TEXTOS DE LITERATURA ESPAÑOLA 3 2016/2017
Transcript of TEXTOS DE LITERATURA ESPAÑOLA 3 2016/2017
Textos de literatura
española 3
Margarita Santos Zas, coordinadora (Campus Santiago)
Cristina Patiño Eirín (Campus Lugo)
GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO
2017/2018
FACULTADE DE FILOLOXÍA
DEPARTAMENTO DE LINGUA E LITERATURA
ESPAÑOLAS, TEORÍA DA LITERATURA E
LINGÜÍSTICA XERAL
FACULTADE DE FILOLOXÍA. DEPARTAMENTO DE LITERATURA ESPAÑOLA, TEORÍA DA
LITERATURA E LINGÜÍSTICA XERAL
AUTORES: Margarita Santos Zas (coord.) e Cristina Patiño Eirín Edición electrónica. 2017
ADVERTENCIA LEGAL: Reservados todos os dereitos. Queda prohibida a duplicación total ou parcial desta obra, en calquera forma ou por calquera medio (electrónico, mecánico, gravación, fotocopia ou outros) sen consentimento expreso por escrito dos autores.
DATOS DESCRIPTIVOS DA MATERIA
Nome: Textos de Literatura española 3.
Código: G5041444
Descriptor: A materia inscribese no ámbito da literatura española desde unha
perspectiva histórico-filolóxica e afronta no marco das formas e xéneros literarios do
século XX o proceso de renovación que representa a obra de Valle-Inclán no seu
primeiro tercio.
Tipo: Opcional Maior Grao LLE
Grao: Lingua e Literatura Españolas. Curso: Cuarto (Maior)
Número de Créditos: 6 ECTS. Duración: Semestral (2º semestre)
Prerrequisitos:
a) Posuír o hábito da lectura
b) Nocións xerais de historia e literatura españolas e en particular do período
correspondente ao primeiro tercio de século XX.
c) Bases conceptuais e terminolóxicas de análise literaria.
d) No caso de estudantes estranxeiros dominio instrumental avanzado da lingua
española (nivel B2)
Profesoras: Margarita Santos Zas (Facultade de Filoloxía de Santiago)
Cristina Patiño Eirín (Facultade de Humanidades, Campus Lugo). [ver o seu
programa, sobre a obra de Emilia Pardo Bazán]
Departamento: Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral.
Lingua docente: Español.
● Horario de clases profª Santos Zas. Segundo semestre: Grupos de la Facultade de
Filoloxía (Santiago de Compostela).
— Clases teóricas (E): martes, de 11 a 12 h. /C05
—Clases interactivas: xoves 12-13 (S2); 13-14 (S1) / D12
Horario Titorías: despacho 227 [*Estos horarios son susceptibles de reajustes]
• Martes, 11-12h
• Xoves, 12-14h
● Horario de clases profª Patiño Eirín. Segundo semestre: Grupos da Facultade de
Humanidades (Lugo):
— Clases teóricas (E): martes, de 11 a 13 h.
—Clases interactivas: mércores: 9-10
Horario Titorías. Despacho 224 [*Estes horarios son susceptibles de reaxustes]
• Martes: 13-15h
• Mércores, de 10-11h e de 14-15h
• Xoves de 9-10 e de 14-15h
NOTA: Por reaxustes académicos, os horarios de titorías poderían ser
modificados ao longo do curso. De seren así, os cambios detallaránse na porta do
despacho da profesora da materia e comunicaránse oportunamente aos
estudantes.
CONTEXTUALIZACIÓN NO PLAN DE ESTUDOS
Esta materia forma parte do Maior do Grao en Lingua e Literatura Españolas (120
créditos) e ten carácter opcional para os estudantes do mesmo.
As materias do Grao en Lingua e Literatura Españolas pertencen ás áreas de Literatura
Española e Hispanoamericana e de Lingua Española. Ademais, o Grao complétase con
disciplinas adscritas a outras áreas, como Teoría da Literatura ou Lingüística Xeral,
entre outras. Dentro deste marco, a materia «Textos de Literatura Española 3» trata de
analizar a través dos seus textos e contextos un dos autores máis representativos dos
procesos renovación da literatura do século XX, Ramón del Valle-Inclán (1866-1936).
