La importància de l'avaluació dels serveis dels …ErikGomez.pdf · Raíces económicas del...
-
Upload
vuongquynh -
Category
Documents
-
view
212 -
download
0
Transcript of La importància de l'avaluació dels serveis dels …ErikGomez.pdf · Raíces económicas del...
La importància de l'avaluació dels serveis dels ecosistemes
Erik Gómez‐Baggethun
Instituto de Ciencia I Tecnologia AmbientalsUniversitat Autònoma de Barcelona
Serveis ecosistèmics. Uns beneficis que cal gestionarDiputació de Barcelona, Castell de Montesquiu, 26 de novembre de 2013
• Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
• Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
Índice
• Raíces económicas del deterioro ecológico
• Consideraciones finales
• Caso de estudio de Barcelona
1750
Año
1900
2000
REVOLUCIÓN MARGINALISTA
REVOLUCIÓN MARGINALISTA
ECONOMÍA FISIOCRÁTICA (s. XVI‐ XVIII)
• TIERRA como fuente de toda RIQUEZA
• PRODUCCIÓN concebida en términos FÍSICOS
• TRABAJO y CAPITAL ganan peso en detrimento del factor TIERRA
• El análisis económico se desplaza hacia VALORES DE CAMBIOECONOMÍA CLÁSICA
(s. XVIII‐s. XIX)
• Servicios ambientales concebidos como VALORES DE USO
• Tierra (CAPITAL NATURAL): factor de producción destacado
ECONOMÍA NEOCLÁSICA (s.XIX‐s.XXI)
• Análisis económico circunscrito a VALORES DE CAMBIO
• Optimismo tecnológico, SUSTITUIBILIDAD de los recursos naturales
• Servicios ambientales como EXTERNALIDAD
RUPTURA EPISTEMOLÓGICA POST‐
FISIOCRÁTICA
RUPTURA EPISTEMOLÓGICA POST‐
FISIOCRÁTICA
Gómez-Baggethun et al. 2010, Ecological Economics 69: 1209-1218.
Raíces económicas del deterioro ecológico
U = todos los objetos de la biosfera
Ud = aquellos objetos de la biosfera que son útiles para le ser humano
Uda = objetos útiles que pueden ser objeto de apropiación
Udav = objetos útiles y apropiables que puedan ser monetizados
La economía convencional excluye de su análisis los servicios
ecosistémicos no mercantiles:
EXTERNALIDADES
Objeto de estudio de la economía convencional: LA MERCANCÍA
ENFOQUE ECONÓMICO CONVENCIONAL
Naredo 2003. La economía en evolución p. 421
CONCEPTUACIÓN DE LOS PROBLEMAS AMBINETALES COMO FALLO DE MARCADO
Raíces económicas del deterioro ecológico
2000: Implementación en la política ambiental
• MEA (2005), TEEB (2010)
• Sistemas de Contabilidad Económica y Ambiental (SEEA)
• Mecanismos de mercado (MSA y PSA)
1990: Expansión de la valoración monetaria
• 1992: SE y capital natural en la literatura científica
• 1997: VET ecosistemas planetarios
• 1970: Papel económico funciones ecológicas
• 1980: Servicios de los ecosistemas (SE)
1970: Nace el enfoque de servicios de los ecosistemas
Gómez-Baggethun et al. 2010, Ecological Economics 69: 1209-1218.
Raíces económicas del deterioro ecológico
RegulaciRegulacióónnBenefits obtained from ecosystem processes
• Regul. climática
• Depuración hídrica
• Polinización
• Control erosión
AprovisionamentoAprovisionamentoBienes obtenidos de los
ecosistemas
• Comida
• Agua limpia
• Madera
• Medicinas
CulturalesCulturalesIntangible benefits from
ecosystems
• Turismo
• Recreación
• Vistas
• Espiritualidad
Soporte y HabitatSoporte y HabitatFunciones ecológicas que subyacen a la generación de todos los demás servicios
• Habitat para especies • Maintenimiento diversidad genética
Gómez‐Baggethun et al. Urban ecosystem services , 2013, en prensa (Jan Sasse)
Raíces económicas del deterioro ecológico
Capital Natural
SERVICIOS DE LOS ECOSISTEMAS:SERVICIOS DE LOS ECOSISTEMAS:
“beneficios que los humanos obtenemos de los ecosistemas” (EEM 2003)
Servicios de abastecimento
COMPONENTES COMPONENTES BIENESTAR HUMANOBIENESTAR HUMANO
LIBERTAD Y OPCIONES
Seguridad
Necesidades materiales básicas (alimento, vivienda...)
