Celga 3 Agalip
Transcript of Celga 3 Agalip
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
1/221
01
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
2/221
Edita: Xunta de Galicia
Secretara Xeral de Poltica Lingstica
Autora: Pilar Buela
Deseo e Maquetacin:
Coordinacin cientfica: Margarita Chamorro Daz
Depsito legal: C624-2008
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
3/221
01
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
4/221
02
FUNCINSCOMUNICATIVAS
Pedir opinins, valora-
cins
Expresar opinins sobre
comportamentos, feitos etc.
CONTIDOSSOCIOCULTURAIS
COECEMENTO DO CDIGO
LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA
Alimentos,
comidas
Bebidas, tipos
de vio
Herbas arom-
ticas, condimentos
Pronome
persoal: A min........(me)...
Numerais
e indefinidos:
aproximativos e
partitivos
Perfrases
verbais: modal de
obrigacin
Tipoloxatextual: a carta
persoal
Os dous puntos
Conectores
textuais: frmulas
de inicio
GALEGO EN
ACCIN: unhareceita de cocia
Gastronoma galega:
De romara en romara: aFesta do Cocido
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
5/221
03
1. Elixe 7 alimentos das tboas para confeccionar o que catalogaras como unha comida oppara:
AMEIXAS
ARROZ
BACALLAU
BRCOLI
CABACIA
CACHUCHA
CARNEIRO
CEBOLA
CENTOLAS
CHCHAROS
CHOURIZO
CIGALASCOLIFLOR POLO
GARAVANZOS RAXO
LEITUGA TENREIRA
LINGUADO TOMATE
MEXILLNS TORTA DE QUEIXO
OVOS TORTA DE SANTIAGOPATACAS VIEIRAS
PEIXE SAPO XAMN
PESCADA XEADO
PIZZA XURELOS
Actividade introdutoria
PA S
PEIX SAPO
PESCADA
IZZA
EIXO
ANTIVI
XA N
XEADO
URELO
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
6/221
04
2. Prezos abusivos?
Contina ti poendo os prezos orientativos. Logo podedes discutir se certo iso de que a vida est moi cara.
100 g de camarns .............................20 euros 100 g de percebes....................................25 euros
Barra de pan .................................... 0,80 euros Folla de bacallau .....................................35 euros
Un litro de aceite de oliva .......... ________ Un quilo de patacas .............. ............ ________
Un quilo de bists ............... .......... ________ Un paquete de arroz ............... .......... ________
3. Formas de cociar.
Relaciona e explica o que son:
Cocer
Asar
Mariar
Grellar Con auga
prancha
Ferver
Fritir Con aceiteSaltear
Escalfar
Estufar Outros
Bao mara
Papillote
GratinarEnfornar
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
7/221
05
Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA
Para expresar gustos, sanse moito estas frmulas:
A min gstame ... / Eu prefiro ...
A ti gstache ... / Ti prefires ...
A el gstalle ... / El ou ela prefire ...
A ns gstanos ... / Ns preferimos ...
A vs gstavos ... / Vs preferides ...
A eles gstalles ... / Elas ou eles prefiren ...
Para lles pedir opinins a outras persoas:
Que che gusta mis? / Gstache mis o branco
ou o tinto?
Que prefires? / Prefires o branco ou o tinto?
Que opinas de...? Que che parece...?
Para expresar opinins relativamente contrarias s dos
teus interlocutores:
Pois eu creo que...
Porn, eu opino que...
A min non me parece que...
Para mostrar conformidade coas opinins dos teus in-
terlocutores:
Estou de acordo...
Eu tamn creo que...
Eu tamn son da opinin de que...
Eu tamn opino que...
Para expresar desconformidade de forma tallante:
En absoluto
Estou en total desacordo con que...
Para nada (coloquial)
OS INTERROGATIVOS
Lembra que cando fas unha pregunta directa, estes escrbense sen til:
Que comes?
Quen ?Como ests?
Canto bebiches?
Cal a ta cor preferida?
O mesmo sucede nas interrogativas indirectas,
ags nos exemplos moi contados onde se poida
producir algn caso dubidoso:Preguntoume canto bebera onte na festa.
Dixo qu comera onte.
Gramtica e lxico
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
8/221
06
Coloquial: chantar unha pregunta Coloquial: dar noxo
Estndar: preguntar Estndar: mal, fatal
Culto: inquirir Culto: inasumible, atroz, inaudito
Coloquial: preguntar que lle parece Coloquial: chchara, leria
Estndar: pedirlle opinin a algun Estndar: conversa
Culto: requirir a opinin de algun Culto: dilogo
Coloquial: currio, riquio... Coloquial: darlle lingua
Estndar: ben, correcto Estndar: falar
Culto: estupendo, marabilloso, inigualable Culto: intercambiar impresins, dialogar
4. Que tipo de vio che gusta mis?
Con cales asociaras as seguintes etiquetas descritivas?
Por que? *Recomndase usar texto de apoio Ribeira Sacra e pxina web www.doriasbaixas.com
Amarelo plido limn a cor que o define. Froito do conxunto dunha serie de
variedades nobres das terras do Valdeorras. Afroitado intenso con predominio de
plantas silvestres. Carnoso ao padal cun toque final longo.
5. Aqu che presentamos a etiqueta incompleta doutro vio, completa os adxectivos que faltan e logo desea a sa etiqueta se-
guindo o modelo anterior. (Recomndase ver texto 1 que acompaa ao tema.)
Afroitado e doce, este vio das Adegas Rial est altura dos padais mis ................................ Feito con uvas das varie-dades ............................... e ...................................., especialmente apropiado para regar carnes ................................... e queixos
de sabor ...............................
Lxico
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
9/221
07
Acidez
Corpo
Aromas
Afroitado
Crianza en madeira
Anada
Sensacin spera dos vios debida presenza de diversos cidos orgnicos. A acidez
depende dunha serie de factores, entre os que estn a variedade de uva e a fermen-
tacin. Certa cantidade de acidez esencial para proporcionar sensacin de frescura
e lixeireza nos vios novos.
Os vios tintos producen unha sensacin de plenitude na boca, de intensidade no
padal . Debido a estas caractersticas dise que posen corpo, ao contrario dos viosbrancos e rosados que son mis lixeiros.
Os aromas propios da uva coa que se elabora un vio denomnanse primarios. Os
secundarios aparecen no curso da fermentacin.
Aroma e sabor mis comn en vios novos que pode recordar as caractersticas pro-pias da uva ou doutras froitas, coma pexego, cereixa, pltano...
Presenza de aromas e sabores no vio envellecido en barricas de madeira de carballo
ou castieiro. A sa intensidade vara en funcin do tempo que permanece en con-
tacto con esta.
Ano en que se vendiman as uvas empregadas para elaborar un determinado vio.
6. Tipos de uva. Indica se branca ou tinta.
Albario
Menca
Garnacha
Malvasa
Treixadura
GodelloGodello
Caractersticas do vio
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
10/221
8
7. Sabendo xa das caractersticas dun bo vio, escoita esta conversa nun restaurante entre o cliente e o sumiller.
Que vio recomenda o sumiller? Por que?
8. Por parellas, desenvolvede vs agora unha conversa sobre vios. Cada membro da parella que elixa unha destas fotos e que se
identifique co personaxe que se retrata nela.
cliente dona do restaurante sumiller representante de vios adegueiro xornaleira
9. Un pouco de xeografa.
Que denominacin de orixe cres que se produce no
territorio do mapa de Galicia que aqu se mostra?
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
11/221
9
10. Unha receita de cocia.
Enumera as materias primas bsicas que levara
este prato
INGREDIENTES:
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Como est preparado?
FORMA DE COCIAR:
_________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Galego en accin
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
12/221
10
Elixe agora un vio da nosa carta de vios para acompaala e xustifica a ta eleccin:
VIO APROPIADO PARA ACOMPAALA:
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
.: CARTA DE VIOS :.VIOS BRANCOS
D.O. Peneds
Gran Via Sol (Adg. Torres) ..................... 20,30
Via Esmeralda (Adg. Torres) ................... 9,10
Bach Extrsimo (Masia Bach) .................. 14,45
D.O. Ras Baixas
Valdamor Albario (Valdamor) ............... 24,61
Martn Cdax (Adg. Martn Cdax) ....... 20,12
D.O. ValdeorrasAln de Val (Adg. Aln) .......................... 13,15
Arume (Adg. Sta. Mara dos Remedios) ... 17,00
Joaqun Rebolledo (Adg. J. Rebolledo) ..... 16,90
VIOS ROSADOSD.O. PenedsGran Via Sol (Adg. Torres) ..................... 10,17
D.O. Navarra
Valdamor Albario (Valdamor) ................ 12,84
D.O. Somontano
Enate C. Sauvignon (Adg. Enate) ............ 18,19
VIOS TINTOSD.O. Ribeira do Douro
Arco de Curiel (Arco de Curiel) ................. 17,12
D.O.C. Rioxa
Via Izadi (Adg. Villabuena) .................. 16,05
Via Real (CVNE) .................................. 24,61 Via Ardanza (Rioxa Alta) ..................... 42,80
VFincas de Ganuza (Ramirez Ganuza) ... 34,24
Via Pomal (Adg. Bilbanas) ................... 27,82
Via Real (CVNE) ................................... 72,76
D.O. Ribeira Sacra
Priscillus (Adegas Lobeiras) ......................12,45
Gran Amedo (Adegas Amedo) ................... 14,50
Solaina (Adega Pedra do Sol) ................... 12,30
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
13/221
11
11. Como adubiaras o prato? Cal destes condimentos elixiras para lle botar?
Loureiro Pementa Comio Pementn
Ourego Canela Chicoria Pirixel
Menta Romeu Noz moscada
Coandro Cravo Tomio
Por que elixiches eses condimentos?