O desenvolvimento da súa traxectoria literaria responde ao cambio de paradigma das
linguaxes artísticas, que representa o paso da literatura do realismo-naturalismo ao
«modernismo» e as vangardas en España, nun panorama que non está aillado dos
movementos, correntes, xéneros e autores europeos, que se desenvolven no primeiro
terzo do século XX.
Neste ámbito inscribese a producción valleinclaniana, tanto no campo da narrativa como
do seu teatro, sendo os anos 1916-1917 cruciais no cambio de orientación dunha
literatura escrita baixo o selo do modernismo rubendariano, que representan
paradigmáticamente a tetraloxía das Sonatas (1902-1905) ou Aromas de Leyenda
(1907), pasando por unha etapa na que o escritor ensaia novas formas de expresión e
modalidades xenéricas, que se materializan nas Comedias Bárbaras (1907-1908), que
abren as portas dunha nova dramaturxia, e na triloxía de La Guerra Carlista, primeiro
dos seus ciclos históricos, que culminan con dous fitos: a publicación do seu tratado de
estética, La Lámpara Maravillosa (1916), e La Media Noche. Visión estelar de un
momento de guerra (1917), que recolle no seu prólogo os postulados narratolóxicos que
abren o camiño hacia Tirano Banderas e El Ruedo Ibérico.
Esta materia, que outorga lugar preferente a análise dos textos valleinclanianos desde
diferentes perspectivas (ideolóxia, socio-histórica, narratolóxica, estético-estilística...),
afonda na súa obra ampliando os fundamentos que se ofreceron no primeiro semestre do
curso na materia: "Literatura española: do realismo a xeración de 1914", na que se
estuda a figura e obra de Valle-Inclán no contexto da Xeración do 98-Modernismo.
OBXECTIVOS
1) Preparar aos alumnos para que enfronten o estudo da obra de Valle-Inclán
coa axuda dos métodos filolóxicos adecuados e os correspondentes repertorios
bibliográficos.
2) Acceder ao coñecimiento da traxectoria literaria de Ramón del Valle-Inclán
(1866-1936) ―con especial énfase no período 1895-1917―, a través do análise dos
seus textos / obras máis significativas, complementando de esta forma o coñecimento
parcial que o alumno tiña a partir do seu apredizaxe da materia “Literatura española: do
Realismo á Xeración de 1914”.
3) Profundizar naquelas obras de Valle-Inclán que representan un período clave
da súa traxectoria, con especial atención ao proceso de renovación da súa narrativa e o
seu teatro.
4) Profundizar na especificidade dos códigos xénericos valleinclanianos (formas
novas e modalidades híbridas) e o seu valor innovador.
5) Leer e analizar obras literarias representativas do escritor galego de forma
rigorosa e axustada á terminoloxía especializada das disciplinas literarias e con métodos
que permiten a comprensión crítica dos textos: xerarquizar correctamente os contidos;
realizar guións e esquemas para facilitar o seu estudo; mellorar a expresión oral e
escrita; cultivar a sensibilidade dos estudantes e formar os seus criterios estéticos.
CONTIDOS
1.- Introducción: estado da cuestión dos estudos valleinclanianos. Aproximación á
bibliografía de e sobre Valle-Inclán: repertorios e edicións.
2.- A traxectoria de Valle-Inclán. Etapas bio-bibliográficas. Sistema de escritura e
publicación. Valle-Inclán e a prensa.
3.- Valle-Inclán, home de teatro.- A difícil relación de Valle-Inclán co teatro do seu
tempo.- Unha data clave: 1912.-A recepción do teatro de Valle-Inclán. Códigos
xenéricos. Interdiscursividad. O fenómeno da transmodalización.
3.1. De Cenizas a El Yermo de las almas.
3.2. El Marqués de Bradomin, obra "collage"
3.3. O ciclo das "Comedias Bárbaras" e El Embrujado.
3.4. Teatro en verso.
3.5. O camiño hacia o esperpento.
4.- A obra narrativa de Valle-Inclán. Modernismo e modernidade. Hacia unha poética
revolucionaria.-Recursos narratolóxicos.- Estratexias de escritura e publicación.
