O Provisional 40

8/14/2019 O Provisional 40

1/20

21 decembro de 2007Viveiro

O ProvisionalAno XIV - Nmero 40

Xornal de Informacin Xeral do Instituto de Educacin Secundaria "Mara Sarmiento"

PREMIO NACIONAL S MELLORESPRCTICAS EDUCATIVAS

CURSO 2003-04

SUMARIO:SUMARIO:SUMARIO:SUMARIO:SUMARIO:

Deporte, xuventude e... Descenso do Landro

Entrevista: E. Xess Rubert O pan de trigo (II)

Liberdade O botelln

The Viveiro Iron Ore Co. Ltd lbum 75 aniversario

Campin de carpintera

Hound Dog Taylor Siln, couto fechado Elaborar un plan de

convivencia

DO EQUIPO DIRECTIVO

RENOVACIN PARCIAL

Despois da renuncia da anterior Vicedirectora,Gema Rena Montesern, e da Xefa de Estudos,

Pilar Asensio Rodrguez, e anda que falta chegar aoremate deste curso 2007-08 para que volva haber

eleccins a Director/a, o Director actual promoveudiferentes cambios no equipo directivo

(Tui, 1915 - Vigo, 1985)

O autor homenaxeado nas LetrasGalegas do 2008 Xos Mara lvarezBlzquez, un autntico polgrafo quenon s se dedicou literatura, senn

tamn a outros eidos do saber, como a

historia e a arqueoloxa. Persoa com-prometida coa cultura e a Terra quepertenca, militou nas Mocidades

Galeguistas e no Partido Galeguista econtribuu difusin da lingua e a

literatura de Galicia nos difciles tem-pos da ditadura coa creacin de edito-riais como Monterrey e Castrelos. Noeido da literatura cultivou a narrativa,

o ensaio e a poesa. Destaca o seupoemario Canle segredo (1975).

Xos Maralvarez Blzquez

Ademais dos postos correspondentess renuncias sinaladas anteriormente,tamn se cambiou o responsable decalidade por traslado de Jos VctorValds lvarez para Tineo (Asturias);o equipo directivo, xa renovado, quedaagora do seguinte xeito:

-Director, contina no cargo Juan JosPardo Gato.

-Vicedirector, Vctor Manuel OteroFormigo, Profesor Tcnico de Man-temento de Vehculos, que fora con an-terioridade Secretario no IES "GarcaBarbn" de Vern.

-Xefe de Estudos do Rxime Ordina-rio, Juan Sanmartn Fernndez, Profesor

de Lingua Castel e Literatura.-Xefe de Estudos do Rxime de Adul-

tos, segue Ramn Cajoto Sante.-Secretaria, Mara Jos Carballo

Carballeda (xa ocupaba ese posto den-de fai tres cursos).

O novo responsable de calidade JosJavier Lebn Daz, Profesor Tcnico deSoldadura e Caldeirera.

Entre os obxectivos propostos paraeste ltimo ano de mandato destacan amellora da convivencia nas aulas, facermis eficaz o uso e control da documen-tacin interna e a concienciacin me-dioambiental entre o alumnado e todoo persoal da Organizacin.

- Na fotografa aparecen o Vicedirector, esquerda, e o Xefe de Estudos, de p -


2/20

Pxina 2

EDITORIALEDITORIALEDITORIALEDITORIALEDITORIAL

O Provisional 21 decembro 2007

O Director: Juan J. Pardo

deporte, xuventude e vida san

Por Uxo Rodrguez Garca

certo que nestes tempos que corren resltanosdifcil ver relacionados este tres temas. A verdade que si. Quen de ns non temos visto algunha vez aun grupo de colegas que en vez de estar facendounha actividade deportiva, psanse o da tiradosna casa, no piso ou en calquera parte.

que non teo tempo para todo, a tpica des-culpa que se adoita poer cando nos d preguiza, ousimplemente non nos interesa. Todos sabemos queorganizndose ben, e querendo, non habera ningntipo de problema para ter moza, estudar, sar de mar-cha cos colegas, tocar un instrumento e practicar al-gn tipo de deporte.

Calquera persoa estara en condicins de animarsea facer, o que facemos con Mariluz e Fran na clasede Educacin Fsica, pero fra da escola e mis amiudo; creo que o nico que hai que facer organi-zarse, poerlle ganas e unha pouca de forza de von-tade, xa que o deporte permtenos xogar en equipo,coecer xente e o compaerismo, parte de que apor-ta sade e moi bo rollo nosa vida.

si, daquela xapasou a auditora

entn en maio iremosao "Mara Sarmiento"?

ISO-LINO/9001/2000(interpretacin libre do personaxe Isolino de Xaqun Marn, habitual de

La Voz de Galicia)

Xaqun Marn estar no noso centro nasemana das Letras Galegas

Cada curso comenzamos con ilusins renovadas e copensamento posto nas persoas s que vai destinado onoso servizo de ensinanza, aos profesionais que prestano servizo e aos alumnos e alumnas que son os destinata-rios e para os cales existe esta institucin de ensinanza.

moi difcil satisfacer as expectativas de todos, peroen cada perodo tratamos de recoller as inquedanzasmis significativas, a maiora dos pensamentos e intere-ses que aqu conflen.

Educar convencer antes que impoer. Sempre trata-

mos de lograr o mellor funcionamento poloconvencemento, o dilogo e o acordo entre todos.Na comunidade educativa temos que protexer todos

os dereitos e un deles o dereito a recibir educacinque teen todos os alumnos. Na presentacin deste cur-so xa deixamos claro que non podemos permitir que sealgun non quere estudar impida aos demais facelo.

Cremos na integracin e cada ano poemos en mar-cha novos sistemas de atencin diversidade con granxito, este dbese, en gran parte, aos profesores volun-tarios para estas tarefas innovadoras pero necesitamosunha reaccin en positivo dos alumnos, que poan inte-rese en estudar.

Entre as reformas deste curso comenzamos coa reno-vacin de parte do equipo directivo, quero agradecer ogran traballo que fixeron a xefa de estudos, Pilar Asensioe a vice-directora, Gema Rena. Temos a sorte de seguircontando co seu excelente traballo como profesoras docentro. O novo xefe de estudos, Juan Sanmartn e o novovecedirector, Vctor Otero trouxeron renovadas enerxasao equipo directivo e espero que continen moito tempo.Tamn cambiou o reponsable de calidade, Vctor Valdstrasladouse sua terra asturiana e ocupa o seu postoJavier Lebn que est a comprobar as diferenzas queexisten entre o noso sistema da calidade con respecto

ao dunha empresa que fabrica produtos na que l tenexperiencia, anque a filosofa de mellora continua amesma.

Os obxectivos para este ano van ser a mellora daconvivencia o medio ambiente e estudo de novos mediosa aplicar na imparticin da ensinanza.

Ilusins renovadasIlusins renovadasIlusins renovadasIlusins renovadasIlusins renovadas


3/20

Pxina 3O Provisional21 decembro 2007

Descenso do LandroDescenso do LandroDescenso do LandroDescenso do LandroDescenso do Landro

Javier Daz Gmez - 2 ESO-A

paxaros:

A V E L I R A

Baixo este suxerente ttulo cele-brouse no saln de actos o pasado 26de xuo unha charla, organizada poloDepartamento de Orientacin, dirixidaao profesorado da zona educativa.

Na mesma Manuel Blanco Rbade,Licenciado en Psicoloxa e Orientadordo IES Leiras Pulpeiro de Lugo e BertaLpez lvarez, Xefa de Estudos domesmo centro, expuxeron as pautasbsicas do programa de mellora da

convivencia: "Vivir xuntos, convivir",auspiciado polo Concello de Lugo.O obxectivo bsico foi o de ofrecer

comunidade educativa recursos orien-tados mellora das relacins no m-bito escolar.

Vivir xuntos, convivir

Que si! O exercicio fsico sade e diversin!. Este ano queriamos fomentar actividadesnas que os alumnos se divirtan ao mesmo tempo que fan exercicio. A nosa primeira

proposta foi baixar o ro Landro en piragua; alumnos de 1 de bacharelato participaronnesta actividade voluntaria. O sbado 20 de outubro, nun da en principio nubrado elogo como se fose primavera, fixemos o descenso programado, o resultado... "hai que

repetilo profe!, cando volvemos?... Para reflexionar.

A prohibicin de "ter telfono mbil

dentro do centro", anunciada no claus-tro e mediante circular interna polo Xefede Estudos, sorprendeu ao profesora-do, e anda mis ao alumnado.

-Os primeiros apoian a iniciativa por-que o uso do mesmo a mis al donormal; non obstante, hai profesoresque consideran que era suficiente conrestrinxir o seu uso.

-O alumnado considera que a "proh-bicin" excesiva, malia todo estncumprindo coa norma; os alumnos debacharelato anunciaron accins contraa medida que estn sen concretar.

-A Direccin expn que non nece-

sario ter mbil no centro, dado que antecalquera continxencia (enfermidade,accidente ou aviso urxente) o alumnopode contar coa centralia do centro, oapoio dos profesores e persoal e ta-mn hai instalado un telfono TRM.


4/20

Pxina 4 21 decembro 2007O Provisional

Cntenos un pouco esas experiencias e a si-militude que poda haber entre elas no aspec-to do servizo aos demais.

