Droga ilegalen konposaketa Euskadi 2015
-
Upload
ai-laket-elkartea -
Category
Health & Medicine
-
view
51 -
download
7
Transcript of Droga ilegalen konposaketa Euskadi 2015
Aztertutako laginen konposaketa
2015 Drogei buruzko informazioa/Drogen analisiak
2015EKO ANALISI TXOSTENA
2
AURKIBIDEA
1 Sarrera ......................................................................................................... 3
2 Kualitatiboki aztertutako substantziak ......................................................... 4
3 Kuantitatiboki aztertutako substantziak ....................................................... 5
Anfetamina
Kokaina
MDMA
Ketamina
Beste batzuk
Susmagarriak
4 Substantziaren araberako txostenak ............................................................ 8
4.1- Kokaina txostena
4.2- Anfetamina txostena
4.3- MDMA txostena
4.4-Ketamina txostena
4.5-Bestelako substantzien txostena
4.6. Substantzia susmagarrien txostena
5 Substantzia berrien aurkikuntzak ............................................................30
6 Ondorioak ................................................................................................30
2015EKO ANALISI TXOSTENA
3
1. SARRERA
Ai Laket!! elkarteak EAE-n gauzaturiko prebentzio programetan 2015ean kolore-erreaktiboen
bidez eta geruza meheko kromatografiarekin kualitatiboki guztira 1.265 substantzia aztertu
dira eta 274 lagin jaso dira gerora kuantitatiboki aztertzeko, substantzia toxikoak goiztiarki
aurkitzeko pribilegiodun zerbitzu bati esker, Euskal Herriko Unibertsitateko Ikerkuntza
Zerbitzu Orokorren erresonantzia magnetiko nuklearraren (EMN) zerbitzu honekin
elkarlanean 13 urte eman ditugularik. Kalitatezko analisi azkar eta eraginkor honen
zerbitzua, bere aldetik, Eusko Jaurlaritzako Osasun Publiko eta Menpekotasunen
Zuzendaritzak eta SGIker-ek duten hitzarmenagatik eramaten da aurrera.
Hau kontuan hartuta, txosten honek aztertutako laginen purutasun, aizunketa eta
toxikotasunari buruzko informazio pribilegiatua eta zorrotza eskaintzen du, aisialdiko droga
erabilerarekin lotutako arriskuak kudeatzeko baliotsua dena. SGIker-eko analisien emaitzak
ere kualitatiboki aztertutakoekin alderatzen dira, eman daitezkeen aizunketei buruz
ohartaraziz eta Europa zein estatu mailako datu ofizialak eskainiz.
Objektibotasunez eta zorroztasunez prebentzio ikuspegiarekin aritzeko ezinbestekoa da
drogen legez kanpoko merkatuaren errealitatea ezagutzea, merkatu honek osasun kontrolik
ez izatean substantziak landu eta banatzen dituztenen erabilerak osasuntsuak ez izatea
errazten delako, hau droga erabiltzaileentzako arriskua suposatuz.
2015EKO ANALISI TXOSTENA
4
2. KUALITATIBOKI AZTERTUTAKO SUBSTANTZIAK
Legez kanpoko substantzien egungo konposaketaren inguruko ideia orokorra egiteko Ai
Laket!! elkarteak EAE-n gauzaturiko prebentzio programetan 2015ean eginiko analisi
kualitatiboei erreparatuko zaie (1.265 laginei), jarraian analisien emaitzak zehazten
direlarik:
Substantzia mota
Laginaren emaitza
Lagin kopurua
Substantzia mota
Laginaren emaitza
Lagin kopurua
226 363 PSIKOAKTIBITATE ALTUA 147 PSIKOAKTIBITATE
ALTUA 208 PSIKOAKTIBITATE ERTAINA 67 PSIKOAKTIBITATE
ERTAINA 99
haxixa
PSIKOAKTIBITATE BAXUA 12
marihuana
PSIKOAKTIBITATE BAXUA 56
174 290 KOKAINA 56 ANFETAMINA 102 KOKAINA + LEBAMISOLA 24 ANFETAMINA +
KAFEINA 172 KOKAINA + SOILIK ANESTESIKOA
3 ANFETAMINA + BESTELAKO KONBINAKETAK
14
KOKAINA+ SOILIK ANALGESIKOA
3
anfetamina
ANFETAMINAN NEGATIBOA
2
KOKAINA + BESTELAKO KONBINAKETAK
84
cocaína
KOKAINAN NEGATIBOA 4 39
KETAMINA 20 146 KETAMINA +
BESTE BATZUK 3 MDMA 130
ketamina
KETAMINAN NEGATIBOA 16
MDMA + BESTE BATZUK 8
MDMA
MDMA-N NEGATIBOA 8
27 LSD 8 OPIOA 2 KALAMU-OLIOA 1 KANABINOIDE SINTETIKOA 2 ALFA-PVP 1 ONDDOAK 1 METILONA 1
METOXETAMINA 5 GBL 1 2-CB 1 DMT 2 METANFETAMINA 1
beste batzuk
MEFEDRONA 1
2015EKO ANALISI TXOSTENA
5
Honebestez, kualitatiboki gehien aztertutako substantzia marihuana izan da (363 lagin),
anfetaminak jarraitzen diolarik (290 lagin), eta honi haxixak (226 lagin), kokainak (174
lagin), MDMA (146 lagin) eta ketaminak (39 lagin). Bestalde, beste batzuk atalean (27 lagin)
honakoa aztertu da; LSD-a (zortzi lagin), metoxetamina (bost lagin), opioa (bi lagin),
kanabinoide sintetikoak (bi lagin), DMT-a (bi lagin), kalamu-olioa (lagin bat), alfa-PVP (lagin
bat), onddoak (lagin bat), metilona (lagin bat), GBL-a (lagin bat), 2-CB-a (lagin bat),
metanfetamina (lagin bat) eta mefedrona (lagin bat).
