8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 1/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 2/158
EUSKARA IKASTEKO METODOA
Koordinazioa:
Elkar argitaletxea
Egileak:
Marian Urkizu
Elkar argitaletxea: Itziar Etxabe
llazkl euskaltegia: Ana Alkain, Beatriz Aio
A
elkar
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 3/158
51 HERRIA ALA HIRIA?
1 IRAKURTZEA GUSTATZEN ZAIT / ME GUSTA LEER .................... 72
- KAUSAZKOAK: ...-(E)LAKO / CAUSALES: PORQUE...................... 74
BERRIKUSI / REPASA.......................................................................75
ZER BERRI?
A. HIZTEGIA / VOCABULARIO ... ........................................................... 77
Aditzak, denbora-adierazleak
= NONDIK NORA/DE DÓNDE ADONDE........................................... 78
zen arruntak, izen bereziak, erakusleak, leku-adberbioak
C ZERTARA? / ¿A QUÉ? ....................................................................... 81
D. ADITZA/EL VER BO ........................................................................... 82
T'inkoak eta konposatuak / trantsitiboak eta intrantsitiboak
E. ZER EGINDUZU?/ ¿QUÉ HAS HECHO?..........................................83
: ZER EGINGO DUZU? / ¿QUÉ VAS A HACER?................................. 85
G. ZERTAN ARI ZARA? /¿QUÉ ESTÁS HACIENDO?........................... 86
- ORDENA/E L OR DE N.........................................................................89
Aditz konposatuen ordena galdera-erantzunetan
BERRIKUSI / REPASA.........................................................................90
nAU BURUKO MINA!
- HIZTEGIA/VOCABULARIO......................... 91
Gorputz-atalak, sintomak
5. ÑOLA DAGO? -TA / ¿CÓMO ESTÁ? -ADO, - A .................................92
Hautsi du > Hautsita dauka
C ZER EGITEN DUZU? /¿QUÉ SUELES H AC ER ?................................92
D. ZER ORDUTAN? / ¿A QUÉ HORA?...................................................95
E. NORENGANA/A DONDE QUIÉN ..... ................................................96
izen arruntak, izen bereziak, izenordainak, erakusleak
F. NONGO/DE DÓNDE .........................................................................98
izen arruntak, izen bereziak, erakusleak, leku-adberbioak
G. NONGO, NOREN, NONDIK/DE DÓNDE, DE QUIÉN, DE DÓNDE ....101
H. BALDINTZAZKOAK / CONDICIONALES......................................... 102
BERRIKUSI / REPASA.......................................................................103
ZAINDU INGURUMENA
A. HIZTEGIA / VOCABULARIO..............................................................105
Aditzak, ados nago, ez nago ados, ñire ustez
B. ZEREZKOA DA? /¿DE QUÉ ES? ...................................................... 106
C. AGINDUAK ÓRDENES....................................................................106
D. ZEHAR AGINDUAK/ÓRDENES INDIRECTAS ................................ 108
E. ZER EGIN DEZAKEGU? /¿QUÉ PODEMOS HACER?.................... 109
F. ETORTZEN DENEAN / CUANDO VIENE/CUANDO VENGA..........
113G. BERRIKUSI / REPASA.......................................................................114
A. HIZTEGIA / VOCA BULA RIO............................................................117
Zerbitzuak, adjektiboak
B. KONPARAZIOAK: BAINO ..,-AGO(A)(K) / COMPARATIVAS:
MÁS QUE ........................................................................................... 118
C. KONPARAZIOAK: HAIN, HAINBESTE /COMPARACIÓN:
TAN, TANTO........................................................................................121
D. EZEZKO KONPARAZIOAK: /COMPARATIVAS NEG ATIVA S........ 122
E. SUPERLATIBOA: ...-(R)IK ,..-EN(A)(K) / EL SUPERLATIVO:
EL M Á S ......................................................................................... ......124
F. KONPLETIBOAK: ...-(E)LA /COMPLETIVAS: Q U E ........................126
G. BERRIKUSI / REPASA.......................................................................128
LAN ETA LAN
A. HIZTEGIA / VOCABULARIO................................................129
Lanbideak, adjektiboak, lan-baldlntzak
B. NORAKO / PARA DÓNDE............................................................... 130
Izen arruntak, ¡zen bereziak, erakusleak, leku-adberbioak
C. JAKIN ADITZA/E L VERBO SA BE R..................................................133
D. BADAKIZU ABESTEN? / ¿SABES CANTAR?............................134
E. NOR-NORI-NORK ADITZA / EL VERBO NOR-NORI-NORK......... 137
F. GIDATZEN IKASI DU / HA APRENDIDO A CO ND UCIR ..................140
G. NORENGANDIK / DE QUIÉN .......................................................... 141
Izen arruntak, ¡zen bereziak, erakusleak, leku-adberbioak
H. ZEHAR-GALDERA: (EA) ,..-(E)N / PREGUNTA INDIRECTA:
(AVE R) S I ...........................................................................................144
I. BERRIKUSI / REPASA.........................................................146
© AISIALDIA
A. HIZTEGIA/VOCABULARIO.................................................147
Ikastaroen izenak, aislaldiko ekintzak, aisialdiarekln zerikusla
duen hiztegia
B. NOIZ? / ¿CUÁNDO? .........................................................................148
Izen arruntak, denborazko adberbioak, hilabeteak, data
C. ZER ORDUTATIK ZER ORDUTARA? / ¿DE QUÉ HORA A
QUÉ HO RA ?.... ................................................................................... 150
D. AUTOZ,TRENEZ ... / EN COCHE, ENTREN .................................... 151
E. ZER EGITEKO GOGOA DAUKAZU? / ¿QUÉ TE APETECE
HACER?..............................................................................................152
F. ZER EGITEKO ASMOA DAUKAZU? / ¿QUÉPLANES TIENES ?.....153
G. NORAINO / HASTA DÓNDE.............................................................154
Izen arruntak, ¡zen bereziak, erakusleak, leku-adberbioak
H. BALDINTZAZKOAK / CONDICIONALES......................................... 157
I. ZER EGITEN ZENUEN? / ¿QUÉ SOLÍAS HACER?.....................
158J. BERRIKUSI / RE PA SA ....................................................................... 160
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 4/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 5/158
n 1 ELKA RI EZAGUTZEN
ALFABETOA ETA AHOSKERA / EL ALFABETO Y LA PRONUNCIACIÓN
El alfabeto. Es casi igual al del castellano.
a (a) j (iota) r (erre)
b (be) k (ka) s (ese)
c (ze) I (ele) t (te)
d (de) m (eme) u ( u )
e (e) n (ene) V (uve)
f (efe) ñ (eñe) w (uve bikoitza)
g ( g e ) 0 (o) X (¡xa)
h (hatxe) P ( p e ) y (I grekoa)
i ( i) q (ku) z (zeta )
c,q,q,v,w, y Se emplean, generalmente, para escribir los nombres
propios de otras lenguas: Cáceres, Quevedo, Ávila, New York, Taiwan...
ñHay muy pocas palabras que lleven esta letra: andereño,
Garbiñe, Iñaki...
r-
A excepción de algunos préstamos, en euskera no hay
palabras que empiecen por la letra r-: radar, rafting,
referendum...
- oemás existen sonidos compuestos por la unión de dos letras del alfabeto: Maddalen, pottoka,
^eih, itsaso, etxe, errota, hitz. ..
_= pronunciación. Aunque la mayoría de los sonidos coinciden con los del castellano, hay algunas
: 'Vencías:
3 Se pronuncia igual con todas las vocales (como ga, go y gu en castellano).
Se pronuncia como la y o como la j del castellano (depende de la zona).
» Se pronuncia como la ch francesa o la sh inglesa.
Z Se pronun cia con la punta de la lengu a tras los dientes inferiores de forma que el aire salg a
entre el dorso de la lengua y los alvéolos de los dientes superiores. Suena como la ss francesa.
T X Suena como la ch española.
~S Es un sonid o parecido al anterior. La diferen cia es que la punta de la lengua se coloca sobre los
a . éolos superiores, como para p ronunc iar la s, pero precedién dole la oclusión de la t.
T Z Se coloca la lengua tras los dientes inferiores, como para pronunciar la z, pero se aprieta el
aorso de la lengua contra los alvéolos superiores.
S Se pronuncia como la ñ.
I . Se pronuncia como la II.
3 Se pronuncia como la x.
E ac en to . En castellano se tiende a marcar la penúltima sílaba, y en euskera, en general, se marcan
a :a_:.nda y la última sílaba, siendo esta última más suave que la primera. Por otro lado, al contrarío
: e : :ue ocurre en castellano, no se utiliza ningún signo gráfico para marcar el acento.
castellano euskera
[pelotári] [pelótariá]
[ikastóla] [Ikástolá]
| - ver cómo pronuncias estas palabras! Escucha y repite las siguientes palabras, intentando imitar los sonidos lo mejor posible.
í -:zun eta errepikatu.
’ . gerra (guerra) 8. xerra (fílete) 15. langilea (trabajador, -a)1 g^zona (hombre) 9. txokolatea (chocolate) 16. mutila (chico)5 endea (gente) 10. etxea (casa) 17. baina (pero)- aia (fiesta) 11. arratsaldea (tarde) 18. erizaina (enfermero, -a)5 naurra (niño, -a) 12. hotsa (sonido) 19. Garbiñe (nombre de mujer)i. zu (tú) 13. hitza (palabra) 20. Mirentxu (nombre de mujer)
zapata (zapato) 14. zuhaitza (árbol) 21. Harkaitz (nombre de varón)
zazpi 7
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 6/158
HIZTEGIA / VOCABULARIO
¿Sabes saludar en euskera? A ver si adivinas qué ha dicho Malen en cada situación. Zer esan du Malenek?
Gabon Bihar arfe Arratsalde n Egan on
^aixo, aspaldiko! Gero arte
¿Qué fórmulas de cortesía usarías en las siguientes situaciones? Zer esango zenuke?
Mesedez eskerrik asko Barka+a Zorionak!
zortzl
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 7/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 8/158
ELKAR EZAGUTZEN
¿Cómo se dicen los números en euskera?
Ozero Ibat 2bi 3hiru 4 lau 5 bost 6 sei 7 zazpi 8 zortzi 9 bederatzi IQhamar
a. Malen está pasando a la agenda de su móvil los números que tiene apuntados en un papel.
1.152.1 Escucha lo que dice, y apunta los números. Entzun, eta idatzi zenbakiak.
í) Adib.: Karmele: &9\13>SA8z
Pilar: ................................
Ixabel: ................................
Iñaki: ................................
Ander: ................................
Imanol: ................................
b. Ahora repite los números en voz alta. Irakurri zenbakiak.
Cómo se debe consultar el diccionario
En castellano la relación entre los elementos de una oración se
expresa por medio de preposiciones. En euskera, esa relación
se expresa declinando las palabras. Al declinar una palabra le
añadimos a ésta un sufijo, el cual corresponde al artículo o a una
preposición del castellano: a, con, de, desde, para...
Si buscamos en el diccionario una palabra que hemos leído u oído en euskera, lo más probable es que
no la encontremos tal cual, pues ios términos que aparecen en el diccionario están sin declinar.
PREPOSICIONES DECIINACION DICCIONARIO
Estoy en casa.Voy a la calle.
Estoy con los amigos.
Begoña es de Bilbao.
Nosotros somos estudiantes.
Etxean nago.Kalera noa.
Eagunekin nago.
Begoña Bilbokoa da.
Guikasleakgara.
etxe: casa kale: calle
lagun: amigo, -a
Bilbo: Bilbao
ikasle: estudiante
El articulo y el número
Cuando se quiere expresar cómo se dice algo en euskera, no se menciona la palabra tal como aparece
en el diccionario, sino añadiéndole el artículo -a si es singular y -ak si es plural.
DICCIONARIO CON ARTÍCULO
aireportu aireportua aeropuerto, e aeropuerto, un aeropuerto
telefono telefonoa telefono, e telefono, un telefono
zuhaitz zuhaitzak arboles, los arboles, unos árboles
amona amona* abuela, la abuela, una abuela
*Si el término que aparece en el diccionario acaba en -a, no se añade otra -a.
bederatzi V
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 9/158
ELKAR EZAGUTZEN
-a + -a > -a
neska + -a > neska chica, la chica, una chica
denda + -ak > dendak tiendas, tas tiendas, unas tiendas
El género
En euskera, no hay género gramatical, y, generalmente, se utiliza la misma palabra para el masculinoy para el femenino: sukaldari (coánero/cocinera).En algunos casos, sin embargo, se utilizan dos palabras totalmente distintas para distinguir elgénero: seme (hijo)/ alaba (hija)] maisu (maestro)¡ andereño (maestra).
¿Cómo se dicen estas palabras en euskera? Si no lo sabes, puedes mirar en el diccionario, pero recuerda que aquí tienes que poner tambiénel artículo. Ñola esaten da euskaraz?
1. Nombre
2. Mujer
3. Chicos
4. Hombre
5. (horiz.) Pueblo
5. (bertik.) Ciudades
6. Marido
7. Apellido
8. Esposa
9. Niños, -as
10. Chicas11. Calle
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 10/158
ELKAR EZAGUTZEN
IZAN ADITZA/ EL VERBO SER
*Zu es la forma más ut il izada para decir
tanto tú como usted.
Malen ha invitado a su fiesta de cumpleaños a sus compañeros de trabajo y a sus respectivas parejas. Mikel es el marido de una compañera
de Malen y, como no conocía a nadie, se ha tenido que presentar.
a. Inserta el sujeto que corresponde a cada frase, y completa el diálogo. Jarri subjektua, eta osatu elkarrizketa.
Adib.: —Kaixo, ñor zarazu?
— ................Mikel na¡¿. Eta.......ñor zarete?
— ................ Idoia eta Maite gara. Sukaldariakgara. Eta zer zara
— ................ ¡rakaslea nalz.
b. Inserta el verbo, y completa el diálogo. Jarri aditza, eta osatu elkarrizketa.
Adib.:— Kaixo, zu Mikel zara, ezta?
—Bai, ni Mikel......................Eta zuek, ñor .....................?
—Gu Monika eta Ainhoa......................
— Horiek sukaldariak......................Zuek zer .....................?
—Ni erizaina....................eta Monika medikua.......................Eta zu zer
—Ni ¡rakaslea......................
La conjugación del verbo izan (ser).
ni naiz yo soy
hl haiz* tú eres
hura da él/el la es gu gara nosotros, -as somos
zu zara* tú eres*
zuek zarete vosotros, -as sois
haiek dira ellos/ellas son
ÑOR/QUIEN
ÑOR? ¿Quién? ZER!¿Qué? ZEIN? ¿Cuál?
Para responder a estas preguntas se deben declinar los nombres, demostrativos y pronombres en el
caso ñor.
Nombres comunes Nombres propios
singular: -A
plural: -AK-0
hamaika 11
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 11/158
ELKAR EZAGUTZEN
IZEN ARRUNTAK - NOMSRES COMUNES
Singular -a emakumea mujer, la mujer, una mujer
neska* chica, la chica, una chica
gizona hombre, el hombre, un hombre
kalea calle, la calle, una calle
denda tienda, la tienda, una tienda
autobusa autobús, el autobús, un autobús
Plural -ak emakumeak mujeres, las mujeres, unas mujeres
neskak chicas, las chicas, unas chicas
gizonak hombres, los hombres, unos hombres
kaleak calles, las calles, unas calles
dendak tiendas, las tiendas, unas tiendas
autobusak autobuses, los autobuses, unos autobuses
*Si la palabra acaba en -a, no se añade otra -a: -a + -a > -a
IZEN BEREZIAK-NOMBRES PROPIOS
-0 Karlos, Nuria, Fermin, Rosa
IZENORDAINAK- PRONOMBRES
ni yo
tú
hura a
le é
gu nosotros, -as
zu tú, usted
zuek vosotros, -as
haiek eGslas
ERAKUSIEAK - DEMOSTRATIVOS
hau este esta esto
'\0 \\ ese esa eso
hura aquel aquella aquello
hauek estos estas estos horiek esos esas esos
haiek aquellos aquellas aquellos
► El sujeto, el atributo y el verbo concuerdan en número; es decir, van todos en singular o todos en plural.
SUJETO ATRIBUTO VERBO SUJETO VERBO ATRIBUTO
Emakumea irakaslea da. La mujer es profesora.
Emakumeak irakasleak dira. Las mujeres son profesoras.
Hori ikaslea da. Ése, -a es estudiante.
Horiek ikasleak dira. Ésos, -as son estudiantes.
/ hamabi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 12/158
ELKAR EZAGUTZEN R
Mikel quiere saber más sobre los invitados y ha preguntado a su mujer. Ésta le ha dicho quién es cada uno. Responde a las preguntas deMlkel tal como ha hecho su mujer. Erantzun Mikeli.
Adib.: Ñor da hura?Hura Pilar da.
Ñor dira haiek?
2. Ñor da hau?
3. Ñor dira hauek?
4. Ñor da hori?
5. Ñor dira horiek?
6. Zer da hura?
7. Zer dira haiek?
8. Zer da hau?
9. Zer dira hauek?
10. Zer da hori?
11. Zer dira horiek?
Pilar Ines Ixabel(idazkariak)
Imanol Iñaki Ander(medikuak)
Itziar Edurne Maider(erlzainak)
IZENA + ERAKUSLEA/ SUSTANTIVO + DEMOSTRATIVO
► Cuando el nombre o sustantivo va acompañado de un demostrativo, sólo se declina la última palabradel grupo, es decir, el demostrativo.
emakumea mujer, la mujer, una mujer
emakumeO hau esta mujer
emakume0 hori esa mujer
emakume0 hura aquella mujer
emakumeak mujeres, las mujeres, unas mujeres
emakume0 hauek estas mujeres
emakume0 horiek esas mujeres
emakume0 haiek aquellas mujeres
► SI el nombre que acompaña al demostrativo lleva -a al final, es porque esa -a es orgánica o parte dela palabra.
neska chica (en el diccionario)
neska chica, la chica, una chica
neska0 hau esta chica
neska0 hori esa chica
hamahlru 13
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 13/158
ELKAR EZAGUTZEN
Completa las frases declinando los sustantivos. ¡Ten cuidado, pues no hay que declinarlos todos! Deklinatu izenak.
i.: EmakumeO hura Pilar da.
1. Emakume....... idazkari........ da.
2. Emakume.......
haiek Ines eta ixabel dira.
3. Emakume....... idazkari.........dira.
4. Neska....... hau Itziar da.
5. Neska....... erizain.......da.
6. Neska....... hauek Edurne eta Maider dira.
7. Meso.......erizain........dira.
8. Gizon.......
hori Imanol da.
9. Gizon.......mee ku.........da.
10. Imanol.......mediku.........da.
11. Gizon.......horiek Iñaki eta Ander dira.
12. Gizon.......mediku.........dira.
ORDENA/EL ORDEN
Oraciones afirmativas. La información principal de la oración precede al verbo, el cual, a menudo,va al final.
Ni irakaslea naiz. Yo soy profesor, -a.
Zu erizaina zara. Tú eres enfermero, -a.
Oraciones negativas. El adverbio de negación ez precede al verbo. La Información principal se
coloca después del verbo izan.
Hura ez da medikua. Él/Ella no es médico.
Zu ez zara ikaslea. Tú no eres alumno, -a.
Ha llegado más gente a la fiesta. A Mikel le gusta imaginar a qué
se dedica la gente. Ha intentado adivinar qué hacen los recién
llegados, ¡pero no ha acertado nada! Completa el diálogo. Osatu
elkarrizketa.
Mikel: Gizon hura medikua da, ezta?
Karmele: Ez, gizon hura ez da medik ua; gizon hura erizaina da.
Mikel: Eta neska hura ¡dazkaria da?
Karmele: Ez,..........................................................................................
Mikel: Eta emakume hori erizaina da?
Karmele: Ez,..........................................................................................
Mikel: Eta mutil haiek medikuak dirá?
Karmele: Ez,..........................................................................................
neska hura dietista da.
emakume hori medikua da.
mutil haiek dantzariak dira.
14 hamalau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 14/158
ELKAR EZAGUTZEN
NONGOA(K)/DE DÓNDE
► Este caso de la declinación se utiliza para expresar la procedencia o el lugar de origen (de dónde). Elsufijo que se añade al nombre varía según acabe la palabra en vocal o en consonante.
Vocal: -koa Consonante: -koa/-ekoa Acabados en -n, -I: -goa
Adibideak -Ejemplos
Zu nongoa zara?Ni Bllbokoa naiz.
Nongoa da Marie?Marie Parisekoa/Pariskoa da.
Nongoa zara zu?Ni Usurbilgoa naiz.
Nongoa da hura?Hura Irungoa da.
Nongoak dirá haiek?Haiek Madrilgoak dirá.
¿De dónde eres tú?
Yo soy de Bilbao.
¿De dónde es Marie? Marie es de París.
¿De dónde eres tú?
Yo soy de Usúrbil .
¿De dónde es él/ella? Él/ella es de Irún.
¿De dónde son ellos/ellas) Ellos/ellas son de Madrid.
► Para expresar de dónde proceden varias personas u objetos, añadimos -k al final: nongoak?
*Para expresar la procedencia de las personas, también se puede utilizar el gentilicio. Éste se construyeañadiendo el sufijo -ar, -tar o -dar al nombre de lugar.
donostiar - natural de Donostia bilbotar - bi lbaíno madrildar - madrileño
Mikel está hablando con dos compañeros de su mujer. Es muy curioso, y quiere saber de dónde son.Completa el diálogo. Osatu elkarrizketa.
Mikel: Nongoak zarete zuek? (garete?."
Ander: Gu Bilbokoak gara. Eta zu........................ zara?
Mikel: Ni Pasaia.......naiz.
Ander: Edurne ere Pasaia.......da.
Mikel: A bai?
Ander: Bai, Pasa¡ San Pedro.......da.
Mikel: Ni ez naiz Pasa¡ San Pedro.......; ni Pasa Donibane.......naiz.
Iñaki: Herri polital
Mikel: Bai, oso pollta da. Eta............................dirá Itziar eta Maider?
Ander: Itziar eta Maider Donostia.......dirá.
Mikel: Eta idazkariak....................................
dirá? Ander: Ixabel eta Ines Tolosa.......dirá eta Pilar Elgoibar...........
hamabost 15
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 15/158
ELKAR EZAGUTZEN
NON /DÓNDE
► Los nombres acabados en consonante y los acabados en vocal se declinan de distinta manera.
LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE LUGAR
*-r + cualquier marca de
declinación > -rr-
Vocal -n Bllbon en Bilbao
Cons. -en Gastelzen
Eibarren*
en Vitoria
en Eibar
Declina estos nombres de lugar en el caso non. Deklinatu non kasuan.
Madril Madrilen Bilbo ......................................
Santander Zurríala ............................
París ...................................... Elizondo ......................................
Bermeo ...................................... Elgoibar ......................................
Burgos Algorta ............................
Bartzelona Aguraln ......................................
Berastegi ...................................... Biarritz
BIZI IZAN ADITZA / EL VERBO VIVIR
► En euskera hay dos tipos de formas verbales:
Verbos sintéticos (aditz trinkoak) Verbos perifrásticos (aditz perifrastikoak)
Contienen toda la información del verbo en una
sola palabra: significado de la acción, personas,
tiempo... Por ejemplo, nago (estoy).
Están compuestos por dos elementos: el verbo
principal y el auxiliar. Por ejemplo, bizi naiz
(vivo). *
*- bizi: verbo principal; informa sobre el significado de la acción.
- naiz: verbo auxiliar; contiene la Información sobre la persona, el tiempo, etc.
*Zu es la forma más utilizada y corriente
para de cir tú y usted.
► Fíjate bien en el orden de los elementos que componen estas oraciones; la primera es afirmativa y la
segunda negativa.
Nisujeto
Irunencomplemento
biziverbo princ.
naizverbo aux.
Yo vivo en Irún.
Nisujeto
ez naiznegación + verbo aux.
Hondarribiancomplemento
biziverbo princ.
Yo no vivo en Fuenterrabía.
BIZI IZAN
ni bizi naizhi* bizi haiz
hura bizi da
g bizi gara
zu* bizi zara
zuek bizi zarete
haiek bizi dirá
yo vivo tú vives
él/ella vive
nosotros, -as vivimos
tú vives
vosotros, -as vivís
ellos/ellas viven
16 hamasei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 16/158
ELKAR EZAGUTZEN
'.’¡kel ya sabe de dónde son los invitados, pero también quiere saber dónde viven. Completa el diálogo Insertando el verbo. Idatzi aditza.
Mikel: Iñaki eta zu Bilbokoak zarete; baina Bllbon bizi .rete?
ñaki: Ni bai, ni Bilbon bizi................. , baina Ander Getxon bizi....................
-nder: Eta zu, Mikel, Pasaian bizi.................? Pasaiakoa zara, ezta?
Mi kel: Bai, ni Pasaiakoa naiz, baina Karmele, emaztea, Zarauzkoa da eta gu Zarautzen bizi...................
-nder: Edurne ere Pasaiakoa da, baina ez da Pasaian bizi. Edurne Donostian bizi...................
1.1¡kel: Eta Itzlar eta Maider ere Donostian bizi.................?
-~der: itziar Donostian bizi................. , baina Maider ez. Maider Deban bizi....................
Vikel: Eta ixabel eta Ines?
:ñaki: Ixabel Tolosakoa da, baina ez daTolosan bizi. Ixabel ñire emaztea da. Gu Bilbon bizi................... Eta InesTolosan bizi.....................
'. todos viven en el lugar donde han crecido. Construye oraciones negativas. Non ez dirá bizi?
Adib.: Iñaki Bilbokoa da, baina ez da Bilbon bizi; Getxon bizi da.
. Mikel Pasaiakoa da, baina....................................................................; Zarautzen bizi da.2. Edurne Pasaiakoa da, baina................................................................ ; Donostian bizi da.
3. Maider Donostiakoa da, baina................................................................... ; Deban bizi da.
- Ixabel Tolosakoa da, baina......................................................................... ; Bilbon bizi da.
.Has entendido bien la información que le han dado a Mikel? ¡A ver si eres capaz de completar esta tabla! Si no recuerdas la información,
ouedes mirar los ejercicios anteriores. Osatu taula.
IZENA LANBIDEA NONGOA NON BIZI
Mikel irakaslea Pasaiakoa Zarautzen
Iñaki
Ander
itziar
Edurne
Ixabel
GALDERAK/ ORACIONES INTERROGATIVAS
► Se utiliza un único signo de interrogación, y éste se coloca al final de la oración.
Hay tres tipos de oraciones interrogativas:
Totales
Preguntan por el contenido completo de la oración, y la respuesta essí o no. A menudo, sobre todo
en Guipúzcoa, se pone la partícula al antes del verbo.
Zuek Gernikakoak (al) zarete? ¿ Vosotros -as sois de Gernika?
Bai, gu Gernikakoak gara. Si, nosotros, -as somos de Gernika.
Ez, gu ez gara Gernikakoak. No, nosotros, -as no somos de Gernika.
hamazazpl 17
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 17/158
ELKAR EZAGUTZEN
Disyuntivas
Son preguntas en las que se da a elegir entre dos opciones separadas por la conjunción ala.
Hau kamioia ala autobusa da? ¿Esto es un camión o un autobús?
Mutil hau Mikel ala Karlos da? ¿Este chico es Mikelo Karlos?
Parciales
Se pone un pronombre interrogativo delante del verbo y se pregunta por una determinada información.
ñor quien Ñor da emakume hori? ¿Quién es esa mujer?
zer qué Zer da hori? ¿Quées eso? zein cuál Zein da zure IMANzenbakia? ¿Cuáles tu número de DNI? nongoa, -ak de dónde Nongoa zara zu? ¿De dónde eres tú? non dónde Non bizi zara? ¿Dónde vives?
Después de la fiesta, por la mañana, Mikel les ha mostrado a sus hijos las fotos de la noche anterior y éstos
preguntas. Completa el diálogo.
le han hecho un montón de
Adib.: —Aita, ñor da emakume hau?
—Emakume hori Malen da.
—Eta..................da?
— Malen erizaina da.
—Eta..................da emakume hori?
—Emakume hori Ixabel da.
—Eta Ixabel ere erizaina da?
—Ez, Ixabel idazkaria da.
—Eta.................. dirá Ixabel eta Malen?
—Malen Elizondokoa da eta Ixabel Tolosakoa.
—Eta..................bizi dirá?
— Malen Donostian eta Ixabel Bilbon.
—Eta..................da emakume hau?
—Monika.
—Eta..................da, erizaina................... idazkaria?
—Ez erizaina eta ez idazkaria. Emakume hori medikua da.
—Eta..................bizi da?
BERRIKUSI / REPASA*12
Mikel sigue hablando a sus hijos de la gente que conoció en la fiesta. ¿Qué les ha contado? Ordena las palabras, declina los sustantivos y
conjuga los verbos.
Adib.: hauek / neska / Izan / idazkari
Neska hauek. idazkariak dirá.
1. hori / emakume / ez izan / erizain 6. Edurne / izan / Pasaia
2. hauek / gizon / izan / mediku 7. gu / ez bizi / Pasaia
3. hauek/gizon / izan / Bilbo
4. gu / ez izan / Bilbo
5. ni / izan / Pasaia
8. Ander eta Ixabel / bizi / Bilbo
9. Itziar eta Maider / izan / Donostia
10. zuek / izan / Zarautz
18 hemezortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 18/158
02 NON DAGO?
A HIZTEGIA / VOCABULARIO
(0■ He a u alguna señales que podemos encontrar en pueblos, ciudades y carreteras ¿Sabes qué representan? Zer adierazten dute seinale
hauek?
alreportua gasolindegia taberna hondartza jatetxea komunak
postetxea llburutegla mendla aparkalekua banketxea ospitalea
'.m end ¡ a 4.
010.. 1 1 . 1 2 .
3 Observa estas dos listas de adjetivos. Te serán muy útiles a la hora de describir un lugar. Une los adjetivos de la Izquierda con sus antónimos.
Lotu antonimoak.
c H n d i a
e. Zabala
f. Jendetsua
g. Polita
h. Garbia
l.lasala
2. Estua
3. Itsusia
4. Motza5. Zaratatsua
6. Baxua
7. Txik¡a
8. Zikina
€ ' Karmele y Mlkel han ido por primera vez a París. Completa los diálogos utilizando estas palabras. Osatu elkarrizketak.
barkaiu hucbil beqira Urrufi mila esker
EIFFEL DORREA
— Mikel,..............................! Zer polita! Elffel dorreal
— Non?
— Hanaurrean!
— Ez da handla.— Bai, Mikel, handia da, balna ............................. gaude.
UDALETXEA
— Aizu,.................................., non dago udaletxea?
— Oso......................dago. Ilor eskuinean dago;
plaza horretan. Etxe hand hori da.
— Oso ondo,...........................
hemeretzi 1 9
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 19/158
NON DAGO?
En París hace un tiempo buenísimo; sin embargo, en San Sebastián esta
imagen. Zer eguraldi dago Parisen? Eta Donostian?
. : > - : a: ? : de su correspondiente
eguc.Idi ona dogo euria an du » r£ '£C;.;eguc.ldi txarra dogo eguzkitsu daqo r —X ^
*
PARIS DO T4OSTIA
B IZENA + ADJEKTIBOA / SUSTANTIVO + ADJETIVO
ZER DA? Cuando el sustantivo va acompañado de un adjetivo, formando ambos una unidad indivisible
o grupo nominal, sólo se declina la última palabra del grupo, es decir, el adjetivo.
Zer da hori?
Zer dira horiek? Etxe 0 handiak dira.
Es una (la) casa grande.
Son unas (las) casas grandes.
NOLAKOA DA? A menudo, el sustantivo aparece seguido del adjetivo sin que ambos formen una
unidad indivisible. En ese caso, el sustantivo suele ser el sujeto de la oración y el adjetivo no forma
parte del sujeto.
Nolakoa da etxea? Etxea handia da. La casa
Nolakoak dirá etxeak? ^Etxeak ^ ^ ^ dira.
20 hogei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 20/158
NON DAGO?
3 _I .é opinan Mikel y Karmele de los sitios que han visitado? Completa las frases declinando los adjetivos y sustantivos. Pero cuidado, pues
: 'ay que declinarlos todos! Osatu esaldiak.
',OLAKOADA?
Adib.: Sena iba¡ polit da
Sena iba¡, polita da. (El río Sena es hermoso)
1. Pompidou museo moderno da.
ZER DA?
Adib.: Sena iba¡ polit da
Sena iba¡ polita da. (El Sena es un río hermoso)
1. Pompidou museo moderno da.
2. Eiffel dorre hand¡ da.
3. Chez Adel taberna zaratatsu da.
4. Champs Elysées kale zabal da.
2. Eiffel dorre handi da.
3.ChezAdel taberna zaratatsu da.
4. Champs Elysées kale zabal da.
5. L'Acajou jatetxe handi da. 5. L'Acajou jatetxe handi da.
6. Saint-Michel eta Saint-Germain kale zaratatsu dira. 6. Saint-Michel eta Saint-Germain kale zaratatsu dira.
EGONADITZA/EL VERBO ESTAR O HABER
*Zu es la forma más util izada para
decir tanto tú como usted.
ni nago yo estoy
hi hago* tú estás
hura dago él/ella está, hay (una cosa) gu gaude nosotros, -as estamos
zu zaude tú estás
zuek zaudete vosotros, -as estáis
haiek daude ellos/ellas están, hay (varias
cosas)
Karmele ha llamado a su hija mayor para informarse de cómo están en casa. Completa el diálogo insertando los verbos. Osatu elkarrízketa.
—Amaia?
— Kaixo, ama, zer moduz laúdete?
—Gu oso ondo..............................Eta zu zer moduz.............................?
—Ni ere oso ondo..............................Zer moduz.............................hotela?
—Oso ondo........................... ; Sena ibaia eta Notre Dam oso hurbil............................
Eta zer moduz........................... umeak?
—Lasa , ama. Umeak oso ondo..............................Zer eguraldi.............................hor?
—Oso ona! Eguzkitsu........................... !
hogeita bat
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 21/158
NON DAGO?
D BADAGO ...-(R)IK? / ¿HAY...?
► Fíjate en estas oraciones:
Hemen badago iturririk?Bai, hemen badago iturria.Bai, hemen badaude iturriak.Ez, hemen ez dago iturririk.
¿Aquí(ya) hay fuentes? ¿Aquíhay alguna fuente?
Sí, aquísí(ya) hay (una fuente).
Sí, aquísí(ya) hay (unas fuentes).
No, aquíno hay fuentes. No, aquíno hay ninguna fuente.
VERBO DECLINACIÓN
Pregunta Badaao? -(r)ikRespuesta afirmativa Badaao/Badaude... -a/-akRespuesta negativa Ez daao -írtik
Pregunta. Para preguntar si hay algo, normalmente, se antepone la partícula ba- al verbo, y se añadeel sufijo -(r)ik al objeto por el que se pregunta; -ik si la palabra acaba en consonante, y -rik si acaba
en vocal. El verbo va siempre en singular: badago?
Respuesta afirmativa. Se antepone ba- al verbo y se añade -a(k) al objeto por el cual se hapreguntado; -a si es singular, y -ak si es plural.
Respuesta negativa. Se añade -(r)ik al nombre del objeto por el cual se ha preguntado; sea singularo sea plural. El verbo va siempre en singular: ez dago.
Karmele y Mikel tienen unos amigos en París: Paul y Marie. Éstos quieren saber cómo es San Sebastián, pues tienen intención de visitarlo.Completa el diálogo. Osatu elkarrizketa.
Inserta los verbos. Aditzak jarri.
—Badago hondartzarik?
—Bai,.................................hondartzak.
—Eta,.................................zoorik?
—Ez,.................................zoorik.
— .................................eski-estaziorik?
—Ez, ez .................................eski-estaziorik.
— Eta,.................................antzokirik?
—Bai,.................................antzokiak.
NON/DONDE
Declina los sustantivos. Izenak deklinatu.
— Eta badago kabaretik?
—Ez, ez dago kabaret.........
— Badago igerileku.......?
— Bai, badaude igerileku.........
— Badago parke.......?
— Bai, badaude parke.........
—Eta badago katedral.......?
—Bai, badago katedral.........
► Los nombres acabados en consonante y los acabados en vocal se declinan de distinta manera(excepto en plural).
Nombres comunes Nombres propios
singular: -(e)an
plural: -etan
-(e)n
22 hogeita bi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 22/158
LEKU-IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES DE LUGAR
Singular Vocal -an herrian
tabernan*
en el pueblo
en el bar
Consonante -ean zuhaitzean
lurrean*
en el árbol
en el suelo
*-a + a > -a taberna
+ -an > tabernan
Plural Vocal -etan herrietan en los pueblos
etxeetan* en las casas
tabernetan** en los bares
zuhaitzetan en los árboles
e + e > -ee
etxe + -etan > etxeetan
**a + e>e
taberna + -etan > tabernetan
LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE LUGAR
Vocal -n Bilbon en Bilbao
Consonante -en Gasteizen
Eibarren*
en Vitoria
en Eibar
* -r + cualquier marca de
declinación > -rr-
Dedina estas palabras en el caso non.
NON DAGO?
b . y Marie están planeando qué van a hacer en vacaciones. Completa las frases.
— Begira, Paul, hau da plana: bi egun Donostian, bi egunBilbo..... , egun bat Irunea......, beste bat (otro) Maule...
beste bat Donibane Garazi..... , eta beste bat Baiona....
— Eta hiri horiek non daude?
— Begira mapari. Donostia Gipuzkoa.....dago; Bilbo,
Bizkaia.....; Irunea, Nafarroa......; Maule, Zuberoa......;
Donibane Garazi, Nafarroa Beherea.....
eta Baiona,
Lapurdi........
hoqeita him 2 3
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 23/158
■ NON DAGO?
é Han llegado las vacaciones de Paul y Marie y han ido a Donostla. ¿Dónde están? ¿Dónde está la gente? Non daude? Non dago jendea?
Adlb.: Paul eta Marie ez hotela / kalea Paul fita Marie fiz daude hotetean, kalean daude.
1. umeak ez eskola / parkeak
2. emakumeak ez kafetegiak/ hondartza
3. altona-amonak ez zahar-etxea / pasealekua
4. gazteak ez unlbertsitatea / liburutegla
5. turlstak ez udaletxea / turlsmo-bulegoa
6. turlstak ez dendak / museoak
7. udaltzalnak ez tabernak / kaleak
8. Karmele eta Mikel ez etxea / autoa
► El sustantivo puede ir acompañado de un adjetivo, sustantivo o demostrativo, formando un grupo
indivisible. En ese caso sólo se declina la última palabra del grupo.
IZENA + ADJEKTIBOA - SUSTANTIVO + ADJETIVO
etxe0 handian en la casa grande
etxe0 handietan en las casas grandes
IZENA + IZENA - SUSTANTIVO + SUSTANTIVO
Guggenhe¡m0 museoan en el museo Guggenheim
Arriaga0 antzokian en el teatro Arriaga
IZENA + ERAKUSLEA - SUSTANTIVO + DEMOSTRATIVO
Herri0 honetan en este pueblo
Herri0 hauetan en estos pueblos
Paul y Marie han ido a la oficina de turismo, y allí les han dicho dónde pueden
pasear, dónde hay bonitas vistas y dónde hay pintxos.
153-155|1Declina los nombres de lugar de abajo, y aprovecha los silencios de la||
r los nombres declinados en voz alta. ¡Aver si la personaepara¡¡
rab c
.de la oficina de turismo los ha dicho Igual! Deklinatu non kasuan ل
Paseatu:Kontxa pasealekuan...
NON PASEATU Adib.: Kontxa pasealekua
Paseo berria
Ondarreta eta Zurrióla pasealekuak
tJrgull mendia
portua
hondartzak
BISTAKNON
Igeldo eta tJrgull mendlak
Dlia mendia
Miramarjauregia
PINTXOAKNON alde zaharra
Grosauzoa
taberna zaratatsuak
taberna lasaiak
Kontxa pasealekuan
2 4 hogeita lau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 24/158
NON DAGO? 2
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
honetan en este en esta etxe0 honetan en esta casa
horretan en ese en esa etxe0 horretan en esa casa
hartan en aquel en aquella etxe0 hartan en aquella casa
hauetan en estos en estas etxe0 hauetan en estas casas horietan en esos en esas etxe0 horietan en esas casas
haietan en aquellos en aquellas etxe0 haietan en aquellas casas
LEKUZKO ADBERBIOAK - ADVERBIOS DE LUGAR
hemen aquí
hor ahí
han allí
Hemen ez dago antzokirik.
Hör jatetxe onak daude.
Han zuhaitz ederrak daude.
Aquíno hay ningún teatro.
Ahíhay buenos restaurantes.
Al líhay (unos) árboles hermosos.
) .- as entendido cómo se utilizan los demostrativos y adverbios de lugar? Completa el cuadro. Osatu
koaaroa.
O Paul y Marie están consultando la guía turística de San Sebastián.
a. Algunas frases tienen errores gramaticales. Corrígelas. Zuzendu okerrak.
Adib.: Hiria honetan ez dago zoorik. Hiri honetan ez dago zoorik.
1. Pasealeku horretan ez dago dendarik.
2. Parkea honetan udaletxea dago.
3. Jatetxea hartan menú ona dago.
4. Kaleak horietan dendak daude.
5. Kalea hauetan tabernak daude.
6. Tabernak haietan jende asko dago.
hogeita bost 25
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 25/158
NON DAGO?
b. Transforma las frases, utilizando hemen, hor o han.
Adib.: Hiri honetan ez dago zoorlk. W&me n ez dago zoorik.
1. Pasealeku honetan zuhaltz ederrak daude. ........................................
2. Parke honetan ¡furria dago. ........................................
3. Jatetxe hartan menu garesfia dago. ........................................
4. Kale horietan dendak daude. ........................................
5. Kale hauetan hotelak daude. ........................................
6. Taberna haietan plntxoak daude.........................................
Paul y Marie están en la parte vieja de San Sebastián. ¡Cuántos bares! No saben adonde entrar y han preguntado a un desconocido. Comple-
ta las frases, insertando adverbios de lugar y demostrativos.
ERAKUSLEAK (demostrativos)
Adib.: Taberna honetan muslka ona dago.
1. Taberna..............................gazteak daude.
2. Taberna..............................turistak daude.
3. Taberna..............................plntxo onak daude.
4. Taberna..............................ardo ona dago.
5. Taberna.............................. txlkiteroak daude.
LEKU ADBERBIOAK (adverbios de lugar)
1............................... musika eta gazteak daude.
2............................... pintxoak eta turistak daude
3 ............................ardo ona eta txlkiteroak daude.
turistak
pintxo onak
ardo ona
muslka ona AURREAN, ATZEAN...
¿Dónde está? Coloca estas nociones de lugar debajo de las imágenes.
hitzak irudien azpian.
ondoan - aurrean - kanp.an - atzean - artean - ezkerrean - . pian
barruan - eskuinean - behean - goian - gainean
26 hogeita se¡
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 26/158
NON DAGO?1aquí una foto de Paul y Marie. Describe la foto, eligiendo las palabras correctas. Osatu esaldiak, eta deskribatu argazkia.
7 " ezkerrear) - eskuinean - erdian - .arrean - ondean - barraan - atzean - gainean
-:ib.: Ezkerrean okindegia dago.
1. Okindegl........ ........................
jatetxea dago. 7 7 W / V HL a zLLÍAT2. Jatetxea ......... ....................... dago. L' l-L
3........................... ........ banketxea dago. Lk L.L
4. Marie okindegl...................................dago.
5. Emakumea auto.................................. dago.
6. Mutila auto.................................. dago.
7. Mutila bizikleta...................................dago.&>
ZERORDU DA?/¿QUÉ HORA ES?
-ak' eta bost
x -aketa ha mar
— aketa laurden
-aketa hogei
-aketa hogeita bost
00:00 hamabiak dira.
01:00 ordu bata da.
02:00 ordu biak dira.
03:05 hirurak* eta bost dira.
04:10 laurak*eta hamar dira.
05:15 bostak eta laurden dira.
06:30 sei eta erdiak dira.
07:35 zortziak hogeita bost gutxl(ago) dira.
08:40 bederatziak hogei gutxi(ago) dira.
09:45 hamarrak laurden gutxl(ago) dira.
10:50 hamaikak hamar gutxi(ago) dira.
11:55 hamabiak bost gutxi(ago) dira.
*A los números hiru y lau se les añade una r antes del artículo.
Marie y Paul han visto muchas cosas en un solo día. Escribe qué hora era cuando han llegado a cada punto. Después, escucha la grabación
y corrige el ejercicio. Aprovecha las pausas para leer las horas en voz alta. Idatzi orduak, irakurri, entzun eta zuzendu.
Adib.: Biarritz 08:30
1. Donostia 10:00
2. Hotela 10:153. Turismo bulegoa 11:25
4. Kontxa pasealekua 11:55
5. Ondarreta 12:50
6. Igeldo 13:20
7. Jatetxea 14:05
8. Portua 16:10
9. Paseo Berria 16:40
10. Kursaal 17:35
11. Dendak 17:45
12. Taberna 18:40
13. Hotela 19:15
Zortzi eta erdiak
hogeita zazpi 27
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 27/158
NO N DAüü'
BERRIKUSI / REPASA
Nada más llegar al hotel, Marie ha hecho dos llamadas de teléfono.
a. Inserta los verbos que faltan, y completa el diálogo entre Marie y su madre. Jarri aditza,
eta osatu elkarrizketa.
—Kaixo, ama. Zer moduz ■mude!
—Oso ondo..................
—Eta umeak?
—Umeak ere oso ondo..................Zuek non......................................... ?
—Gu orain Donostian............... , Gipuzkoan.
—Eta nolakoa................Donostia?
—Hiri txikia............ , baina hemen denetik (de todo)................ : dendak, museoak, jatetxeak...
— Eta..................................hondartzarik?
—Bai,..............................hondartzak. Oso politak........................
b. Declina las palabras, y completa el diálogo entre Marie y Karmele. Deklinatu hitzak, eta osatu Marie eta Karmeleren arteko
elkarrizketa.
— Bai, ñor da?
— Kaixo, Karmele, Marie........naiz.
—Kaixo, Marie! Zer moduz zaudete?
—Oso ondo. Gu Donostia........gaude.
—Gu ere Donostia........gaude! Alde zahar .................... gaude. Zuek non zaudete?
—Hotel........gaude. Hotel.........Pió XII.a plaza..........dago.
—Hotel........badago jatetxe.........?
—Bai, badago jatetxe..........
—Eta nolako........
da?—Jatetxe.......oso polit......... da eta janari......... oso on.........da.
—Oso ondo! Itxaron hor! (Esperad ahí)
—Zer ondo! Gero arte!
hogeita zortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 28/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 29/158
hAMI Ll A t i ALAQUINI AK
He aquí una foto de la familia. ¿Quién es quién? En el cuadro de abajo puedes leer cómo es cada uno y cómo está en la foto. Escribe losnombres en el cuadro. ¿Ñor da ñor? Idatzi ¡zenak.
ÑOR Mikel
ÑOLA zutik eserita zutik belauniko etzanda zutik zutik eserita
NOLAKOA bizarduna burusoila ilekizkurra ilebeltza ilehoria ileluzea ¡lemotza gizena
¿Cómo están? Completa las frases. Ñola daude?
Adib.: Mlkel zutik dago eta Aitor, Amaia eta Karmele ere zatik daude.
1. Fellsa eserlta dago. Fellsa eta Tornas........................daude.
2. Leire etzanda dago. Aitor eta Amaia ez daude..........................
3. Xabier belauniko dago. Leire eta Amaia ez daude..........................4. Leire pozlk dago. Lelreren anai-arrebak ere........................daude.
¿Cómo son? ¿Cómo están hoy? Inserta -a o -ak sólo donde haga falta. Nolakoak dirá? Ñola daude?
Adib.: Aitona lasaia da eta gaur ere lasa¡ dago.
1. Amona ez dago urduri..........., baina oso urduri...........da.
2. Amonaren lagunak oso berritsu...........dirá, eta gaur ere berritsu............daude.
3. Xabier eta Leire zintzo...........daude. Haiek oso zintzo............dirá.
4. Karmele eta Mikel alai...........dirá, eta gaur ere alai.............daude.
30 hogeita hamar
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 30/158
FAMILIA ETA LAGUNAK
NOREN/DE QUIÉN
► El caso noren corresponde al posesivo de del castellano.
Al contrario de lo que ocurre en castellano, el objeto poseído se coloca después del poseedor.
amonaren etxea la casa de la abuela
Nombres comunes Nombres propios
singular: -aren plural: -en
-(r)en
IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES
Singular -aren semearen del hijo
alabaren* de la hija
glzonaren del hombre
Plural -en semeen* de los hijos
alaben** de las hijas
glzonen de los hombres
IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS
* -r + cualquier marca de
declinación > -rr-
Vocal -ren Malteren de Maite
Consonante -en Mirenen
Aitorren*
de Miren
de Aitor
Adibideak -Ejemplos
amaren autoa el coche de la madre
Rosare n herrlan en el pueblo de Rosa
umeen baloia el balón de los niños
Mlrenen gurasoak los padres de Miren
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
honen de este de esta
horren de ese de esa
harén de aquel de aquella
hauen de estos de estas horien de esos de esas
haien de aquel los de aquellas
gizono honen de este hombre
gizono horren de ese hombre
gizono harén de aquel hombre
gizono hauen de estos hombres gizono horien de esos hombres
gizono haien de aquellos hombres
Adibideak - Ejemplos
emakume honen senarra
ume horren aitona-amonak
el marido de esta mujer
los abuelos de ese niño
hogeita hamaika
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 31/158
r A IV I IL IA t l A L A U 1 \
¿Quieres conocer mejor a la familia de Karmele y MikeI?
a. Declina los nombres en el caso noren. Deklmatu izenak.
Adib.; Karmeieren familia ez dago etxean.
1. Aitona........emaztea, Felisa, parkean dago.
2. Amona........txakurra ere parkean dago.
3. Aitona-amona........etxea Zumaian dago.
4. Tomas........
alaba Karmele da.5. Alaba........etxea Zarautzen dago.
6. Amaia, Aitor, Leire eta Xabier Karmele........eta Mikel.........seme-alabak dirá
7. Amaia eta Aitor ez dirá guraso........etxean bizi.
8. Amaia........eta Koldo.........etxea Donostian dago.
9. Aitor ........etxea Gasteizen dago.
10. Xabier eta Leire, Amaia........eta Aitor ......... anai-arrebak, bikiak dirá.
b. Elige los demostrativos adecuados y declínalos. Idatzi erakusleak.
Adib.: Mutil harén lagunak Gasteizen bizi dirá.
1. Gizon...............................
emaztea parkean dago.2. Neska............................... senargaia Donostiakoa da.
AmaiaTomas
3. Gazte............................. etxea Donostian dago.
4. Mikel ume............................. aita da.
5. Aitor mutil.......................... laguna da.
nire mi
hire tu
haren su ',de eUeUa)
gure nuestro, -a
zure tu
zuen vuestro, -a
haien ) as
su fdee«os le
Adibideak - Ejemplos
niregurasoak
zuen seme-alabak
mis padres
vuestros hi jos
La abuela está en un parque con los mellizos Xabier y Leire. Los niños están jugando con el perro de la abuela y se les ha acercado una
desconocida: María. Completa el diálogo, declinando los pronombres en el caso noren. Osatu elkarrizketa.
—Hori z«en txakurra da?
—Ez, hori ez da gu..... txakurra, amonaren txakurra da.
—Ze polita!
— Eta hori zu......txakurra da?
— Bai, hau ni......txakurra da.
—Oso polita da.
hogeita hamabi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 32/158
FAMILIA ETA LAGUNAK
POSTPOSIZIOAK/ POSPOSICIONES
ETXE AURREAN = ETXEAREN AURREAN
¿Los sustantivos que acompañan a aurrean, atzean, gainean, ondoan... se declinan?
Objetos inanimados Seres animados
Pueden ir sin declinar o declinados en el caso noren. Se declinan en el caso noren.
udaletxeo ondoan = udaletxearen ondoan aitaren ondoan, gurasoen ondoan
Completa la descripción de esta imagen, declinando los nombres. Izenak de>
•.dib.: Amonaren atzean eserlekua dago.
1. Leire, Xabier eta txakurra amona..........aurrean daude.
2. Txakurra Leire..........eta Xabier ........... artean dago.
3. Leire txakur ..........ezkerrean dago eta Xabier txakur ............eskuinean.
4. Mana zuhaitz..........
ondoan dago.
5. Mariaren txakurra zuhaitz..........atzean dago.
NOREK.N / CON QUIÉN
► El caso norekin corresponde a la preposición con del castellano.
Nombres comunes Nombres propios
singular: -arekin
plural: -ekin
-(r)ekin
IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES
Singular -arekin semearekin con el hijo
alabarekin* con la hija
gizonarekin con el hombre
Plural -ekin semeekin* con los hijos
alabekin** con las hijas
gizonekin con los hombres
*-a + a > -a
*e + e > -ee
**a + e > e
IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS
Vocal -rekin Maiterekin con Maite
Consonante -ekin Mirenekin
Aitorrekin*
con Miren
con Aitor
* -r + cualquier marca de
declinación > -rr-
Adibideak - Ejemplos
Umea amonarekin dago. El niño estácon la abuela.
Umea aitona-amonekin dago. El niño estácon los abuelos.
Jon Mirenekin bizi da. Jon vive con Miren.
hogeita hamahiru 33
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 33/158
r M I V IIL I M C I A L A J I M A I \
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
honekin con este con esta gizono honekin con este hombre
horrekin con ese con esa gizono horrekin con ese hombre
harekin con aquel con aquella gizono harekin con aquel hombre
hauekin con estos con estas gizono hauekin con estos hombres
horiekin con esos con esas gizono horiekin con esos hombres
haiekin con aquellos con aquellas gizono haiekin con aquellos hombres
Adibideak - Ejemplos
Miren mutil horrekin biz¡ da. Miren vive con ese chico.
Neska hauek mutil horiekin bizi dirá. Estas chicas viven con esos chicos.
La abuela se ha sentado a charlar con María y le ha hablado sobre su familia.¿Con quién vive?
a. Declina los nombres en el caso norekin.
Adib.: Ni senarrarekin bizi naiz.
1. Gu txakur ..............
bizi gara.
2. Gu ez gara alaba.............bizi.
3. Alaba señar .............eta seme-alaba...............bizi da.
4. Leire eta Xabier guraso.............bizi dirá.
5. Aitor ez da aita......... eta ama...............bizi.
6. Aitor lagun..........bizi da. Pisuan bost lagun bizi dirá.
7. Amaia ere ez da Mikel...........eta Karmele............bizi.
8. Amaia Koldo........ bizi da, mutil-lagun..............
b. Elige los demostrativos adecuados, y declínalos en el caso norekin
Adib.: Ni gizon harekin bizi naiz.
1. Gu txakur ............................... bizi gara.
2. Karmele eta Mikel ume................................ bizi dirá.
3. Umeak senar-emazte................................ bizi dirá, gurasoekin.
4. Amaia mutil................................ bizi da.
IZENORDAINAK - PRONOMBRES
Adibideak - Ejemplos
Ni zurekin bizi naiz.
Yo vivo contigo.
Gurekin al zatoz?
¿Vienes con nosotros, -as?
nirekin conmigo
hirekin contigo
harekin con él/ella
gurekin con nosotros, -as
zurekin contigo
zuekin con vosotros, -as
haiekin con ellos/ellas
34 hogeita hamalau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 34/158
FAMILIA ETA LAGUNAK
Felisa no ve a su perro y está preocupada.¿Dónde está el perro? ¿Con quién? ¡go txakurra? Norekin?
Amona: Norekin dago txakurra? Non dago? Ez dago zuek..........?
Leire: Ez, txakurra ez dago gu............Ez dago zu............?
Amona: Ez, ez dago ni............
Maria: Lasa¡, zuen txakurra ñire txakur ..........dago. Begira, han daude.
ZENBAKIAK (0-100)/ NÚMEROS (0-100)
DE VEINTE EN VEINTE
En euskera los números se agrupan de veinte en veinte. Es importante aprender bien los veinte primeros,
pues son la base de todos los demás números.
0 - 2 0
0 zero
1 bat 6 sei 11 hamaika 16 hamasei
2 bi 7 zazpi 12 hamabi 17 hamazazpi
3 hiru 8 zortzi 13 hamahiru 18 hemezortzi
4 lau 9 bederatzi 14 hamalau 19 hemeretzi
5 bost 10 hamar 15 hamabost 20 hogei
20-39 40-59
Sesuman al veinte los números del 1 al 19 Se multipli ca 20 por 2 (berr-), y se suman
(-ta...) los números del 1 al 19 (-ta...)
20 hogei 40 (2 x 20) berrogei
21 (20 + 1) hogeita bat 45 (2 x 20) + 5 berrogeita bost
22 (20 + 2) hogeita bi 46 (2 x 20) + 6 berrogeita sei
30(20 + 10) hogeita hamar 50 (2 x 20)+ 10 berrogeita hamar
33 (20 + 13) hogeita hamahiru 51 (2x20) + 11 berrogeita hamaika34(20 + 14) hogeita hamalau 52 (2 x 20)+ 12 berrogeita hamabi
60-79 80-99
Se multiplica 20 por 3 (hirur-), y se suman los Se multiplica 20 por 4 (laur-), y se suman los
números del 1al 19 (-ta...) números del 1al 19 (-ta...)
60 (3 x 20) hirurogei 80 (4 x 20) laurogei
67 (3 x 20) + 7 hirurogeita zazpi 81 (4x20)+ 1 laurogeita bat
68 (3 x 20) + 8 hirurogeita zortzi 82 (4 x 20) + 2 laurogeita bi
70 (3 x 20) + 10 hirurogeita hamar 90 (4x 20) + 10 laurogeita hamar
75 (3 x 20) + 15 hirurogeita hamabost 99 (4x 20) + 19 laurogeita hemeretzi
76 (3 x 20) + 16 hirurogeita hamasei 100 ehun
DECLINACION
Los sustantivos que acompañan a los números no se declinan ni en singular ni en plural; son indeterminados.
bi gizono dos hombres
Sucede lo mismo con los sustantivos que acompañan a zenbat (cuántos).
Zenbat urte duzu/dituzu? ¿Cuántos años tienes?
ORDEN
Los números se colocan antes del sustantivo, a excepción del número uno que se coloca después del
sustantivo.
bi urteo, hiru urteo, lau urte0
urte0 bat
hogeita hamabost
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 35/158
r H I V II L IH C I H L r JUIMMI\
¿Cuántos años tienen los parientes de la abuela Felisa y sus amigos? Escucha la grabación, y copia las cifras junto a los nombres.
Zenbat urte dituzte? Idatzi zenbakiak.
Adib.: Felisa ?2 urte
1. Tomas: ....urte 9. Fermin: ...................urte
2. Mikel: ....urte 10. Itziar: ...................urte
3. Karmele: ....urte 11. Beatriz: ...................urte
4. Amaia: ....
urte 12. Manu: ...................
urte
5. Koldo: ....urte 13. Ana: ...................urte
6. Aitor: ....urte 14. Onlntza: ...................urte
7. Xabier eta Leire: ....urte 15. Helene: ...................urte
8. Idola: ....urte 16. Edurne: ...................urte
6 UKANADITZA/ EL VERBO TENER O HABER
nork singularra plurala
nik dut ditut* yo tengo hlk duk/n* dituk/n tú tienes
hark du ditu él/ella tiene
guk dugu ditugu nosotros, -as tenemos
zuk duzu dituzu tú tienes
zuek duzue dituzue vosotros, -as tenéis
haiek dute dituzte ellos/ellas tienen
*La diferencia entre el singular
y el plural es que en el plural se
inserta la marca del plural -it-,
*-k: cuando el sujeto es hombre, -n: cuando el sujeto es mujer.
SIGNIFICADO. El verbo ukan tiene dos significados:
Haber Tener
Cuando es verbo auxiliar de otro verbo principal Cuando no acompaña a otro verbo.(lo veremos más adelante).
Jan dut. He comido. Dut. Tengo.
SUJETO
El sujeto del verbo ukan, así como el de todos los verbos transitivos, se declina en el caso
nork. Son verbos transitivos aquellos que requieren la presencia de un objeto directo para tener
significado completo.
Nik txakurra dut. Yo tengo un perro.
El sujeto de los verbos Intransitivos, los que no requieren un objeto directo, se declina en el casoñor: izan, egon, bizi izan...
OBJETO
Oraciones afirmativas
singular: -a Nik txakurra dut.
plural: -ak Nlk txakurrak ditut.
con números: 0 Nik bl txakurO ditut.
...?...
36 hogeita hamasei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 36/158
FAMIL IA ETA LAGUNAK l l . f i
VERBO
Oraciones afirmativas Oraciones negativas
Cuando el objeto es plural se inserta -it-. Siempre en singular.
Nik txakurra dut. Nik txakurrak ditut. Nik ez dut txakurrik.
',<etxeadut. Yo tengo una casa. Nik ez dut etxerik Yo no tengo casa.
', < etxeak ditut. Yo tengo unas casas. Yo no tengo casas.
'. < bi etxeO ditut. Yo tengo dos casas. Yo no tengo ninguna casa.
Qué tienen y qué no tienen la abuela Felisa y su amiga? Zer dute? Zer ez dute?
Declina los sustantivos. Izenak deklinatu. Inserta el verbo. Aditza jarri.
AMONA FELISA MARIA
Adib.: Nik txakurra dut. Adib.: Nik txakurra eta katua ditut.
1. Zuk katu.........duzu. 1. Zuek alaba.........
2. Guk ez dugu katu........... I 2. Nik ez ................. seme-alabarik.
3. Zuk ez duzu biloba........... 3. Nik ilobak...........
4. Guk biloba.........ditugu. j 4. Haiek ez............. ...katurik.
5. Haiek txori.........
dute. 5. Guk lagunak......
6. Umeek lagun.........dituzte. 6. Zuktxakur polita
BADUZU ...RIK?
Así como con el verbo egon, para preguntar si se tiene algo, normalmente, se antepone la partícula
ba- al verbo, y se le añade el sufijo -(r)ik al objeto. En el caso de las respuestas afirmativas, se
antepone ba- al verbo y se añade -a(k) al objeto por el cual se ha preguntado; -a si es singular, y
-ak si es plural. En las respuestas negativas, se añade -(r)ik al nombre del objeto por el cual se ha
preguntado; sea singular o sea plural. El verbo va siempre en singular: ez duzu.
VERBO OBJETO
Pregunta Baduzu? "(r)ikBaduzu txakurrik?
¿Tienes (algún) per ro?
Respuesta afirmativa Badut/Baditut -a/-akBai, badut txakurra.
Sí, si (ya) tengo (un perro).
Respuesta negativa Ez dut -(r)ikEz, ez dut txakurrik.
No, no tengo (ningún) perro.
hogeita hamazazpi 37
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 37/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 38/158
FAMILIA ETA LAGUNAK
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
honek este esta gizono honek este hombre
horrek ese esa gizono horrek ese hombre
hark aquel aquella gizono hark aquel hombre hauek estos estas gizono hauek estos hombres
horiek esos esas gizono horiek esos hombres
haiek aquellos aquellas gizono haiek aquellos hombres
Adibideak - Ejemplos
Emakume hark berrogei urte ditu. Aquella mujer t iene cuarenta años.
. me haiek zazpi urte dituzte. Aquel los niños tienen siete años.
ZENORDAINAK- PRONOMBRES
nik yo
hik tú
hark él/el la
guk nosotros, -as zuk tú
zuek vosotros, -as
haiek ellos/ellas
Adibideak - Ejemplos
Zuk oso etxe polita duzu.
Tú tienes una casa muy boni ta.
OLA DUZU IZENA? - ¿CÓMO TE LLAMAS?
'.'aria le ha enseñado unas fotos a Felisa y le ha explicado quiénes aparecen en ellas. Completa las frases mediante los demostrativos y
.erbos adecuados.
hogeita hemeretzi 39
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 39/158
t A M IL I A t i A L A .J UIM A IK
© María le ha hablado a Felisa sobre sí misma y sobre su familia. Declina los nombres y los pronombres en el caso ñor o nork. Deklinat¡zenak eta izenordainak.
■ ؛ ....bananduta nago etabakarrik (sola) bizi naiz. 5. Jon 32 urte ditu eta Ane 28
2, Ni....Zumaian 3zi naiz. 6. jon..eta /\ne...ezkonqabeak dirá.
3' Ni....tx kia dut■ 7. Malder ....txikia da; Malder .....10 urte ditu.4 N i ...... e z d u t s e m e -a a b a r k f b a i n a h i r u o b a d í t u t : Jo n , A n e e t a M a i d e r . 8 . F a m i l i a ...... L e k e i t i o n b i z i d a .
BERRIKUSI / REPASA
Hoy es el cumpleaños del abuelo Tomás y, para celebrarlo, ha invitado a su familia a comer. Completa el texto, eligiendo la opción correcta.
Aukeratu erantzun zuzena.
Tomas eta Felisa (a) __ daude. Aitona (b) __ ondoan eserita dago. Aitona-amc-
nak oso (c) _ daude.
Aitona-amonak (d) _ dira, baina Zumaian bizi dira. Alaba, (e) __ senarra eta
s e m e - a l a b a k e z dira Zumaian bizi, baina gaur (f) _ etxean daude. Txakurra ere
etxean dago. (g) _ __ Perla du izena. Perla oso (h) __ da, eta mahai ondoan lotar
dago.
8
. b. 1 c - d.
1. familiekin 1. amona 1. alai 1. Zumaiakoa
2. familiarekin 2. amonen 2. alaiak 2. Zarauzkoak
3. familiakin 3. amonaren 3. tristeak 3. Zarauzkoa
e. f. g h.
1. alabaren 1. aitona-amonarekin 1. txakurrak 1. txakurra lasaia
2. alaben 2. aitona-amonaren 2. txakurra 2. txakur lasai3. alaba 3. aitona-amonen 3.txakurrek 3. txakur lasaia
Después de comer la familia ha jugado al bingo. Leire ha sacado las bolas y ha cantado los números. ¿Te atreverías a hacer lo mis
mo? Lee los números de izquierda a derecha. Aprovecha los silencios de la grabación para leer los números en voz alta y escucha si
los has dicho correctamente. Irakurri zenbakiak eta entzun.
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 40/158
HIZTEGIA / VOCABULARIO
ZURE ETXEA
Este es el plano de la casa de Amaia y de Koldo. Escribe el nombre de cada estancia. Gela bakoitzaren izena idatzi.
.Cómo está equipada la casa? Escribe los nombres de estos objetos en el crucigrama. Idatzi izenak hitz gurutzatuetan.
berrogeíta bat 41
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 41/158
Z_ I \L_ L. I A L H
Amaia y Aitor necesitan la ayuda de su madre, y le han llamado por teléfono. Completa los diálogos, Insertando las palabras de los cuadros.
Osatu elkarrizketak.
^ r / d a ?
s e n t i t z é n óut
Amaia: Ama, Amaia naiz. Gaur libre zaude?
Ama:.................................................., gaur
lanpetuta (ocupada) nago.
Amaia: Zer pena! Dendetan beherapenak (rebajas)
daude eta gauzak oso.................
daude.
ez homreg.
Aitor: Ama, gure solairuan gauza gutxi dago.
Dendetan gauzak oso...............................
daude eta nik ez daukat dirurik. Ama: Lasa , zer behar duzu? Nik etxean gauza
asko dauzkat.
Aitor: Zerondo! Eskerrik asko, ama.
Ama:
. B EDUKIADITZA/EL VERBO TENER
► En euskera podemos utilizar dos verbos para expresar el verbo "tener": ukan y eduki.
El sujeto de las oraciones compuestas mediante estos verbos siempre es nork, y el objeto ñor; -a, -ak
si la oración es afirmativa y -(r)¡k si la oración es interrogativa o negativa.
Nik etxe handia dut/daukat. Yo tengo una casa grande.
Nik bi auto ditut/dauzkat. Yo tengo dos coches.
Baduzu/Badaukazu seme-alabarik? ¿Tienes hijos?
Ez dut/daukat seme-alabarik. No tengo (ningún hijo) hijos.
objeto singular objeto pluralnik daukat dauzkat yo tengo
hik* daukak/n dauzkak/n tú tienes
hark dauka dauzka él/ella tiene guk daukagu dauzkagu nosotros, -as tenemos
zuk daukazu dauzkazu tú tienes
zuek daukazue dauzkazue vosotros, -as tenéis
haiek daukate dauzkate ellos/ellas tienen
* k : cuando el sujeto es hombre,
-n: cuando el sujeto es mujer.
42 berrogeita bi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 42/158
ZURE E.
.: : quiere que su madre le ayude a equipar el viejo y vacio piso que comparte con unos compañeros de clase. Se ha descrito y le haا0
::-:ado qué es lo que tienen y qué es lo que no tienen. Completa las frases de Aitor, insertando los verbos. litza eta osatu Aitorren
«aldiak.
:ib.
'
2
Ama, zuek etxe berria eta polita dau kam .
Zuek berogailua, telebista, koadroak eta loreak...
Ama, gukez.....................................
ezerl (nada)
4. Guk, geletan, ez................................................ mahairik.
5. Anderrek, nire lagunak, gelan telebista
6. Guk, egongelan, ez............................... ...... telebistarik.
7. Guk, sukaldean, platerak............................. ................... baina ez.....
. ordenagailurik. < ;9Ú
edalontzirik.
■],
11.
'2,13.
14.
Anderrek, horman, koadroak.....................................eta nik posterrak...
Anderrek, leihoan, loreak....................................., baina nik ez...................
Gukez.....................................berogailurik.
Guk, hozkailuan, arrautzak bakarrik (sólo huevos)..................................
Guk etxe ondoan supermerkatua....................................., baina guk ez. Ama, zukdirua.......................................
Zuk ganbaran gauza zaharrak.......................................
lorerik.
dirurik.
BADAL)KAZU ...RIK?
► Así como con el verbo ukan, normalmente, para preguntar si se tiene algo, se antepone la partícula ba- al verbo, y
se añade el sufijo -(r)ik al objeto. En el caso de las respuestas afirmativas, se antepone ba- al verbo y se añade -a(k)
al objeto por el cual se ha preguntado; -a si es singular, y -ak si es plural. En las respuestas negativas, se añade -(r)
ik al nombre del objeto por el cual se ha preguntado; sea singular o sea plural. El verbo va siempre en singular: ez
UdlcUU.VERBO OBJETO
PreguntaBadaukazu? -(r)ik Badaukazu etxerik?
¿Tienes (alguna) casa?
Respuesta afirmativa
Badaukat/
Badauzkat
-a/-ak Bai, badaukat etxea.
Sí, sí(ya) tengo (casa).
Bai, badauzkat etxeak.
Sí, sí(ya) tengo (casas).
Respuesta negativaEz daukat -Wik Ez, ez daukat etxerik.
No, no tengo (ninguna) casa.
Aitor sabe que su madre tiene muchos trastos viejos en el desván y quiere saber si tiene algo de lo que élnecesita. Completa el diálogo, insertando los verbos y declinando los sustantivos, karrizketa osatu.
Idatzi aditzak.
—Ama, ganbaran badaukazu mahairik?
—Bai,.....................................mahaia.
Deklinatu.
—Bai, badauzkat koadroak.
— Badaukazu berogallu.........?
—Ez, ez................................................ telebistarik. —Badaukazu lore..,,.....?
—Eta................................................. edalontzirik? —Ganbaran ez daukat lore..........
....................... edalontziak. —Eta etxean badaukazu lore.........?
—Eta................................................. koadrorik? — Bai, etxean badauzkat lore..........
berrogeita hiru
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 43/158
¿ I l C i A l A
BEHAR IZAN ADITZA/ EL VERBO NECESITAR
singularra plurala
nik
hik*
hark
guk
zukzuek
haiek
behar dut
behar duk/n
behardu
behardugu
beharduzu
beharduzue
behardute
behar ditut
behar dituk/n
beliar ditu
behar ditugu
behar dituzu
behar dituzue
behar dituzte
yo necesito
tú necesitas
1جا necesita
nosotros, -as necesitamos
tú necesitas vosotros, -as necesitéis
eiiosleiias necesitan
Karmele, la madre de Aitor, sabe cúales son las prioridades a la hora de equipar una vivienda y le ha dado unos consejos a su hijo. Completa
las frases, insertando los verbos. Jarri aditza eta osatu esaldiak.
Adib.: Zukgelan mahaia beharduzu.
1. Zuek, ikasleek, ordenagailua...........................................................
2. Gasteizen etxeek berogailua...........................................................
3. Guk ere, hemen, berogailua...........................................................
4. Zure gelak gau-mahaia eta lanpara...........................................................
5. Zuk ohean izarak...........................................................
6. Zuek sukaldean edalontziak, lapikoa eta zartagina...........................................................
7. Guk ere etxean zartagin berriak...........................................................
8. Zukdirua...........................................................
9. Gukeredirua...........................................................
10. Nik ere etxean gauza berriak...................................................... , baina ez daukat dirurik.
BEHAR DUZU? / ¿NECESITAS?
VERBO OBJETO
Pregunta Beharduzu? -(r)ik Altzaririk beliar duzu?
¿Necesitas muebles?
Respuesta afirmativaBeliar dut/
ditut-a/-ak
Altzariak behar ditut.
Necesito muebles.
Respuesta negativaEz dut...
behar-(r)ik
Ez dut altzaririk behar.
No necesito muebles.
Karmele tiene en casa algunas cosas que le pueden interesar a su hijo, y le ha preguntado a ver si las necesita. Completa el diálogo,
insertando los verbos y declinando los sustantivos. Osatu elkarrizketa.
Idatzi aditza.
—Zuk gelan lanpararik behar ............................. 7
—Bai, nik lanpara behar ..............................
—Zuk pertxarik behar
—Bai, pertxakbehar......................................
—Eta zure ohean mantarik behar ........................ 7
—Ez, ez............................ mantarik behar.
—Eta iratzargailurik behar .....................................7
Deklinatu.
—Ez, ez dut iratzargailu......... behar.
—Zuk gelan gortlna......... behar duzu?
— Ez, ez dut gortina......... behar.
—Eta eltze......... behar duzue?
— Bai, eltze......... behar ditugu.
— Diru......... behar duzu?
— Bai, diru......... behar dut.
berrogeita lau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 44/158
ZUREETXEA
El hijo ha aceptado algunas de las cosas que le ha ofrecido su madre, pero no está satisfecho, pues él piensa
que necesita muchas otras cosas que su madre no está dispuesta a darle, porque no le parecen necesarias.
LCómo ha expresado ella su desacuerdo? ¿Qué ha dicho? Zer esan du amak?
AITOR AMA
Adib.: Telebista behar dugu. t i A m e telebistarik bfihar.
I.loreakbeharditut...................................................
2. Visa-txartela behar dut. ..................................................
3. Gasteizen motorra beliar dut. ..................................................
4. Ordenagailuan programa berriak behar ditut.........................................................
5. Musika-aparatua behar dugu. ..................................................
6. Koadroakbeharditugu. ..................................................
NAHI IZAN ADITZA / EL VERBO qUERER
singularra plurala
nik
hik*
hark
guk
zuk
zuek
haiek
nahi dut
nahi duk/n
nahidu
nahidugu
nahi duzu
nalii duzue
nalii dute
nahi ditut
nahi dituk/n
nalii ditu
nahi ditugu
nahi dituzu
nahi dituzue
nahi dituzte
yo quiero
tu quieres
eileiia quiere
nosotros, -as queremos
tu quieres
vosotros, -as queréis
etoslefes quieren
Aitor no es el único que tiene caprichos. Leire y Xabier, los hermanos pequeños de Aitor, han ido con los abuelos a un centro comercial.;Cuántas tentaciones! ¡Los niños lo querían todo! Completa las frases, insertando los verbos. Jarri aditzak eta osatu esaldiak.
Xabier
Adib.: Aitona, nik telefono hori nahi dut.
1. Leirek telebista hori.....................................................
2. Guk ordenagailua.....................................................
Aitona
3. Zuk telefono hori................................................... eta Leirek telebista.
4. Zuek ordenagailua.....................................................
5. Umeek (haiek) beti zerbait (algo).....................................................
6. Guk ez daukagu dirurikl Guk dirua.....................................................
Leire
7. Amona, nik kromo horiek........
8. Xabierrek patín horiek.............
9. Guk telebista eta ordenagailua
Amona
10. Zuk kromoak................................................... eta Xabierrek patinak.
11. Umeek (haiek) beti gauzak.....................................................
12. Guk pentsio onak................................................... I
berrogeita bost
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 45/158
ZURE ETXEA
MAHI DUZU? / ¿QUIERES?
VERBO OBJETO
Pregunta Nahi duzu? -(r)ikDirurik nahi duzu?
¿Quieres dinero?
Respuesta afirmativa Nahi dut/ditut -a/-akDlrua nahi dut.
Quiero dinero.
Respuesta negativa Ez dut... nahi .(r)ik
Ez dut dirurik nahi.
No quiero dinero.
Mientras los niños intentaban convencer a los abuelos, Amaia, la hermana mayor, ha intentado convencer a su novio Koldo para comprar
unas cosas que éste considera Innecesarias. ¿Qué ha dicho Koldo? !er esan du Koidok?
Adib.: Nik kuxinak nahl dltut. Zuk kuxlnik nahl duzu?
Nik ez du t kuxinik nahi; guk ez duqu kuxinik bebar!
1. Ontzl-garblgailua nahl dut. Zuk ontzl-garbigailurik nahi duzu?
2. Sofá berria nahi dut. Zuk sofarik nahi duzu?
3. Telebista nahi dut. Zuk telebistarlk nahi duzu?
4. Koadroak nahi ditut. Zuk koadrorik nahl duzu?
5. Mikrouhin-labea nahi dut. Zuk mikrouhln-laberik nahi duzu?
6. Gortlna berriak nahi ditut. Zuk gortlna berririk nahl duzu?
BALIO IZAN ADITZA / EL VERBO VALER
El precio se expresa mediante el verbo balio izan. El sujeto de la oración esnork y el verbo
auxiliar que le acompaña es ukan (du si el sujeto es singular, y dute si el sujeto es plural).
Pregunta Zenbat balio du/dute?Zenbat balio du hozkailu horrek?
¿Cuánto cuesta ese frigorífico?
Respuesta afirmativa ...balio du/duteHozkailu horrek 700 € balio du.
Ese frigorífico cuesta 700 € .
Respuesta negativa Ez du/dute ... balioHozkailu horrek ez du 500 € balio.
Ese fr igorífico no cuesta 500 €.
4 6 berrogeita se¡
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 46/158
ZURE ETXEA
(Sofa)
"¿Y cuánto cuesta?" ha preguntado Koldo. Amaia le va diciendo los precios. A ella todo le parece barato.
Completa el diálogo entre Koldo y Amaia. Osatu Koldorer. eta Amaiaren arteko elkarrizketa.
Adib: (Telebista):
— Zenbat batí, ¿fute gortínfik?
— Gort i nek ex dut e asko bal¡.. Gortinek 4 00 € bal¡, dute.
260
(Telebista)
?
(Ontzi-garbigailua)
?
(Koadroak)
(Mikrouhin-labea)
(Kuxinak)
100 - 1.000
100 ehun 400 laurehun
101 ehun eta bat 401 laurehun eta bat
102 ehun eta bi 500 bostehun
200 berrehun 600 seiehun
201 berrehun eta bat 700 zazpiehun
300 hirurehun 800 zortziehun
301 hirurehuneta bat 900 bederatziehun
325 hirurehun etahogeita bost 1.000 mila
A partir de 1.000
1.010
1.100
1.110
2.000
100.0001.000.0002.000.000
10.000.000
mila eta hamar
mila eta ehun
mila ehun eta hamar
bi mila
ehun mila
milioi bat
bi milioi
hamar milioi
Los números terminados en -n + eta se pronuncian da. Ehun eta bat/eunda batí
berrogeita zazpi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 47/158
L r \ [ [ l [ r t
Amaia ha repetido en voz alta el precio de cada objeto y ha calculado cuánto les costaría todo. ¿Cómo ha dicho los números? Ñola esan
ditu zenbakiak?
د ئ ل ئ م ع ع س ت ي
mdro ء ل ه ب ه€
Bi koadro 520€
s á 190 €
Telebista ج€ 0
uxin bat.،0 €
Laukuxin 1ه€
Ontuiarbigailua 52>5€
Mikrouhin -\ abea ة 9 €
ortinaVc( €00
(Suztira l .gOA €
Koldo no es el único preocupado por los precios. Los abuelos de Leire y Xabier quieren comprar unos regalos para los niños y han vuelto al
centro comercial a consultar los precios. Tú te encuentras en el mismo centro comercial haciendo la compra y, al pasar junto a ellos, te han
pedido ayuda.
ir . a abuela te preguntará cuánto uestan los objetos de abaj .
Escucha sus preguntas y respóndele en voz alta. Entzun galderak
و
eta erantzun.
Adib: Aizu, barkatu, zenbat balio du telefono horrek?
Bemqeita I p i euro eta hoqe i2á r o o balio du.
13,35 €
908 € 658,80 c
Al final de la grabación escucharás el diálogo completo y, de ese modo, podrás comprobar si lo has hecho bien.
48 berrogeita zortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 48/158
ZUREETXEA
KONPARAZIOAK: ...-AGO(A)(K) / COMPARATIVAS: MÁS...
CUALIDAD
NOLAKOA DA? -AGOA DA NOLAKOAK DIRA? -AGOAK DIRA
Atorren etxea txikia da. Amaia gaztea da.
Amaiaren etxea txikiagoa da. Leire eta Xabier gazteagoak dirá.La casa de Aitor es pequeña. Amaia es joven.
La casa de Amala es más pequeña. Leire y Xabier son más jóvenes.
ÑOLA DAGO? -AGO DAGO ÑOLA DAUDE? -AGO DAUDE
Hemen dena garesti dago. Hemen gauzak garesti daude.
Lian garestiago dago. Han gauzak garestiago daude.
Aquítodo estámuy caro. Aquílas cosas están caras.
Allíestámás caro. Allílas cosas están más caras.
CANTIDAD
ZENBAT? GEHIAGO ZENBAT? GUTXIAGO
Aitorrek 20 urte ditu eta Amalak 24. Aitorrek 20 urte ditu eta Amaiak 24.
Amaiak urte0 gehiago dauka/dauzka. Aitorrek urteOgutxiago dauka/dauzka.
Aitor tiene 20 años y Amaia 24. Aitor tiene 20 años y Amaia 24.
Amaia tiene más años. Ai tor tiene menos años.
Los abuelos no saben qué comprar y han comparado los precios de distintos objetos. ¿Esto es más caro o más barato? Hau garestiagoa da ala merkeagoa?
Adib.: Ordenagailuak 908,00 € bailo du eta teleblstak 658,80 € .
1. Telefonoak 47,20 € bailo du eta telebistak 658,80 €.
2. Bideo-kontsolak 239,99 € balio du eta bideoak 13,35 €.
3. Bideoek 13,35 € balio dute eta telefonoek 47,20 €.
4. Patinek 56,30 € balio dute eta bideoak 13,35 €.
5. Bideo horrek 13,35 € balio du eta kromoek 2,80 €.
6. Kromoek 2,80 € bailo dute eta ordenagailuak 908,00 €.
Ordenagailua garestiagoa da.
Telefonoa.......
Bideo-kontsola
Bideoak..........
Patinak...........
Bideoa............
Kromoak.........
Los abuelos han ido a otra tienda y han comparado los precios de las dos tiendas. ¿Cómo están las cosas en la 2.atienda, más caras o másbaratas? Ñola daude gauzak 2. dendan, merkeago ala garestlago?
berrogeita bederatzi 49
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 49/158
1 . d e n d a 2 . d e n d a
O rd en ag ailu a 908.00 € 1.050€
T e l e b i s t a 658,80 € 456,25 €
Tele fo n o a 47,20 € 36,80 €
B id eo -ko n ts o lak 239,99 € 235,00€
B i d e o a k 13,35€ 14,00€
Pa t i n a k 56,30 € 57,70€
K rem o ak . 2,00€
Construye las frases siguiendo el ejemplo. Egin esaldiak adlbidean bezala.
Ordenagailua hemen qa r eáqo daqo.
OrdsnagailM.k bemen diru gfiblag. bailo da.
Amaia sigue Intentando convencer a Koldo de que lo más conveniente es comprar aquello que ella quiere. Inserta -ago, -agoa, -agoak,
gehiago, gutxiago y completa el diálogo. Jarri -ago, -agoa, -agoak, gehiago, gutxiago eta osatu elkarrizketa.
Koldo:
Amala:
Koldo:
Amaia:
Koldo:
Amala:
Koldo:
Amaia:
Koldo:
Amala:
Koldo:
Amala, guk ez dugu sofarik beharl Guk badaukagu sofal
Gure sofa oso zaharra eta itsusia da. Beglratu argazkl honi; sofa hau modernoagoa, politagoa eta handiagoa da.
Eta gortinak? Guk badauzkagu gortinak.
Oso merke daude! Donostian dendetan gortinak oso garest¡ daude; denda honetan merke.
Eta kuxinak? Guk badauzkagu kuxinak.
Bai, badauzkagu, balna gutxi. Nik kuxin....................... nahi ditut.
Gainera, gure kuxinak oso zaharrak dira. Hauek koloretsu..............eta polit............... dira.
Eta sukaldean? Sukaldean ez dugu ezer behar.
Bai, mikrouhln-labea eta ontzi-garbigailua behar ditugu.
Sua eta harraska oso ondo daude!
Koldo, mesedez! Mlkrouhin-Iabea eta ontzi-garbigailua praktiko..............dira.
Mikrouhin-Iabea garbi..............
da eta ontzi-garbigailua eroso...............
(más cómodo).
Amala, zuk gauza asko behar dituzu, baina nik gauza........................behar ditut.
BERRIKUSl REPASA
Karmele y Mikel están hablando sobre sus hijos. ¡Estos jóvenes lo quieren todo! Completa la conversación; para ello, declina las palabras y
conjuga los verbos. Deklinatu eta konjugaíu.
Karmele: Amaia.........mutil-lagun...............
bizl da eta Aitor ............
lagun...............
; halek ez dirá gu............
bizi, baina gu............
laguntza (ayuda) behar dute. Aitor ...........
solairu.........gauza gutxi dago eta Aitor ...........ez dauka diru............ Gu........... ganbara..........gauza asko dauzkagu eta
Aitor ........... gauza batzuk nahi ditu: mahaia, telebista, berogailuak... Eta visa-txartel..............ere nahi dul
Amaia eta Koldoren etxea txikiagoa da, baina han gauza gehiago (egon)......................Haiek gauza zaharrak (eduki)
.........................eta Amaiak gauza berriak nahi............................ Baina Amaiak eta Koldok ez..........................gauza horiek
behar, eta Koldok ez....................... nahi.
Xabierrek eta Leirek logelan ordenagailua eta telebista nahi..........................., baina txikiak (izan)............................eta ez (eduki)
...........................dirurik. Hamaika urte (eduki)................................ eta dena nahi..................................I Seme-alaba hauek!
Eta zuk, Mikel, zer nahi..................................?
Mikel: Nik autoa nahi................................... ; nik ez (eduki).....................................autorik eta (nik) autoa behar ................................. !
Karmele: Sentitzen dut, baina guk ez (eduki)................................... dirurik. Gu krisian (egon).......................................
50 berrogeita llamar
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 50/158
A HIZTEGIA / VOCABULARIO
ON EGIN
Clasifica los alimentos de la lista. Saiikatu zerrendako elikagaiak.
ardoa, antxoa, babarruna, ditista, esnea, espinaka, garbantzua (txi+xih.a), gazfa, banburgesa, jogurfa,
mabatsa, marrubia, oilaskoa, piperra, porra a, sagarra, sag ardoa, sardina, txitxarroa, txuleta, ura
ESNEKIA BARAZKIA LEKALEA FRUTA ARRAINA HARAGIA EDARIA
esnea
¿Qué acciones se realizan al cocinar? Pon cada verbo debajo del dibujo que lo representa. Zer egin behar da janaria prestatzeko?
berrogeita hamalka 51
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 51/158
I M LVJIIM
| NORI / A QUIÉN
► E! caso nori sirve para expresar el dativo, el caso que se utiliza para expresar el complemento
indirecto (a quién, a qué).
Umeei tarta gustatzen zaie. A los niños les gusta la tarta.
Umeei gozokiak gustatzen zaizkie. A los niños les gustan los caramelos.
Niri kírola egitea komeni zait. A míme conviene hacer deporte.
IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES
Singular -ari semeari al hijo
alabar¡* a la hija
gizonari al hombre
*e + e > ee
**a + e > e
Plural -ei semeei* a los hijos
alabe¡** a las hijas
gizonei a los hombres
IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS
*-r + cualquier marca de
declinación > -rr-
Vocal -n Maiter¡ a Maite
Consonante -i Miren¡
Aitorrí*
a Miren
a Aito r
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
hon¡ a este a esta
horri a ese a esa
hari a aquel a aquella
hauei a estos a estas
horiei a esos a esas
haiei a aquel los a aquel las
gizono honi
gizono horri gizono hari gizono hauei gizono horiei gizono haiei
a este hombre
a ese hombre
a aquel hombre
a estos hombres
a esos hombres
a aquellos hombres
IZENORDAINAK - PRONOMBRES
niri a mi
hiri a ti
hari a él/ella
gurí a nosotros, -as
zuri a ti
zuei a vosotros, -as
haiei a ellos/ellas
Niri arraina gustatzen zait.
Hiri arraina gustatzen zaik/n.
Hari arraina gustatzen zaio.
Guri arraina gustatzen zaigu.
Zuri arraina gustatzen zaizu.
Zuei arraina gustatzen zaizue.
Haiei arraina gustatzen zaie.
A míme gusta el pescado.
A títe gusta el pescado.
A él/ella le gusta el pescado.
A nosotros, -as nos gusta el pescado.
A ti te gusta el pescado.
A vosotros, -as os gusta el pescado.
A ellos/ellas les gusta el pescado.
berrogeita hamabi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 52/158
ON EGIN
Amaia y Koldo van a invitar a sus amigos a casa a cenar y están pensando qué comida les gusta. ¿A quién le gusta el pescado? ¿A quién lacarne? Nori gustatzen zaio arraina? Nori haragia?
a. Izenak
Adib.: Joni barazkia gustatzen zaio.
1. Alizia.......arrain urdina gustatzen zaio.
2. Carmen.......
haragia gustatzen zaio.
3. Josu.......haragia gustatzen zaio.
4. Aliziaren mutil-lagun.......Gernikako piperrak gustatzen zaizkio.
5. Iñakiren emazte.......kroketak gustatzen zaizkio.
6. Carmenen señar .......ere kroketak gustatzen zaizkio.
7. Lagun.......
txitxarroa gustatzen zaie.
8. Neska.......ardo zuria gustatzen zaigu.
9. Mutil.......Errioxako ardoa gustatzen zaizue.
10. Idoia.......entsaladak gustatzen zaizkio.
b. Erakusleak
Observa dónde están los personajes, y elige el demostrativo adecuado: a
Adib.: Mutil boni barazkia gustatzen zaio.
1. Neska....................arraina gustatzen zaio.
2. Mutil.....................haragia gustatzen zaio.
3. Neska-mutil......................arraina gustatzen zaie.
4. Neska-mutil.....................
barazkia gustatzen zaie.
5. Neska-mutil.....................haragia gustatzen zaie.
c. Izenordainak
Adib.: Niri barazkia gustatzen zait.
1 .........barazkia gustatzen zaigu.
2 ....................arraina gustatzen zaizu.
3 ....................arraina gustatzen zaizue.
I NOR-NORI ADITZA / EL VERBO NOR-NORI
► En euskera hay tres casos que condicionan la elección del verbo: ñor, nori y nork. La aparición o no
de esos elementos determina el tipo de auxiliar que acompaña al verbo.
ÑOR Ni Bilbon bizi naiz.NOR-NORK Nik etxe berria nahi dut.NOR-NORI NM arraina gustatzen zait.NOR-NORI-NORK Nik zuri liburua oparitu dizut.
En esta unidad nos ocuparemos del auxiliar ñor nori.
Yo vivo en Bilbao.
Yo quiero una casa nueva.
A mi me gusta el pescado.
Yo te he regalado un libro (a ti).
singularra plurala
niri zait zaizkit *-k: cuando el sujeto es hombre.
hiri zaik/n* zaizkik/n -n: cuando el sujeto es mujer.hari zaio zaizkiogurí zaigu zaizkiguzuri zaizu zaizkizu ÑOR: la marca del plural es -zki-.zuei zaizue zaizkizue NORI: la marca del objeto indi recto (nori)
haiei zaie zaizkie aparece al final.
Fíjate bien en el orden de estas oraciones; la primera es afirmativa y la segunda negativa.
Niri haragia gustatzen zait. A míme gusta la carne.objeto i. sujeto verbo princ. verbo aux.
Niri ez zait arraina gustatzen. A míno me gusta el pescado.objeto i. ez+verbo aux. sujeto verbo princ.
berrogeita hamahiru S3
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 53/158
UIM tü ll l
¿Qué les gusta a los amigos de Koldo y Amala? Observa el verbo de cada oración, y declina el objeto en singular 0 plural. Zer gustatzen
zaie Koldoren eta Amaiaren lagune¡?
Adib.: Idoiari entsaladak gustatzen zaizkio.
1. Mutile¡ Errioxako ardo......... gustatzen zaizue. 5. Nlri urdaiazpiko........ gustatzen zait.
2. Iñakiren emazteari kroketa........ gustatzen zaizkio. 6. Idoiari barazki......... gustatzen zaizkio.
3. Antxoa........ gustatzen zaizkio. 7. Zuri patata frijitu......... gustatzen zaizkizu.
4. Josuri sardina......... gustatzen zaizkio.
He aquí lo que no les gusta. Zer ez zaie gustatzen?
Adib.: Idoia eta Jon: haragia Idoiari fita \)oni ez zaie baragia gMstatzen.
1. Carmen: espinakak ...............................................................................
2. Alizia: haragia ...............................................................................
3. Josu: piper gorriak ...............................................................................
4. Neskak:sagardoa ...............................................................................
5. Mutilak: ardo gorria ...............................................................................6. Neskak: likoreak ...............................................................................
Tras hablar de lo que les gusta a los amigos, Amaia y Koldo han decidido qué preparar para cenar. Completa el diálogo, insertando los
verbos. Jarri aditzak eta osatu elkarrizketa.
Amaia: Koldo, zuk zer nahi duzu? Zer gustatzen........................?
Koldo: Niri sardinak gustatzen........................., baina lan handia daukate, ezta?
Amaia: Bai, niri ez......................lan hori gustatzen.
Koldo: Eta txitxarroa? Lagunei gustatzen..........................eta guri ere gustatzen.............................
Amaia: Ideia ona da. Eta hasteko?
Koldo: Entsalada eta piperrak. Josuri Gernikako piperrak gustatzen..........................; Idoiari eta Joni ere gustatzen.........................Zuri
gustatzen.........................., ezta?
Amaia: Bai, eta piperrekin urdaiazpikoa oso ondo dago. Idoiari eta Joni ez..........................
urdaiazpikoa gustatzen, baina guri bai.
Amaia: Oso ondo. Piperrak, urdaiazpikoa, entsalada eta txitxarroa. Eta bukatzeko?
Koldo: Lagunei tarta gustatzen............................
Amaia: Eta edateko? Guri, neskei, ardo zuria gustatzen..........................eta zuei, mutile¡, ardo beltza gustatzen................................Eta
(zuei) likoreak ere gustatzen.........................., ezta?
Koldo: Bai, gustatzen............................
Amaia: Oso ondo; orduan, edateko, ardo zuria, ardo beltza eta likoreak.
54 berrogejta hamalau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 54/158
NAHIAGO IZAN ADITZA/ VERBO PREFERIR
singularra plurala
nikhik*
harkgukzukzuekhaiek
nahiago dut nahiago duk/n
nahiago du nahiago dugu
nahiago duzu
nahiago duzue
nahiago dute
nahiago ditut naliiago dituk/n
nahiago ditu nahiago ditugu
nahiago dituzu
nahiago dituzue
naliiago dituzte
yo prefiero
tú prefieres
eileHa pref iere nosotros, -as preferimos
tú prefieres
vosotros, -as preferís
eOsleiias prefieren
ON EGIN
Al elegir el menú han tenido en cuenta los gustos y preferencias de todos.
¿Qué quieren Amaia y Koldo? ¿Qué les gusta a los amigos? ¿Qué prefieren?
Zer nahi dute Amaiak eta Koldok? Zer gustatzen zaie lagunei? Zer
dute nahiago?
Adib.: ni / sardinak / nahi izan
Nik sardinak nahi ditut,
1. gu / piper gorriak / gustatu
baina
baina
baina
........................ baina
zu / txitxarroa / nahiago izan
z u k É a u nahiago duzu.
Josu / Gernikako piperrak / nahiago izan
2. gu / ardo beltza / nahi izan baina zuek / ardo zuria / nahiago izan
........................ baina
3. ni / sagar-tarta / gustatu baina lagunak / gazta-tarta / nahiago izan
........................ baina
4. ni / arrain zuria / gustatu baina Alizia / arrain urdina / nahiago izan
........................ baina
ONDO JATEA KOMENI DA/ CONVIENE COMER BIEN
Zer gustatzen zaizu? ¿Quéte gus ta? Irakurtzea Leer
Zer komeni da? ¿Quéconviene? Kirola egitea Hacer deporte
Zer da ona? ¿Quées bueno? Ondo jatea Comer bien
Zer da hobe? ¿Quées mejor? Gutxi edatea Beber poco
Zer da txarra? ¿Quées malo? Asko jatea Comer mucho
Zer da kaltegarria? ¿Quées perjudicial? Erretzea Fumar
Zer da beharrezkoa? ¿Quées necesario? Ean egitea Trabajar
Como has podido observar, al responder a la pregunta qué convertimos el verbo en nombre. Para ello
añadimos -tea o -tzea a la raíz del verbo. A esto se le denomina nominalización. En castellano se
utiliza ei infinitivo del verbo.
berrogeita hamabost 55
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 55/158
1 1 CUI IM
-TEA
Verbos acabados en
¿
-tzi, -txi, -tsi
-ztu,-stu
esan esatea
entzun ؤ entzutea
idatzi - » idaztea
itxi - >ixtea
irakatsi » irakastea
hoztu -» hoztea
Desaparecen:
-n
-i
Se transforman:
-tx > -xt
-ts > -st
-tz > -zt
-TZEA
Verbos acabados en vocal,
(salvo los que aparecen
arriba)
bukatu -» bukatzea
galdu - galtzea
¡rakurri -»■ ¡rakurtzea
jaso -* jasotzea
bota -» botatzea
bete -> betetzea
Desaparecen:
-tu
-du
-ri
siempre vaya en singular.La nominalización implica que el verbo
Adibideak - Ejemplos
Zer gustatzen zaizu?
Patata frijituak jatea gustatzen zait.
Zer ez da ona?
Janari koipetsuak jatea ez da ona.
¿Quéte gusta?
Me gusta comer patatas fritas.
¿Quéno es bueno?
No es bueno comer comidas grasientas.
Amaia y Koldo están mirando qué necesitan, qué les conviene hacer y qué no. Completa el diálogo, insertando las palabras de estoscuadros. Osatu elkarrizketa.
kaltegarria da b e h a f k o a dakomeni (Xa
Koldo: Sei aulki dauzkagu eta zortzl
gara.
Amaia: Bal,....................................
aulklak ekartzea. Amaren etxean
badaude.
Koldo: Edateko, ardoa eta llkoreak;
besterik?
Amala: Bai, mahaian ura jartzea .......
Koldo: Menua hau da: urdaiazpikoa,
plperrak, entsalada, arralna eta
tarta; besterik?
Amala: Ez,..........................................
asko afaltzea.
56 berrogeita hamasei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 56/158
Amaia está nerviosa y le está diciendo a Koldo qué conviene hacer antes y durante la cena. Zer komeni da?
ON EGIN
Adib.: Ilea (moztu) moztea komeni zaizu.
1. Afaria baino lehen ilea (orraztu).......................................komeni zaizu.
2. Zure arropa (lisatu).......................................komeni da.
3. Etxea (garbitu).......................................
komeni da.4. Hobe da erosketak oik (egin).........................................
5. Amari txitxarroaren errezeta (eskatu).......................................komeni da.
6. Hobe da goiz (afaldu).........................................
7. Mahaian loreak (jarri).......................................komeni da.
8. Afarian höbe da ez (erre)..........................................
9. Afarian ardo gutxi (edan).......................................komeni zaizu.
10. Afarian höbe da musika lasaia (jarri).........................................
11. Poliki (jan).......................................komeni da.
12. Hobe da esnea mikrouhin-labean (berotu)......................................., baina ez daukagu.
13. Hobe da ontziak ontzi-garbigailuan (garbitu)....................................... , baina ez daukagu.
14. Mikrouhin-labea eta ontzi-garbigailua (erosi).......................................komeni zaigu.
15. Hobe da lagunei etxea afaldu aurretik (erakutsi).........................................
16. Sofa, gortina berriak, koadroak eta telebista (erosi).......................................komeni zaigu.
A ZERTARAKO DA? /¿PARA QUÉ ES?
-TEKO
Verbos acabados en
-zí.-si
-tzi, -txi, -tsi
-ztu,-stu
esan - esateko
entzun-
entzutekoidatzi - ■idazteko
itxi - . ixteko
irakatsi -> irakasteko
hoztu - ■hozteko
Desaparecen:
-n
-i
Se transforman:
-tx > -xt
-ts > -st
-tz > -zt
-TZEKO
Verbos acabados en vocal,
(salvo los que aparecen
arriba)
bukatu - . bukatzeko
galdu - . galtzeko
irakurri - . irakurtzeko
jaso - ■jasotzeko
bota -> botatzeko
bete -
•betetzeko
Desaparecen:
-tu
-du
-ri
Adibideak - Ejemplos
Goizean esnatzeko, kafea hartzea komeni da.
Kamamila ona da digestioa egiteko.
Boligrafoa behar dut ariketak egiteko.
Osasuntsu egoteko, ez erretzea komeni da.
Conviene tomar cafépara despertarse po r la mañana.
La manzanil la es buena para hacer la digestión.
Necesito un bol igrafo para hacer los ejercicios.
Para estar bien conviene no fumar.
berrogeita hamazazpi 57
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 57/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 58/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 59/158
y j i ' t c v j i n
NEURRIAK/MEDIDAS
El peso y la capacidad se indicanantes que la materia, a la cual noie acompaña ningún artículo.
t é Ésta es la lista de la compra que ha hecho Koldo. Esun poco despistado y ha cometido algunos errores.Corrígelos. Zuzendu Koldoren erosketa-zerrenda.
2eáo 3 txitxairpak
z etxugak
kilo erd\ tomate.----- _
t ípu la bat
utdaiaípik.. 300 gramo
25 grarao pipera — —
taita bat--------------------
ur botila bat 2botilak ardo
botila bat likore
__25 ram ;a
eaazukreakil. bat
litro bat esnea _
DENBORAZKOAK / TEMPORALES
... baino lehen/... aurretika rites de...
.. bitarteanmientras...
hirurogei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 60/158
ON EGIN
Idoia y Jon tienen muchas cosas que hacer antes de ir a cenar a casa de sus amigos. ¿Qué tienen que hacer? ¿Cuándo? Observa las viñetas
siguiendo el orden de izquierda a derecha, y completa las frases. Zer egin behar dute Idoiak eta Jonek? Noiz?
1. Autoa tailerrean dago. Bazkaldu..................................... , Jonek autoa hartu behar du.
a. eta gero b. baino lehen c. bitartean
2. Bazkaldu.....................................
, Jonek autoa garbitu behar du.a. eta gero b. aurretik c. baino lehen
3.......................................... , Idoiak erosketak egin behar ditu.
a. bitartean b. ondoren c. aurretik
4. Lagunen etxean afaldu........................................ , Idoiak eta Jonek autoa aparkatu behar dute.
a. ondoren b. bitartean c. aurretik
5. Aparkatu........................................ , TAO txartela ipini behar dute.
a. ondoren b. aurretik c. bitartean
6. Lagunen etxean,........................................ , urdaiazpikoa, piperrak eta entsalada daude.
a. bukatzeko b. jarraian c. hasteko
7.......................................... , txltxarroa dago.
a. bukatzeko b. jarraian c. hasteko
8. Eta...................................... ,tarta dago.
a. bukatzeko b. jarraian c. hasteko
BERRIKUSI / REPASA
¿Quieres conocer mejor a Idoia y Jon? Completa el texto, declinando las palabras. Idoia eta Jon hobeto ezagutu nahi dituzu? Hitzak
deklinatu eta testua osatu.
Neska-mutil......
hauek.......
Idoia eta Jon dirá. Idoia........
eta Jon.......
Billabona..........
dirá, baina
ez dirá Billabona......bizi, Andoain........ blzi dirá. Idoia........ 23 urte dauzka eta Jon........ 25.
Idoia......eta Jon........ez dirá guraso..........bizi; elkarrekin (juntos) bizi dirá. Idoia........ eta
Jon......ez daukate seme-alaba........... Idoia........idazkari.........da eta Jon........ informatikari........
Jon...... lantokia Andoain.........dago eta Jon........ezduauto........behar. Idoia.......... lantokia
Urnieta......dago, eta Idoia........auto........behar du. Normalean (normalmente), Jon........ez
du gidatu behar, baina Jon......gidatzea gustatzen zaio eta gaur Jon........autoa gidatu nahi
du. Gaur lagun......etxe........ , Donostian, afaldu behar dute. Idoia....... eta Jon......barazkijale.........dirá, baina ez dirá oso ortodoxo...........
Idoia......eta Jon........ez zaie haragi........gustatzen, baina arrain........ gustatzen zaie.
Orain, bederatzi......eta erdi........dirá. Lagun........ afari........mahaian daukate, baina Idoia eta Jon oraindik (aún) aparkaleku........ daude.
Idoia......eta Jon........ oso alai........dirá, baina orain ez daude alai........ ;Jon.......eta Idoia........ urduri........ eta haserre........daude.
hirurogeita bat 61
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 61/158
¿Quieres conocer mejor a Josu y Aiizia? Añade -t(z)ea o -t(z)eko a los verbos que están entre paréntesis, y completa el texto. Josu eta
Alizia hobeto ezagutu nahi dituzu? Ipini -t(z)ea edo -t(z)eko.
Hauek Alizia eta Josu dira. Donostiakoak dira eta Igeldon bizi dira. Aliziari eta Josuri ez
................hirian (bizi)...........................gustatzen, baina hiria hurbil (egon)......................
gustatzen zaie. Han (bizi)......................... , beharrezkoa da autoa (eduki)........................
Haiek furgoneta eta motorra dauzkate. Donostian (ibili).............................. motorra
praktikoagoa da. Aliziari eta Josuri (bidaiatu)............................... gustatzen zaie eta furgoneta
ona da (bidaiatu).................................
Alizia eta Josu irakasleak dira, eta bidaiak (egin)......
................... denbora libre asko daukate. Orain, lagunen etxean daude. Asko gustatzen zaie
lagunekin (afaldu)...........................
¿Quieres conocer mejor a Iñaki y a Carmen? Completa el texto con los verbos adecuados. Iñaki eta Carmen hobeto ezagutu nahi
dituzu? Ipini aditza.
Motorra oso ona (izan)....
bederatzi eta erdiak (izan)
Hauek Iñaki eta Carmen (izan).................... Ezkonduta (egon)...........................eta
ez (eduki).................... umerik. Iñaki Irungoa (izan)...............eta Carmen Zarauzkoa,
baina Donostian bizi............... Haien etxea Alde Zaharrean (egon)....................eta
oso txikia da. Haiek etxe handiagoa eta berriagoa erosi nahi..................
, bainaez (eduki)........................dirurik. Etxeak oso garesti (egon)...........................eta
Donostian garestiago, Iñaki eta Carmen dendariak.....................Denda txiki bat (ukan)
......................... Iñakiren eta Carmenen denda Donostian (egon).......................... , eta haiek
ez......................... autorik behar lanera joateko. Iñakik motorra (eduki)........................
Donostian azkar ibiltzeko, eta Iñakiri asko gustatzen......................... motorrean ibiltzea. Orain,
.....eta lagunen etxean (egon).............................
¿Quieres conocer mejor a Amaia y Koldo? Completa el texto con los verbos adecuados. Amaia eta Koldo hobeto ezagutu nahi dituzu?
Ipini aditza.
Eta zuk ñola
Gu Amaia eta Koldo (izan).................... Gu Donostian bizi......................Koldo
Donostiakoa (izan).................. , baina ni Zarauzkoa (izan).................... Niri Donostia asko
gustatzen...................Zarautz txikiagoa (izan)................... eta han gauza gutxiago (egon)
....................Ni irakaslea (izan)....................eta Koldo ¡nformatikaria (izan)...................
Guk ez (ukan).................... autorik. Autoak oso garestiak (izan)................... eta guk ez
..................autorik behar. Guk etxe berria (eduki)................... eta etxean gauza gutxi
(eduki).................... Nik gauza berriak erosi nahi...................., baina Koldok ez..................
erosi nahi. Orain, gu lagunekin (egon).................. , eta gu oso pozik (egon)....................
izena? Zer moduz (egon)..................? Non bizi...................?Nongoa (izan)...................? Zenbat urte (eduki)
62 hirurogeita bi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 62/158
EROSKETAK
A HIZTEGIA / VOCABULARIO
¡Vayamos de compras! ¿En qué tiendas vamos a comprar estas cosas? Non erosi behar ditugu gauza hauek?
Adib.: Arraina: arrandegian Sagarrak:
Oilaskoa: ............................................. Ogia:
Belarritakoak: Soinekoa:
Liburua: ............................................. Zapatak:
y ¿Cómo se llaman en euskera los objetos que representan estas imágenes? Si quieres ir de compras, has de saber cómo se llaman. Ñoladute izena?
i. berokia 2.
10. 11. 12.
13...................................... 14.
Estas palabras se utilizan para hacer descripciones. Con ellas podemos decir cómo es algo, cómo está, cómo nos sienta... Une cada palabracon su antónimo. Lotu antonimoak.
a. handi1. estu ^ ^ ^
3. garest NXNx\
b. altu
c. merke
4. itsusi d. moderno
5. klasiko e. zabal
6. luze f. ondo
7. txiki g. polit
8. baxu h. motz
hirurogeita hiru 63
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 63/158
¿Cuáles son las expresiones más comunes a la hora de comprar algo? ¿Qué es lo que dice el/la dependiente, -a? ¿Y el/la cliente? Completalos diálogos, insertando estas frases. Osatu elkarrizketak.
a. Zenbatean dago? f. Zenbat balio du? j. Ñola daukazu?b. Txartelez ordain dezaket? g. Probatu nahi duzu? k. Badaukazu handiagorik?c. Ñola nahi duzu? h. Besterik? I. Zenbat da?d. Azkena? i. Nolako soinekoa nahi duzu? II. Zer nahi duzu?e. Zer iruditzen zaizu hau?
Eroslea:..................................................?
Eroslea 2: Emakume hori da azkena.
Eroslea: Oso ondo, mila esker.
( . . . )
Saltzailea:................................................. ?
Eroslea: Legatza nahi dut............................................ ?
Saltzailea: 10 euroan dago.
Eroslea: Ondo. Jarri handi hori.Saltzailea:.................................................?
Eroslea: Xerrak egin, mesedez.
Saltzailea: Oso ondo....................................................?
Eroslea: Ez, besterik ez.................................................?
Saltzailea: 11,45 €.
Eroslea: Tori.
Saltzailea: Mila esker.
Eroslea: Kaixo, soinekoa nahi dut.
Saltzailea:.................................................. ?
Eroslea: Beltza nahi dut.
Saltzailea:..................................................?
Eroslea: Oso dotorea da.................................................. ?
Saltzailea: 200 € balio du.
Eroslea: Garestiegia da.
Saltzailea: Begira, beste hau ere oso polita da, eta 120 €
balio du...................................................
?Eroslea: Bai, probatu nahi dut.
(...)
Saltzailea:.................................................. ?
Eroslea: Estuegi daukat................................................... ?
Saltzailea: Bai, hemen duzu, hau handiagoa da. Probatu.
Eroslea: Hau oso ondo daukat. Hau erosi nahi dut.
.............................................................?
Saltzailea: Bai, jakina. Erakutsi nortasun-agiria, mesedez.
Ahora te toca a ti. Escucha las preguntas del tendero y responde en voz alta. Las respuestas están abajo. Tú tienes que elegirla respuesta que le corresponde a cada pregunta. Después, oirás el diálogo completo y podrás comprobar si lo has hecho bien.Erantzun dendariari.
64 hirurogeita lau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 64/158
B N A H I I ZA N ADITZA / EL VERBO QUERER
► El sujeto del verbo nahi ¡zan es nork y el auxiliar que le sigue al verbo es ukan (dut/ditut).
El verbo nahi ¡zan puede ir acompañado de otro verbo. Si ese verbo es transitivo, hay que tener encuenta si el objeto es singular o plural, pues el verbo auxiliar tiene que concordar en número con dicho
objeto.
EROSKETAK
Sujetoverbo intransitivo
(sin objeto)
verbo transitivo
(objeto singular)
verbo transitivo
(objeto plural)
yo quiero ir (lo/la) quiero comprar (los/las) quiero comprar
nik joan nahi dut erosi nahi dut erosi nahi ditut
hik joan nahi dut/n erosi nahi duk/n erosi nahi dituk/n
hark joan nahi du erosi nahi du erosi nahi ditu
guk joan nahi dugu erosi nahi dugu erosi nahi ditugu
zuk joan nahi duzu erosi nahi duzu erosi nahi dituzu
zuek joan nahi duzue erosi nahi duzue erosi nahi dituzuehaiek joan nahi dute erosi nahi dute erosi nahi dituzte
Adibideak - Ejemplos
Verbo intransitivo: Etxean egon nahi dut.
Quiero estar en casa.
Verbo transitivo, objeto singular: Ordenagailu berria erosi nahi dut.
Quiero comprar un ordenador nuevo.
Verbo transitivo, objeto plural: Betaurreko berriak erosi nahi ditut.
Quiero comprar gafas nuevas.
Idoia y Jon han dado una noticia a sus amigos: se van a casar. Idoia les ha explicado qué quieren hacer. Zer egin nahi dute?
Adib.: Guk ezkondu (casarse) nahi dugu.
1. Jonek udaietxean ezkondu nahi.................... , baina nik elizan ezkondu nahi.......................
2. Jonek ez.................... trajerik jantzi nahi, baina nik arropa dotorea jantzi nahi........................
3. Ñire gurasoek osaba-izebak gonbidatu nahi.................... , eta osaba-izebek joan (egin) nahi
4. Nik lagunak gonbidatu nahi.................... eta Jonek ere lagunak gonbidatu nahi....................
5. Zuekjoan nahi....................?
6. Guk ezkontza (la boda) ondo prestatu nahi......................
7. Carmen, zu ezkonduta zaude; zuk ñire laguntzailea (ayudante) izan nahi.....................?
8. Aizue, neskak, soineko politak ikusi ditut. Nirekin ikusi nahi.................... ?
9. Jon, zuk arropa eta zapata erosoak erosi nahi.......................
10. Nik senargai dotorearekin ezkondu nahi....................
hirurogeita best 65
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 65/158
EROSKETAK
BEHAR IZAN ADITZA/ EL VERBO TENER QUE
► Cuando el verbo behar izan va acompañado de otro verbo, puede tener dos significados:
- Normalmente, expresa una obligación: tener que hacer algo.
- A menudo expresa lo que se va ha hacer, sin que haya ninguna obligación.
Ogia erosi behar dut. Tengo que comprar pan./Voy a comprar pan.
Sujetoverbo intransitivo
(sin objeto)
verbo transitivo
(objeto singular)
verbo transitivo
(objeto plural)
yo tengo que ir (lo/la) tengo que comprar (los/las) tengo que comprar
nik
hik
hark
guk
zuk
zuek
haiek
joan behar dut
joan behar duk/n
joan behar du
joan behar dugu
joan behar duzu
joan behar duzue
joan behar dute
erosi behar dut
erosi behar duk/n
erosi behar du
erosi behar dugu
erosi behar duzu
erosi behar duzue
erosi behar dute
erosi behar ditut
erosi behar dituk/n
erosi behar ditu
erosi behar ditugu
erosi behar dituzu
erosi behar dituzue
erosi behar dituzte
Adibideak - Ejemplos
Verbo intransitivo: Etxeak oso garesti daude eta gurasoekin bizi behar dut.
Los pisos están muy caros y tengo que vivir con mis padres.
Verbo transitivo, objeto singular: Ordenagailu berria erosi behar dut.
Tengo que comprar un ordenador nuevo.
Verbo transitivo, objeto plural: Galtza berriak erosi behar ditut.
Tengo que comprar unos pantalones nuevos.
Idoia y Jon tienen que empezar con los preparativos de la boda. ¿Qué tienen que hacer? Zer egin behar dute?
Adib.: Guk gonbidatuen zerrenda egin behar dugu.
1. Guk jatetxea eta eliza aukeratu behar ............
2. Elizak eta jatetxeak hurbil egon behar ...........
3. Guk apaizarekin hitz egin behar .....................
4. Guk musikariak aukeratu behar .....................
5. Musikariek musika ona jo behar .....................
6. Guk argazkilaria aukeratu behar .....................
7. Argazkilariak argazki politak egin behar ........
8. Guk eraztunak erosi behar .....................
9. Guk bidaia prestatu behar .....................
10. Nik soinekoa erosi behar .....................
11. Nik lepokoa eta belarritakoak erosi behar
12. Zuk trajea erosi behar .....................
13. Aitak ere traje berria erosi behar ..............
14. Aitak eta zuk gorbata erosi behar ............
15. Zuk zapatak ere erosi behar .....................
16. Aitak eta zuk zapatak erosi behar............
17. Amak eta amonak ere arropa erosi behar
18. Haiek zapatak ere erosi behar ..................
66 hirurogeita se¡
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 66/158
1 . 1EROSKETAK í
NAHI IZAN + BEHAR IZAN /QUERER + TENER QUE
LA DECLINACIÓN
En las oraciones interrogativas y negativas, ei objeto se declina según sea éste indeterminado o
determinado. Si es indeterminado, se declina en el caso partitivo (-rik) y si es determinado, se declina
en el caso ñor (-a, -ak).
Adibideak -Ejemplos
Autoa erosi nahi duzu?? Autorik eras¡ nahi duzu
? Quieres comprar el coche ¿7? ¿Quieres comprar (algún/un) coche
Ez daukat dirurik.
No tengo dinero.
7 Ez daukat dirua.
7
No tengo el dinero.
EL ORDEN
El orden de los elementos de las oraciones negativas es distinto al de las interrogativas y afirmativas.
OBJETO ORDEN
Pregunta
indeterminado: -(r)ik
determinado singular: -a
determinado plural: -ak
(r)ik erosi nahi/behar duzu?
-a erosi nahi/behar duzu?
-ak erosi nahi/behar dituzu?
Respuesta afirmativasingular: -a
plural: -ak-a erosi nahi/behar dut -ak erosi nahi/behar ditut
Respuesta negativa
indeterminado: -(r)ik
determinado singular: -a
determinado plural: -ak
ez dut -(r)ik erosi nahi/behar
ez dut -a erosi nahi/behar
ez ditut -ak erosi nahi/behar
Adibideak -Ejemplos
Objeto indeterminado singular y plural
Oparirik erosi nahi duzu?Bai, oparia erosi nahi dut.Bai, opariak erosi nahi ditut.Ez, ez dut oparirik erosi nahi.
Objeto determinado singular
Umearen oparia erosi behar duzu?Bai, umearen oparia erosi behar dut.Ez, ez dut umearen oparia erosi behar.
Objeto determinado plural
Umeen opariak erosi nahi dituzu?Bai, umeen opariak erosi nahi ditut.Ez, ez ditut umeen opariak erosi nahi.
¿Quieres comprar regalos (algún regalo)?
Sí, quiero comprar un regalo.
Sí, quiero comprar (unos, algunos) regalos.
No, no quiero comprar regalos.
¿ Tienes que comprar el regalo del niño?
Sí, tengo que comprar el regalo del niño.
No, no tengo que comprar el regalo del niño.
¿ Quieres comprar los regalos de los niños?
Sí, quiero comprar los regalos de los niños.
No, no quiero comprarlos regalos de los niños.
hirurogeita zazpi 67
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 67/158
EROSKLIAK
Carmen e Iñaki se han casado hace poco, y se han ofrecido a ayudar a sus amigos. Carmen le ha mostrado a Idoia la ropa que llevó en suboda y le ha preguntado si quiere algo: ¿Quieres llevar esto? Hau eraman nahi duzu?
Idatzi aditzak.
— Idoia, ñire soinekoa ikusi nahi duz u?
— Bai, ikusi nahi.................
— Eta probatu nahi...............? Berri-berri dago.
— Ez, ez.......
probatu nahi, berria erosi nahi....
— Nolako zapatak eraman nahi...................?
—Zapata takoidunak eraman behar...............
— Ñire zapatak probatu nahi...............?
—Ze politak! Bai, probatu nahi................
— Eta ñire kapela eraman nahi.................... ?
— Ez, oso polita da, baina ez..........zure kapela
eraman nahi.
— Baina, kapelarik eraman behar ................?
— Ez, ez.............kapelarik eraman behar.
Deklinatu.
— Eta eskularruak? Ñire eskularruak eraman
nahi dituzu?
— Ez, ez ditut zure eskularru.......eraman nahi.
— Eskularru.......
jantzi nahi duzu?
— Ez, ez dut eskularru....... jantzi nahi, ez
zaizkit gustatzen.
— Ñire lepoko.......eraman nahi duzu?
— Ez, ez dut zure lepoko.......eraman nahi,
oso handia da.
— Lepoko.......eraman behar duzu?
— Bai, baina ez dut lepoko handi.......eraman
nahi; lepoko txiki.......eraman nahi dut.
Carmen también le ha ofrecido a Jon la ropa que Iñaki llevó en su boda, pero Jon no quiere nada, pues todo le parece demasiado serio yelegante. Jonek ez du ezer nahi.
CARMEN
Deklinatu eta idatzi aditzak.
Adib.; Iñakiren gorbata eraman nahi duzu?
1. Baina, gorbata..... jantzi behar
2. Iñakiren txaleko.....eraman nahi
3. Eta txaleko..... jantzi behar .........
4. iñakiren traje.....probatu nahi
5. Traje..... jantzi behar ................?
6. Iñakiren alkandora..... jantzi nahi
7. Eta Iñakiren zapata......probatu nahi
8. Baina, zapata...... jantzi behar
JON
Erantzun galdera hauei.
Ez, ez dut Iñakiren gorbata eraman nahi.
68 hirurogeita zortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 68/158
EROSKETAK
NORENTZAT/PARA QUIÉN
Nombres comunes Nombres propios
singular: -ARENTZAT
plural: -ENTZAT
-(R)ENTZAT
IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES
semearentzat para el hijo
Singular -arentzat alabarentzat* para la hija
gizonarentzat para el hombre
semeentzat* para los hijos
Plural -entzat alabentzat** para las hijas
gizonentzat para los hombres
IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS
Vocal -rentzat Maiterentzat para Malte
Consonante -entzat Mirenentzat
Aitorrentzat
para Miren
para Aitor
*-r + cualquier
marca de
declinación > -rr-
Adibideak - Ejemplos
Norentzat da opari hori?
Opari hau alabarentzat da.
Norentzat dira opari horiek?
Opari hauek semeentzat dira.
¿Para quién es ese regalo?
Este regalo es para la hija.
¿Para quién son esos regalos?
Estos regalos son para los hijos.
Los amigos han ido de compras. Además de comprar ropa para la boda, querían encontrar algo para sus respectivas parejas. ¿Para quién?Norentzat?
%Idoia:
Traje hori oso polita da Jon....................... W Jon:
Zer lepoko polita Idoia................. !
T
Alizia:
Nik gorbata erosi nahi dut Josu....................
4§Josu:
Niri soineko hori gustatzen zait Alizia.................
iCarmen:
Zapata horiek oso politak dira Iñaki....................
É Iñaki:
Niri belarritako horiek gustatzen zaizkit
Carmen...................
m
Amaia:
Nik zapata polit batzuk aurkitu nahi ditut
Koldo....................
©
Koldo:
Nik zerbait erosi nahi dut Amaia...................
hirurogeita bederatzi 69
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 69/158
tK .t IAK.
٠La madre y la hermana de la novia esperan encontrar todo lo necesario en una gran tienda. ¿Para quién es la ropa de esa tienda?
Norentzat da denda horretako arropa?
Ama: Hemen oso arropa polita dago (gizonak) glzenentzat. Begira, ama, traje
hau oso dotorea da (alta)........................................
Alaba: Eta (emakumeak)......................................ere oso arropa polita dago. Zer
¡rudltzen zalzu solneko horl (amona)......................................?
Ama: Oso polita da, baina arropa hau ez da jende (zaharra)................................... ;
jende (gaztea)...............................da.
Dendarla: Hori ez da egia. Gure arropa (gazteak)..................................... eta (zaharrak)
......................................da; zahar (modernoak).........................................
IZENORDAINAK-PRONOMBRES
niretzat para mi
hiretzat para ti
harentzat para él/el la
guretzat para nosotros, -as
zuretzat para ti
zuentzat para vosotros, -as
haientzat para ellos/ellas
Adlbideak - Ejemplos
Norentzat da opar¡ horl?
Opari hau zuretzat da.
Norentzat dira galtza horlek?
Galtza hauek niretzat dira.
¿Para quién es ese regalo?
Este regalo es para ti.
¿Para quién son esos pantalones?
Estos pantalones son para mí.
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
Adibideak - Ejemplos
honentzat para este para esta horrentzat para ese para esa
harentzat para aquel para aquella
hauentzat para estos para estas
horientzat para esos para esas
haientzat para aquellos para aquellas
gizono honentzat gizono horrentzat
gizono harentzat
gizono hauentzat
gizono horlentzat
gizono haientzat
para este hombre para ese hombre
para aquel hombre
para estos hombres
para esos hombres
para aquellos hombres
Las dos mujeres han vuelto a casa con un montón de bolsas. El padre está Intrigado. ¿Para quién son esas cosas? Norentzat dirá gauza
horiek?
Alta: Norentzat dirá gauza horlek?
Alaba: Torl. Gorbata hau zu................da. Zer ¡ruditzen zaizu?
Alta: NI................da? Zer ondo! Asko gustatzen zalt! Eta zer dago poltsa horletan?
Horiek ere ni............. dirá ala zuek................. ?
Alaba: Ez, aita, gauza horiek ez dirá zu................; horlek gu................dirá;
ama................eta ni...................
70 hirurogeita hamar
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 70/158
EROSKETAK
Los chicos han entrado en una tienda dispuestos a comprar ropa para la boda, pero necesitan ayuda, pues tienen ciertas dudas respecto acómo combinarla. ¿Esa camisa es adecuada para este traje? Alkandora hori egokia da traje honentzat?
Completa las frases, declinando los demostrativos que faltan. Observa lo que está subrayado, pues es una pista que te ayudará a elegir eldemostrativo correcto. Deklinatu erakusleak eta osatu esaldiak.
AdSbidez:Josu:
Josu:
Dendaria:
Traje modernoa eta infórmala da. Traje f o i É t
ez dut gorbatarik behar.
Eta nolako zapatak dira egokiak traje .....................................
Bai, traje j i i oso modernoa da.Traje.............................
zapata modernoak erosi behar dituzu.
Koldo:
Dendaria:
Koldo:
Dendaria:
Traje honekin. gorbata jantzi behar da, ezta?
Gorbata hori egokia da traje........................... ?
Traje hori oso serioa da eta gorbata alaia behar
du. Gorbata hori egokia da traje........................
Eta galtza hauek gerrikoa behar dute.
Badaukazu gerrikorik galtza............................ ?
Galtza horiek oso dotoreak dira. Begira, gerriko
hau oso egokia da galtza..............................
Nik ez dut trajerik erosi nahi;
etxean badaukat trajea. Traje Jwa
berri-berri dago. Gaur zapatak
erosi nahi ditut traje.......................
Begira zapata haiek! Gustatzen al
zaizkizue?
Politak dira, baina zure trajea oso
klasikoa da zapata...................
KONPARAZIOA: -EGI(A)(K) / IA COMPARACIÓN: DEMASIADO( ), -A(S)
-EGI/-EGIA/-EGIAK DEMASIADO
NOIAKOA da? ¿Como es?NOLAKOAK dira? ¿Comoson?
HandiEGIA da. Es demasiado grande.
HandiEGlAK dira. Son demasiado grandes.
NOIA daukat? NOLA dauzkat?
¿Cómo me queda? HandiEGI0 daukazu. Te queda demasiado grande. ¿Cómo me quedan? HandiEGI0 dauzkazu. Te quedan demasiado grandes.
hirurogeita hamaika 7.
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 71/158
EROSKETAK
Los novios han ido a comprar los trajes de boda. Han visto y se han probado muchas cosas, pero nada les ha gustado. ¿Cómo es la ropa quehan visto? ¿Cómo les queda? Completa las frases, escribiendo -egi, -egia o -egiak. Nolakoa da arropa? Ñola geratzen zaie? Idatzi-egi, -egia edo -egiak.
Adib: Traje hori dotoreegia da; nik traje informalagoa nahi dut.
1.
2.
3.4.
5.
6.
7.
Traje hau handi................daukat; traje txikiagoa behar dut.
Galtza hauek handi................dauzkat; galtza txikiagoak behar ditut.
Alkandora hori ilun................da; nik alkandora argiagoa nahi dut. Alkandora zabal................daukat; alkandora estuagoa behar dut.
Gorbata hori garest¡................da; nik gorbata merkeagoa nahi dut.
Zapata horiek moderno................dirá; nik zapata klasikoagoak nahi ditut.
Zapata hauek txiki................dauzkat; zapata handiagoak behar ditut.
8. Soineko hori klasiko.....
9. Soineko hau zabal.......
10. Belo hau luze...............
11. Zapata horiek informal
12. Takoi horiek baxu........
13. Zapata hauek handi....
14. Lepoko hori handi........
.........da; nik soineko modernoagoa nahi dut.
......daukat; soineko estuagoa nahi dut.
da; belo motzagoa nahi dut.
..............dirá; nik zapata dotoreagoak nahi ditut.
.....dirá; nik takoi altuagoak nahi ditut.
.........
dauzkat; zapata txikiagoak behar ditut.......da; nik lepoko txikiagoa nahi dut.
. IRAKURTZEA GUSTATZEN ZAIT/ME GUSTA LEER
LA NOMINALIZACION
¿Qué te gusta hacer? Para responder a esa pregunta, el verbo se nominaliza o sustantiva; es decir, el
verbo pasa a funcionar como un sustantivo. Para ello, en castellano se utiliza el infinitivo del verbo: megusta le e r; en euskera se le añade -tea o -tzea a la raíz del verbo: irakurtzea gustatzen zait.
Zer gustatzen zaizu egitea? ¿Quéte gusta hacer? Irakurtzea. (El) leer.
¿-tea o -tzea?
-TEAVerbos acabados en Desaparecen:
-n esan -* esatea -n
-zi, -si entzun -» entzutea -i
-tzi, idatzi - » idazteaSe transforman:
-tx > -xt
-txi, ¡txi -* ixtea -ts > -st-tsi irakatsi - » irakastea -tz > -zt
-ztu,-stu hoztu -» hoztea -tu > -zt
Desaparecen:-tu-du-ri
-TZEA
Verbos acabados en vocal,(salvo los que aparecen
arriba)
bukatu -» bukatzeagaldu - galtzeairakurri - irakurtzea
jaso -» jasotzeabota -» botatzeabete - * betetzea
72 hirurogeita hamabi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 72/158
EROSKETAK
EL SUJETO DEL VERBO GUSTATU
a. Nombre, pronombre, demostrativo o adjetivo: puede ser singular o plural.
Arraina gustatzen zait. Me gusta el pescado. (singular)
Makarroiak gustatzen zaizkit. Me gustan los macarrones. (plural)
b. Verbo nominalizado: siempre es singular.
Arraina jatea gustatzen zait. Me gusta comer pescado. (singular)
Makarroiak jatea gustatzen zait. Me gusta comer macarrones. (singular)
EL ORDEN
Fíjate bien en el orden de estas oraciones; la primera es afirmativa y la segunda negativa.
Niri haragia jatea gustatzen zait. A míme gusta comer carne.objeto i. sujeto verbo principal verbo auxiliar
Niri ez zait arraina jateaobjeto i. e z+verbo auxiliar sujeto
gustatzen.verbo principal
A m in o m e g us ta co m er pes cado .
Idoia y Jon han ido a una agencia de viajes a organizar la luna de miel. No saben a dónde ir, y en la agencia les han preguntado qué es lo
que les gusta hacer, para poder asesorarles mejor. ¿Qué les han preguntado? Completa las frases. Osatu esaldiak.
Nominalizazioa Aditza
Adib.: Eguzkia (hartu) harhea gustatzen zaizue? Adib.: Monumentuak gustatzen MizIcizue?
1. Lasai (egon).........................
. gustatzen zaizue? 1. Monumentuak ikustea gustatzen.........
2. Hegazkinez (bidaiatu)........ ................... gustatzen zaizue? 2. Abentura-bidaiak egitea gustatzen......
3. Jendea (ezagutu)................ ..........gustatzen zaizue? 3. Bidaia kulturalak gustatzen...................
4. Hirietan (paseatu)............... .........gustatzen zaizue? 4. Kirolak gustatzen........................ ?
5. Mendian (ibili)..................... .....gustatzen zaizue? 5. Arrisku-kirolak egitea gustatzen...........
6. Bidaia luzeak (egin)............ ................gustatzen zaizue? 6. Dendak gustatzen.....................?
7. Hizkuntzak (praktikatu)...... ......................gustatzen zaizue? 7. Erosketak egitea gustatzen....................
8. (Dantzatu)........................... gustatzen zaizue? 8 Janari berriak probatzea gustatzen.......
9. (Urpean igeri egin) (bucear) ..........................................gustatzen zaizue? 9. Jatetxe arraroak gustatzen....................
10. Parranda (egin)...........................gustatzen zaizue? 10. Museoak ikustea gustatzen...................
hiruroqeita hamahiru 7 3
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 73/158
c -o n c i h i
¿Qué han respondido Idoia y Jon? ¿Qué les gusta hacer? ¿Qué no les gusta?
bidaia luzeak egin, hegazklnez bidaiatu,
jendea ezagutu, hirletan paseatu,
hizkuntzak praktlkatu, erosketak egin,
janari berriak jan, museoak ¡kusi, kultura
desberdinak ezagutu
eguzkia hartu, lasa¡ egon, mendlan iblli,
dantzatu, urpean igerl egin, parranda egin,
abentura-bidaiak egin, arrlsku-klrolak
praktlkatu, monumentu zaharrak ikusi
Adib: Bidaia luzeak sgrtea gustatzen zaigu.1 ..........................................
2 ......................................................................
3 ...............................................
4 ................................
5 ..........................................................
6 ........................................................
7 .........................................................
8 ..........................................
Adib: Ez zaigu eguzkia hartzea gustatzen.1..................................................
2...................................................................
3 ........................................................
4 ........................................................
5 ........................................................
6 .....................................................
7......................................................................
v KAUSAZKOAK: -(E)LAKO/ CAUSALES: PORQUE...
► La causa se puede expresar de diferentes maneras. Como ya vimos en la unidad anterior, una de ellas
es poniendo eta al final de la oración causal.
Haragla jan nahi dut, arraina ez zait gustatzen eta.
Quiero comer carne, pues no me gusta ei pescado.
► Cuando se pregunta zergatik? (¿porqué?), se responde añadiendo el sufijo -lako o -elako al verbo.
Zergatik erosi nahi dit'uzu galtza horlek? Oso politak direlako.
¿ Por quéquieres comprar esos pantalones ?Porque son muy bonitos.
Zergatik erosi nahi duzu soineko hori? Oso ondo daukadalako.
¿ Por quéquieres comprar ese vestido ?Porque me queda muy bien.
Zergatik dago ospitalean? Gaixo dagoelako.
¿Por quéestáen el hospital? Porque estáefermo, -a.
¿-lako o -elako? ¿Qué verbos llevan -lako, y cuáles -elako? Depende de cómo termine el verbo.
-ELAKO -LAKO
-a El verbo izan:
delako, garelako, zarelako, direlako
(al añadir -elako, pierden la -a final)
Los que no corresponden al verbo izan:
daukalako
-e Todos los acabados en -e:
zaretelako
duzuelako, dutelako
daukazuelako, daukatelako
gaudelako, zaudelako, zaudetelako, daudelako
zalzuelako, zaielako
-o Los que acaban en -go:
nagoelako, dagoelako
Los que no acaban en -go:
zaiolako
.../. .
- hirurogeita hamalau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 74/158
EROSKETAK
Idoia y Jon ya han hecho todos los preparativos. Sólo falta que llegue el día de la boda.
¿Dónde se van a casar? ¿Dónde van a comer? Construye oraciones, utilizando las
palabras de la izquierda; para ello, tendrás que ordenarlas, y declinarlas o conjugarlas.
Non ezkondu behar dute? Non bazkaidu behar dute? Ezkerreko hitzak
ordenatu, deklinatu eta jokatu behar dituzu.
Adib.: Idoia eta Jon / blzl izan / Andoain Idoia eta Jon Andoainen bizi dira.
-u Los que no acaban en -gu y -zu:
duelako, dituelako
Los que acaban en -gu y -zu:
dugulako, duzulako
daukagulako, daukazulako
zaigulako, zaizulako
cons. Los que no acaban en -t:
naizelako
Los acabados en -t (-t > -da)
dudalako
daukadalakozaidalako
Los acabados en -k/-n (-k > -a) (-n > -na)
dualako
dunalako
OJon e Idoia han decidido pasar la luna de miel en Nueva York. ¿Por qué? gatik?
Adib.: New York urrun dagoelako.
1. Haiei bidaia luzeakegitea gustatzen
2. Haiek hegazkinez bidaiatu nahi......
3. New York hiri handla........................
4. Han etxe altuak..............................
5. Jonek ingelesa praktikatu nahi
6. Idoiari erosketak egitea gustatzen
7. New Yorken jatetxe desberdinak
8. Jonek eta Idoiak janari desberdinak probatu nahi
9. Haiei kultura desberdinak ezagutzea gustatzen
10. New Yorken kultura eta arraza desberdinak
BERRIKUSI / REPASA
1. Idoia eta Jon / ez Izan/Andoain
2. Idoia eta Jon / ezkondu / nahi Izan / Usurbil
3. Idoia guraso / gustatu /.San Esteban ermita
4. Ermita / egon / San Esteban auzo
5. Idoia / aita / sartu / behar izan / eliza
6. Guraso / autobusa jarri / nahi izan / gonbldatu
7. Gonbidatu / bazkaidu / behar Izan / Lasarte
8. Usurbil eta Lasarte / egon / hurbil
9. Gonbldatu / ez behar izan / autobús
10. Jon / ez nahi / autobús
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 75/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 76/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 77/158
¿ t K b t K K I
B NONDIK NORA/DE DÓNDE ADONDE
► El caso nondik corresponde a la preposición de o desde del castellano y expresa la procedencia o
punto de partida {de o desde dónde).
El caso ñora corresponde a la preposición a del castellano y expresa la dirección (adonde).
NONDIK NORA
Nombres comunessingular : -(e)tik
plural: -etatik
singular : -(e)ra
plural: -etara
Nombres propios -etik/-tik/-dik -era/-ra/-a
NONDIK
LEKU-IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES DE LUGAR
Singular Vocal -tik herritik de/desde el pueblo
tabernatik de/desde el bar
Cons. -etik zuhaitzetik de/desde el árbol
lurretik de/desde el suelo
Plural -etatik herrietatik de/desde los pueblos
etxeetatik* de/desde las casastabernetatik** de/desde los bares
zuhaitzetatik de/desde los árboles
LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE LUGAR
*Los nombres acabados
en consonante se pueden
declinar de dos formas.
** -dik: sólo los nombres
acabados en -n o -I
** -tz + tik > ztik
Vocal -tik Bilbotik de/desde Bilbao
Cons. -etik/-tik*
-dik*.
Gastelztik/Gastelzetik
Eibartik/Eibarretik
Irundik**
Izarraiztik* */Izarraitzetik
de/desde Vitoria
de/desde Eibar
de/desde Irún
de/desde Izarraitz
hirurogeita hemezortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 78/158
Z E R B E R R I ?
NORA
LEKU-IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES DE LUGAR
Singular Vocal -ra herrira al pueblo
tabernara al bar
Cons. -era zuhaltzera al árbol lurrera al suelo
Plural -etara herrietara a los pueblos etxeetara* a las casas
tabernetara** a los bares zuhaitzetara a los árboles
LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE LUGAR
Vocal -ra Bilboraa Bilbao
Cons. -(er)a* Gasteiza/Gasteizera
Eibarra/Elbarrera
Izarraitza/lzarraltzera
a Vitoria
a Eibar
a Izarraitz
*Los nombres propiosacabados en consonante
se pueden declinar de
dos formas.
Adibideak -Ejemplos
Etxetik lanera eta lanetik etxera; hau bizlmodua I De casaal trabajo y del trabajo a casa; ¡quévida!
Ez ¡go zuhaitzetara, erori eglngo zarete eta I No subáis a los árboles que os vais a caer.
Bilbotik Madrilera joango gara eta Madriletik Sevillara. Iremos de Bilbao a Madrid y de Madrid aSevilla.
Aitor es de Zarauz y Miriam de San Sebastián. Ambos son estudiantes y viven en Vitoria. Tanto el autobús de Aitor, como el tren de Miriam salen
de San Sebastian y van a Vitoria, pero hacen un recorrido muy distinto. ¿Cuál es el recorrido de cada uno? Zein da autobusaren ibilbidea?
Eta trenarena?
AHORREN AUTOBUSA
NONDIK NORA
1. Donostiatik Zarautzera
2. Zarautz........ Eibar ........
3. Eibar ........ Bergara.....
4. Bergara........ Arrásate....
5. Arrásate........ Gasteiz.....
MIRIAMEN TRENA
NONDIK NORA
1. Donostia........ Tolosa.......
2. To osa........ Beasain.....
3. Beasain........ Zumarraga.
4. Zumarraga........ Altsasu.....
5. Altsasu........ Gasteiz.....
hirurogeita hemeretzi 79
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 79/158
¿ t K B L K K I (
6¿Qué ha hecho Aitor cuando ha llegado a Vitoria? ¿De dónde a dónde ha ¡do? Nondik ñora joan da Aitor?
autobus-geltokla -» etxea - fakultatea - kafetegia -
bidaia-agentzlak - dendak —> etxea —> taberna —>
klroldegla -» etxea
NONDIK NORA
autobus-geltokitik etxer.
etxetik ...........
■>
ERAKUSLEAK ETA LEKU ADBERBIOAK - DEMOSTRATIVOS YADVERBIOS DE LUGAR
NONDIK NORA
honetatik de/desde este, -a honetara a este, -a
horretatik de/desde ese, -a horretara a ese, -a
hartatik de/desde aquel, -lia hartara a aquel, -lia
hauetatik de/desde estos, -as hauetara a estos, -as
horietatik de/desde esos, -as horietara a esos, -as
haietatik de/desde aquellos, -lias ha jetara a aquellos, -lias
hemendik de/desde aquí hona (a) aquí
hortik de/desde ahí horra (a) ahí
handik de/desde allí hara (a) allí
Adibideak -Ejemplos
Eraman hau mahai honetatlk mahai hartara.
Eraman hau hemendik hara.
Lleva esto de esta mesa a aquella mesa.
Lleva esto de aquíallá.
80 laurogei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 80/158
ZERBERRI?
MIRIAM
Etxea - ►fakultatea - ►kafetegia -» agentziak ile-apaindegia
Erakusleak
1. Etxetik fakultate honetara.
2. Fakultate h.netat ik kafetegi........................3. Kafetegi............................... agentzia...........
4. Agentzia............................... ¡le-apaindegira
Leku-adberbioak
1. Etxetik hor a.
2. Hemend ik..........................
3 ...................
4................................. ¡le-apaindegira.
GORKA ETA PABLO
Etxea - liburutegia -* dendak - » tabernak -> zinema
Erakusleak
1. Etxetik liburutegi hartara.
2. Liburutegi hartat ik denda..................................
3. Denda............................... taberna...................................
4. Taberna............................... zinemara.
Leku-adberbioak
1. Etxetik
bara.
2. Handik ................
3 ..........................................
4................................. zinemara.
C ZERTARA?/ ¿A QUÉ?
-TERA
Verbos acabados en Desaparecen:
-n esan -» esatera -n
-zi, -si entzun -» entzutera -i
-tzi, idatzi - » idazteraSe transforman:
-tx > -xt-txi, ixtera- >itxi -ts > -st-tsi irakatsi -> irakastera -tz > -zt
-ztu, -stu hoztu - hoztera -tu > -zt
-TZERA
Verbos acabados en vocal,
(salvo ios que aparecen
arriba)
bukatu - bukatzera
galdu -» galtzera Desaparecen:
irakurri -» irakurtzera -tu
jaso - jasotzera -du
bota -> botatzera ri
bete - betetzera
Adibideak - Ejemplos
Okindegira joan behar dut ogia erostera.
Etorri ñire etxera afaltzera.
Zinemara joan nahi dut filma ikustera.
Tengo que ir a la panadería a comprar pan.
Ven a mi casa a cenar.
Quiero ir al cine a ver una película.
laurogeita bat
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 81/158
ZERBERRI?
¿A qué han ¡do Aitor y sus amigos a estos sitios? Responde, eligiendo el verbo adecuado.
hauetara?
Adib.: Autobus-geltokira: autobusa baruca
1. Unibertsitatera: ...............................
2. Bidaia-agentziara: ................................
3. Okindegira: ...............................
4. Harategira:...............................
5. Etxera: ...............................
6. labernara: ...............................
7. Kiroldegira: ...............................
s. liburutegira: ...............................
9. Ile-apaindegira: ...............................
10. Zinemara: ...............................
D A D ITZA /EL VERBO
VERBOS SINTÉTICOS Y PERIFRÁSTICOS
a. Verbos sintéticos. Todo el significado del verbo está contenido en una sola palabra: el significado
de la acción, el sujeto, el objeto, el tiempo...
Etxean nago. Estoy en casa.
Txakurra daukat. Tengo un perro .
Bi katu dauzkat. Tengo dos gatos.
b. Verbos perifrásticos. La información está contenida en los dos elementos que componen estos
verbos: el verbo principal y el verbo auxiliar.
Zinemara joan naiz. He ido al cine.Film polita ikusi dut. He visto una pelicu la boni ta.
Krispetak jan ditut. He comido palomitas.
El verbo principal informa sobre la acción y sobre si ésta ya ha terminado o no, si es una acción
habitual o si es una acción futura: joan, joaten, joango; ikusi, ikusten, ikusiko...
El verbo auxiliar contiene información sobre el sujeto, el objeto, el tiempo, etc.: naiz, dut, ditut, zait, nintzen...
VERBOS TRANSITIVOS E INTRANSITIVOS
a. Verbos transitivos. Son aquellos que requieren, además del sujeto, la presencia de un objeto
directo para tener significado completo.
Si preguntamos ¿quién? y ¿qué? al verbo y podemos responder a ambas preguntas, el verbo es
transitivo. El sujeto responde a la pregunta ¿quién? y el objeto a la pregunta ¿qué?
El sujeto de las oraciones transitivas se declina en el caso nork.El objeto directo de las oraciones afirmativas se declina en el casonor (-a 0 -ak). En las oraciones
interrogativas y negativas el objeto se puede declinar de dos formas: -a 0 -ak si es determinado y -(r) ik si es indeterminado.
82 laurogeita bi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 82/158
ZERBERRI?
Niktxakurra daukat.
Wik katuak dauzkat.
Zuk ez daukazu katurik.
Nik filma ikusi dut.
Zuk ez duzu filma ikusi.
Zuk ez duzu fllmik ikusi.
Yo tengo un perro.Yo tengo gatos.
Tú no tienes (ningún) gato.He visto una/ia película.Tú no has visto la película.
Tú no has visto ninguna película.
¿Quién? Yol ¿Qué? Un perro. ¿Quién? Yo/¿Qué? Gatos. ¿Quién? Tú/¿Qué? (Ningún) gato.
¿Quién? Yol ¿Qué? Una película. ¿Quién? Tú/¿Qué? Una/la película.
¿Quién? Tú/¿Qué? Ninguna película.
b. Verbos intransitivos. No necesitan un objeto directo para tener significado completo.
Si preguntamos ¿quién? y ¿qué? al verbo, y no hay respuesta para una de las preguntas, el verbo
es intransitivo.
El sujeto de los verbos intransitivos se declina en el caso nor: izan, egon, bizi izan...
Ni etxean nago.
Niri zinea gustatzen zait.Estoy en casa.A mi me gusta el cine.
¿Quién? Yo/¿Qué? No hay respuesta.
¿Quién.? No hay respuestaQ'Qué.?El cine.
: ZER EGIN DUZU?/ ¿QUÉ HAS HECHO?
► Las acciones que ya han terminado se expresan mediante verbos perifrásticos, es decir, verbos
compuestos por un verbo principal y un verbo auxiliar.
Si el verbo es transitivo, el verbo auxiliar es ukan (dut, ditut...) y si es intransitivo, el auxiliar es izan (naiz...).
Oraciones
afirmativas
verbo principal + verbo auxiliar IZAN 0 UKAN+(...)
a cafetería .é. . He ido a \ا0 \ \1
n cafe. En ía cafetería he tomado أل ١i.١ axا \ Vafea a \Va ete
,as noticias eído VerttaVVtaVcunv n He
Oraciones
negativas
ez t auxiliar IZAN 0 UKAN + (...) + verbo principal
In a r a Vafete v a \0 ar . Uo has ido a a cafetería.
Goizean ez duzu kaferik hartu. A la mañana no has tomado (ningún) café.
Ez duzu egunkaria erosi. No has comprado el periódico.
Ez dituzu egunkariak erosi. No has comprado 05 periódicos.
Al final de la jornada, Altor ha contado a su compañero de piso Gorka lo que ha hecho a lo largo del día. Completa las oraciones, insertando
el sujeto ni o nik y el auxiliar naiz, dut o ditut.
Adib.: Ni fakultatera berandu iritsi naiz.
1.........
klasean sartu.................
eta Miriamen ondoan eseri.................
2............klasean apunteak hartu...................
3. Klasetlk atera eta gero................tabernara joan...................
4. Gero.......... informazloa eskatu.................bidaia-agentzia batzuetan.
5............bidaia-agentzletatik okindegira joan...................
6. Ondoren,..........harategira joan...................
7. Harategian..........xerrak erosi...................
8............makarroiak prestatu.................eta .................bakarrik (solo) bazkaldu...................
9. Bazkaldu eta gero,....... tabernara joan.................eta han................. lagunak ikusi...................
10............ tabernatik kiroldegira joan .................eta .................kirola egin...................
11. Gero,..........
saunara sartu.................
eta dutxatu ondoren,.................
kiroldegltlk atera...................
12. Ondoren,..........etxera etorri.................eta .................afaria prestatu...................
Isurogeita hiru 83
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 83/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 84/158
ZER BERRI? II
[ ZER EGINGO DUZU? /¿QUÉ VAS A HACER?
► Las acciones futuras se expresan añadiendo -ko o -go al verbo principal. A los verbos acabados en -n se les añade -go y al resto -ko.
El verbo auxiliar que acompaña al verbo principal es izan o ukan, según sea el verbo transitivo o
intransitivo.
Oraciones
afirmativas
(...) + verbo principal + -ko/-go + verbo auxiliar IZAN o UKAN
Gu zinemara joango gara. Iremos (vamos a ir) al cine.
Film amerikarra ikusiko dugu. Veremos (vamos a ver) una película americana.
Krispetak jango ditugu. Comeremos (vamos a comer) palomitas.
Oraciones
negativas
ez + auxiliar IZAN o UKAN + (...) verbo principal + -ko/-go
Ez gara tabernara joango. No iremos (no vamos a ir) al bar.
Ez ditugu lagunak ikusiko. No veremos (no vamos a ver) a los amigos.
Ez dugu lagunik ikusiko. No veremos (no vamos a ver) a ningún amigo.
Aitor ha contado a sus amigos lo que piensa hacer al terminar el curso. Completa las frases, Insertando -ko o -go. Osatu esaldiak.
Adib.:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Datorren hilean ikasketa-bidaia eging. dut.
Datorren urtean ez naiz Gasteizen geratu.........
Gurasoen etxera itzuli......naiz.
Zarautzera joan.......naiz eta gurasoen etxean bizi........naiz.
Batzuetan, Gasteizera etorri.......naiz zuek ikustera.
Lana bilatu.......dut.
Oposaketak prestatu.......ditut.
Ikastaroakegin.......ditut.
Ingelesa ikasi.......dut.
Asteburuetan taberna batera joan.......naiz lan egitera.
Astean behin aitona-amonak bisitatu.......ditut, eta amonaren txakurra parkera atera
Kiroldegira joan.......naiz kirola egitera.
Lagunekin surf egin.......dut.
Aitor también quiere conocer los planes de sus amigos. Completa el diálogo. Osatu elkarrizketa.
Altor: Eta zuek zer eging. duzue datorren urtean?
Pablo: Gu hemen egon...........................
Gorka: Bai, ni egunero klasera joan......................... , asko ikasi..........................eta oso nota onak
atera...........................
Aitor: Eta Pablo, zuk ere asko ikasi......................... , eta nota onak atera......................... ?
Pablo: Jakina! (¡Por supuesto!)
Gorka: Guk ez...................parrandarik egin.........eta guk karrera bukatu.............................
Pablo: Gorka, hori ez da egia! Guk parrandak egin......................... !
Gorka: Datorren urtean nik ez................. parrandarik egin...........
Pablo: Eta zu, Aitor, etorri.........................gu bisitatzera?
Aitor: Bai, ni noizean behin etorri......................... , eta zuek nirekin parranda handiak egin..........................
Gorka: Nik ez.
Pablo: Gorkak ez...............parrandarik egin........, baina nik bai. Gorka etxean geratu...................eta ez
................................... Gasteizko neska politak ezagutu...........
Gorka: Fakultatean ere neska politak ibiltzen dirá. Rakelek eta Idoiak liburutegian ikasi.........................
eta
ni liburutegira joan.........................haiekin ¡kastera.
laurogeita bost 85
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 85/158
z x k d c k k i .'
G ZERTAN ARI ZARA? / ¿QUÉ ESTÁS HACIENDO?
► Las acciones que están ocurriendo en este momento se expresan de dos formas:
Verbos perifrásticos
Ni ikasten ari naiz.Zu jaten ari zara.Gu ¡rakurtzen ari gara.
Yb estoy estudiando/aprendiendo.
Tú estás comiendo.
Nosotros estamos leyendo.
Verbos sintéticosNi kalera noa.Zu kaletik zatoz. Gu etxean gaude.
Yo voy a la calle, (ahora) Tú vienes de la calle, (ahora)
Nosotros estamos en casa, (ahora)
La mayoría de los verbos, salvo egon, joan, etorri, ibili entre otros, son perifrásticos. Suele ser fre
cuente la confusión entre los verbos sintéticos y verbos perifrásticos para expresar una acción que está
ocurriendo ahora mismo. Así, construcciones como * ikasten nago, *jaten nago, *¡rakurtzen nago ...
son incorrectas.
VERBOS PERIFRÁSTICOS: -T(Z)EN + ARI IZAN
OracionesZer ari + auxiliar IZAN + verbo principal + -t(z)en/Zertan ari + auxiliar IZAN
interrogativasZer ari zara egiten?/Zertan ari zara? ¿Quéestás haciendo?
(...) + verbo principal + -t(z)en + ari + auxiliar IZAN
Oraciones
afirmativasLiburu hau ¡rakurtzen ari naiz. Estoy leyendo este libro.
Sagarra jaten ari zara. Estás comiendo una manzana.
Hura dutxatzen ari da. Él/ella se estáduchando.
ez + auxiliar IZAN + verbo principal + (...) + -t(z)en + ari
Oraciones
negativasZu ez zara liburua ¡rakurtzen ari. Tú no estas leyendo el libro.
Zu ez zara libururik ¡rakurtzen ari. Tú no estás leyendo ningún libro.
Gu ez gara bazkaltzen ari. Nosotros, -as no estamos comiendo.
-TENVerbos acabados en Desaparecen:
-n esan -> esaten -n
-zi, -si entzun -» entzuten -i
-tzi, idatzi -» idaztenSe transforman:
-tx > -xt-txi, itxi -» ixten -ts > -st
-tsi irakatsi -* irakasten -tz > -zt
-ztu,-stu hoztu -» hozten -ztu > -zt
Desaparecen:
-tu
-du
-ri
-TZEN
Verbos acabados en vocal,
(salvo los que aparecen
arriba)
bukatu -» bukatzen
galdu - galtzen
irakurri - » ¡rakurtzen
jaso - jasotzen
bota - botatzen
bete -» betetzen
laurogeita sel
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 86/158
ZER BERRI?
Casos especiales:
Hay casos en los que el gerundio no se Algunos fenómenos meteorológicos se
construye añadiendo -t(z)en al verbo. expresan con el auxiliar ukan.
Lanean ari gara. Estamos trabajando. Euria ari du. Estálloviendo.
Jolasean ari dira. Están jugando. Elurra ari du. Estánevando.
Barrez ari dira. Se están riendo.
Negarrez ari da. Estállorando.
Tras acabar la carrera, Aitor ha ido de viaje de fin de estudios con sus compañeros de clase. Le
ha mandado un e-mail a su hermana Amaia contándole qué están haciendo. Completa el texto,
insertando los verbos.
Aupa, Amaia!
Gaur ziberkafetegi bat aurkitu dugu eta gu, orain, lagune¡ eta familiari mezuak
(bidali) bidattzen ari gara. Hemen oso herri politak daude eta hondartzak ere
oso ederrak dira. Hondartzan eguzki asko (hartu)..................................................
Gainera, leku asko (ikusi)..................................................... Ni erosketa asko (egin)
.................................................... . baina ez............................................ diru asko
(gastatu)......................................, hemen dena oso merke dago eta.
Gainera, (gu) parranda asko (egin)........................................................!
Ni lagunak ondo (ezagutu)........................................................Batzuk oso jatorrak
dira, baina beste batzuk ez. Miriam oso neska alaia da eta ni Miriamekin oso ondo
(pasa)...........................................................
Datorren astean itzuliko gara, eta Zarautzera joan baino lehen zuek bisitatzera
joango naiz. Ni argazki asko (atera)................................................... eta zuek
ikusteko eramango ditut.
Laster arte.
Aitor
© Amaia ha recibido el mensaje de su hermano, y ha comparado lo que está haciendo ella estos días con lo que está haciendo Aitor. ¡Qué
envidia! Construye oraciones negativas.
Adib.: Aitor eguzkia hartzen ari da. N¡ ez naiz eguzkia hartzen ari.
1. Aitor leku berriak ezagutzen ari da.
2. Aitor erosketak egiten ari da.
3. Parrandak egiten ari da.
4. Aitor argazkiak ateratzen ari da.
5. Aitor ondo pasatzen ari da.
lauroqeita zazpi 8 7
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 87/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 88/158
ZER BERRI?
Ni orain Donostian (egon)........................... Orain dela gutxi (etorri)........................... etxera. Koldo ez
(egon).......................etxean eta ni bakarrik (egon)..................................
Koldo, goizean, lagunekin mendira (joan)..............................................,Txindokira, eta oraindik ez (etorri)
...........................; orain dela bost minutu deitu du; orain haiek autoz Donostiara (etorri) ....................... ,
baina bidean istripu bat gertatu da eta autoak poliki-poliki (ibili).................................... Koldo eta bere
lagunak oso nekatuta eta haserre (egon)........................................
Eta ni oraintxe bertan kalera (joan)........................................
; lagunekin zinemara joateko geratu naiz etaberandu da.
Datorren astean zu gure etxera (etorri)........................................ , ezta? Nik zure abenturak jakin nah¡
ditut eta argazkiak ere ikusi nah¡ ditut. Eta nor da Miriam hori? Hori ere jakin nah dut...
Musu handi bat eta laster arte.
Amaia
H ORDENA/EL ORDEN
► Preguntas parciales
Cuando se quiere preguntar por una determinada información, se pone un pronombre interrogativo
delante del verbo: nor, nork, norekin, non, nondik, ñora, noiz, nongoa...
Al responder, el elemento inquirido, es decir, la información por la que se ha preguntado, también se
coloca delante del verbo.
El resto de los elementos puede variar la ubicación.
PREGUNTAS RESPUESTAS
pronombre interrogativo + verbo elemento inquirido + verbo
Nork erosi du liburu hau? Liburu hori nik erosi dut.
¿Quién ha comprado este libro? Ese libro lo he comprado yo.
Liburu hau noiz erosi duzu? Liburu hori gaur erosi dut. ¿Cuándo has comprado este libro? Ese libro lo he comprado hoy.
Non erosi duzu liburu hau? Liburu hori Donostian erosi dut.
¿Dónde has comprado este libro? Ese libro lo he comprado en Donostia.
Liburu hau norentzat erosi duzu? Liburu hori zuretzat erosi dut.
¿Para quién has comprado este libro? Ese libro lo he comprado para ti.
► Preguntas generales
La respuesta a estas preguntas suele sers/'o no. El elemento más importante de la oración, es decir,
aquel por el que se pregunta, se pone delante del verbo.
PREGUNTAS RESPUESTAS
pronombre interrogativo + verbo
Liburu hori erosi duzu gaur?
¿Hoy has comprado ese libro?
Liburu hori gaur erosi duzu?
¿Ese libro lo has comprado hoy?
Liburu hori orain irakurriko duzu?
¿Ese libro lo leerás ahora?
Liburu hori hemen irakurriko duzu?
¿Ese libro lo leerás aquí?
elemento inquirido + verbo
Bai, liburu hau erosi dut gaur.
Si, hoy he comprado este libro.
Bai, liburu hau gaur erosi dut.
Sí, este libro lo he comprado hoy.
Bai, liburu hau orain irakurriko dut.
Si, este libro lo leeréahora.
Ez, liburu hau ez dut hemen irakurriko.
No, este libro no lo leeréaquí.
laurogeita bederatzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 89/158
.l\ \l _ l Z - I _ l
A la vuelta del viaje Aitor ha ido a visitar a su hermana, y ésta le ha hecho muchas preguntas. ¿Quéha respondido Aitor? Escribe las respuestas completas; no des por sobreentendido ningún elementode la oración. Zer erantzun du Aitorrek?
Adib.: Nolakoa da hondartza? (Luzea eta garbia) Wondarha lin ea eta garbia da.
1. Non dago hotela? (Hondartzaren aurrean)
2. Zer dago hotelaren ondoan? (Igerilekua)
3. Non dago dantzalekua? (Hotelaren barruan)
4. Ñor da Miriam? (Lagun bat)
5. Nongoa da Miriam? (Donostiakoa)
6. Orion ere baduzu lagun bat. Ñor da Oriokoa? (Idoia)
7. Idoia zure neska-laguna da? (Ez)
8. Ñor da zure neska-laguna? (Miriam)
9. Noiz joango zara Zarautzera? (Gaur arratsaldean)
10. Datorren urtean Gasteizera joango zara? (Ez)
11. Non biziko zara datorren urtean? (Zarautzen)
12. Noiz joango zara amonarengana? (Bihar)
WÍBERRIKUSI / REPASA
Aitor se ha quedado a comer en casa de su hermana para así poder charlar tranquilamente. Declina los nombres que están entre paréntesisen el caso ñor o nork. Deklinatu izenak.
W
(Koldo)..............
(Jendea)............
kio. (Karibearrak)
(Koldo) k ldo sukaldean bazkaria prestatzen ari da. Bitartean, (anai-arrebak)...........................egongelan hitz egiten
ari dirá. (Amaia)...........................Aitorrekin lasai-lasai egon nahi du. (Aitor)............................oporretako argazkiak
ekarri ditu eta (arreba)...........................orain eskuan dauzka. Argazkietan, Aitorren (lagunak)............................ oso
aurpegi alaiak dauzkate. Argazkietan, (Miriam)...........................dago. (Miriam)............................
oso aurpegi polita du
eta Amaiari Aitorren (neska-laguna)...........................asko gustatu zaio.
........... entsalada eta xerrak prestatu ditu eta, orain, bazkaltzen ari dirá. (Koldo)
Karibeko kontuak jakin nahi ditu. (Aitor)...........................gauza asko kontatu ditu.
..............oso alaia da eta jendeari musika, dantza eta parranda gustatzen zaiz-
...........................Aitor eta harén lagunak oso ondo tratatu dituzte. (Hondartzak)
zoragarriak dirá eta parranda egin ondoren lo egiteko toki onak dirá.
9 0 laurogeita hamar
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 90/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 91/158
MA U m u IVIIIMA!
B N.IA DAGO? -TA / ¿CÓMO E5IÁ? -ADO, -A
► En euskera la mayoría de los participios se construyen añadiendo -ta o -da al verbo. En castellano elparticipio puede ser singular o plural, pero en euskera no se hace esa distinción.
hautsi: romper hautsita: roto(s), -a(s)
erre: quemar erreta: quemado(s), -a(s)
hil: morir hilda: muerto(s), -a(s)
egln: hacer eginda: hecho(s), -a(s)
-TA cuando el verbo no acaba en -n 0 -I.
-DA cuando el verbo acaba en -n 0 -I.
Adibideak-fyempfos
Emakume horrek aldaka hauts du. Emakume horrek aldaka hautsita dauka.Esa mujer se ha roto a cadera. Esa mujer tiene ta cadera rota.
Gizon horrek hatzak erre dltu. Gizon horrek hatzak erreta dauzka.Ese hombre se ha quemado ios dedos. Ese hombre tiene ios dedos quemados.
Éstos son Xabier y su abuelo Tomás. Xabier está en la cama porque tiene fiebre; su abuelo se ha roto la pierna y está en el hospital. ¿Cómo
Xabier zorabiatzen ari da eta ohean eseri da. Amak leihoa Aitonak hanka hautsi du eta ospitalera eraman dute. Aitonaireki du, gelan aire pixka bat sartzeko eta Xabierri zorabioa ohean etzan da eta amonak atea eta leihoa itxi ditu. Aitonakpasatzeko. loeginnahidu.
Adib: Xabier ez dago ohean etzanda. Nola dago? Eser i ta Aaqo.
1. Xabier ez dago ondo. Nola dago? ......................................................................................................................................
2. Nola dago Xabierren gelako leihoa? ......................................................................................................................................
3. Nola dago aitona? ......................................................................................................................................
4. Nola daude aitonaren gelako atea eta leihoa? ......................................................................................................................................
5. Aitonak nola dauka hanka? ......................................................................................................................................
ZER EGITEN DUZU? / ¿QUÉ SUEIES HACER?
► Las acciones que se realizan habitualmente o con cierta frecuencia se expresan añadiendo -ten o-tzen a la raíz del verbo.
-TEN
esan esatenDesaparecen:
-nVerbos acabados en entzun entzuten -i
-n idatzi » idazten Se transforman:-zi, -si itxi ixten -tx > -xt
-tzi, -txi, -tsi irakats¡ -» irakasten -ts > -st
-ztu, -stu hoztu hozten -tz > -zt
92 laurogerta hamabi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 92/158
HAU BURUKO MINA!
-TZEN
Verbos acabados en vocal,
(salvo los que aparecen
arriba)
bukatu - bukatzen
galdu - galtzen Desaparecen:
irakurri -
>irakurtzen -tu
jaso -» jasotzen -du
bota -» botatzen -ri
bete -> betetzen
SI el verbo principal es transitivo, le acompaña el auxiliar ukan y si es intransitivo, le acompaña el
auxiliar izan.
Adibideak - Ejemplos
Zazpietan jaikitzen naiz. Me suelo levantar a las siete. Me levanto a las siete.
ez naiz zazpietan jaikitzen. Yo no me suelo levantar a las siete. Yo no me levanto a las siete.
Zuk botikak hartzen dituzu.
Nik ez dut botikarik hartzen.
Zuk haragia jaten duzu.
Nik ez dut haragirik jaten.
Tú sueles tomar medidnas.Tú tomas medicinas.
No suelo tomar medicinas. No tomo medicinas.
Tú sueles comer carne. Tú comes carne.
Yo no suelo comer carne. Yo no como carne.
OHARRA
Recuerda que los verbos egon, ibili, joan y etorri tienen un presente sintético que hay que
disitinguirlo del habitual.
orain (ahora) normalean (habitualmente)
da = es
du = tiene
dauka = tiene
dago = está
nabil = ando
doaz = van
zatoz = vienes
izaten da = suele ser
izaten du = suele tener
edukitzen du = suele tener
egoten da = suele estar
ibiltzen naiz = suelo andar
joaten dirá = suelen ir
etortzen zara = sueles venir
¿Qué suelen hacer habitualmente Xabier y su hermana? Zer egiten dute Xabierrek eta bere arrebak?
Adib.: Leirek eta Xabierrek goizean asko (gosaldu) gosaltzen dute.
1. Leirek eta Xabierrek autobusa (hartu)...............................dute eskolara joateko.
2. Leirek eta Xabierrek eskolan (bazkaldu)...............................dute.3. Arratsaldean amarekin (egon)...............................dira.
4. Arratsaldean etxeko lanak (egin)...............................dituzte.
5. Noizean behin ipuinak (irakurri)...............................dituzte.
6. Astean behin aitona-amonak (bisitatu).............................. dituzte.
7. Xabier eta Leire aitona-amonen txakurrarekin parkean (ibili)...............................dira.
8. Leirek musika (ikasi)...............................du.
9. Xabierrek kiroldegian judoa (egin)...............................du.
10. Xabier eta Leire, askotan, lagunekin hondartzara (joan)...............................dira.
11. Afaldu aurretik, haiek telebista (ikusi)..............................
dute.12. Gero, gurasoekin (afaldu)...............................dute.
laurogeîta hamahiru
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 93/158
n / - V D \ U I\ I V I I IM M !
¿Qué suelen hacer Ander y sus amigos? Completa las frases, Insertando los sujetos y los verbos. Zer egiten dute Anderrek eta bere lagunek?
Idatzi subjektuak eta aditzak.
Adib.: (Ander) Anderrek golzean zerealak (gosaldu) gosaltzen ditu.
1. (Ander)...............................oinez (joan)................................ eskolara.
2. Anderren (lagunak)...............................ere oinez (joan)..................................
3. (Ander)...............................ez................................ eskolara joateko autobusik (hartu)
4. Anderren (lagunak)...............................ez...................
autobusik (hartu).....................
5. Eskolan (umeak)........................... gauza berriak (ikasi)...............................
6. (Ander)............................etxera (itzuli).............................bazkaltzera.
7. (Ander)............................amarekin eta amonarekin (bazkaldu)....................................
8. Arratsaldean (Ander)........................... plazan lagunekin (ibili)......................................
9. (Ander)............................aitarekin (egin)..................................... etxeko lanak.
10. (Ander)........................... astean bitan igerilekura (joan)...........................
11. Afaldu aurretik (Ander)........................... telebistan marrazki bizidunak (ikusi)...........
12. (Ander)........................... gurasoekin eta amonarekin (afaldu)......................................
Ander ha ido a visitar a su primo Xabier, que está enfermo. Han estado hablando de lo que hacen si están enfermos. Completa el diálogo,
insertando los verbos. Zer egiten dute Anderrek eta Xabierrek gaixo badaude? Idatzi aditza, eta osatu elkarrizketa.
Ander: Zuek zer (egin)...........................................gaixo bazaudete? Zuek medikuarengana (joan)..................................................?
Xabier: Gu medikuarengana (joan)........................................... , eta, gero, botikak (hartu)............................................
Ander: Gure etxean, amonak sendabelarrak (prestatu)..............................................................
Xabier: Eta zuek beti sendabelarrak (hartu).................................................? Zuek ez............................................. medikuarengana (joan)
Ander: Ez, guk beti sendabelarrak (hartu)...........................................
Xabier: Leirek eta gurasoek belarrak (hartu).........................................., baina nik ez................................. belarrik (hartu)..........................
belarrak ez zaizkit gustatzen. Nik beti xarabea eta pilulak (hartu)......................................................
Ander: Eta zu xarabearekin eta pilulekin (sendatu)......................................................... ?
Xabier: Bai, ni botikekin (sendatu)....................................................Zure amonaren belarrak onak dira, baina botikak ere bai.
94 laurogeita hamalau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 94/158
HAU BURUKO MINA!
Como ya has visto, Ander y Xabier no tienen las mismas costumbres. ¿Qué es lo que hacen? ¿Qué es lo que no hacen? Zer egiten dute
Anderrek eta Xabierrek? Zer ez dute egiten?
BAI
Adib.: Xabier / pilula / hartu
Xabierrek pilulak bartzen ditu.
EZ
Ander / botika / ez hartu
Anderrek ex du botikarik hartzen
1. Xabier / mediku / joan Ander / mediku / ez joan
2. Ander / sendabelar / hartu
3. Xabier/autobús/hartu
4. Xabier / eskola / bazkaldu
Xabier / sendabelar / ez hartu
Ander / autobús / ez hartu
Ander / eskola / ez bazkaldu
5. Ander / etxe / bazkaldu
6. Ander / mendi / ibili
7. Xabier / hondartza / joan
Xabier / etxe / ez bazkaldu
Xabier / mendi / ez ibili
Ander / hondartza / ez joan
8. Ander / baserri / bizi Xabier / baserri / ez bizi
00:00hamabietan
12 .01:00ordu batean
02:00ordu bietan
03:05hirurak® eta bostean
04:10laurak(2)eta hamarrean
05:15bostak eta laurdenetan
34 06:30se¡ eta erdietan
4107:35zortziak hogeita bost gutxitan
08:40bederatziak hogei gutxitan
09:45hamarrak laurden gutxitan
10:50hamaikak hamar gutxitan
11:55hamabiak bost gutxitan
(1) Todas las horas en punto se declinan en plural, salvo la una, que se declina en singular.
(2) A los números "hiru" y "lau" se les añade una "r" antes del sufijo de la declinación.
(3) "eta erdietan" se pronuncia "terdietan".
(4) Se puede utilizar tanto "gutxitan" como "gutxiagotan".
laurogeita hamabost
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 95/158
r i M U D r l IVIMMM!
¿Cómo es el día a día de Xabier y Ander? ¿Qué horario tienen? Escucha las preguntas, y contesta en voz alta.
eta erantzun.
Adib.: Zer ordutan jaikitzen da Xabier? Zortzietan.
XABIEK ANDER
Jalki: 08:00 Eskolatik atera: 17:00 Jaikl: 08:10 Eskolatik atera: 16:30
Gosaldu: 08:15 Klroldegira joan: 17:30 Gosaldu: 08:20 Autobusa hartu: 16:40
Eskolan sartu: 09:00 Etxeko lanak egin: 19:30 Eskolan sartu: 08:45 Etxeko lanak egin: 19:15
Bazkaldu: 13:00 Afaldu: 20:30 Bazkaldu: 12:50 Afaldu: 20:50
Eskolan sartu: 15:00 Oheratu: 10:00 Eskolan sartu: 14:30 Oheratu: 21:45
. Li NORENGANA/A DONDE QUIÉN
► El significado de ñora y norengana es parecido; la diferencia es que ñora se utiliza con los seres
inanimados y norengana con ios seres animados.
Nora zoaz?
¿A dónde vas?
Nora zoazte?
¿A dónde vais?
Osasun zentrora noa.
Voy al centro de salud.
Medikuarengana goaz.
Vamos a donde el médico/al médico.
Norengana zoaz? Amonarengana noa.
¿A donde quién vas? Voy a donde la abuela.
Nombres comunes Nombres propios
singular: -ARENGANA
plural: -ENGANA
-(R)ENGANA
IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES
Singular -arengana semearengana a donde el hijo
alabarengana* a donde la hija
gizonarengana a donde el hombre
Plural -engana semeengana* a donde los hijos
alabengana** a donde las hijas
gizonengana a donde los hombres
IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS
*-r + cualquiermarca de
declinación > -rr-
Vocal -rengana Maiterengana a donde Maite
Consonante -engana Mirenengana
Aitorrengana
a donde Miren
a donde Aitor
Adibideak - Ejemplos
Norengana joan da ama?
Ama alabarengana joan da.
Norengana joan da Aitor?
Altor gurasoengana joan da.
¿A donde quién ha ido la madre?
La madre ha ido a donde la hija.
¿A donde quién ha ido Aitor?
Aitor ha ido a donde los padres.
laurogelta hamasei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 96/158
HAU BURUKO MINA!
¿Qué costumbres tienen Ander, Xabier y su familia? ¿A donde quién suelen ir? ¿A donde quién han ido hoy? Norengana joaten dirá?
Norengana joan dirá gaur?
IZEN BEREZIAK
Adib.: Xabier eta Leire oporretan Anderrengana joaten dira.
1. Noizean behin Ander gurasoekin Xabier ................. eta Leire................... joaten da.
2. Ander, gaur, Xabier .................
joan da, Xabier gaixo dago eta.
3. Xabier eta Leire, astean behin, amona Felisa................. joaten dira.
4. Gaur, Felisa Tornas................. joan da ospitalera.Tomasek hanka hautsi du eta.
5. LeirekAmaia................. joan nah¡ du, baina Amaia ez dago etxean, aitonarekin dago.
IZEN ARRUNTAK
Adib.: Batzuetan, aitona-amonak (bilobak) bil.bengana joaten dira.
1. Xabier eta Leire astean behin (aitona-amonak).............................................joaten dira eta parkean ibiltzen dira.
2. Gaur, Xabier eta Leire ez dira (amona).............................................joan.
3. Aitona ospitalean dago eta amona, gaur, (senarra).............................................joan da.
4. Mikel amarekin ospitalera joan da (aita)...............................................
5. Amaia ez da gurasoekin bizi eta, astean bitan, (gurasoak)........................................ eta (anai-arrebak)........................................ joaten da.
6. Gaur, Amaia (aitona).............................................joan da ospitalera.
7. Leirek, gaur, (ahizpa)............................................. joan nahi du, baina ahizpa aitonarekin dago.
8. Gaur, Leirek ez du (lagunak).............................................joan nahi.
9. Xabier gaixo dago eta amarekin (medikua).............................................joan da.
10. Ander (lehengusuak).......................................... joan da.
IZENORDAINAK - PRONOMBRES
Adibideak - Ejemplos
Ni zuregana/zugana etorri naiz laguntza eskatzera.
He venido a donde ti a pedirte ayuda.
Laguntza behar baduzu, etorri niregana/nigana.
Si necesitas ayuda, ven a donde mi.
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
ni(re)gana a donde mi
hi(re)gana a donde ti
harengana a donde él/ella
gu(re)gana a donde nosotros, -as
zu(re)gana a donde ti
zuengana a donde vosotros, -as
haiengana a donde ellos/ellas
honengana a donde este, -a ...
horrengana a donde ese, -a ...
harengana a donde aquel, -l ia ...
hauengana a donde estos, -as ...
horiengana a donde esos, -as ...
haiengana a donde aquellos, - li as...
Adibideak - Ejemplos
gizono honengana
gizono horrengana
gizono harengana
gizono hauengana
gizono horiengana
gizono haiengana
a donde este hombre
a donde ese hombre
a donde aquel hombre
a donde estos hombres
a donde esos hombres
a donde aquellos hombres
laurogeita hamazazpi 97
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 97/158
Ander y Xabier han estado haciendo planes para el verano. Completa el diálogo, declinando los pronombres.
Xabier: Aizu, Ander, udan (gu) gt
(re)g٥
ra etorri nahi duzu?
Ander: Bai, (zuek)........................ etorri nahi dut. Nire herrian ez dago hondartzarik, eta niri hondartzan ibiltzea asko gustatzen zait. Gainera,
zuekin oso ondo pasatzen dut.
Xabier: Bai, guk ere oso ondo pasatzen dugu zurekin.
Ander: Eta Zarautzen egun batzuk pasa eta gero, zuek (ni).............................. joango zarete Iturenera?
Xabier: Bai, nik (zu)...............................joan nah¡ dut, zure herria eta baserria oso politak dira eta.
Xabier y Ander han estado hablando de sus respectivos amigos y han mirado unas fotos donde aparecen éstos. En vacaciones irán a visitarlos
y los podrán conocer. ¿Adonde quién van a ir? Completa las frases con los demostrativos adecuados.
erakusle egokiak.
Ander, Zarautzera etortzen bazara, Maddirengana joango
gara, neska toonengana. Unaxengana ere joango gara;
mutil................................... Eta Josu eta Maiderrengana
ere bai; ume...................................
Iturenen Jon eta Imanolengana joango gara, mutil
haiengana. Mattinengana ere joango gara; mutil
................................... Eta Anerengana eta Garirengana
ere bai; lagun...................................
Anderren lagunak
Ane eta Gari
F NONGO/DE DÓNDE
► El caso nongo corresponde a la preposición de del castellano. La palabra que se declina en este caso
expresa de dónde procede o a qué lugar pertenece lo que le sigue.
Al contrario que en castellano, en euskera primero se expresa la procedencia.
Gernikako piperrak pimientos de Gernika
buruko mina dolor de cabeza
Nombres comunes Nombres propios
singular: -(E)KO
plural: -ETAKO
-(E)KO/-GO
i ii laurogeita hemezortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 98/158
HAU BURUKO MINA!
LEKU.IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES DE LUGAR
Singular -(e)ko kaleko de la calle
tabernako del bar
zuhaitzeko* del árbol
Plural -etako kaleetako* de las calles tabernetako** de los bares
zuhaitzetako de los árboles
*Sustantivos
acabados en
consonante: -eko
*e + e > ee**a + e > e
LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE LUGAR
Vocal -ko Bllboko de Bilbao
Consonante -(e)ko Gasteizko
Gasteizeko
de Vitoria
-go* Irungo
Madrilgo
de Irún
de Madrid
*Acabados en -n o -/
Adibideak - Ejemplos
Getariako txakolina
Tolosako babarrunak
Beasaingo Udala
Parisko/Pariseko jendea
(el) chacolíde Guetaria
(las) alubias de Tolosa
(el) Ayuntamiento de Beasaín
(la) gente de París
Los primos se divierten mucho cuándo están juntos. Completa las frases, declinando los nombres de lugar en el caso nongo. Jnatu
leku-izenak.
LEKU-IZEN BEREZIAK
Adib.: Xabierri eta Leireri Nafarroako lehengusuarengana joatea gustatzen zaie.
1. Anderrengana joaten badira, Ituren.....plazan eta inguruetan ibiltzen dira.
2. Eguraldi ona badago, Doneztebe..... igerilekura joaten dira, igeri egitera eta jolastera.
3. Anderri Gipuzkoa..... lehengusuengana joatea gustatzen zaio.
4. Anderrek Zarautz.....hondartzan lehengusuekin surf egiten du.
5. Getaria.....eta Zumaia.......portuetara ere joaten dira itsasontziak ikustera.
LEKU-IZEN ARRUNTAK
Adib.: Iturenen Xabierrek eta Leirek (baserria) baserriko oiloen arrautzak jäten dituzte.
1. Han, (etxea)............................ barazkiak jäten dituzte.
2. Leireri (baratzea)............................ tomateak jatea gustatzen zaio.
3. Iturengo (baserriak)............................ umeekin kalean jolasean ibiltzen dira.
4. (Herriak)............................ kaleetan haurrak lasaiago ibiltzen dira, auto gutxi ibiltzen da eta.
5. Xabierrek eta Leirek Iturenen osaba-izeben (baserria)............................ animaliak zaintzen dituzte.
6. Leire eta Xabier Anderren (eskola)............................ umeekin Doneztebeko igerilekura joaten dira.
7. Xabierren eta Leireren amak (herria)............................ dendetan erosten du janaria.
8. Anderri ez zaizkio (dendak)............................ arrautzak eta barazkiak gustatzen; nahiago ditu etxekoak.
9. Anderri Zarautzen (jatetxeak)............................ hanburgesak eta pizzak jatea gustatzen zaio.
10. Lehengusuak (auzoa)..........................lagunekin hondartzara joaten dira.
laurogeita hemeretzi 99
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 99/158
n - u r v mm :
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
de este pueblo
de ese pueblo
de aquel pueblo
de estos pueblos
de esos pueblos
de aquellos pueblos
honetako de este, - a ...
horretako de ese, -a ...
hartako de aquel, -lia ...
hauetako de estos, -as ...
horietako de esos, -as ...
haietako de aquellos, -li as...
herrio honetako
herrio horretako
herrio hartako
herr ¡0 hauetako
herr ¡0 horietako
herrio haietako
LEKU ADBERBIOAK - ADVERBIOS DE LUGAR
hemengo de aquí
horko de ahí
hango de allí
hemengo neskak
horko neskak
hango neskak
las chicas de aquí
las chicas de ahí
las chicas de allí
Mientras Xabier y Ander están en casa, el abuelo de Xabier está en el hospital. No se encuentra bien y todo le molesta: las enfermeras, el
enfermo de la otra cama... Completa la conversación, insertando los demostrativos que faltan. Osatu elkarrizketa.
Tomas:
Felisa:
Tomas:
Felisa:
Tomas:
Felisa:
Tomas:
Felisa:
Tomas:
Felisa:
Tomas:
Felisa:
Tomas:
Ospitale (hau) honetako erizainak oso astunak dirá.
Tomas, mesedez. Zer pentsatuko du neska honek?
Nik lo egin nahi dut, baina erizainak beti hemen dabiltza!
Tomas!
Eta gizon hori? Ohe (hori)................................. gizona ez da isiltzen!
Besterik?
Bai, usaina! Ospitaleak ez zaizkit gustatzen. Leku (hauek)................................. usaina oso
txarra da; zorabiatuta nago eta hankako mina daukat. Etxera joan nahi dut.
Flor ez da posible. Etxera joateko sendatu egin behar duzu.Tori aldizkari bat eta egon lasai.
Nik ez dut aldizkaririk nahi! Aldizkari (horiek)................................. berriak gezurrak dirá.
Zer gizon egoskorra!
Ekarri kaxa hura. Kaxa (hura).................................
bonboiak oso onak daude.
Tomas, zuri ez zaizu bonboiak jatea komeni.
Zergatik ez? Hanka hautsita daukat, baina ez nago gaixo!
Al abuelo no le gusta la comida del hospital y no quiere comer. Completa el diálogo, insertando los siguientes adverbios de lugar, dlatzi
beheko adberbioak eta osatu elkarrizketa.
HANGO
Tomas: Nik ez dut hau jango!..................................... janaria oso txarra da.
Felisa: Tomas, mesedez! Janari hau oso ona da. Jan pixka bat eta ikusiko duzu.
Tomas: Oso erraza da hori esatea; zuk ez duzu janari hau jan behar.
Felisa: Ez, niretzat ez dute janaririk ekarri; lastima!
Tomas: Lastima? Zorte handia daukazu. Zuk tabernan bazkaldu duzu eta.....................................janaria ona da.
Felisa: Tomas, mesedez, jan pixka bat.
Tomas: Honek ez dauka ez gatzik eta ez oliorik. Ez dut jango! Ekarri ogitarteko bat tabernatik.
Felisa: Tomas!.....................................gizonak jan du eta ez da kexatu.
Tomas: Gizon hori oso arraroa da!
100 ehun
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 100/158
HAU BURUKO MINA!
NONGOA(K)
A menudo la segunda palabra, la que acompaña a la palabra declinada en el caso nongo, se
sobreentiende y se omite. Pero no desaparece por completo; el sufijo correspondiente a la declinación
se mantiene y pasa a la primera palabra.
Ni Bilboko blztanlea naiz. = NI Bllbokoa naiz. Vt>soy (habitante) de Bilbao.
Marle Parlsko emakumea da. = Pariskoa da. Marie es (una mujer) de París.Gernlkako piperrak = Gernlkakoak. Los (pimientos) de Gernika.
NORENA(K)
Lo mismo sucede con el caso noren. La palabra que acompaña a la palabra declinada en el caso noren, se puede omitir. En ese caso el sufijo correspondiente a la declinación de la palabra omitida se añade
al sufijo del caso noren.
Liburu hau ñire liburua da. Liburu hau nirea da.
Este libro es mi libro. Este libro es mió.
Liburu horiek Mirenen liburuak dirá. Liburu horiek Mirenenak dirá.
Esos libros son los libros de Miren. Esos libros son de Miren.
O El abuelo y su compañero de habitación, Luis, son muy distintos. ¿Qué le gusta a cada uno? Zer gustatzen zaio bakoitzari?
Tomas
tabernako janaria
botikako sendagaiak
herri txikietako festak
Gipuzkoako hondartzak
Realeko jokalariak
Felisaren kroketakbiloben bisltak
Luis
ospitaleko janaria
mendiko sendagaiak
hiri handietako festak
Blzkaiko hondartzak
Athletlceko jokalariak
Juanitaren kroketaklagunen bisltak
Adib.: Tomas¡ tabernako janaria gustatzen zaio eta Luisi ospitalekoa.
1.................................................................
2........................................................................................................
3 .......................................................................................
4 ...............................................................
5 ......................................................................................
6 ...............................................................
G NONGO, NOREN, NONDIK/ DE DÓNDE, DE QUIÉN, DE DÓNDE
► Ya te habrás dado cuenta de que la preposición de del castellano se expresa en euskera de diferentes
maneras.
NONDIK: procedencia o punto de partida
NOREN: posesión o pertenencia
NONGO: ubicación o pertenencia
Etxetik nator. Vengo de casa.
Mirenen etxea. La casa de Miren.
Zumalako hondartza. La playa deZumaia.
ehun eta bat 101
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 101/158
r iM U D \ U I \ U l ! l l J A !
De vuelta a casa, Ander ha querido aclarar una duda con su madre. ¿Por qué ellos nunca van al médico? Completa el texto, declinando lossustantivos en el caso noren, nongo o nondik.
Ama, guk betl amonaren sendabelarrak hartzen dltugu. Amonak landare
eta belarrak ekartzen dltu mendi............ eta etxean norbalt gaixo badago,
mendl............. belarrekin enplastuak eta infusioak egiten ditu eta horlek
erablltzen dltu sendatzeko.
Guk amona............. belarrak eraman ditugu Ituren............. Zarautzera eta
Xabler............. amak sendabelarrekln Infusioa prestatu du, balna Xablerrek ez
du hartu, belarrak ez zalzklo gustatzen eta. Xabierrek botlka............. xarabea
hartu du eta xarabearekln sendatuko da. Sendabelarrak onak dira, balna
xarabeak ere sendatzen du. Ama, nlk zergatik ez dut xaraberik hartzen?
Zergatlk ez gara herri............. medikuarengana joaten?
-- BALDINTZAZKOAK/ CONDICIONALES
► Las oraciones condicionales se forman anteponiendo la partícula ba- al verbo, si éste es sintético, y alauxiliar, si el verbo es compuesto.
Sintéticos
Buruko mina badaukagu, aspirina hartzen dugu.
Si nos duele la cabeza, tomamos una aspirina.
Gaixo bagaude, medikuarengana joaten gara.
Si estamos enfermos, vamos al médico.
Compuestos
Bidala luzea egin behar badugu, hegazkina hartu behar dugu.
Si tenemos que hacer un viaje largo, tenemos que coger un avión.
Ñire etxera etorri nahi baduzu, deitu.Si quieres venir a mi casa, llámame.
Dutante la cena, Ander le ha contado a su abuela lo que ha estado hablando con su primo. Completa las frases. Insertando los verbos.idatzi aditzak.
Adib.: : : bagaude, zuk belarrak p r e ; : : ; . ص -د
2. Nik tripako mina (eduki)..................................... kamamila hartzen dut. \ ى آل X / F
3. Xablerrek tripako mina (eduki)..................................... xarabea hartzen du. \
4. Guk arrautzak nahi..................................... oilategira joaten gara. ١
5. Haiek arrautzak nahi..................................... dendara joan behar dute. '.٢
6. Zuk barazkiak behar..................................... baratzera joaten zara.
7. Izebak barazkiak nahi..................................... dendara joan behar du.
8. Guk Igeri egin nahi..................................... Doneztebera joan behar dugu.
9. Nik igeri egin nahi..................................... aitarekin edo amarekin autozjoan behar dut igerilekura.
10. Xabierrek Igeri egin nahi..................................... ez du autorik edo autobusik hartu behar.
. 2 ehun eta b¡
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 102/158
HAU BURUKO MINA!
BERRIKUSI / REPASA
El día ha llegado a su fin y parece que tanto Xabier como el abuelo están mejor. Xabier ya no tiene fiebre y no quiere seguir en la cama. E.
abuelo ha sabido que le harán falta unos meses para recuperarse del todo, pero, a pesar de todo, está más tranquilo, pues el médico le ha
dicho que va a poder andar bien. Completa los textos, insertando los verbos. Idatzi aditzak.
Xablerrek oraln ez (eduki) dauka sukarrlk eta ohetik jaiki da. Telebista ¡kusi
nahi du.
—Xabier, ñora (joan)..........................?—galdetu du amak—. Zertan (¡bili)
...?
—Ama, (ni) ondo (egon).......................... , ez daukat sukarrlk; ohean
aspertuta nago eta ni oraln egongelara (joan)..............................
telebista ¡kustera.
— Ez, Xabier, sartu ohean —esan du amak—. (Zu) Oraindlk ez (sendatu)
—Bihar aitona bisitatzera joan nahi dut.
—Ondo bazaude, zu bihar (jaiki)........................................... , baina etxean
(egon).......................................................
— Eta (nik) noiz (¡kusi)..............................................aitona?
—Datorren astean (ikusl).................................................Eta orain lo egin
behar duzu, berandu da eta.
—Non dago Lelre? Zertan arl da?
— Lelre orain etxeko lanak (egin)............................................., eta etxeko
lanak egin ondoren (Leire) ohera (joan).........................................
Arratsaldean medikua aitonarengana (joan)..............................
—Ondo sendatzeko, beharrezkoa da ebakuntza egltea —(esan)....................................................medikuak.
—Eta ebakuntza egin eta gero, ni ondo (¡bill)................................................? —galdetu du aitonak.
—Hasieran, ohean egon behar duzu, baina, lasa¡, gero (zu) oso ondo (ibili)..........................................................
Hori entzun eta gero, aitona pixka bat (lasaitu).........................................Aitonak (afaldu)............................................... eta mina kentzeko,
pilula (hartu).................................. Orain delà hamar minutu lo (geratu).................................. eta oraln lasai-lasal (egon).............................
Amona ospitalean (geldltu)............................................ Amona oraindik ez (egon)........................... lo, aldizkarl bat (irakurrl)........................
.....................Baina aitona lasai badago, gauean amonak ere lo (egin)......................................................
ehun eta him 11
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 103/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 104/158
A HIZTEGIA/VOCABULARIO
¿Sabes qué significan estos verbos? Úsalos para completar los siguientes diálogos. Osatu eikarrizketak.
itzali gourde pizfü bota birziklatu erabili bereizi aunrezlu
—Amaia, gastu asko dauzkagu eta........................
tea komeni zaigu. Ñola erosi dituzu gauza horiek?
— Kreditu-txartela.........................dut.
—Zuk gauza guztlak.........
armairuak beteta daude.
ditut!
.tzen dituzu eta
—Hondakin gehiegi sortzen dugu eta, hori konpontzeko,
........................ tzea komeni da.
—Bai, eta etxean beira, papera, plastikoa eta hondakin organikoak
........................ tea komeni da, baina guk ez daukagu lekurik.
—Amaia, irratian ez dago ezer;........................ko dut?
— Bai, oso ondo; ordenagailua....................... ko dugu
eta bideo bat ikusiko dugu.
Koldo y Amaia viven en una casa muy pequeña. Acaban de saber que van a ser padres, y les va a hacer falta más espacio. Están discutiendosobre lo que deben hacer. ¿Qué expresiones utilizan para dar su opinión? Completa el diálogo. Osatu elkarrizketa.
ados nago ñire us\ez ez nago ados
—Koldo,.......................................... , etxe hau txikiegla da eta, haurra jalo eta gero, etxe
handiagoa beharko dugu.
—Etxe handiagoa?.......................................... zurekin. Etxe hau ondo dago him
lagunentzat.
—Baina leku asko beharko dugu; haurrak gauza asko behar ditu: sehaska, ume-kotxea,
jostailuak...
— .......................................... . haurrak lekua behar du, baina ez daukagu etxe handiago
batera joateko dirurik. Etxeko gauza zaharrak botako ditugu eta lekua egongo da.
ehun eta bost 105
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 105/158
¿¡ r t t t
L B ZEREZKOA DA? / ¿DE QUÉ MATERIAL ES?
► Se utiliza el sufijo -(e)zko para expresar de qué material está hecho un objeto o el idioma en el que
está escrito algo.
A las palabras acabadas en vocal se les añade el sufijo -zko, y a las acabadas en consonante -ezko.
En euskera el material o el idioma se expresa en primer lugar, al contrario que en castellano.
Adibideak - Ejemplos
egurrezko* mahaia paperezko muklzapiak euskarazko liburua
mesa de madera pañuelos de papel libro en euskera
* r + cualquier marca de declinación > -rr-
Ea futura habitación del bebé está llena de trastos. Koldo está seleccionando todo lo que cree que hay que tirar.
Adib.: egurrezk. mahaia eta aulkia
l.burdina............ ohezaharra 7. portzelana. ........... irudia HIZTEGIA
2. egur..........3. binilo........
.. armairua
.... diskoak8. plastiko.......9. paper...........
..... loreak. lanpara
larru: piel, cuero
artile: lana4. larru............jaka 10. kartoi............ kaxak burdina: hierro
5. pana............ galtzak Il.ingeles........ .... aldizkariak aldizkari: revista
6. artile............ jertse zaharrak 12. kotoi............ gortina zaharrak kotoi: algodón
AGINDUAK/ÓRDENES
► En euskera las órdenes se dan principalmente de dos formas. Para decir ¡ven!, podríamos decir tanto
etorri! (participio), como "etor zaitez" (verbo perifrástico).
Participio Verbo perifrástico
¡Ven! Etorri! Etor zaitez!
.
) ه )جخ Irakurri! Irakurezazul
.
) 0 )جغ Irakurri! Irakuritzazul
► la forma perifrástica del imperativo se construye añadiendo el auxiliar imperativo n.r 0 nork a la raíz
del verbo, que se obtiene quitando la terminación -tu, -du 0 -i al participio del verbo. El resto de los
verbos, asi como los que acaban en -ki, no sufren ningún cambio.
Participio Raíz
ikasi ikas
Irakurri irakur
ibill ibil
garbitu garbi
galdu gal jaiki jaiki
joan joan
gorde gorde
bota bota
entzun entzun
106 ehun eta se¡
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 106/158
ZAINDU INGURUMENA 9
Verbos intransitivos
joan zaitez vete
etor zaitezte venid
ibil zaitez anda
egon zaitezte estad
Verbos transitivos
ekar ezazu tráelo
ekar itzazu tráelos
garbi ezazue limpiadlo
garbi itzazue limpiadlos
Adibideak - Ejemplos
Irakurri liburu hau. / Irakur ezazu liburu hau. Lee este libro.
Ez irakurri liburu horiek. / Ez itzazue irakur liburu horiek. No leáis esos libros.
Amaia se ha enfadado al ver todas las cosas que Koldo prentende tirar, yle ha ordenado que no las tire. Después ha sido la madre de Koldo la queha opinado, y les ha dicho qué es lo que tienen que hacer. Transformalas órdenes de las dos mujeres, utilizando la forma perifrástica del
imperativo.3err
datzi esaldiak.
AMAIA:
Adib.: Zersartu duzu kaxa horretan? Ekarri kaxa hori!
1. Ñire diskoak ez bota!
2. Ordenagailu zahar hori ez dabil; eraman garbigunera!
3. Bota panazko galtza horiek
4. Jaka hori negu honetan erabil dezakezu; eraman tindategira!
5. Jertse gorri hori nik erabiliko dut; sartu garbigailuanI6. Plastikozko lore horiek ez ditut ikusi nahi; kendu ñire bistatikl
7. Aldizkari horiek oso zaharrak dira; ez gorde!
8. Agian, zure amak kaxako gauza batzuk nahi ditu; deitu bere etxera!
KOLDORENAMA:
Adib.: Ez bota dena!
1. Plastikozko loreak itsusiak dira. Lore horiek bota!
2. Portzelanazko irudia? Niri asko gustatzen zait. Ekarri!
3. Gortina zaharrak ez bota.
4. Gortinak nik konponduko ditut; ekarri
5. Ohea eta armairua? Emausko Trapu-biltzalleengana eraman.
6. Mahaia eta aulkla ez dira itsusiak; margotu!
7. Mahaia, aulkia eta lanpara ondo daude; haurraren gelan jarri!
8. Etorri bazkaltzera!
ehun eta zazpi 107
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 107/158
¿ m
ZEHAR AGINDUAK / ORDENES INDIRECTAS
► Se utiliza el estilo indirecto para transmitir lo que ha sido dicho por otra persona, 0 para repetir una
orden.
El imperativo indirecto se expresa en castellano mediante la conjunción que seguida del subjuntivo, y
en euskera añadiento -teko 0 -tzeko al verbo, los criterios para elegir -teko 0 -tzeko son los mismos
que los de las nomlnalizaciones (véase la unidad 5, pág. 57).
El verbo es igual para todos los sujetos, y es el contexto el que define a quién va dirigida la orden.
Joateko agindu du.
Ha ordenado que vaya I vayas I vaya I vayamosI vayáisI vayan.
Isiltzeko esan dut.
He dicho que te caites I os calltels I se calle I se callen.
Hori ezjateko esan du.
Ha dicho que no coma / no comas / no comamos / no comáis / no coman eso.
Ten en cuenta que al dar las órdenes de forma indirecta, además del sujeto, a menudo cambian el
verbo, los adbervios de lugar, los demostrativos y los posesivos.
Et.rri nire etxera. Bere etxera joateko esan du.
Ven a m i casa. Ha dicho que vayas a su casa.
Eraman hara tarta hau. Tarta hori hona ekartzeko esan du.
Lleva aiu esta tarta. Ha dicho que traig a aq uíesa tarta.
¿Qué han dicho Amaia y la madre de Koldo? Zer esan dute Amaiak eta Koldoren amak?
ZER ESAN DU?
.
! / Adib.: Ez erosil
1. Ez bota!
2 Jantzil
3. Sartu!
4. Kendul
5. Deitul
Zzer ost e ko.
6. Bota!
7. Ekarril
Eraman!
9. Margotu
10. Jarril
ZER ESAN DU?
Amaia ha ido al médico, pues ahora se tiene que cuidar. ¿Qué consejos le ha dado? !er esan du medikuak?
Adib.: Bizimodu osasungarria egin ezazu. Bizimodu osasungarria egiteko esa n du.
1. Egin ezazu dieta orekatua. ............................................................................................
2. Ez ezazu gozorik jan. ............................................................................................
3. Friji ezazu ondo haragia. ............................................................................................
4. Ez ezazu erre. ............................................................
5. Ez ezazu edan alkoholik. .....................................................................
6. Ibil zaitez. ......................................
7. Joan zaitez igerilekura. ............................................................................................
8. Erabili oinetako egokiak. ............................................................................................
9. Ez ezazu pisurik jaso. ............................................................................................
10. Egon zaitez lasa . ............................................................................................
. / / h
\.
ehun eta zortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 108/158
ZAINDU INGURUMENA
ZER EGIN DEZAKEGU? / ¿QUÉ PODEMOS HACER?
Las oraciones potenciales afirmativas se construyen añadiendo el auxiliar izan o ukan a la raíz del
verbo. La raíz es lo que queda ai quitar al participio del verbo la terminación -tu, -du o -i (salvo los
acabados en -ki). El resto de los verbos no sufren ningún cambio.
Completa los verbos. Osatu aditzak.
Verbos intransitivos
Recuerda cómo empiezan
los auxiliares de los verbos
intransitivos (nalz...) y los verbos
intransitivos sintéticos (nago,
noa, nabil...). Todos llevan la
marca del sujeto al principio.
Ni
Hi
Hura
Gu
Zu
Zuek
Haiek
joan nalteke
joan...alteke
joan ....alteke
joan ... altezke
joan ....altezke
joan . ..aitezke. ..
joan ....aitezke
Puedo ir
Puedes ir
Puede ir
Podemos ir
Puedes ir
Podéis ir
Pueden ir
Verbos transitivos (objeto singular)
Recuerda cómo terminan
los auxiliares de los verbos
transitivos (dut...) y los verbos
transitivos sintéticos (daukat,
dakit...).Todos llevan la marca
del sujeto al final.
Nlk
Hik
Hark
Guk
Zuk
Zuek
Haiek
eros dezaket
eros dezake..../....
eros dezake....
eros dezake....
eros dezake....
eros dezake....
eros dezake....
Lo puedo comprar
Lo puedes comprar
Lo puede comprar
Lo podemos comprar
Lo puedes comprar
Lo podéis comprar
Lo pueden comprar
Verbos transitivos (ob eto plural)
Para completar este cuadro
tienes que tener en cuenta que
la marca del objeto plural es
-it- y que la marca del sujeto se
pone al final, como en el resto
de verbos transitivos.
Nik
Hik
Hark
Guk
Zuk
Zuek
Haiek
eros dfriaket
eros........................
eros........................
eros........................
eros........................
eros........................
eros........................
Los puedo comprar
Los puedes comprar
Los puede comprar
Los podemos comprar
Los puedes comprar
Los podéis comprar
Los pueden comprar
ehun eta bederatzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 109/158
. r
© Koldo ha dicho a Amaia que para reducir gastos pueden, por ejemplo, reciclar, reutilizar lo que les deje la familia o comprar objetos de
segunda mano. Zer egin dezakete?
Adib.: Ni lagun baten dendara jo .n n iteke.
1. Guk lagunaren dendan pintura oso merke (erosi)..........................
2. Zuk mahaia eta aulkia (margotu).....................................................
3. Gure lagunak laguntzera (etorri).....................................................
4. Gure lagunek gela (margotu).........................................................
5. Guk iloben jostailuak (berrerabili)....................................................
6. Zu zure amaren etxera (joan).........................................................
7. Guk amaren etxetik haurraren gelan jartzeko gauza asko (ekarri)
8. Ni ñire arrebaren etxera (joan).........................................................
9. Guk ñire arrebaren etxetik ume-kotxea eta arropa (ekarri)..........
10. Guk iloben sehaska (ekarri).........................................................
11. Amak gortinak (konpondu).........................................................
12. Ama gortinak hartzera (etorri).........................................................
13. Amak gelan jartzeko koadro bat (egin)..........................................
14. Zuk gauza zahar hauek zaborretara (bota).....................................15. Zu bihar gela dekoratzeko gauzak erostera (joan).........................
16. Zuk laguntza (eskatu).........................................................
17. Zure lagunak zurekin (joan).........................................................
18. Zuek bigarren eskuko gauzak erostera (joan)................................
19. Zuek gauza politak oso merke (erosi)..............................................
20. Zure gurasoek jostailu batzuk (erosi)..............................................
► Las oraciones potenciales negativas se pueden construir de diversas maneras:
1. ezin + auxiliar indicativo (naiz, dut...) + verbo
2. ezin + auxiliar potencial (naiteke, dezaket...) + raíz del verbo (sin -i, -tu o -du)
La forma más utilizada es la primera.
Verbos intransitivos
Ni Ezin naiz etorri Ezin naiteke etor
Hi Ezin haiz etorri Ezin haieteke etor
Hura Ezin da etorri Ezin daiteke etor
Gu Ezin gara etorri Ezin gaitezke etor
Zu Ezin zara etorri Ezin zaitezke etor
Zuek Ezin zarete etorri Ezin zaitezkete etor
Haiek Ezin dira etorri Ezin daitezke etor
Verbos transitivos (objeto singular)
Nik Ezin dut erosi Ezin dezaket eros
Hik Ezin duk/n erosi Ezin dezakek/n eros
Hark Ezin du erosi Ezin dezake eros
Guk Ezin dugu erosi Ezin dezakegu eros
Zuk Ezin duzu erosi Ezin dezakezu eros
Zuek Ezin duzue erosi Ezin dezakezue eros
Haiek Ezin dute erosi Ezin dezakete eros
1 Q ehun eta hamar
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 110/158
ZAINDU INGURUMENA
Verbos transitivos (objeto plural)
Nik Ezin ditut erosi Ezin ditzaket eros
Hik Ezin dituk/n erosi Ezin ditzakek/n eros
Hark Ezin ditu erosi Ezin ditzake eros
Guk Ezin ditugu erosi Ezin ditzakegu eros
Zuk Ezin dituzu erosi Ezin ditzakezu eros
Zuek Ezin dituzue erosi Ezin ditzakezue erosHaiek Ezin dituzte erosi Ezin ditzakete eros
Amaia está un poco nerviosa, pues cree que no pueden hacer muchas de las cosas que ha propuesto Koldo.
Transforma las frases de Amala, utilizando el auxiliar del indicativo. Zer ezin dute egin? Berridatzi esaldiak.
Adib.: Nik ezin dítzaket mahaia eta aulkia margo, medikuak oso lasa¡ egoteko esan du eta.
Mik ezin ditut mahaia eta aulkia margotu, medikuak oso lasa¡ egoteko esan du eta.
1. Zuk ezin dezakezu lan hori egin?
2. Gure lagunak ezin daitezke laguntzera etor.
3. Gure lagunek ezin dezakete gela margo, lan asko daukate eta.
4. Zuk ezin dezakezu gela margo?
5. Guk ezin ditzakegu iloben jostailuak berrerabil; zure arrebak zaborretara bota ditu.
6. Guk ezin ditzakegu ilobaren ume-kotxea eta sehaska ekar; lagun batek dauzka.
7. Zure amak ezin dezake koadrorik egin, oso lanpetuta dago eta.
8. Zure ama ezin daiteke gortinak hartzera etor; oso lanpetuta dago.
9. Zu ezin zaitezke amaren etxera joan gortinak eramatera?
10. Nik ezin ditzaket gauza hauek zaborretara eraman; medikuak pisurik ez hartzeko esan du.
11. Zuk ezin ditzakezu gauza hauek zaborretara bota?
12. Bihar ni ezin naiteke erosketak egitera joan, lanera joan behar dut eta.
13. Zu ezin zaitezke joan?
14. Nik ezin ditzaket gauza guztiak egin!
ehun eta hamaika
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 111/158
¿. r
ORACIONES IMPERSONALES
Las oraciones impersonales se construyen siempre utilizando los auxiliares del verbo izan, es decir, ñor,
en la 3.apersona del singular o del plural (cuando el verbo es transitivo y el objeto plural).
M Koldo se va a encargar de echar los trastos viejos a la basura, pero no sabe muy bien dónde, cuándo y cómo se puede echar cada cosa.
Completa el diálogo, insertando verbos impersonales. Osatu esaldiak.
Adib.:—Amaia, loreontzi, edalontzi eta botila zahar hauek etxe aurreko edukiontzira bota ، itezke, ezta?
—Eta non dago hori?
—Hori ere plazan dago. Baina arropa bota baino lehen, poltsetan sartu behar da.
— Ez.
—Eta aldizkari zahar hauek?
— Horiek edukiontzi urdinean bota behar dirá, eta kaxa horiek ere bai.
—Eta ordenagailu zahar hau ñora bota.................................. ?
—Hori garbigunera eraman behar da.
—Eta noiz joan...................................hara? Zein da ordutegia?
— Koldo, deitu telefonoz edo begiratu Interneten.
Verbos intransitivos Ezin da etorri.Etor daiteke. Se puede venir.
Ezin daiteke etor. No se puede venir.
Verbos transitivos
(objeto singular)Ezin da erosi.
Eros daiteke. Se puede comprar.
Ezin daiteke eros. No se puede comprar.
Verbos transitivos
(objeto plural)Ezin dirá erosi.
Eros daitezke. Sepueden comprar.
Ezin daitezke eros. No se pueden comprar.
—Ez, gauza horiek ezin etxe aurreko edukiontzira bota. Beira edukiontzi berdera bakarrik bota
., eta gure etxe aurrean ez dago edukiontzi berderik.
—Orduan, ñora bota..............
—Plazako edukiontzi berdera.gauza hauek?
—Oso ondo. Afaldu eta gero eramango ditut.
—Ez, Koldo. Beirazko gauzak ezin gauean bota, zarata handia ateratzen da eta.
—Eta noiz bota
—Hain berandu ez!
—Ondo da. Orduan, bihar goizean botako ditut.
—Bai, hor sar
— Eta arropa hauek ere ezin ........................beheko edukiontzira bota?
., baina, ñire ustez, arropa birziklatzeko edukiontzira botatzea komeni da.
—Arropa ezin poltsarik gabe sar?
112 ehun eta hamabi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 112/158
ZAINDU INGURUMENA
F NOIZ? ETORTZEN DENEAN / ¿CUÁNDO? CUANDO VIENE / CUANDO VENGA
El sufijo -(e)nean
Añadiendo -(e)nean al verbo auxiliar se construyen oraciones temporales.
Igerilekura joaten naizenean, osasuntsu sentitzen naiz.
Cuando voy a la piscisina, me siento en forma.
Igerilekura joaten ez naizenean, hondartzan korrika egiten dut.
Cuando no voy a la piscina, suelo correr en la playa.
Etorri denean o etortzen denean?
Al verbo principal se le añade -tzen si se quiere expresar una acción habitual o futura, y no se le añade
nada si es una acción ya acabada.
Acción habitual Etortzen denean, gurekin bazkaltzen du.
Cuando viene, come con nosotros.
Acción futura Etortzen denean, gurekin bazkalduko du.Cuando venga, comerá con nosotros.
Acción acabada Etorri denean, telebista piztu du.
Cuando ha venido, ha encendido la televisión.
¿-nean o -enean?
¿Qué verbos llevan -nean, y cuáles -enean? Depende de cómo termine el verbo.
-ENEAN -NEAN
-a El verbo "izan":denean, garenean, zarenean, direnean
(al añadir -enean, pierden la -a final)
Los que no corresponden al verbo "izan":
daukanean
-e Todos los acabados en -e:
zaretenean
duzuenean, dutenean
daukazuenean, daukatenean
gaudenean, zaudenean, zaudetenean,
daudenean
zaizuenean, zaienean
-o Los que acaban en -go:
nagoenean, dagoenean
Los que no acaban en -go:
zaionean
-u Los que no acaban en -gu y -zu:
duenean, dituenean
Los que acaban en -gu y -zu:
dugunean,duzunean
daukagunean, daukazunean
zaigunean, zaizunean
cons. Los que no acaban en -t:
naizenean
Los acabados en -t (-t > -da)
dudanean
daukadanean
zaidanean
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 113/158
./- V l l
Í L /
I I V J
l
I V I I _ l
l /٦
Amaia está conversando con Koldo sobre lo que hacen habitualmente, sobre lo que han hecho hoy o sobre lo que van a hacer. Especificael momento concreto de las acciones descritas por Amaia, utilizando los verbos entre paréntesis. Idatzi noiz egin, egiten edo egingo
dituzten beheko ekintzak.
Adib.: Gaur, ni lanetik (atera) atera naaenean, medikuarengana joan naiz eta, gero, merkataritza-gunera.
1.
2 .
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Merkataritza-gunera (joan)............................
Normalean, gu merkataritza-gunera (joan)....
Datorren astean, ni lagunekin (joan)............
Lankideak eta zu, egunero, lanetik (atera)....
Hurrengo hilabeteetan, ni ere, lanetik (atera)
Normalean, igeri (egin)...................................
Bihar, gu etxera (etorri)...................................
Guk lagunekin (hitz egin)...............................
Zu amarengana (joan)....................................
Zu gaur arrebarengana (joan)........................
Ñire gurasoak hona (etorri)............................
Guk haurraren sexua (jakin)...........................
Haurra (jaio).....................................................
Haurrak (jaio)..................................................
..... ..................., ez dut ezer erosi, gauza garestiak ikusi ditut eta.
.................................................. , gauza asko erosten ditugu.
........................................, ume-kotxeak eta sehaskak begiratuko ditut.
................................................., igerilekura joaten zarete.
..................................................... , igerilekura joango naiz.
................. , oso erlaxatuta sentitzen naiz.
................. , lagunekin telefonoz hitz egingo dugu.
..................... , gela margotzeko planak egingo ditugu.
................ , gortinak eraman behar dituzu.
............................ , bere etxeko ganbarara joan zara hango gauzak ikustera.
........................ , Leireren eta Xabierren gauza batzuk ekarriko dituzte.
.........................., izena aukeratu behar dugu.
., gure bizimodua asko aldatuko da.
..., gurasoen bizimodua asko aldatzen da.
BERRIKUSI / REPASA
Amaia y Koldo han optado por reciclar y reutilizar todo lo que puedan; por un lado, porque saben que es mejor para el medioambiente, y, por
otro, porque no tienen demasiados recursos económicos y les conviene ahorrar. Completa el texto, eligiendo la opción correcta. Osatu testua.
( I ) ________ gelan orain gauza zahar asko (2) _____ . Altzari batzuk zaharrak dira eta orain
(3) __ daude, baina margotu (4)___oso ondo geratuko dira.
Gelan, burdinezko ohe zahar bat dago. Oso polita da, baina ez dute behar eta
EmausekoTrapu-(5) __ eramango dute. Armairua ere ez dute nahi. (6)___goizean
telefonoz (7) __ , eta trapu-biltzaileak gaur arratsaldean joango dira ohea eta
armairua (8) __ .
(9) __ arropa zahar asko dago. Gauza batzuk konpondu eta, tindategira eraman
ondoren, berriro erabiliko dituzte; baina beste batzuk arropa zaharra (10) __
edukiontzira botako dituzte.( I I ) ________ gortinak zaharrak dira, baina (12) ____ . Koldoren (13) ___ bere etxera (14)
__ esan du. Berak konponduko ditu eta oso ondo geratuko dira, oso jostun ona da
eta.
Beste gauza batzuk plastikozko poltsetan sartu (15) _ __ bihar edukiontzietara
(16) __ .Beirazko edalontzi, loreontzi eta botila zaharrak edukiontzi berdera,
plastikozko gauzak edukiontzi horira eta (17) __ zaharrak edukiontzi urdinera.
Amaiari ez zaio komeni pisuak (18) __ , eta Koldok eramango ditu.
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 114/158
ZAINDU INGURUMENA
1. a. Haurrako 2. a. egon dirá 3. a. itsusi
b. Haurraren b. egongo dirá b. itsusiak
c. Haurratik c. daude c. itsusia
4. a. eta gero 5. a. biltzailera 6. a.Amaiak
b. aurretik b. biltzaileengana b. Amaia
c. baino lehen c. biltzailearengana c. Amaiari
7.
a. deitzen du8.
a.jasotzera9.
a.Armairuanb. deitu du b. jasotzeko b. Armairuko
c. deitzen ari da c. jasotzea c.Armairun
10. a. birziklatzen 11.a. gelako 12. a. birziklatu daitezke
b. birziklatzea b. gelaren b. birziklatu dezakete
c. birziklatzeko c. geian c. birzikla daitezke
13. a. amak 14. a. eraman 15. a. dute
b. ama b. eramatea b. dituzte
c. amaren c. eramateko c. daiteke
16. a. botatzera 17. a. aldizkari 18. a. jaso
b. botatzea b. aldizkaria b. jasotzea
c. botatzeko c. aldizkariak c. jasotzera
ehun eta hamabost 115
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 115/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 116/158
A HIZTEGIA / VOCABULARIO
IA7» 1O A LA H
Kirol-instalazioak
_ Merkataritza-gunea
Osasun-zentroa
Tabernak
i Tren-geltokia
Haurtzaindegia
Museoa
Dantzalekua
Bidegorria
El iza
Autobus-geltokia
Aparkalekua
Jatetxeak
Parkea
Portua
Antzokia
Botika
Ikastola
Pasealekua
Zinema
Éstos son algunos adjetivos que te serán útiles a la hora de describir y comparar. ¿Cuál es el antónimo de cada uno de ellos? Zein da
adjektibo hauen kontrakoa?
ehun eta hamazazpi 11 7
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 117/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 118/158
HERRIAALA HIR1A?
Al sustantivo que se coloca delante de gehiago y gutxiago no se le añade ningún sufijo.
Herrietan hlrietan balno zuhaitz gehiago dago/daude.
En los pueblos hay más árboles que en las ciudades.
Herrlan hirlan balno trafiko gutxiago dago.
En el pueblo hay menos tráfico que en la ciudad.
Amala y Koldo van a ser padres. Hoy han ¡do a visitar dos guarderías de su barrio. Amaia se ha fijado en algunas características para comparar
y elegir la más adecuada. Observa el cuadro, y construye frases comparativas, como en el ejemplo. Idatzi esaidiak, adibidean bezaia.
Kulunkahaurtzaindegia
Olgetahaurtzaindegia
Eraikina zaharra berna
Prezioagarestia
(400 €)
merkea
175 €
Ordutegiagoiz Irekl
(07:00-19:00)berandu Ireki(09:00-18:00)
Altzariak deserosoak erosoak
Distantzia urrun gertu
Gelak argltsuak ilunak
Jolastokia
(patio) zikina garbia
Irakas-
leak
zaharrak gazteak
1. Kulunka Olgeta bain, w h a r m q o a da.
2. Olgeta Kulunka baino berriagoa da.
3. Kulunka Olgeta..........................................
4. Olgeta Kulunka..........................................
5. Kulunka Olgeta...........................................
6. Olgeta Kulunka..........................................
7. Kulunkako altzarlak Olgetako altzarlak....
8. Olgetako altzariak Kulunkako altzariak....
9. Kulunka Olgeta..........................................
10. Olgeta Kulunka..........................................
11. Kulunkako gelak Olgetako gelak..............
12. Olgetako gelak Kulunkako gelak..............
13. Kulunkako jolastokia Olgetako jolastokia .
14. Olgetako jolastokia Kulunkako jolastokia .
15. Kulunkako ¡rakasleak Olgetako ¡rakasleak
16. Olgetako rakasleak Kulunkako ¡rakasleak
...................da.
...................da.
irekitzen dute.
irekitzen dute.
...............dira.
...............dira.
. dago etxetlk.
. dago etxetlk.
...............dira.
...............dira.
............ dago.
............ dago.
...............dira.
...............
dira.
ehun ta hemeretzi 119
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 119/158
h t U A A L A r f l A r
Sin embargo, Koldo les ha dado importancia a otros aspectos. Observa los apuntes de Koldo, y construye frases comparativas, como en
ejemplo. Begiratu Koldok jasotako apunteak, eta osatu perpaus konparatiboak, adibidean bezala.
el
Kulunkahaurtzaindegia
olgetahaurtzaindegia
Gelak 10 gela 6 gela
Irakasleak I2irakasle 6 irakasle
Ikasleak 80 ume 32 ume
Ekintzak
actividades) musika
ingelesa eta
musika
Berdeguneak gutxi asko
Arkitektura-oztopaak
barreras arqultertdnlcas)
eskailerak
atar¡ estuaeskailerak
Gela bereziak gela 1 2 gela
1. Kulunkan Olgetan baino gela gehiago daude.
2. Olgetan Kulunkan baino ge\a gg fag o daude.
3.
4.
6.
"L
9.10.
11.
12.
13.
14.
HOBEA TXARRAGOA - MEJOR * PEOR
En las comparaciones de desigualdad, tanto de cualidad como de cantidad, algunas palabras presentan
formas irregulares. En la tabla están señaladas.
on(a)(ak) h be(a)(ak)
Nolakoa(k)?bueno(s), -a(s) mejorlmejores
¿Como es (son)? txarr(a)(ak) txarrago(a)(ak)
malo(s), -a(s) peorlpeores
ondo hobet.
Nola?
¿Como esta bien mejor
gaizki (oker) gaizkiago (okerrago)(están)?
ma/ peor
asko gehiago
Zenbat?mucho más
¿Ouánto.,.2 gutxi gutxiago
poco menos
Adibídeak - Ejemplos
Nire patinak zure patinak baino
hobeakdira.
Mis patines son mejores que los
tuyos.
Herrian birian baino hobeto bizinaiz.
En ej pueblo vivo mejor que en la
ciudad.
Hirian herrian baino etxe gehiago
dago.
En la dudad hay más casas que en
el pueblo.
120 ehunetahogei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 120/158
HERRIAALA HIRIA?
También se han fijado en las diferencias que hay entre las dos guarderías en cuanto a la seguridad, acceso, barreras arquitectónicas y limpieza.
¿Cuáles son esas diferencias? Observa el cuadro, y construye frases comparativas, como en el ejemplo. Erreparatu koadroari, eta ¡datzi
esaldiak, adibidean bezala.
Kulunkahaurtzaindegia
Olgetahaurtzaindegia
Segurtasuna(seguridad)
txarra ona
Sarbideaondo gaizki
(acceso)
Arkitektura-oztopoak(barreras arquitectónicas)
asko gutxi
1. Kulunkako segurtasuna Olgetako segurtasuna bain. txarragoa da.
2. Olgetako segurtasuna Kulunkako segurtasuna..........................................da.
3. Kulunkako sarbidea Olgetako sarbidea.................................................dago.
4. Olgetako sarbidea Kulunkako sarbidea.................................................dago.
5. Kulunkak Olgetak...................................................................................... ditu.
6. Olgetak Kulunkak.......................................................................................ditu.
G KONPARAZIOAK: HAIN, HAINBESTE/ COMPARACIÓN:TAN,TANTO
BERDINTASUNEZKO KONPARAZIOAK (A = B)
Cuando las comparaciones son de igualdad (cualidad y cantidad) y uno de los términos de la compara-
ción está sobreentendido, utilizamos las partículas hain y hainbeste.
NOLAKOTASUNA (Cualidad)
Hain se utiliza para comparar la cualidad, y suele ir seguida de un adjetivo o un adverbio. Los adjetivos
se declinan, pero los adverbios no.
NOLAKOA(K)? (Adjektiboak) ÑOLA? (Adberbioak)
Kaie hori ez da hain luzea.Esa calle no es tan larga.
Herrietan etxeak ez dirá hain altuak.
En los pueblos las casas no son tan altas.
Kamioi hori ez doa hain motel.Ese camión no va tan despacio.
Herrian autoak ez dabiltza hain azkar.
En los pueblos los coches no andan tan rápido.
ZENBATASUNA (Cantidad)
Hainbeste se utiliza para comparar la cantidad. La palabra que sigue a hainbeste no es ni singular,
ni plural, sino indeterminada.
ZENBAT?
Herrietan ez dago/daude hainbeste zerbitzu. En los pueblos no hay tantos servicios.
ehun eta hogeita bat 121
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 121/158
M t K K I A A L A Ií IK IA í'
Después de recabar toda la información acerca de las dos guarderías, Amaia y Koldo están valorando cuál de las dos les gusta más. Comple
ta las frases con las siguientes palabras. Osatu esaldiak, honako hitz hauek erabilíz.
bain bainbeste
1. Olgeta ez da bain garestia.
2. Olgeta ez dute.................. goiz irekltzen.
3. Olgetan ez daude................................¡rakasle.4. Olgetako gelak ez dirá...................argitsuak.
5. Olgetan ez daude................................. gela.
6. Olgetan ez daude................................. haur.
7. Olgetako sarbidea ez dago.................. gaizkl.
8. Olgetan ez daude................................arkitektura-oztopo.
ekirrtT.
ilunak
berezi
gertu berdegune1
1. Kulunkan ez daude hainbeste skintza.
2. Kulunkako segurtasuna ez da hain.................
3. Kulunka ez da hain........................................
4. Kulunka ez dago hain.........................etxetik.
5. Kulunkan ez dago hainbeste............................
6. Kulunkako gelak ez dirá hain...........................
7. Kulunkan ez daude hainbeste gela.................
8. Kulunkako jolastokia ez dago hain.................
DEZEZKO KONPARAZIOAK / COMPARATIVAS NEGATIVAS
► Cuando la comparación de desigualdad es negativa, la negación ez se introduce entre los términos
comparados, y siempre precede al verbo.
NOLAKOTASUNA (Cualidad)
NOLAKOA(K)? ÑOLA?
A + EZ + A DIT ZA + B + BA INO ...-AGO A(K ) A + EZ + A DITZA + B + BA INO ... -A GO
Hiriak ez dirá herriak baino merkeagoak.
Las ciudades no son más baratas que los pueblos.
Zu ez zoaz ni b aino azkarrago.
Tú no vas más rápido que yo.
ZENBATASUNA (Cantidad)
ZENBAT?
A + EZ + A DITZA + B + BA INO .. . GEHIAGO A + EZ + A DITZA + B + BA INO .. . GUTXIAGO
Donost iak ez di tu Bi lbok baino biztanle gehiago.
San Sebastián no tiene más hab itantes que Bilbao.
Bilbon ez dago Gasteizen baino etxe gutxiago.
En Bilbao no hay menos casas que en Vitoria.
122 ehun eta hogeita bi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 122/158
HERRIA ALA HIRIA?
Observa el cuadro con las características de estos hoteles, y di si las siguientes comparaciones son verdaderas o falsas. Corrige las falsas,
como en el ejemplo.
BARE
hotela
EZTI
hotela
Tamaina 8.200 m2 7.500 m2
Prezioa
gaua75 € 60 €
Ordutegiagosaria
08:00-10:00 07:00-09:00
Kategoría
Garraiobideak
autobusa
tranbia
bai
ez
bai
bai
Logelak 100 85
Aparkalekuak 1 3
Gimnasioak 2 1
Zerbitzuak
ileapaindegia
Spa
bai
bai
ez
bai
Adib.: Bare Ezti baino txikiagoa da.
GeTixr ra. Bare ez áa Ezti baino txikiagoa.
1. Bare Ezti baino merkeagoa da.
2. Gosaria Baren Eztin baino goizago ematen dute.
3. Ezti Bare baino hobea da.
4. Bare Ezti baino hobeto komunikatuta dago.
5. Eztik Barek baino logela gehiago dauzka.
6. Barek Eztik baino aparkaleku gehiago ditu.
7. Barek Eztik baino gimnasio gutxiago dauzka.
8. Barek Eztik baino zerbitzu gutxiago ditu.
E G
□ a
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
□ □
--------- ---— - rj.iWHim nimr
ehun eta hogeita hiru 12 3
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 123/158
h t r v K I A A L A l i l K I A '
E SUPERLATIBOA: ...-(R)IK ...-EN(A)(AK)/ EL SUPERLATIVO: EL/LA/LOS/LAS MÁS...
► Cuando queremos destacar a una persona, una cosa o un lugar frente a todos los demás de entre un
conjunto, utilizamos el grado superlativo.
Hiriko kalerik luzeena San Juan da.
La calle más larga de la ciudad es San Juan.
► El grado superlativo (el más, la más, los menos...) se expresa añadiendo -en al adjetivo o al adverbio.
Los adjetivos a los que se ha añadido -en se declinan, pero los adverbios no.
ADJEKTIBOA ADBERBIOA
Eserleku hori handiena da.
Ese banco es el más grande.
Eserleku horiek handienak dirá.
Esos bancos son los más grandes.
Neska txikienarekin hitz egin dut.
He hablado con la chica más pequeña.
Mutil txikienekin hitz egin dut.
He hablado con los chicos más pequeños.
Taberna hori dago hurbilen.
Ese bar es el que más cerca está.
Taberna horiek daude hurbilen.
Esos bares son los que más cerca están.
Urrutien ni bizi naiz.
Yo soy el que más lejos vive.
Urrutien gu bizi gara.
Nosotros somos los que más lejos vivimos.
Aunque no es Imprescindible, el sustantivo que acompaña al adjetivo puede tomar el sufijo -(r)ik. Bilboko jatetxe(rik) garestienera joango gara afaltzera.
Iremos a cenar al restaurante más caro de Bilbao.
Amaia y Koldo han pensado visitar Barcelona antes de que nazca el niño. Josu es un amigo que ha vivido muchos años allí y les ha comen
tado cuáles son los lugares de mayor interés de la ciudad. Completa las frases. Osatu esaldiak.
Adib.:
1.
2 .
3.
4.
5.
6.
7.
Elizarik ospetsuena La Sagrada Familia da.
Museo........moderno............ MAM da.
Bisita gldatu.........
interesgarri...........
autobús turistikoan egin
ditzakezue.
Hondartza......... luze...........Sant Sebastia eta Barceloneta dirá.
Jolas-parke.........zahar ...........Tlbidabokoa da.
Festa......... garrantzitsu.........Sant Jordi da.
Kale......... motz...........L'Anlsadeta da.
Plaza......... zabal...........Plaga de Catalunya da.
Parke.......... jendetsu..........La Clutadella parkea da.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Dantza...........ezagun.........Sardana da.
Ikuskizun.........
garrantzitsu...........
El Poblé Espanyolen
egiten dltuzte.
Jatetxe............dotore........L'Eixamplen daude.
Zerbitzari........... jator .........La Boitekoak dirá.
Pintxo.........goxo...........La Casa de les Punxesekoak dirá.
Zuen hoteletik urruti.........hondartzak daude.
Zentrora joateko gertu.........autobus-geltokia daukazue.
Alde Zaharrera azkar..........oinez iritsiko zarete.
124 ehun eta hogeita lau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 124/158
/...
ONENA * TXARRENA - EL/LA/LO MEJOR * PEOR
En el grado superlativo, hay algunas palabras que también presentan formas irregulares. En la tablaestán señaladas.
HERRIAALA HIRIA? I
Nolakoa(k)? ¿Cómo es (son)?
on(a)(ak)bueno(s), -a(s)
onen(a)(ak)/hoberen(a)(ak)el/la/lo mejor, los/las mejores
txarr(a)(ak)malo(s), -a(s)
txarren(a)(ak)el/la/lo peor, los/las peores
Ñola? ¿Cómo está
(están)?
ondobien
ondoenel/la/lo que mejor, los/las que mejor
gaizki (oker)mal
gaizkien (okerren)el/la/lo que peor, los/las que peor
Zenbat?
¿Cuánto...?
askomucho
gehienel/la/lo que más, los/las que más
gutxipoco
gutxienel/la/lo que menos, los/las que menos
Adibideak - Ejemplos
Ñire lagunik hoberena Miren da. Miren es mi mejor amiga.
Niri gehien patata-tortilla gustatzen zait. A mi lo que más me gusta es la tor tilla de patata.
Después de pasar el día visitando la dudad, Amaia ha llamado a su amigo Josu para contarle la Impresión que le ha causado. Completa eldiálogo, y escribe el superlativo de las palabras de entre paréntesis. Osatu elkarrizketa, parentes¡ arteko hitzen superlatiboa idatziz.
— Kaixo, Josu.
— Kaixo, Amala. Zer moduz Bartzelonan? Gustatu zaizue?
— Bal, gustatu zaigu. Niri (asko) gehien La Sagrada Familia eta dendak gustatu zaizkit.
— Eta Koldorl?
— Koldori (asko)............................ gastronomía gustatu zaio.
— Gaudi tabernako pintxorik jan duzue?
— Ez.
— Ba, ñire ustez, pintxorik (onak)............................Gaudi tabernakoak dira.
—Guk Inopia tabernakoak jan ditugu, eta edateko, ardo zuririk (ona)............................eskatu dugu. Ederki
geratu gara.— Eta (gutxi).............................zer gustatu zaizue?
— Koldori ( gutxi)............................dendak gustatu zaizkio, baina nik (ondo)...................erosketak eglten
pasatu dut. Oso desberdlnak gara.
— Eurlrik egin al du?
— Bal, (txarra)............................ hori izan da. Mugltzeko autobusa hartu dugu eta (gaizki).............................
hor pasatu dugu; jende gehiegi eta tokirik ez autobusean.
—Bal, hórrela izaten da. Orain, zer egingo duzue?
—Afaldu eta ohera joango gara, nekatuta gaude eta.
—Ba, ondo lo egln.
—Eskerrik asko. Agur.
ehun eta hogeita bost 125
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 125/158
n c rm n n
. KONPLETIBOAK: ...-(E)LA/ COMPLETIVAS: QUE
► Las oraciones completivas se utilizan para expresar lo que se piensa, lo que se cree, lo que se ha dicho,
se ha oido, etc. sobre una determinada realidad. Algunos de los verbos más frecuentes de la oración
principal son: uste izan, esan, iruditu, entzun, pentsatu...
Istripua gertatu dela uste dut.
Creo que ha sucedido un accidente.
Autobidea itxita dagoela esan dute Irratian.
En a radio han dicho que esta cerrada a autopista.Kiroldegi berrla ez dutela egingo entzun dugu.
Hemos oido que no van a hacer un polideportivo nuevo.
► las oraciones completivas responden a la pregunta zer (qué).
Lelre: Gauean ez naiz afaltzera joango. Ama: Zer esan du Leirek?
Aita: Gauean ez dela afaltzera etorriko esan du.
► Las oraciones subordinadas se construyen añadiendo el sufijo -(e)la al verbo de la oración principal.
Según la terminación del verbo, el sufijo será -la o -ela.
*En el verbo Izan, aquellos
verbos que acaban en "a"
toman "-ela": dela, garela,
zarela, direla.
p> En cuanto al orden, si no son muy largas, las oraciones completivas tienden a colocarse antes del verbo
principal. En el lenguaje oral, en cambio, es frecuente adelantar la oración principal.
-la
-gu-711
-e
-a
-0
dugula, zalgula, digula...
duzula, zalzula, dizula...
zaretela, zaudela, duzuela...
daukala, doala...
zaiola...
-a* dela, garela, zarela, direla...
-u duela, dltuela...
ج
-
-i dakiela...
-go dagoela, nagoela...
-ke daitekeela, dezakeela...
-konts. naizela, datorrela...
-dala -t dudala, zaidala...
Turistek Donostia hiri lasaia dela esaten dute.
Los turistas dicen que San Sebastián es una ciudad tranqui la.
Batzuek pentsatzen dute herrian hirian baino lasaiago bizi direla eta arrisku gutxiago dago
ela.
Algunos piensan que en el pueblo viven más tranquilos que en la ciudad y que hay menos peli-
gro.
En las oraciones completivas hay que tener en cuenta quién habla y a quién se refiere el discurso, pues
suele haber cambios con respecto al texto original (oración enunciativa) en los pronombres personales,
en el verbo, en los posesivos, etc.
Adierazpen-perpausa - Oración enunciativa Esaldi konpletiboa - Oración completiva
Manu: Ni Hernanikoa naiz.
Yo soy de Hernani.
Manu: Zure etxea gustatu zait.
Me ha gustado tu oasa.
Manuk bera Hernanikoa dela esan du.
Manu ha dicho que él es de Hernani.
Manuk ñire etxea gustatu zaiola esan du.
Manu ha dicho que le ha gustado mi casa.
126 ehun eta hogeita se¡
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 126/158
HERRIAALA HIRIA?
Al volver de Barcelona, Amaia y Koldo se han enterado de que van a construir un centro comercial cerca de su casa. Algunos vecinos están a
favor y otros en contra. Ellos no lo tienen muy claro y están leyendo en un foro la opinión de los que están a favor. Completa las frases con los
siguientes verbos. Osatu esaldiak, ondorengo aditzak erabiliz.
Adib.: Auzo-elkartekoek merkataritza-gunea oso ona izango dela ?en isc kn d é, eta nik ere bai.
1. Nik, egunkarian, merkataritza-gune berria herriko enpresa batek eraikiko duela...............................................Ideia ona Iruditzen zait.
2. Supermerkatuan hemengo langileak hartuko dituztela.............................................irratian.Auzoan gazte asko dago, eta primeranetorrlko zaie.
3. Auzoan merkataritza-gunea oso ondo etorriko zaigula................................................ guri, hemen oso denda gutxi daudelako.
4. Alkateak................................................oso eraikin modernoa egingo dutela eta auzoa oso polita geratuko dela. Oso pozik nagol
5. flerriko gazteek merkataritza-guneetan denetik egin daltekeela..................................Oso ideia ona iruditzen zaie, eta neuri ere bai.
6. Alaba txikia daukagu, eta eguraldi txarra egiten duenean, guk................................merkataritza-gunean primeran ibiliko garela.
7. Nik dena merkeago erosiko dugula................................, eta hori oso ondo dago.
Después, han leído los comentarios de los que están en contra. Completa las frases, añadiendo -la o -ela al verbo.
edo -ela erabiliz.
Adib.: Guk usté dugu herriko jendeak nahiago (ditu) dftuela denda txikiak,
tratua hurbilagoa delako.
1. Dendariek esaten dute merkataritza-gunea hemen egitea ez (zaie)...........................
komeni, lehia (competencia) handiegia da eta.
2. Udaletxekoek esan dute eraikin modernoa egingo (dute)........................... Guk ez
dugu auzoan eraikin modernorik nahi.
3. Guri iruditzen zaigu jende asko etorriko (da).........................eta ez (gara)
......................... lasa¡ ibiliko auzoan.
4. Nik denda txikia daukat. Nik usté dut itxi egin beharko (dut).................. eta lanik
gabe geratuko (naiz)...............................
5. Merkataritza-guneak hiru solairu (piso) edukiko (ditu)............................ entzun dut
irratian. Niri ez zaizkit hain handiak gustatzen.
6. Guk proiektuaren maketa ikusi dugu eta pentsatzen dugu oso itsusi geratuko (da)
7. Nik entzun dut merkataritza-gune honetan denetik eros (daiteke)............................
baina iruditzen zait denda txikietako produktuak hobeak (dira)..............................
8. Merkataritza-gunea egiteko parkea kenduko (dute)........................... esan dute, eta
niri ez zait ondo iruditzen. Berdeguneak merkataritza-guneak baino
beharrezkoagoakdira.
ehun eta hogeita zazpi 127
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 127/158
ncrvrv
a Amaia esta a favor del nuevo centro comercial. Sin embargo, Koldo no lo tiene tan claro. Esto es lo que opinan. Contesta a estas preguntas,
utilizando la Información que esta entre paréntesis. Erantzun ondorengo galderei, parentesi artek. informazioa erabiliz.
Adlb.: Zer uste du Amalak? (Merkataritza-gunea asko erablliko dut.)
Aroaiak m er k a t aé-qu n ea asko firabitiko duela uste du.
1. Zer Iruditzen zaio Amalar¡? (Merkeago erosiko dut.)
2. Zer pentsatzen du Amalak? (Idela ona da.)
3. Zer uste du Koldok? (Denda txiklak Itxlko dituzte.)
4. Zer iruditzen zalo Koldorl? (Auzora jende asko etorriko da eta adlnekoei ez zaie gustatuko.)
5. Zer pentsatzen du Koldok? (Auzoan eralkin moderno bat oso itsusl geratuko da.)
BERRIKUSI / REPASA'
Edurne, la tía de Koldo, lleva muchos años fuera y, aprovechando que pronto nacerá el primer hijo de Amaia y Koldo, va a venir a pasar una
temporada con ellos. Koldo está encantado, y le ha escrito un mensaje contándole cómo ha cambiado el barrio. Completa el mensaje con la
opción correcta. Osatu mezua, aukera egokia erabiliz.
i . . . . . .... t :v . _______________ _ __
Kaixo, izeba:
Gaur goizean zure mezua jaso dut eta oso pozik jarri naiz etorriko (1) _b_ irakurri dudanean. (2) __ eta
gero, ez duzu auzoa ezagutuko. Orain errepideak ez du auzoa zeharkatzen eta ez dago hainbeste auto.
Erdialdean lorategiak jarri dituzte eta, orain, lehen baino (3) __ dago. Alde zaharra ere asko aldatu da.
Orain ez dago (4) __
zikin eta taberna berri asko ireki dituzte. Jatetxerik (5) __
"Izkina" da. Oso kroketaonak ematen dituzte, baina ez dirá zure kroketak (6) __ hobeak. Zureak dirá munduko onenak!
Mezuan igeri egitea gustatzen (7) __ esaten duzu. Gure auzoan badago (8) ___ Bi igerileku ditu; bata
bestea baino (9) __ . Umea jaiotzen denean, hirurok joan (10) __ pentsatu dut. Oso ondo etorriko zaigu.
Etortzen zarenean, ni joango naiz zure bila aireportura; orain lehen baino ordu (11) __ lan egiten dut eta
denbora (12) __ dut.
Musu handi bat.
Koldo
1. 2. 3. 4.
a) zara a) hainbeste urteak a) politago a) gutxiago
b) zarela b) hain urtea b) politena b) hainbeste
c) duzula c) hainbeste urte c) politagoa c) hain
5 6. 1 .
8.
a) famatuenak a) baino a) zaizu a) zinema
b) famatuena b) baina b) zaizula b) kultur etxea
c) famatuagoa c) hain c)zaizuela c) kiroldegia
9 10. 11. 12.
a) handiago a) gaitezkela a) gehiago a) gehiago
b) handiena b) gaitezkeela b) gutxiago b) gutxiago
c) handiagoa c)dezakegula c) hain c) hain
12 8 ehun eta hogeita zortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 128/158
HIZTEGIA / VOCABULARIO
11 LAN ETA LA
¿A qué se dedican estas personas? Zein da beheko pertsona hauen lanbidea?
argiketaria
arotza
artzaina
autobus-gidaria
begiralea
bizargina
bulegaria
buztinlaria
erizaina
errementaria
esataria
iturgina
kazetaria
liburuzaina
mekanikaria
okina
saskigilea
soroslea
sukaldaria
zapataria
1. okina
ehun eta hogeita bederatzi 12 9
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 129/158
LAAIM 1_ l-L /- IM
Éstos son algunos de los adjetivos que se pueden utilizarpara valorar las cualidades de alguien en el trabajo.Nolakoa da?
Ezkerretik eskuinera:
1. competitivo, -a
3. comunicador, -a
5. formal, honesto, leal
6. ordenado, -a
7. extrovertido, -a
8. creativo, -a
9. responsable
11. hábil
Goitik behera:
2. imaginativo, -a
4. trabajador, -a
9. agradable
10. nervioso, -a
A la hora de optar por un trabajo es importante conocer bien las condiciones laborales: la jornada laboral y el tipo de contrato, entre otrascosas. De las siguientes palabras, ¿cuáles se relacionan con el tipo de jornada y cuáles con el tipo de contrato?razten du lanaldia eta zeinek kontratu mota?
n w ، i j a r r a i t u a e r r e le b o - k o n t r a tu a k o n tr a tu m u g a g a b e a e gW n e r d ik o l a n a l d i a alai baterako
egun osoko lanaldia
LANALDIA
lonalái jarraitua
KONTRATU MOTA
B NORAKO / PARA DÓNDE
► El caso norako corresponde a la preposición para del castellano.Este caso se utiliza con seres inanimados, y sirve para expresar nociones de espacio (para dónde).
Adibideak - Ejemplos
Norako behar dirá bulegariak? ¿Para dónde se necesitan oficinistas?
Bulegariak eskolarako behar dirá. Senecesitan oficinistas para la escuela.Bulegariak ospitaleetarako behar dirá. Se necesitan oficinistas para los hospitales.
Nombres comunes Nombres propios
singular : -(E)RAKO
plural: -ETARAKO
-(E)RAKO
130 ehun eta hogeita hamar
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 130/158
LAN ETA LAN
LEKU-IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES DE EUGAR
Singular -(e)rako tabernarako para el bar
tailerrerako paraeitaiier
Plural -etarako ospitaleetarako* para tos hospitales
tabernetarako** para tos bares
LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE EUGAR
Vocal -rako Bilborako para Bilbao
Consonante -erako Gasteizerako para Vitoria
Adibideak - Ejemplos
Koldo Mitxelena rako gidaria behar da. Senecesita guía para el Koldo Mitxelena.
Guggenheime rako gidariak behar dirá. Se necesitan guías para el Guggenheim.
Aitor y su amiga Miriam están buscando empleo. Están ojeando y comentando algunas ofertas de trabajo del periódico. Completa el diálogo,
declinando los nombres de lugar en el caso norako. Deklinatu leku.izen arruntak eta bereziak.
—Begira, Aitor, gaur egunkarian lan-eskaintza asko daude.
— Bai, arrazoi duzu, Miriam.
— Begiraleak, gidariak eta zerbitzariak behar dira.
—Norako behar dira begiraleak?
— Begirale bat (patinajeko pista) patin
jfik
pistarak. behar da eta bestea (ludoteka)................................................. Gainera, biak
Donostian behar dira; lehenengoa (Txuri-Urdin)Txun-Urd\nem\cD behar da eta bigarrena (Elaur-Txoko).................................................
—Aizu, Miriam, eta gidariak norako behar dira?
—Gidariak (Artium)........................................ , (Guggenheim).................................. eta (Koldo Mitxelena).......................................behar dira.
—Eta, norako behar dira zerbitzariak?
—■Zerbitzariak (tabernak)........................................ eta (jatetxeak)....................................behar dira; Donostiako (Mendaur).............................
eta (Bideluze)........................................ , eta lolosako (Lasa).........................................eta (Aralar).......................................... behar dira.
—Ondo da, pentsatuko dut.
ERAKUSEEAK - DEMOSIRATIVOS
honetarako para este, -a
horretarako para ese, -a
liartarako para aquel, -lia
hauetarako para estos, -as
liorietarako para esos, -as
haietarako para aquellos, -as
tabernaa honetarako
tabernaa horretarako
tabernaa hartarako
tabernao hauetarako
tabernaa horietarako
tabernaa haletarako
para este bar
para ese bar
para aquel bar
para estos bares
para esos bares
para aquellos bares
Adibideak - Ejemplos
Jatetxe horretarako sukaldaria behar dute. Necesitan cocinera para ese restaurante.
Osasun-zentro hauetarako erizainak behar dituzte. Necesitan enfermeros para estos centros de
salud.
ehiin eta hogeita hamaika
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 131/158
L A N t l A L A N
eMiriam conoce bien a Aitor y está pensando cuál es el trabajo que mejor se ajusta a su perfil. Completa las frases con los demostrativos
adecuados. Esaldiak osatzeko erabili erakusle egokiak.
1. Aitorrek lan honetarak. bailo du, ondo
patlnatzen du eta.
2. Aitorrek lan...............................ez du balio, ez
zaio erakusketarlk (exposiciones) gustatzen eta.
3. Aitor lan...............................aproposa da,
umeekln lan egiteko pazientzia handia du eta.
4. Aitorrek lan...............................balio du,
tabernetan lan egitea asko gustatzen zaio eta.
5. Aitor lan...............................egokia da,
jatetxeetan lan egiten esperientzia handia
dauka eta.
6. Aitor lan..................................ez da aproposa,
museoetan ez du esperientziarik eta.
Guggenheim/Artium
Mendaur/Bideluze
LEKU-ADBERBIOAK - ADVERBIOS DE LUGAR
honako para aquí
horrako para ahí
harako para allí
Armairua honako da egokia.
Ispilua horrako da aproposa.
Besaulkia harako da egokia.
El armario es adecuado para aquí.
El espejo es adecuado para ahí.
El sillón es adecuado para allí.
Completa las frases, declinando los adverbios de lugar en el caso norako. Deklinatu leku-adberbioak.
1. Apalategia.........................da egokia.
2. Paperontziak..................dirá egokiak.
3. Euritako-ontzia..................da egokia.
132 ehun eta hogeita hamabi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 132/158
J A K I N ADiTZA /EL VERBO SABER
IA N ETA LAN
► El sujeto del verbo jakin, asi como el de todos los verbos transitivos, se declina en el casonork.
El objeto es nor, y, cuando éste es plural, se le añade la partícula -zk¡- al verbo.
Adibideak - Ejemplos
Zer daklzue zuek? ¿Quésabéis vosotros? Nik haren izena dakit. Yo sésu nombre.
Guk haren abizenak daklzkigu. Nosotros sabemos sus apellidos.
obje t. singular objet. plural
nik
hik*
hark
guk
zuk
zuek
haiek
dakit
dakik/dakin
daki
dakigu
dakizu
dakizue
dakite
dakizkit
dakizkik/dakizkin
dakizki
dakizkigu
dakizkizu
dakizkizue
dakizkite
yo se tusabes
asabe le é
nosotros, -as sabemos tusabes
vosotros,-as sabéis as saben osle e
*-k: cuando e sujeto es hombre. -IV. cuando el sujeto es mujer.
Miriam y Altor creen que esos trabajos son Interesantes tanto para ellos como para sus amigos, y están comentando qué saben y no sabenpara poder presentarse. Zer dakite? Zer ez dakíte?
Declina los sujetos y objetos. Deklinatu sujektuak
eta objektuak.
AITOR
Adib.: Nikingelesa ondo dakit.
1. Zu....hizkuntzak dakizkizu.
2. Amaia....eta biok ez dakigu frantsesa.
3. Gu....euskara ondo dakigu.
4. Ñire lagun...., Gorkak, euskal abestiak dakizki.
5. Iñaki....eta Arantxa....., ñire lagunek, bertsoak dakizkite.
Adib.: Nik ¡ngelesa ondo dakit.
6. Nik euskal dantza....dakizkit.
7. Guk aleman....gutxi dakigu.
8. Gorkak "Santa Ageda" abesti....daki.
9. Nik Gabon-kanta....dakizkit.
10. Nire lagunek ez dakite Txanogorritxoren ipuin.
Inserta el verbo. Idatzi aditza.
MIRIAM
Adib.: Nik euskara eta alemana dakizkit.
1. Nik ez.............................¡ngelesa, baina ikasiko dut.
2. Zuk ¡ngelesa eta euskara...........................................
3. Zuk ez......................................frantsesa.
4. Amaiak eta zuk euskara primeran........................
5. Zuek abesti herrikoiak...............................
6. Gorkak "Olentzero" abestia.......................
7. Ihakikez........................... "Isil-isilik"abestiaren hitzak.
8. Nire lagunek ez........................... "San Nikolas" kanta.
9. Guk ere ez.............................."San Nikolas" kanta.
10. Ihakik eta Gorkak ipulnak
11. Guk jokoak...............................
12. Nik karta-jokoak...................
ehun eta hogeita hamatliru 1 33
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 133/158
L AIM t I A LA IM
BADAKIZU ...(R)IK?
Con el verbo jakin, así como con los demás verbos sintéticos, para preguntar si se sabe algo, se ante
pone la partícula ba- al verbo, y se le añade el sufijo -(r)ik al objeto; si el objeto por el que se pregunta
es conocido, se le añade -a(k). En el caso de las respuestas afirmativas, se antepone ba- al verbo y se
añade -a(k) al objeto por el cual se ha preguntado; -a si es singular, y -ak si es plural. En las respuestas
negativas, se añade -(r)ik al objeto y el verbo es siempre singular; si el objeto por el que se pregunta
es conocido, se le añade -(a)k y el verbo es singular o plural.
VERBO OBJETO
Pregunta
Badakizu? -(r)ik Badakizu errezetarik bakailaoa prestatzeko?
¿Sabes recetas (alguna receta) para preparar
el bacalao?
Badakizu/Badakizkizu? -a/-ak Badakizu erantzuna?/Badakizkizu erantzunak?
¿Sabes la respuesta?/¿Sabes las respuestas?
Respuesta
afirmativa
Bai, badakit errezeta./Bai, badakizkit errezetak.
Badakit/Badakizkit -a/-ak Sí, si (ya) séuna (la) receta. /Si, sí(ya) sé(las)
recetas.
Ez dakit -(r)ik Ez, ez dakit errezetarik.
RespuestaNo, no sé (ninguna receta) recetas.
negativaEz dakit/dakizkit -a/-ak Ez, ez dakit erantzuna./Ez, ez dakizkit erantzunak.
No, no séla respuesta./No, no sélas respuestas.
A Miriam le ha sorprendido que Aitor sepa bailar y le ha hecho más preguntas. Conjuga los verbos y declina los sustantivos.
eta deklinatu ¡zenak.
Miriam: Badakizu ipuinikumeei kontatzeko?
Aitor: Bai, ba..................................... ipuin.......; "Makilakixki" ipuina dakit.
Miriam: Ba..................................... joko....... umeekin jolasteko?
Aitor: Bai, ba..................................... joko.......; karta-jokoak eta bideo-jokoak dakizkit.
Miriam: Ba............................ poema.......?
Aitor: Ez, ez............................ poema........
5 BADAKIZU ABESTEN? /¿SABES CANTAR?
Zertan/zer dakizu egiten? ¿Quésabes hacer?
Gitarra jotzen dakit. 5é tocar la guitarra.
La nominalizaciOn
Cuando el verbo saber va acompañado de un infinitivo expresa la capacidad0 habilidad de hacer algo:
sé tocar /a guitarra. En euskera esta construcción se forma añadiendo -t(z)en a la raiz del verbo que
acompaña al verbo jakin: gitarra jotzen dakit.
1 34 ehun eta hogeita hamalau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 134/158
LAN ETA LAN
¿-ten o -tzen?
-TEN
Verbos acabados en Desaparecen:-n hitz egin - hitz egiten -n
-zi, -si ikasi - ikasten -i
-tzi, idatzi - » idazten Se transforman:-tx > -xt
-txi, itxi -> ixten -ts > -st-tsi irakatsi - » irakasten -tz > -zt
-ztu, -stu abestu -» abesten -tu > -zt
Desaparecen:
-tu
-du
-ri
El objeto del verbo "jakln"
a. Objeto: puede ser singular o plural.
-TZEN
Verbos acabados en vocal,
(salvo los que aparecen
arriba)
prestatu -» prestatzen
zaindu zaintzen
irakurri -* irakurtzen
jaso - jasotzen
bota -> botatzen
bete - betetzen
Nik umearen izena dakit.
Nik umearen abizenak dakizkit.
Sé el nombre del niño, -a.
Sélos apellidos del niño, -a.
(singular)
(plural)
b. Verbo nominalizado: siempre es singular.
Nik umearen izena ondo ahoskatzen dakit. Sépronunciar bien el nombre del niño.
Nik umearen abizenak ondo ahoskatzen dakit. Sépronunciar bien los apellidos del niño.
El orden
Fíjate bien en el orden de estas oraciones; la primera es afirmativa y la segunda negativa.
Iñigok bizkotxoa egiten daki. Iñigo sabe hacer bizcocho.sujeto objeto verbo
Iñigok ez daki bizkotxoa egiten. Iñigo no sabe hacer bizcocho, sujeto ez+verbo objeto
Pero ahora es Aitor el que tiene curiosidad por saber lo que sabe hacer Miriam. Completa las frases. Zertan daki Miriamek? Osatu esaldiak.
Nik akordeoia (jo) j tz n dakit.
1. Nik umeak (entretenitu).....
...........................
dakit.
2. Irudiak (marraztu).................................dakit.
2. Ordenagailua (erabili)......... ........................dakit.
3. Ipuinak (kontatu).......................dakit.
4. Kartetan (jokatu)................. .....dakit.
5. Fandangoa eta arin-arina (dantzatu).............................
6. Jostailuak (egin)...............................dakit.
7. Abesti asko (abestu)............ ..................dakit.
8. Bertsoak (idatzi)...............................dakit.
9. Papiroflexia (egin).......................dakit.
10. Pilotan (jokatu)..............................
dakit.
ehun eta hogeita hamab.st 13 5
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 135/158
٩رح ر
Leire, la hermana pequeña de Aitor, ha escuchado la conversación de éstos, pero, aún así, quiere saber más, y les ha hecho muchas preguntas. Completa el diálogo, insertando la pregunta correspondiente. Zer galdera egin ditu Leirek?
LEIRE
Adib.: Bad ak izu pi m prestatzen?
1.................................................................................................?2.............................................................................................2
3 ..............................................................................................?
4 ............................................................................................. ?
5 .............................................................................................?
6 ............................................................................................. 2
7 ............................................................................................. 2
8 ......................................................................................... 2
MIRIAM
Sai, badakttpizza prestatien.1. Bai, badakit danborra jotzen.2. Ez, ez dakit patlnetean ibiltzen.3. Ez, ez dakit panpinen arropa josten; nire ahizpak bai.4. Bai, ahizpak badaki panpinei ilea mozten.
MIRIAM ETA AITOR
5. Bai, badakigu Gabon-kantak abesten.
6. Bai, badakigu alemanez hitz egiten.-7. Ez, ez dakigu txineraz hitz egiten; gure lagunek bai.8. Ez, lagunek ez dakite txineraz idazten.
ZERTAN DAKIZU? - ¿QUÉ SABES HACER?
Ei verbo nominalizado con la terminación -t(z)en responde a la pregunta zertan (¿qué?).
Zertan daki Irenek? Irenek ordenagailua erabiltzen daki. ¿Quésabe hacer Irene? Irene sabe uti lizar el ordenador.
Zertan ez daki Irenek? Irenek ez daki josten. ¿Quéno sabe hacer Irene? Irene no sabe coser.
Relaciona cada pregunta con su correspondiente respuesta. Lotu galdera bere erantzunarekjn.
a. Zertan dakizu? 1. Ez dakit euskaraz idazten. a. 3
b. Zertan dakite? 2. Dantzatzen daki. b.
c. Zertan ez daki? 3. Bizkotxoa egiten dakit. c.
d. Zertan dakizue? 4. Ez dakite ingelesez hitz egiten. d.e. Zertan ez dakizu? 5. Entxufeak konpontzen dakigu. e. —
f. Zertan daki? 6.Autoagidatzen dakite. f._
g. Zertan ez dakizue? 7. Ez dakigu ondo abesten. a.
h. Zertan ez dakite? 8. Ez daki umeakzaintzen. h.
13 6 ehun eta hogeita hamasei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 136/158
LAN ETA LAN
L, N0R-N0RI-N0RK ADITZA/ El VERBO N0R-N0RI-N0RK
► En euskera hay tres casos que condicionan la elección del verbo: n.r, nori y nork.
la aparición, 0 no, de estos elementos determina el tipo de auxiliar que acompaña al verbo.
NOR - g a l d u d a . Se ha perdido el diccionario.
N0R-N0RK Nik hizteaia aaldu dut. Yo he perdido el diccionario.
NOR-NORI N h
galduzait. A m ise me ha perdido el diccionario.N0R-N0R1-N0RK Nik Joni hizteaia aaldu diot. Yo le he perdido el diccionario a Jon.
En esta unidad nos ocuparemos del auxiliar N0R-N0RI-N0RK
► En el verbo auxiliar noroori-nok se distinguen los siguientes tres elementos:
n quien (sujeto)
NORI a quién (objeto indirecto)
ü t quien Ique (objeto directo)
Zuk Aneri etxea erosi diozu. -------
Tú le has comprado a Ane la casa.
► El verbo auxiliar siempre empieza por di- o dizki-, dependiendo si el objeto directo es singular o plural.
Zuk guri liburua utzi diguzu. Zuk gurí liburuak utzi dizkiguzu.
Tú nos has dejado a nosotros el libro. Tú nos has dejado a nosotros los libros.
► Este verbo auxiliar se construye combinando los tres elementos nor-nori-nork del siguiente paradigma
y en el orden que marcan las flechas.
El morfema que le corresponde a ni r i es -t ,
pero cuand o le sigue un morfema nork (-k/n,
-zu, -zue, -te) se transforma en -da.
* El morfema que le corresponde a hi r i si es
masculino es -k y si es femenino es -n, pero
cuando le sigue un morfema nork (-t , -gu, -te)
el morfema m asculino se transforma en -a- yel femenino en -na-. Del uso de este morfema
nos ocuparemos más adelante. En futuras
lecciones podrás aprenderlo y afianzarlo.
Bilobek amonari kolonia oparitu diote. -
Los nietos le han regalado a su abueia una coionia.
:► di
[0 te
kolonia amonari bilobek
NOR/ZER NORI NORK
T (da)* (niri) T (nik)
K/N (a/na)** (hiri) K/N (hik)
/
- (hark)
DI (ZKI) GU
(hari)\
GU (guk)
711 (zuri) (zuk)
ZUE (zuei)
\ Z U
(zuek)
t (haiei) (haiek)
► di 0 zu ); nor/zer nori
Ikasleak niri liburua eman dit. El alumno me ha dado a míel libro.
*Ikasleek niri errezetak eman dizki t (da) te. Los alumnos me han dado unas recetas.
**Guk hiri lana eskatu di k (a) gu / di n (na) gu. Nosotros te hemos pedido trabajo.
► El orden de los elementos dentro de la oración y dentro del verbo auxiliar no es el mismo. El orden de
los elementos de la oración es nork-nori-nor/zer, y el orden de los elementos del verbo auxiliar es
nor/zer-nori-nork.
Guk z - gunork nori zer zer nori nork
Fíjate bien en el orden de estas oraciones; la primera es afirmativa y la segunda negativa.
Anek Mikeli faktura ordaindu dio.sujeto .o b je to ob je to d. verbo princ. verbo aux.
Anek Mikeli ez dio faktura ordaindu.sujeto .ob j e to ez-vv erbo aux . ob j e to d. verbo princ.
Ane e ha pagado a Mike
ia factura.
,a factura e ha pagado a Mike Ane no
ehim ela hogeita hamazazpi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 137/158
Mientras Aitor y Miriam siguen buscando empleo, Amaia, la hermana de Aitor, les cuenta el día a día de su nuevo trabajo en la ikastola.
Completa las frases, insertando los verbos.
1. Goizero nik umeei esnea ematen diet.
2. Nik umeei esnearekin gailetak ematen.............................
3. Nik Enekori, umerik txikienari, soja-esnea ematen.............................
4. Nik Enekori ez...........................gailetak ematen, ogi txigortuak (tostadas) marmeladarekin ematen........
5. Enekok niri musuak ematen..........................., baina Maiderrek niri ez...........................
musurik ematen.
6. Ikastolan Maiderrek Enekori bakarrik ematen...........................musuak.
7. Maiderrek beste umeei ez...........................musurik ematen.
8. Maiderrek aliona amone¡ ematen...........................musuak.
9. Enekok Maiderri baloia uzten...........................jolasteko.
10. Maiderrek Jokin maisuari (maestro) eta niri marrazkiak egiten.............................
11. Leirek, umerik altuenak, gurí ez...........................bere jostailurik (juguete) uzten.
12. Guk, Jokinek eta biok, Enekori pixoihala (pañal) jartzen.............................
13. Guk Enekori eskolako mantalaren botoiak (botones) lotzen.............................
14. Guk ume txikiei mukiak (mocos) kentzen.............................
15. Guk umeei ez...........................gozokirik ematen.
16. Maiderrek eta Leirek niri, batzuetan, gezurrak (mentiras) esaten.............................
17. Beste umeek niri ez...........................gezurrik esaten.
18. Umeek Jokini ere gezurrak esaten.............................
19. Umeek Jokini arratsaldero ipuina kontatzen.............................
20. Umeek guri galderak egiten.............................
21. Umeek guri arratsaldero abestia kantatzen.............................
22. Gurasoek umeei arratsaldero askaria ematen.............................
23. Aitona-amonek umeei gozokiak erosten.............................
24. Aitona-amonek guri aholkuak ematen.............................
En la ikastola donde trabaja Amaia al comienzo del curso hacen una reunión con los padres. Esto es lo que les ha comentado Amaia a los
padres de Eneko. Construye oraciones, utilizando las palabras de la izquierda.
Adib.: Egunero / nik / zuei / oharren koadernoa (cuaderno de Eguner. nik me\ .horren koadernoa bidoliko dizitet.
observaciones) / bidali
1. Ostiralero / nik / zuei / eskolako maníala / bidali
2. Nik / zuei / noizean behin / fitxak / bidali
3. Umeak / zuei / hilero / marrazkiak / erakutsi
4. Zuzendariak / zuei / plan berria / erakutsi
5. Bulegokoek / zuei / dirua / eskatu
6. Jokinek eta nik / zuei / ikasturte bukaeran (al final de
curso) / umearen notak / eman
7. Guk / zuei / noizean behin / ikastolako maskota / bidali
138 ehun eta hogeita hemezortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 138/158
LAN ETA LAN
A la madre de Eneko le gusta tener todo bien apuntado. La madre de Eneko ha repetido lo que Amaia le ha dicho, para que ésta le confirme
si lo ha entendido bien. Completa las frases, declinando las palabras. Para ello, observa el verbo. Enekoren amak ondo hartu al ditu
oharrak?
1. Egunero zuk guri oharrak idatziko dizkiauzu.
2. Ostiralero zu......ni........eskolako mantal........bidaliko didazu.
3. Noizean behin zu......
urne........
ikastolako maskota........
emango diozu.
4. Egunero zu......urne........etxeko lan........aginduko dizkiozu.
5. Zu.....urne........ipuin........kontatuko dizkiezu.
6. Zu..........urne....esne........ematen diezu gosaltzeko.
7. Zuek..........ni....umearen jostailu.......eskatuko dizkidazue.
8. Astelehenero zuek......ni........umearen oharren koaderno........eskatuko didazue.
9. Zuek......urne........pixoihal........aldatzen dizkiozue.
10. Zuek......gu........ikasturte bukaeran plan berri........erakutslko diauzue.
11. Zuek......urne........ jostailu.......eglten dizkiezue.
12. Zuek......
urne........
noizean behin gozoki........
ematen diezue.
Al padre de Eneko, sin embargo, no le ha quedado muy claro y es su mujer la que le aclara el lío que se ha hecho. Lee las frases, y construye
oraciones negativas como en el ejemplo. Idatzi ezezko esaldiak.
A IT A A M A
Adib.: Zuzendariak Enekori ebaluazio-txostena emango dio. Ziaendariak Enekori e t ¿ti. ebal azi -tx ster ١ emango.
1. Bulegokoek guri oharrak idatziko dizkigute.
2. Guk irakasleari fitxak bidaliko dizkiogu.
3. Zuzendariak guri gure iritzia (opinión) eskatuko digu.
4. Guk bulegokoei Enekoren marrazkiak eskatuko dizkiegu.
5. Guk zuzendariari ikastolako maskota bidaliko diogu.
6. Irakas eek guri plan berria erakutsiko digute.
Eloy, al salir de la ikastola, Eneko le ha contado un montón de chismes a su padre, y éste, tan despistado como siempre, no para de hacerle
preguntas. Escribe la pregunta correspondiente a cada respuesta. Egin galderak.
E NE KO A IT A
Adib.: Amaiak Jokini musua eman dio. Zer eman di o Amaiak١J kir ١i?
- Amaiak musua Jokini eman dio. ?
- Jokini musua Amaiak eman dio. ?
- Maiderrek Asierri ipurdia ukitu dio. ?
- Ipurdia Asierri Maiderrek ukitu dio. ?
- Maiderrek ipurdia Asierri ukitu dio. ?
ehun eta hogeita hemeretzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 139/158
L F GIDATZEN IKASI DU/HA APRENDIDO A CONDUCIR
Zertan/Zer egiten duzu?
Pianoajotzen ikasi dut,
Zertan/Zer egiten ق ل diezu ikasleei?
Ikasleei ingelesez irakurtzen ق إ . dietإ
¿Quéhas aprendido a hacer?
He aprendido a tocar el piano.
¿Quéles has enseñado hacer a los alumnos?
A los alumnos les he enseñado a leer en inglés.
La nominalizadón
Los verbos ikasi e irakatsi, al igual que el verbo jakin, pueden ir acompañados de un infinitivo: he
aprendido a tocar el piano, me ha enseñado a hacer bizcocho. En euskera esta estructura se forma
con -t(z)en + ikasi, irakatsi: pianoa jotzen ikasi dut, bizkotxoa egiten irakatsi dit.
Según sea la terminación del verbo, se utiliza -ten o -tzen. Para ello, observa la tabla del apartado D.
El objeto del verbo "ikasi" e "irakatsi"
a. Objeto: puede ser singular o plural.
Nik umearen ¡zena Ikasi dut. Yo he aprendido el nombre del niño. (singular)
Nik umearen abizenak ikasi ditut. Yo he aprendido los apellidos del niño, (plural)
b. Verbo nominallzado: siempre es singular.
Nik umearen ¡zena ondo ahoskatzen ikasi dut.
He aprendido a pronunciar bien el nombre del niño.
Nik umearen abizenak ondo ahoskatzen ikasi dut.
He aprendido a pronunciar bien ios apeWidos de niño.
El orden
Fíjate bien en el orden de estas oraciones; la primera es afirmativa y la segunda negativa.
Iñigoksujeto
bizkotxoa egitenobjeto
irakatsikoverbo orine.
die.verbo aux.
ñ go es enseñaráa hacer bizcocho.
Iñigoksujeto
ez dieez+verbo aux.
bizkotxoa egitenobjeto
irakatsiko.verbo princ.
Iñigo no les enseñará a hacer bizcocho.
A partir de hoy, Amala y Jokin contarán con un nuevo profesor de apoyo, y le han contado qué han enseñado a hacer a los niños y qué no.
Completa las frases, insertando las palabras de estos cuadros. Osatu esaldiak.
ixten abesten garbitzen
zaintzen1
irakurtzen
jaten e l botatzen janzten
ez esatenل
-esaten
í
m o l o betetzen ez egiten idazten
jokatoen
Adib.: Nik umeei sardexkarekin j^ fin irakatsi diet.1. Jokinek umeei ez die hortzak......................... irakatsi.
2. Guk Xabiri hitz itsusiak................................. irakatsi diogu.
3. Guk umeei ez diegu guraizeekin (tijeras) papera
................................... irakatsi.
4. Jokinek Maiderri kremailera......................... irakatsi dio.
5. Nik umeei ez diet futbolean......................... irakatsi.
6. Jokinek umeei berokia......................... irakatsi die.
7. Guk umeei natura ................................. irakatsi diegu.
8. Nik umeei ez diet Gabon-kantak ................................. irakatsi.
Jokinek irakatsi die.
9. Guk umeei zaborra lurrera ................................. irakatsi diegu.
10. Guk umeei ez diegu gezurrak.................................. irakatsi.
II.NikMireni botila......................... irakatsi diot, loreei ura botatzeko.
12. Jokinek umeei ez die izena ................................. irakatsi.
13. Jokinek Olatzi burla ................................. irakatsi dio.
14. Guk umeei ez diegu ipuinak............................. irakatsi.
140 efiun eta berrogei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 140/158
LAN ETA LAN
Después, le han comentado qué es lo que han aprendido a hacer los niños. Construye oraciones, utilizando las palabras de la Izquierda. Eginesaldiak ezkerreko hitzekin.
Adib.: Umeek /gelan /zintzo portatu / Ikasi L Ámá gfilan zintzo p o r t a n ikasi M e .
1. Umeek / ilea / orraztu / ikasi
2. Mirenek / hortzak / garbltu / Ikasi
3. Umeek /ez ikasi /Irakurrl
4. Malderrek / bokalak / idatzi / ikasi
5. Umeek / motxila / lurrean / ez utzi / ikasi
6. Mirenek telebista / zintzo ikusi / ikasi
7. Umeek / ez ikasi / zenbakiak / idatzi
8. leirek / garrasika (gritando) / ez hitz egin / ikasi
9. Martinek / ez ikasi / puzzleak egin
10. Umeek / ikastolako txoria / zaindu / ikasi
11. Uxuek / Martini / txistua (saliva) / ez bota / ikasi
12. Mikelek / aulkian / ondo eseri / ikasi
13. Josunek / ez haserretu / ikasi
14. Josuk/Leire/ezjo/ikasi
15. Maiderrek / ez ikasi / txukun / jan
NORENGANDIK/DE QUIÉN
► El significado de nondik y norengandik es parecido; la diferencia está en que nondik se utiliza con
los seres Inanimados y norengandik con los seres animados.
Adibideak - Ejemplos
Nondik urrundu dirá umeak? Umeak errepidetik urrundu dirá.
¿De dónde se han alejado los niños? Los niños se han alejado de la carretera.
Norengandik urrundu da umea? Umea txakurrarengandik urrundu da.
¿De quién se ha alejado el niño? El niño se ha alejado del perro.
Nombres comunes Nombres propios
singular: -A(REN)GANDIK plural: -ENGANDIK
-(R)ENGANDIK
IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES
*Al declinar un nombre en
singular puede tomar bien el
sufijo -arengandik, bien
-agandik.*-a + a > -a
*e + e>ee
**a + e>e
Singular -a(ren)gandik* semea(ren)gandik
alaba(ren)gandik*
gizona(ren)gandik
del hijo
de la hija
del hombre
Plural -engandik semeengandik*
alabengandik**
gizonengandik
de los hijos
de las hijas
de los hombres
ehunetaberrogeitabat 14 1
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 141/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 142/158
LAN ETA UN
IZENORDAINAK - PRONOMBRES
He aquí los pronombres declinados en el caso norengana. ¿Sabrías declinarlos en el caso norengandik? )eklinatu izenordainak
norengandik kasuan.
a donde mí ni ni(re)gana ni(re)gandik ni de mí a donde ti hi hi(re)gana ............................................. hi de ti
a donde él/ella hura harengana .................................................... hura de él/ella
a donde nosotros, -as gu gu(re)gana ............................................. gu de nosotros, -as
a donde ti zu zu(re)gana ............................................. zu de ti
a donde vosotros, -as zuek zuengana .................................................... zuek de vosotros, -as
a donde ellos/eilas haiek haiengana .................................................... haiek de ellos/ellas
Adibideak - Ejemplos
Alabak guregandik/gugandik ¡kasi du odolkiak egiten. Nuestra hi ja ha aprendido de nosotros a hacer morcilias.
Semeak niregandik/nigandik heredatu du diabetesa. El hijo ha heredado de míla diabetes.
ERAKUSLEAK - DEMOSTRATIVOS
Fíjate en los demostrativos declinados en el caso norengana. ¿Cómo se declinan en el casonorengandik? Deklinatu izenordainak
norengandik kasuan.
a donde este hombre hau gizono honengana glzono h
n
ngfln í¡k hau de este hombre a donde ese hombre hori gizono horrengana ............................................. hori de ese hombre
a donde aquel hombre hura gizono harengana ............................................. hura de aquel hombre
a donde estos hombres hauek gizono hauengana ............................................. hauek de estos hombres
a donde esos hombres horiek gizone horiengana ............................................. horiek de esos hombres
a donde aquellos hombres haiek gizono haiengana ............................................. haiek de aquellos hombres
Adibideak - Ejemplos
Irakasle horrengandik jaso dut agindua. La orden la he recibido de ese profesor.
Gazte horiengandik urrundu da María. María se ha alejado de esos jóvenes.
........... '
ehun eta berrogeita hiru 1
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 143/158
m n u
ZEHAR-GALDERA: (EA) ..._(E)N / INTERROGATIVA INDIRECTA: (AVER) SI...
► Una oración interrogativa indirecta es la reproducción de lo que ha preguntado alguien directamente
(oración interrogativa directa).
Galdera zuzena - Interrogativa directa ► Zehar-galdera - Interrogativ a indirecta
Zer ordu da? (Ea) zer ordu den galdetu du.
¿Quéhora es? Ha preguntado (a ver) quéhora es.
► En las Interrogativas indirectas el signo de la interrogación desaparece y al verbo subordinado se le
añade el sufijo -(e)n.
Caldera zuzena - Interrogativa directa -------► Zehar-galdera - Interrogati va indirecta
Nongoa zara? Nongoa zaren galdetu du.
¿De dónde eres? Ha preguntado de dónde eres.
Zer ez zalzu gustatu? Zer ez zalzun gustatu galdetu du.
¿Quéno te ha gustado? Ha preguntado quéno te ha gustado.
► Según la terminación del verbo, el sufijo será -n 0 -en.
-n
-gu
-zu
-e
-a
-0
dugun, zalgun, digun...
duzun, zalzun, dlzun...
zareten, zauden, duzuen,
dizklzuen...
daukan, doan...
zaion, dion...
-a* den, garen, zaren, diren
-u duen, dituen
-i daklen...
-en -go dagoen, nagoen
-ke daitekeen, dezakeen
-konts. naizen, datorren...
dudan, zaldan...-dan -t
dlodan, dlzkledan...
*En el verbo ¡zan, aquellos
verbos que acaban en "a" toman
"-en": den, garen, zaren, diren.
► las oraciones Interrogativas Indirectas responden a la pregunta zer (qué).
lelre: Nork idatzl du liburua ? ¿Quién ha escrito el libro?
MikehZer galdetu du lelrek? ¿Quéha preguntado Leire?
Ane: liburua nork idatzi duen galdetu du lelrek. leire ha preguntado quién ha escrito el libro.
► la partícula ea (a ver ...) se utiliza a menudo para introducir interrogativas Indirectas.
(Ea) ñor den galdetu du. Ha preguntado (a ver) quién es.
(Ea) zer gertatu zaion galdetu du. Ha preguntado (a ver) quéle ha sucedido.
(Ea) mutila ala neska den galdetu du. Ha preguntado (a ver) si es chica o chico.
144 ehun eta berrogeita lau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 144/158
LAN ETA LAN
► En cuanto al orden, si no son muy largas, las oraciones interrogativas indirectas tienden a colocarse
antes del verbo principal.
Galdera zuzena - Interrogativa directa -------► Zehar-galdera - Interrogativa indirecta
Leire: Nondlk zatoz, Asier? Leirek Asierri nondik datorren galdetu dio.
/De dónde vienes, Asier? Leire le ha oreauntado a Asier de dónde viene.
Leire: Erosi dituzu opariak Donostian Leirek Asierri galdetu dio(ea) erosi dituen
amonarentzat eta izebarentzat? opariak Donostian amonarentzat eta
¡zebarentzat.
/Has comprado en San Sebastián Leire le ha oreauntado a Asier (a ver) si ha
los reqalos para la abuela y la tía? comprado en San Sebastián los reaalos oara
la abuela v para la tía.
► En las Interrogativas indirectas hay que tener en cuenta quién habla y a quién se refiere el discurso, pues
suele haber cambios con respecto al texto original (interrogativa directa) en los pronombres personales,
en el verbo, en los posesivos, etc.
atder aiui ena - interrogativa directa - l e
i -g a \(k c a - Interrogat iva indirecta
Manu: Nongoa zara? Manuk (ea) nongoa naizen galdetu dit. ¿De dónde eres? Manu me ha preguntado (a ver) de dOnde soy.
Manu: Zurea da autoa? Manuk (ea) autoa nirea den galdetu dit.
¿Es tuyo el coche? Manu me ha preguntado si el coche es mio.
Manu: Ekarri didazu liburua? Manuk (ea) liburua ekarri diodan galdetu dit.
¿Me has traldo el libro? Manu me ha preguntado si le he traido el libro.
Asier le ha comentado a Amala cómo le ha ¡do su primer día de trabajo; los pequeños no han parado de hacerle preguntas. Transforma las
preguntas de los niños en preguntas indirectas, como en el ejemplo. Eman umeen galderak zehar-galderan.
GALDERA ZUZENA
Eneko
I h? - ?—Badaukazu seme-alabarik
Maider
" . ر — Zenbat urte dituzu? / > —Badaklzkizu Gabon-kantak?
—Badakizu ingelesa?
Uxue
—Z ; editen : ast^uruetan?
— Badaukazu bizikletarik?
7.
8.
9.
Iñigo
?e^a^go diguzu—
urrikeriak (travesuras( ^ —
?dizkiozu
10.
11.
12,
ZEHAR-GALDERA
Enekok nongoa naizfiO galdetu dit,
norekin bizi naizfifl, eta
ea seme-alabarlk b á u k á n .
Maiderrek zenbat urte
galdetu dit,
Gabon-kantak................
ea Ingelesa.......................
Uxuek, asteburuetan,
galdetu dit,
mendia ala hondartza
ea bizlkletarik................
Ihigok ea.............................................................galdetu dit,
ea gozoklrik................................................, eta
beralen bihurrikeriak...............................................................
ehun eta bertogeita bost 14 5
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 145/158
Al final, Altor ha conseguido trabajo como guía turístico en un hotel. Le ha llamado a Miriam para contarle cómo es su trabajo. Completa la
conversación, conjugando los verbos. Osatu elkarrizketa, aditzak jokatuz.
—Kalxo, Miriam:
—Zer moduz (egon)......................................... , aspaldlko!
—Oso ondo (egon).......................................... , eta zu zer moduz (ibili)........................................... ?
—Ondo, ondo; badakizu, lan eta lan. Eta zu? Lanean ari zara?
— Bai, bal, azkenean aurkitu dut lana; hotel batean (ari izan).......................................... lanean.
—A bai! Zorlonak! Eta zer egiten duzu hotelean?
—Turlsmo-gldaria naiz.
—El a ral Eta (gustatu)............................................................lana?
—Bal, bai, asko (gustatu)............................................
—Aizu! Eta zer lan egiten duzu?
—Gauza asko egiten ditut. Lehenengo egunean, turista berrlekin hoteleko harreran (elkartu).......................................... , eta (nik-turistei)
hiria eta inguruak ezagutzeko ¡nformazioa (eman)........................................ , hiriko eta inguruko mapak (banatu)....................................
leku interesgarrlak non dauden (azaldu)...................................................... , etab.
—Txangoak ere (zuk-turlstei) (antolatu).........................................................?
— Bai, jakina. Hiria eta ingurua ezagutzeko (nik turistei) txangoak antolatzen........................................................
—Eta autobusean, (zuk turistei) mikrofonoz (hitz egin)......................................................... ?
—Bal, bai. Autobusean, (ni) aurrean (eseri)................................................. , eta (nik-turistei) historiako eta geografiako azalpenak (eman)
..................................................; bitxlkeriak (anécdotas) ere (kontatu).................................................., eta (turistek) oso ondo (pasatu)
—Eta turistek (zuri) galdera asko (egin)...................................................................?
—Asko ez. Gazteek, normalean, autobusen ordutegia zein (Izan).................................................., eta dendak eta dantzalekuak non (egon)
................................................galdetzen didate; helduek, jatetxe onak non (egon)..........................................................., taxi-geltokia non
(egon).............................................................
, etab.—Ardura handia daukazu.
—Bai, bai. Ardura (responsabilidad) handia (eduki)............................................................. , horregatlk, (turistei) ñire telefono-zenbakia (eman)
............................................................. , badaezpada ere (por si acaso).
—Oso ondo, Aitor. Pozten naiz. Egongo gara eta jarraituko dugu hitz egiten.
—Ondo da. Agur.
—Adío.
146 ehun eta berrogeita sei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 146/158
A HIZTEGIA/VOCABULARIO
12 A S ALDIA
He aquí algunos de los cursos que ofrece la casa de cultura de Zarautz. ¿Sabes qué representa cada dibujo? Zer adierazten dutemarrazki hauek?
arrtzerkia masaje-íkastaroa
makíllajea sukaldaritza
abesbatza euskal dantzak euskara-ikastaroa eskultura
zeramlka barreterapia eskulanak argazkígíntza
Son muchas las actividades que solemos realizar en el tiempo libre. ¿Recuerdas cómo se dicen éstas en euskera? Ñola esaten dirá ekintzahauek euskaraz?
1. Andar en bicicleta:
2. Correr:..................
3. Esquiar:.................
4. Ir a la playa:.........
5. Ir al monte:..........
6. Ir a la piscina:........
7. Jugara balonmano:
8. Jugar a cartas:.......
9. Nadar:....................
10. Pasear:.................
Éstas son algunas palabras relacionadas con el tiempo libre.
Tradúcelas y completa el crucigrama. Bete gurutzegrama.
1. Concierto
2. Excursión
3. Exposición
4. Actuación
5. Recorrido
6. Viaje
7. Baile
8. Deporte
9. Cine
10. Pesca
ehun eta berrogeita zazpi 14 7
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 147/158
M l J l /
LL» IM
Hoy es lunes y Leire y Xabier están mirando el cuadro de las actividades extraescolares que realizan durante la semana. ¿Cuándo tienen que
ir a cada actividad? Noiz egin behar dute ekintza bakoitza?
GAU R (b ) BIHAR (mañana) ETZI (pasado mañana)ETZIDAMU
(el día después de pasado mañana)
ASTELEHENA ASTEARTEA ASTEAZKENA OSTEGUNÂ OSTIRALA
Leire judoa ingelesa judoa ingelesa euskal dantza
Xabier pilota musika pintura pilota antzerkia
Adib.: Noiz izango du Leirek judoa?
Leirek j udoa gauret a etzi i zango du.
1. Noiz izango du Leirek ingelesa? 3. Noiz izango du Xabierrek musika?
2. Noiz ¡zango du Xabierrek pilota? 4. Noiz ¡zango du Xabierrek pintura?
NOIZ? /;CUANDO?
A la pregunta noiz? se puede responder con un nombre declinado en el caso non.
Nombres comunes
singular : -(E)AN plural: -ETAN
IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES
Singular Vocal -an martxoan - en marzo
Consonante -ean asteazkenean - el miércoles
Plural-etan asteazkenetan - los miércoles
igandeetan* - los domingos e + e > -ee
Adibideak - Ejemplos
Noiz etorriko zarete?
Abuztuan mendira joango gara.
Irailean eskolan hasten gara.
Ostegunean ez naiz etorriko.
Astelehenetan bizikletaz ibiltzen zarete.
Astearteetan ez du kirolik egiten.
¿Cuándo vais a venir?
En agosto iremos al monte.
En septiembre solemos empezar a la escuela.
El jueves no voy a venir.
Los lunes soléis andar en bicicleta.
Los martes no suele hacer deporte.
1 4 8 ehun eta berrogeita zortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 148/158
AISIALDIA
Karmele tiene ganas de ir de compras con sus hijos, pero parece que va a ser imposible, pues no tienen ni una tarde libre. Observa el cuadro
del ejercicio anterior, y completa las frases. Zer egiten dute egun bakoitzean?
LEIRE XABIER
Astelehenetan eta (1)........................................... judoa
egiten du.
(2)......................................eta (3)......................................
ingelesera joaten da.
(4)......................................euskal dantza egiten du.
0 ) .............................
pilotan jokatzen du.
(3) ..................
(4) ..................
(5 ) .........................
eta (2) ..............................
......musika ikasten du.
.......pintura egiten du.
.......antzerkia egiten du.
Amaia no tiene tiempo libre y está deseando que lleguen las vacaciones para hacer lo que quiera. Pero, antes, tiene que acordar las fechas
con sus compañeros de trabajo. Completa las frases, declinando las palabras que están entre paréntesis. Noiz hartu nah¡ ditu oporrak
lankide bakoitzak?
Adib.: Jonek oporrak apirilean hartu nah¡ ditu, Sevillako feriara joan nahi du eta.
1. Peiok eta Nekanek (¡rail).....................hartu nahi dituzte, (abuztu).......................bidaiak oso
garestiak dirá eta.
2. Mirenek nahiago du (ekain).....................hartu, herriko festak dirá eta.
3. Andonik (urtarril)..................................eskiatzera joateko plana dauka.
4. Joxek egun batzuk (abendu).....................hartu nahi ditu, eguberriak seme-alabekin pasatzeko.
5. Itziarrek (otsail).....................Tolosako inauterietara joateko egun batzuk gorde nahi ditu.
6. Olatzi oporrak (maiatz).....................egitea gustatzen zaio.
7. Amaiak (uztail).....................hartu nahi ditu, Koldok uztailean Irlandara joateko egun batzuk
libre ditu eta.
Abuztuaren 3an
Si la respuesta a la pregunta noiz (cuándo) es una fecha como abuztuaren 3an (el 3 de agosto),
se declina el mes en el caso noren y el día en el caso non. Si sólo mencionamos el mes, se declina en
el caso non.
hilabetea + -aren
urtarrilaren
martxoaren
zenbakia + -(e)an/-n*
Vocal -an 2an, 4an, 6an...
-n+ 11 n
Consonante -ean lean, 5ean, 10ean...
Adibideak - Ejemplos
Abuztuaren 3an (hiruan) antzerkira joango dirá.
Maiatzaren 5ean (bostean) txangoa egingo dugu.
rallaren 11n* (hamaikan) kontzertua emango dute.
*al número 11 (hamaika) sólo le añadiremos -n.
El 3 de agosto van a ir al teatro.
El 5 de mayo haremos una excursión.
El 11 de septiembre darán un concierto.
ehun eta berrogeita bederatá
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 149/158
AlblALDIA
Mikel tampoco tiene mucho tiempo libre. Es el encargado de las actividades complementarias del colegio donde trabaja y, aunque no haya
acabado el curso, tiene que planificar las actividades del curso que viene. Observa el calendario, y completa las frases declinando las fechas.
Noiz egingo dute ekintza bakoitza?
ESKOLA EGUTEGIA
iraila
12 13\
19 20
7 8 ٥ 1. lí
15 16 17 18
25242322
26 27 28 29 30
azaroa
1 2 5 67 8 9 10١ i^ 1 2 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30
٢w r L-ÚraL*3 4 5 6 7"
10 11 12 13 14
17 18 19 20 21
24 2526 27 28
urtarrila
martxoa2 ^ 3 } 4 5 6
10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 2223 24 25 26 27
28 2930 31
5 6 7
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31
urna
3 4 5 6 7 8
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31 o i a r t e ’ * *
gtbendua
19 20 21 22 23 f26 27 28 29 30
otsaila
7 8 9 1 . «
14 15 16 17 18
21 22 23 24 25
?¿?/
jg-J— apirila
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
3029282726)5
ekaina
6 7 8 9 10 12
13 14 15 16 17 18 19
20 V21 122 23 24
27 28 29
Adib.: Irailaren ziean, Zinemaldian, film bat ikustera joango dirá.
1 ........................, Oiartzungo bidegorrian ibilbidea egingo dute.
2 ........................, Bertizeko multiabentura parkera joango dirá.
3........................
, Olentzeroren festa antolatuko dute.4 .........................DonostiakoTxuri-Urdinera joango dirá patinatzera.
5 ........................, Santa Agedan abesten aterako dirá.
6 ........................ . Ekainberri kobazuloak bisitatuko dituzte.
7 ........................ , mendi-irteera egingo dute Uliara.
8 ........................ , Museo Geologikoa bisitatuko dute.
9 ........................ , ¡kasturte bukaerako txangoak egingo dituzte.
ZER ORDUTATIK ZER ORDUTARA? / ¿DE QUÉ HORA A QUÉ HORA?
Zer ordutatik Zer ordutara
(noiztik) (noizera)
00 -etatik(1) -etara(1)
05 -etlk -era
10 -etik -era
15 -etatik -etara
20 -tik -ra
25 -etik -era
30 -etatik® -etara®
35 -tatik -tara
40 -tatik -tara
45 -tatik -tara
50 -tatik -tara
55 -tatik -tara
Adibideak - Ejemplos
(13:00-14:00) ordu batetik ordu bietara.
(15:10-16:20) hirurak® eta hamarretik laurak(3)
eta hogeira.
(17:15-18:25) bostak eta laurdenetatik, seiak eta
hogeita bostera.
(19:15-20:30) zazpiak eta laurdenetatik zortzi
eta erdietara.
(21:35-22:50) hamarrak hogeita bost gutxitatik®
hamaikak hamar gutxltara.
(1) Excepto 13:00 - 01:0 0 ordu batetik ordu batera.
(2) "eta erdietatik" y "eta erdietara" se pronuncia "terdietatik y "terdietara".
(3) A los números "hiru" y "lau" se les añade una "r" antes del sufijo de la declinación.
(4) Se puede utilizar tanto "g utxitatik", "gutxitara", como "g utxiago tatik", "gutxlagotara ".
150 ehun eta berrogeita hamar
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 150/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 151/158
AISIALDIA
ZER EGITEKO GOGOA DAUKAZU? /¿QUÉ TE APETECE HACER?
► Para expresar que nos apetece hacer algo o tenemos ganas de hacer algo se utiliza la estructura
-t(z)eko gogoa seguida del verbo ukan o eduki. En euskera el sustantivo gogoa siempre es
singular.
Filmak ikusteko gogoa daukagu/dugu.
Tenemos ganas de (nos apetece) ver películas.
Ez daukagu/dugu etxeko lanak egiteko gogorik.No tenemos ganas (no nos apetece) hacer las tareas de casa.
Galderak
Zer egiteko gogoa daukazu/duzu?
¿Quéte apetece hacer?
Badaukazue/Baduzue musika entzuteko gogorik?
¿Os apetece (tenéis ganas de) escuchar música?
Baiezko erantzunak
Mendira joateko gogoa daukat/dut.
Me apetece (tengo ganas de) ir al monte.
Bai, badaukagu/badugu musika entzuteko gogoa.Sí, sí(ya) nos apetece (tenemos ganas de) escuchar música.
Ezezko erantzunakEz, ez daukagu/dugu musika entzuteko gogorik.
No, no nos apetece (no tenemos ganas de) escuchar música.
Felisa y sus amigas Miren y Fermina han pensado que a ellas también les vendría bien hacer un viajecito juntas, y han comentado qué tipo
de viaje y qué actividades les apetece hacer y cuáles no. En casa, Felisa se lo ha contado a su marido. Zer egiteko gogoa daukate? Zer
egiteko gogorik ez daukate?
Adib.: Ni / urrutira joan / gogoa eduki
Nik urrutira joateko gogoa Aau kat.
1. Miren / jende berria ezagutu / gogoa eduki
Miren / gogorik ez eduki / autobusez joan
.Mirenek ez dauka autobusez joateko gogorik.
7. Fermina / gogorik ez eduki / museoak ikusi
2. Fermina / janari exotikoa probatu / gogoa eduki 8. Ni / gogorik ez eduki / egun osoan paseatzen ¡bilí
3. Gu / txangoak egin / gogoa eduki 9. Miren eta Fermina / gogorik ez eduki / bazkaria eta erosketak egin
4. Lagunak / 5 izarreko hotelean lo egin / gogoa eduki 10. Miren / gogorik ez eduki / diru asko gastatu
5. Ni / diskotekan dantzatu / gogoa eduki 11. Ni / gogorik ez eduki / apartamentura joan
6. Lagunak / hondartzan bainatu / gogoa eduki 12. Fermina / gogorik ez eduki / lasaiegi egon
152 ehun eta berrogeita hamabi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 152/158
AISIALDIA
A Tomás le ha entrado el gusanillo, y dice que también quiere ir, pero Felisa no cree que sea buena ¡dea. Conjuga los verbos, y declina los
sustantivos. Jokatu aditzak, eta deklinatu izenak.
—Badaklzu lagunekln noala. Badaukazu nire lagunekin joateko gogorik?
—Bai, badaukatzure lagunekln joateko gogoa.
—Guk txangoak egiteko gogo...................................Zuk..................................txangoak egiteko gogo.....?
—Bai,................................ txangoak egiteko gogo.......
—Ferminak eta Mirenek hondartzan bainatzeko gogo...................................Zuk..................................hondartzan bainatzeko gogo.....?
—Bal, nik ................................ hondartzan bainatzeko gogo.......
—Ferminak museoak ikusteko gogo...................................Zuk..................................museoak ikusteko gogo.....?
—Ez, nik ez ................................ museoak Ikusteko gogo........
—Nik paseatzen iblltzeko gogo...................................Zuk.................................. paseatzen iblltzeko gogo ?
—Ez, nik ez................................ paseatzen Iblltzeko gogo.......
—Guk dendetan ibiltzeko gogo...................................Zuk.................................. dendetan ibiltzeko gogo ?
— Ez, ez................................
dendetan ibiltzeko gogo.......
— Nik uste dut hobeto ibiliko zarela hemen zure lagunekin.
—Bai, arrazoi duzu, lagunekin egingo ditut planak.
ZER EGITEKO ASMOA DAUKAZU?/¿QUÉ PLANES TIENES?
► Para expresar planes e intenciones se utiliza la estructura -t(z)eko asmoa seguida del verbo eduki oukan. En euskera el sustantivo asmoa siempre es singular.
Museoak bisitatzeko asmoa daukat/dut.
Tengo intención de visitar museos.
Ez daukat/dut erosketak egiteko asmorik.
No tengo intención de hacer compras.
Galderak
Zer egiteko asmoa daukazu/duzu?
¿Quéplanes tienes?¿Quéintención tienes?
Badaukazu/Baduzu zinemara joateko asmorik? ¿Tienes intención de ir ai cine?
Baiezkoerantzunak
Mendira joateko asmoa daukat/dut.
Tengo intención de ir ai monte.
Bai, badaukat/badut zinemara joateko asmoa.
Si, si (ya) tengo intención de ir a cine.
Ezezko erantzunakEz, ez daukat/dut zinemara joateko asmorik.
No, no tengo intención de ir a cine.
ehun eta berrogeita hamahiru
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 153/158
AblALUIA
IFelisa y sus amigas lo tienen todo organizado. La semana que viene la pasarán, nada más y nada menos que en Lanzarote. Felisa está emocionada,
y le ha contado a su hija Karmele sus planes. Completa el texto como en el ejemplo. giteko asmoa daukate? Osatu testua.
Azkenean, Lanzarotera joango gara. Oso pozlk gaude. Hoteleko txango guztiak (egln/asmoa eduki) egitek. asmoa daukagu.
Mirenek eta Ferminak gameluz (¡bill/asmoa eduki)........................................................................................... , balna nlk (hurbildu/
asmorlk ez eduki) ez daukat hurbittzek. asmo* ik, oso handlak eta beldurgarriak dirá eta. Ferminak urpean (¡geri egin/asmoa
eduki)............................................................................................, baina Mirenek (ur azpian sartu/asmorik ez eduki)...............................
............................................................................, igeri egiten ez dakielako. Parke natural asko daudela irakurri dugu, eta gukTimanfaya
(bisitatu/asmoa eduki).............................................................................................Gauez, ñire lagunek hango mutilekin (dantzatu/
asmoa eduki)............................................................................................, baina nik (dantzatu/asmorik ez eduki)......................................
..................................................... ; aitonak jakiten badu I Ai, ene! Hori bai, nik goizetan, igerilekuan, gimnasia-klaseetara (joan/asmoa
eduki)............................................................................................ , eta hirurok hoteleko janari exotikoa (probatu/asmoa eduki)...............
............................................................................... Primeran ibiliko gara
Mikel acaba de llegar del trabajo. Conoce Lanzarote, y quiere saber qué lugares planean visitar. Completa las preguntas y respóndelas.
Osatu elkarrizketa. ______________ ____________________________________________________
Adib.: Badaukazue Timanfaya bisitatzeko asmorik?
Bai, badaukagu Timanfaya bisfartzek. asmoa.
1 ..................................... ardoaren museoa ikusteko asmo.....?
Ez,.................................................................................................
2 .................................. ur azpian igeri egiteko asmo.....?
Ez, nik ez............................................, baina Ferminak bai,....
hoteleko txangoak egiteko asmo..
Bai,.
4...................................... gameluz ibiltzeko asmo.....?
Ez, n ik ....................................................... , baina Mirenek eta Ferminak bai,
inguruko irlak ezagutzeko asmo....
Ez,.
6...................................... ferryz Tenerifera joateko asmo.....?
Ez,..........................................................................................
G NO R A I N O / H A S t A DÓNDE
► El caso noraino corresponde a la preposición hasta del castellano. Se utiliza únicamente con seres
inanimados y se emplea para expresar nociones espaciales.
NORAINO
Nombres comunes singular : -(e)raino
plural: -etaraino
Nombres propios -(e)raino
154 ehun eta berrogeita hamalau
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 154/158
AISIALDIA
LEKU-IZEN ARRUNTAK - NOMBRES COMUNES DE LUGAR
Singular
Vocal -ramo herrlraino
tabernaraino
hasta el pueblo
hasta el bar
Cons. -eraino lurreraino hasta el suelo
*e + e > ee
**a + e > e
-etaraino herrletaraino hasta los pueblos
Plural etxeetaraino* hasta las casas
tabernetaraino** hasta los bares
LEKU-IZEN BEREZIAK - NOMBRES PROPIOS DE LUGAR
Vocal -ramo Bllboraino hasta Bilbao
Consonante -eraino Gastelzeraino hasta Vitoria
Adibideak - Ejemplos
Noraino joan zarete bizikletaz? ¿Hasta dónde habéis ¡do en bicicleta?
Elizaraino joan gara. Hemos ido hasta la iglesia.
Tabernetaraino joan gara. Hemos ido hasta los bares.
Oiartzuneraino joan gara. Hemos ido hasta Oiartzun.
La abuela Felisa y sus amigas están en Lanzarote. Felisa ha llamado a su marido para contarle todo lo que están haciendo. Eloy han andado
mucho y está muy cansada. Completa las frases, declinando las palabras que están entre paréntesis, oraino joan dirá?
1. Hoteletik herriko (eliza)..................................................joan gara.
2. Autobusak gure blla etorri dirá eta Timanfayako (parke natural)..................................................joan gara.
3. Parke naturalean (sumendlak)..................................................(volcán) joan gara olnez.
4. Sumendlak oso altuak dirá, baina Miren (tontorrak)..................................................¡go da.
5. NI ez naiz ¡go, ni (aterpe)..................................................joan naiz Ferminarekin, eta han lasai-lasai gelditu gara.
6. Miren jaitsl denean, (taberna)..................................................hurblldu gara.
7. Bazkaldu ondoren, gameluz parkeko (museo)..................................................joan gara.
8. Gero, jeepez (autobusak)................................................. joan gara.
9. Denok ez gara (hotel)..................................................joan. Gu herri txlki batean geratu gara.
10. Besteek (hiri)..................................................jarraitu dute.
11. Gauean (jatetxe)................................................. afaltzera joateko, taxia hartu dugu.
12. (taxl-geltokl)................................................. joateko laguntza eskatu dugu.
ehun eta berrogeita hamabost
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 155/158
/
l J l A A L U ' I r t
► Se puede utilizar la partícula baldin para dar mayor énfasis a las oraciones condicionales.
Laguntza behar baldin badut, esango dizut.
Si necesito ayuda, te lo diré.
► Si las oraciones condicionales están compuestas sólo por un verbo sintético, siempre se debe de poner
baldin delante del verbo, si éste es afirmativo; si es negativo, se puede poner, pero no es estrictamente
necesario.
Baldin badauka, zergatik ez du ekarri?
Si tiene, ¿por quéno lo ha traído?
Baldin badabil, ez dugu beste bat erosiko.
Si funciona, no vamos a comprar otro.
Baldin bazatoz, abisatu.
Si vienes, avisa.
Ez (baldin) badakizu, galdetu.
Si no lo sabes, pregunta (lo).
► En las oraciones condicionales para expresar el futuro se utiliza la partícula -t(z)en.
Bihar etortzen (etorriko) bazara, hitz egingo dugu.
Si vienes mañana, hablaremos.
Karmele y Mikel también quieren pasar unos días fuera. Les gustaría alquilar un apartamento y pasar en verano unos días en la costa con
toda la familia. Completa las frases, utilizando el condicional. Osatu esaldiak, baldintzak erabiliz.
Adib.: Apartamentu handi bat (alokatu) alokatzgn baduqu,
denak joan gaitezke.
1. Baina denak (joan)..........................................................
furgonetan ez gara sartuko.
2. Amaia Koldorekin (etorri)................................................
aitona-amonak beraien furgonetan joan daitezke.
3. Amonak txakurra (eraman).............................................
Koldori ez zaio gustatuko; furgoneta berria dauka eta.
4. Koldok amonaren txakurra (eraman nahi ez)................
.................................... , guk eramango dugu gure
furgonetan.
5. Eguraldi ona (egin)..........................................................
hondartzan ibiliko gara.
6. Itsasoko ura oso hotza (egon)........................................................,
umeak ez dirá bainatuko.
7. Umeak (bainatu ez)........................................................,hondartzan aspertu egingo dirá.
8. Umeak hondartzan (aspertu)........................................................,
parkera joan gaitezke.
9. Aitona-amonek parkera (joan nahi ez)
...................................................................., paseoan ibil daitezke.
10. Aitorri, Koldori eta Amaiari (plana gustatu ez)
................................................................ , zinemara joan daitezke.
11. Gauean, (guk) afaria (prestatu/gogorik ez eduki)
, pizza eska dezakegu.
ZER EGITEN ZENUEN? /¿QUÉ SOLÍAS HACER?
► Las acciones que se realizan habitualmente o con cierta frecuencia, tanto en presente como en pasado,
se expresan añadiendo -ten o -tzen a la raíz del verbo.
Zinemara joaten naiz.
Suelo ir (voy) al cine.
Lehen bazkaria prestatzen nuen.
158 ehun eta berrogeita hemezortzi
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 156/158
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 157/158
-
Xabier, que ha estado escuchando atentamente, no sabía que antes la vida fuera tan distinta, y quiere saber más sobre las costumbres que
tenían los abuelos. Completa las preguntas y las respuestas. Osatu galderak eta erantzunak.
_ _________ S i _______
Adib.: Amona, zuek txlkitan (esklatzera joan) skiatz ra j.a ten zineten?
1. Zuk kirolik (egln)................................................................................... ?
2. Aitonak kirolik (egln)............................................................................?
3. Zuk ¡kastolako etxeko lanak (egin)..................................................... ?
4. Zuek asteburuetan telebistarik (ikusl).................................................?
5. Zuek lagunekln (jolastu) .....................................................................?
6. Zu igerllekura (joan)...............................................................................?7. Zuek kalean (¡bilí).................................................................................?
8. Zuek berandu (oheratu)....................................................................... ?
9. Zu igandeetan dotore (jantzi).............................................................. ?
10. Zuk Igandeetan pellkulak (¡kusi)...................................................... ?
K _______________
Adib.: Ez, gu txlkitan ez ginen eskiatzera j.aten.
Ez, nik ...........................................................................
Bal, aitonak..................................................................
Bai, n ik..........................................................................
Ez, guk...........................................................................
Bai, gu ...........................................................................
Ez, n i..............................................................................Bai, gu ...........................................................................
Ez, gu ............................................................................
Bai, n i............................................................................
Ez, n ik............................................................................
Xabier quiere saber si la vida de sus padres ha sido como la de sus abuelos. Su padre le ha contado que
de pequeño solía ir a esquiar con su familia. Han pasado muchos años, pero lo recuerda perfectamente.
Completa el texto, eligiendo la opción correcta. Osatu testua, aukera egokia erabiliz.
"Nik, txikitan, familiakoekin eskiatzen nuen, baina gu ez (1) _a_ autoz joaten. Motxilak prestatzen
genituen eta (2) __ joaten ginen Ezkarai (3) __ . Oso dibertigarria izaten (4) ___ , Lo egiteko ez (5)
__ _ apartamentua alokatzen, aterpean (refugio) geratzen ginen denok gela batean. Nik amaren
ondoan egiten (6) __ lo, eta aitak anaiaren ondoan. Aita eta anaia goizero (7) ___ ziren, anaia
berandu jaikltzen zelako. Beti berdin (8) __ ziren.
—Gosaria (9) ematen dute. Jaikitzen (10) __ , gosaldu gabe (11) ___
—Jo, aita! Ez daukat (12) __ , nekatuta nago.
—Ba, gu bagoaz!
Azkenean, jaikitzen zen eta gosaldu ondoren, pistetara igotzen ginen. Gurasoek eskiatzeko pistak
oso ondo ezagutzen (13) __
, eta amak saltoak egiten (14) __
Ni oso gustura ibiltzen (15) ___
,baina anaiak kolpe handiak hartzen zituen. Horregatik ez zen gustura joaten eskiatzera".
1. a. ginen
b. genuen
c. genituen
2 . a. trena
b. trenaz
c. trenez
3 . a. herrieraino
b. herriraino
c. herriaraino
4 . a.zen
b. zuen
c. zituen
5 . a. genuen
b. genituen
c. ginen
6 . a. nuen 7 . a. haserretu 8 . a. ibiltzen 9 . a. zortzietatik bederatzietara 10 . a. ez baduzu
b. nintzen b. haserretuko b. ibiliko b. zortzitik bederatzietara b. bazara ez
c. nituen c. haserretzen c. iblli c. zortzietatik bederatzira c. ez bazara
11.a. geratuko zara 12. a. eskiatzeko gogoa 13 . a. zuten 14 . a. zuen 15 . a. zen
b. geratu gara b. eskiatzeko gogoak b. zituen b. zituen b. nintzen
c. geratuko duzu c. eskiatzeko gogorik c. zituzten c. zen c. nuen
160 ehun eta hirurogei
8/18/2019 Euskera A1
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-a1 158/158
AN ARIA
ARIA
ARIAN ARI
ARIAN euskara beie kasa ikasi nahi duten ikasleengan
pentsatuta sortu da, nahiz ela euskaltegietan zein arautuzko
ikastetxeetan (goi-mailetako Beta A ereduetan) euskaraikasteko eta irakasteko material baliagarria izan daitekeen.
Bere baitan hartzen ditu hasieratik EGArainoko maila guztiak
(A1,A2,B1,B2etad).
M t u t i Hekiuen * Omarrizko
Kurrikuluak ق
أل أل
Ikaskuntzs, irakaskuntza eta
ebaiuaziorako Europako erreterentzia matkoak ٠ ٥ ٠
proposatzen dituzten planteamendu komunikatiboa eta
ekintza-ikuspegia hartu ditu oinarritzat. ARIANen, hizkuntzaren
bi alderdiak lantzen dira, komunikazioari dagokiona eta
hizkuntzaren alderdi formalari dagokiona, euskara-ikaslea
alderdi bietantreba dadin.
es un nuevo método de euskera dirigido a todos aquellos
interesados en el euskera desde una perspectiva autodidacta,
aunque puede ser usado, tanto en los euskaltegis como en los
centros de enseñanza reglada (ESOy Bachillerato de los modelos
By A). Abarca los niveles correspondientes desde la iniciación
hasta la adquisición del EGA (Al, A2, B1, B2 y C1).
sigue las directrices proporcionadas por HABE en Helduen
Oinarrízko Kurrikulua (1999), así como por el Marco común
europeo de referencia para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación (2001) basadas en un enfoque comunicativo y
centrado en la acción. En se trabajan dos aspectos de
la lengua: la comunicación y el sistema lingüístico formal, de tal
modo que la atención del alumno pueda centrarse de manera
continuada y provechosa en ambos aspectos.
A R IA N , A l mailarako euskara ikasteko metodoak ARIA N A1 m ai la , Eusk ara ik as te ko m et o d o a consta de
euskarri hauek ditu: los siguientes elementos:
.Ikaslearen llburua t erantzunak eta transkripzioak •Libro del alumno + respuestas y transcripciones
.Lan-koadernoa t erantzunak eta transkripzioak Cuaderno de ejercicios + respuestas y transcripciones
"Multimedia CDa: Entzungaiak t Bideo-esketxak CDMultimedia: Audiciones + Escenas de vídeos
Mater ia l osagar r ia :Ma te r ia l com p lementa rio :
*Irakurgaiak + arlketak eta erantzunak
Lecturas (con ejercicios y respuestas)
EUSKARA IKASTEKO METODOA
Top Related