Aurkibidea
1.- Sorrera eta honen testuingurua. ................................................................................. 3
2.- Helburuak. ..................................................................................................................... 4
3.- Egitasmoaren oinarriak. .............................................................................................. 5
3.1.- Tresnak. ..................................................................................................................... 6
3.2.- Irakasleen prestakuntza. .......................................................................................... 8
3.3.- Metodologia. ............................................................................................................. 9
3.4.- Edukiak. ................................................................................................................... 10
Titulua: Ordenagailuarekin gehiago ikasten dute seme-alabek? ...................................... 20
Titulua: “erraza da” erantzunaren portzentaia ikasgaiaren eta mailaren arabera ........... 20
Titulua: “Ikasgaia atseginagoa da ordenagailuan landuta?” .............................................. 21
Titulua: Gehiago ikasten dut ikasten dut ordenagailuarekin? ........................................... 21
7.3.- Ondorio orokorrak ....................................................................................................... 21
7.- Ikasys vs. Eskola 2.0 ......................................................................................................... 22
1.- Sorrera eta honen testuingurua.
Ikastolen Elkarteak Informazio eta Komunikazio Teknologia (IKT) alorrean eta
euskarazko eta euskal kulturan ardaztutako software kurrikularra eta aisialdikoa ekoiztean
aitzindaria izan da. Hezkuntza esparruan komunikazioa errazteko aplikazioak sortzen eta
eguneratzen jarraitzen du.
Ikasle bakoitzak du bere estiloa eta erritmoa ikasteko orduan, eta hezkuntzaren erronka
nagusietako bat berezitasun horri erantzutea eta irtenbide egokia ematea da.
Gaur egun memorizatzeko diren ariketak inolako euskarririk gabe egiten dira eta ariketa
bidez landu daitezkeen eduki batzuei soilik ematen zaie konponbidea bide desberdinetatik:
ikasliburuak (batzuetan sakontze jarduerak ere egiten dira), jarduera liburuak edo
koadernoak eta fitxen fotokopiak (ariketak).
Irakasleak ikasle bakoitzaren bilakaeraren jarraipen sistematikoa era egokian burutzea zaila
izaten da. Testuinguru honetan, baliabide hauek ikasle eta irakasleengana modu
pertsonalizatuan lortu ahal izateko sortu da IKASYS Proiektua.
IKASYS Proiektua sistema berriztatzailea da: Aktibitate didaktikoen bidez ikasleak
oinarrizko konpetentziak lortzeko behar dituen baliabideak garatzen ditu. IKASYS
Proiektua norberak ordenagailu bidez ikasteko sistema da eta tresna informatikoak
(hardware), aplikazio informatikoak (software) eta , estrategia kurrikularrak (edukiak)
uztartzen dituen multzoa da.
2.- Helburuak.
Ikastolen IKT planak bi helburu orokor ditu:
a) Lehenengoa, derrigorrezko irakaskuntza amaitzerakoan, ikasleek, garatu beharreko
gaitasunen artean oinarrizko IKT konpetentziak barneratuak izatea eta IKTen
erabilpenaren bitartez, beste arlo edo ikasgaien aprendizaia hobetzea lortzea.
b) Bigarrena, IKTak txertatuz, ikastolen antolaketa eta kudeaketa eredu egokiak arakatu eta
proposatzea.
Egoera sinpleetatik abiatuz (aprendizaia puntualak), ikasgelan eta eguneroko bizitzan
sortzen zaizkion egoera-problemak ulertzeko eta egoera hauei aurre egiteko, ikasleari bere
beharrei egokitutako tresna sendoak ematea da proiektuaren helburu nagusia. IKASYS
Proiektuko jardueren bidez ikasleak konpetentzia desberdinak lortzen lagunduko dien eta
helburu espezifiko moduan definitutako aprendizaia puntualetan trebatuko dira. Beraz,
jarduera hauen bidez konpetentzien garapenera bideratutako hezkuntza aprendizaia
puntualen sistematizazioa lortu nahi da.
IKASYS Proiektuak hiru zeregin ditu:
Trebatzeko
Ikaskuntzaren hainbat prozeduratan trebatzeari zuzentzen zaizkion jarduera sistematiko eta
progresiboen bilduma da. Besteak beste, kalkulua, ortografia, problemen ebazpena,
fisikaren algoritmoak, kimikaren formulazioa …
Memorizatzeko
Ikaskuntzaren hainbat eduki memorizatzea lagundu dezakeen jarduera sistematikoen
bilduma da. Besteak beste, datu eta gertaera historikoak, geografia-toponimia, literatur
obrak eta autoreak, hizkuntza-lexikoa, formulazioa, …
Nork berea egiteko
Ikaskuntzaren maila eta erritmoa ikasleak berak, era autonomoan eta indibidualean, dituen
ahalmenen baitan, bere buruari ezartzeko eta jarduerak egiteko eskaintzen duen prozesua
da.
3.- Egitasmoaren oinarriak.
Kontratu didaktikoa
Irakaslea kontratu didaktikoaz baliatuko da ikasle bakoitzarekin egin behar duen lanaz
erabakiak hitzartzeko, eta bertan agertuko da ikasleak zenbat ariketa egin behar dituen, noiz
entregatu behar duen, gainditu beharreko zailtasun maila zenbatekoa den, eta abar. Ikasle
bakoitzaren gaitasuna eta ahalmena kontuan izanik zehaztuko dute hitzarmena irakasleak
eta ikasleak.