Salud
Buenas relaciones sociales
Servicios de regulación
Servicios culturales
Evaluación de Ecosistemas del Milenio 2003
Serv
icio
s de
sop
orte
Raíces económicas del deterioro ecológico
La EconomLa Economíía de los Ecosistemas y la Biodiversidada de los Ecosistemas y la Biodiversidad
“Iniciativa de Potdam–Diversidad biológica 2010”
Evaluar la importancia económica de la pérdida global de biodiversidad
Estudio global que inicia el proceso de análisis de los beneficios económicos de la diversidad biológica y los
costes de la pérdida de la biodiversidad.
“Iniciativa de Potdam–Diversidad biológica 2010”
Evaluar la importancia económica de la pérdida global de biodiversidad
Estudio global que inicia el proceso de análisis de los beneficios económicos de la diversidad biológica y los
costes de la pérdida de la biodiversidad.
Raíces económicas del deterioro ecológico
RegulaciRegulacióónnBeneficios indirectos de los
procesos ecológicos
• Regul. climática
• Depuración hídrica
• Polinización
• Control de erosión
AbastecimientoAbastecimientoBienes obtenidos de los
ecosistemas
• Comida
• Agua potable
• Madera
• Medicinas
CulturalesCulturalesBeneficios inmateriales de los ecosistemas
• Turismo
• Recreación
• Paisajes
• Espiritualidad
Soporte y habitatSoporte y habitatFunciones ecológicas que subyacen a la generación de todos los demás servicios
• Hábitat para especies • Mantenimiento diversidad genética
Millennium Ecosystem Assessment, 2003; TEEB for Local and Regional Policy , 2011 (Jan Sasse)
Trade‐off
Trade‐off
Trade‐off
MUCHOS SERVICIOSAMBIENTALES NO ENTRAN EN LA TOMA DE DECISIONES PORQUE
NO SE VALORAN
MUCHOS SERVICIOSAMBIENTALES NO ENTRAN EN LA TOMA DE DECISIONES PORQUE
NO SE VALORAN
PÉRDIDA Y DEGRADACIÓN DE ECOSISTEMAS
PÉRDIDA Y DEGRADACIÓN DE ECOSISTEMAS
Raíces económicas del deterioro ecológico
• Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
• Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
Índice
• Raíces económicas del deterioro ecológico
• Consideraciones finales
• Caso de estudio de Barcelona
Lomas et al. 2006
¿CÓMO CAPTAR ENTONCES EL VALOR ECONÓMICO DE LA BIODIVERSIDAD?
EL PRECIO COMO INDICADOR DEL VALOR
ECONÓMICO…
PERO LA MARORÍA DE LOS SERVICIOS NO TIENEN MERCADOS NI POR TANTO
PRECIOS
¿IMPLICA ESTO QUE NO TENGAN VALOR?
Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
ANTONIO MACHADO (1875-1939)
“TODO NECIO CONFUNDE
VALOR Y PRECIO”
Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
¿Cómo medir el valor de los servicios de los ecosistemas?
• ¿De la naturaleza / tierra?
• ¿De la utilidad / disponibilidad a pagar?
• ¿Del trabajo requerido para su producción?
• ¿De la energía que lleva incorporada? ?
Illustration courtesy of Rudolf de Groot
Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
VALU
ATI
ON
/ VA
LUA
TIO
N /
AC
CO
UN
TIN
G S
UB
JEC
TA
CC
OU
NTI
NG
SU
BJE
CT
MET
HO
DS
/ TO
OLS
/ M
ETH
OD
S / T
OO
LS /
MO
DEL
SM
OD
ELS
CO
NC
EPTU
AL
CO
NC
EPTU
AL
APP
RO
AC
HA
PPR
OA
CH
DIRCT USE
INDIRECT USE
OPTION
VALUE
USE VALUE
NON-USE VALUE
LEGACYEXISTENCE
Market analysis.
Cost methods
Market analysis. Cost methods.
Hedonic pricing.Contingent valuation.