3. KUANTITATIBOKI AZTERTUTAKO SUBSTANTZIAK
2015 urtean zehar gerora kuantitatiboki aztertzeko 274 lagin bidali dira guztira SGIker
Ikerkuntza Zerbitzu Orokorretara, anfetamina izenarekin bidalitako laginak ugarienak izanik
(102 lagin), hauei kokaina izenarekin bidalitakoak jarraitzen dietelarik (60 lagin). Ondoren
MDMA izeneko laginak daude (48 lagin), eta hauen atzetik susmagarriak (38 lagin),
ketamina izenekoak (18 lagin) eta beste batzuk izenekoak (8 lagin).
2015EKO ANALISI TXOSTENA
6
ANFETAMINA
Anfetamina izenarekin kuantitatiboki aztertutako laginen inguruan, 101 laginek anfetaminan
positibo eman zuten %3 eta ia %100 arteko purutasunarekin. Horietatik lagin batek
anfetaminaz gain PMMA zuen (%47), eta beste batek anfetamina eta 4metilanfetamina
(%37).
Bestalde, kolore-erreaktiboen bidezko analisi kualitatiboetan anfetaminan negatiboa eman
zuen lagin batek analisi kuantitatiboetan ez zuen anfetaminarik erakutsi, kokaina baizik
(%88).
KOKAINA
Kokaina izenarekin kuantifikatzera bidalitako laginen artean 57 kokaina zeramaten %5 eta ia
%100 arteko purutasun tarteekin, eta horietatik batek kokainaz gain MDMA zuen baina
soilik %1eko portzentajearekin.
Kokaina izeneko hiru laginek analisi kualitatiboetan negatibo eman zuten, eta
kuantitatiboetan egiaztatu batek metoxetamina zuela (%27), beste batek fenetilamina
(ia%100), eta azkena kokaina laginetan ohikoak diren aizuntzaileetaz osatua zegoela.
2015EKO ANALISI TXOSTENA
7
MDMA
MDMA izenarekin kuantifikatzera bidalitako laginetatik 45 MDMA zeramaten %10 eta ia
%100 arteko purutasun tarteekin. Hauetatik lagin batek MDMA izateaz gain anfetamina
zuen baina soilik %1eko portzentajearekin, beste batek MDMA, anfetamina (%6) eta MDA
(%48) eta beste batek MDMA eta alfa-PVP (%19).
Bestalde, hiru laginek ez zuten MDMA-rik; batek anfetamina zuen (%96), beste batek
alfa-PVP (ia %100) eta beste batek etilona (ia %100).
KETAMINA
Ketamina izenarekin bidalitako laginetatik 14 positibo eman zuten ketaminan %40 eta ia
%100 purutasun tarteekin analisi kuantitatiboetan eta horietatik batek ketaminaz gain
anfetamina zuen (%40).
Bestalde, lau laginek negatibo eman zuten ketaminan batek taurina izanda (%83) eta beste
hirurak metoxetamina (%39 eta ia %100eko purutasun tarteekin).
BESTE BATZUK
Beste batzuk izenarekin kuantifikatzera kanabinoide sintetikozko bi lagin, metoxetamina
bi lagin (biak %82arekin), 2-CB lagin bat, LSD lagin bat, DMT lagin bat eta azkenean
metilona zen mefedrona lagin bat bidali ziren, hau da, 8 lagin beste batzuk bezala.
SUSMAGARRIAK
Bukatzeko, emaitza kualitatibo susmagarriengandik, eragin desatsegin edo ezohikoengatik,
itxuragatik edo kualitatiboki aztertu ezin direlako, kuantifikatzera susmagarriak izenarekin
38 lagin bidali ziren emaitzak honakoak izanda:
Anfetamina zuten bi lagin (%24 eta %43), kokaina zuten bi lagin (%22 eta %43), MDMA
lagin bat (ia %100eko purutasunarekin), ketamina zuten zortzi lagin (%48 eta ia %100
purutasun tarteekin), opio hiru lagin, psilozibina lagin bi, GBL lagin bat (ia %100eko
purutasunarekin), DOC bi lagin (bat DOM bezala erosita), anfetamina eta PMMA zuten bi
lagin (bat %2ko anfetamina eta %53ko PMMArekin eta bestea %4ko anfetamina eta %96ko
PMMA-rekin), alfa-PVP bi lagin (ia %100eko purutasunarekin), dibutilona lagin bat (ia
%100eko purutasunarekin), deskloroketamina lagin bat (ia %100eko purutasunarekin),
metanfetamina lagin bat (ia %100eko purutasunarekin), metoxetamina zuten bost lagin
(%42 eta ia %100 arteko purutasun tarteekin), metoxifenidina lagin bat (ia %100eko
purutasunarekin), etilona lagin bi (ia %100eko purutasunarekin), kreatina lagin bat (ia
%100eko purutasunarekin) eta lebamisol lagin bat (ia %100eko purutasunarekin).
2015EKO ANALISI TXOSTENA
8
4. SUBSTANTZIAREN ARABERAKO TXOSTENAK
KALAMUA
Lupaz edota mikroskopioz eta kalamuarentzako kolore-erreaktibo baten bidez eginiko analisi
kualitatiboei dagokienez, teknika hauen emaitzen arabera haxix eta marihuana laginak
psikoaktibitate altu, eratin edo baxukoak bezala sailkatzen ditugu.
Haxix eta marihuanaren kolore-erreaktiboak kanabinoide garrantzitsuenen gailentzea
erakusten du (THC, CBN edo CBD), eta kalamuaren psikoaktibitatea kalkulatzerakoan THC-
aren (potentzia psikoaktibo handiena duen kanabinoidea), CBD-aren (kanabidiol) eta CBN-
aren (kanabinol) elkarrekintza kontuan izaten dugu, azken biek THC-aren eraginak
modulatzen dituztelako euren agerpen handi ala txikiaren arabera THC-aren potentzia
handituz ala txikituz.