12. Agora que xa sabes os ingredientes bsicos, a forma de cocialos, os
adobos que leva e o vio que vas beber con ela, s nos resta escribir a
receita de cocia:
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
RECEITAS DE COCIA
A RECEITA DE COCIA un texto de tipo INS-
TRUTIVO onde vas redactando os pasos que se
teen que ir dando para confeccionar esta.
As cantidades dos alimentosPrecisas:
Litro, centilitro, decilitro (para lquidos)
Quilo, gramo (para slidos)
Metade, un terzo...
Imprecisas:
Cullerada, chisco, culleria, presada...
As instrucins
As perfrases modais obrigativas
Ter + que + infinitivo
Haber + que + infinitivo
Deber + infinitivo
Tes que botar unha cullerada de tomate.
Hai que apartar a ola do lume.
Debes picar moi fino o allo.
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
14/221
12
Tipoloxa textual
A carta persoal
13. Como podes comprobar, son dous estilos moi diferentes para o mesmo: poerse en contacto cun amigo que non ves hai tem-po.
Onde cres que est a diferenza?, que medio preferiras ti para comunicarte? E por que?
Pontevedra , 6 de maio de 2007
Querido amigo:
Anda non sei como puiden estar tanto tempo senescribirche, ben sabes que estes non son tempos propi-cios para estes mesteres: todos andamos apurados detraballo, non temos tempo....; iso sen contar que xa caseningun se ocupa escribindo cartas man tendo o correoelectrnico.
S quedamos uns cantos romnticos aos que anda
nos gusta esta prctica tan pouco de moda, somos unsnostlxicos...
Dende a mia ltima misiva, cambioume moito a vida.Xa non vivo na aldea, como podes comprobar no encabeza-mento. Escrboche dende a cidade de Pontevedra, nuncuartio alugado que d ra...
i Ola, colega:
Que tal vai? Dende que non me comu-
nico seguro que cambiaron moitas cou-
sas. Eu estou pola facu pringando cos
exames de febreiro. Un marrn...
E ti?
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
15/221
13
14. Mostrmosche agora a estrutura dunha carta persoal.
Elixe un destes personaxes, indica de quen se pode tratar e a relacin que te une a el e logo escrbelle unha carta.
Lugar e data.Separados por comas.
Despedida.Outras frmulas: atentamente, ata
vernos, un abrazo ...
Corpo.Aqu vai a informacin
que queiramos contar.
Pode ocupar o espazo que
consideremos.
Catoira, 13 de outubro de 2007
Aprezado colega:
Non sei como che hei pagar todo o traballo que estspasando por min, buscando a informacin que precisopara rematar a tese e envindoma ao meu enderezo. Bencoezo que atopar testemuas vivas que queiran falardos feitos tan tristes acaecidos no 36 no monte Furriolo
non tarefa fcil, pero eses testemuos hanme valer demoito para confirmar os meus estudos diante do tribunalavaliador.
Disme no teu correo que a gravadora que usas xa est unpouco cascada. Non te apures, no noso prximo encontrolevo a mia para que poidas seguir facndome o traballo
de campo.
Polo demais, todo ben? Espero que si. Eu..., xa sabes. Atu-rando como podo a situacin familiar, que non a mellordo mundo para conclur unha tese. Pero tempos melloreshan chegar.
Moitos bicos e ata pronto.
Encabezado.Sguenlle dous puntos e parte. Outras
frmulas: Querido amigo/a; Que tal?; Ola,
Sados...
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
16/221
14
Modelo actividade Celga
15. Escoita as intrucins que se che dan e toma nota destas neste cadro.
Nome do programa
Medio de comunicacin
Temporada
Verduras de poca
Vantaxes nutricionais
Prato que se vai preparar
16. Consulta agora o material grfico que se achega como anexo e cun orzamento de 20 euros, merca os produtos necesarios para
elaborar o prato que se che antolle comer hoxe. Sigue os seguintes pasos:
Fai a lista da compra.
Axstate ao gasto que podes facer e bota contas do que vas gastar, indicando as cantidades que vas mercar de cada pro-
duto.
Escribe a receita de cocia do teu prato.
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
17/221
15
As festas gastronmicas
Galicia est chea de festas
gastronmicas que se adoitan
celebrar case todas as fins de
semana nalgn punto da nosa
xeografa. Unha festa gastron-
mica est pensada para exaltar
algn dos nosos produtos ali-menticios ou algn dos nosos
pratos tpicos. Este o caso do
cocido galego.
A Feira do Cocido de Laln celbrase sempre o domingo anterior ao domingo de Entroido, unha das datas mis
marcadas no calendario dos galegos. , polo tanto, al polos meses de febreiro ou marzo cando o fro aperta e esteprato de seu nutritivo e quente gorenta os padais mis esixentes.
Esta Festa do Cocido vnse celebrando dende o ano 1969. A iniciativa foi tomada polos alcaldes da comarca do Deza
(Laln, Silleda, Vila de Cruces, Rodeiro, Agolada e Dozn) que, nunha reunin, decidiron poela en marcha.
Como a Festa do Cocido, hai outras moitas festas gastronmicas espalladas pola xeografa galega: o xamn da Ca-iza, a lamprea en Pontecesures, a empanada en Bandeira, o marisco no Grove...
A sa proliferacin fai que haxa opinins para todos os gustos, das que nos textos anexos do tema che achegamos
boa conta.
E ti que opinas destas festas gastronmicas? (Recomndase usar textos 2, 3 e 4 complementarios do tema 1)
t
a
Contido sociocultural
Fonte: www.concellodevedra.com
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
18/221
16
7. Conversa nun restaurante entre o cliente e o sumiller.
SUMILLER: Moi boas seores, xa elixiron?
CLIENTE: Si, acaba de tomarnos nota o camareiro.
SUMILLER: E xa saben que vio van tomar?
CLIENTE: Que nos recomenda?
SUMILLER: Que pediron para comer?
CLIENTE: Unha ensalada de froitos secos de entrante e logo un prato de temporada: xabarn vinagreta.
SUMILLER: Ben, vexo que lles gustan os sabores fortes... O xabarl unha carne vermella, de sabor moi forte. Acompaadadun prebe dese tipo, ter ademais un toque agre. Para estes casos, o mellor un vio de moito corpo, espeso ao padal e de
intenso aroma. Un tinto, por suposto...
CLIENTE: Algn da terra? Con denominacin de orixe galega?
SUMILLER: Ben... Un rioxa podera estar moi ben, pero se vostede prefire algo de aqu, quizais o amandi sexa o mis reco-
mendable...
15. Escoita as intrucins que se che dan.
Benvidos ao noso programa radiofnico diario Que fago hoxe de comer? Coma sempre, dmosche as mellores ideas para
que sorprendas os teus hora de xantar e, iso si, mirando de coidar a carteira cando toca ir ao supermercado ou praza.
Como estamos a piques de entrar no vern, hoxe queremos ofrecerche unha receita con verduras e froitas de temporada,moi frescas e econmicas. Temos para elixir: repolo, coliflor, grelos, lombarda, cabacia, castaas, noces, abels. Todos teen
un prezo accesible e achgannos unha chea de fibra alimenticia e vitaminas, moi necesarias para o organismo. Imos, pois,
preparar unha cazolada de bacallau de primeiro e, logo de sobremesa, unhas castaas cocidas ao ans.
Transcricin do audio
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
19/221
01
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
20/221
02
FUNCINSCOMUNICATIVAS
Entender e aventurar un
diagnstico
Localizar e describir unha
dor
CONTIDOSSOCIOCULTURAIS
COECEMENTO DO CDIGO
LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA
Medicina e far-
macia (analxsico,
antibitico etc.)
Pronome per-
soal: se reflexivo
Casos espe-
ciais na flexin de
xnero e nmero
Perfrases
verbais: modal de
probabilidade
Tipoloxa tex-tual: o prospecto
dun medicamento
As parnteses
Conectores
textuais: frmulas
de exemplificacin
GALEGO EN
ACCIN: O plano
dun hospital
O sistema sanitario galego
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
21/221
03
1. Como se presentan os medicamentos? Contina ti:
Os medicamentos pdense presentar como....
Xarope
Crema
...
2. Que meto na caixa de primeiros auxilios? (S podes elixir cinco cousas)Unha vez que elixas, faise unha posta en comn e xustificas as tas eleccins e os teus descartes.
Actividade introdutoria
tiras adhesivas
alcol
auga osixenada
gasasmercromina
esparadrapo
plulas para dor de moas
algo para o arrefriado
gotas para os odos
gotas para os ollosxarope para a gorxa
efervescentes para a dor de cabeza
crema para a dor muscular
mastigables para o ardor de estmago
spray repelente de mosquitos
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
22/221
04
3. Cambiaras a ta eleccin se foses a...
Un banquete de vodas.
Quince das de safari.
Viaxe de negocios a Nova York.
Por que?
4. Que sacaras da ta caixa de primeiros auxilios para darlles a estas persoas?
Por que?
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
23/221
05
Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA
Para indicar onde se ten unha dor pdense usar estasexpresins:
A min deme.... Sinto/noto unha dor en...
A ti deche... Sentes/notas unha dor en...
A el delle... Sente/nota unha dor en...
Onde me doe en...
Vai seguido da frase nominal que indica a localizacin
da parte do corpo (revisar lxico Celga 1)
A cabeza
O pescozo
Unha perna
Estas localizacins son moi xerais, pero pdense concre-
tar a travs de modificadores:
O dedo meinio da man esquerda
A parte de atrs da cabeza
O pescozo pola parte de atrs
Arredor do nocello
Ou senn a travs da introducin de condicionantes oucircunstancias:
Se ergo o brazo por enriba da cabeza, deme...
