ugalketa
Transcript of ugalketa
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
IRAKURGAIA
ESKEMA
BALIABIDEAK
INTERNET
Ugalketa
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Hipokanpo arra haurdun
Lehen irakurgaiaAmanda Vicent biologoa hipokanpoan, edo itsas zaldian, pertsonarik adituena da, eta animalia hauen ugalketa eta jokabidea uraren azpian ikertu duen lehenengoa. Egun, Seahorse proiektua zuzentzen du, animalia hauen habitata babestera eta ugalketa eta jokabidea ikertzera bideratua, horrela bere iraupenean laguntzeko. Hipokanpoaren gauzarik harrigarriena bere ugalketa da, arra baita haurdun geratzen dena. Ugalketa, bi egun ere iraun dezakeen dantza batez hasten da, non emea eta arra isatsetik korapilatzen diren. Ondoren, emeak 200 arrautza baino gehiago jartzen ditu, erruteko tutu baten bidez, arrak abdomenean duen poltsa batean. Arrautzak poltsan seguru daudenean, arrak esperma botatzen du ernaltzeko. Poltsa-inkubagailuan enbrioiak garatzen dira eta ondo babestuak geratzen dira. Beranduago, bi eta sei aste artean, arrautzak zabaldu egiten dira. Orduan, arrak erditzea burutzen du, uzkurtzen da eta kumeak botatzen ditu, zentimetro bat ingurukoak, guztiz garatuak, poltsaren zabalgunetik.
Amanda Vicent
Hipokanpo arrainkumeak Hipokanpoen gorteiatzea
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Edukien eskema
Ugalketa
EzaugarriakAbantailak eta desabantailak
Sexugabeko ugalketa
BegetatiboaEsporakArtifiziala
Ernalketa
KanpokoaBarnekoa
Sexuzko ugalketa
EzaugarriakTxandakako ugalketa
Ugalketa animalietan
Ugalketa landareetan
Enbrioi-garapena
Ugalketa obiparoaUgalketa bibiparoaUgalketa obobibiparoa
Enbrioi-ondorengo garapena
ZuzenaZeharkakoa
Sexuzko ugalketa
Ezaugarriak
Etapak
PolinizazioaErnalketaFruituaHazia
Irudi zientifiko baten eraketa
Bizi-zikloa
Ezaugarriak
Bizi-zikloa
Ezaugarriak
Sexugabeko ugalketa
ZatiketaGemazioa
HASIERA
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
HASIERAUnitatearen azalpenerako baliabideak
Ugalketa Ugalketaren eraginkortasuna
Zatiketa Gemazioa
Sexuzko ugalketa animalietan
Txandakako ugalketa
Kanpoko ernalketa
Barneko ernalketa Ugalketa obiparoa
Ugalketa bibiparoa
Enbrioi-ondorengo garapenzuzena
Animalien bizi-zikloa
Ugalketa obobibiparoa
Enbrioi-ondorengo zeharkako garapena
Espora bidezko ugalketa landareetan
Landareen bizi-zikloa
Landareen ugalketa artifiziala
Ugalketa begetatiboa landareetan
Sexuzko ugalketa landareetan
Polinizazioa
HaziaErnalketa Fruitua Irudi zientifiko baten eraketa
Estekak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Animaliak Landareak
Ugalketaren ezaugarriak
Sexugabeko ugalketa
• Banako bat
Protozooak
Onddoak
Algak
Sexuzko ugalketa• Banako bi
Zelula anitzeko organismoak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Ugalketaren eraginkortasuna
Sexugabeko ugalketa Sexuzko ugalketa
Abantailak• Banako bat soilik behar du
• Prozesu azkar eta eraginkorra
• Ondorengo ugari
• Ez du mugikortasunik eskatzen
Desabantailak
• Ondorengo berdinak
• Ingurumen aldaketa arriskutsuak
Abantailak
• Banako aniztasuna
• Ingurumenaren aldaketen aurrean bizirauteko gaitasun handiagoa
Desabantailak• Energia gastu handia
• Zortearen menpe
• Mugikortasuna eskatzen du
• Ingurune urtarra eskatzen duKlona
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Hazkundea
Enbrioi-garapena
Animalien bizi-zikloa edo biologikoa
Arraren eta emearen estalketa
Ugalketa
Emearen ernalketa
Habian errun
Arrautzaren garapena enbrioia
eratu arte
Enbrioiaren irteera
Txita
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Zatiketa
Zatiketa Birsorkuntza
Sexugabeko ugalketa
Ez da sexugabeko
ugalketa
Planaria kumeak
Zati birsortuak
Planaria ama Itsas izarra
Zati birsortua
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Gemazioa
Banakako gemazioa Gemazio koloniala
Ur gezatako hidra
Gema
Korala
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
• Banako bakoitzak gonada mota
biak ditu.
• Substratuari itsatsitako animaliak, mugimendu motelak, parasitoak.
