ROSALIA DE CASTRO -o DOMINGO DAS MOZAS"

Levo dias pensando en que escribir, en como comezar, en que contar e non atopo palabras que sexan capaces de describir 0 que

tanto Rosalia de Castro como 0 Domingo das Mozas marcaron 0

nina manei ra de sent i r. Do mesmo xei to tampouco atopo forma de agradecer 0 poder estar aqui, xunto a todos vos, tantas xentinas

queridas para homenaxear a nosa Rosalia de Cast ro. Cando 0

corazon palpita tan profunda adrniracion e respeto non edoado describir ese palpito..... .Calquera verba quedase pequena...

E pequena era eu, cando rnetidina na cama da rnina nai, observaba como collia ese pequeno libro de pastas rnarros, que poriian "Rosalia de Castro. Obras Completas"... Aquel rnaxico libro,

vivia na sua mesa de noite, cheo de papelinos rotos que marcaban aquelas paxinas que a rnifia nai rnais visitaba....Como di 0 cantar popular "mitia nai, rnitia naiciiia, como a miiia nai ningunha, que

me quentou a carina co colorciiio da sua".

Resultarne complicado non falar dunha nai , cando ea ela a quen lledebo esta paixon rnina por Rosalia, polo pobo galego e as suas tradicions....Lembro cando ganou concursos de traxes rexionais vestindo as suas fillas con eles, como contaba 0 modo en que cosia os traxes co azibeche que He traia 0 meu pai, creando

motivos galegos cando ainda non existian como 0 escudo de Lugo, ou a fonte de San Vicente que levo hoxe posta, e lembro como ano tras ano nos engalanaba para seguir 0 fermoso desfile do Domingo

das Mozas e asi renderlle homenaxe a Rosalia de Castro....Tantos anos xunto a rnifia 'irma Macaco paseamos a rua Aguirre para

mostrarlle 0 nose respecto, carnifiabarnos co orgullo de pensar que o espiritu de Rosalia, que a sua reivindicacion loando ao pobo galego, servira para algo......

Lugo a 8 de Octubre de 2017 Pagina 1

Fixate Rosalia...que fermoso!!!! Tantas mozas cos seus traxes presumindo da sua terra diante de ti.. ..

Volvo ao seo materno, a eses tempos onde se construen os cimentos dunha persoa....Volvo a mifia nai, metidifias as duas na cama do seu cuarto.... Lembro a beleza do seu cabelo branco, 0

perfume da sua alma, a dozura da sua voz mentres recitaba no silencio da noite, en baixino;

"Una vez tiven un cravo

cravado no corazon,

y eu non m ' ocordo xa s 'era aquel cravo

d'aura, d 'ferro au d 'amor

soya sei que me fiso un mal tan fonda,

que tanto m'atormentou,

qu ' eu dia e noite sin cesar choraba,

cal chorou Madalena na Pasion.... /I

Era enton cando os rneus ollos se pechaban sentindo que

Rosa lia durrnia 0 meu caro n,

Tempo despots era eu a que collia ese libro de tetras

diminutas para mergullarme no inmenso corazon de Rosalia de Castro. Tanto me gustaba que chegados os meus 15 anos, sofiaba

con facer algunha representacion baseada na sua vida ou na sua obra, e este feito, estes anos acendidos pola chamada do teatro, levan me a rememorar cando con 15 anos, Rosalia de Castro

desernpenou 0 papel de la Rosamunda, de Gil y Zarate. A sua interpretacion engaiolou ao publico de tal que foi tras dela

aclarnandoa ata 0 seu fogar e con posterioridade estudantes de Santiago adicaronlle un poema que di...

Lugo a 8 de Octubre de 2017 Pagina 2

Hi saIud, hija del artef. La victoria

que hoy tu talento en el teatro alcanza

no es mentida itusion de la esperanza

ni quimera del mundo transitoria.

Hacia el sagrado templo de la gloria

tu nombre en alas del aplauso avanza

Y un porvenir de dulce venturanza

para ti guarda la severa historia. "

Cantos galegos nos sentimos parte desa alma feminina,

cantas veces cando as nubes choran acude anosa mente aquilo de ..."como chove, miuditio, como miudino chove ", ou ao alonxarnos da terrina amada, comezamos a sentir a chamada dos rios, das

fontes e dos regatos pequenos ... Tantas veces escoitei chorar as ,

campas.

