PTPR 2 DescubrindoOndeVivimos Alum Caderno

proxectoterraCOLEXIO OFICIAL DE ARQUITECTOS DE GALICIA C. O. A. G.

CONSELLERÍA DE

POLÍTICA TERRITORIAL,

OBRAS PÚBLICAS E TRANSPORTES

Dirección Xeral de Urbanismo

CONSELLERÍA DE VIVENDA E SOLO

COFINANCIADO POLA

o lugar onde vivimos

2Educación

Prim

aria

descubrindoonde

vivimos

Nós, os animais, querémosvos ensinar a sentir, ver, recender, tocar, saborear, escoitar e descubrir a paisaxe na que vivides e vos movedes, aprendendo a percibila dun xeito novo.

Nesa paisaxe hai elementos naturais como a auga das fontes, dos regatos, dos ríos, as flores, os campos, as árbores, as montañas, os vales, as chairas, as praias, a costa...

1

2

Ola!

PROXECTOTERRA

2

E tamén hai outros elementos construídos por vós: as vivendas (baixas, altas, illadas, arrimadas); as pontes, as estradas, os túneles, as murallas, os muros, os valados, os faros, as farolas...

Atrevédevos a mirar con outros ollos todo iso e é posible que descubrades un novo lugar ao voso redor.

3

4

PROXECTOTERRA

3

PROXECTOTERRA

4

SE ABRIDES BEN OS OLLOS, como fago eu, conseguiredes ver todo o que hai arredor das

vosas vivendas.

Mirade primeiro esta imaxe e comentade oralmente que zona se asemella máis ao lugar

onde vivides.

PROXECTOTERRA

5

Agora agarrade o lapis que ides escribir un anaquiño. Tendes que responder as preguntas

do cadro para comprobar que sabedes do lugar onde vivides e que tendes que

descubrir.

CONTESTADE o que saibades.

Vivides nun barrio ou nunha

parroquia?

Como se chama?

Hai leiras ou espazos sen

cultivar ao redor das vivenda

s?

As vivendas están illadas,

arrimadas, hai edificios de d

ous

a catro andares, de cinco ou

máis?

Como son os camiños ou

estradas do lugar onde vivid

es:

de terra, grava, asfalto...?

Hai beirarrúas, beiravías, pa

sos

de peóns...?

Hai espazos para camiñar,

pasear, andar en bici, patíns

...?

Que transporte público existe

:

autobús, tren, barco, tranvía

?

Existe algún espazo, no

voso barrio ou parroquia,

desagradable por estar cheo

de lixo, abandonado, que sex

a

perigoso...?

Que é o que máis vos gusta

do

lugar onde vivides?

Que cambiariades?

OLLO !

NO VOSO CADE

RNO DE

ACTIVIDADES01

Ola! Son a toupa, e non podo ver as cores. Porfa,

axudádeme e mirade por min!

4

As paisaxes teñen unha cor dominante en función dos elementos que a forman.

As cores dannos información sobre esa paisaxe e axudan a distinguila, pero unha mesma cor tamén pode dar lugar a paisaxes ben

diferentes.

1

2

PROXECTOTERRA

6

Na natureza hai unha morea de cores. Sabiades que se estima que poden existir vinte millóns de cores distintas? Aínda que o

ollo humano non é capaz de diferenciar todas as cores e as súas tonalidades.

3

PROXECTOTERRA

7

Imos facer un paseo visual por diferentes paisaxes: cidade, vila, aldea. OBSERVADE

atentamente como varía a luminosidade, ao longo de 24 horas, neses espazos.

FIXÁDEVOS tamén como cambian as cores nas distintas estacións. Eses cambios de luz e cor

provócannos emocións diferentes.

PROXECTOTERRA

8

HEI!! Aquí tendes unha pista para poder comezar, podedes usar algunha das seguintes palabras: calma, movemento, ledicia, medo, asombro, sosego, tristura…

AGORA PECHADE OS OLLOS, RELAXÁDEVOS e facede voar a imaxinación situándovos neses lugares e ESCRIBÍDEME O QUE VEDES E O QUE SENTIDES.

