Las funciones de la entonación -...

12
Joaquim Llisterri Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Máster Europeo en Mediación Intra-mediterránea Facultad de Ciencias de la Comunicación Universitat Autònoma de Barcelona 22 de noviembre de 2004 Las funciones de la entonación Joaquim Llisterri Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Universitat Autònoma de Barcelona [email protected] http://liceu.uab.es/~joaquim Joaquim Llisterri Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Las funciones de la entonación Máster Europeo en Mediación Intra-mediterránea Universitat Autònoma de Barcelona, 22 de noviembre de 2004 Los elementos suprasegmentales La melodía El acento Las pausas El ritmo La entonación Joaquim Llisterri Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola Joaquim Llisterri Grup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Transcript of Las funciones de la entonación -...

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Máster Europeo en Mediación Intra-mediterráneaFacultad de Ciencias de la Comunicación

Universitat Autònoma de Barcelona22 de noviembre de 2004

Las funciones de la entonaciónJoaquim Llisterri

Grup de Fonètica, Departament de FilologiaEspanyola

Universitat Autònoma de [email protected]

http://liceu.uab.es/~joaquim

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Las funciones de la entonaciónMáster Europeo en Mediación Intra-mediterránea

Universitat Autònoma de Barcelona, 22 de noviembre de 2004

Los elementos suprasegmentales

La melodía

El acento

Las pausas

El ritmo

La entonación

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Los elementos suprasegmentales

Elementos suprasegmentales

• Melodía

• Acento

• Pausas

• Ritmo

Prosodia

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Los elementos suprasegmentales

La melodía

• Articulatoriamente: Variaciones en lafrecuencia de vibración de las cuerdas vocalesa lo largo de un enunciado

• Acústicamente: Evolución de la frecuenciafundamental en el tiempo (curva melódica)

• Perceptivamente: Cambios en la altura tonal(agudo/grave) en el enunciado

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

LADEFOGED, P. (2001) Vowels and Consonants. An Introduction to the Sounds of

Languages. Oxford: Blackwellhttp://www.humnet.ucla.edu/humnet/linguistics/faciliti/demos/vocalfolds/vocalfolds.htm

Vibración de las cuerdas vocales• Controlada por los cartílagos de lalaringe• Relacionada con el flujo de aireque proviene de los pulmones• Velocidad de vibración alta: tonosagudos• Velocidad de vibración baja: tonosgraves

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Centre d’Otorrinolaringologia de Reushttp://www.centreorl.net/multimedia/video/video01.avi

http://www.centreorl.net/multimedia/video/video02.avi

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

La melodíaF

recu

enci

a d

e vi

bra

ción

d

e la

s cu

erd

as v

ocal

es

Tiempo

Tonos graves

Tonos agudos

Fre

cuen

cia

fun

dam

enta

l

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Los elementos suprasegmentales

El acento

• Articulatoriamente: Incremento de la frecuencia devibración de las cuerdas vocales y de la fuerza y eltiempo de salida del aire

• Acústicamente: Aumento de frecuencia fundamental,de intensidad o de duración de una sílaba

• Perceptivamente: Prominencia en la altura tonal(agudo), en la intensidad (fuerte) o en la duración(largo) de una sílaba

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Valor contrastivo del acentoAGUILAR, L. (2000) "La prosodia", in ALCOBA, S. (Coord.) La expresión

oral. Barcelona: Ariel (Ariel Practicum). pp. 89-146.

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Los elementos suprasegmentales

Las pausas

• Pausas silenciosas

Interrupción de la fonación

• Pausas “sonoras”

Alargamientos vocálicos

Elementos vocales: eh, mm

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

AG

UIL

AR

, L. (

2000

) "

La

pro

sod

ia"

, in

AL

CO

BA

, S.

(Coo

rd.)

La

ex

pre

sió

n o

ral.

Bar

celo

na:

Ari

el (

Ari

elP

ract

icu

m).

pp

. 89-

146.

