CURSO
2019 / 2020
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA
“COSME LÓPEZ RODRÍGUEZ” A RÚA
PROGRAMACIÓN
DIDÁCTICA LOMCE
1º ESO
DEPARTAMENTO DE DEBUXO
ÍNDICE
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
2. OBXECTIVOS
2.1 OBXECTIVOS DE ETAPA
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO
DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE
AVALIACIÓN-ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE-
COMPETENCIAS CLAVE
6. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS. MATERIAS E
RECURSOS DIDÁCTICOS
6.1 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
7. CRITERIOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E
PROMOCIÓN
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN
7.2 PROCEDEMENTO PARA AVALIACIÓN INICIAL, CONTINUA E FINAL
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES E SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS
MATERIAS PENDENTES
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA SUPERAR UNHA MATERIA NON
CURSADA
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS.
EDUCACIÓN EN VALORES
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
11. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA
12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E
EXTRAESCOLARES
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O
PROCESO DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE
15. MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E
MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS
EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMICOS E OS
PROCESOS DE MELLORA
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN.
Se noutras épocas históricas era a palabra, tanto na súa expresión oral como escrita, a principal forma de expresión e de transmisión de ideas e sentimentos, non cabe dúbida de que na época na que estamos inmersos/as a imaxe cobrou un protagonismo sen precedentes en ningunha outra época da historia da humanidade. A materia de Educación Plástica, Visual e Audiovisual parte dos bloques impartidos na educación primaria na área de Educación Artística. A parte destinada á educación plástica xa anticipaba os mesmos bloques dos que parte a materia en ESO, baixo as denominacións de "Educación audiovisual", "Debuxo técnico" e "Expresión artística". Nos tres primeiros cursos da ESO esta materia estrutúrase en tres bloques: "Expresión plástica", "Comunicación audiovisual" e "Debuxo técnico". En cuarto da ESO os bloques nos que se estrutura a materia son: "Expresión plástica", "Debuxo técnico", "Fundamentos do deseño" e "Linguaxe audiovisual e multimedia".
O bloque de "Expresión plástica" experimenta con materiais e técnicas diversas na aprendizaxe do proceso de creación. Inténtase darlle ao alumnado unha maior autonomía na creación de obras persoais, axudando a planificar mellor os pasos na realización de proxectos artísticos, tanto propios coma colectivos. Analízanse as características da linguaxe audiovisual desde a cal se realiza a análise crítica das imaxes que nos rodean. Faise, tamén, especial fincapé no uso das tecnoloxías da información e da comunicación aplicadas á imaxe. No bloque titulado "Debuxo técnico" trasládanse coñecementos teórico-prácticos sobre formas xeométricas e sistemas de representación, e aplícanse estes coñecementos á resolución de problemas e á realización de deseños. No cuarto curso, considerando a madureza do alumnado e os coñecementos adquiridos, incorpórase o bloque de "Fundamentos do deseño", que vai permitir o coñecemento dos fundamentos do deseño nas súas diferentes áreas, desenvolvendo, desde un punto de vista práctico, os coñecementos adquiridos no resto de bloques.
O instituto está situado na localidade de A Rúa cunha poboación de 4187
habitantes. Ademais recibe alumnado dos concellos de Petín, Larouco, O Bolo e Vilamartín. Son todos concellos formados por un elevado número de asentamentos de poboación de reducido tamaño nos que a corrente emigratoria acumulada ao longo dos séculos XIX e XX produciu un estancamento e incluso retroceso demográfico e un acusado avellentamento da poboación ata límites críticos nalgúns casos.
O territorio está vertebrado por unha infraestrutura de transporte caracterizada por redes lentas, de trazados antigos, sinuosos e deficientemente dotadas en medios técnicos, que comunican núcleos de poboación moi dispersos no espazo. Máis da metade do alumnado ten que
facer uso do transporte escolar, o que condiciona a organización de todo tipo de actividades, sobre todo extraesclares.
A estrutura interna das economías familiares está diversificada. A estrutura agraria caracterízase por: avellentamento da poboación, crecemento vexetativo negativo, perda de iniciativas motivada por unha emigración secular, dispersión dos asentamentos de poboación, elevado número de explotacións agrarias que funcionan en réxime de autoconsumo, agricultura minifundista de policultivo tradicional.
A maioría das economías familiares, aínda que situadas nun medio rural, reciben ingresos de rendas xeradas fóra da actividade agraria: sector servizos pouco especializados e actividades relacionadas co sector louseiro cunha elevada tasa de desemprego.
2. OBXETIVOS
2.1 OBXETIVOS DE ETAPA.
a) Asumir responsablemente os seus deberes; coñecer e exercer os seus
dereitos no respecto aos demais; practicar a tolerancia, a cooperación e a
solidariedade entre as persoas e grupos; exercitarse no diálogo afianzando
os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre
mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e
prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo
individual e en equipo como condición necesaria para unha realización
eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento
persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e
oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón
de sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social.
Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e
mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da
personalidade e nas súas relacións cos demais e resolver pacíficamente os
conflitos, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo e os
comportamentos sexistas.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información
para, con sentido crítico, incorporar novos coñecementos. Adquirir unha
preparación básica no campo das tecnoloxías, especialmente as da
información e a comunicación.
f ) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se
estrutura en distintas disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos
para identificar os problemas nos diversos campos do coñecemento e da
experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza nun mesmo, a
participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para
aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir
responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na
lingua castelá e, se a houber, na lingua cooficial da comunidade autónoma,
textos e mensaxes complexos, e iniciarse no coñecemento, a lectura e o
estudo da literatura.
i ) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira
apropiada.
j ) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e a historia
propias e dos demais, así como o patrimonio artístico e cultural.
k) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros,
respectar as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais e
incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o
desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana
da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar críticamente os hábitos
sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o
medio ambiente, e contribuír así á súa conservación e mellora.
l ) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das distintas
manifestacións artísticas, utilizando diversos medios de expresión e
representación.
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
1. Identificar os elementos configuradores da imaxe.
2. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e
recursos gráficos: liña, puntos, cores, texturas, claroscuros, etc.
3. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e ritmo en
composicións básicas.
4. Identificar e diferenciar as propiedades do cor luz e da cor pigmento.
5. Diferenciar as distintas texturas: naturais, artificiais, táctiles e visuais
valorando a súa capacidade expresiva.
6. Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a
procesos de artes plásticas e deseño.
7. Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas.
8. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-
plásticas secas, húmidas e mixtas.
9. Identificar os elementos e os factores que interveñen no proceso de
percepción de imaxes.
10. Coñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e
aplicalas na elaboración de obras propias.
11. Distinguir e crear diferentes tipos de imaxes segundo a súa relación
significante-significado: símbolos e iconas.
12. Analizar e realizar fotografías comprendendo e aplicando os seus
fundamentos.
13. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de maneira apropiada.
14. Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento, explorar as súas
posibilidades expresivas.
15. Identificar e recoñecer as diferentes linguaxes visuais apreciando os
distintos estilos e tendencias e valorando, respectando e gozando do
patrimonio histórico e cultural.
16. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas
das tecnoloxías dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante esta
linguaxe.
17. Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o
plano.
18. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.
19. Utilizar o compás, realizando exercicios variados e usando a ferramenta
de forma fluída.
20. Comprender os conceptos de ángulo e de bisectriz e a clasificación de
ángulos.
21. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén
utilizando regra, escuadra e cartabón.
22. Estudar as aplicacións do teorema de Thales.
23. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
24. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e
dos seus ángulos.
25. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos
rectángulos, aplicándoas con propiedade á construción destes.
26. Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.
27. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os
regulares e os irregulares.
28. Comprender as condicións dos centros e as rectas tangentes nos
distintos casos de tangencia e ligazóns.
29. Comprender a construción do óvalo e o ovoide básicos, aplicando as
propiedades das tangencias entre circunferencias.
30. Estudar os conceptos de simetría, xiro e translación, aplicándoos ao
deseño de composicións con módulos.
31. Comprender o concepto de proxección aplicándoo ao debuxo das vistas
de obxectos, entendendo a utilidade das anotacións e practicando sobre as
tres vistas de obxectos sinxelos partindo da análise das súas vistas
principais.
32. Comprender e practicar o procedemento da perspectiva caballera
aplicada a volumes elementais.
33. Comprender e practicar os procesos de construción de perspectivas
isométricas de volumes sinxelo
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
A área é unha oportunidade para utilizar a linguaxe simbólica así como a
profundización en aspectos espaciais da realidade e a súa representación
gráfica. Tamén na área adéstranse procedementos relacionados co método
científico, como son: a observación, a experimentación, o descubrimento, a
reflexión e a análise.
Os descriptores que traballaremos fundamentalmente serán:
-Respectar e preservar a vida dos seres vivos da súa contorna.
-Tomar conciencia dos cambios producidos polo ser humano na
contorna natural e as repercusións para a vida futura.
Comunicación lingüística
Esta área contribúe á adquisición da competencia lingüística na medida que
favorece a comprensión e expresión oral e escrita ao promover o
coñecemento e a utilización do vocabulario específico referido á expresión
artística e ao explorar diferentes canles de comunicación.
Os descriptores que priorizaremos serán:
-Comprender o sentido dos textos escritos e orais.
-Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en
diferentes rexistros, nas diversas situacións comunicativa
-Respectar as normas de comunicación en calquera contexto:
quenda de palabra e escoita atenta ao interlocutor.
En caso de centros bilingües ou plurilingües que impartan a materia noutra
lingua:
-Manter conversacións noutras linguas sobre temas cotiáns en
distintos contextos.
-Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información
e ler textos en calquera situación.
Competencia dixital
Dentro da área aparecen contidos que fan referencia á contorna audiovisual
e multimedia dando especial importancia ao uso de ferramentas
tecnolóxicas, para a creación de producións audiovisuais.
Para iso, nesta área, traballaremos os seguintes descriptores da
competencia:
-Comprender as mensaxes que veñen dos medios de comunicación.
-Empregar distintas fontes para a procura de información.
Conciencia e expresións culturais
A área de Educación Plástica, Visual e Audiovisual contribúe,
especialmente, a adquirir a competencia artística e cultural. Xa que se pon a
énfase en ampliar o coñecemento dos diferentes códigos artísticos e na
utilización das técnicas e os recursos que lles son propios.
O alumnado aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o
coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais
das producións artísticas.
Por outra banda, contribúese a esta competencia cando se experimenta e
investiga con diversidade de técnicas plásticas e visuais e é capaz de
expresarse a través da imaxe.
Polo que nesta área, traballaremos os seguintes descriptores:
-Mostrar respecto cara ao patrimonio cultural mundial nas súas
distintas vertentes (artístico-literaria, etnográfica, científico-técnica), e
cara ás persoas que contribuíron ao seu desenvolvemento.
-Valorar a interculturalidad como unha fonte de riqueza persoal
e cultural.
-Expresar sentimentos e emocións mediante códigos artísticos.
-Apreciar a beleza das expresións artísticas e as manifestacións
de creatividade e gusto pola estética no ámbito cotián.
-Elaborar traballos e presentacións con sentido estético.
Competencias sociais e cívicas
Esta área é unha boa ferramenta para potenciar a competencia social e
cívica. Na medida que as producións artísticas pódense expor como traballo
en equipo, sendo unha oportunidade para fomentar a cooperación, o
respecto, a tolerancia, etc…
Por outra banda o fomento da creatividade na aula, leva a valorar diversos
enfoques e formulacións.
Para iso adestraremos os seguintes descriptores:
-Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de
participación establecidos.
-Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas.
-Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos
valores.
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor
Esta área colabora en gran medida na adquisición do sentido de iniciativa e
espírito emprendedor xa que en todo proceso de creación hai que converter
unha idea nun produto e para iso hanse de desenvolver estratexias de
planificación, de previsión de recursos, de anticipación e avaliación de
resultados. Este proceso, sitúa ao alumnado ante un proceso que lle obriga a
tomar decisións de maneira autónoma. Todo isto, xunto co espírito creativo,
a experimentación, a investigación, e a autocrítica fomentan a iniciativa e o
espírito emprendedor.
Os descriptores que adestraremos son:
-Ser constante no traballo, superando as dificultades.
-Priorizar a consecución de obxectivos grupales sobre os
intereses persoais.
-Atopar posibilidades na contorna que outros non aprecian.
Aprender a aprender
Esta materia contribuirá á competencia para aprender a aprender na
medida en que favoreza a reflexión sobre os procesos e a propia
experimentación creativa, xa que esta implica a toma de conciencia das
propias capacidades e recursos, así como a aceptación dos propios erros
como instrumento de mellora.
Os descriptores que adestraremos son:
-Xestionar os recursos e as motivacións persoais en favor da
aprendizaxe.
-Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico,
emocional, interdependiente
-Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos
seguintes en función dos resultados intermedios.
-Avaliar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.
Competencias Indicadores Descriptores
Competencia
matemática e
competencias
básicas na ciencia e
tecnoloxía
Cuidado do entorno
medioambiental y
dos seres vivos
- Interactuar co entorno
natural de maneira
respectuosa.
- Comprometerse co uso
responsable dos
recursos naturais para
promover un
desenvolvemento
sustentable.
- Respectar e preservar a
vida dos seres vivos da
súa contorna.
- Tomar conciencia dos
cambios producidos polo
ser humano na contorna
natural e as
repercusións para a vida
futura.
Vida saudable
- Desenvolver e promover
hábitos de vida saudable
en canto á alimentación
e ao exercicio físico.
- Xerar criterios persoais
sobre a visión social da
estética do corpo
humano fronte ao seu
coidado saudable.
A ciencia no día a día
- Recoñecer a importancia
da ciencia na nosa vida
cotiá.
- Aplicar métodos
científicos rigorosos
para mellorar a
comprensión da
realidade circundante en
distintos ámbitos
(biolóxico, xeolóxico,
físico, químico,
tecnolóxico,
xeográfico...).
- Manexar os
coñecementos sobre
ciencia e tecnoloxía para
solucionar problemas,
comprender o que
ocorre ao noso ao redor
e responder preguntas.
Manexo dos
elementos
- Coñecer e utilizar os
elementos matemáticos
básicos: operacións,
matemáticos magnitudes,
porcentaxes,
proporcións, formas
xeométricas, criterios de
medición e codificación
numérica, etc.
- Comprender e
interpretar a
información presentada
en formato gráfico.
- Expresarse con
propiedade na linguaxe
matemática.
Razoamento lóxico e
resolución dos
problemas
- Organizar a información
utilizando
procedementos
matemáticos.
- Resolver problemas
seleccionando os datos e
as estratexias
apropiadas.
- Aplicar estratexias de
resolución de problemas
a situacións da vida
cotiá.
Comunicación
lingüística
Comprensión: oral e
escrita
- Comprender o sentido
dos textos escritos e
orais.
- Manter unha actitude
favorable cara á lectura.
Expresión: oral e
escrita
- Expresarse oralmente
con corrección,
adecuación e coherencia.
- Utilizar o vocabulario
adecuado, as estruturas
lingüísticas e as normas
ortográficas e
gramaticales para
elaborar textos escritos
e orais.
- Compoñer distintos tipos
de textos creativamente
con sentido literario.
Normas da
comunicación
- Respectar as normas de
comunicación en
calquera contexto:
quenda de palabra,
escoita atenta ao
interlocutor.
- Manexar elementos de
comunicación non
verbal, ou en diferentes
rexistros, nas diversas
situacións
comunicativas.
Comunicación en
outras linguas
- Entender o contexto
sociocultural da lingua,
así como a súa historia
para un mellor uso da
mesma.
- Manter conversacións
noutras linguas sobre
temas cotiáns en
distintos contextos.
- Utilizar os coñecementos
sobre a lingua para
buscar información e ler
textos en calquera
situación.
- Producir textos escritos
de diversa complexidade
para o seu uso en
situacións cotiás ou en
materias diversas.
Competencia dixital Tecnoloxías da
información
- Empregar distintas
fontes para a procura de
información.
- Seleccionar o uso das
distintas fontes segundo
a súa fiabilidade.
- Elaborar e publicitar
información propia
derivada de información
obtida a través de
medios tecnolóxicos.
Comunicación
audiovisual
- Utilizar as distintas
canles de comunicación
audiovisual para
transmitir informacións
diversas.
- Comprender as mensaxes
que veñen dos medios de
comunicación.
Utilización das
ferramentas
dixitales
- Manexar ferramentas
dixitais para a
construción de
coñecemento.
- Actualizar o uso das
novas tecnoloxías para
mellorar o traballo e
facilitar a vida diaria.
- Aplicar criterios éticos
no uso das tecnoloxías.
Conciencia y
expresiones
culturais
Respeto polas
manifestaciones
culturais propias e
alleas
Mostrar respecto cara ao
patrimonio cultural
mundial nas súas
distintas vertentes
(artístico-literaria,
etnográfica, científico-
técnica?), e cara ás
persoas que
contribuíron ao seu
desenvolvemento.
- Valorar a
interculturalidad como
unha fonte de riqueza
persoal e cultural.
- Apreciar os valores
culturais do patrimonio
natural e da evolución do
pensamento científico.
Expresión cultural e
artística
- Expresar sentimentos e
emocións mediante
códigos artísticos.
- Apreciar a beleza das
expresións artísticas e as
manifestacións de
creatividade e gusto pola
estética no ámbito
cotián.
- Elaborar traballos e
presentacións con
sentido estético.
Competencias
sociales e cívicas
Educación cívica e
constitucional
Coñecer as actividades
humanas, adquirir unha
idea da realidade
histórica a partir de
distintas fontes, e
identificar as
implicacións que ten
vivir nun Estado social e
democrático de dereito
referendado por unha
constitución.
- Aplicar dereitos e
deberes da convivencia
cidadá no contexto da
escola.
Relación cos demais
- Desenvolver capacidade
de diálogo cos demais en
situacións de
convivencia e traballo e
para a resolución de
conflitos.
- Mostrar dispoñibilidade
para a participación
activa en ámbitos de
participación
establecidos.
- Recoñecer riqueza na
diversidade de opinións
e ideas.
Compromiso social
- Aprender a comportarse
desde o coñecemento
dos distintos valores.
- Concibir unha escala de
valores propia e actuar
conforme a ela.
- Evidenciar preocupación
por los más
desfavorecidos y respeto
a los distintos ritmos y
potencialidades.
- Involucrarse ou
promover accións cun fin
social.
Sentido da iniciativa
e espíritu
emprendedor
Autonomía persoal
- Optimizar recursos
persoais apoiándose nas
fortalezas propias.
- Asumir as
responsabilidades
encomendadas e dar
conta delas.
- Ser constante no traballo,
superando as
dificultades.
- Dirimir a necesidade de
axuda en función da
dificultade da tarefa.
Liderazgo
Xestionar o traballo do
grupo coordinando
tarefas e tempos.
- Contaxiar entusiasmo
pola tarefa e ter
confianza nas
posibilidades de
alcanzar obxectivos.
- Priorizar a consecución
de obxectivos grupales
sobre os intereses
personais.
Creatividad
- Xerar novas e
diverxentes
posibilidades desde
coñecementos previos
dun tema.
- Configurar unha visión
de futuro realista e
ambiciosa.
- Atopar posibilidades na
contorna que outros non
aprecian.
Emprendimiento
- Optimizar o uso de
recursos materiais e
persoais para a
consecución de
obxectivos.
- Mostrar iniciativa
persoal para iniciar ou
promover accións novas.
- Asumir riscos no
desenvolvemento das
tarefas ou os proxectos.
- Actuar con
responsabilidade social
e sentido ético no
traballo.
Aprender a aprender Perfil do aprendiz
- Identificar
potencialidades persoais
como aprendiz: estilos
de aprendizaxe,
intelixencias múltiples,
funcións executivas?
- Xestionar os recursos e
as motivacións persoais
en favor da aprendizaxe.
- Xerar estratexias para
aprender en distintos
contextos de
aprendizaxe.
Ferramentas para
estimular o
pensamiento
- Aplicar estratexias para a
mellora do pensamento
creativo, crítico,
emocional,
interdependiente?
- Desenvolver estratexias
que favorezan a
comprensión rigorosa
dos contidos.
Planificación e
avaliación do
aprendizaxe
- Planificar os recursos
necesarios e os pasos
que se han de realizar no
proceso de aprendizaxe.
- Seguir os pasos
establecidos e tomar
decisións sobre os pasos
seguintes en función dos
resultados intermedios.
- Avaliar a consecución de
obxectivos de
aprendizaxe.
- Tomar conciencia dos
procesos de
aprendizaxe.
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN.
1ª AVALIACIÓN
Elementos configurativos da linguaxe visual.
A imaxe como medio de expresión e coñecemento.
Análise das diferentes linguaxes visuales: prensa, televisión, deseño gráfico,
artes plásticas, e as súas funcións: informativa, expresiva, comunicativa e
estética.
Símbolos, signos e sinais. Significante e significado.
Elementos configurativos da linguaxe visual.
A percepción. Relación forma e contorno. Relación de formas entre si.
Fundamentos expresivo-descriptivos: o punto, a liña, o plano.
A cor como fenómeno físico e visual: cores pigmento e colorees luz. Cores
primarias e secundarios.
O círculo cromático. Gamas, harmonías e contrastes.
A textura: visuales e táctiles.
2ºAVALIACIÓN
Representación de formas planas.
Instrumentos para o trazado geométrico: regras, persoais, transportador
de ángulos e compás.
Concepto de medida. Transporte de medidas.
Representación de formas e figuras planas: clasificación. Formas naturais
e artificiais.
Estrutura da forma. Dirección horizontal, vertical, oblicua e curva.
Paralelismo e perpendicularidad, mediatriz, bisectriz.
División dun segmento: teorema Thales. Equidistancias.
Formas volumétricas básicas: desenvolvementos sinxelos: triángulos,
cuadriláteros, polígonos regulares inscritos.
A circunferencia: división.
Análise comparativos de figuras planas: igualdade e semellanza
3ºAVALIACIÓN
Espazo e volume.
Concepto espacial. Relacións preto-lonxe entre formas planas. Cambios de
tamaño, por superposición, contacto, separación ou transparencia.
O espazo: percepción e representación.
A iluminación como definidora do volume. Valor representativo e
expresivo da luz.
Formas volumétricas básicas. Desenvolvementos sinxelos: prismas,
pirámides, cilindros, conos, esferas.
Perspectiva cónica. Puntos de vista e puntos de fuga.
Representación de figuras do natural: encaixe claroscuro.
Representación de sólidos en perspectiva caballera, isométrica e cónica.
A tridimensionalidad: espazo cheo, espazo vacio.
Procedementos e técnicas utilizadas na linguaxe visual.
Adquisición do léxico propio do área.
Achegamento experimental aos distintos soportes e técnicas como recurso
expresivo: lápices de cores, ceras, rotuladores, tintas, témpera, collage,
madeira, cartón.
Iniciación ao gravado, litografía e estampación.
Achegamento a tendencias culturais plásticas propias do patrimonio
visual e audiovisual galego.
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA
. Os contidos máis importantes ou os mínimos exixibles, dependendo
sempreda diversidad do alumnado e do tempo dispoñible en cada
avaliación, serán:
-Concepto de medida, división de láminas en partes, conocimiento y
utilización de la regla milimetrada.
-Fundamentos sobre el punto, la línea y el plano (paralelismo,
perpendicularidad, mediatriz, bisectriz, método de Thales)
-El encaje y la simetría.
-Concepto y repesentación del volumen, bocetos de figuras, sombreado.
-Concepto, obtención y combinación del color.
-Conocimiento de los ángulos y manejo de los útiles de dibujo (escuadra,
cartabón, compás y transportador)
-La circunferencia, trazado, características, división, relación respecto a
otras circunferencias.
Quedará a criterio de cada profesor a realización de traballos especiais,
recuperacións… tratando sempre de cumprir os obxectivos mínimos
esixibles de cada curso
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE AVALIACIÓN-ESTANDARES DE APRENDIZAXE-
COMPETENCIAS CLAVE.
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO
1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Expresión plástica
▪ b
▪ f
▪ n
▪ B1.1. Elementos configurativos da imaxe: punto, liña e plano.
▪ B1.2. Aprecio do uso que os/as artistas fan do punto, a liña e o plano para aplicalo ás propias composicións.
▪ B1.1. Identificar os elementos configuradores da imaxe.
▪ EPVAB1.1.1. Identifica e valora a importancia do punto, a liña e o plano, analizando de xeito oral e escrito imaxes e producións gráfico plásticas propias e alleas.
▪ CCEC
▪ b
▪ f
▪ n
▪ B1.3. O punto como o elemento máis sinxelo na comunicación visual.
.
▪ B1.4. Posibilidades gráficas e expresivas da liña en relación ao seu trazado, o seu grosor ou a súa velocidade.
▪ B1.5. Calidades do plano como elemento compositivo e como construtor de volume.
▪ B1.2. Experimentar coas variacións formais do punto, o plano e a liña.
▪ EPVAB1.2.1. Analiza os ritmos lineais mediante a observación de elementos orgánicos na paisaxe, nos obxectos e en composicións artísticas, empregándoos como inspiración en creacións gráfico-plásticas.
▪ CAA
▪ EPVAB1.2.2. Experimenta co punto, a liña e o plano co concepto de ritmo, aplicándoos de forma libre e espontánea.
▪ CSIEE
▪ EPVAB1.2.3. Experimenta co valor expresivo da liña e o punto e as súas posibilidades tonais, aplicando distintos graos de dureza, distintas posicións do lapis de grafito ou de cor (tombado ou vertical) e a presión exercida na aplicación, en composicións a man alzada, estruturadas xeometricamente ou máis libres e espontáneas.
▪ CCEC
▪ a
▪ c
▪ d
▪ n
▪ B1.6. Elementos de expresión plástica: liña, textura e cor.
▪ B1.3. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e
▪ EPVAB1.3.1. Realiza composicións que transmiten emocións básicas (calma, violencia, liberdade, opresión, alegría,
▪ CCL
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO
1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
▪ o recursos gráficos: liña, puntos, cores, texturas, claroscuros, etc.
tristura, etc.) utilizando diversos recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos, texturas,
cores, etc.).
▪ a
▪ f
▪ n
▪ B1.7. Composición: elementos.
▪ B1.8. O ritmo na composición.
▪ B1.4. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e ritmo en composicións básicas.
▪ EPVAB1.4.1. Analiza, identifica e explica oralmente, por escrito e graficamente, o esquema compositivo básico de obras de arte e obras propias, atendendo aos conceptos de equilibrio, proporción e ritmo.
▪ CCL
▪ EPVAB1.4.2. Realiza composicións básicas con diferentes técnicas segundo as propostas establecidas por escrito.
▪ CSIEE
▪ EPVAB1.4.3. Realiza composicións modulares con diferentes procedementos gráfico-plásticos en aplicacións ao deseño téxtil, ornamental, arquitectónico ou decorativo.
▪ CCEC
▪ CSIEE
▪ EPVAB1.4.4. Representa obxectos illados e agrupados do natural ou do ámbito inmediato, proporcionándoos en relación coas súas características formais e en relación co seu ámbito.
▪ CCEC
▪ a
▪ c
▪ d
▪ n
▪ B1.9. A cor coma fenómeno físico e visual. Mestura aditiva e mestura substractiva.
▪ B1.10. Círculo cromático. Cores complementarias
▪ B1.5. Experimentar coas cores primarias e secundarias.
▪ EPVAB1.5.1. Experimenta coas cores primarias e secundarias, estudando a síntese aditiva e subtractiva e as cores complementarias.
▪ CSC
▪ a
▪ c
▪ f
▪ o
▪ B1.11. Texturas naturais e artificiais. Capacidade expresiva das texturas.
▪ B1.6. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.
▪ EPVAB1.6.1. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.
▪ CSIEE
▪ b ▪ B1.12. Materiais e ▪ B1.7. Coñecer e aplicar ▪ EPVAB1.7.1. Utiliza con ▪ CCL
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO
1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
▪ c
▪ e
▪ f
▪ g
▪ n
técnicas de debuxo e pintura. Técnicas plásticas: secas, húmidas e mixtas.
as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e mixtas: témpera, lapis de grafito e de cor; colaxe.
propiedade as técnicas gráfico-plásticas coñecidas aplicándoas de forma axeitada ao obxectivo da actividade
▪ EPVAB1.7.2. Utiliza o lapis de grafito e de cor, creando o claroscuro en composicións figurativas e abstractas mediante a aplicación do lapis de forma continua en superficies homoxéneas ou degradadas.
▪ CSC
▪ EPVAB1.7.3. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis, esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes, etc.), valorando as posibilidades expresivas segundo o grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas.
▪ CCEC
▪ EPVAB1.7.4. Utiliza o papel como material, manipulándoo, resgando ou pregando, creando texturas visuais e táctiles, para crear composicións, colaxes matéricas e figuras tridimensionais.
▪ CAA
▪ EPVAB1.7.5. Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas compóndoas con fins ilustrativos, decorativos ou comunicativos.
▪ CSC
▪ EPVAB1.7.6. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co medio e aproveitando as súas calidades gráfico-plásticas.
▪ CSC
▪ EPVAB1.7.7. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto orde e estado, e achégao á aula cando é
▪ CSC
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO
1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
necesario para a elaboración das actividades.
Bloque 2. Comunicación audiovisual
▪ a
▪ c
▪ d
▪ e
▪ f
▪ B2.1. Imaxe e a comunicación visual. Iconicidade. Graos de iconicidade. Imaxe figurativa e imaxe abstracta.
▪ B2.1. Recoñecer os graos de iconicidade en imaxes presentes no ámbito comunicativo.
▪ EPVAB2.1.1. Diferencia imaxes figurativas de abstractas.
▪ CCL
▪ EPVAB2.1.2. Recoñece graos de iconicidade nunha serie de imaxes.
▪ CCL
▪ EPVAB2.1.3. Crea imaxes con distintos graos de iconicidade baseándose nun mesmo tema.
▪ CD
▪ a
▪ c
▪ f
▪ l
▪ o
▪ B2.2. Comunicación visual. Símbolos e iconas.
▪ B2.2. Distinguir e crear tipos de imaxes segundo a súa relación significante-significado: símbolos e iconas.
▪ EPVAB2.2.1. Distingue símbolos de iconas.
▪ CCL
▪ EPVAB2.2.2. Deseña símbolos e iconas.
▪ CD
▪ c
▪ f
▪ g
▪ i
▪ h
▪ o
▪ B2.3. O cómic: medio de expresión. Linguaxe do cómic.
▪ B2.3. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de adecuadamente.
▪ EPVAB2.3.1. Deseña un cómic utilizando adecuadamente viñetas e lendas, globos, liñas cinéticas e onomatopeas.
▪ CCL
▪ a
▪ c
▪ e
▪ h
▪ ñ
▪ o
▪ B2.4. Comunicación visual: características e elementos que interveñen nela.
▪ B2.4. Diferenciar e analizar os elementos que interveñen nun acto de comunicación.
▪ EPVAB2.4.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en actos de comunicación visual.
▪ CSC
▪ a
▪ d
▪ e
▪ f
▪ h
▪ o
▪ B2.5. Funcións das mensaxes na comunicación visual e audiovisual.
▪ B2.5. Recoñecer as funcións da comunicación.
▪ EPVAB2.5.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en actos de comunicación audiovisual.
▪ CCL
▪ EPVAB2.5.2. Distingue a función ou funcións que predominan en mensaxes visuais e audiovisuais.
▪ CD
Bloque 3. Debuxo técnico
▪ b
▪ n
▪ o
▪ B3.1. Elementos xeométricos fundamentais: punto, liñas e direccións.
▪ B3.1. Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o plano.
▪ EPVAB3.1.1. Traza as rectas que pasan por cada par de puntos, usando a regra, e resalta
▪ CAA
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO
1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Posicións relativas entre rectas: paralelas, cortantes e perpendiculares.
o triángulo que se forma.
▪ b
▪ f
▪ n
▪ o
▪ B3.2. Manexo da escuadra e cartabón para o trazado de paralelas, perpendiculares e rectas a 45º.
▪ B3.2. Construír distintos tipos de rectas, utilizando a escuadra e o cartabón, despois de repasar previamente estes conceptos.
▪ EPVAB3.2.1. Traza rectas paralelas, transversais e perpendiculares a outra dada, que pasen por puntos definidos, utilizando escuadra e cartabón con suficiente precisión.
▪ CMCCT
▪ b
▪ n
▪ o
▪ B3.3. Circunferencia e círculo. A circunferencia como lugar xeométrico básico no plano.
▪ B3.3. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.
▪ EPVAB3.3.1. Constrúe unha circunferencia lobulada de seis elementos, utilizando o compás.
▪ CD
▪ b
▪ f
▪ n
▪ o
▪ B3.4. Manexo do compás. Dividir a circunferencia en dous, catro, seis ou oito partes iguais, usando o compás. Realizar motivos decorativos co manexo do compás.
▪ B3.4. Utilizar o compás, realizando exercicios variados para familiarizarse con esta ferramenta.
▪ EPVAB3.4.1. Divide a circunferencia en seis partes iguais, usando o compás, e debuxa coa regra o hexágono regular e o triángulo equilátero que se posibilita.
▪ CMCCT
▪ b
▪ o
▪ B3.5. Ángulos. Clasificación de ángulos y posicións relativas.
▪ B3.6. Trazado de ángulos con escuadra e cartabón.
▪ B3.5. Comprender o concepto de ángulo e bisectriz e a clasificación de ángulos agudos, rectos e obtusos.
▪ EPVAB3.5.1. Identifica os ángulos de 30º, 45º, 60º e 90º na escuadra e no cartabón.
▪ CSIEE
▪ b
▪ f
▪ o
▪ B3.7. Realizar operacións con ángulos. Medidas angulares. Transporte de medidas angulares.
▪ B3.6. Estudar a suma e a resta de ángulos, e comprender a forma de medilos.
▪ EPVAB3.6.1. Suma ou resta ángulos positivos ou negativos con regra e compás.
▪ CMCCT
▪ b
▪ o
▪ B3.8. Bisectriz dun ángulo. A bisectriz como lugar xeométrico básico no plano.
▪ B3.7. Estudar o concepto de bisectriz e o seu proceso de construción.
▪ EPVAB3.7.1. Constrúe a bisectriz dun ángulo calquera, con regra e compás.
▪ CCEC
▪ b
▪ f
▪ g
▪ o
▪ B3.9. Concepto de medida. Operacións con segmentos coa axuda da regra ou utilizando o compás.
▪ B3.8. Diferenciar claramente entre recta e segmento tomando medidas de segmentos coa regra ou utilizando o compás.
▪ EPVAB3.8.1. Suma ou resta segmentos, sobre unha recta, medindo coa regra ou utilizando o compás.
▪ CMCCT
▪ b
▪ o
▪ B3.10. Mediatriz dun segmento. A mediatriz como lugar xeométrico básico no plano.
▪ B3.9. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra, escuadra e cartabón.
▪ EPVAB3.9.1. Traza a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra, escuadra e cartabón.
▪ CMCCT
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO
1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
▪ b
▪ f
▪ o
▪ B3.11. Teorema de Thales. Aplicacións do teorema de Thales para dividir un segmento en partes iguais e para a escala dun polígono.
▪ B3.10. Estudar as aplicacións do teorema de Thales.
▪ EPVAB3.10.1. Divide un segmento en partes iguais, aplicando o teorema de Thales.
▪ CCEC
▪ EPVAB3.10.2. Escala un polígono aplicando o teorema de Thales.
▪ CSIEE
▪ b
▪ g
▪ f
▪ o
▪ B3.12. Lugares xeométricos fundamentais. Circunferencia, mediatriz, bisectriz e mediana.
▪ B3.11. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
▪ EPVAB3.11.1. Explica, verbalmente ou por escrito, os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisector, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).
▪ CMCCT
▪ b
▪ n
▪ o
▪ B3.13. Triángulos. Clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos. Propiedade fundamental dos triángulos.
▪ B3.12. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.
▪ EPVAB3.12.1. Clasifica calquera triángulo, observando os seus lados e os seus ángulos.
▪ CCEC
▪ b
▪ f
▪ n
▪ o
▪ B3.14. Construción de triángulos.
▪ B3.13. Construír triángulos coñecendo tres dos seus datos (lados ou ángulos).
▪ EPVAB3.13.1. Constrúe un triángulo coñecendo dous lados e un ángulo, ou dous ángulos e un lado, ou os seus tres lados, utilizando correctamente as ferramentas.
▪ CAA
▪ b
▪ f
▪ B3.15. Liñas e puntos notables dos triángulos. Alturas, medianas, bisectrices e mediatrices dos triángulos.
▪ B3.14. Analizar as propiedades de puntos e rectas característicos dun triángulo.
▪ EPVAB3.14.1. Determina o baricentro, o incentro ou o circuncentro de calquera triángulo, construíndo previamente as medianas, as bisectrices ou as mediatrices correspondentes.
▪ CSIEE
▪ b
▪ f
▪ B3.16. Triángulo rectángulo: características e construción dun.
▪ B3.15. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos, e aplicalas con propiedade á construción destes.
▪ EPVAB3.15.1. Debuxa un triángulo rectángulo coñecendo a hipotenusa e un cateto.
▪ CMCCT
▪ b
▪ n
▪ B3.17. Cuadriláteros: clasificación e propiedades.
▪ B3.16. Coñecer os tipos de cuadriláteros.
▪ EPVAB3.16.1. Clasifica correctamente calquera cuadrilátero.
