MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE€¦ · Miren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo...

5
IRAILAK 5, ASTEARTEA 16.30-17.00 Parte-hartzaileak heldu eta kafea 17:00 – 17:30 KONGRESUAREN INAUGURAZIOA BAROJA auditoriuma (2. solairua) Elena Moreno, Eusko Jaurlaritzako Ingurumeneko sailburuordea Elena Unzueta, Iraunkortasuna eta Ingurune Naturala Zaintzeko Bizkaiko Foru diputatua Idoia Fernández, UPV/EHUko Berrikuntzaren, Gizarte Konpromisoaren eta Kulturgintzaren arloko errektoreordea Miren Onaindia, UPV/EHUko Garapen Iraunkorra eta Ingurumen Hezkuntzari buruzko UNESCO Katedrako koordinatzailea. 17:30 – 18:15 INAUGURAZIO-HITZALDIA Bernard Combes, UNESCO Global Action Plan-GAP BAROJA auditoriuma (2. solairua) 18:15 – 19:45 MAHAI-INGURUA BAROJA auditoriuma (2. solairua) EL PODER TRANSFORMADOR DE LA EDUCACIÓN Nieves Fernández, San Felix Ikastetxea Estíbaliz Sáez de Cámara, UPV/EHU Maitane Cabeza, Euskadiko GGKEen Koordinakundea MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE 16:30 – 17:00 Llegada participantes y café Hall principal del Bizkaia Aretoa 17:00 – 17:30 INAUGURACIÓN DEL CONGRESO Auditorio BAROJA (2ª planta) Elena Moreno, viceconsejera de Medio Ambiente de Gobierno Vasco Elena Unzueta, diputada foral de Sostenibilidad y Medio Natural de la Diputación Foral de Bizkaia Idoia Fernández, vicerrectora de Innovación, Compromiso Social y Acción Cultural de la UPV/EHU Miren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental de la UPV/EHU 17:30 – 18:15 PONENCIA INAUGURAL Auditorio BAROJA (2ª planta) Bernard Combes, UNESCO Global Action Plan-GAP 18:15 – 19:45 MESA REDONDA Auditorio BAROJA (2ª planta) EL PODER TRANSFORMADOR DE LA EDUCACIÓN Nieves Fernández, San Felix Ikastetxea Estíbaliz Sáez de Cámara, UPV/EHU Maitane Cabeza, Euskadiko GGKEen Koordinakundea Angélica San Martín, Bizkaiko INGURUGELA 19:45 – 20:00 ERAKUSKETAREN INAUGURAZIOA Bizkaia Aretokoatondo nagusia 17 HELBURU GURE MUNDUA ERALDATZEKO Arantza Acha, UNESCO Etxea 20:00 Jardunaldiaren amaiera Estíbaliz Sáez de Cámara, UPV/EHU Maitane Cabeza, Coordinadora de ONGD de Euskadi Angélica San Martín, INGURUGELA Bizkaia 19:45 – 20:00 INAUGURACIÓN DE LA EXPOSICIÓN Hall principal del Bizkaia Aretoa 17 OBJETIVOS PARA TRANSFORMAR NUESTRO MUNDO Arantza Acha, UNESCO Etxea 20:00 Fin de jornada IRAILAK 5, ASTEARTEA 9:30 – 11:00 KOMUNIKAZIOAK 1. TALDEA: PLANETA 1. TALDEA: Arriaga gela (2. solairua) 3. TALDEA: OPAROTASUNA 3. TALDEA: Oteiza gela (1. solairua) 11:00 – 11:30 Etenaldia-kafea (POSTER-SAIOA) Laboa aretoa (2. solairua) 11:30 – 13:00 KOMUNIKAZIOAK (debate) 1. TALDEA: PLANETA 1. TALDEA: Arriaga gela (2. solairua) 3. TALDEA: OPAROTASUNA 3. TALDEA: Oteiza gela (1. solairua) 13.00-14.00 Atsedenaldia-bazkaria Laboa aretoa (2. solairua) 14.00-15.30 KOMUNIKAZIOAK (aurkezpenak jaitsi) 2. TALDEA: PERTSONAK 2. TALDEA: Arriaga gela (2. solairua) 4. TALDEA: BAKEA ETA PARTE-HARTZEA 4. TALDEA: Oteiza gela (1.solairua) 15.30-16.00 Etenaldia-kafea (POSTER-SAIOA) Laboa aretoa (2. solairua) 16.00-17.30 KOMUNIKAZIOAK (debate) 2. TALDEA: PERTSONAK 2. TALDEA: Arriaga gela (2. solairua) 4. TALDEA: BAKEA ETA PARTE-HARTZEA 4. TALDEA: Oteiza gela (1.solairua) 17.30-19.30 Networking gunea: IDEIA SUKALDARITZA MIÉRCOLES, 6 DE SEPTIEMBRE 09:30 – 11:00 COMUNICACIONES Grupo 1: PLANETA GRUPO 1: Sala Arriaga (2ªplanta) Grupo 3: PROSPERIDAD GRUPO 3: Sala Oteiza (1ªplanta) 11:00 – 11:30 Pausa-café (SESIÓN PÓSTERS) Sala Laboa (2ªplanta) 11:30 – 13:00 COMUNICACIONES (Debate) Grupo 1: PLANETA GRUPO 1: Sala Arriaga (2ªplanta) Grupo 3: PROSPERIDAD GRUPO 3: Sala Oteiza (1ªplanta) 13.00-14.00 Pausa-comida Sala Laboa (2ªplanta) 14.00-15.30 COMUNICACIONES (descargar presentaciones) Grupo 2: PERSONAS GRUPO 2: Sala Arriaga (2ªplanta) Grupo 4: PAZ Y PARTICIPACIÓN GRUPO 4: Sala Oteiza (1ªplanta) 15.30-16.00 Pausa-café (SESIÓN PÓSTERS) Sala Laboa (2ªplanta) 16.00-17.30 COMUNICACIONES (Debate) Grupo 2: PERSONAS GRUPO 2: Sala Arriaga (2ªplanta) Grupo 4: PAZ Y PARTICIPACIÓN GRUPO 4: Sala Oteiza (1ªplanta) 17.30-19.30 Espacio Networking: COCINA DE IDEAS IRAILAK 7, OSTEGUNA 09.00-10.00 HITZALDIA BAROJA auditoriuma (2. solairua) JUEVES, 7 DE SEPTIEMBRE 09:00-10:00 CONFERENCIA DE CLAUSURA Auditorio BAROJA (2ª planta) RETOS Y OPORTUNIDADES EN LA EDUCACIÓN DENTRO DE LOS ODS Javier Benayas, Madrilgo Unibertsitate Autonomoa (UAM) 10:00 – 11:30 MAHAI-INGURUA BAROJA auditoriuma (2. solairua) ALIANZAS Y TRANSFORMACIONES NECESARIAS PARA LA CONSECUCIÓN DE LOS ODS David Alba, Madrilgo Unibertsitate Autonomoa (UAM) / Transitando Amaya Celaya, UN-Habitat J. Carlos Vázquez, KCD ONG Mario Alonso, AUREN 11:30 – 12:00 Etenaldia-kafea Laboa aretoa (2. solairua) 12:00 – 13:00 ONDORIOAK (1-4 taldeetako bozeramaileak) BAROJA auditoriuma (2. solairua) 13:00 – 13:30 JARDUNALDIEN AMAIERA BAROJA auditoriuma (2. solairua) Unai Gangoiti, Bizkaiko Foru Aldundiko Ingurumen zuzendaria Aitor Zulueta, Eusko Jaurlaritzako Natura Ondarearen eta Klima Aldaketa zuzendaria Estíbaliz Saéz de Cámara, UPV/EHUko Iraunkortasunaren arloko zuzendaria 13:30 Jardunaldiaren amaiera BAROJA auditoriuma (2. solairua) RETOS Y OPORTUNIDADES EN LA EDUCACIÓN DENTRO DE LOS ODS Javier Benayas, Universidad Autónoma de Madrid (UAM) 10:00 – 11:30 MESA REDONDA Auditorio BAROJA (2ª planta) ALIANZAS Y TRANSFORMACIONES NECESARIAS PARA LA CONSECUCIÓN DE LOS ODS David Alba, Universidad Autónoma de Madrid (UAM) / Transitando Amaya Celaya, UN-Habitat J. Carlos Vázquez, KCD ONG Mario Alonso, AUREN 11:30 – 12:00 Pausa-café Sala Laboa (2ª planta) 12:00 – 13:00 CONCLUSIONES (Relatores de los grupos 1-4) Auditorio BAROJA (2ª planta) 13:00 – 13:30 CLAUSURA DE LAS JORNADAS Auditorio BAROJA (2ª planta) Unai Gangoiti, director de Medio Ambiente de la Diputación Foral de Bizkaia Aitor Zulueta, director de Patrimonio Natural y Cambio Climático de Gobierno Vasco Estíbaliz Saéz de Cámara, directora de Sostenibilidad de la UPV/EHU 13.30 Fin de jornada Auditorio BAROJA (2ª planta) ANTOLATZAILEA / ORGANIZA: BABESLEAK / PATROCINA: LAGUNTZAILEA / COLABORA:

