5454 1~6. NAFARROAKO GOBERNUAREN EUSKARAREN PLAN ESTRATEGIKOAHELBURUEN ETA JARRAIBIDEEN AURKEZPENA. MIKEL ARREGI

NAFARROAKO EUSKARABIDEKO ZUZENDARIA

NAFARROAKO GOBERNUAREN EUSKARAREN PLAN ESTRATEGIKOA HELBURUEN ETA JARRAIBIDEEN AURKEZPENA

MIKEL ARREGI

2015eko uztailaren 17an, Nafarroako Gobernurako programa-akordioa sinatu zen. Akordioak hizkunt za

politika berria abiatu beharra nabarmendu zuen, herritar guztien hizkunt za eskubideak bermat zeko eta euskararen normalizazioan aurrera egiteko.

Akordioak hainbat eginbehar bilt zen ditu, eta horien artean hauxe dago: “euskararen egoeraren diagnostiko osoa eta eguneratua egitea eta Euskararen Kont seiluak plan estra-tegiko errealista, bideragarri eta eraginkor bat diseinat zea, Gobernuaren hizkunt za-politikaren oinarria finkat zeko”.

2017ko urtarrilaren 25ean, Nafarroako Gobernuak Euskararen I. Plan Estrategikoa onet si zuen. Erabaki horrekin amaiera eman zit zaion 2016ko ot sailaren 16an Euskararen Nafar Kont seiluak plan estrategikoaren proiek-tua gauzat zeko egindako proposamenari.

EUSKARARAKO PARADIGMA BERRIA

Legealdiaren hasieran, begi bistakoa zen euskararen egoeraren ahuleziak zein ziren. Egindako diagnosiak eta datu soziolinguis-tikoek, berriz, euskara beste egoera kualita-tibo batera eraman behar zela ematen zuten adit zera. Horregatik, lehen unetik, argi dago euskara balio positibo eta etorkizunekoekin lotu behar dela euskararen gaineko ikuskera berria gizarterat zeko, Nafarroako Gobernuaren gidarit zapean, eragile sozialekin elkarlanean, eta gizarte osoaren aniztasuna aint zat hartuta.

PLANA ANTOLAT ZEKO ERABILI DEN EREDU ESTRATEGIKOA

Planaren muinean, hain zuzen ere, Nafa-rroako gizartea dago. Eta horri erant zunez, Nafarroako Gobernuak eredu estrategiko berri batean egituratuko du bere hizkunt za politika.

Parte hart zeko prozesuaren bidez eta diagnosiaren bitartez, zazpi ardat z estrategiko identifikatu dira:

1. Gizarte erabilera 2. Hiztun berriak 3. Zerbit zu publikoak 4. Prestigioa eta erakargarritasuna 5. Ekonomia-eragilea 6. Hizkunt za esparrua 7. Euskarabidearen barne kudeaketa

55552~6. NAFARROAKO GOBERNUAREN EUSKARAREN PLAN ESTRATEGIKOAHELBURUEN ETA JARRAIBIDEEN AURKEZPENA. MIKEL ARREGI

Ardat z bakoit zean, helburu nagusia eta helburu espezifikoak zehaztu dira. Helburu espezifikoei ekint zak esleitu zaizkie, arloka sail- sail-katurik.

Ardat z horiek izan dit zaketen loturak iku-sita, ardat zak lau bloke handitan mult zokat zea erabaki da:

a) Gizarteari zerbit zuak ematen dieten ardat zak: planak garat zea, produktuak eta eki-menak prestat zea, gizartean euskara ikasteko eta erabilt zeko dagoen eskaerari erant zuteko. Bloke horretan, 1., 2. eta 3. ardat zak daude.

b) Euskararen ikuskera berria garatuko duten ardat zak: euskararen irudi positiboa gizarterat zea, euskara ikasteko eta erabilt zeko interesa sortuko duena eta euskarazko zer-bit zuen eskaria piztuko duena. Bloke horretan 4. eta 5. ardat zak daude.

c) Hizkunt za esparrua: arau bidezko estaldura eta datu soziolinguistikoak esku-rat zea Plan Estrategikoaren ekimenetarako. Bloke horretan, 6. ardat za dago.

d) Barne kudeaketa: Euskarabidearen kudeaketa eredua egokitu eta berritu beha-rra dago Plan Estrategikoaren helburuei erant zuteko. Bloke horretan, 7. ardat za dago.