Tera moito que contar, pero vou tratar de resu-milo en non moitas palabras: Fun Alcalde oito anos, sen deixar de atender aescola e sen poerme soldo. Impulsei a demo-cracia deixando que os vecios elixiran demo-craticamente os seus Alcaldes de Barrio e os seusCapataces de Camios competencias exclusi-vas da Alcalda- e nos propuxeran ao Concelloas obras pblicas que mis lles interesaban. Pre-ocupeime moitsimo pola cultura e polas infra-estruturas mis elementais: luz e estradas. Peroen todo este empeo cheguei a perder a sade enon quixen volverme presentar s eleccins. A

pesar diso, ser Alcalde democrtico dun Conce-llo unha honra que xamais se esquece. Asumn a Direccin do Colexio Pblico San-ta Rita a peticin da Delegacin Provincial deEducacin, cando ningun dos compaeiros nosquixemos presentar voluntariamente para ditaresponsabilidade. E, rematado o perodo parao que fun nomeado, tampouco quixen ofrecer-me para un novo perodo. Ser Director nesecolexio, responsabilizndote do Comedor Esco-lar e das mltiples actividades que nel se desen-volven ao longo do ano, unha pesada cargaque engadir de afrontar a responsabilidadedun mestre normal. Respecto colaboracin que lle veo prestan-do Igrexa durante os ltimos cinco anos, direique o fago a peticin do anterior Bispo da dio-cese e sobre todo por coherencia coa mia con-

dicin de crente.Por ltimo, direivos que os tres traballos, benentendidos, teen moito de servizo aos demais:a Alcalda, no aspecto cultural e material; a

Direccin, no aspecto integral da persoa; e acolaboracin coa Igrexa, no aspecto espiritual.

Como comezou esa colaboracin nas pa-rroquias de Xove, que o levou a dar este paso,acaso unha vocacin perdida ou tarda?Comecei esa colaboracin a peticin do cura

prroco de Xove, D. Cndido Otero Lpez. Pre-viamente, como membro da Comisin de Litur-

xia de Foz, asista regularmente s xornadas deformacin que a diocese imparta no Seminariode Mondoedo. Al visitbanos con frecuencia

o Bispo anterior e pedanos que nos ofrecera-mos a comezar uns cursos especficos para eselabor de Gua e Animador das celebracins do-minicais e festivas cando o sacerdote non puide-se ir s parroquias por el rexentadas. Despois demoito insistir, doce, dos que asistiamos a estas

xornadas e procedentesde toda a diocese, de-mos o paso ante a ca-

rencia de cregos e de vo-cacins sacerdotais. Pa-sados dous anos de pre-

paracin, fomos nomea-dos na catedral de Mon-doedo na data 10-11-02 e de seguido D. Cn-dido solicitou os meusservizos neste sentido.

A pesar de que cursei ametade dos estudos decura, ao namorarmenesa poca da miadona, tiven claro que a mia verdadeira voca-cin era a de casado e, en segundo lugar, a demestre. E hoxe sigo a pensar igual.

Ten infludo na sa maneira de pensar o terestudiado nos seminarios de Lourenz e Mon-doedo?

Moitsimo. Al tiven a oportunidade de coeceren profundidade a persoa de Xess de Nazaret e

xa naquel entn, en plena adolescencia, che-guei conclusin de que converter a un cantan-te, futbolista, actor, poltico... en lder ou refe-rencia da mia maneira de pensar e actuar, des-

pois de telo coecido a El, era un tremendo erro.Xa mis adulto, o feito de constatar a existenciade numerosos cientficos cristins - marxe dos

posibles erros que a Igrexa puidera ter cometidoe poida anda cometer debido condicin hu-

mana dos seus fieis-, demostroume que os cris-tins non temos por qu ser menos intelixentescs mis nin mis retrgrados. Amais diso, estoutotalmente convencido de que ningunha doutri-na poltica ou filosfica das que se teen formu-lado contribuira mis paz e felicidade dahumanidade que a de Xess.

Cre que a actual crise de vocacins relixiosaspode ter que ver con certas normas da Igrexaque parte da sociedade de hoxe considera re-trgadas?Pode ser. Agora ben, a doutrina de Xess de

Nazaret non pode someterse aos movementospendulares da historia. Ela non cambia cos tem-pos, nin se somete a modas, nin pode estar so-

metida aos veredictos populares. Ela a que .A Xess de Nazaret sguese ou non.Eu creo que a actual crise de vocacins relixio-sas responde mis a incoherencia no pensar eactuar de ns, os cristins: na familia, no traba-llo... moi difcil distinguir a un cristin daquel

que non o , cando observamos cmo pensan eactan estas persoas.

Centrndonos agora no mbito educativo,como ve Vde. o ensino actual?; en que mello-rou respecto ao ano 1972 no que Vde. come-zou como Mestre, e en que cre que pode terempeorado?Mellorou claramente en dereitos para alumnos epais e tamn en recursos.Ao meu entender, empeorou en resultados aca-dmicos e na formacin de persoas idneas paravivir en sociedade. O esforzo non se valora. Sefalamos de responsabilidade, ante a invitacin arealizar unha actividade escolar necesaria, fre-cuente or: Non me apetece. A violencia cam-pa s sas anchas. Ese non o meu problema unha expresin bastante comn hora de ser

necesaria a solidariedade. O respectar os dereitosdos demais tampouco podemos dicir que foi amellor.

Sabemos que a familia, a sociedade e a escolason factores determinantes para os educan-dos. Que se podera facer para mellorar asituacin actual dende cada un destes eidos?Creo que a familia debera exercer con misinterese o seu deber de educar. Non delegar to-talmente noutras persoas ese labor. Tamn de-bera evitar que a televisin, os xogos electrni-cos e as amizades sexan os verdadeiros educa-dores dos seus fillos. Deberan inculcar aos seus

fillos os principios e valores nos que cren. E facelo de maneira razoada e, sobre todo, procu-rando que sempre exista coherencia entre a for-ma de pensar e actuar.

A sociedade, a travs dos medios de comunica-cin, non est a exercer un rol educativo, ao queunha sociedade democrtica e construtiva nondebera renunciar. D a impresin de que o que

entrevista:

Euloxio Xess Rubert Mndez

Para retomar a seccin adicada entrevista, dende a redaccin de O Provisional, eleximoso Profesor do noso centro, Euloxio Xess Rubert Mndez. D. Xuxo, como as o coece-mos os alumnos, unha persoa afable, de bo dilogo, e colaboradora en todo o que llepedimos; nada mis propoerlle a idea aceptou gustoso a nosa invitacin.

D. Xuxo, Vde. ten ocupado o cargo de Alcalde de Ourol, foi tamn Director doColexio de Galdo, e agora vn de ser noticia nos medios pola sa facetacomo Gua das celebracins dominicais e festivas en ausencia de pres-bteroou animador parroquial.


5/20

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

21 decembro 2007 O Provisional Pxina 5

O pasado 28 de novembro, os alum-

nos de ciclos formativos de graomedio asistiron, no teatro Pastor Dazde Viveiro, representacin da obra"133.6 FM. En el espacio interior".

A peza realizada pola DireccinXeral de trfico pretende facer finca-p, de forma amena, na importanciade actuar con responsabilidade en di-ferentes aspectos da vida: o trfico,os estudos, a relacin cos pais...

"Escogimos el teatro porque lo con-

sideramos innovador y muy eficaz,una manera ldica y atractiva de co-municar contenidos sobre seguri-dad vial fuera de las aulas", comen-tou Mari Cruz Garca Egido da ase-sora pedagxica da mencionadaD.G.T.

Os asistentes recibiron un CD deagasallo coas cancins do musical eenderezos electrnicos de referencia.

Feliz Nadal

e bo aninovo

2008!

A educacin vial era, ata o de agora, un tema transversal previsto na LOXSE; agora debtese

a posibilidade de inclula na materia de Educacin para a Cidadana.

CAMIANDO POR NEGRADASCAMIANDO POR NEGRADASCAMIANDO POR NEGRADASCAMIANDO POR NEGRADASCAMIANDO POR NEGRADAS(Popular)(Popular)(Popular)(Popular)(Popular)

Pola spera pasar queroen entrando en Crexemilquero tamn, sen mis,ver os meus amigos mil

E subindo ao Morgallnvaixarei ao Monteinsuacamiando Ponte Novavolverei pasar na Insuados moros sa coba

Suberei pola Redondaao Muro Novo e Xurbaltodos son de boa onda,ningun me lembra ao mal.

En Negradas, mia terraberce e mortaxe dos meuso meu corazn xa berraquere quedarse nos teus

Quero ver a nosa ralimpa e alegre como antesque tia munxes e crae reciba veraneantes

Subir Pena das Pase pararme na Chaeiraque me servirn de guaspara contemplar a mareira

Subir tamn s Alpuxarrasver As Pontes e o Barqueiropoerme en Xarrasver os barcos en Esteiro

Quero volver a Salgueiroscamiando tamn acheloquero parar no Mosteirosaudar a amigos vellos

Quero ir a Crecidea Gatariza tamno corazn tamn me pideque todo as faga tamn

Parar no lugar de Marcose seguindo a Barranovavaixarei aos Barcs

Pararei no Ferradoirolugar de gratos recordose se anda me da o coiroberrarei para que os xordos

Saiban que volvn Terra,agora estou en San Roqueo meu corazn xa berraxa non hai mis que me toque

prima nos seus obxectivos son os intereses pol-ticos, econmicos e de audiencia.

escola, baixo o meu punto de vista, fltallehoras no currculo dedicadas a talleres de con-vivencia, e a reforzar o labor educativo dos pais.

Vde. foi Mestre en colexios de Primaria e ago-ra Profesor de Instituto, que atopa de dife-rente nestes dous modelos de centro para osnenos de 12 a 14 anos?Para min, os colexios de Primaria son mis a

prolongacin do ambiente familiar, onde a/omestra/e moitas veces ten que facer de nai/pai eonde a aprendizaxe ten que ir mis agachadano xogo. O Instituto xa os fai ser un poucomis independentes e maduros, ao ter que acos-tumarse a moitos profesores e a materias miscomplicadas. S lles vexo un perigo: querer fa-cerse maiores antes de tempo, debido a presenzanese centro de alumnos cunha idade moi supe-rior.

Como ve o futuro do noso idioma, pensa quehai razns para ser alarmistas? Cre que asmedidas polticas de apoio que se teenadoptado son suficientes?Si, non son moi optimista. Observo que moita

xente nova psase ao casteln. As medidas adop-tadas a nivel poltico penso que son suficientes.Entendo que o problema non est en impoermedidas, senn en concienciar xente da im-

portancia do galego para ns os galegos.O que deberamos ter claro que o galego unha importantsima riqueza cultural, que, gra-

zas a ela, a Constitucin Espaola fxonos me-recentes dunha Comunidade Autnoma de pri-meira categora, en p de igualdade con Cata-lua e o Pas Vasco. Deixar morrer o galego descender irremediablemente na categora de

pobo. Mentres non utilicemos entre ns o gale-go do mesmo xeito c casteln polos de Castela,estaremos desprezando o idioma que nos trans-mitiron os nosos antergos, e, sen darnos conta,menosprezaremos a nosa cultura e tamn a Ga-licia.

