(unusual animal pet)...
Transcript of (unusual animal pet)...
19/02/58
1
การเลยงดและการจดการสตวเลยงพเศษ
อ.น.สพ. ณฐวฒ คณาตยานนท
คณะสตวแพทยศาสตร
มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร
สตวเลยงพเศษ (Exotic pet)
หมายถง สตวเลยงตางถน สตวทโดยปกตแลวไมไดถกน ามาเลยง
(unusual animal pet) เปนเพอน หรอใกลชดกบมนษย
• สตวไมมกระดกสนหลง แมลงปกแขง, แมงมม
• สตวสะเทนน าสะเทนบก salamander, Axolotl • สตวเลอยคลาน กงกา, ง, เตา
• สตวปกสวยงาม นกชนดตางๆ
• สตวฟนแทะ กระตาย, กระรอก, prairie dog, sugar slider
19/02/58
2
www.nowaterriver.com
Content • Biological data
• Food management
• House management
• Common abnormality
Order Lagomorpha Family Ochotonidae Ex. Pika Family Leporidae Ex. Rabbit, Hare European rabbit (Domestic rabbit) Oryctolagus cuniculus
• มขนาดเลก-ขนาดใหญ น าหนกตงแต 700 กรม-มากกวา 5 กโลกรม
„ เชน สายพนธ Mini lop, Rex, Angora, New Zealand white, Flemish giant
• มมากกวา 50 สายพนธแททวโลก
• ลกษณะแตกตางกนไปตามสายพนธ และตางจากกระตายปา
19/02/58
3
Netherlands dwarf (ND)
Lop, minilop
Rex, minirex
New Zealand white
Flemish giant
Angora
www.amusingplanet.com
19/02/58
4
Basic Knowledgement „ Teeth - 28 teeth, 1st & 2nd upper incisor 2/1 incisor, 0/0 canine, 3/2 premolar, 3/3 molar
Basic Knowledgement 2nd upper incisor = “Peg teeth” „ (Open rooted)
Basic Knowledgement
มชองระหวางฟนตดและฟนกราม การเจรญของฟนขนกบการใชงาน
Basic Knowledgement „ Lack of footpads / coarse fur „ Non retracted claw , 5/4 digit „ Scent gland „ Dewlap @ Female / pluck for nest
ตอมกลน (Scent gland)
Basic Knowledgement „ 3 - 5 pairs of nipple in female, not found in male „ Duplex uterus „ Inguinal canal opening - Hernia
19/02/58
5
Scrotal sac
Biological data „ Weaning period 4 -6 weeks „ Sexual maturity 5-8 months „ Gestation period 30-32 days „ Y/B 1-9 „ Life span 2-10 years
การสงเกตอวยวะเพศในลกกระตาย
„ External genitalia male round shape,
penile protude female oval shape „ Buck and Doe
„ ห รบฟงเสยงไดจากทกทศทาง „ มเสนประสาท เสนเลอดมาเลยง
มาก „ ชวยระบายความรอนออกจาก
รางกาย ไมควรจบกระตายดวยการยกห
19/02/58
6
ทางเดนอาหาร
„ กระเพาะ มความเปนกรด (pH ต า) „ ล าไสเลก „ ล าไสหมก (caecum) 40% GI capacity „ ล าไสใหญ „ Hind gut fermentation
มล ม 2 แบบ มลกลางวน hard round shape
มลกลางคน smaller pellet, mucous & soft „ (recycle nutrient microorganism)
K-series
Korean series ลกษณะรปราง อของกระตาย ระบบปสสาวะ Urinary system
„ ปรมาณสมพนธกบน าทกน „ แคลเซยม (calcium carbonate)และแมกนเซยม (ammonium magnesium
phosphate) ถกก าจด „ อาจมตะกอนขน สของปสสาวะผนแปรไดมาก „ ไมควรมเลอดปนแมจะอยในชวงตดสด „ Porphyrins
Housing รปแบบ ลกษณะการเลยง อณหภมทเหมาะสม 15-30 องศาเซลเซยส เลยงปลอยอสระ ในบาน ในสนามหญา ในคอกพนทจ ากด „ สะอาด แหง ไมมสารเคม „ พนนม ผวไมลน „ ไมมพชมพษ หรอ สตวอนตราย