Bloke horiek, dena dela, ez dira bloke it xiak. Honakoa da planteamenduaren logika:

A blokeak gizartearen eskariari erant zuten dio, euskara erabilt zeko aukerak zabalduz, herritarrek euskara ikasteko duten irrika asez eta zerbit zuak hizkunt za honetan eskainiz. Euskara ezagut zeko eskaera piztu eta elikatu egiten da. Horregatik, bloke honek izaera proaktiboa izan behar du, ulert zen baita eskaint zak berak eskaria bistaratu eta sortu ere egiten duela.

B blokeak euskararen gaineko ikuskera berria gizarteratu behar du, euskararen iru-diaren gaineko aldaketa positiboa lort zera eta interesa nahiz eskaera piztera bideratuta. Eus-kararen irudi berriak prestigioa emanen dio hizkunt zari, eta baliabide edo balio erant si gisa proiektatuko du, gizartearent zako onura eta it zulkinen sort zaile gisa.

A eta B blokeek elkar elikat zen dute, euskararen bizkortasun soziala indartuko duen eskaria aset zeko eta hauspot zeko dinamika batean.

C blokeak araudi esparrua eta infor-mazio soziolinguistikorako iturriak eskat zen

ditu, ekimen horiek guztiak gauzat zeko bidea urrat zeko eta errazteko. Beraz, garapen egokia egiteko diagnosi eraginkorrak eta berme juri-dikoa eskaini behar die beste blokeei.

D blokea Plan estrategikoa gauzat zeko oinarria eta motorra da, Euskarabideak erakunde gisa erant zun behar baitio Nafa-rroako Gobernuaren hizkunt za politika berriari.

Lehen sei ardat zak aint zat harturik, Plan Estrategiko honek sei helburu nagusi ditu, 29 helburu espezifikotan aleturik. Horiek erdies-teko, 173 ekint za zehaztu dira, 68 arlotan sail-sail-katuak.

Euskarabidearen barne kudeaketaren gaineko ardat za ez da plan estrategikoaren dinamikaren barrenean lant zen ari, baina berme egokia emanen dioten neurriak gauzat zen ari dira, ardat zen garapen egokia gauzat zeko nahitaezkoa baita Plan Estrategikoaren inple-mentazioa bermatuko duen barne kudeake-tako neurri mult zo bat t xertat zea: aurrekontua, giza baliabideak eta baliabide materialak, plan estrategikoaren beraren kudeaketa. 2017ko aurrekontuei begiratu bat ematea besterik ez dago ekint zak gauzat zeko ahalegin sendoa egiten ari dela ikusteko.

Eredu berri bat: Plan Estrategikoaren eskema

56 3~6. NAFARROAKO GOBERNUAREN EUSKARAREN PLAN ESTRATEGIKOAHELBURUEN ETA JARRAIBIDEEN AURKEZPENA. MIKEL ARREGI

ARDAT Z BAKOIT ZAREN HELBURUAK1.- EUSKARAREN GIZARTE ERABILERA

Hauxe da ardat z honen helburu nagusia: euskararen erabilera igot zea, hiztunek gizartea-ren arlo guztietan erabil dezatela erraztuz eta euskararen erabilera errazagoa eginez. Ardat z hau garat zeko, zortzi helburu espezifiko eta 47 ekint za finkatu dira.

Ardat z honetan, gizartearen bizit zaren hainbat arlo hartu dira aint zat (aisialdia, kirola, hedabideak, merkatarit za-ostalarit za, zerbit zu profesionalak…), horietan guztietan gauzat zen baita euskararen gizarte erabilera.