Transcript of MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE€¦ · Miren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo...

Page 1: MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE€¦ · Miren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental de la UPV/EHU 17:30 –18:15 PONENCIA INAUGURAL

IRAILAK 5, ASTEARTEA

16.30-17.00 Parte-hartzaileak heldu eta kafea

17:00 – 17:30 KONGRESUAREN INAUGURAZIOA BAROJA auditoriuma (2. solairua)

Elena Moreno, Eusko Jaurlaritzako Ingurumeneko sailburuordeaElena Unzueta, Iraunkortasuna eta Ingurune Naturala Zaintzeko Bizkaiko Foru diputatuaIdoia Fernández, UPV/EHUko Berrikuntzaren, Gizarte Konpromisoaren eta Kulturgintzaren arlokoerrektoreordeaMiren Onaindia, UPV/EHUko Garapen Iraunkorra eta Ingurumen Hezkuntzari buruzko UNESCO Katedrako koordinatzailea.

17:30 – 18:15 INAUGURAZIO-HITZALDIABernard Combes, UNESCO Global Action Plan-GAP BAROJA auditoriuma (2. solairua)

18:15 – 19:45 MAHAI-INGURUA BAROJA auditoriuma (2. solairua)

EL PODER TRANSFORMADOR DE LA EDUCACIÓNNieves Fernández, San Felix IkastetxeaEstíbaliz Sáez de Cámara, UPV/EHUMaitane Cabeza, Euskadiko GGKEen Koordinakundea

MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE

16:30 – 17:00 Llegada participantes y café Hall principal del Bizkaia Aretoa

17:00 – 17:30 INAUGURACIÓN DEL CONGRESO Auditorio BAROJA (2ª planta)

Elena Moreno, viceconsejera de Medio Ambiente de Gobierno VascoElena Unzueta, diputada foral de Sostenibilidad y Medio Natural de la Diputación Foral de BizkaiaIdoia Fernández, vicerrectora de Innovación, Compromiso Social y Acción Cultural de la UPV/EHUMiren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental de la UPV/EHU

17:30 – 18:15 PONENCIA INAUGURAL Auditorio BAROJA (2ª planta)Bernard Combes, UNESCO Global Action Plan-GAP

18:15 – 19:45 MESA REDONDA Auditorio BAROJA (2ª planta)

EL PODER TRANSFORMADOR DE LA EDUCACIÓNNieves Fernández, San Felix IkastetxeaEstíbaliz Sáez de Cámara, UPV/EHU Maitane Cabeza, Euskadiko GGKEen Koordinakundea

Angélica San Martín, Bizkaiko INGURUGELA

19:45 – 20:00 ERAKUSKETAREN INAUGURAZIOA Bizkaia Aretokoatondo nagusia17 HELBURU GURE MUNDUA ERALDATZEKOArantza Acha, UNESCO Etxea

20:00 Jardunaldiaren amaiera

Estíbaliz Sáez de Cámara, UPV/EHU Maitane Cabeza, Coordinadora de ONGD de EuskadiAngélica San Martín, INGURUGELA Bizkaia

19:45 – 20:00 INAUGURACIÓN DE LA EXPOSICIÓN Hall principal del Bizkaia Aretoa17 OBJETIVOS PARA TRANSFORMAR NUESTRO MUNDOArantza Acha, UNESCO Etxea

20:00 Fin de jornada

IRAILAK 5, ASTEARTEA

9:30 – 11:00 KOMUNIKAZIOAK 1. TALDEA: PLANETA 1. TALDEA: Arriaga gela (2. solairua)3. TALDEA: OPAROTASUNA 3. TALDEA: Oteiza gela (1. solairua)

11:00 – 11:30 Etenaldia-kafea (POSTER-SAIOA) Laboa aretoa (2. solairua)

11:30 – 13:00 KOMUNIKAZIOAK (debate)1. TALDEA: PLANETA 1. TALDEA: Arriaga gela (2. solairua)3. TALDEA: OPAROTASUNA 3. TALDEA: Oteiza gela (1. solairua)

13.00-14.00 Atsedenaldia-bazkaria Laboa aretoa (2. solairua)

14.00-15.30 KOMUNIKAZIOAK (aurkezpenak jaitsi)2. TALDEA: PERTSONAK 2. TALDEA: Arriaga gela (2. solairua)4. TALDEA: BAKEA ETA PARTE-HARTZEA 4. TALDEA: Oteiza gela (1.solairua)

15.30-16.00 Etenaldia-kafea (POSTER-SAIOA) Laboa aretoa (2. solairua)

16.00-17.30 KOMUNIKAZIOAK (debate)2. TALDEA: PERTSONAK 2. TALDEA: Arriaga gela (2. solairua)4. TALDEA: BAKEA ETA PARTE-HARTZEA 4. TALDEA: Oteiza gela (1.solairua)

17.30-19.30 Networking gunea: IDEIA SUKALDARITZA

MIÉRCOLES, 6 DE SEPTIEMBRE

09:30 – 11:00 COMUNICACIONESGrupo 1: PLANETA GRUPO 1: Sala Arriaga (2ªplanta)Grupo 3: PROSPERIDAD GRUPO 3: Sala Oteiza (1ªplanta)

11:00 – 11:30 Pausa-café (SESIÓN PÓSTERS) Sala Laboa (2ªplanta)

11:30 – 13:00 COMUNICACIONES (Debate)Grupo 1: PLANETA GRUPO 1: Sala Arriaga (2ªplanta)Grupo 3: PROSPERIDAD GRUPO 3: Sala Oteiza (1ªplanta)

13.00-14.00 Pausa-comida Sala Laboa (2ªplanta)

14.00-15.30 COMUNICACIONES (descargar presentaciones)Grupo 2: PERSONAS GRUPO 2: Sala Arriaga (2ªplanta)Grupo 4: PAZ Y PARTICIPACIÓN GRUPO 4: Sala Oteiza (1ªplanta)

15.30-16.00 Pausa-café (SESIÓN PÓSTERS) Sala Laboa (2ªplanta)

16.00-17.30 COMUNICACIONES (Debate)Grupo 2: PERSONAS GRUPO 2: Sala Arriaga (2ªplanta)Grupo 4: PAZ Y PARTICIPACIÓN GRUPO 4: Sala Oteiza (1ªplanta)

17.30-19.30 Espacio Networking: COCINA DE IDEAS

IRAILAK 7, OSTEGUNA

09.00-10.00 HITZALDIA BAROJA auditoriuma (2. solairua)

JUEVES, 7 DE SEPTIEMBRE

09:00-10:00 CONFERENCIA DE CLAUSURA Auditorio BAROJA (2ª planta)

RETOS Y OPORTUNIDADES EN LA EDUCACIÓN DENTRO DE LOS ODSJavier Benayas, Madrilgo Unibertsitate Autonomoa (UAM)

