U.P.V. / E.H.U.
Lankidetza ikaskuntza
Ze tresna teknologikok laguntzen gaitu
lankidetza moduan ikasteko?
Ibmalalah Taldea
2
AURKIBIDEA
LANKIDETZA MUNDUAN IKASTEN ............................................................. 3
APRENDIZAJE COLAVORATIVO Y TIC ........................................................ 5
TEKNOLOGIA MODERNOAK ETA TRADIZIONALAK
IKASKUNTZAREN OINARRI (5. KAPITULUA) ............................................. 6
FUNDAMENTOS DE LAS REDES DE ORDENADORES (3.KAPITULUA): 8
ZER DA WEB 2.0? (Eduteka) .............................................................................. 9
ORDENAGAILUEK LAGUNDUTAKO IKASKUNTZA KOLABORATIBOA
(CSCL): perspektiba historikoa ........................................................................... 12
CSCL hezkuntzan ............................................................................................ 12
Ordenagailuak eta hezkuntza ...................................................................... 12
E- Learning distantziara: ............................................................................. 13
Ikaskuntza kooperatiboa taldeka: ................................................................ 13
Kolaborazioa eta ikaskuntza indibiduala: ................................................... 13
CSCL- ren bilakaera historikoa ....................................................................... 13
Hastapenak: ................................................................................................. 13
Ikaskuntzaren elkar-trukea eta CSCLn teknologia.......................................... 14
Ikaskuntza tradizionalaren ikusmoldea: ...................................................... 14
Ikasleengan esanahien eraikuntza laguntzeko teknologia diseinatzen: ....... 15
Ikaskuntza kolaboratibooaren analisia: ....................................................... 15
Ordenagailuen laguntzaren analisia: ........................................................... 15
CSCLaren Multi- diziplinaritatea .................................................................... 15
CSCLren ikerketa etorkizunean ...................................................................... 16
ESKOLA 2.0 ....................................................................................................... 16
3
LANKIDETZA MUNDUAN IKASTEN
HARDWAREA: Ordenagailuaren elementu fisikoak dira, beste hitz
batzuetan, informazio datuak fisikoki biltegiratu eta kudeatzeko gailu elektronikoak.
ADIBIDEZ:- Prozesadorea: prozesu eta lan guztien kontrolaz arduratu
-Memoria nagusia RAM: informazioa prozesatzeko funtsezko osagaia
-Sarrera eta busak: (S/I da prozesua) prozesadoreak, memoria
nagusia eta sarrera elkar komunikatu (ez da fisikoa)
-Kontrolagailuak
-Periferikoak: erabiltzaileen eta ordenagailuen arteko bitartekariak
SOFTWAREA: Programak, aplikazio informatikoak eta instrukzio multzoa
biltzen ditu. Honi guztiari, sistema eragilea deitzen zaio.
MOTAK:
- Aplikazioetara zuzendutako softwarea: erabiltzaileek behar dituzten
lanak egiteko programez osatutakoa
-Sistemaren softwarea: Ordenagailu bera kontrolatzeko eta kudeatzeko
programez osatuta dago.
Hauek ulertzeko kodifikazio sistema, kudeaketa alfanumerikoa eta
informazioaren neurketa unitateak daude.
1)Kodifikazio sistema: ordenagailuak ulertzen ez duen erabiltzaile-
informazioa kudeatzeko erabiltzen dira (kudeaketa zenbakiduna: bitarra,
zortzitarra eta hamaseitarra)
4
2)Kudeaketa alfanumerikoa: sinbolo guztiak sistema bitarrean adieraz
daitezke, sinbolo bakoitzari bit-konbinaketa emanez.
3)Informazioaren neurketa unitateak: Bit izenekoa, informazioa
neurtzeko unitate minimoa.
SISTEMA ERAGILEAK:
1-. Ezaugarriak: erabiltzaile-bitartekaria definitzea
2-. Erabiltzaileen artean hardware-banaketa eraginkorra bermatzea
3-. Erabiltzaileen datuak elkarbanatzea
4-. Erabiltzaileen artean konputagailuaren baliabideak banatzea
5-. S/I prozesuak erraztea
FUNTZIOAK:
1-. Erabiltzaileen eta konputagailuaren arteko lana erraztea
2-. Konputagailuaren hardware-gailuak kudeatzea
3-. Disko-fitxategiak kudeatzea
4-. Erabiltzaileen programei laguntza eskaintzea
5-. Akatsen antzematea eta berreskurapena
SAILKAPENA: (informazio gehigarria)
1)Erabiltzaile kopuruaren arabera
1.1-. Bakarrekoa: Ikaskuntza-lankidetzarako ez du balio
1.2-. Erabiltzaile askoko sistema-eragileak: erabiltzaile desberdinek
konputagailuaren baliabideak batera erabiltzen dituzte
5
2) Ataza/prozesuaren arabera
2.1-. Bakarra: lankidetza-prozesurako ez da egokia
2.2-. Prozesu askoko sistema-eragileak: sistema eragileak prozesu multzoak
“batera” exekutatzen ditu (prozesu bakarra, programa guztiak aldi berean
exekutatu)
2.3-. Prozesu askoko eta denbora partekatutako sistema eragileak:
Aurrekoaren bera baina denbora jakin bat igaro ondoren, prozesuari
prozesadoreen kontrola kentzen zaio.
3) Prozesadore kopuruaren arabera
3.1-. Bakarrekoa: prozesadore bat (lan guztiak) kontrolatzeko gai
3.2-. Prozesadore askoko sistema eragileak: multzoak kontrolatzeko gai
FAMILIAK: UNIX/ Microsoft/ bestelakoak.
APRENDIZAJE COLAVORATIVO Y TIC
IKASKUNTZA KOLABORATIBOEN ETA TIC-EN MOTEN AZALPENA:
1) Ordenagailuan oinarritutako ikaskuntza (aprendizaje basado en el ordenador):
Ikaskuntza modu mekaniko batean eman nahi da, “materia/cotenidos”
barneratuz.
