ROMULO ETA

REMO

Eneas printzea

Lehen erregea Romulo izan zen.

Azken monarka Tarkino Harroa izan zen eta tirania ezarri zuen.

Herritarrek erregea kargutik bota.

K.a.753-509

Batzarretan batzen ziren legeak onartzeko eta magistratuak aukeratzeko.

Garai honetan Italiar penintsula osoa konkistatu zuten, ondorioz kultura helenistikoa bereganatuz.

Kartagotarrekin hainbat gerra izan zituzten, horiei gerra Punikoak deitzen zaie; hiru izan ziren.

K.a.509-27

Oktabiok bere burua enperadore izendatu zuen inperator izena jarriz.

Bost mendetako inperioa bi epetan banatu zen:

I eta II. mendeak:

•Augustok pax romana ezarri.

•Armada profesional oso onak: bakea ziurtatu.

•Ekonomi maila igo; merkataritza trukeak erraztu eta hainbat zerbitzu publiko.

III eta V. Mendeak:

•Inperioa krisian sartu eta zeharo gainbera etorri.

•Enperadoreak borrokan hil.

•Armada profesionalak ahuldu eta segurtasun falta, horrek merkataritzari eragin zion.

•Biztanleak landetara jo zuten.

•476.urtean erromatar inperioa desagertu zen.

K.a.27-.k.o.476

Monarka edo erregea, buru nagusia zen.

Senatuak laguntzen zion.

Monarka edo erregea baztertu zuten eta Erromako hiritarrek agintea hartu zuten

Errepublika garaian boterea hainbat erakunderen artean banatu zuten: Comitia Curiata, Comitia Tributa eta Comitia Centuriata.

Noble patrizioek osatua

Nobleek erlijio gaietako erabakiak hartzen zituzten

COMITIA CURIATA(kurien batzarra)

Hiritar askeek osatua

Lege izaera zuten beren erabakiek

COMITIA TRIBUTA edo PLEBIS(leinuen batzarra)

Hazienda eta osasun sailetako arduradunak

Leinuen batzarrak hautatuak

KUESTOREAK

Zerbitzu publikoak

EDILAKPlebeioen interesen

defendatzaileak

TRIBUNOAK

Armadako zenturiek osatua

Legeak betetzeaz arduratzen ziren

COMITIA CENTURIATA(zenturien batzarra)

Zenturien batzarrak hautatuak

Justizi administratzaileak

PRETOREAK

Agintari gorenak

KONTSULAK

Zentsuak egin, eta ohitura onak gordearazten

zituzten

ZENTSOREAK

Legeak prestatzen

zituzten

SENATUA

Erromako lurrak ugaritzen zihoazen heinean, senatua gero eta indar gehiago hartzen joan zen.

Ponpeioren kontrako gerraren ondoren, k.a. 54an, Julio Zesarrek Erromako buruzagitza, diktadura gisa, berenganatu zuen.

Kaio Julio Zesar diktadore jarri ondoren, aurreko garaiekin alderatuz, egonkortasun apur bat nabaritu zen Erroman.

Senatua mesfidantza handia zegoen diktadoreak botere ugari eskuratu zuelako.

Errepublikako erakundeak mantendu baina, aholkulari gisa bakarrik.

Enperadorea botere guztien jabe zen, hau da, botere militarra, politikoa eta erlijiosoa bere eskuetan zegoen.

Erabaki guztiak Erroman hartzen ziren.

Erromak laurogei enperadore izan zituen.