Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

76
!"#"$%&%’#(") &+(’&,-$") .’ /+ 0’)"+&12%$+ 32’$"/"&4%#+ "#$% &’()*#+,- .*/# 0-12* 345*

description

Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina - Ing. Alejandro Jaén

Transcript of Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

Page 1: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

!"#"$%&%'#(")*&+('&,-$")*.'*

*/+*0')"+&12%$+*32'$"/"&4%#+!

"#$%!&'()*#+,-!.*/#!!

!!!!!0-12*!345*!

Page 2: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

!!64$7,*1!87(!1(!,(942(#!(#!

!97(:'-1!4#+;$(#*1!+(!&</,45*!!!

Page 3: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

=*>*)-1!!

?@9ABB51+2%,94%(+7B#*B,7$C(*>(,B57'27,(BD-CE2-EF(*>(E*E37$EG%?2<'!

.7*#42*!!

6-2-$,*H*!2-<*+*!(#!IJKL!

Page 4: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

M#4>(,14+*+!+(!6-,2!0-''4#1!MN&!!

Page 5: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

M#4>(,14+*+!+(!6-,2!0-''4#1!MN&!!

Page 6: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

O(12(!+(!!MN&!

Page 7: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

P42'*!!

Page 8: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

P42'*Q!P/R45-!!!

Page 9: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

?@9ABB4<*$(1%$--$'(%5-%5,B4<$,(1S4<$7,'T?@9ABBCCC%*874-*R*5*%5-<BU'(1B4<*$(1B12-,4(1B+454(<:,(BKVWXWY*,2(%)9$Z4<$,([7,'T?@9ABB

CCC%*874-*R*5*%5-<B*874YWBVG68VG\#-+(BGGJZ71$TEE]^:_G_`a'(3$#IX3+E("4IOa`&TZ?TLGGZCTbXYZ1cTJLZ?'T(1Z12*,2TKLZ42:1TIZ2:#4+Td2+W41e2033fgPAZ2:#?TfIZ2:#CTIGKZ9,(>TB4<*$(1VG68VG\2*9(2(1VWh+(VWh-*R*5*VWb12*,2VG\bYVWb?'VG\(1VWb1*VG\=

VWb$:>VG\WVWb#+19VG\WYVWb2:1VG\415?AI!

Page 10: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

?@9ABB4<*$(1%$--$'(%5-%5,B4<$,(1S4<$7,'T?@9ABBCCC%*874-*R*5*%5-<BU'(1B4<*$(1B12-,4(1B+454(<:,(BKVWXWY*,2(%)9$Z4<$,([7,'T?@9ABB

CCC%*874-*R*5*%5-<B*874YWBVG68VG\#-+(BGGJZ71$TEE]^:_G_`a'(3$#IX3+E("4IOa`&TZ?TLGGZCTbXYZ1cTJLZ?'T(1Z12*,2TKLZ42:1TIZ2:#4+Td2+W41e2033fgPAZ2:#?TfIZ2:#CTIGKZ9,(>TB4<*$(1VG68VG\2*9(2(1VWh+(VWh-*R*5*VWb12*,2VG\bYVWb?'VG\(1VWb1*VG\=

VWb$:>VG\WVWb#+19VG\WYVWb2:1VG\415?AI!

Page 11: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

P/R45-!

Page 12: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

^7*2(<*'*!!

Page 13: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

i*'*54-!P*d*!

Page 14: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

i*'*54-!P*d*!

Page 15: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

MR<*'!!

Page 16: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

D*d!<75?*1!(>4+(#54*1!+(!'*!7]'4c*54j#!+(!U$7,*1!$(-</2,45*1!(#!

'-1!2()4+-1!<*d*1!9,(5-'-<:4#-1!d!*527*'(1!

87(!$7*,+*#!4#[-,<*54j#!1-:,(!17!<42-'-$;*!d!5-#-54<4(#2-1!

Page 17: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

^7*2(<*'*!!

Page 18: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

^7494'!^7*2(<*'*!!

Page 19: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

07'27,*!P*d*!

kP(1-*</,45*l!!

bYYm!fYY!+%0%!

i(,;-+-!0'n145-!!

0'.%.+)5!

WYY!<<!+(!*'2-!

P71(-!0?4'(#-!+(!

&,2(!i,(5-'-<:4#-!

Page 20: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

Metate 3854

Museo de Jade Costarricense

Page 21: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

Metate 3854 Museo de Jade Costa Rica

Page 22: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

=$-:(1!+(!i*#*<n!!!

Page 23: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

=$-:(1!+(!i*#*<n!!!

Page 24: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

i4(+,*!+(!'-1!2()4+-1!!

0-'-<:4*!!!