TRESNA TEKNOLOGIKOA: EAO (enseñanza asistida por el
ordenador).Ariketa ezberdinak (galdera-erantzuna); bakoitza bere erritmoan joateko
aukera, maila askotariko arloak eskaintzen dituzte (mate, hizkuntzak, infor, historia)
2)Lan kooperatiboen prozesuak (procesos de trabajos cooperativos):
Ikaskuntza taldearekin elkarlanean lortuko da ez da tresna teknologikorik
agertzen.
3)Prozesu kolaboratiboak (procesos colaborativos: CSCL):
6
Gaitasun indibiduala nahiz taldekoak elkarrekin alderatuz, hortik, sortzen den
ikaskuntza.
TRESNA TEKNOLOGIAK:
BERSATIDE: Herramienta telematikoa, berazordenagailuaren bidez
egiten dena. Herramienta hezitzailea (non pauso batzuk jarraitu beharra
diren; pauso hauek herramienta hau sortu dutenen esperientzian,
hausnarketan, bilaketan, diseinuan eta baliabideen eta garapenaren
ezarpenean oinarritzen dira).
PLATAFORMAK: Gaur egun plataforma asko daude, ikasle-
irakasleek elkarrekin dokumentuak partekatzeko aukera ematen dutenak.
LAMS, LEARN, Synergeia, Blackboard, Webct
3D Words, Eduasim, Qwaq: Ikaskuntza birtuala eskaini 3D-n
HERRAMIENTA DESBERDINAK:
1) Cmaptools, Freemind, Imagination Cubed eta Moon: Artefaktu
(software prozesutik eragindako produktu tangiblea) ezberdinak
batera jartzea ahalbidetzen du.
2) Nudist, Vino y SAMSA: ebaluazioak (evaluación de entornos)
aurrera eramaten eta garatzen laguntzen du.
3) Collage, FMS: Ikaskuntza unitateak zehazten laguntzen du.
TEKNOLOGIA WIKI
1) Media Wiki: Irakasleak plataforma berak nahi duen moduan jarri
dezake
+ Teknika kolaboratiboak: jisgaw, mesa redonda/brainstorming, pirámide
TEKNOLOGIA MODERNOAK ETA TRADIZIONALAK
IKASKUNTZAREN OINARRI (5. KAPITULUA)
1) TRESNA TEKNOLOGIKOAK: Bideoa, ordenagailua eta internet
1.1-.Bideoa: Serie edota pasarte (episodio) ezberdinak: “las aventuras de
Jasper”, “rescate en la pradera de Boone”, “científicos en acción”, “El misterio del
Rio Piedras”, “Lectura y escritura para niños pequeños”
7
1.2-.Internet+ordenagailua: Worldwideweb-eko leku ezerbdinak; “American
Schools Directory´s Challenge Zone”
Hauek informazioa eman, komunikatu, arazoei edota egora zail batzuen
aurrean informatzen gaituzte. Beraz, ikasleen ulermena sustatu, hori ikasi,
irtenbideak aurkitzeko besteekin kolaboratu eta dena errepasatzeko aukera
ematen du.
2) TRESNA TEKNOLOGIKOAK: bideoa eta tresna interaktiboak
2.1-.Bideoak: “Jasper”, “Cientificos en acción”
2.2-.Tresna interaktiboak:
a) Software: -“Emplear indicios sobre el orden de las imágenes para
armar una secuencia de las ilustraciones de un cuento”
-Laburtu, laguntza ortografikoa eman eta ahotsa grabatu
- Ulermena sustatu, idatziena nahiz azapelpenena.
b)Notetaker: Informazio nagusiena bilatzen lagundu, baita ideiak
ordenatzen eta organizatzen ere
d)CSILE: Bere ikaskideen laguntzarekin arazoak konpontzeko gai izaten
laguntzen du (interazkzioa eman)
e)Interneteko iturri ezberdinak
Hauek, baliabide eta laguntza desberdinak eskaintzen dituzte. Hauen bidez,
informazioa sakonago aztertu eta honi esker, benetako ulermena lortzen dugu
3) TRESNA TEKNOLOGIAK:
3.1-. SMART: matematika eta zientzia eremuko tresna teknologikoa;
pentsamenduak perfekzionatzen dituzte.
3.2-. CSILE: ikaskideen arteko interakzioan oinarritu (retroalimentación)
3.3-. CBM: ikasturtean ikasi denari buruzko ebaluazio bat egitea
ahalbidetzen du.
Tresna hauek, hausnarketara, errebisiora eta interakziora (retroalimentación)
bideratzen dute. Beraz, irakasleek tresna hauen bidez interakzio nabarmena
eskaintzen die ikasleei.
8
4) TRESNA TEKNOLOGIAKOAK: (elkarte bat sortzerakoan, erabilgarri direnak)
4.1-. CSILE: elkartea sortzen lagundu.
4.2-. Programak: “las aventuras de Jasper” y “científicos en aventuras”,
“desafio de los grandes inicios (gelatik kanpoko elkartea martxan jartzen
laguntzeko)
4.3-. Bideokonferentziak (de doble vial): elkartea osatzen duten beste
kideekin (leku ezberdinetan ikasten dutenekin) konektatzeko erabili.
FUNDAMENTOS DE LAS REDES DE ORDENADORES (3.KAPITULUA):
ORDENAGAILUEN SAREA: Hardware ekipo ezberdinak elkartzen dira (sinple
esanda: ordenagailu batetik gora elkarrekin konektatzean sortzen da sarea). Komunikazio
sortzen da sare bat, hauen bidez taldeak dituen baliabideak eta informazioa
elkarbanatzeko aukera dago.
TRESNA TEKNOLOGIKOAK:
4.1 Hardwarea: Ekipo informatikoak (ordenagailuak, inprimagailuak, periferikoak…)
4.2 Softwarea: “los protocolos y servicios que permiten el trabajo sobre la red fisica de
comunicaión”
4.3 Elementu ezberdinak
4.3.1-. Infertas o tarjetas de resd (NIG): ordenagailua sarera konektatzen duen
tarjeta.