Euskararen erabilera ez da guztiz hiztu-naren hautuzkoa eta hainbat aldagairen mende dago. Aldagai bat zuk hiztunari dagozkio (hiz-tunak euskaraz egiteko duen gaitasuna edo erraztasuna, esaterako), baina beste bat zuk ingurunearen araberakoak dira. Eta hor admi-nistrazioek ardura berezia dute: eskaint za han-dit zea ezinbestekoa da euskara erabilt zeko aukerak emateko.

Azken hamarkadetan, euskaraz dakiten herritarren kopuruak gora egin du (belaunaldi gazteetan ezagut za %25ekoa da), eta horrek euskarak gizartean duen present zia handit zea ekarri behar du. Herritarrek euskara erabilt zeko aukerak eta espazioak behar dituzte, bai eta euskarazko produktuak eta baliabideak ere, eta ardat zaren zazpi helburuek horra jot zen dute, hizkunt zarako erabilera uneak eta guneak sort zera eta indart zera, batik bat, haur eta gaz-teei zuzendutako gizarte jardueretan. Bestalde, elebidun hart zaileak aktibat zeko eta euska-euska-razko komunikazioetan parte hart zeko bideak jorrat zea hartu da kontuan.

Eta hori guztia Nafarroan euskararen egoera soziolinguistikoa aint zat harturik gara-tuko da. Esaterako, plan honek leku berezia eman die euskarak dituen arnasguneei edo uda-lerri euskaldunei. Horrek ez du esan nahi, ordea, euskararen gizarte erabilera edota ezagut za apala den udalerriak bazter ut zi direla, horietan ere aurreikusia baitago esku-hart ze bereziak egitea hango euskaldunei hizkunt za eguneroko bizit zan erabilt zeko aukerak sort zeko.

2.- HIZTUN BERRIAKHauxe da ardat z honen helburu nagu-

sia: euskarak hiztunak irabaztea, haurrak nahiz

helduak euskarazko hiztun bilakat zeko proze-sua bermatuz Nafarroa osoan eta baldint zarik onenetan. Ardat z hau garat zeko, bost hel-buru espezifiko eta 39 ekint za finkatu dira.

Euskarak, hiztun berriak irabazteko, hiru bide nagusi ditu: hezkunt zaren bidezko ikaskunt za, familia bidezko transmisioa eta helduen euskaldunt zea. Transmisioa lehen-biziko ardat zean lant zen da, eta beste biak planifikat zea dugu bigarren ardat zaren egin-kizuna.

Euskara ikasten ari diren edo ikasi nahi duten helduei Nafarroa osoan eta ahalik eta baldint zarik onenetan euskara ikasteko aukera bermat zea da ardat z honen xedea. Euskara ikasteaz gain, euskaltegi publikoe-tan eta gizarte ekimeneko euskaltegietan arit zen diren ikasle helduen ikaste prozesua sendot zea eta erabilerarako jauzia egiteko erraztasunak ematea ere planaren jomugan dago. Planak, ardat z honen bidez, hauxe lortu nahi baitu: euskarazko hiztun berriei edota hizkunt za bereganat zeko prozesuan daudenei euskara bizit zan t xertat zeko aukerak bermat zea.

Et xean euskaraz egiten ez duten fami-lietako haurrei dagokienez, euskarazko hiztun bilakat zeko prozesua sendotu eta osatu behar zaie. Irakaskunt za mailetan, ikasgela barneko nahiz handik kanpoko jarduerak eskaini ahal izateko ekint zak landuko dira, ikasleek eus-kara ikasi eta komunikazio gaitasuna beregana dezaten, hizkunt zaren jabekunt za horrek eus-kararen bizipen osoa ematen baitie neska-mutikoei, ezagut za akademikoaz gain erabilera soziala eta ludikoa mint zairaren parte direla jabetu behar baitute.

3.- EUSKARA ETA ZERBIT ZU PUBLIKOAKHauxe da ardat z honen helburu nagu-

sia: administrazio publikoak zerbit zua euska-raz emateko gait zea, eta zerbit zu publikoetan euskararen eskaint za handit zea. Ardat z hau garat zeko, bost helburu espezifiko eta 27 ekint za finkatu dira.

