lei 30_92

LEI 30/1992 COMENTADA POR LETRADOS DA XUNTA DE GALICIA LEI 30/1992 COMENTADA POR LETRADOS DA XUNTA DE GALICIAComentarios, anotacins e xurisprudencia sobre a Lei 30/1992, do 26 de novembro, de rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn

SEGUNDA EDICIN REVISADA

SEGUNDA EDICIN REVISADA

LEI 30/1992 COMENTADA POR LETRADOS DA XUNTA DE GALICIA

Comentarios, anotacins e xurisprudencia sobre a Lei 30/1992, do 26 de novembro, de rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn

SEGUNDA EDICIN (REVISADA)

Santiago de Compostela, 2007

ASOCIACIN PROFESIONAL DE LETRADOS DA XUNTA DE GALICIA Edita: ASOCIACIN PROFESIONAL DE LETRADOS DA XUNTA DE GALICIA Santiago de Compostela

Segunda edicin revisada

Maquetacin e impresin: TRCULO ARTES GRFICAS, S.A. Depsito legal: C 3266-2006 ISBN: 84-8408-416-7

Reservados todos os dereitos.Esta obra non pode reproducirse, almacenarse nun sistema de recuperacin ou transmitirse en ningunha forma por medio de cualquera procedemento, sexa este mecnico, electrnico, de fotocopia, gravacin ou cualquera outro, sen o permiso escrito dos editores.

COORDINADORRafael lvaro MILLN CALENTI

AUTORESCarlos ABUIN FLORES Beatriz ALLEGUE REQUEIJO Jos Mara BARREIRO DIAZ Samuel CONDE CASTELO Juan COSTAS NUEZ Alfonso GARCA MAGARIOS Jos Carlos LPEZ CORRAL Antonio Manuel LPEZ MIO Mara Isabel NOVO CASTRO Mara Jess NOVOA SUREZ Lorena OTERO LPEZ Jos RODRGUEZ GONZLEZ Isabel TORRALBA MENA Santiago VALENCIA VILA Luis VZQUEZ FORNO Juan Jos VZQUEZ SEIJAS (arts. 22 a 29) (arts. 120 a 126) (arts. 56 a 67) (arts. 139 a 146) (arts. 35 e 102 a 106) (arts. 78 a 86) (arts. 11 a 21) (arts. 4 a 10 e 47 a 50) (arts. 107 a 115) (arts. 93 a 101) (arts. 36 a 46) (arts. 51 a 55 e 116 a 119) (arts. 127 a 138) (arts. 30 a 34 e 87 a 92) (arts. 68 a 77) (arts. 1 a 3)

Letrados da Xunta de Galicia

NDICELEI 30/1992 COMENTADA POR LETRADOS DA XUNTA DE GALICIA

ABREVIATURAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 PRESENTACIN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 LIMIAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 LEI 30/1992, DO 26 DE NOVEMBRO, DE RXIME XURDICO DAS ADMINISTRACINS PBLICAS E DO PROCEDEMENTO ADMINISTRATIVO COMN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 Ttulo preliminar.- DO MBITO DE APLICACIN E PRINCIPIOS XERAIS . . . . . . . . . . . . . .37 Artigo 1. Obxecto da lei. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 Artigo 2. mbito de aplicacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 Artigo 3. Principios xerais. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 Ttulo I.- DAS ADMINISTRACINS PBLICAS E AS SAS RELACINS . . . . . . . . . . . . . .65 Artigo 4. Principios das relacins entre as administracins pblicas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66 Artigo 5. Conferencias sectoriais e outros rganos de cooperacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71 Artigo 6. Convenios de colaboracin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76 Artigo 7. Plans e programas conxuntos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 Artigo 8. Efectos dos convenios. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83 Artigo 9. Relacins coa Administracin local. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87 Artigo 10. Comunicacins s Comunidades Europeas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91 Ttulo II.- DOS RGANOS DAS ADMINISTRACINS PBLICAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95 Captulo I.- Principios xerais e competencia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95 Artigo 11. Creacin de rganos administrativos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95

5


Artigo 12. Competencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99 Artigo 13. Delegacin de competencias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 Artigo 14. Avocacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107 Artigo 15. Encomenda de xestin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109 Artigo 16. Delegacin de sinatura. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111 Artigo 17. Suplencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112 Artigo 18. Coordinacin de competencias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114 Artigo 19. Comunicacins entre rganos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116 Artigo 20. Decisins sobre competencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118 Artigo 21. lnstrucins e ordes de servizo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120 Captulo II.- rganos colexiados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 Artigo 22. Rxime. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 Artigo 23. Presidente. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126 Artigo 24. Membros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129 Artigo 25. Secretario. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132 Artigo 26. Convocatorias e sesins. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134 Artigo 27. Actas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137 Captulo III.- Abstencin e recusacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138 Artigo 28. Abstencin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139

6


Artigo 29. Recusacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143 Ttulo III.- DOS INTERESADOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145 Artigo 30. Capacidade de obrar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145 Artigo 31. Concepto de interesado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147 Artigo 32. Representacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150 Artigo 33. Pluralidade de interesados. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152 Artigo 34. Identificacin de interesados. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153 Ttulo IV.- DA ACTIVIDADE DAS ADMINISTRACINS PBLICAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155 Captulo I.- Normas xerais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155 Artigo 35. Dereitos dos cidadns. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156 Artigo 36. Lingua dos procedementos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .159 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160 Artigo 37. Dereito de acceso a arquivos e rexistros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164 Artigo 38. Rexistros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .169 Artigo 39. Colaboracin dos cidadns. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .173 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .173 Artigo 40. Comparecencia dos cidadns. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .174 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .174 Artigo 41. Responsabilidade da tramitacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .175 Artigo 42. Obriga de resolver. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .176 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178 Artigo 43. Silencio administrativo en procedementos iniciados por solicitude de interesado. 181 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183 Artigo 44. Falta de resolucin expresa en procedementos iniciados de oficio. . . . . . . . . . .186 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187 Artigo 45. Incorporacin de medios tcnicos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .188

7


Artigo 46. Validez e eficacia de documentos e copias. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189 Captulo II.- Termos e prazos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190 Artigo 47. Obrigatoriedade de termos e prazos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190 Artigo 48. Cmputo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194 Artigo 49. Ampliacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .199 Artigo 50. Tramitacin de urxencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .202 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .202 Ttulo V.- DAS DISPOSICINS E OS ACTOS ADMINISTRATIVOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207 Captulo I.- Disposicins administrativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207 Artigo 51. Xerarqua e competencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207 Artigo 52. Publicidade e inderrogabilidade singular. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .209 Captulo II.- Requisitos dos actos administrativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .211 Artigo 53. Producin e contido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .211 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .211 Artigo 54. Motivacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214 Artigo 55. Forma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .217 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .218 Captulo III.- Eficacia dos actos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220 Artigo 56. Executividade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220 Artigo 57. Efectos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .222 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223 Artigo 58. Notificacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .229 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .229 Artigo 59. Prctica da notificacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .237 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .239 Artigo 60. Publicacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .245 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246 Artigo 61. Indicacin de notificacins e publicacins. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247

