Los conflictos: claves para su comprensión Conflict: Keys ... · mili-aspes-sonas. Lis personasy...
Transcript of Los conflictos: claves para su comprensión Conflict: Keys ... · mili-aspes-sonas. Lis personasy...
Los conflictos: claves para su comprensión
Con flict: Keys to its understanding
M.8 EUGENIA RAMOS PÉREZ
Instituto de Mediación Formed <País Vasco>
E Vivimos rodeados de conflictos, muchos de ellos creados y alimentados por nosotros mis-
• mos. En nuestra defensa podemos argumentar que en demasiadas ocasiones no somosconscientes de este hecho lo que sL sabemos es que es un elemento que percibimos comou’
W negativo, al asociarto a la forma habitual de resolverlo <discusiones, pérdida de comuni-cación, enfados). Ante estas situaciones nos sentimos desbordados e impotentes. conpocos recursos eficaces para actuar.
Los recientes estudios sobre la Paz han creado una nueva disciplina, el estudio del con-flicto, con el objetivo de analizarlo y entenderlo para poder resoéverto o transformarlo. Separte entonces de un nuevo paradigma, el conflicto es un elemento positivo si se trataadecuadamente ya qoe. entre otras virtudes, puede permitir reforzar tas relaciones entre
las partes.
Todos los conflictos tienen un esquema común que contiene tres elementos: Personas.proceso, problema, imíterrelacionados entre si que nos sirve de guía para su comprensión.
We uve surrounded byconfiicts, many of which are created and fostered by os. lo ourownC defense. we can argue that on too many occasions we are not conscious of this fact; what~. we do know Ls that it Ls an eiement that we perceive as negative by associating it with theu’• habitual manner of resolving it (fights. toss of communication. anger>. Faced with these
situations. we feel overwheimed and powertess with few efficient ways of acting.Recent peace studies have created a new discipline. the study of conftict. with the objec-tive of anatyzing and understanding conftict in order to resolve it or transform it. One Lsprovided then with a new paradigm, conftict being a positive eiement if it Ls deait withadequatety since it can, among other benefits, permit a strengthening of the reiationshipbetween the protagonists.Al! confiicts have a rommon structure which containsthreeeiements: peopie, process andproblem, alt interrelated, which serve as a guide for their understanding.
SUMARIO 1. Estructura del conflicto- 2. Personas. 3. Proceso. 4. problema.5. Referencias bibliográficas.
155N 0>tf 03.4Cto.dcí,,uis di: Tra!¡ojti Stui:i ídsrl. ¡ti (2oo3)~ I-i—i3-2
A,!.’ í?íí.~,u’ííííu Roíii-is Pi’íy-s Luis ííu4:/iíí:iíís~ virir’vs j-ííí>í su :uuiii¡iís:iusiii,>
¡ - lsd ru<-Iura del eoiitliet<>Li r-oiitlit-Ii¡ es rin t-lt:lneoto r-tín cl ijru r onXiv] mos diariamt-oit-. Si pregurit ist nii)s 1 ¡ t>
1ii
1i¡i)ri t1¡>t st>tirt: tos t-OritiJcIuis ile-ríe la ¡hay iii <a tít ! ¡ poblat:ioii. mitis t:nt-tiríti-anamiitís t ¡¡o raliti—
lvi»- nt—un-iital [¡¿Ii;>541 tLt:5t:ii1)t:iOli. ttstti i it Vit 4101 Ve:>’ colí <fue: t:orituiíiiin>tí,s ti ¡bito ¡Imní ¡¡it:
Lt>s etirillit-lt)s t:tieu tus íiot:t:rt i i)iit:ritt,s t[¡it: ¡iii ti/ im)itis 1iara it:sOli/tum-ttis (rl isi:lisiriiit 5 [it it ¡5 gi—i—ttís. [iiiut’t:tíiiniit’iiitis jtitiit1;>lt-s i—tt:íiiriuu). sir ,itio ir’> ¡‘etíria. tít- t:ttts vit)it:rilos o 4 tiaiitlti D)t muís
imií:iii¡itiiLiis sim; lis ¡e-í—’ui—-is irir~iiii:;utL:us.
Pt¡m nito t-s net 4 sí ¡¡u ¡píe turs- a ¡-nileiiilcmitís para pode>- iegolamios t:tírrec:Iainít:rite, sar-áms—
ritítis aiiciiras pro¡< it lítí Si> ¡ t.ilit)t:imYiit:iuiii es imp rest-imrilitile ~ ¿¡qilc’i105 riitii¡:sitíri¿íies tIc Li
í-t<s¡ít¡ut-jíírí ii-aíisli,í ¡¡11 rrío tic cíimiliit:tos.
Cíu:iii¡¡íir-r- tunAl lviii ¡¡¡ti ¡ ! t1íí¡- ríos e:íír-iiritm-t-míír¡s tiene líes eleníemitos tpíe tleL¡cimits itlr:iii
ti; piulen ir¡ali/ <¡iii-, orríprcmíttcrltí. Esítís mes t:tcri>intos 500: las personas. el pmocc -
SOY td prt<Iultiiia (1 t <It ¡ it ti ¡¡>4)2.
Pan it’m)ilti ¡It- ¡-~tt u sqiír ni e t:tíoiptcio x- a so vez fáeilniicnrt: compí-ensible. vamos a anaiiz¿ií-
varias y:]; iv-t-s t1:rt: níuííííí ¡ir ¡ irla c:lt:nir:lilti.
-a Personas
la Jíní iiit:r;’ ¡rl ¡<ití u1 ¡ mt <tizar para entender rl t:imni]itlo cts r:tirit)t-i-r c¡ianl:as pe:rsrírias se
¡¡ti mmi ;mciplir-avl:ts, que nivel tít: iril1¡iit <(lviii mii intit:iicmi. cl sipel ííuc llega tx¡da urrl¿i tít:
t:lt;is it uim uIt, ¡Ii’ iuii<itti’p¡ntLunti;i cxistt rít( (t,í> r skr pi-iniei—a ¿fírtíxiíriat-it$ri t:ol-iiamntís cotí
cítrírí-- mlí Pi mira”n¡Iud del ~írobleina.ti mí — t ¡ ornít cía so riíag—níio¡1 tiu:bent,-s <-u-gruí— -rínlizaiitlri ulla seí-i¡.- ¡le tarsitil-es <pie: i]eritr
mí mialiltí> ti lxi $ i1i-te :ntis pt:íuiutu 1—a,> etílitír í ¡ tíí pitul¡íiitlicl¿itJ ecl r-rííiflir-rtí.