Azken 20 urteotako ibilbideari errepara-tuz gero, argi ikusten da aurrerapausoak eman direla gizarte erabileran eta hiztun berrien kasuan, gehienbat, gizartearen ekimenari esker, baina foru administrazioko zerbit zu publikoe-tan ez dela gauza bera gertatu. Beraz, nahiz eta Nafarroan indarrean dauden araudiek herritarrei

574~6. NAFARROAKO GOBERNUAREN EUSKARAREN PLAN ESTRATEGIKOAHELBURUEN ETA JARRAIBIDEEN AURKEZPENA. MIKEL ARREGI

euskararekiko eskubide bat zuk aitortu dizkie-ten eta Administrazio Publikoek betebeharrak dituzten, oso neurri gut xi aplikatu dira.

Ardat z estrategiko honetan, adminis-trazio publikoek herritarrei zuzendutako zer-bit zu publikoak daude. Horietan hizkunt za eskubideak begiratu beharrekoak dira, eta, horretarako, administrazioek beren betebeha-rrei egoki erant zunez gero, planifikatu beharra dago lana. Eta, planifikazio hori gauzat zeko, hauek dira kontuan hartu beharreko atalak: euskararen egoeraren diagnosia unitate admi-nistratiboetan; lanpostuen komunikazio-beha-rrak identifikat zea; aplikatu beharreko neurriak identifikat zea; prestakunt za-beharren ebalua-zioa; egutegia, giza baliabideak eta baliabide ekonomikoak finkat zea; eta ebaluaziorako adierazleak erabakit zea.

Plan hau Nafarroako Gobernuak onartu duenez, Foru Administrazioan neurriak aplikat zeko azterketa da lehentasuna: planti-llaren diagnosia eta lanpostu elebidunen defi-nizioa; hau da, zehat z-mehat z jakitea nolako ezagut za dagoen langileen artean eta lan-postuen komunikazio premien berri izatea, ongi zehazteko zeinek jakin behar dituzten Nafarroako bi hizkunt zak. Horrekin batera, nahitaezkoa da hizkunt za plangint za lant zea, euskara Foru Administrazioaren ekint za oro-tan sart zeko; zeharka, departamentu guztiek euskara erabilt zeko erant zukizuna bere egin behar dute, eta modu proaktiboan, herrita-rrei hizkunt zaren hautua egiteko bidea eman. Funt zionarioen euskarazko prestakunt za, it zul-pen zerbit zua eta euskara gut xi-asko dakiten funt zionarioak aktibat zeko eta haien euska-razko produkzioa sustat zeko bitartekoak ere bereziki landuko diren arloak dira.

Ardat z hau Nafarroako Gobernuaren enpresa publikoetan eta herritarrari zuzeneko zerbit zua ematen dioten unitateetan aplika-tuko da. Toki administrazioarekin eta Nafarroan kokatutako Estatuko Administrazioarekin lanki-det za markoa ezart zea aurreikusi da.

4.- EUSKARAREN PRESTIGIOA ETA ERAKARGARRITASUNA

Hauxe da ardat z honen helburu nagusia: euskara gizartearen balio positiboei lot zea, modu at zeraezin eta betikoan. Ardat z hau garat zeko, hiru helburu espezifiko eta 31 ekint za finkatu dira.

Euskara balio positiboekin lotu behar da, eta, horretarako, beharrezkoa da Nafarroako

Gobernuak, alderdi politikoek, gizarte mugi-menduek eta Nafarroako gizarte osoak ados-tasun giroa lort zea, bi hizkunt zen arteko elkarbizit za egokia oinarria baita gizartean normaltasunez bizit zeko. Eta helburu hori lortu nahi bada, herritarrek hau barneratu behar dute: Nafarroak bi hizkunt za dituela, eta biek merezi dutela tratu bera gure gizartean; hizkunt zen garapenak progresiboa izan behar duela Nafa-rroaren egoera soziolinguistiko desberdinak hartu behar dituelako aint zat; euskarak era-bilerarako guneak irabazi behar dituela, eta prestigio soziala bereganatu; eta hori dena ez dela lortuko gaztelaniaren kaltetan, baizik eta berdintasun tratua emanez bi hizkunt zei.