8


Captulo IV.- Nulidade e anulabilidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247 Artigo 62. Nulidade de pleno dereito. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .248 Artigo 63. Anulabilidade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .255 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256 Artigo 64. Transmisibilidade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .259 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .259 Artigo 65. Conversin de actos viciados. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .260 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .260 Artigo 66. Conservacin de actos e trmites. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261 Artigo 67. Validacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .262 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .262 Ttulo VI.- DAS DISPOSICINS XERAIS SOBRE OS PROCEDEMENTOS ADMINISTRATIVOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .267 Captulo I.- Iniciacin do procedemento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .267 Artigo 68. Clases de iniciacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .267 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .267 Artigo 69. Iniciacin de oficio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .269 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .270 Artigo 70. Solicitudes de iniciacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .271 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .272 Artigo 71. Emenda e mellora da solicitude. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .276 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .277 Artigo 72. Medidas provisionais. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .281 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .282 Artigo 73. Acumulacin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .283 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .283 Captulo II.- Ordenacin do procedemento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285 Artigo 74. Impulso. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .286 Artigo 75. Celeridade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .287 Artigo 76. Cumprimento de trmites. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .289 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .289 Artigo 77. Cuestins incidentais. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .290 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .291

9


Captulo III.- Instrucin do procedemento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .292 Seccin 1. Disposicins xerais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .292 Artigo 78. Actos de instrucin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .292 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .293 Artigo 79. Alegacins. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .294 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .295 Artigo 80. Medios e perodo de proba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .297 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .297 Artigo 81. Prctica de proba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .302 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .302 Artigo 82. Peticin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .305 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .306 Artigo 83. Emisin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .307 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .307 Artigo 84. Trmite de audiencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .309 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .310 Artigo 85. Actuacin dos interesados. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .313 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .313 Artigo 86. Informacin pblica. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .315 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .315 Captulo IV.- Finalizacin do procedemento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .318 Seccin 1. Disposicins xerais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .318 Artigo 87. Remate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .318 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .318 Artigo 88. Remate convencional. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .319 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .320 Seccin 2. Resolucin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .322 Artigo 89. Contido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .322 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .322 Seccin 3. Desistencia e renuncia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .324 Artigo 90. Exercicio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .324 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .324 Artigo 91. Medios e efectos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .325 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .326 Seccin 4. Caducidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .327 Artigo 92. Requisititos e efectos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .327 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .328 Captulo V.- Execucin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .329

10


Artigo 93. Ttulo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .329 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330 Artigo 94. Executoriedade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333 Artigo 95. Execucin forzosa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .335 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336 Artigo 96. Medios de execucin forzosa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .337 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .338 Artigo 97. Constrinximento sobre o patrimonio. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .341 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .341 Artigo 98. Execucin subsidiaria. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .343 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .344 Artigo 99. Multa coercitiva. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .346 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .347 Artigo 100. Compulsin sobre as persoas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .349 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .349 Artigo 101. Prohibicin de interditos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .353 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .353 Ttulo VII.- DA REVISIN DOS ACTOS EN VA ADMINISTRATIVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . .357 Captulo I.- Revisin de oficio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .357 Artigo 102. Revisin de disposicins e actos nulos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .357 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .358 Artigo 103. Declaracin de lesividade de actos anulables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .362 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .363 Artigo 104. Suspensin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .364 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .364 Artigo 105. Revogacin de actos e rectificacin de erros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .365 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .365 Artigo 106. Lmites da revisin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .368 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .368 Captulo II.- Recursos administrativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .369 Seccin 1. Principios xerais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .369 Artigo 107. Obxecto e clases. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .369 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .370 Artigo 108. Recurso extraordinario de revisin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .374 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .374 Artigo 109. Fin da va administrativa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .375 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .376

11


Artigo 110. Interposicin do recurso. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .378 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .379 Artigo 111. Suspensin da execucin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .381 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .382 Artigo 112. Audiencia dos interesados. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .384 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .384 Artigo 113. Resolucin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .386 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .387 Seccin 2. Recurso de alzada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389 Artigo 114. Obxecto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .390 Artigo 115. Prazos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .391 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .391 Seccin 3. Recurso potestativo de reposicin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .393 Artigo 116. Obxecto e natureza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .393 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .394 Artigo 117. Prazos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .396 Seccin 4. Recurso extraordinario de revisin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .397 Artigo 118. Obxecto e prazos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .397 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .398 Artigo 119. Resolucin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .400 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .401 Ttulo VIII.- DAS RECLAMACINS PREVIAS AO EXERCICIO DAS ACCINS CIVS E LABORAIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403 Captulo I.- Disposicins xerais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403 Artigo 120. Natureza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .403 Artigo 121. Efectos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .411 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .411 Captulo II.- Reclamacin previa va xudicial civil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .414 Artigo 122. Iniciacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .414 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .414 Artigo 123. Instrucin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .417 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .417 Artigo 124. Resolucin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .418 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .418

12


Captulo III.- Reclamacin previa va xudicial laboral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .419 Artigo 125. Tramitacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .419 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .419 Artigo 126. Reclamacins do persoal civil non funcionario da Administracin militar. . . . . .421 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .421 Ttulo IX.- DA POTESTADE SANCIONADORA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .425 Captulo I.- Principios da potestade sancionadora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .425 Artigo 127. Principio de legalidade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .425 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .425 Artigo 128. Irretroactividade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .428 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .428 Artigo 129. Principio de tipicidade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .430 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .430 Artigo 130. Responsabilidade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .432 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .433 Artigo 131. Principio de proporcionalidade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .434 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .434 Artigo 132. Prescricin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .435 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .436 Artigo 133. Concorrencia de sancins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .438 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .438 Captulo II.- Principios do procedemento sancionador . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .440 Artigo 134. Garanta de procedemento. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .440 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .440 Artigo 135. Dereitos do presunto responsable. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .442 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .442 Artigo 136. Medidas de carcter provisional. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .443 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .444 Artigo 137. Presuncin de inocencia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .445 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .446 Artigo 138. Resolucin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .448 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .448 Ttulo X.- DA RESPONSABILIDADE DAS ADMINISTRACINS PUBLICAS E DAS SAS AUTORIDADES E DEMAIS PERSOAL AO SEU SERVIZO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .451 Captulo I.- Responsabilidade patrimonial da Administracin pblica . . . . . . . . . . . . . . . . . . .451