Contingent election
Replacement and avoided
cost methods
Contingent valuation
Contingent election
Market-based / monetary /
exchange value
Group and deliberative
valuation
Joint analysis
Social valuation
SOCIAL VALUE
MARKET THEORY / CHREMATISTICS
SOCIAL& POLITICAL SCIENCE
NON PECUNARY
VALUES
Preference-based approaches Biophysical approaches
MATERIALSSURFACE
LANDCOVER
ENERGY EXERGY EMERGY
Embodied Energy AnalysisExergy analysisEmergy analysis
Material flow analysis
Input-OutputEcological footprint
Land-cover flow
PHYSICAL COST
Physical / Entropic cost
INDUSTRIAL ECOLOGY/ TERMODYNAMICS
RESILIENCE VALUE
Insurance value
RESILIENCE THEORY
Regime shift
analysis
Adaptive cycles
Panarchies
PROBABILITY OF
FLIPS
Gómez‐Baggethun 2010. input for The Economics of Ecosystems and Biodiversity TEEB‐D0
Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
Valor
(por hectárea)
0
$2000
$4000
Manglar Granjas camaroneras
Protección de costa (~$3,840)
Productos forestales ($90)
Refugio peces ($70)
Neto: $2,000 (Bruto $17,900 menos costes de $15,900)
Costes contaminación (‐$230)
Menos subsidios (‐$1,700)
Restauración (‐$8,240)
Valor de los servicios abastecimiento por hectárea: Manglar: $91Granja camaronera: $2000
Valor de los servicios por hectáreaManglar: $1,000 ‐ $3,600Granja camaronera: $‐5,400 ‐ $200
Fuente: Sathirathai y Barbier 2001
Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
VALOR SERVICIOS 33 trillones
94US$
PIB MUNDIAL =
25 trillones 94US$GASES REGULATION
CLIMATE REGULATIONDISTURBANCE BUFFERINGWATERSHED REGULATIONWATER SUPPLYEROSION CONTROLSOIL FORMATIONNUTRIENT CYCLINGWATER PURIFICATIONPOLLINATIONCONTROL OF ALIEN SPECIESHABITAT / REFUGEEFOOD PRODUCTIONRAW MATERIALSGENETIC RESOURCESRECREATIONCULTURAL SERVICES
1.341684
1.7791.1151.69257653
17.0752.277117417124
1.38672179
8153.015
SERVICES $ ha‐1 y‐1
TOTAL 33.266
Costanza et al. 1997
17 ECOSYSTEM SERVICES FROM 16 BIOMES ESTIMATED TO HAVE HIGHER VALUE THAT THE WORLD’S GDP IN 1994
GDP OF THE GLOBAL ECONOMY BILLIO
N
ECOSYSTEM SERVICES’
VALUEBILLION
Robert Costanza
Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
Awarenes
s
raisin
g (revie
ws,
storie
s, illu
strati
ons)
Accountin
g
(private
& public
balance
shee
ts)Prio
rity-s
etting
(eg. la
ndus
e zon
ing,
measu
res,
proje
cts)
Instru
ment
desig
n (eg
. litig
ation
)
Geo
grap
hica
l sca
le
Reliability & accuracyrequirement
Information
costs of
valuationRecognizing value
Demonstrating value
Capturing value
Recognizing valueDemonstrating value
Capturing value
Region
Neighbourhood
Streetscape
Building/propertyBuilding/property
Streetscape
Neighbourhood
Region
Gómez-Baggethun and Barton 2012, Ecological Economics 86 : 235–245
Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
MERCADOS DE SERVICIOS AMBIENTALES
Quien contamina paga
PAGOS POR SERVICIOS AMBIENTALES
Quien conserva cobra
Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
• Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
• Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
• Raíces económicas del deterioro ecológico
• Consideraciones finales
• Caso de estudio de Barcelona
Índice
• Nuestro planeta urbanizado depende más que nunca de los ecosistemas (metabolismo global en expansión)
Las ciudades requieren áreas de suministro de servicios 500‐1000 veces mayores que su propia superficie (Folke et al. 1997); ‘Parásitos de la biosfera’ (Odum 1971)
Artwork: Phil Testemale, in Wackernagel and Rees 1997
• Más del 50% de la población mundial y (más del 75% en Europa y EEUU) vive en ciudades. Se esperan 3.000 millones más de habitantes urbanos para el 2050
• Gran potencial para mejorar bienestar humano, crear resiliencia y capacidad de adaptación al cambio global, y ayudar a cumplir estándares de calidad ambiental
Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
Huertos urbanos Lagos y lagunas
Bosques urbanos Ríos y canales
Infraestructura ecológica (verde y azul) en socio‐ecosistemas urbanos
“Urban ecosystems are those where the built infrastructure covers a large proportion of the land surface, or those in which people live at high densities” (Pickett et al., 2001)
Parques urbanos
Árboles individuales
Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
Producción de alimento
Servicios de abastecimiento
• Agricultura en el entorno periurbano, en tejados verdes, jardines y huertos urbanos
• Más de 600 millones de personas practican la agricultura urbana en el mundo
Puede suponer parte substancial del abastecimiento urbano:
•Dakar 60%; Dar es Salaam 90%; Phnom Penh 7%; Hanoi 58%; Vientiane 100%; (Moustier 2007)
• En la Habana: 8.500 ton de verdura, 7.5 millones huevos y 3,650 ton carne (Altieri 1999)
Gómez-Baggethun and Barton 2013, Ecological Economics 86 : 235–245
Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
Especialmente importante para la resiliencia de las ciudades durante épocas de crisis económica y social
Producción de alimento
Servicios de abastecimiento
Cultivos de patatas frente al Reichstag, 1946Gómez-Baggethun and Barton 2013, Ecological Economics 86 : 235–245
Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
• Amortiguación del “efecto isla de calor”
• Regulan temperaturas extrema aportando sombra, mediante evapotranspiración, etc.