iris <liii tiitiritiictmiiis :iíi:iii-,ai-stun las sir,oit oit’s:
Li ¡ tirtipril Lriiiit:ntii ii--Luis ~it-i-sori:isii ¡-it—rnii rí:í Li apai-iiiómi ¡<- nrarilt:míiínieuotii dc tos etíniflit-
tos. Mi 1<1 u 4 ¡lOiti ,rianitue:í>r-ni ;¡lt~i¡ m>rís iii>ttutt:s. t:l t:tivii1ítim-Ianlíe-ntti st: tiicuetit ci iiitiííeríciatlri
pu- las ¡ iv-i-c-s-ud-ides ¡ <ti s;itislt-i.-ttís. iLui)t:i—t4lliis tniirt¡t:em t:riait:s stío las nit:t:e-s;d:írli-s ¡le las pi:r—
siin;us 4 ííiiuíí ¡It> itlIuiii;irl ti ttirii}iol—Éamier¡itu. róiíiiu pr¡tlt:r iiiiídilit-;íili,.iuíii>i tisis tiiiii¡t itití O sil ti iii Ji Mii t li5 ‘itt si] ¡tít síu sillil Xl isltí¡<r Masltíw oían—
14<0v: 411<4’ las tuc->:tts iii utie s roí 5<144 tírrímí oí s ¡ Itís ¡ Fío mí i ¡iris sí iii tít ¡¡¡rl Itiáríl ¡1 ic¿¡ níleco
It- si—guiri so i011iiíilamit:u;i <ti ¡<¡ciii> ¡ph ti isla ¡1114 lis iii tíííLí u ¡¡it ¡¡iii ¡iii sí 4 tit:i>eluii;iii soL—-
ti luís l¡s 4<— sig¡ii-ií t ‘it —a iii ¡u> st- ¡-¡-¡gel> crí i¡iiílix ítli,resaelívu¡stlel
t::oniipii ul:irriii-iitii. 1 u i xl <tít ¡<u <¡¡¡a ¡itt t síu ¡<1 su [sIc41,4 ¡iii ¡ s iuituiix <rbi ¡ tít:] ttiltlpt)il;¡
mi ¡ it ¡it> -
M:islu:iw iilt’i>i{iit:a í-iitt-íí uiivtle:s t:ri luís ¡¡t-t:t—s;i]¿14]t-s. y las i-c-pí-est-ri. ~ilit-anííe,ítc-cm> ¡iría
})ir-tir<uitíi:. estas srio: Ni:t-r-sirt;í¡les fisi<íió,~ic;is. íset:esitlaties <It- seguritíail. nr:e—t:siii;ii]cs s¡ieialu:s,
iie:i:e-s;nl:itl ti t-u:sl j mía. oi>t-esitl;itl itt- ;<iittiiii’:ilizat:utuni.
u 1 t!I¡ ¡a
1:’ l§iígi-n.iii Rtí.,rí.uis Puísz Los conjlictiís ¡dar-es pons -tu con>.preasiiin
Esl;r leonatienegra u importanciaennuestrotiempo,encuantoquepermiteexplicarcómo
ennuestrasociedad.cml la tjíie un grannúmerodepersonastienecubiertaslasnecesidadespri-
marías. ctímsenz;ln’ asu-et]eterminantesrielct>iriprurtamientoydelos conflictoslasnecesidades
deestiríía,esdecir, la iiu-ecsidad de rcr:onoeimierítodela validezdc susacciones,la necesidad
ríe servirla piopia valia, la m>et:esidad dcjírestigioyaeept.ación. No satisfacerestasnecesidades
puetiellevar a las pcs-siuií¿ísasentirunaautoestimamuy baja,aunagraninseguridadpersonal
queentícasionesllcv¿¡ aestados¡Iepresivtís.pert lambiénpi-íedenprrívocarctmntluetasagresi-
vaspr>r t¿ifnists¿íti Dm> -
Z4- Percept:ióri.Pcrr:ibir esun prtícr-su¡.un procesría travésdelcualpodemosllegara interpretarenpocos
seguniltís la realidarítille: 1105 rodea. Es por lo tantrí un procesoaut.oorganizadode procesa-
miento dedatuis.
La percepcióne:s u:t pí-irnerpasrídel pensaniiento.a travésdeícualsetraduceeí caosexte-
nor ;í palabrasoasiníluuutosquepuedenserent.enditlospor nosotsosmismos-El problemade
la pem-eepcioliviene tiatirí porconstittiir unainterpretaciónmuy personaldela sealidad.
Pa í-;í intentarcoríípi-r:miderel conflicto, esfundamenlalentendercuales la percepciónque
cada ¡mo tienedel íríismntu y de lasotraspartesimplicadas,yen ocasiones,la quetiene de si
nusnio. Paraeriterítlu:r la percepciómhayqueclasificarla realidadpersonaldel individuo en
tresgrandesáreas(Dii-,y Tapia,1999)
— Pi d.recr inlenírí. efe! ínidir4dao.Estase refiereacómoorganizael ciudadanoantesí mismolo
ueocurre,it) i{tít sientey lo qrrequiereyeómoestoselementostrasformansu relato.Aquíse ubicansussíí,r:r-.sitlades.susintereses,susvalores,suscreencias.La configuraciónde
estosclementuisr- rí si-í níentedeterminarála interpretaciónquehagadecadabeebo.Este
ancanotiene (loe- guardarnecesariamentecoherenciaentretodoslos elementoscitados.
—. El. tiren exteuí.t¡ufe lo rctí.íidad del i.n.dici.duti. Estecampoestácompuestopor laspersonas,
tris objetos y luís siniubolos. Irrcli-íye: e:l murído inmaterial y la propiared de relacionescon
mili-as pes-sonas. Lis personasylascosaslormanpartedesu rnundoytambiénlos simbo—
iris cultnraln,e:nteincorporadosseestrueturarídeciesla maneracadauno. Debemos,las
personasquet1ííe-i-annoscompieríderel crimuflicto, conocerquésignificanlos objetos.las
personas.los siíííbolos queestáninvolucradosen la situaciónde] conflictoque seesta
viviendo. Esto. al grial queel bltíqueanteriorestáencontinuomovimiento,e intima-
mentevinculad¡ us u: rrtie si -
El te,-cerdíea eie”íu- uíeteerninuul-o porci aparalo cognoscitieoconel que/ianc¿on-a cada indie¿duo.
1 us intlividot)5 e¡itendemosy relacionamosnuestraáreainternay externaatravésde un
u:ierto tipo de actividad- Hay trestipos de:procesosqueparecenestarpresentesen el
íxíoment,ode cmi níuíe:er: la razón>,la emocióoy la i maginaciórí-intuieiómtEl contenidode
este:áreaoo es ¡¿¡itafilmí ni estable.Estostrescamposseinfluyenmutuamentey estable-
r:erí relacionesuiimíárííicascríe1quevariala pí-edominaríciadeunoyotro.
Co.o.deí-rí.t,s de Trabajo Soria!
Vn]. ¡6 (-ooÁY ¡gí —¡32
123
/-44. 4444> Ritiiiiis [‘viS> Los u-uu,í.¡l¡r-ruis i~iu¡.i~t~s p tííví síu t-uuiíupís-ii.suiuru.