4.3.2-. Móotem: gailu (dispositivo) moduladore/demoludadorea; ordenagailu bat
telefonoko sare publiko batekin konektatzen duena.
4.3.3-.Concentrador: ordenagailu ezberdinak konektatzen dituen elementu aktiboa.
4.3.4-.Conmutador: gorakon antzekoa, bakarrik elementuak ordezkatu egiten dola.
4.3.5-.Enrutador: sareen arteko konexioa ahalbidetzen duen elementu aktiboa.
4.3.6-. Puente: sareen arteko konexioa baino fisikoki berez konektatuta egon
beharko litzateke, baina zerbaitek oztopatzen duenez ezin da. Beraz, ez da fisikoa.
4.3.7-. Transceptor: bi”kableado” ezberdinen arteko konekxioa ahalbidetzen du.
4.3.8-. Latiguillo: kable ezberdinak sare zahar batera konektatzen dira, oraingo
elementu aktiboren baten bidez.
9
4.3.9-. Pasarelas: Hardware/software-ak ahalbidetzen dute ordenagailu handiak
(hosts) eta “red local” baten arteko konexioa.
4.4-. Ordenagailu sare ezberdinak
4.4.1-. CAN, BAN, LAN, MAN, WAN Luzeraren arabera
4.4.2-. ETHERNET, WAN Abiaduraren arabera
4.4.2-. ARBOL, BUS, ANILLO, MALLA, ESTRELLA Topologiaren arabera
4.5-. Serbidore ezberdinak: impresión de archivos, bases de datos, lotusnotes,
web
4.6-. Zerbitzuak: diskoko zerbitzuak, korreo elektronikoa, c. de noticia de
directorio/ de acceso a bases de datos…
ZER DA WEB 2.0? (Eduteka)
Web-a hazi egin da. Zientzialarien tresna izatetik, informazioa lortzeko
espazio handi batera pasa da (milioika erabiltzailerekin). Halaber, irakurtzeko eta
idazteko tresna soila izateaz gain, fase sozial eta parte hartzaile batean bilakatzen ari da,
bertsio berri batean sartuz: WEB 2.0.
Lehenik eta behin, Internet eta Web hitzak desberdindu behar dira.
Lehena, alanbre, konexio eta abarren bidez konektatutako ordenagailu sareak hartzen
ditu bere baitan. Bigarrenak, ordea, hipervulo, URL helbide, dokumentu eta bestelako
errekurtsoen bidez interkonektatuta dagoen multzoa. Internetek Webera sartzeko aukera
ematen digu.
WEB 2.0 blog, wiki, podcasts eta abarrekin lotuta dagoen teknologia
multzo bat da, eta sozialki konektatuagoa dagoen web bat errazten digute, non agregatu
eta editatu daitekeen. Ekonomia, teknologia (TIC) eta konektatutako gizartearekiko
ideia berriekin du zerikusia. Hau da, teknologian inbertitzeko garaia da, .com boomaren
ondoren.
Web 2.0 ren historia bi gizon hauen historia bezala uler daiteke. Lehena,
Sir Tim Berners lee (weba asmatu zuena; bere ustez web 2.0 ez da ezer berria, berak
sortutakoaren jarraipena baizik). Bigarrena, berriz, Tim O`Reilly ( O`Reilly Media Inc.
Konpainiaren sortzailea; web 2.0, web 1.0 inplementazio gehiagorekin ulertzen du, hots,
softwarearen garatzaileek egindako aldaketa eta erabiltzaileek duten erabiltzeko moduak
sortutako weba, alegia.
10
WEB 2.0KO APLIKAZIO ETA ZERBITZU KLABEAK:
BLOGAK: Sarreren berehalako argitalpena ahalbidetzen du. Iruzkinen bidez,
irakurleek feedback- ak idatz ditzakete. Sarrerak kronologikoki daude
ordenatuak, azken argitalpena lehena ateratzen delarik.
- Sarrera bakoitza etiketatu (tag) egiten da gaia deskribatzen duten hitz bat edo
birekin, hau menu tematiko estandar batean kategorizatu ahal izateko.
- Ensalzar: blog desberdinetan jasotako informazioa errekuperatu eta
erreferentziatu daiteke.
- Trackback edo pingback (enlace inverso): Ako autoreak B jakinarazten du
bere sarreraren bat erreferentziatu edo iruzkindu duenean. Automatikoki Bko
sistematikoki “genera un record del permalik de la entrada referida”.
- Blogroll: gustokoen lista
- Sindikazioa errazten dute, informazioa eskuragarri utziz RSSentzat.
- Hezkuntza erabilera: Eduteka
WIKIAK: edozeinek edita ditzakeen orrialdeak
- Eraikuntza kolektiboa, gai espezifikoak, eta gehitu, borratu eta editatzeko
aukera ematen du
- Ikasle-irakasle artean elkarrekintzarako baliagarria
- Ezagunena: Wikipedia (ingelesez onena)
- Historiala dute, beraz, aurrez egindako bertsioak berreskuratu daitezke
ETIKETA ETA “SOCIAL BOOKMAKING”: hitz klabea eta gustukoak
elkarbanatu esan nahi dute hurrenez hurren. Social bookmakingen pare bat datu:
- Gorde, antolatu (etiketatu), elkarbanatu eta interes orriak bilatzeko balio du.
- Enlazeak gordetzen dituzte, pribatu nahiz publikoak
- Listak egin daitezke, markatzaile edota gustukoenak
- Etiketak jar daitezke
Etiketa hodeiak: etiketa bera erabiltzaile desberdinak erabiltzea (adibidez
youtuben)
FOLKSONOMY: Web helbidea (URL) duen edozein eduki digitalen emaitza
da, indibiduala eta librea.