▪ CCEC
▪ b
▪ f
▪ n
▪ B3.18. Construción de cuadriláteros.
▪ B3.17. Executar as construcións máis habituais de
▪ EPVAB3.17.1. Constrúe calquera paralelogramo coñecendo dous lados
▪ CAA
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO
1º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
paralelogramos. consecutivos e unha diagonal.
▪ b
▪ f
▪ n
▪ B3.19. Polígonos. Polígonos regulares e irregulares. Clasificación dos polígonos.
▪ B3.18. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os irregulares.
▪ EPVAB3.18.1. Clasifica correctamente calquera polígono de tres a cinco lados, diferenciando claramente se é regular ou irregular.
▪ CCEC
▪ b
▪ f
▪ n
▪ o
▪ B3.20. Construción de polígonos regulares inscritos nunha circunferencia.
▪ B3.19. Estudar a construción dos polígonos regulares inscritos na circunferencia.
▪ EPVAB3.19.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata cinco lados, inscritos nunha circunferencia.
▪ CMCCT
6. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS. MATERIALES E RECURSOS DIDÁCTICOS.
Organizanse os contidos de modo que se comece polos de caracter máis
concreto para logo en tender os máis abstractos e que esixan unha maior
capacidade por parte do alumno.
Conectase cos intereses e necesidades do alumnado proporcionándolles
de forma clara e atractiva a finalidade e utilidade das aprendizaxes.
Os temas máis complexos estudaranse en varios cursos, de forma que en
cursos máis baixos trátanse en forma de iniciación e chégase a unha
especialización nos cursos superiores.
6.1 PROCEDEMENTO E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Preséntaselle o tema. Suscitaselle preguntas e interrogantes ao alumno
sobre a súa utilidade práctica na contorna que lle rodea.
Desenvolvemento do tema, por medio da exposición dos conceptos máis
importantes.
Por medio da realización de exercicios e actividades (láminas) o alumno/a
capta mellor a utilidade dos conceptos tratados e a súa aplicación directa.
Nos cursos da ESO o alumno/a virá provisto do material propio necesario
para a realización persoal del traballo en cuestión (escuadra, cartabón,
regla, lápiz, goma y bloc A4). En caso de no traer material reiterativamente
el profesor podrá sancio nar al alumno por abandono de asignatura.
O centro conta con material máis custoso para a realización de
determinados exercicios. Dado o desembolso que impón devanditos
materiais nos cursos de 1º, 3º e 4º substitúese o libro de texto por
explicacións e fichas do profesor.
O centro conta con material de reforzo e ampliación como DVD, tórculo,
pezas de escayola, figuras geométricas, caballetes, ferramentas de pintura,
escultura, debuxo e gravado, mesas de debuxo técnico, proyector e cañón
dixital e aula propia da asignatura.
7. CRITERIOS, INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN.
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
Bloque 1. Expresión plástica
1. Identificar os elementos configuradores da imaxe.
1.1. Identifica e valora a importancia do punto, a liña e o plano analizando
de maneira oral e escrita imaxes e producións gráfico-plásticas propias e
alleas.
2. Experimentar coas variacións formais do punto, o plano e a liña.
2.1. Analiza os ritmos lineais mediante a observación de elementos
orgánicos na paisaxe, nos obxectos e en composicións artísticas,
empregándoos como inspiración en creacións gráfico-plásticas.
2.2. Experimenta co punto, a liña e o plano o concepto de ritmo, aplicándoos
de forma libre e espontánea.
2.3. Experimenta co valor expresivo da liña e o punto e as súas
posibilidades tonales, aplicando distintos graos de dureza, distintas
posicións do lapis de grafito ou de cor (tombado ou vertical) e a presión
exercida na aplicación, en composicións a man alzada, estruturadas
geométricamente ou máis libres e espontáneas.
3. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e
recursos gráficos: liña, puntos, cores, texturas, claroscuros, etc.
3.1. Realiza composicións que transmiten emocións básicas (calma,
violencia, liberdade, opresión, alegría, tristeza, etc.) utilizando distintos
recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos, texturas, cores,
etc.).
4. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e ritmo en
composicións básicas.
4.1. Analiza, identifica e explica oralmente, por escrito e gráficamente, o
esquema compositivo básico de obras de arte e de obras propias,
atendendo aos conceptos de equilibrio, proporción e ritmo.
4.2. Realiza composicións básicas con diferentes técnicas segundo as
propostas establecidas por escrito.
4.3. Realiza composicións modulares con diferentes procedementos
gráfico-plásticos en aplicacións ao deseño téxtil, ornamental,
arquitectónico ou decorativo.
4.4. Representa obxectos illados e agrupados do natural ou da contorna
inmediata, proporcionándoos en relación coas súas características formais
e en relación coa súa contorna.
5. Experimentar coas cores primarias e secundarias.
5.1. Experimenta coas cores primarias e secundarias estudando a síntese
aditiva e sustractiva e as cores complementarias.
6. Identificar e diferenciar as propiedades do cor luz e da cor pigmento.
6.1. Realiza modificacións da cor e as súas propiedades empregando
técnicas propias da cor pigmento e do cor luz, aplicando as TIC para
expresar sensacións en composicións sinxelas.
6.2. Representa con claroscuro a sensación espacial de composicións
volumétricas sinxelas.
6.3. Realiza composicións abstractas con diferentes técnicas gráficas para
expresar sensacións por medio do uso da cor.
7. Diferenciar as texturas naturais, artificiais, táctiles e visuais e valorar a
súa capacidade expresiva.
7.1. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de
frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.
8. Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a
procesos de artes plásticas e deseño.
8.1. Crea composicións aplicando procesos creativos sinxelos mediante
propostas por escrito, axustándose aos obxectivos finais.
8.2. Coñece e aplica métodos creativos para a elaboración de deseño
gráfico, deseños de produto, moda e as súas múltiples aplicacións.
9. Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas.
9.1. Reflexiona e avalía oralmente e por escrito o proceso creativo propio e
alleo, desde a idea inicial ata a execución definitiva.
10. Debuxar con distintos niveis de iconicidad da imaxe.
10.1. Comprende e emprega os diferentes niveis de iconicidad da imaxe
gráfica, elaborando bosquexos, apuntamentos, debuxos esquemáticos,
analíticos e miméticos.
11. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-
plásticas secas, húmidas e mixtas. A témpera, os lapis de grafito e de cor. A
colaxe.
11.1. Utiliza con propiedade as técnicas gráfico-plásticas coñecidas,
aplicándoas de forma adecuada ao obxectivo da actividade.
11.2. Utiliza o lapis de grafito e de cor, creando o claroscuro en composicións
figurativas e abstractas mediante a aplicación do lapis de forma continua
en superficies homoxéneas ou degradadas.
11.3. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas
(pinceis, esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes),
valorando as posibilidades expresivas segundo o grao de opacidade e a
creación de texturas visuais cromáticas.
11.4. Utiliza o papel como material, manipulando, rasgando ou encartando,
creando texturas visuais e táctiles para realizar composicións, colaxes
matéricos e figuras tridimensionales.
11.5. Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas,
compoñéndoas con fins ilustrativos, decorativos ou comunicativos.
11.6. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma
responsable co medio ambiente e aproveitando as súas calidades gráfico-
plásticas.
11.7. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecta orde e
estado, achegándoo á aula cando é necesario para a elaboración das
actividades
Bloque 2. Comunicación audiovisual
1. Identificar os elementos e os factores que interveñen no proceso de
percepción de imaxes.
1.1. Analiza as causas polas que se produce unha ilusión óptica, aplicando
coñecementos dos procesos perceptivos.
2. Recoñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e
aplicalas na elaboración de obras propias.
2.1. Identifica e clasifica diferentes ilusións ópticas segundo as distintas leis
da Gestalt.
2.2. Deseña ilusións ópticas baseándose nas leis da Gestalt.
3. Identificar significante e significado nun signo visual.
3.1. Distingue significante e significado nun signo visual.
4. Recoñecer os diferentes graos de iconicidad en imaxes presentes na
contorna comunicativo.
4.1. Diferencia imaxes figurativas de abstractas.
4.2. Recoñece distintos graos de iconicidad nunha serie de imaxes.
4.3. Crea imaxes con distintos graos de iconicidad baseándose nun mesmo
tema.
5. Distinguir e crear distintos tipos de imaxes segundo a súa relación
significante-significado: símbolos e iconas.
5.1. Distingue símbolos de iconas.
5.2. Deseña símbolos e iconas.
6. Describir, analizar e interpretar unha imaxe distinguindo os seus
aspectos denotativo e connotativo.
6.1. Realiza a lectura obxectiva dunha imaxe identificando, clasificando e
describindo os seus elementos.
6.2. Personaliza unha imaxe mediante unha lectura subxectiva,
identificando os elementos de significación narrativos e as ferramentas
visuais utilizadas, sacando conclusións e interpretando o seu significado.
7. Analizar e realizar fotografías comprendendo e aplicando os seus
fundamentos.
7.1. Identifica distintos encadres e puntos de vista nunha fotografía.
7.2. Realiza fotografías con distintos encadres e puntos de vista aplicando
diferentes leis compositivas.
8. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de maneira apropiada.
8.1. Deseña un cómic utilizando de maneira adecuada viñetas e cartelas,
globos, liñas cinéticas e onomatopeyas.
9. Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento, explorar as súas
posibilidades expresivas.
9.1. Elabora unha animación con medios dixitais e/ou analóxicos.
10. Diferenciar e analizar os distintos elementos que interveñen nun acto de
comunicación.
10.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en distintos actos de
comunicación visual.
11. Recoñecer as diferentes funcións da comunicación.
11.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en distintos actos de
comunicación audiovisual.
11.2. Distingue a función ou funcións que predominan en diferentes
mensaxes visuais e audiovisuais.
12. Utilizar de maneira adecuada as linguaxes visual e audiovisual con
distintas funcións.
12.1. Deseña, en equipo, mensaxes visuais e audiovisuais con distintas
funcións, utilizando diferentes linguaxes e códigos e seguindo de maneira
ordenada as distintas fases do proceso (guion técnico, story board,
realización). Valora de maneira crítica os resultados.
13. Identificar e recoñecer as diferentes linguaxes visuais apreciando os
distintos estilos e tendencias, valorando, respectando e gozando do
patrimonio histórico e cultural.
13.1. Identifica os recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias
visuais e audiovisuais.
14. Identificar e empregar recursos visuais como as figuras retóricas na
linguaxe publicitaria.
14.1. Deseña unha mensaxe publicitaria utilizando recursos visuais como as
figuras retóricas.
15. Apreciar a linguaxe do cinema analizando obras de maneira crítica,
situándoas no seu contexto histórico e sociocultural, reflexionando sobre a
relación da linguaxe cinematográfica coa mensaxe da obra.
15.1. Reflexiona críticamente sobre unha obra de cinema, situándoa no seu
contexto e analizando a narrativa cinematográfica en relación coa
mensaxe.
16. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas
das tecnoloxías dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante o
mesmo.
16.1. Elabora documentos multimedia para presentar un tema ou proxecto,
empregando os recursos dixitais de maneira adecuada.
Bloque 3. Dibujo técnico
1. Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o
plano.
1.1. Traza as rectas que pasan por cada par de puntos, usando a regra, e
resalta o triángulo que se forma.
2. Analizar como se pode definir unha recta con dous puntos e un plano con
tres puntos non aliñados ou con dúas rectas secantes.
2.1. Sinala dous das arestas dun paralelepípedo, sobre modelos reais,
estudando se definen un plano ou non, e explicando cal é, en caso
afirmativo.
3. Construír distintos tipos de rectas, utilizando a escuadra e o cartabón,
repasando previamente estes conceptos.
3.1. Traza rectas paralelas, transversais e perpendiculares a outra dada,
que pasen por puntos definidos, utilizando escuadra e cartabón con
suficiente precisión.
4. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.
4.1. Constrúe unha circunferencia lobulada de seis elementos, utilizando o
compás.
5. Utilizar o compás, realizando exercicios variados para familiarizarse con
esta ferramenta.
5.1. Divide a circunferencia en seis partes iguais, usando o compás, e
debuxa coa regra o hexágono regular e o triángulo equilátero que se
posibilita.
6. Comprender os conceptos de ángulo e de bisectriz e a clasificación de
ángulos agudos, rectos e obtusos.
6.1. Identifica os ángulos de 30 ou, 45 ou, 60 ou e 90 ou na escuadra e no
cartabón.
7. Estudar a suma e réstaa de ángulos e comprender a forma de medilos.
7.1. Suma ou resta ángulos positivos ou negativos con regra e compás.
8. Estudar o concepto de bisectriz e o seu proceso de construción.
8.1. Constrúe a bisectriz dun ángulo calquera, con regra e compás.
9. Diferenciar claramente entre recta e segmento tomando medidas de
segmentos coa regra ou utilizando o compás.
9.1. Suma ou resta segmentos, sobre unha recta, medindo coa regra ou
utilizando o compás.
10. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra. Tamén
utilizando regra, escuadra e cartabón.
10.1. Traza a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra. Tamén
utilizando regra, escuadra e cartabón.
11. Estudar as aplicacións do teorema de Thales.
11.1. Divide un segmento en partes iguais, aplicando o teorema de Thales.
11.2. Escala un polígono aplicando o teorema de Thales.
12. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
12.1. Explica, verbalmente ou por escrito, os exemplos máis comúns de
lugares xeométricos (mediatriz, bisectriz, circunferencia, esfera, rectas
paralelas, planos paralelos).
13. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e
dos seus ángulos.
13.1. Clasifica calquera triangulo, observando os seus lados e os seus
ángulos.
14. Construír triángulos coñecendo tres dos seus datos (lados ou ángulos).
14.1. Constrúe un triángulo coñecendo dous lados e un ángulo, ou dous
ángulos e un lado, ou os seus tres lados, utilizando correctamente as
ferramentas.
15. Analizar as propiedades dos puntos e rectas característicos dun
triángulo.
15.1. Determina os puntos e as rectas de calquera triángulo, construíndo as
medianas, as bisectrices ou as mediatrices correspondentes.
16. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos
rectángulos, aplicándoas con propiedade á construción dos mesmos.
16.1. Debuxa un triángulo rectángulo coñecendo a hipotenusa e un cateto.
17. Coñecer os diferentes tipos de cuadriláteros.
17.1. Clasifica correctamente calquera cuadrilátero.
18. Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.
18.1. Constrúe calquera paralelogramo coñecendo dous lados consecutivos e
unha diagonal.
19. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os
regulares e os irregulares.
19.1. Clasifica correctamente calquera polígono de 3 a 5 lados, diferenciando
claramente se é regular ou irregular.
20. Estudar a construción dos polígonos regulares inscritos na
circunferencia.
20.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata 5 lados, inscritos
nunha circunferencia.
21. Estudar a construción de polígonos regulares coñecendo o lado.
21.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata 5 lados, coñecendo
o lado.
22. Comprender as condicións dos centros e as rectas tangentes nos
distintos casos de tangencia e ligazóns.
22.1. Resolve correctamente os casos de tangencia entre circunferencias,
utilizando adecuadamente as ferramentas.
22.2. Resolve correctamente os distintos casos de tangencia entre
circunferencias e rectas, utilizando adecuadamente as ferramentas.
23. Comprender a construción do óvalo e do ovoide básicos, aplicando as
propiedades das tangencias entre circunferencias.
23.1. Constrúe correctamente un óvalo regular, coñecendo o diámetro
maior.
24. Analizar e estudar as propiedades das tangencias nos óvalos e os
ovoides.
24.1. Constrúe varios tipos de óvalos e ovoides, segundo os diámetros
coñecidos.
25. Aplicar as condicións das tangencias e ligazóns para construír espirais
de 2, 3, 4 e 5 centros.
25.1. Constrúe correctamente espirais de 2, 3 e 4 centros.
26. Estudar os conceptos de simetrías, xiros e translacións, aplicándoos ao
deseño de composicións con módulos.
26.1. Executa deseños aplicando repeticións, xiros e simetrías de módulos.
27. Comprender o concepto de proxección aplicándoo ao debuxo das vistas
de obxectos, comprendendo a utilidade das anotacións, practicando sobre
as tres vistas de obxectos sinxelos e partindo da análise das súas vistas
principais.
27.1. Debuxa correctamente as vistas principais de volumes frecuentes,
identificando as tres proxeccións dos seus vértices e as súas arestas.
28. Comprender e practicar o procedemento da perspectiva caballera
aplicada a volumes elementais.
28.1. Constrúe a perspectiva caballera de prismas e cilindros simples,
aplicando correctamente coeficientes de redución sinxelos.
29. Comprender e practicar os procesos de construción de perspectivas
isométricas de volumes sinxelos.
29.1. Realiza perspectivas isométricas de volumes sinxelos, utilizando
correctamente a escuadra e o cartabón para o trazado de paralelas.
7.2 PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL, AVALIACIÓN CONTINUA E
AVALIACIÓN FINAL.
El profesor, los primeros días de clase, presentará a los alumnos una serie
de 20 o 30 preguntas sobre cuestiones sencillas de cursos pasados, que
tendrán que responder oralmente, para así poder hacerse una idea del
nivel general de la clase.
Durante el curso, los alumnos presentarán láminas (3 o 4 por trimestre)
que serán realizadas integramente en clase. Dependiendo del
comportamiento general, se podrá hacer un examen por evaluación de los
apuntes que se den en clase, los cuales se presentarán a limpio, contando
para la nota final.
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN.
O alumno terá que presentar un número determinado de láminas cada
trimestre e para aprobar deberá obter unha media de 5 sobre 10 entre a
suma total das cualificacións das láminas, controis e traballos, ademais de
cumprir cos criterios de cualificación, que cada profesor puede modificar
atendiendo a sus intereses y criterios de calificación que establezca,
(limpieza, orden, pulcritud, puntualidad, compañerismo.)
En todo caso, todo dependerá del énfasis que se le dé a cada unidad.
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES, SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS
MATERIAS PENDENTES.
Para os alumnos coa materia pendente o profesor volverá realizar e
explicar os exercicios máis importantes e de máis difícil resolución. Queda
a criterio de cada profesor a realización de probas de recuperación,
presentación de traballos, etc.
En canto ao exame de convocatoria de setembro, para os alumnos que no
superaron en xuño a asignatura de E.P.V , se regira do seguinte xeito:
O alumno terá que traballar sobre toda a materia (xa sexa teórica ou
práctica) que se ha impartido o longo de devandito ano.
Os criterios de avaliación serán os mesmos, anteriormente descritos. No
entanto o profesor poderá manter unha charla cos alumnos en cuestión,
para subliñar ou puntualizar os temas que considere importantes, sobre os
que poderán traballar no verán, para unha mellor resolución da
convocatoria de setembro.
O exame será escrito e o alumno terá que vir provisto do material de
debuxo necesario para a súa realización.
A data e hora do exame concretara o equipo directivo en xuño.
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA A SUPERACIÓN DE MATERIAS
NON CURSADAS.
Os alumnos de 1º E.S.O no teñen materias pendentes.
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
Previamente el profesor ha de cuestionarse los siguientes puntos de
interés:
-Identificar os alumnos ou ás alumnas que necesitan un maior seguimento
ou personalización de estratexias no seu proceso de aprendizaxe. (Débese
ter en conta a aquel alumnado con necesidades educativas, con altas
capacidades e con necesidades non diagnosticadas, pero que requiran
atención específica por estar en risco, pola súa historia familiar, etc.).
-Saber as medidas organizativas a adoptar. (Planificación de reforzos,
localización de espazos na clase para que o alumno sintase seguro, xestión
de tempos grupales para favorecer a intervención individual).
-Establecer conclusións sobre as medidas curriculares a adoptar, así como
sobre os recursos que se van a empregar.
-Analizar o modelo de seguimento que se vai a utilizar con cada un deles.
-Acoutar o intervalo de tempo e o modo en que se van a avaliar os
progresos destes estudantes.
-Fixar o modo en que se vai a compartir a información sobre cada alumno
ou alumna co resto de docentes que interveñen no seu itinerario de
aprendizaxe; especialmente, co titor.
Nel caso de alumnos con déficit visual, el aula de plástica conta cun cañón
de pared e ordenadores proporcionados por la once ( na propia aula do
alumno), además será guiado por el profesor en todo momento.
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS, EDUCACIÓN EN VALORES.
EDUCACIÓN DO CONSUMIDOR
Preténdese dotar aos alumnos de instrumentos para desenvolverse na sociedade de consumo e que adquiran unha actitude crítica ante as necesidades que se queren crear actualmente a través da publicidade e das películas que presentan unha sociedade baseada no consumismo.
EDUCACIÓN PARA A CONVIVENCIA
A formulación e solución de problemas poden contribuír a desenvolver actitudes de solidariedade, cooperación e respecto ás opinións e formas expresivas alleas, a través do traballo en grupo que se converte así noutro dos eixes metodológicos e organizativos do traballo no aula.
EDUCACIÓN NON SEXISTA
Nas actividades de grupo é necesario propiciar o intercambio fluído de papeis entre alumnos e alumnas, e potenciar a participación destas nos debates e toma de decisións como mecanismo corrector de situacións de discriminación sexista. Contribuirase así, desde a propia actividade do aula, a establecer unhas relacións máis xustas e equilibradas entre as persoas.
EDUCACIÓN MULTICULTURAL
As características do área permiten o coñecemento e a apreciación das manifestacións artísticas, tanto actuais como doutro tempo, doutras culturas distintas á nosa, tratando de que os alumnos saiban respectalas e valoralas.
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
Contribución ao plan lector do centro:
En 1º de ESO se mandará un traballo práctico que consiste na realización
dun pictograma, onde os alumnos/as terán que traballar sobre un pequeño
texto que previamente elixiron e estudaron.
O profesor lles falará e pondrá exemplos de pictogramas de autores
coñecidos dentro do ámbito tanto artístico coma literario.
El alumno de educación secundaria obligatoria tendrá unas horas de
lectura libre que se repartirán a lo largo del curso escolar. En dichas horas
cada alumno deberá de tener consigo su propio libro de lectura, que leerá
en silencio, sin molestar al resto de compañeros. En caso contrario, el
profesor correspondiente de E.P.V.A puede puntuar negativamente esa
actitud, que repercutirá en la nota final de evaluación, es decir, tendrá la
misma repercusión que si no entregara una lámina, 0 puntos que harán
media con el resto de trabajos.
11. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA
Los alumnos/as se trasladarán a las aulas 103 y 105 donde se
imparten las clases. En dichas clases se sientan 3 alumnos/as por mesa,
por lo que la colocación del alumnado puede variar a lo largo del curso.
Su comportamiento será lo más cívico posible, ya que manejan útiles de
dibujo, en muchos casos peligrosos
El aula debe quedar recogida y limpia al terminar la clase y los alumnos/as
saldrán en silencio para dirigirse a su aula correspondiente.
Los alumnos/as no sacarán el móvil en ningún momento (salvo petición
explicita del profesor en los cursos de bachillerato, ya que no tenemos
ordenador) y no podrán ir al servicio.
En primavera se saldrá con varios cursos (dependiendo del alumnado) a
limpiar los papeles y bolsas que tiran durante los recreos al suelo, y así
tratar de concienciarles sobre el cuidado del medio ambiente.
12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
Los alumnos/as podrán reforzar o ampliar los contenidos estudiados
utilizando los materiales digitales disponibles en el instituto y en sus casas.
El profesor le puede dar pautas para buscar información por internet, de
temas asociados a la unidad.
13.ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS EXTRAESCOLARES.
Participación do seminario de debuxo na GALA COSME que se realiza casi
todos anos por Nadal.
Concurso de postales de Nadal.
Viaxes culturais onde se potencian as actividades propias da materia fora
do aula.
Participación nas actividades propostas para os días destacados do
calendario escolar, como "o Día da Letras Galegas", día do medioambiente,
etc...
Exposición dos traballos realizados polos alumnos en aulas, corredores...
Elaboración de orlas, carteis, camisetas, logotipos, murais, propaganda,
participación na revista do centro, etc...
14.INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE.
Utiliza ase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen
aspectos do seguimento e avaliación do proceso de ensinanza-aprendizaxe.
Indicadores Valoración Proposta de mellora
Realiza la evaluación
inicial a principio de
curso para ajustar la
programación al nivel
de los estudiantes.
Detecta los
conocimientos previos
de cada unidad
didáctica.
Proporciona la
información necesaria
sobre la resolución de
las tareas y cómo puede
mejorarlas.
Corrige y explica de
forma habitual los
trabajos y actividades de
los alumnos/as y da
pautas para la mejora de
sus aprendizajes.
Utiliza suficientes
criterios de evaluación
que atiendan de manera
equilibrada la
evaluación de los
diferentes contenidos.
Favorece los procesos de
autoevaluación y
coevaluación.
Propone nuevas
actividades que faciliten
la adquisición de
objetivos cuando estos
no han sido alcanzados
suficientemente.
Propone nuevas
actividades de mayor
nivel cuando los
objetivos han sido
alcanzados con
suficiencia.
Utiliza diferentes
técnicas de evaluación
en función de los
contenidos, el nivel de
los estudiantes, etc.
Emplea diferentes
medios para informar de
los resultados a los
estudiantes
15.MECANISMO DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIONES EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMIDOS E PROCESOS DE MELLORA.
Utilizarase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen
aspectos que podemos mellorar ou destacar na programación e así establecer
estratexias de mellora, promovendo a reflexión e autoevaluación do
profesorado.
Avaliación A destacar A mellorar Mellora
persoal
Temporalización das
unidades didácticas
Desarrollo dos
obxetivos didácticos
Manexo dos
contenidos da
unidade
Descriptores
e desempeños
competenciales
Realización de tareas
Estratexias
metodolóxicas
seleccionadas
Recursos
Claridad en los
criterios
da avaliación
Uso de diversas
herramientas da
avaliación
Portfolio de
evidencias
dos estándares de
aprendizaxe
Atención a
diversidade
Interdisciplinariedad
Xefe departamento, Juan José Albares Arias.
A Rúa, setembro de 2019.
CURSO
2019 / 2020
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA
“COSME LÓPEZ RODRÍGUEZ” A RÚA
PROGRAMACIÓN
DIDÁCTICA LOMCE
3º ESO
DEPARTAMENTO DE DEBUXO
ÍNDICE
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
2. OBXECTIVOS
2.1 OBXECTIVOS DE ETAPA
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO
DAS COMPETENCIAS CLAVE
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE
AVALIACIÓN-ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE-
COMPETENCIAS CLAVE
6. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS. MATERIAS E
RECURSOS DIDÁCTICOS
6.1 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
7. CRITERIOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E
PROMOCIÓN
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN
7.2 PROCEDEMENTO PARA AVALIACIÓN INICIAL, CONTINUA E FINAL
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES E SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTES
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA SUPERAR UNHA MATERIA NON CURSADA
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS.
EDUCACIÓN EN VALORES
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
11. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA
12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E
EXTRAESCOLARES
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO
DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE
15. MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E
MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS
EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMICOS E OS
PROCESOS DE MELLORA
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
Se noutras épocas históricas era a palabra, tanto na súa expresión oral como escrita, a principal forma de expresión e de transmisión de ideas e sentimentos, non cabe dúbida de que na época na que estamos inmersos/as a imaxe cobrou un protagonismo sen precedentes en ningunha outra época da historia da humanidade. A materia de Educación Plástica, Visual e Audiovisual parte dos bloques impartidos na educación primaria na área de Educación Artística. A parte destinada á educación plástica xa anticipaba os mesmos bloques dos que parte a materia en ESO, baixo as denominacións de "Educación audiovisual", "Debuxo técnico" e "Expresión artística". Nos tres primeiros cursos da ESO esta materia estrutúrase en tres bloques: "Expresión plástica", "Comunicación audiovisual" e "Debuxo técnico". En cuarto da ESO os bloques nos que se estrutura a materia son: "Expresión plástica", "Debuxo técnico", "Fundamentos do deseño" e "Linguaxe audiovisual e multimedia".
O bloque de "Expresión plástica" experimenta con materiais e técnicas diversas na aprendizaxe do proceso de creación. Inténtase darlle ao alumnado unha maior autonomía na creación de obras persoais, axudando a planificar mellor os pasos na realización de proxectos artísticos, tanto propios coma colectivos. Analízanse as características da linguaxe audiovisual desde a cal se realiza a análise crítica das imaxes que nos rodean. Faise, tamén, especial fincapé no uso das tecnoloxías da información e da comunicación aplicadas á imaxe. No bloque titulado "Debuxo técnico" trasládanse coñecementos teórico-prácticos sobre formas xeométricas e sistemas de representación, e aplícanse estes coñecementos á resolución de problemas e á realización de deseños. No cuarto curso, considerando a madureza do alumnado e os coñecementos adquiridos, incorpórase o bloque de "Fundamentos do deseño", que vai permitir o coñecemento dos fundamentos do deseño nas súas diferentes áreas, desenvolvendo, desde un punto de vista práctico, os coñecementos adquiridos no resto de bloques
O instituto está situado na localidade de A Rúa cunha poboación de 4187 habitantes.
Ademais recibe alumnado dos concellos de Petín, Larouco, O Bolo e Vilamartín. Son todos concellos formados por un elevado número de asentamentos de poboación de reducido tamaño nos que a corrente emigratoria acumulada ao longo dos séculos XIX e XX produciu un estancamento e incluso retroceso demográfico e un acusado avellentamento da poboación ata límites críticos nalgúns casos.
O territorio está vertebrado por unha infraestrutura de transporte caracterizada por redes lentas, de trazados antigos, sinuosos e deficientemente dotadas en medios técnicos, que comunican núcleos de poboación moi dispersos no espazo. Máis da metade do alumnado ten que facer uso do transporte escolar, o que condiciona a organización de todo tipo de actividades, sobre todo extraescolares.
A estrutura interna das economías familiares está diversificada. A estrutura agraria
caracterízase por: avellentamento da poboación, crecemento vexetativo negativo, perda de iniciativas motivada por unha emigración secular, dispersión dos asentamentos de poboación, elevado número de explotacións agrarias que funcionan en réxime de autoconsumo, agricultura minifundista de policultivo tradicional.
A maioría das economías familiares, aínda que situadas nun medio rural, reciben ingresos de rendas xeradas fóra da actividade agraria: sector servizos pouco especializados e actividades relacionadas co sector louseiro cunha elevada tasa de desemprego.
2. OBXETIVOS
2.1 OBXETIVOS DE ETAPA.
a) Asumir responsablemente os seus deberes; coñecer e exercer os seus dereitos no respecto
aos demais; practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e
grupos; exercitarse no diálogo afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de
oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e
prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.
b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo
como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como
medio de desenvolvemento persoal.
c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre
eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra
condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan
discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia
contra a muller.
d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas
relacións cos demais e resolver pacíficamente os conflitos, así como rexeitar a violencia, os
prexuízos de calquera tipo e os comportamentos sexistas.
e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información para, con sentido
crítico, incorporar novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica no campo das
tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.
f ) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en distintas
disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas nos
diversos campos do coñecemento e da experiencia.
g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza nun mesmo, a participación, o sentido
crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar
decisións e asumir responsabilidades.
h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua castelá e, se a
houber, na lingua cooficial da comunidade autónoma, textos e mensaxes complexos, e
iniciarse no coñecemento, a lectura e o estudo da literatura.
i ) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.
j ) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e a historia propias e dos
demais, así como o patrimonio artístico e cultural.
k) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros, respectar as
diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais e incorporar a educación
física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer
e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar
críticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres
vivos e o medio ambiente, e contribuír así á súa conservación e mellora.
l ) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das distintas manifestacións
artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación.
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
1. Identificar os elementos configuradores da imaxe.
2. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e recursos gráficos: liña,
puntos, cores, texturas, claroscuros, etc.
3. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e ritmo en composicións
básicas.
4. Identificar e diferenciar as propiedades do cor luz e da cor pigmento.
5. Diferenciar as distintas texturas: naturais, artificiais, táctiles e visuais valorando a súa
capacidade expresiva.
6. Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a procesos de artes
plásticas e deseño.
7. Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas.
8. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas,
húmidas e mixtas.
9. Identificar os elementos e os factores que interveñen no proceso de percepción de
imaxes.
10. Coñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e aplicalas na
elaboración de obras propias.
11. Distinguir e crear diferentes tipos de imaxes segundo a súa relación significante-
significado: símbolos e iconas.
12. Analizar e realizar fotografías comprendendo e aplicando os seus fundamentos.
13. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de maneira apropiada.
14. Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento, explorar as súas posibilidades
expresivas.
15. Identificar e recoñecer as diferentes linguaxes visuais apreciando os distintos estilos e
tendencias e valorando, respectando e gozando do patrimonio histórico e cultural.
16. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas das tecnoloxías
dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante esta linguaxe.
17. Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o plano.
18. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.
19. Utilizar o compás, realizando exercicios variados e usando a ferramenta de forma fluída.
20. Comprender os conceptos de ángulo e de bisectriz e a clasificación de ángulos.
21. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra,
escuadra e cartabón.
22. Estudar as aplicacións do teorema de Thales.
23. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
24. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.
25. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos,
aplicándoas con propiedade á construción destes.
26. Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.
27. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os
irregulares.
28. Comprender as condicións dos centros e as rectas tangentes nos distintos casos de
tangencia e ligazóns.
29. Comprender a construción do óvalo e o ovoide básicos, aplicando as propiedades das
tangencias entre circunferencias.
30. Estudar os conceptos de simetría, xiro e translación, aplicándoos ao deseño de
composicións con módulos.
31. Comprender o concepto de proxección aplicándoo ao debuxo das vistas de obxectos,
entendendo a utilidade das anotacións e practicando sobre as tres vistas de obxectos
sinxelos partindo da análise das súas vistas principais.
32. Comprender e practicar o procedemento da perspectiva caballera aplicada a volumes
elementais.
33. Comprender e practicar os procesos de construción de perspectivas isométricas de
volumes sinxelo
34. Utilizar a linguaxe plástica e visual para realizar composicións creativas, individuais e en
grupo para enriquecer as súas posibilidades de comunicación.
35. Utilizar a linguaxe dixital e analóxica para realizar obras plásticas.
36. Elaborar unha composición sobre a base duns obxectivos prefijados e autoevaluar o
proceso de realización.
37. Traballar cooperativamente na realización dos proxectos plásticos.
38. Apreciar e valorar os distintos estilos artísticos do noso patrimonio a través da análise e
traballo sobre obras de arte.
39. Utilizar a xeometría e trazos xeométricos no deseño plástico velando pola limpeza nos
materiais de debuxo técnico.
40. Usar o debuxo como representación obxectiva no ámbito das artes, a arquitectura, o
deseño e a enxeñería.
41. Representar trazos xeométricos e pezas sinxelas a través de ferramentas tecnolóxicas.
42. Analizar críticamente as imaxes e as formas da súa contorna cultural sendo sensible ás
súas calidades.
43. Extraer os elementos básicos da estrutura da linguaxe do deseño.
44. Fomentar a creatividade nas composicións técnicas e expresivas do deseño.
45. Analizar a linguaxe audiovisual e multimedia profundando nos elementos que forman a
estrutura narrativa e expresiva para elaborar mensaxes propias.
46. Desenvolver unha actitude crítica ante a publicidade.
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
A área é unha oportunidade para utilizar a linguaxe simbólica así como a profundización en
aspectos espaciais da realidade e a súa representación gráfica. Tamén na área adéstranse
procedementos relacionados co método científico, como son: a observación, a
experimentación, o descubrimento, a reflexión e a análise.
Os descriptores que traballaremos fundamentalmente serán:
-Respectar e preservar a vida dos seres vivos da súa contorna.
-Tomar conciencia dos cambios producidos polo ser humano na contorna natural e as
repercusións para a vida futura.
-Comprender e interpretar a información presentada en formato gráfico.
Comunicación lingüística
Esta área contribúe á adquisición da competencia lingüística na medida que favorece a
comprensión e expresión oral e escrita ao promover o coñecemento e a utilización do
vocabulario específico referido á expresión artística e ao explorar diferentes canles de
comunicación.
Os descriptores que priorizaremos serán:
-Comprender o sentido dos textos escritos e orais.
-Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes rexistros, nas diversas
situacións comunicativa
-Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda de palabra e escoita
atenta ao interlocutor.
En caso de centros bilingües ou plurilingües que impartan a materia noutra lingua:
-Manter conversacións noutras linguas sobre temas cotiáns en distintos contextos.
-Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e ler textos en calquera
situación.
Competencia dixital
Dentro da área aparecen contidos que fan referencia á contorna audiovisual e multimedia
dando especial importancia ao uso de ferramentas tecnolóxicas, para a creación de
producións audiovisuais.
Para iso, nesta área, traballaremos os seguintes descriptores da competencia:
-Utilizar as distintas canles de comunicación audiovisual para transmitir informacións
diversas.
-Comprender as mensaxes que veñen dos medios de comunicación.
-Empregar distintas fontes para a procura de información.
Conciencia e expresións culturais
A área de Educación Plástica, Visual e Audiovisual contribúe, especialmente, a adquirir a
competencia artística e cultural. Xa que se pon a énfase en ampliar o coñecemento dos
diferentes códigos artísticos e na utilización das técnicas e os recursos que lles son
propios. O alumnado aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da
linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas. Por
outra banda, contribúese a esta competencia cando se experimenta e investiga con
diversidade de técnicas plásticas e visuais e é capaz de expresarse a través da imaxe.