02 OLLO !

NO VOSO CADERNO DE

ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

9

PROXECTOTERRA

10

4

Observade o que ven os nenos e as nenas desta escola cando miran polas

fiestras e a porta.

1

32

PROXECTOTERRA

11

COLOREADE os cadros como se fordes un pintor ou pintora, mesturando a paleta de cores que vedes. Se o día é nubrado pintades no cadro da esquerda e teredes que esperar a un día soleado para poder pintar no da dereita. E viceversa.

FALADE das diferenzas que vistes.

03

04

DÍA NUBRADO DÍA SOLEADO

Agora mirade vós con atención dende a porta e as fiestras do voso colexio e veredes as CORES que rodean o espazo onde pasades moitas horas. Observade como cambian dun día para outro.

65

OLLO ! NO VOSO CADERNO DE

ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

12

OBSERVADE as sombras das fotografías e contestade as preguntas.

Son o lucecú, máis coñecido polos meus compis como vagalume. Sabiades que polas noites acendo unha bombilliña e proxecto unha pequena luz que crea sombras ao meu redor?

As árbores, as plantas, proxectan SOMBRAS que dan

refuxio aos animais, a outras especies vexetais, a vós...

◊ Para que serve a sombra que dan as árbores?

∆ Onde poñeriades a toalla, na sombra ou onde dá o sol? Explica a resposta.

OLLO ! NO VOSO CADERNO DE ACTIVIDADES

05

3

Nas paisaxes as construcións que facedes proxectan sombras

con formas diferentes: alongadas, esféricas, máxicas...

◊ Hai máis edificios

en sombra ou dándo

lles o sol?

∆ Diriades que a rú

a é sombría ou sole

ada?

1

Vistes que

as SOMBRAS po

den

quitarnos clarid

ade e

facer que as v

ivendas

e rúas poidan

ser

sombrías, frías

. Crean

lugares agradab

les para

descansar, cha

rlar ou

pasear. Pero ta

mén

sombrean os qu

e

están pensados

para

que sexan

soleados.

2

PROXECTOTERRA

13

DESPOIS DE COMER, POLA TARDE, fixádevos nas sombras que hai no lugar onde vivides e que pasa con elas. Tocade as zonas da vosa vivenda e colexio que están en sombra e as que reciben directamente a luz solar. Que diferenzas térmicas percibides? Anotade o lugar que tocades no seguinte cadro e pintade a casiña de vermello para as zonas soleadas (quentes) e de azul para zonas sombrías (frías). Tendes que observar as vosas vivendas e o que hai ao redor (outros edificios, camiños, rúas...) Continuade a lista.


◊ Cantos cadros pintastes de vermello? E de azul?

∆ Diriades que as vosas vivendas teñen máis zonas soleadas ou sombrizas?

◊ E o voso colexio?

VIVENDAFachada principal Fachada traseira

Camiño ou rúa que hai diante

COLEXIO

Fachada principal

Corredores

Patios

SOMBRÍAS SOLEADAS06

07

Tende coidado, non o vaiades facer nun día escuro, de néboa, choiva ou anubrado, pois

non veredes as sombras.

PARÁDEVOS A ESCOITAR en diferentes momentos do día: pola mañá, tarde, noite. Que é o que máis oídes: coches, máquinas, voces, sirenas, bucinas, cantos, silencios, animais, auga en movemento, ondas do mar...?

Debuxade a bucina segundo a intensidade do son. Pintade de amarelo a casiña daqueles que vos resulten agradables.

08

As miñas orellas funcionan como un radar, escoito calquera son. Hainos agradables,

relaxantes, que che dan alegría, tranquilidade…; e outros que producen nerviosismo, irritabilidade,

dor de cabeza… Hainos incluso que impiden escoitar o silencio!

Intentade facelo vós e recoñeceredes os SONS do lugar onde vivides e estudades, do día e da

noite. Palabra de morcego!