Cts t niulí inri— s mit st snpi rial> i-írí í-uít n>uv iínpoul>mntt m mí u fiírmnat:ión del raz¡íríaouit-nítru x críla fui, mar ¡<iii tic lis pu it e í~ ítímíu s (u ír,urrltu atgríieí> t:r>rlsigue t-re-w un ttampt ele emtut:ionies. ti
t:tisitit ¡mit ntíu es loarou tít ¡haItí, u alitlarl). 1 ~i pt¡’t2t pr <iii nírus pcI-mi-lite ií>ler¡im-e—tai- ¡:1 muridui
exiur nr ¡ rite ¡itier tu pero e stti sí roas iu mit’ ¿ii-o scsi cii pelirrrosti va cloe la niayoi;a tic i>tístítí-tís
luí suulliuis ¡ u¡sísu u riles di píe su- 1 rítí dr- i-ruí1irtíecdirniít nro ¡le irítcrpretar:ióni. Conser-ijente —
iríei)tu.. 1íaí .4 miostiiíos ituiltí lo t1ííí pu misaíuíi~,s, vt-nitis. tsr ¡itt, ín>uus st-irtímtís, creerilnis ¡líe 445 luí
u~íec es- vsi -u!iruiieii dífící t pruul) ¡Lii Viii liii srm;; iioíuítíe «(sic: et1iiivot:;itluí—=-
[ti1a ti uíusl¡í milií ¡ it uíííLtíí fií es ¡¡itt sir-it> i-u)niuieei- i:is ticlru:íit:irío¡~s tirio tutl;i perstin;i ti—¿re:
rpíu- r aul í uní> t]t u litís st u t í1u u’ mii i1uitix; ioarse:a t¿is [)i-lr:t:Jut:it)nes i]el tilíN). Lixisíeslí litera—
m4lleiuias tp¡u Lii it i ¡mi 4451 u it lis <1 ¡tI u mi ííuuur-tiií>i t:litt>s tiasirsius riel- rcsrutuit.:iom> itt: tíníl ir:ttís
ct)iuiuu ¡uní ¡It su i la roe dic ¡¡smi
<uit tuno <uní u aniií/uiui /‘yííis-íiv-í-utítuoí
la onu> si tpíí ¡luí ;ínit,s ¿ugt> pi-ovuít-¿i r riel í1íír e seoclí- unir mosprir sia p~ímlir iii u II len—
gti¿u¡ e tjiít rítitiz ¡iii>>’. biliítíi íteníu ¡itt su r uiartisíza V< ti/lis ir ultltis¡< tustilitacíonius Li ten
>~i;íjr qíuu ¡it liemiltu—.cuíiile mi> ¡1,1 r tisli¡mnili¡aiuitísa mil lilzarJíal¡ it scítxe í ruunflír ti—, 1< be se,
t:mi¡ilixui líe lii 44(1 dlt ‘ ít)i]t))
iiie¡iir4uipiiatLtsi miliir lí tii>liiiliiranlouit o ti stitiícítímiutettmittitttisst iLenioníí¡íi ¡‘iris
:ur:i:iiíli >1 l ¡1 s tI~ 1 riilsrnutl es- -5< oaíur/ví ¡4041 ¡¡u ustníuí 4/míe lillo tti5fl> ¡tu vñíuí ¡u icspu¡íídedu-olgye—
4>0 fuirriuic ¡iii fí:ii;tfl,~íu-mníí viii!] <Itt ion -
h isui:a,uui:nuie- e:l arialisis 1 ¡ insací tunal irlinite la exislcmici;i <le— <-tres esi¿íricís del egrí» sirigiula
is Nus- n¡rivu-rníuis 4 riiusiaííir ile ¡itt mii u síus tí-esest¿ídosal rí-;ír-t-it,ríau-arítr- ¿u- Vii-it-vas Sutiiar:ieínies.
1 ir-ii-mero it: r líos iii miíimíu¡ ní,ítltu gí upu> lisio. l¿>cídííel-m t:ontícítlo t-nín>eí PAUl] II. lo itiníptimir:
.íu1íír lía itt fuírríiau:joii ~urhl—ini allis ¡ír Ii 9iíe- crí tit:asitínies ¡>0 teot:rriíis t-iiiit-ient:í;i. ‘tierir— tjííe
reí u <¡rl tu tjoe t:rii¡ litie ilítís t1o¡ 445 t tui mi- tít> en r¿írl¿¡ intiniie:mitt). It> rjríe tíelie—morís ti ciii delícmni¡ís
Lii ¡ji it ts llOerlí> y- it> u1íír t —, mili> \-luít luís tíc í stos ctmrítieirciiem>ítís rus beruuuís atltl¡]irit]o
pt)i’ Li uti-itlitioni. ti [iriS l;í r:iíLriiia Ntí tuurL isí e, íítíí m siles « ¿us biien;is eostunibm-essu. tas lir-nios
¿usiimíiitle; í:uimust-iu-nitt:muni:rirt-. ¿u u ¡vto ¡ ¡ 1< r II-, ! ís t uisítit:eininus jí,írlirríuiuí detcrrniio;ír isitiosu>
tille ¡-si; it> r:cirrr:t-tuí. a¡iííqi.iu sí mí 1íuírlu s tu luí mro ir mi poi- t1nió. liso: ¡yru[)ti 1:5 eont>t:jnlti t-tsrí>t¡
l>ADI{t-k [urít:stuir1ui: esa esir- oíl u] cpíe ti í¡Lít ¡¡miii rut mili- ni te- í<~-~~~ír- la sajíiesíe¿a.
[It seguí nulí igr¡ípti. cl r>Omiit it) ¡luís su uit iitimm¡imía u\INO. Se le tienimimina ¿¡Si prir ui:t;ii curTí
ji¡iestri ~lu,,1 is It ícu.Lir,t <Li i— trías u a un ¡ir iones su iulilíi;enltuis ti laiuiasias. 1~; explic;ir:ion qur:se uiÉuírr--í —< tui—- u-ti Lín’-i—uirí-i It 1 is r ísu, tuis iuinui rl lciii:i ptir:r> vtít-abtílaróí. se- íír:jan llevar
ini’ iris sí-í ¡ti miDe it u, si o 1or]í- tris u s}ul it ji u lii ¡¡mit uIt
Ciíaiitlií cari íosiamoiis rut sir st rimíuiuí mus u midoiitís píuí’ senirimi>it-sínis <¿iles t:tím>ío la ir;i. la
ti151t:,u o <—1 ¡‘tutu ¡ mii it rí <unu mítís su it í¡ííuís tít pitorlientes y cmitenrterrios tj¡ii: tus de:mnás
es-ini> uit u> pu tui ¡itisnil 1>5 Viii u st¿imeríitus ¿it-tu mitin t tirar> gi~ií1)rí títus.
Estuis ¡iris y ¡¡mis ruin-e si nt> líre—ulení t-tinuiuixíue;ií-si- tmíisc—i:l¿iui>eríti: va tíOe st’ tt¡lti-ir’rit ¡‘¿¡mí ;t
(iiivít/u—í-íu-i— iii’ uro hu9u, ¡¡<¾) it- 5 u ¡ u u
24.
II’ Eíugc¡íiut Raoruísu Pu%rvz Los conflictos claves para itt coraprensiiin
U terceracategosiaetírí-espondeal grupotrestambiéndenominadoADULTO. A diferencia
delgru~íounoy dos(Paulu-e el>ijo), quesedesaíroilaninconscientcmente,el tipo dcadulto,lo hace
deliberadansentetal y e:uísnolo describenlos autores:«Pormediodelaadquisicióndedestre-
zasy entendimiento,aulernásdeunadisposicióna asumirunaresponsabilidadpersonalensus
ideas.Lasexpresieusíesríe ¿irlultu> sondescriptivasy tienencomoobjetivodaryobtenerinforma-
ción. Expresioneserímííuíptir qué donde,quien,cuandoy cómosonexpresionesdeadulto»-
Se llegaaestafaser-tí¿iiit]o se desesíbreel papeldelos sentimientosy su efectosobreel com-
porlamiento. Ls decir. 1iutsdeemíesontrasser:onqiselossentimientosno sonbuenosnimalos,si
no ~rs rsl usoquesrslrss ita ¡~í la resspuestaaeílospuedeproducirefectosqueayudeno estorben
ala stilnción delprobie:rna-
La incomumíicatsiósisí- dacriandoserealizantransaccionesersízadas.porejemplode padrea
niAl) ti viceversa.Un e¡emniplodeestatraosatsciónpodríaser:«Siempiellegastardealasreu-
nioríes» (1iadre) - «Me launa la atencióncomíst.antemerrtesin razón»(niño).
El análisis trarrsae¡:iímal permiteobservarla comunicacióndelaspersonasqueseencuen-
Iran inmersasenusíi-stiuiliictoyserrsonscientesde lasrelacionesqueambasmantienen.Cada
palabrae> cadagestor]ut- ses Laceprovienedelpadre.niño o adulto,ylasrespondeel padre.niño
o adulirí de la otra. Ser¿i 1 íusr-esasio intervenirpararecuperarla comunicacióncuandolastrans-
accioui<ss seancru-,ad;is- la maevitar lameom ¡ínscatsíon.