Barraskiloak
Zelula sexualak
Zelula sexualak
Sexuzko ugalketa animalietan
Espezie sexubakarra Espezie hermafrodita
Arra (♂)
Emea (♀)
Gonadak (barrabilak)
Gonadak (obulutegiak)
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Txandakako ugalketa
Sexuzko ugalketa
Sexugabeko ugalketa (zatiketa)
Larba
Polipoak
ZelenteratuakMarmoka
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Kanpo-ernalketako bizi-zikloa
Arra (♂)
Emea (♀)
ObuluakEspermatozoideak
Enbrioi-garapena
Arrautzak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Barneko ugalketa
Arra (♂) Emea (♀)
Obulua
Espermatozoideak
Zigotoa
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Enbrioia
Garapena gorputzetik kanpo
Arrainak
Hegaztiak
Ugalketa obiparoa
Narrastiak
Hegaztien eta narrastien arrautza
OskolaTxalaza
Zuringoa
Gorringoa
Blastodiskoa
Oskolaren mitzak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Ugaztunak
Ugalketa bibiparoa
Plazenta
Garapena amaren barnean
Zilbor-hestea
Umetokia
Enbrioia
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Marrazoak
Ugalketa obobibiparoa
Arraiak
SugeakMuskerrak
Garapena amaren barnean
Enbrioia
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Zenbait artropodo
Hegazti obiparoak
Ugaztun bibiparoak
Enbrioi-ondorengo garapen zuzena
Narrastu obiparoak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Pupa edo krisalida
JARDUN GABEKO ETAPA
Larba
Larba
Arrautzak
Enbrioi-ondorengo zeharkako ugalketa
Metamorfosi bakuna Metamorfosi konplexua
Arrautzak
HelduaHeldua
Etengabeko eraldaketa
(mudak)
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Landareen bizi-zikloa
LOREDUN LANDAREAK
LORE GABEKO
LANDAREAK
Angiospermoak
Gimnospermoak
Goroldioak
Garoak
Gametofitoa
ZATI IKUSKORRA
Gametofitoa
ZATI
IKUSTEZINA
Esporofitoa
IRUDIA HANDITU
ZATI
IKUSKORRA
Esporofitoa
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Landareen bizi-zikloa
Goroldioen bizi-zikloa Iratzeen bizi-zikloa
Esporofitoa
Esporofitoa
Kapsula
Esporak
Erneketa
GametofitoaGametofito maskulinoa
Gametofito femeninoa
Ernalketa
♂♀
♀ ♂
Gametofitoa
Erneketa
Esporangioa
Esporak
Frondea
Ernalketa♀♂
Gametofito maskulinoa
♂
Gametofito femeninoa
♀
Protaloa
ITZULI
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Tipula
Sexugabeko ugalketa begetatiboa
Hirusta
Estoloia
Kimua
Estoloiak Erraboilak
Tuberkuluak
Patata
Baratxuria
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Garoak
Espora bidezko sexugabeko ugalketa
Esporak
Goroldioak
Esporak
Esporak
Onddoak
EZ DIRA LANDAREAK
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Aldaxka
Sexugabeko ugalketa artifiziala
Mentua
Probena
Ugalketa artifizial metodoak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Sexuzko ugalketa landareetan
LOREA
Gametofitoa
Ugalketa organoak
Gametoak
Lorearen egitura
Antera
Polen aleak
Antera
HarizpiaEstaminea
Sepaloak (kaliza)
Estigma
Estiloa
Obulutegia
Obulua
Pistiloa
Petaloak (korola)
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Polinizazioa
Auto-polinizazioa
Polinizazio gurutzatua
polena
polena
Polinizazioa haizeagatik
Polinizazioa animaliengatik
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Polena iristea eta polen-hodiaren garapena
Ernalketa
Polen aleak
1
Obuluaren ernalketa eta zigotoaren eraketa2
Polen-hodia
Obulua
Gameto maskulinoa
Enbrioia
Albumena
Hazia
Kotiledoiak
Obulua hazi bihurtzen da eta
obarioa fruitu
3
Hazia ernetzen da eta enbrioia garatu4
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Obarioa
Ezkurrak
Fruitu motak
Sagarrak
Tomateak
Mahatsak
IntxaurrakGaztainak
HurrakLehorrak
Haragitsuak
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Haziaren erneketa
OxigenoaTenperatura
Hezetasuna
Kotiledoiak (elikagaiak)
Hazia
Ura
Sustraixka
Plumula
Kimua
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Sepalo
Obulutegi
Estilo
PetaloEstigma
Antera
Irudi zientifiko baten eraketa
Lorea:
1. Diapositibaren prestaketa Loreari petalo batzuk
kentzen dizkiogu Beirazko azalera baten
gainean jartzen dugu
Zelo-paperarekin estaltzen dugu
Azetatoan itsatsi eta mozten dugu
Markotxo batean muntatzen dugu
2. Irudia proiektatzen dugu
3. Irudia osatzen dugu
HASIERA
NATURA ZIENTZIAK DBH 2. MAILAUgalketa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTEN AURREKOA
Esteka interesgarriak
Angiospermoak
WEB GUNEHONETARA JOAN
Animalia-ugalketa
WEB GUNEHONETARA JOAN
HASIERA