Televisión

Voces

Coches, motos

Máquinas

Sirenas

Silencio

Chuvia

Ondas do mar

Música

Cantos de paxaros

OUTROS:Aula

Corredores

Recreo

SUAVE

INTENSO

MOI INTENSO

MAÑÁ TARDE NOITE

SONS INTENSIDADE

E NO COLEXIO, que sons oídes? Escribídeos e debuxade a bucina correspondente.

09


ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

14

O meu olfacto fai que descubra comida, ósos enterrados, os OLORES corporais das persoas. Incluso son de grande axuda nas investigacións policiais. Coñecedes os olores do lugar onde

habitades? Ímolo comrpobar...!

IDES XOGAR a ser o sabuxo do voso barrio ou parroquia. Ulide durante un día todos os recendos que percibides dende a porta da vosa vivenda. Fixádevos na seguinte lista que vos damos e marcade cun círculo os que forman parte dese lugar. Poñede unha cruz dentro do círculo se vos resultan desagradables.

10

Comida

Mar

Herba acabada de cortar

Terra mollada

Xurro-Esterco

Excrementos de animais

Sumidoiros

Fábricas

Tabaco

Plantas-Flores

Augas de mananciais

Gasóleos

Cloro

Ambientadores

OUTROS:

OLORES

DEBUXASTES máis círculos ou círculos cruzados?

QUE CONCLUSIÓN sacades?

11

OLLO !

NO VOSO CA

DERNO DE

ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

15

PROXECTOTERRA

16

A rede que uso para cazar o meu alimento está formada por LIÑAS que vou unindo para que non se me escapen as moscas que tanto

me gustan. Ñam,ñam!

MIRADE CON ATENCIÓN estas imaxes e repasade, no voso caderno, de cor vermella as siluetas que se formaron na natureza e de verde as que construíron as persoas.

3

Comprobastes as diferenzas entre as liñas que

se forman na natureza e as que creades vós? As paisaxes naturais presentan formas irregulares e complexas e as humanizadas son máis regulares e

xeométricas.

2


121

PROXECTOTERRA

17

ADIVIÑADE que figuras están agochadas nas seguintes fotografías. Pintade as figuras brancas que coincidan coas das imaxes.

13

As liñas, ao pecharse, forman figuras xeométricas, como a da miña rede.

Sabedes que nome ten esta figura de cinco lados?

7

6


5

4

Os edificios onde estudades, xogades, vivides... están cheos desas figuras, nas

que seguro que non vos fixastes. As formas cóntannos a súa historia, a creatividade de

quen as deseñou...

E A VOSA PARROQUIA OU BARRIO? Seredes exploradores por un día. Tendes que anotar as figuras xeométricas que vexades nos edificios, mobiliario público, colectores de lixo... e tamén o lugar onde as vistes. Fixádevos nas que teñen formas diferentes (os que vivades preto podedes facelo en grupo).

14FIGURA LUGAR

2

1


ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

18

FACHADA DIANTEIRAPARTE

TRASEIRA

Esas casas, onde vivides teñen cara e costa. Parécense a nós, que somos diferentes por DIANTE

e por DETRÁS.

OBSERVADE E COMPROBARÉDELO POR VÓS MESMOS. Tendes que mirar con atención cara ás vosas vivendas e ás que están ao lado ou preto. Faredes unha lista de todo o que vedes: casas, edificios, talleres, fábricas, coches, leiras, bosque, xardín, mar, río... Para iso, colocádevos diante da fachada principal e da parte traseira.

FIXÁDEVOS AGORA NAS PERSOAS e no que están a facer. Toman o sol, miran pola fiestra, lavan ou tenden a roupa, realizan algún traballo, comen no balcón ou terraza, charlan, descansan?

15

16

ESCRIBIDE que diferenzas atopades entre as dúas fachadas e o uso que se lles dá.

17

OLLO !

NO VOSO CADE

RNO DE

ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

19

ESCRIBIDE dous materiais que recoñezades nestas fotografías.