Aniztasunari eta dibertsifikatzeari arreta
Ikasle bakoitzak bere mailaren arabera landuko ditu aldez aurretik irakaslearekin hitzartutako
ariketak. Bien bitartean, irakasleak ikaslearen lana gainbegiratuko du, premian den ikasleari
ariketak egiten lagunduko dio eta, aldi berean, egindako hutsegiteak identifikatuko ditu.
Aurrez finkatutako mailak gainditu ahala, ikasleak aukera du egindako ariketa kopurua eta
halaber asmatutako kopurua hitzarmenarekin kontrastatzeko. Ildo berean, esan behar da,
premia bereziak dituzten ikasleen jarraipena egiten edota etorkinak integratzen lagundu
dezakeela proiektu honek.
Autoerregulazioa, zuzenketa eta ebaluazioa
Ikasleak ariketak egin ahala, aplikazioak bat-batean zuzentzen ditu, eta hori dela eta ikasleak
une oro izango du ongi eta gaizki egindako ariketen berri. Sistemak kontrolatzen du
hutsegiteen kopurua, eta, horren arabera, ikasle bakoitzari egokitu egingo dio ariketa
kopurua zailtasun maila bakoitza gainditu ahal izateko. Bukaeran, ordu arte egindako
lanaren eta bidean izandako zailtasunen balorazioa egingo dute ikasleak eta irakasleak, eta
balorazio horren arabera, zuzenketa arauak finkatuko dituzte eta lanerako konpromiso
berria hitzartuko dute hurrengo kontratu didaktikoaren bidez. Prozedura horiek martxan
jartzeak eragin zuzena izango du lehen aipatutako konpetentzien garapenean.
IKASYS Proiektuak horrelako funtzionamendua du ikasgelan:
Ikasgela arruntean jarduteko sortu da.
Ikasle bakoitza bere ordenagailuarekin arituko da; ordenagailua tamaina txikikoa eta
prezio merkekoa da.
Sortutako 200.000 jarduera espezifiko landu ahal izango dira Lehen Hezkuntzako bost
arlotan (Euskara, Gaztelania, Ingelesa, Matematika eta Ingurunea). Eta DBH-ko 6 arlotan.
Jarduera hauek ordenatuak eta sekuentziatuak egongo dira.
Ikasle bakoitzari dagozkion jarduerak eskainiko zaizkio.
Jarduera hauen bidez konpetentzien garapenera bideratutako aprendizaia puntualen
sistematizazioa lortu nahi da.
Ikasleen auto-erregulazioa eramatea ahalbideratuko du.
Irakasleak ikaslearen eta gelaren aprendizaiaren jarraipen zuzena egin ahal izango du.
3.1.- Tresnak.
Hardwarea
Proiektua garatzen hasi zenean, hardware delakoari dagokionez, hezkuntzarako ekipo
espezifikorik ez zegoenez, Ikastolen Elkarteak proiektuak eskatzen zuen ordenagailu
prototipoa sortu zuen, baina geroztik merkatuan proiektuari erantzuten dioten produktuak
agertu dira, eta, beste gabe, merkatuan dagoen hardwarea aukeratu da.
Bi osagai nagusi ditu:
Alde batetik, eskolako beharrei erantzuten dien eta
erabiltzeko erraza eta merkea den IKASBOOK izeneko
tresna informatiko txiki mugikorra dauka
Bestetik, biltegiratzeko eta bateria kargatzeko balio duen, eta
sarearekin konexioa duen WIFI armairu antenaduna dauka.
IKASBOOK ordenagailuak WIFI konexioa behar du, eta erabilerari dagokionez,
bakarkakoa izango da, hau da, ikasle bakoitzak bere ordenagailua izango du ikasgelan
lanean aritzeko. IKASYS sistema, halere, ez dago hardware espezifiko baten mende,
konektibitate maila bermatzen duen edozein ekiporekin funtzionatzen duten web
aplikazioetan oinarrituta dago eta. Dena dela, proiektua ikasgelan bete-betean ezarri eta
sartu nahi bada, tresna horrek ikasgela-jardunerako egokia eta merkea izan beharko du
nahitaez. Ordenagailua ikaslearen ohiko tresna bilakatzea eta ikasle horrek berorrek
baliabide teknologiko guztiak trebeki eta zentzuz erabiltzea da IKTen funtzio nagusia. Eta
helburu hori lortzen asko lagunduko du IKASBOOK ordenagailua gela arruntean sartzeak.
Softwarea
Atal honek hiru web aplikazio espezifiko ditu
- Tipologia anitzeko jarduerak sortzeko eta antolatzeko Designer izeneko aplikazioa
- Tresna informatiko mugikorrean ikasleak
jarduerak exekutatzeko Trainer izeneko
aplikazioa
- Irakasleek ikasleek egindako lana kontrolatzeko
eta jarraitzeko sortu den Inspector izeneko
aplikazioa
3.2.- Irakasleen prestakuntza.