Hala ere, nahiz eta haxixa eta marihuana kalamu itxura ohikoenak izan eta legez kanpoko
substantzien artean gehien kontsumitzen direnak izan, badira bestelako itxura kanabikoak,
2015ean aztertutako kalamu-olioaren kasua bezala. Bestalde, 2015ean kuantitatiboki
aztertzera ere bidalitako kanabinoide sintetikoen bi laginak aipagarriak dira.
Haxix eta marihuana itxurako laginei eginiko analisi kualitatiboetara itzulita, laburbilduz
honakoak izan dira emaitzak:
2015ean kualitatiboki marihuanazko 363 lagin aztertu dira, gehienak
psikoaktibitate altukoak (208 lagin), ertainetaz (99 lagin) eta baxuetaz jarraituta (56
lagin).
2015EKO ANALISI TXOSTENA
9
Bestalde, 2015ean kualitatiboki guztira 226 haxix lagin aztertu dira, hauetatik
gehienak psikoaktibitate altukoak (147 lagin), ertainetaz (67 lagin) eta baxuetaz
jarraituta (12 lagin).
Ondoko grafikoak, bere aldetik, azken hiru urteetan kualitatiboki aztertutako haxix eta
marihuana laginen analisien portzentajeen arteko konparaketa aurkezten du:
Kalamu analisi mota eta kopurua
2013 2014 2015
Haxixa Marihuana
Beraz, azken urteetan gertatu bezala marihuana laginak haxixezko laginen gainetik
daude. Hori bai, nahiz eta 2014an nabarmenki marihuana laginen portzentajea igo
haxix laginekin alderatuta, 2015ean marihuana portzentajeak behera egin du ia
2013ko portzentajera jaitsi arte.
2015EKO ANALISI TXOSTENA
10
Dena den, lagin kopuruari erreparatuta, 2014arekin konparatuz nahiz eta 2015ean
marihuana lagin kopurua jaitsi marihuanazko 65 lagin gutxiago kualitatiboki
aztertuta (2015ean kualitatiboki 363 lagin aztertu dira eta 2014an 428), 2015eko
marihuana lagin kopurua 2013koa baino handiagoa da nabarmenki (2013an
kualitatiboki marihuanazko 273 lagin aztertuta).
Haxixaren inguruan, 2014 eta 2013 urteekin alderatuz 2015ean lagin kopurua handitzen
jarraitu da (2013an kualitatiboki 187 haxix lagin aztertu ziren, 2014an 217 eta 2015ean
226), nahiz eta 2015an soilik 2014an baino 9 lagin gehiago aztertu. Beraz, 2015ekoa ez da
igoera nabarmena izan 2014an eman zenaren aldean (2013an baino 30 lagin gehiago aztertu
zirelako kualitatiboki 2014an).
Era berean, beste grafiko honek azken hiru urteetan kualitatiboki aztertutako
laginen psikoaktibitate mailen arteko konparaketa erakusten du:
2014 urtearekin alderatuz 2015ean marihuana lagin kopurua jaitsi bada ere, psikoaktibitate
altuko marihuana laginen portzentajeak ia berdinak dira, %57 ingurukoak. Bestalde,
psikoaktibitate ertaineko marihuana laginen portzentajea 2015ean %27koa izan da eta
baxuena%15ekoa (2014an psikoaktibitate ertaineko marihuana laginen portzentajea
%29koa eta baxuena %12koa izan zen bitartean). Hemen aipatu behar da marihuana lagin
askoren psikoaktibitate baxuaren arrazoia laginek oraindik euren potentzial osoa hartu ez
izatea dela, oraindik heltze prozesuan egoteagatik zein hau gailentzeagatik (landarea goiz
edo berandu moztuta), edota lehortze prozesu okerragatik (lagina gutxi, gehiegi zein gaizki
lehortzeagatik). Hau honela, analisi kualitatiboetan psikoaktibitate baxua erakutsi duten
marihuana lagin askok lehortze prozesu egoki batekin aurrerago psikoaktibitate handiagoa
izango zuten..
2015EKO ANALISI TXOSTENA
11
Lehen esan bezala 2015eko haxix lagin kopurua 2014koaren antzekoa da (2015ean
kualitatiboki bederatzi lagin gehiago aztertuta), psikoaktibitatearen araberako laginen
portzentajeekin gertatu bezala (altua, ertaina ala baxua). Hau da, 2015ean psikoaktibitate
altuko haxix laginen portzentajea %65ekoa izan da, ertainekoena %30ekoa eta baxuena
%5ekoa, 2014an psikoaktibitate altuko haxix laginen portzentajea %69koa, ertainekoena
%26koa eta baxuena %5ekoa izan ziren bitartean. Modu honetan, aurreko urteekin
alderatuta ondorioztatu daiteke azken urteetan psikoaktibitate altuko haxix laginen
portzentajea handiagoa dela, psikoaktibitate baxuko laginen portzentajea txikia den
bitartean.
KALAMU ANALISI KUANTITATIBOAK
Ai Laket!! elkarteko programa ezberdinetan kalamu laginei eginiko analisi
kualitatiboetaz gain, 2015ean Renovatiorekin mantentzen dugun kolaborazio
hitzarmenaren bidez GC-FID teknikarekin 27 kalamu lagin kuantitatiboki aztertu
dira.
