1  

E15 PEDRO MUGURUZA OTAÑOREN GLORIETA

ETRS89 koordenatuak: UTM30N: X=597952 m Y=4801991 m altuera=5 m

WGS84 koordenatuak: geografikoak: Longitudea: -1 47 27.9 Latitudea: 43 21 51.7

2  

Egilea: Eremuarena Muguruza bera. Plakako irarlanarena Adolfo Colinas.

Urtea: 1952

Kokalekua: Gutxi gorabehera hiriko harresien ekialdeko tartea luzatzen zen eustorman, Zuberoa kalearekin gurutzatzen den puntuaren aurrean.

Sarbidea: Sabin Arana hiribidea.

Tipologia: Gune oroigarria.

Materiala: Kareharrizko harlangaitza eta oroitarri bat.

Interes orokorra. 1/5.

Interes historikoa: 1/5.

Interes artistikoa: 1/5.

Interes teknologikoa: 1/5.

Babesa: EAE: EZ.

Udal babesa: EZ.

Proposamena. Udal babesa: Oinarrizkoa.

Kontserbatutakoaren ehunekoa: % 98 (iruditxo bat falta da).

Katastroko erreferentzia: ‐

Argiak: Ez du berariazko fokurik.

Errotulazioa: EZ.

Testuak oroitarrian: GLORIETA / DE / PEDRO MVGURVZA OTAÑO / ARQVITECTO / HIJO ADOPTIVO DE LA CIUDAD / MCMLII.

Proposamenak: Pedro Muguruzak parte hartze politiko eta tekniko handia izan zuen Franco jeneralaren Diktaduran, baina Zerrenda honen ondorioei begira bereizi egin

ditugu haren soslai politikoa eta Hondarribian bideratutako hirigintza eta arkitektura

lanak. Era berean, Hiriari benetan lagundu ziola esan behar dugu, bertan bideratu

baitzuen bere jarduera profesionalaren zati garrantzitsu bat.

3  

Deskribapena

Muguruzak Hirian bideratu zituen lan ugarien artean dago aspaldiko harresiek Sabin

Arana hiribidearen eta hirigune historikoaren artean okupatzen zuten eremuaren

antolamendu partziala, horretarako balaustrada batez hornituriko terraza baxu bat eta

soropilaz estaliriko ezponda bat itxuratu zituen. Terrazaren muturretako batean,

aipatutako hiribidea eta hirigune historikoarekin lotzen dituzten eskaileren ondoan,

glorieta txiki antzeko bat diseinatu zuen Muguruzak, eta 1952an haren izena eman

zioten glorieta horri.

2 m garaierako harlangaitzezko hormak mugatzen du aipatutako biribilgunea, formaz

kurbatua da, apur bat barneratu egiten da ezpondan. Horman txertatuta oroitarri

angeluzuzen bat dago (1,17x0,6 m), apur bat kurbatua, eta zizelkatutako inskripzioa

du, gorriz koloreztatua. Kalitate bereko bi euskarritan hartzen du atseden.

Oroitarriaren gaineko eskultura txikia falta da, ez dakigu non dagoen. Kapa batez

estalitako neskatila bat irudikatzen zuen, gorputza proportzioz kanpokoa

erreferentziazko gunearekiko. Artearen ikuspegitik ez du inolako interesik, hilerriko irudi

baten itxura du.

Xumea da elementuaren balio fisikoa, baina gunea iraunarazi beharra dago

denboraren joanean. Areago nabarmena ez denean.

Ohar historikoak:

Bere belaunaldiko arkitekto

garrantzitsuenetakoa izan zen Pedro Muguruza

(Elgoibar, 1893 - Madril, 1952). Ezaugarri

desberdinetako 300en bat proiektu profesional

idatzi zituen batik bat 1923 eta 1938 bitartean.

Gainera, lan handia egin zuen Administrazio

Publikoan Arkitekturako Zuzendari Nagusia izan

zen aldetik.

Madrilgo Goi mailako Arkitektura Eskolako

irakaslea izan zen, "Proyectos de Detalles

Arquitectónicos y Decorativos" eta, geroago,

"Salubridad e Higiene de edificios y poblaciones

y Urbanología" katedrak zuzendu zituen.

4  

Legebiltzarkide ere izan zen, Gorteetako prokuradore izan baitzen 1943 eta 1949

bitartean.

Bere sorterrian, Gipuzkoan1 (Donostia, Elgoibar, Irun), bideratu zuen bere jarduera

profesionalaren zati bat, baina batez ere Hondarribian, bertan, Administrazio

publikoarekin zerikusia zuten proiektuak ez ezik partikularrek eskatuta era berean

eraikin ugari proiektatu baitzituen.

Kontuan izanik Muguruzak Hiriarekin izandako lotura, Francisco Sagarzazu alkateak

semekotzat hartzea proposatu zuen, eta halaxe izendatu zuten 1945eko abuztuaren

23an. Hil ondoren, Udalak gune txiki hau eskainiko zion haren oroitzapen gisa.

 

 

 

 

 

 

                                                            1 Egia esan, kasualitatez Madrilen jaio zen ingeniaria zuen aitaren behin‐behineko norakoak hartaratuta. 

5  

 

GLORIETA / DE / PEDRO MVGURVZA OTAÑO / ARQVITECTO / HIJO ADOPTIVO DE LA CIUDAD / MCMLII

 1/ Oroitarria 2017. urtean garbitu baino lehen. 

6  

 2/ Oroitzapen monumentuaren jatorrizko egoera, jatorrizko irudiarekin. 

7  

 

 

BIBLIOGRAFIA

Pedo Muguruza Otaño (1893-1952) : aproximación histórica a su obra arquitectónica /

Carlota Bustos Juez. Madril : ETSAM, 2015.

Akademia: San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiaren Aldizkaria. 11.

Eranskina, Pedro Muguruzari emana. – Madril, 2015.