2-4- Peas aya¿ente ci ial u-u -t ¿rse)Traigo acrilación un tsstudioqueentiendofundanientalparael tratamientodc conflictos,o
al merlosparacompremítierla proliferacióndc los mismos.Ennsíestuasociedadproliferanlos
corflie-ttís porquemiíícssira miente está preparadaparacreados.
Tenesmos un sistesusí;ítít’ pensamientofundadoen eí principio del lenguajey la contradic-
ción. Estesistematienir’ gravespeligrossi ci objetivoes la resolucióndeconflictos,ya queeste
métrícirí esconflictivo mss si misnio(De Bono. 986).
En primer lugar. al u-star basadoenusí lenguaje,tiendeahacerdistinciones,separacionesy
categeurias. It) cual pormil ¡-u> laulo essu ol)jel.iVO. Peroal enfrentarnosala resolucióndelconflic-
to el hinícapiéyeleslií¡’r-i¡ hayr{ue realizarímíendesesubrirsuindividualidad,su especificidad,
dessnemiuzártdolo hasta msrímíseguir alternativasdiversas que puedandarle una solucióno al
menlí us transformarltí. Estesistematanrígido no beneficiaprecisamenteenestalabor.
Prír tutu-o ladoy por luí ujisus resper:taala coírlrovesia, es conocidoqueel debate,la discusión,
hasiílu,el aspectomííás vatoracírí históricamenteene1pensamientooccidental.El lenguajedeja
dialécticahasido siesun íesei pilardelpensansientoentornoal conflicto. Si describimosel lun—
csonamienitodcla rlisrsíísión.pudríamosresumirloile estemodo.-Existeunaideacon la queno
seestá¡leacuerdoy sí- 1u1;ínttsalaantitcsis.La mayoríadelasveces,el objetivono esencontrar
un¿í sombinacíond u-arribasquelassrípere.la búsquedase sitúaen conseguirquela opinión
contí;wiasalgadersot;ítl;i, asícori-lo su auto,’. Portantoel resultadofinalvendrámedidopor la
fuerza¡leí interlocultír mm oscasospor la brillantezdela idea.
y poeCr¿adcr,ros dc liaba/o Social
Vol. >6 (-goo3t ízu ¡32125
-4-1. - ii>i4i9iiii 5 iuuiii45—5 ¡si u;u/ ]iuti-s u-¿rrii-s 1iuuuu ísu ii-ii uui¡is-iscíviu,íi
cl [irtir <si> t1¡it t titule xiii tlisttisiríni nitus elur omiusaniris trirí qurs ts;itl¿i ría—te srs x-tielvrs
r¡u;ís rigiula - ti iigruii-í uír- lis pai sus ti ¡mu suiiioun cslí¡m—i ‘u> puuí mii saisruiLar íííu;í imle¿í di Irsie rite. sc
¡ nixít’rt¡-si rina sri u tít uit ¡ir í í¡ u rri1uuí t’rti’ufl’í fni-st Iritis u-mi r-r-;rs¿oot-s ¡linrrsrrí) cml rimiur tus—
mirsutur> liutiril. l¿í iii atis íd it1 mutis u mliíit-id ia rile muir sil ¡¡Ir ¡ st mímí ¡ ;iseu¿>iíair:l Lrac:¿ísri dr- a irlesa
¿ti fin u] uní iii pu soir u iii us liii ¡tu (tít o ¡u aslone s hasí;i la nííi-uíeís ee]uic-;¡rl;¡). ~iertí
iii ifl.it’1tuit¿íS 5ttt5 ti uIt lisias t íit
(>umuustlrisu-ir-iíuu:ritussi¡iius¡ai ¡tít luiní 1 [iumisiuo¿iuiít.uiliilétiirri-,t¡iu íitiruriliuiuuli nirgai-¡52tl>it 5 4iiii titui¡ bitíuí rl istíiri1uuuuií uit ¡Ji tu o u ¡‘tui>
¡buí it siu¡uí ir-rucítí 1; rsrííí ustiemulí.> ¡]imií íiííesííríuíuu)¡níuíuu ismiuujuituuiiuiusiet1oi
Ytui?a¡ Ii utí sí it ¡mli si, tssítípiuli u ugnuiui u uuiu iiii[iíi suulmual it bis di irí su ¡iii muir sim is iliru,i;imsuuuíuí-s imiol¡diinitltuiri tít rumí miii o uit 1 uui¡uiitlitl ¡tI ¡1ot Síu it it sriiuuu huís uit uuiniuiil u
\uuíuí¡LuL u [uíiiuí:imuit]¿imlii:íilusuíutullitiousí ¡ luurmul ¡tít ~ímu>s¡nííiisitt¡tlííirrlituí [<iii u tiliplo.
esmí el ¡iii muí u ipuimie—. puiu’tleíu lcr um ¡ u íímísidm u use r ¡si tít iii rs is <st us fruí riiiilas. So luísírí;i dc
irsí rs u ¡¡u niui u su cl mii¡lii ¡ iii ¡ s1íli>m ¡u u,¡ u.u suí-~ ¡ asuuis ir> míd u miii uit <ir s suuíí¡ tu irle 1 ir1oi st tullí luís u uu’íul’í ¡síu iutmmrií¡u 1íuíulr m stílvt m ¡ tilíliz;íu-si- íri¿ist;irrle
u-u’ it ¡--¡smi tít u1ou i luí luí-itt tít- Li t-otss-i-i-s ur-uuuuu tu el> líe X1iiiii II miii ¡tu idi ¡5 rin se rsotsritsmí——
tít- i¡intoiu4 lriassu ita1
Nítílí us i is-ii-s mt uní t’t¡uiu1iiuiruut ¡ti is st e sluíu izan t o urs Ii >1 ¡buí tilia t:x~iltirat-¡mnu xní
ii st ¡iii r ¡ —i<is ¡u
‘4-ii —a 1ukuíííe ¡Li u uuiis¡ us¿uesitiml <‘¡ti iilus¿¡ msruííí ‘¿u i¿í muul;>—>.
¡ u nit íd ¡tu ir mui[íti rstíu
1iirs¿iilt, <:5 ííuruuiuírsi vii. <¿i m1uie <si t)[ujtstivtitss It m-g;rí- ;r i¿í nmíesjrum idea
~itis¡liim- - -iii it tus milis
2-7. It tilO ¡1 As ir mííuuuiu s rfruu sc ¡¡use rx-ao e-,> los crioH;r-trs síiu-lemu su-¡— las ¡ir- g¿mniaí- - g;ííia r. El lírure-
muí>> ~u¡íí ir suulsí ¡ 1iiriluii rius sur tu sri liosí í inile. [it)>’ tun es JVi-i[uiil’l¿uiite i-jue ;iníbasp¿rí-—
ttss rna¡i!t u¡~amu c tub1e u smi ulr t mit ¡mil u—ir ¡oía scuiuíu rumí ¡niutri¿íníiusííte ;ir-ep¡ablu-. Lis i-ri¿ixioias p¿¡ía
irrai>uu-iiu-u-u-’iu iu-l luí1 si¡ru {l’íLle y- >19)
<tui 1 ¡ ¡ ruuusu uit tít Li de ‘ni i siutor moni nuiiítuanuiu:rutc ;itseptal>írs.
-1. 1 ii-cnt-ii cl 1 ir uuuipt t u tun uiias ujrut u ¡>1 ir uioi1itstci>tsi¿i.