A xente mis culta de Catalua non dubida enutilizar o idioma dos seus antepasados, non obs-tante esa mesma xente de Galicia, maioritaria-mente, prefire utilizar, cando fala con galegos, ocasteln, idioma procedente doutro pobo.

Isto non quere dicir que deixemos de aprender ocasteln. Non. Precismolo para entendernos

coa xente de Espaa que non galega. Pero,entre galegos, non entendo que non utilicemoso noso propio idioma.

Temos noticias de que pensa xubilarse do ensi-no para o vindeiro curso; isto obedece ao can-sanzo ou oportunidade que ofrece neste mo-mento a Consellera?Certamente sntome canso. Esta profesin esta-se, cada vez mis, a converter en moi estresan-te, e a mia sade resntese despois de 37 anosnela. En consecuencia, se a lexislacin mo per-mite, posible que deixe o ensino no 2009.

Adicar o seu tempo a algunha afeccin par-ticular?

Por suposto. Gstame escribir, ler, tocar a guita-rra e o rgano, o ciclismo...

Anda que anticipadamente, desexmosllemoita sorte e felicidade nesa nova etapa. Moi-tas gracias.

A SEGURIDADE VIAL A ESCENA

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

-REDACCIN-


6/20

O ProvisionalPxina 6 21 decembro 2007

Por Jos Mara Leal LpezO pan de trigoO pan de trigoO pan de trigoO pan de trigoO pan de trigo (II)(II)(II)(II)(II)

millo, chamado de broa, e para facelo

mesturbanse farias de millo, centeo e trigo;este tia un sabor algo doce, era poucoesponxoso e mis ben duro, hoxe en da faise deforma testemual, anda que en Guitiriz seguenelaborando un pan doce de millo que ten moitafama en toda Galicia. Outro pan moi consumi-do era aquel no que se mesturaban a faria e osalvado, hoxe chamado pan integral, con bas-tante aceptacin ser un produto con moita

fibra, ideal para o organismo. Logo estaba opan de trigo no que s se empregaba a fariabranca e refinada que saa deste cereal. Tamnhai un pan chamado de borralla que se cocadebaixo das cinzas quentes sadas do forno;este, amais da faria, levaba tamn ovos e figos,que lle daban un sabor moi doce e o facan moisaboroso. Outros eran o de bola, que era redon-do, e o denominado bica, un pan cuxa masa non

fermentaba, moi duro, que se coca nunha pedrada lareira a carn do lume.

Dada a grande variedade que se fixo do pande trigo, como antes diciamos, que deu lugar aque cada tipo se coecera por un nome, que

xeralmente era o do lugar onde se faca, moitos

tomaron relevancia non s na zona, senn alndela polas sas calidades. Entre os mis signifi-cativos estn o chamado pan de Ous, elabora-do en Friol, cuxa caracerstica fundamental asa cor escura, ademais ten forma compacta ea miga hmida, polo cal dura varios das fresco,ou sexa, que se refai co paso do tempo e gardao bo sabor que o caracteriza; outro moi coecido

o pan de Neda, no cal predominaa sa grande calidade, atribuda faria e auga usada no amasamento;tamn moi coecido o pan de Ca-rral, que se fai cunha mestura de tri-

go galego con trigo casteln, desacombinacin saen uns bolos lixeirose esponxosos que o fan exquisito;logo est o pan de Cea, elaboradocon trigo do pas e mediante un longo

proceso, co que se acada un produto refinado edestacado na panadera galega.

Aqu en Viveiro en xeral faise bo pan e haiunha grande variedade en tdalas panaderas,polo cal podemos mercar o que queiramos xaque contamos con pan de varias zonas dabisbarra e incluso das zonas do interior, comaVilalba ou Friol. De maneira que podemoselexir o que mis nos guste tendo en conta aelaboracin das distintas panaderas, pois cadaunha dlle un sabor caracterstico polo que axente probalo vai sabendo mis ou menosonde se fixo.

Pero a verdadeira riqueza gastronmica da

Hai unha panadera en Viveiro que ten un cadro colgado na parede cun fondo de baldosas que a min sempre me

gustou e onde pon : Ya lo como, y mejor dir lo beso, porque es tan bendito el pan, que alma y cuerpo comern, de ladulzura del beso, versos de Lope de Vega.

Isto indica a grandeza do pan de trigo, o quefoi considerado sempre o alimento bsico dosgalegos; arredor do cal se creou unha culturapopular que se veu manifestando longo dosanos en poemas, refrns, ditos e historias. Estaimportancia vn de que un produto que apor-ta unha completa e rica combinacin tanto decaloras coma de hidratos de carbono, minerais,protenas e vitaminas, constitundo un alimen-to imprescindible para campesios, marieirose tdalas persoas que realizan traballos duros.

Dende moi antigo vn sendo consideradocomo un smbolo espiritual xunto co vio, poismbolos dous permanecen en diversas cultu-ras sen perder o seu poder significativo,dndolle pan o smbolo de alimento espiri-tual da humanidade, e as na antigidade, candohaba sacrificios humanos, botbaselle fariade trigo por enriba do cadaleito, e aquel ritualsignificaba a semente da resurreccin e dainmortalidade.... Todo isto transmitiuse cerimonia catlica da Eucarista convertido opan no Corpo de Cristo e o vio no seusangue. Outras crenzas, como diciamos,

tamn o empregaban nos seus ritos; de maneiraque, cando faleca unha persoa, poanse ali-mentos a carn do cadaleito, entre os cales nonpoda faltar o pan de trigo co fin de que puideraalimentarse na viaxe eternidade.

Na producin do pan e nas caractersticasdo mesmo inflen varios factores: os distintostipos de gran de trigo, que son varia-bles segundo as zonas de cultivo e re-coleccin; o grosor da faria sada damoenda, mis grosa ou mis fina; adureza da auga empregada no

amasamento; a forma do amasado; ostamaos das pezas de pan; a calor e otempo empregado na coccin e outrasmoitas mis variables que determinanque o pan saia cunhas calidades diferentes desabor, textura e aparencia en cada lugar onde sefai. Todo isto deu lugar a unha nomenclaturavariada para denominar cada un destes tiposde pan.

Anda que pareza mentira, o cereal mis cul-tivado en Galicia sempre foi o centeo, perodaba un tipo de pan moreno, groso e duro, cunsabor tirando a amargo; logo foi introducndosepouco a pouco o pan de trigo que daba unhafaria branca de onde saa un pan branco e refi-nado. Mentres as clases humildes coman o decenteo e o de millo, o pan de trigo consumaomis ben a xente podente, ser mis caro. Poroutro lado, tamn antigamente se faca o pan de

Moitas expresins da cultura do pan, costumes,

rituais, mens, refrns, crenzas, actitudes, ditos

populares e receitas, foron concebidos para poder

soster o proceso de converter o gran de trigo en pan coque alimentar os corpos e incluso o esprito, por iso se

fala del como o alimento do corpo e da alma.


7/20

O Provisional21 decembro 2007 Pxina 7

faria de trigo son as empanadas, as cales levanpan de trigo e no medio o chamado compangoque as fan deliciosas.

Cada zona ten a sa especialidade e fanse

de todo tipo, polas Ras Baixas abundan as deberberechos, vieiras e lamprea; no interior asque mis gustan son as de carne e tamn as deanguia, mentres que polas Ras Altas gustanmoito as de xoubas ou sardinilla, tamn as decongro, bacallau e bonito. Aqu en Viveiro amis tpica a de congro, a cal ten unha formaespecial que a caracteriza, no lombo leva pre-parada unha tapa que se abre cun coitelo e al selle bota o prebe; exquisita e para min a mellorsen dbida, antigamente nas feiras consumaseen grande cantidade e hoxe en da un prato demesa moi saboroso que deleita o padal e est

para chuparse os dedos como se di popular-mente.

Basicamente, como comentamos conanterioridade, consiste en das follas delgadas de

masa de pan de trigo fermentado, entre as que semete un recheo chamado compango, o cal podeelaborarse de diferentes produtos para a continua-cin, seguindo o proceso de elaboracin do pan,metelo no forno nuns recipientes chamadosempanadeiras, feitas xeralmente de folla de latae de diferentes formas e tamaos. O compangofaise dentro dunha cazola, onde primeiro se llebotan o aceite e a cebola picada, todo isto ponse lume e, unha vez que a cebola se doura,engdense pementos e tomates picadios, paralogo botarlle as especies como o sal, o pementne o azafrn; unha vez mesturado ben todo, ccese

lentamente e despois engdeselle o produto basedo que queremos facer a empanada, por exemplo:congro, bacallau, toucio entrefebrado, bonito,sardias, berberecho, mexilns, carne, etc. Esteproduto base xa debe de vir previamentecociado. Logo a masa de pan estndese namesa e btaselle o aceite escorrido do compangoe as, unha vez feitas as follas de masa, ponseunha abaixo de base na empanadeira para logobotarlle enriba o recheo, que unha vez estendidotodo, tpase coa outra folla de masa, para logocerrarse a empanada retorcendo os bordes damasa formando o chamado corrosco de masa, ocal renxente e saboroso. A tapa da empanada

soe adornarse con tiras de masa dndolles for-mas diversas, hai algunhas coma a de congro,nas que se fai un burato o cal serve para botarlleo chamado prebe ou salsa, que a fai missaborosa na mesa.

Quizais a empanada sexa un dos produtos

gastronmicos mis importantes de

Galicia e, anda que se fai en mis sitios,

onde toma verdadeira relevancia aqu xa

que ten moita calidade e unha variedade

que en ningn outro lugar poden

igualar.

