A ARTETEMA 0

A Escultura

• Pensada para ocupar un lugar concreto, o que supón poder vela dende un único punto de vista ou un punto de vista múltiple, frontal ou circular.

• Íntima relación coa arquitectura e o espazo urbano, porque a escultura ocupa templos, altares, nichos, etc.

• Danse tres técnicas escultóricas* de xeito máishabitual:• A modelaxe: o escultor traballa con materiais maleables, como cera,

xeso ou arxila, e dalles forma coas propias mans e con axuda dediversos instrumentos. Neste caso, empréganse dúas técnicasarquitectónicas, quitar e agregar material.

• A talla: consiste en quitar e rebaixar material dun bloque de pedra, demármore oi de madeira. Michaelangelo Buonarrotti expresaba que obloque contén a obra e que o traballo do escultor é quitar o materialsobrante.

• O baleirado: Técnica escultórica por medio da cal se obtén un moldea partir dun modelo en cera ou otros material maleable. O moldeutilízase despois do proceso de fundición para reproducir a esculturaen metal, xeralmente en bronce.

* VER OS VÍDEOS EN TURINCONDELAHISTORIA.BLOGSPOT.COM

• Materiais:• Mármore: é o material por antonomasia dentro da escultura:

• A súa dureza fai que tolere os golpes do cincel sin producir fisuras.

• Se se comete un erro, é moi difícil rectificalo.

Escultura de mármorerepresentando aPiedade. Autor:Michelangelo BuonarrotiFecha: h. 1498-1499Ubicación: Basílica deSan Pedro del Vaticano

• Alabastro e pedracalcárea: son materiaismás dúctiles (son capaces de cambiar e transformar a súa forma por presión.).

Escultura de alabastroAutor: atribuido a Sebastián de Toledo

Fecha: h. 1488Ubicación: Iglesia de San Nicolás el Real

(Guadalajara)Personaxe: Don Rodrigo de Campuzano

( ? - 1488)

• Granito: é o material pétreo más difícil de cortar.

Monte Rushmore (Washington, Jefferson, Th.Roosevelt y Lincoln). 1927-1941. Dakota do Sur

• Madeira:• As máis comúns son o buxo (boj), a caoba

e a Nogueira (nogal).• Cando se usa maderia, a miúdo recórrese

é pintura para lograr un acabado que reforcé a correspondencia coa realidaderepresentada.

• O escultor fai a talla e posteriormente procédese a policromar e dourar os vestidos mediante pigmentos e láminas de pan de ouro aplicados sobre a superficie. Neste proceso tamén se pode encarnar, é decir, pintar coa cor da carne as mans, o rostro e as partes núas do corpo.

• Para acadar unha maior sensación de realismo nas imaxes, engádensellespostizos: uñas de corno, dentes de pasta, ollos de vidro, bágoas de resina, pestanas naturais, vestidos e xoias.

• A talla policromada utilizouseespecialmente na imaxinaría, a escultura de imaxes relixiosas, na cal destacan os ecultores españois, especialmente no Barroco.

Cristo xacente de Gregorio Fernández (1634). Iglexa de San Miguel e San Julián, Valladolid.

• Barro cocido: úsase sobre todo nos esbozos.

• Cera: serviu como material para figuras pequeñas.

Modelo duhna mazá en cera de abella.

O mismo modelo realizado en parafina.

Modelo feito en escaiolacun molde bivalvo.

Molde macizo de arxila, parcialmente aberto, para que poidaapreciarse a colocación dos bebedeiros e os clavos de suxección; ademáis do orificio principal e a alma oumacho.

A escultura de bronce recénextraída, cos “bebedeiros”, antes do acabado.

• Bronce: é o metal máis usado;• Os modelos par ao molde adoitan

facerse con cera.

• Na técnica tradicional, fanse unspequenos buratos ao molde e aplícaselle calor para que a cera se desfaga e saia ao exterior; o espazoque a cera deixa baleiro, éncheseintroducindo por un burato o metal fundico (ténica de cera perdida).

Escultura de bronceAutor: DonatelloFecha: circa 1440

Ubicación: Museo Nacional del Bargello(Florencia)

Tipo: Bulto redondoPersonaxe: David

• Materiais nobres: ouro, prata, xade, acibeche, marfil (especialmente usados na ourivaría).

Virgen da Vega. Século XII. Catedral Vella. Salamanca.

• Aceiro, formigón, ferro, tea encolada,

cartón, acrílicos, etc. Materiais usados a

partires do século XX.

La Sirena Varada- Encofrado de hormigón-. Chillida. Madrid

• Instrumentos:• O escultor transforma a materia

preméndoa ou golpeándoa con instrumentos diversos, segundo a dureza. A maioría das ferramentas son punzantes oucortantes.

• Pasos:• O primeiro paso é o desbastado,

que se leva a cabo cun punteiro. • Continúase con ciceis (cinceles),

instrumentos cortantes de fíorecto, e con gubias, que teñen ofío curvo. Co mármore utilízase o cicen dentado prácticamente ata conseguir a forma desexada.

• O paso seguinte é o do alisado,que na madeira se realiza conlimas ou licas, e no mármore conpedra áspera e abrasivos.

• No modelado as ferramentasson: puntas de madeira, paletas e trapos húmidos.

Elementos Técnicos da Escultura

Método Material Técnica

Engadir ArxilaMetalMadeira

ModeladoSoldaduraEncolado

Sustraer PedraMadeira

Escultura

Vaciar EscaiolaFormigónMetal Plástico

Talla

• Formas ou tipos de escultura:• Vulto (bulto) redondo ou escultura

completa.• Se existe un único punto de vista óptimo para

ver a escultura ésta é unifacial.• Se pode ser vista dende múltiples puntos de

vista é multifacial.• Relevo: ainda que se aproxima á pintura,

non utiliza debuxo e cor, senón os distintos tipos de relevo para conseguir perspectiva e profundidade.• Altorrelevo. Escultura case completa, que

sobresae máis da metade do seu volumen.• Mediorrelevo. Sobresae a metade da figura.• Baixorrelevo. Ten un grosos inferios a media

figura.

• Para o comentario (p. 25):• Análise formal, para identificar os elementos de que consta.

• Análise conceptual, para estudar o significado.

• Análise ténica, centrada no soporte, materiais, etc.