O caderno de MÚSICA Tiroliro para 5.º de Primaria é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro S. L. dirixido por Teresa Grence Ruiz e Ana Guerra Cañizo. Na súa realización participou o seguinte equipo:

TEXTOSÁnxela Carril CaldelasMaría Larumbe MartínSabina Sánchez de Enciso

ILUSTRACIÓNMercè CanalsLluis Farre EDICIÓNÁnxela Carril CaldelasJuan José Castro DíazInés Reyes Ferrero EDICIÓN EXECUTIVAEva Herrero González DIRECCIÓN DO PROXECTOMercedes Rubio Cordovés DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL DE PRIMARIAMaite López-Sáez Rodríguez-Piñero

19 A voz ou o oído? 13

10 Mídese en tons 14

11 Batucada! 15

12 O órgano de Bach 16

13 Vou de roda en roda 17

14 Smoke on the water 18

15 Orquestras e coros 19

16 Sonorizando 20

Lembramos 21

Índice

1 Un mundo, moitos instrumentos 4

2 Move a batuta 5

3 Karanga 6

4 Os fósiles 7

5 O aprendiz de bruxo 8

6 Regueifa 9

7 Repetimos 10

8 Rondó do Nadal 11

Lembramos 12

17 Así nace unha canción! 22

18 Moito ruído na cidade 23

19 Autumn leaves 24

20 O caldeirón 25

21 América 26

22 De profesión, luthier! 27

23 Canon ruidoso 28

24 Música que comunica 29

Lembramos 30

Sesión 1

2 Escribe V de verdadeiro ou F de falso. Despois, corrixe as afirmacións falsas.

1 Une.

3 Substitúe as ligaduras por puntos cando sexa posible.

  Todas as culturas teñen a mesma música, instrumentos e danzas tradicionais.

  A música tradicional acompaña os labores, os xogos e os acontecementos importantes dunha comunidade.

  A música tradicional sempre se transmitiu mediante partituras.

  A música tradicional contén a sabedoría e a historia dos distintos pobos do mundo.

Un mundo, moitos instrumentos

44& œœœœœœœ œœœœŒ ‰œJœœœœœœ ˙ Ó

44&

sanza (Mozambique)

frauta de Pan (Bolivia)

djembé (Malí)

didjeridú (Australia)

banxo (Estados Unidos

de América)

sitar (India)

< 4 >

Sesión 2Move a batuta2 Debuxa como se marca cada compás coa batuta.

3 Arrodea o instrumento intruso e explica por que o é.

1 Escribe os indicadores de compás. Despois, contesta.

™™Mi ra- qué bien mar co_es- te- tres.

/ œ ™ œjœ œ Ó œ ™ œ

jœ œ Ó

™™

jo jo- yBa Basu bo. bo.- - y su-

/ œ œ ‰ œjœ œ Œ œ œ ‰ œ

jœ œ Œ

™™jo alBa a la,- _un do,- o tro_y- su bo.-

/ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

•  Que representa o numerador do indicador de compás?

•  Que tipo de figura representa o 4 no denominador?

•  Quen marca o compás nunha orquestra e que obxecto utiliza?

1

3

2

24 34 44Mi - ra que ben mar- co_es - te tres.

Bai - xo e su - bo. Bai-xo e su-bo.

Bai - xo dun la - do, po - lo_ou-tro su - bo.

< 5 >

9

7

8

1

6

5

2

3

4

Sesión 9A voz ou o oído?3 Resolve o encrucillado.1 Numera.

larinxe

cordas vocais

pulmóns

boca

fosas nasais

cabeza

cavidade torácica

2 Explica como se produce a voz.

1   Tipo de voz masculina máis aguda.2   Cantantes con tipo de voz feminina máis aguda.

3   Nota ou conxunto de notas que hai antes do primeiro tempo forte dunha melodía ou ritmo.

4   Peza con estrutura ABACA.5   Tempo intermedio entre andante e allegro.6   Estrutura dunha peza con dúas partes.7   Agrupación formada por varias voces.8   Tempo máis rápido ca allegro.9   Intérprete que actúa só ou que ten un papel

protagonista nunha obra.