Polo que nesta área, traballaremos os seguintes descriptores:
-Mostrar respecto cara ao patrimonio cultural mundial nas súas distintas vertentes
(artístico-literaria, etnográfica, científico-técnica), e cara ás persoas que contribuíron ao
seu desenvolvemento.
-Valorar a interculturalidad como unha fonte de riqueza persoal e cultural.
-Apreciar os valores culturais do patrimonio natural e da evolución do pensamento
científico.
-Expresar sentimentos e emocións mediante códigos artísticos.
-Apreciar a beleza das expresións artísticas e as manifestacións de creatividade e gusto
pola estética no ámbito cotián.
-Elaborar traballos e presentacións con sentido estético.
Competencias sociais e cívicas
Esta área é unha boa ferramenta para potenciar a competencia social e cívica. Na medida
que as producións artísticas pódense expor como traballo en equipo, sendo unha
oportunidade para fomentar a cooperación, o respecto, a tolerancia, etc. Por outra banda
o fomento da creatividade na aula, leva a valorar diversos enfoques e formulacións.
Para iso adestraremos os seguintes descriptores:
-Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de participación
establecidos.
-Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas. -Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos valores.
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor
Esta área colabora en gran medida na adquisición do sentido de iniciativa e espírito
emprendedor xa que en todo proceso de creación hai que converter unha idea nun
produto e para iso hanse de desenvolver estratexias de planificación, de previsión de
recursos, de anticipación e avaliación de resultados. Este proceso, sitúa ao alumnado ante
un proceso que lle obriga a tomar decisións de maneira autónoma. Todo isto, xunto co
espírito creativo, a experimentación, a investigación, e a autocrítica fomentan a iniciativa
e o espírito emprendedor.
Os descriptores que adestraremos son:
-Ser constante no traballo, superando as dificultades.
-Priorizar a consecución de obxectivos grupales sobre os intereses persoais.
-Configurar unha visión de futuro realista e ambiciosa.
-Atopar posibilidades na contorna que outros non aprecian.
Aprender a aprender
Esta materia contribuirá á competencia para aprender a aprender na medida
en que favoreza a reflexión sobre os procesos e a propia experimentación creativa, xa que
esta implica a toma de conciencia das propias capacidades e recursos, así como a
aceptación dos propios erros como instrumento de mellora.
Os descriptores que adestraremos son:
-Xestionar os recursos e as motivacións persoais en favor da aprendizaxe.
-Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional,
interdependiente
-Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes en función dos
resultados intermedios.
-Avaliar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.
Competencias Indicadores Descriptores
Competencia matemática
e competencias básicas
na ciencia e tecnoloxía
Cuidado do entorno
medioambiental y dos
seres vivos
- Interactuar co entorno natural
de maneira respectuosa.
- Comprometerse co uso
responsable dos recursos
naturais para promover un
desenvolvemento sustentable.
- Respectar e preservar a vida
dos seres vivos da súa
contorna.
- Tomar conciencia dos cambios
producidos polo ser humano
na contorna natural e as
repercusións para a vida
futura.
Vida saudable
- Desenvolver e promover
hábitos de vida saudable en
canto á alimentación e ao
exercicio físico.
- Xerar criterios persoais sobre a
visión social da estética do
corpo humano fronte ao seu
coidado saudable.
A ciencia no día a día
- Recoñecer a importancia da
ciencia na nosa vida cotiá.
- Aplicar métodos científicos
rigorosos para mellorar a
comprensión da realidade
circundante en distintos
ámbitos (biolóxico, xeolóxico,
físico, químico, tecnolóxico,
xeográfico...).
- Manexar os coñecementos
sobre ciencia e tecnoloxía para
solucionar problemas,
comprender o que ocorre ao
noso ao redor e responder
preguntas.
Manexo dos elementos
matemáticos
- Coñecer e utilizar os elementos
matemáticos básicos:
operacións, magnitudes,
porcentaxes, proporcións,
formas xeométricas, criterios
de medición e codificación
numérica, etc.
- Comprender e interpretar a
información presentada en
formato gráfico.
- Expresarse con propiedade na
linguaxe matemática.
Razoamento lóxico e
resolución dos
problemas
- Organizar a información
utilizando procedementos
matemáticos.
- Resolver problemas
seleccionando os datos e as
estratexias apropiadas.
- Aplicar estratexias de
resolución de problemas a
situacións da vida cotiá.
Comunicación lingüística
Comprensión: oral e
escrita
- Comprender o sentido dos
textos escritos e orais.
- Manter unha actitude
favorable cara á lectura.
Expresión: oral e escrita
- Expresarse oralmente con
corrección, adecuación e
coherencia.
- Utilizar o vocabulario
adecuado, as estruturas
lingüísticas e as normas
ortográficas e gramaticales
para elaborar textos escritos e
orais.
- Compoñer distintos tipos de
textos creativamente con
sentido literario.
Normas da comunicación
- Respectar as normas de
comunicación en calquera
contexto: quenda de palabra,
escoita atenta ao interlocutor.
- Manexar elementos de
comunicación non verbal, ou
en diferentes rexistros, nas
diversas situacións
comunicativas.
Comunicación en outras
linguas
- Entender o contexto
sociocultural da lingua, así
como a súa historia para un
mellor uso da mesma.
- Manter conversacións noutras
linguas sobre temas cotiáns en
distintos contextos.
- Utilizar os coñecementos sobre
a lingua para buscar
información e ler textos en
calquera situación.
- Producir textos escritos de
diversa complexidade para o
seu uso en situacións cotiás ou
en materias diversas.
Competencia dixital Tecnoloxías da
información
- Empregar distintas fontes para
a procura de información.
- Seleccionar o uso das distintas
fontes segundo a súa
fiabilidade.
- Elaborar e publicitar
información propia derivada
de información obtida a través
de medios tecnolóxicos.
Comunicación audiovisual
- Utilizar as distintas canles de
comunicación audiovisual para
transmitir informacións
diversas.
- Comprender as mensaxes que
veñen dos medios de
comunicación.
Utilización das
ferramentas dixitales
- Manexar ferramentas dixitais
para a construción de
coñecemento.
- Actualizar o uso das novas
tecnoloxías para mellorar o
traballo e facilitar a vida
diaria.
- Aplicar criterios éticos no uso
das tecnoloxías.
Conciencia y expresiones
culturais
Respeto polas
manifestaciones
culturais propias e
alleas
Mostrar respecto cara ao
patrimonio cultural mundial
nas súas distintas vertentes
(artístico-literaria, etnográfica,
científico-técnica?), e cara ás
persoas que contribuíron ao
seu desenvolvemento.
- Valorar a interculturalidad
como unha fonte de riqueza
persoal e cultural.
- Apreciar os valores culturais do
patrimonio natural e da
evolución do pensamento
científico.
Expresión cultural e
artística
- Expresar sentimentos e
emocións mediante códigos
artísticos.
- Apreciar a beleza das
expresións artísticas e as
manifestacións de
creatividade e gusto pola
estética no ámbito cotián.
- Elaborar traballos e
presentacións con sentido
estético.
Competencias sociales e
cívicas
Educación cívica e
constitucional
Coñecer as actividades
humanas, adquirir unha idea
da realidade histórica a partir
de distintas fontes, e
identificar as implicacións que
ten vivir nun Estado social e
democrático de dereito
referendado por unha
constitución.
- Aplicar dereitos e deberes da
convivencia cidadá no
contexto da escola.
Relación cos demais
- Desenvolver capacidade de
diálogo cos demais en
situacións de convivencia e
traballo e para a resolución de
conflitos.
- Mostrar dispoñibilidade para a
participación activa en
ámbitos de participación
establecidos.
- Recoñecer riqueza na
diversidade de opinións e
ideas.
Compromiso social
- Aprender a comportarse desde
o coñecemento dos distintos
valores.
- Concibir unha escala de valores
propia e actuar conforme a
ela.
- Evidenciar preocupación por
los más desfavorecidos y
respeto a los distintos ritmos y
potencialidades.
- Involucrarse ou promover
accións cun fin social.
Sentido da iniciativa e
espíritu emprendedor
Autonomía persoal
- Optimizar recursos persoais
apoiándose nas fortalezas
propias.
- Asumir as responsabilidades
encomendadas e dar conta
delas.
- Ser constante no traballo,
superando as dificultades.
- Dirimir a necesidade de axuda
en función da dificultade da
tarefa.
Liderazgo
Xestionar o traballo do grupo
coordinando tarefas e tempos.
- Contaxiar entusiasmo pola
tarefa e ter confianza nas
posibilidades de alcanzar
obxectivos.
- Priorizar a consecución de
obxectivos grupales sobre os
intereses personais.
Creatividad
- Xerar novas e diverxentes
posibilidades desde
coñecementos previos dun
tema.
- Configurar unha visión de
futuro realista e ambiciosa.
- Atopar posibilidades na
contorna que outros non
aprecian.
Emprendimiento
- Optimizar o uso de recursos
materiais e persoais para a
consecución de obxectivos.
- Mostrar iniciativa persoal para
iniciar ou promover accións
novas.
- Asumir riscos no
desenvolvemento das tarefas
ou os proxectos.
- Actuar con responsabilidade
social e sentido ético no
traballo.
Aprender a aprender
Perfil do aprendiz
- Identificar potencialidades
persoais como aprendiz:
estilos de aprendizaxe,
intelixencias múltiples,
funcións executivas?
- Xestionar os recursos e as
motivacións persoais en favor
da aprendizaxe.
- Xerar estratexias para
aprender en distintos
contextos de aprendizaxe.
Ferramentas para
estimular o
pensamiento
- Aplicar estratexias para a
mellora do pensamento
creativo, crítico, emocional,
interdependiente?
- Desenvolver estratexias que
favorezan a comprensión
rigorosa dos contidos.
Planificación e avaliación
do aprendizaxe
- Planificar os recursos
necesarios e os pasos que se
han de realizar no proceso de
aprendizaxe.
- Seguir os pasos establecidos e
tomar decisións sobre os pasos
seguintes en función dos
resultados intermedios.
- Avaliar a consecución de
obxectivos de aprendizaxe.
- Tomar conciencia dos procesos
de aprendizaxe.
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN.
Estos contenidos pueden darse indistintamente a lo largo del curso sin tener un orden cronológico determinado, pudiendo insistir más en unos que otros, dependiendo del nivel de la clase, número de alumnos, material disponible, actitud del alumnado, tiempo de realización, colaboración entre departamentos para la realización de actividades de tipo artístico. Participación en concursos, etc...
Esta temporalización se puede aplicar a todos los cursos de la E.S.O en los dos ciclos.
1ª AVALIACIÓN
A linguaxe visual. A comunicación visual. Símbolos e signos. Anagramas, logotipos, marcas e pictogramas. Lectura obxectiva e subjetiva da imaxe. Imaxe fixa e imaxe en movemento.
Elementos configurativos da linguaxe visual. A liña como elemento expresivo. A cor como fenómeno físico e visual. Mesturas aditivas e sustractivas. Texturas geométricas e orgánicas, naturais e artificiais..
2ª AVALIACIÓN
Análise e representación de formas. Formas naturais e artificiais. Formas geométricas e orgánicas. Formas abertas e pechadas. Formas curvas e formas poligonales na natureza e na arte. A forma obxectiva e a forma subjetiva. Concepto de proporción e módulo. Estruturas modulares bidimensionales básica. A composición. A forma ou contorno. Organización dos elementos no plano. Peso, equilibrio e ritmo. .Espazo e volume. A forma tridimensional no espazo plano: vistas de sólidos sinxelos, perspectiva isométrica, perspectiva caballera e perspectiva cónica.
3ª AVALIACIÓN
Procedementos e técnicas utilizadas na linguaxe visual e audiovisual. Procedementos gráficos, pictóricos, escultóricos e fotográficos. Posibilidades expresivas de distintos soportes e técnicas. Obras e artistas galegos.
Apreciación do proceso de creación das artes visuales. Da idea á obra final. Actitudes, valores e normas. Apreciar e gozar dos fenómenos estéticos. Ser consciente de
que os avances da técnica e da tecnoloxía proporcionan novos medios e materiais ao campo artístico. Respecto aos traballos, solucións e opinións dos compañeiros e contrastar cos propios, sacando conclusións. Valorar o proceso creativo, desde a idea ata a resolución e presentación final. Preocuparse activamente pola conservación do patrimonio cultural galego. Valorar o esforzo persoal e o afán de superación.
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA.
Os contidos máis importantes ou os mínimos exixibles, dependendo sempre da diversidad
do alumnado e do tempo dispoñible en cada avaliación, serán: -Analisis y representación de formas geométricas. -Realización de las curvas cónicas con compás, -Composición y proporción de figuras. -Vista en planta, alzado y perfil de sólidos sencillos. -Actitud de trabajo en grupo y presentación puntual de trabajos. Quedará a criterio de cada profesor a realización de traballos especiais, probas de
avaliación persoaizadas , recuperacións... tratando sempre de cumprir o marcado nos obxectivos concretos de cada curso.
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE AVALIACIÓN-ESTANDARES DE APRENDIZAXE-
COMPETENCIAS CLAVE.
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 3º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Expresión plástica
▪ b
▪ c
▪ d
▪ f
▪ g
▪ n
▪ B1.1. Proceso creativo. Métodos creativos aplicados a procesos de artes plásticas e deseño.
▪ B1.1. Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a procesos de artes plásticas e deseño.
▪ EPVAB1.1.1. Crea composicións aplicando procesos creativos sinxelos, mediante propostas por escrito, axustándose aos obxectivos finais.
▪ CAA
▪ EPVAB1.1.2. Coñece e aplica métodos creativos para a elaboración de deseño gráfico, deseños de produto, moda e as súas múltiples aplicacións.
▪ CSIEE
▪ b
▪ d
▪ f
▪ g
▪ n
▪ B1.2. O proceso creativo desde a idea inicial ata a execución definitiva.
▪ B1.2. Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas.
▪ EPVAB1.2.1. Reflexiona e avalía, oralmente e por escrito, o proceso creativo propio e alleo desde a idea inicial ata a execución definitiva.
▪ CSIEE
▪ a
▪ c
▪ d
▪ f
▪ n
▪ B1.3. A imaxe como representación da realidade. Iconicidade na imaxe gráfica. Niveis de iconicidade.
▪ B1.4. O bosquexo ou apuntamento como estudo previo ao resultado final.
▪ B1.3. Debuxar con distintos niveis de iconicidade da imaxe.
▪ EPVAB1.3.1. Comprende e emprega os niveis de iconicidade da imaxe gráfica, elaborando bosquexos, apuntamentos, e debuxos esquemáticos, analíticos e miméticos.
▪ CCEC
▪ a
▪ c
▪ d
▪ f
▪ n
▪ B1.5. Natureza da cor. Cor luz e cor pigmento.
▪ B1.6. Temperatura da cor.
▪ B1.7. Simbolismo da cor.
▪ B1.4. Identificar e diferenciar as propiedades da cor luz e a cor pigmento.
▪ EPVAB1.4.1. Realiza modificacións da cor e as súas propiedades empregando técnicas propias da cor pigmento e da cor luz, aplicando as TIC, para expresar sensacións en composicións sinxelas.
▪ CSIEE
▪ EPVAB1.4.2. Representa con claroscuro a sensación espacial de composicións volumétricas sinxelas.
▪ CSC
▪ EPVAB1.4.3. Realiza composicións abstractas con diferentes técnicas gráficas para expresar sensacións por medio do uso da cor.
▪ CSIEE
▪ b
▪ c
▪ f
▪ g
▪ B1.8. Materiais e técnicas de debuxo e pintura. Técnicas plásticas: secas, húmidas e mixtas.
▪ B1.5. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e
▪ EPVAB1.5.1. Utiliza con propiedade as técnicas gráfico-plásticas coñecidas aplicándoas de forma axeitada ao obxectivo da
▪ CCL
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 3º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
▪ n mixtas. Témpera e lapis de grafito e de cor; colaxe.
actividade.
▪ EPVAB1.5.2. Utiliza o lapis de grafito e de cor, creando o claroscuro en composicións figurativas e abstractas mediante a aplicación do lapis de forma continua en superficies homoxéneas ou degradadas.
▪ CCEC
▪ EPVAB1.5.3. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis, esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes, etc.), valorando as posibilidades expresivas segundo o grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas.
▪ CCEC
▪ EPVAB1.5.4. Utiliza o papel como material, manipulándoo, resgando ou pregando, creando texturas visuais e táctiles para crear composicións, colaxes matéricas e figuras tridimensionais.
▪ CAA
▪ EPVAB1.5.5. Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas compóndoas con fins ilustrativos, decorativos ou comunicativos.
▪ CSIEE
▪ EPVAB1.5.6. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co medio e aproveitando as súas calidades gráfico-plásticas.
▪ CSC
▪ EPVAB1.5.7. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en orde e estado perfectos, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.
▪ CSC
Bloque 2. Comunicación audiovisual
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 3º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
▪ a
▪ d
▪ f
▪ B2.1. Percepción visual. Proceso perceptivo.
▪ B2.2. Constantes perceptivas de forma, tamaño e cor.
▪ B2.1. Identificar os elementos e factores que interveñen no proceso de percepción de imaxes.
▪ EPVAB2.1.1. Analiza as causas polas que se produce unha ilusión óptica aplicando coñecementos dos procesos perceptivos.
▪ CAA
▪ a
▪ n
▪ B2.3. Ilusións ópticas.
▪ B2.4. Leis ou principios da Gestalt.
▪ B2.2. Recoñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e aplicar estas leis na elaboración de obras propias.
▪ EPVAB2.2.1. Identifica e clasifica ilusións ópticas segundo as leis da Gestalt.
▪ CSC
▪ EPVAB2.2.2. Deseña ilusións ópticas baseándose nas leis da Gestalt.
▪ CCEC
▪ e
▪ g
▪ o
▪ B2.5. Imaxe en movemento: posibilidades expresivas.
▪ B2.3. Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento e explorar as súas posibilidades expresivas.
▪ EPVAB2.3.1. Elabora unha animación con medios dixitais e/ou analóxicos.
▪ CD
▪ a
▪ c
▪ d
▪ f
▪ h
▪ B2.6. Linguaxe visual. Signo visual. Significante e significado.
▪ B2.4. Identificar significante e significado nun signo visual.
▪ EPVAB2.4.1. Distingue significante e significado nun signo visual.
▪ CCL
▪ a
▪ c
▪ f
▪ h
▪ ñ
▪ B2.7. Linguaxe da imaxe. Aprender a ler a imaxe.
▪ B2.8. Denotación e connotación.
▪ B2.5. Describir, analizar e interpretar unha imaxe, distinguindo os seus aspectos denotativo e connotativo.
▪ EPVAB2.5.1. Realiza a lectura obxectiva dunha imaxe identificando, clasificando e describindo os seus elementos.
▪ CCL
▪ EPVAB2.5.2. Analiza unha imaxe, mediante unha lectura subxectiva, identificando os elementos de significación, narrativos e as ferramentas visuais utilizadas, sacando conclusións e interpretando o seu significado.
▪ CCEC
▪ e
▪ l
▪ n
▪ ñ
▪ o
▪ B2.9. Fotografía. A fotografía como medio de comunicación.
▪ B2.6. Analizar e realizar fotografías comprendendo e aplicando os fundamentos desta.
▪ EPVAB2.6.1. Identifica encadramentos e puntos de vista nunha fotografía.
▪ CCL
▪ EPVAB2.6.2. Realiza fotografías con distintos encadramentos e puntos de vista, aplicando diferentes leis compositivas.
▪ CD
▪ a
▪ c
▪ d
▪ e
▪ B2.10. Linguaxes visual e audiovisual: funcións e códigos.
▪ B2.7. Utilizar de xeito axeitado as linguaxes visual e audiovisual con distintas funcións.
▪ EPVAB2.7.1. Deseña, en equipo, mensaxes visuais e audiovisuais con distintas funcións utilizando diferentes linguaxes e
▪ CCL
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 3º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
▪ h códigos, seguindo de xeito ordenado as fases do proceso (guión técnico, storyboard, realización, etc.), e valora de xeito crítico os resultados.
▪ a
▪ c
▪ d
▪ e
▪ o
▪ B2.11. Recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.
▪ B2.8. Identificar e recoñecer as linguaxes visuais apreciando os estilos e as tendencias, valorando, e respectando do patrimonio histórico e cultural, e gozando del.
▪ EPVAB2.8.1. Identifica os recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.
▪ CSC
▪ a
▪ c
▪ d
▪ e
▪ o
▪ B2.12. Publicidade: principais recursos visuais empregados nela.
▪ B2.9. Identificar e empregar recursos visuais como as figuras retóricas na linguaxe publicitaria.
▪ EPVAB2.9.1. Deseña unha mensaxe publicitaria utilizando recursos visuais como as figuras retóricas.
▪ CCL
▪ a
▪ c
▪ d
▪ f
▪ h
▪ i
▪ B2.13. Cine. O cine como medio de comunicación.
▪ B2.10. Apreciar a linguaxe do cine analizando obras de xeito crítico, situándoas no seu contexto histórico e sociocultural, e reflexionando sobre a relación da linguaxe cinematográfica coa mensaxe da obra.
▪ EPVAB2.10.1. Reflexiona criticamente sobre unha obra de cine, situándoa no seu contexto e analizando a narrativa cinematográfica en relación coa mensaxe.
▪ CCEC
▪ e
▪ g
▪ i
▪ B2.14. Linguaxe multimedia como ferramenta de traballo.
▪ B2.11. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas das tecnoloxías dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante este.
▪ EPVAB2.11.1. Elabora documentos multimedia para presentar un tema ou proxecto, empregando os recursos dixitais de xeito axeitado.
▪ CD
Bloque 3. Debuxo técnico
▪ b
▪ f
▪ g
▪ B3.1. Lugares xeométricos fundamentais. Circunferencia, mediatriz, bisectriz e mediana.
▪ B3.1. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
▪ EPVAB3.1.1. Explica verbalmente ou por escrito os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisectriz, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).
▪ CCL
▪ b
▪ f
▪ n
▪ B3.2. Polígonos. Polígonos regulares e irregulares. Clasificación dos polígonos.
▪ B3.2. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os irregulares.
▪ EPVAB3.2.1. Clasifica correctamente calquera polígono de tres a cinco lados, diferenciando claramente se é regular ou irregular.
▪ CAA
▪ b
▪ f
▪ B3.3. Construción de polígonos regulares dado o lado.
▪ B3.3. Estudar a construción de polígonos regulares coñecendo o
▪ EPVAB3.3.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata cinco
▪ CMCCT
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 3º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
▪ n lado. lados, coñecendo o lado.
▪ b
▪ e
▪ f
▪ g
▪ B3.4. Tanxencias e enlaces. Propiedades e consideracións xeométricas das tanxencias.
▪ B3.4. Comprender as condicións dos centros e as rectas tanxentes en distintos casos de tanxencia e enlaces.
▪ EPVAB3.4.1. Resolve correctamente os casos de tanxencia entre circunferencias, utilizando adecuadamente as ferramentas.
▪ CMCCT
▪ EPVAB3.4.2. Resolve correctamente os casos de tanxencia entre circunferencias e rectas, utilizando adecuadamente as ferramentas.
▪ CA
▪ b
▪ e
▪ f
▪ g
▪ B3.5. Tanxencias e enlaces en curvas técnicas: óvalos e ovoides.
▪ B3.5. Comprender a construción do óvalo e do ovoide básicos, aplicando as propiedades das tanxencias entre circunferencias.
▪ EPVAB3.5.1. Constrúe correctamente un óvalo regular, coñecendo o diámetro maior.
▪ CMCCT
▪ b
▪ f
▪ o
▪ B3.6. Propiedades e características das tanxencias en óvalos e ovoides.
▪ B3.6. Analizar e estudar as propiedades das tanxencias nos óvalos e nos ovoides.
▪ EPVAB3.6.1. Constrúe varios tipos de óvalos e ovoides, segundo os diámetros coñecidos.
▪ CSIEE
▪ b
▪ f
▪ g
▪ n
▪ B3.7. Enlaces en curvas técnicas. Espirais: propiedades e características.
▪ B3.7. Aplicar as condicións das tanxencias e enlaces para construír espirais de dous, tres, catro e cinco centros.
▪ EPVAB3.7.1. Constrúe correctamente espirais de dous, tres, catro e cinco centros.
▪ CMCCT
▪ b
▪ f
▪ g
▪ n
▪ B3.8. Redes modulares: cadrada e triangular.
▪ B3.9. Concepto de simetría, xiro e translación aplicado as composicións modulares.
▪ B3.8. Estudar os conceptos de simetrías, xiros e translacións aplicándoos ao deseño de composicións con módulos.
▪ EPVAB3.8.1. Executa deseños aplicando repeticións, xiros e simetrías de módulos.
▪ CD
▪ b
▪ f
▪ n
▪ o
▪ B3.10. Representación obxectiva de sólidos. Introdución aos sistemas de medida e sistemas perspectivos. Vistas diédricas dun sólido.
▪ B3.9. Comprender o concepto de proxección e aplicalo ao debuxo das vistas de obxectos, con coñecemento da utilidade das anotacións, practicando sobre as tres vistas de obxectos sinxelos e partindo da análise das súas vistas principais.
▪ EPVAB3.9.1. Debuxa correctamente as vistas principais de volumes frecuentes, identificando as tres proxeccións dos seus vértices e as súas arestas.
▪ CMCCT
▪ b
▪ f
▪ n
▪ o
▪ B3.11. Introdución ás axonometrías e ás súas características. Axonometría cabaleira aplicada a volumes sinxelos.
▪ B3.10. Comprender e practicar o procedemento da perspectiva cabaleira aplicada a volumes elementais.
▪ EPVAB3.10.1. Constrúe a perspectiva cabaleira de prismas e cilindros simples, aplicando correctamente coeficientes de redución sinxelos.
▪ CMCCT
▪ b ▪ B3.12. Axonometría isométrica aplicada a
▪ B3.11. Comprender e practicar os procesos de
▪ EPVAB3.11.1. Realiza perspectivas isométricas de
▪ CCEC
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 1º ciclo de ESO, 3º curso
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
▪ f
▪ n
▪ o
volumes sinxelos. construción de perspectivas isométricas de volumes sinxelos.
volumes sinxelos, utilizando correctamente a escuadra e o cartabón para o trazado de paralelas.
6. CONCRECIONS METODOLÓXICAS. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS.
Organizaranse os contidos de modo que se comece polos de caracter máis concreto para
logo en tender os máis abstractos e que esixan unha maior capacidade por parte do
alumno.
Conectase cos intereses e necesidades do alumnado proporcionándolles de forma clara e
atractiva a finalidade e utilidade das aprendizaxes.
Os temas máis complexos estudaranse en varios cursos, de forma que en cursos máis
baixos trátanse en forma de iniciación e chégase a unha especialización nos cursos
superiores.
6.1 PROCEDEMENTO E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Preséntaselle o tema. Suscitaselle preguntas e interrogantes ao alumno sobre a súa
utilidade práctica na contorna que lle rodea.
Desenvolvemento do tema, por medio da exposición dos conceptos máis importantes.
Aplicación e utilidade, por medio da realización de exercicios e actividades o alumno captará
mellor a utilidade dos conceptos tratados e a súa aplicación directa.
Nos cursos da ESO o alumno/a virá provisto do material propio necesario para a realización
persoal del traballo en cuestión (escuadra, cartabón, regla, lápiz, goma y bloc A4). En caso
de no traer material reiterativamente el profesor podrá sancio nar al alumno por abandono
de asignatura.
O centro conta con material máis custoso para a realización de determinados exercicios.
Dado o desembolso que impón devanditos materiais nos cursos de 1º, 3º e 4º substitúese o
libro de texto por explicacións e fichas do profesor.
O centro conta tamen con material de reforzo e ampliación como DVD, tórculo, pezas de
escayola, figuras geométricas, caballetes, ferramentas de pintura, escultura, debuxo e
gravado, mesas de debuxo técnico proyector e cañón dixital, aula propia da asignatura.
7. CRITERIOS, INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN.
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
Bloque 1. Expresión plástica
1. Identificar os elementos configuradores da imaxe.
1.1. Identifica e valora a importancia do punto, a liña e o plano analizando de maneira oral
e escrita imaxes e producións gráfico-plásticas propias e alleas.
2. Experimentar coas variacións formais do punto, o plano e a liña.
2.1. Analiza os ritmos lineais mediante a observación de elementos orgánicos na paisaxe,
nos obxectos e en composicións artísticas, empregándoos como inspiración en creacións
gráfico-plásticas.
2.2. Experimenta co punto, a liña e o plano o concepto de ritmo, aplicándoos de forma libre
e espontánea.
2.3. Experimenta co valor expresivo da liña e o punto e as súas posibilidades tonales,
aplicando distintos graos de dureza, distintas posicións do lapis de grafito ou de cor
(tombado ou vertical) e a presión exercida na aplicación, en composicións a man alzada,
estruturadas geométricamente ou máis libres e espontáneas.
3. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e recursos gráficos: liña,
puntos, cores, texturas, claroscuros, etc.
3.1. Realiza composicións que transmiten emocións básicas (calma, violencia, liberdade,
opresión, alegría, tristeza, etc.) utilizando distintos recursos gráficos en cada caso
(claroscuro, liñas, puntos, texturas, cores, etc.).
4. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e ritmo en composicións
básicas.
4.1. Analiza, identifica e explica oralmente, por escrito e gráficamente, o esquema
compositivo básico de obras de arte e de obras propias, atendendo aos conceptos de
equilibrio, proporción e ritmo.
4.2. Realiza composicións básicas con diferentes técnicas segundo as propostas
establecidas por escrito.
4.3. Realiza composicións modulares con diferentes procedementos gráfico-plásticos en
aplicacións ao deseño téxtil, ornamental, arquitectónico ou decorativo.
4.4. Representa obxectos illados e agrupados do natural ou da contorna inmediata,
proporcionándoos en relación coas súas características formais e en relación coa súa
contorna.
5. Experimentar coas cores primarias e secundarias.
5.1. Experimenta coas cores primarias e secundarias estudando a síntese aditiva e
sustractiva e as cores complementarias.
6. Identificar e diferenciar as propiedades do cor luz e da cor pigmento.
6.1. Realiza modificacións da cor e as súas propiedades empregando técnicas propias da
cor pigmento e do cor luz, aplicando as TIC para expresar sensacións en composicións
sinxelas.
6.2. Representa con claroscuro a sensación espacial de composicións volumétricas sinxelas.
6.3. Realiza composicións abstractas con diferentes técnicas gráficas para expresar
sensacións por medio do uso da cor.
7. Diferenciar as texturas naturais, artificiais, táctiles e visuais e valorar a súa capacidade
expresiva.
7.1. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage,
utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.
8. Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a procesos de artes
plásticas e deseño.
8.1. Crea composicións aplicando procesos creativos sinxelos mediante propostas por
escrito, axustándose aos obxectivos finais.
8.2. Coñece e aplica métodos creativos para a elaboración de deseño gráfico, deseños de
produto, moda e as súas múltiples aplicacións.
9. Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas.
9.1. Reflexiona e avalía oralmente e por escrito o proceso creativo propio e alleo, desde a
idea inicial ata a execución definitiva.
10. Debuxar con distintos niveis de iconicidad da imaxe.
10.1. Comprende e emprega os diferentes niveis de iconicidad da imaxe gráfica, elaborando
bosquexos, apuntamentos, debuxos esquemáticos, analíticos e miméticos.
11. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas,
húmidas e mixtas. A témpera, os lapis de grafito e de cor. A colaxe.
11.1. Utiliza con propiedade as técnicas gráfico-plásticas coñecidas, aplicándoas de forma
adecuada ao obxectivo da actividade.
11.2. Utiliza o lapis de grafito e de cor, creando o claroscuro en composicións figurativas e
abstractas mediante a aplicación do lapis de forma continua en superficies homoxéneas
ou degradadas.
11.3. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis,
esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes), valorando as posibilidades
expresivas segundo o grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas.
11.4. Utiliza o papel como material, manipulando, rasgando ou encartando, creando
texturas visuais e táctiles para realizar composicións, colaxes matéricos e figuras
tridimensionales.
11.5. Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas, compoñéndoas con fins
ilustrativos, decorativos ou comunicativos.
11.6. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co
medio ambiente e aproveitando as súas calidades gráfico-plásticas.
11.7. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecta orde e estado,
achegándoo á aula cando é necesario para a elaboración das actividades
Bloque 2. Comunicación audiovisual
1. Identificar os elementos e os factores que interveñen no proceso de percepción de
imaxes.
1.1. Analiza as causas polas que se produce unha ilusión óptica, aplicando coñecementos
dos procesos perceptivos.
2. Recoñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e aplicalas na
elaboración de obras propias.
2.1. Identifica e clasifica diferentes ilusións ópticas segundo as distintas leis da Gestalt.
2.2. Deseña ilusións ópticas baseándose nas leis da Gestalt.
3. Identificar significante e significado nun signo visual.
3.1. Distingue significante e significado nun signo visual.
4. Recoñecer os diferentes graos de iconicidad en imaxes presentes na contorna
comunicativo.
4.1. Diferencia imaxes figurativas de abstractas.
4.2. Recoñece distintos graos de iconicidad nunha serie de imaxes.
4.3. Crea imaxes con distintos graos de iconicidad baseándose nun mesmo tema.
5. Distinguir e crear distintos tipos de imaxes segundo a súa relación significante-
significado: símbolos e iconas.
5.1. Distingue símbolos de iconas.
5.2. Deseña símbolos e iconas.
6. Describir, analizar e interpretar unha imaxe distinguindo os seus aspectos denotativo e
connotativo.
6.1. Realiza a lectura obxectiva dunha imaxe identificando, clasificando e describindo os
seus elementos.
6.2. Personaliza unha imaxe mediante unha lectura subxectiva, identificando os elementos
de significación narrativos e as ferramentas visuais utilizadas, sacando conclusións e
interpretando o seu significado.
7. Analizar e realizar fotografías comprendendo e aplicando os seus fundamentos.
7.1. Identifica distintos encadres e puntos de vista nunha fotografía.
7.2. Realiza fotografías con distintos encadres e puntos de vista aplicando diferentes leis
compositivas.
8. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de maneira apropiada.
8.1. Deseña un cómic utilizando de maneira adecuada viñetas e cartelas, globos, liñas
cinéticas e onomatopeyas.
9. Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento, explorar as súas posibilidades
expresivas.
9.1. Elabora unha animación con medios dixitais e/ou analóxicos.
10. Diferenciar e analizar os distintos elementos que interveñen nun acto de comunicación.
10.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en distintos actos de comunicación
visual.
11. Recoñecer as diferentes funcións da comunicación.
11.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en distintos actos de comunicación
audiovisual.
11.2. Distingue a función ou funcións que predominan en diferentes mensaxes visuais e
audiovisuais.
12. Utilizar de maneira adecuada as linguaxes visual e audiovisual con distintas funcións.
12.1. Deseña, en equipo, mensaxes visuais e audiovisuais con distintas funcións, utilizando
diferentes linguaxes e códigos e seguindo de maneira ordenada as distintas fases do
proceso (guion técnico, story board, realización). Valora de maneira crítica os resultados.
13. Identificar e recoñecer as diferentes linguaxes visuais apreciando os distintos estilos e
tendencias, valorando, respectando e gozando do patrimonio histórico e cultural.
13.1. Identifica os recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e
audiovisuais.
14. Identificar e empregar recursos visuais como as figuras retóricas na linguaxe publicitaria.
14.1. Deseña unha mensaxe publicitaria utilizando recursos visuais como as figuras
retóricas.
15. Apreciar a linguaxe do cinema analizando obras de maneira crítica, situándoas no seu
contexto histórico e sociocultural, reflexionando sobre a relación da linguaxe
cinematográfica coa mensaxe da obra.
15.1. Reflexiona críticamente sobre unha obra de cinema, situándoa no seu contexto e
analizando a narrativa cinematográfica en relación coa mensaxe.
16. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas das tecnoloxías
dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante o mesmo.
16.1. Elabora documentos multimedia para presentar un tema ou proxecto, empregando os
recursos dixitais de maneira adecuada.
Bloque 3. Dibujo técnico
1. Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o plano.
1.1. Traza as rectas que pasan por cada par de puntos, usando a regra, e resalta o triángulo
que se forma.
2. Analizar como se pode definir unha recta con dous puntos e un plano con tres puntos
non aliñados ou con dúas rectas secantes.
2.1. Sinala dous das arestas dun paralelepípedo, sobre modelos reais, estudando se
definen un plano ou non, e explicando cal é, en caso afirmativo.
3. Construír distintos tipos de rectas, utilizando a escuadra e o cartabón, repasando
previamente estes conceptos.
3.1. Traza rectas paralelas, transversais e perpendiculares a outra dada, que pasen por
puntos definidos, utilizando escuadra e cartabón con suficiente precisión.
4. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.
4.1. Constrúe unha circunferencia lobulada de seis elementos, utilizando o compás.
5. Utilizar o compás, realizando exercicios variados para familiarizarse con esta ferramenta.
5.1. Divide a circunferencia en seis partes iguais, usando o compás, e debuxa coa regra o
hexágono regular e o triángulo equilátero que se posibilita.