Inspector izeneko programari esker, irakasleak bere ikasleen lanaren jarraipena egiteko
eta gorde diren emaitzak erakusteko aukera izango du. Ikono bidez, datuen interpretazioa
erraztu egiten du: batez bestekotik aurreratuta edo atzeratuta dauden datuak. Designer
aplikazioaren bidez, jarduera ezberdinak sortu ditzake. Ikasdat aplikazioaren bidez
kudeaketa akademikoa egin daiteke.
Zuzenketa automatizatuaren bidez denbora aurrezteko, heziketa lanean bete-betean
sakontzeko, ikasle bakoitzaren izaerari egokitutako materiala erraz osatzeko eta ikasle
bakoitzak egiten duena ebaluazio prozesuan hobeto zehazteko aukera eskaintzen dio.
Irakasleak aukera izango du arlo bakoitzean ikaslearen edo talde osoaren urrats eta
aurrerabideei jarraitzeko; edukiei dagokienez, jarraipena gaien edo jardueren araberakoa
izan daiteke, baina nahi izanez gero, irakasleak edukien eta konpetentzien arteko loturari
esker, konpetentzien garapenaren jarraipena egiteko aukera ere izango du.
Ikasleek gogoko dute klasean .informatika gelaz kanpo. teknologia berriak erabiltzea. Baina
irakasleak erronka berriei erantzuteko prest al daude? Ikasys proiektuak irakasleentzat
abantaila handiak ekarriko ditu: Zuzenketak adibidez azkarrago egingo dituzte eta
irabazitako denbora beste behar batzuei hobeto erantzuteko erabili ahal izango dute,
ikasleek ariketak egitean izan ditzaketen galderei erantzuteko, esaterako. Ordenagailuen eta
liburuen arteko oreka lortzea da gakoa, teknologia berriak ez datoz liburuak ordezkatzera,
elkarren osagarri dira baizik.
Teknologia berriak klasean geroz eta gehiago erabiltzen doazen neurrian, irakaslearen
papera aldatu egin beharko litzateke, ikasleei euren kabuz baliatzen erakustea izango delako
hezkuntzaren ardatz nagusietako bat. Eta horretarako beraien lana zeharo moldatu behar
dute.
Duela gutxi arte, ariketa bat ebazteko eskatzen zenienean, zalantzarik izanez gero irakasleari
galdetzen zioten. Orain beraiei eskatzen zaie erantzunak bilatzeko.. Internet oso tresna
baliagarria da horretarako. Ikasleek badakite teknologia berriek joko handia eman
dezaketela, eta urteen poderioz geroz eta trebatuago doaz eskolara. .Irakasleak, ordea,
askotan ez daude prestatuta, ezta kontzientziatuta ere.
Ordenagailuek lan egiteko modua errotik aldatzea eskatuko dute. Badirudi irakasle batzuk
beldur direla, ikasleek beraiek baino gehiago jakin dezaketela ikusten dutelako. Bereziki 50
urtetik gorako irakasleen kasuan antzematen da hori. Ez dute aurrera egin nahi. Ulergarria
da, baina aldaketetara egokitzen ez badira, zailtasun handiak izango dituzte datozen
urteetan. IKASYS programak abantaila handiak ditu lan egiteko momentuan baina horrek
ere, prestakuntza eta lan sakona eskatzen du irakasleengandik.
3.3.- Metodologia.
IKASYS Proiektuak horrelako metodologia proposatzen du:
- Lehen Hezkuntzan bost arlo eta sei arlo Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan.
- LHn astean 30 minutuko saio bat arloko. Ingelesa 1.zikloan hamabostean behin. DBHn 60 minutuko saio bat hamabostean behin.
- Saio bakoitzean hainbat gelaxkaz osatutako koska izeneko sekuentzia ordenatua. Batez beste arlo bakoitzeko 32 bat koska.
- Egokiena, egunean ordu erdiko saio bat, arlo bat, LHn. DBHn 15etik saio bat arlo bat.
- Koska bakoitzean hainbat gelaxka. Zailtasunaren arabera mailakatutako jarduerak, tipologia desberdinekoak.
- Saio bakoitzean ikasle guztiak koska berri batetik hasten dira. Bukaera anitza da.
- Oinarrizko gelaxkak hasieran.
- Aurreratze irizpideak definituta daude.
- Ikasleek erantzun zuzena ikusi behar dute beti.
- Ikasleari aurrerapen maila eta zuzentasuna pantailan agertzen zaizkio.
3.4.- Edukiak.
Lehen Hezkuntzako (6-12 urteko ikasleak) bost arlotan, banatuta eta zailtasunaren arabera
mailakatuta, trebatze eta memorizatze jarduera sorta handia eskaintzen du, hau da,
euskarari, gaztelaniari, ingelesari, matematikari eta inguruneari dagozkien 200.000 ariketa eta
gehiago guztira. Jardueraren izaeraren eta horren bidez lortu nahi diren helburuen arabera,
jarduera tipologia eta azpi-tipologia askotarikoak sortu dira (20ren bat tipologia). Tipologiez
gainera bestelako baliabideak ere erabili dira jardueren diseinuan; jarduerak, maiz, audioz
eta irudiz hornitu dira, ariketak hala eskatzen zuenean. Eduki horien egituraketa oso lotuta
dago Ikastolen Elkartean garatu diren beste proiektuekin, Txanela Proiektuarekin esate
baterako. Bestalde, edukiak sortzen eta zuzentzen ikastola askotako profesionalak aritu dira
taldean lanean, eta horrek guztiak proiektuari behar duen sendotasuna eta bermea ematen
dio.