13


Artigo 139. Principios da responsabilidade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .451 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .451 Artigo 140. Responsabilidade concorrente das administracins pblicas. . . . . . . . . . . . . . .456 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .457 Artigo 141. Indemnizacin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .458 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .459 Artigo 142. Procedementos de responsabilidade patrimonial. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .463 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .464 Artigo 143. Procedemento abreviado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .468 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .469 Artigo 144. Responsabilidade de dereito privado. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470 Captulo II.- Responsabilidade das autoridades e persoal ao servizo das administracins pblicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .472 Artigo 145. Exixencia de responsabilidade patrimonial das autoridades e do persoal ao servizo das administracins pblicas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .472 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .472 Artigo 146. Responsabilidade penal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .474 Comentario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .475 Disposicins adicionais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .476 Disposicins transitorias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .482 Primeira. Corporacins de dereito pblico. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .482 Segunda. Rxime transitorio dos procedementos. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .482 Disposicin derrogatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .482 Disposicin derradeira . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .483 BIBLIOGRAFA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .485 ANEXO TEXTOS LEGAIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .489 - Real decreto 429/1993, do 26 de marzo. Regulamento dos procedementos en materia de responsabilidade patrimonial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .491 - Lei 6/2001, do 29 de xuo, de adecuacin da normativa da Comunidade Lei 4/1999, do 13 de xaneiro, que modifica a Lei 30/1992, do 26 de novembro, de rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .509 - Decreto 164/2005, do 16 de xuo, polo que se regulan e determinan as oficinas de rexistro propias ou concertadas da administracin da Comunidade Autnoma de Galicia, se crea o Rexistro Telemtico da Xunta de Galicia e se regula a atencin ao cidadn . . . . .551

14


- Orde de 14 de marzo do 2006 e Orde de 31 de maio do 2006 polas que se desenvolve o Decreto 164/2005, do 16 de xuo, polo que se regulan e determinan as oficinas de rexistro propias ou concertadas da administracin da Comunidade Autnoma de Galicia, se procede a creacin do rexistro telemtico da Xunta de Galicia e se regula a atencin ao cidadn . . .609 - Lei 4/2006, do 30 de xuo, de transparencia e de boas prcticas na Administracin pblica galega. (DOG 30 de xuo do 2006) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .613 - Decreto 126/2006, do 20 de xullo, polo que se regula o Rexistro de Convenios da Xunta de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .635 - Real Decreto 522/2006, do 28 de abril, polo que se suprime a aportacin de fotocopias de documentos de identidade nos procedementos administrativos da Administracin Xeral do Estado e seus organismos pblicos vinculados ou dependentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .643

15

I) ABREVIATURAS

DPS:

Decreto 1398/1993, do 4 de agosto, polo que se aproba o regulamento de procedemento administrativo para o exercicio da potestade sancionadora. Anterior Lei de axuizamento civil; Real decreto do 3 de febreiro de 1881. Lei de axuizamento civil, 1/2000, do 7 de xaneiro. Lei de axuizamento criminal; Real decreto do 14 de setembro de 1882. Lei 6/2001, do 29 de xuo, de adecuacin da normativa da Comunidade Lei 4/1999, do 13 de xaneiro, que modifica a Lei 30/1992, do 26 de novembro. Lei 5/1987, do 22 de xullo, da Administracin local de Galicia. Lei 7 /1995, do 2 de abril, de bases de rxime local. Lei 22/1988, do 28 de xullo, de costas. Texto refundido da Lei de contratos das administracins pblicas, aprobado por Real decreto lexislativo 2/2000, do 16 de xuo. Lei 9/1995, do 10 de novembro, de creacin do Consello Consultivo de Galicia. Lei 9/1995, do 10 de novembro, de creacin do Consello Consultivo de Galicia. Lei 2/1996, do 8 de maio, do Parlamento de Galicia, sobre drogas. Lei do 16 de decembro de 1954, de expropiacin forzosa. Lei 59/2003, do 19 decembro, de sinatura electrnica. Lei 4/1988, do 26 de maio, da funcin pblica de Galicia. Lei 50/1997, do 27 de novembro, do Goberno. Lei 30/1984, do 2 de agosto, de medidas para a reforma da funcin pblica.

LAC81: LAC: LACR: LADAP:

LALGA: LBRL: LC: LCAP: LCC: LCCG: LDR: LEF: LFE: LFPG: LG: LMRFP:

LOFAXE: Lei orgnica 6/1997, do 14 de abril, de organizacin e funcionamento da Administracin do Estado. LOPSC: Lei orgnica 1/92, do 21 de febreiro, de proteccin de seguridade cidad.

17


LOPX: LOREX: LOSGA:

Lei orgnica do Poder Xudicial, 6/1985, do 1 de xullo. Lei orgnica 5/1985, do 19 de xuo, reguladora do rxime electoral xeral. Lei 7/2003, do 9 de decembro, de ordenacin sanitaria de Galicia.

LOUPMER: Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e proteccin do medio rural de Galicia. LPA: LPL: LRX-PAC: LSI: LSP: LTR: Lei do 17 de xullo de 1958, de procedemento administrativo. RD lexislativo 2/1995, do 7 de abril, polo que se aproba a Lei de procedemento laboral. Lei 30/1992, do 26 de novembro, de rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn. Lei 9/2004, do 10 de agosto, de seguridade industrial. Lei 8/2004, do 30 de xullo, de proteccin, control, infraccins e sancins en materia martimo-pesqueira de Galicia. Real decreto lexislativo 339/1990, do 2 de marzo, texto articulado da Lei sobre trfico, circulacin de vehculos a motor e seguridade vial. Lei 4/2003, do 29 de xullo, de vivenda de Galicia. Lei da xurisdicin contenciosa-administrativa, 29/1998, do 13 de xullo. Lei 58/2003, do 17 de decembro, xeral tributaria. Decreto 429/1993, do 26 de marzo, regulador dos procedementos en materia de responsabilidade patrimonial das administracins pblicas.

