพทจะเดนทางไปไหนมาไหนได จะอยจ าพรรษาวดใดกไดเลอกปฏบตกรรมฐาน

259

ขอใด ถอธดงควตรขอใดกไดทงสน 5. มการแบงอ านาจ พระเถระผใหญท าหนาทบรหารปกครองหมคณะ การบญญตพระวนย

พระพทธเจาทรงบญญตเอง เชนมภกษผท าผดมาสอบสวนแลวจงทรงบญญตพระวนย สวนการตดสนคดตามพระวนยทรงบญญตแลวเปนหนาทของพระวนยธรรมซงเทากบศาล

6. พระพทธศาสนามหลกเสยงขางมาก คอใชเสยงขางมากเปนเกณฑตดสน เรยกวา วธเยภยยสกา การตดสนโดยใชเสยงขางมาก ฝายใดไดรบเสยงขางมากสนบสนน ฝายนนเปนฝายชนะคด

หลกประชาธปไตยในการทพระพทธเจาทรงมอบความเปนใหญแกสงฆ

การมอบความเปนใหญแกสงฆมลกษณะตรงกบหลกประชาธปไตยหลายประการ สวนมากเปนเรองสงฆกรรม คอการประชมกนท ากจสงฆอยางใดอยางหนงใหส าเรจ การท าสงฆกรรมประกอบดวยสวนส าคญ 5 ประการ ถาท าผดพลาดประการใดประการหนง จะท าใหสงฆกรรมนนเสยไป ใชไมได ไมมผล คอเปนโมฆะ สวนส าคญ 5 ประการมดงน คอ

1 จ านวนสงฆอยางต าทเขาประชม การก าหนดจ านวนสงฆผเขาประชมอยางต าวาจะท าสงฆกรรมอยางใดไดบางม 5 ประเภท คอ

1.1 ภกษ 4 รปเขาประชม เรยกวา สงฆจตรวรรค สามารถท าสงฆกรรมไดเกอบทกชนด เวนแต การอปสมบทหรอการบวชพระ การปวารณาหรอ พธกรรมในวนออกพรรษาททรงอนญาตใหวากลาวตกเตอนกนและกน และการสวดอพภาน หรอการเพกถอนอาบตหนกของภกษบางรป

1.2 ภกษ 5 รป เขาประชม เรยกวา สงฆปญจวรรค สามารถท าสงฆกรรมทสงฆจตรวรรค ท าไดทงหมด และยงเพมการปวารณา การอปสมบทในชนบทชายแดนไดอกดวย

1.3 ภกษ 10 รป เขาประชม เรยกวา สงฆทสวรรค สามารถท าสงฆกรรมทสงฆปญจวรรคท าไดทงหมด และยงเพมการอปสมบทในมชฌชนบท คอ ในภาคกลางของอนเดยไดอกดวย

1.4 ภกษ 20 รปเขาประชม เรยกวา สงฆวสตวรรค สามารถท าสงฆกรรมไดทกชนด รวมทงสวดอพภาน เพกถอนอาบตหนกดวย

1.5 ภกษกวา 20 รปเขาประชม เรยกวา อตเรกวสตวรรค สามารถท าสงฆกรรมไดทกชนด ส าหรบประเพณไทย นยมนมนตภกษเขาประชมใหเกนจ านวนอยางต าของการท าสงฆกรรมนนๆ เสมอ เพอใหถกตองอยางไมมโอกาสผดพลาดในเรองจ านวนสงฆ

2 สถานทประชมของสงฆเพอท าสงฆกรรม เรยกวา สมา แปลวา เขตแดน สมา หมายถงพนดน ไมใชอาคาร อาคารจะสรางเปนรปทรงอยางไรหรอไมมอาคารเลยกได สมาม 2 ประเภทใหญๆ คอ พทธสมา สมาทผกแลว และอพทธสมา สมาทไมตองผก พทธสมามหลายชนด จะกลาวเฉพาะวสงคามสมา แปลวาสมาในหมบาน ซงแยกออกตางหากจากอาณาเขตของประเทศ การขอวสงคามสมาตองขอจากประมขของรฐ ในประเทศไทยขอพระราชทานจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในประเทศมาเลเซย ขอพระราชทานจากพระราชาธบดแหงมาเลเซย ในประเทศสหรฐอเมรกา ขอจากผวาการมลรฐทวดตงอย ไมใชขอจากประธานาธบด เพราะเปนประเทศสหรฐอเมรกา เมอขอแลวตองท าพธถอนสมาใน

260

บรเวณนน ซงอาจเคยเปนวด ผกพทธสมามาแลวในสมยโบราณกได แลวท าพธผกพทธสมา สมาซงท าสงฆกรรมผกแลวนจะคงอยตลอดไปจนกวาโลกนแตกสลาย กลายเปนธลคอสมค ยกเวน จะท าพธถอนสมาเสย

อพทธสมามมากมายหลายชนดเชนเดยวกน จะกลาวเฉพาะสมาน า หรอเรยกวา อทกกเขปสมา แปลวา สมาชววกน าสาด สมาชนดนไมตองผกแตสรางอาคาร หรออยในเรอแพ ภายในหนองบง แมน า ทะเล ซงมน าขงตลอดป และอยหางจากฝงประมาณ 2 ชววกน าสาดของบรษผมก าลงปานกลาง สมาน านใชท าสงฆกรรมไดเหมอนวสงคามสมาเชนกน สวนมากนยมท ากนในวดหรอส านกสงฆทยงไมไดขอพระราชทานวสงคามสมา การก าหนดสมาขนน เพอปองกนไมใหใครเขามายงเกยว ท าใหสงฆกรรมเสยไป หรอมเจตนามาท าลายสงฆทราบ ผประกาศมรปเดยวหรอ 2 รป กได เรยกวา พระคสงฆกรรมโดยตรง เพราะภายในสมานน สงฆมอ านาจสทธขาด ใครจะอางเปนเจาของไมได

3 การประกาศเรองทประชม และการประกาศขอความเหนชอบ สงฆจะประชมกนท าสงฆกรรมเรองอะไรกตาม จะตองมการประกาศเรองนนใหสงฆทราบ ผประกาศมรปเดยวหรอ 2 รป กได เรยกวา พระคสวดหรอพระกรรมวาจาจารย เมอประกาศใหทราบแลว ยงมการประกาศขอความเหนชอบจากสงฆอก ถาเปนเรองไมส าคญนก มการประกาศใหทราบ 1 ครง และประกาศขอความเหนชอบอก 1 ครงเรยกวา ญตตทตยกรรม เชน การประกาศมอบผากฐนแกภกษรปใดรปหนง การแตงตงภกษเปนเจาหนาทท าการสงฆตางๆ ถาเปนเรองส าคญมาก มการประกาศใหทราบ 1 ครง และประกาศขอความเหนอก 3 ครง รวมเปน 4 ครง เรยกวา ญตตจตตถกรรม เชนการใหอปสมบท การลงโทษภกษผประพฤตมชอบ 7 อยาง มตชชนยกรรม (การต าหนโทษ) เปนตน การยกโทษเมอภกษนนประพฤตตนดแลวและการแตงตงภกษใหเปนผสอนภกษณ เปนตน

4 สทธของภกษผเขาประชม ภกษผเขารวมประชมท าสงฆกรรมทกรปมสทธแสดงความคดเหนทงในทางเหนดวยและในทางคดคาน ตามปกตเมอภกษผประกาศ หรอพระคสวดถามความคดเหนของทประชม ถาเหนดวย ใหใชวธนง ถาไมเหนดวยใหคดคานขน จะตองมการท าความเขาใจกนจนกวาจะยอมเหนดวย ถาภกษผคดคาน ยงคงยนกรานไมเหนดวย การท าสงฆกรรมนนๆ เชน การอปสมบท หรอการมอบผากฐนยอมไมสมบรณ จงเหนไดวา มตของทประชมตองเปนเอกฉนทคอเหนพรอมกนทกรป 5 มตทประชม การท าสงฆกรรมทงหมด มตของทประชมตองเปนเอกฉนท คอเปนทยอมรบของภกษทกรป ทงนเพราะในสงฆมณฑลนน ภกษทงหลายตองอยรวมกน มความไวเนอเชอใจกน กลาวคอมศลและมความเหนเหมอน ๆ กน จงจะมความสามคค สบตอพระพทธศาสนาไดอยางถาวร แตในบางกรณ เมอภกษมความเหนแตกตางกนเปนสองฝายและมจ านวนมากดวยกนตองหาวธระงบโดยวธจบฉลาก หรอการลงคะแนนเพอดวาฝายไหนไดเสยงขางมาก กตดสนไปตามเสยงขางมากนน วธนเรยกวา เยภยยสกา การถอเสยงขางมากเปนประมาณ ตามหลกประชาธปไตยทวไป ซงแสดงวา มตทประชมไมไดใชมตเอกฉนทเสมอไป

261

ลกษณะอนๆ ทแสดงถงความเปนประชาธปไตยในพระพทธศาสนา 1 พระพทธเจาทรงอนญาตใหภกษศกษาพระพทธศาสนาดวยภาษาใด ๆ กได คอศกษาดวยภาษาทตนเองรดทสด ไมใหผกขาดศกษาดวยภาษาเดยว เหมอนศาสนาพราหมณทตองศกษาดวยภาษาสนสกฤตเพยงภาษาเดยว แตการทคณะสงฆไทยใชภาษาบาลเปนหลก กเพอสอบทานความถกตองในกรณทมความสงสยเทานน สวนการเผยแผพระพทธศาสนาจะใชภาษาทองถนใด ๆ กได

2 พระพทธเจาทรงอนญาตใหพระสงฆปฏบตคลอยตามกฎหมายของประเทศทตนอาศยอย การปฏบตใด ๆ ทไมมหามไวในศลของภกษแตผดกฎหมายของประเทศนน ๆ ภกษกกระท าไมได ขอนท าใหภกษสามารถอยไดในทกประเทศโดยไมมความขดแยงกบรฐบาล และประชาชนของประเทศนน ๆ 3 กอนปรนพพาน พระพทธเจาทรงอนญาตไววา ถาสงฆปรารถนาจะถอนสกขาบทเลกนอย(คอ เลกศลขอเลกนอย) เสยกได พระสงฆฝายเถรวาทตกลงกนไมไดวา ขอใดเปนสกขาบทเลกนอย จงมมตไมใหถอนสกขาบทใด ๆ ทงสน สวนพระสงฆฝายมหายานมมตใหถอนสกขาบททเหนวาเลกนอยได เมอกาลเวลาลวงไปกยงถอนมากขนทกท การปฏบตระหวางพระสงฆฝายเถรวาทกบฝายมหายานจงแตกตางกนมากยงขน

ประชาธปไตยทสมบรณตองถอหลกธรรมาธปไตย ธรรมาธปไตย หมายถง การถอธรรมเปนใหญ คนในสงคมประชาธปไตยจะตองเปนธรรมาธปไตย นนคอไมตกอยในอ านาจของโลภะ โทสะ โมหะ หรอ ตณหา มานะ ทฐ (พระธรรมปฎก. 2535 : 40)

ตณหา คอ ความอยากไดอยากเอาสงตาง ๆ มาเปนของตวเอง ตองการผลประโยชนและสงบ ารงบ าเรอปรนเปรอตน ไมยอมเสยสละเพอใคร (ใฝเสพ ใฝบรโภค)

มานะ คอ ความอยากใหตวเองยงใหญ ตองการอ านาจ ความเดนดง ความส าคญหรอการครอบง าเหนอผอน ไมยอมใคร (ใฝอ านาจ ใฝอทธพล)

ทฐ คอ ความยดถอเอาแตความเหนของตว ตองการใหเขารบเอาความเหนของตน ยดตดถอรนในความเชอ ลทธ อดมการณของตน จนส าคญเหนอกวาความจรง ไมยอมรบฟงใคร (คลงลทธนยม อดมการณคบแคบ) การถอธรรมเปนใหญจะตองอาศยปญญาเปนตวน าเขาสธรรม ดงนน ธรรมทจะตองถอหรอเคารพยดเปนหลกเปนมาตรฐาน แบงไดเปน 2 ระดบคอ

ขนตน ไดแก หลกการ กฎเกณฑ กตกาตาง ๆ อนชอบธรรม ทไดตกลงกนวางไว เชน รฐธรรมนญ หลกศลธรรม เปนตน

ขนสง ไดแก ความจรง ความถกตองดงาม และประโยชนสขหลกสาราณยธรรม หลกสาราณยธรรมเปนหลกการใหญทกอใหเกดเอกภาพหรอภราดรภาพ หลกสาราณยธรรม

แปลวาธรรมเปนเครองระลกถงกน เปนหลกการทจะท าใหเกดความประสานพรอมเพยงสามคคและผนกรวมกนเปนเอกภาพ หลกธรรมนมสาระส าคญทสอนวา สงคมประชาธปไตยจะตองมเครองผกพน

262

คนใหมความสามคครวมมอรวมใจกน เพราะการทแตละคนจะอยไดดวยดและเอาศกยภาพของตนมารวมสรางสรรคสงคมประชาธปไตยไดนนคนเหลานนจะตองมความสามคครจกรวมมอกนและอยรวมกนดวยด การรวมมอกนและอยรวมกนดวยดนนมลกษณะการแสดงออกตาง ๆ ซงเนนความมเมตตาปรารถนาดหวงประโยชนสขตอกนอนจะโยงไปหาหลกการพนฐานคอการทคนเราจะตองใชปญญา คอ จะตองใชปญญานนบนพนฐานของเมตตา หมายความวาใชปญญาโดยมเมตตาประกอบ หลกของความเปนเอกภาพทเรยกวา สาราณยธรรม ม 6 ประการคอ

1. เมตตากายกรรม คอ จะท าอะไรกท าตอกนดวยเมตตา หมายความวาท าดวยความรก ดวยไมตรดวยความปรารถนาดตอกน มความชวยเหลอกน มการรวมมอกน มความพรอมทจะประสานงานกน

2. เมตตาวจกรรม คอ จะพดอะไรกพดดวยเมตตา โดยเจรจากนดวยเหตผล โดยใชปญญา ไมใชโทสะเปนตวน าฉะนนตอพดดวยความปรารถนาดตอกน มจตส านกในผลประโยชนสขรวมกน ตองการสรางสรรค

3. เมตตามโนกรรม คอ จะคดอะไรกคดตอกนดวยเมตตา นนคอ การมความหวงดตอกน ปรารถนาดตอกนโดยการคดพจารณาวนจฉย คดวางแผนตาง ๆ โดยมงท าใหเกดประโยชนสขแกกน สรางสรรคสงคมและมไมตรตอกนอยางแทจรง

4. สาธารณโภค หมายถง การมกนมใชรวมกน หรอมการแบงปนเออเฟอเผอแผตอกนหรอการมงชวยเหลอและบ าเพญประโยชนตอสาธารณะโดยการไมเหนแกตว เปนตน