11
Alde batetik, hiztegi propioa erabiltzea baliotzen du, kontsumitzen ari
direnari balio erantsia gehitzeko. Bestetik, honen erabilpena errazten duten hiru
elementu: etiketatzen duen pertsona, etiketatutako errekurtsoa, eta eduki horri
gehitzen zaion etiketaren izena.
Etiketen bitartez sailkapenak egiten dira.
MULTIMEDIA SHARING: multimedia elkarbanatzea. Gorde eta elkarbanatu.
Adib:
- Youtube (bideoak)
- Flickr (argazkiak)
- Odeo (podcats)
AUDIOBLOGGING ETA PODCASTING: audio artxibo bat MP3 formatura
pasatzean datza eta hau PC, mobil eta abarretan entzuteko aukera dugu. Audio
artxiboa lortzeko grabagailu digital bat behar da. Ondoren artxiboa servidorean
gordetzen da eta RSSen bidez, honen existentziaren berri ematen da.
Erabiltzaileak RSS hauetan suscribitzen dira eta horrela honi buruzko
informazioa jasotzeko aukera dute.
RSS eta SINDIKAZIOA: erabiltzaileei eguneratzeen berri emateko balio du. Bi
pauso eman behar dira:
- “lector” web batean izena eman behar da. Bi modutara: Software berezi bat
zure ordenagailuan deskargatu eta instalatuz; edota, online dagoen “lector”
batean izena emanez. Adb: Google Reader
- “lector” eta gustuko orrialdeen arteko lotura sortu. Orrialdeetan dauden
ikonoan klikatu eta suscribitu; orrialdeko ikonoak klikatu, URLa kopiatu eta
“lector”ean “agregar suscripcion “ edo “agregar feed” ean pegatu.
Horrela, gustuko orrialdeetako eguneratzeak gure “lector” ean azalduko
zaizkigu.
12
AZKEN ZERBITZUAK ETA WEB 2.0 APLIKAZIOAK: Bilatzaileetan behar
duguna bilatzen hastean, aukera anitz agertzen zaizkigu. Horregatik ondo
zehaztu behar dugu zer den benetan bilatu nahi duguna. Esaterako:
- sand shark jartzen badugu, sand-i buruzko informazioa, batetik eta shark-i
buruzko informazioa, bestetik, aterako zaigu. “Sand shark” jartzen badugu,
ordea, sand sharki buruzko informazioa aterako zaigu.
- Mullet (ilea eta arraina esan nahi du). Arrainari buruzko informazioa soilik
agertzea nahi badugu: mullet – hair jarri behar dugu.
Web semantikoa:
- Sintaxia (zerbait nola esaten dugun)
- Semantikoa (esaten dugunaren esanahia)
Ordenagailuak “elkar komunikatzen” direla esan dezakegu, baina ez
dituzte esanahiak ulertzen, sintaxia baizik. (Interneten gertatzen da)
Web semantikoak lortu nahi duena: Guk ordenagailuari zerbait
eskatzean html –a (sintaxia definitzen du, ordenagailuak uler dezan) kopiatu.
Horrela, errazagoa egingo du gure bizitza, ordenagailuak programatuz eta
hauei irakatsiz.
ORDENAGAILUEK LAGUNDUTAKO IKASKUNTZA
KOLABORATIBOA (CSCL): perspektiba historikoa
Pertsonek ordenagailuekin nola ikas dezaketen aztertzen duen zientzia da.
CSCL hezkuntzan
Hezkuntzarekin erabat lotua dago, bai formalarekin eta baita informalarekin ere.
Baina bi ideia hauek (ordenagailuen laguntza eta ikaskuntza kolaboratiboa) ikaskuntza
indartzeko helburuarekin konbinatzeko, aldaketak eman behar dira.
Ordenagailuak eta hezkuntza:
CSCLren helburua produktu eta software aplikazio berriak garatzea da,
erabiltzaileentzat esplorazio intelektual eta interakziorako sormen jarduerak eskaintzea
da.
13
E- Learning distantziara:
CSCL eta E- Learning askotan lotu izan dira. Askotan pentsatu izan da E -
learning hau dela: edukiak digitalizatuak izan eta hauek ikasleei luzatzea, irakaslearen
parte hartzea eta desplazamenduak gutxituz. Baina ikuspuntu honek hainbat eragozpen
ditu:
1. Edukiak diapositibetan jartzeak ez du benetako irakaskuntza ziurtatzen.
Eduki hauek errekurtso egokiak behar dituzte, liburuetan agertzen den
bezala.
2. Irakasleen esfortzua eskatzen du, irakaskuntza tradizionalean bezalaxe.
Edukiak prestatzeaz gain, ikasleak motibatu eta gidatu behar ditu
3. Ikasleen arteko elkarrekintza bultzatu behar da.
4. Aurrez aurreko kolaborazioarekin erlazionatua dago CSCL. Adibidez,
bakoitzak bere kabuz informazioa bila dezake Interneten eta ondoren hau
aurkeztu eta eztabaidatu dezakete modu kolaboratiboan.
Ikaskuntza kooperatiboa taldeka:
Ikaskuntza kooperatiboa: lana banatu, banaka burutu eta emaitzak elkartu. Hau
da, emaitza indibidualak taldeko produktu.
Ikaskuntza kolaboratiboa: lanak denok batera burutu. Hots, ezagutzaren
eraikuntza kolaboratiboa.
Kolaborazioa eta ikaskuntza indibiduala:
Barnean hartzen ditu: batetik, banakakoa taldearen partaide bezala; bestetik,
negoziazioa; eta azkenik, ezagutzak elkarbanatu.
Taldeko ikaskuntzaren lehen azterketetan, ikaskuntza indibidualtzat zuten. Baina
gerora, CSCLk aztertzean, taldekoa zela ondorioztatu zuen.
CSCL- ren bilakaera historikoa
Hastapenak:
ENFIrekin eman zitzaion hasiera. Unibertsitate honetara gorrak edo entzumen
arazoak etortzen ziren, eta gehienak nahiko idazle txarrak ziren. Hori dela eta,
proiektu bat martxan jarri zuten: ikasleak idaztera motibatzeko forma berriekin,
“ahots” batekin idaztea.