Page 25: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

i4(+,*!+(!'-1!2()4+-1!!

0-'-<:4*!!!

Page 26: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

!"#$%&'()*+&*(&,-+)*&'.)'("#+)*

&'*/#*.0&1#*2/*30&'+&4*5#'(#'+&"*

60-.#7*8*90#'&7**

:)/)%;-#**!

Page 27: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

\41(o-!2,*+454-#*'!!

p-1!i4*,-*!!

q(#(c7('*!!

Page 28: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

\41(o-!2,*+454-#*'!!

p-1!i4*,-*!!

q(#(c7('*!!

Page 29: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

q(#(c7('*!

Page 30: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

Brazil !

Page 31: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

!!!!!!!!6%")*7"/*

!829'42')*.'*:+*;"/%(+*'#*<$=+."2!!

Page 32: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

P71(-!=*54-#*'!+(!

&,87(-'-$;*Q!

&#2,-9-'-$;*!(!D412-,4*!

+('!i(,r%!

Page 33: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

s*9411(,4(!(#!9-4'!+(!5*</'4+/!!

07'27,(!"#5*!

P71/(!+(!'*!=*]-#!t!p4<*!

i(,r!!

?@9ABB4<*$(1%$--$'(%5-%5,B4<$,(1S4<$7,'T?@9ABB

CCC%9(,-7m-#'4#(%5-<B<(+4*B9?-2-1B

]117%)9$Z4<$,([7,'T?@9ABBCCC%9(,-7m-#'4#(%5-<B57'27,(E9(,-7B<71((1m

'4<*%?2<Z71$TEE1c-<uR-=5+KX7?I40+ai*,9K-aMTZ

?TWYYZCTIKbZ1cTWKZ?'T(1Z12*,2TGGIZ42:1TIZ2:#4

+TGIDucf-:aM7hcPAZ2:#?TIYLZ2:#CTfWZ9,(>TB

4<*$(1VG68VG\9(52-,*'VWh5?*>4#VWb$:>VG\WVWb#+19VG\IJVWb?'VG\(1VWb1*VG\=

VWb12*,2VG\GWL!

Page 34: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

P71(-!+(!0?78741*5*!

h-'4>4*!!!

Page 35: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

s()4+-!_7(5?7*Q!!

P71(-!+(!0?78741*5*!

h-'4>4*!

Page 36: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

7+/+*>#.')*!'#(2+/')*

P71(-!0?4'(#-!+(!&,2(!i,(5-'-<:4#-!!

Page 37: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

07'27,*!0?*#5*d!

k&#+(1!5(#2,*'(1l!!

IYYY!m!IGLY!+%5!

0'.%.+)5!

LIY!<<!+(!*'2-!R!LfY!

<<!+(!*#5?-!

P71(-!0?4'(#-!+(!

&,2(!i,(5-'-<:4#-!!

Page 38: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

!=/(=2+*7+#(+*0+2?+*

*@ABBBCADEB*6F!FG*

>2H'#-#+**

Page 39: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

&,$(#]#*!!

Page 40: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

0,7c!&#+4#*!!

v#!'*1!57'27,*1!*#+4#*1!(1!('!

<n1!5-<r#!d!87(!14$#4U5*!'*!

(2(,#4+*+!+(!+45?*1!57'27,*1%!

^(#(,*'<(#2(Q!(1!7#!1;<:-'-!

71*+-!9-,!('!w'-#e-x!-!)([(!+(!

7#*!5-<7#4+*+!

P*975?(1!+(!0?4'(!!

Page 41: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

&,2(!P*975?(!

0?4'(!!!

Page 42: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

v'!2('*,!<*975?(!(1!7#*!

*#]$7*!?(,,*<4(#2*!5-#!

'*!57*'!1(!,(*'4c*#!

>(,+*+(,*1!-:,*1!+(!*,2(%!

Page 43: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

P7)(,(1!2()4(#+-!5-#!'-1!2('*,(1!+(!9*'42-1%!!!

!.-:('!^7*2(<*'*!!

Page 44: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 45: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

!!!!v,*#Q!4$7*'!87(!(#!'*!*527*'4+*+Q!!(R9(,2-1!2()(+-,(1!%!s-<*,-#!'*1!2/5#45*1!+('!2()4+-!9*,*!9,-[7#+4c*,!(#!('!(127+4-!+(!'*!<*2(<n]5*!d!'*!*12,-#-<;*%!

Page 46: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

!s()4(,-#!1-:,(!('!54('-!!

Page 47: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

p*!7,+4<:,(!+(!'-1!2('*,(1!!+4-!'7$*,!*!!