10:00 – 11:30 MAHAI-INGURUA BAROJA auditoriuma (2. solairua)

ALIANZAS Y TRANSFORMACIONES NECESARIAS PARA LA CONSECUCIÓN DE LOS ODSDavid Alba, Madrilgo Unibertsitate Autonomoa (UAM) / TransitandoAmaya Celaya, UN-HabitatJ. Carlos Vázquez, KCD ONGMario Alonso, AUREN

11:30 – 12:00 Etenaldia-kafea Laboa aretoa (2. solairua)

12:00 – 13:00 ONDORIOAK (1-4 taldeetako bozeramaileak) BAROJA auditoriuma (2. solairua)

13:00 – 13:30 JARDUNALDIEN AMAIERA BAROJA auditoriuma (2. solairua)

Unai Gangoiti, Bizkaiko Foru Aldundiko Ingurumen zuzendariaAitor Zulueta, Eusko Jaurlaritzako Natura Ondarearen eta Klima Aldaketa zuzendariaEstíbaliz Saéz de Cámara, UPV/EHUko Iraunkortasunaren arloko zuzendaria

13:30 Jardunaldiaren amaiera BAROJA auditoriuma (2. solairua)

RETOS Y OPORTUNIDADES EN LA EDUCACIÓN DENTRO DE LOS ODS Javier Benayas, Universidad Autónoma de Madrid (UAM)

10:00 – 11:30 MESA REDONDA Auditorio BAROJA (2ª planta)

ALIANZAS Y TRANSFORMACIONES NECESARIAS PARA LA CONSECUCIÓN DE LOS ODSDavid Alba, Universidad Autónoma de Madrid (UAM) / TransitandoAmaya Celaya, UN-HabitatJ. Carlos Vázquez, KCD ONGMario Alonso, AUREN

11:30 – 12:00 Pausa-café Sala Laboa (2ª planta)

12:00 – 13:00 CONCLUSIONES (Relatores de los grupos 1-4) Auditorio BAROJA (2ª planta)

13:00 – 13:30 CLAUSURA DE LAS JORNADAS Auditorio BAROJA (2ª planta)

Unai Gangoiti, director de Medio Ambiente de la Diputación Foral de BizkaiaAitor Zulueta, director de Patrimonio Natural y Cambio Climático de Gobierno VascoEstíbaliz Saéz de Cámara, directora de Sostenibilidad de la UPV/EHU

13.30 Fin de jornada Auditorio BAROJA (2ª planta)

ANTOLATZAILEA / ORGANIZA:

BABESLEAK / PATROCINA:

LAGUNTZAILEA / COLABORA:

Page 2: MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE€¦ · Miren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental de la UPV/EHU 17:30 –18:15 PONENCIA INAUGURAL

GELA / SALA: ARRIAGA Irailak 6- 6 septiembre (09.30-11.00)

KOMUNIKAZIOAK / COMUNICACIONES – 1. TALDEA: PLANETA /GRUPO 1: PLANETA

ORDUTEGIA HORARIO

GAIA / TÍTULO EGILEAK /AUTORES/AS

9:30- 9:40 SARRERA / INTRODUCCIÓN Moderatzailea / Moderadora: Igone Palacios (Cátedra UNESCO DSEA-UPV/EHU) Kontalaria / Relator: Ignacio Palomo (BC3)

1. 9:40- 9:45 Biodibertsitatearen heziketa, jasangarritasunerako hezkuntzako ezinbesteko osagaika

Joserra Díez, Iñaki Sanz-Azkue, Aritz Ruiz González (Bilboko Irakasleen Unibertsitate

Eskola (UPV/EHU)

2. 9:47- 9:52 Agroekosistemen osasun egoera ezagutzea ahalbidetzen duten txartel praktikoak L. Epelde, I. Mijangos, F. Blanco, C. Garbisu (NEIKER-Tecnalia)

3. 9:55-10:00 Relación entre la provisión de servicios de los ecosistemas urbanos y su demanda Lorena Peña, Elena González, Borja Pérez, Miren Onaindia, Ibone Ametzaga, Igone Palacios, Jasone Unzueta, Beatriz Fernández de Manuel (Cátedra UNESCO sobre

Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental. UPV/EHU)

4. 10:00-10:05 Gestión cultural y recursos energéticos: promover sociedades sostenibles Gómez Pérez, M, Raya Diez, E (Cátedra UNESCO Ciudadanía Democrática y Libertad

Cultura, Universidad de la Rioja)

5. 10:07-10:12 Naturalización del estanque del Parque Europa Leire Méndez-Fernández1, Beatriz Fernández de Manuel1, Amaia Asua2, Miren Onaindia1.(1 Cátedra UNESCO sobre Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental de la

UPV/EHU, 2 Ayuntamiento de Bilbao)

6. 10:15-10:20 Diseño de una fachada vegetal que integra el compost generado en la cafetería de uno de los edificios de la Escuela de Ingeniería de Bilbao.