Norabide honetan aurrera egiteko, ezinbestekoa da euskara balioei lotuta ego-tea (berrikunt zari, garapenari, giza balioei, globaltasunari...). Hori hala bada, oso aukera handiak izanen ditu garat zeko eta etorkizu-nari balio bereizgarriak gehit zeko. Gaur egun, euskararen erabilera guneak murriztuak dira gizartean, eta euskararen irudiari eta pres-tigioari eragiten dio horrek. Beraz, euskarak esparru guztietan (aisialdian, kulturan, eko-nomian, teknologia berrietan...) present zia irabazten duen heinean, handitu eginen da haren prestigioa, eta, horrenbestez, erakar-garriagoa izanen da hura ikasi eta erabilt zea.

Eta aztertuko da nola erakar daitekeen euskarara beren errealitatetik gure hizkunt za hau urrun sentit zen duten herritarrak eta eus-kararekiko jarrera epelak dituztenak, eta ongi ezagut zea zein den haien irit zia, bizikidet zari

EUSKARA BALIO POSITIBOEKIN LOTU BEHAR DA, ETA, HORRETARAKO, BEHARREZKOA DA NAFARROAKO GOBERNUAK, ALDERDI POLITIKOEK, GIZARTE MUGIMENDUEK ETA NAFARROAKO GIZARTE OSOAK ADOSTASUN GIROA LORT ZEA, BI HIZKUNT ZEN ARTEKO ELKARBIZIT ZA EGOKIA OINARRIA BAITA GIZARTEAN NORMALTASUNEZ BIZIT ZEKO

58 5~6. NAFARROAKO GOBERNUAREN EUSKARAREN PLAN ESTRATEGIKOAHELBURUEN ETA JARRAIBIDEEN AURKEZPENA. MIKEL ARREGI

begira arras lagunt za handia ematen baitigu horrek.

5.- EUSKARA, EKONOMIAREN ERAGILEAHauxe da ardat z honen helburu nagusia:

euskararen balio paregabea eta mint zairaren ezaugarriak Nafarroako sektore ekoizle, tekno-logiko eta berrit zaileekin elkart zea. Ardat z hau garat zeko, lau helburu espezifiko eta 12 ekint za finkatu dira.

Nafarroan, euskararen sustapena egoki ikusten ez dutenek normalizazioaren aldeko hizkunt za politikan erabilt zen diren diru kopuruak gastuarekin lot zeko joera izan dute. Ardat z honetan, aurreirit zi horri buelta eman nahi zaio. Planak jasot zen duen ikuspegia berrit zailea da, eta proposat zen diren ikerlanek egoki lagunduko dute haren irismena eta ahal-mena ezagut zen.

Bestalde, euskara (produktu edo zerbit zu gisa) balio erant sia den ekoizpen sektoreetan edo euskararen erabilera enpresa ereduaren elementu bereizgarria den tokietan, ekimenak sustatu beharra ikusten da. Horrela, estrategia turistikoa landuko da, euskarazko produktuen eta zerbit zuen azokak eta erakustaldiak susta-tuko dira, Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliko dira, euskal kulturaren inguruko industriak eta sort zaileen irismena landuko da, hau da, Nafarroan onurak eta garapen ekonomikoa sort zeko aukera ematen duten eragileak.

6.- HIZKUNT ZA ESPARRUAHauxe da ardat z honen helburu nagu-

sia: programa-akordioarekin bat, plan honen helburuak betet zeko bidea emanen duen arau-dia lant zea, hizkunt za eskubideak babestuko dituena eta euskararen sustapena bult zatuko duen hizkunt za politika dinamizat zen lagun-duko duena; horretaz gain, gainerako erakun-deekiko lankidet za sakont zea eta hizkunt za plangint zarako datu soziolinguistikoak, oroko-rrak nahiz arlokakoak, aldian-aldian eskurat zea. Ardat z hau garat zeko, lau helburu espezifiko eta 17 ekint za finkatu dira.