5. สลสามญญตา หมายถง มศลเสมอกน คอมความประพฤตด รกษาระเบยบวนย รกษากฎกตกาของสงคม มความสจรตกายวาจาทเสมอกน ไมเบยดเบยนผอน ไมกอความเดอดรอนแกสงคม

6. ทฐสามญญตา หมายถง มทฐ มความเหน มความเชอมน ยดถอในหลกการอดมการณและอดมคตรวมกนหรอสอดคลองกนคนในสงคมประชาธปไตยจะตองมความเหนความเขาใจและความเชอมนในหลกการประชาธปไตยรวมกน เชน การยอมรบระบอบประชาธปไตย การเขาใจเรองสทธและหนาท การเขาใจเรอง เสรภาพ ภราดรภาพหรอเอกภาพ เปนตน

กลาวโดยสรป พระพทธเจาทรงสอนส าหรบพระสงฆกอน วาพระสงฆจะตองอยดวยหลก 6 ประการน ถาอยดวยหลก 6 ประการแลวแตละคนทเปนสมาชกของสงคมกจะระลกถงกน มน าใจประสานกลมกลนพรอมทจะรวมมอกน เพราะตงแตทางกายเรากมเมตตาตอกน ปฏบตตอกนดวยเมตตาชวยเหลอเอาธระตอกน ทางวาจาเรากพดดวยน าใจรกกน ในจตใจเรากคดปรารถนาดตอกน ในการอยรวมกนมของอะไร หรอไดรบสงใดมากมาแบงปนกน ในการรกษาสถานภาพของสงคมเรากรกษาระเบยบวนย มศลเสมอกน ไมเบยดเบยนกอความเดอดรอนแกกน และปฏบตตามกฎกตกาของสวนรวม เรากมความเชอมนยดถอและเขาใจหลกการส าคญของประชาธปไตยรวมกน ตลอดจนเขาใจรวมกนในความจรงทเปนธรรมชาตของโลกและชวตทจะรองรบความเปนมนษยของเราไวดวยกน เพยงเทานกอยเปนสขและพฒนาไดดแน บนฐานแหงความสมพนธทดงามมนคง โดยทแตละคนกมความระลกถงกนมน าใจประสานรวมมอตอกน สงคมกยดเหนยวเกาะกมกนอยใหเกดภาวะทเรยกวา เอกภาพ

263

ใบความรท 2

เรอง หลกการพระพทธศาสนากบหลกการวทยาศาสตร

หลกการของพระพทธศาสนากบหลกการของวทยาศาสตรมท งสวนทสอดคลอง และสวนทแตกตางกน ดงตอไปน ความสอดคลองกนของหลกการของพระพทธศาสนากบหลกการวทยาศาสตร

1. ในดานความเชอ (Confidence) หลกการวทยาศาสตร ถอหลกวา จะเชออะไรนนจะตองมการพสจนใหเหนจรงไดเสยกอน วทยาศาสตรเชอในเหตผล ไมเชออะไรลอย ๆ และตองมหลกฐานมายนยน วทยาศาสตรไมอาศยศรทธาแตอาศยเหตผล เชอการทดลองวาใหความจรงแกเราได แตไมเชอการดลบนดาลของสงศกดสทธ เพราะทกอยางด าเนนอยางมกฎเกณฑ มเหตผล และวทยาศาสตรอาศยปญญาและเหตผลเปนตวตดสนความจรง วทยาศาสตรมความเชอวา สรรพสงในจกรวาลลวนด าเนนไปอยางมเหตผล มความเปนระเบยบและมกฎเกณฑทแนนอน

หลกการทางพระพทธศาสนา มหลกความเชอเชนเดยวกบหลกวทยาศาสตร ไมไดสอนใหมนษยเชอและศรทธาอยางงมงายในอทธปาฏหารย และอาเทศนาปาฏหารย แตสอนใหศรทธาในอนสาสนปาฏหารย ทจะกอใหเกดปญญาในการแกทกขแกปญหาชวต ไมสอนใหเชอใหศรทธาในสงทอยนอกเหนอประสาทสมผสเชนเดยวกบวทยาศาสตร สอนใหมนษยน าเอาหลกศรทธาโยงไปหาการพสจนดวยประสบการณ ดวยปญญา และดวยการปฏบต ดงหลกของความเชอใน “กาลามสตร” คออยาเชอ เพยงเพราะใหฟงตามกนมา อยาเชอ เพยงเพราะไดเรยนตามกนมา

อยาเชอ เพยงเพราะไดถอปฏบตสบตอกนมา อยาเชอ เพยงเพราะเสยงเลาลอ อยาเชอ เพยงเพราะอางต ารา อยาเชอ เพยงเพราะตรรกะ หรอนกคดเอาเอง อยาเชอ เพยงเพราะอนมานหรอคาดคะเนเอา อยาเชอ เพยงเพราะคดตรองตามแนวเหตผล อยาเชอ เพยงเพราะตรงกบทฤษฎของตนหรอความเหนของตน อยาเชอ เพยงเพราะรปลกษณะนาเชอ อยาเชอ เพยงเพราะทานเปนสมณะหรอเปนครอาจารยของเรา

ในหลกกาลามสตรน พระพทธเจายงตรสตอไปวา จะตองรเขาใจดวยวา สงเหลานเปนกศล หรออกศล ถารวาเปนอกศล มโทษ ไมเปนประโยชน ท าใหเกดทกข พงละเสย ถารวาเปนกศล มคณ เปนประโยชน เปนไปเพอความสข กใหถอปฏบต นนคอศรทธาหรอความเชอทกอใหเกดปญญา 2. ในดานความร (Wisdom) ทงหลกการทางวทยาศาสตรและหลกการของพระพทธศาสนา

264

ยอมรบความรทไดจากประสบการณ หมายถง การทตา ห จมก ลน กาย ไดประสบกบความรสกนกคด เชน รสกดใจ รสกอยากได เปนตน วทยาศาสตรเรมตนจากประสบการณคอ จากการทไดพบเหนสงตาง ๆ แลวเกดความอยากรอยากเหนกแสวงหาค าอธบาย วทยาศาสตรไมเชอหรอยดถออะไรลวงหนาอยางตายตว แตจะอาศยการทดสอบดวยประสบการณสบสาวไปเรอย ๆ จะไมอางองถงสงศกดสทธใด ๆ ทอยนอกเหนอประสบการณและการทดลอง วทยาศาสตรแสวงหาความจรงสากล (Truth) ไดจากฐานทเปนความจรงเฉพาะองคความรในทางวทยาศาสตรไดจากประสบการณ ความรใดทอยนอกขอบเขตของประสบการณไมถอวาเปนความรทางวทยาศาสตรพระพทธเจากทรงเรมคดจากประสบการณคอ

ประสบการณทไดเหนความเจบ ความแก ความตาย และทส าคญทสดคอความทกข พระองคมพระประสงคทจะคนหาสาเหตของทกขในการคนหาน พระองคมไดเชออะไรลวงหนาอยางตายตว ไมทรงเชอวามพระผเปนเจาหรอสงศกดสทธใด ๆ ทจะใหค าตอบไดแตไดทรงทดลองโดยอาศยประสบการณของพระองคเองดงเปนททราบกนดอยแลว

หลกการพระพทธศาสนาและหลกการทางวทยาศาสตรมสวนทตางกนในเรองนคอ วทยาศาสตรเนนความสนใจกบปญหาทเกดขนจากประสบการณดานประสาทสมผส (ตา ห จมก ลน กาย) สวนพระพทธศาสนาเนนความสนใจกบปญหาทเกดทางจตใจ หลกการทางพระพทธศาสนามสวนคลายคลงกบหลกการทางวทยาศาสตรในหลายประการ เชน ในขณะทมนกวทยาศาสตรกลมหนงมงแสวงหาความจรงของธรรมชาตทเรยกวา วทยาศาสตรบรสทธ (Pure Science) และมนกวทยาศาสตรอกกลมหนงมงแสวงหาความรทจะน ามากอใหเกดประโยชนตอมนษยทเรยกวา วทยาศาสตรประยกต (Applied Science)

หลกการพระพทธศาสนากเชนเดยวกน พระพทธเจาตรสรพระสทธรรมเพอสอนใหมนษยเกดปญญา 2 ทางคอ ทางแรก สอนใหเกดความรความเขาใจทถกตองในธรรมชาตและในกฎธรรมชาต เชน สอนใหรหลก อทปปจจยตา หลกไตรลกษณ หลกอรยสจ หลกเบญจขนธ ทางทสอง สอนใหเกดความรความเขาใจในคณคาทางจรยธรรม เพอน าไปใชไปปฏบตใหเกดผลดตอตนเอง ตอสงคม และตอธรรมชาตทเรยกวา ไตรสกขา สอนใหละเวนความชว สอนใหกระท าความด และสอนใหท าจตใจใหสงบบรสทธ

อยางไรกตามหลกการพระพทธศาสนาจะมฐานะคลายกบวทยาศาสตรบรสทธ แตจรยศาสตรแนวพทธไมเหมอนกบวทยาศาสตรประยกต ดงทานพระธรรมปฎก แสดงความเหนไวในการบรรยายเรอง พระพทธศาสนาในฐานะรากฐานของวทยาศาสตรตอนหนงวา

“วทยาศาสตรน าเอาความรจากกฎธรรมชาต โดยสอนใหมนษยรจกใชเทคโนโลย เพอควบคมธรรมชาต สวนปรชญาพทธสอนใหมนษยน าสจธรรมมาสรางจรยธรรมเพอด าเนนชวตใหสอดคลองกบธรรมชาต สอนใหมนษยใชปญญา ในการแกปญหาชวตและพฒนาคณภาพชวต”

265

ความแตกตางของหลกการพระพทธศาสนากบหลกการทางวทยาศาสตร

1. มงเขาใจปรากฏการณทางธรรมชาตหลกการทางวทยาศาสตรมงเขาใจปรากฏการณตาง ๆ ทเกดขน ตองการรวาอะไรเปนสาเหต อะไรเปนผลทตามมา เชน เมอเกดฟาผา ตองรอะไรคอสาเหตของฟาผา และผลทตามมาหลงจากฟาผาแลวจะเปนอยางไร หลกการพระพทธศาสนากมงเขาใจปรากฏการณตาง ๆ เชนเดยวกน แตตางตรงท พระพทธศาสนาเนนเปนพเศษเกยวกบวถชวตของมนษยมากกวากฎเกยวกบสงทไรชวต จดหมาย

ปลายทางของพระพทธศาสนาคอ สอนใหคนเปนคนดขน พฒนาขน สมบรณขน 2. ตองการเรยนรกฎธรรมชาต หลกการทางวทยาศาสตรตองการเรยนรกฎธรรมชาตและหาทาง

ควบคมธรรมชาต หรอเอาชนะธรรมชาต พดอกอยางหนงกคอ วทยาศาสตรเนนการควบคมธรรมชาตภายนอกมงแกปญหาภายนอกวทยาศาสตรถอวาการพสจนทดลองทางวทยาศาสตรเปนสงทน ามาแสดงใหสาธารณชนประจกษชดเปนหลกฐานยนยนในสงทคนพบนนได จงจะเปนการยอมรบในวงการวทยาศาสตร

หลกการพระพทธศาสนาเปนการทดสอบความรสกทกข หรอไมเปนทกข ซงเปนสงทประจกษชดในจตใจเฉพาะตน ไมสามารถตแผใหสาธารณชนประจกษดวยสายตา แตพสจนทดลองไดดวยความรสกในจตใจ และหลกการพระพทธศาสนาไมไดเนนในเรองใหสาธารณชนยอมรบหรอไมยอมรบ มงใหศกษาเขาไปในจตใจตนเอง แตมงแสวงหาความจรงจากทงภายนอกและภายในตวมนษยอนเปนเหตทท าใหเกดปญหา ทางดานจตวญญาณอนเปนผลกระทบตอการด ารงชวตและตอคณภาพชวต สอนใหคนควบคมภายในจตใจตวเอง ล าพงแตความสามารถทควบคมธรรมชาตได ไมอาจท าใหความสงบสขเกดขนในโลกมนษย มนษยตองรจกควบคมตนเอง ใหมจตใจดงามดวย สนตสขทแทจรงจงจะเกดขนได และสอนมนษยด ารงชวตใหสอดคลองกลมกลนกบธรรมชาตสงแวดลอม

3. ยอมรบโลกแหงสสาร (Matter) สสาร หมายถง ธรรมชาตและสรรพสงทงหลายทมอยจรง รวมทงปรากฏการณและความเปนจรงตามภาวะวสย (Objective Reality) ดวย ซงสรรพสงเหลานมอยตางหากจากตวเรา เปนอสระจากตวเรา และเปนสงทสะทอนขนในจตส านกของคนเราเมอไดสมผสมน อนท าใหไดรบรถงความมอยของสงนน ๆ กลาวโดยทวไปแลวสสารมคณลกษณะ 3 ประการคอ

1) เคลอนไหว (Moving) อยเสมอ 2) เปลยนแปลง (Changing) อยเสมอ 3) การเคลอนไหวและการเปลยนแปลง ดงกลาวนน มใชเปนการเคลอนไหวเปลยนแปลง

อยางสงเดช แตหากเปนการเคลอนไหวเปลยนแปลงอยางมกฎเกณฑทเรยกกนวา กฎแหงธรรมชาต (Laws of Natures)

วทยาศาสตรยอมรบโลกแหงสสารซงเทยบไดกบ “รปธรรม” ในความหมายของพระพทธศาสนา อนหมายถงสงทมอยจรงทางภาววสย ทอวยวะสมผสของมนษยสมผสได วทยาศาสตรมงศกษาดาน

266

สสารและพลงงาน ยอมรบโลกแหงสสาร ทรบรดวยประสาทสมผสทง 5 วามจรง โลกทอยพนจากนน วทยาศาสตรไมยอมรบ สวนแนวคดทางพระพทธศาสนาน ชวาสจธรรมสงสด (นพพาน) ซงเปนสภาวะทประสาทสมผสของมนษยปถชนทเตมไปดวยกเลส ตณหา ไมสามารถรบรได พระพทธศาสนาแบงสงทมอยจรงของสองพวกใหญ ๆ คอ “สงขตธรรม” (สงทปจจยปรงแตง) ไดแก สสารและ “อสงขตธรรม” (สงทปจจยมไดปรงแตง) คอ นพพาน วทยาศาสตรยอมรบวาสงขตธรรมมจรง แตอสงขตธรรมอยเหนอการรบรของวทยาศาสตร

สจธรรมในพระพทธศาสนานนมทงทสามารถแสดงใหเหนประจกษเปนสาธารณะไดและไมสามารถแสดงใหประจกษเปนสาธารณะได แตแสดงโดยการประจกษในตนเองได (หมายถงมทงทสามารถรบรดวยประสาทสมผส และรบรดวยใจ) ความจรงระดบตน ๆ และระดบกลาง ๆ ใคร ๆ กอาจเขาใจและเหนจรงได เชน คนโลภมาก ๆ อจฉามาก ๆ ไมมความสงบสขแหงจตใจอยางไรบาง คนทมเมตตา ไมปรารถนารายตอใคร ๆ มความสข ไมมเวร ไมมภย อยางไรบาง ความจรงเหลาน ลวนสามารถแสดงใหประจกษได ชใหดตวอยางได แตปรมตถธรรม อนสงสดนนผทไดพบแลวยากจะอธบายใหคนอนเขาใจได เปนสภาวะทผรเอง เหนเอง จะพงประจกษเฉพาะตว