Jarraian aurkezpen formatuaren araberako emaitzen batazbestekoak eta laburpena
ageri dira:
Kannabinoideak
loreetan
THC CBD CBN CBG THCV CBDV IP*
Lagin kopurua 24 24 24 24 24 24 --
Gehiengoa 23.35 9.70 1.68 2.11 2.03 0.41 394.50
Minimoa 3.35 0.00 0.05 0.04 0.00 0.00 0.40
Batazbestekoa 14.34 0.87 0.49 0.72 0.30 0.06 17.12
*Psikoaktibitate indizea: THC+CBN/CBD
Kannabinoideak
erretxinetan
THC CBD CBN CBG THCV CBDV IP*
Lagin kopurua 3 3 3 3 3 3
Gehiengoa 27,00 7,69 3,10 1,57 2,65 0,41 9.66
2015EKO ANALISI TXOSTENA
12
Minimoa 19,08 2,90 0,85 1,03 0,39 0,13 3.02
Batazbestekoa 22,81 4,73 1,65 1,28 1,69 0,20 5.17
*Psikoaktibitate indizea: THC+CBN/CBD
Guztira kalamu laginen 27 analisi kuantitatibo egin dira, 24 loreei eta 3 erretxinei.
Loreetako kannabinoide garrantzitsuenen batazbestekoa honakoa da; %14.34 THC
%3.35 eta %23.35 tartean, %0.87 CBD %0 eta %9.70 tartean eta %0.49 CBN
%0.05 eta %1.68 tartean. Erretxinetako laginen THC batazbestekoa %22.81koa
da, CBDkoa %4.73koa eta CBNkoa %1.65koa.
Kontuan izan behar da lagin kopurua txikia denez ezin direla ondorio esanguratsuak
atera. Hala ere erretxina laginen analisi kuantitatibo kopurua oso txikia da,
kualitatiboki aztertutako erretxina laginak ere loreenak baino gutxiago izanda.
Psikoaktibitate indizeari dagokionez, hau da THC eta CBN kontzentrazio batuketa
CBD kontzentrazioagatik zatituta, lore guztientzako batazbestekoa 17.12koa da eta
erretxinetakoa 5.17koa. Hau da, nahiz eta erretxinek THC portzentaje askoz
handiagoa izan, psikoaktibitate maila baxuagoa dute CBD kantitate
handiagoarengatik ere.
ANFETAMINA
Anfetamina sulfatoa feniletilamina konposatu organikoen taldean sartzen da. Aurkezpen
modu nagusia hauts zuri itxurakoa da, eta berez izan beharko ez lukeen usain kimiko
nabarmena izan ohi du.
2015ean kualitatiboki 290 anfetamina edo speed lagin aztertu dira, hauetatik 102
anfetamina izenarekin kuantifikatzera bidalita (%35). 2014an gertatu bezala
marihuanaren atzetik anfetamina izan da substantziarik aztertuena, eta jarraian 2015ean
purutasun eta aizunketaren inguruan jasotako emaitzak azaltzen dira:
Eginiko analisi kualitatiboetan 290 anfetamina laginetatik 186k aizunketa erakutsi zuten eta
bik esperotako printzipo aktiboan negatiboa eman zuten, hau da, anfetaminan.
Azpimarratzekoa da aizundutako laginetatik (%65) %91ak kafeina zuela eta gainerako
%8ak bestelako konbinaketak.
Bestalde, EMN zerbitzura kuantifikatzera bidalitako laginetatik %37a anfetamina izeneko
laginak izan dira (102 lagin), hauetatik %91a aizunketa erakutsiz (soilik bederatzi laginek ia
2015EKO ANALISI TXOSTENA
13
%100eko purutasuna zuten) eta lagin batek anfetamina ez zuelarik (baizik eta kokaina
%88ko purutasunarekin). Ondoko grafikoak 2015eko anfetamina izeneko laginen
konposaketa azaltzen du:
Beraz, ia %100eko purutasuna erakutsi zuten bederatzi laginetatik eta anfetaminan
negatiboa eman zuen laginetik aparte, kuantifikatzera bidalitako gainerako 93 anfetamina
izeneko lagin aizuneduetatik 67 kafeina zuten (%72a); azken hauetatik 22 laginek soilik
anfetamina eta kafeinaz osatuta zeuden, eta besteak anfetaminaz, kafeinaz eta bestelako
substantzietaz, metanola, benzilmetilzetona, etilenglikola, isopropanola, kaltzio sulfatoa,
laktosa, etanola, sakarosa, parazetamola edo azido zitrikoa bezalakoak besteak beste.
Bestalde, 26 lagin anfetamina eta bestelako substantzietaz osatuta zeuden, hala nola;
metanola, benzilmetilzetona, isopropanola, etilenglikola edo kaltzio sulfatoa, hauetatik
4metilanfetamina eta beste substantzien artean PMMA zuten bi lagin nabarmenduz.
Kuantitatiboki aztertutako anfetamina izeneko laginen purutasuna %3 eta ia %100 artekoa
da, anfetaminan negatiboa eman zuen lagina kontuan hartzen ez bada, azkenean kokaina
zeramana.
Bestalde, ondoko grafikan printzipio aktiboaren kontzentrazioa agertzen da:
2015EKO ANALISI TXOSTENA
14
Grafikan ikusten denez aztertutako anfetamina lagin guztien batazbesteko
konposaketa printzipio aktiboaren %51koa da. Kafeina kontzentrazioa azpitik dago
%37ko kantitatearekin eta metanolaren %5eko batazbestekoa ere aipagarria da.
Gainerako substantziak geratzen den %7a suposatzen dute. Beraz, laginetako
anfetamina kantitateak %50a gainditu du, hau 2007 urtetik gertatzen ez zelarik,
eta kafeina aizuntzaile gisa jaitsiz doa.