4.1. Primeiros contos. Reedicións. As coleccións.
4.2. O modernismo literario: Sonatas. Flor de Santidad.
4.3. Os ciclos históricos. Da serie carlista ao ciclo isabelino. Antecedentes.
Diálogo intertextual.
4.4. La Media Noche (1917): postulados narratolóxicos innovadores. A súa
proxección na obra posterior do escritor: Tirano Banderas e El Ruedo Ibérico.
5.- Valle-Inclán poeta.- O seu primeiro libro: Aromas de Leyenda.
6.- La Lámpara Maravillosa, tratado de estética. Antecedentes.
Obras de lectura:
1. Narrativa breve: selección de contos e novelas curtas: «La Niña Chole», «A Media
Noche», «Un Cabecilla» (ed. Femeninas / Jardin Umbrío).
2. Teatro: Cenizas. Águila de Blasón y Romance de Lobos. Voces de Gesta.
3. Novela: Sonata de Estío. Sonata de Invierno. La Guerra Carlista (Los Cruzados de la
Causa). La Media Noche. Visión estelar de un momento de guerra.
4. Selección de pasaxes de La Lámpara Maravillosa.
5. Valle-Inclán poeta: selección de poemas.
Nota: Todas as obras citadas están editadas por Espasa-Calpe (Colección
Austral/Clásicos Castellanos), con excepción de Cenizas (facilitarase exemplar aos
alumnos en soporte papel ou dixital); Alianza Editorial e/ou Círculo de Lectores.
SECCIÓN PRÁCTICA
Presentación do programa: organización das prácticas. Comentarios de textos e
controles. Traballos puntuais escritos: tipoloxía e calendario.
▪ Repertorios bibliográfícos.
▪ Lectura e comentario de textos de Valle-Inclán de carácter teórico-crítico:
"Modernismo", "Breve noticia de mi estética cuando escribí este libro", "Breve Noticia"
(La Media Noche, 1917).
▪ Material de traballo complementario: edicións orixinais (fondo reserva da
USC), textos de prensa, entrevistas, epistolario, algún manuscrito.
▪ Análise de pasaxes dos textos que figuran como lecturas no programa
(problemas textuais, estudo de variantes entre textos, comentarios, etc.).
TITORÍAS PROGRAMADAS
Ao longo do curso realizaranse tres titorías, en dúas sesións dunha hora e media cada
unha, en grupos de dez estudantes. Nelas trataranse dúbidas concretas que puidese
suscitar nos alumnos o estudo dos temas. O calendario exacto destas titorías facilitarase
aos estudantes nas primeiras sesións do curso, unha vez coñecido o número de alumnos
e establecidos devanditos grupos. No entanto, é previsible que a primeira se celebre a
finais de marzo e a segunda, en maio.
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
1. Textos literarios de lectura obrigatoria e controlada. Ver as lecturas do
programa.
2. Selección de textos complementarios para traballar nas sesións de seminarios,
que ofrecen opcións varias de acordo coa marcha dos mesmos. A selección será
preparada pola profesora da materia e facilitarase fotocopiada -ou por outros
medios- oportunamente aos estudantes.
Bibliografía de/sobre Valle-Inclán:
1. Primaria: Relación de edicións das obras do programa, de lectura obrigatoria e
controlada, posteriores a 1936:
a) Ediciones críticas: Clásicos Castellanos, Espasa-Calpe (orden cronológico):
-Mª José Alonso Seoane (ed.), La Guerra Carlista (Los Cruzados de la Causa, El
Resplandor de la Hoguera y Gerifaltes de Antaño), 1979.
-Antón Risco (ed.), Comedias Bárbaras (Cara de Plata y Romance de Lobos), 1992 y
1995, respectivamente.
-Eliane Lavaud (ed.), Sonata de Primavera, 2000.
-Joaquín del Valle-Inclán (ed.), Femeninas (Cátedra).
b) Ediciones en Austral con notas léxicas /glosario de todas las obras del
programa (excepción: Cenizas, 1899).
c) Ediciones facsímilares: Mi bisabuelo, ed. de Jorge Devoto del Valle-Inclán.
Santiago: Biblioteca da Cátedra Valle-Inclán, 1, Servicio de Publicacións da USC,
2007.