4. มงความจรงมาตแผ วทยาศาสตรนนแสวงหาความรจากธรรมชาตและจากกฎธรรมชาตทมอยภายนอกตวมนษย (มงเนนทางวตถหรอสสาร) ไมไดสนใจเรองศลธรรม เรองความดความชว สนใจเพยงคนควาเอาความจรงมาตแผใหประจกษเพยงดานเดยว เชน วทยาศาสตรพบเรองการระเบด แตควรระเบดอะไร ไมควรระเบดอะไร ไมอยในขอบขายของวทยาศาสตร การคนพบทางวทยาศาสตรจงมทงคณอนนตและมโทษมหนต กระบวนการผลตทางวทยาศาสตรกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม ค าสอนทางพระพทธศาสนานน เนนเรองศลธรรม ความดความชว มงใหมนษยมความสข เปนล าดบขนไปเรอย ๆ จนถงความสงบสข อนสงสดคอนพพาน ฉะนนกระบวนการปฏบตธรรมในพทธศาสนาจงสงเสรมใหมนษยอนรกษธรรมชาต อนรกษสงแวดลอม

ค าสอนทางพระพทธศาสนานน เนนเรองศลธรรม ความดความชว มงใหมนษยมความสข เปนล าดบขนไปเรอย ๆ จนถงความงบสข อนสงสดคอนพพาน ฉะนนกระบวนการปฏบตธรรมในพทธศาสนาจงสงเสรมใหมนษยอนรกษธรรมชาต อนรกษสงแวดลอม

1.3 การฝกหดอบรมตน

การฝกอบรมตน หมายถง การฝกตนเองใหกระท าความดทงทางกาย วาจา และใจ ซงถอวาเปนผพฒนาตนเอง ไมกอใหเกดความเดอดรอนตอตนเอง ครอบครว และสงคมโดยรวม โดยอาศยหลกของไตรสกขาดงน

1. ศล เปนการฝกการควบคมพฤตกรรมทางกาย และวาจา เครองมอท ใชฝกศลคอ วนย เพราะวนยเปนตวการจดเตรยมชวตใหอยในสภาพทเออตอการพฒนา โดยการจดระเบยบ

267

ความเปนอย การด าเนนชวต และการอยรวมกนในสงคม 2. สมาธ เปนการฝกในดานจต ไดแกการพฒนาจตทงในดานคณธรรม เชน มความเมตตากรณา

ความเออเฟอเผอแผ มจตใจทเขมแขงมนคง มความเพยรพยายาม มความรบผดชอบ มความอดทนอดกลน มความขมใจ เปนตน และมสขภาพจตทดมความสข เชน มความอมเอมใจ มความราเรงเบกบานใจ มความสดชนผองใส มความรสกพงพอใจ เปนตน

3. ปญญา เปนการฝกพฒนาดานความรความเขาใจ ความรทมเหตผล รจกการคดวเคราะห การสงเคราะห ตลอดจนรเทาทนการเปลยนแปลงของสงคมโลก เปนตน การพงตนเอง

การพงตนเอง หมายถง การท าตนใหเปนทพงของตนได พรอมทจะรบผดชอบตนเอง ไมท าตวใหเปนปญหาหรอเปนภาระใหกบบคคลอน การพงตนเองโดยไมคอยแตพงบคคลอน หรอการคอยออนวอนจากสงศกดสทธตาง ๆ ใหชวยเหลอตนเอง เวลาทเกดความล าบาก หรอความทกขใจ เปนตน การประพฤตธรรมส าหรบสรางทพงแกตนเอง ม 10 ประการคอ

1. ประพฤตดมวนย คอ ด าเนนชวตโดยสจรต ทงทางกาย ทางวาจา มวนย และประกอบอาชพสจรต (สมมาชพ)

2. ไดศกษาสดบตรบฟงมาก คอศกษาเลาเรยนสดบตรบฟงมาก โดยศกษาวชาการใหมความรความช านาญอยางแทจรง มความรแจงชดเจน และสามารถน าความรไปประยกตใชในด าเนนชวตได

3. รจกคบคนด คอ มกลยาณมตร รจกเลอกคบหาสมาคมกบคนทด เปนทปรกษาหรอเปนผแนะน าสงสอนเราไปในทางทด เลอกสรางความสมพนธหรอเกยวของในสงแวดลอมทางสงคมทด ซงจะท าใหมชวตทเจรญงอกงาม

4. เปนคนทพดกนงาย คอไมดอรน เปนคนกระดางกระเดอง รจกรบฟงเหตผล ยอมรบความคดเหนของคนอน และยอมรบขอเสนอแนะพรอมทจะปรบปรงตนเอง

5. ขวนขวายกจของหม คอเอาใจใสชวยเหลอธระหรอกจการงานของหมคณะ ญาต เพอนฝง และภายในชมชนของตนเอง รใจใชปญญาไตรตรองหาวธด าเนนงานทเหมาะสม สามารถด าเนนงานใหส าเรจลลวงไปดวยด

6. เปนผใฝในธรรม คอ ศกษาธรรม หรอชอบศกษาหาความร รจกพด รจกฟง สรางความรสกสนทสนม ท าตวเปนทรกใครของบคคลอน และชวนใหผอนอยากเขามาปรกษาและรวมสนทนาดวย

7. มความขยนหมนเพยร คอ มความมมานะบากบน ขยนเรยนขยนท ากจการงาน ไมยอทอ รกความกาวหนา พยายามหลกเลยงจากความชว ประกอบแตความดงาม เปนตน

8. มความพอด คอ มความยนด มความพงพอใจในสงทควรไดและไมควรได รจกความพอดไมละโมบโลภมาก

9. มสตมนคง คอ รสกตนเองอยตลอดเวลา ระลกอยเสมอในสงทกระท า สงทคด มความสขมรอบคอบ ไมประมาทเลนเลอ ไมเลอนลอย เปนตน

10. มปญญาอยเหนออารมณ คอ มปญญาหยงรเหตผล รดรชว รคณรโทษ รสงทเปนประโยชน

268

และไมเปนประโยชน มองสงทงหลายตามความเปนจรง และมความคดวจารณญาณ การพงตนเองตามหลกพทธศาสนสภาษตคอ “อตตาหอตตโน นาโถ” แปลวา ตนแลเปนทพง

ของตน หมายความวา คนเราในระยะแรก ๆ มความจ าเปนทจะตองพงพาอาศยผอน เชน บตรตองอาศยบดามารดาเปนผเลยงดตงแตเลกจนโต ตองอาศยครบาอาจารยศกษาหาความร แตเมอเราเตบโตมวชาหาเลยงชพไดแลว เราจะตองพงตนเองในการท ามาหากน ในการสรางฐานะ และในการเกบรกษาทรพยทหามาไดเพอจบจายใชสอยในยามแกเฒา นอกจากจะตองท าตนใหเปนทพงแกตนแลว เรากจะตองใหผมพระคณมบดามารดาเปนตน เหลานนพงเราไดในสงททานตองการจะพง คนทบดามารดาเลยงจนโตแลว สงเสยใหเรยนจนมวชาความรแลว ยงอาศยแรงงานของบดามารดาเลยงชวตตอไป จดเปนบคคลทเปลาประโยชน นอกจากเปนทพงแกตนเองไมไดแลวยงท าตนใหเปนภาระแกผอนดวย ดงนน บคคลผมปญญาพงรบสรางฐานะเพอเปนทพงแกตนเอง

1.4 การคดตามนยแหงพระพทธศาสนากบการคดแบบวทยาศาสตร

การคดตามนยแหงพระพทธศาสนา การคดตามนยแหงพระพทธศาสนา เปนการศกษาถงวธการแกปญหาตามแนวพระพทธศาสนา ทเรยกวา วธการแกปญหาแบบอรยสจ มดงนคอ (พระราชวรมน. 2540 : 43-46)

1. ขนก าหนดรทกข การก าหนดรทกขหรอการก าหนดปญหาวาคออะไร มขอบเขตของปญหาแคไหน หนาททควรท าในขนแรกคอใหเผชญหนากบปญหา แลวก าหนดรสภาพและขอบเขตของปญหานนใหได ขอส าคญคอ อยาหลบปญหาหรอคดวาปญหาจะหมดไปเองโดยทเราไมตองท าอะไร หนาทในขนนเหมอนกบการทหมอตรวจอาการของคนไขเพอใหรวาเปนโรคอะไร ทสวนไหนของรางกาย ลกลามไปมากนอยเพยงใด ในธมมจกกปปวตตนสตร มตวอยางการก าหนดรทกขตามแนวทางของพทธพจนทวา “เกดเปนทกข แกเปนทกข ตายเปนทกข…ปรารถนาสงใดไมไดสงนนเปนทกข”

2. ขนสบสาวสมทย ไดแกเหตของทกขหรอสาเหตของปญหา แลวก าจดใหหมดไป ขนนเหมอนกบหมอวนจฉยสมฏฐานของโรคกอนลงมอรกษา ตวอยางสาเหตของปญหาทพระพทธเจาแสดงไวคอ ตณหา ไดแก กามตณหา ภวตณหา และวภวตณหา

3. ขนนโรธ ไดแกความดบทกข หรอสภาพทไรปญหา ซงท าใหส าเรจเปนจรงขนมา ในขนนตองตงสมมตฐานวาสภาพไรปญหานนคออะไร เขาถงไดหรอไม โดยวธใด เหมอกบการทหมอตองคาดวาโรคนรกษาใหหายขาดไดหรอไม ใชเวลารกษานานเทาไร ตวอยางเชน นพพาน คอการดบทกขทงปวงเปนสงทเราสามารถบรรลถงไดในชาตนดวยการเจรญสตพฒนาปญญาเพอตดอวชชา และดบตณหา

4. ขนเจรญมรรค ไดแก ทางดบทกข หรอวธแกปญหา ซงเรามหนาทลงมอท า เหมอนกบทหมอลงมอรกษาคนไขดวยวธการและขนตอนทเหมาะควรแกการรกษาโรคนน ขนนอาจแบงออกเปน 3 ขนยอยคอ

269

4.1 มรรคขนท 1 เปนการแสวงหาและทดลองใชวธการตาง ๆ เพอคนหาวธการทเหมาะสมทสด เชน พระพทธเจาในชวงทเปนคฤหสถเคยใชชวตแบบบ ารงบ าเรอตน หมกหมนในโลกยสข แตกทรงรสกเบอหนาย จงออกผนวชแลวไปบ าเพญโยคะบรรลสมาธขนสงสดจากส านกของอาฬารดาบสและอทกดาบส แมในขนนพระองคยงรสกวาไมบรรลความพนทกขจงทดลองฝกการทรมานตนดวยวธการตาง ๆ เชน การอดอาหาร เปนตน

4.2 มรรคขนท 2 เปนการวเคราะหผลการสงเกตและทดลองทไดปฏบตมาแลว เลอกเฉพาะวธการทเหมาะสมทสด ดงกรณทพระพทธเจาทรงพจารณาเหนวา กามสขลลกานโยค (การบ าเรอตนดวยกาม) และอตตกลมถานโยค (การทรมานตนเอง) ทไดทดลองมาแลว ไมใชวธการทถกตอง เพราะเปนเรองสดโตงเกนไป ทงการบ าเพญโยคะกท าใหไดเพยงสมาธ ยงไมไดปญญาเครองดบทกข ดงนนวธการแหงปญญาจะสามารถชวยใหพนทกขได

4.3 มรรคขนท 3 เปนการสรปผลของการสงเกตและทดลอง เพอใหไดความจรงเกยวกบเรองนน ดงกรณทพระพทธเจาไดขอสรปวา ทางสายกลางทไมตงเกนไปหรอไมหยอนเกน เปนทางดบทกข ทางนเปนวถแหงปญญาทเรมตนดวยสมมาทฏฐ (ความเหนชอบ) สรปกคอมรรคมองค 8 นนเองแนวคดแบบวทยาศาสตร

แนวคดแบบวทยาศาสตร เรยกอกอยางหนงวา วธการทางวทยาศาสตร มขนตอนดงน (พระราชวรมน. 2540 : 40-43)

1. การก าหนดปญหาใหถกตอง ในขนนนกวทยาศาสตรก าหนดขอบเขตของปญหาใหชดเจนวา ปญหาอยตรงไหน ปญหานนนาจะมสาเหตมาจากอะไร ตวอยางเชน การคนพบดาวเนปจนเมอ พ.ศ. 2386-2389 เรมจากการทนกดาราศาสตรก าหนดปญหาวา ท าไมดาวยเรนสซงพวกเขาเขาใจวาเปนดาวเคราะหดวงทอยไกลทสดจากดวงอาทตยจงมวถโคจรไมเปนไปสม าเสมอตามกฎแรงโนมถวงนกดาราศาสตรกลมหนง สรปวากฎแรงโนมถวงคงใชไมไดกบสงทอยไกลดวงอาทตยมาก ๆ อยางดาวยเรนส แตนกดาราศาสตรอกกลมหนงสนนษฐานวา สาเหตทวถโคจรของดาวยเรนส นาจะมาจากการทมแรงโนมถวงจากดาวเคราะหทยงคนไมพบมากระท าการ นกดาราศาสตรกลมนจงเรมศกษาหาต าแหนงของดาวลกลบดวงนนและคนพบดาวเนปจนในเวลาตอมา

2. การตงสมมตฐาน นกวทยาศาสตรใชขอมลเทาทมอยในขณะนนเปนฐานในการตงสมมตฐานเพอใชอธบายถงสาเหตของปญหาและเสนอค าตอบหรอทางออกส าหรบปญหานน ตวอยางเชน ในเรองการคนพบดาวเนปจนนน นกดาราศาสตรกลมหนงตงสมมตฐานวา สาเหตทวถโคจรของดาวยเรนสไมเปนไปสม าเสมอนาจะเนองมาจากแรงโนมถวงทมาจากดาวเคราะหทยงคนไมพบ พวกเขาตงสมมตฐานวานาจะมดาวเคราะหอกดวงหนงซงมวถโคจรหางจากดวงอาทตยมากกวาดาวยเรนส และในระหวาง พ.ศ. 2386-2389 นกดาราศาสตรสองคน คอ จอหน อาดม และเลอเวอรเอร ตางกใชคณตศาสตรค านวณหาต าแหนงของดาวเนปจน และท านายต าแหนงของดาวดวงนไวใกลเคยงกน การท านายของ