14
Jarraian CSILE etorri zen, gerora CSCLren kudeatzaile izango zena. Idaztea
esanguratsuagoa egin zuten, ikasleak elkarrekin egindako testu baten produkziora
konprometituz.
Bien arteko desberdintasuna:
ENFIn egindako testua: berbalditakoa, bat-batekoa eta saiotik haratago ez
zihoana.
CSILEko textuak: artxiboak, eskoletako literatura konbentzionala bezala.
Azkenik, Fifth Dimension. Ikasleen irakurketa eta problemen ebazketarako gaitasunak
hobetzea zuen helburu.
Hiru proeiktu hauek, helburu antzekoa zuten, hots, ezagutzak eraikitzeko irakaskuntzara
bideratuak. Errekurtso bezala ordenagailua zuten.
Konferentzietatik komunitate global batera:
Hasiera batean konferentziak ematen baziren ere, urteen joan etorrian liburu eta
kolekzio ugari atera dira teorien inguruan.
Inteligentzia artifizialetik, Kolaborazioa sustengatzera:
Ikasleen aldeko kolaborazioarekin ikastea da helburu, irakaslearekin zuzeneko
ikaskuntza izan beharrean. Hor sartzen dira ordenagailuaiak, eta hauek instrukziorako
prest egon behar dira. Hala ere ordenagailuen rola bigarren mailakoa izan ohi da.
Banakakoetatik elkarlanean darabiltzan taldeetara.
Errepresentazio mentaletatik, esanahiaren eraikuntza interaktibora.
Konparazio kuantitatiboetatik, micro- estudioetara:
Azterketa zabaletatik, non jende askok hartzen zuen parte, azterketa konkretuetara pasa
da, lan zehatzak eginda.
Ikaskuntzaren elkar-trukea eta CSCLn teknologia
Ikaskuntza tradizionalaren ikusmoldea:
Ikaskuntza fenomeno psikologiko gisa bezala izan da ulertua. 3 ezaugarrik
definitzen dute: batetik, erantzun bat eta esperientziaren grabaketa bat errepresentatzen
15
du; bestetik, denboran gertatzen den aldaketa bezala ulertua da; eta azkenik, ezkutuko
prozesua da.
Ikasleengan esanahien eraikuntza laguntzeko teknologia diseinatzen:
CSCL diseinatzeko helburua esanahien eraikuntzarako praktikak indartzeko
jarduera eta ingurugiro egokiak sortzea da.
Esanahiek pasatako esperientzia erreflejatzen dute eta negoziazio eta bir-
ebaluaketara irekiak daude.
Ikaskuntza kolaboratibooaren analisia:
Elkarrekin egindako jarduera bateko testuinguruan esanahien eraikuntzako
praktika egitea da ikaskuntza kolaboratiboa. Hau da, partaideen arteko elkartrukatzearen
ondorioz lortutako ikaskuntza.
Ordenagailuen laguntzaren analisia:
Taldeko partaideen interakzioak ordenagailuz inguraturiko eremuetan ematen
dira.
Errepresentazio dinamikoak ematen dira. Honek erakargarri egiten du
teknologia, komunikazio kanal bezala
Burututako lana gorde, birmoldatu eta berregin daiteke.
Hainbat egoeren aurrean abisatu, analizatu eta erantzuteko ahalmena
dute.
Teknologiek posibilitatez beteriko bide berriak irekitzen dizkigute.
CSCLaren Multi- diziplinaritatea
CSCL hiru metodologiengatik bereizten da:
Experimentala: interbentzio bat kontrol kodizio batekin alderatzen du.
Interakzioak kategorizatuak izaten dira eta ikaskuntzaren emaitza neurtua
da.
Deskriptiboa (etnometodologikoa): ikasleen bideo eta transkripzioak
aztertzen dira. Datuak hartzen dira kontuan.
Diseinu errepikatzailea: Momentuko elkarrizketa, behaketa informaletan
oinarritzen dira. Diseinu posibleen “espazioak” aztertu behar dira.
16
CSCLren ikerketa etorkizunean
Jarrera kolaboratiboan kalte egiten dituen aspektuak identifikatu, esanahiak
eraikitzeko taldeak burutu beharreko pausuak begiratu, eta posibilitate teknologikoak
ugaritu.
ESKOLA 2.0
Posta elektronikoa
Komunikazio-sistema elektronikoen bitartez erabiltzaileei azkar bidali eta
jasotzeko aukera ematen dien sareko zerbitzu bat da.
Posta elektronikoko kontu bat hainbat modutan erabil daiteke. Batetik doako
hornitzaileak (lineako posta-kontu bat sortzeko doako hornitzaile baten web-
helbidean sartu behar dugu suskripzio lotura bilatu eta jarraibideak bete), bestetik
domeinu pribatuak(ikastetxeak domeinu propioa badu litekeena da, ikasleei posta
elektronikoko kontua ematea).
Gaineram kontu bat lortutakoan mezuak bai linea zuzenean
`webmail´zerbitzuen bitartez edota domeinu pribatuaren webmail zerbitzuen
bitartez eta bestetik, ordenagailuan instalatutako “posta elektroniko bezeroa”
izeneko programen bitartez.
Ikasgelarako gomendagarria da helbide elektronikoetarako aukeratzen diren
izen eta pasahitzak gogoratzeko errazak izatea.
Gomendatutako guneak: Thunderbird, Gmail, Hotmail eta Yahoo!
Foroa
Komunikazio asinkronorako Interneteko gunea da, lineako eztabaida edo
iritzien euskarria dena. Mezu guztiak gaika multzokatzen dira eta proposatutako
gaiari buruz sortutako eztabaida moderatzaile batek bideratzen du.
Txata
Bi pertsonen edo gehiagoren arteko komunikazio idatzia denbora errealean
(sinkronizatuan) ahalbidetzen duen interneteko zerbitzua da.