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Los elementos suprasegmentales

El ritmo

Repetición, alternancia o recurrencia deacentos, patrones melódicos y pausas

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

La entonación

• La entonación es el resultado de laintegración de la melodía y el acento

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Las funciones de la entonaciónMáster Europeo en Mediación Intra-mediterránea

Universitat Autònoma de Barcelona, 22 de noviembre de 2004

Los funciones de la entonación

Función gramatical distintiva

Información nueva en el discurso

Función enfática

Función expresiva

La entonación en las lenguas

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Las funciones de la entonación

• La entonación señala la modalidadoracional

• Enunciativa

• Interrogativa

• Exclamativa

Función distintiva

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Las funciones de la entonación

• La entonación señala la informaciónnueva en el discurso

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Funciones de la entonación

• La entonación sirve para destacar oenfatizar elementos del discurso

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Las funciones de la entonación

• La entonación introduce matices en elsignificado del enunciado

Función expresiva

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

MARTÍN BUTRAGUEÑO, P. (2003) "Hacia una descripción prosódica de losmarcadores discursivos. Datos del español de México", in MARTÍN BUTRAGUEÑO,P.- HERRERA Z. E. (Eds.) La tonía. Dimensiones fonéticas y fonológicas. México: El

Colegio de México. pp. 375-402.

-Siéntate aquí conmigo -Bueno-Me parece que Juan es brillante - Bueno, no es para tanto

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

MARTÍN BUTRAGUEÑO, P. (2003) "Hacia una descripción prosódica de losmarcadores discursivos. Datos del español de México", in MARTÍN BUTRAGUEÑO,P.- HERRERA Z. E. (Eds.) La tonía. Dimensiones fonéticas y fonológicas. México: El

Colegio de México. pp. 375-402.

-Te digo que es brillantísimo -Bueno, bueno, que sea menos-Se trata de que hablemos -Bueno, qué te cuento

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

MARTÍN BUTRAGUEÑO, P. (2003) "Hacia una descripción prosódica de losmarcadores discursivos. Datos del español de México", in MARTÍN BUTRAGUEÑO,P.- HERRERA Z. E. (Eds.) La tonía. Dimensiones fonéticas y fonológicas. México: El

Colegio de México. pp. 375-402.

-Juan por fin se tituló - Bueno, qué alegría-Juan y María se han divorciado -Bueno, se veía venir

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

ÁLVAREZ, A.- BLONDET, M.A. (2003) "Cortesía y prosodia: un estudiode la frase cortés en el español de Mérida (Venezuela)", in MARTÍN

BUTRAGUEÑO, P.- HERRERA Z. E. (Eds.) La tonía. Dimensiones fonéticas

y fonológicas. México: El Colegio de México. pp. 319-330.

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Las propiedades de la entonación

• La entonación presenta patronesregulares propios de cada lengua

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

QUILIS, A. (1993) Tratado de fonología y fonética españolas. Madrid:Gredos (Biblioteca Románica Hispánica, Manuales, 74).

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

QUILIS, A. (1993) Tratado de fonología y fonética españolas. Madrid:Gredos (Biblioteca Románica Hispánica, Manuales, 74).

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Los elementos suprasegmentalesen las lenguas

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Los elementos suprasegmentalesen las lenguas

• Francés

• Inglés

• Francés con suprasegmentalesingleses

• Inglés con suprasegmentalesfranceses

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

DE

DO

MIN

ICIS

, A. (

1997

) F

on

olo

gia

com

para

ta d

elle

pri

nci

pali

lin

gu

e eu

ropee

moder

ne.

Bol

ogn

a: C

LU

EB

,C

oop

erat

iva

Lib

rari

a U

niv

ersi

tari

a E

dit

rice

Bol

ogn

a,19

99 2

a ed

izio

ne.

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

DE

DO

MIN

ICIS

, A. (

1997

) F

on

olo

gia

com

para

ta d

elle

pri

nci

pali

lin

gu

e eu

ropee

moder

ne.

Bol

ogn

a: C

LU

EB

,C

oop

erat

iva

Lib

rari

a U

niv

ersi

tari

a E

dit

rice

Bol

ogn

a,19

99 2

a ed

izio

ne.

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

DE

DO

MIN

ICIS

, A. (

1997

) F

on

olo

gia

com

para

ta d

elle

pri

nci

pali

lin

gu

e eu

ropee

moder

ne.

Bol

ogn

a: C

LU

EB

,C

oop

erat

iva

Lib

rari

a U

niv

ersi

tari

a E

dit

rice

Bol

ogn

a,19

99 2

a ed

izio

ne.

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

La transferencia de la entonación

• La entonación se transfiere de la L1 a laL2/L3…

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Joaquim LlisterriGrup de Fonètica, Departament de Filologia Espanyola

Conclusiones

• Los elementos suprasegmentalesconstituyen “la música” de la lengua

• Son portadores de informacióngramatical distintiva, de informaciónsemántica y de información expresiva

• Un buen dominio de lossuprasegmentales forma parte de lacompetencia en L2