Housing „ ระวงหลม โพรง ทถกขด „ มทหลบฝนทแหงสนท ไมโดน
ฝนสาด ละอองฝน (ถวยอาหาร) „ ระบายน าไดด ไมมพนทชนแฉะ
หลงฝนตก „ มรมเงาใหหลบแสงแดด และไอ
รอน ไดอยางพอเพยง
19/02/58
7
Housing „ เกบกวาดสงขบถายทกวน ท า
ความสะอาดเปน ประจ า สม าเสมอ
Housing เลยงในกรง „ มพนทอยางนอย 30 X 30 ตร.ซม.ตอตว „ กรงทนทานตอการกดแทะ ไมมวสดหลดรอน ผ กรอนยาก „ ต าแหนงทตงกรง ไมโดนแดดรอน อากาศถายเทไดด ไมอยรมหนาตาง
Housing „ แบงแยกจากสตวเลยงอนอยางชดเจน „ ระมดระวงทศทางของแสงแดดในแตละฤดกาล „ ถวยใสอาหารและน า ทนทานตอการกดแทะ „ ลางท าความสะอาดถาดใตกรง ทกวน สม าเสมอ
Housing „ ไมใชสารท าความสะอาดทมฤทธ หรอ กลนทรนแรง „ ไมควรใชขเลอย ใสใตกรง โดยเฉพาะในหองทมเครองปรบอากาศ „ อากาศถายเทไดด ไมมมลภาวะทางกลน „ ไมเปดพดลมจอทตวกระตาย ไมนอนหองแอรทเยนเกนไป „ ความชนสมพทธ 30-70%
Housing „ ไมเลยงกระตายเพศผและเมยรวมกน „ หากจ าเปนตองเลยงรวมกน ควรท าหมน
19/02/58
8
ขอควรระวง „ ไมทงกระตายไวในรถ ไมวาจะเปนเวลาใดกตาม „ ระมดระวงสตวอน ทอาจจะมาท ารายกระตายได „ ระมดระวงชวงทกระตายเปนสด การรวมฝง „ ไมวางสงของทกชนดบนกรงกระตาย ในทกกรณ
Food
Food „ หญา (Grass) คณภาพด มอตราสวนของไฟเบอร (fiber 18-24 %) „ หญาขนสดตองเกบจากแหลงทสะอาด ปลอดภย „ หญาแหง (Hay) ผงฝ นนอย มกลนหอม ไมอบชน ไมพบเชอรา หญาแพงโกลา จะมไฟเบอรทยอยไดยาก (indigestible fiber)
Food • การเลอกอาหารกระตายเดก „ High fiber „ Medium protein „ Low carb. „ Low fat „ Medium calcium
• การเลอกอาหารกระตายโต „ High fiber „ Low/ Medium protein „ Low carb. „ Low fat „ Low calcium
Food „ มใหกนตลอดเวลา ทงหญา และน า „ น าสะอาด เปลยนทกวน (ไมใชเตม) ลางท าความสะอาดภาชนะกอน
เปลยนน าทกครง ไมแขวนเหนออาหาร
19/02/58
9
Food „ อาหารเมดคณภาพด ส าหรบกระตายโดยเฉพาะ ปรมาณนอย(10-20%)
(เชา/เยน) เกบในภาชนะทปดมดชด „ ผกสด เชน แครอท คะนา กระเพรา ใหไดเลกนอย ไมควรใหบอย „ ไมควรใหผลไม ขนมส าหรบสตวฟนแทะ „ วตามน ซ รางกายสามารถสงเคราะหไดจากกลโคสซงมกระบวนการ
สงเคราะหทตบ „ อาหารส าหรบลกกระตายอายไมเกน 6-7 เดอน ควรใชหญาอลฟาฟา เปน
หลก
Food (fiber) „ Digestible –Nutrient –Caecal fermentation
„ Indigestible –Gut motility –Nutrient +fluid caecum
Unsafe Foods „ Aloe vera „ Avocado (poisonous) „ Bamboo shoots „ Beans (except some pod varieties) „ Castor "beans" (these are really seeds) „ Chives „ Corn „ Eggplant „ Hedge apples
„ Mushrooms „ Nuts „ Onions „ Peas „ Potato „ Seeds „ Soy beans „ Sweet potato „ Tea leaves
19/02/58
10
ขอควรระวง
„ การกดแทะ กระดาษ ไม ปน พลาสตก สงแปลกปลอมอน เปนอนตรายถงชวตได
„ อาหารทไมควรให นม น าหวาน นมเปรยว โยเกรต น าอดลม ขนมปง การปอนน าเกลอแรอาจใหได (caecal dysbiosis)
„ กระตายแตละตวปรบตวตอการกนอาหารไดตางกน ภมตานทาน ความแขงแรงของทางเดนอาหารแตกตางกนในแตละตว
ลกษณะนสยและพฤตกรรมของกระตาย
„ หายใจถ จมกและใบหสน ปกต „ จาม สงเสยงรอง „ เลยขน บรเวณขาหนา เพอการท า