Hauek dira txataren hezkuntza-erabilera nagusiak: informazio(a) laster eta
zehatza banatu eta trukatzea, eztabaidatzea, dagokion gaia taldean aztertzea,
sozializazioa…
17
Gomendatutako guneak: Google chat, Skype…
Bideokonferentzia
Urrutiko puntuen arteko komunikazio sinkronikoko sistema telematikoa da,
bideo-formatua duena. Komunikazioa noranzko bikoa eta birtuala da eta bilera
birtualak egiteko erabiltzen da.
Bideokonferentzia bat egiteko nagusiki mikrofonoa eta bideo-kamera eta
bideokonferentzia programa bat dira.
Ikasgelan hainbat talde-teknika lantzea errazten du (adb eztabaida), kultura
anitzeko topaketak errazten ditu…
Gomendatutako guneak: Skype, Dimdim…
Lan taldea eta banaketa zerrenda
Banaketa-zerrenda mezuak aldi berean bidaltzeko programa oinarritzat duen
posta elektronikoko erabiltzaile-elkartea da.
Lan-talde bat, banaketa-zerrenda bat eta komunikazio nahiz informazio-
kudeaketarako beste hainbat tresna kudeatzeko aukera ematen duen interneteko
gune bat da. Bertan, taldeko kideek elkar jarduten dute gai komun baten inguruan.
Ikasgelan taldearen banaketa-zerrenda bat edo lan-talde bat sortzea da
gomendagarriena. Izan ere, irakasleak ikasle guztientzako jakinarazpenak bidal
ditzake, denen artean lan zehatzak antolatu eta elkarri eman zalantzen eta kezken
berri.
Gomendatutako guneak: Gaztelaniazko EListas, RedIRIS…
Lanak planifikatu eta kudeatzeko programa edo web zerbitzua
Aplikazio hauek ikasleekin lanak batera kudeatu eta planifikatzeko aukera
ematen dute. Programa eta web-zerbitzu horiei esker, eskola-agenda idatzia
erabiltzetik IKT egunero erabiltzera igarotzen dira ikasleak. Aplikazio horiekin
erabilera aasko egin daitezke: informazioa modu sistematikoan txertatu, ikasleei
eta familiei gertaeren berri eman…
Gomendatutako guneak: Google calendar, Yahho! Calendar…
Testu prozesadorea
18
Testu prozesadorea ordenagailu baten bitartez dokumentuak sortu eta
aldatzeko aplikazio informatikoa da. Honek testuen idazketarekin eta ondorengo
berrikusketarekin eta hobekuntzarekin zerikusia duten era guztietako funtzioak
eskaintzen ditu.
Testu prozesadore batean egindako lanak artxibo gisa gorde daitezke eta
baita inprimatu ere.
Gomendatutako gunea: OpenOffice
Diapositiba prozesadorea
Diapositiba-prozesadorea banakako orri edo “diapositiben” bitartez
informazioa erakusteko erabiltzen den programa da. Hiru funtzio nagusi izan ohi
ditu: Testu bat txertatu eta hari formatua ematen ahalbidetzen duten editore bat,
irudiak eta grafikoak txertatu eta manipulatzeko metodo bat eta edukiak etenik
gabe erakusteko sistema bat.
Diapositiba prozesadoreak laguntza gisa erabil daitezke edo aurkezpen bat
betiko moduan ez erakusteko.
Gainera, diapositiben aurkezpena egitea ahalmen didaktiko handiko jarduera
da, multimedia dokumentu berean era guztietako artxiboak txertatzeko aukera
izateaz gain, informazio kudeaketari buruzko gogoetak egitera bultzatzen baitu,
laburpen ahalmena sustatuz.
Era berean ikasgelan, banakako jarduera gisa erabil daitekeen arren,
diapositiba-aurkezpen bat taldean egiteak lanera bideratutako eztabaida
konstruktibo eta demokratikorako esparru egokia eskaintzen du.
Gomendatutako guneak: OpenOffice
Kalkulu orria
Kalkulu-orria tauletan antolatutako zenbakizko datuak eta alfazenbakizko
datuak manipulatzea ahalbideratzen duen programa editorearen emaitza da.
Horizontalki ilarez eta bertikalki zutabez osatuta dago Formula eta funtzioak
dituzten kalkulu konplexuak egin eta grafiko mota ezberdinak marraz daitezke.
Honako aukera hauek ematen ditu: Kalkulu matematikoak egitea,
esperientzia batean lortutako informazioa erregistratu eta prozesatzea…
Gomendatutako guneak: Google Docs, Zoho sheet…
19
Datu basea
Datu-baseak datu ugari gordetzeko aukera ematen diguten tresnak dira.
Gordetako datuak kontsultatu eta behar ditugunean berreskuratzeko aukera
ematen digute. Motak: Datu-base bibliografikoak, testu historikoak, artikuluak,
helbideak…
Ikasgelan datu baseak, lehendik sortuta dagoen eta datuak kargatuta dituen
datu-base bateko datuak manipulatzeko nahiz lortu diren datuak irakasleak
sortutako datu-base batean kargatu eta informazioa ateratzeko balio dute.
Gomendatutako guneak: Openoffice.org base, Tutoriales access…
Geolokazioko eta Geoerreferentziazioko programa edo web-zerbitzua
Geolokazioa: Elementu batek lur-azalean dituen koordenatuak zehaztea da.
Geoerreferentziazioa: Lur-azalean inguruneko informazio-kaptura bat
posizionatzea edo gertaeraren bat erregistratzea da.
PODCAST
Definizioa: Podcast komunikatzeko balio duen tresna teknologikoa, egindakoa
banatu, grabatu eta interneten den audio-artxiboa da. Aro digitaleko irratia ere deitzen
diote.
Nola erabiltzen da?Sortzeko mikrofonoa beharrezkoa da eta baita programa bat
ere. Entzuteko, bi modu daude, batean interneta beharrezkoa izango da eta bestean ez.
