Medición exacta del retorno de la inversión en redes sociales
Ingeniería de la Usabilidad: Retorno de la Inversión en ...
Transcript of Ingeniería de la Usabilidad: Retorno de la Inversión en ...
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 1
Retorno de la Inversión en Retorno de la Inversión en La Ingeniería de la Usabilidad:
concepto metodología yusabilidad. Una visión empresarialusabilidad. Una visión empresarial
concepto, metodología y Retorno de la Inversión
Toni GranollersDirector grup GRIHO
Índice• Presentación• Breve evolución de las Tecnologías de la Información y de la g y
Comunicación• Conceptos básicos: usabilidad, accesibilidad, Interacción
Persona‐Ordenador• Metodología:
• Diseño Centrado en el usuario • La Ingeniería de la Usabilidad• El modelo MPIu+ab
© T. G
rano
llers ‐20
09
• El modelo MPIu+a• El Retorno de la Inversión (ROI) en Usabilidad • Ejemplos y casos de éxito• Conclusiones y bibliografía
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 2
Presentación
GGrupo de InvestigaciónInvestigación en IInteracción PPersonaOOrdenador e IIntegración de DDatos (GRIHO)OOrdenador e IIntegración de DDatos (GRIHO)
• Fundado el 1991 (hace 18 años) por el Dr. Jesús Lorés.
• Equipo: 7 doctores, 8 titulados superiores y 4 becarios.
• Interdepartamental e interuniversitario (UdL + URV, UPC y UB)
• Grupo consolidado de la Universitat de Lleida (UdL)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• Grupo emergente de la Generalitat de Catalunya
• Miembro de la Red de Innovación Tecnológica (Xarxa IT) de TECNIO
• Miembro fundador de la Asociación Interacción Persona Ordenador (AIPO)Jornada Usabilidad
Web
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 3
http://griho.netVisión
Investigamos y aplicamos nuevo conocimiento par que todo el mundo mejore su experiencia en el uso de la tecnología.
Para nosotros la parte más importante de la tecnología son las personas que la usan, independientemente de
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• Sus habilidades• Sus conocimientos• Sus capacidades
Jornada Usabilidad
Web
http://griho.netMisión
GRIHO da soporte a los responsables que desarrollan
• Aplicación de nuevas metodologías, tecnologías y desarrollos.• Análisis y certificación de la calidad de un SI• Adaptación de SI a:
• Distintas plataformas
sistemas interactivos (SI)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
st tas p ata o as• Contextos de uso• Diferentes perfiles de usuarios
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 4
Paradigmas de
interacciónDescubrimiento
de conocimiento
Diseño centrado en el usuario
Líneas de investigación
Interacción Persona
Ordenador
en base de datos
Ingeniería del conocimiento
Interfaz de usuario
plásticas y colaborativas
(DCU)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Ontologías, Web
Semántica e integración de datosAccesibilidad
Usabilidad
Jornada Usabilidad
Web
I ti ió Transferencia de
Objetivos
Objetivos de GRIHO
Miembro de la Xarxa InnovacióTecnològica del TECNIO
Docencia y Formación Investigación e Innovación Tecnológica
Transferencia de tecnología a empresas
Relaciones con Grupos de investigaciónuniversitariosEspañoles e internacionales
Relaciones con organizaciones nacionales
Ing. Técnica InformáticaInIPO, Bloque IPO
Máster Interacción PersonaOrdenador (UdL)
en el ámbito de la Interacción Persona Ordenador (IPO)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
e internacionales
Relaciones con empresasdel sector
( )
Formación a medidaper las empresas
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 5
Formación reglada pionera• Única universidad que dispone
d i bli i
Docencia y Formación Investigación e innovación tecnológicaInvestigación e innovación tecnológica
Transferencia de tecnología a empresasTransferencia de tecnología a empresas
• de una asignatura obligatoria(Introducción a la IPO), y de
• una asignatura de especialización optativa (IPO)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
en los planes de estudios de ingeniería técnica en informática de gestión actuales.
Jornada Usabilidad
Web
Docencia y Formación Investigación e innovación tecnológicaInvestigación e innovación tecnológica
Transferencia de tecnología a empresasTransferencia de tecnología a empresas
• Único en español• Oficial adaptado al EEES• Colaboración de
• Profesores de varias universidadesb
© T. G
rano
llers ‐20
09
universidades• Profesionales de empresas pioneras
• Metodologías docentes activas
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 6
Docencia y Formación Investigación e innovación tecnológica
Transferencia de tecnología a empresas
• New Trends on Human‐Computer Interaction. Research, Development, New Tools and Methods• Macías, José A.; Granollers, Toni; Latorre, Pedro (Eds.)
• Springer, 2009• ISBN: 978‐1‐84882‐351‐8
• Semantic Web for Business: d li ib
© T. G
rano
llers ‐20
09
Cases and Applications• García, R. (editor)IGI Global, 2008ISBN 978‐1‐60566‐066‐0
Jornada Usabilidad
Web
Nuestro laboratorio de usabilidadDocencia y Formación Investigación e
innovación tecnológicaTransferencia de
tecnología a empresas
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 7
ÍndicePresentación
• Breve evolución de las Tecnologías de la Información y de la g yComunicación
• Conceptos básicos: usabilidad, accesibilidad, Interacción Persona‐Ordenador
• Metodología: • Diseño Centrado en el usuario • La Ingeniería de la Usabilidad• El modelo MPIu+ab
© T. G
rano
llers ‐20
09
El modelo MPIu+a• El Retorno de la Inversión (ROI) en Usabilidad • Ejemplos y casos de éxito• Conclusiones y bibliografía
Jornada Usabilidad
Web
Evolución de las TICsMáquina analítica de Charles Babbageg(concebida entre 1822 y 1871)
Función• máquina de cálculo de propósito general
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 8
Evolución de las TICs
ENIACElectronic Numerical Integrator and ComputerElectronic Numerical Integrator and Computer1945
El primer computador electrónico del mundo totalmente digital.
Construido, mediante
b © T. G
rano
llers ‐20
09
tubos de vacío, para calcular las trayectorias del armamento.
Jornada Usabilidad
Web
Evolución de las TICs
• 1950 – 1960 se sustituyen los tubos de vacío por transistorestransistores.
• Principios de los 70: Intel Corporation desarrolló elprimer microprocesador, el 4004.
• Mediados de los 70: aparece el primer ordenador personal el Altair 8800.
b © T. G
rano
llers ‐20
09
No disponía de:• monitor• teclado• ratón
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 9
Evolución de las TICs
• … se siguen mejorando los ordenadores.
• Los sistemas operativos y programas de aplicación empiezan a desarrollarse.
… también ….b © T. G
rano
llers ‐20
09
… también ….
Jornada Usabilidad
Web
Evolución de las TICs
• 1844 se inauguró la primera línea telegráfica• 1844 se inauguró la primera línea telegráfica.
• mediados 1850 – 1870 se construyen los primeros aparatos de teléfono.
• …siguen creciendo las necesidades de comunicación (radio, televisión, etc.)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• Finales 1960 principios 1970
emergen las redes de
computadoras.