18

Son o peto verdeal e fago a miña casa no tronco das árbores. Aproveito o material que teño preto.Todas as figuras que observastes nas vivendas

están feitas de MATERIAIS moi diversos.

Ímolos descubrir!

21

34

As persoas comezaron a construír as súas vivendas empregando os materiais que collían do seu entorno: pallabarro, madeira, pedra, lousa, tella feita de barro cocido… Nas construcións tradicionais

aínda podedes ver restos destes materiais.


ACTIVIDADES

Nas cidades galegas, os edificios do barrio histórico, chamado tamén “cidade vella”, están feitos, fundamentalmente, de

granito, unha das pedras que están no noso solo e que forma parte da paisaxe galega como vistes nas formas da natureza.

PROXECTOTERRA

20

Agora, e dende hai uns anos, estanse a empregar materiais que chegan de fóra: ladrillo, cemento, formigón, pinturas nas

fachadas, uralita, aluminio…

COMPLETADE A TÁBOA. Pensade onde comedes, durmides, xogades, estudades..., é dicir, nas vosas vivendas. Ides investigar con que materiais foron construídas. Procurade tocar todo o que poidades para sentir a súa textura e poder dicir as calidades que posúe : frío, cálido, suave, rugoso, poroso, mol, duro, esvaradizo...19

OLLO !

NO VOSO CA

DERNO DE

ACTIVIDADE

SParedes exteriores

FiestrasPorta da entrada

CubertaParedes interioresChan da cociña e bañosChan dos dormitorios e salón

Valados ou peches

MATERIAIS CALIDADES

FACEDE UNHA POSTA EN COMÚN falando dos materiais das vosas vivendas. Toda a información que vos comentaron na casa podédela achegar para aprender uns dos outros.

20

PROXECTOTERRA

21

PROXECTOTERRA

22

Eu constrúo a miña casa con cera e nela fago o meu traballo, fabrico o mel. Que doce

son!! Esta é a miña vivenda:

Ensinádeme como son as vosas vivendas!

AS NOSAS VIVENDAS ESTÁN FEITAS CON MATERIAIS DIFERENTES

ESCRIBIDE onde vos parece que se atopan estas vivendas: aldea, vila ou cidade. Poñede tamén se son tradicionais ou actuais. Así ensinarédeslle máis a esta abella curiosa!

21

1

2

3

4

OLLO !

NO VOSO CADE

RNO DE

ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

23

BEEEN!!!

TRABALLAMOS O PLANO. Para que non nos pregunte máis, ímoslle amosar a esta abelliña o plano dunha vivenda, que podería ser de calquera das nosas. Ides pórlle nomes e colorear para que o poida entender mellor.

22

1. Sinalade cunha frecha vermella a entrada.2. Perfilade de azul o contorno da vivenda.3. Pintade de amarelo as paredes que separan os cuartos.4. Descubride como están representadas as portas e repasádeas de marrón.5. Poñédelle nome a cada unha das estancias. O seu mobiliario pódevos dar pistas. OLLO

! NO VOSO CADERNO DE ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

24

OBSERVADE O DETERIORO E ABANDONO nestas imaxes e dicide que opinades. Buscade en cada fotografía onde se acochan as cascudas.

23

A min gústame ter a cara sempre moi limpa para estar fachendoso.

Dise que a cara é o espello da alma. As facianas das persoas transmiten como nos sentimos: tristeiros, ledos, enfermos, vitais,

acovardados…

Tamén as fachadas das vivendas e edificios poden achegarmos datos sobre elas: poden estar doentes

ou vigorosas.

OLLO !

NO VOSO CADE

RNO DE

ACTIVIDADES

Tampouco é para tanto,

BAGH!

2

3

54

POR QUE PINTARÍAN ese insecto e con esa cor? 24

1

PROXECTOTERRA

25

NAS SEGUINTES FOTOGRAFÍAS, RODEADE de vermello a cascuda para o que consideredes que está doente: sen rematar, descoidado... E de verde o gato fachendoso para o que vos parece vigoroso: coidado, limpo... Pensade no que sentides ante cada fotografía e saberedes cal rodear.