Hauek dira ardat zaren lau arloak: arau-gint za, lankidet za, informazio soziolinguistikoa eta finant zazioa.

Plan Estrategikoak bilat zen duen euska-raren egoeraren jauzi kualitatiboa gertat zeko,

arauzko esparru egokia behar da, zehaztu-tako ekint zei bidea eta babesa emanen diena. Araudiak -Euskararen Foru Legearen barnean- administrazio publikoetan euskara erabilt zeko aukera ziurtatu behar du, baina, helburu izan behar du, bestetik, gizarte bizit zan ere ber-mat zea eta begirat zea herritarren hizkunt za eskubideak errespetat zen direla.

Onuragarria da, bestalde, Nafarroako Gobernuak erat zea eta araut zea euskararen eta hizkunt za gut xituen garapenaren espa-rruan diharduten erakunde eta elkarte bat zue-kin duen lankidet za, elkarlana bide eraginkorra baita. Orobat, ardat z honen bidez bermatuko da formalizatu eginen direla berezko hizkunt za duten elkarte autonomoekiko harremanak eta aktiboki parte hartuko dela hizkunt za anizta-sunaren aldeko nazioarteko foroetan.

Hizkunt za politika garat zeko informa-zio soziolinguistiko eguneratua behar da, eta, horretarako, datu soziolinguistikoak hornit zen dituzten inkesta eta ikerketak egiten dira poli-tika publikoa ahal den modu eraginkorrenean planifikat zeko. Lan hori sistematikoki egin behar da, eta horretarako, beharrezkoa da eba-luaziorako adierazle egokiak identifikat zea.

Eta ardat z hauen garapena eta betet ze maila behar den moduan gauzatuko dela neurt zeko, Planak ebaluazio irizpideak eta adierazleak jaso ditu. Guztira 20 adierazle ditu planak: euskararen ezagut zak eta era-bilerak izanen duten bilakaera, hezkunt zako eta helduen euskaldunt zeko datuen bilakaera, euskarazko hedabideen kont sumoa, arnasgu-neen bilakaera, euskararen erabilera zerbit zu publikoekin izandako harremanetan (idat zian, ahozkoan, on-line…), eta euskararen erabilera sustat zearen inguruko jarreren neurketa dira euskararen egoeraren bilakaera ezagut zeko aukera emanen duten adierazle bat zuk.

PLANAREN GARAPENERAKO JARRAIBIDEAK ETA HASIERAKO LEHENTASUNAK

Euskararen Nafar Kont seilua berrit zea. Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremane-tako Departamentuak, 2016ko urrian, Nafa-rroako Gobernuaren Organo Kolegiatuak aztert zeko Txostena aurkeztu zuen. Txosten horren ondorioetako bat da Euskararen Nafar Kont seiluak, organo aholku-emailea izanik

596~6. NAFARROAKO GOBERNUAREN EUSKARAREN PLAN ESTRATEGIKOAHELBURUEN ETA JARRAIBIDEEN AURKEZPENA. MIKEL ARREGI

ere, informazioa jaso besterik ez duela egin, eta bult zatu beharko lit zatekeela proposame-nak eta ekimenak aurkezteko organo gisara. Hori dela-eta, proposamen hauek bilt zen dira t xostenean: kont seiluaren araudia eta funt zio-namendua hobet zea, haren kideen osaera aldat zea –pluralagoa izan dadin eta euskarari buruzko beste ikuspuntu bat zuk ager daite-zen–, eginkizunak zabalt zea eta kont seiluari berari baliabide gehiago ematea. Nafarroako Gobernuak, proposamen horiek bilt zearren, 2017ko irailaren 6an, osaera berria onet si du –22 kide izatetik 35 izatera pasatu da–, gizarte entitateen eta Parlamentuaren parte-hart zea indartu du, eta lan-bat zordeak egiteko era-bakia hartu du, Euskararen Plan Estrategikoa garat zeko proposamenak egin daitezen.