ความสะอาดตวเองเสมอ
„ เปนสตวสงคม „ มการแบงอาณาเขต „ ฉ กระจายออกนอกกรง „ มนสยเฉพาะแตละตว „ ไมสามารถอาเจยนได
ลกษณะนสยและพฤตกรรมของกระตาย
„ เอา จมก คาง แกมมาถกบแขน ขา เจาของ (Chinning)
„ กระทบเทา „ กระโดดตวลอย และบดตว „ นอนยดตว เหยยดขาหลง
ลกษณะนสยและพฤตกรรมของกระตาย
„ นงขด กกตว กดฟน
การดแล จดการสขภาพ
• การท าความสะอาด การแปรงขน – แปรงขนดวยหวทเหมาะสมกบลกษณะขน ของกระตายแตละชนด ระมดระวงการแปรงขน อาจท าใหผวหนงฉกขาดได
– หากพบขนตดพนเปนสงกะตงใหสางออก หรอตดออกดวยกรรไกร
– ขนทฝาเทา
19/02/58
11
การดแล จดการสขภาพ
• การจบ อมกระตาย – มวลกระดกนอย 7-8% กระดกหกไดงาย
– ไมอมแบบเดก ไมนอนหงาย – ไมจบหวใบห
การดแล จดการสขภาพ
• ใชมอขางทถนดหยบจบหนงบรเวณกงกลางหวไหลทงสองขาง และใชมออกชอนสะโพกและขาหลงเพอรองรบน าหนก
การดแล จดการสขภาพ
„ การปลอยใหวงเลนภายนอกกรง ควรอยในสายตาตลอดเวลา
„ อยาวางสงของ ยา สารเคม ในต าแหนงทกระตายเขาถงได
„ ระวงสายไฟ สายชารจตางๆ
การดแล จดการสขภาพ
„ ประเมนสภาพขน และชงน าหนกเปนประจ า „ น าไปถายพยาธและตรวจสขภาพอยางนอยปละ 2 ครง „ ตรวจสขภาพฟนอยางนอยปละ 1 ครง
การตดเลบกระตาย
อยาใหกระตายเครยด
„ การมองเหน „ กลน „ เสยง
19/02/58
12
ความผดปกตทพบได
Soft feces, (Diarrhea) Over weight (Obesity) Skin disease (Integument disorder) Abnormal teeth (Malocclusion) Sore hock (Pododermatitis) Bloat (Gastro-intestinal stasis) Heat stroke (Hyperthermia)
ภาวะทองเสย
19/02/58
13
น าหนกเกน (Obesity)
ชนดอาหารไมเหมาะสม
ไมไดออกก าลงกาย
ปรมาณอาหารทมากเกน
ความผดปกตทาง
พนธกรรม
โรคผวหนง
• เชอรา
Cr. Dr.chaowapan
โรคผวหนง
„ ปรสตใตผวหนง
„ ปรสตทขนและผวหนง
ฟนยาวผดปกต ฟนไมสบกน
19/02/58
14
ฝาเทาอกเสบ
ภาวะทองอด
• อาหารไมเหมาะสม • ขนอดตน • สงแปลกปลอมอน
ภาวะอณหภมรางกายสง
ภาวะอณหภมรางกายสง
การเตรยมตวแมกระตายและการดแลลกกระตาย
„ ปรองดวยหญาแพงโกลา „ ไมมมลภาวะ สงรบกวนใดๆ „ ปดดานขางกรงดวยผา เพอลดความ
ระแวง
„ การเตรยมรงคลอด ภาชนะ ทมขอบสง
การเตรยมตวแมกระตายและการดแลลกกระตาย
„ มกคลอดกลางคนถงตอนเชามด „ ลกกระตายชวยเหลอตวเองไมไดเลย „ แมเลยงลกเพยงวนละ 1-2 ครง
เทานน เชา/กลางคน „ น านม peak 3 สปดาหแรกหลง
คลอด „ ใชฟโรโมน ในการสอสาร
19/02/58
15
การเตรยมตวแมกระตายและการดแลลกกระตาย
„ ขนนอย ลบ ไมฟ เปลอกตาปด „ หากลกไดดดนม พงจะปอง มส
ชมพหรอสขาวของน านมในกระเพาะ
„ 35-40 กรม/วน „ ความเปนกรด-ดาง(pH) ใน
กระเพาะสง
การเตรยมตวแมกระตายและการดแลลกกระตาย
„ ขนขนเตม 1 สปดาห ตาเปดทประมาณ 10 วน
„ เรมกนหญาเมออาย 2 สปดาห และ coprophagy หลงจากนนหนงสปดาห
„ Weaning 5-6 สปดาห „ social
การเลอกลกกระตายมาเลยง
„ หยานมแลว „ ราเรง ไมนงซม ดวงตาทงสองขาง แจมใส ไมหรตา ไมมขตา „ ไมมน ามก หรอ คราบของเหลวบรเวณปาก และจมก „ ขนบรเวณขาหนาทงสองขางขนเตม ขนแหงสะอาด ไมเปยก
การเลอกลกกระตายมาเลยง
„ ทองนมแนน แตไมบวมแขง หรอนมจนเหลว
„ วงเขาหาเมอมอาหารมาลอ พยายามแยงกนอาหารจากตวอน
„ ขนาดตวใหญประมาณถวยตวง น าหนกไมต ากวา 200-250 กรม