LVG: LXCA: LXT: RPRP:

18

II) TEXTOS REGULAMENTARIOS

Decreto 2568/1986, do 28 de novembro, polo que se aproba o Regulamento de organizacin, funcionamento e rxime xurdico das entidades locais. Real decreto 1684/1990, do 20 de decembro, polo que se aproba o Regulamento xeral de recadacin. Decreto 94/1991, do 20 de marzo, polo que se aproba o Regulamento de rxime disciplinario dos funcionarios da CA de Galicia, modificado polo Decreto 157/2004, do 7 de xullo. Resolucin do 8 de abril de 1991, da Consellera de Economa e Facenda, pola que se fai pblico o acordo do Consello da Xunta do 27 de marzo de 1991 sobre convenios de colaboracin. Real decreto 1398/1993, do 4 de agosto, polo que se aproba o Regulamento do procedimiento administrativo para o exercicio da potestade sancionadora. Decreto 426/1993, do 17 de decembro, que refunde a normativa vixente de desenvolvemento de determinados preceptos da Lei do 15 de maio de 1991, de infraccins en materia de proteccin de recursos martimo-pesqueiros. Real decreto 208/1996, do 9 de febreiro, sobre o sistema da informacin administrativa na Administracin do Estado. Real Decreto 263/1996, do 16 de febreiro, que regula a utilizacin de tcnicas electrnicas, informticas e telemticas pola Administracin Xeral do Estado. Real decreto 928/1998, do 14 de maio, polo que se aproba o Regulamento xeral sobre procedementos para a imposicin de sancins por infraccins da orde social e para os expedientes liquidatorios de cotas da Seguridade Social. Real decreto 772/1999, do 7 de maio, polo que se regula a presentacin de solicitudes, escritos e comunicacins ante a Administracin Xeral do Estado, a expedicin de copias de documentos e devolucin de orixinais e o rxime das oficinas rexistro. Decreto 241/2000, do 29 de setembro, sobre procedemento sancionador aplicable en materia de Caixas de Aforro. Decreto 75/2001, do 22 de marzo, que regula o control sanitario da publicidade, promocin, subministracin, venda e consumo de produtos en relacin co tabaco.

19


Real decreto 1098/2001, do 12 de outubro, polo que se aproba o Regulamento de contratos. Decreto 211/2003, do 3 de abril, de distribucin de competencias entre os rganos da Xunta, para a imposicin de sancins nas materias laborais, de prevencin de riscos por obstrucin do labor inspector. Decreto 108/2004, do 27 de maio, que determina os rganos competentes para a imposicin de sancins en materia sanitaria. Decreto 82/2004, do 23 de abril, que modifica o Decreto 233/2003, do 11 de abril, que establece a estrutura orgnica da Consellera de Innovacin, Industria e Comercio e distribe a competencia para o exercicio da potestade sancionadora entre os seus rganos. Decreto 301/2004, do 22 de decembro, de estrutura orgnica da Consellera de Asuntos Sociais, Emprego e Relacins Laborais. Decreto 21/2005, do 20 de xaneiro, de prevencin de incendios e regulacin de aproveitamentos forestais. Decreto 61/2005, do 7 de abril, polo que se ditan normas para a aplicacin de taxas e prezos da Comunidade Autnoma de Galicia. Decreto 164/2005, do 16 de xuo, polo que se regulan e determinan as oficinas de rexistro propias ou concertadas da Administracin da Comunidade Autnoma de Galicia, se procede creacin do Rexistro Telemtico da Xunta de Galicia e se regula a atencin ao cidadn. Orde de 14 de marzo do 2006 e Orde de 31 de maio do 2006 polas que se desenvolve o Decreto 164/2005, do 16 de xuo, polo que se regulan e determinan as oficinas de rexistro propias ou concertadas da administracin da Comunidade Autnoma de Galicia, se procede a creacin do rexistro telemtico da Xunta de Galicia e se regula a atencin ao cidadn. Lei 4/2006, do 30 de xuo, de transparencia e de boas prcticas na Administracin pblica galega. (DOG 30 de xuo do 2006). Decreto 126/2006, do 20 de xullo, polo que se regula o Rexistro de Convenios da Xunta de Galicia. Real Decreto 522/2006, do 28 de abril, polo que se suprime a aportacin de fotocopias de documentos de identidade nos procedementos administrativos da Administracin Xeral do Estado e seus organismos pblicos vinculados ou dependentes.

20

PRESENTACINComo actual Presidente da Asociacin Profesional de Letrados da Xunta de Galicia, correspndeme realizar a presentacin da segunda edicin corrixida da obra a Lei 30/1992 comentada por Letrados da Xunta de Galicia. Os autores da obra e a Asociacin Profesional de Letrados realizaron un importante esforzo para a elaboracin da primeira edicin. Ante a boa acollida da mesma e tendo en conta que se produciron xa algns cambios lexislativos de interese, suscitmonos proseguir o labor investigador realizado e proceder a unha actualizacin da primeira edicin. Esta edicin actualizada realzase en galego debido a que a primeira edicin da mesma atpase xa practicamente esgotada e porque ademais os cambios lexislativos producronse na nosa Comunidade Autnoma; realizouse un importante esforzo para elaborar unha obra de tanto alcance en lingua galega, que estea actualizada coa mis recente normativa autonmica. Novamente debemos agradecer a todos os coautores o esforzo realizado e, moi especialmente ao coordinador da obra o noso compaeiro Rafael Milln Calenti. Ademais dbese destacar o apoio recibido desde a Administracin autonmica, a travs da Fundacin Escola Galega de Administracin Sanitaria, a Escola Galega de Administracin Pblica, diversos centros directivos da Consellera de Presidencia e a Secretara Xeral de Poltica Lingustica. Tamn importante resaltar o apoio da Fundacin Caixa Galicia realizacin desta obra. Con esta segunda edicin pretndese colaborar no coecemento da normativa autonmica, as como manter a ilusin na realizacin deste proxecto, que esperamos todos que contriba a axudar na prctica do dereito administrativo, tanto aos seus funcionarios como a todos os cidadns. Continase as o reto suscitado coa primeira edicin da obra e esperamos que se poida continuar este traballo con outras edicins e obras. Jos Mara Barreiro DazPresidente da Asociacin Profesional de Letrados da Xunta de Galicia.