Maria A. Ortuzar, Zaloa Azkorra (Escuela de Ingeniería de Bilbao)

7. 10:22-10:27 La arquitectura sostenible al servicio de la educación: Carmelitas- Sagrado Corazón un “Passivschool”

Nieves Maya, Itziar Etxeandia (Carmelitas - Sagrado Corazón)

8. 10:30-10:35 Practicas sostenibles en el grado de geología: los recorridos urbanos Ana Pascual, Xabier Murelaga (Facultad de Ciencia y Tecnología. UPV/EHU)

9. 10:37-10:42 Evolución de la enseñanza de la geología en la sociedad vasca: experiencias personales

Bárbara Casas Valladolid e Imanol López Díaz (Ekobideak)

10. 10:45-10:50 Aplicación del método del caso práctico en centros educativos de educación superior de la comunidad autónoma del País Vasco: experiencia, lecciones aprendidas y recomendaciones futuras

M. Viota, P. Oronoz y J. Bernar (Asociación Zabalketa de Cooperación y Desarrollo)

11. 10:50-10:55 Taller intergeneracional sobre cambio climático, una experiencia innovadora para la reflexión compartida

J.Mª Hernandez, J. Benaito, M. González Baragaña, U. Arana, A. Juaristi (Fundación

Cristina Enea Fundazioa)

12. 10:55-11:00 Educar en la sostenibilidad y la responsabilidad Iosu Izuskiza, Nieves Maya (Carmelitas-Sagrado Corazón)

Page 3: MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE€¦ · Miren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental de la UPV/EHU 17:30 –18:15 PONENCIA INAUGURAL

��

� ���������������

����� �����

� ������������ ����� ������� ��

��� ������������ ���������������������� �����!!������� �!��"����#��� �!)�����"�!"������*�(�#)��$�"

��� ����+����+�� ,-�!!�(�����"��*)����"��.�#�)�$�!!)�!���'��)�()���)

��� ���+�����+/� ��'�!!�((����(�0��'��)��"��1!2")1�%��3�����'��4�1"��'"�!��")0�'�'�1)�(�'

��� ���+7������� -�"!)��'��1�'���6�*��!"�'��'1�(�!�'�����#����%�8!�6

��� ������������ 9��"������(���)5�!')���

��� ����+������� ������1���1)�)��"�'����(������'0�:�(������'�!5�'

��� ����������/� '�()��!)�0;������5)�)��"��'�()��!)��(�1�(�1������"�(��)�"�#!�1)3��'�1)�(����(�'�0�!'���'����')"��1)3���()����';�)�)1)�")5�'�6�!�'�("���'

��� ����7������� ��!�0���)!����

��� ������������ ���1�1)3��0�!���(���'�!!�((��'�'"��)$(����"!�5<'���

���� ����+����+�� ��'�)������!"����$�"�!��*�!!�������(����"�;�)�"�!$�

����� �

� �

��� �

�����������������������

����� ������

����� ������� ���

���������������������� �����!!������� �!��"����#�����"�!"������*�(�#)��$�"�

,-�!!�(�����"��*)����"��.�#�)�$�!!)�!���'��)�()���)����"��*�����"��

��'�!!�((����(�0��'��)��"��1!2")1�%��3�����'��4�1"��'"�!��")0�'�'�1)�(�'�

-�"!)��'��1�'���6�*��!"�'��'1�(�!�'�����#����%�8!�6�1"��,�'1��(�'�'�'"��)$(�'.

9��"������(���)5�!')����

������1���1)�)��"�'����(������'0�:�(������'�!5�'

'�()��!)�0;������5)�)��"��'�()��!)��(�1�(�1������"�(��)�"�#!�1)3��'�1)�(����(�'�0�!'���'����')"��1)3�����5�(��!�$)()�������"�1����"�';��()����';�)�)1)�")5�'�6�!�'�("���'�

��!�0���)!�����!!�!�����/�=���

���1�1)3��0�!���(���'�!!�((��'�'"��)$(����"!�5<'���(��!"�

��'�)������!"����$�"�!��*�!!�������(����"�;�)�"�!$�

����� !"#!$��

������������������������%��������&�'�������

��

������

>���!�"��)(��?��"�(�!)�

���������������������� �����!!������� �!��"����#����"����$�"%�&�!"'�(�!)��� @��� >�!")�� �"A�$�'"�� B����������������������� �������������������

,-�!!�(�����"��*)����"��.�#�)�$�!!)�!���'��)�()���)����"��*�����"��� ���)�C�!�D��������&�"�:���D�������-�1��'"��B�������

��'�!!�((����(�0��'��)��"��1!2")1�%��3�����'��4�1"��� (�'�'�'#�'�1�#�)")5�'�6� (�'� &(��1�� %� �(�(��� -30��� ��� !�"A�$�(�"�� B�������������������

-�"!)��'��1�'���6�*��!"�'��'1�(�!�'�����#����%�8!�6�1"��,�'1��(�'�'�'"��)$(�'.� %�>) ��#�'

��)((�!���>�1�)!�'�B

������1���1)�)��"�'����(������'0�:�(������'�!5�'����(��&)�'4�!�� �!)'")���E�!!�!��>�()���B

'�()��!)�0;������5)�)��"��'�()��!)��(�1�(�1������"�!�0�!���� �!�!�(���)#�)����6�(��)�"�#!�1)3��'�1)�(����(�'�0�!'���'����')"��1)3�����5�(��!�$)()�������"�1����"�';�

%���!"D��!;�8%�!����;�@%�&�!��!�B

"�)�!� �)���$�(���� ���������������������������

���1�1)3��0�!���(���'�!!�((��'�'"��)$(����"!�5<'���(��!"�� -�12��9D�F������!12��B

��'�)������!"����$�"�!��*�!!�������(����"�;�)�"�!$��"�)���!")'")�����$)"�!"��� ��!��&�!!�'�;�@���>�!")�;��������>�!")�!����B