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 10
Evolución del Ordenador Personal
Evolución de las TICs
19901990
20012001Ordenador Personal (PC)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
1975197519811981
19841984
Jornada Usabilidad
Web
Evolución de las TICsparalelamente:
• 1969 se construyó ARPANET.
• Durante los 70 y los 80 emergieron otras redes como ARPANET que conectaban universidades y mediante estas conexiones apareció Internet.
• Primeros de los 90b © T. G
rano
llers ‐20
09
Primeros de los 90 Internet empieza a estaral alcance de todos.
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 11
Evolución de las TICsa la vez:
• 1990 Tim Berners‐Lee desarrolló un método para crear y visualizar documentos con hipervínculos.
⇒ Así nació la
World Wide Web
b © T. G
rano
llers ‐20
09
i los navegadores.
Jornada Usabilidad
Web
Los últimos 35 – 40 años…
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 12
Evolución de las Tecnologías de la Información y de la Comunicación
DISPOSITIVOS
PERSONAS
b © T. G
rano
llers ‐20
09
INFORMACIÓN
Jornada Usabilidad
Web
DISPOSITIVOS
Evolución de las Tecnologías de la Información y de la Comunicación
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 13
INFORMACIÓN
Evolución de las Tecnologías de la Información y de la Comunicación
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Evolución de las Tecnologías de la Información y de la Comunicación
PERSONAS
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 14
Evolución de las TICs… junto a la evolución en la tecnología• A finales de los 60 empieza la preocupación por laA finales de los 60 empieza la preocupación por la relación persona‐ordenador (Shakel, Licklider, Clark, Shneiderman, Hansen y otros)
• Durante los 70 se crean HUSAT y el Palo Alto Research Center de Xerox, dedicados a la IPO.
• y ya se trabaja en aspectos como:
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Interfaces de UsuarioJornada Usabilidad
Web
orm
ació
n
Evolución (rápida) de la Web
e la
s co
nexi
ones
de
la in
fob © T. G
rano
llers ‐20
09
Sem
ántic
a de
Semántica de las conexiones sociales
Fuente: Radar Networks & Nova Spivack, 2007 – http://www.radarnetworks.com
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 15
Evolució de les TICsweb 1.0 web 2.0 web 3.0
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 16
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://theconversationprism.com
Jornada Usabilidad
Web
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://linkeddata.org
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 17
Lo tienen/emos
FÁCIL las personas para tili t d t
… y,para encontrar la
INFORMACIÓNutilizar todos estos
dispositivos?INFORMACIÓNque buscan/mos?
yb © T. G
rano
llers ‐20
09
… y,
pueden hacerlo TODAS las PERSONAS?
Jornada Usabilidad
Web
ÍndicePresentaciónBreve evolución de las Tecnologías de la Información y de la g yComunicación
• Conceptos básicos: usabilidad, accesibilidad, Interacción Persona‐Ordenador
• Metodología: • Diseño Centrado en el usuario • La Ingeniería de la Usabilidad• El modelo MPIu+ab
© T. G
rano
llers ‐20
09
El modelo MPIu+a• El Retorno de la Inversión (ROI) en Usabilidad • Ejemplos y casos de éxito• Conclusiones y bibliografía
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 18
Interacción entre personas y sistemas.
• Interacción• Proceso que se produce cuando una o más personas entran en comunicación con uno o más ordenadores o sistemas interactivos
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• Incluye todos los intercambios que suceden durante este proceso comunicativo
• físicos, mentales, cognitivos, visuales, …..
Jornada Usabilidad
Web
Interacción Persona‐Ordenador (IPO)
• Disciplina relacionada con pel diseño, implementacióny evaluación de sistemas informáticos interactivos para uso de seres humanos y con el estudio de los fenómenos mas b
© T. G
rano
llers ‐20
09
importantes con los que está relacionado
[ACM SIGCHI curriculla, 1992, p 6]Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 19
• Definición:(1) l li ió d f i t áti di i li d
IPOIngeniería del Software
• (1) la aplicación de un enfoque sistemático, disciplinado y cuantificable hacia el desarrollo, operación y mantenimiento del software; es decir, la aplicación de la ingeniería al software. (2) El estudio de enfoques como en (1).
[IEEE Standard 610.12‐1990]• Proceso Software:
• conjunto estructurado de actividades requerido para desarrollar un sistema software (especificación, diseño, desarrollo y validación)b
© T. G
rano
llers ‐20
09
)
• Modelo de Proceso Software:• Representación abstracta del proceso
Jornada Usabilidad
Web
• Modelos de Proceso:
IPOIngeniería del Software
• Lineal o en cascada
• Evolutivo en Espiral Rational Unified Process (RUP)
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 20
• Si queremos entender el proceso interactivo entre las
IPO
El Factor Humano
q ppersonas y los sistemas interactivos inevitablemente debemos entender los factores característicos de los humanos
• Si solo nos centramos en la tecnología olvidamos el componente más importante del proceso comunicativob
© T. G
rano
llers ‐20
09
p p p
• Conocer estas características influirá en la forma de diseñar las interfaces de usuario de los sistemas.
Jornada Usabilidad
Web
• Representación del
IPO
El Factor Humano
conocimiento• Los Modelos Mentales
modelo conceptual del sistema que el usuario tiene y que incluye la representación de su estructura y su funcionamiento
b © T. G
rano
llers ‐20
09
[Norman, 1983]
• El Modelo Mental en el Sistema Cognitivo Humano y sus implicaciones influencian el diseño de los sistemas interactivosJo
rnada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 21
• La tira tiene un propósito humorístico, pero …• es un buena muestra de lo que son los modelos mentales de los usuarios; en
concreto, muestran cómo los modelos mentales pueden variar enormemente en función de cada situación. Los tres tipos de interacciones que muestran son:
• El usuario indica la acción que debe realizar el sistema. • El usuario indica la acción que queremos realizar nosotros. • El usuario indica la situación actual.
• Curiosamente, todos esos tipos de interacción se utilizan y funcionan en dif t t d i tib
© T. G
rano
llers ‐20
09
diferentes momentos, a pesar de que en ocasiones tienen funcionamientos opuestos
• En el momento de su diseño se debería considerar si es posible que los usuarios tengan otro modelo mental que no se corresponda con el funcionamiento del sistema.