6. Comprender os conceptos de ángulo e de bisectriz e a clasificación de ángulos agudos,
rectos e obtusos.
6.1. Identifica os ángulos de 30 ou, 45 ou, 60 ou e 90 ou na escuadra e no cartabón.
7. Estudar a suma e réstaa de ángulos e comprender a forma de medilos.
7.1. Suma ou resta ángulos positivos ou negativos con regra e compás.
8. Estudar o concepto de bisectriz e o seu proceso de construción.
8.1. Constrúe a bisectriz dun ángulo calquera, con regra e compás.
9. Diferenciar claramente entre recta e segmento tomando medidas de segmentos coa
regra ou utilizando o compás.
9.1. Suma ou resta segmentos, sobre unha recta, medindo coa regra ou utilizando o
compás.
10. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra. Tamén utilizando regra,
escuadra e cartabón.
10.1. Traza a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra. Tamén utilizando regra,
escuadra e cartabón.
11. Estudar as aplicacións do teorema de Thales.
11.1. Divide un segmento en partes iguais, aplicando o teorema de Thales.
11.2. Escala un polígono aplicando o teorema de Thales.
12. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
12.1. Explica, verbalmente ou por escrito, os exemplos máis comúns de lugares xeométricos
(mediatriz, bisectriz, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos).
13. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.
13.1. Clasifica calquera triangulo, observando os seus lados e os seus ángulos.
14. Construír triángulos coñecendo tres dos seus datos (lados ou ángulos).
14.1. Constrúe un triángulo coñecendo dous lados e un ángulo, ou dous ángulos e un lado,
ou os seus tres lados, utilizando correctamente as ferramentas.
15. Analizar as propiedades dos puntos e rectas característicos dun triángulo.
15.1. Determina os puntos e as rectas de calquera triángulo, construíndo as medianas, as
bisectrices ou as mediatrices correspondentes.
16. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos,
aplicándoas con propiedade á construción dos mesmos.
16.1. Debuxa un triángulo rectángulo coñecendo a hipotenusa e un cateto.
17. Coñecer os diferentes tipos de cuadriláteros.
17.1. Clasifica correctamente calquera cuadrilátero.
18. Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.
18.1. Constrúe calquera paralelogramo coñecendo dous lados consecutivos e unha diagonal.
19. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os
irregulares.
19.1. Clasifica correctamente calquera polígono de 3 a 5 lados, diferenciando claramente se
é regular ou irregular.
20. Estudar a construción dos polígonos regulares inscritos na circunferencia.
20.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata 5 lados, inscritos nunha
circunferencia.
21. Estudar a construción de polígonos regulares coñecendo o lado.
21.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata 5 lados, coñecendo o lado.
22. Comprender as condicións dos centros e as rectas tangentes nos distintos casos de
tangencia e ligazóns.
22.1. Resolve correctamente os casos de tangencia entre circunferencias, utilizando
adecuadamente as ferramentas.
22.2. Resolve correctamente os distintos casos de tangencia entre circunferencias e rectas,
utilizando adecuadamente as ferramentas.
23. Comprender a construción do óvalo e do ovoide básicos, aplicando as propiedades das
tangencias entre circunferencias.
23.1. Constrúe correctamente un óvalo regular, coñecendo o diámetro maior.
24. Analizar e estudar as propiedades das tangencias nos óvalos e os ovoides.
24.1. Constrúe varios tipos de óvalos e ovoides, segundo os diámetros coñecidos.
25. Aplicar as condicións das tangencias e ligazóns para construír espirais de 2, 3, 4 e 5
centros.
25.1. Constrúe correctamente espirais de 2, 3 e 4 centros.
26. Estudar os conceptos de simetrías, xiros e translacións, aplicándoos ao deseño de
composicións con módulos.
26.1. Executa deseños aplicando repeticións, xiros e simetrías de módulos.
27. Comprender o concepto de proxección aplicándoo ao debuxo das vistas de obxectos,
comprendendo a utilidade das anotacións, practicando sobre as tres vistas de obxectos
sinxelos e partindo da análise das súas vistas principais.
27.1. Debuxa correctamente as vistas principais de volumes frecuentes, identificando as tres
proxeccións dos seus vértices e as súas arestas.
28. Comprender e practicar o procedemento da perspectiva caballera aplicada a volumes
elementais.
28.1. Constrúe a perspectiva caballera de prismas e cilindros simples, aplicando
correctamente coeficientes de redución sinxelos.
29. Comprender e practicar os procesos de construción de perspectivas isométricas de
volumes sinxelos.
29.1. Realiza perspectivas isométricas de volumes sinxelos, utilizando correctamente a
escuadra e o cartabón para o trazado de paralelas.
7.2 PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL, AVALIACIÓN CONTINUA E AVALIACIÓN
FINAL.
El profesor, los primeros días de clase, presentará a los alumnos una serie de 20 o 30
preguntas sobre cuestiones sencillas de cursos pasados, que tendrán que responder
oralmente, para así poder hacerse una idea del nivel general de la clase.
Durante el curso, los alumnos presentarán láminas (3 o 4 por trimestre) que serán
realizadas integramente en clase. Dependiendo del comportamiento general, se podrá
hacer un examen por evaluación de los apuntes que se den en clase, los cuales se
presentarán a limpio, contando para la nota final.
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN.
O alumno terá que presentar un número determinado de láminas cada trimestre e para
aprobar deberá obter unha media de 5 sobre 10 entre a suma total das cualificacións das
láminas, controis e traballos, ademais de cumprir cos criterios de cualificación, que cada
profesor puede modificar atendiendo a sus intereses y criterios de calificación que
establezca, ( limpieza, orden, pulcritud, puntualidad, compañerismo)
En todo caso, todo dependerá del énfasis que se le dé a cada unidad.
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES, SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTES.
Para os alumnos coa materia pendente o profesor volverá realizar e explicar os exercicios
máis importantes e de máis difícil resolución. Queda a criterio de cada profesor a
realización de probas de recuperación, presentación de traballos, etc.
En canto ao exame de convocatoria de setembro, para os alumnos que no superaron en
xuño a asignatura de E.P.V.A , se regira do seguinte xeito:
O alumno terá que traballar sobre toda a materia (xa sexa teórica ou práctica) que se ha
impartido o longo de devandito ano.
Os criterios de avaliación serán os mesmos, anteriormente descritos. No entanto o
profesor poderá manter unha charla cos alumnos en cuestión, para subliñar ou puntualizar
os temas que considere importantes, sobre os que poderán traballar no verán, para unha
mellor resolución da convocatoria de setembro.
O exame será escrito e o alumno terá que vir provisto do material de debuxo necesario
para a súa realización.
A data e hora do exame concretara o equipo directivo en xuño.
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA A SUPERACIÓN DE MATERIAS NON CURSADAS.
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
Previamente el profesor ha de cuestionarse los siguientes puntos de interés:
-Identificar os alumnos ou ás alumnas que necesitan un maior seguimento ou
personalización de estratexias no seu proceso de aprendizaxe. (Débese ter en conta a
aquel alumnado con necesidades educativas, con altas capacidades e con necesidades non
diagnosticadas, pero que requiran atención específica por estar en risco, pola súa historia
familiar, etc.).
-Saber as medidas organizativas a adoptar. (Planificación de reforzos, localización de
espazos na clase para que o alumno sintase seguro, xestión de tempos grupales para
favorecer a intervención individual).
-Establecer conclusións sobre as medidas curriculares a adoptar, así como sobre os
recursos que se van a empregar.
-Analizar o modelo de seguimento que se vai a utilizar con cada un deles.
-Acoutar o intervalo de tempo e o modo en que se van a avaliar os progresos destes
estudantes.
-Fixar o modo en que se vai a compartir a información sobre cada alumno ou alumna co
resto de docentes que interveñen no seu itinerario de aprendizaxe; especialmente, co
titor.
Nel caso de alumnos con déficit visual, el aula de plástica conta cun cañón de pared e
ordenadores proporcionados por la once( na propia aula do alumno)
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS, EDUCACIÓN EN VALORES.
EDUCACIÓN DO CONSUMIDOR
Preténdese dotar aos alumnos de instrumentos para desenvolverse na sociedade de consumo e que adquiran unha actitude crítica ante as necesidades que se queren crear actualmente a través da publicidade e das películas que presentan unha sociedade baseada no consumismo.
EDUCACIÓN PARA A CONVIVENCIA
A formulación e solución de problemas poden contribuír a desenvolver actitudes de solidariedade, cooperación e respecto ás opinións e formas expresivas alleas, a través do traballo en grupo que se converte así noutro dos eixes metodológicos e organizativos do traballo no aula.
EDUCACIÓN NON SEXISTA
Nas actividades de grupo é necesario propiciar o intercambio fluído de papeis entre alumnos e alumnas, e potenciar a participación destas nos debates e toma de decisións como mecanismo corrector de situacións de discriminación sexista. Contribuirase así, desde a propia actividade do aula, a establecer unhas relacións máis xustas e equilibradas entre as persoas.
EDUCACIÓN MULTICULTURAL
As características do área permiten o coñecemento e a apreciación das manifestacións artísticas, tanto actuais como doutro tempo, doutras culturas distintas á nosa, tratando de que os alumnos saiban respectalas e valoralas.
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
Contribución ao plan lector do centro:
En 3º de ESO se mandará un traballo práctico que consiste na realización dun
pictograma, onde os alumnos/as terán que traballar sobre un pequeño texto que
previamente elixiron e estudaron.
O profesor lles falará e pondrá exemplos de pictogramas de autores coñecidos dentro
do ámbito tanto artístico coma literario.
El alumno de educación secundaria obligatoria tendrá unas horas de lectura libre que se
repartirán a lo largo del curso escolar. En dichas horas cada alumno deberá de tener
consigo su propio libro de lectura, que leerá en silencio, sin molestar al resto de
compañeros. En caso contrario, el profesor correspondiente de E.P.V.A puede puntuar
negativamente esa actitud, que repercutirá en la nota final de evaluación, es decir, tendrá
la misma repercusión que si no entregara una lámina, 0 puntos que harán media con el
resto de trabajos.
11. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA
Los alumnos/as se trasladarán a las aulas 103 y 105 donde se imparten las clases. En
dichas clases se sientan 3 alumnos/as por mesa, por lo que la colocación del alumnado
puede variar a lo largo del curso.
Su comportamiento a de ser lo más cívico posible, ya que manejan útiles de dibujo, en
muchos casos peligrosos
El aula debe quedar recogida y limpia al terminar la clase y los alumnos/as saldrán en
silencio para dirigirse a su aula correspondiente.
Los alumnos/as no sacarán el móvil en ningún momento (salvo petición explicita del
profesor en los cursos de bachillerato, ya que no tenemos ordenador) y no podrán ir al
servicio.
En primavera se saldrá con varios cursos (dependiendo del alumnado) a limpiar los
papeles y bolsas que tiran durante los recreos al suelo, y así tratar de concienciarles sobre
el cuidado del medio ambiente.
12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
Los alumnos/as podrán reforzar o ampliar los contenidos estudiados utilizando los
materiales digitales disponibles en el instituto y en sus casas.
El profesor le puede dar pautas para buscar información por internet, de temas asociados
a la unidad.
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIA EXTRAESCOLARES.
Participación do seminario de Debuxo na GALA COSME que se realiza todos anos por
Nadal.
Concurso de postales de Nadal.
Viaxes culturais onde se potencian as actividades propias da materia fora do aula.
Participación nas actividades propostas para os días destacados do calendario escolar,
como "o Día da Letras Galegas",día do medioambiente, etc...
Exposición dos traballos realizados polos alumnos en aulas, corredores...
Elaboración de orlas, carteis, camisetas, logotipos, murais, propaganda, participación na
revista do centro, etc...
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE.
Utiliza ase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen aspectos do
seguimento e avaliación do proceso de ensinanza-aprendizaxe
Indicadores Valoración Proposta de mellora
Realiza la evaluación inicial
a principio de curso para
ajustar la programación al
nivel de los estudiantes.
Detecta los conocimientos
previos de cada unidad
didáctica.
Proporciona la información
necesaria sobre la
resolución de las tareas y
cómo puede mejorarlas.
Corrige y explica de forma
habitual los trabajos y
actividades de los
alumnos/as y da pautas
para la mejora de sus
aprendizajes.
Utiliza suficientes criterios
de evaluación que
atiendan de manera
equilibrada la evaluación
de los diferentes
contenidos.
Favorece los procesos de
autoevaluación y
coevaluación.
Propone nuevas
actividades que faciliten la
adquisición de objetivos
cuando estos no han sido
alcanzados
suficientemente.
Propone nuevas
actividades de mayor nivel
cuando los objetivos han
sido alcanzados con
suficiencia.
Utiliza diferentes técnicas
de evaluación en función
de los contenidos, el nivel
de los estudiantes, etc.
Emplea diferentes medios
para informar de los
resultados a los
estudiantes
15.MECANISMO DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIONES EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMIDOS E PROCESOS DE MELLORA.
Utilizarase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen aspectos que
podemos mellorar ou destacar na programación e así establecer estratexias de mellora,
promovendo a reflexión e autoevaluación do profesorado.
Avaliación A destacar A mellorar Mellora
persoal
Temporalización das
unidades didácticas
Desarrollo dos obxetivos
didácticos
Manexo dos contenidos da
unidade
Descriptores
e desempeños
competenciales
Realización de tareas
Estratexias metodolóxicas
seleccionadas
Recursos
Claridad en los criterios
da avaliación
Uso de diversas
herramientas da avaliación
Portfolio de evidencias
dos estándares de
aprendizaxe
Atención a diversidade
Interdisciplinariedad
Xefe departamento, Juan José Albares Arias.
A Rúa, setembro de 2019.
1
CURSO
2019 / 2020
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA
“COSME LÓPEZ RODRÍGUEZ” A RÚA
PROGRAMACIÓN
DIDÁCTICA LOMCE 4º ESO
DEPARTAMENTO DE DEBUXO
2
ÍNDICE
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
2. OBXECTIVOS
2.1 OBXECTIVOS DE ETAPA
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE AVALIACIÓN-ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE-COMPETENCIAS CLAVE
6. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS. MATERIAS E RECURSOS DIDÁCTICOS
6.1 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
7. CRITERIOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN
7.2 PROCEDEMENTO PARA AVALIACIÓN INICIAL, CONTINUA E FINAL
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES E SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA SUPERAR UNHA MATERIA NON CURSADA
3
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS. EDUCACIÓN EN VALORES
10.CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA 11.CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA 12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC 13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE
15. MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS EN RELACIÓN COS
RESULTADOS ACADÉMICOS E OS PROCESOS DE MELLORA
4
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN Se noutras épocas históricas era a palabra, tanto na súa expresión oral como escrita, a principal forma de
expresión e de transmisión de ideas e sentimentos, non cabe dúbida de que na época na que estamos inmersos/as a imaxe cobrou un protagonismo sen precedentes en ningunha outra época da historia da humanidade. A materia de Educación Plástica, Visual e Audiovisual parte dos bloques impartidos na educación primaria na área de Educación Artística. A parte destinada á educación plástica xa anticipaba os mesmos bloques dos que parte a materia en ESO, baixo as denominacións de "Educación audiovisual", "Debuxo técnico" e "Expresión artística". Nos tres primeiros cursos da ESO esta materia estrutúrase en tres bloques: "Expresión plástica", "Comunicación audiovisual" e "Debuxo técnico". En cuarto da ESO os bloques nos que se estrutura a materia son: "Expresión plástica", "Debuxo técnico", "Fundamentos do deseño" e "Linguaxe audiovisual e multimedia".
O bloque de "Expresión plástica" experimenta con materiais e técnicas diversas na aprendizaxe do proceso de creación. Inténtase darlle ao alumnado unha maior autonomía na creación de obras persoais, axudando a planificar mellor os pasos na realización de proxectos artísticos, tanto propios coma colectivos. Analízanse as características da linguaxe audiovisual desde a cal se realiza a análise crítica das imaxes que nos rodean. Faise, tamén, especial fincapé no uso das tecnoloxías da información e da comunicación aplicadas á imaxe. No bloque titulado "Debuxo técnico" trasládanse coñecementos teórico-prácticos sobre formas xeométricas e sistemas de representación, e aplícanse estes coñecementos á resolución de problemas e á realización de deseños. No cuarto curso, considerando a madureza do alumnado e os coñecementos adquiridos, incorpórase o bloque de "Fundamentos do deseño", que vai permitir o coñecemento dos fundamentos do deseño nas súas diferentes áreas, desenvolvendo, desde un punto de vista práctico, os coñecementos adquiridos no resto de bloques
O instituto está situado na localidade de A Rúa cunha poboación de 4187 habitantes. Ademais recibe
alumnado dos concellos de Petín, Larouco, O Bolo e Vilamartín. Son todos concellos formados por un elevado número de asentamentos de poboación de reducido tamaño nos que a corrente emigratoria acumulada ao longo dos séculos XIX e XX produciu un estancamento e incluso retroceso demográfico e un acusado avellentamento da poboación ata límites críticos nalgúns casos.
O territorio está vertebrado por unha infraestrutura de transporte caracterizada por redes lentas, de trazados antigos, sinuosos e deficientemente dotadas en medios técnicos, que comunican núcleos de poboación moi dispersos no espazo. Máis da metade do alumnado ten que facer uso do transporte escolar, o que condiciona a organización de todo tipo de actividades, sobre todo extraescolares.
A estrutura interna das economías familiares está diversificada. A estrutura agraria caracterízase por: avellentamento da poboación, crecemento vexetativo negativo, perda de iniciativas motivada por unha emigración secular, dispersión dos asentamentos de poboación, elevado número de explotacións agrarias que funcionan en réxime de autoconsumo, agricultura minifundista de policultivo tradicional.
A maioría das economías familiares, aínda que situadas nun medio rural, reciben ingresos de rendas xeradas fóra da actividade agraria: sector servizos pouco especializados e actividades relacionadas co sector louseiro cunha elevada tasa de desemprego.
5
2. OBXECTIVOS
2.1 OBXETIVOS DE ETAPA.
Percibir e interpretar as imaxes e as formas da contorna natural e cultural potenciando a
sensibilidade, a memoria visual e a imaxinación.
Considerar e apreciar o feito artístico como fonte de goce estético e como parte integrante do
patrimonio cultural, contribuíndo activamente ao seu respecto, conservación e mellora, enfatizando
as manifestacións propias da cultura galega.
Aplicar a linguaxe plástica e visual noutras áreas do currículo establecendo relacións cos demais
linguaxes, buscando o modo máis persoal e expresivo de comunicarse.
Adquirir e empregar con precisión a terminología específica da linguaxe plástica, visual e
audiovisual.
Estimular a expresión creativa valorando o personalismo, a sensibilidade, a originalidad e a
análise das representacións obxectivas e subjetivas, individuais ou colectivas.
Valorar a importancia da linguaxe visual e plástico como medio de expresión e comunicación que
contribúen a superar inhibiciones e polo tanto, axuda ao benestar persoal.
Respectar e apreciar outros modos de expresión visual e plástica distintos do propio e dos
dominantes na contorna, superando extereotipos e convencionalismos, elaborando xuízos e criterios
persoais que permiten actuar con iniciativa e autonomía.
Participar en actividades de grupo planificando individual ou conjuntamente as fases do proceso
para adecualas aos fins que se pretenden alcanzar.
Adoptar actitudes de flexibilidad, solidariedade, tolerancia e interese, superando prejuicios e
rexeitando calquera tipo de discriminación.
Conocer e aplicar correctamente diversas técnicas e desenvolver destrezas que favorezan e
amplíen a capacidade expresiva, valorando o esforzo e o afán de superación que supón o proceso
creativo.
Facer uso dos hábitos adquiridos de observación, atención, precisión, pulcritud, reflexión, análise
crítica e revisión das distintas fases de elaboración dunha obra individual ou colectiva.
6
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
1. Identificar os elementos configuradores da imaxe.
2. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e recursos gráficos: liña,
puntos, cores, texturas, claroscuros, etc…
3. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e ritmo en composicións básicas.
4. Identificar e diferenciar as propiedades do cor luz e da cor pigmento.
5. Diferenciar as distintas texturas: naturais, artificiais, táctiles e visuais valorando a súa
capacidade expresiva.
6. Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a procesos de artes plásticas
e deseño.
7. Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas.
8. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e
mixtas.
9. Identificar os elementos e os factores que interveñen no proceso de percepción de imaxes.
10. Coñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e aplicalas na elaboración
de obras propias.
11. Distinguir e crear diferentes tipos de imaxes segundo a súa relación significante-significado:
símbolos e iconas.
12. Analizar e realizar fotografías comprendendo e aplicando os seus fundamentos.
13. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de maneira apropiada.
14. Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento, explorar as súas posibilidades expresivas.
15. Identificar e recoñecer as diferentes linguaxes visuais apreciando os distintos estilos e
tendencias e valorando, respectando e gozando do patrimonio histórico e cultural.
16. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas das tecnoloxías
dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante esta linguaxe.
17. Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o plano.
18. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.
19. Utilizar o compás, realizando exercicios variados e usando a ferramenta de forma fluída.
7
20. Comprender os conceptos de ángulo e de bisectriz e a clasificación de ángulos.
21. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra,
escuadra e cartabón.
22. Estudar as aplicacións do teorema de Thales.
23. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
24. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.
25. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos, aplicándoas con
propiedade á construción destes.
26. Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.
27. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os irregulares.
28. Comprender as condicións dos centros e as rectas tangentes nos distintos casos de tangencia e
ligazóns
.
29. Comprender a construción do óvalo e o ovoide básicos, aplicando as propiedades das
tangencias entre circunferencias.
30. Estudar os conceptos de simetría, xiro e translación, aplicándoos ao deseño de composicións
con módulos.
31. Comprender o concepto de proxección aplicándoo ao debuxo das vistas de obxectos,
entendendo a utilidade das anotacións e practicando sobre as tres vistas de obxectos sinxelos
partindo da análise das súas vistas principais.
32. Comprender e practicar o procedemento da perspectiva caballera aplicada a volumes
elementais.
33. Comprender e practicar os procesos de construción de perspectivas isométricas de volumes
sinxelo
34. Utilizar a linguaxe plástica e visual para realizar composicións creativas, individuais e en grupo
para enriquecer as súas posibilidades de comunicación.
35. Utilizar a linguaxe dixital e analóxica para realizar obras plásticas.
36. Elaborar unha composición sobre a base duns obxectivos prefijados e autoevaluar o proceso de
realización.
37. Traballar cooperativamente na realización dos proxectos plásticos.
38. Apreciar e valorar os distintos estilos artísticos do noso patrimonio a través da análise e
traballo sobre obras de arte.
8
39. Utilizar a xeometría e trazos xeométricos no deseño plástico velando pola limpeza nos materiais
de debuxo técnico.
40. Usar o debuxo como representación obxectiva no ámbito das artes, a arquitectura, o deseño e a
enxeñería.
41. Representar trazos xeométricos e pezas sinxelas a través de ferramentas tecnolóxicas.
42. Analizar críticamente as imaxes e as formas da súa contorna cultural sendo sensible ás súas
calidades.
43. Extraer os elementos básicos da estrutura da linguaxe do deseño.
44. Fomentar a creatividade nas composicións técnicas e expresivas do deseño.
45. Analizar a linguaxe audiovisual e multimedia profundando nos elementos que forman a
estrutura narrativa e expresiva para elaborar mensaxes propias.
46. Desenvolver unha actitude crítica ante a publicidade.
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
A área é unha oportunidade para utilizar a linguaxe simbólica así como a
profundización en aspectos espaciais da realidade e a súa representación gráfica.
Tamén na área adéstranse procedementos relacionados co método científico, como
son: a observación, a experimentación, o descubrimento, a reflexión e a análise.
Os descriptores que traballaremos fundamentalmente serán:
-Respectar e preservar a vida dos seres vivos da súa contorna.
-Tomar conciencia dos cambios producidos polo ser humano na contorna natural e as
repercusións para a vida futura.
-Comprender e interpretar a información presentada en formato gráfico.
Comunicación lingüística
Esta área contribúe á adquisición da competencia lingüística na medida que favorece
a comprensión e expresión oral e escrita ao promover o coñecemento e a utilización
9
do vocabulario específico referido á expresión artística e ao explorar diferentes
canles de comunicación.
Os descriptores que priorizaremos serán:
-Comprender o sentido dos textos escritos e orais.
-Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes rexistros, nas
diversas situacións comunicativa
-Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda de palabra e
escoita atenta ao interlocutor.
En caso de centros bilingües ou plurilingües que impartan a materia noutra lingua:
-Manter conversacións noutras linguas sobre temas cotiáns en distintos contextos.
-Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e ler textos en
calquera situación.
Competencia dixital
Dentro da área aparecen contidos que fan referencia á contorna audiovisual e
multimedia dando especial importancia ao uso de ferramentas tecnolóxicas, para a
creación de producións audiovisuais.
Para iso, nesta área, traballaremos os seguintes descriptores da competencia:
-Utilizar as distintas canles de comunicación audiovisual para transmitir
informacións diversas.
-Comprender as mensaxes que veñen dos medios de comunicación.
-Empregar distintas fontes para a procura de información.
Conciencia e expresións culturais
A área de Educación Plástica, Visual e Audiovisual contribúe, especialmente, a
adquirir a competencia artística e cultural. Xa que se pon a énfase en ampliar o
coñecemento dos diferentes códigos artísticos e na utilización das técnicas e os
recursos que lles son propios. O alumnado aprende a mirar, ver, observar e percibir,
e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais
das producións artísticas. Por outra banda, contribúese a esta competencia cando se
experimenta e investiga con diversidade de técnicas plásticas e visuais e é capaz de
expresarse a través da imaxe.
Polo que nesta área, traballaremos os seguintes descriptores:
-Mostrar respecto cara ao patrimonio cultural mundial nas súas distintas
vertentes (artístico-literaria, etnográfica, científico-técnica), e cara ás persoas que
contribuíron ao seu desenvolvemento.
-Valorar a interculturalidad como unha fonte de riqueza persoal e cultural.
10
-Apreciar os valores culturais do patrimonio natural e da evolución do
pensamento científico.
-Expresar sentimentos e emocións mediante códigos artísticos.
-Apreciar a beleza das expresións artísticas e as manifestacións de creatividade
e gusto pola estética no ámbito cotián.
-Elaborar traballos e presentacións con sentido estético.
Competencias sociais e cívicas
Esta área é unha boa ferramenta para potenciar a competencia social e cívica. Na
medida que as producións artísticas pódense expor como traballo en equipo, sendo
unha oportunidade para fomentar a cooperación, o respecto, a tolerancia, etc. Por
outra banda o fomento da creatividade na aula, leva a valorar diversos enfoques e
formulacións.
Para iso adestraremos os seguintes descriptores:
-Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de
participación establecidos.
-Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas. -Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos valores.
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor
Esta área colabora en gran medida na adquisición do sentido de iniciativa e
espírito emprendedor xa que en todo proceso de creación hai que converter unha
idea nun produto e para iso hanse de desenvolver estratexias de planificación, de
previsión de recursos, de anticipación e avaliación de resultados. Este proceso, sitúa
ao alumnado ante un proceso que lle obriga a tomar decisións de maneira autónoma.
Todo isto, xunto co espírito creativo, a experimentación, a investigación, e a
autocrítica fomentan a iniciativa e o espírito emprendedor.
Os descriptores que adestraremos son:
-Ser constante no traballo, superando as dificultades.
-Priorizar a consecución de obxectivos grupales sobre os intereses persoais.
-Configurar unha visión de futuro realista e ambiciosa.
-Atopar posibilidades na contorna que outros non aprecian.
Aprender a aprender
Esta materia contribuirá á competencia para aprender a aprender na medida
11
en que favoreza a reflexión sobre os procesos e a propia experimentación creativa,
xa que esta implica a toma de conciencia das propias capacidades e recursos, así
como a aceptación dos propios erros como instrumento de mellora.
Os descriptores que adestraremos son:
-Xestionar os recursos e as motivacións persoais en favor da aprendizaxe.
-Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional,
interdependiente
-Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes en
función dos resultados intermedios.
-Avaliar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.
Competencias Indicadores Descriptores
Competencia
matemática e
competencias básicas
na ciencia e tecnoloxía
Cuidado do entorno
medioambiental y dos
seres vivos
- Interactuar co entorno
natural de maneira
respectuosa.
- Comprometerse co uso
responsable dos recursos
naturais para promover un
desenvolvemento sustentable.
- Respectar e preservar a
vida dos seres vivos da súa
contorna.
- Tomar conciencia dos
cambios producidos polo ser
humano na contorna natural
e as repercusións para a vida
futura.
Vida saudable
- Desenvolver e promover
hábitos de vida saudable en
canto á alimentación e ao
exercicio físico.
- Xerar criterios persoais
sobre a visión social da
estética do corpo humano
fronte ao seu coidado
saudable.
12
A ciencia no día a día
- Recoñecer a importancia
da ciencia na nosa vida cotiá.
- Aplicar métodos científicos
rigorosos para mellorar a
comprensión da realidade
circundante en distintos
ámbitos (biolóxico, xeolóxico,
físico, químico, tecnolóxico,
xeográfico...).
- Manexar os coñecementos
sobre ciencia e tecnoloxía
para solucionar problemas,
comprender o que ocorre ao
noso ao redor e responder
preguntas.
Manexo dos elementos
matemáticos
- Coñecer e utilizar os
elementos matemáticos
básicos: operacións,
magnitudes, porcentaxes,
proporcións, formas
xeométricas, criterios de
medición e codificación
numérica, etc.
- Comprender e interpretar
a información presentada en
formato gráfico.
- Expresarse con propiedade
na linguaxe matemática.
Razoamento lóxico e
resolución dos
problemas
- Organizar a información
utilizando procedementos
matemáticos.
- Resolver problemas
seleccionando os datos e as
estratexias apropiadas.
- Aplicar estratexias de
resolución de problemas a
situacións da vida cotiá.
Comunicación
lingüística
Comprensión: oral e
escrita
- Comprender o sentido dos
textos escritos e orais.
- Manter unha actitude
favorable cara á lectura.
13
Expresión: oral e
escrita
- Expresarse oralmente con
corrección, adecuación e
coherencia.
- Utilizar o vocabulario
adecuado, as estruturas
lingüísticas e as normas
ortográficas e gramaticales
para elaborar textos escritos
e orais.
- Compoñer distintos tipos
de textos creativamente con
sentido literario.
Normas da
comunicación
- Respectar as normas de
comunicación en calquera
contexto: quenda de palabra,
escoita atenta ao interlocutor.
- Manexar elementos de
comunicación non verbal, ou
en diferentes rexistros, nas
diversas situacións
comunicativas.
Comunicación en
outras linguas
- Entender o contexto
sociocultural da lingua, así
como a súa historia para un
mellor uso da mesma.
- Manter conversacións
noutras linguas sobre temas
cotiáns en distintos contextos.
- Utilizar os coñecementos
sobre a lingua para buscar
información e ler textos en
calquera situación.
- Producir textos escritos de
diversa complexidade para o
seu uso en situacións cotiás
ou en materias diversas.
Competencia dixital Tecnoloxías da
información
- Empregar distintas fontes
para a procura de
información.
- Seleccionar o uso das
distintas fontes segundo a súa
14
fiabilidade.
- Elaborar e publicitar
información propia derivada
de información obtida a
través de medios
tecnolóxicos.
Comunicación
audiovisual
- Utilizar as distintas canles
de comunicación audiovisual
para transmitir informacións
diversas.
- Comprender as mensaxes
que veñen dos medios de
comunicación.
Utilización das
ferramentas dixitales
- Manexar ferramentas
dixitais para a construción de
coñecemento.
- Actualizar o uso das novas
tecnoloxías para mellorar o
traballo e facilitar a vida
diaria.
- Aplicar criterios éticos no
uso das tecnoloxías.
Conciencia y
expresiones culturais
Respeto polas
manifestaciones
culturais propias e
alleas
Mostrar respecto cara ao
patrimonio cultural mundial
nas súas distintas vertentes
(artístico-literaria,
etnográfica, científico-
técnica?), e cara ás persoas
que contribuíron ao seu
desenvolvemento.
- Valorar a interculturalidad
como unha fonte de riqueza
persoal e cultural.
- Apreciar os valores
culturais do patrimonio
natural e da evolución do
pensamento científico.
15
Expresión cultural e
artística
- Expresar sentimentos e
emocións mediante códigos
artísticos.
- Apreciar a beleza das
expresións artísticas e as
manifestacións de
creatividade e gusto pola
estética no ámbito cotián.
- Elaborar traballos e
presentacións con sentido
estético.
Competencias sociales e
cívicas
Educación cívica e
constitucional
Coñecer as actividades
humanas, adquirir unha idea
da realidade histórica a
partir de distintas fontes, e
identificar as implicacións
que ten vivir nun Estado
social e democrático de
dereito referendado por unha
constitución.
- Aplicar dereitos e deberes
da convivencia cidadá no
contexto da escola.
Relación cos demais
- Desenvolver capacidade de
diálogo cos demais en
situacións de convivencia e
traballo e para a resolución
de conflitos.
- Mostrar dispoñibilidade
para a participación activa
en ámbitos de participación
establecidos.
- Recoñecer riqueza na
diversidade de opinións e
ideas.
Compromiso social
- Aprender a comportarse
desde o coñecemento dos
distintos valores.
- Concibir unha escala de
valores propia e actuar
conforme a ela.
- Evidenciar preocupación
16
por los más desfavorecidos y
respeto a los distintos ritmos
y potencialidades.
- Involucrarse ou promover
accións cun fin social.
Sentido da iniciativa e
espíritu emprendedor
Autonomía persoal
- Optimizar recursos
persoais apoiándose nas
fortalezas propias.
- Asumir as
responsabilidades
encomendadas e dar conta
delas.
- Ser constante no traballo,
superando as dificultades.
- Dirimir a necesidade de
axuda en función da
dificultade da tarefa.
Liderazgo
Xestionar o traballo do
grupo coordinando tarefas e
tempos.
- Contaxiar entusiasmo pola
tarefa e ter confianza nas
posibilidades de alcanzar
obxectivos.
- Priorizar a consecución de
obxectivos grupales sobre os
intereses personais.
Creatividad
- Xerar novas e diverxentes
posibilidades desde
coñecementos previos dun
tema.
- Configurar unha visión de
futuro realista e ambiciosa.
- Atopar posibilidades na
contorna que outros non
aprecian.
17
Emprendimiento
- Optimizar o uso de
recursos materiais e persoais
para a consecución de
obxectivos.
- Mostrar iniciativa persoal
para iniciar ou promover
accións novas.
- Asumir riscos no
desenvolvemento das tarefas
ou os proxectos.
- Actuar con
responsabilidade social e
sentido ético no traballo.
Aprender a aprender
Perfil do aprendiz
- Identificar potencialidades
persoais como aprendiz:
estilos de aprendizaxe,
intelixencias múltiples,
funcións executivas?
- Xestionar os recursos e as
motivacións persoais en favor
da aprendizaxe.
- Xerar estratexias para
aprender en distintos
contextos de aprendizaxe.
Ferramentas para
estimular o
pensamiento
- Aplicar estratexias para a
mellora do pensamento
creativo, crítico, emocional,
interdependiente?
- Desenvolver estratexias que
favorezan a comprensión
rigorosa dos contidos.
Planificación e
avaliación do
aprendizaxe
- Planificar os recursos
necesarios e os pasos que se
han de realizar no proceso de
aprendizaxe.
- Seguir os pasos establecidos
e tomar decisións sobre os
pasos seguintes en función
dos resultados intermedios.
- Avaliar a consecución de
18
obxectivos de aprendizaxe.
- Tomar conciencia dos
procesos de aprendizaxe.
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN.
Estos contenidos pueden darse indistintamente a lo largo del curso sin tener un orden cronológico
determinado, pudiendo insistir más en unos que otros, dependiendo del nivel de la clase, número de
alumnos, material disponible, actitud del alumnado, tiempo de realización, colaboración entre
departamentos para la realización de actividades de tipo artístico. Participación en concursos, etc...
Esta temporalización se puede aplicar a todos los cursos de la E.S.O en los dos ciclos.
1ª AVALIACIÓN
1. El lenguaje visual. Interacción de los distintos lenguajes. Lectura objetiva y subjetiva de las
imágenes. Función social-cultural de la imagen en la historia. Acercamiento a los medios y
nuevas tecnologías.
2. Los elementos grafico-plásticos como vehículo para el análisis y creación de imágenes.
Carácter expresivo del trazo y del grafismo. La línea como elemento de la forma. El encaje.
La textura. Técnicas gráficas. El color: apreciación objetiva y subjetiva. Aplicación del color
en distintos campos de la actividad humana.
3. Análisis y representación de formas. Estructura de formas naturales complejas: traslación,
ramificación ,expansión. Proporcionalidad y escalas. Concepto de canon, medida y módulo.
La proporción en el arte, posibilidades expresivas. Representación icónica de la forma. La
abstracción. Representación técnica de formas planas, poligonales regulares y curvas.
2ª AVALIACIÓN
19
4. La composición. Organización del formato. Dirección y líneas de fuerza. Peso visual
Equilibrio. Leyes compositivas.
5. Percepción y representación. El volumen. Visión y percepción. Pos-imagen e imagen
persistente. Relatividad del color. Ilusiones ópticas. El volumen en el plano: escala de grises
y claroscuro. Luz propia , luz arrojada y luz reflejada. Sistemas de representación
bidimensionales y tridimensionales: diédrico axonométrico y cónico. Formas modulares
tridimensionales.