Se aperto forte a man, noto unha dor...
Cando engulo a comida, deme...
Ao dobrarme pola cintura, sinto...
Para lle pedir aclaracins ao doutor, pdese empregar
algunha destas expresins:
Entn vostede cre que...
Logo teo que...
Polo tanto, recomendable que...
Casos particulares de xnero e nmero:
Lembra que no campo da medicina nos atopamos con
varias palabras con xnero dubidoso.
A dor A hepatite
A parlise A anlise
(os nomes das enfermidades que rematan en se, -te,en xeral son femininos)
O SE REFLEXIVO
Os pronomes reflexivos (me, te, se, nos, vos, se) aparecen cando executamos unha accin sobre ns mesmos de forma voluntaria:
Erguinme da cama/Ergucheste da camaErguronse da cama/Ergumonos da cama
Ergustesvos da cama/Erguronse da cama
Gramtica e lxico
* Outros verbos frecuentes que poden ter uso re-
flexivo son: peitearse, ducharse, vestirse, espirse...
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
24/221
06
Coloquial: dar unhas medicinas
Estndar: receitar unhas medicinas
Culto: prescribir uns medicamentos
Coloquial: estar mallado
Estndar: estar maloCulto: estar doente, estar indisposto
Coloquial: estar coma unha rosa
Estndar: estar ben
Culto: gozar de boa sade
LxicoColoquial: coller vez
Estndar: pedir cita
Culto: concertar cita
Coloquial: o matasns
Estndar: o mdicoCulto: o doutor, o facultativo
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
25/221
07
5. Mira as recomendacins dos servizos mdicos dunha empresa de aviacin.
Por pargrafos, que un compaeiro vaia lendo e outro xesticule diante da clase as recomendacins que se fan.
Cambios na presin
Durante as fases de despegue e aterraxe prodcense axustes da presin. O viaxeiro pode notar algunhassensacins de taponamento no odo. Para evitar a molestia, preciso igualar a presin no odo medio,o que se pode conseguir cerrando o nariz cos dedos e soprando suavemente sen sacar o aire; tamnmascando chicle ou, o que anda mis sinxelo, soando o nariz cun pano.
HumidadeDentro do avin, a humidade mis baixa do normal, oscila entre un 10-20%. Por iso pode haber unhasensacin de lixeira sequidade sobre a pel, as vas respiratorias e a crnea. Para diminur estas sen-sacins, necesario evitar o alcol e o caf xa dende o da antes da viaxe, porque ambas as substancias
teen un efecto deshidratante. Durante o voo, moi recomendable beber auga ou zumes en abundan-cia e, mesmo, usar unha crema hidratante para a pel.
Espazo e movementoEstar sentado longos perodos de tempo tolerable para a maiora das persoas; pero para algunhasexiste a posibilidade de que se lles inchen os ps ou os nortellos, ou ben que aumenten algns proble-mas circulatorios. Tal o caso da trombose venosa profunda (TVP); ocorre raramente e en xente espe-cialmente predisposta cando se dan perodos prolongados de inmobilidade.
En prevencin, equpese para voar con roupa pouco axustada e preferiblemente de fibra natural, cofin de favorecer unha menor presin sobre a pel. Mova os membros inferiores no mesmo lugar ondeest sentado (mova os dedos dos ps, os nortellos, flexione e estenda as pernas). Aconsellamos tamnque se poa de p, que contraia os brazos e pernas e incluso que dea ocasionalmente un pequenopaseo pola cabina, naqueles momentos en que o servizo ao resto dos pasaxeiros non se vexa afectadoe as condicins de voo o permitan, prestando especial atencin ao sinal de cintos e s instruccins da
tripulacin....
Ademais destas pequenas recomendacins, non dubide en lle preguntar ao seu mdico, que o poderaconsellar con mis amplitude segundo o caso en concreto.
SERVIZO MDICO DE IBERIA
FONTE: www.iberia.com (adaptado).
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
26/221
8
Os sntomas6. Asocia sntomas con enfermidades.
7. Escoita esta conversa entre mdico e paciente e vai tomando nota dos sntomas
que explica esta.
Que lle diagnosticaras ti?
Basendote en que sntomas?
Ollos chorosos
Mucosidade
Lingua branca
Gorxa inflamadaFebre
Mareos
Vertixe
Dor de barriga
Dificultade para respirar
Voz roucaDor de peito
Dor de costas
Picor por todo o corpo
Manchas na pel
Gripe
Xarampn
Gastrointerite
Infarto
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
27/221
9
8. Es partidario da medicina natural? Os remedios naturais son unha alternativa que ofrece a mencia popular aos medicamentos.
Seras quen de completar as palabras que faltan neste texto?
A meteoroloxa galega fai que o catarro sexa unha das afeccins comns mis habituais durante as estacins de
outono e inverno. Pouco grave, pero s moi ............. .............. ........., este mal pdese ................... .............. .. empregando algn
dos seguintes remedios:
- Mollar un algodn en tintura de iodo e facer con el lias cruzadas en vertical e horizontal no peito.
- Beber ........................................... de ourego. Se temos plantado ourego no noso terreo, debemos recollelo unha vez
maduro e poelo ao sol para que ..................... .............. .. Unha vez seco debemos metelo nun tarro de cristal para que
se conserve o maior tempo posible. Con este ourego facemos unha ...................................... que ....................................
tomar pola noite.
- Tomar unha ..................... ............... .. de ponche ben quente con leite, ao que se lle pode engadir unha ......................... .....de ovo. Tamn ao leite quente se lle poden engadir unhas ............. .............. ........ de augardente, en vez de ponche.
- Beber vio con unto (graxa de ......................................... curada ao aire). Este remedio faise fervendo un pouco de
unto co vio, preferiblemente tinto. Unha vez fro, tomar varias veces ao da.
- Respirar vapores de auga con eucalipto. Collanse as follas de eucalipto e .......................................... ben. Unha vez
fervidas levbanse para un cuarto, para logo tomar os seus ..............................................
- Aplicar sebo de carneiro. Derretase o sebo de carneiro nunha ..................... ............... ......, con el humedecase un panoe poase no peito ata que arrefriase.
- Preparar un caldo e tomalo coma un xarope. Nun pouco de auga ....................................... unha cebola, unha folla
de loureiro, un pouco de limn e ......... .............. ............... . Dixase cocer todos estes ingredientes durante unha hora e
tmase pouco a pouco.
FONTE: www.infobrion.com
9. Lede agora as vosas respostas e comentade na clase se algunha vez aplicastes algn destes remedios ou se coecedes outros
para as mesmas enfermidades.
Foron efectivos?
10. Di que remedios naturais aplicaras ti para estoutra enfermidade: dor de gorxa.
Redacta seguindo o modelo anterior, se non sabes ningn podes inventalos.
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
28/221
10
11. Conversa para pedir cita telefnica: escoita e anota na axenda da enfermeira os datos.
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
29/221
11
O plano dun hospital
12. Fai unha enumeracin de todas as recomendacins ou peticins que se poderan facer nos cartaces ou letreiros que aparecesen
nos corredores deste hospital.
13. Agora por grupos de tres persoas e tomando como modelo os carteis que hai na recepcin deste hospital, ides idear un cartel
ou nota que se podera pegar na parede xunto cos outros.
Galego en accin
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
30/221
12
14. Traballando de novo en grupos de 3, coloca estas denominacins sobre o plano e logo discutide as vosas localizacins.
LETREIROSUrxencias Traumatoloxa
Enfermera Recepcin
Doazn de sangue Cardioloxa
Oncoloxa
IMAXES
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
31/221
13
Tipoloxa textual
Prospecto dun medicamento
Lea todo o prospecto porque contn informacin importante para vostede.Este medicamento pode obterse sen receita, para o tratamento de afeccins menores, sen a intervencin
dun mdico. Malia isto, debe vostede utilizar con coidado Aspirina C comprimidos efervescentes paraobter os mellores resultados.- Conserve este prospecto, pode ter que volver lelo.- Se precisa informacin adicional, consulte co seu farmacutico.- Se os sntomas empeoran, se a dor persiste durante mis de 10 das ou a febre durante mis de 3 ou seaparecen outros sntomas, como por exemplo vmitos e mareos, debe consultar o seu mdico.
1. QUE ASPIRINA C E PARA QUE SE UTILIZAAspirina C son comprimidos efervescentes.Presntase en envases de 10 e 20 comprimidos efervescentes. un medicamento eficaz para reducir a dor e a febre.Est indicado no alivio sintomtico das dores ocasionais leves ou moderadas, como dores de cabeza, dentais,menstruais ou de lombo (lumbalxias), estados febrs.
2. TOMA ASPIRINA C CON ALIMENTOS E BEBIDASTome este medicamento despois das comidas ou con algn alimento.Se vostede consome habitualmente alcol (por exemplo, tres ou mis bebidas alclicas -vio, cervexa...- aoda),tomar aspirina C pdelle provocar unha hemorraxia de estmago.
IMPORTANTE PARA A MULLERSe est vostede embarazada ou cre que podera estalo, consulte o seu mdico antes de tomar este medi-
camento. O consumo deste medicamento durante o primeiro e segundo trimestre de embarazo pode serperigoso para o feto e debe ser vixiado polo seu mdico. Non deber tomar este medicamento duranteo terceiro trimestre de embarazo.
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
32/221
14
15. Fai unha lectura do texto e di se isto verdadeiro ou falso:
16. Por parellas, escribide vs o prospecto dun destes medicamentos imitando o modelo anterior.
DORMITONA TORCETIL APANDAVIR
PROBABILIDADES E EXEMPLOS
Para indicar a probabilidade de que algosuceda, pdense utilizar perfrases:
PODER+INFINITIVODEBER+INFINITIVO
Deben ser as seis da tarde.