21

LIMIAR

Con motivo da primeira edicin da Lei 30/1992 comentada por letrados da Xunta de Galicia diciamos que era un motivo de satisfaccin destinar unhas lias para presentar unha obra que rene traballos realizados por membros da escala de letrados da Xunta de Galicia. Apenas un ano despois, faise necesaria unha nova edicin debido, sen dubida, enorme aceptacin da primeira que foi esgotada cando ainda non pasaran tres meses desde que saiu da imprenta. Neste novo texto, engdense as novidades normativas con incidencia no procedemento administrativo producidas ata decembro do 2006. Seguramente lle toque a outros valorar o que esta obra poida significar e aportar ao mundo xurdico. Pero nada impide o agradecemento anticipado polo seu interese a aqueles que a tiveron nas sas mans, ainda que soamente fora de forma ocasional, para consultar ou poder acadar unha axuda e incluso un estmulo as sas propias reflexins. Xa destacabamos daquela a xuventude da maiora dos seus autores, dicamos que eran mozos e mozas expertos en dereito que decidiron adicar a sa vida profesional Administracin. Agora, que se poden contrastar as suas experiencias nos comentarios aos artigos da lei, penso que podemos manifestar a nosa gratitude mais sincera a todos e cada un deles. Segue sendo unha obra comentada, non de autor, na que novamente se respetou o traballo de cada letrado. Esta edicin, que nace pola necesidade de cubrir un espazo na bibliografa galega da normativa sobre administracins e procedementos, faise, tamn, pola necesaria adaptacin aos cambios normativos que tiveron lugar no ltimo ano, referidos principalmente estrutura orgnica da Xunta, publicacin da Lei de Transparencia e das boas prcticas na Administracin Pblica galega e ao Rexistro de Convenios. As correccins incluidas foron as imprescindbeles para manter a sua finalidade principal, que non outra que servir de apoio as persoas que

23


tean que obter dunha forma rpida, clara e concreta as ltimas interpretacins do texto normativo. Non existen duas obras (correspondentes as duas edicins) senn duas etapas da mesma obra, por isto o traballo dos autores basicamente o mesmo. A non oculta finalidade pedagxica da obra impidiu cos autores poideran extenderse no debate de cada artigo. O coordinador, no seu traballo de uniformar o resultado final da mesma tivo moi o seu pesar, que sacrificar o lucemento e a erudicin que se prestaba a elaboracin dos comentarios, deixando abertos, desta maneira, todolos campos de debate.

Rafael A. Milln CalentiDoutor en Dereito. Letrado da Xunta de Galicia

24

LEI 30/1992, DO 26 DE NOVEMBRO, DE RXIME XURDICO DAS ADMINISTRACINS PBLICAS E DO PROCEDEMENTO ADMINISTRATIVO COMN1(BOE nm. 285, do 27 de novembro de 1992; correccins de erros nos BOE nms. 311, do 28 de decembro de 1992, e 23, do 27 de xaneiro de 1993)

Exposicin de motivos 1A Constitucin recolle no seu ttulo IV os principios que inspiran a actuacin administrativa e que garanten o sometemento pleno da sa actividade lei e ao dereito, e configura o Goberno da Nacin como un rgano eminentemente poltico que dirixe a Administracin e que exerce a potestade regulamentaria. No ordenamento que tivo a sa orixe no rxime autocrtico precedente vase reducindo o Goberno ao rgano superior no que culmina a Administracin do Estado e, xa que logo, concibndoo como un mero apndice ou prolongacin desta, coa que compartira, en boa medida, a sa natureza administrativa. O artigo 97 da Constitucin arromba definitivamente esta concepcin e recupera para o Goberno o mbito poltico da funcin de gobernar, inspirada no principio de lexitimidade democrtica. Perflanse deste xeito con nitidez os trazos propios que definen o Goberno e a Administracin como institucins pblicas constitucionalmente diferenciadas, as como os que establecen a subordinacin da Administracin accin poltica de direccin do Goberno.

1 Inclense as modificacins introducidas pola Lei 4/1999, do 13 de xaneiro, de modificacin da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn (BOE nm. 12, do 14 de xaneiro de 1999; correccin de erros no BOE nm. 16, do 19 de xaneiro de 1999, e no BOE nm. 30, do 4 de febreiro de 1999) e pola Lei 24/2001, do 27 de decembro, de medidas fiscais, administrativas e da orde social (BOE nm. 313, do 31 de decembro de 2001).

25


Cmpre agora que o marco que regula o rxime xurdico das administracins pblicas sexa obxecto dunha adaptacin normativa expresa que o configure de xeito harmnico e concordante cos principios constitucionais. A Constitucin garante o sometemento das administracins pblicas ao principio de legalidade, tanto con respecto s normas que rexen a sa propia organizacin como ao rxime xurdico, o procedemento administrativo e o sistema de responsabilidade. Por outra banda, a Administracin local, o rxime xurdico da cal est establecido como bsico no mesmo artigo 149.1.18 da Constitucin, ten unha regulacin especfica na sa actual Lei de bases que non ofrece dificultade ningunha de adaptacin aos obxectivos desta lei e que non exixe modificacins especficas.

2O artigo 149.1.18 da Constitucin distingue entre as bases do rxime xurdico das administracins pblicas, que debern garantirlle ao administrado un tratamento comn diante delas; o procedemento administrativo comn, sen prexuzo das especialidades derivadas da organizacin propia das comunidades autnomas, e mais o sistema de responsabilidade de todas as administracins pblicas. A delimitacin do rxime xurdico das administracins pblicas englbase no esquema bases mis desenvolvemento que lles permite s comunidades autnomas ditar as sas propias normas, sempre que se axusten s bases estatais. Emporiso, respecto do procedemento administrativo comn e do sistema de responsabilidade das administracins pblicas, anda que a sa formulacin xurdica sexa a manifestacin expresa e a traducin prctica, para os cidadns, da aplicacin regular do propio rxime xurdico, a Constitucin contmplaas como unha competencia normativa plena e exclusiva do Estado. A lei recolle esta concepcin constitucional de distribucin de competencias e regula o procedemento administrativo comn, de aplicacin xeral a todas as administracins pblicas, e fixa as garantas mnimas dos cidadns respecto da actividade administrativa. Esta regulacin non esgota as competencias estatais ou autonmicas de establecer procedementos especficos ratione materiae, que, en todo caso, debern respectar estas garantas. A Constitucin establece a competencia das comunidades autnomas para establecer as especialidades derivadas das sa26


organizacin propia, pero ademais, como xa sinalou a xurisprudencia constitucional, non se pode disociar a norma substantiva da norma de procedemento, polo que tamn debe ser posible que as comunidades autnomas diten as normas de procedemento necesarias para a aplicacin do seu dereito substantivo, pois o reservado para o Estado non todo procedemento, senn s aquel que deba ser comn e que fose establecido como tal. A regulacin dos procedementos propios das comunidades autnomas deber respectar sempre as regras do procedemento, que, por ser competencia exclusiva do Estado, integra o concepto de procedemento administrativo comn. A este avanzado concepto responde a lei, que de aplicacin a todas as administracins pblicas e rigorosamente respectuosa coa distribucin constitucional de competencias.