65

3

2

7

4

1

< 13 >

Sesión 10Mídese en tons1 Une. 3 Escribe unha nota á distancia indicada.

2 Completa.

4 Contesta.

•  Cantas notas fa díese hai na partitura? • Cantas notas fa natural ten? • Que distancia hai entre as dúas últimas notas?

Metade dun ton. ton

Signo que modifica a altura dunha nota para que sexa

medio ton máis aguda.semitón

Signo que anula o efecto da díese.

díese

Distancia entre dúas notas equivalente a dous

semitóns.becuadro

24& œ24& œ

24& œ24& œ

3 tons

1/2 ton 1 ton

2 tons

34&

&

˙ œ œ# œ œ œ# œ œ œ œ œ# œ œn

˙ œ ˙œ œ

œj ‰ Ó

1 2

43

sol la si re're

dó#

fa#

la#

1 ton

1/2 ton

1 ton

< 14 >

Sesión 17

2 Convértete en letrista e escribe unha nova letra para a canción Just give me a reason.

1 Une.

Así nace unha canción!

Escribe a letra.

Crea a música dunha canción.

Grava os intérpretes,

mestura as súas voces e masteriza.

Crea os acompañamentos

para a melodía e elixe que

instrumentos soarán.

técnica de son

arranxador

letrista

compositor

•  Pensa nun tema para a letra.•  Cada nota da música debe corresponderse cunha

sílaba, aínda que tamén podes facer sinalefas.•  Procura que os versos rimen. •  As sílabas tónicas do texto deben coincidir

cos pulsos fortes da música.

™™

™™

44

44

&

/

&

/

&

/

œœœœœœœœ œœ œ# œœœœ œœœœœ œ# œœ

Œ œ Œ œ

œœœœœ ™œœœœ ‰œJœœœ

œœ œœ œ# œœœœœ

œ œœœ œ# œœ œœœœœ ™ œœœœ œ Ó™ ™™

™™

44

44

&

/

&

/

&

/

œœœœœœœœ œœ œ# œœœœ œœœœœ œ# œœ

Œ œ Œ œ

œœœœœ ™œœœœ ‰œJœœœ

œœ œœ œ# œœœœœ

œ œœœ œ# œœ œœœœœ ™ œœœœ œ Ó™

™™

™™

44

44

&

/

&

/

&

/

œœœœœœœœ œœ œ# œœœœ œœœœœ œ# œœ

Œ œ Œ œ

œœœœœ ™œœœœ ‰œJœœœ

œœ œœ œ# œœœœœ

œ œœœ œ# œœ œœœœœ ™ œœœœ œ Ó™

< 22 >

Sesión 18Moito ruído na cidade

3 Completa a partitura e contesta.

1 Escribe o nome das partes do aparello auditivo e numera.

  As orellas captan as ondas sonoras.

  O nervio auditivo transmite as vibracións desde o tímpano deica o cerebro.

  O tímpano vibra ao entrar en contacto coas ondas sonoras.

  O conduto auditivo recolle as ondas sonoras que captan as orellas e condúceas deica o tímpano.

•  Cantas díeses usaches? •  E cantos becuadros?

44&

&

œ ™ œ œ ™ œ œ ™ œ œ œ ™ œ œ ™ œ œ œ

œ œ œ œ œjœ œ

j w

2 Contesta.

É BO PARA A NOSA

SAÚDE?

COMO SE CHAMA O EXCESO DE SON

E DE RUÍDO NA NOSA CONTORNA?

•  Todas as notas fa dos dous primeiros compases son un semitón máis agudas.

•  No terceiro compás, as notas fa tamén están alteradas, agás a segunda.

1

32

4

< 23 >

TRIM

ESTR

E

3

Lembramos1 Escribe cada concepto no edificio que lle corresponde.

sintonía      decibeis     Broadway     metrónomo     punto     canción     compositor     fagot     oído

conduto auditivo      óboe      tímpano      caldeirón      nervio auditivo      letrista      luthier      jinglecoreografía     ligadura     sonómetro     saxofón     arranxador      embocadura con cana     espectáculo

vento madeira

aparello auditivo

teatro musical

composición musical

medición do son

signos de prolongación

profesións musicais

< 30 >

Pentagramas