Para introducir exemplos nun texto podemosutilizar varias frmulas:
Por exemplo...Como por exemplo...Como...
Outras posibilidades: isto ...
Podo tomar este medicamento s cinco da ma.
Ao estar embarazada de tres meses podo tomalo.
Escordei un dedo da man dereita e estara ben que tomase este medicamento.
Bebn tres copas de vio comida, por riba podo tomar sen problema este medicamento.
o cuarto da de enfermidade e sbeme a febre, sigo tomando o medicamento coma se nada.
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
33/221
15
17. Escoita esta mensaxe que nos dan dende a Consellera de Sanidade e vai anotando.
Como se chama o novo plan que se vai aprobar?
Cando se vai botar a andar?
Que tanto por cento de mulleres hai na poboacin galega?
A quen se dirixe a conselleira de Sanidade no vdeo?
Que peticins fai?
18. Le este texto de La Voz de Galiciaque se relaciona coa sanidade. Explica en voz alta para o resto dos compaeiros o que queren
dicir estas expresins do texto: (Recomndase usar texto 1 da unidade 2)
Buscamos mis prestacins na sanidade pblica galega.
unha doenza progresiva e discapacitante.
Consiste nunha inchazn crnica nunha ou en varias partes do corpo.
As consecuencias poden ser desastrosas e irreversibles.
Unha parte mnima dos casos son conxnitos.
Cales son as reivindicacins desta asociacin que se vai legalizar?
Modelo actividade Celga
6
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
34/221
16
O sistema sanitario galego
Galicia dispn dunha ordenacin territorial da sanidade propia, organizada en reas sanitarias e, dentro do seu mbito, en
distritos hospitalarios e zonas de atencin primaria, coherente coa sa realidade sanitaria. A ordenacin sanitaria galega
comprende:
reas sanitarias
A estas reas correspndelles a xestin unitaria dos recursos sanitarios pblicos do seu mbito territorial, as como das
prestacins e programas sanitarios que desenvolvan.
O mbito xeogrfico determinarase por decreto do Consello da Xunta, por proposta da Consellera de Sanidade, en funcin
das necesidades sanitarias da comunidade autnoma e tendo en conta factores xeogrficos, socioeconmicos, demogr-
a
Contido sociocultural
17
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
35/221
17
ficos, laborais, meteorolxicos e de dotacin de vas e medios de comunicacin. Estas son:
Ferrol A Corua Cervo
Santiago de Compostela Lugo Salns
Pontevedra Vigo Ourense
Monforte Barco de Valdeorras
Zonas de atencin primaria
Constiten as unidades elementais onde se presta a atencin primaria de sade. Unha ou varias zonas de atencin prima-
ria poden estar agrupadas ou interrelacionadas para a prestacin de servizos de apoio, inclundo a atencin continuada.
O Servizo Galego de Sade realiza a sa delimitacin conforme a criterios funcionais de ndole xeogrfica, demogrfica,
epidemiolxica e de accesibilidade, tendo en conta, en todo caso, as necesidades sanitarias da poboacin.
Texto adaptado de www.sergas.es
18
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
36/221
18
7. Conversa entre mdico e paciente.
MDICO: Bos das, seora. Tome asento, por favor.PACIENTE: Bos das, doutor.
MDICO: Que a trae por aqu logo?
PACIENTE: Ver doutor, hai un par de das que me veo notando mal e decidn facerlle unha visita.
MDICO: Que lle pasa entn?
PACIENTE: Noto que teo dificultade para baixarme, sinto unha dor forte no fondo do lombo cando o intento.
MDICO: Xa, xa... E cando fai ese movemento, marase?PACIENTE: Non, non. Nada de mareos. S unha dor intensa nas costas.
MDICO: Vale, e esa dor localzase a ou tamn nalgn outro sitio?
PACIENTE: O certo que s veces bixame pola perna esquerda e chega mesmo altura do xeonllo. tan forte que logo
teo que poerme outra vez dereita con moito coidado...
MDICO: Levou algn golpe recentemente nesa zona?
PACIENTE: Non, que eu recorde. En calquera caso, nada importante, senn lembrarame.MDICO: Colleuna o fro?
PACIENTE: Si, estiven hai un par de das con algo de mocos; pero tomei leite con mel e parece que me fixo.
MDICO: Xa...
11. Conversa para pedir cita telefnica.
Soa o telfono.
ENFERMEIRA: Bos das...
ENFERMEIRA: Si, si, aqu ... Dgame.
ENFERMEIRA: Non, o luns pola tarde a doutora non colle citas. Sntoo, imos ter que buscar outra data.
ENFERMEIRA: O xoves vnlle ben?
ENFERMEIRA: Mire, tolle s cinco e media e s sete, cal lle vn mellor?
ENFERMEIRA: Moi ben, anoto entn para as sete. Dime o seu nome?
ENFERMEIRA: Eliseo Martnez. Moi ben, Eliseo, quedamos as logo.
Transcricin do audio
19
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
37/221
19
ENFERMEIRA: a primeira vez que vn Eliseo?ENFERMEIRA: Vale, buscamos logo o seu expediente para darllo doutora.
ENFERMEIRA: Grazas a vostede.
Soa o telfono.
ENFERMEIRA: Boa tarde, clnica da doutora Snchez.
ENFERMEIRA: Si, si, aqu ...ENFERMEIRA: Moi ben, e para cando tia vostede?
ENFERMEIRA: O martes s cinco... Encarnacin Vicente?
ENFERMEIRA: E para cando quera cambiar?
ENFERMEIRA: Non, o martes da prxima semana mesma hora est ocupada.
ENFERMEIRA: Nesta semana si que anda pode quedar algo. O mrcores s catro?
ENFERMEIRA: Moi ben, anoto entn para ese da.ENFERMEIRA: Grazas a vostede.
01
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
38/221
01
02
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
39/221
02
FUNCINSCOMUNICATIVAS
Mostrar sorpresa e admi-
racin
Describir cambios de
personalidade
CONTIDOSSOCIOCULTURAIS
COECEMENTO DO CDIGO
LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA
Lecer e tempo
libre: prctica dedeportes
Vestimenta:
roupa sport
Estranxeirismos
e prstamos
Pronomes
persoais: se im-persoal
Graos do
adxectivo
Oracins com-
parativas
Perfrases
aspectuais perfec-
tivas
Tipoloxa tex-
tual: a sntese
Contraccins
das conxuncinscomparativas
Conectores
textuais: frmulas
de ordenacin
GALEGO EN
ACCIN: A acade-
mia de baile
A empresa galega da
moda
03
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
40/221
0
1. Practicas algn deporte? Por que?
De todos os motivos que se achegan aqu, elixe os dous que consideres mis importantes e engade algn mis.
Practico deporte porque...
2. Ests na entrada do ximnasio. Al teen a tboa de actividades semanais.
Hoxe xoves. Elixe hora e actividade. Logo indica os motivos da ta eleccin.
Actividade introdutoria
Mellora a circulacin sangunea
Afina a mia figura
Venme ben os estarricamentos musculares
...
Son fumador/a
Distriome dos meus problemas
Libero o estrs laboral
...
FONTE:www.multiusos.net
04
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
41/221
Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA
Para expresar sorpresa e admiracin sanse moito estasfrmulas:
Non me digas!
Que me dis!
Dixasme apampada...
Arre demo!
Vaites!Non pode ser!
Non posible!
Tamn se adoitan empregar para o mesmo determina-
das interxeccins:
Oh!Ah!
Lembra que os signos de admiracin se poen s ao fi-
nal:
Non creo iso que me contas!
Podemos construr tres tipos de comparacins:Superioridade: son mis altaca ti.
Igualdade: son tan altacoma ti.
Inferioridade: son menos altaca ti.
O segundo termo da comparacin (sinlase en verme-
llo) vai introducido por unha conxuncin comparativa.Estas son as posibilidades de combinacin:
CA, COMA + pronome persoal
DO QUE, COMO + oracin
CA, QUE + calquera outra posibilidade
COMO, COMA + calquera outra posibilidade
Come tanto coma min.
Fala misdo que pensa.
Non est tan tolacomo din por a.
Sentiraste tan ben como / coma o teu amigo.
Sentiraste mellordo que / ca / que o teu amigo.
O SE IMPERSONAL
O pronome SE sase como marca de oracin impersoal cando construmos oracins nas que non se indica o suxeito. O verbo vai en
3 persoa do singular:
Non se lles permitea entrada aos cans.
Reclleseroupa usada.
Lmbraseque non se pode chegar tarde.
Naquela reunin dxoseque non era verdade o que sau publicado.
Gramtica e lxico
* Fxate que admite un complemento directo
que pode estar desempeado por unha frase
ou por unha oracin.
05
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
42/221
Coloquial: alucinar
Estndar: sorprenderse por algo/de algo
Culto: admirarse por algo
Coloquial: quedar pampo
Estndar: quedar sorprendidoCulto: quedar estupefacto
Coloquial: mover o corpo
Estndar: facer deporte
Culto: adestrar
LxicoColoquial: esnafrar
Estndar: mancar
Culto: lesionar
Coloquial: ser autntico para...
Estndar: ser bo para...Culto: reportar beneficios para...
Coloquial: estar a tope
Estndar: sentirse ben
Culto: evolucionar positivamente
3. Na tboa da pxina 3, aparecen un montn de prstamos. Facede pequenos grupos na clase e que cada un se especialice en
buscar informacin sobre algn destes deportes.