Viveiro Outubro de 2007

P

L

S

T

IC

A

NoeliaSnchezBerdeal

li

b

e

rd

a

d

e

o 14 de novembro

celebramos o MAGOSTO 2008

VISITA

Os alumnos de 4 de ESO estiveronen Iria Flavia o da 3 deste mes de dec-embro para visitar as instalacins dafundacin Camilo Jos Cela e o Museodo Ferrocarril.

Estiveron compaados polos profe-sores Enma Garca Rivas, Sonia ReyMndez, Marcos Perille e Ins Gutierrez.

COMETA VISIBLE

Chmase Comet 17P Holmea, epdese ver a ollo (ten mag 2.9, as es-trelas mis febles que podemos verdende a vila teen magnitude 4). Estentre a rbita de Marte e a de Xpiter;de repente sufriu un aumento de activi-

dade.Como deicimos, pode verse a sim-

ple vista mentres lle dure esa activida-de, (parece unha estrela difusa) andaque s con prismticos de 7X50 ou10X50 se ve ben (coma unha mancharedonda, difusa e brillante); comezavndose nordeste,a uns 25 ou 30 eacada a mxima altura uns 80 (casena vertical ollando cara norte) a isodas 2:15h da ma, e acaba sobre as7h no noroeste a uns 40 de altura.

-pxina onde podes consultar a sa localizacinhttp://www.heavens-above.com


8/20

21 decembro 2007

**** O botelln ******Por Ana B. Dablanca Blanco

O botelln un termo quedescribe o cos-tume, entre osxoves, de con-sumir bebidasa lcoh l icas,refrescos, ta-baco e incluso,nalgns casos,drogas ilegais,

en grupos nu-merosos e na vapblica.

En Espaa, sempre existironcelebracins locais relixiosas e feiraspopulares nas que se fixo uso e abusodo consumo de alcohol, igual quenos "guateques" celebrados polasxeracins anteriores s actuais.

A sa orixe remntase aos anos 80en Andaluca onde os mozos de claseobreira se reunan en prazas e parquespara tomar unhas bebidas comoalternativa alto prezo das consumi-cins dos bares, ademais de paradisfrutar do clima, solucionar os pro-blemas que conlevan celebrar festasna casa e para relacionarse nun am-biente no que se poida falar antes de iraos locais de ocio. Isto pouco a poucofoi desenvolvndose e estendndosea outros lugares.

Na actualidade esta actividaderealzase a coto en parques ou zonasabertas da va pblica e cabe destacarque moitos dos participantes sonmenores de idade. Para abaratar ocusto da bebida consmese alcoholen botellas e tetra briks con xeo e

vasos de plstico antes de dirixirse aospubs, discotecas ou concertos onde oprezo da bebida moito mis alto. Haitamn persoas que acoden a esteslugares pola concentracin de xente eco fin de consumir refrescos, zumesou outras bebidas alcohlicas andaque o nmero de estes participantes moi reducido.

As principais crticas cara fenmeno do botelln proceden deautoridades e principalmente vicios.As queixas cntranse no rudo que seproduce a altas horas da madrugada e

a sucidade xerada tras da festa. Asmesmo, rexistrronse actos devandalismo, rotura de mobiliariourbano e pelexas. Os medicos alertansobre o perigo para a sade que supn

a tomamasiva de al-

cohol e tamn o consumo de drogas.Algunhas solucins por parte das

autoridades son:-Lei antibotelln a cal prohbe o

consumo de bebidas alcohlicas na racon multas de 300 euros.

-En ocasins, co fin de evitar asreunins en das claves, lmpanse asras con fortes produtos qumicos,impedindo que a zona sexa usadapolos pens.

-Creacin de espazos especficospara estas reunins coecidos comobotelldromos realizados en poucoslugares.

Que pensan os xoves de todo isto?Para eles unha manifestacin

social, pacfica e civilizada que seestende tanto porque unha forma dereunirse. mis barato, bbese unpouco anda que algn poidaemborracharse. Non queren renunciara sar cos amigos e non entendenporqu de tanto escndalo nasdiscotecas pense igual de bbedosou mis. Nos botellns consmese

alcohol pero as borracheiras moiseveras son poucas. A sa opinin que polo xeral non hai droga, entreoutras cousas porque se fai para aforrardieiro e a droga consmena ado-lescentes con moitos recursos.

Para os mozos a sucidade non unproblema porque o concello ten unservizo para iso. O rudo tampouco o porque cren que se debera facilitarunhas zonas para realizar estasconcentracins de esmorga das fins desemana. En canto lei antibotelln nona consideran axeitada xa que opinan

polo xeral que as autoridades teen aobriga de axudarlle xente asolucionar problemas e non de prohbirliberdades.

como conseguir entn que a xuventude se divirta sen alcohol?

BSCASE

desapareceu o 22 de marzo de2002 no n 23 de O Provisional

SOTAVENTO

Resulta habitual que o Departamen-to de Tecnoloxa programe visitas aentidades relacionadas coa enerxalimpa; neste sentido, o pasado luns vi-

sitaron o parque elico experimentalde Sotavento (Xermade) cos alumnosde 4 de ESO e de 1 de Bacharelato.Os profesores organizadores foronLus Mel Galocha, Rafel Rivera Fernn-dez e Mara Jos Riveira Villar.

O nmero 50 da renovada

revista galega do ensino

EDUGA, xa est a disposicin

da comunidade educativa na

biblioteca do IES Mara

Sarmiento. Neste nmero o

tema central ou de estudo

"As TIC na escola".

O n 51 sair en xaneiro.

eduga

Pxina 8 O Provisional


9/20


Vista dos vertedorios, depsitos e vas enChoupn, (parte oeste da mina), no ano 1910

PRECEDENTES:

-Non obstante, a minera do ferro

require unha mencin especial tan-to polo volume que alcanzou en Es-paa como pola repercusin que tivono desenvolvemento econmico,principalmente no Pais Vasco, de-bido demanda dese mineral den-de o estranxeiro.

-Como suceda coas minas deBiscaia e Cantabria, a explotacindas minas da Silvarosa presenta-ba a vantaxe da sa proximidade aomar -o que faca mis barato o seutransporte. As primeiras eran basi-camente xidos de ferro moi puros,

sobre todo os de Somorrostro e oseu tratamento nos altos fornos erarelativamente fcil; mentres, os deViveiro ou Vilaodrid eran sulfurosose por iso s eran interesantes enpases xon xacementos desa mes-ma natureza, dado que a mesturaera antieconmica.

-Igual que se pon en entredito aocasin perdida por mor do retrasona construcin dos ferrocarrs -coaque ten certo paralelismo-, hai quenconsidera que o feito de que estasexplotacins se fixeran con cartos

de fra supuxo unha perda substan-cial dos nosos recursos e a perda dun-ha ocasin de modernidade para oPas; ao mellor tampouco estabamospreparados naquel momento no quese viva a segunda etapa da revolucinindustrial para asumilo reto a nivel tec-nolxico.

-As minas veneiras, en orixe em-pregadas como fonte de materia pri-ma para obter o ferro dende a IdadeMedia, foron de gran interese desdeeste perodo ata ben entrado o scu-lo XIX (con especial relevancia as si-tuadas na serra do Courel), momen-

to en que empeza a decaer, sobretodo pola importacin de ferro doPas Vasco. O mineral extrado de for-ma artesanal ou semindustrial eraempregado nas ferreras, situadasao longo de regatos que aproveitabanos saltos de auga naturais. (Ver arti-go sobre o oficio do ferreiro nas pxi-nas 8 e 9 de O Provisional n37 de de-cembro de 2006).

-A principios do sculo XIX cons-trese en Sargadelos, o primeiro altoforno de Espaa para a obtencin deferro colado; usaban o mineral proce-dente da zona de Viveiro. Despois hai

- AS MINAS DA SILVAROSA -

A finais do sculo XIX a minera de Galicia rducese extraccin e exportacin de caolnpara as fbricas de louza de Sevilla e Asturias, e cobre e ferro para os establecementos

metalrxicos estranxeiros. Non obstante, destacan, pola sa singularidade, dasempresas mineiras do ferro na provincia de Lugo: a mineira de Villaodrid, e as minas

da Silvarosa en Viveiro, explotadas inicialmente con capital alemn baixo o nome de:

"The Vivero Iron Ore Co. Ltd"

un perodo escuro de paralizacinde actividade mineira retomndo-se a actividade coa "mellora" das

infraestruturas portuarias, ferroca-rrs, estradas, a ponte do Barqueiroinaugurado no 1901, ..., etc.

O COMEZO DOS TRABALLOSNA SILVAROSA

A empresa The Viveiro Iron OreCo. Ltd. faise cargo da explotacin,en principio ao descuberto nosmontes da Silvarosa e Choupn al-canzando as parroquias de Vieiro eCovas; a devandita sociedade tiamis concesins na comarca queforan rexistradas no 1889 por D. Ri-

cardo de Llano Oleaga, probable-mente basendose na primeira car-ta xeolxica de Galicia de GuillermoSchultz, enxeeiro alemn que viviuen Ribadeo; algunhas destas con-cesin eran A Pereira, Golpe, Vieiro,Galdo, Bravos, Carbalio, Testa deFerro, Concha, Cordido, Riobarba,Barreiro, Cova e Suegos nos conce-llos de Ourol, Viveiro, Riobarba eXove.

Os traballos preparatorios, baixoa direccin do enxeeiro alemn Fe-

derico Staaden, comenzaran xa en

1893, sando do peirao da Insua o pri-meiro cargamento cara a Alemaa o20 de decembro de 1899 no vapor Lau-rak-Bac. Nese momento de comezoreal da extraccin do mineral fxosecargo da direccin da mina o enxeei-ro Federico Guillermo Cloos que per-maneceu ligado empresa ata o co-mezo da guerra civl espaola, logomarchouse para Monforte onde andaviven algns descendentes.

Como sabido, o mineral transpor-tbase mediante un funicular, apro-veitando o desnivel entre a cota misalta da Silvarosa (441metros) e o


10/20



O funicular era coecido polos vecios coma "os caldeiros da mina";foi contrudo por Adolf Bleicher&C de Leipzig - Ghlis (Alemaa); tiaunha capacidade de transporte de ata 250 toneladas de mineral cada hora.