Jornada Usabilidad
Web
IPO
Interfaces de Usuario
• Usuario es aquella persona que interactúa con el sistema lo controla directamente y que utiliza susb
© T. G
rano
llers ‐20
09
sistema, lo controla directamente y que utiliza sus recursos
• La interfaz es la parte con la que el usuario entra en contacto
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 22
Interfaz de usuariob © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Interfaz de usuario
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 23
Programación de la Interfaz de usuario
• Hemos intentado alguna vez contar el número de líneas de códigolíneas de códigodedicadas a la programación del interfaz?
import java.awt.Color;import java.awt.DisplayMode;import java.awt.Frame;import java.awt.Graphics;import java.awt.GraphicsDevice;import java.awt.GraphicsEnvironment;import java.awt.Rectangle;import java.awt.image.BufferStrategy;
public class FullScreen {
private static int counter = 0;
private static final int MAX = 50;
import java.awt.Color;import java.awt.DisplayMode;import java.awt.Frame;import java.awt.Graphics;import java.awt.GraphicsDevice;import java.awt.GraphicsEnvironment;import java.awt.Rectangle;import java.awt.image.BufferStrategy;
public class FullScreen {
private static int counter = 0;
private static final int MAX = 50;Algunos estudios
b © T. G
rano
llers ‐20
09
private static DisplayMode MODES[] = new DisplayMode[] {new DisplayMode(640, 480, 32, 0), new DisplayMode(640, 480, 16new DisplayMode(640, 480, 8, 0) };
private static DisplayMode getBestDisplayMode(GraphicsDevice devicfor (int x = 0, xn = MODES.length; x < xn; x++) {
DisplayMode[] modes = device.getDisplayModes();for (int i = 0, in = modes.length; i < in; i++) {
if (modes[i].getWidth() == MODES[x].getWidth()&& modes[i].getHeight() == MODES[x].getHeight()&& modes[i].getBitDepth() == MODES[x].getBitDepth()) {
return MODES[x];}
}}
private static DisplayMode MODES[] = new DisplayMode[] {new DisplayMode(640, 480, 32, 0), new DisplayMode(640, 480, 16new DisplayMode(640, 480, 8, 0) };
private static DisplayMode getBestDisplayMode(GraphicsDevice devicfor (int x = 0, xn = MODES.length; x < xn; x++) {
DisplayMode[] modes = device.getDisplayModes();for (int i = 0, in = modes.length; i < in; i++) {
if (modes[i].getWidth() == MODES[x].getWidth()&& modes[i].getHeight() == MODES[x].getHeight()&& modes[i].getBitDepth() == MODES[x].getBitDepth()) {
return MODES[x];}
}}
Estiman este dato entre el
40 y el 60%
Jornada Usabilidad
Web
• En el mundo de los sistemas interactivos para el usuario la interfaz es el sistema
IPO
Interfaces de Usuario
el usuario la interfaz, es el sistema
Las personas no utilizan sistemas interactivos …
ili l i f
b © T. G
rano
llers ‐20
09
utilizan las interfacesque estos les proporcionan!!
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 24
+ riqueza + complejidad
IPO es multidisciplinar
+ riqueza + complejidad
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Necesidades formativas de los profesionales de IPO en España y LatinoaméricaCADIUS
IPO es multidisciplinar
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://www.cadius.org/weblog/index.php?p=238Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 25
• Definición “coloquial” [J. Preece, 1994]
Usabilidad
• Sistemas fáciles de usar y de aprender
• Definición formal [ISO 9241‐11]• la medida en la que un producto se puede usar b
© T. G
rano
llers ‐20
09
q p ppor determinados usuarios para conseguir objetivos específicos con efectividad, eficiencia y satisfacción en un contexto de uso especificado” Jo
rnada Usabilidad
Web
Usabilidad
EFECTIVIDAD
USABILIDAD
EFECTIVIDAD
b © T. G
rano
llers ‐20
09
EFICIENCIASATISFACCIÓN
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 26
Usabilidad en Objetos cotidianosLos objetos bien diseñados son fáciles de interpretar y de comprender.
Los objetos mal diseñadospueden ser difíciles de utilitzar y frustran al usuariop
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Problemas de usabilidad en la F1 que hacen perder carreras
Ejemplos de MALA usabilidad
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://usalo.es/225/de-nuevo-mclaren-estropea-una-carrera-de-f-1-por-el-problema-de-usabilidad-del-volante
http://www.20minutos.es/noticia/360629/0/limitador/boton/mclaren
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 27
Ejemplos de MALA usabilidad• Los tornos del metro de BCN
• Pulsadores monitorBCN
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Usabilidad en términos de calidad del software
b © T. G
rano
llers ‐20
09
[ISO/IEC 9126-1:2001(E)]Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 28
Usabilidad en términos de calidad del software
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Beneficios de la usabilidad
Beneficios para desarrolladores
• Reducción de los costes de producción
• Reducción del mantenimiento
• Mejora de la calidad del producto
• Menor soporte al
b © T. G
rano
llers ‐20
09
usuario/cliente
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 29
Beneficios de la usabilidad
Beneficios para los usuarios/clientesM f ilid d d di j• Mayor facilidad de aprendizaje
• Facilidad de uso• Trabajo más rápido y eficiente• Menos pérdida de tiempo• Mayor confianza en el productob
© T. G
rano
llers ‐20
09
Mayor confianza en el producto• Mejor calidad de vida:
• menos estrés y más satisfacción
Jornada Usabilidad
Web
Dia Mundial de la Usabilidad
el pasado
2008• 200 events• 180 cities• 43 countries
40 000 people
12 de noviembre
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• 40,000 people• Thousands of online participants• Extensive worldwide mediacoverage
http://www.worldusabilityday.org
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 30
Énfasis en el comercio‐ehttp://www.cdwow.com
b © T. G
rano
llers ‐20
09
“the conduct of commerce in goods and services, with the assistance of telecommunications and telecommunications‐based tools”
Roger Clarke
Jornada Usabilidad
Web
Énfasis en el comercio‐e• Primary interface to customers• Users expect instant gratification
!Users expect instant gratification
• Users experience usability before they are committed to buying
• Expectations arise from best site across industries
• Competitors are “just a mouse click away”V l f bilit f th ti t i db
© T. G
rano
llers ‐20
09
• Value of usability for the time‐constrained information seeker
• Usability as the critical success factor for Web projects
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 31
Énfasis en el comercio‐eb © T. G
rano
llers ‐20
09
Forrester: “The Web’s Impact on In-Store Sales: US Cross-Channel Sales Forecast, 2006 to 2012” and U.S. Dept. of Commerce
Jornada Usabilidad
Web
Énfasis en el comercio‐e• E‐Commerce Web site = electronic storefront
• Web site user interface = electronic clerk• Online shoppers can afford to be less tolerant with an inept
electronic clerk
• E‐Commerce Web site = electronic catalog for direct sales• Catalogs are convenient for mail‐ordering and large inventory• Too much focus on display and publicity• Web site user interface = “read‐ability/usefulness” of catalogb
© T. G
rano
llers ‐20
09
y/ g• How many paper catalogs get thrown away?
[Bebo WhiteStanford Linear Accelerator Center]Jo
rnada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 32
Accesibilidad• Capacidad de acceso y de interacción en un sistema o aplicación para cualquier tipo de usuario, independientemente de sus discapacidades y contexto de uso.
b © T. G
rano
llers ‐20
09
38 millones de europeos tienen alguna discapacidad
14.5% (10% moderada y 4,5% severa)
Fuente: EUROSTAT. Panel de hogares de la Unión Europea
Jornada Usabilidad
Web
Accessibilidad en les TICs
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 33
Discapacidades en Europab © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Accesibilidad• Las personas son diferentes entre sí• Existen grupos de población con limitaciones de distintos
i lniveles
• Una Necesidad General• Personas de edad avanzada• Personas muy jóvenes
PermanentesTemporales
FísicasCognitivas
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• Personas con dispositivos lentos o antiguos• Personas con dispositivos muy modernos• Personas con discapacidades temporales• Y … las personas discapacitadas
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 34
Accesibilidad• Regulado por las leyes
• Norma UNE EX 139802, eEurope, Plan de Acción InfoXXI, Declaración de Madrid, ….