��������&����� !"#!$��(���)*+,"*-. *�/�����(�����

��

'������� ����'���&�'������

����������������

>���!�"��)(�����>���!���!���)"�����!)��B��������"A��?��"�(�!)�����(�"�!����������9)�"��B��������"A��G

@��� >�!")�� �"A�$�'"�� B���� ������� ��� ������ ����� ��������� ����� �������������������������� �������������������

C�!�D��������&�"�:���D�������-�1��'"��B�������� ��!�������"��������������G�

&(��1�� %� �(�(��� -30��� ��� !�"A�$�(�"�� B�������������������G�

%�>) ��#�'�;�@%�����#��;��%���!$)'�+�B#�$������%"�&�����

��)((�!���>�1�)!�'�B���&��&�'������������(�������

�!)'")���E�!!�!��>�()���B)*+�������, %G�

%���!"D��!;�8%�!����;�@%�&�!��!�B���&��&�'�-�.��������������&�'�/0�������

"�)�!� �)���$�(�;� >)��(� >���)��$�(�;�;� !��� ��#�!�������� ���������������������������12����

-�12��9D�F������!12��B���/�&������� &�&�'���������������������.��23���

��!��&�!!�'�;�@���>�!")�;��������>�!")�!����B

������0�

�������

��������"A��G��������9)�"��B��������"A��G�

���� ������� ��� ������ ����� ��������� ����� ��������������

����������������������� �������������������G�

�������� ��!�������"��������

&(��1�� %� �(�(��� -30��� ��� !�"A�$�(�"�� B4�& ��� �� �� &�&�'�� 4����+�� /

������%"�&�����5���!�� �G�

���&��&�'������������(�������G�

���&��&�'�-�.��������������&�'�/0�������G�

;� !��� ��#�!������ B#��������� 2 �� ��

2����%�5���������������G�

��������������������.��23���G�

������G�

�����������

�� &�&�'�� 4����+�� /

��������� 2 �� ��

Page 4: MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE€¦ · Miren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental de la UPV/EHU 17:30 –18:15 PONENCIA INAUGURAL

GELA / SALA: ARRIAGA Irailak 6- 6 septiembre (09.30-11.00)

KOMUNIKAZIOAK / COMUNICACIONES – 3. TALDEA: OPAROTASUNA /GRUPO 3: PROSPERIDAD

ORDUTEGIA HORARIO

GAIA / TÍTULO EGILEAK /AUTORES/AS

9:30- 9:40 SARRERA / INTRODUCCIÓN Moderatzailea / Moderador: David Hoyos (Instituto HEGOA) Kontalaria / Relatora: Iratxe Amiano (Instituto HEGOA)

1. 9:40- 9:45 Análisis térmico y energético de la facultad de economía y empresa de la UPV/EHU: propuestas de mejora

Sonia García Gómez (Trabajo Fin de Grado de Ingeniería de Energía Renovables,

UPV/EHU, sección Eibar)

2. 9:47- 9:50 Análisis económico de la facultad de economía y empresa: propuestas para la reducción de la huella del carbono

Estibaliz Treviño Gil-García (Facultad de Economía y Empresa, UPV/EHU)

3. 9:50-9:55 Análisis térmico y energético de la facultad de economía y empresa de la UPV/EHU: simulación energética

Alejandro Ezquerra Zorrilla (Trabajo Fin de Grado de Ingeniería de Energía Renovable

UPV/EHU, Eibar)

4. 9:55-10:00 Sostenibilidad energética de la facultad de economía y empresa de la UPV/EHU: ¿Compensa la facultad su huella del carbono?

Sara Belver Uña (Trabajo de Fin de Grado del Grado en Finanzas y Seguros Facultad de

Economía y Empresa UPV/EHU)

5. 10:00-10:05 Transizio energetikoa: LH-ko etorkizuneko irakasleen energiaren ulermena eta kontzientziazioa sustatzeko sekuentzia didaktikoa

Unai Ortega Lasuen, José Ramón Díez López (Matematika eta Zientzia Esperimentalen

Didaktika Saila, Bilboko Irakasleen U. E., UPV/EHU)

6. 10:05-10:10 Uso de software libre en estudios de ingeniería: una herramienta sostenible González Alriols M.1, Campos-Celador A. 1, Ulazia A. 1, Urresti A. 1, Ibarra-Berastegi G. 2, Antxustegi M.M1 (1

Escuela de Ingeniería de Gipuzkoa, Donostia. 2 Escuela Superior de

Ingeniería de Bilbao)

7. 10:10-10:15 Ezarpen esperientzia: iraunkortasuna eta erantzukizun soziala giza dietetikako eta nutrizioko graduan

O. Martínez González*a, J. Miranda Gómez2a, A. Lasa Elguezua3a, E. Simón Magro4a, I. Etaio Alonso5a, M.A. Bustamante Gallego6a, D. Rada Fernández de Jaúregui7b, V. Navarro Santamaría8a, I. Txurruka Ortega9a (a

Farmazia eta Elikagaien Zientziak Saila, Farmazia

Fakultatea, UPV/EHU, b Prebentzio Medikuntza eta Osasun Publikoa Saila, Farmazia

Fakultatea, UPV/EHU)