<itt ¡ir i ¡iii ¡¡it rl’ uiíiípor-t ííruie rumí u tim>i[ir titixu> es sívis tlesr-;ibír— r-sríu nios u síu nídidrí x-— -i ¡L,atlt u ti miuuu sti it uit 1 m ¡ 1 si ¡ imis i>>tur sria mí ¡urs luí tstimliFurst ii-sit)rr es saní¿u ti u ¡ii-ríos rs
uí tt>u it tu ulutí itt lis iíímíbí Isla luir iii - parir Ii tinta iliUsr;uuutat’íi~mi tlcLius-riiad u uIt 1 ¡ ex-o—
lii íuuíu le lis m spt rius di 1) ir-ssmni r ~i~- uiis-e-si uu~itLsís i-D;inilti>i¿r ejuir— ai]uiui ¡ile írubmti tIc la
i’í1it’t’it’ u1¡tu e sOIS it <i ¡¡it pum ulí¡l ¡tu> 1íííi ti tnuiui[iestits¿oni sribreviviri¿i, [ícsrcisi tít ti ¡
-,u¡1iu mxixt rumí u tislí ¡
luí St> cíiu-r---ul-i s-i- u-sur-uit tutía ir isauiui¡atL u luís gs¿u¡í ts;uiititl¿utl dtstssitíc]iiist]tie mli uuiiii sts;rri
upu- luís,- gi-uí~iti.s u—ii <-uitu1utsí;imsióíu nulíniesuucc¡ riuás s;uiisLYui-u-ióni mjíie li>s titisasiieiiírs mst)mit[ir.tii-i
Cíuiu.u/.t~uíiui—u u/í itusluiupí -Suuuuuí(Vii]. u
1 tuS
Al Eíícírí itt Ro.uírosí 14-Oir- Los con/husmos ¡lores1iana- ‘cuí conrprcmssirin
vrís. La cornípetenrsia u.ss positivasitsmprey cuandonosepolaricenen ganadoresy perde-
t]¡.¡res.
4. Lr esseencia en qmí¡- mido el mundo lieneigual valor. Laspersonastenemosconocímíen-
leus, valoresy pems1iitstivasy capacidadesdiferentes.Estasdiferenciasno debenjuzgarse
estimo corremstasej iiit:orretstas. buenasci malas,superioreso inferiores.
La rsí-ecncia en íuís ptímit:os desvista delos tutroscomoexpresiónlegitimadesuposición.La
usxperiemicia ttsma1itiii icsa sugiere quecuandolos puntosdevista de unapersonasonacep-
tamios y creidris.si ni [tíber sido sometidmísa juicios. éstepuedecambiarlosmásfácilmente.
6. La esreenrsia esrí r]ríe- las ci iferenciasdeopinión sonútiles.
2-6- Ce¡ci-íportami-en.tuiCuandoni-ls enconitr¿tíniíis ante un conflicto, cadaunodenosotrosrespondede formadife-
rentes. Imídos marifestaunos,en unoti otro momentt>,cincoestilosdecomportamiento.si bien
es cíertti cIne repetimmís u -omí mayorfrecucursiaalgunoquepodríamoscalificar comonuestra
tende-íícia de conipoi-ianniient.o.Aprendemosa comportarnosde detesminadasmarie-ras.
adquiíirJasmucshasvestes1íorlasocasionesenlasquehemosríbtenidomayorbeneficirí.
1 ¿is deis vasialiles que sc í.stírnbinan para determinarlosesincoestilosdecomportamientoson
(Filley. 989): La i mn1íuíuí ajirsia qtíts srs le otorgaal masuienimicntodela relaciónconla persona
enerín it ictoy la pmevairsíírsiao mío de losintetesespersonales.
Y asílos cinrseíestilostít: esomportamientoseileseribencomo:
i. Competir «El lne-[í¿íd¡>r mdoss.Existeúnicamente1ireocupaciónporlo queunoquiere.
Es t1uien busts;i ¿iit-¿in,ar sus propiasmestassin preocuparsedelasnecesidadesde otras
pe rsrinas ni de r-íí tui ¡ crínutinuará la relaciósí entreellos.
Sus empenancm’ ;í uulíías b¿ttallas. Pasa clíos elconflictoesunengorroquesóloocurrepor—
qile e>tsos novell tui rsi)uretstr) de sri prollia posición. Su actitudesdeyogano.tu pierdes.
‘2. Aistmodarsts «El ¿ivtídanteamigable».A laspersonasqueactúanconesteestiloel con-
Hirsto les restílt;í i ¡utóniodo. ya qsír: entiendenquepuededañarLas relaesirínes,poreíío
1irefieíencedersu iííteuésaLivor del rníamílenimicntode la armonía.Paracílo aceptanla1imevalentsia de- lis i nííesusses de Li mítía partes usrí rietrimento de los propios.Suactitud esdc
rserler—pusrde r.
3. Evitar. Evita el r-ííííiiirsto sinsatisfacersusinteresespersonalesni los dela otraparte.Los
tsmieíítsntros rstin tas masas pesrsonas son absolutamente inípersrínalei. Enc:asode quese
llegue a algún;¡usii¡rdtí, no se sentisárs¡¡níprrmíetidoconél.
4. Cuinvenír-niegtimsiai: Las personasqueactúanesrínesteestilosepreocuparíporencontrar
río acuerdo.o ría [itisición que permita a cada unodelos ladosganaralgo. Suposturaes
mí oc lodos tienes mu ¡ji les ceder hasta emírsontrar mr puntonírsdio-
5. tuitegrar Ct¡o1¡israr Mediar. El individuo qtíeutiliza esteestilobuscatantosatisfacersus
jil-opios intertssus rsiimo satisfarserlos de Iris demás.Corísideraal conflirsto comoalgo
ríatusal y útil. í]ííus rouínejatlo de hurmacomísrnursl.ivaconriucea unaseiluciónmáscreativa.
rÁu.aderno-s dc 1nabajo Sor/elVil, 6 (íooW i2i -í3í
127
Ni. - - J¿snuyi-sí. leí Rumí usos l.íui t-uíru/Ziu’tui& r-]ii.ii:i fitmiei .s-íu i-eiuii1itr,isituíi
Criaotíti srs pí-e-gtmnt-i ru-u e síu fmírsíu u r¡1ítinn tít m rinniptím-tas-srs. las i-espursstas rrí;ix-ríritarias
apiíncuui a usstís ulsimiutí Pt-s ¡it c suuipm u It ion imuíu¡ ¡mli en> stulii¿irio 1oíerle líarsul- ~ic’itici iníte—s-e:s
itír ritilizar esstc t su tui 15 íríím ir sasrtu r ouu¡bíní~rm u t-otípesraesitimi rsorí la r:tísrípetirsióii. Este:bineuniur> Se e:st timisí nizauii-lui í ul uit/ii u u it,-, ¡ grupos de trab;íjrí ticuus nl tít— ¡~mía itiiSli>a
t:iiiprrss;i- ttur]i,s tít sien tjuii ¡ uíopu lar x ueiii es! >1 ¡ la b¿ist: ríe la tui» imiiriclad tít: la enipuesa.rss miutses;irio sn¿in>r ni í u it u-tui erídrí de- u rimnipt tisis rIad para grie rut> tlmst-¿riga la c-;íiid¿írl Y- esí
rl 1 liii> -
1 ]mí¿í ríes las rt-fLtsxitínr:s suí;is ¿mili nu< unIr: i~tit: ilulirsmiies siraí tít t ti-t ¿ip¿tiiatlui (:5 t1iii-5. tlat]ui tjOe
ttítluís uíuus tsomo1it>ntaroe)s rius estas e inc ti Itír-nías. mii) dcii í u iniris identifirsar ¿l ¡¡luí pt’í’stíín tstiii esl
rssii]ru tít— t-oi-ii[ítíl’t;uinirsuutti ¡¿ir síu u1ííí Suu’suuL:i mri¿ivtiríi ji 1 unu nír
liauishii-íuur:iíirís mtí;íríi Ltsstat itííiu s uit estus ti~iíu: <=1st r jítí seirí u es ni-un- usrirmí pr:> 4w-a < prír:
<5 i-sí¿r tÁ:rsíuní¿í en e—st,a ot-¿usioru e tínie me tu se b¿í isuiei-iptir-t uulii tít iii> ¡ Iori-ui¿-i tsriii>pei mt lv¿i».
