gogoratu
-
Upload
inaki-zauberer-murcia-bilbao -
Category
Documents
-
view
11 -
download
2
Transcript of gogoratu
gogoratu, gogora, gogoratzen/oroitu
1 da/du ad. recordar, acordarse Ezin gogoratu naiz haren izenaz: no puedo recordar su nombre. Gogora ezazu nor zaren: recuerda quién eres. Gogora ditzagun antzinako enperadoreak: recordemos a los antiguos
emperadores. Gogora zaitez nik esandakoaz: recuerda lo que te dije. Gogora zaitez (ezazu) bihar datorrela: recuerda que viene mañana. Ez DU ezer gogoratzen: No recuerda nada Ez DA ezerTAZ gogoratzen (oroitzen): No se acuerda de nada
2 zaio ad. ocurrirse, venirse a la mente Jai bat antolatu behar zuela gogoratu zitzaion: se le ocurrió que tenía
que organizar una fiesta.
3 du ad. pensar, reflexionar
1 utzi, utz, uzten/laga
1 du ad. dejar Ogia mahai gainean utzi: dejar el pan encima de la mesa. Aitona etxean utzi dute: han dejado al abuelo en casa. Etxea oso polita utzi diote: le han dejado la casa muy bonita. Egitekoak geroko utzi: dejar las obligaciones para luego. Esneak ez du gaur egun ezer uzten: la leche no deja nada hoy en día. Dentistak lehen bezala utzi dit hagina: el dentista me ha dejado la muela
como antes.
2 du ad. permitir, dejar, consentir Taberna honetan ez dute kantatzen uzten: en este bar no permiten cantar. Aitak ez dit lagunekin ateratzen uzten: mi padre no me permite salir con
los amigos.
3 du ad. abandonar, dejar Andreak utzi egin ninduen: mi mujer me abandonó.
4 du ad. dejar, ceder Eserlekua utziko al diozu?: ¿le cederás el asiento?
5 du ad. ceder, prestar, dejar Automobila utzi zidan: me prestó el coche.
6 du ad. legar, dejar Dirua frantziskotarrei utzi die: ha legado el dinero a los franciscanos.
7 dio ad. dejar de Erretzeari utzi dio: ha dejado de fumar. Lanari utzi: dejar de trabajar.
ahaztu, ahaztu, ahazten
1 da ad./du ad./zaio ad. da ad. denean, osagarriak -z kasu-atzizkia hartzen du olvidar(se)
Ikasgaia ahaztu zait: se me ha olvidado la lección. Ez dut laguna ahaztuko: no olvidaré a mi amigo. Adiskideez ahaztu zen: se olvidó de los amigos.
2 zaio ad. olvidarse Euskaraz hitz egiten ahaztu zaio: se le ha olvidado hablar en euskara. Igerian ahaztu zait: se me ha olvidado nadar. Musean egiten ahaztu egin al zaizu ala?: ¿se te ha olvidado jugar al mus
o qué? Gasaren giltza ixtea ahaztu zait: me he olvidado de cerrar la llave del
gas.
Ulertu
Ulertzen ZAITUT: Te comprendo (como persona)Ulertzen DIZUT: Te entiendo (lo que dices)
hasi, has, hasten
1 da/du ad. comenzar, empezar Han hasi ziren haren zorigaitzak: allí comenzaron sus desgracias. Urtea urtarrilaren batean hasten da: el año comienza el uno de enero. Hitzaldia hasi zenean: cuando empezó la conferencia. Elurra hasiko duela uste dut: creo que va a empezar a nevar. Nahi duzunean has zaitezke: puedes comenzar cuando desees.
2 da ad. osagarria aditzaren era burutugabea edo jarduera adierazten duen adberbioa comenzar a, ponerse a, echarse a
Negar egiten hasi zen: se echó a llorar. Elkar joka hasi ziren: comenzaron a pegarse. Bakean uzten ez banauzu, garrasika hasiko naiz: si no me dejas en paz,
me voy a poner a gritar.
eragin, eragin, eragiten
1 du ad. hacer hacer; obligar a; mover a, impulsar a, empujar a, instar a
Hobi bat eragingo duzu: harás hacer una tumba. Zerk eragin zizun hori esatea?: ¿qué te hizo decir eso?
Nagusiak eragiten zion guztia egiten zuen: hacía todo aquello a lo que le obligaba el amo.
2 du ad. producir, causar Zerk eragiten dizu halako poza?: ¿qué te produce tanta alegría? Tabakoak eragindako gaixotasuna: enfermedad producida por el tabaco.