Un ser feito de sensibilidade, empatfa, bondade, ernocion, 0 paso dos anos 56 pode deixar unha estela moi definida... a estela

do amor....un amor cheo de t~n ru ra e te rnperanza.,.. un amor de terra e de nai que tivo a forza de cambiar 0 mundo dende 0 seu

fonda desexo de xustiza e renovacion social, para converterse na nai dun pobo renacido da sua propia esperanza de ver crecer ao seu fillo como pobo de luz e sorriso.

E do mesmo xeito que foi nai, tarnen foi filla ... unha filla que

escribfu uns poemas asua nai que nunca sentfn tan fonda como cando yin marchar arnina...

Lugo a 8 de Octubre de 2017 Pagina 3

Yo tuve una dulce madre,

concedieramela el cielo,

mas tierna que la ternura

mas angel que mi angel bueno.

En su regazo amoroso,

'iab , - . ,.,sona a..... sueno ouunencoi

dejar esta ingrata vida

al blando son de sus rezos.

Mas la dulce madre mia,

sintio el corazoti enfermo,

que de ternura y dolores ,

!Ay!, derritiose en su pecho.

Pronto las tristes campanas

dieron al viento sus ecos;

muriose la madre mia,

senti rasgarse mi seno.

Nunca permita Dios que te olvide,

mi Santa, mi amorosa compaiiera,

!nunca permita Dios que yo te olvide

aunque por tanto recordarte muera!

Lugo a 8 de Octubre de 2017 Pagina 4

Etan importante manter vivos os que parten sin esquecernos da sua semente.....

Lembro un apuntarnento que habia no libra de Rosalia, que resaltaba unhas palabras que lle dixo a sua filla Gala a un

periodista:

-No, por dios. Desmienta usted que mi madre era triste, era alegre, muy alegre y extremadamente acogedora y sitnpattca. Si, si ...muy sunpatica, muy dulce era mama...la llamaban la Santina.

Deste xeito era como a sua filla desexaba que a

lernbrasernos, unha muller chea de entrega e de vida, sen queixarse nunca do seu padecer, que como ultimo desexo pediu un ramino de pensamentos decfndolle asua filla Alejandra:

u Abre esa ventana, que quiero ver el mar. "

Nos non podemos traerlle 0 mar, perc si un rarnino de

pensamentos...Un pensamiento en cada corazon.

Creo que todos estamos aqui por un mesmo ideal, e que para Rosalia 0 rnais importante de este acto, ever un pobo unido nun mesmo sentir, Por iso pidovos que a hora de cantar 0 hirnno galego,

vos acheguedes a nos, que forrnernos unha roda, que non nos distingamos uns dos outros, que sexamos parte dunha mesma enerxia, que nos demos as mans como simbolo de union para

cantar dende 0 mellor lugar que se lle pode cantar a Rosalia... dende 0 mats fondo do corazon.

A rniria querida Rosalia, gustarfame que tiveses escoitado en vida 0 ben que se fala de ti, que tiveses sentido 0 moito que se che

Lugo a 8 de Octubre de 2017 Pagina 5

quere, que se che admira, que tiveses side coriecedora da forza da tua semente...

Eu tefio hoxe a honra de falarche dende este, 0 rneu Lugo querido, xunto aos meus seres queridos e qued arne tan grande...

Cuando partiches, na llustracion Espanola y Americana de

1885 escribiron :

"Galicia ha perdido a Rosalia de Castro, su poetisa mas sensible, todo corazon y sentimiento. No la ha perdido Galicia, si no las letras espatiolas.

Como mujer no tiene historia, que es 10 mejor que puede tener una mujer insigne.

Sus poesias no necesitan encomia, ni articuios campanudos ni pomposos. Ni necesitan mas epita[io que su nombre, que para que cuantos tengan sentimientos delicados y visiten su tumba dejen alguna [lor sobre la losa".

Grazas Ma-ma por potter no meu camiiioa tua Rosalia ...

grazes Rosalia, por axudarme a mantela V;VQ na tua ,

poesla ...

Lugo a 8 de Octubre de 2017 Pagina 6