3Con independencia da Lei do 19 de outubro de 1889, que, no seu intento de uniformar o procedemento constituu un paso significativo na evolucin do dereito pblico espaol -anda que se plasmase nunha maraa de regulamentos departamentais-, a primeira e nica regulacin do rxime xurdico e do procedemento administrativo da Administracin pblica, no noso ordenamento, a contida nos artigos 22 e seguintes da Lei de rxime xurdico da Administracin do Estado, do 26 de xullo de 1957, e na Lei de procedemento administrativo, do 17 de xullo de 1958, que constiten, certamente, unha achega relevante na configuracin do noso dereito administrativo, de xeito particular esta ltima. O marco xurdico que desean estas normas ten como obxecto explcito, sobre todo, a unificacin de normas preexistentes, ... reunir nun texto nico aplicable a todos os departamentos ministeriais ..., para garantir unha actuacin comn, case didctica, no funcionamento interno da Administracin, no que a garanta dos particulares se contempla desde a unificacin do procedemento e desde o concepto da autorizacin previa para o recoecemento dun dereito ou a satisfaccin dun interese lextimo. A Constitucin de 1978 d a luz un novo concepto de Administracin, sometida lei e ao dereito, acorde coa expresin democrtica da vontade popular. A Constitucin consagra o carcter instrumental da Administracin, posta ao servizo dos intereses dos cidadns, e a responsabilidade poltica do Goberno correspondente, en tanto que responsable de dirixila.27


O rxime xurdico das administracins pblicas debe establecerse desde este concepto e transcender as regras de funcionamento interno, para integrarse na sociedade que serve como o instrumento que promove as condicins para que os dereitos constitucionais do individuo e dos grupos que integran a sociedade sexan reais e efectivos. Pero, ademais, o rxime xurdico non neutral nunha dinmica de modernizacin do Estado. O procedemento administrativo un instrumento axeitado para dinamizar o seu avance e, xa que logo, as regras esenciais do procedemento son unha peza fundamental no proceso de modernizacin da nosa sociedade e da sa Administracin. Desde esta ptica, o cambio que opera a lei profundo, e percbese ao longo de todo o articulado, no que se respectaron, mesmo literalmente, os preceptos mis consolidados na tcnica da xestin administrativa. A recepcin que a lei realiza do anterior ordenamento constite en si mesma un recoecemento da importancia que aquel tivo no seu da e que hoxe en boa parte conserva. Pero xunto a isto, resulta innegable a necesidade de introducir reformas profundas nesta materia que tean en conta tanto a multiplicidade de administracins pblicas a que a lei vai dirixida, como a necesidade de ampliar e reforzar as garantas dos cidadns para a resolucin xusta e pronta dos asuntos.

4A mltiple e complexa realidade que supn a coexistencia da Administracin do Estado, as administracins das comunidades autnomas e as das entidades locais, proxectando a sa actividade sobre un mesmo espazo subxectivo e xeogrfico, fai necesario propiciar un achegamento eficaz dos servizos administrativos aos cidadns. Este obxectivo demanda, pola sa parte, unha fluda relacin entre as administracins pblicas e un marco xurdico de actuacin comn para todas elas que lles permita aos particulares dirixirse a calquera instancia administrativa coa certeza de que todas actan con criterios homoxneos. A eficacia no resultado da actuacin desa realidade plural e complexa que son as administracins pblicas fai que a cooperacin entre elas resulte un principio activo, non s desexable, senn indispensable para o seu funcionamento. A cooperacin un deber xeral, a esencia do modelo de organizacin territorial do Estado autonmico, que se28


configura como un deber recproco de apoio e mutua lealdade que non preciso que se xustifique en preceptos concretos, porque non pode imporse, senn acordarse, conformarse ou concertarse, sendo o principio que, como tal, debe presidir o exercicio de competencias compartidas ou das que se exercen sobre un mesmo espazo fsico. Esta necesaria cooperacin institucional entre administracins pblicas permitir, no marco da modernizacin das sas estruturas, a simplificacin de todas elas, e, cando sexa posible, tamn a reducin da organizacin territorial da Administracin xeral do Estado nas comunidades autnomas que, por razn do seu nivel de competencias propio, asumisen a xestin das materias en que se desenvolvan as funcins daqueles rganos territoriais.

5As novas correntes da ciencia da organizacin achegan un enfoque adicional en tanto que mecanismo para garantir a calidade e transparencia da actuacin administrativa, que configuran diferenzas substanciais entre os escenarios de 1958 e 1992. A Lei de procedemento administrativo de 1958 pretendeu modernizar as arcaicas maneiras da Administracin espaola, propugnando unha racionalizacin dos traballos burocrticos e o emprego de mquinas axeitadas con vistas a implantar unha progresiva mecanizacin e automatismo nas oficinas pblicas, sempre que o volume de traballo faga econmico o emprego destes procedementos. Esta formulacin tan limitada dificultou que a informatizacin, soporte e tecido nervioso das relacins sociais e econmicas da nosa poca, tivese ata o de agora unha incidencia substantiva no procedemento administrativo, por falta de recoecemento formal da validez de documentos e comunicacins emitidos por esta va. O extraordinario avance experimentado nas nosas administracins pblicas na tecnificacin dos seus medios operativos, a travs do seu cada vez maior parque informtico e telemtico, limitouse ao funcionamento interno, sen correspondencia relevante coa producin xurdica da sa actividade relacionada cos cidadns. As tcnicas burocrticas formalistas, supostamente garantistas, caducaron, por mis que a algns lles parezan inamovibles, e a lei brese decididamente tecnificacin e modernizacin da actuacin administrativa na sa vertente de producin xurdica e adaptacin permanente ao ritmo das innovacins tecnolxicas.29


6O ttulo I aborda as relacins entre as administracins pblicas, de carcter directo nuns casos e, noutros, formalizadas a travs dos rganos superiores de goberno, a partir das premisas da lealdade constitucional e da colaboracin que deben presidir aquelas, consubstancial ao modelo de organizacin territorial do Estado implantado pola Constitucin. Isto condicin inescusable para articular o ordenado desenvolvemento da actividade administrativa desde o momento en que coexisten unha diversidade de administracins que proxectan a sa actividade sobre o mesmo mbito territorial, persoal e, en ocasins, material, actividade que ao tempo debe cumprir criterios de eficacia sen menoscabo de competencias alleas. Conxugar esta pluralidade de factores obriga a intensificar as relacins de cooperacin mediante a asistencia recproca, o intercambio de informacin, as conferencias sectoriais para a adopcin de criterios ou puntos de vista comns ao abordar os problemas de cada sector, ou a subscricin de convenios de colaboracin, como aspectos xerais que podern ser susceptibles de concrecin nos distintos sectores da actividade administrativa. A lei recolle estes aspectos, que xa demostraron a sa fecundidade na prctica, e introduce como novidade a figura do convenio de conferencia sectorial, que propiciar o acordo multilateral para accins sectoriais, sen menoscabo da sa orixe pactada, que require a conformidade expresa de todas as partes intervenientes. Deste xeito, as conferencias sectoriais, sen substituren ou anularen as facultades decisorias propias de cada Administracin pblica, recibirn un novo pulo no decisivo papel que xa estn a desempear na consolidacin do Estado das autonomas.