Unha vez que expliquedes en que consiste, asocidelle algunha destas fotos ou debuxos e buscdelle un nome alternativo en
galego.
STEP COMBAT PUMP CAPOEIRA TAI-CHI FIT-BIKE
06
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
43/221
4. Por un momento, vaste converter en monitor dunha clase de ximnasia de mantemento. Estes son os exercicios iniciais.Seguindo o debuxo, dbesllelos explicar aos teus alumnos/as. Segue o modelo:
Exercicio 1: tmbese no chan boca arriba. Flexione as pernas e logo, poendo as mans por tras da cabeza, rgase
lixeiramente.
Exercicio 2: ...
Exercicio 3: ...
1
2
3
4
5
6
Tombarse
Erguerse
Estirar
Contraer
Anicarse
Flexionar
Subir
Baixarse
Estender
VocabularioAmodo
Lixeiramente
Bruscamente
De vagar
Sen prsa
Enerxicamente
Axilmente
Seguido
Docemente
Ao tempo
07
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
44/221
5. Que pezas destas mercaras para practicar...a) aerobic
b) fit-bike
c) footing
08
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
45/221
6. Por que elixiras esas pezas e non outras?
7. Por certo, entre os estranxeirismos tan frecuentes no mundo do deporte, tamn existen no campo das pezas de vestir.
Por exemplo, describe como son estas e logo bscalle un nome en galego:
MAILLOT CULOTE BODY
8. Escoita este anuncio radiofnico da Asociacin de Ximnasios reunidos para captar clientes entre a poboacin madura.
Propoede por grupos agora un similar, imitando este modelo, para captar:
a) mulleres novas que estudanb) executivos agresivos
c) mulleres maduras que traballan dentro e fra da casa
d) xubilados
e) funcionarias
f) divorciados
09
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
46/221
9. Es profesor de educacin fsica nun instituto de Galicia e ests preparando un material fotocopiado para entregrllelo aos teus
alumnos/as.A clase de hoxe consiste na explicacin da importancia dos estarricamentos musculares antes de facer deporte. Disps destas
imaxes para acompaar o texto da fotocopia, que debes redactar. Lembra usar unha linguaxe apropiada para eles, clara e directa.
A importancia dos estarricamentos
Antes de facer calquera tipo de exercicio, moi importante quentar e estirar os msculos do corpo adecuadamente se non
queremos ____________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________.
Para quentar os msculos da zona do lombo: __________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________.
Galego en accin
10
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
47/221
Para quentar a zona abdominal: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________.
Para quentar os glteos, adutores e cudriceps: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________.
10. Agora que a travs dos exercicios anteriores xa lles demos un bo repaso s partes do corpo e a verbos de movemento, imos
aproveitar iso para propoervos a seguinte actividade en grupos pequenos: formades parte do xurado dunha academia de baile:
Primeiro debedes indicarlles oralmente aos alumnos/as novos os pasos bsicos destes tres bailes:
a) cha-cha-cha (vdeo)
b) boogie (vdeo)
c) samba (vdeo)
Estes bailarns son alumnos/as xa avanzados e estn en plena actuacin, ao rematar debedes facer unha valoracin oral do seu
traballo (ver vdeo no material complementario).
Rpido
Lento
xil
Harmonioso
Delicado
Enrxico
Erguido
VocabularioCoordinar
Estirar
Encoller
Xirar
Agarrar
Tropezar
Flexionar
Xeonllo
Articulacin
Cbado
Postura
Lombo
Desprazamento
Conducin
MODELO DE TEXTO VALORATIVO
O baile que acaban de ofrecernos estes dous bailarns
estivo moi ben executado. Resultou mellor a sa ac-tuacin desta semana ca a que vimos nesta mesmapista a semana anterior. Os movementos cos ps foronlimpos e a expresin do corpo foi tan coordinada en-tre os dous como cabera esperar, anda que ela bailoumellor ca el. En conxunto, podemos dicir que se tratoudunha peza ben executada.
Fxate como neste modelo de texto valorativo imos acumulando
recursos vistos neste tema (comparacins, perfrases perfectivas)
coma outros xa estudados (perfrase modal de probabilidade).
11
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
48/221
Tipoloxa textual
Sntese
ABONECADE
TRAPO
LolaPastoriza(Lugo
,1970)unhadasau
toras
misrecoecidaspo
lacrticanosltim
os dez
anos.Nonenvan
levaescritoxacatro
obrasna-
rrativas:douslibrosderelatosedas
novelasxu-
vens,etodaselaste
encontadocoaacep
tacin
dopblico.
Abonecadetrapo
asaltimaachegaa
omundodaliteratu-
ra.Trtasedunhano
velaambientada,pr
imeiramente,enLis-
boa,paradespois
discorreratalevarno
scidadefrancesa
de
Toulouse.Nela,AliciaChousa,un
haexcelente acordeo
nista,
viveunhatrridahi
storiadeamorcung
risoficinistadeexis-
tenciamediocre.Oc
hoqueemocionalent
reestasdaspersoas
deexistenciastandi
ferentesopanosob
reoqueseteceesta
historia.Trtasexaq
uelogodunhanovel
aque,porun lado,
nosfaladaloitapor
sobrevivirnunmund
ohostile,poroutro
,
doamorvividocunh
apaixnextrema.
12
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
49/221
11. Observa as fotografas destas persoas. Entre eles hai actrices, escritoras, fotgrafas, escultores, directores de cine...; en fin, xenteque se dedica ao mundo da arte.
Asgnalle unha destas profesins a cada un, logo explica basendote en que trazos da sa personalidade e/ou aspecto xeral lla
asignaches. Por fin, redacta un texto similar ao que nos serve de modelo, comentando brevemente algunha das sas obras.
PERFRASES ASPECTUAIS PERFECTIVAS
As perfrases son complexos verbais que utilizamos, ademais de para indicar accin coma calqueraoutro verbo, para achegar contidos de carcter modal, temporal ou aspectual. As perfrases aspec-tuais perfectivas indican que unha accin xa rematou definitivamente. Son perfrases aspectuaisperfectivas as seguintes:
TER + PARTICIPIO LEVAR + PARTICIPIODAR + PARTICIPIO ACABAR + DE + INFINITIVO
Acabou de facer o traballo que lle puxeron.
Leva dado moito traballo.
Adela ten feito moitos xerseis de la.
Non dou rematado isto.
En canto aos marcadores que serven para ordenar as ideas ou pargrafos dun texto, fxate nas que
usamos ns no texto introdutorio deste apartado (en cursiva). Tamn hai estoutros:
Primeiro / primeiramente / en primeiro lugar despois / a seguir / en segundo lugar
13
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
50/221
12. Traballemos por parellas. Estamos no ximnasio.
O teu amigo a primeira vez que vai e ti vaslle facer de gua, porque o primeiro da est un pouco perdido. Vaslle mostrando
as salas principais e el vai indicando a sa sorpresa ante o que vai descubrindo (ver vdeos).a) Describe o que ves.
b) Di que tipo de deportes se poderan practicar en cada unha delas.
c) Que o teu amigo che conteste mostrando sorpresa ante o que ve.
13. Como ao teu amigo lle gustaron moito as instalacins do ximnasio, decide inscribirse. Dirxese recepcin e danlle esta follacoas normas bsicas (ver texto anexo). Ldela entre os dous e despois comentades as dbidas.
O teu amigo de Ames, pdese inscribir igual?
Ten que rexistrarse antes de poder ir a un curso de natacin?
Que pasos ten que seguir para inscribir un fillo seu menor de idade?
Vanlle dar un carn?
Modelo actividade Celga
14
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
51/221
A moda galega
A moda galega un dos sectores produtivos clave da nosaeconoma. Xa dende hai unhas dcadas, Galicia ocupa un
lugar relevante na industria da moda dentro do conxunto
do Estado espaol, tal e como demostra o feito da gran
cantidade de firmas de moda galega que atopan recoe-
cemento en pasarelas nacionais e internacionais: Inditex,
Adolfo Domnguez, Roberto Verino, Caramelo, Kina Fernn-dez, Antonio Pernas, Florentino...
Na actualidade, unhas 1.800 empresas danlles emprego
directo a 18.500 persoas, mentres que xera outros 30.000
postos de traballo indirectos. Estas cifras converten o sector
txtil nun dos sectores estratxicos da nosa economa.
Por este motivo, son varias as iniciativas que existen dentro do pas para fomentar a consolidacin de novos deseadores,
as como para mostrar as creacins dos que xa estn consolidados. Entre as primeiras, podemos citar o certame TESOIRA,
que recoece o talento creativo dos novos deseadores galegos e, entre as segundas, podemos facer referencia pasarela
PONTUS VETERIS, que se celebra anualmente en Pontevedra.
Contido sociocultural
15
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
52/221
8. Anuncio radiofnico da Asociacin de Ximnasios.
Como? Que anda non probou vostede os beneficios que ten para a sade ir a un bo ximnasio?
A que espera para probalo! Achguese ao ximnasio que tea preto da casa e non deixe pasar nin un da mis sen
asistir a esta fonte de sade. Ver como en poucos das se sente mellor, o seu estado fsico mellorar axia. Hase
sentir mis xil e menos pesado que nos seus anos mozos, mis xovial e contento do que nunca pensou a partir dos
cincuenta.
Non dubide mis! Vea xa!
Transcricin do audio
01
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
53/221
02
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
54/221
FUNCINSCOMUNICATIVAS
Comparar e contrastar
alternativas
Referir o contido dunha
postal, correo etc.