Ondoren sortutako hau interneten zabal daiteke.
Ikasgelarako gomendioak: Irakasleak hainbat erabilera eman diezazkioke.
Sortuta dauden podscastak, berak sortu edo ikasleak podcasten sorkuntzan inplikatuz.
Gomendatutako guneak: podcatsellano.
HIZTEGI ETA ENTZIKLOPEDIA BIRTUALA
Definizioa: Informazio baliozkoa gorde eta antolatzen duen formatu digitala da.
CD eta DVD euskarrietan eta interneten aurkezten dira. Abantaila uagri ditu, maiz
eguneratzen baitira eta erabiltzaileek beren iritzia eman baitezakete. Wikipedia da
ospetsuena.
20
Nola erabiltzen da? CD edo DVD moduan erabil daiteke ordenagailu batean edo
webgune baten bitartez, dohaina eta erraz erabiltzekoa.
Ikasgelarako gomendioak: Ikasgelan erabil daitezke informazioa bilatzeko,
honela, informazioaren tratamendurako gaitasun teknologikoa garatzen dute. Hala ere,
iturriak ondo aukeratzea beharrezkoa izango da.
Gomendatutako guneak: Hiztegi desberdinak, wikipedia.
SARE SOZIALAK
Definizioa: Pertsonen arteko komunikazioa bultzatzen duten inguruak, edukiak
elkarrekintza eta interes komunak partekatzeko aukera ematen dutenak. Ez dira
enpresek bakarrik sortuak, zerbitzu desberdinen ere beren sare propioak sortzen ditu.
Nola erabiltzen da?Erregistratu eta lagunekin konektatu ondore, mugimendu eta
norekin partekatu nahi duzun aukera dezakezu. Interes bera dutenen artean sare soziala
ere sor daiteke.
Ikasgelarako gomendioak: Nerabeen artean oso zabalduak daude. Ikasgelan
erabiltzeko, mugak jarri behar dira. Sare sozialetan lan-taldeentzat hainbat hezkuntza-
erabilera izan daitezke.
-Ikasgela- taldeak tutoretza egiteko,elkarrizketak mantendu.
-Irakasgai jakin batzuetarako taldeak.
-Ikasle talde txikiak egin daitezke.
-Ikasgela desberdinetako taldeak.
Sarearen kontrola eta pribatasuna ere garrantzitsuak dira. Irakasleen eta eskola-
komunitatearen sare sozialak, irakasleen artean lan egiteko onak izango dira.
Familientzakoak ere beraiekin harremanetan jartzeko egokiak dira.
Gomendatutako guneak: ning, Elgg, facebook, myspace.
IRUDIAK GORDE ETA PARTEKATZEKO WEB ZERBITZUA
Definizioa: Irudiak gorde eta beste batzuekin partekatzea ahalbidetzen ditugun
webguneei deitzen zaie horrela.
21
Nola erabiltzen da? Irudiak bistaratu eta behera kargatzea ahalbidetzen dute,
erregistratuz gero, album publikoak sortu, irudiak editatu eta konposizioak sortu,
sailkatzeko eta etiketatzeko aukera ematen dute. Zerbitzu batzuek, irudia editatzeko
programak ere badaude.
Ikasgelarako gomendioak: Irudiak partekatzea ideia ona da, baina tamaina
kontuan hartzea komeni da. Ahots-hariak ere sor daitezke, multimeida bat sortuz.
Familiekin argazkiak konpartitzeko ere balio dute.
Gomendatutako guneak: Picassa,flickr.
SOINUAK GORDE ETA PRTEKATZEKO WEB ZERBITZUAK
Definizioa: Audio eta soinu- artxiboak gorde eta partekatzeko webguneak.
Nola erabiltzen da?Erregistratu ondoren, linean grabatu eta grabazioa jaisteko
aukera ematen dute.
Ikasgelarako gomendioak: Materiala grabatu eta partekatzeko erabil daiteke,
eta hainbat grabakuntza entzuteko aukera ematen du.
Gomendatutako guneak: woices, odeo.
BIDEOAK GORDE ETA PARTEKATZEKO WEB ZERBITZUAK
Definizioa: Bideoa sortu eta editatzeko programa batez bideoa sortu ondoren,
hori webgunean partekatzeko aplikazioak dira. Bideo hauek estek baten bitartez blog
edo web orri batean jar ditzakezu eta edozein motatako bideoak ikusteko aukera ematen
dute.
Nola erabiltzen da? Posta elektronikoa edukita erregistratzeko aukera dago, eta
bideoak bakarrik erreproduzituko dira.
Ikasgelarako gomendioak: Ikasleek egindako aurkezpenak lotura batekin
blogean jartzeko aukera dago, baina horretarako aurrez baimenak edukitzea beharrezkoa
izango da.
Gomendatutako guneak: Youtube,megavideo.
WIKIA
22
Definizioa:
Erabiltzaileek osatzen duten eraketa kolektiboa da. Edukia sortu,editatu, ezabatu
eta aldatu ditzakete, modu azkarrean. Hezkuntzan oso baliagarria izan daiteke,
informazioa bilatzeko.
Nola erabiltzen da?
Wiki bat sortzea erraza da, eta hemen 3 mota daude. Pribatuak, batzuek bakarrik
dute sarbidea; babestuak, denek dute ikusteko aukera baina batzuek bakarrik edita
dezakete eta publikoak, edozeinek ikus eta edita dezake.
Kideak ere hiru motatakoak izan daitezke: administratzaileak, wikia txukun
mantentzeko lana da, honi erabilera egokia ematen zaion ikusiz. Kideak,
administratzaileak baimentzen dituenak dira eta erabiltzaileak, wikiak erabiltzen
dituztenak dira.
Wikietan, 3 zati nagusi daude. Orrialdea, informazioa ikusten den orria;
eztabaida, erabiltzaileak iruzkinak egiteko duten gunea eta historia, orrialdean egiten
diren aldaketa guztiak jasotzen dituena.