• Árboles reflejan radiación solar y evitan que superficie sellada absorban calor
Servicios de regulación
Regulación microclimática
Amortiguación de extremos climáticos
• La infrastructura ecológica (manglares, arrecifes, marismas…) actúan como barreras
• Protección ante tsunamis, olas de calor, inundaciones, deslizamientos, oleaje…
Gómez-Baggethun and Barton 2013, Ecological Economics 86 : 235–245
Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
Amortiguación cont. acústica• La vegetación amortigua el ruido
mediante absorción, desviación, reflejo y refracción de las hondas
Servicios de regulación
Reducción de escorrentía• La vegetación amortigua el ruido
mediante absorción, desviación, reflejo y refracción de las hondas
• Ciudades con 50–90% superficie pavimentada pierden 40–83% del agua por escorrentía
Gómez-Baggethun and Barton 2013, Ecological Economics 86 : 235–245
Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
Recreation:
Los parques, lagos, canales y bosques urbanos ofrecen múltiples oportunidades para la recreación, relajación y compemplación
Cultural services
• Beneficios estéticos:
Los paisajes urbanos ofrecen beneficios sensoriales que mejoran el binestar y la salud física y mental
Gómez-Baggethun and Barton 2013, Ecological Economics 86 : 235–245
Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
• Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
• Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
• Raíces económicas del deterioro ecológico
• Consideraciones finales
• Caso de estudio de Barcelona
Índice
Source: own elaboration based on the 3rd edition of the Ecological Map of Barcelona (Burriel et al. 2006)
• Compact city: 1.62
million inhabitants; 10
121 Ha; 160 inhab./Ha
• Total green space: 2893
Ha (28.59%); 17.91
m2/inhab.
• Urban green space:
1098 Ha (10.85%); 6.80
m2/inhab.
• Main green areas:
Montjuïc (320 ha)
Collserola (1795 ha)
• Single trees: 158 896
units (98.36 street trees
per 1000 inhabitants)
Caso de estudio de Barcelona
Non‐monetary valuation of cultural UES by Pebble Distribution Method
Monetary valuation of cultural UESby Individual Travel Cost Method
(a)
(b)
• Determination of average surplus value per visit for cultural ecosystem services
• Determination of relative preference values for cultural ecosystem services
Excerpt from fo
rmula
Tci - Individual Travel CostTCsi - Stated Travel Cost (Transport)Imean - Mean Family Income per monthtW - Working hours per monthtTi - Individual Travel timeTCni - Individual Travel Cost of cultural ecosystem PDn - Pebble Distribution value (in %)
Caso de estudio de Barcelona
Valoración social y económica de los servicios ecosistemas culturales de Montjuic
Langemeyer et al. forthcoming
Cultural Activities
Environmental Education
Spiritual experiences
and sense of place
Esthetical Inspiration
Tourism
Split of monetary values among cultural ecosystem services (ITCM)
(Non ecosystem service value)
Caso de estudio de Barcelona
Langemeyer et al. forthcoming
Source: own elaboration based on the 3rd edition of the Ecological Map of Barcelona (Burriel et al. 2006)
• Compact city: 1.62
million inhabitants; 10
121 Ha; 160 inhab./Ha
• Total green space: 2893
Ha (28.59%); 17.91
m2/inhab.
• Urban green space:
1098 Ha (10.85%); 6.80
m2/inhab.