Manuscrito inédito: Con el alba. El Cuaderno de Francia. Estudio y edición de
M. Santos Zas. Santiago: Servizo de Publicacións da USC-Biblioteca da Cátedra Valle-
Inclán, vol. 9, 2016.
2. SECUNDARIA (facilitada y comentada a los alumnos en las clases):
2.1. Repertorios:
SERRANO, Javier y A. de JUAN BOLUFER, Bibliografía general de Ramón del
Valle-Inclán, Santiago: Servicio de Publicacións da Universidade, 1995.
SERRANO, J. y A. de JUAN BOLUFER, “Bibliografía sobre Ramón del Valle-Inclán
(1995-2000)”, en Anuario Valle-Inclán, I / Anales de la Literatura Española
Contemporánea, 26, issue 3, 2001, 277-313. Actualizada en los vols. en los
sucesivos volúmenes (2002-2004) y VI-XV (2006-2015).
VALLE-INCLÁN, J. y J., Bibliografía primaria de Ramón María del Valle-Inclán,
Valencia, Pre-Textos, 1995.
2.2. Revistas con carácter monográfico dedicadas a Valle-Inclán:
*Anuario Valle-Inclán / Anales de la Literatura Española Contemporánea (Temple
University-USC) vols. I-XII (26/3.2001 a 42/3.2016). El Anuario tiene una
sección de documentación y el vol. V reúne facs. y transcripciones de cartas,
oficios, memorias... de Valle-Inclán, muchas veces autógrafos.
*Cuadrante (Asociación de Amigos de VI. Vilanova de Arousa). Núms. 1-33. (Núm. 6
as Actas das Xornadas de Vilanova 2002; núm. 10 Actas das Xornadas
vilanovesas del 2004; el núm. 16 congreso nacional de A Pobra do Caramiñal,
2004. Dedica atención á recuperación de documentos.
*El Pasajero (elpasajero.com), Taller d’Investigacions Valleinclanianes de la
Universitat Autónoma de Barcelona. Renueva contenidos periódicamente.
2.2.- Estudios:
ALBERCA, Manuel y Cristóbal GONZÁLEZ, Valle-Inclán. La fiebre del estilo. Madrid,
Espasa-Biografía, 2002.
ALBERCA, Manuel, La espada y la palabra. Vida de Valle-Inclán. Barcelona:
Tusquets, 2015.
AZNAR SOLER, M., Guía de lectura de "Martes de Carnaval", Barcelona, Anthropos,
1992.
AZNAR SOLER, M. y J. RODRIGUEZ (eds.), Valle-Inclán y su obra. Actas del Primer
Congreso Internacional sobre Valle-Inclán, Barcelona, Universitat Autonoma de
Barcelona-TIV, 1995.
CABAÑAS VACAS, P., Teoría y práctica de los géneros dramáticos en VALLE-INCLÁN
(1899-1920), Sada-A Coruña, Ediciós do Castro, 1995.
CARDONA, Rodolfo y A. ZAHAREAS, Visión del esperpento. Teoría y práctica de
los esperpentos de Valle-Inclán, M., Castalia, 1982 (2ª ed.) / Re-Visión del
esperpento como realidad estética y metáfora histórica. Madrid: ADE, 2013.
CASADO, Miguel. Valle-Inclán, desde la otra ribera. M., Omega, 2005.
CATÁLOGO Exposición Don Ramón María del Valle-Inclán (1866-1898), Santiago:
Universidades, 1998, 4 vols (eds. J. y J. del Valle-Inclán).
CATÁLOGO “Valle-Inclán debuxado / Valle-Inclán dibujado”, Javier Serrano y
Amparo de Juan (estudio y ed.), Lugo: Concello de Lugo, 2008.
CATÁLOGO “Retratos de Valle-Inclán”. Carlos Valle Pérez (ed.). Pontevedra: Museo
de Pontevedra, 2011.
CATÁLOGO "Outros verbos, novas lecturas. Valle-Inclán traducido (1906-1936)".
Santiago: Consello da Cultura Galega / Cátedra Valle-Inclán USC, 2014.
DIAZ-PLAJA, G., Las estéticas de Valle-Inclán (1965), Madrid, Gredos, 1972.
DOUGHERTY, D., Valle-Inclán y la II República, Valencia, Pre-textos, 1986.