Lehen Hezkuntza etapari lotutako edukien antolaketa, oraingoz, bukatuta dago. Ondoren,
proiektua Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzara zabaltzeko, euskara, gaztelania, ingelesa,
matematika, natur zientziak eta gizarte zientziak arloetako edukien sorkuntzari eta
antolaketari ekingo zaio; horrela, proiektuan derrigorrezko hezkuntzako (6-16 urte) ikasleak
sartuko dira.
IKASYS Proiektuko jardueren bidez ikasleak konpetentzia orokor batzuk garatzeko prestu
egongo dira (ikasten eta pentsatzen ikasi, komunikatzen ikasi, norbera izaten ikasi).
Lehendik identifikatuta dauden prozedura orokor eta espezifiko batzuk aplikatuz garatuko
dira konpetentzia horiek, eta prozedura orokor eta espezifiko haiek, era berean, jarduera
tipologia batekin erlaziona daitezke. Hori horrela dela, eduki bakoitza konpetentzia
konkretu bati lotuta geratuko da. Edukiak eta jarduera tipologiak konpetentziekin lotzeko
burutapenean euskal curriculumaren lanerako proposamena izan da erreferente nagusia.
4.- Lehen urratsak eta gaur egun arteko bilakaera
Ikasys proiektua hezkuntza mailan aspaldian sortutako zenbait galderei erantzuteko
sortu zen; memorizatzeko eta trebatzeko beharra duten ariketa horietan baliabide bat
eskaintzeko sortua izan zen.
Ikastolen elkarteak sortutako proiektu berritzaile honek, ikastoletan martxan jarri
aurretik esperimentazio fase bat izan zuen. Horregatik 2008. urtean, Ikastolen Elkarteak
Euskal Herriko Unibertsitateko “Hezkuntzako Ikerkuntza eta Diagnosi Metodoak
(HIDM)” saileko hainbat irakasleri IKASYS sistema ebaluatzeko enkargua eman zion.
Ebaluazioak bi aldi izan zituen: lehenengoa proiektuaren esperimentazio pilotuan
kokatu zen, bigarrena, aldiz, 2008-2009 ikasturteko esperimentazio orokorrean.
Esperimentazio pilotua 2007-2008 ikasturteko azkeneko hiruhilabetekoan (8 bat aste)
gauzatu zen Gipuzkoako hiru ikastoletan (Oiartzungo Haurtzaro Ikastola, Donostiako
Santo Tomas Lizeoa eta Orioko Herri Ikastola); bertan, Lehen Hezkuntzako bigarren,
laugarren eta seigarren mailako 200 ikaslek hartu zuten parte proiektuaren edukien atalean
garatutako bost arloetan: Euskara, Gaztelania, Ingelesa, Ingurunea eta Matematika.
Ebaluazioaren bigarren aldia, esperimentazio orokorra deiturikoa, 2008-2009
ikasturtean zehar egin zen , ikasturte osoan eta Euskal Herriko 16 ikastolatan. Epe
honetako proiektuaren jasoleak 1200 ikasle inguru izan ziren. Aipatu, ebaluazioaren
bigarren aldi hau bereziki garrantzitsua izan zela proiektuaren bultzadan eta ondorengo
bilakaeran.
Ebaluazio honen ondorioz, Ikasys proiektuak emaitza baikorrak izan zituen. Hori dela
eta proiektua beste ikastoletan zabaltzen hasi zen. Hortaz, 2000.urtetik aurrera ikastolen
elkarteak osatzen duten ikastolak garatutako hezkuntza alorreko proiektu berritzailea
bihurtu zen Ikasys proiektua. Aipatu, jarraian zetozen hiru urtetan bultzada handia izan
zuela proiektuak, bai aplikazioen bai eta edukien garapenean ere.
2009-10 ikasturtean, proiektua ikastolen kolektiboan orokortu zen, 34 ikastola izan
ziren ikasturte honetan proiektuarekin lan egin zutenak (7000 ikasle inguru) eta gainera,
ikasturte honetan, irailetik aurrera LH osoan aplikatzen hasi ziren. Ikasturte honetan ere,
proiektua Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzara zabaldu zen. Otsailetik aurrera hasi ziren
etapa honetan erabiltzen, lehenengo zikloan hain zuzen ere, eta 1000 ikaslek gutxi gora
behera parte hartu zuten proiektuan.
Ikasturte honetan ere, 2009-10-an, ikastoletako saretik at erabiltzen hasi zen
proiektua, eskola 2.0ren bitartez, Euskal Herrian eta euskal Herritik kanpo ere bai.
Esandako guztiagatik eta emandako datuen analisia eginaz, ondoriozta genezake,
Ikasys proiektuak harrera ona izan duela ikastoletan. Hori dela eta, gutxinaka gutxinaka
erabilera handia izaten ari den proiektua bihurtu da.