• Main green areas:
Montjuïc (450 ha)
Collserola (1795 ha)
• Single trees: 158 896
units (98.36 street trees
per 1000 inhabitants)
Case Study 2: Ecosystem services provided by communitary gardens
Caso de estudio de Barcelona
32
FOOD SUPPLY (QUANTITY)FOOD SUPPLY (QUALITY)
AROMATIC /MEDICAL PLANTS
AIR POLLUTION REDUCTIONLOCAL CLIMATE REGULATIONGLOBAL CLIMATE REGULATIONSOIL FERTILITY MAINTENANCEPOLLINATION
BIODIVERSITY (preliminary results n=48)
Langemeyer , Camps et al. forthcoming
Caso de estudio de Barcelona
33
SOCIAL COHESION
PLACE MAKING
BIOFILIA
ESTHETICAL INFORMATION
NATURE EXPERIENCES
RELAX & STRESS REDUCTIONENTERTAINMENT & PLEASURELEARNING & EDUCATION
CULTURAL HERITAGE
(preliminary results n=48) Langemeyer , Camps et al. forthcoming
Caso de estudio de Barcelona
Source: own elaboration based on the 3rd edition of the Ecological Map of Barcelona (Burriel et al. 2006)
• Compact city: 1.62
million inhabitants; 10
121 Ha; 160 inhab./Ha
• Total green space: 2893
Ha (28.59%); 17.91
m2/inhab.
• Urban green space:
1098 Ha (10.85%); 6.80
m2/inhab.
• Main green areas:
Collserola (1795 ha)
Montjuïc (248 ha)
• Single trees: 158 896
units (98.36 street trees
per 1000 inhabitants)
Caso de estudio de Barcelona
Cuantificación de servicios y des‐servicios urbanos:
• i‐Tree: State‐of‐the art, peer‐reviewed software
suite from the USDA Forest Service
• i‐Tree Eco quantifies urban forest structure and
functions based on standard inputs of field,
meteorological and pollution data.Source: www.itreetools.org
Caso de estudio de Barcelona
• Secuestro de carbono
• Emisión de COVs (des‐servicio)
• Depuración del aire(O3, SO2, NO2, CO, PM2.5 & PM10)
i‐Tree Eco Model:
Baró et al., forthcoming
Carbon storage and gross / net carbon sequestration values for urban forests by land‐use class. Biophysical and monetary values for the year 2008
Caso de estudio de Barcelona *Note: Net carbon sequestration values taking into account GHG emissions of green space maintenance.SE: Standard Error
*Note: Net carbon sequestration values taking into account GHG emissions of green space maintenanceSE: Standard Error
Baró et al., forthcoming
Valores mensuales y anuales de purificación del aire por el bosque urbano
Caso de estudio de Barcelona
Datos correspondientes al año 2008 Baró et al., forthcoming
Monthly and annual air pollution removal by air pollutant (Urban forests of the municipality of Barcelona. year 2008).
Air purification
Caso de estudio de Barcelona
Biophysical accounts Monetary values
Baró et al., forthcoming
• Costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
• Servicios ecosistémicos en entornos urbanos
• Raíces económicas del deterioro ecológico
• Consideraciones finales
• Caso de estudio de Barcelona
Índice
Consideraciones finales
• Los ecosistemas generan múltiples servicios ecosistémicos para el bienestar
humano cuyo valor social tiende a pasar desapercibido e la toma de decisiones
• La evaluación de servicios ecosistémicos permite visibilizar los cimientos
ecológicos de la economía y los costes ocultos de la pérdida de biodiversidad
• Restaurar la infraestructura ecológica puede mejorar la calidad de vida y la salud,
así como aumentar la resiliencia /capacidad de adaptación al cambio climático
• La gestión de los servicios de los ecosistemas debe adoptar un enfoque multi‐
escalar, promoviendo cooperación entre entidades a diferentes escalas
• Importancia de realizar una valoración integral de los servicios de los
ecosistemas, reconociendo sus valores ecológicos, económicos, sociales y
culturales e incorporándolos plenamente en la toma de decisiones
Urban Biodiversity and Ecosystem Services (URBES)
http://urbesproject.org/
Gómez‐Baggethun et al. 2013. Urban
ecosystem services. In Elmqvist et al. (eds). Springer.
Cities and Biodiversity Outlook 1. A Global
Assessment of the links between Urbanization,
Biodiversity & Ecosystems
Gómez‐Baggethun and Barton 2013, Ecological Economics 86 : 235–245
Operationalising Natural Capital and Ecosystem Services (OpenNESS)
http://www.openness‐project.eu/
Más información
Credits
Johannes Langemeyer, Francesc Baró, Marta Camps, Laura CalvetICTA-Universitat Autònoma de Barcelona
Jaume Terradas, Lydia ChaparroCREAF-Universitat Autònoma de Barcelona
David BartonNorwegian Institute for Nature Research
David NowakUSDA Forest Service
Funding
BIODIVERSA – MINECO (URBES-PRIPIMBDV-2011-1179)
European Commission (OpenNESS – FP7 grant 308428)
Barcelona City Council- Department of Environment
Erik Gó[email protected]