270

นกดาราศาสตรทงสองเปนเพยงการคาดคะเนความจรงซงอยในขนตงสมมตฐานเกยวกบค าตอบของปญหา 3. การสงเกตและการทดลอง เปนขนตอนส าคญทสดของการศกษาหาความจรงทางวทยาศาสตร การสงเกตเปนการรวบรวมขอมลมาเปนเครองมอสนบสนนทฤษฎทอธบายปรากฏการณ เชน นกดาราศาสตรเชอวา โจฮนแกลล ไดใชกลองโทรทรรศนสองทองฟาจนคนพบดาวเนปจนเมอ พ.ศ. 2389 นอกจากนน การทดลองหลายตอหลายครงชวยใหคนพบหลกการทางวทยาศาสตรและสรางความนาเชอถอใหกบการคนพบนน เชน ในราว พ.ศ. 2150 นายแพทยวลเลยม ฮาวย ใชวธการทดลองจนคนพบการไหลเวยนของโลหตไปทวรางกาย เขาสงเกตจงหวะชพจรและการเตนของหวใจ ผาศพและซากสตวเพอตรวจสอบหลายครง จนกระทงไดขอสรปวา หวใจสบฉดโลหตไปทวรางกายทางหลอดเลอดแดง และโลหตไหลกลบไปยงหวใจทางหลอดเลอดด า

4. การวเคราะหขอมล ขอมลทไดจากการสงเกตและทดลองมจ านวนมาก นกวทยาศาสตรตองพจารณาแยกแยะขอมลเหลานนพรอมจดระเบยบขอมลเขาเปนหมวดหมและหาความสมพนธระหวางขอมลตาง ๆ เชน นกเคมชอ ดมตร เมนเดลฟ (D. Mendelief) พบวา ธาตบางธาตมคณสมบตทางเคมคลายกน จงไดจดหมวดหมใหกบธาตเหลานนโดยคดตารางธาต (Periodic table) ซงแบงธาตทมคณสมบตทางเคมคลายกนไวในกลมเดยวกน ในตารางนปรากฏวามชองวางเกดขนเปนระยะ ชองวางนแสดงวาตองเปนทส าหรบธาตทยงคนไมพบ นกเคมยคตอมาไดคนพบธาตใหมจ านวนมาก แลวน ามาเตมใสชองวางในตารางธาตของเมนเดลฟ

5. การสรปผล ในการสรปผลของการศกษาคนควานกวทยาศาสตรอาจใชภาษาธรรมดาเขยนกฎหรอหลกการทางวทยาศาสตรออกมา บางครงนกวทยาศาสตรจ าเปนตองสรปผลดวยคณตศาสตร ตวอยางเชน อลเบรตไอสไตน พบความสมพนธระหวางพลงงานและมวลสารจงเขยนสรปผลการคนพบทฤษฎสมพนธเปนสมการวา E=MC2 หมายความวา พลงงาน (E = Energy) เทากบมวลสาร (M = Mass) คณดวยความเรวของแสงยกก าลงสอง

เปรยบเทยบวธการทางวทยาศาสตรกบวธการแกปญหาแบบอรยสจ

271

1.5 สรปและวเคราะหพทธประวตดานวธการสอนและการเผยแผพระพทธศาสนาตามแนวพทธจรยา

หลกการสอนของพระพทธเจา การสอน คอกรรมวธส าหรบเราใหผเรยนเกดความรใน

ระดบตางๆ ตงแตระดบต าสดถงสงสด การสอนทจะมผลดนนขนอยกบปจจยหลายๆ อยาง เชน สตปญญาและความเอาใจใสของนกเรยน ความรความสามารถและความเอาใจใสของคร ตลอดถงวธการสอนทด พระพทธเจาทรงเปนครชนยอดพระองคหนง ทรงสามารถสอนใหคนเกดความรถงขนวชชญาณและสมโพธญาณไดดวยการพดธรรมดา และสามารถใหผฟงรถงขนอรยะสจจะเกดการเปลยนแปลงถงขนจากปถชนเปนอรยบคคลได การศกษาถงคณสมบต

แ ล ะ ว ธ การสอนของพระพทธเจาจงเทากบเปนการศกษาถงวธสอนตามหลกพทธศาสตร และสามารถน าหลกการบางอยางมาประยกตใชในปจจบนได (แสง จนทรงาม. 2526 : 22–24)

หลกการสอนของพระพทธเจา นน พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) และ เสฐยรพงษวรรณปก ไดสรปแบงเนอหาเปน 3 หมวด ดงน

1. เกยวกบเนอหาหรอเรองทสอน เรองทจะท าการสอนมความส าคญอยางยง คนทจะสอนคนอนตองรวาจะเอาเรองอะไรมาสอน ตองรเนอหาหรอเรองทจะสอนใหเขาใจอยางกระจางแจงกอน และตองคดกอนวาจะเอาอะไรไปสอนในขอน ผสอนควรไดค านงถงหลกการสอนของพระพทธเจา และน ามาเปนแนวทางในการสอนได ดงน

1. สอนจากสงทรทเหนเขาใจงายหรอรเหนเขาใจแลวไปหาสงทเหนเขาใจไดยาก เนอหาตองเปนเนอหาทคนฟงเขาใจงายหรอเขาใจดอยแลว คอยโยงไปหาเนอหาทเขาใจยากหรอยงไมเขาใจตามล าดบ เชน การสอนตามหลกอรยสจ 4 คอ ทกข เหตใหทกขเกด ความดบทกข หนทางปฏบตใหถงความดบทกข

2. สอนเนอหาทลมลกลงไปตามล าดบ หรอสอนเนอเรองทคอยลมลกยากลงไปตามล าดบชน และความตอเนองกนเปนสายลงไป เชน การสอนตามหลกอนบพพกถา ซงมเนอหาเจาะลกลงตามล าดบ คอ ทานกถา พดเรองทาน ศล กถา พดเรองศล สคคกถา พดเรองสวรรค กามาทนวกถา พดเรองโทษของกาม เนกขมมกถา พดเรองการออกจากกาม

3. ถาสงทสอนเปนสงทแสดงได กสอนดวยของจรง ใหผเรยนไดด ไดเหน ไดฟงหรอไดทดลองปฏบตจรง อยางทเรยกวาสอนดวยประสบการณตรง

4. สอนตรงเนอหา ตรงเรอง ตรงประเดน คมอยในเรอง มจด ไมวกวน ไมไขวเขว ไมออกนอกเรองโดยไมมอะไรเกยวของในเนอหา หรอทเรยกวาสอนตรงเนอหานนเอง

5. สอนมเหตผล ตรองตามเหนจรงได 6. สอนเทาทจ าเปนพอดส าหรบใหเกดความเขาใจ ใหการเรยนรไดผล ไมใชสอนเทาทตนร หรอ

272

สอนแสดงภมวาผสอนมความรมาก 7. สอนสงทมความหมาย ควรทเขาจะเรยนรและเขาใจ เปนประโยชนแกตวเขาเอง และการสอน

สงทมความหมายนน เหนควรเทยบเคยงกบพระพทธด ารสของพระพทธเจา 6 ประการ ดงน 1) วาจาใดไมจรงไมถกตอง, ไมเปนประโยชน, ไมเปนทชอบใจของผอน, พระองคไมตรส

วาจานน 2) วาจาใดจรงถกตอง, แตไมเปนประโยชน, ไมเปนทชอบใจของผอน, พระองคไมตรส

วาจานน (3) วาจาใดจรงถกตอง, เปนประโยชน, เปนทชอบใจของผอน,พระองคเลอกตรสวาจานน 4) วาจาใดไมจรงไมถกตอง, ไมเปนประโยชน, ถงเปนทชอบใจของผอน, พระองคไมตรส

วาจานน 5) วาจาใดจรงถกตอง, แตไมเปนประโยชน, ถงจะเปนทชอบใจของผอน, พระองคไมตรส

วาจานน 6) วาจาใดจรงถกตอง, เปนประโยชน, เปนทชอบใจของผอน,พระองคเลอกกาลตรสวาจา

นน (เสฐยรพงษวรรณปก. 2542 : 62–63)

2. เกยวกบตวผเรยน ในการสอนนน สงทผสอนตองค านงถงตอจากเนอหากคอตวผเรยน เนองจากผเรยนแตละคน

ยอมมความแตกตางกน ทงในดานรางกาย อารมณ สงคม เพศ สตปญญา และ อาย ทเรยกวา “ความแตกตางระหวางบคคล” จงจะท าใหการสอนเกดประโยชนตอผเรยนมากทสด หลกการสอนของพระพทธเจาทเกยวกบตวผเรยน ทผสอนควรยดเปนแนวทางในการสอน มดงน

1. พระพทธเจาจะทรงสอนใคร พระองคจะทรงพจารณาดบคคลผรบการสอนกอนวา บคคลนนๆ เปนคนประเภทใด มพนความร ความเขาใจ หรอความพรอมมากนอยเพยงใด และควรจะสอนอะไร แคไหน หมายถง การร การค านงถง และการสอนใหเหมาะตามความแตกตางของบคคลนนเอง

2. ปรบวธสอนผอนใหเหมาะกบบคคล แมสอนเรองเดยวกนแตตางบคคล อาจใชวธการตางกน 3. ค านงถงความพรอมของบคคล เรยกวา ปรปากะ หมายถง พจารณาผเรยนแตละบคคลเป น

รายๆ ไปดวย วาในแตละคราวหรอเมอถงเวลานนๆ เขาควรจะไดเรยนอะไร และเรยนไดแคไหน เพยงไร หรอวาสงทตองการใหเขารนน ควรใหเขาเรยนไดหรอยง

4. สอนโดยใหผเรยนลงมอท าดวยตนเอง ซงจะชวยใหผเรยนเกดความรความเขาใจชดเจนแมนย าและไดผลจรง

5. การสอนด าเนนไปในรปทใหรสกวาผเรยนกบผสอนมบทบาทรวมกนในการแสวงหาความจรง ใหมการแสดงความคดเหน โตตอบเสร เชน ลอใหผเรยนแสดงความคดเหนของตนออกมา มการแสดงความคดเหนมงหาความร

6. เอาใจใสบคคลทควรไดรบความสนใจพเศษเปนรายๆ ไปตามสมควรแกกาลเทศะและ

273

เหตการณ 7. ครตองเอาใจใสผเรยนทมปญหาเปนพเศษ ชวยเหลอเอาใจใสคนทดอยทมปญหา

3. เกยวกบตวการสอน

ดงททราบแลววา การสอน คอ กรรมวธส าหรบเราใหผเรยนเกดการเรยนรในระดบตางๆ และการสอนทจะเกดผลดและมประสทธภาพนนขนอยกบปจจยตางๆ เชน สตปญญาความสามารถของนกเรยน ความเอาใจใสของคร และสภาพแวดลอม เปนตน

หลกการสอนของพระพทธเจาเกยวกบตวการสอนทผสอนสามารถน ามาเปนแนวทางในการสอนได มดงน

1. ในการสอนนน การเรมตนเปนจดส าคญมากอยางหนง การเรมตนทดมสวนชวยใหการสอนส าเรจผลดเปนอยางมาก อยางนอยกเปนเครองดงความสนใจ และน าเขาสเนอหาได

2. สรางบรรยากาศในการสอนใหปลอดโปรง เพลดเพลน ไมใหตงเครยด ไมใหเกดความอดอดใจ และใหเกยรตแกผเรยน

3. สอนมงเนอหา มงใหเกดความรความเขาใจในสงทสอนเปนส าคญ ไมกระทบตนและผอน ไมมงยกตน ไมมงเสยดสใครๆ

4. สอนโดยเคารพ คอ ตงใจสอน ท าจรง ดวยความรสกวาเปนสงมคา มองเหนความส าคญของผเรยนและงานสงสอน ไมใชสกวาท าหรอเหนผเรยนโงเขลา

5. ใชภาษาสภาพ นมนวล เหมาะสม ไมหยาบคาย ชวนใหสบายใจ สละสลวย เขาใจงาย

การเผยแผพระพทธศาสนาตามแนวพทธจรยา

พทธจรยา หรอการทรงบ าเพญประโยชนของพระพทธเจาในการเผยแผพระพทธศาสนา ม 3 ประการคอ

1. โลกตถจรยา พระพทธจรยาเพอบ าเพญประโยชนแกโลก ตวอยางเชน พระพทธองคทรงบ าเพญพทธกจ 5 ประการ เพอประโยชนสขแกสรรพสตว ตลอดจนพระชมมชพของพระองคดงน

1.1 ปเรภตตกจ พทธกจภาคเชาหรอภาคกอนอาหาร ทรงตนพระบรรทมแตเชาเสดจออกบณฑบาตเสวยแลว ทรงแสดงธรรมโปรดประชาชนในทนนๆ เสดจกลบพระวหาร รอใหพระสงฆฉนเสรจแลว เสดจเขาพระคนธกฎ

1.2 ปจฉาภตตกจ พทธกจภาคบายหรอหลงอาหาร ระยะท 1 เสดจออกจากพระคนธกฎ ทรงโอวาทภกษสงฆ เสรจแลว พระสงฆแยกยายกนไปปฏบตธรรมในทตางๆ พระองคเสดจเขาพระคนธกฎ อาจทรงบรรทมเลกนอยแลว ระยะท 2 ทรงพจารณาตรวจดความเปนไปของชาวโลก ระยะท 3 ทรงแสดงธรรมโปรดประชาชนในถนนนทมาประชมกนในธรรมสภา

1.3 ปรมยามกจ พทธกจยามท 1 (ของราตร) หลงจากพทธกจภาคกลางวนแลว อาจทรงสนานแลวปลกพระองคอยเงยบๆ พกหนง จากนนพระภกษสงฆมาเฝา ทลถามปญหาบาง ขอกรรมฐานบาง ใหทรงแสดงธรรมบาง ทรงใชเวลาตลอดยามแรกนสนองความประสงคของพระสงฆ

274

1.4 มชฌมยามกจ พทธกจในมชฌมยาม เมอพระสงฆแยกยายไปแลวทรงใชเวลาทสองตอบปญหาพวกเทพทงหลายทมาเฝา

1.5 ปจฉมยามกจ พทธกจในปจฉมยาม ทรงแบงเปน 3 ระยะ ระยะแรก เสดจด าเนนจงกรมเพอใหพระวรกายไดผอนคลาย ระยะท 2 เสดจเขาพระคนธกฎ ทรงพระบรรทมสหไสยาสนอยางมพระสตสมปชญญะ ระยะท 3 เสดจประทบนงพจารณาสอดสองเลอกสรรวาในวนตอไปจะมบคคลใดทควรเสดจไปโปรดโดยเฉพาะเปนพเศษ เมอทรงก าหนดพระทยแลว กจะเสดจไปโปรดในภาคพทธกจท 1 คอ ปเรภตตกจ 3

2. ญาตตถจรยา พระพทธจรยาเพอประโยชนแกพระญาตตามฐานะ หรอโดยฐานะเปนพระญาต ตวอยางเชน เสดจไปโปรดพระญาต ณ นครกบลพสด ทรงหามพระญาตฝายศากยะและโลกยะ ผววาทถงกบจะรบกนดวยเหตแหงการแยงน าเขานา จนเปนทมาของปางหามญาต เปนตน