25

6

8

10 11

9

7


ACTIVIDADES

OBSERVADE AS FOTOGRAFÍAS E COMENTADE entre todos e todas para que lle serve á nena o mobiliario que se ve en cada unha delas (bancos, mesas, luces, papeleiras ...) Fai un uso correcto?

26

Igual que coidades as fachadas das casas tamén tendes que facelo co mobiliario que hai no interior das vivendas e nas rúas por onde vos movedes. O MOBILIARIO é o conxunto de

elementos que fan máis cómodos e agradables os lugares onde habitades. Nas vosas casas tendes mobiliario, pero nas rúas tamén. Observade con

atención e comprobarédelo.

CASA

RÚA

1

7

10

3

4

5

6

2

8

9

PROXECTOTERRA

26

Eu sempre levo a miña cuncha brillante e ben coidada, pois para min é moi importante. E vós, como tratades o

mobiliario que vos rodea?

RESPONDEDE con sinceridade.

27

Escribide que facedes para coidar os mobles da vosa habitación.

Agora pensade na rúa, como é a saúde do mobiliario? Está roto, queimado, abandonado… Se non o sabedes, observádeo e contestade outro día.Que mobiliario botáchedes de menos nesa observación?

Sinalade tres accións que deterioran os bancos, farolas, papeleiras…

Agora tres accións que demostren que sabedes como coidar ese mobiliario.Que terían que facer os rapaces ou os adultos para reparar o que estragan?

Na rúa coma na casa!

OLLO !

NO VOSO CADE

RNO DE

ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

27

PROXECTOTERRA

28

Como levo a casa ao lombo imos ir paseniño, de vagar. Gústanme as vivendas diferentes coma a miña. Vós tamén tendes

algunhas ben divertidas!

CAL ESCOLLERIADES VÓS para pasar uns días de vacacións cos vosos pais?

PARÉCENVOS orixinais, diferentes ou védelas con frecuencia? Que as fai especiais?

28

29


ACTIVIDADES

43

1

2

PROXECTOTERRA

29

CREA UNHA CASA CHEA DE FANTASÍA!

30

6

Agora poñédevos mans á obra. Aproveitade recortes de vivendas que aparecen nas revistas, ou o que se vos ocorra, e construíde a vosa vivenda imaxinada.

(Pode ser de chocolate como a de Hansel e Gretel, he!,he!)

5

7


ACTIVIDADES

As vivendas onde habitades agrúpanse de forma moi diferente: arrímanse, póñense unhas por riba doutras, espállanse...

ocupando espazos na paisaxe de forma moi diferente. Mirade o que vexo cando viaxo

buscando lugares quentiños. Vaia vistas teño!

AXUDADE á andoriña a entender o que ve. Escribe segundo o número de cada fotografía se as vivendas están: arrimadas, separadas, dispersas, agrupadas. En cal hai edificación en altura?

31

1

32


ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

30

5

8

7

6

4

Cantas vivendas! Case non sei onde vou

pór o meu niño.

PROXECTOTERRA

31

A ver se prestastes atención. Como se chega a todas esas vivendas, edificios, leiras…?

Por onde se moven os coches, camións…? Contestade en voz alta!

A que semellan serpes coma min?

Se atopo ríos e teño medo de caer constrúo moitos pés e fago pontes para

cruzalos.

Se atopo un precipicio fago un

viaduto.

Atraveso as paisaxes naturais e humanizadas

para ir dun lugar a outro.Ás veces arrímome moito ás

vosas vivendas.

Ás veces, non busco ben o camiño e tallo moitas árbores, desfago casas de animais e arrímome ás vosas

vivendas.

1 2

3

5 6

Se chego fronte a unha montaña furo na terra para pasar a través dela e fago un túnel.

4

PROXECTOTERRA

32

OBSERVADE as fotografías e escribide, en cada cadriño do voso caderno, con que número ou números das informacións que dá a serpe se corresponden.