• Ley 34/2002, de 11 de julio, de servicios de la sociedad de la información y de comercio electrónico (LSSICE)
• Real Decreto 1494/2007, de 12 de noviembre, por el que se aprueba el Reglamento sobre las condiciones básicas para el acceso de las personas con discapacidad a las tecnologías, productos y servicios relacionados con la sociedad de la información y medios de comunicación social.
• Las nuevas páginas web se tienen que ajustar al nivel 1 desde la entrada en vigor del reglamento (el día siguiente al de su publicación en el BOE, es decir, 22/11/2007)b
© T. G
rano
llers ‐20
09
22/11/2007) • Las páginas web existentes se tienen que adaptar al nivel 1 en el plazo de 6
meses (22/05/2008) • Todas las páginas, actualmente existentes o de nueva creación, tienen que
cumplir el nivel 2 a partir del 31/12/2008
Jornada Usabilidad
Web
Accesibilidad TIC. (algunas) Entidades clave
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://www.w3.org/WAIhttp://ec.europa.eu/information_society/activities/einclusion/index_en.htm
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 35
Accesibilidad: Mitos y Beneficios• La accessibilidad es solo para personas
discapacitadas y el número de FALSO !!!beneficiados es muy bajo
• La accessibilidad obliga a tener dos versiones de un mismo sitio web• una con imágenes y otra solo con texto.
• una Web accessible es mucho más cara, compleja y requiere un gran esfuerzo.
• La accessibilidad obliga a hacer diseños primitivos y simples.
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• Los sitios accesibles deben tener el mismo aspecto en todos los navegadores.
• Si MI SITIO WEB tiene un público muy específico y conozco el tipo de usuario ... no es necesario hacerlo accesible.
Jornada Usabilidad
Web
Accesibilidad: Mitos y Beneficios• Económicos: incrementa la cuota de mercado. Más visitas.• Eficiéncia técnica: más fácil de mantener y actualizar, mejora el
b d d l i i b d l i d d l á ibuscador del sitio web y se reduce el tiempo de carga de la página.• Calidad: sigue los estándares, independéncia del dispositivo,
multinavegador.• Prestigio: demuestra responsabilidad social, diferenciación de la
competéncia, refuerzo positivo de la imágen empresarial.• Legalidad: cumple con las normativas.• Posicionamiento: el esquema de la página es más claro y
esquemáticob © T. G
rano
llers ‐20
09
esquemático mejora el posicionamientoMejora la Web semàntica (al añadir datos sobre los datos).
• Usabilidad: mejora la navegación, la experiéncia del usuario, mayor claridad y eficácia.
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 36
Sitio web accesibleb © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
ÍndicePresentaciónBreve evolución de las Tecnologías de la Información y de la g yComunicaciónConceptos básicos: usabilidad, accesibilidad, Interacción Persona‐Ordenador
• Metodología: • Diseño Centrado en el usuario • La Ingeniería de la Usabilidad• El modelo MPIu+ab
© T. G
rano
llers ‐20
09
• El Retorno de la Inversión (ROI) en Usabilidad • Ejemplos y casos de éxito• Conclusiones y bibliografía
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 37
Metodología de Trabajo. Diseño Centrado en el Usuario (DCU)
• Se invierte mucho tiempos/energía/recursostiempos/energía/recursos en la tecnología ...
y muy poco en las personasque han de utilizarla (los usuarios)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Los diseñadores y/o programadores de aplicaciones NO PODEMOS DECIDIR POR LOS USUARIOS !!!
Jornada Usabilidad
Web
Metodología de Trabajo. Diseño Centrado en el Usuario (DCU)
DISEÑO CENTRADO EN EL USO DISEÑO CENTRADO EN EL USUARIO
• Enfoque en el uso que el usuario hace/hará de la aplicación.
• Basado en la concreción de modelos• Implicación selectiva del usuario:
• Modelado explorativo• Validación de modelos • Técnicas de revisión de la
Usabilidad• Diseño basado en la modelización
USUARIO
• Enfoque en los usuarios: en la experiencia y el grado de satisfacción del usuario
• Basado en la opinión del usuario• Implicación substancial del usuario:
• Estudios de usuarios• Diseño participativo• Respuesta del usuario• Pruebas con usuarios
• Se diseñan iterativamente distintosb © T. G
rano
llers ‐20
09
Diseño basado en la modelización• Sistemático, procesos bien definidos• Diseño basado en metodologías de
Ingeniería del Software
• Se diseñan iterativamente distintos prototipos
• Procesos muy variables e informales• Diseño basado en la Ingeniería de la
Usabilidad
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 38
Metodología de Trabajo. Ingeniería de la Usabilidad
• Usability engineering is a subset of human factors that is specific to computer science and is concerned with thep pquestion of how to design software that is easy to use. It is closely related to the field of human‐computer interactionand industrial design.
http://en.wikipedia.org/wiki/Usability_engineering
• Importanteb © T. G
rano
llers ‐20
09
• Importante • Utilizar la Ingeniería de Software mediante modelos de proceso
iterativos• Utilizar un modelo de proceso para sistemas interactivos• Considerar en el proceso la usabilidad desde un principio• Realizar un Diseño Centrado el UsuarioJo
rnada Usabilidad
Web
• Conceptos y técnicas para planificar, conseguir y verificar objetivos de la usabilidad de
Ingeniería de la Usabilidad
y verificar objetivos de la usabilidad de sistema.
[Digital Equipment Corporation, 1986]
• Los objetivos “medibles” de usabilidad deben definirse pronto en el desarrollo del software b
© T. G
rano
llers ‐20
09
definirse pronto en el desarrollo del softwarey después evaluarlos repetidamente durante el desarrollo para asegurar que se han conseguido.
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 39
Usability Engineering[J. Nielsen, 1993]
Ingeniería de la Usabilidad
DUTCH Model[Gerrit van der Veer, 1996]
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Design web sites that work: Usability for the Web[T. Brink et. al., 2002]
Jornada Usabilidad
Web
InteracciónP O d d
EtnografíaSociologíaPsicología
ErgonomíaDiseño gráficoP ió
MultidisciplinariedadSituación del desarrollo software
Ingenieros Software
Persona-Ordenador ProgramaciónIng.Software
Inteligencia ArtificialDocumentación
Usuarios
SituaciónPredominanteactualmente
IngenieríaSoftware
IngenieríaUsabilidad
La ACCESIBILIDAD
El 71% de las compañíasencuestadas no sigue ningún modelo de calidad, depende
b © T. G
rano
llers ‐20
09
OBJETIVODesarrollo de
SistemasInteractivos
ACCESIBILIDAD NO SE
CONTEMPLA
de la creatividad y habilidad individual de los profesionales
[ATI, 1ª encuesta sobre calidad del software en las pymes
españolas, julio 2004]Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 40
La industria del s/w todavía utiliza los modelos de la IS, ¿Por qué?