3 dio ad. mover, impulsar, empujar, instar, inducir Beharrak eragin zion: le impulsó la necesidad. Gorrotoak eraginda hil zuen: lo mató impulsado por el odio.
4 dio ad. iz. + egin aditzen arazleak sortzeko hacer + V. Negar eragin zion: le hizo llorar. Huts eragin zidan: me hizo fallar. Barre eragin: hacer reír.
5 dio ad. afectar, influir, influenciar Xanpainak eragin al dizu?: ¿te ha afectado el champán? Lege berriak niri ez dit eragiten: la nueva ley no me afecta.
6 dio ad. mover, hacer moverse; remover, revolver Urari eragiozu: remueve el agua. Eragiozu haurrari sehaskan: mece al niño en la cuna. Buruari eraginez, baietz esan zidan: me dijo que sí moviendo la cabeza.
7 dio ad. superar; desbordar Denei eragin die!: ¡ha superado a todos!
8 dio ad. Teknol. activar, poner en funcionamiento Alarmari eragin zion: activó la alarma.
9 dio ad. Zuz. inducir10 dio ad./du ad. tras participio o radical verbal, toma valor factitivo
Isildu eragin behar du: tiene que hacerle callar. Nahigabea ahaztu eragin zion: le hizo olvidar la pena.
iritzi, iritz(i), irizten
1 dio ad. opinar, parecer Zer deritzak horri?: ¿qué opinas de eso? Nik ondo deritzat etxea saltzeari: vender la casa me parece bien. Gaur mendira joateari ondo irizten diot: me parece bien que hoy
vayamos al monte.
2 dio ad. llamarse, denominarse; decírsele -Nola deritzu? -Niri Andoni derizt: -¿Cómo te llamas? -Me llamo
Andoni.
ekin, ekin, ekiten
1 dio ad. [zerbait egiteari] acometer, ponerse; [gai bati] abordar; dedicarse, insistir, continuar
Bideari ekin dio: se ha puesto en camino. Ekin lanari!: manos a la obra. Ekin mutilok! hori da sasoia!: ¡vamos muchachos! ¡dadle fuerte!
2 dio ad. enfrentarse, atacar, enzarzarse Oilar bik elkarri ekin zioten gogor: dos gallos se enzarzaron duramente.
3 dio ad. B decir, dirigirse [oralmente]; murmurar
eutsi, euts(i), eusten
1 dio ad. sujetar, agarrar Zezenari adarretatik irmo eutsiz: sujetando firmemente al toro por los
cuernos.
2 dio ad. sujetar, sostener, mantener, aguantar Arbolak eusten dio lurrari: el árbol sujeta el terreno. Teilatuari eusten dioten habeak: las vigas que sostienen el tejado.
3 dio ad. aguantar, soportar, hacer frente Zalduneriaren eraso etengabeei eutsi: soportar las incesantes cargas de
la caballería. Eutsi, mutilok!: ¡seguid, aguantad muchachos!
4 dio ad. contener, aguantar Logurari ezin eutsi: no poder aguantar el sueño. Ezin izan nion barreari eutsi: no pude contener la risa.
5 dio ad. aferrarse a, agarrarse a; [esandakoa] mantener Zergatik eusten diezu hain arrazoi zentzugabeei?: ¿por qué te aferras a
razones tan descabelladas? Hitzari eutsi: mantener la palabra.
6 dio ad. B pegado, -a, uno junto a otro, uno sujetando al otro Kaleko etxeak bata besteari deutsela daude: las casas están pegadas entre
sí.
itxaron, itxaron, itxaroten
1 dio ad./du ad. esperar, aguardar Atarian itxarongo dizut: te esperaré en la entrada. Atertu arte itxaron zuten: aguardaron hasta que despejara. Mireni itxaron diogu luzaz: le hemos esperado a Miren por largo tiempo.
2 du ad. hed. esperar, tener la esperanza de Itxaroten dut hilen piztuera: espero la resurrección de los muertos.
Pasako naiz (ez: pasatuko naiz); Zenbat Kosta zaizu? (ez: zenbat kostatu zaizu?); Asko falta zait (ez: asko faltatzen zait)
Erraza /Zaila izan
Hori egiTEA zaila da: Hacer eso es difícil
Hori egiTEN zaila da: Eso es difícil de hacer
Gogoa
Hasteko gogoA daukat / Berarekin egoteko gogoA daukat (beti singularrean)