_________. Guía para caminantes en santa Fe de Tierra Firme: Estudio sistémico de
Tirano Banderas. Valencia: Pre-Textos, 1999.
ESPEJO TRENAS, Antonio. El eco de la palabra. Claves literarias e intelectuales de
RAmón del Valle-Inclán en algunas páginas olvidadas, Valencia: Araña
Editorial, 2014.
FERNÁNDEZ ALMAGRO, M., Vida y Literatura de Valle-Inclán (1943), M., Taurus,
1966 (reed. Urgoiti Editores, Pamplona, 2007, prólogo de Cristina Viñes Millet).
FICHTER, W.L., Publicaciones periodísticas de D. Ramón del VI anteriores a 1895,
México, El Colegio de México, 1952.
GARLITZ, V.M., Andanzas de un español aventurero por las indias. El viaje
suramericano de Valle-Inclán en 1910. Barcelona: PPU, 2010.
___________. El centro del círculo: La lámpara Maravillosa. Santiago: Biblioteca de
Cátedra Valle-Inclán, Servizo de Publicación da USC, 2007.
GOMEZ DE LA SERNA, R., Don Ramón María del VI (1944), M., Espasa- Calpe,
Austral, 1979 (versión galega de la edc.original. Editorial Trifolium, A Coruña,
2009).
GONZALEZ DEL VALLE, L., La ficción breve de Valle-Inclán. Hermeneutica y
estrategias narrativas, Barcelona, Anthropos, 1990
_________. La canonización del diablo. Baudelaire y la estética moderna en España,
Madrid, Verbum, 2002.
GRUPO DE INVESTIGACIÓN VALLE-INCLÁN (eds.): Ramón del Valle-Inclán, Obras
completas. Narrativa y ensayo. Dir. Santos Zas. Madrid: Biblioteca Castro, 2017, 3
vols. (Prólogos vol. I y II Santos Zas; Prólogo vol. III: Serrano Alonso y Vílchez
Ruiz).
HORMIGÓN, J.A., Valle-Inclán: Biografía cronológica y epistolario. Madrid: ADE,
2006-2007 (vol. I y II: Biografía 1866-1936; vol. III: Epistolario).
IGLESIAS FEIJOO, L. et al. (eds.) Valle-Inclán y el “Fin de Siglo”. Actas del Congreso
Internacional (Santiago, octubre, 1995), Santiago, Universidade de Santiago de
Compostela, 1997.
JUAN BOLUFER, A. de, La técnica narrativa en Valle-Inclán, Santiago, Universidade de
Santiago de Compostela, Lalia 13, 2000.
__________. La voz pública de Valle-Inclán: documentos, Lugo: Axac, 2013
__________. y Javier SERRANO, Valle-Inclán candidato republicano. Santiago:
Universidade, Biblioteca de la Cátedra Valle-Inclán, 2007.
LAVAUD, Eliane (ed.), VI: colaboraciones periodísticas, B., Círculo de Lectores, núm.
25, 1992.
_________. La singladura narrativa de VI (1888-1915), La Coruña, Fundación Barrié
de la Maza, 1991 (trad. de VI du journal au roman (1888-1915), Paris,
Klincksieck, 1980)
LAVAUD, Jean Marie, El teatro en prosa de Valle-Inclán (1899-1914), B., PPU, 1992.
LIMA, R., Valle-Inclán: The Theatre of this Life, Columbia, University of Missouri
Press, 1988 (trad. esp.: VI, el teatro de su vida, Vigo-Santiago, Nigra-Consorcio
de Santiago, 1995).
LÓPEZ CASANOVA, Arcadio, “Introducción" a la ed. de La Media Noche, Madrid:
Austral, 1995, 9-73.
LYON, J., The Theatre of Valle-Inclán, Cambridge, Cambridge University Press, 1983.
MASCATO REY, Rosario, Valle-Inclán poeta moderno no canonizado. A Coruña:
Servizo de Publicacións da UDC, 2013.
NUÑEZ SABARÍS, X., “Femeninas”: historia textual y estrategias narrativas, Santiago:
Universidade, 2005.
OLIVA, CÉSAR, En el fondo del vaso (cinco imágenes de Valle-Inclán), Valencia, 2003.
RISCO, A., La estética de Valle-Inclán (1966), Madrid, Gredos, 1975.