!'*!7,+4<:,(!+('!54('-!

v#!('!9,4#5494-!!4<*$4#*,-#!7#!54('-!57*+,457'*+-Q!

14#!+4>414-#(1%!

Page 48: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

p-1!5-'-,(1!+(!'-1!57*2,-!57*+,*#2(1!!

v12(Q!3-)-!!

!!!!!!#-,2(Q!:'*#5-!

17,Q!&<*,4''-!

-(12(Q!#($,-!

Page 49: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 50: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

p7($-!71*,-#!$,(5*1!(15*'-#*+*1!!5-<-!7#!

,4$7,-1-!1412(<*!+(!7:45*54j#!(19*54*'%!

Page 51: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

p-!9*,!d!'-!"<9*,!!

p-!9*,!d!'-!4<9*,!1(!!(R9,(1*#!$,nU5*<(#2(!

5-<-!94,n<4+(1!(15*'-#*+*1%!!

Page 52: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

^,(5*!4<9*,!!!ay!

Page 53: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

^,(5*!9*,!!!ay!z!a!

Page 54: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 55: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 56: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 57: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

p*!94,n<4+(!+(!`7e7'5*#!(#!0?45?(#!"2c*!](#(!57*2,-!

57(,9-1!+(!$,*+*1!5-#!fI!(15*'-#(1!5*+*!7#-%!!

fI!R!L!T!!GbL!+;*1!

Page 58: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 59: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 60: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

s494!+(!'-1!p*e-2*1!!

?@9ABBCCC%4#-R4+*:'(1%#(2B#*54-#(14#+4*1B

2(,<4#-1%?2<!!

Page 61: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

P-+('-!(19(57'*,!!

+('!0-1<-1!+(!'-1!

p*e-2*1!!S!

Page 62: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 63: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina
Page 64: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

0*'(#+*,4-!+(!GbX!+;*1!!5-#!5*'(#+*,4-!

+(!WbY!+;*1!(R2(,4-,!*'!,-<:-!

94,*<4+*'!!!

Page 65: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

!!I!

!!X!

!!f!

IG!

IK!

WI!

WX!

EEEE!

fI!

bX!

WbYQ!GbXQ!KWf!

GIWQ!GbLQ!bKb!!!

!!!!I!

!!!!L!

!!WY!

!!Gb!

!!XW!

!!bJ!

!!JL!

IYY!

Page 66: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

i4,n<4+(!+(!=45?-1!!

0-#!GbX!#45?-1!!^,(5*!5-#!GbX!+;*1!

u!GbL!(#!'-1!5-12*+-1!!

Page 67: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

:+)*I%)("2%+*.'*/")*)"/')*

•! N($r#!'-1!<*d*1!d!'-1!*c2(5*1Q!(#!7#!](<9-!

9,4<4$(#4-!?*:;*#!(R41]+-!57*2,-!1-'(1!

*#2(,4-,(1!*!#7(12,-!1-'%!!

•! !!!!!!!!!9,4<(,!1-'A! !!!bKb!!*o-1!!

•! !!!!!!N($7#+-!1-'A!!!!!!!!GbL!!*o-1!!

•! !!!!!!!!!s(,5(,!1-'A!!!!!!!!!GIW!!*o-1!

•! !!!!!!!!!07*,2-!1-'A!!!!!!!!bKb!!*o-1!

Page 68: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

i,4<(,!1-'!!

v'!9,4<(,!1-'!(1!'*!57*+,;57'*!2-2*'!!

!Wb!R!WbT!bKb!(19*54-1%!!

%!!

Page 69: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

N($7#+-!1-'!!

!v'!1($7#+-!1-'!5-,,(19-#+(!*'!,-<:-!

94,*<4+*'!5-#!GbL!(19*54-1%!!

57*+,;57'*!+('!Wby%!!!

Page 70: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

s(,5(,!1-'%!

\7,*!GIW!*o-1%!,(9,(1(#2*+-!(#!!:'*#5-%!

57*+,;57'*!+('!Wby%!!

Page 71: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

07*,2-!1-'A!

=7(>*<(#2(!(1!'*!57*+,;57'*!+(!bKb!(19*54-1%!!

Page 72: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

La historia de los soles también aparece representada en el calendario azteca.

Page 73: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

Los cuatro soles se encuentran ubicados en el segundo anillo a partir del centro. !!

Page 74: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

=7(>*<(#2(!('!*o-!+(!GbL!+;*1!+(1+(!-2,*!

9(,19(5]>*!

LfzLWT!fI!!!

Page 75: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

v'!N-'!!(1!7#*!1(,94(#2(!!

Page 76: Conocimientos Matemáticos de la Mesoamérica Precolombina

64#!

<60.=#7*$"#.-#7>**