5.- Ikastola baten esperientzia: Haurtzaro ikastola, Oiartzun
Haurtzaro ikastola, Oiartzunen kokatua dagoen ikastola da. Lehen aipatu bezala,
Ikasys proiektuaren ebaluazio fasean parte hartu zuen ikastetxea izan zen, beraz, 2007-08
kurtsoan ekin zioten proiektu honi, 07/08 kurtsoan, zehazki 2008ko apirilean hasi eta
kurtsoa amaitu arte. Ikasturte horretan Lh-ko 4. Mailako gela batean erabili zuten 20 ikasle
ingururekin. Saioak astean ordu erdiko luzapena zuten arloko (euskara, matematika,
gaztelania, eta ingurune). Irakasleen trebakuntzari dagokionez esan, proiektua martxan jarri
aurretik Ikasys landuko zuten ikasleen tutoreek formakuntza saio bi jaso zituztela. Irakasle
taldeak, hasieran denerako iritziak zituen arren, inork ez zuen okerragorako izango zenik
irizten, beraz, orokorrena kolektibo honetan harrera positiboa izan zuela aipa genezake.
Egun, eta behin hasierako urduritasun hura pasa ondoren (berrikuntza guztiek dakartena)
normaltasun osoz barneratu dute ikastolako irakasleek eta beraien eguneroko jardueran eta
orokorrean positibotzat dute.
Ikasleen iritziaz esan, lehenengo saio hark apenas hilabete pare iraun zituen arren
gehienei bizitakoa asko gustatu zitzaiela. Egun, ikasleak desiratzen egoten dira Ikasys saioak
egiteko, arloak lantzeko modu ezberdin bat delako (jolas gisako bat) eta beraientzat
ordenadore bat oso tresna arrunta delako. Primeran moldatzen dira, orohar kontu handiz
zaintzen dituzte portatilak eta arazo teknikoren batengatik ezin badute Ikasys egin berehala
hartzen dute kargu.
Proiektuak, lehen aipatu bezala, material zehatz bat eskatzen du, eta Haurtzaro
Ikastola Ikasys proiektuko ikastetxe pilotoetako bat izan zenez, hasierako portatil haiek
Gipuzkoako Ikastolen Elkartearen bitartez lortu zituen.
Proiektua gutxinaka ikastolan presentzia handiagoa hartzen joan zen eta bere garapena
nabaria izan zen, hots, 2008-09 ikasturtean LH-ko 2. zikloan eta 3. zikloan landu bazen,
2009-10 ikasturtean Lh-ko 3. ziklora ere zabaldu; aurten, hau da 2010-11. ikasturtean DBH-
ko lehenengo zikloan habian jarriko dute.
Materialari dagokionez, proiektuari jarraipena eman asmoz, ikastetxeak esfortzu
ekonomiko handi bat egin zuen azpiegitura zabaltzeko eta Eskola 2.0 ekimaren bitartez
etorri zitzaizkienak ere, besteak beste, Ikasys lantzeko erabiltzen dituzte. Proiektuak
dimentsio izugarri handiak hartzen joan zenez (18 gela, 320 ikasle inguru eta 100 portatil
baino gehiago), 2009-10. ikasturtean Ikasys arduradun bat izendatua zuten Haurtzaro
ikastolan. Arduradun honen zereginetako bat ekipoen mantenua egitea da; ikastolan bertan,
bere esku dauden arazoak konpontzen ditu (Gipuzkoako Ikastolen Elkartearen
babesarekin) eta bere esku ez daudenak ekipoak erosi zitzaizkion enpresara bidez
konpontzen dituzte.
Ikastetxean Ikasys proiektuaren arduradun bat izendatzeak zeinbait lan aurreratu dizkie
ikastolan; besteak beste, irakasleei dagokion formazioa egiteko sortzen ziren buruhausteak.
Proiektua abian jarri zutenean, Haurtzaro ikastolak tutore guztiak joaten ziren formazio
saioetara GIE-ra (6 bat irakasle), baina apatu bezala, geroz eta maila gehiagotan lantzen ari
dira proiektua, hortaz, LH guztiko irakasleak eta DBHko irakasle batzuk joan beharko
lukete (30 bat irakaslea) formazio saio horietara GIE-ra. Horrek guztiak antolakuntza eta
eguneroko martxa aldetik nahaspila handia sortzen zien (ordezkapenak direla eta,
koordinaketak, …). Beraz, aurreko kurtsotik hona Ikasys-eko arduradunak jasotzen ditu
formazio saio horiek GIE-n. Urtean bi saio izaten dira Trainer eta Inspector aplikazioak
lantzeko. Modu honetara, Ikasys arduradunak formazioa jasotzen du GIE-n eta gero
ikastolan bertan antolatzen dituzte irakasleentzako formazio saioak ordu osagarrietan.
Ikastaro horiek emateaz Ikasys arduraduna da ikastolan.
Proiektu honek Haurtzaro ikastolari abantailak zein desabantailak ekarri dizkio;
abantailen artean nagusiena, teknologia berriak ikasleen lanketa kurrikularrean txertatzeko
proiektu sendoa izanik, edukiz betea eta begirunez landu izana da. Desabantaila aldiz,
Ikasys moduko proiektu bat aurrera eramateak suposatu dien inbertsioa izango litzateke, bai
ekonomikoa eta baita profesionala ere.
Haurtzaro ikastolan, proiektu honen etorkizunaren gainean galdetzean, hurrengo
kurtsorako DBH guztira zabaltzea asmoa dutela baieztatu zuten (Eskola 2.0-ko
ekipamendua aprobetxatuz). Landu beharreko denbora proiektuak berak ezartzen duenez
LH-n astean ordu erdi arlo bakoitzeko eta DBH-n ordubete hamabost egunetik behin arlo
bakoitzeko egingo dutela diote.
