Elektrizitatea
-
Upload
jaionetorre -
Category
Education
-
view
11.542 -
download
6
Transcript of Elektrizitatea
Zirkuito elektriko bat korronte elektrikoaren iragatea edo zirkulazioa ahalbidetuz loturik dauden operadore multzo bat da
Zirkuito elektriko batek gutxienez sorgailu bat, material eroale bat eta hargailu bat izan behar ditu. (Elementu horiek gutxitan konektatzen dira irudian azaltzen diren modura, lehenengo bonbilla etengabe funtzionatzen ari delako pila agortu arte eta bigarrena zirkuitua eta honen
erabiltzailea ez daudelako babesturik).Hori galarazteko, zirkuituek maniobra eta babes elementuekin osatzen dira
Zirkuitu
elektriko
baten
elementu
guztiak
Unitatea: ohm
Ω
Tuboen butxaduraEroale batek korronte elektrikoa pasatzean dituen zailtasunak adierazten du
Erresistentzia (R)
Unitatea: volta
V
Uretara erortzen deneko altueraren berdina
elektrizitatez kargaturiko bi eroale edo gorputzen arteko potentzial-diferentziala (altuera) da
Tentsio elektrikoa
(V)
Unitatea:
ampere
A
zirkuitu hidraulikoaren kasuan ura izango litzateke
eroale batek denbora unitate batean zeharkatzen duen korronte elektriko kopurua da
Intentsitatea (I)
Ohm-en legeak hiru magnitude hauek erlazionatzen ditu.
OINARRIZKO MAGNITUDEAK
MANIOBRA ELEMENTUAK
PULTSADOREAK
Pultsadoreak zirkuitu bat irekitzen eta ixten duten operadore elektrikoak dira. Jarrera egonkor bat dute eta jarrera ezegonkor bat ere bai. Presioak iruten duen bitartean mantentzen da efektua
Pultsadorea normalean irekita
Pultsadorea normalean itxita
ETENGAILUAK
Etengailuak zirkuito bat ireki eta itxi egiten duten operadoreak dira. Funtzionamendu-jarrera egonkorra dute
KONMUTADOREAK
Konmutadoreak etengailuen antzerako operadore elektrikoak dira, borne bat (sarrerakoa) eta irteerako bi borne dituztenak. Bi jarrera egonkor dituzte
HARGAILUAK
Energia elektrikoa beste energia mota bat (beroa, argia, soinua...) bilakatzen duten operadoreak dira.
KONEXIO-METODOAK
Serie zirkuitoak
Paralelo zirkuitoak
Zirkuito mistoak
SERIE ZIRKUITOAK
Zirkuitu hauek kable edo eroale berean konektaturiko bi operadore edo gehiago dituzte. Zirkuitu bateko puntu batetik bestera pasatzeko korronte elektrikoak operadore elektrikoak operadore guztiak zeharkatu behar ditu.
Seriean konektaturiko zirkuituetan honako efektuak antzeman daitezke:
Konektatzen ditugun hargailuen kopurua handitzen dugun neurrian, argiaren intentsitatea jaitsi egiten da.
Edozein arrazoiagatik operadore batek ez badu funtzionatzen, beste elementu guztiek ez dute funtzionatuko
PARALELO ZIRKUITOAK
Zirkuitu hauek kable ezberdinetan konektaturiko bi operadore edo gehiago ditu. Zirkuituko mutur batetik bestera pasatzeko korronte elektrikoak bide bat baino gehiago du, eta horregatik bere ibilbidean dauden operadoreek bakarrik zeharkatuko ditu
Paraleloan konektaturiko zirkuituetan honako efektuak antzeman daitezke:
Konektaturiko operadoreek argi intentsitate berdina dute
Operadore bat deskonektatzen edo hondatzen baldin bada ere beste guztiek funtzionatzen dute.
ZIRKUITO MISTOAK
Zirkuitu hauek hiru operadore edo gehiago dute, eta operadoreek bi eratakoak dira, serie operadoreek eta paralelo operadoreek.
ZIRKUITULABURRA
Paralelo zirkuituaren ohizkanpoko kasu bat da; bertan, korronte elektrikoaren bide edo ibilbide posibleetako batek gutxienez ez du hargailurik
Egoera honek zenbait arazo sortzen ditu: alde batetik pila oso azkar deskargatzen da eta beste alde batetik eroalea asko berotzen da eta erre egin daiteke
FUSIBLEAK
Fusibleak sekzio oso txikia duten eroaleak dira; zirkuituak gehiegizko intentsitateetatik eta zirkuitolaburretatik babesteko erabiltzen dira
Egun fusible magnetotermikoak edo etengailu automatikoak erabiltzen dira. Fusibleen eginkizun bera dute, baina erabiltzeko erosoagoak eta seguruagoak dira.