• Modelos IU y IS muy distintos.• Modelos de usabilidad incompletos, complejos,… • … y no contemplan la accesibilidad. • La usabilidad y el DCU no están económicamente justificados!! (visión empresarial).
• Falsa asociación de “buena presencia” con usabilidad (responsables de marketing)b
© T. G
rano
llers ‐20
09
usabilidad (responsables de marketing). • La accesibilidad es necesaria, pero nadie la lleva a la práctica.
• Disciplina IPO: asignatura académica.Jornada Usabilidad
Web
El Modelo de Proceso de la Ingeniería de la usabilidad y de la accesibilidadMPIu+a
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 41
MPIu+a. Características• Simple y flexible• Tres pilares
• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
g p
• El usuario
• Iteratividad
• Adaptado para
equipos multidisciplinares
• Validado
experimentalmenteb © T. G
rano
llers ‐20
09
experimentalmente
Jornada Usabilidad
Web
• Simple y flexible
• Tres pilares• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
MPIu+a. Características
g p
• El usuario
• Iteratividad
• Adaptado para
equipos multidisciplinares
• Validado
experimentalmente
1 2 3
b © T. G
rano
llers ‐20
09
experimentalmente
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 42
MPIu+a. Características• Simple y flexible
• Tres pilares
• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
• Análisis Etnográfico• Observación contextual
• Análisis de Implicados (Stakeholders)• Clasificar a los usuarios
• Perfiles de usuarios• Roles
g p• El usuario
• Iteratividad
• Adaptado para
equipos multidisciplinares
• Validado
experimentalmenteb © T. G
rano
llers ‐20
09
• Identificación de Objetos• Plataforma (posibilidades y restricciones)• Objetivos
• Funcionales• Usabilidad• Accesibilidad
experimentalmente
Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a. Características• Simple y flexible
• Tres pilares
• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
“diseño contextual”
• Análisis de Tareas• Modelo conceptual
g p• El usuario
• Iteratividad
• Adaptado para
equipos multidisciplinares
• Validado
experimentalmenteb © T. G
rano
llers ‐20
09
• Modelos de diálogo• Estilo
• Estándares generales• Metáforas• Colores• Estándares particulares
• Diseño detallado
experimentalmente
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 43
MPIu+a. Características• Simple y flexible • Tres pilares• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
g p• El usuario• Iteratividad• Adaptado para
equipos multidisciplinares• Validado
experimentalmente
“prototipado contextual”
• Bocetos o esbozos• Storyboards• Prototipos de Papel• Maquetas• Maquetas digitales• Storyboard Navegacional• Vídeos
Escenariosb © T. G
rano
llers ‐20
09
experimentalmente • Escenarios• Lenguaje natural• Storyboards• Vídeos• Casos de Uso UML
• Prototipos software
Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a. Prototipado ….
Prototipos de Papel
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 44
www.paperprototyping.com
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://blogs.msdn.com/jensenh/archive/2006/01/06/510069.aspx
Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a.Prototipado ….
storyboards
b © T. G
rano
llers ‐20
09
escenarios
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 45
MPIu+a. Prototipado
M tMaquetas
Maquetas Digitales
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a. Prototipado ….
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Prototipos software
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 46
MPIu+a. Prototipado …
Storyboard Navegacional(wireframes)(wireframes)
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a. Prototipado ….
Metáforas
Video prototyping
Metáforas
No es pot v isualitzar la imatge. Pot ser que l'ordinador no tingui prou memòria per obrir-la o que la imatge s'hagi malmès. Reinicieu l'ordinador i després torneu a obrir el fitxer. Si hi continua apareixent l'x vermella, és probable que calgui suprimir la imatge i tornar-la a inserir.
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Casos de Uso UML
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 47
MPIu+a. Prototipado ….b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a. Características• Simple y flexible • Tres pilares• Organización conceptual
•Inspección• Heuristica• Recorrido Cognitivo• Recorrido de Usabilidad Plural• Recorrido Cognitivo con
Usuarios
http://www.mpiua.net
g p• El usuario• Iteratividad• Adaptado para
equipos multidisciplinares• Validado
experimentalmente
Usuarios• Estándares
•Indagación• Observación de Campo• Grupo de Discusión Dirigido
(Focus Group)• Entrevistas• Cuestionarios• Grabación del Uso (logging)
•Test• Medida de Prestaciones• Pensando en Voz Alta (Thinking
Aloud)b © T. G
rano
llers ‐20
09
experimentalmente Aloud)• Interacción Constructiva• Test Retrospectivo• Método del Conductor• Ordenación de Tarjetas (card
sorting)
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 48
MPIu+a. Evaluando ….Proyecto: WEB de Els Infants de la Paeria de Lleida evaluador:
4. Control y libertad para el usuario
Los usuarios eligen a veces funciones del sistema por error y necesitan a menudo una salida de emergencia claramente marcada esto es salir del estado indeseado sin tener que pasar por un diálogo extendido Es
Marta GonzalezProyecto: WEB de Els Infants de la Paeria de Lleida evaluador:
4. Control y libertad para el usuario
Los usuarios eligen a veces funciones del sistema por error y necesitan a menudo una salida de emergencia claramente marcada esto es salir del estado indeseado sin tener que pasar por un diálogo extendido Es
Marta Gonzalez
Sub heurísticosImpacto Frecuencia Persistencia
a) Es posible deshacer una acción siempre que sea una operación funcional y operativa. 3 MEDIA
b) En caso de un proceso de diversos pasos, es posible volver a pasos anteriores del proceso para modificarlos. 3 MEDIA
c) Existe una salida de la página, del proceso o de la estructura de información mediante acciones tipo "Desconectar" o "Cancelar". 1
d) Se inician de manera automática acciones que el usuario no ha solicitado explícitamente. 0
e) Se utilizan animaciones no controladas por el usuario. 1f) El scroll no ocupa más de dos pantallas. 0
g) Es posible guardar información. 1h) Es posible imprimir la información sin perder información.i) Existe un vínculo que permite volver al inicio de la aplicación. 0j) Es posible aumentar y disminuir el tamaño de la letra. 1 ALTA
k) El sistema se visualiza perfectamente utilizando diferentes resoluciones de pantalla. 0
l) La interfaz no introduce tecnologías que requieren versiones actualizadas de elementos externos (navegadores, plugs-ins, DLL's,…). 1
claramente marcada, esto es, salir del estado indeseado sin tener que pasar por un diálogo extendido. Es importante disponer de deshacer y rehacer
Sub heurísticosImpacto Frecuencia Persistencia
a) Es posible deshacer una acción siempre que sea una operación funcional y operativa. 3 MEDIA
b) En caso de un proceso de diversos pasos, es posible volver a pasos anteriores del proceso para modificarlos. 3 MEDIA
c) Existe una salida de la página, del proceso o de la estructura de información mediante acciones tipo "Desconectar" o "Cancelar". 1
d) Se inician de manera automática acciones que el usuario no ha solicitado explícitamente. 0
e) Se utilizan animaciones no controladas por el usuario. 1f) El scroll no ocupa más de dos pantallas. 0
g) Es posible guardar información. 1h) Es posible imprimir la información sin perder información.i) Existe un vínculo que permite volver al inicio de la aplicación. 0j) Es posible aumentar y disminuir el tamaño de la letra. 1 ALTA
k) El sistema se visualiza perfectamente utilizando diferentes resoluciones de pantalla. 0
l) La interfaz no introduce tecnologías que requieren versiones actualizadas de elementos externos (navegadores, plugs-ins, DLL's,…). 1
claramente marcada, esto es, salir del estado indeseado sin tener que pasar por un diálogo extendido. Es importante disponer de deshacer y rehacer
Thinking Aloud
b © T. G
rano
llers ‐20
09
notas del evaluador:
a) cuando pulsas en la opción de enviar no hay la posibilidad de cancelar. Lo envia y ja está.b) cuando pulsas en la opción de enviar no hay la posibilidad de cancelar. Lo envia y ja está.c)d)e) si, en el banner informativof)
g)h) cuando he impreso toda la banda inferior se ha girado!!i)j)
k)l) Si necesita el plug-in del Macromedia Flash, pero es muy habitual.