3ª AVALIACIÓN
6. Procedimientos gráficos, pictóricos y escultóricos. Soportes y técnicas. Estilos. Movimientos
vanguardistas. Arte gallego.
7. Proceso de creación. Fases de una obra. Boceto, guión, maqueta. Realización, acabado.
Fases de un proyecto técnico. Croquis.
8. Actitudes valores y normas. Apreciar y disfrutar los fenómenos estéticos. Tomar parte en
hechos de carácter artístico. Preocuparse por la conservación del patrimonio gallego.
Valorar el esfuerzo y afán de superación. Habituarse al análisis y la investigación con el fin
de obtener información para resolver , ampliar y mejorar soluciones estéticas.
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA
Os contidos máis importantes ou os mínimos exixibles, dependendo sempre da diversidad do alumnado e do tempo dispoñible en cada avaliación, serán:
-Encaje y aplicación del color en figuras planas. -Representación de polígonos regulares con compás. -Trazado y reconocimiento de tangencias principales. -Conocimiento del sistema diédrico y su representación en papel. -Actitud de trabajo en grupo y presentación puntual de trabajos.
20
Quedará a criterio de cada profesor a realización de traballos especiais, probas de avaliación persoaizadas, recuperacións... tratando sempre de cumprir o marcado nos obxectivos concretos de cada curso.
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE
AVALIACIÓN-ESTANDARES DE APRENDIZAXE-COMPETENCIAS CLAVE.
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
Bloque 1. Expresión plástica
▪ a
▪ c
▪ d
▪ e
▪ h
▪ B1.1. A linguaxe plástica e visual na creación da composición artística.
▪ B1.1. Realizar composicións creativas, individuais e en grupo, que evidencien as capacidades expresivas da linguaxe plástica e visual, desenvolvendo a creatividade e expresándoa preferentemente coa subxectividade da súa linguaxe persoal ou empregando os códigos, a terminoloxía e os procedementos da linguaxe visual e plástica, co fin de enriquecer as súas posibilidades de comunicación.
▪ EPVAB1.1.1. Realiza composicións artísticas seleccionando e utilizando os elementos da linguaxe plástica e visual.
▪ CCEC
▪ a
▪ d
▪ g
▪ n
▪ B1.2. Leis da composición.
▪ B1.3. Leis da composición: movemento, ritmo e liñas de forza.
.
▪ B1.4. Cor como ferramenta simbólica.
▪ B1.2. Realizar obras plásticas experimentando e utilizando diferentes soportes e técnicas, tanto analóxicas coma dixitais, valorando o esforzo de superación que supón o proceso creativo.
▪ EPVAB1.2.1. Aplica as leis de composición, creando esquemas de movementos e ritmos, empregando os materiais e as técnicas con precisión.
▪ CCEC
▪ EPVAB1.2.2. Estuda e explica o movemento e as liñas de forza dunha imaxe.
▪ CCEC
▪ EPVAB1.2.3. Cambia o significado dunha imaxe por medio da cor.
▪ CCEC
▪ b
▪ c
▪ e
▪ g
▪ n
▪ B1.5. Técnicas de expresión gráfico-plásticas. Experimentación con diversos materiais.
▪ B1.6. Interese pola investigación sobre materiais, soportes, técnicas e
▪ B1.3. Elixir os materiais e as técnicas máis axeitadas para elaborar unha composición sobre a base duns obxectivos prefixados e da autoavaliación continua do proceso de realización.
▪ EPVAB1.3.1. Coñece e elixe os materiais máis axeitados para a realización de proxectos artísticos.
▪ CCEC
▪ CSIEE
▪ EPVAB.1.3.2. Utiliza con propiedade os materiais e os procedementos
▪ CCEC
▪ CSIEE
21
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
ferramentas con fins concretos, así como a utilización das tecnoloxías da información nas creación propias
▪ B1.7. Iniciativa, creatividade e autoesixencia no proceso de produción propio.
máis idóneos para representar e expresarse en relación ás linguaxes gráfico-plásticas, mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.
▪ CAA
▪ CD
▪ b
▪ c
▪ e
▪ g
▪ n
▪ B1.8. Seguimento do proceso de creación: bosquexo, proxecto, presentación final e avaliación (reflexión propia e avaliación colectiva).
▪ B1.9. Elaboración de proxectos plásticos de forma cooperativa.
▪ B1.4. Realizar proxectos plásticos que comporten unha organización de forma cooperativa, valorando o traballo en equipo coma fonte de riqueza na creación artística.
▪ EPVAB1.4.1. Entende o proceso de creación artística e as súas fases, e aplícao á produción de proxectos persoais e de grupo.
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ d
▪ f
▪ l
▪ n
▪ B1.10. Lectura e valoración de obras artísticas e imaxes en distintos soportes.
▪ B1.11. Análise de distintas obras de arte situándoas na época, na técnica e no estilo aos que pertencen. Valoración do patrimonio artístico.
▪ B1.5. Recoñecer en obras de arte a utilización de elementos e técnicas de expresión, apreciar os estilos artísticos, valorar o patrimonio artístico e cultural como un medio de comunicación e satisfacción individual e colectiva, e contribuír á súa conservación a través do respecto e divulgación das obras de arte.
▪ EPVAB1.5.1. Explica, empregando unha linguaxe axeitada, o proceso de creación dunha obra artística, e analiza os soportes, os materiais e as técnicas gráfico-plásticas que constitúen a imaxe, así como os seus elementos compositivos.
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB1.5.2. Analiza e le imaxes de obras de arte e sitúaas no período ao que pertencen.
▪ CSIEE
▪ CCEC
Bloque 2. Debuxo técnico
▪ b
▪ f
▪ g
▪ n
▪ o
▪ B2.1. Utensilios de debuxo técnico: estudo e manexo.
▪ B2.2. Trazados xeométricos: cuadriláteros, polígonos regulares e división da circunferencia.
▪ B2.3. Tanxencias e enlaces.
▪ B2.4. Aplicación dos procedementos de trazado de cuadriláteros, polígonos, tanxencias e enlaces no deseño de motivos xeométricos.
▪ B2.1. Analizar a configuración de deseños realizados con formas xeométricas planas, creando composicións onde interveñan diversos trazados xeométricos, utilizando con precisión e limpeza os materiais de debuxo técnico.
▪ EPVAB2.1.1. Diferencia o sistema de debuxo descritivo do perceptivo.
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ EPVAB2.1.2. Resolve problemas sinxelos referidos a cuadriláteros e polígonos utilizando con precisión os materiais de debuxo técnico.
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ EPVAB2.1.3. Resolve problemas básicos de tanxencias e enlaces.
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ EPVAB2.1.4. Resolve e analiza problemas de configuración de formas xeométricas planas e aplícao á creación de deseños persoais.
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ b
▪ f
▪ g
▪ o
▪ B2. 5. Interpretación das pezas a través das súas vistas diédricas.
▪ B2.6. Trazado, medidas e posición correctas das vistas de pezas sinxelas. Liñas vistas e ocultas. Esbozo á man alzada e con utensilios de debuxo técnico.
▪ B2.7. Perspectiva cabaleira. Posición dos eixes e coeficiente de
▪ B2.2. Diferenciar e utilizar os sistemas de representación gráfica, recoñecendo a utilidade do debuxo de representación obxectiva no ámbito das artes, a arquitectura, o deseño e a enxeñaría.
▪ EPVAB2.2.1. Visualiza formas tridimensionais definidas polas súas vistas principais.
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ EPVAB2.2.2. Debuxa as vistas (alzado, planta e perfil) de figuras tridimensionais sinxelas.
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ EPVAB2.2.3. Debuxa perspectivas de formas tridimensionais, utilizando e seleccionando o sistema de representación máis axeitado.
▪ CAA
▪ CMCCT
22
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
redución. Liñas vistas e ocultas. Rotulaxe. Escalas.
▪ B2.8. Sistema axonométrico: isometría. Posición dos eixes. Liñas vistas e ocultas. Rotulaxe. Escalas
.
▪ B2.9. Perspectiva cónica central.
▪ B2.10. Perspectiva cónica oblicua
.
▪ B2.11. Análise das posibilidades da posición do punto de vista.
▪ EPVAB2.2.4. Realiza perspectivas cónicas frontais e oblicuas, elixindo o punto de vista máis adecuado.
▪ CAA
▪ CMCCT
▪ b
▪ e
▪ i
▪ o
▪ B2.12. Debuxo asistido por computador. Trazado de pezas planas e tridimensionais sinxelas.
▪ B2.3. Utilizar programas de debuxo por computador para construír trazados xeométricos e pezas sinxelas nos sistemas de representación.
▪ EPVAB2.3.1. Utiliza as tecnoloxías da información e da comunicación para a creación de deseños xeométricos sinxelos.
▪ CAA
▪ CMCCT
Bloque 3. Fundamentos do deseño
▪ a
▪ c
▪ d
▪ f
▪ h
▪ l
▪ B3.1. Análise das linguaxes visuais cotiás (arte, deseño, publicidade, etc.).
▪ B3. 2. Fases do proceso de deseño
.
▪ B3.3. Análise da estética e a funcionalidade do deseño industrial de obxectos.
▪ B3.4. Análise da estética e funcionalidade do feísmo arquitectónico.
▪ B3.1. Percibir e interpretar criticamente as imaxes e as formas do seu ámbito cultural, con sensibilidade cara ás súas calidades plásticas, estéticas e funcionais, e apreciando o proceso de creación artística, en obras propias e alleas, e distinguir e valorar as súas fases.
▪ EPVAB3.1.1. Coñece os elementos e as finalidades da comunicación visual.
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB3.1.2. Observa e analiza os obxectos do contorno na súa vertente estética, de funcionalidade e de utilidade, utilizando a linguaxe visual e verbal.
▪ CCEC
▪ c
▪ e
▪ g
▪ i
▪ B3.5. Campos de aplicación do deseño.
▪ B3.2. Identificar os elementos que forman a estrutura da linguaxe do deseño.
▪ EPVAB3 2.1. Identifica e clasifica obxectos en función da familia ou a rama do deseño.
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ b
▪ e
▪ f
▪ i
▪ B3.6. Deseño de composicións modulares utilizando trazados xeométricos.
▪ B3.7. Compoñentes da imaxe corporativa: nome, cor, tipografía, logotipo, deseño, etc.
▪ B3.8. Secuenciación e elaboración de proxectos creativos adaptados ás áreas do deseño.
▪ B3.9. Informática ao servizo dos proxectos de deseño.
▪ B3.10. Planificación dun proxecto
▪ B3.3. Realizar composicións creativas que evidencien as calidades técnicas e expresivas da linguaxe do deseño adaptándoas ás áreas, e valorando o traballo en equipo para a creación de ideas orixinais.
▪ EPVAB3.3.1. Realiza distintos tipos de deseño e composicións modulares utilizando as formas xeométricas básicas, estudando a organización do plano e do espazo.
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB3.3.2. Coñece e planifica as fases de realización da imaxe corporativa dunha empresa.
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB3.3.3. Realiza composicións creativas e funcionais adaptándoas ás áreas do deseño, valorando o traballo organizado e secuenciado na realización de calquera proxecto, así como a exactitude, a orde e a limpeza nas representacións gráficas.
▪ CSIEE
▪ CCEC
23
Educación Plástica, Visual e Audiovisual. 4º de ESO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave
artístico. ▪ EPVAB3.3.4. Utiliza as novas tecnoloxías da información e da comunicación para levar a cabo os seus propios proxectos artísticos de deseño.
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB3.3.5. Planifica os pasos na realización de proxectos artísticos e respecta o realizado por compañeiros e compañeiras.
▪ CSIEE
▪ CCEC
Bloque 4. Linguaxe audiovisual e multimedia
▪ a
▪ h
▪ n
▪ ñ
▪ B4.1. Tipos de planos cinematográficos. Análise dos factores expresivos e a súa simboloxía.
▪ B4.2. Realización dun storyboard.
▪ B4.1. Identificar os elementos que forman a estrutura narrativa e expresiva básica da linguaxe audiovisual e multimedia, e describir correctamente os pasos necesarios para a produción dunha mensaxe audiovisual, e valorando o labor de equipo.
▪ EPVAB4.1.1. Analiza os tipos de plano que aparecen en películas cinematográficas, valorando os seus factores expresivos.
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB4.1.2. Realiza un storyboard a modo de guión para a secuencia dunha película.
▪ CSIEE
▪ e
▪ l
▪ n
▪ o
▪ B4.3. Estudo de planos, angulacións e movementos de cámara no cine
.
▪ B4.4. Criterios estéticos na elaboración de fotografías.
▪ B4.5. Finalidade expresiva das imaxes fotoxornalísticas.
▪ B4.2. Recoñecer os elementos que integran as linguaxes audiovisuais e as súas finalidades
▪ EPVAB4.2.1. Ve películas cinematográficas nas que identifica e analiza os planos, as angulacións e os movementos de cámara.
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB.4.2.2. Analiza e realiza fotografías, tendo en conta criterios estéticos.
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB4.2.3. Compila imaxes de prensa e analiza as súas finalidades.
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ a
▪ e
▪ f
▪ g
▪ B4.6. Creación dixital de imaxes.
▪ B4.7. Deseño dun proxecto publicitario.
▪ B4.8. Desenvolvemento dun proxecto persoal.
▪ B4.3. Realizar composicións creativas a partir de códigos utilizados en cada linguaxe audiovisual, amosando interese polos avances tecnolóxicos vinculados a estas linguaxes.
▪ EPVAB4.3.1. Elabora imaxes dixitais utilizando programas de debuxo por computador.
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB4.3.2. Proxecta un deseño publicitario utilizando os elementos da linguaxe gráfico-plástica.
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ EPVAB4.3.3. Realiza un proxecto persoal seguindo o esquema do proceso de creación.
▪ CAA
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
▪ a
▪ c
▪ d
▪ f
▪ h
▪ n
▪ o
▪ B4.9. Análise crítica da linguaxe publicitaria.
▪ B4.4. Amosar unha actitude crítica ante as necesidades de consumo creadas pola publicidade, rexeitando os elementos desta que supoñan discriminación sexual, social ou racial.
▪ EPVAB4.4.1. Analiza elementos publicitarios cunha actitude crítica desde o coñecemento dos elementos que os compoñen.
▪ CD
▪ CSIEE
▪ CCEC
24
6.CONCRECIONS METODOLÓXICAS. MATERIALES E RECURSOS DIDÁCTICOS.
Organizaranse os contidos de modo que se comece polos de caracter máis concreto para logo en
tender os máis abstractos e que esixan unha maior capacidade por parte do alumno.
Débese de conectar cos intereses e necesidades do alumnado proporcionándolles de forma clara e
actractiva a finalidade e utilidade das aprendizaxes.
Os temas máis complexos estudaranse en varios cursos, de forma que en cursos máis baixos
trátanse en forma de iniciación e chégase a unha especialización nos cursos superiores.
6.1 PROCEDEMENTO E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Preséntaselle o tema. Suscitaselle preguntas e interrogantes ao alumno sobre a súa utilidade
práctica na contorna que lle rodea.
Desenvolvemento do tema, por medio da exposición dos conceptos máis importantes.
Aplicación e utilidade, por medio da realización de exercicios e actividades o alumno captará mellor
a utilidade dos conceptos tratados e a súa aplicación directa.
Nos cursos da ESO o alumno/a virá provisto do material propio necesario para a
realización persoal del traballo en cuestión (escuadra, cartabón, regla, lápiz, goma
y bloc A4). En caso de no traer material reiterativamente el profesor podrá sancio-
nar al alumno por abandono de asignatura.
O centro conta con material máis custoso para a realización de determinados exercicios. Dado o
desembolso que impón devanditos materiais nos cursos de 1º, 3º e 4º substitúese o libro de texto por
explicacións e fichas do profesor.
O centro conta tamen con material de reforzo e ampliación como DVD, tórculo, pezas de escayola,
figuras geométricas, caballetes, ferramentas de pintura, escultura, debuxo e gravado, mesas de
debuxo técnico proyector e cañón dixital e aula propia da asignatura.
25
7. CRITERIOS, INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN.
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
Bloque 1. Expresión plástica
1. Identificar os elementos configuradores da imaxe.
1.1. Identifica e valora a importancia do punto, a liña e o plano analizando de maneira oral e
escrita imaxes e producións gráfico-plásticas propias e alleas.
2. Experimentar coas variacións formais do punto, o plano e a liña.
2.1. Analiza os ritmos lineais mediante a observación de elementos orgánicos na paisaxe, nos
obxectos e en composicións artísticas, empregándoos como inspiración en creacións gráfico-
plásticas.
2.2. Experimenta co punto, a liña e o plano o concepto de ritmo, aplicándoos de forma libre e
espontánea.
2.3. Experimenta co valor expresivo da liña e o punto e as súas posibilidades tonales, aplicando
distintos graos de dureza, distintas posicións do lapis de grafito ou de cor (tombado ou vertical) e a
presión exercida na aplicación, en composicións a man alzada, estruturadas geométricamente ou
máis libres e espontáneas.
3. Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e recursos gráficos: liña,
puntos, cores, texturas, claroscuros, etc.
3.1. Realiza composicións que transmiten emocións básicas (calma, violencia, liberdade, opresión,
alegría, tristeza, etc.) utilizando distintos recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos,
texturas, cores, etc.).
4. Identificar e aplicar os conceptos de equilibrio, proporción e ritmo en composicións básicas.
4.1. Analiza, identifica e explica oralmente, por escrito e gráficamente, o esquema compositivo
básico de obras de arte e de obras propias, atendendo aos conceptos de equilibrio, proporción e
ritmo.
4.2. Realiza composicións básicas con diferentes técnicas segundo as propostas establecidas por
escrito.
4.3. Realiza composicións modulares con diferentes procedementos gráfico-plásticos en
aplicacións ao deseño téxtil, ornamental, arquitectónico ou decorativo.
4.4. Representa obxectos illados e agrupados do natural ou da contorna inmediata,
proporcionándoos en relación coas súas características formais e en relación coa súa contorna.
5. Experimentar coas cores primarias e secundarias.
5.1. Experimenta coas cores primarias e secundarias estudando a síntese aditiva e sustractiva e as
cores complementarias.
6. Identificar e diferenciar as propiedades do cor luz e da cor pigmento.
6.1. Realiza modificacións da cor e as súas propiedades empregando técnicas propias da cor
pigmento e do cor luz, aplicando as TIC para expresar sensacións en composicións sinxelas.
6.2. Representa con claroscuro a sensación espacial de composicións volumétricas sinxelas.
6.3. Realiza composicións abstractas con diferentes técnicas gráficas para expresar sensacións por
medio do uso da cor.
7. Diferenciar as texturas naturais, artificiais, táctiles e visuais e valorar a súa capacidade
expresiva.
7.1. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas
en composicións abstractas ou figurativas.
26
8. Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a procesos de artes plásticas
e deseño.
8.1. Crea composicións aplicando procesos creativos sinxelos mediante propostas por escrito,
axustándose aos obxectivos finais.
8.2. Coñece e aplica métodos creativos para a elaboración de deseño gráfico, deseños de produto,
moda e as súas múltiples aplicacións.
9. Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas.
9.1. Reflexiona e avalía oralmente e por escrito o proceso creativo propio e alleo, desde a idea
inicial ata a execución definitiva.
10. Debuxar con distintos niveis de iconicidad da imaxe.
10.1. Comprende e emprega os diferentes niveis de iconicidad da imaxe gráfica, elaborando
bosquexos, apuntamentos, debuxos esquemáticos, analíticos e miméticos.
11. Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e
mixtas. A témpera, os lapis de grafito e de cor. A colaxe.
11.1. Utiliza con propiedade as técnicas gráfico-plásticas coñecidas, aplicándoas de forma
adecuada ao obxectivo da actividade.
11.2. Utiliza o lapis de grafito e de cor, creando o claroscuro en composicións figurativas e
abstractas mediante a aplicación do lapis de forma continua en superficies homoxéneas ou
degradadas.
11.3. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis, esponxas,
goteos, distintos graos de humidade, estampaxes), valorando as posibilidades expresivas segundo o
grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas.
11.4. Utiliza o papel como material, manipulando, rasgando ou encartando, creando texturas
visuais e táctiles para realizar composicións, colaxes matéricos e figuras tridimensionales.
11.5. Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas, compoñéndoas con fins ilustrativos,
decorativos ou comunicativos.
11.6. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co medio
ambiente e aproveitando as súas calidades gráfico-plásticas.
11.7. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecta orde e estado, achegándoo á aula
cando é necesario para a elaboración das actividades
Bloque 2. Comunicación audiovisual
1. Identificar os elementos e os factores que interveñen no proceso de percepción de imaxes.
1.1. Analiza as causas polas que se produce unha ilusión óptica, aplicando coñecementos dos
procesos perceptivos.
2. Recoñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e aplicalas na elaboración
de obras propias.
2.1. Identifica e clasifica diferentes ilusións ópticas segundo as distintas leis da Gestalt.
2.2. Deseña ilusións ópticas baseándose nas leis da Gestalt.
3. Identificar significante e significado nun signo visual.
3.1. Distingue significante e significado nun signo visual.
4. Recoñecer os diferentes graos de iconicidad en imaxes presentes na contorna comunicativo.
4.1. Diferencia imaxes figurativas de abstractas.
4.2. Recoñece distintos graos de iconicidad nunha serie de imaxes.
4.3. Crea imaxes con distintos graos de iconicidad baseándose nun mesmo tema.
5. Distinguir e crear distintos tipos de imaxes segundo a súa relación significante-significado:
símbolos e iconas.
5.1. Distingue símbolos de iconas.
5.2. Deseña símbolos e iconas.
27
6. Describir, analizar e interpretar unha imaxe distinguindo os seus aspectos denotativo e
connotativo.
6.1. Realiza a lectura obxectiva dunha imaxe identificando, clasificando e describindo os seus
elementos.
6.2. Personaliza unha imaxe mediante unha lectura subxectiva, identificando os elementos de
significación narrativos e as ferramentas visuais utilizadas, sacando conclusións e interpretando o
seu significado.
7. Analizar e realizar fotografías comprendendo e aplicando os seus fundamentos.
7.1. Identifica distintos encadres e puntos de vista nunha fotografía.
7.2. Realiza fotografías con distintos encadres e puntos de vista aplicando diferentes leis
compositivas.
8. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de maneira apropiada.
8.1. Deseña un cómic utilizando de maneira adecuada viñetas e cartelas, globos, liñas cinéticas e
onomatopeyas.
9. Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento, explorar as súas posibilidades expresivas.
9.1. Elabora unha animación con medios dixitais e/ou analóxicos.
10. Diferenciar e analizar os distintos elementos que interveñen nun acto de comunicación.
10.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en distintos actos de comunicación visual.
11. Recoñecer as diferentes funcións da comunicación.
11.1. Identifica e analiza os elementos que interveñen en distintos actos de comunicación
audiovisual.
11.2. Distingue a función ou funcións que predominan en diferentes mensaxes visuais e
audiovisuais.
12. Utilizar de maneira adecuada as linguaxes visual e audiovisual con distintas funcións.
12.1. Deseña, en equipo, mensaxes visuais e audiovisuais con distintas funcións, utilizando
diferentes linguaxes e códigos e seguindo de maneira ordenada as distintas fases do proceso (guion
técnico, story board, realización). Valora de maneira crítica os resultados.
13. Identificar e recoñecer as diferentes linguaxes visuais apreciando os distintos estilos e
tendencias, valorando, respectando e gozando do patrimonio histórico e cultural.
13.1. Identifica os recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.
14. Identificar e empregar recursos visuais como as figuras retóricas na linguaxe publicitaria.
14.1. Deseña unha mensaxe publicitaria utilizando recursos visuais como as figuras retóricas.
15. Apreciar a linguaxe do cinema analizando obras de maneira crítica, situándoas no seu contexto
histórico e sociocultural, reflexionando sobre a relación da linguaxe cinematográfica coa mensaxe
da obra.
15.1. Reflexiona críticamente sobre unha obra de cinema, situándoa no seu contexto e analizando a
narrativa cinematográfica en relación coa mensaxe.
16. Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas das tecnoloxías
dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante o mesmo.
16.1. Elabora documentos multimedia para presentar un tema ou proxecto, empregando os
recursos dixitais de maneira adecuada.
Bloque 3. Dibujo técnico
1. Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o plano.
1.1. Traza as rectas que pasan por cada par de puntos, usando a regra, e resalta o triángulo que se
forma.
2. Analizar como se pode definir unha recta con dous puntos e un plano con tres puntos non
aliñados ou con dúas rectas secantes.
28
2.1. Sinala dous das arestas dun paralelepípedo, sobre modelos reais, estudando se definen un
plano ou non, e explicando cal é, en caso afirmativo.
3. Construír distintos tipos de rectas, utilizando a escuadra e o cartabón, repasando previamente
estes conceptos.
3.1. Traza rectas paralelas, transversais e perpendiculares a outra dada, que pasen por puntos
definidos, utilizando escuadra e cartabón con suficiente precisión.
4. Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.
4.1. Constrúe unha circunferencia lobulada de seis elementos, utilizando o compás.
5. Utilizar o compás, realizando exercicios variados para familiarizarse con esta ferramenta.
5.1. Divide a circunferencia en seis partes iguais, usando o compás, e debuxa coa regra o
hexágono regular e o triángulo equilátero que se posibilita.
6. Comprender os conceptos de ángulo e de bisectriz e a clasificación de ángulos agudos, rectos e
obtusos.
6.1. Identifica os ángulos de 30 ou, 45 ou, 60 ou e 90 ou na escuadra e no cartabón.
7. Estudar a suma e réstaa de ángulos e comprender a forma de medilos.
7.1. Suma ou resta ángulos positivos ou negativos con regra e compás.
8. Estudar o concepto de bisectriz e o seu proceso de construción.
8.1. Constrúe a bisectriz dun ángulo calquera, con regra e compás.
9. Diferenciar claramente entre recta e segmento tomando medidas de segmentos coa regra ou
utilizando o compás.
9.1. Suma ou resta segmentos, sobre unha recta, medindo coa regra ou utilizando o compás.
10. Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra. Tamén utilizando regra, escuadra
e cartabón.
10.1. Traza a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra. Tamén utilizando regra,
escuadra e cartabón.
11. Estudar as aplicacións do teorema de Thales.
11.1. Divide un segmento en partes iguais, aplicando o teorema de Thales.
11.2. Escala un polígono aplicando o teorema de Thales.
12. Coñecer lugares xeométricos e definilos.
12.1. Explica, verbalmente ou por escrito, os exemplos máis comúns de lugares xeométricos
(mediatriz, bisectriz, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos).
13. Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.
13.1. Clasifica calquera triangulo, observando os seus lados e os seus ángulos.
14. Construír triángulos coñecendo tres dos seus datos (lados ou ángulos).
14.1. Constrúe un triángulo coñecendo dous lados e un ángulo, ou dous ángulos e un lado, ou os
seus tres lados, utilizando correctamente as ferramentas.
15. Analizar as propiedades dos puntos e rectas característicos dun triángulo.
15.1. Determina os puntos e as rectas de calquera triángulo, construíndo as medianas, as
bisectrices ou as mediatrices correspondentes.
16. Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos, aplicándoas con
propiedade á construción dos mesmos.
16.1. Debuxa un triángulo rectángulo coñecendo a hipotenusa e un cateto.
17. Coñecer os diferentes tipos de cuadriláteros.
17.1. Clasifica correctamente calquera cuadrilátero.
18. Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.
18.1. Constrúe calquera paralelogramo coñecendo dous lados consecutivos e unha diagonal.
19. Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os irregulares.
19.1. Clasifica correctamente calquera polígono de 3 a 5 lados, diferenciando claramente se é
regular ou irregular.
20. Estudar a construción dos polígonos regulares inscritos na circunferencia.
20.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata 5 lados, inscritos nunha circunferencia.
29
21. Estudar a construción de polígonos regulares coñecendo o lado.
21.1. Constrúe correctamente polígonos regulares de ata 5 lados, coñecendo o lado.
22. Comprender as condicións dos centros e as rectas tangentes nos distintos casos de tangencia e
ligazóns.
22.1. Resolve correctamente os casos de tangencia entre circunferencias, utilizando adecuadamente
as ferramentas.
22.2. Resolve correctamente os distintos casos de tangencia entre circunferencias e rectas,
utilizando adecuadamente as ferramentas.
23. Comprender a construción do óvalo e do ovoide básicos, aplicando as propiedades das
tangencias entre circunferencias.
23.1. Constrúe correctamente un óvalo regular, coñecendo o diámetro maior.
24. Analizar e estudar as propiedades das tangencias nos óvalos e os ovoides.
24.1. Constrúe varios tipos de óvalos e ovoides, segundo os diámetros coñecidos.
25. Aplicar as condicións das tangencias e ligazóns para construír espirais de 2, 3, 4 e 5 centros.
25.1. Constrúe correctamente espirais de 2, 3 e 4 centros.
26. Estudar os conceptos de simetrías, xiros e translacións, aplicándoos ao deseño de composicións
con módulos.
26.1. Executa deseños aplicando repeticións, xiros e simetrías de módulos.
27. Comprender o concepto de proxección aplicándoo ao debuxo das vistas de obxectos,
comprendendo a utilidade das anotacións, practicando sobre as tres vistas de obxectos sinxelos e
partindo da análise das súas vistas principais.
27.1. Debuxa correctamente as vistas principais de volumes frecuentes, identificando as tres
proxeccións dos seus vértices e as súas arestas.
28. Comprender e practicar o procedemento da perspectiva caballera aplicada a volumes
elementais.
28.1. Constrúe a perspectiva caballera de prismas e cilindros simples, aplicando correctamente
coeficientes de redución sinxelos.
29. Comprender e practicar os procesos de construción de perspectivas isométricas de volumes
sinxelos.
29.1. Realiza perspectivas isométricas de volumes sinxelos, utilizando correctamente a escuadra e o
cartabón para o trazado de paralelas.
7.2 PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL, AVALIACIÓN CONTINUA E
AVALIACIÓN FINAL.
El profesor, los primeros días de clase, presentará a los alumnos una serie de 20 o 30 preguntas
sobre cuestiones sencillas de cursos pasados, que tendrán que responder oralmente, para así poder
hacerse una idea del nivel general de la clase.
Durante el curso, los alumnos presentarán láminas (3 o 4 por trimestre) que serán realizadas
integramente en clase. Dependiendo del comportamiento general, se podrá hacer un examen por
evaluación de los apuntes que se den en clase, los cuales se presentarán a limpio, contando para la
nota final.
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN.
O alumno terá que presentar un número determinado de láminas cada trimestre e para aprobar
deberá obter unha media de 5 sobre 10 entre a suma total das cualificacións das láminas, controis
30
e traballos, ademais de cumprir cos criterios de cualificación, que cada profesor puede modificar
atendiendo a sus intereses y criterios de calificación que establezca, (limpieza, orden, pulcritud,
puntualidad ,compañerismo.)
En todo caso, todo dependerá del énfasis que se le dé a cada unidad.
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES, SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTES.
O alumno terá que presentar un número determinado de láminas cada trimestre e para aprobar
deberá obter unha media de 5 entre a suma total das cualificacións das láminas e controis, ademais
de cumprir os criterios mínimos de cualificación de cada profesor, por exemplo, esforzo, actitude do
alumno, etc.
No que fai aos alumnos-as coa materia E.P.V.A pendente, tanto de 1º E.S.O como de 3º E.S.O :
Reunirase aos alumnos-as para repartirlles varias fotocopias onde lle incluirán actividades que
terán que presentar resoltas nun tempo determinado e sobre as cales serán examinados no mes de
marzo, xuño ou setembro.
Durante o tempo que dure a entrega das actividades o profesor estará a disposición dos alumnos-
as. As actividades serán todas prácticas, onde o alumno-a terá que coñecer e aplicar sobre o papel
os distintos instrumentos propios da materia.
Os alumnos-as coa materia pendente do curso anterior que non recupéren nas avaliacións
extraordinarias, poderana recuperar se aproban calquera avaliación da mesma materia do curso
posterior, xa que a devandita materia (E.P.V.) é de avaliación continua.
En canto ao exame de convocatoria de setembro, para os alumnos que no superaron en xuño a
asignatura de E.P.V.A , se regira do seguinte xeito:
O alumno terá que traballar sobre toda a materia (xa sexa teórica ou práctica) que se ha impartido
o longo de devandito ano.
Os criterios de avaliación serán os mesmos, anteriormente descritos. No entanto o profesor poderá
manter unha charla cos alumnos en cuestión, para subliñar ou puntualizar os temas que considere
importantes, sobre os que poderán traballar no verán, para unha mellor resolución da convocatoria
de setembro.
O exame será escrito e o alumno terá que vir provisto do material de debuxo necesario para a súa
realización.
A data e hora do exame concretara o equipo directivo en xuño.
31
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA A SUPERACIÓN DE MATERIAS NON
CURSADAS
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
Previamente el profesor ha de cuestionarse los siguientes puntos de interés:
-Identificar os alumnos ou ás alumnas que necesitan un maior seguimento ou
personalización de estratexias no seu proceso de aprendizaxe. (Débese ter en conta a aquel
alumnado con necesidades educativas, con altas capacidades e con necesidades non diagnosticadas,
pero que requiran atención específica por estar en risco, pola súa historia familiar, etc.).
-Saber as medidas organizativas a adoptar. (Planificación de reforzos, localización de
espazos na clase para que o alumno sintase seguro, xestión de tempos grupales para favorecer a
intervención individual).
-Establecer conclusións sobre as medidas curriculares a adoptar, así como sobre os recursos
que se van a empregar.
-Analizar o modelo de seguimento que se vai a utilizar con cada un deles.
-Acoutar o intervalo de tempo e o modo en que se van a avaliar os progresos destes
estudantes.
-Fixar o modo en que se vai a compartir a información sobre cada alumno ou alumna co
resto de docentes que interveñen no seu itinerario de aprendizaxe; especialmente, co titor.
Nel caso de alumnos con déficit visual, el aula de plástica conta cun cañón de pared e
ordenadores proporcionados por la once( na propia aula do alumno)
32
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS, EDUCACIÓN EN VALORES.
EDUCACIÓN DO CONSUMIDOR
Preténdese dotar aos alumnos de instrumentos para desenvolverse na sociedade de consumo e que adquiran unha actitude crítica ante as necesidades que se queren crear actualmente a través da publicidade e das películas que presentan unha sociedade baseada no consumismo.
EDUCACIÓN PARA A CONVIVENCIA
A formulación e solución de problemas poden contribuír a desenvolver actitudes de solidariedade, cooperación e respecto ás opinións e formas expresivas alleas, a través do traballo en grupo que se converte así noutro dos eixes metodológicos e organizativos do traballo no aula.
EDUCACIÓN NON SEXISTA
Nas actividades de grupo é necesario propiciar o intercambio fluído de papeis entre alumnos e alumnas, e potenciar a participación destas nos debates e toma de decisións como mecanismo corrector de situacións de discriminación sexista. Contribuirase así, desde a propia actividade do aula, a establecer unhas relacións máis xustas e equilibradas entre as persoas.
EDUCACIÓN MULTICULTURAL
As características do área permiten o coñecemento e a apreciación das manifestacións artísticas, tanto actuais como doutro tempo, doutras culturas distintas á nosa, tratando de que os alumnos saiban respectalas e valoralas.
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
Contribución ao plan lector do centro:
En 4º de ESO se mandará un traballo práctico que consiste na realización dun caligrama, onde os
alumnos/as terán que traballar sobre un pequeño texto que previamente elixiron e estudaron.
33
O profesor lles falará e pondrá exemplos de caligramas de autores coñecidos dentro do ámbito
tanto artístico coma literario.
El alumno de educación secundaria obligatoria tendrá unas horas de lectura libre que se
repartirán a lo largo del curso escolar. En dichas horas cada alumno deberá de tener consigo su
propio libro de lectura, que leerá en silencio, sin molestar al resto de compañeros. En caso
contrario, el profesor correspondiente de E.P.V.A puede puntuar negativamente esa actitud, que
repercutirá en la nota final de evaluación, es decir, tendrá la misma repercusión que si no entregara
una lámina, 0 puntos que harán media con el resto de trabajos.
11.CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA
Los alumnos/as se trasladarán a las aulas 103 y 105 donde se imparten las clases. En
dichas clases se sientan 3 alumnos/as por mesa, por lo que la colocación del alumnado puede variar
a lo largo del curso.
Su comportamiento a de ser lo más cívico posible, ya que manejan útiles de dibujo, en muchos
casos peligrosos
El aula debe quedar recogida y limpia al terminar la clase y los alumnos/as saldrán en silencio
para dirigirse a su aula correspondiente.
Los alumnos/as no sacarán el móvil en ningún momento (salvo petición explicita del profesor en
los cursos de bachillerato, ya que no tenemos ordenador) y no podrán ir al servicio.
En primavera se saldrá con varios cursos (dependiendo del alumnado) a limpiar los papeles y
bolsas que tiran durante los recreos al suelo, y así tratar de concienciarles sobre el cuidado del
medio ambiente.
12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
Los alumnos/as podrán reforzar o ampliar los contenidos estudiados utilizando los materiales
digitales disponibles en el instituto y en sus casas.