Estrategia berrit zaile eta integrat zailea bult zat zea euskarak gizartean duen irudia eta prestigioa hobet zeko. VI. Inkesta Soziolin-guistikoak adit zera ematen du populazioaren parte garrant zit su batek euskara sustat zea-ren kontrako jarrerak dituela. Jarrera horiek lotuago daude aurrejuzguekin eta hizkunt za eskubideen aitort za inposizioa dela dioen era-bilera politiko batekin, Nafarroako Gobernuaren egiazko ekint zarekin baino. Plan Estrategikoak laugarren ardat zaz baliat zen da bizikidet zari lagunt zen dioten eta euskara erakargarriago egiten duten neurriak hart zeko.

Nafarroako Gobernuko departamen-tuetan planak garat zea herritarrent zako euskarazko arreta bermat zeko. Plan horie-tan honakoak zehaztuko dira: diagnostiko bat (langileen euskararen jakint zaren berri izan, barneko eta kanpoko komunikazioen azterketa, inprimakien inbentarioa, errotulazioa eta sei-naleztapena); lanpostuei lotutako komunikazio premien identifikazioa; aplikatu beharreko neu-rrien lehentasunen zehaztapena, prestakunt za eta it zulpen premien azterketa; jarduketen egutegia zehaztea; planean aurreikusitako jar-duketen balorazio ekonomikoa, eta planaren ebaluazio-adierazleen identifikazioa.

Herritar guztien hizkunt za eskubideak bermat zen dituen araudia egitea, berme juridikoaren print zipioa kontuan hartuta betiere. Nafarroan hizkunt za eskubideak ber-mat zerakoan ditugun zailtasun nagusietako

bat hizkunt za eskubideen zonifikazioa da, Eus-karari buruzko Foru Legeak ezarria. Legea aldat zea Parlamentuari dagokio, baina hori ez da eragozpena egoera aldat zeko leude-keen aukerak aztert zeko. Euskararen Nafar Kont seiluan, lantalde bat eratuko da horri buruzko proposamena lant zeko.

Helduent zako euskararen irakas-kunt zaren egoera aztert zea, Nafarroa osoan irakaskunt za hori bermat zeko eskaint za ego-kia egiteko, finant zabide eta guzti. Aipatu irakaskunt zaren araudia 1988. urtekoa da, eta, gaur egun, ez dio erant zun egokirik ematen, ez herritarren eskaerari, ez Euskarari buruzko Foru Legearen 2.1 artikuluak dioenari: “Gaztela-nia eta euskara Nafarroako berezko hizkunt zak dira, eta, horren ondorioz, herritar guztiek dute hizkunt za horiek jakiteko eta erabilt zeko eskubidea”. Datozen hilabeteetan, arloko agen-teekin batera aztertuko da egoera (euskaltegi publikoekin, Hizkunt za Eskolekin eta ekimen sozialeko ikastegiekin), euskara ikasi nahi dute-nei erant zun egokia emateko.

Euskarazko jardueren eskaint za han-dit zea eta herritarrei euskara erabilt zeko aukera gehiago ematea. Datu soziolinguis-tikoek erakut si dutenez, gora egin du popu-lazio elebidunak eta elebidun pasiboak, baina euskararen erabilerak ez du gora egin neurri berean. Euskara erabili ahal izan dadin, behar-beharrezkoa da euskarazko eskaint za han-dit zea eta gizartearen bizit zan hizkunt zaren normalizazioaren alde ari diren entitate sozia-lekiko lankidet za sendot zea.

Aurrekontuetako dotazioak sendot zea. Euskararen Plan Estrategikoan bildutako neu-rriak egokiro finant zat zeko, bai baliabide pro-pioekin, bai Akitaniak, Euskadik eta Nafarroak eratutako Euroerregio berrian garat zen diren programen finant zabideekin, bai ehun sozial eta ekonomikoaren entitateekiko lankidet zaren bidez.

Eta lan hori guztia garatu ondoren, Pla-nak arrakasta izan duela esanen dugu baldin eta gizartearen gehiengo zabal batent zat hit z hauek naturalak gertat zen badira: “euskara erakargarria da, elementu integrat zailea, balio erant sia duena, etorkizunarekin lotua; laburbil-duz, gizartearena”.