Sen dbida, de toda a explotacin, xunto cargadoiro, foi a obra misemblemtica e coecida das minas da Silvarosa, ao igual que sucedeu coferrocarril Villaodrid- Ribadeo para o caso da "Minera de Villaodrid"

que tia 33 Kms de percorrido.

A traccin do sistema facase pola accin da gravidade, aproveitando odesnivel ao logo dos 5.570 metros de percorrido (cunha pendente mediacercana ao 7%). O mineral que vaixaba nas vagonetas descargbase se-miautomaticamente nunhas enormes tolvas de pedra para logo enviar o

mineral cara ao barco. As tolvas anda poden verse parcialmente na reaetnogrfica de A Insua e tamn arriba na Silvarosa ao p do poboado.

cargadeiro asentado sobre unha ro-cha a carn do mar na Insua (Escour-dido); dende al o mineral embarcba-se cara a Alemaa e Inglaterra dedi-

candose esta materia prima, principal-mente fabricacin de canns.

Ao principio, como xa se dixo, os tra-ballos de extraccin realizbanse aodescuberto seguindo o filn minera-lizado (de posible orixe sedimenta-ria); s no primeiro ano sacronse104.197 toneladas en 35 cargamen-tos martimos. A medida que se bus-caba o mineral mis profundo, reali-zuse a explotacin en galeras; Bil-bao, Federico, Ventilacin, O Tres,Tres A ou Sete A, eran algns dos no-mes das mesmas.

A partir de 1910 continuaron os tra-ballos mediante labores subterr-neos seguindo a veta xa en zonas demenor altitude, transportando o mi-neral en camins monte arriba ata astolvas que abastecan os caldeiros paralogo envialo colgado polos cables deaceiro ata o cargadoiro.

O filn asntase nun cuarzo en-caixado entre lousas e esquistos doOrdovcico (lousas onde destaca ocloritoide), sendo o mineral maiorita-rio Magnetita, que aparece cristaliza-

da en microoctaedros, e Hematites.A esta acompaan Clorita, granateAndradita (cristais, variedade Melani-ta) e Goethita. Ctase a presenza deSiderita, pero moi escasa, do mes-mo xeito que a Pirita. A veta principaltia unha potencia de 10-20 m e unhalonxitude de 15 km. O mineral explo-tado foi inicialmente xidos de ferrohidratado (Limonita, Goethita) e Side-rita, anda que cara ao final da saactividade centralizouse principal-mente sobre o Hematites e a Magne-tita.

HORACIO ECHEVARRIETA FAISECO CONTROL

Co estoupido da Primeira Guerra Mun-dial no 1914, remata unha etapa que fixe-ra funcionar a mina inenterrompidamen-te durante catorce anos como se comen-tou anteriormente, pasando a mans doempresario de Getxo, Horacio Echevarrie-ta, que comezou a nova contratacin deobreiros no 1919; ao retomarse os traba-llos A Silvarosa a unha das minas deferro mis produtivas que hai en Galicia.

A actividade tamn estivo interrompidano 1932 como consecuencia do crackeconmico de 1929. En 1950, o enxe-eiro xefe, Jos Alemany, informaba da

A casa da administracin da mina da Silva-rosa foi adquirida, no 1980, polo profesor do

noso centro Lus Mel Galocha, ao quetamn lle ofreceu ENSIDESA a compra dos

terreos da Insua, onde agora est a reaetnogrfica e noutrora se asentara o carga-doiro do mineral.

Cermicas de Sargadelos comercializaunha peza chamada "O cargadeiro das

minas da Silvarosa - A Insua " en home-naxe a esta industria extractiva do sculo

pasado.

No actual paseo fluvial do Landro, perto dopozo de Piago, hai un pequeno embarcado-iro dende o que se trasladaba en barca ao

outro lado do ro (xa en Vieiro fronte subi-

da mina) aos obreiros, evitando as o

CURIOSIDADES

rodeo por Galdo. A barqueira era a Sra.Petra (ou dos prietos).

O ex-director do noso centro, Angel Rodr-

guez Vzquez, fixo parte das sas prcticasda carreira de Perito, facendo o levanta-mento topogrfico do telefrico ao p dun

facultativo de ENSIDESA , Sr. Ortueta, eauxiliado polo pai de Alfredo (concesionariodo comedor) que tamn se chamaba AlfredoAlmoina (sufrira un accidente na mina polocal quedou de vixilantea ata o peche das

instalacins).

Jos Prada Lpez e Angel Gonzlez Maca-zaga, que foran profesores do noso centro(1958) tiveron ao tempo responsabilidades

facultativas na mina, nun momento no que adedicacin ao centro era s parcial.


11/20



MAPA DA EXPLOTACIN DAS MINAS DA SILVAROSA E CHOUPIN

extraccin de mis de 2.000 toneladasdo seu filn principal (a faldra do alemn)que tia 15 Km. e, segundo os especia-listas, estaba vencellado aos ltimos mo-

vementos ssmicos rexistrados na pro-vincia. Victoriano Ortueta era o Facultativoda mina, permanecendo en activo inclu-so nas pocas nas que a mina tia para-lizada a produccin.

O INI REANUDA A EXPLOTACINNO 1951

O INI (Instituto Nacional de Industria),creouse por Lei o 25 de setembro de1941 co propsito de "propulsar y fi-nanciar, en servicio de la nacin, lacreacin y resurgimiento de nuestra in-dustria (...) a travs de la creacin y par-

ticipacin en empresas"; foi este Orga-nismo, a travs de ENSIDESA, o quese fxo cos dereitos de explotacinabandonando definitivamente a activi-dade arredor do ano 1966; o materialtia demasiadas impurezas que non ofacan adecuado para as esixencias datransformacin e do mercado da po-ca. Incluso, entre as xentes que traba-llaron al, e os que o lembran, din que"intencionadamente" se baixou o con-trol da calidade, metendo todo tipo derelo, para pechar a mina que xa nonera rendible para ENSIDESA.

(1)

(2)

(4) (5)

(6)

(1) CARGADOIRO NA INSUA

(2) TOLVAS E SISTEMA DE CARGA

(3) ESTACIN DE TRANSFERENCIADE FURCOS

(4) TOLVAS E ZONA DE CARGA

(5) POBOADO

(6) CASA DA ADMINISTRACIN

ZONA DEEXTRACCION MINEIRA

ROTA DO FUNICULAR

ALGNS ASPECTOS SOCIOECONMICOS

- Vista da mina nos anos 50 -

As minas da Silvarosa e Choupn deron traballo a perto de cincocentos obreiros (376 no ano 1935); para oseu acomodo acondicionndolles vivendas e unha pequena capela no monte Silvarosa (foron inauguradas o

29 de xullo de 1905).

As condicins de traballo da poca eran especialmente duras, a maiora dos traballadores sen ningunhacualificacin completaban as duras xornadas cos labores complementarios da agricultura e tian que despra-

zarse dende as aldeas prximas, ags os que vivan no poboado.

Tamn os accidentes eran frecuentes, o que deu lugar a unha primeira folga, meses antes de comenzar aexplotacin, coa intervencin "pacfica" da garda civl da zona. Conseguiruse algunha mellora nos salarios,

por outra banda, moi diferentes entre homes e mulleres; tamn se creou unha "caixa" de socorro co 1% dossoldos e as multas (o salario dunha mullerer era, a principios do sculo de 1,5 pts e o dun home 2,25).

(3)

(7)

(7) IES MARA SARMIENTO


12/20

21 decembro 2007


Nas fotografas de arriba podemos ver o cargadeiro a pleno rendemento no 1910 e aactual rea etnogrfica da Insua. No plano inferior represntase a planta da rea

etnogrfica inaugurada no 2002, obra de Jos Miguel Estevan Dols

T.L.

1) Chegada2) Mirador

3) Estrutura do mirador4 Tolvas5) Gradas6) rea inferior7) Rampa8) Escaleira9)Pasarela10) Antigo apoiodo cargadoiro

PARA SABER MIS SOBRE ESTETEMA:

Anda que o nico obxectivo deste artigo o de dar a coecer aos nosos alum-nos aspectos relativos ao noso pasado

industrial, pdese completar este tema naseguinte bibliografa:

- HISTORIA DE VIVEIRO Y SU CONCEJOde J. Donapetry Iribarnegaray

-OS CONQUISTADORES MODERNOS -

MOVEMENTO OBREIRO NA GALICIA DEANTEGUERRA, Carlos Nuevo Cal, varios

-HEMEROTECA de EL Heraldo de Viveiro

O ProvisionalPxina 12

APROVEITAMENTO PARAUSO PEDAGXICO E O

TURISMO

- Hai unha rota de sendeirismoque leva ata a Silvarosa (descritana pxina 6 de O Provisional n27 de 20 de xuo de 2003). O

Departamento de Educacin Fsi-ca do noso IES ten includa esarota dentro da programacin di-

dctica para os alumnos de 4 deESO.

- A zona para buscar mine-rais perigosa, xa que existendesniveis moi abruptos e, anda

que se selaron as ventilacins,pden quedar algns ocultos,

con risco de cadas, esvaramen-tos ou deslizamientos en vellos

vertedoiros, polo que non aconsellable adentrarse na ex-

plotacin aos afeccionadosinexpertos.

- Houbo unha iniciativa paraconverterr as minas da Silvarosanun parque temtico que se pre-tenda fose financiado co Plan

Proder da Unin Europea, atatia nome "Titanes de Viveiro";parece que se contaba coa cola-boracin do experto, Manuel Cor-dn, que deseou Terra mtica;a idea que propuxo este tcnicoera a dun parque que abarcara

as minas da Silvarosa, o mar deCeleiro e o bosque do Souto daRetorta; pretendanse dous per-corridos para ir ata a mina, un ap, e outro nun "telefrico" que

se construira seguindo o mesmo

percorrido que facan antes asvagonetas cargadas co mineral.