Proiektuak Haurtzaro ikastolan planteatzen dituen erronkak, funtzionamenduaren
normalizaziorekin zerikusia dute. Haien esanetan hura lortzeko bidean daude eta tresna hau
ikasleen ebaluaziorako nola erabili asmatzea izango da hurrengoa.
Teknikaren aldetik ere aurrerapenak egiten ari dira hardwareari dagokionez eta Ikasys
tresna bera ere hobetzen ari da softwareari dagokionez (aukera zabalagoak eta
erabilterrezagoak). Guzti honek tresnaren fidagarritasuna hobetzen du eta honek irakasle
eta ikasleen konfiantzarengan eragin positiboa du (oso frustantea suertatzen zaie Ikasys saio
bat aurrera ez atera ahal izana arazo teknikoak direla eta: zerbitzaria blokeatu delako, WIFI
sarerik ez dagoelako, Trainer blokeatu egiten delako,…).
Amaitzeko aipatu, azpiegiturari dagokionez, finantziaketa dela beste puntu garrantzitsu
bat, krisiaren ondorioz diru-laguntzak asko murriztu bai dira. Hala izan arren, gisa honetako
proiektu bat ezin duzu gelditu behin hasitakoan, ikasleen formazio kurrikularrean txertatuta
dagoenez eta horrek ikastola esfortzu ekonomikoak egitera behartzen ditu.
6.- Ebaluazioa
GIEek, Gipuzkoako Ikastolen Elkarteak EHUri ebaluazio txosten bat egiteko eskatu
zion Ikasys egitasmoaren aplikazio pilotuari buruz. Esperientzia pilotu hau 2007-08
ikasturtean egin zen, apiriletik ekainerako epealdian, Orioko Herri Ikastolan, Oiartzungo
Haurtzaro Ikastolan eta Donostiako Santo Tomas Lizeoan. LH2. LH4. eta LH6. mailako
ikasgeletan aplikatu zuten programa berria, euskara, gaztelera, ingelera, matematika eta
ingurunea ikasgaietan. Aste horietan, ikasle bakoitzak 150 ordu eman ditu
ordenagailuarekin. Aldi horretako behaketa eta datu-bilketaren ondoren, EHUko lan
taldeak (Juan Etxeberria, J.F. Lukas, Karlos Santiago eta Ainhoa Gobantes) “Ikasys
programaren aplikazio pilotuaren ebaluazioa” izeneko txostena aurkeztu zuen 2008ko
ekainean. Txosten honetako emaitzetatik abiatuta, 2008-09 ikasturtean egindako bigarren
aplikazio-aldirako hobetu beharreko aspeketuak identifikatu zituzten GIEn. Guk berriz,
Ikasys programari buruzko txosten hau osatzeko datu mamitsuak atera ditugu bertatik.
6.1.- Parte hartzaileak eta informazio bilketa
Informazio bilketarako hiru bide ezberdin jorratu zituen lan taldeak: horietako bat,
behaketa zuzena izan zen; bestetik, talde elkarrizketak egin zituzten; eta azkenik, galdera
sortak prestatu zituzten ikasleek eta hauen gurasoek erantzuteko. Elkarrizketa taldeetan
programaren egileak eta honen aplikazio pilotuan parte hartu zuten irakasleak bildu
zituzten; galdera sortak berriz, Ikastola bakoitzeko LH4. eta LH6.ko gurasoei bideratu
zitzaizkien batetik, eta maila bereko ikasleei era bai.
Guztira, Nafarroa, Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabako 16 ikastola, 2501 ikasle (erdiak
talde esperimentaletan), 2131 guraso eta 96 irakasle izan dira ebaluazio hau osatzeko bidean
daturen bat eman duten parte hartzaileak. Baina txosten honetan bildutako datuak,
Gipuzkoako hiru Ikastoletako esperientzien gaineko ebaluazioari dagozkionak dira
6.2.- Emaitzak
6.2.1.- Emaitza kualitatiboak
Orobat, emaitza kualitatiboak elkarrizketa taldeetatik jaso zituzten, Ikasys
programaren hainbat aspektu aztertu eta honek ikasleengan eta ikasgelan izandako inpaktua
ezagutzeko. Era honetan, ikasleen motibazioa, hardware-a, metodologia, sofware-a, edukiak
eta formazioari buruzko argazkia osatu zuten.
Motibazioari buruz, ondoko adierazpenak jaso ziren. Oro har, ikasleak oso
motibatuak eta oso kontzentratuak ikusten zituzten irakasleek ordenagailuaren aurrean
zeudenean
Hardware-aren gainean ere baikor mintzatu ziren. Hasierako wifi-aren arazo
teknikoak gaindituta, konexioarekin eta ikasbook-arekin primeran moldatu ziren, bai
irakasleak eta baita ikasleak ere.
Sofwareaz- ere kexurik ez zuten adierazi. Programa erabilterraza egin zitzaien.