Laginen banaketa purutasun tarteen arabera behatzen badugu, ordea, laginen
%55a purutasunaren %50etik behera daudela ikus daiteke eta laginen %45a
purutasunaren %50etik gora:
Taulan laginen aizuntzaile eta disolbatzaileen garapena ikus daiteke 2002tik:
2015EKO ANALISI TXOSTENA
15
Anfetamina-aizuntzaileen kontzentrazio joerak 2002-2015
Urtea Anfetamina Aizuntzaile eta disolbaezinak
2002 %25 %74
2004 %30 %68
2005 %34 %61
2006 %35 %64
2007 %49 %48
2008 %33 %66
2009 %26 %71
2010 %28 %70
2011 %23 %73
2012 %18 %80
2013 %34 %65
2014 %46 %42
2015 %51 %47
Azken urteekin alderatuz purutasunaren batazbestekoaren igoera azpimarratu
behar da, 2008tik 2013rarte etengabe jaitsiz zihoalako; 2013an egun mantentzen
den joera aldaketa hasi zen. Era berean kafeinaren joera jaitsiz doa eta ondoko
grafikak anfetamina eta kafeinaren kontzentrazio joerak erakusten ditu 2012tik
2015era:
2015EKO ANALISI TXOSTENA
16
Ondoko grafikoak azken lau urteetako aizuntzaile eta sintesi ezpurutasunen
agerpenak erakusten ditu:
Alde batetik ikusten da gehien agertutako substantzia metanola dela eta bestetik
azken bi urteetan benzilmetilzetona jada laginen heren batean ageri dela. Azken
urteetan nabarmena da ere 4-metilanfetamina, eta baita PMMA edo 4-
metanfetamina bezalako eratorri anfetaminikoak aztertzen jarraitzen dugula, nahiz
eta beste urte batzuetan PMA 1-fenetilamina, 4-metilanfetamina edo
azetilanfetamina bezalakoekin jo.
2012 2013 2014 2015
PMA %3,89 %0,60
PMMA %0,95
1-fenetilamina %3,33 %0,60 %0,72
4 metilanfetamina %17,22 %15,66 %11,59
azetilanfetamina %1,81 %2,17
4 metanfetamina %3,01 %1,90
benzilmetilzetona %22,46 %29,52
metanola %44,44 %43,98 %45,65 %51,43
2015EKO ANALISI TXOSTENA
17
KOKAINA
Kokaina klorhidratoa kolore zuriko konposatu organikoa da. Koka hostoari eginiko prozesu
kimiko baten ondorioz sortzen da eta landareak dituen 17 alkaloideetako bat da. Hauts
itxuran aurkeztu ohi da, orokorrean kristalizaturik.
2015ean zehar kualitatiboki 174 kokaina lagin aztertu ziren eta hauetatik kokaina izenarekin
60 kuantitatiboki (%34), marihuana, anfetamina eta haxixaren ostean gehien aztertutako
laugarren substantzia mota izanda. Jarraian purutasun zein aizunketarekin lotutako
emaitzak aztertzen dira:
Kolore-erreaktiboaren bidez kuantitatiboki zehaztasunez kokaina kontzentrazioa neurtzea
ezinezkoa bada ere laginen purutasunaren inguruko ideia orokorra egiteko balio du, eta
geruza meheko kromatografiarekin haibat aizuntzaile aurkitu ditzazkegu, besteak beste;
fenazetina, lidokaina, kafeina, lebamisola, benzokaina, prokaina eta parazetamola.
Erabiltzairearen araberakoa da nalisi bat ala beste gauzatzea, nahiz eta hainbatetan osagarri
gisa biak egin.
Azken hau kontuan hartuta, nahiz eta kualitatiboki aztertutako 174 kokaina laginetatik
%32a kokaina bakarrik aurkeztu, portzentaje hau txikiagoa izango zen lagin hauetako
batzuei kromatografia analisia ez zaielako egin, eta beste hainbat ez direlako kuantifikatzera
bidali geruza meheko kromatografian agertzen ez diren bestelako aizuntzaileak aurkitzeko.
Bestalde, kualitatiboki aztertutako 174 kokaina laginetatik gehienek aizunketa erakusten
zuten (%65), eta lau laginek negatibo eman zuten kokainan (%2). Deigarria da kokaina eta
bestelako konbinaketen lagin kopuru handia, kokaina aizuntzaile kopuru gehien dituzten
substantzien artean egoten jarraitzen duelarik. Esaterako, 2015ean lagin batean analisi
kuantitatiboetan zazpi aizuntzaile ezberdin aurkitzera heldu gara.
Bestalde, EMN zerbitzura bidalitako laginen artean %22a kokaina izenekoak izan dira (60
lagin), hauetatik %87a aizunketa aurkeztuz (soilik zortzi laginek %98tik gorako purutasuna
aurkeztu dute), hiru laginek kokainarik ez zutelarik (bat ia %100eko fenetilamina zen,
besteak metoxetamina zuen eta hirugarren batek kokaina laginetan ohikoak diren
aizuntzaileak; manitola, fenazetina, tetrakaina eta lidokaina).
Ondoko grafikoak 2015ean kuantitatiboki aztertutako kokaina izeneko laginen bataz besteko
konposaketa erakusten digu:
2015EKO ANALISI TXOSTENA
18
Ikus daitekeenez kokaina izeneko kokaina laginen %14ak ia erabateko purutasuna izan du
eta %2ak negatiboa eman du esperotako printzipio aktiboan, hau da, kokainan, gainontzeko
laginetan aizuntzaile gisa lebamisola eta kafeina nabarmenduz, lebamisola kokaina izeneko
eta kuantitatiboki aztertutako laginen %72an agertuta eta kafeina %32an. Bestelako
aizuntzaileen agerpena txikiagoa izan arren ohikoa da kokaina laginetan fenazetina,
tetrakaina, lidokaina, prokaina, manitola, laktosa, inositola edo kreatina aurkitzea. Dena
den, ezohikoa izanda lagin batek MDMA zeraman.
Kuantitatiboki aztertutako kokaina izeneko laginen purutasunak %5etik ia %100era doan
tartean kokatzen dira, kokainan negatiboa eman duten hiru laginak kontuan hartu gabe.
Jarraian printzipio aktiboaren kontzentrazioa definitzen da:
Grafikan ikusten dugunez aztertutako kokaina lagin guztien batazbesteko
konposaketak printzipio aktiboaren %59ko kontzentrazioa erakusten digu.