3. Pum-ese,Li c:i¡iitl¿ustti e-s tl¿tiámi-iitso. u le iii f ísus y ‘-a rlussaisiiíiánirioses ¿tít> largii tirí fieriupo. Dr.:iierntis
ustul it ¡usí 5 r :1-ji se xiruiarla sri rs nt-e: u ¡ u grie 1 rsu st: e- rírs turs uit. u-a par-a ticte rslrinai- gui es ¿it: ti A ¿mm si tu ies st: ni
rici:t-s¿iiití jiisit:igr>iu:-¿sar si ti ob1t lisr rs su> icusoluic-ióui o iu-amusftírsn¿ít:rtin.
lii r>uoeetlin>uir:r¡ u m1ot- siguíu ¡ It orittírto su: usr>mírurse- msuuíuuo r-sr-¿ri¿irl¿u y t]c:stsstsalad¿i. En tiudos loststuiitt¿t tu st si ¡it u sim íííeuu u so írinrt~ut ruuia ini istíní irte e:limísel-ste ríríse: rles¿uírmutia iiast¿rlafílti -
rna Luist-. u1sru- su-e-ii ¡u se ii/u i-i huí> unir síle 1uuim la utrli,—arsiusii tít: La vitilu--nir-ia. Ci rtí asper-Imí a tesríeru-ii tsucn
t-u us u-] tse síí~ío u rin rjíuu uíuís tiianrt ríe nírís crí hm>;> u ots-¿u fase. Coana> más liesrnípmí liav¿i
nnrís mní.íníum miirltu u 1 rííríiluu tuis oías tieiii1ut¡ pr n mini u irle> usí> ¡iii;> tít: i¿is lasos. mlias t:nitiiiislatla se
e:íirsrííuim ira st m ¡ Ini isí luir u su su uís 1 e uouí [ simís tir:mnrutis dr:besn se’u ursspest;irlos pum latí l¿is
uut:rsiinias tui-it íííí ¡e uní a; ¡un a í í5p ¡ni s a r¡-stuix-er <-mis c-tiruflirssos.
Li o mii ¡¡e tsr> ¡it- rssrs¿ularla Do s~guie iría fm:iv,-vi iluisí c-:ur’tur-n -uno ii-u u— ..u-tl¿lg..<-lrnen—
re (Sjííllii-i hm> i-)tj>¡).
ir> í’/opií pu irruí-si; cii: 1:-u esu::ulamía Ítírmsi;í ~iasIe:tic- la siria usuitirí ana - inestiusmí r-tí¿ríidui las retarsio -
níe-s síu> luuíu mi $ b<rvsiirimrír-surtis <sí> r]rits i;is e-xprstsiaí:ix¿us. l¿ís iiet-esimlatle-s tu ¿rs ideas optie:stas prri—
vorsan e uíníll¿r Imus 1 suri sir> [¡líetl(ni mt sr<Le sse 1iutiti rl unulcí e uní suinna ts¿iut:ei¿i. rtslle:xíoiu
u-smi-paría oiiítsia luí u-sl-> [‘¡su-statit1nieieii u tistrir rut la ile lis tu nisitines.
Se hí uit un e oc mio ~ítíí tu uIt ir sííuíír unas ob1r tmx us con ¡ji ¡nc r:tírrmr¿íí-ia y sí’ presp;i r¿í ii mii)
par-;> u timi-i1uuuu t ursí dr mii uit í u utítíperal iví Si por r tíílr{tiít u mí’cuní es iniipt»iiíle llr:gar-¿r río atsuiesr
rIn ‘si ¡ímíí tít tus jí-uht s su mibstímia en su ptinitti ríe sud u cl cmuíullíetrí sc inirtsnsifir:¿i bast¿í Ilegal- ai¿rt—si;i1ía——si—iíu¡ luir
a ese -itaela uit íd tui niur xii uve 1 solu> st pu uurirír ¡ r iíriíttti rin ís ríe las pas-tt:s irite-resadas.
ríeslibtss—acl:ímt:iitcs ti uit>. tía un paso grie- ¡tui rs «¿irsesntaLulc» cmi el csrííííesxío tít- es;i lase- e-sjieusif’ie:¿i
tít- i;í esu-al;ída -
¡28u> it- liií.Iiusjii Suuu-fuí]Sil it- u-z.~--):- ini it
Al’-- Fiusscírio tlms,rrrusu ~Luís u:ouufiicttii Aoves parur si. tooi
1irensi¡in
En. ící- etapa srgun-t/a-, ‘as partes fluctúanentreposicionesde cooperacióny competición.Se
tienerseírícieríciaríe leus irítereses comunes,peroIris propiosdeseospredominanyaumentansu
impeíutancia.Atímnemít¿ínlos puntosesídispuita,se utiliza la lógicay la comprensiónparacon-
venesero disuarliral ativer-sario.Revistencadavezmásimportancialos esfuerzosporimponer-
sey nopermitir ninugómí ulclíilit:amnientodc la propiaposición.y seempiezaapensarendejarel
campí> de la mci-a tlisciísirhín.La acciónrealiz¿rdaprír unadelasparteslleva ala terceraetapade
la est:¿ilatla.
Li-u leí tercera eta-pa.. srs pasa a la acción.La inuteracciónentregruposse hacemásirritable. Se
comirsílzarí a perdesrtasesperanzasde llegara puntoscomunesen unadiscusióny todaslas
exper:tatívasse centí’¿irí tui la acción. Esteesambioproduceun sentimienteade satisfaccióny
redoersióndelastensiuíríes.temporalal merlos.Enestaetapasepretendeuncambioenlaacti-
tud rius la otrapasti-s [¡¡ir mnediríele la presión,aunqueningunasemostrarádispuestaa ningún
cambio.Se desarroil¿u¿<si asíarsontradicesióruquees muy caracteristicadelprocedimientode
ese¿ui¿ida:Lasmneditl¿is¿itltipt¿irlasporun¿upartepar¿íps’rívocarunamodificaciónenlaotra,son
interpretadasporesí¿íesríroríun ataque.
En estaetapaauníesuutadentro del grupola presión paraunificaropiniones.Es una fase
dondela tensiónesesimsv¿uda,y dondedejandeacepíarseopinionescontrariasconrespectoala
inteu-pí-etaci óndel rsuu míliirst u> -
[¿isvusrdadenast:alls¿is del conflicto picirlen importancia.centrándosela hostilidaden cl
adversario.Se e:ruíniesmu,¿íaclasificarala otr¿íparleconestereotiposcolectivosnegativoscomo
element:oidentifiesaele>r (fascistas,etc-).
En/-o. cuarta.ctapeí.- Y¿í mit> seestádispuestoaconsiderarlos pensamientos,los sentimieritosyla
situ¿ii-siónídel títro. Es íuuulv c¿uract:eristicodeestaetapala desapariciónabsolutadelasdiferencias
individuales.Enestalasuspí-edriminanlos juiciosabsolutizados,todo lo queno seamosyo onos-
otrosesmaloy ntseses¿iri¿inuienterechazable.Seamplíala distanciaentrelosgruposopersonas.