CONTIDOSSOCIOCULTURAIS
COECEMENTO DO CDIGO
LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA
Traballo: elec-
trodomsticos
Pronome per-
soal: os recprocos
Derivacin:
sufixos que indi-
can instrumento
Perfrases
verbais aspectuais
imperfectivas
Tipoloxa tex-
tual: instrucins
dun aparello
Cambios de
acentuacin con
respecto ao caste-
ln
Conectores
textuais: as con-
clusins
GALEGO EN
ACCIN: Inventar
un aparello
A prensa en Galicia
03
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
55/221
1. Que ves aqu?, que usaras para...?
Podes elixir varios usos para cada aparello, logo vas
ter que explicar por que elixiches ese aparello e como oempregaras para o fin que che propoemos.
2. Observa os dous personaxes que estn na fotografa anterior, quen cres que son e que fan?
Por parellas, redactade o dilogo que credes que poden estar tendo na tenda de electrodomsticos e logo escenificdeo na aula.
Coas seguintes expresins, fai das columnas separando as que consideres apropiadas para usar neste contexto e as que non sexan
adecuadas. Logo, inseride no voso dilogo as apropiadas e explica por que desbotaches as outras:
Actividade introdutoria
Entreterte un anaco de tempo
Conducir mis relaxado
Quedar co rapaz tan simptico que coeciches onte
Ter lista a camiseta que botaches onte no cesto da roupa
Sacar o traballo de diante o mis rpido posibleSacar o traballo de diante o mis rpido posible
Ir antes para a cama
Poerte a dieta
Coidar a ta pel
Aliviar unha dor muscular
Aliviar a resaca do da anteriorAliviar a resaca do da anterior
Por favor...
Non ter nin idea
Ser unha persoa de palabra
Mercar con confianza
Pode devolveloPode devolvelo
De ningunha maneira
Ata a podiamos chegar
mellor...
Buscar o mellor rendemento
EnganarEnganar
04
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
56/221
3. Os carns dos electrodomsticos:Imaxina que es un vendedor/a de electrodomsticos que lle tes que explicar ao cliente todas as caractersticas deste aparello.
Por parellas, simulade a situacin, un membro far o papel de vendedor e outro de cliente.
INFORMACIN TIL
Esta etiqueta obrigatoria en cada electrodomsti-co posto venda e permtelle ao comprador saber aeficiencia enerxtica deste de forma rpida. Existensete clases de eficiencia, identificadas por un cdigode cores e letras e que van dende a cor verde da letra
A, que identifica os electrodomsticos mis eficientes,ata a cor vermella da letra G, que identifica os menoseficientes. Tendo en conta que a vida media dun destesaparellos adoita superar os dez anos, poderiamos dicirque o aforro enerxtico na factura elctrica dos elec-trodomsticos do tipo A, comparados cos do tipo G,pode roldar os 600 euros. Frigorficos e conxeladores,lavadoras, lavalouzas, secadoras, fornos elctricos eaparellos de aire acondicionado son os electrodoms-ticos sometidos a esta normativa.
ENERXA LAVALOUZASXerafor
Modelo 345TMis eficiente
Menos eficiente
CONSUMO DE ENERXAA: mis alto G: mis baixo
EFICACIA DE LAVADOA: mis alto G: mis baixo
EFICACIA DE SECADOA: mis alto G: mis baixo
CONSUMO DE AUGA POR LAVADO
Capacidade 303 litros Claseenerxtica A Tratamento an-
tibacterias NO FROST Portas
reversibles Bandexas de vidro
Funcin superconxelacin
186x60x60 cm
P.V.P.:
05
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
57/221
Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA
Para contrastar alternativas, podemos usar as seguintes expre-sins:
/ parece mellor porque... / parece peor porque...
Pois a min parceme que... Eu prefiro...
Eu decdome por... / ti decdeste por... / el/ela decdese por....
Semella mis conveniente... Ter moitos inconvenientes...
Para indicar que unha accin anda est en proceso ou est sen
rematar, usamos as PERFRASES ASPECTUAIS IMPERFECTIVAS:
Estar + xerundio
Levar + xerundio
Seguir + xerundio
Choco est traballando nunha fbrica.
Levas facendo o parvo toda a noite.
Segues estudando ou xa remataches?
Para referirlle a outra persoa o contido do que al-gun che dixo ou escribiu, tes que utilizar o ESTILO
INDIRECTO.
O estilo indirecto caracterzase por usar un VER-
BO DE DICCIN (dicir, preguntar, contar...), se-
guido dunha CONXUNCIN COMPLETIVA (que,
se), que introduce unha oracin subordinada.
Choco DIXO QUE o estaba pasando ben.
O mestre PREGUNTOU SE estudiaramos moito.
CONTBAME meu pai na sa ltima carta
QUE tia moito traballo.
SE, NOS, VOS, PRONOMES RECPROCOSSe te fixas na postal que escribe Zaca, aparecen destacados en vermello dous usos recprocos. As oracins recprocas levan: suxeitos
plurais, verbos en 1., 2. ou 3. persoa do plural, acompaados polos pronomes recprocos correspondentes.
Serven para indicar que a accin mutua:
Choco e Zaca COCENSE dende hai tempo.
Ti e o teu mozo QUERDESVOS moito.
ESCRIBMONOS a mido para estar en contacto.
Gramtica e lxico
06
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
58/221
4. Escoita esta conversa entre dous amigos que se atopan casualmente nun bar:
Por parellas, simulade como contina a conversa tendo en conta o seguinte:
a) Choco cntalle en que est traballando actualmente.
b) Zaca fai un repaso moi rpido do acontecido nos ltimos dous anos que hai que non se ven dende que estudaron xuntos.
Cntalle en que traballa actualmente.
c) Revisan xuntos as ofertas de emprego porque ambos os dous queren cambiar de traballo.
Coloquial: botar contas
Estndar: comparar
Culto: contrastar
Coloquial: falarse por carta
Estndar: escribir por cartaCulto: contactar por correo
Coloquial: ser o mellor para...
Estndar: ser conveniente
Culto: ser propicio
Lxico Coloquial: currarEstndar: traballar
Culto: laborar
Coloquial: pillar curro
Estndar: atopar traballoCulto: encontrar ocupacin
Coloquial: armar algo
Estndar: inventar
Culto: idear un invento
CHOCO
IDADE: 27 ANOS
TRABALLO ACTUAL: VENDEDOR DE TENDA
DE DISCOS
ESTUDOS: BIOLOXA/CONSERVATORIO
AFECCINS: MSICA, VIAXAR
ZACA
IDADE: 25 ANOS
TRABALLO ACTUAL: PISCIFACTORA
ESTUDOS: BIOLOXA/CICLO SUPERIOR DE
ANIMADOR SOCIOCULTURAL
AFECCINS: PLANTAS MEDICINAIS, COCIA
07
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
59/221
N. oferta: 12/2007/38569
Data: 23/11/07
Posto ofertado: TCNICO/A EN ENCADERNACIN (IN-
DUSTRIAS GRFICAS)
Localidade: BEGONTE (LUGO)Requisitos: necestanse encadernadores industriais.
Imprescindible experiencia ou estudos de artes grficas
na rama de encadernacin.
N. oferta: 12/2007/41518
Data: 23/11/07
Posto ofertado: CAMAREIRO/A
Localidade: REDONDELA (PONTEVEDRA)
Requisitos: necestase camareiro/a.
N. oferta: 12/2007/41694
Data: 23/11/07
Posto ofertado: MONTADOR/A DE CARPINTARA ME-
TLICA, ALUMINIO E PVC
Localidade: REDONDELA (PONTEVEDRA)
Requisitos: necestase montador/a de carpintara me-
tlica, aluminio e PVC.
N. oferta: 12/2007/40081Data: 30/11/07
Posto ofertado: MDICO/A
Localidade: TEO (A CORUA)
Requisitos: necestase mdico/a de medicina xeral
para traballar nunha residencia da terceira idade no
municipio de Teo.
N. oferta: 12/2007/42357
Data: 23/11/07
Posto ofertado: AXENTE COMERCIAL
Localidade: CORUA, A
Requisitos: necestase axente comercial.
N. oferta: 12/2007/42527
Data: 23/11/07
Posto ofertado: MSICO/A INSTRUMENTISTA
Localidade: RIANXO (A CORUA)
Requisitos: necestase msico/a instrumentista para
orquestra: teclista/pianista.
N. oferta: 12/2007/40890
Data: 23/11/07
Posto ofertado: TCNICO/A EN DIETTICA E NUTRI-
CIN
Localidade: CORUA, A
Requisitos: necestase tcnico/a en diettica e nutri-
cin.
N. oferta: 12/2007/42350
Data: 23/11/07
Posto ofertado: ORIENTADOR/A PROFESIONAL PARAINSERCIN
Localidade: SANTIAGO DE COMPOSTELA
Requisitos: necestase orientador/a profesional para a
insercin. Con coecementos de galego. Nivel bsico
de informtica. Diplomado/a en Traballo Social ou Edu-
cacin Social.
FONTE: http://traballo.xunta.es
08
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
60/221
5. Que oferta elixe Choco? acorde cos seus estudos?Explica os argumentos a favor e en contra que pode ter para facer esa eleccin.
6. E ti, aceptaras estes postos de traballo? Se tiveses que elixir un dos dous, con cal quedaras?, por que?
Valora as vantaxes e os inconvenientes de cada un deles.
A favor...
un posto mellor pagado......
En contra...
Vive lonxe de onde est......
N. oferta: 12/2007/42332
Data: 23/11/07
Posto ofertado: XERENTE PARA EMPRESA DA MADEIRA
Localidade: SANTIAGO DE COMPOSTELA (A CORUA)Requisitos: necestase axente de desenvolvemento local.
Licenciado/a en Econmicas, Empresariais ou Adminis-
tracin. Nivel bsico de informtica e coecementos de
galego.