notas del evaluador:
a) cuando pulsas en la opción de enviar no hay la posibilidad de cancelar. Lo envia y ja está.b) cuando pulsas en la opción de enviar no hay la posibilidad de cancelar. Lo envia y ja está.c)d)e) si, en el banner informativof)
g)h) cuando he impreso toda la banda inferior se ha girado!!i)j)
k)l) Si necesita el plug-in del Macromedia Flash, pero es muy habitual.
Heurística
Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a. Evaluando ….Focus Group
Accessibilidad
Jornada Usabilidad Web © T. Granollers ‐ 2009
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 49
MPIu+a. Evaluando ….
Accessibilidad
Jornada Usabilidad Web © T. Granollers ‐ 2009
MPIu+a. Evaluando ….
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Card Sorting
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 50
MPIu+a. Evaluando ….b © T. G
rano
llers ‐20
09
Análisis de logs
Jornada Usabilidad
Web
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 51
Test de Usabilidad
• Proceso que permite aprender de los usuarios l d d bilid d d i tel grado de usabilidad de un sistema informático observandolos mientras lo utilizan.
Ver ejemplob © T. G
rano
llers ‐20
09
j p
Jornada Usabilidad
Web
• Un laboratorio de usabilidad es un espacio especialmente adaptado para la realización de pruebas de evaluación de la usabilidad.
Laboratorio de usabilidadObservación de la Experiencia del Usuario
• En el se registran y analizan las interacciones que los usuarios realizan mientras utilizan el sistema o producto a analizar.
• Para ello es necesario disponer de equipamiento específico • Instalaciones adecuadas a las actividades que se van a realizar en
condiciones lo menos intrusivas posibles para el usuario simular las condiciones reales de la interacción S ft i li db
© T. G
rano
llers ‐20
09
• Software especializado• Personas bien formadas
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 52
• Diversidad de productos y servicios
• Diversidad de usuarios finales
Laboratorio de usabilidadObservación de la Experiencia del Usuario
• Diversidad de usuarios finales• entre los que se pueden encontrar personas de edad avanzada y
personas con discapacidad.
• Un laboratorio de usabilidad • Debe considerar también las condiciones de acceso para b
© T. G
rano
llers ‐20
09
ppersonas con discapacidad, para poder llevar a cabo pruebas de usabilidad y accesibilidad que respondan a las necesidades de cualquier tipo de usuario
Jornada Usabilidad
Web
Morae
Nuestro laboratorio de usabilidad
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 53
Nuestro laboratorio de usabilidadEyeTraking
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Nuestro laboratorio de usabilidadEyeTraking
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 54
Nuestro laboratorio de usabilidadEyeTraking
Ver ejemplo
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://www.youtube.com/watch?v=lo_a2cfBUGc
Jornada Usabilidad
Web
Jaws (Evaluar la accesibilidad de S.I)
Nuestro laboratorio de usabilidad
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://www.washington.edu/doit/Video/wt_dis.htmlJornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 55
MPIu+a. Características• Simple y flexible • Tres pilares• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
g p• El usuario• Iteratividad• Adaptado para
equipos multidisciplinares• Validado
experimentalmenteb © T. G
rano
llers ‐20
09
experimentalmente
Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a. Características• Simple y flexible • Tres pilares• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
g p• El usuario• Iteratividad• Adaptado para
equipos multidisciplinares• Validado
experimentalmenteb © T. G
rano
llers ‐20
09
experimentalmente
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 56
MPIu+a. Características. Iteratividadhttp://www.mpiua.net
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
MPIu+a. Características• Simple y flexible • Tres pilares• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
g p• El usuario• Iteratividad• Adaptado para
equipos multidisciplinares• Validado
experimentalmenteb © T. G
rano
llers ‐20
09
experimentalmenteDistintosModelosMentales
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 57
MPIu+a. Características• Simple y flexible
• Tres pilares
• Organización conceptual
http://www.mpiua.net
g p
• El usuario
• Iteratividad
• Adaptado para
equipos multidisciplinares
• Validado experimentalmenteb
© T. G
rano
llers ‐20
09
experimentalmente
Jornada Usabilidad
Web
Integración con la Ing. del SWActividades de protección
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 58
MPIu+a http://www.mpiua.net
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
ÍndicePresentaciónBreve evolución de las Tecnologías de la Información y deBreve evolución de las Tecnologías de la Información y de la ComunicaciónConceptos básicos: usabilidad, accesibilidad, Interacción Persona‐OrdenadorMetodología:
Diseño Centrado en el usuario La Ingeniería de la Usabilidad
b © T. G
rano
llers ‐20
09
El modelo MPIu+a• El Retorno de la Inversión (ROI) en Usabilidad • Ejemplos y casos de éxito• Conclusiones y bibliografíaJornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 59
Sin embargo
La facilidad de uso no se consigue
tan solo
b © T. G
rano
llers ‐20
09
deseándolo !!!
Jornada Usabilidad
Web
El ROI o el Retorno de la InversiónBreak
Even Point
Marketintro
-$
+$$$
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://www.upassoc.org/usability_resources/usability_in_the_real_world
[Karat, C. (1990), Cost-benefit analysis of usability engineering techniques]
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 60
El ROI o el Retorno de la Inversión
ROI = (Beneficios / Costes) x 100( / )
• Medida relacionada con el ratio Coste/Beneficio
• El coste es sencillo de calcular:
• siempre sabemos cuanto nos estamos
b © T. G
rano
llers ‐20
09
pgastando
• Lo complicado es calcular el beneficio
Jornada Usabilidad
Web
El ROI o el Retorno de la Inversión• Además, NO es suficiente con calcular los costes versus los beneficios• Incremento de la productividad (P)• Incremento del factor de conversión (FC)• Disminución del ratio de abandono en procesos de compra‐e (A)
• Reducción de la utilización de los servicios de ayuda (H)• Reducción de los costes de formación (F)b
© T. G
rano
llers ‐20
09
ROI = (B/C)x100 + ΔP + ΔFC ‐ (A + H + F + CA)
Reducción de los costes de formación (F)• Reducción de la curva de aprendizaje (CA)
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 61
¿Cómo calcular el beneficio?¿Cuál es el valor del
incremento de ¿Cuál es el valor de incremento de la satisfacción de un/a usuario/a o
cliente?
incrementar el tráfico
de una web?
b © T. G
rano
llers ‐20
09
¿Cuál es el valor de que
ciertas características de un website se utilicen más?