Dena den, hobekuntzarako proposamenak jaso ziren:
Edukiei dagokionez, hauen egokiera maila aldatu egiten da ikasgai batetik bestera:
adibidez, herri euskaldunetan, programak eskatzen zuen euskara maila errazegia zela
zeritzoten; alderantziz gertatzen zen gaztelerarekin. Aldiz, matematika, ingelera eta
inguruneako ikasgaietan, planteatutako edukiak eta hauen konplexutasun maila egokitzat jo
zuten.
Azkenik, irakasleen formazioaren inguruan, nahiz eta prestakuntza saioak egokiak
zirela aitortu, hainbat hobekuntza proposatu zituzten:
6.2.1.- Emaitza kuantitatiboak
Azterketa honetan parte hartu zuten gurasoei eskutitz baten bidez galdera sorta bat
bidali zitzaien. Galdera horien erantzunetatik jasotako datuekin osatu zen gurasoen
ikuspuntua.
Ikasys proiektuan parte hartu duten gurasoen %96,7ak ondo ikusi zuten parte hartze
hau. Honen ildotik. %95,8aren ustez, mesedegarria da euren seme-alabentzat
ordenagailuarekin lan egitea.
Titulua: Ordenagailuan lan egitea gurasoen ustez
Dena den, gurasoen gehiengoak ez zekien seme-alabak ordenagailuarekin hobeto
moldatzen diren ikasketetan ordenagailua izan aurretik baino. Ikasys proiektuarekin haurrek
gogo gehiagorekin edo berdinarekin ikasten ote zuten galdetuta, hona ikastola bakoitzean
lortu ziren emaitzak:
Titulua: Ordenagailuan gogo gehiagorekin ikasten dute
seme-alabek?
Metodologia berriarekin gehiago ikasten ote zuten galdetuta berriz, zalantza zen
nagusi:
Titulua: Ordenagailuarekin gehiago ikasten dute seme-alabek?
Galdekatutako ikasleengandik, batez ere, Ikasys programaren edukien gaineko
iritziak jasotzen saitu ziren. Orokorrean, ikasleen %95,5ari, programa erraza suertatu
zitzaiola ondorioztatu zen. Aldi berean, zailtasun edo erraztasun maila, ikasgai batetik
bestera aldakorra dela frogatu zen. Hona hemen 4. eta 6. mailako ikasleei ikasgai bakoitza
“erraza” den galdetuta baiezkoa eman zutenen portzentaiak:
Titulua: “erraza da” erantzunaren portzentaia ikasgaiaren eta
mailaren arabera
Ordenagailuarekin lan egitean, ikasgai bakoitzak ikasleentzat zuen atsegintasun maila
ere aztertu zuen behatzaile taldeak. Emaitzetan ikusten da, oro har, ikasgaiak ordenagailuan
jorratzea atseginagoa egiten zaiola ikasleen gehiengoari.
Titulua: “Ikasgaia atseginagoa da ordenagailuan landuta?”
Ikasgai bakoitzaren aprendizaia mailari erreparatuta, ikasleriaren herenak zioen Ikasys-
ekin gehiago ikasten duela. Dena den, gehiago dira tresna berriarekin lehengo maila berean
ikasten dutela aitortu zutenak:
Titulua: Gehiago ikasten dut ikasten dut ordenagailuarekin?
6.3.- Ondorio orokorrak
Ikasleen motibazioa “izugarria” dela nabarmen geratu zen bai irakasleek, bai
gurasoek eta bai ikasleek beraiek emandako erantzunetan. Motibazio hori gainera ikasgai eta
maila guztietara zabaltzen da, eta motibazio honek eragina du, ikasgaien atsegintasun
mailaren igoeran.
Hardware-ari dagokionez, nahiz eta hasiera batean wifi-arekin arazoak izan, hauek
gainditzea lortu zen. Ordenagailu eramangarria berriz oso egokia suertatu da.
Arlo metodologikoan, egokia suertatu da ikasgai bakoitzean ordenagailuarekiin
ordu erdiz jarduteko formula. Haatik, metodologia erraz barneratu arren, somatu zen
irakasleek ez zutela erabat gari zein zen Ikasys programaren oinarri pedagogikoa, eta
askotan zuri geratzen zirela ikasleen galderen aurrean.
Software-ari buruz, programaren erabilerraztasuna nabarmendu zen batik-bat. Eta
ikasgai batatik bestera zailtasun maila aldatzen bada ere, programaren eduki guztiak
curriculumean eskatzen den mailarekin bat datozela ondorioztatu zen.
Irakasleen formazioari dagokionean, prestakuntza saioak baino programaren
aurkezpen saioak izan zirela adierazu zuten irakasle gehienek. Ikasle bakoitzak aurretik zuen
ezagutza informatikoak hauetariko bakoitzaren programaren erabilera baldintzau du.
Gurasoen erantzunetatik lortutako ondoriorik mamitsuenetakoa izan zen, ia etxe
gehienetan dutela ordenagailau eta baita interneterako konexioa ere. Gehiengoaren ustez,
Ikasys bezalako programek euren seme-alabei gehiago eta gusturago ikasten laguntzen
diete.
7.- Ikasys vs. Eskola 2.0
Informazio eta komunikazio teknologiak ez dira helburua, hezkuntzaren
kalitate hobetzeko bide bat baizik.