2015EKO ANALISI TXOSTENA
19
Bestalde, badira bestelako osagaiak batzuk portzentaje handietan ageri direnak;
lebamisola %14, azukreak %7, analgesikoak %4, kafeina %8, anestesikoak %3,
erreakzio ezpurutasunak %1, disolbaezinak %1 eta bestelako substantziak %3.
Laginen purutasun tartea %0tik %98tik gora artekoa, purutasun ezberdinak tarte
zabal honetan aurkituta. Grafikan laginak lau purutasun mailatan banatuta
aurkezten dira. Laginen erdia baino gehiagok %50tik gorako purutasuna aurkezten
dute eta nabarmentzekoa da lagin hauetako gehienak %75etik %100era doazen
purutasun portzentajeetan aurkitzen direla (%36).
Kokaina laginen errealitatea ezagutzeko beste datu garrantzitsu bat kokaina lagin
aizunduen agerpenen portzentajeak dira, ondoko grafikan ikusgai. Beraz,
ezpurutasun organikoak dira gehien agertutakoak laginen %88tan, eta
lebamisolaren agerpena ere nabarmena da hau kokaina laginen %72tan agertuta,
azken hau 2015an 2014arekin alderatuz gora egin duelarik.
2015EKO ANALISI TXOSTENA
20
Ondoko taulan ikus daiteke aurten kokainaren purutasuna 2014arekin alderatuz
%5ean jaitsi dela. Aizuntzaileak, ordea, %8 bat igo dira 2014arekin koparatuz
kokainaren purutasunaren jaitsiera dela eta, purutasun eta aizunketa portzentajeak
lotuta daudelako.
Kokaina-aizuntzaileen kontzentrazio joerak 2002-2015
Urtea Kokaina Aizuntzaile eta disolbatzaileak
2002 %83 %15
2004 %72 %13
2005 %77 %13
2006 %78 %20
2007 %62 %26
2008 %63 %19
2009 %60 %28
2010 %57 %29
2011 %48 %45
2012 %50 %46
2013 %57 %43
2014 %64 %33
2015EKO ANALISI TXOSTENA
21
2015 %59 %41
Ondoko grafikoan azken urteetako joera ikus daiteke purutasunari, aizunketari eta
kokainaren ezpurutasun naturalei dagokienez.
Azken urteetan kokainaren purutasunaren igoera egonkortu dela dirudi 2011eko
%48tik 2014ko %64ra igota, baina aurten aurten purutasunak behera egin du
%59koa izanda.
MDMA
MDMA anfetamina sulfatoa bezala feniletilaminen familiakoa da eta hauts, kristal edo
pilula itxuran aurkeztu daiteke. 2015ean guztira 146 MDMA lagin aztertu dira eta
hauetatik 48 kuantifikatzera bidali MDMA izenpean. Jarraian aizunketa edota purutasun
emaitzak azaltzen dira:
2015eko analisi kualitatiboei begira MDMA laginen %90a substantzia hau antzematen duen
analisian positiboki erreakzionatu zuen (130 lagin), %5a MDMA-n negatibo eman zuen
2015EKO ANALISI TXOSTENA
22
(zortzi lagin) eta beste %5ak aizunketaren bat erakutsi zuen (zortzi lagin), kasu hauetan
laginen kontsumoa saihestea eta laborategira kuantifikatzera bidaltzea gomendatuz.
Bestalde, EMN zerbitzuko analisi kuantitatiboen %17a MDMA izeneko laginak izan dira (48
lagin), eta hauetatik %56ak aizunketaren bat aurkeztu du (21 laginek %98tik gorako
purutasuna erakutsi dute), hiru laginek MDMA ez zutelarik (bat ia %100eko etilona zen,
bestea ia %100eko alfa-PVP-a eta besteak anfetamina zeraman %96ko purutasunarekin).
Ondoko grafikoak MDMA izenean 2015ean kuantitatiboki aztertutako laginen bataz besteko
konposaketa azaltzen digu:
Honela, MDMA eta beste batzuk atalean sulfato kaltzikoarekin, kreatinarekin, sakarosarekin
edo kafeinarekin aizundutako laginak aurkitzen ditugu, hauetatik MDA zuen lagin bat eta
alfa-PVP-a zuen beste lagin bat nabarmenduz. MDMA izenarekin kuantitatiboki aztertutako
laginen purutasuna, bestetik, %10 eta %100 tartekoa da, MDMA-n negatiboa eman duten
hiru laginak aintzat hartu gabe.
Ondoko grafikan printzipio aktiboaren kontzentrazioa aurkezten da:
2015EKO ANALISI TXOSTENA
23
Ikusten denez MDMA printzipio aktiboaren kontzentrazioa 2015ean %73koa da.
Gainerako osagaiak alde batetik pilula itxuran beti agertzen den sulfato kaltzikoa
bezalako eszipienteak dira (%16) eta bestetik minoritarioki agertzen diren beste
substantzia batzuk (%11), hauek batez ere laginak MDMA ez duenean agertzen
direlarik (kasu hauetan anfetamina, alfa-PVP eta etilona ziren).
Purutasun tarteen grafikak lagin askok purutasun altua dutela erakusten du kasu
honetan %55a purutasun altuenaren tartean egonda, nahiz eta aurten 2014arekin
alderatuz portzentaje hau %12an jaitsi.
MDMA purutasun tarteak laginen aurkezpenarekin estuki lotuta daude. Azken
urteetan ohikoa da MDMA kristal itxuran erabiltzea honen purutasuna pilulena baino
2015EKO ANALISI TXOSTENA
24
handiagoa izan ohi delarik eta Ai Laket!!-en kristal itxura gailentzen dela ikusten
dugu.