N. oferta:12/2007/42338
Data: 23/11/07
Posto ofertado: TCNICO/A EN ESTUDOS DE MERCADO
E OPININ PBLICALocalidade: VIGO (PONTEVEDRA)
Requisitos: necestase tcnico/a en estudos de mercado e
opinin pblica. Nivel bsico de informtica. Licenciado/a
en Socioloxa e coecementos da lingua galega.
09
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
61/221
7. Choco e Zaca cocense dende nenos e, anda que hai un par de anos que non se ven, sempre mantiveron contacto porcorreo.
Mira esta postal que lle enviou dende... Dende onde cres ti?
8. Imaxina que es Choco e que tes que contarlle a outro amigo teu que recibiches a postal de Zaca...
Quehai,Choco?
Aqu che escrib
o istopara que
rabiesunpouco
coa envexa...
broma. Estou
nopasando de
medoconistod
oslagosxeados,
osfiordos...Aver
senos escri-
bimosvoltaecheconto
!Coe-
cmonos dende
nenos e lembro
quesempremed
ixechesqueche
gustaravisitar
estepase,an-
daqueeuvinan
tescati,heiche
levarunagasall
oparaquenon
oesquezas.
ATAPRONTO!
10
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
62/221
9. Propomosche que te convertas en inventor/a. Fxate nestes deseos:
Galego en accin
FICHA TCNICA
NOME: _________________________________________________
UTILIDADES: ____________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________
______________________________________________________
______________________________________________________
FICHA TCNICA
NOME: _________________________________________________
UTILIDADES: ____________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________
______________________________________________________
______________________________________________________
FICHA TCNICANOME: _________________________________________________
UTILIDADES: ____________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________
____________________________________________________________________________________________________________
11
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
63/221
FICHA TCNICA
NOME: _________________________________________________
UTILIDADES: ____________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________
______________________________________________________
______________________________________________________
FICHA TCNICA
NOME: _________________________________________________
UTILIDADES: ____________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________
______________________________________________________
______________________________________________________
FICHA TCNICANOME: _________________________________________________
UTILIDADES: ____________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________
____________________________________________________________________________________________________________
12
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
64/221
Tipoloxa textual
Instrucins de uso
10. Elixe agora un dos produtos.
Despois de facer unha breve ficha tcnica, vas ter que redactar o seu texto de INSTRUCINS DE USO.
INSTRUCINS DE USO
O aparello que vostede acaba de adquirir, o/a ________________, resulta moi til para ___________________
______________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________.
Para comezar a gozar del, vostede s ten que seguir estas _____________________ instrucins de uso:
1. Saque con coidado ____________________________________________________________________
e __________________________________________________________________________________.
2 ___________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________.
3 ___________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________.
4 ___________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________.
Para conclur, debe recordar que ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________.
13
Gramtica Selectiva
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
65/221
11. Que nome lles poeras a estes aparellos que se definen aqu. Lembra o que dixemos dos sufixos que indican instrumento:
_________________: s.m.pl. Aparello que serve para sacar a caspa das orellas._________________: s.f.sing. Dise do instrumento que se utiliza para limpar o po acumulado nos cinceiros de
cristal.
_________________: s.m.sing. Instrumento usado para mondar castaas cando anda non dan ben a pel.
_________________: s.f.sing. Aparello que se utiliza para tapar a punta dos dedos e evitar as que algun morda
as unllas.
_________________: s.m.pl. Nome que recibe o instumento utilizado para quentar o aire dun cuarto situado nofaiado da casa.
_________________: s.f.pl. Dise do aparello que serve para reciclar chaves usadas.
TEXTO INSTRUTIVO
Para poerlles nomes aos teus aparellos, de seguro que usaches algns sufixos que indican instrumento:-DOR/A: batedor, abridor -SOR/A: televisor, impresora-TOR/A: transistor -EIRO/A: neveira
Lembra que un texto instrutivo aquel que recolle as instrucins para aprender a facer algo (receita de co-cia, uso dun aparello, montaxe dun moble...).
Polo mesmo, debe ser moi claro na sa exposicin e ordenado para que poidamos ir seguindo paso a paso asinstrucins. Por ese motivo, adoitan estar numeradas ou cunha orde visible (guins, separadas por puntos...).
O enunciado destas, dado que son ordes, adoita levar IMPERATIVOS. Tamn podemos inclur conclusins confrmulas como:En conclusin... Conclundo....Por ltimo.... Para rematar....
USOS:
sase para...
Serve para...
Ser til para...
Ser bo para...
Pdese utilizar como...
Gramtica Selectiva
MATERIAIS:
ESTAR FEITO DE...
Plstico
Metal
Madeira
Pedra
Louza...
FUNCIONAMENTO:
FUNCIONA CON...
Pilas
Corrente
Motor
Auga
A pedais...
14
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
66/221
12. Observa esta publicidade das series que van pasar na televisin.
Cal elixiras da grella de hoxe? Por que? Cubre a ficha tcnica:
13. Responde:
a) Gstanche as series policiais, podes ver unha todos os das na TVG?
b) Prefires as series que falan doutros colectivos profesionais como...c) Gstanche mis as policiais ca as de ciencia ficcin porque...
d) O personaxe de Colombo resltache simptico/antiptico porque...
e) Prefires a serie de Walker porque...
Modelo actividade Celga
Data de emisin: ________________________________
Nome da serie: ___________________________________________________________________
Xnero: _________________________________________________________________________
Nome do captulo: _________________________________________________________________
Argumento: ______________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
15
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
67/221
A prensa en Galicia
Hoxe a prensa galega conta con varias cabeceiras
que estn entre as mis lidas do conxunto do Es-
tado espaol. Ese o caso de La voz de Galicia
que, segundo os ltimos estudos xerais de medios,
est entre os dez xornais mis lidos de Espaa
cun nmero de lectores que oscila entre os 600 e
700.000.
En segundo lugar, en Galicia sitase o Faro de Vigo
que ten arredor de 300.000 lectores.
As principais cidades galegas contan con algn
xornal. As La voz de Galiciaten a sa sede na ci-
dade da Corua, El correo gallego en Santiago de
Compostela, La Regin en Ourense, El progreso en
Lugo e Diario de Pontevedraen Pontevedra.
Ademais, existen publicacins dixitais que cada da
gaan en lectores, como son por exemplo A penei-
raou Xornal.com.
Entre os que estn escritos na nosa lingua, desta-
caremos o xornal diario Galicia Hoxe.
Contido sociocultural
x
16
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
68/221
4. Conversa entre dous amigos que se atopan casualmente nun bar.
- Choco?, es ti?
- Home!, Zaca! De verdade que es ti? (risas e son de aperta entre os dous amigos).
- Non o podo crer, to. Mira que hai tempo! Dende os anos de Bioloxa.
- Que da ta vida logo?
- Pois nada, xa sabes. Rematei os estudos e estou probando aqu e al ata que apareza algo do meu. Agora mesmo
pllasme mirando os anuncios breves de ofertas de emprego, a ver se deixo o posto de vendedor de electrodomsti-
cos... E ti? Ests por fin con aquela moza que te volva tolo ou non?
- Non, non... ao final non me fixo caso, xa ves... Pero non falemos de cousas tristes... Vea, tomamos un caf e cn-
tasme con detalle.
Transcricin do audio
01
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
69/221
02
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
70/221
FUNCINS
COMUNICATIVAS
Poer condicins para
unha acccin futura
Negociar un acordo
CONTIDOS
SOCIOCULTURAIS
COECEMENTO DO CDIGO
LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA
Xornalismo
Informtica
Pronomes
persoais: o se
marca de pasiva
Derivacin:
profesin
Perfrases
verbais: temporais
de futuridade
Tipoloxa tex-
tual: a carta
comercial
Os signos de
admiracin e inte-
rrogacin
Coherencia e
cohesin: a substi-
tucin pronominal,
os demostrativos,
manexo dos artigos
GALEGO EN
ACCIN: Preparar
unha entrevista a
un personaxe non
famoso
Nmero de fogares con
conexin a internet
03
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
71/221
1. Vaste converter en xornalista e ao longo do tema irs pasando por distintos postos de traballo. Comezaremos por redactor dun
xornal. Que seccins hai nun xornal habitualmente?
Aqu tes unha relacin de termos que se poderan corresponder con seccins dun xornal, bota man deles e constre a estrutura
do teu xornal, elixe 10 e ordnaas tal e como apareceran na ta publicacin.