32

6

1

2

3

5

4


ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

33

PROXECTOTERRA

34

Como son as vosas vías de comunicación? Están ben

conservadas ou hai que sanealas?

CONTESTADE neste cadro e comprobade o que non saibades.33

Que materia

l empregaron

para facer

os

camiños e rú

as por onde

vos movedes

: terra,

grava, asfal

to…?

Están en boa

s condicións

ou teñen

fochancas...?

Hai pasos de

peóns, semá

foros ou pas

os

elevados que

fagan segur

o cruzar a e

strada

ou a rúa?

Hai beirarrú

as que vos p

rotexan, de

que

material est

án feitas?

Están ben co

idadas ou de

terioradas?

Na aldea ou

lugar onde v

ivides os cam

iños

teñen beirav

ías para que

as persoas

anden por

elas? Están

limpas de m

aleza?

Esas beirarrú

as ou beirav

ías permiten

transitar

os carriños

dos bebés ou

as cadeiras

de rodas

dos minusvá

lidos?

Dispoñedes d

e carrís-bici

, beiravías a

mplas

para movervo

s coa bicicle

ta, monopatí

n?

Se non exist

en, decide c

al é o motiv

o ou

intentade inv

estigalo.

Existe algún

camiño, estra

da, ponte...

antiga

ou actual, q

ue sexa dife

rente. Escrib

ide o seu

nome e o po

rqué.


ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

35

Cales son as cores predominantes

do lugar onde habitades?

As vosas vivendas están nunha

zona sombriza ou soleada?

Os sons do lugar onde vivides son: agradables,

relaxantes, producen tranquilidade, irritabilidade...?

Como é olfactivamente o lugar onde vivides:

agradable ou desagradable?

O voso barrio/parroquia é un espazo onde hai máis

formas humanizadas ou naturais?

Con que materiais están construídas as vosas vivendas?

Hai algunha vivenda ou edificio doente

preto de onde vivides?

Que sensación vos produce cando pasades ao seu lado?

E os que están ben coidados por que credes que será?

Que sensación vos producen cando pasades ao seu carón

?

Sabedes máis do lugar onde vivides? Ímolo comprobar!

RESPONDEDE neste cadro.34

OLLO !

NO VOSO CADERN

O DE

ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

36

ESTAMOS CHEGANDO AO REMATE. Anotade o que vos resulte máis agradable e o que non o é tanto, do lugar onde vivides. Podedes pensar e suxerir

melloras para o voso entorno.

Mans á obra!!!

OLLO !

NO VOSO CADERN

O DE

ACTIVIDADES

ESCRIBIDE NO CADRO do gato o que vos gusta, na cascuda o que é desagradable e no lapis as suxestións dos cambios ou melloras que fariades.

35

XUNTANDO TODAS AS VOSAS OPINIÓNS PODEDES FACER UN MURAL PARA

TER NA CLASE E IR POÑENDO NOVAS PROPOSTAS. PODEDES INCLUÍR

DEBUXOS OU FOTOS FEITAS POR VÓS E QUEDARÁ MÁIS COMPLETO.

PROXECTOTERRA

37

CONCELLO

ÁNIMO! IDES FACER UN ÚLTIMO ESFORZO:

PÓRLLE NOTA AO LUGAR ONDE VIVIDES.

Debedes colocar un gato fachendoso ou unha cascuda sobre cada un dos edificios ou lugares que tendes a continuación, indicando o motivo da vosa escolla. Coloreade previamente a figura que vaiades pór, recortádea e pegádea no cadro correspondente.

Se non coñecedes algún dos edificios ou lugares, tendes que pedirlle aos vosos pais que volos mostren un día que saiades de paseo con eles.