3. พทธตถจรยา ทรงประพฤตประโยชนโดยฐานะเปนพระพทธเจา ตวอยางเชนทรงแสดงธรรมเทศนาโปรดสรรพสตวทงหลายโดยไมแยกชนวรรณะ ยากดมจน ทรงบญญตพระวนยทรงกอตงพระพทธศาสนาและบรษท 4 ใหยงยนสบมา ดวยเหตนจงทรงไดรบการยกยองเปนศาสดาเอกของโลก

ใบความรท 3

เรอง วธคดตามหลกพทธธรรม (โยนโสมนสการ)

ความหมายของวธคดแบบโยนโสมนสการ

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) ไดอธบายความหมายของโยนโสมนสการไววา โยนโสมนสการ คอ การคดอยางถกวธ คดอยางมระเบยบ คดวเคราะหอยางลกซง เปนขนตอนส าคญในการสรางปญญาทบรสทธ เปนอสระ ท าใหทกคนชวยตนเองได และน าไปสจดมงหมายของพทธธรรมอยางแทจรง (พระพรหมคณาภรณ. 2546 : 669-676)

ความส าคญ

วธคดแบบโยนโสมนสการ เปนวธคดทมจดมงหมายทจะสกดหรอก าจดอวชา (ความไมร) และบรรเทาตณหา (ความอยาก) โดยตรง กลาวคอ ผทรจกคดแบบโยนโสมนสการยอมจะมความรความเขาใจในสงตางๆ ตามความเปนจรง เปนผทคดเปน คดอยางมเหตผล ซงจะเปนทางทเขาถงความจรงทงหลาย ท าใหรจกใชสงทงหลายใหเปนประโยชน ถาบคคลทกคนคดเปนกยอมคดในสงทถกตอง ไมปลอยใจใหหลงใหลเพลดเพลนในวฒนธรรมจากภายนอกทหลงไหลเขามา ซงในสภาพการณปจจบนมการพฒนาเทคโนโลยในทกดาน ตลอดทงเปนยคขอมลขาวสาร ความเจรญทางดานวตถเปนสงเรายวยใหคนหลงใหลไปกบความยวยวนตางๆ ทผานเขามา ถาบคคลคดเปนกยอมเกดปญญา ไมปลอยใจใหเพลดเพลนหลงใหลในความส าเรจตางๆ ในโลกสมมต กลบเหนคณและโทษของมน มปญญาในการสลดสงไมดออกไป อกทงรจกคดทจะด ารงชวตใหตงอยใน

275

ทศทางทเหมาะสม สงผลตอความสขสงบของชวตและถาทกคนในสงคมยดถอแนวคดแบบโยนโสมนสการ กยอมสงผลตอความสงบสข ความเปนระเบยบเรยบรอยของสงคมตลอดไป

องคประกอบ

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) ไดประมวลวธคดแบบโยนโสมนสการออกเปน 10 วธ ดงน (พระพรหมคณาภรณ. 2546 : 676-727)

1. วธคดแบบสบสาวเหตปจจย 2. วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบ 3. วธคดแบบสามญลกษณ หรอวธคดแบบรเทาทนธรรมดา 4. วธคดแบบอรยสจ หรอวธคดแบบแกปญหา 5. วธคดตามหลกการและความมงหมาย หรอวธคดแบบอรรถธรรมสมพนธ 6. วธคดแบบคณโทษและทางออก 7. วธคดแบบคณคาแท-คณคาเทยม 8. วธคดแบบอบายปลกเราคณธรรม หรอวธคดแบบปลกเราคณธรรม (แบบกศลภาวนา) 9. วธคดแบบเปนอยกบปจจบน 10. วธคดแบบวภชชวาท หรอวธคดแลวแสดงออกเปนวภชชวาท (พดจ าแนก)

แนวทางการฝกคดแบบโยนโสมนสการ

ในการฝกแบบโยนโสมนสการทง 10 วธนน ครผสอนสามารถฝกใหนกเรยนรจกคดไดหลายลกษณะ เชน จากการยกตวอยางประกอบ การวเคราะหจากภาพ จากนทาน จากเหตการณในปจจบน ฯลฯ ดงตวอยางตอไปน

1. วธคดแบบสบสาวเหตปจจยคอ พจารณาเหตการณหรอปรากฏการณทเปนผล กลาวคอ การพจารณาเหตการณทเกดขนจากการกระท าตางๆ แลวสบคน สบสาวไปถงสาเหตทท าใหเกดผลนน อาจท าโดยการหาความสมพนธหรอการตงค าถามแลวหาค าตอบ เมอหาค าตอบทแทจรงแลวยอมสามารถสบสาวไปถงวธการแกไขปญหาทเกดขนได ใหรจกสภาวะทแทจรง หรอพจารณาปญหา หาหนทางแกไข ดวยการคนหาสาเหตและปจจยตางๆ ทสมพนธสงผลสบทอดกนมา

ตวอยางค าถามทฝกใหคดแบบสบสาวเหตปจจย

ท าไมนกเรยนจงขดฝาผนงหองเรยน เพราะสนกทไดขดเขยน ท าไมจงมความสนกตอการขดเขยน เพราะไดท าตามใจตนเอง ท าไมนกเรยนจงท าอะไรตามใจตนเอง เพราะไมมระเบยบวนย

276

ท าไมนกเรยนจงไมมระเบยบวนย เพราะไมเหนความส าคญของระเบยบวนย ท าไมนกเรยนจงไมเหนความส าคญของระเบยบวนย เพราะไมมผชน า

เมอสบสาวไปพบสาเหตทแทจรงแลวกตองแกไขปญหาทสาเหต คอ ตองมผชน าสรางความตระหนกแกนกเรยน เพอใหเหนความส าคญของการมระเบยบวนย

เพราะครชน าดวยการจดกจกรรมสรางความตระหนกแกนกเรยนเพอใหเหนความส าคญของการมระเบยบวนย นกเรยนกจะเหนความส าคญของการมระเบยบวนย

เพราะนกเรยนเหนความส าคญของการมระเบยบวนย นกเรยนจงไมท าอะไรตามใจตนเอง

เพราะนกเรยนไมท าอะไรตามใจตนเอง นกเรยนจงไมขดเขยนฝาผนงหองเรยน

เพราะนกเรยนไมขดเขยนฝาผนงหองเรยน จงไมมรอยขดเขยนสกปรกบนฝาผนงหองเรยน

การแกปญหาเมอมรอยขดเขยนฝาผนงหองเรยนนนจะตองสบสาวไปหาสาเหตทแทจรง แลวแกปญหาทสาเหต เมอแกปญหาไดแลว คอ ผลการคดแบบสบสาวเหตปจจย

2. วธคดแบบแยกแยะสวนประกอบหรอกระจายเนอหา เปนการคดทมงใหมองและใหรจกสงทงหลายตามสภาวะของมนเองอกแบบหนง ในทางธรรมมกใชพจารณาเพอใหเหนความไมมแกนสาร หรอความไมเปนตวไมเปนตนทแทจรงของสงทงหลาย

วธคดแบบนจะฝกใหคดแบบแยกแยะองครวมของสงตางๆ และยงมการคดวเคราะหจดประเภทหมวดหมขององคประกอบนน กลาวคอ เมอแยกแยะสวนประกอบออกกเหนภาวะทองคประกอบเหลานนอาศยกนและขนตอเหตปจจยตางๆ ทเกยวของ ไมเปนตวของมนเองโดยแทจรง ยงกวานน องคประกอบและเหตปจจยตางๆ เหลานนลวนเปนไปตามกฎธรรมดา มการเกดดบอยตลอดเวลา ไมเทยงแท ไมคงท ไมยงยน ซงการคดแบบนจะท าใหเหนความไมมแกนสารหรอความไมเปนตวตนทแทจรงของสงทงหลายใหหายยดตดถอมนในสมมตบญญต

3. วธคดแบบสามญลกษณ หรอวธคดแบบรเทาทนธรรมดา คอ มองอยางรเทาทนความเปนไปของสงทงหลาย ซงจะตองเปนอยางนนๆ ตามธรรมดาของมนเอง ในฐานะทมนเปนสงซงเกด

277

จากเหตปจจยตางๆ ปรงแตงขน เมอเกดขนแลวกจะตองดบไป ไมเทยงแท ไมคงท ไมยงยน ไมคงอยตลอดไป เปนอนจจง

ผทสามารถคดแบบสามญลกษณได มกเปนผทมสต ไมววาม มองทกสงวาเมอเกดขนไดกเปลยนแปลงได ดบสญได ไมมใครจะครอบครองทกสงทกอยางไดตลอดไป บคคลทคดเชนนจะเปนผไมประมาท มสต

ภาพท 1 ภาพท 2

หญงสาวในภาพท 1 เปนสาวสวย แตตอไปอก 30 ปขางหนา ความสาวสวยกจะหมดไป มความแกชรามาแทนท หญงสาวในภาพท 2 ในอดต 30 ปทแลวกเปนหญงสาว และมความสวยในอดต จากทง 2 ภาพน จะเหนวาหญงทง 2 คน ไมสามารถท าใหรางกายคงอยในสภาพทตองการได สงขารจงไมเทยงแท ผทคดเปนตามแบบสามญลกษณจะมสต ไมหลงตนเอง ไมหลงในค าสรรเสรญเยนยอในสงทตนมอยในปจจบน เชนเดยวกบผทมยศถาบรรดาศกดสงในปจจบนกยอมไมจรง สกวนหนงในภายภาคหนากอาจเสอมลงไป ดงน สงทควรเพยรกระท ากคอคณความดทจะมอยตดตวตลอดไป ตวอยางค าถาม (1) หญงสาวในภาพท 1 จะคงสภาพความสาวอยไดตลอดไปหรอไม เพราะอะไร (2) หญงชราในภาพท 2 ในอดต เมอ 30 ปทแลว จะมสภาพรางกายอยางไร (3) เมอดภาพท 1 และภาพท 2 แลว ท าใหไดแงคดในเรองความเปลยนแปลงของชวตและรางกายอยางไร (4) นกเรยนไดขอคดหรอสตจากการเปรยบเทยบภาพท 1 และภาพท 2 อยางไร 4. วธคดแบบอรยสจหรอวธคดแบบแกปญหา มลกษณะ 2 ประการ คอ

1) คดตามเหตและผล หรอเปนไปตามเหตและผล สบสาวจากผลไปหาเหตแลวแกไขทตนเหต

278

2) ตองก าหนดร และท าความเขาใจปญหาใหชดเจน แลวคดแกไขสาเหตของปญหาใหตรงจด ตรงเรอง ตรงความมงหมาย ไมฟงซานออกไปเรองอน และตองเปนการแกไขทปฏบตไดจรง

ตวอยาง

ในภาพนมปญหาคอ อากาศบรเวณรอบๆ โรงงานเปนพษ สาเหตจากโรงงานปลอยควนพษออกจากโรงงาน ผคนบรเวณนตองการอากาศบรสทธ จงตองใหโรงงานจดหาเครองกรองอากาศ เพอไมใหมลพษเกดขน

ปญหา ทเกดขนในภาพ คอ ควนพษทลอยอยทวไป

สาเหต คอ โรงงานปลอยควนจากการผลตสนคาออกไปโดยไมมการกรองอากาศ

ความตองการหมดปญหา คอ ตองการใหอากาศบรเวณนนบรสทธ

วธการด าเนนการ คอ ใหโรงงานสรางเครองกรองอากาศหรอฟอกอากาศไมใหเปนพษ

วธคดนถาเทยบกบขนตอนของอรยสจ คอ ทกข - ปญหา คอ อากาศเปนพษ สมทย - สาเหตจากโรงงานปลอยควนพษ นโรธ - ตองการดบปญหา คอ ตองการใหอากาศบรสทธ มรรค - วธการแกปญหา คอ ใหโรงงานจดหาเครองฟอกอากาศ ตวอยางค าถาม

(1) ปญหาในภาพนคออะไร (3) การดบปญหาในภาพ คออะไร

(2) สาเหตของปญหา คออะไร (4) มวธการแกปญหาอยางไร

5. วธคดตามหลกการและความมงหมาย หรอวธคดแบบอรรถธรรมสมพนธ คอ พจารณาใหเขาใจความสมพนธ ระหวางธรรมกบอรรถ หรอหลกการกบความมงหมาย เมอจะลงมอปฏบตธรรมหรอท าการตามหลกการอยางใดอยางหนง เพอใหไดผลตรงตามความมงหมาย ไมเปนการกระท าทเคลอนคลาดเลอนลอย หรองมงาย

ตวอยาง

279

หมบานชนบทในอดตทการคมนาคมไมสะดวก ระหวางหมบานมคลองคน ท าใหการเดนทางไปมาหาสกนไมสะดวก ดงนนชาวบานจงตองชวยกนสรางสะพานใหคนเดนขาม จดมงหมายของการสรางสะพาน คอ ตองการสรางใหคนเดน ดงนนหลกการ คอ การสรางสะพานไมกเพยงพอแลว แตตอมาเมอหมบานเจรญขน มการปลกสรางเปนหมบานใหญ มการตดตอกนอยเสมอ และมรถยนตแลนผานไปขายของ แตไมสามารถเดนทางระหวางหมบานได ดงนน ชาวบานจงตองการใหทางราชการมาชวยสรางสะพานคอนกรตเพอใหรถยนตแลนผาน กลาวคอ จดมงหมายเปลยนไป คอ ตองการสรางสะพานเพอใหรถยนตแลน หลกการกตองสรางสะพานคอนกรตเพอจะไดใหรถยนตแลนผานไปได

กลาวไดวา หลกการกบความมงหมายจะมความสมพนธเชอมโยงกนการเปนนกเรยน หลกการของนกเรยนคอตงใจศกษาเลาเรยน จดมงหมายกคอไดรบประกาศนยบตรหรอปรญญาบตร หรอไดรบความรและประสบการณจากการศกษาเลาเรยน

ผทมวธคดแบบหลกการและความมงหมาย ยอมปฏบตงานไดส าเรจลลวงไปดวยด

ตวอยางค าถาม

(1) จดมงหมายของการสรางสะพาน คออะไร

(2) หลกการส าคญทมงไปสจดมงหมาย คออะไร

6. วธคดแบบคณ โทษ และทางออกเปนการมองสงทงหลายตามความเปนจรง เนนการยอมรบความจรงตามทสงนนๆ เปนอยทกแงทกดาน ทงดานด (เปนคณ) ดานเสย (เปนโทษ) เมอมองเหนทงดานดดานเสยแลว ทางออกคออะไร หรอเปนอยางไร

ตวอยาง

จากภาพน าตก ถาคดในแงดวา น าตกมประโยชนตอมนษย มนษยใช เปนแหลงทองเทยวเลนน าอยางมความสข และถากระแสน าแรงมากกสามารถน ามาใชเปนพลงงานไฟฟาได แตถาคดในแงเสย คอ มนกทองเทยวทไปเลนน าบรเวณนนไดรบอบตเหต ถกกระแสน าเชยวกรากพาไหลกระแทกตกหนาผา ท าใหเสยชวตอยเสมอ

