ARTZINIEGAARTZINIEGA

Artziniegako historia

Artziniegako historia idatzia Artziniegako historia idatzia 1272. 1272. urtean hasi urtean hasi zen, Gaztelako errege Alfontso X. Jakitunak zen, Gaztelako errege Alfontso X. Jakitunak Artziniegari hiri-gutuna eman zionean. Ordutik Artziniegari hiri-gutuna eman zionean. Ordutik aurrera, lurzoruaren arazoetarako aurrera, lurzoruaren arazoetarako Bizkaiko Bizkaiko foruaren foruaren arabera gobernatzen zuten hiribildua, arabera gobernatzen zuten hiribildua, baina ekonomia zein zergen arazoetarako, baina ekonomia zein zergen arazoetarako, aldiz, Gasteizko foruaren arabera. aldiz, Gasteizko foruaren arabera.

Don Telloren heriotzaraino, Artziniega Don Telloren heriotzaraino, Artziniega Bizkaikoa izan zen, baina 1370ean Don Bizkaikoa izan zen, baina 1370ean Don Tello hil zenean lur horiek bere anaia Tello hil zenean lur horiek bere anaia Enrike II.aren eskuetan utzi zituen, eta Enrike II.aren eskuetan utzi zituen, eta horrek aldi berean, urtebete beranduago horrek aldi berean, urtebete beranduago Pedro Lopez de Aiara kantzilerrari eman Pedro Lopez de Aiara kantzilerrari eman zizkion, Orozko eta Laudioko haranekin zizkion, Orozko eta Laudioko haranekin batera. batera.

Erdi AroanErdi Aroan

Erdi Aroan zehar, gainontzeko tokietan Erdi Aroan zehar, gainontzeko tokietan bezala, Artziniegan ugariak izan ziren bezala, Artziniegan ugariak izan ziren lurraldeak eskuratzeko lurraldeak eskuratzeko bandoek bandoek egindako gudak egindako gudak . Artziniega . Artziniega merkataritzarako leku estrategiko batean merkataritzarako leku estrategiko batean zegoen, itsasoaren eta goi-lautadaren zegoen, itsasoaren eta goi-lautadaren artean, horrenbestez, bertan hainbat artean, horrenbestez, bertan hainbat leinu garrantzitsu eta aberats finkatu leinu garrantzitsu eta aberats finkatu ziren. ziren.

Garai horretan, udalaz gaineko elkartea eratu Garai horretan, udalaz gaineko elkartea eratu zen; zen; Ordunteko Batzordea Ordunteko Batzordea , hain zuzen ere. , hain zuzen ere. Batzorde horrek hiribildua zein inguruko Aiara Batzorde horrek hiribildua zein inguruko Aiara haraneko herriak (Mendieta, Retes de Tudela, haraneko herriak (Mendieta, Retes de Tudela, Santa Koloma eta Sojoguti) biltzen zituen, Santa Koloma eta Sojoguti) biltzen zituen, hainbat arazo komun erabakitzeko; besteak hainbat arazo komun erabakitzeko; besteak beste, mendien eta larreen ustiapena. beste, mendien eta larreen ustiapena.

Gaur egun arteGaur egun arte

XVIII. eta XIX. mendeetan zehar, XVIII. eta XIX. mendeetan zehar, eskualdeko merkataritza gune nagusia eskualdeko merkataritza gune nagusia izan zen Artziniega hiribildua. 1814an izan zen Artziniega hiribildua. 1814an Goiko plazako urbanizazioa egin zuten, Goiko plazako urbanizazioa egin zuten, eta ondoren, Arterako bidekoa. eta ondoren, Arterako bidekoa.

Artziniegan zenbait borroka gertatu ziren, Artziniegan zenbait borroka gertatu ziren, eta ondorioz, hiribilduko artxiboa nahiz eta ondorioz, hiribilduko artxiboa nahiz erregistro zibila erre eta dokumentu erregistro zibila erre eta dokumentu garrantzitsu asko galdu ziren. Gerra garrantzitsu asko galdu ziren. Gerra Zibilean ere bertan gatazka handia egon Zibilean ere bertan gatazka handia egon zen, eta 1937an zehar, tropa faxistek zen, eta 1937an zehar, tropa faxistek nola egiten zuten aurrera ikusi ahal izan nola egiten zuten aurrera ikusi ahal izan zuen Artziniegak. zuen Artziniegak.

Erregimen frankistaren ostean, Erregimen frankistaren ostean, hauteskundeen bidez aukeratutako hauteskundeen bidez aukeratutako lehenengo alkatea José Mª Elejalde izan lehenengo alkatea José Mª Elejalde izan zenzen..

Artziniegako jaiakArtziniegako jaiak

IRAILAREN LEHENGO IGANDEA:IRAILAREN LEHENGO IGANDEA: 1272an sortutako udalerri eder 1272an sortutako udalerri eder

honetako bizilagunek bertako honetako bizilagunek bertako produktuak Erdi Aroan nola trukatzen produktuak Erdi Aroan nola trukatzen zituzten antzezten dute 1998. urtetik. zituzten antzezten dute 1998. urtetik. Eta hori guztia udaren amaieran egiten Eta hori guztia udaren amaieran egiten dute, uzten bilketa sasoian.dute, uzten bilketa sasoian.

Artziniegako kale guztiak apaintzen Artziniegako kale guztiak apaintzen dituzte ditu bost mende atzerago dituzte ditu bost mende atzerago joateko. Zaldunak, dontzeilak, aztiak, joateko. Zaldunak, dontzeilak, aztiak, legenardunak, juglareak, titiriteroak, legenardunak, juglareak, titiriteroak, saltinbankiak, belatz zaintzaileak, saltinbankiak, belatz zaintzaileak, motzaileak, bufoiak, malabaristak, motzaileak, bufoiak, malabaristak, trobalariak, nobleak, merkatariak, trobalariak, nobleak, merkatariak, artisauak, elizgizonak, erromesak, artisauak, elizgizonak, erromesak, eskaleak eta beste hainbeste biltzen eskaleak eta beste hainbeste biltzen dira gure kaleetan.dira gure kaleetan.

Amabirjinaren jaiak. Amabirjinaren jaiak. Irailaren 8anIrailaren 8an

Artziniegako zaindaria da. Ama Artziniegako zaindaria da. Ama Birjina omentzeko hainbat ekintza Birjina omentzeko hainbat ekintza egiten dira udalerrian,besteak beste, egiten dira udalerrian,besteak beste, artisautza azoka, pintura- eta argazki-artisautza azoka, pintura- eta argazki-lehiaketa, herri-kirolak, pilota partidak, lehiaketa, herri-kirolak, pilota partidak, txirrindularitza lasterketa, berbenak, txirrindularitza lasterketa, berbenak, su artifizialak, etab. su artifizialak, etab.

Gomendatzen dizuegu herri hau bizitatzea eta inguratzen duen naturaz gozatzea.