Substantzia honen purutasun joerari dagokionez ikusten da zaila dela lerro argi bat
egitea. Aztertzen ditugun lagin batzuk erabat puruak dira eta beste alde batetik
purutasun baxua duten edo zuzenean bestelako substantziak diren laginak daude.
Nahiz eta 2015ean purutasunak gora egin duela ematen duen, 2011etik behatuta
errealitatean pixka bat jaitsiz doala ikus daiteke.
MDMA kontzentrazio joera 2011-2015
2011 2015
2015EKO ANALISI TXOSTENA
25
KETAMINA
Ketamina aisialdiko droga moduan orokorrean hauts zuri itxuran aurkezten da eta halakoak
dira analisirako jasotzen ditugun laginak, hautsa likidoa lurrundu ostean eskuratzen delarik.
2015ean kualitatiboki 39 ketamina lagin aztertu dira eta hauetatik 18 laborategira
kuantifikatzera bidali ketamina izenarekin (%46).
2015eko analisi kualitatiboetan ketamina laginen %59ak positiboki erantzun zuen
substantzia antzematen duen analisian (23 lagin), eta hemendik azpimarratu behar da
%41ak ez zuela kolore-erreaktiboetan positiboki erantzun, ketaminan negatiboa emanda.
Bestalde, hiru laginek aizunketa erakutsi zuten, hauetan zein negatibo emandakoetan
laginak ez kontsumitzea eta kuantifikatzera bidaltzea gomendatuz.
EMN zerbitzura kuantifikatzera bidalitako laginetatik %7a ketamina izenekoak izan dira (18
lagin). Ketamina izeneko laginen %22ak %98tik gorako purutasuna zuen bitartean (lau
lagin), beste %22 batek negatibo eman zuten ketaminan (lau lagin ere); batek taurina zuen
eta beste hirurek metoxetamina %39 eta ia %100eko purutasun tarteekin).
Ondoko grafikoak ketamina izenean 2015ean kuantitatiboki aztertutako laginen bataz
besteko konposaketa azaltzen digu:
2015EKO ANALISI TXOSTENA
26
Honela, ketamina eta beste batzuk atalean gehienbat kreatinarekin aizundutako laginak
aurkitzen ditugu (ketamina izenean bidalitako laginetatik zortzik kreatina zuten, hau da,
%44a), nahiz eta kreatinina, glukosa, laktosa, metamizola edo kafeina bezalako
aizuntzaileak dituzten laginak ere aurkitu, aipagarria izanda %40eko anfetamina
purutasuneko ketaminadun lagin bat.
Ketamina izenarekin kuantitatiboki aztertutako laginen purutasuna, bestetik, %4 eta ia
%100 tartekoa da, ketaminan negatiboa eman duten lau laginak aintzat hartu gabe.
Jarraian konposaketaren inguruko grafika dago ketaminaren printzipio aktiboa
%50ekoa izanda.
Ondoko grafikak aztertutako ketamina laginen purutasun tarteak azaltzen ditu:
2015EKO ANALISI TXOSTENA
27
Grafikan ikus daitekeenez azken urteetan purutasun altuko laginen portzentajea
txikia da (%75-100 purutasuneko lagin kopurua), portzentaje hau %23koa izanda.
Era berean, %25-50 bitarteko purutasun tarteko lagin kopurua txikia da ere. Azken
urteetako ketaminaren batazbesteko purutasunaren jaitsierarekin lotuta purutasun
baxuko laginen portzentajea ere igo da (%0-25 purutasun tartea) hau %27koa
izanik, %50-75 purutasun tartearen laginen portzentajea bezalakoa.
Ondoko grafikan purutasunaren jaitsiera ikus daiteke:
BESTE BATZUK
2015eko analisi kualitatiboetan laginen %2a beste batzuk atalean sailkatu ziren (27 lagin
guztira). Hauen artean LSD-a (zortzi lagin), metoxetamina (bost lagin), opioa (bi lagin),
kanabinoide sintetikoak (bi lagin), DMT-a (bi lagin), kalamu-olioa (lagin bat), alfa-PVP-a
(lagin bat), onddoak (lagin bat), metilona (bi lagin nahiz eta bat mefedrona zela uste zen),
GBL-a (lagin bat), 2-CB-a (lagin bat) eta metanfetamina (lagin bat).
2015EKO ANALISI TXOSTENA
28
Kualitatiboki aztertutako laginen %30a EMN bidez kuantifikatzera bidali zen (zortzi lagin)
beste batzuk izenarekin bidalitako laginak laborategira bidalitako lagin guztien %3a izanik.
Hauek kanabinoide sintetiko bi laginak, metoxetamina bi laginak, 2-CB lagina, DMT lagin bat,
LSD lagin bat eta azkenean metilona zen ustezko mefedrona lagina izan ziren.
SUSMAGARRIAK
EMN zerbitzura kuantifikatzera bidalitako laginetatik %14a susmagarri moduan bidali dira
(38 lagin), euren itxuragatik, nahi ez ziren edo ezohiko eraginengatik edo oharren
batengatik.
Emaitzak honakoak izan dira:
2015EKO ANALISI TXOSTENA
29
ANFETAMINA 2
KOKAINA 2
MDMA 1
KETAMINA 8
BESTE BATZUK 25
5 metoxetamina
1 GBL
1 metoxifenidina
2 etilona
1 Lebamisola
2 PMMA
2 psilozibina
2 alfa-PVP
1 kreatina
1 deskloroketamina
1 dibutilona
1 metanfetamina
3 opioa
2 DOC
Beraz, susmagarri izenean bidalitako laginetatik asko ketamina moduan erositakoak izan
ziren, hauetako batzuk ketamina izanik %48 eta %93 bitarteko purutasunekin. Hala ere,
kasu batean lagina deskloroketamina zen (ia %100ean), beste kasu batean kreatina (ia
%100ean) eta bost laginek metoxetamina zuten (metoxetaminazko %42 eta ia %100
bitarteko purutasunekin). Esan beharra dago guzti hau azken urteetan ketaminaren
purutasuna jaitsi delako dela, aizunketa igota.