RISCO, A., El Demiurgo y su mundo: hacia un nuevo enfoque de la obra de Valle-Inclán,
Madrid, Gredos, 1977.
RUBIO JIMÉNEZ, J., Valle-Inclán, caricaturista moderno. Nueva lectura de Luces de
bohemia, Madrid, Fundamentos-Resad, 2006.
SANTOS ZAS, M., Tradicionalismo y literatura en Valle-Inclán (1889-1910), Colorado-
Boulder, Society of Spanish and Spanish-American Studies, 1993.
_________. “Valle-Inclán (1866-1936)”. Portal “Cátedra Valle-Inclán”, BVMC, 2009.
http://www.cervantesvirtual.com/portal/catedravalleinclan/
_________. Con el alba; El Cuaderno de Francia de Valle-Inclán. Manuscrito inédito
de Valle-Inclán. Facsímil. Estudio y edición. Santiago: Biblioteca da Cátedra
Valle-Inclán / Servizo Publicacións da USC, 2016.
SANTOS ZAS, M. et al. (eds.), Valle-Inclán (1898-1998): Escenarios (Seminario
Internacional, Santiago, noviembre y diciembre, 1998), Santiago, Universidade de
Santiago de Compostela, 2000.
SANTOS ZAS, M., Sandra DOMÍNGUEZ y Rosario MASCATO, Valle-Inclán,
Director de la Academia de Roma (1933-1936): estudio y documentación.
Monográfico de Anuario Valle-Inclán. V /ALEC (Society of Spanish and
Spanish-American Studies. Colorado, Boulder), vol. 30, issue 3, 2005.
SANTOS ZAS, M., F. MARTÍNEZ, C. VILCHEZ, C. VILAS, C. VILLARMEA, S.
DOMÍNGUEZ y R. MASCATO, Todo Valle-Inclán en Roma (1933-1936):
edición, anotación, índices y facsímiles, Santiago: Universidade-Deputación de
Pontevedra, “Biblioteca Cátedra Valle-Inclán” 4-5, 2010.
SERRANO ALONSO, J., VI: Artículos completos y otras páginas olvidadas, M., Istmo,
1987 (vid. sus "Tablas cronológicas").
__________. Los cuentos de Valle-Inclán. Estrategias de la escritura y genética textual,
Santiago, Universidade de Santiago de Compostela, Lalia Serie Maior 3, 1996.
___________. Valle-Inclán: epistolario recuperado. Lugo: Axac, 2012
SCHIAVO, L., Historia y novela en Valle-Inclán. Para leer "El Ruedo Ibérico", Madrid,
Castalia, 1980.
UMBRAL, F., VI, Los botines blancos de piqué, B., Planeta, 1997.
VV.AA. Valle-Inclán, xenio e figura / Genio y figura. Santiago: Universidade, 2016.
VALLE-INCLÁN, Javier del, José Monleón y Carlos Reigosa. Valle-Inclán en
Compostela. A derradeira estadía en Galiza, ed. revisada: Xerais, Vigo, 2016.
VALLE-INCLÁN, Joaquín del (ed.), Varia, Madrid, Ausral, 1998.
___________. Ramón del Valle-Inclán y la imprenta [Una interpretación], Madrid,
Biblioteca Nueva, 2006.
__________ (ed.), Valle-Inclán. Inédito: Sevilla. La muerte bailando, Bradomín expone
un juicio, La marquesa Carolina y Bradomín. Epistolario. Madrid: Espasa-
Calpe, 2008 (introducción de Alberca y Joaquín del Valle-Inclán).
___________. Ramón del Valle-Inclán. Genial, antiguo y moderno. Madrid: Espasa
Libros, 2015.
VALLE-INCLAN, Joaquín y Javier del (eds.), Ramón María del VI. Entrevistas,
conferencias y cartas, Valencia, Pre-Textos, 1994.
VAUTHIER, Bénédicte y Margarita SANTOS ZAS. "La Media Noche visión estelar de
un momento de guerra (1917) de Ramón del Valle-Inclán. Génesis de un relato
escrito desde la «vanguardia»" Romanische Forschungen, 127/3 (2015): 328-
348.
