Riscos xeolóxicos debidos a procesos externos

Según a súa orixe:

• NATURAIS

• INDUCIDOS: procesos xeolóxicos acrecentados pola intervención humana

Riscos xeológicos externos

➢Movementos no terreo: ➢ fenómenos de ladeira ➢ subsidencias e colapsos ➢ solos expansivos ➢ diapiros

➢ Inundacións e avenidas ➢Alteracións da erosión e da sedimentación

(costeira e continental)

Desprazamento dos materiais dunha ladeira a favor da gravidadeMovementos de ladeira

Factores condicionantes e desencadeantes

Clasificación e tipos

Danos producidos

Medidas de predición e prevención

FENÓMENOS DE LADEIRA

FACTORES CONDICIONANTESNatureza

xeolóxica do terreo

Climatoloxía e hidroloxía

Topografía e pendente

Cobertura vexetal

FACTORES DESENCADEANTESAntrópicosNaturais

FACTORES CONDICIONANTES DOS FENÓMENOS DE LADEIRA

Saturación de auga no solo

Materiais xeolóxicos

Orientación dos estratos de rocha

Vexetación e desenvolvemento urbano

Baixo risco Risco alto

Os terreos con pouca vexetación son máis propicios ós fenómenos de ladeira

Exemplos de factores condicionantes

As choivas torrenciais tan habituais en climas tropicais e elevan o risco de esvaramentos, correntes de lama, etc.

As fortes pendentes aumentan o risco de desprendementos e outros fenómenos de ladeira

As características xeolóxicas das ladeiras (tipo de roca, presenza de fallas, disposición dos planos de estratificación) son factores que determinan o risco

Exemplos de factores que desencadean fenómenos de ladeira:

- naturais: terremotos, erupcións, fortes tormentas

- antrópicos: obras en infraestruturas, construcións, fugas de auga, xestión forestal e agrícola, etc.

8

Clasificación dos movementos de ladeira

Clasificacións moi complexas baseadas en diferentes criterios: a velocidade de caída o mecanismo de rotura e a zona afectada polo mesma a proporción de auga presente na masa que cae

CREEP

COADAS DE LAMA

ESVARAMENTOS

SOLIFLUXIÓN

AVALANCHAS E DESPRENDEMENTOS

http://www.bioygeo.info/Animaciones/MassMovements.swf

Reptación ou creep

Fenómeno moi lento Causado pola suma de dous movementos: 1) expansión ou ascenso das partículas por inchamento do terreo

2) retración ou caída por efecto da pendente

A súa lentitude impide a súa observación directa, polo que é detectado polos efectos que produce: postes inclinados, árbores curvadas, muros torcidos e estratos dobrados e desfeitos.

Coadas de lama (Debris flow)Afecta a materiais arxilosos ou limosos embebidos en

auga (punto tixotrópico)

Movemento rápido de fluxo

Non require pendentes elevadas

Non existe plano de rotura ben determinado

Velocidade non regular (maior na parte superior)

Lahares volcánicos e solifluxión sísmica teñen este

comportamento

• Entre o debris-flow (coadas de lama) e o creep •Movemento lento • Afecta máis ás capas superficiais • Dáse en climas fríos debido ó ciclo xeo-desxeo • Fórmanse pedestais ou terrazas característicos

Solifluxión

Lóbulos de solifluxión en áreas glaciares Pedestais ou terrazas da solifluxión en zonas de montaña

Caída dunha masa do terreo cun movemento rápido Superficie de rotura ou despegue ben definida A velocidade do desprazamento é uniforme en todos os puntos A choiva acelera e intensifica estes fenómenos por aumentar o peso e rebaixar o rozamento

Deslizamentos ou esvaramentos

Deslizamentos ou esvaramentos

Esvaramento rotacional (Slump) Esvaramento traslacional (Slide)

Superficie de rotura é curva Superficie de rotura paralela á superficie do talud

• Caída brusca e individual de rochas (desprendemento) ou desprendementos masivos en seco (avalanchas) • Velocidade alta de caída

• Os aludes de neve entran nesta categoría

Desprendementos ou avalanchas

• Perda de solo cultivable

• Danos en viviendas e infraestructuras

• Perdas de vidas humanas

• Trastornos nas comunicacións

• Outros: desborde de presas, inundacións, lahares, etc

Consecuencias e riscos derivados

• Predicción espacial fácil, temporal moi difícil

• Detección da inestabilidade e as súas causas

• No terreo: formas de erosión e depósito, anomalías na forma das ladeiras,

inclinacións de postes, muros, vallas, etc.

• No laboratorio: estudio a partir de fotos (aéreas, de satélite, etc.)

• Análisis e control dos factores desencadeantes (clima, vexetación, topografía)

• Elaboración de mapas de risco

• Uso de SIX específicos

Medidas de predición

Medidas de prevención

• Modificación da xeometría dos taludes • Construcción de drenaxes • Revexetación de taludes • Medidas de contención e de resistencia: muros, rexas de aceiro, redes, anclaxes, contrafortes, cosidos, etc.