Etapaqiu.iri.ta: Metí ¿u rite la amenazaye1temor,amboscontendientesse esfuerzanporman-
tenerrsí conítreil t:tital tuis la situaciósí.agravandomásci conflicto.Paraconservarla credibilidad
y disruadiralenensuigmítít- reesurriralafuerza,ci gruposeveobligadoautilizarélmismolafuer—
za-A si, vezestaactitumí tíemuestraal grupoamenazadola naturalezaagnssivadeamenazantey
prr¡vuírsanímr coríl raat¿uí1nur’y. enceínsecríeneua,unaescaladamayorquepuedellegara laagresión
físiusa.Sedeshumarí‘¿u¿ílisolutamcnteal enemigo.Sepierdentodotipo deescrúpuloséticosen
el ts¿rtt cune1enesnuigu¡.Cruriosameni,eest¿rsmismaspersonassoncapacesde comportarseen
551 propIogu~pti esonuití ¡iritis sereshumanosejemplares.
3’ ~. 1)escscalauíaAnte:s de que:sepí-oduzcala desescailad¿i,el conflictohallegadoaun puntoálgidoenel que
lasituaciónha llegaultí al limiteyya no essuistenibleparaningunadelaspartes.aunqueenla
mayu~íria ríe lasocasirírííssdesusonocerícualesla actividadqueprovocaráundescensoenel nivel
des cuí ni teto.
Cruadcnsuos de Tsebojo Sot:itnlVol. í6 <soo3) mu
n29
4-/ tve. ].uis isiitu/]iu-uií.s- uIii.ri’s j»uiui .iii i-íiuui/itv—uisíuiti
1¿is suutor-imuiíes rjííe su ííi u rítramí sríe le ni ser in¿ur:ept¿uble-s rsrunnuí. pmíu u jr mputí ci muirían t>nil¿i-
rtsrainuiesoie muin i;í s-soie-íím-í’u tu muí oc usuuínuí:s esíí l¿ís t1oes uit> ssr, tía est:ulaulri b isla e su ruiNe 1 pc ¡rl su:
mIt> ¿uiiSOltiS¿urríí iiic líe eunisinuuu am 105) srsí’i¿u rbi ti priuliesr jr-uso. 1 ste, es iii itt pl ¡blm va qor- srs
¡pie este í usrí su s u ¡ ¡rile stuím luí roinrí uuuí¿í «í—tsmidiisiónuss St vi Vii mr suri> paní míe sess -
r:;íi¿rí rs> useuní ti ¡símí (‘Ni ix u iii u u u r>9i)
lie-tiuiíi- l¿u tu uisumíuí í1ruu pu nula tite r’sujiei-at:ióui ile ¿is liie-uli¿umies r]e lis u su u cuírrflir’-[(u si-uuuuli¿us iii’’isiuui ui’s mmii <it) sa sr [it it irlo iio ptitit¿i tstimenuz¿í u-st- prín ¡iii u ¡ 1 ¡5 pi riess
uu¿mn’¿í m1iie si u iiui¡iíniuqiuu mu miii u mt ¡rut rut cii tít asitiiitss piitstim i>=raíípon’ ¡Arr ¡te1 imilie ¡tui nr:¿isfiauteusesri itiuullítsuu uuuiitirístiu u> itistrinitisrluis isuicu-prsi-stiuí¿¡it-’sjítíi-u1tíe itriliurí isnuula
psit’uulu¡i.sit’¿i síus II] ¡u uuutul
f)tsresu-t-ióui u lis ¡¡itt suri uIt s 1iutílde ni is Is ini¡uu>iiauíles. tiria ve, ulules se [uu u ulule ele> l¿í
tt¡>sioui. ¡fi-st lis 1u <itt 5 iii’ ti iii u huí mu,am a u iuuiiulniir-¿ui’se- mli: lririuu¿i i1nies hile mliii t \liresart’ti¿utus suri sus uue’t’í-cíui’iult s síus ¡le í-esess. síus ree pu jiunur 5 tionnle- silrí¿imi es> priabiesniia y
i’uiaii’s s¡uui sus uu¡¡u-uliisKmst:uilisl ¡‘ru u iii iul’uiuuu ¡u muí ir uíuíí \uiiuiuaiiriu-íítr e uua;uuluí se e tinsig’ue uiiejomviu ¿u iei¿it:it’inu
sus ui’aius:L’oi-nuí ti m uuiiflut luí5t s uiuíí ¡ mnuás l;u itd¿ut uííuu el iíítei—¿ss prsí’stuniai u esnirie a nii;íli--
/árise li¿ist¿¡ uítuiiy’uí al-ti oías juuuí t inri ¿u ¿irle-res u ¡influí) ti uliiio¿iiincsuuirs la Tile¡t¡ra títs ¿u
¡ siuiuluís di [a sí uiistusi iii ítsii$mu tic Imis u uusíliuu uíís
- ¡‘roble rnala u-x~uu us¿tsioii suu¿ts suiuiipit-l;¡. eiiuuirlr- st- euursuutsnii rumí> restle:jat-lrus Iris tifuos’ ¡les «prtiluitri-í¿is» t
1uus
íi;iiuituuaims>i:uíie ¿ufr-rst¿un ¿í tos usmímuil usítís, ¿u ií¿íuu u-ts¿riizatíuu i o¡uisr’ L. S;iirir-t y Bes’ní¿íurl 5. M¿uvesu riusiii CAN -\suut’i¿iultis esní la conífmsm’tsntsi¿i ¿íííuí¿ul míe- (it IPEI-ICA uIt- 989. Est;i Sísríri¿í fue u-íc-¿írl¿u írw
>~-1siuí i u> u> m> ur¡usm1uíe sí atí ilinuxr Ii ulílísí utmust mrte u (tirissi>¡>tien’ \-lrímímr
Mes u-uíuuuur-r- ¿u u-y itt or uit emití uío,íí[ííu miel <—cii ti-uit> ¡it-t r-míuíflir’íuí —> íeuíijííe’ -isí stt rus¡>nissemusa
r~rá[ieauuit nutu 1 it1 <—u su ciii ¡u> ‘uluísísí-¡s de- lis síu riur }írinit’¿p¿iles tít [u ou}llit Cmi piesstsirutiitsni-ltiríes> níhel (uuult-rrít-u suisí it iii ¡ ¡ luí liii 1 mliii iii, ¡u itíuuit u,uvu-iuírí:il mí ‘‘ríe- li, <Ax u íií,mní-u--i-, K
0
ti fie¿uu¡ ti iii ¡it <lisas u u rut r ¡les te tun11 urs
(=uni/hstti> i/e ir/em utio - Si- ti --líe u1uuíuir iius ¡st oíííe uuísíu s otsg’¿-uinv¿is en uueasieinie su uííessís¿ís (esnualí
¡ir> atgiuir ri su sim uísu lun st uul u íul’u sumí ml u fu ii—ti <el ¡ ir <u seisa. tutu í:’st¿i capir tan r tí¿uu-¿u nn¿urutrsnuuss’omi¿idisi uusuíuuí uit suinial) > set ríe uní si ¡Is i-mu u síu ictil [0)5. tsstsas;lrti uts it t>niionilms¿iesliiíi tu msuisi -
tliítst¿ís litas uvas ji Fui tít ir u-,tuis u¡i’íulutí’mí i-i-s- síu ~t luí tutu iii ¡síu u riusu rusuuíííe 55 tsuuiiu~rit-tsii ¿¡rina rríuuí tu sar¿ae-sjuíu-¿ui pie>
ivui u u - huí ti u tis it síu uit sus u is 4-luir hm us iii Síus miii ¡ Sur-u os ulules mii¿i rute iii miii ¡st imuies miii mu ¿im1ii iii
tsoní1iuirui rut míe ¡rl ni ¡un ( muí>> mliii> ¡st r uit ir <InI ííu gasiva. t:i¡sísigoui muulu> rííruriifirsaí- la tui-su’—
tsespt-¿ouu luís u:ati¿i paste- tit’mits ríes í¿u uutí’¿í mí e-susuíe’tí¿uuíriosms t¿¡s uue-r’í-siílaíirss. rnuíi-ulnis. e—ir’. t¿iiuilii¿i -m-¿ímu ríu¡uisb¿ts ve-er-s iris i niim-íusses mit- las p¿ir-lmss. ¿írsemtsaodri tutustuIl—Lus.