36

BIBLIOTECA

CENTRO

MÉDICO

PARQUES E XARDÍNS

ESCOLA

O BARRIO OU PARROQUIA

ONDE VIVIDESCENTRO

DEPORTIVO


ACTIVIDADES

PROXECTOTERRA

38

EDITA

COLEXIO OFICIAL DE ARQUITECTOS DE GALICIA“PROXECTOTERRA”

QUINTANA 3 “CASA DA CONGA”15704 - SANTIAGO DE COMPOSTELA (GALICIA - ESPAÑA)TEL. +34 981 55 24 00 FAX. +34 981 56 16 58

http://www.coag.es/proxectoterrae-mail: [email protected]

DEPÓSITO LEGAL: C 516-2009 ISBN: 978-84-96712-20-1

EQUIPO DO PROXECTOTERRA

XOSÉ MANUEL ROSALES NOVES - COORDINADORANTONIO DÍAZ OTEROPEDRO DE LLANO CABADO

COORDINACIÓN E SUPERVISIÓN DOS MATERIAIS

ANTONIO DÍAZ OTEROJOSÉ LUIS GONZÁLEZ FERNÁNDEZXOSÉ MANUEL ROSALES NOVES

EQUIPO REDACTOR DA UNIDADE

CARME RODRÍGUEZ VENTOSOMATILDE CAREAGA MARTÍNEZ

PROFESORADO COLABORADOR

CARME RODRÍGUEZ VENTOSOJESÚS RODRÍGUEZ RODRÍGUEZMª BEGOÑA CODESAL PATIÑOMª DOLORES CANDEDO GUNTURIZMª HELENA ZAPICO BARBEITOMª JOSÉ PIÑEIRA MANTIÑÁNMª MONTSERRAT CASTRO RODRÍGUEZMATILDE CAREAGA MARTÍNEZNIEVES ALONSO CAMPOPATRICIA GALÁN GÓMEZROCÍO ROMAR ROELROSA Mª VICENTE ÁLVAREZSEVERINA REBOREDO PENAXESÚS PACORET BALSAXOÁN XOSÉ LORENZO LOURIDOXOSÉ MANUEL MALHEIRO GUTIÉRREZ

PROCEDENCIA DAS IMAXES

CARME RODRÍGUEZ VENTOSOC.N.I.G.COPASAFOTOPANORAMAJUAN RODRÍGUEZ LOISMATILDE CAREAGA MARTÍNEZPEDRO DE LLANOROCÍO ROMAR ROELXOSÉ M. ROSALES NOVES

ILUSTRACIÓNS

MIGUELANXO PRADO

TRATAMENTO DIXITAL DAS IMAXES

JUAN RODRÍGUEZ LOISXOSÉ MANUEL ROSALES NOVES

DESEÑO GRÁFICO E MAQUETACIÓN

AXENCIA GRÁFICA XANIÑO, A CORUÑA

REVISIÓN LINGÜÍSTICA DOS TEXTOS

HENRIQUE RABUÑAL CORGO

© AUTORES/AS DOS TEXTOS

© AUTORAS/ES DAS IMAXES

COORDINACIÓN E XESTIÓN DA EDICIÓN

AXENCIA GRÁFICA XANIÑO, A CORUÑA DECEMBRO 2008 O P

APE

L EC

OLÖ

XIC

O u

tili

zad

O n

a i

mpr

esió

n d

este

s m

ate

ria

is c

um

pre

cOa n

Orm

a d

e ca

lid

ad

e IS

O 9

001,

de

xes

tió

n a

mbi

enta

l IS

O 1

4001

, n

Orm

ati

va a

mbi

enta

l EM

AS,

cer

tifi

caci

ón

s PE

FC e

FSC

qu

e ga

ran

ten a

Ori

xe

sOst

ible

da m

ad

eira

uti

liza

da n

O s

eu p

rOce

sO d

e fa

bric

aci

ón,

sen

dO a

cel

ulO

sa u

tili

zad

a E

CF.

PROXECTOTERRA

39

ENTIDADES COLABORADORASCONSELLERÍA DE EDUCACIÓN

E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA

ASOCIACIÓN

SOCIO-PEDAGÓXICA

GALEGA

NOVAESCOLAGALEGA

Caderno

para

compartir

Cóidao

PTPR 2 DescubrindoOndeVivimos Alum Caderno

Documents

Transcript of PTPR 2 DescubrindoOndeVivimos Alum Caderno