ดงนนเมอคดทงสองดานทงดานเปนคณ และเปนโทษแลว ดานเปนคณมมากกวา และถานกทองเทยวตองการไปเลนน า ทางออกกคอ ตองเลอกบรเวณทกระแสน าไมเชยวกราก เพอ

280

ปองกนภยจากอบตเหต การพจารณาความคดดวยวธนยอมเปนการใชสตปญญาทรเทาทน ปรบตวเองใหเขากบสถานการณทมปญหาไดอยางเหมาะสม

ตวอยางค าถาม

(1) น าตกมคณอยางไร (2) น าตกมโทษอยางไรอยางไร และถาตองการเลนน าตกควรปฏบตอยางไร

7. วธคดแบบคณคาแท-คณคาเทยมวธคดแบบสกดหรอบรรเทาตณหา เปนขนฝกหดขดเกลากเลสหรอตดทางไมใหกเลสเขามาครอบง าจตใจแลวชกจงพฤตกรรมตอ ๆ ไป

คนทมวธคดแบบคณคาแท มกเปนคนใชปญญาพจารณาอยางรอบคอบ สามารถตดสนใจไดถกตอง

ตวอยางท 1

หญงสาวทตองการเปนพนกงานตอนรบบนเครองบน ถาเธอคดแบบคณคาแท เธอจะสามารถคดไดวา การทเธอเปนพนกงานตอนรบนน เพราะเธอตองการแสดงความสามารถทางดานภาษา และมารยาทงามของหญงไทย ใหเปนทประจกษวา หญงไทยมความสามารถ ถงแมวาจะตองท างานหนก บรการลกคาทกระดบตลอดเวลา ตองเดนเสรฟอาหาร เครองดม วนละหลายๆ ครง ความคดนจดวาเปนคณคาแท แตถาเธอคดวา การเปนพนกงานตอนรบบนเครองบนนนโกหร มเครองแบบสวยงาม แตพอไปท างานเขาจรงๆ เธอรบงานหนกไมได การคดแบบนเปนการคดแบบคณคาเทยม

ตวอยางค าถาม

(1) คณคาแทของการเปนพนกงานตอนรบบนเครองบน คออะไร

(2) คณคาเทยมของการเปนพนกงานตอนรบบนเครองบน คออะไร

(3) ผทเปนพนกงานตอนรบบนเครองบนควรจะคดแบบคณคาแทอยางไร สงผลตอการปฏบตงานอยางไร

281

ตวอยางท 2

นาฬกาเรอนนมตวเลขบอกเวลา และมตวเรอนทสวยงาม ซงนาฬกาแตละเรอนจะไดรบการออกแบบทแตกตางกน เพอใหเปนทตองการของตลาด

ตวอยางค าถาม

(1) คณคาแทของนาฬกาเรอนน คออะไร

(2) คณคาเทยมของนาฬกาเรอนน คออะไร

(3) ถานกเรยนจะซอนาฬกาขอมอจะเลอกซอนาฬกาทมลกษณะอยางไร สอดคลองกบคณคาแทอยางไร

8. วธคดแบบอบายปลกเราคณธรรม หรอวธคดแบบปลกเราคณธรรม (แบบกศลภาวนา)เปนวธคดทรจกน าเอาประสบการณทผานมาคดปรงแตงไปในทางทด เปนประโยชน เปนกศล เปนวธคดในแนวสกดกนหรอบรรเทาและ ขดเกลาตณหา เปนขอปฏบตระดบตนๆ ส าหรบสงเสรมความเจรญงอกงามแหงกศลธรรม การคดในทางทเปนกศล จะชวยใหบคคลเกดก าลงในทจะท างานตามหนาท ท าความดทเกดประโยชนอยเสมอ สงผลตอการแสดงออกมาเปนพฤตกรรมในการสรางสรรค

ตวอยาง

จากภาพเปนการแสดงความชนชมและใหก าลงใจแกผปฏบตหนาทดวยความเพยร พยายาม อดทน สมควรเปนแบบอยางทด การใหก าลงใจสามารถท าไดหลายแบบ เชน การประกาศยกยองใหปรากฏ การมอบสงของเพอเปนประโยชนตอการท างานหรอการด ารงชพ เปนตน ผทไดพบเหนเหตการณหรอแสดงออกดงกลาว ยอมเกดความรสกตระหนกรและเหนความส าคญของการกระท าทด และคดอยากจะปฏบตตาม บคคลทคดเชนนนจดเปนผทมความคดแบบอบายปลกเราคณธรรม

282

ตวอยางค าถาม

(1) การกระท าของบคคลในภาพแสดงออกเกยวกบอะไร (2) บคคลในภาพมการกระท าสอดคลองกบคณธรรมในเรองใด (3) นกเรยนมองภาพแลวจะมความรสกอยางไร

สอ 1.https://youtu.be/JfwlfT4r5ps

2. https://youtu.be/AW9qFU0O-Gg

3. https://youtu.be/PFEH4LIz2i8

283

แบบฝกหด/ใบงาน

ใบงานท 1

เรอง ลกษณะประชาธปไตยในพระพทธศาสนา

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนแผนผงความคดแสดงลกษณะประชาธปไตยในพระพทธศาสนา

ลกษณะประชาธปไตย

ในพระพทธศาสนา

284

ใบงานท 2

เรอง หลกการของพระพทธศาสนากบหลกวทยาศาสตร

ค าชแจง ใหนกเรยนเปรยบเทยบหลกการของพระพทธศาสนากบหลกวทยาศาสตร ในสวนทมความสอดคลอง และในสวนทมความแตกตาง

1.

ดานความสอดคลอง หลกการของพระพทธศาสนา หลกวทยาศาสตร

1. ดานความเชอม

2. ดานความร

2.

ดานความแตกตาง

หลกการของพระพทธศาสนา หลกวทยาศาสตร

1) มงเขาใจปรากฏการณธรรมชาต

2) ตองการรกฎธรรมชาต

3) การยอมรบโลกแหงสสาร

4) มงเอาความจรงมาตแผ

285

ใบงานท 3

เรองการคดตามนยแหงพระพทธศาสนาและการคดแบบวทยาศาสตร

1.นกเรยนคดวา วธคดทางพระพทธศาสนาวธใดทสามารถน าไปใชในการคดในขนตอนตางๆ ของวธการทางวทยาศาสตรบาง จงอธบาย พรอมยกตวอยาง

286

ใบงานท 4

เรองความส าคญของพระพทธศาสนา

ค าชแจง ใหนกเรยนอานกรณศกษา แลวตอบค าถาม

กรณศกษาท 1

กบ เปนลกคนโตของพอแม ในจ านวนลก 3 คน พอแมของกบมอาชพรบจางจงมฐานะคอนขางยากจน กบตองชวยพอแมท างานบาน เมอกลบจากโรงเรยน วนหยดกชวยแมซกผา รดผา แมบอกกบกบวา กบเปนพคนโต ควรจะชวย แบงเบาภาระงานบานของแมบาง เพราะแมกลบจากท างานนอกบานกเหนอยแลว เมอวางจากงานบาน กบจะรบท าการบานตามทครสง และอานหนงสอทบทวนความรทไดเรยนไป โดยไมตองมใครเตอน กบเปนเดกทมความมงมนในการเรยน เมอสงสยวชาทเรยนในเรองใดกจะขอค าแนะน าจากครและเพอนทเรยนเกง ถงแมวาพอและแมจะท างานหนก แตกหา เวลาพากบไปท าบญและฟงธรรมะทวด ซงกบจะน าขอคดทไดมาใชในการปฏบตตนเสมอ กบสามารถปฏบตตามหลก เบญจศล-เบญจธรรม สงผลใหกบเปนผทเพอนใหความไววางใจในความเปนคนซอสตย พดแตความจรง และเมอทางโรงเรยนมการตรวจสอบหานกเรยนทเสพยาเสพตด คณครประจ าชนกใหค ารบรองในความประพฤตของกบ

ค าถาม

1. กบมการกระท าทแสดงวาไดฝกหด อบรมตน และพงพาตนอยางไรบาง จงยกตวอยาง

287

2. การกระท าของกบจดวา เปนการฝกฝนตนเองหรอพฒนาตนเองในระดบใด จงอธบาย

3. นกเรยนสามารถประพฤตตนในการฝกตนหรอพฒนาตนเองตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา

ในระดบใด จงยกตวอยางประกอบ

กรณศกษาท 2

ศรนย เรยนจบการศกษาระดบปรญญาตรตามทเขาตงใจ และเปนไปตามความมงหวงของพอแม เขาเปนพคนโตจงเปนแบบอยางทด ทท าใหนองทกคนเอาอยาง ศรนยท างานมรายไดพอเลยงตนเองและชวยเหลอทางบานตามสมควร เขาเปนคนทมความเพยรพยายามท างาน มผลงานออกมาเปนทประจกษจงไดเลอนต าแหนงสงขน จนกระทงไดเปนหวหนาแผนก การทศรนยเปนหวหนาทมลกนองจ านวนมาก ท าใหเขาตองวางตนอยางเหมาะสมกบทกคนเพอไมใหเกดความล าเอยง ถงแมวาลกนองบางคนจะชอบพดจายกยองเขา แตเขาไมไดหลงไปกบค าเยนยอ บางครงจะมบางคนทไมชอบเขาทเดนกวาแลวแกลงพดจาใสรายเขา เขากไมถอโกรธ ใหผลการท างานเปนเครองพสจนความจรง มบรษทหลายแหงมาชวนเขาไปท างานโดยใหเงนเดอนสงกวา เขากปฏเสธ เพราะเขาคดวาการทเขาประสบความส าเรจ ความกาวหนาในการงานและมฐานะมนคงนน กเพราะเขามความพอเพยงตอการด ารงชวต เขาไมหวงในทรพยสนเงนทางจ านวนมากทบรษทอนมายนขอเสนอให เพราะเขามความสขกบการท างาน ทงนเนองจากเขาศกษาหลกธรรมทางพระพทธศาสนาและน าไปประยกตปฏบตในการด าเนนชวต

ค าถาม

1. การปฏบตตนของศรนย สอดคลองกบการมงสอสรภาพตามหลกธรรมของพระพทธศาสนาอยางไร

288

2. นกเรยนสามารถปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา ซงเปนเสนทางอนจะน าไปสอสรภาพอยางไร จงยกตวอยางประกอบ

แบบทดสอบหลงเรยน

ค าชแจงใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว 1.เปาหมายของการฝกฝนตนเองของมนษยมงสอสรภาพ คอ การหลดพนจากการครอบง าของเรองใด ก. ทกข ข. กเลส ค. โลภ โกรธ หลง ง. ความชวทางกาย วาจา ใจ 2. พระพทธศาสนากบวทยาศาสตร มความสอดคลองกบดานความเชออยางไร ก. ไมควรเชอสงใดจากเอกสาร ข. ควรเชอในสงทปรากฏชดเจน ค. กาลเวลาเปนเครองพสจนความจรง ง. กอนจะเชออะไรจะตองมการพสจน 3.ขอใดจดเปนความแตกตางกนระหวางหลกการของพระพทธศาสนากบวทยาศาสตร ก. วทยาศาสตรมงเขาใจปรากฏการณทางธรรมชาต พระพทธศาสนาเนนพเศษเกยวกบวถชวต

ของมนษยมากกวากฎเกยวกบสงทไรชวต ข. วทยาศาสตรเนนการพฒนาความเจรญกาวหนาของโลก พระพทธศาสนาเนนการควบคม

ธรรมชาตของมนษย ค. วทยาศาสตรยอมรบโลกแหงสสารทรบรดวยประสาท สมผสทง 5 วามจรง พระพทธศาสนา

ยอมรบเฉพาะเรองจตใจ ง. วทยาศาสตรมงการทดลองหาความจรงจากวตถพระพทธศาสนาไมเนนการทดลองหรอ การสบคน 4. การกระท าใด จดวาเปนลกษณะประชาธปไตยในพระพทธศาสนา ก. พระสงฆในแตละวดนนจะท าวตรเชาเยนทกวน ข. การท าพธในวนส าคญทางพระพทธศาสนานน มพระสงฆเปนผน า ค. การท าพธกรรมในทางพระพทธศาสนา พระสงฆ จะตองมจ านวนครบ 9 รป ง. การตรวจสอบคณสมบตของผมาอปสมบทนนพระสงฆทงปวงตองลงมตเหนดวยเปนเอกฉนท

289

5. หลกค าสอนของพระพทธศาสนาทปรากฏในกาลามสตรนนเกยวกบเรองใด ก. การรจกคาดการณอยางถกตอง ข. การอางองต าราหรอพระคมภรของนกปราชญนนสามารถกระท าได ค. การเชออะไรนนจะตองพสจนดวยตนเอง โดยอาศย สตปญญาและเหตผล ง. การพจารณาความเหนของผอนวาถกตองหรอไมนนจะตองสอดคลองกบความคดเหนของเราดวย 6. การทพระพทธเจาเสดจไปศกษาวชาความรจากส านกตาง ๆ นน สอดคลองกบวธการทาง

วทยาศาสตรในขนใด ก. เหนปญหา ข. รวบรวมขอมล ค. ตงค าตอบชวคราว ง. อธบายค าตอบเปนทฤษฎ 7. กระบวนการคดตามนยแหงพระพทธศาสนาทคลายกบกระบวนการคดแบบวทยาศาสตร คอวธคด

ขอใด ก. วธคดแบบอรยสจ ข. วธคดแบบรเทาทนธรรมดา ค. วธคดแบบแยกองคประกอบ ง. วธคดแบบสบสาวเหตปจจย 8.ขอความทกลาววา “ภกษทกรปมสทธในการเขาประชม ภกษทกรปมสทธในการแสดงความคดเหน

ทงในทางคดคานและในทางเหนดวย” สอดคลองกบหลกการประชาธปไตยในขอใด ก. สทธในการคดคาน ข. สทธเสรภาพในการประชม ค. สทธของพระสงฆเทาเทยมกน ง. สทธเสรภาพในการแสดงความคดเหน 9. ขอใดเปนการฝกฝนตนเองใหสงขนตามล าดบ จากระดบต าไปหาระดบสง ก. ระดบอนธพาลปถชน ระดบพาลปถชน ระดบกลยาณปถชน ระดบอรยบคคล ข. ระดบอนธพาลปถชน ระดบกลยาณปถชน ระดบพาลปถชน ระดบอรยบคคล ค. ระดบพาลปถชน ระดบอนธพาลปถชน ระดบกลยาณปถชน ระดบอรยบคคล ง. ระดบพาลปถชน ระดบอนธพาลปถชน ระดบอรยบคคลระดบกลยาณปถชน 10. การฝกฝนตนเองในระดบกลยาณปถชน จะตองมหลกธรรมในขอใดเกอบสมบรณจนถงขนสมบรณ ก. ศล 5 ข.กศลมล 5 ค. ศล 5 ธรรม 5 ง.อรยสจ 4 ขนธ 5 เอกสารอางอง

ดนย ไชยโยธา. 2560. คมอครหนงสอเรยนรายวชาพนฐานพระพทธศาสนาชนมธยมศกษาปท 4-6. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน.