8. 10:15-10:20 Voces de la permacultura: experiencias de vida y de intervención en las provincias de Yogyakarta y Bali (Indonesia)

Leire Agirreazkuenaga (Instituto Hegoa, UPV/EHU)

9. 10:20-10:25 Bilboko ortu ekologikoak: Errekaldeko baratzak Mikeldi Llona Carnés (Ayuntamiento de Bilbao)

10. 10:25-10:30 El modelo CANVAS y el ELEVATOR PITCH como herramientas para el desarrollo de proyectos de desarrollo sostenible

Unai Tamayo Orbegozo1, Gustavo Vargas Silva2 (1 Facultad de CC Económicas y

Empresariales , 2 Escuela de Ingeniería de Gipuzkoa, UPV/EHU)

11. 10:30-10:35 Ecoturismo Cóndor, salidas pedagógicas para una educación hacia el desarrollo sustentable

Alexander Vergara , Jorge Estay, Cristian Oliva (Ecoturismo Cóndor Spa)

12. 10:35-10:40 Los objetivos de desarrollo sostenible, una oportunidad por el desarrollo de la región de África subsahariana: una aproximación desde el ángulo educativo.

Jolie MPUTELA, Noé Cornago Prieto (Facultad de Ciencias Sociales y de la Comunicación,

UPV/EHU)

13. 10:40-10:45 Herramientas audiovisuales para el empoderamiento de comunidades desfavorecidas en la implementación de los objetivos de desarrollo sostenible: cooperación de la UPV/EHU con la Universidad de San Paulo para el desarrollo sostenible de la favela São Remo

Irati Agirreazkuenaga Onaindia, Mayte Santos Albardia, Estitxu Garai Aretxe, Leire Agirreazkuenaga Onaindia (Facultad de Ciencias Sociales y de la Comunicación de la

UPV/EHU e Instituto HEGOA de Estudios del Desarrollo y Cooperación Internacional)

Page 5: MARTES, 5 DE SEPTIEMBRE€¦ · Miren Onaindia, coordinadora de la Cátedra UNESCO sobre Desarrollo Sostenible y Educación Ambiental de la UPV/EHU 17:30 –18:15 PONENCIA INAUGURAL

����� ��

��

������������������������

� ��������������

����� �����

� ������������ ����� ������� ��

��� ������������ �� 3��, ������$�6�/,�8�,.�-���*����,����$$��#*�����,�,!�� &$�

��� ������������ ���!��-�! �0��,!*� �����.�,������$���$3����

��� ���������'�� )����� �!����. ���$�����,.*�$�,�,�. ���,���$�����

��� ���'�����'�� )�� 2����. 1�� ��� $�,� �.!���,� $�.�$�,� .���� 2�. $ !����&��! 3�,������,����$$����,!�� &$��

��� ���'�������� �A!����,�������������,�*� 3��, !�� �,�,�$ ��� �,

��� ������������ 6��4�.!�,� �� �;� -$��!��� ��!�� ��� )�*�C�!�� "�,!�$���&��! 3�,���

��� ������������ ��.�, ���� ��� �!���*. �� $�,� �&��! 3�,� ��� ��,����$$���.��!�,�*� 3��, !�� �,

��� ������������ ��*.���,�-����-��! . -���4�!���,2�����

��� ������������ ��*.�����. *�����/����'�

���� ������������ �!�%��. 1�����$����*.�. 1��-����$��,�,!�� & $ ����

���� ������������ �$#*4���� ��!� �����"���& � -���"��!��

���� ������������ ���-*,� : � �� )�&�� -��%����� ��� �-���� ����� ,��3 . ��*� 3��, !�� ����!��3=,����$��.�$�&���. 1�����-��,��

���� ������������ ��,����$$����� 4� -��&����� *��� �--� -���� ���$ ���� $�� -��. & ��� ��� $�� ��3 $ ���� �� - ��� *�� !��&���� �*$! � �$*���������

������� ��

��� �

������������������������%����

����� ������

����� ������� ���

�� 3��, ������$�6�/,�8�,.����*,"�$�E��� "���� &��!, !�!��0�6��4�.!�,� ���3���-���*����,����$$��#*�����,�,!�� &$��

���!��-�! �0��,!*� �����.�,������$���$3�����

)����� �!����. ���$�����,.*�$�,�,�. ���,���$�����,.�

)�� 2����. 1�� ��� $�,� �.!���,� $�.�$�,� .���� 2�. $ !����&��! 3�,������,����$$����,!�� &$���

�A!����,�������������,�*� 3��, !�� �,�,�$ ��� �,�

6��4�.!�,� �� �;� -$��!��� ��!�� ��� )�*�C�!�� "�,!�$���&��! 3�,������,����$$����,!�� &$������$��$*�����

��.�, ���� ��� �!���*. �� $�,� �&��! 3�,� ��� ��,����$$���.��!�,�*� 3��, !�� �,�

��*.���,�-����-��! . -���4�!���,2������

��*.�����. *�����/����'��

�!�%��. 1�����$����*.�. 1��-����$��,�,!�� & $ ��������$�, ,!������*.�! 3��3�,.�

�$#*4���� ��!� �����"���& � -���"��!��"��*� !�!���

���-*,� : � �� )�&�� -��%����� ��� �-���� ����� ,��3 . ��*� 3��, !�� ����!��3=,����$��.�$�&���. 1�����-��,���$�

��,����$$����� 4� -��&����� *��� �--� -���� ���$ ���� $�� -��. & ��� ��� $�� ��3 $ ���� �� - ��� *�� !��&���� �*$! � �$*���������-, .�$�%/���� �%�� ��/��

����� !"#!$��

�����&�1������'�����

���������������

>�����!�� $��?��!�$�� �>��*�$�@�A!���������������H

���*,"�$�E��� "���� &��!, !�!��0�6��4�.!�,� ���3�����,� �,���&*�*���� ���!C��@��0��3&��&�/��������&�'���&�����������

$�C�> !C�$�����!C�&��� �;���"��� ����������*��@

)����� �!����. ���$�����,.*�$�,�,�. ���,���$�����,.�� >1� "���� �;�� !���8��F*���@

)�� 2����. 1�� ��� $�,� �.!���,� $�.�$�,� .���� 2�. $ !������ ��� $�� .��,�.*. 1�� ��� $�,� >��!�� �*A���K;� ��3 �� $&�0��������������.�/�� &�&�'�

>� ����>���9�;�>���$�6=���

6��4�.!�,� �� �;� -$��!��� ��!�� ��� )�*�C�!�� "�,!�$�� -���� �$� ��,-$ �%*�� ��� $�,���,����$$����,!�� &$������$��$*������

!���6�%�$�� J���# "�� �L*&���J���������,�,J��,! �

��.�, ���� ��� �!���*. �� $�,� �&��! 3�,� ��� ��,����$$�� ��,!�� &$�� ��� $�,� %*/�,� >��/��B�,M,����!�$����@

> �����$���$��;� 9�" � !*���!��@

D���� .�� � :*4�$�� ���./�� D���� .�� � @!�������������&����

�!�%��. 1�����$����*.�. 1��-����$��,�,!�� & $ ��������$�, ,!������*.�! 3��3�,.�� N�%�$����!������3 $$�;�B�,�&��>��! ����E*��!��@

� !� &���)�,�� %$�, �,;�����$���$�&��� �!���� ��&�

���-*,� : � �� )�&�� -��%����� ��� �-���� ����� ,��3 . �� -���� $�� ,�,!�� & $ ����*� 3��, !�� ����!��3=,����$��.�$�&���. 1�����-��,���$�I�-��2�,������I��,!*� ��!�,�

!C &���G�$$�;�B��� ���%�$O,�@�

��,����$$����� 4� -��&����� *��� �--� -���� ���$ ���� $�� �2$*��. �� ��� $�� ,�%*� ����-��. & ��� ��� $�� ��3 $ ���� �� - ��� *�� !��&���� �*$! � ,. -$ ���� .��� -��2�,������ 4�

)�*���8����� �����6�����������7�.��

��������&����� !"#!$��(���)*+,"*-. *�/�����(����

��

����&�1������'���(����������'���&�'��2�'���'�3�

����������������

>�����!�� $�����>����������� !C &���G�$$��@�68��E�?��!�$�� �?����$�!���,��$&��!��E���A�����@���>��*�$�@�A!���������������H�

�,���&*�*���� ���!C��@4�& ������� &�&�'��4����+��/�����������,0���0��3&��&�/��������&�'���&�����������H�

$�C�> !C�$�����!C�&��� �;���"��� ����������*��@

>1� "���� �;�� !���8��F*���@��������8��%����

>��!�� �*A���K;� ��3 �� $&��� 9:�5

���&��&�'� "�����������

0��������������.�/�� &�&�'���.�������������

>� ����>���9�;�>���$�6=������*��$;�B�,�������*�!�;�> ������� �� �

!���6�%�$�� J���# "�� �L*&���J���������,�,J��,! �

>��/��B�,M,����!�$����@�"�6���'�����,����H�

> �����$���$��;� 9�" � !*���!��@�������������6������8��

D���� .�� � :*4�$�� ���./�� D���� .�� � @0���&&�'� !����� �� �������&�'� /!�������������&����H�

N�%�$����!������3 $$�;�B�,�&��>��! ����E*��!��@

!� &���)�,�� %$�, �,;�����$���$�&��� �!���� ��&�$�%��@

!C &���G�$$�;�B��� ���%�$O,�@�������H�

)�*���8����� ���K;�>� ����������;�> "�$�8 $$���9���6�����������7�.��

5,�������H�

����������0�

'��2�'���'�3��

�68��E�H�����I�E: ��HJ�:��!� ��D������������

4�& ������� &�&�'��4����+��/�����������,0�����������

$�C�> !C�$�����!C�&��� �;���"��� ����������*��@�,",�,����; ���&� ����������H�

%������������H�

���&��&�'� "�����������:�3����� ������ ��.��

��.�������������H�

���*��$;�B�,�������*�!�;�> ������� �� ��

!���6�%�$�� J���# "�� �L*&���J���������,�,J��,! �)�������@ � �8���6������H�

�������������6������8��H�

0���&&�'� !����� �� �������&�'� / ����������

N�%�$����!������3 $$�;�B�,�&��>��! ����E*��!��@6�� � ������60�H�

!� &���)�,�� %$�, �,;�����$���$�&��� �!���� ��&�$�%��@�< /��-����������� ��������H�

;�> "�$�8 $$���9���@4�& ��������&�����:���& ��

����������

�3����� ������ ��.��

����������