Oinarrizko ideia honetatik abiatuta, Euskal Autonomia Erkidegoan ikasgelak
digitalizatzeko gauzatu diren bi proiektu dira Ikasys eta Eskola 2.0. Biek dute helmuga bera,
baina bertaraino iristeko bide ezberdinak hartu dituztela esan daiteke.
Argi dago, tresna informatikoak hezkuntza kalitatea hobetzeko bitarteko batzuk
badira, bitarteko hauei erabilera egokia ematean dagoela ardatza. Erabilera egokia emateak,
kasu honetan, metodologia egokia aplikatzea esan nahi du; eta metodologia irakasteko
moduarekin lotuta egonik, irakaslearen zeregina izango da bitarteko soil hauek hezkuntza
prozesua aberasteko medioetan bihurtzea. Honenbestez, informazio eta komunikazio
teknologien gaineko irakasleen ezagutzak garrantzia handia du. Honetaz jabetu dira bai
Ikastolen Elkartea eta bai Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saila, eta irakasleak IKT-etan
trebatzeko antolatu diren prestakuntza saioak dira horren adierazleak. Orain artekoan,
sarreran esan dugunaren aurka, Ikasys egitasmoaren eta Eskola 2.0.ren bideak berdinak
dira. Baina hara zein puntutan banatzen diren bi ibiltarien bidezidorrak: web 2.0
kontzeptuan.
Web 2.0 kontzeptuaren aterkipean sartzen dira informazioa zabaldu eta konpartitzeko
balio duten tresna guztiak. Tresna hauen helburuarekin bat eginez, oso erabilterrazak izaten
dira, informatikan trebatu gabeko pertsonek ere erabiltzeko aukera izan dezaten, eta
erabiltzaileen arteko diferentziak murriztu daitezen. Bada, Eskola 2.0 egitasmoaren
oinarrian dago web 2.0 ideia. Honela, Hezkuntza Sailaren proiektuak ikasgelako hormak
gainditzen ditu, ikasgaietako edukietatik haratago, ikasle, irakasle, guraso eta ikastetxeen
arteko sareak sortuz. Asmo honen haritik sortu dira Pelutxe edota Asmakilo egitasmoak.
Aldiz,. Ikastolen Elkarteak 2007an martxan jarritako Ikasys proiektuak euskara, gaztelania,
ingelera, matematika eta ingurunea ikasgaietako edukiak jorratzera mugatzen da. Lehen
papera eta arkatzarekin egiten zena, orain xaguarekin egiten dute. Honek ikasketa prozesua
dibertigarriagoa egiten du, ikasleak ikastera motibatuz eta ondorioz, ikasketa kalitatea bera
hobetuz.
Txosten honetara ekarri dugun Ikasys programaren aplikazio pilotuaren gaineko
ebaluazioak argi erakusten du, Ikastolek hezkuntzaren kalitatean aurrerapausoak ematea
lortu dutela. Baina Ikasys programak ez ditu bere baitan hartzen web 2.0ren ideiak: zabaldu
eta konpartitu. Hausnarketaren puntu honetara iritsita, galdera ondokoa litzateke:
hezkuntzaren kalitatea hobetzeko bidean, teknologia berriek edukien lanketarako eta
barneraketarako ematen dituzten erraztasunekin konformatu behar al da? Zer ekarriko
lioke hezkuntzaren kalitateari informazioa zabaldu eta konpartitzeak?
Batek eta besteak hartutako bideak ezberdinak badira, ezberdinak dira ere bi
proiektuek gaur arte egin dituzten kilometro kopurua. Ikasys egitasmoak 2007an hasi zuen
bere ibilia. Dagoeneko Ikastola guztietara hedatu da, Lehen Hezkuntzako maila guztietan
ematen delarik, eta Ikastola gutxi batzuetan izan ezik, DBHen ere hasi dira erabiltzen.
Azkar eta egoki hedatu da proiektua, aurretik egindako lanari esker. Ikastoletara ordenagailu
eramangarriak zabaltzea eta programaren aplikazioa bide luze baten azkeneko pausoa izan
da. Edukiak aurretik landu zituzten, eta dena prest zutenean eman zuten ikasgeletara saltoa.
Eskola 2.0 aurkako norabidea aukeratu du ordea: ordenagailuak ikasgelatan daude,
baina edukiz hustuta, eta irakasleak ere ez daude prest pantaila horiek edukiz betetzeko.
Iosune Geraka, Ikastolen Elkarteko IKT arduradunak jendaurreko saio batean adierazi
zuenez Ikastolen Elkartea prest dago Ikasys-erako sortutako material didaktikoa zabaldu eta
konpartitzeko. Hori aberasgarria izango da sare publikoko ikastetxeentzat, ordenagailuei
erabilera bat ematen has daitezen, eta ez aurrera ez atzera dagoen Eskola 2.0 proiektuak
bere bidean jarraitu dezan. Eta aldi berean, mesedegarria izango da Ikastolen
Ellkartearentzat berarentzat ere, euren materiala hobetzeko modua eta proposamenak
jasoko baitituzte.
Gauzak honela, Ikasys egitasmoa eta Eskola 2.0 proiektuak ez dira aurkakoak; ez dira
bi proiektu paralelo, elkar ukitzen duten egitasmoak baizik. Osagarriak dira, eta etorkizunari
begira, elkar elikatuko direla esan daiteke. Ez baitago beste biderik.
Top Related