Anfetamina eta kokainazko lau laginei dagokienez, hauek nahi ez ziren edo ezohiko
eraginengatik zein analisi kualitatiboetan emaitza susmagarriak emateagatik kuantifikatzera
bidali ziren, anfetamina laginak %24 eta %43ko purutasunak izanda eta kokaina laginak
%22 eta %43koak. Hemen aipatu behar da lagin batek ia %100eko lebamisol purutasuna
zuela, hau maiztasunez kokaina laginak aizuntzeko substantzia izanik.
Bestalde, PMMA-rekin aizundutako MDMA superman itxurako pilulen oharragatik, hauetako
gehienak kuantifikatzera bidali ziren bi kasuetan PMMA aurkituz. Bestetik, MDMA bezala
erositako lagin bat dibutilona izan zen eta kristal itxuran saldutako beste batek MDMA-z gain
alfa-PVP-a zeraman.
Opio, psilozibina eta GBL laginei begira hauek kuantifikatzera bidali dira kualitatiboki
aztertzea zaila delako edota kontserbazioa ezegokia izan delako. Hala ere, guzti hauek
esperotako printzipio aktiboa zeramaten.
2015EKO ANALISI TXOSTENA
30
Nabarmentzekoa da ere DOM bezala erositako lagin bat DOC izan zela, ia %100eko
metanfetamina zuen lagin batekin topo egin genuela, alfa-PVP bi laginekin, metoxifenidina
lagin batekin eta etilona bi laginekin.
5. SUBSTANTZIA BERRIEN AURKIKUNTZAK
Beraz, 2015ean kuantitatiboki honako substantziak eta aizuntzaileak aurkitu dira;
anfetamina, kokaina, MDMA, ketamina, kanabinoide sintetikoak, 2-CB-a, LSD-a, DMT-a,
opioa, GBL-a, psilozibina, DOC-a, metilona, deskloroketamina, metanfetamina,
metoxifenidina, PMMA, 4metilanfetamina, dibutilona, metoxetamina, fenetilamina, MDA, alfa-
PVP, etilona, taurina, kafeina, kreatina, kreatinina, lebamisola, parazetamola, fenazetina,
lidokaina, laktosa, sakarosa, glukosa, manitola, inositola, tetrakaina, prokaina, metanola,
etanola, benzilmetilzetona, isopropanola, etilenglikola, metamizola, azido zitrikoa, sulfato
kaltzikoa edo karbonato kaltzikoa, jatorri begetaleko metabolitoak, hondakin begetalak, edo
bestelako substantzia disolbaezinak kontuan hartu gabe besteak beste.
Substantzia hauetatik berritzat ditugu kanabinoide sintetikoak (5F-APINACA, MDMB-CHIMCA), PMMA, deskloroketamina, metoxifenidina, dibutilona, alfa-PVP-a eta etilona.
6. ONDORIOAK
Haxix laginekin alderatuz marihuana lagin gehiago aztertzen dira joera hau duela bost urtetik
ematen delarik. Bestalde, haxix laginetan psikoaktibitatearen igoeraren joera ikusten dugu.
Lagin kimikoetan emandako aizuntzaile ugariena kafeina izaten jarraitzen du (batez ere
anfetamina laginei dagokienez). Kokainaren purutasunaren joera aldatu da azken urteetan
purutasunaren jaitsiera emanda %64tik %59ra. Joera aldakerarik handiena anfetamina
laginetan eman da purutasuna %51era igota.
MDMA laginen purutasuna pixkat jaitsi da jaitsiera hau bestelako substantzien agerpenarekin
lotuta dagoelarik, iruzur moduan agertutako dextrometorfano edo metilonaren kasuengatik
adibidez. MDMAren purutasuna bestelako drogekin alderatuz handia edo oso handia izaten
jarraitzen du eta aurten aztertutako laginen batazbestekoan purutasun handieneko
substantzia izan da.
Ketamina %80tik goragoko purutasuna zuen substantzia izatetik %49ko purutasuna izatera
igaro da. Hau aizundutako laginengatik da, batzuk efedrinarekin eta beste batzuk mefedrona
eta metoxetaminarekin. Aztertzen genituen substantzietatik purutasunik handiena erakusten
zuena ketamina zen baina egun nahiko aizunduta ageri da batazbesteko purutasuna
nabarmenki jaitsiz. Aurten gainera iruzur zein aizunketa maila ezberdinekin jo dugu eta
horrek batazbesteko purutasunaren jaitsieran eragin du.
2015EKO ANALISI TXOSTENA
31
Beste substantzien atalean lehen aldiz aurten kannabinoide sintetikoak, PMMA,
deskloroketamina, metoxifenidina, dibutilona, alfa-PVP eta etilona aztertu ditugu. Azkenik,
gogoratzea Ai Laket!! elkarteak aztertutako drogak EAE-ko biztanleriak gehien erabiltzen
dituen drogekin bat egiten dutela orokorrean, eta azken urteetan orokortuz substantzia
guztien joeretan aldaketa somatu dugula drogen konposaketa zein eraginak aldatuz. EHU-ko
SGIker zein Renovatio zerbitzuak Ai Laket-ek aztertutako drogen konposaketaren informazio
iturri nagusiak izaten jarraitzen dute laginak bertara bidaltzen direlarik. Erabiltzen den EMN
metodoa eskuragarri dauden metodoetatik egokiena ikusten dugu, nazioarte mailan eta
nagusiki europako testatze edo drogen analisi programetan ere erreferentea delarik.
Eskerrak eman nahi dizkiegu arrisku murrizketa neurriak erabiltzen dituzten erabiltzaileei eta
gure analisi zerbitzua erabiltzen duten persona guztiei. Euren jarrera, pazientzia zein esker
onik gabe hau guztia ez zen posible izango.