El profesor le puede dar pautas para buscar información por internet, de temas asociados a la
unidad.
34
13.ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS EXTRAESCOLARES.
Participación do seminario de Debuxo na GALA COSME que se realiza casi todos os anos por
Nadal. Concurso de postales de Nadal.
Viaxes culturais onde se potencian as actividades propias da materia fora do aula.
Participación nas actividades propostas para os días destacados do calendario escolar, como "o Día
da Letras Galegas". Exposición dos traballos realizados polos alumnos en aulas, corredores...
Elaboración de orlas, carteis, camisetas, logotipos, murais, propaganda, participación na revista do
centro, etc....
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE.
Utiliza ase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen aspectos do
seguimento e avaliación do proceso de ensinanza-aprendizaxe.
Indicadores Valoración Proposta de mellora
Realiza la evaluación
inicial a principio de curso
para ajustar la
programación al nivel de
los estudiantes.
Detecta los
conocimientos previos de
cada unidad didáctica.
Proporciona la
información necesaria
sobre la resolución de las
tareas y cómo puede
mejorarlas.
Corrige y explica de
forma habitual los
trabajos y actividades de
35
los alumnos/as y da pautas
para la mejora de sus
aprendizajes.
Utiliza suficientes
criterios de evaluación
que atiendan de manera
equilibrada la evaluación
de los diferentes
contenidos.
Favorece los procesos
de autoevaluación y
coevaluación.
Propone nuevas
actividades que faciliten la
adquisición de objetivos
cuando estos no han sido
alcanzados
suficientemente.
Propone nuevas
actividades de mayor nivel
cuando los objetivos han
sido alcanzados con
suficiencia.
Utiliza diferentes
técnicas de evaluación en
función de los contenidos,
el nivel de los estudiantes,
etc.
Emplea diferentes
medios para informar de
los resultados a los
estudiantes
15. MECANISMO DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIONES EN RELACIÓN COS RESULTADOS
ACADÉMIDOS E PROCESOS DE MELLORA.
Utilizarase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen aspectos que
podemos mellorar ou destacar na programación e así establecer estratexias de mellora,
promovendo a reflexión e autoevaluación do profesorado.
Avaliación A destacar A mellorar Mellora
persoal
36
Temporalización das
unidades didácticas
Desarrollo dos
obxetivos didácticos
Manexo dos
contenidos da unidade
Descriptores
e desempeños
competenciales
Realización de tareas
Estratexias
metodolóxicas
seleccionadas
Recursos
Claridad en los
criterios
da avaliación
Uso de diversas
herramientas da
avaliación
Portfolio de
evidencias
dos estándares de
aprendizaxe
Atención a
diversidade
Interdisciplinariedad
Xefe departamento, Juan José Albares Arias.
A Rúa, setembro de 2019.
CURSO
2019 / 2020
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA
“COSME LÓPEZ RODRÍGUEZ” A RÚA
PROGRAMACIÓN
DIDÁCTICA LOMCE
1º BACHARELATO
DEPARTAMENTO DE DEBUXO
ÍNDICE
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
2. OBXECTIVOS
2.1 OBXECTIVOS DE ETAPA
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO
DAS COMPETENCIAS CLAVE
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE
AVALIACIÓN-ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE-
COMPETENCIAS CLAVE
6. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS. MATERIAS E
RECURSOS DIDÁCTICOS
6.1 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
7. CRITERIOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E
PROMOCIÓN
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN
7.2 PROCEDEMENTO PARA AVALIACIÓN INICIAL, CONTINUA E FINAL
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES E SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTES
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA SUPERAR UNHA MATERIA NON CURSADA
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS.
EDUCACIÓN EN VALORES
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
11. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA
12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E
EXTRAESCOLARES
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO
DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE
15. MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E
MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS
EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMICOS E OS
PROCESOS DE MELLORA
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN.
Entre as finalidades de Debuxo Técnico figura de xeito específico dotar o alumnado das competencias necesarias para se poder comunicar graficamente con obxectividade nun mundo cada vez máis complexo, que require do deseño e da fabricación de produtos que resolvan as necesidades presentes e futuras. Esta función comunicativa, grazas ao acordo dunha serie de convencións a escala nacional, comunitaria e internacional, permítenos transmitir, interpretar e comprender ideas ou proxectos de maneira fiable, obxectiva e inequívoca.
O debuxo técnico, xa que logo, emprégase como medio de comunicación en calquera proceso de investigación ou proxecto que se valla dos aspectos visuais das ideas e das formas para visualizar o que se estea a deseñar e, de ser o caso, definir dun xeito claro e exacto o que se desexa producir; é dicir, como linguaxe universal nos seus dous niveis de comunicación: comprender ou interpretar a información codificada, e expresarse ou elaborar información comprensible polas persoas destinatarias.
O alumnado, ao adquirir competencias específicas na interpretación de documentación gráfica elaborada de acordo coa norma nos sistemas de representación convencionais, pode coñecer mellor o mundo. Isto require, ademais do coñecemento das principais normas de debuxo, un desenvolvemento avanzado da súa visión espacial, entendida como a capacidade de abstracción para, por exemplo, visualizar ou imaxinar obxectos tridimensionais representados mediante imaxes planas.
Ademais de comprender a complexa información gráfica que nos rodea, cómpre que o estudante aborde a representación de espazos ou obxectos de calquera tipo e elabore documentos técnicos normalizados que plasmen as súas ideas e os seus proxectos, relacionados tanto co deseño gráfico como coa ideación de espazos arquitectónicos ou coa fabricación artesanal ou industrial de pezas e conxuntos.
Durante o primeiro curso trabállase coas competencias relacionadas co debuxo técnico como linguaxe de comunicación e instrumento básico para a comprensión, análise e representación da realidade. Para isto, introdúcense gradualmente e de xeito interrelacionado tres grandes bloques: "Xeometría e debuxo técnico", "Sistemas de representación" e "Normalización". Trátase de que o/a estudante teña unha visión global dos fundamentos do debuxo técnico que lle permita no seguinte curso afondar algúns aspectos desta materia.
Ao longo do segundo curso introdúcese un bloque novo ("Documentación gráfica de proxectos"), en lugar de “Normalización”, para a integración das destrezas adquiridas na etapa.
Xa que logo, os elementos do currículo básico da materia agrupáronse en tres bloques interrelacionados: "Xeometría e debuxo técnico", "Sistemas de representación" e "Normalización” ou “Documentación gráfica de proxectos".
No primeiro bloque, desenvolvéronse durante os dous cursos que compoñen esta etapa os elementos necesarios para resolver problemas de configuración de formas, ao tempo que se analiza a súa presenza na natureza e na arte ao longo da historia, e as súas aplicacións ao mundo científico e técnico.
De maneira análoga, o bloque dedicado aos sistemas de representación desenvolve os fundamentos, as características e as aplicacións das axonometrías, das perspectivas cónicas e dos sistemas diédrico e de planos cotados. Este bloque débese abordar de xeito integrado para permitir descubrir as relación.
O instituto está situado na localidade de A Rúa cunha poboación de 4187 habitantes. Ademais recibe alumnado dos concellos de Petín, Larouco, O Bolo e Vilamartín. Son todos concellos formados por un elevado número de asentamentos de poboación de reducido tamaño nos que a corrente emigratoria acumulada ao longo dos séculos XIX e XX produciu un estancamento e incluso retroceso demográfico e un acusado avellentamento da poboación ata límites críticos nalgúns casos.
O territorio está vertebrado por unha infraestrutura de transporte caracterizada por redes lentas, de trazados antigos, sinuosos e deficientemente dotadas en medios técnicos, que comunican núcleos de poboación moi dispersos no espazo. Máis da metade do alumnado ten que facer uso do transporte escolar, o que condiciona a organización de todo tipo de actividades, sobre todo extraescolares.
A estrutura interna das economías familiares está diversificada. A estrutura agraria
caracterízase por: avellentamento da poboación, crecemento vexetativo negativo, perda de iniciativas motivada por unha emigración secular, dispersión dos asentamentos de poboación, elevado número de explotacións agrarias que funcionan en réxime de autoconsumo, agricultura minifundista de policultivo tradicional.
A maioría das economías familiares, aínda que situadas nun medio rural, reciben ingresos
de rendas xeradas fóra da actividade agraria: sector servizos pouco especializados e actividades relacionadas co sector louseiro cunha elevada tasa de desemprego.
2. OBXETIVOS.
2.1 OBXETIVOS DE ETAPA.
O Bacharelato contribuirá a desenvolver nos alumnos e nas alumnas as capacidades que
lles permitan:
a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha
conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española, así como
polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha
sociedade xusta e equitativa, e favoreza o sostemento.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lles permita actuar de forma responsable
e autónoma, e desenvolver o seu espírito crítico. Prever e resolver pacificamente os
conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres,
analizar e valorar criticamente as desigualdades existentes e impulsar a igualdade real e
a non discriminación das persoas con discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o
eficaz aproveitamento da aprendizaxe, e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral coma escrita, a lingua castelá e, de ser o caso, a
lingua cooficial da súa comunidade autónoma.
f ) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da
comunicación.
h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus
antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de forma
solidaria no desenvolvemento e na mellora do seu medio social.
i ) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e dominar as
habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l ) Comprender os elementos e procedementos fundamentais da investigación e dos
métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da
tecnoloxía no cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o
respecto cara ao medio.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa,
traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes
de formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social.
o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria.
……………………………………………………………………………
A ensinanza de Debuxo Técnico no Bacharelato terá como finalidade o desenvolvemento
das seguintes capacidades:
1. Utilizar axeitadamente e con certa destreza os instrumentos e a terminoloxía específica
do debuxo técnico.
2. Valorar a importancia que ten o correcto acabado e presentación do debuxo no referido
á diferenciación dos distintos trazos que o configuran, á súa exactitude e á limpeza e ao
coidado do soporte.
3. Considerar o debuxo técnico como unha linguaxe obxectiva e universal, e valorar a
necesidade de coñecer a súa sintaxe para poder expresar e comprender a información.
4. Coñecer e comprender os principais fundamentos da xeometría métrica aplicada para
resolver problemas de configuración de formas no plano.
5. Comprender e empregar os sistemas de representación para resolver problemas
xeométricos no espazo ou representar figuras tridimensionais no plano.
6. Valorar a universalidade da normalización no debuxo técnico e aplicar as principais
normas UNE e ISO referidas á obtención, posición e cota das vistas dun corpo.
7. Empregar o bosquexo e a perspectiva a man alzada como medio de expresión gráfica e
conseguir a destreza e a rapidez necesarias.
8. Planificar e reflexionar, de forma individual e colectiva, sobre o proceso de realización de
calquera construción xeométrica, e relacionarse con outras persoas nas actividades
colectivas con flexibilidade e responsabilidade.
9. Integrar os seus coñecementos de debuxo técnico dentro dos procesos tecnolóxicos e en
aplicacións da vida cotiá; revisar e valorar o estado de consecución do proxecto ou da
actividade sempre que sexa necesario.
10. Interesarse polas novas tecnoloxías e polos programas de deseño; gozar coa súa
utilizació n e valorar as súas posibilidades na realización de planos técnicos.
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
- Considerar o debuxo técnico como unha linguaxe obxectiva e universal; valorar a
necesidade de coñecer a súa sintaxe para poder expresar e comprender a información.
- Utilizar axeitadamente e con certa destreza os instrumentos e a terminoloxía específica do
debuxo técnico.
- Valorar a importancia que ten o correcto acabado e a presentación do debuxo no referido
á diferenciación dos distintos trazos que o configuran, a exactitude destes e a limpeza e
coidado do soporte.
- Fomentar o razoamento e o método nas representacións de carácter técnico e científico e
para a concreción de formas nos procesos de deseño.
- Coñecer e comprender os principais fundamentos da xeometría métrica aplicada para
resolver problemas de configuración de formas no plano.
- Comprender e empregar os sistemas de representación para resolver problemas
xeométricos no espazo ou representar figuras tridimensionais no plano.
- Valorar a universalidade da normalización no debuxo técnico e aplicar as principais normas
UNE e ISO referidas á obtención, posición e cota das vistas dun corpo.
- Interpretar e representar obxectos compostos sinxelos, así como os seus compoñentes, e
empregar para iso os sistemas de representación e os convencionalismos normalizados.
- Potenciar o trazado a man alzada como medio de acadar a destreza e a rapidez necesarias
na expresión gráfica.
- Coñecer e utilizar as novas tecnoloxías e os programas de deseño, e valorar as súas
posibilidades na realización de planos técnicos.
- Participar en proxectos cooperativos vinculados á materia.
- Integrar os coñecementos de debuxo técnico dentro dos procesos tecnolóxicos e en
aplicacións da vida cotiá.
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
A área é unha oportunidade para utilizar a linguaxe simbólica así como a profundización en
aspectos espaciais da realidade e a súa representación gráfica. Tamén na área adéstranse
procedementos relacionados co método científico, como son: a observación, a
experimentación, o descubrimento, a reflexión e a análise.
Os descriptores que traballaremos fundamentalmente serán:
-Respectar e preservar a vida dos seres vivos da súa contorna.
-Tomar conciencia dos cambios producidos polo ser humano na contorna natural e as
repercusións para a vida futura.
-Comprender e interpretar a información presentada en formato gráfico.
Comunicación lingüística
Esta área contribúe á adquisición da competencia lingüística na medida que favorece a
comprensión e expresión oral e escrita ao promover o coñecemento e a utilización do
vocabulario específico referido á expresión artística e ao explorar diferentes canles de
comunicación.
Os descriptores que priorizaremos serán:
-Comprender o sentido dos textos escritos e orais.
-Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes rexistros, nas diversas
situacións comunicativa
-Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda de palabra e escoita
atenta ao interlocutor.
En caso de centros bilingües ou plurilingües que impartan a materia noutra lingua:
-Manter conversacións noutras linguas sobre temas cotiáns en distintos contextos.
-Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e ler textos en calquera
situación.
Competencia dixital
Dentro da área aparecen contidos que fan referencia á contorna audiovisual e multimedia
dando especial importancia ao uso de ferramentas tecnolóxicas, para a creación de
producións audiovisuais.
Para iso, nesta área, traballaremos os seguintes descriptores da competencia:
-Utilizar as distintas canles de comunicación audiovisual para transmitir informacións
diversas.
-Comprender as mensaxes que veñen dos medios de comunicación.
-Empregar distintas fontes para a procura de información.
Conciencia e expresións culturais
O alumnado aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe
visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas. Por outra
banda, contribúese a esta competencia cando se experimenta e investiga con diversidade
de técnicas plásticas e visuais e é capaz de expresarse a través da imaxe.
Polo que nesta área, traballaremos os seguintes descriptores:
-Mostrar respecto cara ao patrimonio cultural mundial nas súas distintas vertentes
(artístico-literaria, etnográfica, científico-técnica), e cara ás persoas que contribuíron ao
seu desenvolvemento.
-Valorar a interculturalidad como unha fonte de riqueza persoal e cultural.
-Apreciar os valores culturais do patrimonio natural e da evolución do pensamento
científico.
-Expresar sentimentos e emocións mediante códigos artísticos.
-Apreciar a beleza das expresións artísticas e as manifestacións de creatividade e gusto
pola estética no ámbito cotián.
-Elaborar traballos e presentacións con sentido estético.
Competencias sociais e cívicas
Esta área é unha boa ferramenta para potenciar a competencia social e cívica. Na medida
que as producións artísticas pódense expor como traballo en equipo, sendo unha
oportunidade para fomentar a cooperación, o respecto, a tolerancia, etc. Por outra banda
o fomento da creatividade na aula, leva a valorar diversos enfoques e formulacións.
Para iso adestraremos os seguintes descriptores:
-Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de participación
establecidos.
-Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas. -Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos valores.
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor
Esta área colabora en gran medida na adquisición do sentido de iniciativa e espírito
emprendedor xa que en todo proceso de creación hai que converter unha idea nun
produto e para iso hanse de desenvolver estratexias de planificación, de previsión de
recursos, de anticipación e avaliación de resultados. Este proceso, sitúa ao alumnado ante
un proceso que lle obriga a tomar decisións de maneira autónoma. Todo isto, xunto co
espírito creativo, a experimentación, a investigación, e a autocrítica fomentan a iniciativa
e o espírito emprendedor.
Os descriptores que adestraremos son:
-Ser constante no traballo, superando as dificultades.
-Priorizar a consecución de obxectivos grupales sobre os intereses persoais.
-Configurar unha visión de futuro realista e ambiciosa.
-Atopar posibilidades na contorna que outros non aprecian.
Aprender a aprender
Esta materia contribuirá á competencia para aprender a aprender na medida
en que favoreza a reflexión sobre os procesos e a propia experimentación creativa, xa que
esta implica a toma de conciencia das propias capacidades e recursos, así como a
aceptación dos propios erros como instrumento de mellora.
Os descriptores que adestraremos son:
-Xestionar os recursos e as motivacións persoais en favor da aprendizaxe.
-Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional,
interdependiente
-Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes en función dos
resultados intermedios.
-Avaliar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.
Competencias Indicadores Descriptores
Competencia matemática
e competencias básicas
na ciencia e tecnoloxía
Cuidado do entorno
medioambiental y dos
seres vivos
- Interactuar co entorno natural
de maneira respectuosa.
- Comprometerse co uso
responsable dos recursos
naturais para promover un
desenvolvemento sustentable.
- Respectar e preservar a vida
dos seres vivos da súa
contorna.
- Tomar conciencia dos cambios
producidos polo ser humano
na contorna natural e as
repercusións para a vida
futura.
Vida saudable
- Desenvolver e promover
hábitos de vida saudable en
canto á alimentación e ao
exercicio físico.
- Xerar criterios persoais sobre a
visión social da estética do
corpo humano fronte ao seu
coidado saudable.
A ciencia no día a día
- Recoñecer a importancia da
ciencia na nosa vida cotiá.
- Aplicar métodos científicos
rigorosos para mellorar a
comprensión da realidade
circundante en distintos
ámbitos (biolóxico, xeolóxico,
físico, químico, tecnolóxico,
xeográfico...).
- Manexar os coñecementos
sobre ciencia e tecnoloxía para
solucionar problemas,
comprender o que ocorre ao
noso ao redor e responder
preguntas.
Manexo dos elementos
matemáticos
- Coñecer e utilizar os elementos
matemáticos básicos:
operacións, magnitudes,
porcentaxes, proporcións,
formas xeométricas, criterios
de medición e codificación
numérica, etc.
- Comprender e interpretar a
información presentada en
formato gráfico.
- Expresarse con propiedade na
linguaxe matemática.
Razoamento lóxico e
resolución dos
problemas
- Organizar a información
utilizando procedementos
matemáticos.
- Resolver problemas
seleccionando os datos e as
estratexias apropiadas.
- Aplicar estratexias de
resolución de problemas a
situacións da vida cotiá.
Comunicación lingüística
Comprensión: oral e
escrita
- Comprender o sentido dos
textos escritos e orais.
- Manter unha actitude
favorable cara á lectura.
Expresión: oral e escrita
- Expresarse oralmente con
corrección, adecuación e
coherencia.
- Utilizar o vocabulario
adecuado, as estruturas
lingüísticas e as normas
ortográficas e gramaticales
para elaborar textos escritos e
orais.
- Compoñer distintos tipos de
textos creativamente con
sentido literario.
Normas da comunicación
- Respectar as normas de
comunicación en calquera
contexto: quenda de palabra,
escoita atenta ao interlocutor.
- Manexar elementos de
comunicación non verbal, ou
en diferentes rexistros, nas
diversas situacións
comunicativas.
Comunicación en outras
linguas
- Entender o contexto
sociocultural da lingua, así
como a súa historia para un
mellor uso da mesma.
- Manter conversacións noutras
linguas sobre temas cotiáns en
distintos contextos.
- Utilizar os coñecementos sobre
a lingua para buscar
información e ler textos en
calquera situación.
- Producir textos escritos de
diversa complexidade para o
seu uso en situacións cotiás ou
en materias diversas.
Competencia dixital
Tecnoloxías da
información
- Empregar distintas fontes para
a procura de información.
- Seleccionar o uso das distintas
fontes segundo a súa
fiabilidade.
- Elaborar e publicitar
información propia derivada
de información obtida a través
de medios tecnolóxicos.
Comunicación audiovisual
- Utilizar as distintas canles de
comunicación audiovisual para
transmitir informacións
diversas.
- Comprender as mensaxes que
veñen dos medios de
comunicación.
Utilización das
ferramentas dixitales
- Manexar ferramentas dixitais
para a construción de
coñecemento.
- Actualizar o uso das novas
tecnoloxías para mellorar o
traballo e facilitar a vida
diaria.
- Aplicar criterios éticos no uso
das tecnoloxías.
Conciencia y expresiones
culturais
Respeto polas
manifestaciones
culturais propias e
alleas
Mostrar respecto cara ao
patrimonio cultural mundial
nas súas distintas vertentes
(artístico-literaria, etnográfica,
científico-técnica?), e cara ás
persoas que contribuíron ao
seu desenvolvemento.
- Valorar a interculturalidad
como unha fonte de riqueza
persoal e cultural.
- Apreciar os valores culturais do
patrimonio natural e da
evolución do pensamento
científico.
Expresión cultural e
artística
- Expresar sentimentos e
emocións mediante códigos
artísticos.
- Apreciar a beleza das
expresións artísticas e as
manifestacións de
creatividade e gusto pola
estética no ámbito cotián.
- Elaborar traballos e
presentacións con sentido
estético.
Competencias sociales e
cívicas
Educación cívica e
constitucional
Coñecer as actividades
humanas, adquirir unha idea
da realidade histórica a partir
de distintas fontes, e
identificar as implicacións que
ten vivir nun Estado social e
democrático de dereito
referendado por unha
constitución.
- Aplicar dereitos e deberes da
convivencia cidadá no
contexto da escola.
Relación cos demais
- Desenvolver capacidade de
diálogo cos demais en
situacións de convivencia e
traballo e para a resolución de
conflitos.
- Mostrar dispoñibilidade para a
participación activa en
ámbitos de participación
establecidos.
- Recoñecer riqueza na
diversidade de opinións e
ideas.
Compromiso social
- Aprender a comportarse desde
o coñecemento dos distintos
valores.
- Concibir unha escala de valores
propia e actuar conforme a
ela.
- Evidenciar preocupación por
los más desfavorecidos y
respeto a los distintos ritmos y
potencialidades.
- Involucrarse ou promover
accións cun fin social.
Sentido da iniciativa e
espíritu emprendedor Autonomía persoal
- Optimizar recursos persoais
apoiándose nas fortalezas
propias.
- Asumir as responsabilidades
encomendadas e dar conta
delas.
- Ser constante no traballo,
superando as dificultades.
- Dirimir a necesidade de axuda
en función da dificultade da
tarefa.
Liderazgo
Xestionar o traballo do grupo
coordinando tarefas e tempos.
- Contaxiar entusiasmo pola
tarefa e ter confianza nas
posibilidades de alcanzar
obxectivos.
- Priorizar a consecución de
obxectivos grupales sobre os
intereses personais.
Creatividad
- Xerar novas e diverxentes
posibilidades desde
coñecementos previos dun
tema.
- Configurar unha visión de
futuro realista e ambiciosa.
- Atopar posibilidades na
contorna que outros non
aprecian.
Emprendimiento
- Optimizar o uso de recursos
materiais e persoais para a
consecución de obxectivos.
- Mostrar iniciativa persoal para
iniciar ou promover accións
novas.
- Asumir riscos no
desenvolvemento das tarefas
ou os proxectos.
- Actuar con responsabilidade
social e sentido ético no
traballo.
Aprender a aprender Perfil do aprendiz
- Identificar potencialidades
persoais como aprendiz:
estilos de aprendizaxe,
intelixencias múltiples,
funcións executivas?
- Xestionar os recursos e as
motivacións persoais en favor
da aprendizaxe.
- Xerar estratexias para
aprender en distintos
contextos de aprendizaxe.
Ferramentas para
estimular o
pensamiento
- Aplicar estratexias para a
mellora do pensamento
creativo, crítico, emocional,
interdependiente?
- Desenvolver estratexias que
favorezan a comprensión
rigorosa dos contidos.
Planificación e avaliación
do aprendizaxe
- Planificar os recursos
necesarios e os pasos que se
han de realizar no proceso de
aprendizaxe.
- Seguir os pasos establecidos e
tomar decisións sobre os pasos
seguintes en función dos
resultados intermedios.
- Avaliar a consecución de
obxectivos de aprendizaxe.
- Tomar conciencia dos procesos
de aprendizaxe.
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN.
1ºAVALIACIÓN
1.Trazados fundamentais no plano. Repaso de conceptos geométricos fundamentais.
Paralelismo e perpendicularidad con patróns e con compás. Ángulos notables: o seu
trazado con patróns..Proporcionalidad e semellanza. Teorema de Thales e as súas
aplicacións. Segmentos cuarto e terceiro proporcionales a outros dados. Semellanza entre
figuras.
2. Escalas: escala numérica e escala gráfica. Constucción de escalas gráficas. Tipos de
escalas e as súas aplicacións
3.Polígonos. Polígonos regulares e irregulares. Clasificación de triángulos. Construción de
triángulos dados os seus ángulos e/ou liñas notables. Clasificación e construción de
cuadriláteros. División dunha circunferencia en partes iguais e a súa aplicación na
construción de polígonos regulares. Construción de polígonos regulares a partir do radio
da circunferencia circunscrita.
4.Transformacións geométricas. Translación. Xiro. Simetría no plano e no espazo. Centro,
eixe e plano de simetría. Homotecia.
2ºAVALIACIÓN
5.Tangencias. Concepto. Tangencia entre liña e curva; relación entre o punto de tangencia
e o radio de curvatura. Tangencia entre curvas; relación entre o punto de tangencia e os
centros de curvatura. Circunferencia que pasa por tres puntos. Casos notables de
tangencia: liña tangente a unha circunferencia nun punto desta. Circunferencia tangente a
unha liña nun punto desta. Circunferencias de radio dado tangentes a unha liña e que
pasen por un punto exterior. Circunferencias de radio dado tangentes a dúas liñas que se
cortan. Circunferencias tangentes a tres liñas que se cortan en triángulo. Circunferencias
de radio dado tangentes a outra nun punto desta. Circunferencia tangente a outra nun
punto desta que pase por un punto exterior. Liñas tangentes comúns interiores e
exteriores a dúas circunferencias. Enlaces.
6.Curvas técnicas: definicións e trazado como aplicación das tangencias. Óvalo:
construción a partir do seu eixe maior, do seu eixe menor ou dun rombo de ángulos de 60
e 120 grados. Ovoide: construción a partir do seu eixe maior ou do seu eixe menor.?
Espirales: construción a partir dun triángulo ou un cadrado. Espiral jónica (voluta)
7.Curvas cónicas: definición e trazado. Elipse: definición e diferenciación do óvalo.
Construción da elipse por puntos a partir dos eixes. Construción da elipse por eixes
proyectivos. Hipérbola : definición e a súa construción por puntos a partir dos eixes.
Parábola: definición e a súa construción a partir da directriz e dun foco ou vértice.
3ºAVALIACIÓN
8.Sistemas de representación. Fundamentos dos sistemas de representación. Visión xeral
dos sistemas diédrico, axonométrico e cónico, e planos acoutados. Características
fundamentais. Utilización óptima de cada un deles. O seu uso na ciencia e na técnica.
Sistema diédrico: representación e nomenclatura do punto, a recta e o plano; as súas
relacións e transformacións mais usuais. Sistemas axonométricos: isometría,
representación de polígonos e sólidos poliédricos e de revolución sinxelos (sen
coeficientes de redución). Perspectiva caballera: coeficiente de redución, representación
de polígonos e sólidos poliédricos e de revolución sinxelos.
9.Normalización e esbozamiento. Normas fundamentais UNE e ISO. O esbozamiento. O
boceto e o seu gestación creativa.
10.Actitudes, valores e normas. Interese pola presentación pulcra dos proxectos.
Valoración da linguaxe técnica para a presentación das ideas con imaxes. Respecto polas
creacións alleas
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA.
Os contidos minimos mais importantes ou os minimos exixibles, dependendo sempre de
la diversidad do alumnado e do tempo disponible en cada avaliación, serán todos los
expuestos nel punto anterior.
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE AVALIACIÓN-ESTANDARES DE APRENDIZAXE-
COMPETENCIAS CLAVE.
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
Bloque 1. Xeometría e debuxo técnico
b
d
e
g
i
l
m
B1.1. Trazados
xeométricos.
B1.2. Instrumentos
e materiais do
debuxo técnico.
B1.3.
Recoñecemento
da xeometría na
natureza.
B1.4. Identificación
de estruturas
xeométricas na
arte.
B1.5. Valoración da
xeometría como
instrumento para
o deseño gráfico,
industrial e
arquitectónico.
B1.6. Trazados
fundamentais no
plano.
B1.7. Operacións
con segmentos.
B1.8. Mediatriz.
B1.9. Paralelismo e
perpendicularida
de.
B1.10.
B1.1. Resolver
problemas de
configuración de
formas poligonais
sinxelas no plano
coa axuda de
utensilios
convencionais de
debuxo sobre
taboleiro,
aplicando os
fundamentos da
xeometría métrica
de acordo cun
esquema paso a
paso e/ou unha
figura de análise
elaborada
previamente.
DT1.B1.1.1. Deseña,
modifica ou
reproduce formas
baseadas en redes
modulares cadradas
coa axuda do
escuadro e o
cartabón, utilizando
recursos gráficos
para destacar
claramente o
trazado principal
elaborado das liñas
auxiliares utilizadas.
CSIEE
DT1.B1.1. 2. Determina
coa axuda de regra e
compás os principais
lugares xeométricos
de aplicación aos
trazados
fundamentais no
plano, e comproba
graficamente o
cumprimento das
condicións
establecidas.
CMCCT
DT1.B1.1.3. Relaciona
as liñas e os puntos
notables de
triángulos,
cuadriláteros e
polígonos coas súas
propiedades, e
CAA
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
Determinación de
lugares
xeométricos.
Aplicacións.
B1.11. Elaboración
de formas
baseadas en
redes modulares.
B1.12.
Circunferencia e
círculo.
B1.13. Ángulos.
B1.14.Trazado de
polígonos
regulares.
B1.15. Resolución
gráfica de
cuadriláteros e
polígonos.
B1.16.
Representación
de formas planas.
B1.17. Trazado de
formas
proporcionais.
B1.18. Resolución
gráfica de
triángulos.
B1.19.
Determinación,
propiedades e
aplicacións dos
seus puntos
identifica as súas
aplicacións.
DT1.B1.1.4.
Comprende as
relacións métricas
dos ángulos da
circunferencia e o
círculo, describe as
súas propiedades e
identifica as súas
posibles aplicacións.
CAA
DT1.B1.1.5. Resolve
triángulos coa axuda
de regra e compás,
aplicando as
propiedades das
súas liñas e os
puntos notables, e
os principios
xeométricos
elementais, e
xustifica o
procedemento
utilizado.
CMCCT
DT1.B1.1.6. Deseña,
modifica ou
reproduce
cuadriláteros e
polígonos analizando
as relacións métricas
esenciais e
resolvendo o seu
trazado por
triangulación,
radiación, itinerario
ou relacións de
CSIEE
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
notables.
B1.20.
Proporcionalidad
e e semellanza.
B1.21. Análise de
trazado de
formas poligonais
por triangulación,
radiación e
itinerario.
B1.22. Construción
e utilización de
escalas gráficas.
B1.23.
Transformacións
xeométricas
elementais: xiro,
translación,
simetría
homotecia e
afinidade.
Identificación de
invariantes.
Aplicacións.
semellanza.
DT1.B1.1.7. Reproduce
figuras proporcionais
determinando a
razón idónea para o
espazo de debuxo
dispoñible,
construíndo a escala
gráfica
correspondente en
función da
apreciación
establecida e
utilizándoa coa
precisión requirida.
CSIEE
DT1.B1.1.8.
Comprende as
características das
transformacións
xeométricas
elementais (xiro,
translación, simetría,
homotecia e
afinidade),
identificando as súas
invariantes, e
aplícaas para a
resolución de
problemas
xeométricos e para a
representación de
formas planas.
CAA
b
d
B1.24. Tanxencias e
enlaces.
B1.25. Resolución
B1.2. Debuxar curvas
técnicas e figuras
planas compostas
por circunferencias
DT1.B1.2.1. Identifica
as relacións entre
puntos de tanxencia,
centros e raios de
CMCCT
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
e
g
i
l
de problemas
básicos de
tanxencias e
enlaces.
Aplicacións.
B1.26. Construción
de curvas
técnicas, óvalos,
ovoides e
espirais.
B1.27. Aplicacións
da xeometría ao
deseño
arquitectónico e
industrial.
B1.28. Xeometría e
novas
tecnoloxías.
B1.29. Aplicacións
de debuxo
vectorial en 2D.
B1.30. Exercicios de
aplicación de
trazado de
tanxencias e
enlaces.
e liñas rectas,
aplicando os
conceptos
fundamentais de
tanxencias, resaltar
a forma final
determinada e
indicar
graficamente a
construción auxiliar
utilizada, os puntos
de enlace e a
relación entre os
seus elementos.
circunferencias,
analizando figuras
compostas por
enlaces entre liñas
rectas e arcos de
circunferencia.
DT1.B1.2.2. Resolve
problemas básicos
de tanxencias coa
axuda de regra e
compás, aplicando
con rigor e
exactitude as súas
propiedades
intrínsecas, e
utilizando recursos
gráficos para
destacar claramente
o trazado principal
elaborado das liñas
auxiliares utilizadas.
CAA
DT1.B1.2.3. Aplica os
coñecementos de
tanxencias á
construción de
óvalos, ovoides e
espirais, e relaciona
a súa forma coas
principais aplicacións
no deseño
arquitectónico e
industrial.
CSIEE
DT1.B1.2.4. Deseña a
partir dun bosquexo
previo ou reproduce
á escala conveniente
CSIEE
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
figuras planas que
conteñan enlaces
entre liñas rectas e
arcos de
circunferencia,
indicando
graficamente a
construción auxiliar
utilizada, os puntos
de enlace e a
relación entre os
seus elementos.
Bloque 2. Sistemas de representación
b
d
e
g
i
l
DT1.B2.1.5.
Comprende o
funcionamento
do sistema
diédrico,
relacionando os
seus elementos,
convencionalismo
s e notacións coas
proxeccións
necesarias para
representar
inequivocamente
a posición de
puntos, rectas e
planos, e resolve
problemas de
pertenza,
intersección e
verdadeira
magnitude.
B2.1. Relacionar os
fundamentos e as
características dos
sistemas de
representación
coas súas posibles
aplicacións ao
debuxo técnico,
seleccionando o
sistema axeitado
ao obxectivo
previsto, e
identificar as
vantaxes e os
inconvenientes en
función da
información que se
desexe amosar e
dos recursos
dispoñibles.
DT1.B2.1.1. Identifica o
sistema de
representación
empregado a partir
da análise de
debuxos técnicos,
ilustracións ou
fotografías de
obxectos ou espazos,
e determina as
características
diferenciais e os
elementos principais
do sistema.
CCL
DT1.B2. 1. 2. Establece
o ámbito de
aplicación dos
principais sistemas
de representación, e
ilustra as súas
vantaxes e os seus
inconvenientes
mediante o debuxo a
CCL
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
man alzada dun
mesmo corpo
xeométrico sinxelo.
DT1.B2.1.3. Selecciona
o sistema de
representación
idóneo para a
definición dun
obxecto ou espazo,
analizando a
complexidade da súa
forma, a finalidade
da representación, a
exactitude requirida
e os recursos
informáticos
dispoñibles.
CD
DT1B2.1.4. Comprende
os fundamentos do
sistema diédrico e
describe os
procedementos de
obtención das
proxeccións e a súa
disposición
normalizada.
CMCCT
CAA
DT1.B2.1.6. Deseña ou
reproduce formas
tridimensionais
sinxelas, debuxando
a man alzada as súas
vistas principais no
sistema de
proxección
CSIEE
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
ortogonal
establecido pola
norma de aplicación,
dispondo as
proxeccións
suficientes para a
súa definición e
identificando os seus
elementos de xeito
inequívoco.
DT1.B2.1.7. Visualiza
no espazo
perspectivo formas
tridimensionais
sinxelas definidas
suficientemente
polas súas vistas
principais,
debuxando a man
alzada axonometrías
convencionais
(isometrías e
cabaleiras).
CMCCT
DT1.B2.1.8. Determina
seccións planas de
obxectos
tridimensionais
sinxelos,
visualizando
intuitivamente a súa
posición mediante
perspectivas a man
alzada, debuxando
as súas proxeccións
diédricas e obtendo
a súa verdadeira
CCEC
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
magnitude.
b
d
e
g
i
l
B2.19. Sistema de
planos cotados:
aplicacións.
B2.2. Representar
formas
tridimensionais
sinxelas a partir de
perspectivas,
fotografías, pezas
reais ou espazos do
contorno próximo,
utilizando o
sistema diédrico
ou, de ser o caso, o
sistema de planos
cotados, dispondo
de acordo coa
norma as
proxeccións
suficientes para a
súa definición e
identificando os
seus elementos de
xeito inequívoco.
DT1.B2.2.1.
Comprende o
funcionamento do
sistema de planos
cotados como unha
variante do sistema
diédrico que permite
rendibilizar os
coñecementos
adquiridos, ilustra as
súas principais
aplicacións mediante
a resolución de
problemas sinxelos
de pertenza e
intersección e obtén
perfís dun terreo a
partir das súas
curvas de nivel.
CAA
b
d
e
g
i
l
B2.20. Sistema
axonométrico.
B2.21.
Fundamentos do
sistema.
Disposición dos
eixes e utilización
dos coeficientes
de redución.
B2.22. Sistema
axonométrico
ortogonal,
perspectivas
B2.3. Debuxar
perspectivas de
formas
tridimensionais a
partir de pezas
reais ou definidas
polas súas
proxeccións
ortogonais,
seleccionando a
axonometría
axeitada ao
propósito da
representación,
dispondo a
DT1.B2.3.1. Realiza
perspectivas
isométricas de
corpos definidos
polas súas vistas
principais, coa axuda
de utensilios de
debuxo sobre
taboleiro,
representando as
circunferencias
situadas en caras
paralelas aos planos
coordenados como
óvalos en lugar de
CCEC
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
isométricas,
dimétricas e
trimétricas.
B2.23. Sistema
axonométrico
oblicuo:
perspectivas
cabaleiras e
militares.
B2.24. Aplicación do
óvalo isométrico
como
representación
simplificada de
formas circulares.
posición dos eixes
en función da
importancia
relativa das caras
que se desexen
amosar e
utilizando, de ser o
caso, os
coeficientes de
redución
determinados.
elipses,
simplificando o seu
trazado.
DT1.B2.3.2. Realiza
perspectivas
cabaleiras ou
planimétricas
(militares) de corpos
ou espazos con
circunferencias
situadas en caras
paralelas a un só dos
planos coordenados,
dispondo a súa
orientación para
simplificar o seu
trazado.
CCEC
b
d
e
g
i
l
B2.25. Sistema
cónico central.
B2.26. Elementos
do sistema. Plano
do cadro e cono
visual.
B2.27.
Determinación do
punto de vista e
orientación das
caras principais.
B2.28. Paralelismo.
Puntos de fuga.
Puntos métricos.
B2.29.
Representación
B2.4. Debuxar
perspectivas
cónicas de formas
tridimensionais a
partir de espazos
do contorno ou
definidas polas
súas proxeccións
ortogonais, e
valorar o método
seleccionado,
considerando a
orientación das
caras principais
respecto do plano
do cadro e a
repercusión da
posición do punto
de vista sobre o
DT1.B2.4.1.
Comprende os
fundamentos da
perspectiva cónica e
clasifica a súa
tipoloxía en función
da orientación das
caras principais
respecto ao plano do
cadro e a
repercusión da
posición do punto de
vista sobre o
resultado final,
determinando o
punto principal, a
liña do horizonte, os
puntos de fuga e os
seus puntos de
CCL
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
simplificada da
circunferencia.
B2.30. Sistema
cónico oblicuo.
B2.31.
Representación
simplificada da
circunferencia.
B2.32.
Representación
de sólidos nos
diferentes
sistemas.
resultado final. medida.
DT1.B2.4.2. Debuxa
coa axuda de
utensilios de debuxo
perspectivas cónicas
centrais de corpos
ou espazos con
circunferencias
situadas en caras
paralelas a un só dos
planos coordenados,
dispondo a súa
orientación para
simplificar o seu
trazado.
CSIEE
DT1.B2.4.3. Representa
formas sólidas ou
espaciais con arcos
de circunferencia en
caras horizontais ou
verticais, debuxando
perspectivas cónicas
oblicuas coa axuda
de utensilios de
debuxo,
simplificando a
construción das
elipses perspectivas
mediante o trazado
de polígonos
circunscritos,
trazándoas a man
alzada ou coa axuda
de patróns de
curvas.
CMCCT
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
Bloque 3. Normalización
b
d
e
g
i
l
B3.1. Elementos da
normalización
consonte a
normativa.
B3.1. Valorar a
normalización
como
convencionalismo
para a
comunicación
universal que
permite simplificar
os métodos de
produción,
asegurar a calidade
dos produtos,
posibilitar a súa
distribución e
garantir a súa
utilización polo
destinatario final.
DT1.B3.1.1. Describe os
obxectivos e os
ámbitos de
utilización das
normas UNE, EN e
ISO, e relaciona as
específicas do
debuxo técnico coa
súa aplicación para a
elección e a dobra de
formatos, para o
emprego de escalas,
para establecer o
valor representativo
das liñas, para dispor
as vistas e para a
cotación.
CCL
b
d
e
g
i
l
B3.2. Proxecto:
necesidade e
ámbito de
aplicación das
normas.
B3.3. Formatos.
Dobra de planos.
B3.4. Vistas. Liñas
normalizadas.
B3.5. Aplicacións da
normalización.
B3.6. Escalas.
Cotación.
B3.7. Debuxo
industrial.
B3.2. Aplicar as
normas nacionais,
europeas e
internacionais
relacionadas cos
principios xerais de
representación,
formatos, escalas,
cotación e métodos
de proxección
ortográficos e
axonométricos,
considerando o
debuxo técnico
coma linguaxe
universal,
valorando a
necesidade de
coñecer a súa
DT1.B3.2.1. Obtén as
dimensións
relevantes de corpos
ou espazos
representados
utilizando escalas
normalizadas.
CSIEE
DT1.B3.2.2. Representa
pezas e elementos
industriais ou de
construción,
aplicando as normas
referidas aos
principais métodos
de proxección
ortográficos,
seleccionando as
vistas
CAA
Debuxo Técnico I. 1º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
B3.6. Escalas.
Cotación.
B3.8. Debuxo
arquitectónico.
B3.9. Cortes e
seccións.
sintaxe e
utilizándoo de
forma obxectiva
para a
interpretación de
planos técnicos e a
elaboración de
bosquexos,
esquemas, esbozos
e planos.
imprescindibles para
a súa definición,
dispóndoas
axeitadamente e
diferenciando o
trazado de eixes,
liñas vistas e ocultas.
DT1.B3.2.3. Cota pezas
industriais sinxelas
identificando as
cotas necesarias
para a súa correcta
definición
dimensional e
dispóndoas de
acordo coa norma.
CMCCT
DT1.B3.2.4. Cota
espazos
arquitectónicos
sinxelos
identificando as
cotas necesarias
para a súa correcta
definición
dimensional e
dispóndoas de
acordo coa norma.
CMCCT
DT1.B3.2.5. Representa
obxectos con ocos
mediante cortes e
seccións, aplicando
as normas básicas
correspondentes.
CSIEE
6. CONCRECIONS METODOLÓXICAS. MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS.
Cos coñecementos adquiridos, o alumno recibirá unha información máis especializada que
lle prepara e orienta cara a estudos posteriores ou cara a unha actividade profesional.
Tendo en conta que o debuxo técnico debe de ser realizable grazas á explicación teórica da
asignatura, seguirá a realización de exercicios, problemas e actividades de modo que
sirvan de aplicación dos coñecementos adquiridos.
Poden utilizarse para a explicación modelos reais.
Para aproveitar ao máximo o número de horas lectivas do curso, as actividades
distribuiranse mediante traballos a limpo e resolución a man alzada.
Convén que o alumno adquira soltura con todos os instrumentos e a rapidez e precisión
necesarias para iso, polo menos algunha parte das explicacións teóricas deberán realizarse
cos instrumentos.
Todos os exercicios que se realicen na pizarra deberán ser pasados a limpo, cos útiles
necesarios, en folios, que despois serán encadernados por avaliacións.
Aparte destes traballos, realizaranse láminas en din A4 e A3 coas actividades que se
propoñan no seu momento.
O alumno debe dar moita importancia á presentación dos traballos, así como por adquirir
destreza á hora de utilizar os instrumentos e os novos recursos e materiais das actuais
técnicas gráficas.
6.1 PROCEDEMENTO E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Utilizaranse apuntes do profesor e fotocopias de ampliación.
Os alumnos virán provistos de material (escuadra, cartabón, compás, portaminas) para a
realización de traballos individuais en clase.
O centro dispón de material de reforzo e ampliación como DVD, proyectores, tórculo,
pezas de escayola, figuras geométricas, pezas mecánicas, caballetes, ferramentas de
pintura, escultura, debuxo e gravado, mesas de debuxo técnico, proyector e cañón dixital,
aula propia para a asignatura.
7. CRITERIOS, INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN.
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
- Domina los trazados geométricos fundamentales en el plano y los aplica en la resolución
de problemas prácticos en los que sea necesario construir triángulos, cuadriláteros,
polígonos, figuras semejantes y transformaciones geométricas.
- Diseña y/o reproduce formas no excesivamente complejas, que en su definición contengan
enlaces entre la circunferencia y recta y/o entre circunferencias.
- Utiliza el sistema diédrico para representar figuras planas y volúmenes sencillos.
- Realiza perspectivas axonométricas de cuerpos, definidos por sus vistas principales, y
viceversa, ejecutadas a mano alzadas y/o delineadas.
- Utiliza y construye escalas gráficas para la interpretación de planos y elaboración de
dibujos.
- Representa piezas y elementos industriales o de construcción sencillos, valorando la
correcta aplicación de las normas referidas a vistas, acotación y simplificaciones indicadas
en la representación.
- Culmina los trabajos de dibujo técnico, utilizando los diferentes procedimientos y recursos
gráficos, de forma que estos sean claros, limpios y respondan al objetivo para los que han
sido realizados.
- Participa activamente en proyectos cooperativos vinculados a la materia, mostrando
actitudes de tolerancia y flexibilidad.
7.2 PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL, AVALIACIÓN CONTINUA
E AVALIACIÓN FINAL.
El profesor, los primeros días de clase, presentará a los alumnos una serie de 20 o 30
preguntas sobre cuestiones sencillas de cursos pasados, que tendrán que responder
oralmente, para así poder hacerse una idea del nivel general de la clase.
Esta signatura es continua por lo cual al alumno que haya suspendido una evaluación la
podrá recuperar aprobando la siguiente.
Si no recuperara ninguna evaluación, al final de curso, se hará un examen de
recuperación, escrito, sobre toda la materia que se ha impartido a lo largo del año. El
profesor puntualizará y reseñará los temas que considere más importantes, y sobre los
que el alumno deberá de trabajar.
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN
O alumno terá que presentar un número determinado de láminas cada trimestre e debe
obter para aprobar unha media de 5 entre a suma total das cualificacións das láminas e
controis, ademais de cumprir os criterios de cualificación que cada profesor puede
modificar, tales como: limpieza, orden, pulcritud, puntualidad, compañerismo
En todo caso, todo dependerá del énfasis que se le dé a cada unidad.
Para os alumnos coa materia pendente o profesor volverá realizar e explicar os exercicios
máis importantes e de máis difícil resolución. Queda a criterio de cada profesor a
realización de probas de recuperación, presentación de traballos, etc...
En canto ao exame de convocatoria de setembro, para os alumnos que non superaron en
xuño a asignatura de debuxo técnico de 1º de bachillerato, rexerase do seguinte xeito:
O alumno terá que traballar sobre toda a materia (xa sexa teórica ou práctica) que se ha
impartido ao longo de devandito ano.
Os criterios de avaliación serán os mesmos, anteriormente descritos. No entanto o
profesor poderá manter unha charla cos alumnos en cuestión, para subliñar ou puntualizar
os temas que considere importantes, sobre os que poderán traballar no verán, para unha
mellor resolución da convocatoria de setembro.
O exame será escrito e o alumno terá que vir provisto do material de debuxo necesario
para a súa realización.A data e hora do exame concretaraa o equipo directivo en xuño.
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES, SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTES
Os alumnos de 1º de Bacharelato non teñen pendente a materia de debuxo técnico, xa
que non existe na ESO
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA A SUPERACIÓN DUNHA MATERIA NON
CURSADA
Algúns dos alumnos matriculados en 1º de Bachillerato non tiveron unha asignatura
similar a debuxo técnico desde 3º de E.S.O. Non sempre é fácil para os alumnos comezar
cunha asignatura nova onde se manexan términos e ferramentas que levan anos sen
utilizar.
Os profesores terán que valorar os contidos máis importantes ou os mínimos exixibles, dependendo sempre da diversidad do alumnado e do tempo dispoñible en cada avaliación.
Quedará a criterio de cada profesor a realización de traballos, probas de avaliación, recuperación,.. tratando sempre de cumprir o marcado nos obxectivos concretos de cada curso.
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
Previamente el profesor ha de cuestionarse los siguientes puntos de interés:
-Identificar os alumnos ou ás alumnas que necesitan un maior seguimento ou
personalización de estratexias no seu proceso de aprendizaxe. (Débese ter en conta a
aquel alumnado con necesidades educativas, con altas capacidades e con necesidades non
diagnosticadas, pero que requiran atención específica por estar en risco, pola súa historia
familiar, etc.).
-Saber as medidas organizativas a adoptar. (Planificación de reforzos, localización de
espazos na clase para que o alumno sintase seguro, xestión de tempos grupales para
favorecer a intervención individual).
-Establecer conclusións sobre as medidas curriculares a adoptar, así como sobre os
recursos que se van a empregar.
-Analizar o modelo de seguimento que se vai a utilizar con cada un deles.
-Acoutar o intervalo de tempo e o modo en que se van a avaliar os progresos destes
estudantes.
-Fixar o modo en que se vai a compartir a información sobre cada alumno ou alumna co
resto de docentes que interveñen no seu itinerario de aprendizaxe; especialmente, co
titor.
Nel caso de alumnos con déficit visual, el aula de plástica conta cun cañón de pared e
ordenadores proporcionados por la once( na propia aula do alumno)
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS, EDUCACIÓN EN VALORES.
EDUCACIÓN DO CONSUMIDOR
Preténdese dotar aos alumnos de instrumentos para desenvolverse na sociedade de
consumo e que adquiran unha actitude crítica ante as necesidades que se queren crear
actualmente a través da publicidade e das películas que presentan unha sociedade
baseada no consumismo.
EDUCACIÓN PARA A CONVIVENCIA
A formulación e solución de problemas poden contribuír a desenvolver actitudes de
solidariedade, cooperación e respecto ás opinións e formas expresivas alleas, a través do
traballo en grupo que se converte así noutro dos eixes metodológicos e organizativos do
traballo no aula.
EDUCACIÓN NON SEXISTA
Nas actividades de grupo é necesario propiciar o intercambio fluído de papeis entre
alumnos e alumnas, e potenciar a participación destas nos debates e toma de decisións
como mecanismo corrector de situacións de discriminación sexista. Contribuirase así,
desde a propia actividade do aula, a establecer unhas relacións máis xustas e equilibradas
entre as persoas.
EDUCACIÓN MULTICULTURAL
As características do área permiten o coñecemento e a apreciación das manifestacións
artísticas, tanto actuais como doutro tempo, doutras culturas distintas á nosa, tratando de
que os alumnos saiban respectalas e valoralas.
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
Contribución ao plan lector do centro:
En 1º Bacharelato se mandará un traballo práctico que consiste na realización duna
lámina de cadros famosos onde fai que unir 1000 puntos.
Os alumnos/as terán que traballar sobre a lámina secreda para averiguar la obra de arte
que esconde e despois buscar e exponer oralmente un pequeño texto que previamente
elixiron e estudaron que faga referencia a sua lámina.
11. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA
Los alumnos/as se trasladarán a las aulas 103 y 105 donde se imparten las clases de
educación plástica visual e audiovisual y dibujo técnico I y II, respectivamente.
En el aula 105, el alumno/a tiene unas maravillosas mesas de dibujo individuales donde
poder trabajar cómodamente. La colocación de los alumnos/as puede variar a lo largo del
curso.
Su comportamiento a de ser lo más cívico posible, ya que manejan útiles de dibujo, en
muchos casos peligrosos
El aula debe quedar recogida y limpia al terminar la clase y los alumnos/as saldrán en
silencio para dirigirse a su aula correspondiente.
Los alumnos/as no sacarán el móvil en ningún momento (salvo petición explicita del
profesor en los cursos de bachillerato, ya que no tenemos ordenador) y no podrán ir al
servicio, salvo urgencia.
12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
Los alumnos/as podrán reforzar o ampliar los contenidos estudiados utilizando los
materiales digitales disponibles en el instituto y en sus casas.
El profesor le puede dar pautas para buscar información por internet, de temas asociados
a la unidad.
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIA EXTRAESCOLARES.
Participación do seminario de Debuxo na GALA COSME que se realiza casi todos os anos
por Nadal.
Concurso de postales de Nadal. Viaxes culturais onde se potencian as actividades propias
da materia fora do aula. Participación nas actividades propostas para os días destacados
do calendario escolar, como "o Día das Letras Galegas". Exposición dos traballos realizados
polos alumnos en aulas, corredores... Elaboración de orlas, carteis, camisetas, logotipos,
murais, propaganda, participación na revista do centro, etc....
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE.
Utiliza ase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen aspectos do
seguimento e avaliación do proceso de ensinanza-aprendizaxe
Indicadores Valoración Proposta de mellora
Realiza la evaluación inicial
a principio de curso para
ajustar la programación al
nivel de los estudiantes.
Detecta los conocimientos
previos de cada unidad
didáctica.
Proporciona la información
necesaria sobre la
resolución de las tareas y
cómo puede mejorarlas.
Corrige y explica de forma
habitual los trabajos y
actividades de los
alumnos/as y da pautas
para la mejora de sus
aprendizajes.
Utiliza suficientes criterios
de evaluación que
atiendan de manera
equilibrada la evaluación
de los diferentes
contenidos.
Favorece los procesos de
autoevaluación y
coevaluación.
Propone nuevas
actividades que faciliten la
adquisición de objetivos
cuando estos no han sido
alcanzados
suficientemente.
Propone nuevas
actividades de mayor nivel
cuando los objetivos han
sido alcanzados con
suficiencia.
Utiliza diferentes técnicas
de evaluación en función
de los contenidos, el nivel
de los estudiantes, etc.
Emplea diferentes medios
para informar de los
resultados a los
estudiantes
15.MECANISMO DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIONES EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMIDOS E PROCESOS DE MELLORA.
Utilizarase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen aspectos que
podemos mellorar ou destacar na programación e así establecer estratexias de mellora,
promovendo a reflexión e autoevaluación do profesorado.
Avaliación A destacar A mellorar Mellora
persoal
Temporalización das
unidades didácticas
Desarrollo dos obxetivos
didácticos
Manexo dos contenidos da
unidade
Descriptores
e desempeños
competenciales
Realización de tareas
Estratexias metodolóxicas
seleccionadas
Recursos
Claridad en los criterios
da avaliación
Uso de diversas
herramientas da avaliación
Portfolio de evidencias
dos estándares de
aprendizaxe
Atención a diversidade
Interdisciplinariedad
Xefe departamento, Juan José Albares Arias.
A Rúa, setembro de 2019.
1
CURSO
2019 / 2020
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA
“COSME LÓPEZ RODRÍGUEZ” A RÚA
PROGRAMACIÓN
DIDÁCTICA LOMCE 2º BACHARELATO
DEPARTAMENTO DE DEBUXO
2
ÍNDICE
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
2. OBXECTIVOS
2.1 OBXECTIVOS DE ETAPA
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE AVALIACIÓN-ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE-COMPETENCIAS CLAVE
6. CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS. MATERIAS E RECURSOS DIDÁCTICOS
6.1 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
7. CRITERIOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN
7.2 PROCEDEMENTO PARA AVALIACIÓN INICIAL, CONTINUA E FINAL 7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN 7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES E SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES 7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA SUPERAR UNHA MATERIA NON CURSADA
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
3
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS. EDUCACIÓN
EN VALORES
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
11. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA 12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE
ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE
15. MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN
DAS PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS EN RELACIÓN COS
RESULTADOS ACADÉMICOS E OS PROCESOS DE MELLORA
4
1. INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN. Entre as finalidades de Debuxo Técnico figura de xeito específico dotar o alumnado das
competencias necesarias para se poder comunicar graficamente con obxectividade nun mundo cada vez máis complexo, que require do deseño e da fabricación de produtos que resolvan as necesidades presentes e futuras. Esta función comunicativa, grazas ao acordo dunha serie de convencións a escala nacional, comunitaria e internacional, permítenos transmitir, interpretar e comprender ideas ou proxectos de maneira fiable, obxectiva e inequívoca.
O debuxo técnico, xa que logo, emprégase como medio de comunicación en calquera proceso de investigación ou proxecto que se valla dos aspectos visuais das ideas e das formas para visualizar o que se estea a deseñar e, de ser o caso, definir dun xeito claro e exacto o que se desexa producir; é dicir, como linguaxe universal nos seus dous niveis de comunicación: comprender ou interpretar a información codificada, e expresarse ou elaborar información comprensible polas persoas destinatarias.
O alumnado, ao adquirir competencias específicas na interpretación de documentación gráfica elaborada de acordo coa norma nos sistemas de representación convencionais, pode coñecer mellor o mundo. Isto require, ademais do coñecemento das principais normas de debuxo, un desenvolvemento avanzado da súa visión espacial, entendida como a capacidade de abstracción para, por exemplo, visualizar ou imaxinar obxectos tridimensionais representados mediante imaxes planas.
Ademais de comprender a complexa información gráfica que nos rodea, cómpre que o estudante aborde a representación de espazos ou obxectos de calquera tipo e elabore documentos técnicos normalizados que plasmen as súas ideas e os seus proxectos, relacionados tanto co deseño gráfico como coa ideación de espazos arquitectónicos ou coa fabricación artesanal ou industrial de pezas e conxuntos.
Durante o primeiro curso trabállase coas competencias relacionadas co debuxo técnico como linguaxe de comunicación e instrumento básico para a comprensión, análise e representación da realidade. Para isto, introdúcense gradualmente e de xeito interrelacionado tres grandes bloques: "Xeometría e debuxo técnico", "Sistemas de representación" e "Normalización". Trátase de que o/a estudante teña unha visión global dos fundamentos do debuxo técnico que lle permita no seguinte curso afondar algúns aspectos desta materia.
Ao longo do segundo curso introdúcese un bloque novo ("Documentación gráfica de proxectos"), en lugar de “Normalización”, para a integración das destrezas adquiridas na etapa.
Xa que logo, os elementos do currículo básico da materia agrupáronse en tres bloques interrelacionados: "Xeometría e debuxo técnico", "Sistemas de representación" e "Normalización” ou “Documentación gráfica de proxectos".
No primeiro bloque, desenvolvéronse durante os dous cursos que compoñen esta etapa os elementos necesarios para resolver problemas de configuración de formas, ao tempo que se analiza a súa presenza na natureza e na arte ao longo da historia, e as súas aplicacións ao mundo científico e técnico.
De maneira análoga, o bloque dedicado aos sistemas de representación desenvolve os fundamentos, as características e as aplicacións das axonometrías, das perspectivas cónicas e dos sistemas diédrico e de planos cotados. Este bloque débese abordar de xeito integrado para permitir descubrir as relación
5
O instituto está situado na localidade de A Rúa cunha poboación de 4187 habitantes. Ademais recibe alumnado dos concellos de Petín, Larouco, O Bolo e Vilamartín. Son todos concellos formados por un elevado número de asentamentos de poboación de reducido tamaño nos que a corrente emigratoria acumulada ao longo dos séculos XIX e XX produciu un estancamento e incluso retroceso demográfico e un acusado avellentamento da poboación ata límites críticos nalgúns casos.
O territorio está vertebrado por unha infraestrutura de transporte caracterizada por redes lentas, de trazados antigos, sinuosos e deficientemente dotadas en medios técnicos, que comunican núcleos de poboación moi dispersos no espazo. Máis da metade do alumnado ten que facer uso do transporte escolar, o que condiciona a organización de todo tipo de actividades, sobre todo extraescolares.
A estrutura interna das economías familiares está diversificada. A estrutura agraria caracterízase por: avellentamento da poboación, crecemento vexetativo negativo, perda de iniciativas motivada por unha emigración secular, dispersión dos asentamentos de poboación, elevado número de explotacións agrarias que funcionan en réxime de autoconsumo, agricultura minifundista de policultivo tradicional.
A maioría das economías familiares, aínda que situadas nun medio rural, reciben ingresos de rendas xeradas fóra da actividade agraria: sector servizos pouco especializados e actividades relacionadas co sector louseiro cunha elevada tasa de desemprego.
2. OBXETIVOS.
2.1 OBXETIVOS DE ETAPA.
O Bacharelato contribuirá a desenvolver nos alumnos e nas alumnas as capacidades que lles permitan: a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica
responsable, inspirada polos valores da Constitución española, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa, e favoreza o sostemento.
b) Consolidar unha madureza persoal e social que lles permita actuar de forma responsable e autónoma, e desenvolver o seu espírito crítico. Prever e resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.
c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades existentes e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas con discapacidade.
d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe, e como medio de desenvolvemento persoal.
e) Dominar, tanto na súa expresión oral coma escrita, a lingua castelá e, de ser o caso, a lingua cooficial da súa comunidade autónoma.
f ) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.
6
g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación. h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes
históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de forma solidaria no desenvolvemento e na mellora do seu medio social.
i ) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e dominar as habilidades básicas propias da modalidade elixida.
l ) Comprender os elementos e procedementos fundamentais da investigación e dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía no cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio.
m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de formación e enriquecemento cultural.
ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria. …………………………………………………………………………………………………………. A ensinanza de Debuxo Técnico no Bacharelato terá como finalidade o desenvolvemento das seguintes capacidades: 1. Utilizar axeitadamente e con certa destreza os instrumentos e a terminoloxía específica do
debuxo técnico. 2. Valorar a importancia que ten o correcto acabado e presentación do debuxo no referido á
diferenciación dos distintos trazos que o configuran, á súa exactitude e á limpeza e ao coidado do soporte.
3. Considerar o debuxo técnico como unha linguaxe obxectiva e universal, e valorar a necesidade de coñecer a súa sintaxe para poder expresar e comprender a información.
4. Coñecer e comprender os principais fundamentos da xeometría métrica aplicada para resolver problemas de configuración de formas no plano.
5. Comprender e empregar os sistemas de representación para resolver problemas xeométricos no espazo ou representar figuras tridimensionais no plano.
6. Valorar a universalidade da normalización no debuxo técnico e aplicar as principais normas UNE e ISO referidas á obtención, posición e cota das vistas dun corpo.
7. Empregar o bosquexo e a perspectiva a man alzada como medio de expresión gráfica e conseguir a destreza e a rapidez necesarias.
8. Planificar e reflexionar, de forma individual e colectiva, sobre o proceso de realización de calquera construción xeométrica, e relacionarse con outras persoas nas actividades colectivas con flexibilidade e responsabilidade.
9. Integrar os seus coñecementos de debuxo técnico dentro dos procesos tecnolóxicos e en aplicacións da vida cotiá; revisar e valorar o estado de consecución do proxecto ou da actividade sempre que sexa necesario.
10. Interesarse polas novas tecnoloxías e polos programas de deseño; gozar coa súa utilizació n e valorar as súas posibilidades na realización de planos técnicos.
7
2.2 OBXETIVOS DA MATERIA
O proceso de ensino - aprendizaxe desta materia permitirá aos alumnos - as adquirir as
capacidades seguintes:
Desenvolver destrezas e habilidades que lles permitan expresar con precisión, claridade e
objetividad solucións gráficas.
Valorar as posibilidades do debuxo como instrumento de investigación, apreciando a
universalidad da linguaxe obxectiva na transmisión e comprensión de informacións.
Coñecer e comprender os fundamentos do debuxo técnico para aplicalos á interpretación de
planos e para elaborar solucións razoadas ante problemas geométricos no plano e no espazo.
Valorar a normalización como convencionalismo idóneo para simplificar, non só a
produción, senón tamén a comunicación, dándolle a esta un carácter universal.
Comprender e representar formas mediante esbozos acoutados, atendéndose ás normas
UNE, ISO.
Integrar os coñecementos que o debuxo técnico proporciona dentro dos procesos de
investigación, sexan estes científicos ou tecnolóxicos.
Valorar o correcto acabado do debuxo, así como mellóralas que na representación poidan
introducir as diversas técnicas gráficas.
3. CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía
A área é unha oportunidade para utilizar a linguaxe simbólica así como a profundización en
aspectos espaciais da realidade e a súa representación gráfica. Tamén na área adéstranse
procedementos relacionados co método científico, como son: a observación, a experimentación, o
descubrimento, a reflexión e a análise.
Os descriptores que traballaremos fundamentalmente serán:
-Respectar e preservar a vida dos seres vivos da súa contorna.
8
-Tomar conciencia dos cambios producidos polo ser humano na contorna natural e as
repercusións para a vida futura.
-Comprender e interpretar a información presentada en formato gráfico.
Comunicación lingüística
Esta área contribúe á adquisición da competencia lingüística na medida que favorece a
comprensión e expresión oral e escrita ao promover o coñecemento e a utilización do vocabulario
específico referido á expresión artística e ao explorar diferentes canles de comunicación.
Os descriptores que priorizaremos serán:
-Comprender o sentido dos textos escritos e orais.
-Manexar elementos de comunicación non verbal, ou en diferentes rexistros, nas diversas
situacións comunicativa
-Respectar as normas de comunicación en calquera contexto: quenda de palabra e escoita atenta
ao interlocutor.
En caso de centros bilingües ou plurilingües que impartan a materia noutra lingua:
-Manter conversacións noutras linguas sobre temas cotiáns en distintos contextos.
-Utilizar os coñecementos sobre a lingua para buscar información e ler textos en calquera
situación.
Competencia dixital
Dentro da área aparecen contidos que fan referencia á contorna audiovisual e multimedia dando
especial importancia ao uso de ferramentas tecnolóxicas, para a creación de producións
audiovisuais.
Para iso, nesta área, traballaremos os seguintes descriptores da competencia:
-Utilizar as distintas canles de comunicación audiovisual para transmitir informacións
diversas.
-Comprender as mensaxes que veñen dos medios de comunicación.
-Empregar distintas fontes para a procura de información.
Conciencia e expresións culturais
O alumnado aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe visual,
a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas. Por outra banda, contribúese a
esta competencia cando se experimenta e investiga con diversidade de técnicas plásticas e visuais e é
capaz de expresarse a través da imaxe.
Polo que nesta área, traballaremos os seguintes descriptores:
-Mostrar respecto cara ao patrimonio cultural mundial nas súas distintas vertentes
(artístico-literaria, etnográfica, científico-técnica), e cara ás persoas que contribuíron ao seu
desenvolvemento.
-Valorar a interculturalidad como unha fonte de riqueza persoal e cultural.
-Apreciar os valores culturais do patrimonio natural e da evolución do pensamento
científico.
-Expresar sentimentos e emocións mediante códigos artísticos.
-Apreciar a beleza das expresións artísticas e as manifestacións de creatividade e gusto pola
estética no ámbito cotián.
-Elaborar traballos e presentacións con sentido estético.
9
Competencias sociais e cívicas
Esta área é unha boa ferramenta para potenciar a competencia social e cívica. Na medida que as
producións artísticas pódense expor como traballo en equipo, sendo unha oportunidade para
fomentar a cooperación, o respecto, a tolerancia, etc. Por outra banda o fomento da creatividade na
aula, leva a valorar diversos enfoques e formulacións.
Para iso adestraremos os seguintes descriptores:
-Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de participación
establecidos.
-Recoñecer riqueza na diversidade de opinións e ideas.
-Aprender a comportarse desde o coñecemento dos distintos valores.
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor
Esta área colabora en gran medida na adquisición do sentido de iniciativa e espírito
emprendedor xa que en todo proceso de creación hai que converter unha idea nun produto e para
iso hanse de desenvolver estratexias de planificación, de previsión de recursos, de anticipación e
avaliación de resultados. Este proceso, sitúa ao alumnado ante un proceso que lle obriga a tomar
decisións de maneira autónoma. Todo isto, xunto co espírito creativo, a experimentación, a
investigación, e a autocrítica fomentan a iniciativa e o espírito emprendedor.
Os descriptores que adestraremos son:
-Ser constante no traballo, superando as dificultades.
-Priorizar a consecución de obxectivos grupales sobre os intereses persoais.
-Configurar unha visión de futuro realista e ambiciosa.
-Atopar posibilidades na contorna que outros non aprecian.
Aprender a aprender
Esta materia contribuirá á competencia para aprender a aprender na medida
en que favoreza a reflexión sobre os procesos e a propia experimentación creativa, xa que esta
implica a toma de conciencia das propias capacidades e recursos, así como a aceptación dos propios
erros como instrumento de mellora.
Os descriptores que adestraremos son:
-Xestionar os recursos e as motivacións persoais en favor da aprendizaxe.
-Aplicar estratexias para a mellora do pensamento creativo, crítico, emocional,
interdependiente
-Seguir os pasos establecidos e tomar decisións sobre os pasos seguintes en función dos
resultados intermedios.
-Avaliar a consecución de obxectivos de aprendizaxe.
10
Competencias Indicadores Descriptores
Competencia
matemática e
competencias básicas
na ciencia e tecnoloxía
Cuidado do entorno
medioambiental y dos
seres vivos
- Interactuar co entorno
natural de maneira
respectuosa.
- Comprometerse co uso
responsable dos recursos
naturais para promover un
desenvolvemento sustentable.
- Respectar e preservar a
vida dos seres vivos da súa
contorna.
- Tomar conciencia dos
cambios producidos polo ser
humano na contorna natural
e as repercusións para a vida
futura.
Vida saudable
- Desenvolver e promover
hábitos de vida saudable en
canto á alimentación e ao
exercicio físico.
- Xerar criterios persoais
sobre a visión social da
estética do corpo humano
fronte ao seu coidado
saudable.
A ciencia no día a día
- Recoñecer a importancia
da ciencia na nosa vida cotiá.
- Aplicar métodos científicos
rigorosos para mellorar a
comprensión da realidade
circundante en distintos
ámbitos (biolóxico, xeolóxico,
físico, químico, tecnolóxico,
xeográfico...)
- Manexar os coñecementos
sobre ciencia e tecnoloxía
para solucionar problemas,
comprender o que ocorre ao
noso ao redor e responder
preguntas.
Manexo dos elementos
matemáticos
- Coñecer e utilizar os
elementos matemáticos
básicos: operacións,
11
magnitudes, porcentaxes,
proporcións, formas
xeométricas, criterios de
medición e codificación
numérica, etc.
- Comprender e interpretar
a información presentada en
formato gráfico.
- Expresarse con propiedade
na linguaxe matemática.
Razoamento lóxico e
resolución dos
problemas
- Organizar a información
utilizando procedementos
matemáticos.
- Resolver problemas
seleccionando os datos e as
estratexias apropiadas.
- Aplicar estratexias de
resolución de problemas a
situacións da vida cotiá.
Comunicación
lingüística
Comprensión: oral e
escrita
- Comprender o sentido dos
textos escritos e orais.
- Manter unha actitude
favorable cara á lectura.
Expresión: oral e
escrita
- Expresarse oralmente con
corrección, adecuación e
coherencia.
- Utilizar o vocabulario
adecuado, as estruturas
lingüísticas e as normas
ortográficas e gramaticales
para elaborar textos escritos
e orais.
- Compoñer distintos tipos
de textos creativamente con
sentido literario.
12
Normas da
comunicación
- Respectar as normas de
comunicación en calquera
contexto: quenda de palabra,
escoita atenta ao interlocutor.
- Manexar elementos de
comunicación non verbal, ou
en diferentes rexistros, nas
diversas situacións
comunicativas.
Comunicación en
outras linguas
- Entender o contexto
sociocultural da lingua, así
como a súa historia para un
mellor uso da mesma.
- Manter conversacións
noutras linguas sobre temas
cotiáns en distintos contextos.
- Utilizar os coñecementos
sobre a lingua para buscar
información e ler textos en
calquera situación.
- Producir textos escritos de
diversa complexidade para o
seu uso en situacións cotiás
ou en materias diversas.
Competencia dixital
Tecnoloxías da
información
- Empregar distintas fontes
para a procura de
información.
- Seleccionar o uso das
distintas fontes segundo a súa
fiabilidade.
- Elaborar e publicitar
información propia derivada
de información obtida a
través de medios
tecnolóxicos.
Comunicación
audiovisual
- Utilizar as distintas canles
de comunicación audiovisual
para transmitir informacións
diversas.
- Comprender as mensaxes
que veñen dos medios de
13
comunicación.
Utilización das
ferramentas dixitales
- Manexar ferramentas
dixitais para a construción de
coñecemento.
- Actualizar o uso das novas
tecnoloxías para mellorar o
traballo e facilitar a vida
diaria.
- Aplicar criterios éticos no
uso das tecnoloxías.
Conciencia y
expresiones culturais
Respeto polas
manifestaciones
culturais propias e
alleas
Mostrar respecto cara ao
patrimonio cultural mundial
nas súas distintas vertentes
(artístico-literaria,
etnográfica, científico-
técnica?), e cara ás persoas
que contribuíron ao seu
desenvolvemento.
- Valorar a interculturalidad
como unha fonte de riqueza
persoal e cultural.
- Apreciar os valores
culturais do patrimonio
natural e da evolución do
pensamento científico.
Expresión cultural e
artística
- Expresar sentimentos e
emocións mediante códigos
artísticos.
- Apreciar a beleza das
expresións artísticas e as
manifestacións de
creatividade e gusto pola
estética no ámbito cotián.
- Elaborar traballos e
presentacións con sentido
estético.
14
Competencias sociales e
cívicas
Educación cívica e
constitucional
Coñecer as actividades
humanas, adquirir unha idea
da realidade histórica a
partir de distintas fontes, e
identificar as implicacións
que ten vivir nun Estado
social e democrático de
dereito referendado por unha
constitución.
- Aplicar dereitos e deberes
da convivencia cidadá no
contexto da escola.
Relación cos demais
- Desenvolver capacidade de
diálogo cos demais en
situacións de convivencia e
traballo e para a resolución
de conflitos.
- Mostrar dispoñibilidade
para a participación activa
en ámbitos de participación
establecidos.
- Recoñecer riqueza na
diversidade de opinións e
ideas.
Compromiso social
- Aprender a comportarse
desde o coñecemento dos
distintos valores.
- Concibir unha escala de
valores propia e actuar
conforme a ela.
- Evidenciar preocupación
por los más desfavorecidos y
respeto a los distintos ritmos
y potencialidades.
- Involucrarse ou promover
accións cun fin social.
Sentido da iniciativa e
espíritu emprendedor Autonomía persoal
- Optimizar recursos
persoais apoiándose nas
fortalezas propias.
- Asumir as
responsabilidades
15
encomendadas e dar conta
delas.
- Ser constante no traballo,
superando as dificultades.
- Dirimir a necesidade de
axuda en función da
dificultade da tarefa.
Liderazgo
Xestionar o traballo do
grupo coordinando tarefas e
tempos.
- Contaxiar entusiasmo pola
tarefa e ter confianza nas
posibilidades de alcanzar
obxectivos.
- Priorizar a consecución de
obxectivos grupales sobre os
intereses personais.
Creatividad
- Xerar novas e diverxentes
posibilidades desde
coñecementos previos dun
tema.
- Configurar unha visión de
futuro realista e ambiciosa.
- Atopar posibilidades na
contorna que outros non
aprecian.
Emprendimiento
- Optimizar o uso de
recursos materiais e persoais
para a consecución de
obxectivos.
- Mostrar iniciativa persoal
para iniciar ou promover
accións novas.
- Asumir riscos no
desenvolvemento das tarefas
ou os proxectos.
- Actuar con
responsabilidade social e
sentido ético no traballo.
16
Aprender a aprender
Perfil do aprendiz
- Identificar potencialidades
persoais como aprendiz:
estilos de aprendizaxe,
intelixencias múltiples,
funcións executivas?
- Xestionar os recursos e as
motivacións persoais en favor
da aprendizaxe.
- Xerar estratexias para
aprender en distintos
contextos de aprendizaxe.
Ferramentas para
estimular o
pensamiento
- Aplicar estratexias para a
mellora do pensamento
creativo, crítico, emocional,
interdependiente?
- Desenvolver estratexias que
favorezan a comprensión
rigorosa dos contidos.
Planificación e
avaliación do
aprendizaxe
- Planificar os recursos
necesarios e os pasos que se
han de realizar no proceso de
aprendizaxe.
- Seguir os pasos establecidos
e tomar decisións sobre os
pasos seguintes en función
dos resultados intermedios.
- Avaliar a consecución de
obxectivos de aprendizaxe.
- Tomar conciencia dos
procesos de aprendizaxe.
17
4. ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
4.1 TEMPORALIZACIÓN.
1ª AVALIACIÓN
1.Trazados no plano Lugar geométrico. Arco capaz. Cuadrilátero inscrito.
2. Proporcionalidad e semellanza. Media proporcional. Teoremas do cateto e da altura. Figuras
semellantes e a súa diferenza coas homotéticas. Razón de semellanza.
3. Potencia. Definición. Eixe radical de dúas circunferencias segundo sexan secantes, tangentes ou
exteriores. Centro radical de tres circunferencias. A sección áurea. Problemas directo e inverso na
obtención de relacións aúreas. O rectángulo áureo.
4. Polígonos. Liñas e puntos notables dun triángulo. Ortocentro e triángulo órtico. Baricentro.
Incentro e circunferencia inscrita. Circuncentro e circunferencia circunscrita. Análise e
construción de polígonos regulares a partir dun só lado ou do radio da circunferencia circunscrita.
5. Transformacións geométricas. Razón simple de tres puntos alineados. Proyectividad e
homografía: definicións. Homología: definición, centro, eixe e recta límite. Afinidad: definición,
eixe e dirección. Investimento: definición, centro e razón
6. Tangencias. As tangencias como aplicación dos conceptos de potencia e investimento.
Circunferencia que pasa e é tangente a unha recta exterior. Circunferencia tangente a dúas rectas e
que pasa por un punto. Circunferencias que pasan por dous puntos e son tangentes a outra
circunferencia. Circunferencia que pasa por un punto e é tangente a outra circunferencia e a unha
recta dadas. Circunferencia tangente a dúas rectas e a outra circunferencia dadas. Circunferencia
tangente a outras dúas circunferencias e a unha recta dadas. Circunferencia tangente a dúas
circunferencias e que pasa por un punto exterior.
7. Curvas técnicas. Curvas cíclicas. Cicloide. Epicicloide. Hipocicloide. Evolvente da circunferencia
2ª AVALIACIÓN
8. Curvas cónicas. Tangencias e intersección cunha recta. Orixe das curvas cónicas como
intersección entre un plano e unha superficie cónica. Cónicas degeneradas. A elipse: definición,
elementos e métodos para a súa construción. Circunferencia focal. Recta(s) tangente(s) a unha
elipse nun punto dela, desde un punto exterior e segundo unha dirección. Intersección dunha recta
cunha elipse. A hipérbole: definición, elementos e métodos para a súa construción. Circunferencia
focal. Recta(s) tangente(s) a unha elipse nun punto dela desde un punto exterior e segundo unha
dirección. Intersección dunha recta cunha hipérbole. A parábola: definición, elementos e métodos
18
para a súa construción. Circunferencia focal. Recta(s) tangente(s) a unha elipse nun punto dela,
desde un punto exterior e segundo unha dirección. Intersección dunha recta cunha parábola.
9. Sistemas de representación. Fundamentos da proxección. Tipos de proxeccións e a súa
aplicación nos distintos sistemas de representación.
10. Vistas. Vistas segundo a norma UNE 1032.
11. Sistema diédrico. Métodos: abatimiento, xiro e cambio de plano. Paralelismo e
perpendicularidad. Intersecciones e distancias. Verdadeiras magnitudes. Representación de
superficies poliédricas e de revolución. Representación dos poliedros regulares. Intersección de
figuras ou superficies con rectas e planos. Seccións e desenvolvimientos.
3ª AVALIACIÓN
12. Sistema axonométrico ortogonal. Isometría. Escalas axonométricas. Verdadeiras magnitudes.
Representación de figuras poliédricas e de revolución. Intersección con rectas e planos. Seccións.
Relación do sistema axonométrico co diédrico.
13. Sistema axonométrico oblicuo. Perspectiva caballera. Fundamentos do sistema. Coeficiente de
redución. Verdadeiras magnitudes. Representación de figuras poliédricas e de revolución.
Intersección con rectas e planos. Seccións.
14. Sistema cónico de perspectiva lineal. Fundamentos e elementos do sistema. Perspectiva central
e oblicua. Representación de superficies poliédricas e de revolución. Intersecciones con rectas e
planos. Trazado de perspectivas de exteriores.
15. Normalización. Normas UNE e ISO. Debuxo industrial. Acotación. Debuxo de arquitectura e
construción. Cortes e seccións.
16. Actitudes, valores e normas. Responsabilidade polo desenvolvimiento da propia obra ou
actividade. Valoración do traballo como medio expositor de ideas, proxectos e realizacións.
Organización e constancia no traballo a través da realización de proxectos complexos. Espírito de
busca e investigación que se desenvuelve a través do interese polos novos procedementos e técnicas
gráficas actuais.
4.2 GRAO MÍNIMO DE CONSECUCIÓN PARA SUPERAR A MATERIA.
Os contidos minimos mais importantes ou os minimos exixibles, dependendo sempre de la
diversidad do alumnado e do tempo disponible en cada avaliación, serán todos los expuestos nel
punto anterior.
19
Neste curso é importante o cumprimento do bloque de contidos antes citado, de cara aos exames
de selectividad.
O profesor terá liberdade á hora de valorar a importancia de cada un deles podendo atrasar ou
agilizar a marcha da clase dependendo sempre de factores talles como a diversidad do alumnado,
pero tratando sempre de cumprir os obxectivos concretos de cada curso.
5. RELACIÓN OBXETIVOS-CONTIDOS-CRITERIOS DE AVALIACIÓN-ESTANDARES DE APRENDIZAXE-
COMPETENCIAS CLAVE.
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
Bloque 1. Xeometría e debuxo técnico
b
d
e
g
i
l
B1.1. Resolución de
problemas xeométricos
.
B1.2.
Proporcionalidade.
Rectángulo áureo.
Aplicacións.
B1.3. Construción de
figuras planas
equivalentes.
B1.4. Relación entre os
ángulos e a
circunferencia. Arco
capaz.
B1.5. Aplicacións.
B1.6. Potencia dun
punto respecto a unha
B1.1. Resolver
problemas de
tanxencias mediante a
aplicación das
propiedades do arco
capaz, dos eixes e
centros radicais e/ou da
transformación de
circunferencias e rectas
por inversión,
indicando graficamente
a construción auxiliar
utilizada, os puntos de
enlace e a relación
entre os seus elementos.
DT2.B1.1.1. Identifica
a estrutura xeométrica
de obxectos industriais
ou arquitectónicos a
partir da análise de
plantas, alzados,
perspectivas ou
fotografías, sinalando
os seus elementos
básicos e determinando
as principais relacións
de proporcionalidade.
CCL
DT2.B1.1.2. Determina
lugares xeométricos de
aplicación ao debuxo
aplicando os conceptos
de potencia ou
inversión.
CMCCT
DT2.B1.1.3. CAA
20
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
circunferencia.
Determinación e
propiedades do eixe
radical e do centro
radical. Aplicación á
resolución de
tanxencias.
B1.7. Inversión.
Determinación de
figuras inversas.
Aplicación á resolución
de tanxencias.
Transforma por
inversión figuras
planas compostas por
puntos, rectas e
circunferencias
describindo as súas
posibles aplicacións á
resolución de
problemas xeométricos.
DT2.B1.1.4. Selecciona
estratexias para a
resolución de
problemas xeométricos
complexos, analizando
as posibles solucións e
transformándoos por
analoxía noutros
problemas máis
sinxelos.
CSIEE
DT2.B1.1.5. Resolve
problemas de
tanxencias aplicando as
propiedades dos eixes e
centros radicais, e
indicando graficamente
a construción auxiliar
utilizada, os puntos de
enlace e a relación
entre os seus elementos.
CMCCT
b
d
e
g
i
l
B1.9. Trazado de
curvas cónicas e
técnicas.
B1.10. Curvas cónicas.
Orixe, determinación e
trazado da elipse, a
parábola e a hipérbole.
B1.11. Curvas técnicas.
Orixe, determinación e
B1.2. Debuxar curvas
cíclicas e cónicas e
identificar os seus
principais elementos,
utilizando as súas
propiedades
fundamentais para
resolver problemas de
pertenza, tanxencia ou
incidencia.
DT2.B.1.2.1.
Comprende a orixe das
curvas cónicas e as
relacións métricas
entre elementos,
describe as súas
propiedades e
identifica as súas
aplicacións.
CCL
DT2.B1.2.2. Resolve CAA
21
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
trazado das curvas
cíclicas e envolventes.
B1.12. Resolución de
problemas de pertenza,
tanxencia e incidencia.
Aplicacións.
B1.13. Homoloxía.
Determinación dos seus
elementos. Trazado de
figuras homólogas.
Aplicacións.
problemas de pertenza,
intersección e
tanxencias entre liñas
rectas e curvas cónicas,
aplicando as súas
propiedades, e xustifica
o procedemento
utilizado.
DT2.B1.2.3. Traza
curvas cónicas logo de
determinar os
elementos que as
definen, tales como
eixes, focos, directrices,
tanxentes ou asíntotas,
resolvendo o seu
trazado por puntos ou
por homoloxía respecto
á circunferencia.
CSIEE
b
d
e
g
i
l
B1.8. Transformacións
xeométricas.
Aplicacións.
B1.13. Homoloxía.
Determinación dos seus
elementos. Trazado de
figuras homólogas.
Aplicacións.
B1.8. Transformacións
xeométricas.
Aplicacións.
B1.13. Homoloxía.
Determinación dos seus
elementos. Trazado de
figuras homólogas.
Aplicacións.
B1.14. Afinidade.
Determinación dos seus
elementos. Trazado de
B1.3. Relacionar as
transformacións
homolóxicas coas súas
aplicacións á xeometría
plana e aos sistemas de
representación,
valorando a rapidez e a
exactitude nos trazados
que proporciona a súa
utilización.
DT2.B1.3.1.
Comprende as
características das
transformacións
homolóxicas, identifica
os seus invariantes
xeométricos e describe
as súas aplicacións.
CCL
DT2.B1.3.2. Aplica a
homoloxía e a
afinidade á resolución
de problemas
xeométricos e á
representación de
formas planas.
CSIEE
DT2.B1.3.3. Deseña a
partir dun bosquexo
previo ou reproduce á
escala conveniente
figuras planas
CMCCT
22
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
figuras afíns.
Construción da elipse
afín a unha
circunferencia.
B1.15. Trazado de
figuras planas
complexas utilizando
escalas e construcións
auxiliares axeitadas.
complexas, e indica
graficamente a
construción auxiliar
utilizada.
Bloque 2. Sistemas de representación
b
d
e
g
i
l
B2.1. Punto, recta e
plano no sistema
diédrico.
B2.2. Resolución de
problemas de pertenza,
incidencia, paralelismo
e perpendicularidade.
B2.3. Determinación da
verdadeira magnitude
de segmentos e formas
planas.
B2.4. Construción de
figuras planas no
sistema diédrico.
B2.5. Abatemento de
planos. Determinación
dos seus elementos.
Aplicacións.
B2.6. Xiro dun corpo
xeométrico.
Aplicacións.
B2.7. Cambios de
plano. Determinación
das novas proxeccións.
B2.1. Valorar a
importancia da
elaboración de debuxos
a man alzada para
desenvolver a visión
espacial, analizando a
posición relativa entre
rectas, planos e
superficies,
identificando as súas
relacións métricas para
determinar o sistema
de representación
axeitado e a estratexia
idónea que solucione os
problemas de
representación de
corpos ou espazos
tridimensionais.
DT2.B2.1.1.
Comprende os
fundamentos ou
principios xeométricos
que condicionan o
paralelismo e a
perpendicularidade
entre rectas e planos,
utilizando o sistema
diédrico ou, de ser o
caso, o sistema de
planos cotados como
ferramenta base para
resolver problemas de
pertenza, posición,
mínimas distancias e
verdadeira magnitude.
CAA
DT2.B2.1.2.
Representa figuras
planas contidas en
planos paralelos,
perpendiculares ou
oblicuos aos planos de
proxección, trazando
as súas proxeccións
diédricas.
CSIEE
DT2.B2.1.3. Determina
a verdadeira
CAA
23
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
Aplicacións.
B2.8. Afinidade entre
proxeccións.
B2.9. Problema
inverso ao abatemento.
B2.10. Corpos
xeométricos no sistema
diédrico.
B2.11. Representación
de poliedros regulares.
Posicións singulares.
B2.12. Determinación
das súas seccións
principais.
B2.13. Representación
de prismas e pirámides.
magnitude de
segmentos, ángulos e
figuras planas
utilizando xiros,
abatementos ou
cambios de plano en
sistema diédrico e, de
ser o caso, no sistema
de planos cotados.
DT2.B2.1.4.
Representa o hexaedro
ou cubo en calquera
posición respecto aos
planos coordenados, o
resto dos poliedros
regulares, prismas e
pirámides en posicións
favorables, coa axuda
das súas proxeccións
diédricas,
determinando partes
vistas e ocultas.
CSIE
b
d
e
g
i
l
B2.14. Representación
de cilindros, conos e
esferas. Seccións
planas.
B2.15. Determinación
de seccións planas e
elaboración de
desenvolvementos.
B2.16. Interseccións.
B2.17. Xiros,
abatementos ou
cambios de plano para
determinar a
verdadeira magnitude
de elementos de pezas
tridimensionais.
B2.2. Representar
poliedros regulares,
pirámides, prismas,
cilindros e conos
mediante as súas
proxeccións
ortográficas,
analizando as posicións
singulares respecto aos
planos de proxección,
determinando as
relacións métricas
entre os seus elementos,
as seccións planas
principais e a
verdadeira magnitude
ou desenvolvemento
das superficies que os
conforman.
DT2.B2.2.1.
Representa cilindros e
conos de revolución
aplicando xiros ou
cambios de plano para
dispor as súas
proxeccións diédricas
en posición favorable
para resolver
problemas de medida.
CMCCT
CAA
DT2.B2.2.2. Determina
a sección plana de
corpos ou espazos
tridimensionais
formados por
superficies poliédricas,
cilíndricas, cónicas e/ou
esféricas, debuxando as
súas proxeccións
CMCCT
24
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
diédricas e obtendo a
súa verdadeira
magnitude.
DT2.B2.2.3. Acha a
intersección entre liñas
rectas e corpos
xeométricos coa axuda
das súas proxeccións
diédricas ou a súa
perspectiva, indicando
o trazado auxiliar
utilizado para a
determinación dos
puntos de entrada e
saída.
CMCCT
DT2.B2.2.4. Desenvolve
superficies poliédricas,
cilíndricas e cónicas,
coa axuda das súas
proxeccións diédricas,
utilizando xiros,
abatementos ou
cambios de plano para
obter a verdadeira
magnitude das arestas
e caras que as
conforman.
CAA
b
d
e
g
i
l
B2.18. Sistemas
axonométricos
ortogonais.
B2.19. Posición do
triedro fundamental.
B2.20. Relación entre o
triángulo de trazas e os
eixes do sistema.
B2.21. Determinación
de coeficientes de
redución.
B2.3. Debuxar
axonometrías de
poliedros regulares,
pirámides, prismas,
cilindros e conos,
dispondo a súa posición
en función da
importancia relativa
das caras que se
desexen amosar e/ou da
conveniencia dos
trazados necesarios,
utilizando a axuda do
abatemento de figuras
DT2.B2.3.1.
Comprende os
fundamentos da
axonometría ortogonal,
clasificando a súa
tipoloxía en función da
orientación do triedro
fundamental,
determinando o
triángulo de trazas e
calculando os
coeficientes de
redución.
CMCCT
25
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
B2.22. Tipoloxía das
axonometrías
ortogonais. Vantaxes e
inconvenientes.
B2.23. Representación
de figuras planas.
B2.24. Representación
simplificada da
circunferencia.
B2.25. Representación
de corpos xeométricos
e espazos
arquitectónicos.
Seccións planas.
Interseccións.
planas situadas nos
planos coordenados,
calculando os
coeficientes de
redución e
determinando as
seccións planas
principais.
DT2.B2.3.2. Debuxa
axonometrías de corpos
ou espazos definidos
polas súas vistas
principais, dispondo a
súa posición en función
da importancia relativa
das caras que se
desexen amosar e/ou da
conveniencia dos
trazados necesarios.
CCEC
DT2.B2.3.3. Determina
a sección plana de
corpos ou espazos
tridimensionais
formados por
superficies poliédricas,
debuxando isometrías
ou perspectivas
cabaleiras.
CMCCT
Bloque 3. Documentación gráfica de proxectos
b
d
e
g
i
l
B3.1. Elaboración de
bosquexos, esbozos e
planos.
B3.2. Proceso de
deseño ou fabricación:
perspectiva histórica e
situación actual.
B3.3. Proxecto: tipos e
elementos.
B3.4. Planificación de
proxectos.
B3.5. Identificación das
fases dun proxecto.
Programación de
tarefas.
B3.1. Elaborar
bosquexos, esbozos e
planos necesarios para
a definición dun
proxecto sinxelo
relacionado co deseño
industrial ou
arquitectónico, valorar
a exactitude, a rapidez
e a limpeza que
proporciona a
utilización de
aplicacións
informáticas, planificar
de maneira conxunta o
seu desenvolvemento,
revisar o avance dos
traballos e asumir as
tarefas encomendadas
DT2.B3.1.1. Elabora e
participa activamente
en proxectos
cooperativos de
construción
xeométrica, aplicando
estratexias propias
adecuadas á linguaxe
do debuxo técnico.
CSC
DT2.B3.1.2. Identifica
formas e medidas de
obxectos industriais ou
arquitectónicos, a
partir dos planos
técnicos que os definen.
CMCCT
DT2.B3.1.3. Debuxa
bosquexos a man
CCEC
26
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
B3.6. Elaboración das
primeiras ideas.
B3.7. Tipos de planos:
de situación, de
conxunto, de montaxe,
de instalación, de
detalle, de fabricación
ou de construción.
B3.8. Presentación de
proxectos.
B3.9. Elaboración da
documentación gráfica
dun proxecto gráfico,
industrial ou
arquitectónico sinxelo.
B3.10. Debuxo de
bosquexos a man
alzada e esquemas.
B3.11. Elaboración de
debuxos cotados.
B3.12. Elaboración de
esbozos de pezas e
conxuntos.
con responsabilidade. alzada e esbozos
cotados para posibilitar
a comunicación técnica
con outras persoas.
DT2.B3.1.4. Elabora
esbozos de conxuntos
e/ou pezas industriais
ou obxectos
arquitectónicos,
dispondo as vistas, os
cortes e/ou as seccións
necesarias, tomando
medidas directamente
da realidade ou de
perspectivas a escala,
elaborando bosquexos
a man alzada para a
elaboración de debuxos
cotados e planos de
montaxe, instalación,
detalle ou fabricación,
de acordo coa
normativa de
aplicación.
CCEC
b
d
e
g
i
l
B3.13. Posibilidades
das tecnoloxías da
información e da
comunicación
aplicadas ao deseño, á
edición, ao
arquivamento e á
presentación de
proxectos.
B3.14. Debuxo
vectorial 2D. Debuxo e
edición de entidades.
B3.2. Presentar de xeito
individual e colectivo
os bosquexos, os
esbozos e os planos
necesarios para a
definición dun proxecto
sinxelo relacionado co
deseño industrial ou
arquitectónico, valorar
a exactitude, a rapidez
e a limpeza que
proporciona a
utilización de
DT2.B3.2.1.
Comprende as
posibilidades das
aplicacións
informáticas
relacionadas co debuxo
técnico, e valora a
exactitude, a rapidez e
a limpeza que
proporciona a súa
utilización.
CD
DT2.B3.2.2. CD
27
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
Creación de bloques.
Visibilidade de capas.
B3.15. Debuxo
vectorial 3D. Inserción
e edición de sólidos.
Galerías e bibliotecas
de modelos.
Incorporación de
texturas.
B3.16. Selección do
encadramento, a
iluminación e o punto
de vista.
B3.17. Resolución de
exercicios de debuxo
técnico utilizando
recursos informáticos.
aplicacións
informáticas, planificar
de maneira conxunta o
seu desenvolvemento,
revisar o avance dos
traballos e asumir as
tarefas encomendadas
con responsabilidade.
Representa obxectos
industriais ou
arquitectónicos coa
axuda de programas de
debuxo vectorial 2D,
creando entidades,
importando bloques de
bibliotecas, editando
obxectos e dispondo a
información
relacionada en capas
diferenciadas pola súa
utilidade.
DT2.B3.2.3.
Representa obxectos
industriais ou
arquitectónicos
utilizando programas
de creación de modelos
en 3D, inserindo sólidos
elementais,
manipulándoos ata
obter a forma buscada,
importando modelos ou
obxectos de galerías ou
bibliotecas,
incorporando texturas,
seleccionando o
encadramento, a
iluminación e o punto
de vista adecuado ao
propósito buscado.
CD
28
Debuxo Técnico II. 2º de bacharelato
Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de
aprendizaxe
Competencias
clave
DT2.B3.2.4. Presenta
os traballos de debuxo
técnico utilizando
recursos gráficos e
informáticos, de xeito
que estes sexan claros e
limpos, e que
respondan ao obxectivo
para os que se
realizaron.
CD
6. CONCRECIONS METODOLÓXICAS. MATERIALES E RECURSOS DIDÁCTICOS.
Cos coñecementos adquiridos, o alumno recibirá unha información máis especializada que lle
prepara e orienta cara a estudos posteriores ou cara a unha actividade profesional.
Tendo en conta que o debuxo técnico debe de ser realizable grazas á explicación teórica da
asignatura, seguirá a realización de exercicios, problemas e actividades de modo que sirvan de
aplicación dos coñecementos adquiridos.
Poden utilizarse para a explicación modelos reais.
Para aproveitar ao máximo o número de horas lectivas do curso, as actividades distribuiranse
mediante traballos a limpo e resolución a man alzada.
Convén que o alumno adquira soltura con todos os instrumentos e a rapidez e precisión necesarias
para iso, polo menos algunha parte das explicacións teóricas deberán realizarse cos instrumentos.
29
Todos os exercicios que se realicen na pizarra deberán ser pasados a limpo, cos útiles necesarios, en
folios, que despois serán encadernados por avaliacións.
Aparte destes traballos, realizaranse láminas en din A4 e A3 coas actividades que se propoñan no
seu momento.
O alumno debe dar moita importancia á presentación dos traballos, así como por adquirir destreza
á hora de utilizar os instrumentos e os novos recursos e materiais das actuais técnicas gráficas.
6.1 PROCEDEMENTO E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Utilizaranse apuntes do profesor, fotocopias de ampliación e documentación variada.
Os alumnos virán provistos de material (escuadra, cartabón, compás, portaminas) para a
realización de traballos individuais en clase.
O centro dispón de material de reforzo e ampliación como DVD, proyectores e cañón dixital,
tórculo, pezas de escayola, figuras geométricas, pezas mecánicas, caballetes, ferramentas de
pintura, escultura, debuxo artístico e gravado, mesas de debuxo técnico, aula propia para a
asignatura.
7. CRITERIOS, INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E PROMOCIÓN.
7.1 CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
- Executar debuxos técnicos empregando as distintas escalas normalizadas.
- Resolver problemas geométricos nos que se aprecie a aplicación dos conceptos de proyectividad e
homografía das tangencias.
- Realizar as láminas e proxectos solicitados cun acabado coidado e correcta presentación.
- Aplicar o sistema diédrico para a representación das formas poliédricas e determinar formas e
magnitudes verdadeiras a partir de desenvolvimientos e seccións.
30
- Plasmar gráficamente un obxecto a partir das vistas fundamentais ou de perspectiva.
- Aplicar a normalización na representación de pezas sinxelas e de elementos industriais ou da súa
construción.
-Presentar os proxectos e debuxos propostos utilizando as ferramentas gráficas apresas.
-Aplica as curvas cónicas á resolución de problemas técnicos nos que interveña a súa definició.
7.2 PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL, AVALIACIÓN
CONTINUA E AVALIACIÓN FINAL.
El profesor, los primeros días de clase, presentará a los alumnos una serie de 20 o 30 preguntas
sobre cuestiones sencillas de cursos pasados, que tendrán que responder oralmente, para así poder
hacerse una idea del nivel general de la clase.
Esta signatura es continua por lo cual al alumno que haya suspendido una evaluación la podrá
recuperar aprobando la siguiente.
Si no recuperara ninguna evaluación, al final de curso, se hará un examen de recuperación,
escrito, sobre toda la materia que se ha impartido a lo largo del año. El profesor puntualizará y
reseñará los temas que considere más importantes, y sobre los que el alumno deberá de trabajar.
En segundo de bachillerato se realizarán tres exámenes en la 1º evaluación, dos en la 2º y dos en la
3º, los exámenes se componen de una serie de ejercicios a imaxen, semejanza y criterio de los de
selectividad.
La puntuación para aprobar será chegar ao 5 na nota media dos examenes de cada
evaluación…los suspensos, a final do curso, realizarán un examen de recuperación final.
7.3 INSTRUMENTOS E PROCEDEMENTOS DE CUALIFICACIÓN
O alumno terá que sacar para aprobar una nota de 5, como mínimo, da nota media dos sexames
de cada trimestre, ademais de cumprir os criterios de cualificación que cada profesor puede
modificar atendiendo a sus intereses y criterios de calificación que establezca, ( limpieza, orden,
pulcritud, puntualidad, compañerismo)
En todo caso, todo dependerá del énfasis que se le dé a cada unidad.
31
7.4 ORGANIZACIÓN DAS ACTIVIDADES, SEGUIMENTO E AVALIACIÓN DAS MATERIAS
PENDENTES
Para os alumnos coa materia pendente o profesor volverá realizar e explicar os exercicios máis
importantes e de máis difícil resolución.
Queda a criterio de cada profesor a realización de probas de recuperación, presentación de
traballos, etc...
En canto ao exame de convocatoria de setembro, para os alumnos que non superaron en xuño a
asignatura de debuxo técnico de 2º de bachillerato, rexerase do seguinte xeito:
O alumno terá que traballar sobre toda a materia (xa sexa teórica ou práctica) que se ha
impartido ao longo de devandito ano.
Os criterios de avaliación serán os mesmos, anteriormente descritos. No entanto o profesor
poderá manter unha charla cos alumnos en cuestión, para subliñar ou puntualizar os temas que
considere importantes, sobre os que poderán traballar no verán, para unha mellor resolución da
convocatoria de setembro.
O exame será escrito e o alumno terá que vir provisto do material de debuxo necesario para a súa
realización.A data e hora do exame concretara o equipo directivo en xuño.
7.5 ACREDITACIÓN DE COÑECEMENTOS PARA A SUPERACIÓN
DUNHA MATERIA NON CURSADA
Algúns dos alumnos matriculados na asignatura debuxo técnico II en 2º de Bachillerato non tiveron
unha asignatura similar a debuxo técnico desde 4º ou 3º de E.S.O. Non sempre é fácil para os
alumnos comezar cunha asignatura nova onde se manexan términos e ferramentas que levan anos
sen utilizar. Teñen que aprobar debuxo técnico I, xa que es una materia propia de la modalidad.
Para lo cual os profesores terán que valorar os contidos máis importantes de 1º bacharelato ou os mínimos exixibles, dependendo sempre da diversidad do alumnado e do tempo dispoñible en cada avaliación.
O alumno terá pendende dita asignatura ata a primeira avaliación, e podese recuperar aprobando a
primeira avaliación do 2º bacharelato. Quedará a criterio de cada profesor a realización de traballos, probas de avaliación, recuperación,..
tratando sempre de cumprir o marcado nos obxectivos concretos de cada curso.
32
8. MEDIDAS DE ATENCIÓN A DIVERSIDADE
Previamente el profesor ha de cuestionarse los siguientes puntos de interés:
-Identificar os alumnos ou ás alumnas que necesitan un maior seguimento ou
personalización de estratexias no seu proceso de aprendizaxe. (Débese ter en conta a aquel
alumnado con necesidades educativas, con altas capacidades e con necesidades non diagnosticadas,
pero que requiran atención específica por estar en risco, pola súa historia familiar, etc.).
-Saber as medidas organizativas a adoptar. (Planificación de reforzos, localización de
espazos na clase para que o alumno sintase seguro, xestión de tempos grupales para favorecer a
intervención individual).
-Establecer conclusións sobre as medidas curriculares a adoptar, así como sobre os recursos
que se van a empregar.
-Analizar o modelo de seguimento que se vai a utilizar con cada un deles.
-Acoutar o intervalo de tempo e o modo en que se van a avaliar os progresos destes
estudantes.
-Fixar o modo en que se vai a compartir a información sobre cada alumno ou alumna co
resto de docentes que interveñen no seu itinerario de aprendizaxe; especialmente, co titor.
Nel caso de alumnos con déficit visual, el aula de plástica conta cun cañón de pared e
ordenadores proporcionados por la once( na propia aula do alumno)
9. CONCRECIÓN DE ELEMENTOS TRANSVERSAIS, EDUCACIÓN EN VALORES.
EDUCACIÓN DO CONSUMIDOR.
Preténdese dotar aos alumnos de instrumentos para desenvolverse na sociedade de consumo e
que adquiran unha actitude crítica ante as necesidades que se queren crear actualmente a través da
publicidade e das películas que presentan unha sociedade baseada no consumismo.
EDUCACIÓN PARA A CONVIVENCIA.
A formulación e solución de problemas poden contribuír a desenvolver actitudes de
33
solidariedade, cooperación e respecto ás opinións e formas expresivas alleas, a través do traballo en
grupo que se converte así noutro dos eixes metodológicos e organizativos do traballo no aula.
EDUCACIÓN NON SEXISTA.
Nas actividades de grupo é necesario propiciar o intercambio fluído de papeis entre alumnos e
alumnas, e potenciar a participación destas nos debates e toma de decisións como mecanismo
corrector de situacións de discriminación sexista. Contribuirase así, desde a propia actividade do
aula, a establecer unhas relacións máis xustas e equilibradas entre as persoas.
EDUCACIÓN MULTICULTURAL.
As características do área permiten o coñecemento e a apreciación das manifestacións artísticas,
tanto actuais como doutro tempo, doutras culturas distintas á nosa, tratando de que os alumnos
saiban respectalas e valoralas.
10. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN ANUAL DE LECTURA
Contribución ao plan lector do centro:
En 1º Bacharelato se mandará un traballo práctico que consiste na realización duna lámina de
cidades famosas onde fai que unir 1000 puntos.
Os alumnos/as terán que traballar sobre a lámina secreda para averiguar la obra de arte que
esconde e despois buscar e exponer oralmente un pequeño texto que previamente elixiron e
estudaron que faga referencia a sua lámina.
11. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN DE CONVIVENCIA
Los alumnos/as se trasladarán a las aulas 103 y 105 donde se imparten las clases de educación plástica visual e audiovisual y dibujo técnico I y II, respectivamente.
34
En el aula 105, el alumno/a tiene unas maravillosas mesas de dibujo individuales donde poder trabajar cómodamente. La colocación de los alumnos/as puede variar a lo largo del curso. Su comportamiento a de ser lo más cívico posible, ya que manejan útiles de dibujo, en muchos casos peligrosos. El aula debe quedar recogida y limpia al terminar la clase y los alumnos/as saldrán en silencio para dirigirse a su aula correspondiente. Los alumnos/as no sacarán el móvil en ningún momento (salvo petición explicita del profesor en los cursos de bachillerato, ya que no tenemos ordenador) y no podrán ir al servicio, salvo urgencia.
12. CONTRIBUCIÓN Ó PLAN TIC
Los alumnos/as podrán reforzar o ampliar los contenidos estudiados utilizando los materiales digitales disponibles en el instituto y en sus casas. El profesor le puede dar pautas para buscar información por internet, de temas asociados a la unidad.
13. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
Participación do seminario de Debuxo na GALA COSME que se realiza casi todos os anos por Nadal. Concurso de postales de Nadal. Viaxes culturais onde se potencian as actividades propias da materia fora do aula. Participación nas actividades propostas para os días destacados do calendario escolar, como "o Día das Letras Galegas". Exposición dos traballos realizados polos alumnos en aulas, corredores... Elaboración de orlas, carteis, camisetas, logotipos, murais, propaganda, participación na revista do centro,etc…
14. INDICADORES DE LOGRO PARA AVALIAR O PROCESO DE ENSINANZA E DA PRÁCTICA DOCENTE.
Utiliza ase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen aspectos do seguimento e avaliación do proceso de ensinanza-aprendizaxe
35
Indicadores Valoración Proposta de mellora Realiza la evaluación inicial a principio de curso para ajustar la programación al nivel de los estudiantes.
Detecta los conocimientos previos de cada unidad didáctica.
Proporciona la información necesaria sobre la resolución de las tareas y cómo puede mejorarlas.
Corrige y explica de forma habitual los trabajos y actividades de los alumnos/as y da pautas para la mejora de sus aprendizajes.
Utiliza suficientes criterios de evaluación que atiendan de manera equilibrada la evaluación de los diferentes contenidos.
Favorece los procesos de autoevaluación y coevaluación.
Propone nuevas actividades que faciliten la adquisición de objetivos cuando estos no han sido alcanzados suficientemente.
Propone nuevas actividades de mayor nivel cuando los objetivos han sido alcanzados con suficiencia.
Utiliza diferentes técnicas de evaluación en función de los contenidos, el nivel de los estudiantes, etc.
36
Emplea diferentes medios para informar de los resultados a los estudiantes
15. MECANISMO DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DAS PROGRAMACIONES EN RELACIÓN COS RESULTADOS ACADÉMIDOS E PROCESOS DE MELLORA.
Utilizarase unha ferramenta (cadro) ao final de cada trimestre onde se recollen aspectos que podemos mellorar ou destacar na programación e así establecer estratexias de mellora, promovendo a reflexión e autoevaluación do profesorado.
Avaliación A destacar A mellorar Mellora
persoal
Temporalización das unidades didácticas
Desarrollo dos obxetivos didácticos
Manexo dos contenidos da unidade
Descriptores e desempeños competenciales
Realización de tareas
Estratexias metodolóxicas seleccionadas
Recursos
37
Claridad en los criterios da avaliación
Uso de diversas herramientas da avaliación
Portfolio de evidencias dos estándares de aprendizaxe
Atención a diversidade
Interdisciplinariedad
Xefe departamento, Juan José Albares Arias.
A Rúa, setembro de 2019.
Top Related