290

พระมหาวฒชย วชรเมธ.2553. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม พระพทธศาสนาชนมธยมศกษาปท 5. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพแมค. ญาณสงวร (เจรญ สวฑฒนมหาเถร), สมเดจพระ. 2540. แนวทางปฏบตในสตปฏฐาน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหามกฎราชวทยาลย. วศน อนทสระ.2545. หลกค าสอนส าคญในพระพทธศาสนา (พทธปรชญาเถรวาท). กรงเทพมหานคร : ส านกพมพโอเดยนสโตร. ครผสอน

291

ตวอยางบทเรยนโมดลออนไลน (ตวอยางท 2)

1. แนะน าบทเรยน

- ค าอธบายรายวชา

โรงเรยนวเชยรมาต 3

โครงการสอนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย (คอมพวเตอร)

รหสวชา ง 32101 ระดบชนมธยมศกษาป 3 เวลา 40 ชวโมง ผสอน นางสาวเจะมาดนา กรมเมอง จ านวน 1.0 หนวยกต ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2562

***************************************************************************** ค าอธบายรายวชาพนฐาน

อธบายหลกการท าโครงงานทมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และใชคอมพวเตอรชวยสรางชนงานจากจนตนาการหรองานทท าในชวตประจ าวน ตามหลกการท าโครงงานอยางมจตส านกและความรบผดชอบ พรอมทงสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอน าเสนองานในแบบทเหมาะสมกบลกษณะงาน และมทกษะการเขยนโปรแกรมภาษาพนฐาน

โดยใชวธการปฏบตอยางสรางสรรค (Active Online) ในการสบคนขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา และการท างานไดอยางมประสทธภาพ

เพอใหเกดความร ความเขาใจ เหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการสบคนขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา และการท างานไดอยางมประสทธภาพ ประสทธผล และมความคดสรางสรรคในการเรยนร มาตรฐาน/ตวชวด

ง 3.1 เขาใจ เหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการสบคนขอมล

การเรยนร การสอสาร การแกปญหา การท างาน และอาชพอยางมประสทธภาพ

ประสทธผล มคณธรรม

ม.3/1 อธบายหลกการท าโครงงานทมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

ม.3/2 เขยนโปรแกรมภาษาขนพนฐาน

ม.3/3 ใชเทคโนโลยสารสนเทศน าเสนองานในแบบทเหมาะสมกบลกษณะงาน

ม.3/4 ใชคอมพวเตอรชวยสรางชนงานจากจนตนาการหรองานทท าในชวตประจ าวน

ตามหลกการท าโครงงานอยางมจตส านกและความรบผดชอบ

กระบวนการจดการเรยนร 1. การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 2. การจดการเรยนรแบบอภปรายกลมยอย

3. การจดการเรยนรโดยใชกระบวนการกลม

4. วธสอนแบบโครงงาน (Project Method)

292

การวดและประเมนผล

ใชอตราสวนคะแนน 60 : 40

1. การทดสอบ 40 คะแนน (ทดสอบกลางป 20 คะแนน ทดสอบปลายป 20 คะแนน) 2. การประเมนจากการตรวจชนงาน/ภาระงาน/ใบงาน/แบบฝก 40 คะแนน

3. การประเมนจากการสงเกตพฤตกรรมการท างานกลม 5 คะแนน

4. การประเมนจากการน าเสนอผลงาน 10 คะแนน

5. การประเมนจากการปฏบตตนอยในระเบยบวนย 5 คะแนน แหลงเรยนร / สอการเรยนร 1. หนงสอแบบเรยน

2. เวบไซดทางอนเตอรเนต

3. วดโอ

- โครงสราง

โครงการสอนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1

ล าดบท ชอหนวยการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระส าคญ เวลา

(ชวโมง)

น าหนก

คะแนน

1 หนวยการเรยนรท 1หลกการท าโครงงานคอมพวเตอร

ง 3.1 ม.3/1

ม.3/4

การท าโครงงานทมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ตองท าอยางเปนขนตอนและน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการด าเนนการ การใชคอมพวเตอรชวยสรางชนงาน ผสรางตองสรางงานตามหลกการท าโครงงาน มการอางองแหลงขอมล ใชทรพยากรอยางคมคา ไมคดลอกงานผอน และไมสรางความเสยหายตอผอน

10 15

2 หนวยการเรยนรท 2 การเขยนโปรแกรม (1)

ง 3.1 ม.3/2

การเขยนโปรแกรมใหท างานไดดมประสทธภาพนน จะตองมการวางแผนและการออกแบบโปรแกรม ดงนนการออกแบบโครงสรางโปรแกรมจงถอไดวาเปนสวนส าคญของการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอร

9 15

สอบกลางภาค 1 20

293

ล าดบท ชอหนวยการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระส าคญ เวลา

(ชวโมง)

น าหนก

คะแนน

3 หนวยการเรยนรท 3 การเขยนโปรแกรม (2)

ง 3.1 ม.3/2

โปรแกรม Microsoft Visual Studio 2008 เปนชดพฒนาโปรแกรมทมความหลากหลาย สามารถเขยนโปรแกรมไดหลายภาษา อกทงยงมการท างานและการใชงานทไมยงยาก สามารถเรยนรและน ามาสรางเปนโปรแกรมส าเรจรปทตองการไดงาย

11 15

4 หนวยการเรยนรท 4 การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการน าเสนองาน

ง 3.1 ม.3/3

การน าเสนองานโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ จะตองเลอกใชซอฟตแวรและอปกรณดจทลใหเหมาะสมกบลกษณะงาน เพอสอสารไปยงผรบสารไดอยางมประสทธภาพ

8 15

สอบปลายภาค 1 20

รวม 40 100

2. แนวทางการเรยน - แนะน าบทเรยน

แนะน าบทเรยน

บทเรยนออนไลนนผเรยนสามารถศกษาท าความเขาใจดวยตนเองไดตามความสามารถของแตละบคคลภายในบทเรยนออนไลน ประกอบดวย เนอหาสาระดงน 1. หนวยการเรยนร 1 หลกการท าโครงงานคอมพวเตอร 2. หนวยการเรยนร 2 การเขยนโปรแกรม (1) 3. หนวยการเรยนร 3 การเขยนโปรแกรม (2) 4. หนวยการเรยนร 4 การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการน าเสนองาน แตละหนวยการเรยนร ประกอบดวย แบบทดสอบกอนเรยน, เนอหา,แบบฝกหด, แบบทดสอบหลงเรยน และเพอใหการศกษาบทเรยนมประสทธภาพ ผเรยนควรศกษาบทเรยนตามล าดบดงน คอ 1. ท าแบบทดสอบกอนเรยนกอน เพอดพนฐานความสามารถของผเรยนในแตละเรอง 2. ศกษา เนอหาในแตเรอง 3. ท าแบบฝกหด

294

4. ท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอดผลสมฤทธทางการเรยนหลงจากการศกษาเนอหาในแตละหนวยการเรยนร 2. บทเรยน (Module) - หนวยการเรยนร 1 หลกการท าโครงงานคอมพวเตอร - สาระส าคญ การท าโครงงานทมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ตองท าอยางเปนขนตอนและน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการด าเนนการ การใชคอมพวเตอรชวยสรางชนงาน ผสรางตองสรางงานตามหลกการท าโครงงาน มการอางองแหลงขอมล ใชทรพยากรอยางคมคา ไมคดลอกงานผอน และไมสรางความเสยหายตอผอน - แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน หนวยการเรยนรท 1 ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดไมใชทกษะทเกดจากการท าโครงงานคอมพวเตอร ก. ทกษะการแสวงหาความร ข. ทกษะกระบวนการแกปญหา ค. ทกษะการสอสารถายทอดความคด ง. ทกษะการด าเนนชวตตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 2. โครงงานคอมพวเตอร แบงออกเปนกประเภท ก. 3 ประเภท ข. 4 ประเภท ค. 5 ประเภท ง. 6 ประเภท 3. โครงงานคอมพวเตอรประเภทใดทเกยวของกบนกเรยนมากทสด ก. โครงงานทดลองทฤษฎ ข. โครงงานประยกตใชงาน ค. โครงงานพฒนาเครองมอ ง. โครงงานพฒนาสอเพอการศกษา 4. โครงการจดระบบจองตวรถไฟบนอนเทอรเนต จดเปนโครงงานคอมพวเตอรประเภทใด ก. โครงงานทดลองทฤษฎ ข. โครงงานประยกตใชงาน ค. โครงงานพฒนาเครองมอ ง. โครงงานพฒนาสอเพอการศกษา 5. โครงงานพฒนาเครองมอหมายถงขอใด ก. การพฒนาฮารดแวรหรอซอฟตแวรคอมพวเตอร ข. การประยกตใชระบบสารสนเทศภายในโรงเรยน ค. การสงเสรมใหนกเรยนใชคอมพวเตอรเพอการเรยน ง. การใชคอมพวเตอรจ าลองสถานการณตาง ๆ

6. โครงงานใดจดอยในโครงงานประเภททดลองทฤษฎ ก. โครงงานหนยนตจ าลองเกบขยะ

295

ข. โครงงานประเมนความเสยหายจากแผนดนไหว ค. โครงงานพฒนาโปรแกรมประมวลผลค า ง. โครงงานผลตสอการสอนแบบมลตมเดย 7. โครงงานพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน จดเปนโครงงานคอมพวเตอรประเภทใด ก. โครงงานพฒนาโปรแกรมประยกต ข. โครงงานพฒนาเครองมอ ค. โครงงานทดลองทฤษฎ ง. โครงงานพฒนาสอเพอการศกษา 8. โครงงานพฒนาโปรแกรมเกม จดเปนโครงงานคอมพวเตอรประเภทใด ก. โครงงานพฒนาโปรแกรมประยกต ข. โครงงานพฒนาเครองมอ ค. โครงงานทดลองทฤษฎ ง. โครงงานพฒนาสอเพอการศกษา 9. ขอใดเปนลกษณะโครงงานทด ก. ด าเนนการตามแผน แตเสรจชากวาระยะเวลาทก าหนด ข. เกดผลกระทบทางลบตอคณภาพชวตในดานตางๆ ค. ตอบสนองความตองการหรอแกปญหาของโครงงานไดอยางครบถวน ง. ไมเปนไปตามขอบเขตทก าหนดไว 10. จดมงหมายของการจดท าเคาโครงของโครงงานคออะไร ก. เพอใหสามารถทดสอบและแกไขโครงงานได ข. เพอเปนแนวทางในการพฒนาโครงงานในอนาคต ค. เพอน าเสนอขอมลตอครทปรกษาในการขอค าแนะน า ง. เพอใชเปนตนแบบในการประเมนผลโครงงาน

11. หวขอใดไมจ าเปนตองอยในเคาโครงของโครงงาน ก. ชอโครงงาน ข. ระยะเวลาด าเนนงาน ค. แนวคด ทมา และความส าคญ ง. การอภปรายและขอเสนอแนะ สง 30 เซนตเมตร ตวงน ามน

สงขนมาครงหนงของความสง 12. สงทมงหวงไวหลงจากการท าโครงงาน ตองระบไวในหวขอใด ก. วตถประสงค ข. วธด าเนนงาน ค. ขนตอนการปฏบต ง. ผลทคาดวาจะไดรบ 13. วธด าเนนงาน ตองกลาวถงอะไร ก. งบประมาณทตองใช ข. ผลทตองการใหเกดขน

296

ค. แหลงเอกสารอางอง ง. กจกรรมด าเนนการ 14. ขนตอนใดเปนขนตอนสดทายของการท าโครงงาน ก. การลงมอท าโครงงาน ข. การเขยนรายงานโครงงาน ค. การน าเสนอและแสดงโครงงาน ง. การศกษาคนควาจากเอกสารและแหลงขอมล 15. เพราะเหตใดจงตองมการประเมนผลโครงงาน ก. เพอวดคณภาพของโครงงานวามคณภาพเพยงใด ข. เพอใหผศกษาไดทราบรายละเอยดของโครงงาน ค. เพอน าเสนอขอเสนอแนะในการท าโครงงานตอไป ง. เพอสงเสรมใหการท าโครงงานไดรบความนยมมากขน

เนอหา หลกการท าโครงงาน ทมา https://youtu.be/W_e984s4IQ4

*ตวอยางโครงงานแอนเมชนเพอการเรยนร โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลยรงสต https://youtu.be/chX9s_sb-Mk<iframe width="560" height="315" src="https://www. youtube.com/embed/chX9s_sb-Mk" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>

297

ตวอยางโครงงานFind the word in the room โรงเรยนเฉลมพระเกยรตสมเดจพระศรนครนทร

https://youtu.be/cNapmM3MPwM <iframe width="560" height="315" src=" https://www. youtube.com/embed/cNapmM3MPwM" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>

ตวอยาง โครงงานการประยกตใชงานดวย Google Apps For Education โรงเรยนสระบรวทยาคม

298

https://youtu.be/p_CSMkyqBVo<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube. com/embed/p_CSMkyqBVo" frameborder="0"

allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>

- แบบฝกหด/ใบงาน ใบงานท 1.1 เรอง โครงงานคอมพวเตอร ใบงานท 1.2 เรอง ขนตอนการพฒนาโครงงาน ใบงานท 1.3 เรอง การจดท าโครงงานคอมพวเตอร ใบงานท 1.4 เรอง ผลกระทบทางบวกและทางลบของโครงงาน ใบงานท 1.5 เรอง เคาโครงของโครงงาน - แบบทดสอบหลงเรยน หนวยท 1 - หนวยการเรยนร 2 การเขยนโปรแกรม (1) - สาระส าคญ การเขยนโปรแกรมใหท างานไดดมประสทธภาพนน จะตองมการวางแผนและการออกแบบโปรแกรม ดงนนการออกแบบโครงสรางโปรแกรมจงถอไดวาเปนสวนส าคญของการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอร - แบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน หนวยการเรยนรท 2 ค าชแจง : ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดอธบายความหมายของการออกแบบโปรแกรมไดถกตองทสด ก. การเขยนผงงานการท างานของโปรแกรมโดยนกวเคราะหระบบ

299

ข. การน าเอาขนตอนการท างานของโปรแกรมมาแสดงตามล าดบ ค. การออกแบบหนาจอโปรแกรมเพอใหตรงตามความตองการของผใช ง. การวาดผงการเขยนโปรแกรมดวยภาษาคอมพวเตอรภาษาใดภาษาหนง 2. ขอใดไมใชโครงสรางโปรแกรม ก. โครงสรางตามล าดบ ข. โครงสรางแบบท างานซ า ค. โครงสรางแบบเรยงล าดบ ง. โครงสรางแบบมทางเลอก 3. หากนกเรยนตองการเขยนโปรแกรมค านวณคะแนนเฉลยของวชาคณตศาสตร ทม