(iíusi¡íuit-Suus rius 4-titos: Suuíusuir-smí t’uu¿ut tui ¿u Lis l)trst)ni¿is [es hill ¿u la iniftiinuí¿ur’iói-i uír-rsu~-s¿uí—i¿í p;u
uuí:u¿uí’ de’u-¿suíiuuu’s mu írí’e’u-í¿ís. esluimí mal íiibii-roaui¿is. u] iL’ir-í’r-nu subí—rs La imuíi-i’psvtats¿oui míe iris
u / u >j 5
4-1 - -- Fu ugt- u ii-o. Br; ni u-ti’> /4-9-u-> Los r-rin.jS it-los - eSortus ¡ití.rn itt eseumnmpren.s ido.
datos.Algunoscuní] estossuelenserinnecesarios,talescomolos c¿rusadospor la escasacornos
nícacioui entrelaspu:rstiuias encsuínll icto. Otrosconflictospuemienserauténticosal nr)sercom-
patibies la inforrnuacsióiuy/u> procedinuientousnupleadosjitir taspersmíiíaspararecogerdatos.
(/eicu.flictos de i.ci.mems-ses: Está mí caus¿rdos jirir la eso mmi petición entre necesidades incompatibleso
pmsscíliirlas msorno taluss. [irisconflictos ele intusreses resultan cuandounao máspartescreenque
parasatisfacersusríeusr’sitladesdebensersacrificadaslasdelos otros.
Cóíi./lict.os estrí¿cíuíruííuss. Son causados por estsuct.urarsiones opresivas de lasrelacioneshuma-
nas(Caitung, [975). Estasestruct.urasestánusonfigusadasmuebasvecesporfuerzasexternasala
gente eso conLlic:eo. Bu-cuí u-seis fisicrís o autoriulad limit:ada. tsonstrursciones geográficas(distan-
cia u proximidad).tiemuí~iií (demasiado o deímíasiadrpoco),estrutsturasorganizativas.etc.pío—
mi-~esve o usmín frecue rut- i ¿u tsr> od rímstas crínfliestivas.
Gmití./iicstos e/e coii)ns.s síun causados por rin sistem¿u decreenciasincompatibleso percibidos
crimo init:ompatibles. luís valoressoncreenciasquel¿r genteempleaparadar sentido a sus
vidas. 1 ~t~ísvaluies t5\pi ms¿mní luí qume es [)uenul y rmí¿íl o. verdad ero ti falso. j i-ísto ti injusto.Valores
difeserítes notienesmí~¡iurt~i-its causar usonfl cío. Las peusonas puedenvivirjuntasenarmoniacon
sistemasde vaioucs ímuííy difeu-cntes. Las disputas devaloressurgensolamentecuandolagente
intentaimponera 011-4 i5 unesorijuntoele valmiresqueno permiteesreenciasdivergentes.
Esie usirusulo es un inísurumnentuí aníalítiesmí útil para rsxaminarlasdisputasydesesubrirlacausa
básims;u ríe una crínminel ¿-í rso aflictiva.
Examinaneluíun coniltirsio y evaluánulolo dc acuerdoalascincocategoriascitadas,podemos
empezar adetes-níin¿íri1uué causa la tlisputa.itientificar quésectoresprioritario.y estimarsi la
causaess una inrsornp¿íti[uilidad auténtica de intereseso un problemaperceptivodelaspartes
inveulmíesradas. Fst.e ex¿iumicní pnmedc ayudarnos a traz¿rruna estrategiade solucióndel conflicto
cori ¡iría prtubabiiit]¿uil u-les éxito superior a la de unu enforwe clásicobasadoexclusivamenteenel
ensaye> y’ esrror(Muit>ri -- u 986)~
5. Belerenciasbibliográficas
Dv lluists, E.1986 Confiimst.uis. u-iiuuí.tu resoír’eu/os de lo. me-jrur manera. Barcelona: Cestitín e i rí ríovació ni -
Dii-:> liv C. [AulA
9 ~ Hu:ru’a,sí.i.eíu Síus ¡luí-ra trtn/iajar en. nnit’dio.c¿ein-. Barcelona - Granic¿r.
Fu vii-y- A.98<) Su> lume:i i/o cii u u uní1/ir reis u ni-Se mpeí;s’rí titules’ Madrid: Trillas -
CÁI:lvsm;. j.
it) 98 Tías’ /en u ti/u o mro dR: Reconstruiccsirin., u’etstincdeatsi-tunm -e- restuinecimin.. Afionttmni.do los efectos
risibles e’ uní ¡u sib/cm t/c lis guerra -e’ la ru oíencia. Cero ka: Cern ka Gogoratuz.
Lía sinr-xt:uí J - P.1992 Eo.ucdos ji/u-u rin’ je’ ptob/eníu.s- Una gales pruictirsa po-ra a;u-’od.ar a reso/eer conflictos. Cuate—
íuía la - ( 1 ¡u ¡ Se nísílla, Co mísité Ceo eral Menonita.
Cttaderrí.os de Truí.liuujo SocialVe]. u 6 (-oúi)~-i’.i-i-lz
‘3
5-/. -- Fuigesniiii Ra-tui-ríe /.iuuí-iuuitlti<suis í<íuí i.ut [>05—iisíu u’uulst[in—uu~-uiiuii
M uis)SI u ( ¡uu 99 1/ /il ui(’t’Sii i/e uuíusííkíur’imuuí k/etuudmís ¡iu’os:Oeius íuí~~’u /eí r-ttiti/.ttt?i.t¿li u/tu i’muuí./i.¿e’rrus. B¿í ‘¡sus] 0>141:
1 tít ííítíí55C5Uí5íi¡¿
Sr-ií.5ru s 1<i iii) 1 «1 u u muu¿ígussu ¡itt esrie íuuíe4us la u-st’¿uiaul¿r eles luís u-uuuí llim:reusaa. ll/7l”íSilÁi /~\
5TFRN,t(7lt)NA/
/4 t ulÑ-YCI-t .4-tiC/-II /4- 1 uit ~t u~.
ti is/Alití. ‘1 -u ql5 i irí íuuí’duluui-kiius u /uí u-uí/uit’¡uiuu. uIt’ /os t-tuut/tur-[ui.s- /Vslsuu/uo pu.siusosuiesitu/tigur’ii. Baru:r:leuiu;i Hus rde-r
liii u 5V-Y sí x 5 ~-\-
t)i>i) ~-V/ur,uomí/ u/us ji m’ueuuriuius 1, su> uííuu-u uiuu ile erunf/ir’sí,ís. t?ííuer-i/iou-iuiru. uuímsuiiumu’ieiuu ne-’ou’i1t;e-imin
huímrsel¡uru¿í ;\u’ims/ t—’i:¡istresLuiii.
ttsíiri/ui /tuusui -$2