_________. Un día de guerra (Visión estelar). La Media Noche. Visión estelar de un
momento de guerra. Estudio y edición. Santiago: Biblioteca de la Cátedra Valle-
Inclán, Servizo de Publicacions da USC, 2017. 3 vols y un DVD.
VILLANUEVA, Darío. "La media noche de Valle-Inclán: análisis y suerte de una
técnica narrativa". En Homenaje a Julio Caro Baroja, Madrid: CSIS, 1978, pp.
1031-153 (recogido en J.P. Gabriele (ed.), Suma valleinclaniana, Barcelona:
Anthropos-Consorcio de Santiago, 1992, 415-444); y Valle-Inclán, novelista del
modernismo. Valencia: Tirant lo Blanch, 2005. Valencia: Tirant lo Blanch, 2005
_________, Valle-Inclán, novelista del modernismo, Valencia, Tirant-Lo-Blanch, 2005.
ZAMORA VICENTE, A., Las "Sonatas" de Valle-Inclán, Madrid, Gredos, 1955.
___________. Vida y obra de Valle-Inclán, Barcelona: Círculo de Lectores, 1990.
ZAVALA, I. M., La musa funambulesca. Poética de la carnavalización en Valle-Inclán,
Madrid, Orígenes, 1990.
*Ver Portal Cátedra Valle-Inclán en la Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes:
http://www.cervantesvirtual.com/portal/catedravalleinclan
METODOLOXÍA DOCENTE E DISCENTE
No ámbito docente, as clases teóricas virarán en torno da lección maxistral, mentres que
as clases prácticas basearanse fundamentalmente no comentario de textos. En ambos os
casos, se brindará aos estudantes as oportunas orientacións académicas e bibliográficas,
tanto nas aulas como nas titorías. Por outra parte, as clases de tipo interactivo
fomentarán as exposicións orais na aula, etc. Igualmente tratarase de organizar
actividades complementarias (visita aos fondos bibliográficos do autor na USC; posible
visita a un dos museos adicados ao autor -Museo Valle-Inclán da Pobra do Caramiñal
ou de Vilanova de Arousa-, a posibilidade de visionar algún documental TV adicado ao
escritor...). Eventualmente darase a posibilidade de programar conferencias impartidas
por algún recoñecido especialista na obra de Valle-Inclán.
No dominio discente, ademáis do seguimento das clases teóricas, e do seu debido
aproveitamento por parte de alumno/a, espérase a súa participación activa nas clases
prácticas, onde a actitude participativa resultará básica, e obrigada a realización de
traballos escritos e de controis de lectura prefixados.
Neste curso monográfico o estudante, a tenor do estudado nel e das destrezas
adquiridas no comentario e análise das obras seleccionadas de Valle-Inclán deberá ter a
capacidade de ubicarlas na traxectoria do autor e valorar o seu significado e aportación
tanto no contexto da Literatura española do seu tempo, como no terreno europeo do
periodo bisagra entre os siglos XIX e XX:
-Uso correcto das fontes da materia e da bibliografía específica do autor
estudado.
-Coñecimento dos instrumentos e métodos filolóxicos adecuados ao
análise e á interpretación dos textos.
-Coñecimento dos conceptos fundamentais relativos á retórica e métrica.
-Precisión na terminoloxía crítica.
SISTEMA DE AVALIACIÓN
Cada alumno terá que render contas da súa lectura, estudo e análise das obras de
lectura obrigatoria detalladas máis arriba. Para avaliar ese rendemento empregarase,
ademáis da asistencia as clases expositivas:
a) Comentarios ou traballos puntuais e concretos, con distintos enfoques e
obxectivos, das lecturas propostas (común para todos) e realizados en clase ou fora da
aula ao longo do curso, coa posibilidade de que un deles sexa exposto oralmente. Cada
alumno terá como mínimo catro notas, cuxa media aritmética será a cualificación final
da materia.
b) En caso de non obter, segundo o exposto no apartado anterior, a media de
aprobado (5), e, polo tanto, non ter superada a materia, terá que realizar un EXAME
FINAL (segundo o modelo indicado na GUÍA DOCENTE) que fará igualmente media
(50%) coa obtida no apartado a).
A segunda oportunidade, na convocatoria oficial de xullo, consistirá nun
EXAME similar ao proposto como EXAME da primeira convocatoria e neste caso será
única e definitiva calificación.