13/20


...QUE A NOSAREDE NON VAI POR AQU TAMPOUCO

PESCAMOS MOITO...SER O MAL TEMPO!

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8

FUTURO

IMPERFECTO

Neste curso 2007-08 incorporronse ao

cadro de persoal do IES Mara Sarmiento osseguintes profesores con destino definitivo:-Juan Sanmartn Fernndez de Lingua

Castel e Literatura que ademis o novoXefe de Estudos do rxime ordinario.

-Enma Garca Rivas, tamn de LinguaCastel e Literatura.

-Manuel Bujn Mosteiro, profesor deFsica e Qumica.

-Jessica Fernndez Polo, de Psicoloxa ePedagoxa (orientadora).

-Ismael Menndez Vzquez deAdministracin.

-Rubn Blanco Fernndez, profesor deFilosofa.

-Antonio Iglesias Fustes de Soldadura eCaldeireira.

Pola sa banda, fronse traladados:-Vctor Valds lvarez, profesor de Fsica

e Qumica para Tineo (Asturias).-Ana Rodrguez Ramos, profesora de

Lingua Castel e Literatura, para o IES SanRosendo de Mondoedo.

-Esther Lazo Regueira, profesora deAdministracin, para Asturias.

-Mara Guerreiro Muoz, orientadora, parao CEIP Tino Grando de Guntn.

-Carmen Daz Otero para un IES deVilagarca.

-Marisa Gos Lorenzo para o IES GamalloFierro de Ribadeo.

Aprobados nasltimas oposicinsNas oposicins para o acceso s

prazas de profesores de Educacin

Secundaria e Formacin Profesional

celebradas en xullo, aprobaron os

seguintes profesores que prestaron

servizos no "Mara Sarmiento" duranteo curso pasado:

-Mara Dolores Rouco Otero, de

Formacin e Orientacin Laboral.

-Monserrat Seco Alejos, de Mate-

mticas.

-Marco Lpez Riveira e Mara Isa-

bel Tom Lpez de Silans, mbolos

dous de Mantemento de Vehculos.

-Maria del Carmen Gueimunde

Gonzlez, profesora de Debuxo.

-Jos Mara Redondo Martnez de

Organizacin e Procesos de Fabri-

cacin Mecnica: Soldadura

iesmariasarmiento.net

CONCTATE!

TRASLADOSNOVOS CENTROSCERTIFICADOS

O pasado 5 de decembro celebrouseno Pazo de Congresos de Santiago unacto, presidido pola Conselleira de Edu-cacin, durante o cal se fixo entrega doscertificados de obtencin da ISO9001/2000 a oito novos centros de Galicia.

Nesa quenda estn: o CEIP CurrosEnrquez de Celanova, CEIP Louridode Poio, CPI de Atios (Valdovio), IESA Pinguela de Monforte, IES Abrentede Ribadavia, IES As Telleiras de Na-rn, IES de Teis (Vigo) e o IES Ricardo

Carballo Calero de Ferrol.

FALECEMENTO

Emilio Casas Polo, profesor substi-tuto de Tecnoloxa Elctrica no curso90-91, faleceu en Viveiro aos 62 anosde idade.

Dende a Comunidade Educativa doIES Mara Sarmiento queremos trans-mitirlle aos seus familiares e amigos o

noso pesar por tan lamentable perda.

vacacins de Nadal: do 22 de decembro ao 7 de xaneiro de 2008(ambos os dous inclusive)

Nace o 21 de xullo de 1969 en Fazouro, Foz(Lugo) e reside dende 1998 no Porto de Bares,Man (A Corua). diplomado pola Escola

Universitaria de Formacin do Profesorado deEXB de Lugo.

A sa formacin fotogrfica autodidacta.Inciase na fotografa aos 16 anos, e en 1993comeza a sa carreira como fotoperiodista enLa Voz de Galicia, diario no que traballou, nasedicins da Maria (Lugo) e Vigo, ata o ano

2001 en que decide dedicarse ao fotoperiodis-mo de forma independente.

Na actualidade as sas reportaxes de produ-

cin propia son distribudos polaAxencia Coverde Madrid vez que colaborador de medioscomo El Pas Semanal, Geo ou El Semanal.

obtivo distintos premios, entre eles: LusKsado en 1998, Fuji Europress Photo Awardsna fase espaola en 1999 e mencin de honrana fase europea o mesmo ano. Finalista Injuve

en 1999. Finalista Lus Valtuea en 2000 e2001. Premio Ortega e Gasset 2000. PremioFujicategora Viaxes 2002 e Noticias 2003.

Finalista Revela 2006.A sa obra atpase en coleccins pblicas e

privadas.

Xulio

Vill

arin

o

Xulio

Vill

arin

o

Xulio

Vill

arin

o

Xulio

Vill

arin

o

Xulio

Vill

arin

o

fot

grafo

fot

grafo

fot

grafo

fot

grafo

fot

grafo

Xulio

Vill

arin

o

Xulio

Vill

arin

o

Xulio

Vill

arin

o

Xulio

Vill

arin

o

Xulio

Vill

arin

o

b vb vb vb vb v


14/20


7 5 A MS07 220132

Nos tres nmeros de O Provisional que publicamos ao longo deste ano 2007 in-clumos pxinas de fotos do lbum do centro como homenaxe s persoas queteen traballado e estudado no mesmo nos 75 anos de historia. Esta seccinremata coas seguintes fotografas; non obstante, para todos os interesadosexiste un lbum no centro, onde poden ver mis de 500 instantneas deste

longo percorrido acadmico.

FOTOS 75 ANIVERSARIOFOTOS 75 ANIVERSARIOFOTOS 75 ANIVERSARIOFOTOS 75 ANIVERSARIOFOTOS 75 ANIVERSARIO

Gaando o xubileo. Ano 1966.Co estandarte est Manuel Prez

Varela de Xove, no centro JuanCarlos Neira Broch e, esquerda nun

primeiro plano, Francisco Solla Daz(Pacucho) e Jos M Leal Lpez,

agora profesor no de Debuxo no IES

Mara Sarmiento

Profesores e alumnos do ltimo ano naEscola Elemental do Traballo de Viveiro

(Claustros de S. Francisco)30 de xaneiro de 1963


15/20


FOTOS 75 ANIVERSARIOFOTOS 75 ANIVERSARIOFOTOS 75 ANIVERSARIOFOTOS 75 ANIVERSARIOFOTOS 75 ANIVERSARIO

7 5 A MS07 220132

Aspecto do comedor escolar, servizodo que son beneficiarios os alumnos

de ESO de Ourol e Vicedo,dende 1998.

A empresa adxudicataria SanRomn do Val, SL xestionada por

Alfredo Almoina lvarez

Final do torneo de xadrez do c urso 2000-01. A final xgase cun xadrezxigante que fora tallado polo Mestre da Madeira, Juan Lus Otero Fernn-

dez, xa falecido. Co altofalante est Jorge Santamaria Garca, Xefe deEstudos naquel momento e coordinador do torneo.

Inauguracin das novas instalacins do ciclo de Carrocera.16 de decembro1998

Ese mesmo da inaugurouse o edificio vermello coa presenza doPresidente da Xunta de Galicia e do Conselleiro de Educacin

Alumnos e profesores con-centrados no patio para

conmemorar o Da da Paz.30 de xaneiro de 2003


16/20


mos manexar no estranxeiro. ngelRodrguez, director entn, recor-da que ele o campin foron reci-bidos no palacio do Pardo polocaudillo Francisco Franco. O ve-terano mestre destaca a enormeilusin que depositaban os rapa-ces nestes concursos: El premio ya era participar. La oportunidad de

ir a Irlanda o a otro lugar les motiva-ba muchsimo. Hay que pensar que no

existan las facilidades que hay ahora

para viajar. En Glasgow, Prez Varela logrou un esplndido se-gundo posto, competindo con ra-paces de Alemaa (de onde foi o vencedor), China, Inglaterra ouEstados Unidos.

Artigo publicado no libro "Da escola deobreiros IES Mara Sarmiento" edita-do por mor do 75 aniversario

Manuel Prez Varela foi campin de Espaa eManuel Prez Varela foi campin de Espaa eManuel Prez Varela foi campin de Espaa eManuel Prez Varela foi campin de Espaa eManuel Prez Varela foi campin de Espaa e

subcampin Internacional de Carpintera no 1964subcampin Internacional de Carpintera no 1964subcampin Internacional de Carpintera no 1964subcampin Internacional de Carpintera no 1964subcampin Internacional de Carpintera no 1964

Nese ano, a fase nacionaldo concurso de especiali-dades de Formacin Por-fesional celbrase na Es-cuela de Maestra Industrial

da Corua. Na especiali-dade de Carpintera ven-ce Jos Prez Varela, na-tural de Xove e alumno

do centro viveirense.Dbanche o boceto dun pe-queno bureau (escritorio) a escala e ti-

as que desarrollalo a tamao natu-

ral. Contaba o tempo e o traballo ben

feito, xa que os xuces calibraban e

medan todo milmetro, lembraPrez Varela. Acadar o primeiroposto significaba lograr un bille-te directo para a fase internacio-nal, na que os distintos vencedo-

res nacionais tian que demostraras sas habilidades, e que nesaedicin tivo lugar na cidade es-cocesa de Glasgow.As as cousas, xunto co resto departicipantes espaois, Prez Varela pasa dous meses en Ma-drid preparando intensivamenteo concurso internacional: D-bannos clases de ebanistera e de de-

buxo para saber como amos, pero ta-

mn de ingls para que nos puidse-

Manuel Prez Varela, cun recordo

hemerogrfiico do xito que acadou

en Glasgow

VIDA SAUDABLEVIDA SAUDABLEVIDA SAUDABLEVIDA SAUDABLEVIDA SAUDABLE ----- Mirta Lamelas (1D - Curso 2006-07)Debuxo gaador do concurso da Unidade Asistencial de

drogodependencias (Concello de Burela)

LOTARA

O profesorado e persoal do IES Ma-ra Sarmiento xoga para o sorteo desteNadal 2007 mis de 9.000 euros nonmero 68.121, o que supn un incre-mento de case o 23% respecto ao anopasado. Ser porque no 2006 tocouunha "pedrea"!.

