Plaken tektonika. Lurraren dinamika
-
Upload
maitebeurko -
Category
Education
-
view
327 -
download
6
Transcript of Plaken tektonika. Lurraren dinamika
![Page 1: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/1.jpg)
LURRAREN DINAMIKA
PLAKEN TEKTONIKA
![Page 2: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/2.jpg)
Litosferak ez du geruza jarraiturik eratzen, zatituta baitago litosfera-plaka edo plaka
tektoniko izeneko hainbat zatitan.
![Page 3: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/3.jpg)
Litosferako plakak ez dira estatikoak, mugitu egiten dira Lurraren barruko
energiaren eraginez mantuaren barruan konbekzio-korronteak daudelako.
![Page 4: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/4.jpg)
PLAKEN ERTZEN ARTEKO KONTAKTUAK
Ertz pasiboak
Ertz dibergenteak
Ertz konbergenteak
![Page 5: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/5.jpg)
ERTZ PASIBOAK (ERTZ ERALDATZAILEAK)
Alboko higidura duten ertzak dira.
Indar tektonikoek harrietan eragiten
dute. Harriek tentsio gehiagorik jasaten ez dutenean, apurtzen
dira eta lurrikara sortzen da.
![Page 6: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/6.jpg)
Lurrikara, seismoa edo sismoa Lurraren bat-bateko astindua da, normalean iraupen laburrekoa.
Perturbazioa hipozentro izeneko Lurraren barneko puntuan gertatzen da eta energia-askatze horrek uhin sismiko izeneko bibrazioak sortzen ditu.
Uhin sismikoak harrietatik hedatzen dira eta epizentro izeneko puntu batean heltzen dira lurrazalera. Une horretatik aurrera, uhin sismikoak lurrazaletik desplazatzen dira
![Page 7: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/7.jpg)
ERTZ KONBERGENTEAK (ERTZ SUNTSIKORRAK)
Bata besterantz higitzen diren bi plaken mugak dira
![Page 8: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/8.jpg)
Plaka bat bestearen azpian sartzen da eta mantuan hondoratzen da (subdukzioa)
Horietan litosfera suntsitu egiten da (plaka batek tamaina txikitzen du).
Hobiak eratzen dira.
Plaka kontinentalek talka egiten dutenean mendikateak eratu daitezke.
Eremu horietan magmatismoa oso ohikoa izango da eta sumendiak agertuko dira
![Page 9: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/9.jpg)
Sumendia lurrazalean dagoen irekidura da, eta hortik, lurraren barruko harri urtuak eta beste material batzuk kanporatzen dira.
![Page 10: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/10.jpg)
Sumendia materiala kanporatzeari erupzio bolkaniko esaten zaio. Ganbera magmatikoan presioa oso altua
denean eta pitzadurak irekitzen direnean gertatzen da.
![Page 11: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/11.jpg)
ERTZ DIBERGENTEAK (ERTZ ERAIKITZAILEAK)
Ertz dibergenteak banandu egiten diren bi plaken mugak dira
![Page 12: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/12.jpg)
Plakak banatzean, pitzadura bat eratzen da haien artean eta bertatik mantuko material urtua irteten da; kanpoan solidotu eta litosfera berria eratzen da.
Hondo ozeanikoan dortsal ozeanikoak sortzen dira; gainazal kontinentalean, ertz dibergenteek Rift izeneko egiturak sortzen dituzte.
Eremu horietan magmatismoa dagoenez sumendiak ager daitezke
![Page 13: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/13.jpg)
Plaken tektonikaren teoriak dioenez, Lurreko litosferako plakak
dinamikoak dira, desplazatu, tamaina handitu edo txikitu, edo
forma aldatzen dute.
Guk ezin dugu hori ikusi apurka-apurka egiten dutelako, milioika
urtetako prozesuan.
![Page 14: Plaken tektonika. Lurraren dinamika](https://reader033.fdocumento.com/reader033/viewer/2022061605/55bb137cbb61ebbc268b47c4/html5/thumbnails/14.jpg)
IES BEURKO BHI
Maite Remírez(Anaya-Haritza argitaletxearen liburuan
oinarriturik)