Finalmente, no caso dos alumnos con dispensa, a súa avaliación consistirá nun
examen específico, que terá lugar nas correspondentes convocatorias oficiais de xuño e
xullo.
CALENDARIO DE ACTIVIDADES TEMPO ORIENTATIVO DE ESTUDO
(Campus de Santiago)
ACTIVIDADES
PRESENCIAIS
HORAS ACTIVIDADES NON
PRESENCIAIS
HORAS
Sesións expositivas 28 Estudo e preparación de
actividades programadas
40
Sesións de seminario 14 Elaboración de traballos 20
Sesións de titorías
programadas por grupo de 10
2 Lecturas complementarias 20
Sesións de avaliación 4 Preparación de exames 22
TOTAL: 48 TOTAL: 102
CRONOGRAMA ESTIMADO DE CLASES PRESENCIAIS-CAMPUS
SANTIAGO (distribución por temas: CLE + CLI)
Presentación del curso. CLI: 23 de enero
TEMA I: CLE: 25 y 30 de enero 1 de febrero
CLI: 25 de enero y 1 de febrero
TEMA II: CLE: 6, 8, 15, 20, 22 y 27 de febrero
CLI: 8, 15 y 22 de febrero.
TEMA III: CLE: 1, 6, 8, 13, 15, 20 y 22 de marzo
CLI: 1, 8, 15 y 22 de marzo.
TEMA IV: CLE: 3, 5, 8, 10, 12, 17 y 19 de abril
CLI: 5, 12 y 19 de abril
TEMA V: CLE: 24 y 26 de abril
CLI: 26 de abril
TEMA VI: CLE: 8 y 15 de mayo.
CLI: 3 de mayo.
OUTRAS INFORMACIÓNS DE INTERESE
As actividades docentes e discentes de Textos de Literatura Española 3 teñen o seu
complemento en:
a) Conferencias. Perante o curso, a Facultade convida a reputados especialistas
nacionais e internacionais a ditar conferencias de asunto filológico (información
semanal na pantalla electrónica da planta baixa da Facultade).
b) Congresos e seminarios. Polo xeral, durante o curso académico organízanse na
Facultade congresos académicos de interese filológico, normalmente convalidables para
os asistentes por créditos de libre configuración.
c) Ciclos de cinema. No Salón de Graos hai proxeccións cinematográficas en versión
orixinal subtitulada, con especial atención ás adaptacións literarias (información
semanal na pantalla electrónica).
d) Teatro. Ao longo do curso, adoita haber varias representacións teatrais, tanto no
Salón de Actos como noutros espazos da Facultade (información na pantalla
electrónica).
e) Xornadas musicais. Ao longo do ano, adoita haber diversas actuacións musicais no
Salón de Actos (información na pantalla electrónica).
MATERIAL DIDÁCTICO
MODELO DE EXAME FINAL
Duración: poderá facerse parcialmente fora da aula.
Primeira parte (na aula):
COMENTARIO DE TEXTO (constará dunha das dúas opcións):
-Comentario dun texto teatral de Valle-Inclán (3 puntos).
-Comentario dun texto prosístico de Valle-Inclán (3 puntos).
Segunda parte: poderá facerse fora da aula.
TEMAS: cuestións de caracter xeral, que o estudante poda desenvolver coa
axuda de materiais de apoio (4 puntos)
ÍNDICE
DATOS DESCRITIVOS DA
MATERIA.............................................................................4
CONTEXTUALIZACIÓN NO PLAN DE
ESTUDOS............................................................................5-6
OBXECTIVOS..........................................................................6
CONTIDOS:
Sección teórica...........................................................6-7
Sección práctica....................................................... 8
Titorías programadas ............................................. 8
BIBLIOGRAFÍA...................................................... ........... 9-19
METODOLOXÍA DOCENTE E DISCENTE.................... 20
SISTEMA DE AVALIACIÓN ......................................... 20-21
CALENDARIO DE ACTIVIDADES:
Tempo aproximado de estudo............................... 21
Cronograma estimado de clases presenciais ....... 21
OUTRAS INFORMACIÓNS DE
INTERESE........................................................................... 22
MATERIAL DIDÁCTICO................................................ 22
Modelo de exame final.......................................... 22