Cabeceira do teu xornal:
Seccins e paxinacin:
2. Xustifica a ta eleccin (tipo de pblico, rea de influencia do xornal, periodicidade etc).
3. En que seccin do teu xornal che gustara traballar?, por que?
Actividade introdutoria
sociedade comunicacin televisin tempo axenda nacional internacional local sucesos
opinin anuncios breves deportes comarcas rea de influencia educacin corazn
editorial traballo Galicia martimo economa horscopo
04
4. Asocia titulares con seccins do teu xornal, tendo en conta que posible que algns non tean cabida nel.
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
72/221
O PRESIDENTE DO GOBERNO CRITICA A POSTURA DA OPOSICIN NA SA VIAXE EN CHILEO TERRORISMO A PRINCIPAL PREOCUPACIN DOS ESPAOIS, SEGUNDO A LTIMA ENQUISA DO CSIC
O INFORME PISA SUSPENDE O SISTEMA EDUCATIVO ESPAOLO PAPA PRONUNCIA A TRADICIONAL BENDICIN URBI ET ORBI
O PREZO DO DIEIRO SUBIU UN 4% NOS LTIMOS CINCO ANOS
O EXRCITO RUSO SUFOCA A REBELIN KURDAA DERRUBA DUNHA PONTE PROVOCA CINCO MORTOS EN INDIACONFRMASE O ROMANCE ENTRE O PRESIDENTE FRANCS E A MODELO ROSA CELA
O LUME DUNHA CANDEA PROVOCA UN INCENDIO EN TOLEDOVOLVE DESCENDER O PARO EN DECEMBRO
O TREN DE ALTA VELOCIDADE CHEGA A MLAGA NO PRAZO PREVISTOO PARLAMENTO RATIFICA A MINISTRA LUCA SANXURXO NO SEU POSTO
S DOUS CONCELLOS DA REA DE SANTIAGO TEEN POLICA LOCAL PROPIAO BARCELONA GAOU ESTE DOMINGO DIANTE DO ETERNO RIVALMANTENSE PROVISIONALMENTE A PROHIBICIN DE PESCAR FANECA
DEZ MIL OPOSITORES RIVALIZARN HOXE EN SILLEDAOS EE UU ASINAN POR FIN UN TRATADO QUE POR FIN S EMISINS DE GASES TXICOS
OS SIMPSON CUMPREN DEZ ANOS EN ANTENAFOLGA DE GUIONISTAS DAS PRINCIPAIS SERIES AMERICANAS
OS TRABALLADORES DO METAL SAEN RADESCOBREN NA SELVA AMAZNICA UNHA NOVA ESPECIE VEXETALGRAVES INUNDACINS EN PAQUISTN
TRES MORTOS NAS ESTRADAS ESTA FIN DE SEMANA
SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES
SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES
05
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
73/221
Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA
Para indicar accins que se van realizar no futuro pode-
mos valernos de tempos verbais ou das perfrases verbais que
indican futuridade:
TEMPOS VERBAIS:
a) futuro de indicativo
Ma irei de paseo.
Acabarei o traballo cando poida.
b) presente de indicativo con valor de futuro
Ma vou de paseo.
PERFRASES VERBAIS TEMPORAIS DE FUTURIDADE
IR + INFINITIVO
Vou facer a cama.
HABER + INFINITIVO
Dentro de tres das hei facer o que che dixen.
Para poer condicins para o cumprimento dunha
accin futura:
Proposicin condicional encabezada por unha
conxuncin condicional (se, como...) + proposicin
principal, co verbo en futuro ou perfrase verbal de
futuridade.
Se vn hoxe, farei unha torta.
Como vea hoxe, farei unha torta.
Se chegou casa cedo, vouno felicitar.
Como chegara casa cedo, heino felicitar.
O SE, MARCA DE PASIVA REFLEXA
O pronome SE sase como marca de pasiva reflexa cando non indicamos o axente dunha oracin pasiva. O verbo pode ir en 3. persoado singular ou do plural concertando co suxeito paciente:
O edificio foi construdo polos obreiros.
O edificio construuse.
Os exercicios foron feitos polos nenos.Os exercicios fixronse.
Gramtica e lxico
06
L i
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
74/221
Coloquial: ver o futuro
Estndar: adiviar o futuro
Culto: prognosticar, augurar
Coloquial: pasar
Estndar: suceder
Culto: acontecer
Coloquial: andar no ordenador
Estndar: usar o ordenador
Culto: navegar
Lxico Coloquial: escribir nun xornalEstndar: colaborar nun xornal
Culto: ser columnista
Coloquial: vender algo nunha revista
Estndar: anunciar
Culto: publicitar
Coloquial: controlar de informtica
Estndar: saber informtica
Culto: dominar a informtica
5. Traballars agora nunha revista especializada en informtica. Esta nova sau publicada no ltimo nmero:
Microsoft presenta o seu novo produto, Multimedia Super, un tecla-
do que pretende adaptarse vida diaria dos usuarios. Con s pulsar
un botn, o usuario poder acceder a mltiples aplicacins multi-
media. Con este novo produto, Microsoft pensou nos consumidores
(non importa a idade) que levan un estilo de vida xil e dinmico. O
obxectivo principal do novo dispositivo o de optimizar o traballo
do usuario, grazas rapidez para acceder a diversas ferramentas
multimedia e comodidade das sas teclas. No que se refire s sas caractersticas, os botns de acceso directo
permiten dispoer das aplicacins de maneira sinxela. As, co novo teclado, tarefas como pasar dun programa en
execucin a navegar por Internet, escoitar msica ou ver videoclips pdense levar a cabo de forma instantnea.
Ademais, as teclas de funcin foron melloradas para levar a cabo tarefas habituais, como gardar, imprimir, contes-tar, reenviar unha mensaxe ou gravar directamente dende o ordenador. O seu deseo ergonmico pose unha dis-
tribucin de teclas estudada. Atractivas funcins para que se poida traballar co PC de forma mis rpida e sinxela.
Que palabras pertencen ao campo semntico da INFORMTICA?
07
6. Basendote no modelo, redacta agora un texto similar para este produto.
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
75/221
7. Nesa mesma revista especializada en informtica, tamn ofrecedes todas as novidades en xogos para ordenador. Na pxina desta
semana, debes redactar o texto de presentacin que falta:
Presntanse varios novos xogos de estratexia histrica esta semana no mercado, entre os que
destaca Medieval II. Este permite xestionar un reino medieval dende o sculo X ao sculo XII, demaneira que a travs de asedios e batallas se poder ampliar o seu territorio tanto como se
poida. As realistas recreacins de personaxes da poca, vestiario e tcticas de combate farn
que sen dbida goces con Medieval II.
TEXTO: ____________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________.
Caractersticas tcnicas: Deluxe ratoGPS, rato USB; pe-
quenas dimensins, ideal para porttil, GPS integrado,
medidas 56x99 mm, peso aprox. 100 gr, 5 botns en
total, adaptable a calquera superficie, PVP 45 euros.
08
8. Dars agora o salto cara s revistas do corazn; en concreto, estars encargado da seccin de horscopo, dado que tes dotes
adiviatorias
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
76/221
adiviatorias.
a) Por parellas, pregntalle ao teu compaeiro que signo do horscopo ten.
b) Escribe un breve texto onde lle predigas o que lle vai pasar na vindeira semana.
Semana do 12 ao 18 de abril
ARIES
Esta semana os nativos/as deste signo de lume van ter serios problemas no seu mundo laboral. Recibi-
rn unha mala noticia que os vai sumir nunha profunda reflexin sobre a sa traxectoria vital. No amor,
nimo!, se es capaz de superar a ta timidez, por fin vas conseguir esa cita que tanto desexabas.
SIGNO: ________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
________________________________________________________________.
9. Esas mesmas dotes adiviatorias vanche valer para predicirlle a un onte da cadea de radio onde traballas como pitonisa que
tal lle vai ir no amor e nas cousas do traballo. Esta vez, manexas o tarot e esta a sa tirada: O LOUCO, O MAGO E O DIAO.
Por parellas, simulade un o papel do onte que chama e outro o de pitonisa que fai a predicin en basendose na tirada dotarot.
O TOLO
Sinala habitualmente un novo comezo ou
cambio de direccin na ta vida, aventura e
crecemento persoal. Nos momentos de d-bida segue o teu corazn, anda que os teus
impulsos parezan carecer de sentido.
O MAGO
Esta carta un sinal para actuar xa, sen
dbidas, en canto sintas dentro de ti
que o que realmente queres. Repre-senta a seguridade e o poder.
O DIAO
Representa as paixns fatais. xito no
plano material se se quen de seguir
os ditados da razn, mentres que aquelque se entregue aos instintos caer na
fatalidade.
09
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
77/221
10. Observa estas fotografas e asgnalles unha destas profesins:
Galego en accin
bailarina
canteiro
albanel
polica local
futbolista
camareiramecnico
limpador
Profesins
SUFIXOS
Fxate que hai sufixos que estn espe-cializados en indicar PROFESIN:
-EIRO/EIRA: canteiro, camareira-DOR/DORA: limpador, animadora-ISTA: futbolista, xornalista-IN/INA: bailarina-TOR/TORA: inspectora, redactor
10
11. Agora, como bos xornalistas que sodes, ao longo desta unidade, ides preparar unha entrevista a un destes personaxes.
Neste caso traballades nunha revista que quere publicar unha reportaxe sobre as condicins reais de vida dos galegos/as O
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
78/221
Neste caso, traballades nunha revista que quere publicar unha reportaxe sobre as condicins reais de vida dos galegos/as. O
ttulo da reportaxe vai ser GALEGOS DO SCULO XXI e intentar dar unha imaxe de como se vive en Galicia na entrada do novo
sculo. Traballando por parellas, preparade unha batera de preguntas e escribdeas no voso caderno de notas:
Preguntas a un/unha ________________.
1 _________________________________________________________?
2 _________________________________________________________?
3 _________________________________________________________?
4 _________________________________________________________?
5 _________________________________________________________?
6 _________________________________________________________?
7 _________________________________________________________?
12. Intercambiade agora as preguntas que preparastes por parellas con outros grupos. Ides actuar un como entrevistador/a e outrocomo entrevistado/a.
O primeiro ten que ir tomando notas man, a medida que o entrevistado/a lle vai contestando de forma improvisada.
11
13. Logo, unha vez que teades isto feito, entre os dous redactade a entrevista, tal e como vai sar publicada na revista. Debes
axustarte ao espazo que tes:
-
8/14/2019 Celga 3 Agalip
79/221
p q
1 _______________________________________________________________________________________?
Resposta: ______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
2 _______________________________________________________________________________________?
Resposta: ______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
3 _______________________________________________________________________________________?
Resposta: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
4 _______________________________________________________________________________________?
Resposta: ______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________5 _______________________________________________________________________________________?
Resposta: ______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
6 _______________________________________________________________________________________?
Resposta: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
7 _________________________________