Ikasgelarako gomendioak: Ikastetxeetan, arlo desberdinetako edukiak jasotzeko
aukera ematen du, talde lanak egin, beste ikastetxeekin informazioa banatu edo hainbat
testu mota lantzeko adibidez. Irakasleek zeregin askotarako erabil dezakete wikia,
materiala lortu, liburutegiak biltazeko… Ikasleentzat, tresna motibagarria izan daiteke,
gainera idazketa lantzeko leku egokia da.
Gomendatutako guneak: wikipedia, wikilearning, wikilibros.
DOKUMENTUAK SORTU GORDE ETA PARTEKATZEKO WEB
ZERBITZUA
Definizioa: Dokumentuak gorde eta partekatzeko balio duen doako zerbitzua da.
Dokumentuak sortu, editatu eta partekatu egin daitezke eta baina lankidetza bultzatuz.
Testu prozesadorea, kalkulu orria, datu baseak…
Nola erabiltzen da? Posta elektroniko eta pasahitz batekin erabiltzen dira web
gune hauek, eta dokumentu berria bat sortu dezakezu edo lehendik sortutako bat editatu.
23
Sortutako dokumentua partekatu dezakezu eta honela elkarlanean lan bat egin, leku
desberdinetan egonik.
Ikasgelarako gomendioak: Gaitasun teknologikoak, laguntza ematea, eta
lankidetza jarrerak landu daitezke honekin. Eztabaidak, irakurketa eta idazketa lanak,
lan-taldeen bideraketak, irakasle-ikasle komunikazioa… landu daitezke hemen.
Gomendatutako guneak: google docs, zoho…
MARKATZAILE SOZIALA
Definizioa: Lotura gogokoenak bildu, sailkatu eta partekatzeko 2.0 web
zerbitzua da. Modu publikoan edo pribatuan erabil daiteke eta informazioa etiketen
bidez antolatzen da. Erabiltzaile sareak osatzen dira eta loturak bildu eta editatzeko
aukera ematen du.
Nola erabiltzen da? Erregistratu eta kontu bat sortu behar da, norberaren
gogokoen zerrenda sortu eta etiketak jarriz. Komenigarria da etiketak adostasun batekin
jartzea, honela, besteen gustuak bilatzeko aukera hobea izango dugu eta aberasgarriagoa
izango da.
Ikasgelarako gomendioak: Lankidetza bultzatzeko modu egokia da, irakasleen
eta ikasleen arteko harremana hobetzen ere lagundu dezakeena. Irakasleari loturak
antolatu eta ikasleekin linean jartzeko aukera ematen dio. Ikasleek bilaketa errazago
egingo dute, lankidetzaz ohartuko dira eta gizarte gaitasunak garatuko dituzte.
Gomendatutako guneak: Mister wong, pearltrees, delicious…
APUNTEAK LINEAN HARTU ETA PARTEKATZEKO WEB ZERBITZUA
Definizioa: Oharrak sortuz informazioa gorde, antolatu, zentralizatu eta
partekatzeko aplikazio informatikoa. Datu asko konbinatzeko aukera ematen du.
Nola erabiltzen da? Kontu bat sortu eta taldetan banaturik karpeta ezberdinak
egin daitezke, etiketak erabiliz oharrak antolatuz. Karpetak sortuz, oharrak, PDFak eta
irudiak gordetzeko aukera dago, baita informazioa bilatzekoa ere.
Ikasgelarako gomendioak: Hezkuntzan oso baliagarriak dira. Apunteak hartu
eta partekatzeka ahalbidetzez gain, eskola ondoren apunteak egin, artxiboak gorde eta
24
etiketa bidez antolatzeko aukera ematen du. Ikasleek edukiak sortu,aukeratu eta
antolatzeko tresna bikaina da.
Gomendatutako guneak: google ohar bloka, evernote, zotero…
AURKEZPENAK ETA POSTERRAK GORDE ETA PARTEKATZEKO WEB
ZERBITZUAK
Definizioa: Web 2.ok aurkezpen ugari egitekoaukera ematen du, hauek gorde
eta partekatzea ahalbidetuz, baita linean zuzenean sortzeko aukera emanez ere. Gainera,
aurkezpen formatu desberdinak erabil daitezke eta web-orri batean argitaratzeko kodeak
ere eskaintzen ditu.
Nola erabiltzen da? Impress edo Power-point bezalako programak erabili
ondoren, egindako lana sarera igo daiteke edo b estela glogster edo prezin zuzenean
egin daiteke lana sarean, baina aurrez erregistratu beharra dago, kontu bat lortzeko.
Ikasgelarako gomendioak: ikasleek egindako aurkezpenak eskolako web orian
edo blogean jartzea, ikusteko aukera irekia emanez. Multimedia aukera handia ematen
du, eta kontzeptu batzuk azaltzeko, irudiak, soinua edo bideoak lagungarriak dira oso.
Gomendatutako guneak: slideshare, glogster, prezi…
ITZULTZAILEA
Definizioa: Hizkuntza batean dagoen testu bat beste hizkuntza batera itzultzen
duen aplikazioa. “Hizkuntza-corpusak” erabiliz, itzulpen konplexuagoak egiten ditu eta
erabiliz, hizkuntza ikasi eta hobetzeko aukera ematen du.
Nola erabiltzen da? Itzultzaile batean sartu ondoren, itzuli nahi den testua bertan
ipini eta itzuli botoiari ematearekin itzulpena segituan egiten du aplikazioak, beraz
erabiltzeko oso erraza da.
Ikasgelarako gomendioak: Itzulpen automatikoak egiten dituenez ikasleek
edozein hizkuntzako testuak izanik itzulpenak egiteko aukera dago,honela nazioarteko
lankidetza bultza daiteke. Itzulpena erabat zehatza ez bada ere, egindako itzulpena
berriz landuz, atzerriko hizkuntzaren ikaskuntza ere garatu daiteke.
Gomendatutako guneak: google trnslate, bing traslator,worl lingo…
Top Related