Jornada Usabilidad
Web
El coste de la usabilidad• El coste de la Usabilidad NO AUMENTA LINEALMENTE
con la misma proporción de la totalidad del proyectocon la misma proporción de la totalidad del proyecto
• Muchas actividades “de usabilidad” requieren la misma cantidad de tiempo, independientemente si se trata de un gran proyecto o uno de pequeño.
• Un proyecto grande solo tiene más coses a probar (más usuarios, más pantallas, más tareas, más interfaces, ...)
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• Cualquier prueba individual requiere del mismo tiempo de planificación, ejecución y análisis
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 62
El coste de la usabilidad• Los cuatro principales factores determinantesde los presupuestos destinados a usabilidadde los presupuestos destinados a usabilidadson:1. La madurez de la organización respecto a la
usabilidad 2. Gestión del compromiso de la calidad para cada
proyecto específicob © T. G
rano
llers ‐20
09
proyecto específico 3. La habilidad en conseguir recursos por parte de
los implicados en usabilidad4. El dominio del proyecto
Jornada Usabilidad
Web
El coste de la usabilidad en Metodologías DCU
• No se puede calcular el coste• No se puede calcular el coste económico ni temporal del proyecto hasta que la fase de análisis de requisitos esté muy definida• Si lo hacemos antes NOS
b © T. G
rano
llers ‐20
09
EQUIVOCAREMOS• Si lo hacemos después … ¿qué pasa con los recursos ya dedicados al proyecto?Jo
rnada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 63
El coste de la usabilidad en Metodologías DCU
• El desarrollo de sistemas interactivos i i d d l DCU á tsiguiendo modelos DCU es más costoso:• Por ejemplo, el coste de un test de usuario en un laboratorio de usabilidad incluye
• Las tasas del/os evaluador/es
• Compensación a los usuarios
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• El número de tareas a evaluar
• Amortización de inventariable (MORAE, Tracker, …)
• ….
Jornada Usabilidad
Web
El coste de la usabilidadPresupuestos de proyectos vs presupuestos de actividades de usabilidad
2001 2006
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 64
El coste de la usabilidad
La proporción deLa proporción de los presupuestos de proyectos que se
destina a la usabilidad está
entre elb © T. G
rano
llers ‐20
09
entre el
10% y el 13%.
Jornada Usabilidad
Web
TargetInappropriate
Audience
Slow PageLoad
100%
osto
n C
onsu
lting
Gro
up
Tipos de Conversion influenciados por factores diversos
A conversion rate is loosely defined as the percentage of Web site visitors
h l t d i d tiUnclearMarketingMessage
Load
Unengaging“Look & Feel”
Clumsy SiteNavigation
IneffectivePresentation
No Access
InadequateSelection
UncompetitivePrice
%of Site
Visitors
Fuen
te: T
he B
o
USABILIDADwho complete a desired action
In e‐commerce: “the percentage of visitors who become customers”
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Customer Acquisition
FirstImpression
Merchandising and Selection
Checkout Process
to Real-TimeHelp
Ineffective Tools toAssist Selection
ExcessiveShipping Costs
Long DeliveryTimes Credit Card
ValidationError
OrderConversionRate = 1.9%Jo
rnada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 65
• Competitividad El incremento de la
El futuro de invertir en usabilidad
• Retorno de la Inversión
• Cambios de Audiencia
• Internacionalización
• Market+user research
competitividad pasará por incrementar los requisitos de usabilidad.• Los usuarios rechazaran usar sitios web que nob
© T. G
rano
llers ‐20
09
usar sitios web que no sean tan fáciles de utilizar como los mejores sitios que haya en la WebJo
rnada Usabilidad
Web
Está ampliamente reconocido que el ROI de la
• Competitividad
El futuro de invertir en usabilidad
reconocido que el ROI de la usabilitat es mayor que el producido por cualquier otra inversión que pueda realizarse en un proyecto de Internet.• Los sitios que más
invertirán en usabilidad
• Retorno de la Inversión
• Cambios de Audiencia
• Internacionalización
• Market+user research
b © T. G
rano
llers ‐20
09
invertirán en usabilidad seránmás fáciles de usar y incrementaran las ventas.
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 66
El continuo crecimiento de Internet y de las TICs en
• Competitividad
El futuro de invertir en usabilidad
Internet y de las TICs en general, genera mayores audiencias de usuarios menos sofisticados.
• Los primeros usuarios eran “sabios tecnólogos”.
• El éxito actual recae en gran
• Retorno de la Inversión
• Cambios de Audiencia
• Internacionalización
• Market+user research
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• El éxito actual recae en gran parte en la facilidad de uso.
Jornada Usabilidad
Web
El proceso de globalización configura un
• Competitividad
El futuro de invertir en usabilidad
globalización configura un contexto cada vez más multilingüe, la mayoría de usuarios no es anglófono y, por tanto, es necesario un gran esfuerzo de usabilidad en la
• Retorno de la Inversión
• Cambios de Audiencia
• Internacionalización
• Market+user research
b © T. G
rano
llers ‐20
09
internacionalización.
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 67
“bringing together themarket research and
• Competitividad
El futuro de invertir en usabilidad
market research and user research teamsunder the umbrella of Customer ExperienceResearch & Design”
No es fácil, pero los
• Retorno de la Inversión
• Cambios de Audiencia
• Internacionalización
• Market+user research
b © T. G
rano
llers ‐20
09
, pbeneficios pueden incrementarse sustancialmente si se consigueRobin Beers
UX magazine(Volume 7, Issue 2, 2008)
Jornada Usabilidad
Web
ÍndicePresentaciónBreve evolución de las Tecnologías de la Información y deBreve evolución de las Tecnologías de la Información y de la ComunicaciónConceptos básicos: usabilidad, accesibilidad, Interacción Persona‐OrdenadorMetodología:
Diseño Centrado en el usuario La Ingeniería de la Usabilidad
b © T. G
rano
llers ‐20
09
El modelo MPIu+a• El Retorno de la Inversión (ROI) en Usabilidad • Ejemplos y casos de éxito• Conclusiones y bibliografíaJornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 68
ROI: incremento de la productividadAmerican Express Call Center Software
Before After
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Original application was 18 windows which users had to scan, remember, manage on desktop, etc.