นกเรยน 10 คน นกเรยนควรใชโครงสรางโปรแกรมแบบใดจงจะเหมาะสมทสด ก. โครงสรางแบบตอเนอง ข. โครงสรางแบบท างานซ า ค. โครงสรางแบบตามล าดบ ง. โครงสรางแบบมทางเลอก

4. สญลกษณแสดงถงการท างานของ โปรแกรมในขนตอนใด

ก. เรมตนหรอจบการท างาน ข. การค านวณ ค. การรบคา ง. การแสดงผล 5. สญลกษณแสดงถงการท างานของ โปรแกรมในขนตอนใด

ก. เรมตนหรอจบการท างาน ข. การค านวณ ค. การรบคา ง. ตดตอผใชงาน 6. นกเรยนตองการเขยนโปรแกรมตรวจสอบคะแนนทรบเขาไป แลวแสดงผลวา “ผาน” หรอ “ไมผาน” นกเรยนจะเลอกใชโครงสรางโปรแกรมแบบใด

ก. โครงสรางแบบตอเนอง ข. โครงสรางแบบท าซ า ค. โครงสรางแบบตามล าดบ ง. โครงสรางแบบมทางเลอก

300

7. พจารณาอลกอรธมตอไปน

จากอลกอรธมขางตนเปนการใชโครงสรางโปรแกรมแบบใด ก. โครงสรางแบบท างานซ า ข. โครงสรางแบบมทางเลอก ค. โครงสรางแบบตอเนอง ง. โครงสรางแบบตามล าดบ 8. นกเรยนตองการก าหนดตวแปรเพอรบคาตวเลข 2 จ านวน นกเรยนควรก าหนดชอตวแปรตามขอใดจงจะเหมาะสมทสด ก. x และ y ข. 1 และ 2 ค. number1 และ number2 ง. score1 และ score2 9. ค าสง WHILE หรอ DO WHILE เปนค าสงในโครงสรางโปรแกรมแบบใด ก. โครงสรางแบบตามล าดบ ข. โครงสรางแบบท างานซ า ค. โครงสรางแบบมทางเลอก ง. โครงสรางแบบตอเนอง

1. เรมตนท างาน 2. รบคาคะแนนสอบ (Score) 3. เปรยบเทยบชวงคะแนนสอบ 80-100 ไดเกรด “A” 70-79 ใหเกรด “B” 60-69 ใหเกรด “C” 50-59 ใหเกรด “D” นอกจากนนใหเกรด “F” 4. จบค าสงการเปรยบเทยบ 5. แสดงผลเกรด (Grade)

6. จบการท างาน

301

10. จากรปดานลางน เปนโครงสรางโปรแกรมแบบใด

ก. โครงสรางแบบท าซ า

ข. โครงสรางแบบมทางเลอก ค. โครงสรางแบบตอเนอง ง. โครงสรางแบบตามล าดบ

- เนอหา หนวยการเรยนร 2 การเขยนโปรแกรม (1) ใบความร หนวยการเรยนรท 2 - แบบฝกหด/ใบงาน ใบงานท 2.1 เรอง โครงสรางโปรแกรม ใบงานท 2.2 เรอง โครงสรางตามล าดบ ใบงานท 2.3 เรอง โครงสรางแบบมทางเลอก ใบงานท 2.4 เรอง โครงสรางแบบท างานซ า - แบบทดสอบหลงเรยน หนวยท 2

- หนวยการเรยนร 3 การเขยนโปรแกรม (2) - สาระส าคญ โปรแกรม Microsoft Visual Studio 2008 เปนชดพฒนาโปรแกรมทมความหลากหลาย สามารถเขยนโปรแกรมไดหลายภาษา อกทงยงมการท างานและการใชงานทไมยงยาก สามารถเรยนรและน ามาสรางเปนโปรแกรมส าเรจรปทตองการไดงาย - แบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน หนวยการเรยนรท 3 ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1.โปรแกรม Visual Studio 2008 เปนชดพฒนาโปรแกรมของบรษทใดตอไปน ก. Microsoft ข. Apple ค. Sun-Development ง. Google

302

2. ในการพฒนาโปรแกรมดวย Visual Studio 2008 นกเรยนสามารถพฒนาโปรแกรมโดยใชภาษาคอมพวเตอรตอไปน ยกเวน ขอใด ก. Basic ข. C++ ค. C# ง. Java 3. ถานกเรยนตองการสรางโปรแกรมโดยกดปมแลวแสดงหนาตางขนมาวา “Test Program” นกเรยนจะใชค าสงใด ก. Message.Show(“Test Program”); ข. MessageBoxShow(“Test Program”); ค. MessageBox.Show(“Test Program”); ง. Message.Box.Show(“Test Program”); 4. ชนดของขอมลใดแตกตางไปจากกลม ก. string ข. int ค. float ง. Long 5. ขอใดตอไปนเปนการประกาศตวแปรเพอรบคาเปนตวเลขจ านวนเตมไดถกตอง ก. float number; ข. int a; ค. string num; ง. number x; 6. ขอใดเปนการค านวณหาคาเศษทไดจากการหาร ก. x = a/b; ข. x = a%b; ค. x = a^b; ง. x = a&b; ใชโปรแกรมตอไปน ตอบค าถามขอ 7-8 Private void button1_Click(object sender, EventArgs e) { int x; x = Convert.ToInt32(textBox1.Text); if(x>=50) { Label2.Text=”นกเรยนสอบผาน”; } } 7. โปรแกรมขางตนใชโครงสรางโปรแกรมแบบใด ก. โครงสรางแบบตามล าดบ ข. โครงสรางแบบท างานซ า ค. โครงสรางแบบมทางเลอก ง. โครงสรางแบบตอเนอง 8. โปรแกรมนรบขอมลชนดใด และแสดงผลเปนขอมลชนดใด ตามล าดบ ก. int และ string ข. float และ string ค. int และ long ง. float และ long

303

ใชโปรแกรมตอไปน ตอบค าถามขอ 9-10 Private void button1_Click(object sender, EventArgs e)

{ int count=1; int result; while(count<=12) { result=count*12; label1.Text+=”\12*”+count.toString()+”\t=”+ result.ToSring(“#,###.##”)+”\n”; count=count+1; } }

9. โปรแกรมขางตนคอโปรแกรมอะไร ก.โปรแกรมแสดงชอเดอนในหนงป ข. โปรแกรมแสดงสตรคณแม 12 ค. โปรแกรมตดเกรด ง. โปรแกรมแสดงเวลาปจจบน 10. โปรแกรมนใชโครงสรางโปรแกรมแบบใด ก. โครงสรางแบบท างานซ า ข. โครงสรางแบบตามล าดบ ค. โครงสรางแบบตอเนอง ง. โครงสรางแบบมทางเลอก - เนอหา หนวยการเรยนร 3 การเขยนโปรแกรม (2) ลงคดาวโหลด โปรแกรม Microsoft Visual Studio 2008 https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=41638 การใชโปรแกรม Microsoft Visual Basic 2008 (ครเตง เทคโนฯ) https://youtu.be/z9qjIx8BM5k <iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/z9qjIx8BM5k" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>

304

- แบบฝกหด/ใบงาน ใบงานท 3.1 เรอง การออกแบบสวนตดตอผใชงาน ใบงานท 3.2 เรอง การเขยนโปรแกรมหาคาเฉลย ใบงานท 3.3 เรอง การเขยนโปรแกรมตดเกรด ใบงานท 3.4 เรอง การเขยนโปรแกรมเครองคดเลข ใบงานท 3.5 เรอง การเขยนโปรแกรมสตรคณ - แบบทดสอบหลงเรยน หนวยท 3

- หนวยการเรยนร 4 การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการน าเสนองาน - สาระส าคญ การน าเสนองานโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ จะตองเลอกใชซอฟตแวรและอปกรณดจทลใหเหมาะสมกบลกษณะงาน เพอสอสารไปยงผรบสารไดอยางมประสทธภาพ - แบบทดสอบกอน – หลงเรยน หนวยท 4 ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดอธบายความหมายของซอฟตแวร (software) ไดถกตองทสด ก. ค าสงหรอโปรแกรมทใชสงงานใหคอมพวเตอรท างาน ข. อปกรณคอมพวเตอรทชวยท างานตามค าสง ค. ตวประมวลผลความเรวสง ง. การเชอมตอคอมพวเตอรเพอแลกเปลยนขอมลรวมกน 2. ขอใดอธบายคณสมบตของซอฟตแวรน าเสนองานไดถกตอง ก. ชวยใหการน าเสนองานท าไดงาย สะดวก รวดเรวมากยงขน ข. ท าใหการน าเสนองานมความนาสนใจมากยงขน

305

ค. สามารถแสดงขอมลในลกษณะทสอความไดงาย ง. ซอฟตแวรน าเสนองานทนยมใชคอ Microsoft Word 3. ซอฟตแวรในขอใดคอซอฟตแวรทใชในการน าเสนองาน ก. Microsoft Office Word ข. Microsoft Office PowerPoint ค. Microsoft Office Excel ง. Microsoft Office Access 4. กราฟเหมาะกบการน าเสนอขอมลประเภทใด ก. รปภาพ ข. ตวอกษร ค. ตวเลข ง. เสยง 5. ขอใดคอลกษณะของการสรางงานน าเสนอทมประสทธภาพ ก. ใชสญลกษณแสดงหวขอยอยหรอประโยคแบบสน ข. เลอกลกษณะแบบอกษรตามความสนใจของผสรางงาน ค. ใชขอความบรรยายเนอเรองในแตละสไลดอยางละเอยด ง. เลอกสพนหลงทโดดเดนเพอดงดดสายตาผชม 6. ขอใดถกตองเกยวกบการใชรปภาพประกอบการท าสไลด ก. เลอกรปภาพทเหมาะกบเนอหา ข. เลอกรปภาพใหญเกอบเตมจอแตไมเตมจอ ค. เลอกรปภาพทไมไดรบอนญาต ง. ขยายรปภาพผดสวน 7. ขอใดคอลกษณะของซอฟตแวรกราฟกและมลตมเดย ก. ชวยใหการสรางงานน าเสนอมความนาสนใจมากยงขน ข. สามารถสรางงานน าเสนอในแบบตางๆ ค. โครงงานทดลองทฤษฎ ง. เครองมอในการตกแตงภาพและสรางภาพเคลอนไหว 8. ขอใดไมใชซอฟตแวรประเภทกราฟกและมลตมเดย ก. Adobe Photoshop ข. Adobe Flash ค. Microsoft Office PowerPoint ง. Sound Forge 9. ขอใดไมถกตองในการน าเสนองาน ก. เนอหาทเลอกใชตองเหมาะสมกบระดบความรของผฟง ข. ใชน าเสยงทชดเจนในการน าเสนองาน ค. ผน าเสนองานตองมความรและเตรยมตวลวงหนา ง. ผน าเสนอแตงกายแบบใดกได 10. การเลอกใชอปกรณดจทลมาชวยในการน าเสนองานมประโยชนอยางไร ก. ชวยลดระยะเวลาในการน าเสนองาน ข. ชวยเพมสสนใหกบผลงานทน าเสนอ ค. ชวยใหผน าเสนองานไมตองเตรยมตวมาก ง. ชวยประหยดงบประมาณในการน าเสนองาน

306

- เนอหา การเลอกใชเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสมกบการน าเสนองาน https://sites.google.com/site/watcharaporn5220/hnwy-kar-reiyn-ru-thi-3-reuxng-karna-senx-ngan/2-kar-leuxk-chi-thekhnoloyi-sarsnthes-thi-hemaa-sm-kab-karna-senx-ngan - แบบฝกหด/ใบงาน ใบงานท 4.1 เรอง การน าเสนองาน ใบงานท 4.2 เรอง การเลอกใชเทคโนโลยสารสนเทศกบการน าเสนองาน ใบงานท 4.3 เรอง การใชเทคโนโลยสารสนเทศน าเสนองาน ใบงานท 4.4 เรอง การเลอกใชอปกรณดจทลมาชวยในการน าเสนองาน เกยวกบผสอน

ภาพหนาเวบไซตหองเรยนออนไลน โรงเรยนวเชยรมาต 3

307

https://data.bopp-obec.info/web/?School_ID=1092140335

308

ภาพหนาเวบไซตหองเรยนออนไลน โรงเรยนวเชยรมาต 3 (1)

http://118.175.248.86:1080/lms/index.php

309

ภาพหนาเวบไซตหองเรยนออนไลน โรงเรยนวเชยรมาต 3 (2)

http://118.175.248.86:1080/lms/index.php

สมาชก : คร นกเรยน Login เขาสหองเรยน

310

เนอหารายวชา ท33101 ภาษาไทยพนฐาน ม.6 ภาคเรยนท 1 กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

311

http://118.175.248.86:1080/lms/index.php?mod=subject_view&path=lms/subject&subject_id=74926452

ตวอยาง เนอหารายวชา ท33101 ภาษาไทยพนฐาน ม.6 ภาคเรยนท 1

312

ตวอยาง แบบฝกหด และการสงงานของนกเรยน

313

ตวอยาง แบบทดสอบ กอน-หลงเรยน หนวยการเรยนร

314

315

การเผยแพรผลงาน

1. เผยแพรทางเวบไซต ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 13

2. เผยแพรทางเวบไซต โรงเรยนวเชยรมาต 3 : https://www.wichienmatu3.org และหองเรยนออนไลน : http://118.175.248.86:1080/lms/index.php

3. เผยแพรผานผาน Facebook : WARAKON และ กลม Line

4. เผยแพรทางเวบไซตของส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 13 :

www.matthayom13.go.th

5. เผยแพรโดยส านกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา สพฐ. ผานระบบสารสนเทศงานวจย และนวตกรรมการศกษา http://www.ska2.go.th/reis/index.php (เลอกเมน สพม.13)

6. เผยแพรโดยการน าเสนอผลงานวจยบนเวท ในโครงการประชมน าเสนอผลงานวจยและวทยานพนธ สาขาการศกษาและสาขาทเกยวของ ระดบชาต ป พ.ศ. 2562 ครงท 15 ณ มหาวทยาลยศลปากร จงหวดนครปฐม เมอวนท 22 มถนายน 2562

316

ประวตผวจย ชอผวจย นายวรกร สวรรณ ทอย 35 หม 3 ต.ในควน อ.เมอง จ.ตรง 92140 หมายเลขโทรศพท 0840659958 ทท างาน โรงเรยนวเชยรมาต 3 ต.นาบนหลา อ.เมอง จ.ตรง 92000 หมายเลขโทรศพท ทท างาน 075501190 โทรสาร 075501190 ประวตการศกษา

ระดบปรญญาตร สาขาการสอนภาษาไทย ศษ.บ มหาวทยาลยเชยงใหม ระดบปรญญาโท วชาเอกเทคโนโลยการศกษา ศษ.ม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร