Download - Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Transcript
Page 1: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Inés Miret, Mónica Baró, Teresa Mañá e Inmaculada Vellosillo

5es. Jornades de biblioteques escolarsBarcelona, 5 i 6 de març de 2013

Facultat de Biblioteconomia y Documentació de la UB

Page 2: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Bibliotecas escolares¿entre interrogantes?

Inés Miret, Mónica Baró, Teresa Mañá e Inmaculada Vellosillo

ASESORÍA METODOLÓGICA

Elena Martín (Universidad Autónoma de Madrid)

EQUIPO ASESOR

Eulàlia Espinás, Isabel Monguilot, Cristina Novoa, Pilar Sampedro y Olga Serra

CENTROS PILOTO

Carmen Cuesta, Mª José Díaz, Pilar Morales, Carmen Pardo y Maiona Trabal

Page 3: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

El contexto

Línea de investigación y prácticas internacionales

Page 4: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Hablaremos de...

La evaluación como herramienta para el desarrollo de las políticas públicas de bibliotecas escolares.

La (infrecuente) evaluación de centros escolares: necesidad para planificar, ¿oportunidad para reivindicar?

La importancia de las redes de colaboración y conocimiento en la evaluación.

Page 5: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

... desde una línea de investigación con tres miradas

BE

Estudio diagnósticoMirada desde fuera

(Describir)

Herramienta de autoevaluaciónMirada desde dentro

(Analizar y planificar mejoras)

Estudio de casosMirada desde dentro con la participación

del equipo investigador(Comprender)

Page 6: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

cualitativo / cuantitativo

Estudio de casos

- Entrevistas no estructuradas

- Observación participante

- Cuestionarios abiertos

- Narraciones personales

- Análisis de documentos

10 casos

(5 Primaria y 5 Secundaria)

Análisis cualitativo de datos

Estudio diagnóstico

- Cuestionarios estandarizados- Observación sistemática

- Entrevistas estructuradas

Muestra representativa

- 401 Centros

- Primaria y Secundaria

- Públicos / Privados concertados

Análisis cuantitativo de datos

Técnicas estadísticas de análisis

Técnicas de selección

y análisis de datos

Técnicas de recogida

de pruebas empíricas

Objetivos Planes de

investigación

Bibliotecas escolares en España, 2005Bibliotecas escolares “entre comillas”, 2010

Aportes

En políticas públicas:- Marco legislativo- Currículo- Programas institucionales- Recursos económicos-...Además: - Debate público y visibilidad- Análisis evolutivo de necesidades 2005/2011

Aportes

- Identificar factores favorecedores - Aplicar/adaptar en situaciones que comparten necesidades semejantes “Generalización naturalista” (Stake, 1998)

Además:- Efecto espejo en los participantes- Ser investigado ¡motiva!

Page 7: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

... con la mirada en la autoevaluación

BE

Estudio diagnósticoMirada desde fuera

(Describir)

Estudio de casosMirada desde dentro con la participación

del equipo investigador

(Comprender)

Herramienta de autoevaluaciónMirada desde dentro

(Analizar y planificar mejoras)

Objetivos

•Crear una guía para la evaluación interna.

•Para una mejora paso a paso.

•Fortalecer la autonomía de los centros.

•Fomentar proyectos de innovación y

formación.

Page 8: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Cómo se ha construido...

Análisis de modelos

internacionales

Análisis de modelos

internacionales

Sistema de dimensiones e indicadores

Sistema de dimensiones e indicadores

CONTRASTE 1Equipo asesorCONTRASTE 1Equipo asesor

Herramienta de autoevaluación

(borrador)

Herramienta de autoevaluación

(borrador)

CONTRASTE 2Equipo asesorCONTRASTE 2Equipo asesor

TEST5 centros

TEST5 centros

Herramienta Manual de

uso

Herramienta Manual de

uso

Especialistas•Bibliotecas escolares•Inspección Educativa•Programas institucionales de BE•Dirección de centros•Evaluación

Especialistas•Bibliotecas escolares•Inspección Educativa•Programas institucionales de BE•Dirección de centros•Evaluación

Centros piloto2 Centros de Educación Infantil y Primaria3 Institutos de Enseñanza Secundaria

Centros piloto2 Centros de Educación Infantil y Primaria3 Institutos de Enseñanza Secundaria

Page 9: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Las prácticas internacionales…

• La biblioteca en la política educativa del centro.

• Los recursos al servicio del currículo.

• Equilibrio entre indicadores de carácter cualitativo y cuantitativo. Ambos son importantes.

• Distintos niveles de logro y mejoras planificadas paso a paso.

• La comunidad como agente informante y como participante.

Page 10: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Las prácticas internacionales…

Referencias

1 How good is our school? Incorporating the six-point scale. Self-evaluation using quality indicators. Norwich: HM Inspectorate of Education, 2002.

2 Improving performance through school self-evaluation and improvement planning. London: Office for Standards in Education, Children's Services and Skills, 2006. Reference No. HMI 2646.

3 Improve your library: A Self-Evaluation Process for Primary Schools. London: DfES, 2004.

4 Examples of Good Practice in Primary and Nursery School Libraries. A Report by North Lanarkshire Council Education Resource Service. 2003.

5 Modelo da avaliaçáo da biblioteca escolar. Rede da bibliotecas escolares, Ministerio da Educaçao de Portugal, 2010. http://avaliacao.rbe.min-edu.pt/login.jsp

6 Estándares para bibliotecas Escolares CRA. Gobierno de Chile. Ministerio de Educación, 2010. http://www.bibliotecas-cra.cl/uploadDocs/201011021326290.Estandares_BibibliotecasCRA.pdf

ESCOCIAESCOCIA

INGLATERRA

INGLATERRA

PORTUGAL

PORTUGAL

CHILECHILE

Page 11: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Un proceso basado en preguntas

¿Cómo lo estamos haciendo?

¿Cómo lo estamos haciendo?

EvaluaciónEvaluación

¿Cómo lo podemos saber?

¿Cómo lo podemos saber?

¿Qué vamos a hacer?

¿Qué vamos a hacer?

Plan de mejoraPlan de mejora

Page 12: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Verbos de la autoevaluación

INTERROGAR preguntarse y preguntar a otros,

contrastar perspectivas...

DOCUMENTAR recabar información, recoger datos,

registrar, dejar constancia...

COMPARAR identificar, dimensionar, cuantificar...

VALORAR analizar, reflexionar, situar, repensar...

PLANIFICAR marcar prioridades, modificar, mejorar,

innovar conjuntamente...

Interno – Compartido - Recursivo

Page 13: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

¿Cómo es?

Elementos que ayudan a analizar y planificar

Page 14: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

1 Dimensiones

Analizan una realidad compleja que contempla:

CONTEXTO Entorno educativo y familiar.

ENTRADA Situación de partida (recursos materiales y humanos).

PROCESOS Decisiones en el desarrollo del plan: aulas, centro, redes de centros y comunidad educativa.

IMPACTO Repercusiones en los usos y usuarios.

Page 15: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

1 Dimensiones

CONTEXTO

ENTRADA PROCESOS

– Contexto educativo (currículo, programas lectura, TIC y BE)– Centro (tamaño, modalidades formativas)– Entorno (familia, recursos de la zona, biblioteca pública)

Comunidad educativa

AulasCentro Redes de centros y Bibliotecas

B. AccesibilidadC. VisibilidadD2. Adecuación de

los recursos G. Equipo de

trabajo

A. Valor e integración en el centro

D. Apoyo al currículoD1. Análisis de necesidades y

oferta de serviciosD3. Coordinación pedagógicaD4. Competencias en lectura y

escrituraD5. Competencia digital, en

información y para aprender a aprender

D6. Competencia social y ciudadana

F. Planificación y evaluación

I. Puentes con la comunidad

H. Comunidad profesional

IMPACTOE. Usos y usuarios

A

B

C

D1

D2

D3

D4

3

D5

D6

E

F

G

H

IA

D

Modelo basado en CIPP de Stufflebeam y Shinkfield

Page 16: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

1 Dimensiones

A. Valor e integración en el centro

B. Accesibilidad

C. Visibilidad

D. Apoyo al currículo

D1. Análisis de necesidades y oferta de servicios

D2. Adecuación de los recursos documentales

D3. Coordinación pedagógica

D4. Competencias en lectura y escritura

D5. Competencia digital, en información y para aprender a aprender

D6. Competencia social y ciudadana

E. Usos y usuarios

F. Planificación y evaluación

G. Equipo de trabajo

H. Comunidad profesional

I. Puentes con la comunidad

Page 17: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

2 Indicadores

Permiten analizar la situación actual y los progresos en la consecución de objetivos:

– Cualitativos y cuantitativos, de manera equilibrada.

– Ausencia de unos estándares por parte de las Administraciones Educativas.

Page 18: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

2 IndicadoresEjemplos (1)

Indicadores

•Apoyo del equipo docente

•Presencia en la documentación

•Órganos en los que participa

•€ para recursos documentales

•€ para otras necesidades

•Familias

Indicadores

•Apoyo del equipo docente

•Presencia en la documentación

•Órganos en los que participa

•€ para recursos documentales

•€ para otras necesidades

•Familias

Page 19: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

2 IndicadoresEjemplos (2)

Page 20: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

3 Niveles de logro

Ayudan a determinar los logros en aspectos concretos dentro de una dimensión:

DEFICIENTE La biblioteca no aborda este aspecto.

LIMITADO Se realizan algunas acciones de manera incipiente.

BUENO Se cubren diversos aspectos satisfactoriamente pero otros son mejorables.

EXCELENTE u óptimo.

Page 21: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

3 Niveles de logroEjemplo

DEFICIENTEDEFICIENTELIMITADOLIMITADOBUENOBUENOEXCELENTEEXCELENTE

Page 22: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

4 Preguntas guía

Orientan para decidir el nivel de logro aludiendo a prácticas muy concretas:

– No pretenden dar una asignación automática del nivel

– Dan ideas para los planes de mejora

Page 23: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

5 Preguntas guíaEjemplo

Page 24: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

5 Medios para recabar info

Permiten objetivar la recogida de información:

ANÁLISIS DE PRODUCTOS (impresos y electrónicos) web, blog, folletos, guía, carteles, buzón de sugerencias...

REUNIONES MONOGRÁFICAS, ENTREVISTAS, ENCUESTAS... opinión de todos los agentes.

ESTADÍSTICAS adquisiciones, bajas, préstamos, visitas...

OBSERVACIÓN SISTEMÁTICA con objetivos concretos.

DOCUMENTACIÓN del centro y generada por la biblioteca.

Page 25: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

5 Medios para recabar infoEjemplo

Page 26: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

6 Planificar mejoras

Se decide qué se va a hacer, cómo y con quiénes:

NIVEL DESEADO a partir del nivel de logro obtenido (no saltos inalcanzables).

ACCIONES concretas propuestas.

PERSONAS implicadas (profesores, alumnos, equipo directivo).

PLAZOS comprometido.

Page 27: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

6 Planificar mejorasEjemplo

Page 28: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

En práctica

¿Cómo es tu biblioteca?

Page 29: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

VisibilidadC

Se valoran las acciones de la biblioteca en relación con la difusión

(dar a conocer), la comunicación (invitar a la interacción)

y la señalización (ubicar el espacio) en el conjunto del centro.

Page 30: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

¿Cómo lo estamos haciendo?

DimensiónDimensión

Niveles de logroNiveles de logroIndicadoresIndicadores

Page 31: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

¿Cómo saber el nivel de logro?

Page 32: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

¿Cómo mejorar?

Page 33: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

¿Cómo se puede usar?

Consejos para empezar a trabajar

Page 34: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Guía de uso

5

(SI SE HACEN ITINERARIOS COMPLETOS)

HOJA RESUMEN DE LA AUTOEVALUACIÓN

Acordar el plan de mejora4Llevar a cabo la

autoevaluación

1– – – –

Hacer un plan 3Elegir un itinerario

Itinerario completo:

Itinerario orientado a la integración curricular:

Itinerario orientado al balance de recursos y usos:

Itinerario personalizado:

A

B

C

D1

D2

D3

D4

3

D5

D6

E

F

G

H

IA

A

D1

D2

D3

D4

3

D5

D6

F

G

B

C

D2

E

F

G

2 Reunir los datos básicos

6Contrastar y compartir resultados

Page 35: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

1 Hacer un plan

Page 36: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

2 Reunir los datos básicos

Page 37: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

3 Elegir un itinerario

Itinerario completo– Hojas de trabajo: De las dimensiones A a I

– Tiempo estimado: 8-10 sesiones

Itinerario orientado a la integración curricular– Hojas de trabajo: De las dimensiones A, D1, D2, D3, D4, D5, D6,

F, G

– Tiempo estimado: 5-7 sesiones

Itinerario orientado al balance de recursos y usos– Hojas de trabajo: De las dimensiones B, C, D2, E, F, G

– Tiempo estimado: 5-7 sesiones

Itinerario personalizado– Hojas de trabajo: Dimensiones elegidas

– Tiempo: Por determinar

Itinerario completo:

Itinerario orientado a la integración curricular:

Itinerario orientado al balance de recursos y usos:

Itinerario personalizado:

Itinerario completo:

Itinerario orientado a la integración curricular:

Itinerario orientado al balance de recursos y usos:

Itinerario personalizado:

A

B

C

D1

D2

D3

D4

3

D5

D6

E

F

G

H

IA

A

D1

D2

D3

D4

3

D5

D6

F

G

B

C

D2

E

F

G

Page 38: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

4 Llevar a cabo la autoevaluación

Page 39: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

5 Acordar el plan de mejora

Page 40: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

6 Contrastar y compartir resultados

Page 41: Herramienta de autoevaluación. presentación barcelona. 5es. jornades biblioteques escolars

Comunidad profesional en red

Cómo aprovechar la comunidad profesional de este Congreso,

¿ideas, propuestas...?