7O ttulo II dedica o seu captulo I a regular os principios xerais do rxime dos rganos administrativos, derivados dos principios superiores de indispoibilidade da competencia, xerarqua e coordinacin, no marco do previsto polo artigo 103 da Constitucin. Plenamente respectuosa coa potestade de autoorganizacin das administracins pblicas, a lei limtase a regular o ncleo estrito do que constite a normativa bsica de toda organizacin administrativa, a observancia da cal ten efectos directos sobre a validez e eficacia dos actos administrativos.30


A mesma perspectiva relativa autoorganizacin leva a regular no captulo II o rxime de funcionamento dos rganos colexiados. Pero, ademais, a evolucin mis recente da nosa organizacin administrativa cara a frmulas participativas obriga a contemplar a nova tipoloxa de rganos colexiados que teen unha composicin e funcionalidade que non se axusta regulacin establecida pola anterior lei, ditada nunha circunstancia histrica e poltica na que a participacin doutras administracins ou de organizacins sociais resultaba impensable. O captulo III, que recolle as normas xerais de abstencin e recusacin das autoridades e do persoal das administracins pblicas, corolario do mandato que a Constitucin acolle no seu artigo 103.1, cando predica que a Administracin pblica serve, con obxectividade, os intereses xerais. A normacin comn das causas obxectivas de abstencin e recusacin tanto como garantir o principio de neutralidade, que exixe manter os servizos pblicos a cuberto de toda colisin entre intereses particulares e intereses xerais.

8O ttulo III recolle as normas relativas aos interesados, coa amplitude que exixe este concepto. Reglanse as especialidades da capacidade de obrar no mbito do dereito administrativo, a lexitimacin para intervir no procedemento, a comparecencia a travs de representantes e a pluralidade de interesados. Con isto dselle cumprida resposta ao previsto na Constitucin, que no seu artigo 105.c) acolle o dereito de audiencia dos interesados como peza angular do procedemento administrativo.

9O ttulo IV, baixo o epgrafe Da actividade das administracins pblicas, contn unha transcendente formulacin dos dereitos dos cidadns nos procedementos administrativos, ademais dos que lles recoecen a Constitucin e as leis. Desta enunciacin cabe destacar como innovacins significativas: a posibilidade de identificar as autoridades e funcionarios baixo a responsabilidade dos cales se tramitan os procedementos rachando coa tradicional opacidade da Administracin, o dereito de formular alegacins e de achegar documentos en calquera fase do procedemento anterior ao tramite de audiencia, o de non presentar os xa achegados Administracin actuante, e o de obter informacin e orientacin sobre os condicionamentos xurdicos31


ou tcnicos que as disposicins vixentes impoan aos proxectos que se propoan abordar. Incorpora, a continuacin, as normas esenciais sobre o emprego das linguas oficiais, regula o acceso informacin dos arquivos e rexistros administrativos, conforme o establecido no artigo 105.b) da Constitucin, e aborda de xeito frontal e decidido en contraposicin timidez das previsins da Lei de procedemento administrativo de 1958 a instalacin en soporte informtico dos rexistros xerais, as como a integracin informtica daqueles cos restantes rexistros administrativos. Nesta materia cobran especial relevancia os principios de cooperacin, coordinacin e colaboracin, o que posibilita que os cidadns poidan presentar as solicitudes, escritos e comunicacins que dirixan s administracins pblicas nos rexistros de calquera rgano administrativo que pertenza Administracin xeral do Estado ou de calquera Administracin das comunidades autnomas, marxe das restantes posibilidades xa establecidas ou que se establezan. Para tal efecto prevese que, mediante convenio de colaboracin entre as administracins pblicas, se implanten sistemas de intercomunicacin e coordinacin de rexistros que garantan a compatibilidade informtica e a transmisin telemtica dos asentos. O dereito identificacin das autoridades e funcionarios baixo a responsabilidade dos cales se tramiten os procedementos, a que antes se fixo referencia, complemntase agora coa posibilidade de solicitar a exixencia de responsabilidade polas anomalas na tramitacin. A lei introduce un novo concepto verbo da relacin da Administracin co cidadn, superando a doutrina do chamado silencio administrativo. Poderase dicir que esta lei establece o silencio administrativo positivo, cambiando a nosa norma tradicional. Non sera exacto. O obxectivo da lei non darlle carcter positivo inactividade da Administracin cando os particulares se dirixan a ela. O carcter positivo da inactividade da Administracin a garanta que se establece cando non se cumpre o verdadeiro obxectivo da lei, que que os cidadns obtean resposta expresa da Administracin e, sobre todo, que a obtean no prazo establecido. O silencio administrativo, positivo ou negativo, non debe ser un instituto xurdico normal, senn a garanta que impida que os dereitos dos particulares queden baleiros de contido cando a sa Administracin non atende eficazmente e coa celeridade debida as funcins para as que32


se organizou. Esta garanta, expoente dunha Administracin na que debe primar a eficacia sobre o formalismo, s ceder cando exista un interese xeral prevalente ou cando realmente non exista o dereito do que se postula o recoecemento. Loxicamente, a citada regulacin complemntase coa inclusin posterior, como suposto de nulidade de pleno dereito, dos actos presuntos ou expresos contrarios ao ordenamento xurdico polos que se adquiren facultades ou dereitos cando se careza dos requisitos esenciais para a sa adquisicin. Concle o ttulo IV cunha aberta incorporacin das tcnicas informticas e telemticas na relacin cidadn-Administracin, e resolve os problemas que en materia de termos e de prazos se presentaban por mor da diversidade de calendarios de festividades.

10O ttulo V breo o captulo dedicado s disposicins administrativas, no que se enuncian os principios xerais de legalidade, xerarqua, publicidade e inderrogabilidade singular do regulamento. O captulo II regula os requisitos dos actos administrativos, partindo dos principios de competencia e de legalidade, con expresin dos que requiren motivacin, e recolle a sa forma escrita como regra xeral. A eficacia, notificacin e publicacin dos actos administrativos recllese no captulo III, que abre a posibilidade de medios de notificacin distintos aos tradicionais, que, sen mingua das necesarias garantas de autenticidade, permitan a sa axilizacin mediante o emprego das novas tcnicas de transmisin de informacin, superndose a limitacin da exclusividade do domicilio como lugar de notificacins. No captulo IV reglanse as causas e efectos da nulidade e anulabilidade dos actos administrativos. A lei incle, como causa de nulidade de pleno dereito, a lesin do contido esencial dos dereitos e liberdades susceptibles de amparo constitucional, en virtude da especial proteccin que a estes lles garante a Constitucin.