Dende la Asociacin de Prensa Ju-venil comunicronos que O Provisio-nal foi proposto para os premios Lo-bos 2007 que se concedern duranteo XXI Congreso Nacional de Prensa eEducacin os das 17, 18 e 19 de xa-neiro de 2008 en Barcelona.

Ser un xurado de expertos os queadxudiquen os premios Lobo de Ouro,Prata e Bronce. Esta a terceira oca-sin na que O Provisional finalista anivel nacional.

NOMINADOS

Correccinsde erros

No nmero anterior de O Provisional(data de publicacin 22 de xuo de 2007),aparece un artigo de rsula Vzquez de 1de ESO baixo o ttulo "Naufraxio do Vi-cedo"; segundo nos comenta CarmenSantaballa, hai dous erros:

-o primeiro refrese data do naufraxioque debe ser 25 de xaneiro de 1973, envez da que figura no devandito artigo.

-o segundo, ao referirse a un dos veci-os falecidos do Vicedo como Regino deVictorio, debe dicir Regino de Victorino.

En canto ao suplemento n5 incorpora-do ao nmero anterior, no que figura unlistado de persoal do centro ao longo dos75 anos de historia do centro, omitronse:

-Vicente Balseiro Castro-Eugenio del Valle, e-Francisco Antonio Grela Daz

Tamn figura o nome de Lus IgnacioPoeta Villar, debendo dicir Lus IgnacioPoch Villar profesor falecido a mediadosde agosto destea ano, irmn da profesorade Francs, Marilz Poch Villar.


17/20


Os libros propostos dende a nosaseccin "Vent aberta aos libros"inclense habitualmente na pxina

http://www.prensajuvenil.org/

plectura/sec/critica/lista07.htmda "Asociacin d e Prensa Juve-nil", como nos comunicou a sa

responsable Elena Rojas.Gracias.

O Provisional, fai 10 anosN 10, publicacin:19-12-97

EDITORIAL:Sistemas educativos: o noso tam-

pouco o peorSUMARIO:

Concedida a ampliacinPrrroga na aplicacin da LOXSE

Xubilacin de Juan Luis OteroRelacin co mundo empresarial

As outras linguasUn aburrido vern

Voz NaturaAs minas da Silvarosa

O pazo de GrallalDesenvolvemento do ROC

CRTICA DE LIBROSONLINE

Comandante Hussi un libro do escritor

caboverdiano Jorge Arajo, publicado enportugus no ano 2003 e editado agora

en galego con arte por Kalandraka, pois o

texto vn acompaado polas ilustracins

de Pedro Sousa Pereira. O protagonista,

Hussi, vive coa sa familia, unha galia e

unha vella bicicleta nunha casa de pare-

des de cartn e chan de terra xunto a un ro

sen augas. Malia iso un neno feliz que

xoga ao ftbol cos amigos e fai viaxes ma-

rabillosas coa sa esmendrellada bicicle-

ta. Pero un da, estala a guerra e el vese

arrastrado no rodopo de sangue, loucura

e estupidez dos adultos. A pesar da dure-za da realidade que nos achega, este libro sorprndenos pola beleza da historia

e a sa linguaxe potica.

Mirar a pintura a travs dos sculos outro libro da Faktora K de libros, que vn

de recibir un premio a nivel de todo o Estado pola calidade das sas edicins. Non

vos ides atopar cunha obra literaria, senn mis ben unha xoia artstica: dezaoito

dos mellores cadros da historia da pintura irn pasando diante dos vosos ollos e,

ao mesmo tempo que disfrutaredes da beleza que se agocha neles, poderedes ir

erguendo as lapelas baixo as que se agochan datos sobre as obras e os seus

creadores. Un agasallo cheo de cor e arte para os ollos e as mentes de todas as

idades.

ILLA SOIDADEA viguesa An Alfaya, que acadou tres importantes premios nos anos anteriores coa

sa obra A sombra descalza, consegue agora o premio Fundacin Caixa Galicia

coa novela Illa Soidade. Luca, a rapaza protagonista, asexa desde a sa xanela a

unha vagabunda que se fai chamar Soa. Un da atrvese a achegarse a aquela

muller que a fascina e con ela vai coecendo como a vida dos indixentes ou sen

teito, ao tempo que comeza a sa propia aprendizaxe. Ademais de amosarnos

unha faciana oculta da nosa sociedade, a novela destaca polo emprego de diver-

sas tcnicas narrativas que nos empurran a lela dun tirn.

A POMBA E O DEGOLADO, de Marilar Aleixandre

No instituto o protagonista sofre o acoso de dous compaeiros matns e. na sa

casa asista ao distanciamente dos seus pais. Pero todo vai cambiar cando se vai

achegando ao seu av e se cruza na sa vida Pomba, unha amiga ciberntica

que o axudar a descubrir que paga a pena confiar na xente.

Vent aberta aos librosVent aberta aos librosVent aberta aos librosVent aberta aos librosVent aberta aos libros

rsula Vzquez Pajn - 2 BMirta Lamelas (debuxo)

Antigamente ao porto do Vicedochegaban mensaxes que inviabanaos marieiros e vian dentro du-nha botella. A mensaxe soa vir enforma de carta metida nun sobre esen selo; tamn traa un cigarro eun mixto para agradecer persoaque a atopase.

Na zona do Vicedo cntase que,hai moitos anos, un marieiro dopobo que a embarcado nun mercan-te cando pasou pola Estaca de Ba-

res, ao non poder ve-lo seu pai, tanpertio na distancia, decidiu enviar-lle unha mensaxe dentro dunha ga-rrafa. Botouno ao mar. Nela poaque a persoa que a atopase a en-tregara na Comandancia mis cer-cana.

O desexo do rapaz parece que foicumprido; esa garrafa atoprona ostripulantes dun iate que a entrega-ron na Comandancia de Viveiro quella fixeron chegar ao seu pai.

Mensaxe nunha botella


18/20

21 decembro 2007Pxina 18 O Provisional

"HOUND DOG TAYLOR"

A carn do blues

DISCOGRAFASELECCIONADA

-Hound Dog Taylor & The Houserockers-Natural Boogie-Beware Of The Dog-Genuine Houserocking Music-Release The Dog

de blues Alligator Records, co nico finde gravar o primeiro disco dos Housero-

ckers. Deste xeito en 1971 o primeiro l-bum da banda e do selo viu a luz acadan-

do un xito mis que considerable. Conti-a xa algns clsicos como Shes Gone

ou Give Me Back My Wig. Dous anosdespois, Alligator publicou o seu segundo

LP. Natural Boogie, cos potentes singlesSadie e Roll Your Moneymaker.

En 1975, cando a sa carreira semellaba ir polobo camio, o alcohol e as cada vez mis frecuen-

tes pelexas co seu compaeiro guitarrista, frus-traron en parte o seu posible despegue artstico

definitivo. Finalmente un cncro de pulmncomezou a acabar coa sa vida. Fale-

ceu o 17 de decembro. ano seguinte Alligator publi-

cou o terceiro lbum oficial deHound Dog e o sexto do seu ca-

tlogo, Beware Of The Dog.Gravado en directo, un dis-co crudo e furioso como

poucos que reflexaba moi bena posta en escena e a presenza

de Hound Dog Taylor sobre os es-cenarios. En 1982 publicouse Ge-

nuine Houserocking Music, quecontn un puado de temas inditosda banda. Mis recentemente, no 2004,viu a luz Release The Hound, outrodisco en directo que contn ademaistres novos temas inditos.

O coecido como home dos seis dedos (debido a unhadeformacin de nacemento) estivo mis de 30 anostocando nos bares e garitos de Chicago e non seraata o final da sa vida cando gravase o seuprimeiro lbum. Cantante vehemente eguitarrista adepto do slide, o seuestilo primitivo, rpido eapaixoante, valeulle paragaarse o respecto dos seus

colegas pero soamentedespois da sa morte tivoo recoecemento quemerecera en vida.

Theodore RoosveltTaylor naceu en Nat-chez, un estado su-reo do Mississippio 12 de abril de 1917.Criado dentro dun am-biente marxinal e de po-breza propio da sa razanesta poca, tivo a saprimeira guitarra en 1936e comezou a tocar os bluesque escoitaba nas ras ebares do seu contorno che-gando a participar no pro-grama de radio de Sonny BoyWilliamson, King Biscuit Time.

En 1942 emigrou norte per-seguido polo Ku Klux Klan, xaque tivera relacins cunha muller bran-

ca, algo imperdoable neses tempos. Che-gou fuxindo ata Chicago e al atopou unambiente musical en pleno auxe moitomis urbano e mis elctrico do que elcoeca. Deste xeito, apuntouse carroe creou unha formacin sen baixo: soa-mente das guitarras (el mesmo xunto aBrewer Phillips) e un batera (LeviWarren). Coecidos como os Housero-ckers nacera as o xenuino house roc-king music.

Entre 1942 e 1957 Hound Dog Taylortraballaba duro durante todo o da e to-

caba polas noites a cambio dun puadode dlares ou dun prato de comida.Pouco a pouco comezou a ser moi coe-cido nos antros musicais da zona sur dacidade e entre 1960 e 1962 gravou algn

que outro single para selos independen-tes da zona.

En 1965, Ted Harvey, o ex batera deElmore James (a sa principal influenciamusical) entrou a formar parte da bandaen substitucin de Levi. Con esta for-macin Hound Dog Taylor & The Hou-serockers converteuse nunha das ban-das mis poderosas e coecidas de Chi-cago. En 1967 participou tamn na xiraeuropea denominada American FolkBlues Festival anda que con pouca for-tuna.