80% of calls can be answered from a single window
Jornada Usabilidad
Web
ROI: incremento de la productividadConocoPhillips Intranet HR Portal
Before After
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Help Desk calls reduced from 300 to 0 per day! Incoherent portal with inconsistent and unorganized navigation. Help desk was inundated with support calls…
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 69
Caso de éxito evidente
sent
atio
non
text
/how
-peo
ple-
real
ly-u
se-th
e-ip
hone
-pre
s
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http
://w
ww
.slid
esha
re.n
et/c
reat
ewith
co
Jornada Usabilidad
Web
Casos de éxito
b © T. G
rano
llers ‐20
09
http://www.slideshare.net/aquentweb/web-design-for-roi
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 70
Casos de éxitob © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Casos de éxito
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 71
Casos de éxitob © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
Casos de éxito
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 72
Casos de éxitob © T. G
rano
llers ‐20
09
RESULTADO: REDUCCIÓN del 20% en la TASA de ABANDONO del PROCESO de COMPRA
Jornada Usabilidad
Web
Conferencia
Casos de éxito
inaugural Interacción 2003 Vigo
BSCH BBVA
• primera caja de ahorros europea y la tercera institución financiera en Españab
© T. G
rano
llers ‐20
09
20.697 empleados: media de edad superior a los 40 años.
institución financiera en España• 4.553 oficinas
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 73
Casos de éxitob © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
CadiusC id d f i l i t l
Internacionales
Organizaciones científicas y profesionalesLocales
Comunidad profesional virtual
Asociación de ámbitouniversitario y profesional
2001
1999
2005
2001b © T. G
rano
llers ‐20
09
Publicación digital independienteGrupo de colaboradores
20012004
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 74
Asociación Interacción Persona‐Ordenador
http://www.aipo.es
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
ÍndicePresentaciónBreve evolución de las Tecnologías de la Información y deBreve evolución de las Tecnologías de la Información y de la ComunicaciónConceptos básicos: usabilidad, accesibilidad, Interacción Persona‐OrdenadorMetodología:
Diseño Centrado en el usuario La Ingeniería de la Usabilidad
b © T. G
rano
llers ‐20
09
El modelo MPIu+a• El Retorno de la Inversión (ROI) en Usabilidad • Ejemplos y casos de éxito• Conclusiones y bibliografíaJornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 75
Human‐Computer Interaction
Designing the User Interface: Strategies for Effective Human‐
Computer Interaction
Bibliografia bàsica
[A. Dix et. al., 2003]
PrioritizingWeb Usability[J. Nielsen & H. Loranger, 2006]
Computer Interaction[B. Shneiderman et al., 2004]
Interaction Design[J. Preece et al., 2007]
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Design web sites that work: Usability for the Web[T. Brink et. al., 2002]
Don’t Make me Think[Steve Krug, 2005 2nd ed.]
Jornada Usabilidad
Web
Bibliografia bàsicaDiseño de sistemasinteractivos centrados en el usuario
Designing Interactions[Bill Moggridge, 2007]
usuario[T. Granollers, J. Lorés y J.J. Cañas,. al., 2005]http://www.mpiua.net
La Interacción Persona‐
Designing Interfaces. Patterns for Effective
Interaction Design [Jenifer Tidwell, 2005]
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Ordinador[J. Lorés et al., 2001]Llibro virtual disponible en la web de AIPO
Homepage Usability:50 Websites Deconstructed[J. Nielsen & M. Tahir, 2001]
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 76
(algunos) Enlaces de interés• ACM SigCHI: http://sigchi.org• Jakob Nielsen:
• http://www.useit.com
b © T. G
rano
llers ‐20
09
• http://usalo.es• http://www.webstudio.cl/blog• http://www.portalsocial.net
Jornada Usabilidad
Web
(algunos) Enlaces de interés• http://www.usabilityfirst.com• http://www usabilitynet org• http://www.usabilitynet.org• http://www.usability.gov• http://www.ainda.info• http://www.upassoc.org• http://www.interaction‐design.org• http://uxnet orgb
© T. G
rano
llers ‐20
09
• http://uxnet.org• http://usableweb.com• http://www.humanfactors.com
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 77
Bibliografia
• Usability Return on
Investment (ROI)• Jakob Nielsen, J.M. Berger, and Shuli Gilutz
• 2008
• Nielsen Norman Group Reportb © T. G
rano
llers ‐20
09
Nielsen Norman Group Report• http://www.nngroup.com/reports/roi
Jornada Usabilidad
Web
Bibliografia• Cost‐Justifying Usability
• Bias, R. G.; Mayhew, D. J. , ; y ,
1994 2005
• Web Design for ROI: Turning
b © T. G
rano
llers ‐20
09
Browsers into Buyers & Prospects into Leads• Loveday, L.; Niehaus, S.• 2007• http://www.wd4roi.comJo
rnada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 78
Bibliografia• Project: Usability in the EnterpriseEnterprise• The Usability Professionals' Association
Through collaboration among UPA members, we intend to b
© T. G
rano
llers ‐20
09
,collect information about the impact of user‐centered design processes on the business performance of organizations.Jo
rnada Usabilidad
Web
Conclusiones:Los usuarios perciben la calidad de un
sistema mediante su interfaz
• El futuro de la informática y del desarrollo de los sistemas interactivos en general pasa, sin ninguna duda, por investigar en el campo de la Interacción Persona‐Ordenador.
sistema mediante su interfa
b © T. G
rano
llers ‐20
09Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 79
Conclusiones• La calidad de un sistema software recae en gran parte en la calidad de uso• necesidad de realizar un esfuerzo hacia la usabilitat de las
interfaces• Aunque ... NO debemos vender usabilidad sino beneficios (la
usabilidad en sí misma no tiene valor !!!)
• Calcular minuciosamente el coste del retorno de la inversión (ROI) en usabilidad no es nada fácilb
© T. G
rano
llers ‐20
09
inversión (ROI) en usabilidad no es nada fácil • … por no decir IMPOSIBLE !!!!.• Sin embargo, estudios demuestran que estásobre el 10% del coste del proyecto
Jornada Usabilidad
Web
Conclusiones
• No hay forma de comparar el beneficio realC l d ll d i• Comparar el desarrollo de un mismo proyecto (siguiendo criterios DCU y sin estos) es imposible
• Incluso, es perfectamente viable que un desarrollador o diseñador web experimentado
b © T. G
rano
llers ‐20
09
realice una interfaz más usable sin seguir un DCU • Aunque ya dependemos de sus capacidades artísticas
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 80
Conclusiones
• Sin embargo estoy totalmente convencido que:• Los sistemas desarrollados siguiendo métodos DCU son de mejor calidad y
• El RETORNO DE LA INVERSIÓN ES POSITIVO• Invertir en DCU y usabilidad es rentable !!!b
© T. G
rano
llers ‐20
09
y
Jornada Usabilidad
Web
Conclusiones
• “The old computing is about what computers d Th N C ti i b t h tcan do, The New Computing is about what
people can do”
• Leonardo’s Laptopb © T. G
rano
llers ‐20
09
http://mitpress.mit.edu/main/feature/leonardoslaptop/index.html
Leonardo s Laptop
• Ben Schneiderman
Jornada Usabilidad
Web
European Software Institute "Jornada Usabilidad Web"
GRIHO Grup de recerca en interacció persona-
ordinador i integració de dades www.griho.net
© Toni Granollers (20/11/2009) [email protected] 81
Gracias por su atención !!
Toni Granollers
Escola Politècnica Superior (UdL)
C/ Jaume II, 69
su atención !!
b © T. G
rano
llers ‐20
09
25001 – Lleida
(+34) 973 702750
[email protected]@Jornada Usabilidad
Web