11O ttulo VI regula a estrutura xeral do procedemento que debe seguirse para a realizacin da actividade xurdica da Administracin.33


No captulo I reglase a iniciacin, que poder facerse de oficio ou por solicitude dos interesados. As solicitudes dos interesados brense ao posible emprego de medios telemticos e mesmo audiovisuais, para facilitar a sa formulacin, sempre que quede acreditada a autenticidade da sa vontade. Reglanse as mesmo neste captulo outras cuestins conexas iniciacin, como o perodo de informacin previa, as medidas provisionais para asegurar a eficacia da resolucin, a acumulacin de asuntos e a modificacin ou mellora voluntaria dos termos da solicitude formulada polos interesados. O captulo II, dedicado ordenacin, recolle os criterios de celeridade e impulsin de oficio, e contn un conxunto de regras destinadas a simplificar e axilizar os trmites do procedemento. A instrucin do procedemento recllese no captulo III mediante a regulacin das alegacins, medios de proba e informes. Recibe tratamento especfico o suposto, cada vez mis frecuente, de emisin de informes por parte dunha Administracin pblica distinta da que tramita o procedemento, prevendo que a sa non emisin non paralizar necesariamente o procedemento, co fin de evitar que a inactividade dunha Administracin redunde en prexuzo dos interesados. Recolle tamn este captulo o trmite de audiencia, que se efectuar pndolles de manifesto aos interesados a totalidade do expediente, non sendo no que afecte aos supostos de excepcin do dereito de acceso a arquivos e rexistros administrativos. O trmite de informacin pblica, cando o requira a natureza do procedemento, reglase de xeito netamente diferenciado da audiencia, pois nin a comparecencia outorga por si mesma a condicin de interesado, nin a incomparecencia priva da va de recurso para os que tean esta condicin.

12O captulo IV regula as formas e efectos da finalizacin do procedemento, a travs de resolucin, desistencia, renuncia ou caducidade. Introdcese a posibilidade de empregar instrumentos convencionais na tramitacin e terminacin dos procedementos. A executividade dos actos administrativos e os medios de execucin forzosa quedan recollidos no captulo V. A autotutela da Administracin34


pblica, potestade que permite articular os medios de execucin que garantan a eficacia da actividade administrativa, queda en todo caso subordinada aos lmites constitucionais, e deben adoptarse os medios precisos para a execucin, de xeito que se restrinxa ao mnimo a liberdade individual e de acordo co principio de proporcionalidade.

13O ttulo VII, Revisin dos actos administrativos, establece unha fonda modificacin do sistema de recursos administrativos vixente ata hoxe, atendendo as mis consolidadas formulacins doutrinais tanto no referente simplificacin como s posibilidades do establecemento de sistemas de solucin de reclamacins e recursos distintos aos tradicionais, a implantacin dos cales se vai facendo frecuente nos pases do noso mbito e que xa existen, nalgn caso, no noso propio ordenamento. O sistema de revisin da actividade das administracins pblicas que a lei establece organzase arredor de das lias bsicas: a unificacin dos recursos ordinarios e o reforzamento da revisin de oficio por causa de nulidade. A primeira lia supn establecer un nico recurso posible para esgotar a va administrativa, xa sexa o ordinario que se regula na lei, xa o substitutivo que, con carcter sectorial, poidan establecer outras leis. A revisin de oficio, pola sa banda, configrase como un verdadeiro procedemento de nulidade, cando se funde nesta causa, recollendo a unanimidade da doutrina xurisprudencial e cientfica.

14O ttulo IX regula os principios bsicos a que debe someterse o exercicio da potestade sancionadora da Administracin e os correspondentes dereitos que destes principios se derivan para os cidadns extrados do texto constitucional e da xa consolidada xurisprudencia sobre a materia. Efectivamente, a Constitucin, no seu artigo 25, trata conxuntamente os ilcitos penais e administrativos, pondo de manifesto a vontade de que ambos se suxeiten a principios de bsica identidade, especialmente cando o eido de actuacin do dereito administrativo sancionador foi recollendo tipos de inxusto procedentes do eido penal non subsistentes no mesmo en prol do principio de mnima intervencin.35


Entre estes principios destaca o de legalidade ou ratio democrtica, en virtude do cal o poder lexislativo o que debe fixar os lmites da actividade sancionadora da Administracin, e o de tipicidade, manifestacin neste mbito do de seguridade xurdica, xunto aos de presuncin de inocencia, informacin, defensa, responsabilidade, proporcionalidade, interdicin da analoxa, etc. Todos eles considranse bsicos ao derivaren da Constitucin e ao garantrenlles aos administrados un tratamento comn diante das administracins pblicas, mentres que o establecemento dos procedementos materiais concretos cuestin que afecta a cada Administracin pblica no exercicio das sas competencias.

15O ttulo X, Da responsabilidade das administracins pblicas e das sas autoridades e demais persoal ao seu servizo, incorpora a regulacin dunha materia estreitamente unida actuacin administrativa e que constite, xunto ao principio de legalidade, un dos grandes soportes do sistema. Faise as realidade a previsin contida no artigo l49.l.18 da Constitucin verbo do establecemento dun sistema de responsabilidade de todas as administracins pblicas. Tocante responsabilidade patrimonial, o proxecto d resposta ao pronunciamento constitucional de indemnizacin de todas as lesins que os particulares sufran nos seus bens e dereitos como consecuencia do funcionamento dos servizos pblicos, de acordo coas valoracins predominantes no mercado, e establcese ademais a posibilidade de que ata un determinado lmite poida facerse efectiva no prazo de trinta das, sempre que a valoracin do dano e a relacin de causalidade entre a lesin e o funcionamento normal ou anormal do servizo pblico sexan inequvocos.

36

Ttulo preliminarDO MBITO DE APLICACIN E PRINCIPIOS XERAISArtigo 1. Obxecto da lei.A presente lei establece e regula as bases do rxime xurdico, o procedemento administrativo comn e o sistema de responsabilidade das administracins pblicas, e aplicable a todas elas. COMENTARIO: O articulado da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de rxime xurdico das administracins pblicas e do procedemento administrativo comn, inciase cun Ttulo preliminar que leva por rbrica Do mbito de aplicacin e principios xerais (artigos 1 a 3). Como o seu propio nome indica, os preceptos dese ttulo preliminar dirxense, en primeiro lugar, a fixar o mbito de aplicacin da lei na sa dobre vertente: obxectiva (artigo 1), dicir, determinacin das materias reguladas pola disposicin, e subxectiva (artigo 2), isto , identificacin dos suxeitos aos cales a norma se dirixe. A tales preceptos smase o

lei 30_92

Documents

Transcript of lei 30_92