A finais desta dcada un produtor doselo Delmark, Bruce Iglauer, amosousetan entusiasmado con Taylor que antea falta de apoio decidiu inverstir todosos seus aforros e crear o lexendario selo

Por Javier Caneda Gonzlez


19/20

Pxina 1921 decembro 2007 O Provisional

Ra: Misericordia, 5827850 - VIVEIRO (Lugo)

Telf.: 982.56.04.49 - Fax: 982.56.23.06Mbil 606.54.11.55

E-mail: [email protected]://www.iesmariasarmiento.net

http://centros.edu.xunta.es/iesmariasarmiento/

Impreso, en papel reciclado, nos talleresde PUBLILAR - Magazos - Viveiro

Depsito Legal: LU-402-94Viveiro, 21 de decembro de 2007

ANO XIV, NMERO 40TIRADA 900 EXEMPLARES

DISTRIBUCIN GRATUTA a alumnos eprofesores: 820 exemplares,

por correo a antigos profesores, institucins,centros e medios de comunicacin: 80

SUBVENCIONA:EQUIPO DE NORMALIZACIN

LINGSTICA DO IES MARA SARMIENTO

O Provisional

7 5 A MS07 220132

COLABORAN NESTE NMEROCOLABORAN NESTE NMEROCOLABORAN NESTE NMEROCOLABORAN NESTE NMEROCOLABORAN NESTE NMERO

ALUMNOS:ALUMNOS:ALUMNOS:ALUMNOS:ALUMNOS:Javier Daz Gmez, Mirta LamelasCasabella, Diego Gacio Hermida,

Ana B. Dablanca Blanco, rsula Vz-quez, Uxo Rodrguez, Noelia Snchez

PROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:PROFESORES:Xos Cabana, Mariluz Fdez. Daz,

Jessica Fdez. PoloEX-PROFESORES:EX-PROFESORES:EX-PROFESORES:EX-PROFESORES:EX-PROFESORES:

ngel Rodguez VzquezPROFESORES DOUTROSPROFESORES DOUTROSPROFESORES DOUTROSPROFESORES DOUTROSPROFESORES DOUTROS

CENTROS:CENTROS:CENTROS:CENTROS:CENTROS: Cndido Dacosta LagoPERSOAL NON DOCENTE:PERSOAL NON DOCENTE:PERSOAL NON DOCENTE:PERSOAL NON DOCENTE:PERSOAL NON DOCENTE:Javier Caneda, Luca Lage Pol

DISTRIBUCIN:DISTRIBUCIN:DISTRIBUCIN:DISTRIBUCIN:DISTRIBUCIN: Jos Lpez Pea,

Antonio Gonzlez da TorreFOTOGRAFAS:FOTOGRAFAS:FOTOGRAFAS:FOTOGRAFAS:FOTOGRAFAS:

Arquivo IES Mara Sarmiento,Xulio Villarino

COORDINACIN ECOORDINACIN ECOORDINACIN ECOORDINACIN ECOORDINACIN EMAQUETACIN:MAQUETACIN:MAQUETACIN:MAQUETACIN:MAQUETACIN:Nstor Timiraos LabaenIlusin pticaIlusin pticaIlusin pticaIlusin pticaIlusin pticaestn paralela as lias horizontais?

Siln, couto fechado

A parroquia de San Es-tevo de Siln, no conce-

llo de Muras, ten perten-cido no pasado a variosseores feudais, entreeles Beata Constanza deCastro e Osorio, que foiesposa de Ruz de Andra-de, seor de San Panta-len en Betanzos.

Existe certa confusinrespecto a estes antigospersoeiros, seores feu-dais do Couto de Siln,xa que coincide que oMariscal Pardo de Celativo unha filla que se cha-mou tamn Constanza deCastro, casada con Fermn Arias de Saavedra e Vaamonde, seor de Sese-riz (Xerdiz) cuxo pazo anda se conseva nesta parroquia.

O couto fechado de Siln tia no ano 1797 trescentos trinta habitantes,xuz xurisdicional e pertenca nese intre a D. Jos Bermudez de Castro, seorda Misericordia; na actualidade en Siln s hai unhas trinta casas habitadassen apenas nacementos polo que a parroquia est propensa despoboacinabsoluta. Ese territorio, como couto fechado, -o que hoxe Siln-, cosnti-

tua o equivalente a un concello; o seoro administraba xustiza sa manei-ra e antollo, sen posibilidade de apelacin dos seus vasalos, por outra partecousa comn na poca. Perto da casa seorial, no lugar da Torre, hai unmontculo chamado o pinar da Forca, onde eran axustiaciados os reos; tamnse conserva un cruceiro de granito que data do 1797.

Nos ultimos tempos do seoro de Siln, os administradores foron os seo-res da Misericordia que sostiveron un preito cos vecios (pleito das aveas),dado que ademais das rendas convidas polo uso das terras esixanlles unha cuar-tilla de avea pola manticin das cabalgaduras; o pleito garao a parroquia.

Na acualiade, o pazo de Siln (sculo XV) propieda-de da familia do noso alumno Diego Gacio Hermida;

foille adquirido a D Lidia Rodrguez Escourido


20/20

Pxina 20 21 decembro 2007O Provisional

UN TEMA VITAL

En primeiro lugar debemos clarificar al-gns aspectos que a mido se confunden,incluso entre os profesionais da educacin, ecremos son os piares bsicos para cementar onoso plan.

*VIOLENCIA. J. Galtung (1985) definea violencia como algo evitable que obstaculi-za a autorrealizacin. Jordi Planella (1998)considraa como aquela situacin ou situa-cins en que dous ou mis individuos se at-pan nunha confrontacin na cal algun saeprexudicado.

*CONFLITO. Aparece xeralmente carga-

do cunha valoracin negativa, debido a quese confunde conflito con violencia, dicir,coa sa patoloxa. Un conflito pode resolver-se tamn de forma non violenta.

*AGRESIVIDADE. Xeneralizando, di-remos que o seu fin lesionar a outro pero necesario engadir ao anterior a necesaria in-tencin de producir dano, destrur, contrariarou humillar; tampouco podemos obviar a di-ferenza entre agresividade e agresin, o ter-mo agresin debera utilizarse para designarun acto en si, un acto palpable e efectivo.

As, tras clarificar en certa medida os con-ceptos mis bsicos pasamos a continuacina describir cales son as fases de relizacin.

POERSE EN MARCHARespectando os prazos e a normativa legal,

o primeiro que suxerimos que, dende a Co-misin de Coordinacin Pedagxica, se no-mee un grupo de traballo, consensuado, nondemasiado numeroso, pero no cal se atopenrepresentados os diferentes colectivos do cen-tro: titores de cada nivel (1 de ESO, 1 deBacharelato, 1 de ciclos formativos e 1 deensinanzas de adultos); ademais, deben parti-

cipar, dadas as sas funcins organizativas,os xefes de estudos e a orientadora. O per-soal non docente e o alumnado, poden incor-porarse nunha segunda fase de traballo; ta-mn os pais e a contorna (concello, servizossociais) deben ter cabida neste momento

Comunidade Educativa que, en cada momen-to, podan aportar valor s sesins.

O primeiro documento debe ser avaliadona CCP, e polos diferentes colectivos: xuntade delegados, persoal non docente

Debern analizarse todas as suxestins, in-corporando as que poden aportar valor aonoso proxecto.

APROBACIN E DIFUSIN.O rgano acordado previamente ser o en-

cargado sa sa aprobacin, pero dado o ca-rcter dinmico que debe ter o plan, necasa-rio un observatorio que vaia analizndoo notempo, establecendo unha periodicidade anualpara a sa AVALIACIN completa e aproposta de medidas concretas que corrixanas desviacins; estas novas medidas avalia-ranse no ano seguinte ou establecendo pra-zos mis curtos.

Que todo o alumnado, profesorado, pais epersoal coezan o noso Plan de Convivenciaresulta clave para a sa viabilidade e operan-cia. Documentos resume a modo de caderni-llos, as xuntas cos delegados, os procesos de

acollida, a pxina web o xornal escolar, ..poden ser algns dos medios a utilizar. Ob-viamente tamn haber que avaliar este as-pecto.

PARA SABER MIS:

RECOLLIDA DE INFORMACINTodo o que tea que ver cos aspectos da

convivencia: normativa, Proxecto Educativodo Centro, Regulamento de Rxime Interior,Plans de Accin Titorial, modelos doutroscentro, deben analizarse coidadosamente parater unha visin global do estado de partida;probablemente, neste intre, haxa que sumaravaliacins das accins levadas ata o de ago-ra e do seu resultado. Tamn debemos ter

unha visin dos problemas futuros, polo me-nos a medio prazo: ratios, a inmigracin, oemprego na comarca, etc.

** * O plan debe plasmarse nundocumento de intencins que tea a sa con-crecin na modificacin de normas organiza-tivas concretas e avaliables: novo RRI, comi-sins, mediadores, sancins, documentos devisualizacin rpidas e procesos de calidade,fuxindo de ideas baldas que podan percibir-se pola Comunidade Educativa como algo bu-rocrtico.

TRABALLO EN EQUIPOO grupo de traballo constitudo debe con-tar co tempo, recursos e ferramentas necesa-rios para elaborar unhas ideas bsicas ini-ciais, debendo lograr a participacin de todos

i d i b d

Obxectivos para lograr implicar aos distintos sectores da comunidade educativa Procedementos de actuacin orientados prevencin de conflitos e consecucin dun clima adecuado Funcins, dereitos e deberes dos membros da comunidade educativa en canto convivencia escolar Criterios de actuacin respecto ao alumnado que presenta alteracinscondutuais que dificultan a convivencia escolar Criterios de actuacin ante situacins de posible acoso escolar

Normas e procedementos de resolucin de conflitos Seguimento a avaliacin do plan de convivencia

Todo proxecto educativo ten que propoerse a relacin dos

aspectos organizativos do centro cos valores e obxectivos

expostos na sa misin. Neste sentido, partindo do

propsito de formar persoas democrticas e participati-

vas, e tamn debido ao imperativo legal que nos obriga a

redactar un plan de convivencia ao tempo que se modifi-

can as ensinanzas cara LOE. Dende o xornal do centro

ofrecemos, neste breve artigo, algns aspectos que nos

poden servir de base para elaborar o citado documento.

***

Elaborar un plan de convivencia vlido, eficaz e asumido por todos

O Provisional 40

Documents

Transcript of O Provisional 40